Lesbrief groep 3 t/m 6
Meneer Hoedjes vangt een vis Het huis van Barm
Colofon Voorstelling Productie Producent Bewerking tekst Spel Regieadvies Vormgeving Lesmateriaal Impresariaat
Met dank aan
: Meneer Hoedjes vangt een vis Naar het gelijknamige boek van Koos Meinderts : Het Huis van Barm : Danielle Dommisse : Daniëlle Dommisse : Danielle Dommisse : Peter van Dijk : Daniëlle & Lex Dommisse : Daniëlle Dommisse : STT Produkties Postbus 20 8120 AA Olst tel. 0570-56 46 81
[email protected] www.sttprodukties.nl : Dieneke van Waveren Susie Endenburg Susanne Hurenkamp – Atelier Kleur je hart
Inhoudsopgave Colofon .............................................................................................................................................................................. 2 Inhoudsopgave.................................................................................................................................................................. 3 Voorwoord ........................................................................................................................................................................ 4 Inhoud voorstelling ........................................................................................................................................................... 4 Inhoud lesbrief .................................................................................................................................................................. 4 Over het kijken naar een voorstelling ............................................................................................................................... 4 Les voor groep 3 t/m 6 ...................................................................................................................................................... 5 Inleiding......................................................................................................................................................................... 5 Kern ............................................................................................................................................................................... 6 Afsluiting ....................................................................................................................................................................... 6 Na de voorstelling – Reflecteren................................................................................................................................... 7 Bijlage 1: Verzameling gummen ....................................................................................................................................... 8 Bijlage 2: Bouwtekening doosje ........................................................................................................................................ 9
Voorwoord Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen de voorstelling ‘Meneer Hoedjes vangt een vis’ van ‘Het huis van Barm’. De voorstelling is een bewerking van het gelijknamige boek ‘Meneer Hoedjes vangt een vis’ van de Nederlandse schrijver Koos Meinderts. Het boek is gebaseerd op het sprookje van de Gebroeders Grimm; ‘Van de visser en zijn vrouw’. ‘Meneer Hoedjes vangt een vis’ is een vertelvoorstelling met poppen en objecten en geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. De voorstelling wordt gespeeld door 1 acteur: Daniëlle Dommisse. Met deze lesbrief kunt u uw leerlingen voorbereiden op de voorstelling. Ook worden er suggesties gegeven om met de leerlingen te reflecteren op de voorstelling. De les gaat over het begrip verzamelen en bewaren. We wensen u veel plezier met de voorbereiding op de voorstelling.
Inhoud voorstelling Een vertelling met poppen en objecten naar het gelijknamige boek van Koos Meinderts. Meneer Hoedjes woont op het strand. Hij verzamelt van alles. Alles wat hij goed kan gebruiken en wat hij zo mooi vindt dat hij het voor altijd wil bewaren. Op een dag komt er zomaar een mooie mevrouw langs. Meneer Hoedjes trouwt met haar. Niet lang daarna verwachten ze een kindje. Meneer Hoedjes zorgt goed voor mevrouw Hoedjes. Elke dag gooit hij meerdere keren zijn hengel uit om vette vis voor haar te vangen. Vette vis is gezond voor de baby in haar buik. Dan vangt meneer Hoedjes een hele bijzondere vis. Een vis die kan praten. Dat heeft meneer Hoedjes nog nooit meegemaakt. Meneer Hoedjes schenkt de vis de vrijheid. In ruil daarvoor mag hij een wens doen. Hij heeft niets te wensen. Hij heeft alles al. De vis blijft maar aandringen. Om van hem af te zijn wenst meneer Hoedjes iets kleins. Had hij dat maar nooit gedaan. Onder druk wenst meneer Hoedjes steeds meer en meer. Pas als hij alles dreigt te verliezen weet meneer Hoedjes wat hem te doen staat. Een vertelling over liefde, hebzucht en de stem van je hart. Gebaseerd op het sprookje van de gebroeders Grimm, ‘Van de visser en zijn vrouw’.
Inhoud lesbrief De lesbrief bestaat uit 1 les. De les heeft een inleiding, een kern en een afsluiting. De totale les duurt ongeveer 45 minuten. Er wordt aangeven wat het doel is van de les en wat de benodigdheden zijn. De les wordt in het klaslokaal gegeven. Na deze les bezoekt u de voorstelling. Daarvoor is het van belang om de kinderen een paar aandachtspunten mee te geven die een handvat zijn voor het reflecteren op de voorstelling. U vindt hiervoor aanwijzingen in het lesmateriaal.
