1001
identiteiten Internationaal Literatuurfestival Suriname 1 t/m 7 maart 2004 Paramaribo – Brokopondo - Nickerie - Commewijne Met schrijvers, dichters, muziek, dans en film uit Suriname, Nederland, Indonesië, Zuid-Afrika en de Nederlandse Antillen
S'77
INTERNATIONAAL LITERATUURFESTIVAL SURINAME 2004
PROGRAMMA IN HET KORT
ma 1 maart - 20.00 uur - Districtscommissariaat, Nieuw Nickerie
Literaire avond met voordracht en zang Gibi Bacilio, Arlette Codfried, EKM Dido, Ronald Giphart, Denise Jannah, Cynthia McLeod, Rappa en Sitok Srengenge.
di 2 maart - 20.00 uur - Fort Zeelandia, Paramaribo
1001 Identiteiten - opening Gibi Bacilio, Arlette Codfried, Dansgroep Tandava, EKM Dido, Fafiri Brothers, Ronald Giphart, Denise Jannah, Joke van Leeuwen, Cynthia McLeod, Rappa, Sitok Srengenge, Surianto en Frits Wols.
wo 3 maart - 20.00 uur - Sana Budaya, Paramaribo
1001 Identiteiten in Sana Budaya Met o.a. Sitok Srengenge.
do 4 maart - 20.00 uur - Boekhandel Faranaz, Hermitage Mall, Paramaribo
Schrijverslessen Met o.a. Joke van Leeuwen, Ronald Giphart en Cynthia McLeod.
vr 5 maart - 20.00 uur - Tori Oso, Paramaribo
Schrijversdebatten Willie Alberga, Gibi Bacilio, Brigitte Brown, Verginia Ceder, EKM Dido, Farah-L, Ronald Giphart, Ismene Krishnadath, Cynthia McLeod, Jit Narain, Hilde Neus, Guillaume Pool, Sombra en Guys Next Door.
za 6 maart - 19.30 uur - Nederlandse Ambassade, Paramaribo
Film: Phileine zegt sorry Met een inleiding van Ronald Giphart.
zo 7 maart - 17.00 uur tot 18.00 uur - Theater Thalia, terras en foyer, Paramaribo
Met schrijvers aan tafel Gibi Bacilio, EKM Dido, Ronald Giphart, Tessa Leuwsha, Alphons Levens, Rappa, Sitok Srengenge en Terry.
zo 7 maart - 19.00 uur - Theater Thalia, foyer, Paramaribo
Slotavond Gibi Bacilio, Norine Blinker, Norma Bouterse, EKM Dido, Andy Fernandes, Harvey Fräser, Ronald Giphart, Roway James, Mavis Noordwijk Koor, Albert Mungroo, Jit Narain, Marlène Oudsten, Mireille Pinas, Jeffrey Quartier, Annemarie Sanches, Marylin Simons, Sombra, Sitok Srengenge en Terry.
INTERNATIONAAL LITERATUURFESTIVAL SURINAME
1001 Identiteiten Schrijversgroep ’77 en festival Winternachten uit Den Haag organiseren samen de eerste editie van het Internationaal Literatuurfestival Suriname. Een week lang zijn er optredens uit vijf landen, met voordrachten, gesprekken, muziek, film en dans. De meer dan dertig schrijvers treden op voor publiek en op scholen in Nieuw Nickerie, Paramaribo, Brownsberg en Ellen. Het thema van het festival is ‘1001 identiteiten’. Het festival is een feest van ontmoetingen van vele talen en culturen: van Indonesisch tot Afrikaans en Papiamentu en van Sarnami tot Sranantongo en Nederlands. Hoe vreemd de talen u ook zijn, u hoeft er geen woord van te missen. Nederlandse vertalingen worden tijdens de voordrachten op een scherm geprojecteerd. Schrijversgroep ‘77
Al langer dan 25 jaar is Schrijversgroep ’77 de belangrijkste literaire organisatie in Suriname. Maatschappelijke verwevenheid is altijd een belangrijk kenmerk van de leden geweest. De oprichters waren felle nationalisten en niet voor niets wordt gezegd dat de schrijvers van Suriname de onafhankelijkheid hebben gebracht. Inmiddels is Suriname al 28 jaar onafhankelijk en de blik wordt steeds meer gericht op de globaliserende en kleiner wordende wereld. In 1997 organiseerde de Schrijversgroep het congres ‘Schrijverschap 2000, nationaal of internationaal’, met inleiders uit Nederland, Curaçao, Trinidad en Frans Guyana. In 2003 participeerde de Schrijversgroep enthousiast in het grote Caribische kunstfeest Carifesta. Anno 2004 beseft de Schrijversgroep scherper dan ooit dat grenzen er zijn om te overschrijden en andere volken om vriendschap mee te sluiten. Wat is daar beter geschikt voor dan een feest? Samen met Winternachten zet Schrijversgroep '77 haar gang naar internationalisering voort door de organisatie van het Internationaal Literatuur Festival Suriname 2004.
Winternachten
Het literatuurfestival Winternachten uit Den Haag brengt sinds 1995 schrijvers samen uit Indonesië, Suriname, Aruba, de Nederlandse Antillen, ZuidAfrika en Nederland, zes landen met een gezamenlijke geschiedenis. De eerste jaren vond het festival alleen plaats in Den Haag. Sinds drie jaar werkt Winternachten samen met partnerorganisaties in de andere betrokken landen, om deze internationale schrijversontmoeting ook daar plaats te laten vinden. Inmiddels hebben geslaagde edities van Winternachten plaatsgevonden in Durban en Kaapstad (onder de titel Passaatwinde/Tradewinds), Sint Maarten, Aruba, Bonaire en Curaçao (Crossing the Seas/Crusa Laman/ Krusa Lama) en in Bali, Solo, Yogyakarta en Jakarta (Pesta Sastra).
