Maatschappelijk Betrokken ondernemen als motivatieinstrument. Prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs

Maatschappelijk Betrokken ondernemen als motivatieinstrument

Prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs

Agenda • Algemeen – Maatschappelijk betrokken ondernemen – De volgende stap(pen)

• Specifiek – Motivatie – Overwegingen…

© prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Waar praten we over…

Verwarrende termen • Maatschappelijk verantwoord ondernemen – Duurzaamheid = duurzaam ondernemen – People, Profit, Planet – Gedragscodes

• Maatschappelijk betrokken ondernemen – Lokale betrokkenheid – Actieve betrokkenheid – Walk the talk © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Twee ‘gepasseerde’ debatten 1. Interne en externe legitimiteit: – Bedrijven moeten aan de MBO

2. Mogen bedrijven ‘iets’ terug krijgen voor hun MBO? – van altruïsme naar double purpose giving


The Link Between Competitative Advantage and Corporate Social Responsibility Het ‘Amerikaanse’ perspectief

Michael E. Porter en Mark R. Kramer 2006, HBR

CSR? • CSR kan effectiever (bedrijf en maatschappij met elkaar verbinden, CSR toespitsen op bedrijfsstrategie) • Geen onderscheid tussen MVO en MBO • Nieuw framework voor CSR nodig: vanuit bedrijfsstrategie bekijken Porter en Kramer, 2006 Porter en Kramer, 2006 © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Opkomst van CSR • In 2005, 360 verschillende CSR ‘resoluties’ over diverse wereldwijde issues • Overheidregulering gebied steeds vaker duurzaamheidverslaggeving • In 2005 had 64% van de 250 grootste multinationals een (meestal fragmentarisch, niet gestructureerd) CSR report, zonder concrete doelstellingen en meetmethoden • Bedrijven vragen nonprofits om advies Porter en Kramer, 2006 © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Traditionele Rechtvaardigingen CSR 1. 2. 3. 4.

Morele verplichting (‘do the right thing’) Duurzaamheid Licence to operate Reputatie

•

Vaak gaan meerdere CSR redenen samen, vb. minder gebruik verpakkingsmateriaal door McDonalds zorgt voor duurzaamheid en kostenbesparing Porter en Kramer, 2006 © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

‘Strategische’ rechtvaardiging: Competitive context • Ieder bedrijf opereert binnen haar competitive context. • “A given social issue may cut differently for different companies, owing to differences in competitive positioning”. • Sociale condities beïnvloeden deze context

Porter en Kramer, 2006 © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Stap 1: Identificeer overlappen • Twee vormen van onderlinge afhankelijkheid tussen bedrijf en samenleving – Inside-out linkages: effecten van bedrijf op samenleving – Ouside-in linkages: effecten samenleving op bedrijf Porter en Kramer, 2006 © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Stap 2: Prioriteer sociale issues • Algemene Sociale Issues – Sociale issue waarop het bedrijf weinig effect kan hebben maar die ook weinig gevolgen voor het bedrijf hebben

• Value Chain Sociale Impact – Al die onderwerpen waarop het primaire proces van het bedrijf invloed heeft

• Social Dimensions of Competitive Context – Sociale issues in omgeving die een serieuse invloed hebben op de onderliggende factoren van concurrentievermogen in de locaties waar het bedrijf opereert


Stap 2, voorbeelden bedrijven Supporting a Generic social issue Competitive context for Southern issue for American dance California Edison Express (dependant on company (utility)

entertainment, tourism)

Carbon emissions

Generic social issue Negative value chain impact for UPS for Bank of America (financial (transportation-based) services)

Value chain impact en competitive context issue for Toyota (car manufacturer)

Africa’s AIDS pandemic

Generic social issue Value chain impact for for Home Depot GlaxoSmithKline (US retailer) (pharmaceutical company)

Competitive context issue for Anglo American (mining company active in Africa)


Porter en Kramer, 2006

Stap 3: Creëer sociale agenda Algemene Sociale Impact

Value Chain Sociale Impact

Sociale Dimensies van concurrentiecontext

Good citizenship

De overlast en schade beperken van het primaire proces

Strategische MBO die ingrijpt op de belangrijkse issues in de lokale samenleving die de concurrentie context maken

Responsive CSR

Binnen strategie aanpassen van core business (kosten besparing door milieu maatregelen)

Strategic CSR

Porter en Kramer, 2006 © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Stap 3: voorbeelden bedrijven • Responsive CSR: – GE adopteerde slecht presterende scholen nabij haar bedrijfsterreinen ($250.000- $1 mln per school, in 5 jaar). Æ hoger slagingspercentage, lage impact.

• Strategic CSR: – Microsoft investeert in computers op scholen ($50 mln in 5 jaar). Æ minder tekort aan ICTers in de toekomst.



Stap 4: Intergreer inside-out en outside-in activiteiten • Door de sociale dimensies van de concurrentie context te combineren met innovaties in de waarde keten, kunnen economische en sociale doelen behaald worden. • Voorbeeld: – Marriott geeft 180 uur ‘on the job’ training aan chronisch werkelozen, die door maatschappelijke organisaties worden geselecteerd en gescreend. 90% Van deze werklozen vinden een baan bij Marriott, waarvan 65% blijvend. Voordeel is voor de maatschappij en recruitment-kosten verlaging voor Marriott.