Zangeres Denise Jannah tijdens een workshop voor scholieren in Durban, Zuid-Afrika. De workshop was onderdeel van de Zuid-Afrikaanse editie van Winternachten in 2002.
PROGRAMMA
maandag 1 maart - 20.00 uur - Districtscommissariaat , Nieuw Nickerie
Literaire avond met voordracht en zang
Een internationaal programma met voordracht en muziek, gepresenteerd door Arlette Codfried. De Surinaamse auteurs Cynthia McLeod en Rappa treden samen op met dichter/performer Gibi Bacilio uit Curaçao, schrijfster EKM Dido uit Kaapstad, de Nederlandse bestseller-auteur Ronald Giphart en een van de grootste dichters uit Indonesië, de Javaan Sitok Srengenge. Jazzdiva Denise Jannah brengt een speciaal programma met gedichten uit vijf landen, door haarzelf op muziek gezet. dinsdag 2 maart - 20.00 uur - Fort Zeelandia, Paramaribo
1001 Identiteiten - opening
De eerste avond van het festival in Paramaribo biedt een afwisselend programma. Schrijvers uit vijf landen dragen voor uit hun romans en poëzie. Ze spreken onder leiding van Arlette Codfried over hoe in hun land mensen uit verschillende culturen met elkaar samenleven. Denise Jannah zingt werk van dichters uit de vijf landen die vanavond vertegenwoordigd zijn, waaronder een gedicht van de staatsliteratuurprijswinnaar Orlando Emanuels. Cynthia McLeod, Rappa, Surianto en Frits Wols treden samen op met hun buitenlandse collega-auteurs Gibi Bacilio (Curaçao), EKM Dido (Zuid-Afrika), Ronald Giphart (Nederland), Joke van Leeuwen (Nederland) en Sitok Srengenge (Indonesië). De dansgroep Tandava danst gedichten van Slory en Shrinivási. Voor de verdere muzikale omlijsting zorgen de Fafiri Brothers. woensdag 3 maart - 20.00 uur - Sana Budaya, Paramaribo
1001 Identiteiten in Sana Budaya
Een avond georganiseerd in samenwerking met de Vereniging Herdenking Javaanse Immigratie (VHJI) in hun centrum Sana Budaya. Liefhebbers van de Javaanse podiumkunsten zijn goed terecht in Sana Budaya. Regelmatig zijn er voorstellingen met typische Javaanse muziek, dans, wajangspel en vechtkunst. Rond de aanwezigheid van de Indonesische dichter Sitok Srengenge, afkomstig uit Java, laat de VHJI zien hoe de Indonesische culturele erfenis in Suriname op 1001 manieren wordt ingevuld.
donderdag 4 maart - 20.00 uur - Boekhandel Faranaz, Hermitage Mall, Paramaribo
Schrijverslessen
In november 2003 en in februari 2004 gaf de Nederlandse schrijfster, illustratrice en cabaretière Joke van Leeuwen workshops aan Surinaamse schrijvers en illustratoren, een samenwerkingsproject van het Nederlands Literair Produktie- en Vertalingenfonds en Schrijversgroep ’77. Samen met haar presenteren de (aspirant-) schrijvers nu het voorlopige resultaat van de workshops, in de vorm van voordrachten en gesprekken. Joke van Leeuwen wordt bijgestaan door de schrijvers Ronald Giphart en Cynthia McLeod. vrijdag 5 maart - 20.00 uur - Tori Oso, Paramaribo
Schrijversdebatten
Een avond met debatten, voordracht en muziek. Welke taal kiest de schrijver? Zijn moedertaal of die van het grootste lezerspubliek? Schrijft hij voor een specifieke lezer(sgroep)? Welke rol speelt de eigen culturele achtergrond bij het schrijven in een multiculturele samenleving? Met Jit Narain, Guillaume Pool, Ismene Krishnadath, Cynthia McLeod, EKM Dido (Zuid-Afrika), Gibi Bacilio (Curaçao), Ronald Giphart (Nederland) en gespreksleiders Hilde Neus en Willie Alberga. Voordrachten van Brigitte Brown, Farah-L en Verginia Ceder. Muzikaal optreden door Guys Next Door. zaterdag 6 maart - 19.30 uur - Nederlandse Ambassade, Van Roseveltkade 5, Paramaribo
Film: Phileine zegt sorry
Met een inleiding van Ronald Giphart, auteur van de gelijknamige roman. Phileine zegt sorry is een romantische komedie van regisseur Robert Jan Westdijk. In de speelfilm reist ‘power babe' Phileine (gespeeld door Kim van Kooten) haar vriendje Max (gespeeld door Michiel Huisman) achterna naar New York. Max is acteur en heeft een rol in een internationale uitvoering van het ultieme liefdesdrama Romeo en Julia. Phileine vermoedt dat Max meer geïnteresseerd is in zijn tegenspeelster Joanne dan in haar. Dat laat de brutale Phileine niet op zich zitten. Uit jaloezie werpt ze zich eerst in de armen van Joanne's vriend en vervolgens verstoort ze de theatervoorstelling, waardoor ze alle aandacht naar zich toetrekt. Haar nieuw verworven roem brengt echter niet het geluk waar ze op hoopte: omdat Max heeft ontdekt dat Phileine hem bedrogen heeft, wil hij haar niet meer zien. Ze ontmoeten elkaar pas weer op een galafeest in New York.
PROGRAMMA
zondag 7 maart - 17.00 uur tot 18.00 uur - Theater Thalia, terras en foyer, Paramaribo
Met schrijvers aan tafel
Een informele samenkomst van publiek en schrijvers. Schuif aan bij de schrijvers Gibi Bacilio (Curaçao), EKM Dido (Zuid-Afrika), Ronald Giphart (Nederland), Sitok Srengenge (Indonesië) en praat over hun werk, over schrijven of over al het andere wat er ter tafel komt. Laat u bestrooien met poeder en proef de lekkere Hindostaanse hapjes. Het is Phagwa!! Met Rappa, Alphons Levens, Tessa Leuwsha en Terry als gespreksleiders. zondag 7 maart - 19.00 uur - Theater Thalia, foyer, Paramaribo
Slotavond
Een feestelijke afsluiting van deze eerste editie van het Internationaal Literatuurfestival Suriname. Met proza, poëzie en muziek. Na een Hindostaanse intro optredens van de buitenlandse gasten en vele Surinaamse auteurs: van de gevestigde namen tot veelbelovende debutanten. Met onder anderen Jit Narain, Marylin Simons, Sombra, Ronald Giphart (Nederland), Gibi Bacilio (Curaçao), EKM Dido (Zuid-Afrika), Sitok Srengenge (Indonesië), Norine Blinker, Norma Bouterse, Andy Fernandes, Harvey Fräser, Roway James, Marlène Oudsten, Mireille Pinas, Terry en Jeffrey Quartier. Met optredens van het koor van Mavis Noordwijk (een combinatie van het Kokrikikoor en het ADEKkoor) en een afsluitend lied van Albert Mungroo. Presentatie: Annemarie Sanches.
Alle programma’s zijn gratis toegankelijk. Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Bij alle programma’s zullen boeken van de deelnemende auteurs en cd’s van de optredende musici worden verkocht. De schrijvers treden gedurende de periode van het festival op voor leerlingen en studenten in Nieuw Nickerie, Paramaribo, Brownsberg en Ellen. Programmawijzigingen voorbehouden
DEELNEMERS
Willie Alberga (Paramaribo,1947) verhuisde als kind met haar ouders naar Nederland. Na haar studie maatschappelijk werk in Groningen keerde ze in 1973 terug naar Suriname met haar gezin. Ze is sinds 1992 werkzaam bij Radio Apintie, waar ze sinds die tijd 500 uitzendingen verzorgde van het praatprogramma Niet zomaar een gesprek. Veel van die programma's hebben een cultureel en literair thema. Haar belangstelling voor literatuur dankt ze aan haar vader (auteur van De vicieuze cirkel, een roman over Paramaribo's Waterkant). Zelf schreef en regisseerde ze in de jaren tachtig theaterteksten. Willy Alberga is mede-oprichter van de Politieke Combinatie DA 91 en actief in vele maatschappelijke organisaties. Gibi Bacilio (Curaçao, 1950) is dichter en voor-
drachtskunstenaar. Hij studeerde filosofie en theologie in Colombia en Nederland. In Utrecht rondde hij zijn studies af aan de Akademie voor Expressie door Woord en Gebaar en was daar docent dramatische expressie. Hij woont op Curaçao. Bacilio is zeer actief in het (straat)toneel, met name in Grupo di Teatro Foro, waarvan hij in de jaren zeventig en tachtig de artistiek leider was. Hij produceerde en presenteerde culturele televisieprogramma's en bekwaamde zich verder in de voordracht van orale literatuur en geschreven ritmische poëzie, het genre dat hij zelf schrijft. Bacilio schrijft over het koloniale verleden, de indianen, de slavernij en de dominante en verwarrende opstelling van Nederland. Maar er is ook veel tederheid en erotiek in zijn werk. Zijn gedichten zijn gepubliceerd in verscheidene boeken en tijdschriften. In 2000 verscheen de dichtbundel Kueru Marká. Brigitte Brown (Nieuw Nickerie, 1965) behoorde met Judy Alexander en Farah-L in 1999 tot de eersten van de nieuwe generatie in S'77. De drie dames, zoals ze genoemd werden, wilden commentaar op hun werk en vroegen toenmalig voorzitter Frits Wols om wekelijkse
DEELNEMERS
dichtersbegeleiding. Het resultaat, de bundel Vandaag werd goed ontvangen. Considerations (2003) is Brigittes tweede publicatie. Thema's in haar werk zijn vrouwenemancipatie, zelfbewustzijn, natievorming, liefde en natuur. Brigitte draagt haar werk regelmatig voor. Ze is bestuurslid van S'77. Verginia Ceder is al sinds de lagere school actief op de planken. Ze acteert, draagt voor en zingt. Ze was aangesloten bij de toneelgroep van Thalia en speelde mee in de kindermusical De tovenaar van Oz. Ze speelde mee als slavin in de documentaire De Slavernij die in 2003 uitkwam onder regie van F. van Zichem in verband met 140 jaar slavernij. Naast haar baan als administratief medewerkster is Verginia free lance artieste. Ze draagt regelmatig werk voor van de dichteres Farah-L. Belangrijke hoogtepunten in 2003 waren haar optreden op het Green Festival en A tori fu a uma nanga a man in theater Thalia. Arlette Codfried is opgegroeid in Suriname, en heeft lange tijd in het buitenland gewoond, waarna ze remigreerde. Ze is schrijfster en uitvoerend artieste van beroep en is opgeleid in theater, dans, zang en beeldende kunst. Sinds haar jeugd schrijft ze gedichten en korte verhalen. Werk van haar verscheen in Overpeinzingen, gedichten en verhalen (2003), Considerations, poems and stories from Suriname (2003) en Honderd Dichters 7 (2003). Arlette is lid van het bestuur van de Schrijversgroep ‘77.