Partnerschap perspectief

Stakeholder dialogue partnership

Bedrijf Toegang tot beleidsproces

Veranderd gedrag van het bedrijf

Investering

Rendement

Rendement

Investering

NGO


Invloed op (andere) stakeholders

Reputatie ‘goedkeuring’

Resource exchange partnership Mensen Munten Middelen Massa Media

Bedrijf

HRM, PR / Marketing, Strategisch

Investering

Rendement

Rendement

Investering

Betere lokale context? Meer en betere diensten

NPO


Toegang tot en deelname aan organisatie

En nu……. De praktijk van vandaag

Praktische invulling – Activiteiten van ondernemingen om de (lokale) samenleving te ondersteunen – Vijf M’s! • • • • •

Mensen = werknemersvrijwilligerswerk Munten = donaties en sponsoring Middelen = spullen zoals computers Media = meeliften op elkaars media Massa = gebruik maken van elkaar om ergens binnen te komen


MBO en motivatie...… • Werknemers mogen – Geld geven aan een organisatie van hun keuze (munten) – Reclame maken voor een organisatie van hun keuze op de website van het bedrijf (media) – De vergaderruimte van de organisatie gebruiken voor de vergaderingen van hun vereniging (middelen) – Contacten van hun organisatie inzetten voor hun vereniging (massa) – In hun werktijd iets doen voor hun vereniging (mensen)


Werknemersvrijwilligerswerk • Bij werknemersvrijwilligerswerk moedigt een bedrijf zijn werknemers aan om als vrijwilligers tijd en expertise aan non-profitorganisaties aan te bieden. Deze vrijwilligersactiviteiten kunnen worden verricht binnen of buiten de officiële werkzaamheden en werktijd (Meijs en Van der Voort, 2004) • Werkgeversbetrokkenheid bij vrijwilligerswerk van medewerkers (Tuffrey,1998) © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Context • Georganiseerde samenleving – Impliciete afspraken moeten expliciet worden gemaakt (denk aan de roosters bij de sportverenigingen) anders krijgen ze geen prioriteit • Gulzige instituties (gezin, werk, opleiding) nemen de prioriteit (Coser, 1974)

meren is oplossing

Combi


Vrijwilligers scenario • Unieke match van wat de organisatie aanbiedt / vraagt met de individuele – Bereidheid – Geschiktheid – Beschikbaarheid

(Hustinx, Meijs en Ten Hoorn, 2006) © prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs Meijs Consultancy www.lucasmeijs.nl 06 51152110

Voorbeelden • Familie-vrijwilligerswerk • Maatschappelijke stages • Jaarclub-vrijwilligerswerk • Werknemers-

• Vrijwilligerstoerisme • Service-clubs

vrijwilligerswerk • • • •

Roosters bij sport Ouder participatie Time banks Alternatieve straf


Een unieke combinatie Werknemersvrijwilligerswerk en maatschappelijke stages • Zelfde doelstelling voor participanten – Kennis maken met ander veld – Ontwikkelen van jezelf en soms specifieke competenties – FLUITEND NAAR HUIS • Coaching en begeleiding met een ‘hart’ • Toegankelijk maken van de ‘geslaagde’ kant van Nederland voor de mensen die kansen zoeken en nog moeten krijgen


Ontwerp parameters werknemersvrijwilligerswerk • De mate van betrokkenheid van het bedrijf. – dimensie van de gift – dimensie van kwaliteit en kwantiteit van het programma

• De mate waarin door het bedrijf beperkingen worden opgelegd. – geen beperkingen – lichte beperkingen; thema (jongeren of gezondheidszorg) of uitsluiten organisaties (kerken, politieke partijen) – Specifiek vrijwilligerswerk Lopend onderzoek Meijs, Brudney, TenHoorn en Tschirhart


Ontwerp parameters werknemersvrijwilligerswerk • De mate van druk die op de werknemers wordt uitgeoefend – – – –

geen druk (individuele impuls), sociale druk en druk van collega’s, een hiërarchische verwachting een verplichting (bijvoorbeeld teambuilding)

• Verdeling van de opbrengst over – nonprofit organisaties en de samenleving – werknemers – werkgever Lopend onderzoek Meijs, Brudney, TenHoorn en Tschirhart


Meten is weten: de Wellventure monitor


Overwegingen…. • Kennis of handen uit de mouwen – Let op voor de arrogantie van de kennis overdacht – Denk om het goede gevoel van ‘sweat equity’ en spierpijn


Overwegingen… • CombiMeren betekent ook combineren van motieven – Voluntourisme is ‘vakantie’ ( leuk en gezellig) en ‘vrijwilligerswerk’ (zinnig bezig zijn) – En dan ook nog vanuit het bedrijf……. (erkenning en carrière)


Maatschappelijk Betrokken ondernemen als motivatieinstrument. Prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs

Recommend Documents