EKM Dido (Tsomo, Oost-Kaap, Zuid-Afrika) studeerde verpleegkunde en werd verpleegster en docent verpleegkunde in Kaapstad. Met haar debuutroman Die Storie van Monica Peters, was ze in 1966 de eerste gekleurde vrouw die een roman publiceerde in het Afrikaans. In 1997 vescheen haar roman Rugdraai en stilbly. Met ‘n Stringetjie blou krale, verschenen in 2000, maakte zij echter haar echte doorbraak. Die Onsigbares
(2003) is haar jongste roman, en werd overal goed ontvangen. Haar korte verhalen verschenen op Litnet, een literair tijdschrift op internet. Daarnaast is My lewe op ‘n wipplank opgenomen in Briewe deur die lug: Litnet-skrywersberaad 2000; ‘n Nuwe ID in Die stukke wat ons sny – Twintig nuwe Afrikaanse verhale; Die Prediker in Douspoor, en Baby in Stroomversnelling en in Engelse vertaling in In the rapids. Dido is nu behalve schrijfster part-time verpleegster. Fafiri Brothers is een akoestisch ensemble
bestaand uit gitarist arrangeur Jozef Ullah, percussionist Master Bongo Charley, componistvocalist Hugo Landolf en de 'multi-kunstenaar' Harvey Fräser. De groep laat zien dat je met weinig middelen kwaliteit kan leveren, zonder artistieke concessies te doen. Fafiri Brothers speelt alternatieve muziek, met teksten over spirituele thema's. Farah - L (ps. Loraine Gallant, Moengo, Suriname,
1969) is in Suriname bekend als schrijfster/dichteres. Ze is werkzaam bij Radio SRS als directiesecretaresse, sportverslaggever en programmamaker en bestuurslid van Schrijversgroep '77. Haar kinderverhaal Hoe Tariq de straat verliet werd opgenomen in een bundel Bertus Boefoe en andere verhalen. Met Judy Alexander en Brigitte Brown bracht ze in 2002 de dichtbundel VANDAAG uit. Ze coördineerde de Engelse uitgave van Considerations (2003) met werk van haarzelf en zeven andere schrijvers. Giphart (Dordrecht, 1965) studeerde Nederlands en was jarenlang nachtportier in een Utrechts ziekenhuis. Tijdens dit werk schreef hij zijn debuutroman Ik ook van jou (1992), bekroond met het Gouden Ezelsoor voor het best verkochte debuut en in 2001 verfilmd. In zijn tweede roman Giph (1993) vervolgt hij zijn ‘grote queeste naar literatuur en seks’. In met vaart en bijtende humor geschreven brieven vertelt hij hierin een verhaal dat zich afspeelt in het studenten-
Ronald
DEELNEMERS
milieu en waarin met een literaire vaderfiguur wordt afgerekend. Giphart noemde dit boek laatst ergens zijn ‘Avonden’. Behalve de verhalenbundel Het feest der liefde (1995), waarvan net zo veel exemplaren verkocht werden als zijn romans (gem. 150.000 exemplaren), publiceerde Giphart het literaire ‘winterboek’ Planeet literatuur, het even vrolijke als leerzame non-fictieboek Ten liefde! en de romans Phileine zegt sorry (1996), De Voorzitter (1999) en Ik omhels je met duizend armen (2000). In 2003 schreef hij het boekenweekgeschenk Gala. De film naar Phileine zegt sorry door Robert Jan Westdijk, beleefde in oktober 2003 zijn première. Rond die tijd verscheen ook het tekst/fotoboek Heldinnen i.s.m. de fotograaf Eric van den Elsen. Denise Jannah (Suriname, 1956) wordt gezien als een van de beste jazz zangeressen ter wereld. Na het gymnasium begon ze een rechtenstudie, die ze afbrak ten gunste van een muzikale carrière. In 1991 verscheen haar eerste album, Take It From The Top en speelde zij een van de hoofdrollen in de musical A Night at the Cotton Club. In 1997 had ze een hoofdrol in Joe, de Musical, optredens voor de top van de Europese Unie en later dat jaar voor alle staatshoofden van Europa en het presidentsechtpaar Clinton. Ze heeft lesgegeven aan het Rotterdams Conservatorium en geeft workshops en masterclasses. In 2001 is Jannah op uitnodiging van Winternachten begonnen gedichten te zingen, waarvoor ze zelf de muziek componeert. Ze trad ermee op in Suriname, op de Antillen, in Zuid-Afrika en in Indonesië. In 2003 verscheen haar zesde album en speelde ze met o.a. Jasperina de Jong in het muziektheaterstuk Jona. Tijdens Winternachten in januari 2004 in Den Haag verscheen haar cd Gedicht - Gezongen. Ismene Krishnadath (1956) heeft avontuurlijke en
fantasievolle kinder- en jeugdboeken op haar naam staan. In 1993 ontving ze als eerste de Staatsprijs voor Jeugdliteratuur voor haar boek Nieuwe streken van koniman Anansi. Van huis uit is ze onderwijskundige. Haar literaire carrière begon in 1989 met een verhalenbundel voor kinderen, De flaporen van Amar. In vlot tempo volgden heel wat boeken: van een leesserie,
Lees Mee, voor beginnende lezertjes tot een jeugdroman Lijnen van liefde. In 1995 kwam haar roman Satyem uit, het verhaal van een Javaanse immigrante, een vrouw met durf, inventiviteit en magische gaven. Veren voor de piai (1992) en De opdracht van Fodewroko (2001) zijn jeugdromans, waaruit tieners veel kunnen leren over de geschiedenis en de culturen van Suriname. Behalve als auteur is Ismene Krishnadath actief als uitgeefster van haar eigen werk en voorzitter van de Schrijversgroep ’77. Joke van Leeuwen (Den Haag, 1952) studeerde
in Antwerpen en Brussel grafische technieken aan de kunstacademie. En ook studeerde ze geschiedenis aan de Vrije Universiteit Brussel. Sinds haar debuut in 1978 met De Appelmoesstraat is anders is Joke van Leeuwen vooral bekend als kinderboekenschrijfster en -illustrator. Naast het schrijven van talloze kinderboeken is ze ook cabaretière en schrijft ze dichtbundels en romans voor volwassenen. Van Leeuwen heeft ontelbare prijzen ontvangen, waaronder in 2000 de Theo Thijssenprijs voor haar gehele oeuvre. Tessa Leuwsha (Amsterdam, 1967) emigreerde in
1996 naar Suriname, het geboorteland van haar vader. Van 1996 tot 1998 werkte ze aan het opzetten van het tourbedrijf Wild Coast Expeditions en als reisgids voor tours naar het binnenland van Suriname. Sinds 1999 is zij werkzaam bij de Nederlandse Ambassade te Paramaribo, momenteel in de functie van gedetineerdenbegeleider. Zij is de schrijfster van het Reishandboek Suriname. Tevens heeft zij de tekst aangeleverd voor Reisroute, een uitgave van Stichting Toerisme Suriname en heeft ze voor meerdere bladen artikelen of een column geschreven. In 2002 ontving zij de aanmoedigingsprijs van de Kwakoe literatuurprijs voor het korte verhaal Voor William. Zij werkt momenteel aan haar debuutroman De vogel, die in 2004 zal verschijnen. Zij kreeg hiervoor een werkbeurs van het Amsterdams Fonds voor de Kunst.
DEELNEMERS Alphons Levens (Suriname, 1949) is oud-welzijns-
werker, oud-journalist, thans leraar Nederlands op een MULO-school. Hij schrijft maatschappelijk geëngageerde gedichten en korte verhalen die hij in eigen beheer in een zestal bundels heeft uitgegeven. Werk van Alphons is ook opgenomen in verschillende belangrijke Surinaamse bloemlezingen. Daarnaast schrijft Alphons regelmatig voor tijdschriften en kranten. Mavis Noordwijk Koor is een combinatie van het Kokrikikoor en het ADEKkoor onder leiding van de bekende muziekpedagoge Mavis Noordwijk. Het Kokrikikoor werd opgericht in (1995). Kokriki is een gemengd koor voor jongeren vanaf 16 jaar. Het repertoire van het koor is bijzonder gevarieerd. Het bestaat uit canons, qoud libets en eenvoudige nummers in twee-of driestemmige zetting, in verschillende talen en stijlen. Het Anton de Kom Universiteitskoor (ADEKkoor) maakte zijn debuut op de 29ste Dies Natalis van de Universiteit (1997). Naast canons, qoud libets en volksliederen in diverse talen zingt het koor ook religieuze liederen en klassiek werk uit binnen- en buitenland. Zingen geschiedt bij voorkeur a capella, af en toe met percussie of gitaarbegeleiding. Liederen van Kokriki en het ADEKkoor zijn uitgebracht op de cd Singi Makandra Yonguwan. Cynthia McLeod (Paramaribo, 1936) debuteerde met Hoe duur was de suiker (1987), waarmee ze in Suriname meteen succes had. In Nederland duurde het tot 1995 alvorens het boek werd uitgegeven, maar ook daar werd het goed verkocht. Terecht, want McLeod schetst een indringend beeld van het wel en wee op een plantage in de achttiende eeuw. De geschiedenis van Suriname ligt McLeod na aan het hart, getuige ook haar in 1993 verschenen studie over Elisabeth Samson, een zwarte vrouw die zich in de hoogtijdagen van de slavernij behalve haar onafhankelijkheid ook een onverstelbaar vermogen wist te
verwerven. De studie over deze markante persoonlijkheid bewerkte McLeod tot roman, onder de titel De vrije negerin Elisabeth. Gevangene van kleur (2000). McLeod blijft de geschiedenis dicht op de huid zitten, zoals blijkt uit haar in 2002 verschenen studie Slavernij en de memorie waarin zij aan de hand van ‘Plakaaten en Ordonantiën’ het onmenselijke slavenbestaan schetst. Albert Mungroo (1931) is econoom en gepensioneerd directeur van Bruynzeel. Schrijft voornamelijk lyrische poëzie, traditioneel in stijl (vaak in gospel-stijl), over land en volk, liefde, mystiek en de Allerhoogste. Debuut met Srana botjetie/Surinaams boeket (1970), daarna Pe Sranan bigin (Waar Suriname is begonnen, 1975) en Een zucht uit het hart (1982). Hayka (Luister, 1988) geeft enkele opvallende zeer bewogen verzen over militaire wandaden. Voor de Rozenkruizersorde schreef hij het moraalspel met zang en dans De twijfelende ziel (1984). Mungroo was eind jaren tachtig enige tijd voorzitter van Schrijversgroep '77. In 2003 participeerde hij in de Engelstalige verzamelbundel Considerations die werd uitgegeven door acht leden van Schrijversgroep '77. Jit Narain (Livorno, Suriname, 1948) werd als kleinzoon van immigranten uit India geboren in Suriname, en kreeg de naam Jidt Narainsingh Baldewsingh. In 1969 ging hij naar Nederland om medicijnen te gaan studeren, waarna hij in Den Haag huisarts werd. Hij keerde in 1991 terug naar Suriname. Sindsdien leidt hij een polikliniek in Saramacca. Hij is een fel voorvechter van de emancipatie van het Sarnami, het Hindostaans Surinaams, en kreeg voor zijn verdiensten de Rahman Khan-prijs. Narain dicht in het Sarnami en in het Nederlands. Hij debuteerde in 1977 met de bundel in Sarnami Dal Bhat Chatni (Rijst, gele erwten, chutney). In veel van zijn gedichten speelt de landbouw een rol, hetgeen verwijst naar voorouders die zich via de landbouw omhoogwerkten. Na zijn debuut volgden nog zes bundels, waarvan sommige in twee talen, zoals Waar ben je daar?/Báte huwán tu kahán (1987) en Agni ke yád yád ke rákhi/Ter herinnering aan Agni (1991). Zijn laatste bundel Tussen de woorden is het stil uit 1995 verscheen alleen in het Nederlands.
DEELNEMERS Hilde Neus (1960, Veldhoven, Nederland) is sinds 1980 getrouwd met een Surinamer en heeft twee kinderen. Heeft van 1983 tot 1990 les gegeven op de Internationale School in Dar Es Salaam en woont sinds 1991 in Suriname. Heeft hier lesgegeven en is in 1995 Nederlands gaan studeren aan het IOL. Werkt nu bij de Stichting Surinaams Museum en is als docente Nederlands en CKV verbonden aan het Nederlands Lyceum. Heeft een monografie Susanna du Plessis, portret van een slavenmeesteres gepubliceerd in 2003. Schrijft regelmatig ‘Museumstof’ en recensies voor de Ware Tijd Literair. Guillaume Pool (Paramaribo, 1930) ging
in 1964 naar Nederland en vestigde zich in Groningen. Tot 1995 was hij werkzaam als analist op het Chemisch Laboratorium van de universiteit aldaar. In 1990 begon hij met het schrijven van gedichten en het voordragen van poëzie en verhalen. Hij heeft een eigen verteltheater, De Vertelplantage, in zijn woonplaats Haren. Van hem verschenen de dichtbundels Timba (1990), Op de vluchtheuvel kwam ik je tegen (1995) en De termieten van Tilifo (1998). Hij schreef de toneelstukken Het Proces en Kuduntu, die beide werden opgevoerd in een geënsceneerde lezing tijdens het festival 'Hollandse nieuwe' in Theater Cosmic in Amsterdam. Rappa is het pseudoniem voor Robby Jonathan
Parabirsing (Paramaribo, 1954). Hij debuteerde in 1980 met Friktie Tories, een verzameling van humoristische en maatschappijkritische vertellingen. In 1981 verscheen Opa Djannie en andere verhalen, gevolgd door de roman Een vlek uit het verleden (1982), de bundel kinderverhalen Silvy en Hexa en andere verhalen (1983), de erotische novelle Fromoe Archie (1984), de novelle De Tapoe (1995), het kinderverhaal Verdwaald in het bos (1998) en de bundel Nieuwe Friktie Tories (1999). Veel
debutanten vinden bij Rappa’s uitgeverij Ralicon een uitstekend klankbord. Hij bracht onder andere de eerste uitgave van het bekende boek Ter dood veroordeeld van John de Bye uit. In Rappa’s Strip- en Lietbieb kunnen jong en oud terecht voor zowel ontspanningslectuur als het serieuzere werk. Om het lezen te stimuleren geeft Rappa een leesbrief uit, getiteld De stripbieb, waarin naast korte verhalen kritische, humoristische en cynische uitspraken zijn opgenomen. In het dagelijks leven is Rappa leraar Nederlands. Annemarie Sanches (Paramaribo, 1961) Haar
hobbies zijn lezen, zingen, liederen en gedichten schrijven. Ze verwierf bekendheid door haar deelname aan de jaarlijkse Surinaamse componistenwedstrijd Suripop, waarbij ze elke keer een finaleplaats wist te veroveren. Van 1985 tot 1989 trad ze regelmatig op als zangeres in de midnightshows van Hotel Torarica. Rond 1995 begon ze met het presenteren van concerten. Momenteel is ze presentatrice van het journaal bij de Surinaamse televisiestichting. Elke zaterdagmorgen presenteert ze bij Radio Apintie de Happy Familyshow. In december 2002 nam ze als zangeres en presentatrice deel aan het rouwliederenfestival Bar Puru in Den Haag. Marylin Simons (1959, Suriname) ging voor haar ontwikkeling naar Nederland, volgde middelbaar onderwijs en daarna een hbo-opleiding. In 1982 keerde Simons terug naar haar geboorteland. Hier ging ze schrijven voor tijdschrift De Tweede Ronde, het nieuwsblad De Ware Tijd en diverse andere kranten. In haar verhaal In naam van God en Obia schetst Simons op mooie, heldere wijze een familiedrama. Hiervoor mocht ze in 2002 de Kwakoe Literatuurprijs in ontvangst nemen. Deze prijs is verbonden aan het gelijknamige multiculturele festival in Nederland. Ze debuteerde in december 2003 met de verhalenbundel Carrousel, uitgegeven door de Surinaamse uitgeverij Okopipi. Marylin schrijft over gewone mensen in Suriname. Mensen die ze tegenkomt op straat, op de markt, in lijn 9, langs Paramaribo's Waterkant, op de plantages, in wachtkamers van hospitalen. 'Het zijn juist die gewone mensen', zegt Marylin, 'die stof bieden voor een ongewoon verhaal'.
DEELNEMERS Sombra (ps. Stanley Richard, 1939) is woordkunste-
naar en dichter Sombra werd geboren in Totness, Coronie, Suriname. Hij is sterk maatschappelijk betrokken. In 1973, ten tijde van de grote onderwijzersstakingen, ging hij twee keer in hongerstaking om aandacht te eisen voor de maatschappelijke ellende. Sombra deed ook mee aan straattheater Fri Makandra, 1975. Hij is mede-oprichter van de Schrijversgroep '77 en 25 jaar actief geweest in het bestuur. Hij publiceerde de dichtbundels Tarta (1974), Dagwe (1976), Ten-Tijd (1989) en Griot (1992). Daarnaast zijn verhalen van hem opgenomen in Hoor die Tori (1990), Siroto (1993) en De Ware Tijd Literair. Sombra dicht voornamelijk in het Sranan. Sitok Srengenge (Grobogan, Midden-Java, 1965)
studeerde taal- en letterkunde in Jakarta, was leerling van de dichter Rendra en werkte lange tijd als acteur in diens Bengkel Teater. Daarna richtte hij het Teater Matahari op. Zijn gedichten verschenen in tijdschriften als Horison, Republika en Media Indonesia. Hij publiceerde o.m. de gedichtenbundel Persetubuhan Liar (1992). In Jakarta nam hij deel aan de Istuqual International Poetry Reading and Workshop. Enkele malen was hij te gast bij festival Winternachten in Den Haag. Hij is intensief betrokken bij het Teater Utan Kayu, een alternatief cultureel centrum in Jakarta. Zijn voordracht is theatraal en zijn werk is sterk betrokken op de maatschappelijke ontwikkelingen in Indonesië. Zo schreef hij een reeks gedichten naar aanleiding van zijn verblijf in Oost-Timor tijdens de onafhankelijkheidsstrijd. Surianto (ps. Jozef Ramin Hardjoprajitno, Désa
Lasmborek, Suriname, 1937) werkte als ambtenaar bij onder andere het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Surianto's vader werd geboren op Java en behoorde tot de voorlaatste groep Javaanse immigranten in Suriname. Zijn grootouders van moeders zijde waren al eerder naar Suriname gekomen. Surianto is sterk georiënteerd op Indonesië en is corresponderend lid van
de schrijversgroep Sangar Sastra Triwida op Oost-Java. Hij schrijft zijn gedichten niet zonder meer in het Surinaams-Javaans, maar in 'een blend, een vermenging tussen Surinaams-Javaans en het Javaans van Midden- en Oost-Java.' In 1986 verscheen het tweetalige Aruming melathi / De geur van melatie, de eerste bundel in Suriname met Javaanse gedichten. In 1990 volgde Tetesing bun adi / Edele dauwdruppels. Dansgroep Tandava is een jongerengroep die zich voornamelijk bezighoudt met de Indiase klassieke tempeldansstijl kathak en experimentele dans. Tandava, sinds de oprichting in 2003 onder leiding van Tanuya Manichand en Shailendra Madarie, is een spruitje van de klassieke Indiase groep (dans en muziek) Eshna, die succesvolle optredens in binnen- en buitenland op haar naam heeft staan. Tanuya beoefent al 23 jaar de klassieke tempeldans en is zes jaar danslerares. Shailendra is gespecialiseerd in tablamuziek. Tandava heeft zich goed kunnen presenteren tijdens Carifesta VIII, in augustus 2003 in Suriname. Tijdens '1001 identiteiten' dansen Shalini Ramautar en Charissa Parmanand, begeleid door Yuvraj Birdja op tabla. Dorus Vrede (1949) is onderwijzer, afkom-
stig van Lombé, een dorp dat nu verdronken ligt in het stuwmeer. Hij schrijft er zowel fel als gevoelig over in de beste verhalen van zijn bundel Rond het sterfbed van mijn dorp (1987). De problematiek van binnenlandbewoners blijft het centrale thema in zijn volgende publicaties Otabanda (De andere oever, 1992), met gedichten in het Nederlands, Saramaccaans, Ndyuka en Sranan, en de verhalenbundel Als ik zwijg, bloedt mijn hart. Dorus Vrede componeert en zingt liedjes in het Sranan, Saramaccaans en Nederlands. Frits Wols (ps. Eugène Wilfried Wong-Loi-Sing, 1938) Het werk van Frits
Wols omvat gedichten, novelles, jeugdverhalen, short stories en romans. De natuur is een belangrijke inspiratiebron voor deze schrijver, die geboren is in
DEELNEMERS
het dorpje Groningen in het district Saramacca, Suriname. Zijn eerste onderwijzersjaren, die hij in het binnenland van Suriname heeft doorgebracht, leverden de prachtige novelle Het Groene Labyrint op. Frits Wols heeft jaren in Nederland gewoond, waar hij Engels studeerde. Veel van zijn gedichten gaan over de clash van culturen. Dit is ook het thema van de roman Verbroken Cirkel. Als voorzitter van de Schrijversgroep '77 (1992 2003) heeft Frits Wols jonge schrijvers en dichters begeleid bij hun eerste publicatie. Frits Wols is ook bekend als story-teller.
N I E U W S U R I N A A M S TA L E N T
Negen nieuwe Surinaamse literaire talenten presenteren hun werk tijdens de slotavond op zondag 7 maart. Norine Blinker begon tien jaar geleden met schrijven van gedichten en korte verhalen. Ze werkt als ambtenaar in een Sui Generis bedrijf en heeft drie dochters te leen gehad. Norma Bouterse is ambtenaar, won twee miss-verkiezingen, speelde in 1975 in de eerste Surinaamse musical Fri Libi en is TaeKwon Do kampioene. Andy Fernandes is tekenleraar, grafisch ontwerper, medewerker van Radio Alternatief en illustrator. Zijn debuut als dichter maakte hij de bundel Considerations, waarvoor hij ook het omslag ontwierp. Harvey Fräser is dichter, dramaturg en vocalist. In 1989 debu-
teerde hij als voordrachtskunstenaar. Sinds 2000 is hij actief met het akoestisch ensemble Fafiri Brothers. Roway James (Roué James Hupsel) heeft jarenlange ervaring bij
de radio. Hij won met een kort verhaal de derde prijs tijdens het Kwakoe-festival in Nederland. Verhalen van hem verschenen in De Ware Tijd en in de bundel Considerations. Marlène Oudsten houdt van schrijven, reizen, lezen, rechtvaar-
digheid en filosoferen. Ze wil haar lezers bewust maken van hun eigen vermogen om het leven van zichzelf en anderen te veraangenamen. Mireille Pinas is studente van het IOL, opleiding Engels. Ze is op
haar zeventiende begonnen met dichten en doet dat voornamelijk in het Engels. Jeffrey Quartier won in 2003 twee prijzen in een poetry conven-
tion in Washington. Zijn gedichten verschenen dat jaar in de bundel The Colours of Life en in een bundel van IAERN. Hij bracht in eigen beheer zijn eerste dichtbundel uit. Terry (ps. Deborah Pinas, 1978) woonde afwisselend in de USA en
Suriname, waar ze Engels studeerde. In de verzamelbundel Considerations van S'77, maakte ze haar publicatiedebuut.
COLOFON Het Internationaal Literatuurfestival Suriname is een samenwerkingsproject van Schrijversgroep ’77 en Stichting Winternachten. Het festival kon plaatsvinden dankzij een subsidie van HGIS (de Nederlandse Ministeries van OCenW en Buitenlandse Zaken) en bijdragen van Hivos Cultuurfonds, Nederlands Literair Produktie- en Vertalingenfonds, Zeelandia Suites, SURALCO, Nederlandse Ambassade, Stinasu, Hotel Torarica en Hotel Krasnapolsky. Coördinatie Ismene Krishnadath (Schrijversgroep ’77), Ton van de Langkruis (Winternachten) en Mories Römkens (Winternachten) Met dank aan Fort Zeelandia, Theater Thalia, Districts Commissariaat Nickerie, Onderwijsvereniging Kenki Skoro, Vereniging Herdenking Javaanse Immigratie, Tori Oso, Faranaz Literair, MULO Ellen, VOS-Scholengemeenschap Nickerie, Nederlands Lyceum, Directoraat Cultuur, IOL, AMS, bestuur en leden S’77, Els Moor, Cynthia McLeod, Hilde en Edmund Neus en Clea Deekman Grafische vormgeving Eindeloos, Den Haag Drukwerk Albani, Den Haag Foto’s Serge Ligtenberg, Ismene Krishnadath, Ranu Abhelakh en Annari v.d. Merwe
S'77
p/a Van Idsengastraat 133, Paramaribo T: 520513 E:
[email protected]
www.s77.suriname.nu
Postbus 63410, 2502JK Den Haag T: +31 70 3650222 internationaal literatuurfestival den haag
www.winternachten.nl
E:
[email protected]
1001 identiteiten Met o.a. Willie Alberga | Gibi Bacilio | Norine Blinker | Norma Bouterse | Brigitte Brown | Verginia Ceder | Arlette Codfried | Dansgroep Tandava | EKM Dido | Fafiri Brothers | Farah-L | Andy Fernandes | Harvey Fräser | Ronald Giphart | Guys Next Door | Roway James | Denise Jannah | Ismene Krishnadath | Joke van Leeuwen | Tessa Leuwsha | Alphons Levens | Koor o.l.v. Mavis Noordwijk | Cynthia McLeod | Albert Mungroo | Jit Narain | Hilde Neus | Marlène Oudsten | Mireille Pinas | Guillaume Pool | Jeffrey Quartier | Rappa | Annemarie Sanches | Marylin Simons | Sombra | Sitok Srengenge | Surianto | Terry | Dorus Vrede | Frits Wols |