Over het kijken naar een voorstelling We gaan er van uit dat u de leerlingen heeft voorbereid op de theaterregels (vooraf naar de wc, niet praten tijdens de voorstelling, niet op het speelvlak lopen, etc. Je mag wel lachen natuurlijk).
Les voor groep 3 t/m 6 Doel Duur Ruimte Benodigdheden
: leerlingen kennen het begrip verzamelen en ervaren het verschil tussen het aanleggen van een tastbare verzameling en een verzameling van herinneringen. : circa 45 minuten : klaslokaal : lesbrief, flyer, verzameling meegebrachte doosjes of voor elk kind de bijgevoegde bouwtekening van een doosje(zie bijlage 2), eventueel knutselspullen/ stiften/ potloden/verf, indien mogelijk 1 of 2 spots (bureaulampjes), ingericht hoekje.
Inleiding U bereidt de leerlingen voor op het bezoeken van de voorstelling. Het is van belang om leerlingen inzicht tegeven in wat ze kunnen verwachten. Daarvoor geeft u de volgende informatie: u vertelt ter voorbereiding dat u met de klas binnenkort naar een theatervoorstelling gaat. Bespreek kort met de kinderen enkele voorstellingen die ze eerder hebben gezien. Wat was er allemaal te zien? Wat vond je het leukst? Laat de kinderen nu de flyer van de voorstelling ‘Meneer Hoedjes vangt een vis’ zien. Vertel de kinderen dat dit de flyer is van de voorstelling die ze binnenkort gaan zien. Lees nu de achterkant van de flyer voor (niet het hoofdstuk ‘Inhoud voorstelling’ uit deze lesbrief voorlezen. Deze informatie is uitsluitend voor de leerkracht bestemd. U geeft anders te veel weg over de inhoud van de voorstelling). Bekijk ook de voorkant van de flyer eens goed. Stel de kinderen vragen over de afbeelding. Wie of wat staat er op? Laat de kinderen benoemen wat ze zien. Vertel de leerlingen dat u na de voorstelling in de klas nog met hen zal napraten. Vertel welke vragen u misschien na afloop gaat stellen. In de voorstelling spelen verschillende mensen en dieren. Wie heb je gezien? Wie vind jij het leukst of het meest bijzonder en waarom? Wat is je het meest bijgebleven en waarom? Welke voorwerpen/dingen verzamelde meneer Hoedjes? Welke herinneringen, denk jij, zal meneer Hoedjes willen bewaren/ verzamelen? Meneer Hoedjes verzamelt van alles op het strand. In dozen, kisten of kratten. Alles wat hij goed kan gebruiken of wat hij zo mooi vindt dat hij het wil bewaren. Stel de volgende vraag: Wat is dat eigenlijk verzamelen? (spullen die door 1 of meer personen bij elkaar gebracht worden en worden onderhouden). Bijvoorbeeld spullen die iemand op het strand vindt of een kind wat allemaal verschillende gummen spaart. U kunt ter ondersteuning van dit verhaal een foto laten zien van een verzameling gummen (zie bijlage 1). Deze verzameling is van Silke 8 jaar oud. Vraag de kinderen wie van hen ook iets verzamelt. Laat ze iets vertellen over hun verzameling. Hoe is de verzameling begonnen? Waarom wilde je juist dit verzamelen? Hoe kom je aan de spullen? Waar bewaar je je verzameling? U vraagt de kinderen wat je allemaal op het strand kunt verzamelen. De kinderen zitten in een kring. U vertelt dat u het volgende spel gaat spelen. Het spel is gebaseerd op het spel: ‘ik ga op reis en neem mee’. U legt uit hoe het spel gaat. U begint eerst makkelijk Bijvoorbeeld: U zegt: ‘meneer Hoedjes loopt langs het strand en verzamelt…….. Nu mag een door u aangewezen kind een voorwerp bedenken wat op het strand gevonden is. Het kind zegt dit voorwerp hardop. U herhaalt de zin en voegt het voorwerp er aan toe. U geeft een aantal kinderen op deze manier een beurt. Nu gaat het spel echt beginnen. U geeft de kinderen mee dat alles op het strand gevonden kan worden. Dus ook dingen die je normaal gesproken helemaal niet kunt verzamelen. Van de stralende zon tot de haaien in de zee. Alles is mogelijk. U zegt de zin ‘Meneer Hoedjes loopt langs het strand en verzamelt…… Nu noemt u iets. Het kind naast u herhaalt de zin en uw gevonden voorwerp en voegt er een voorwerp van zichzelf aan toe. Zo gaat u de kring verder rond. Het wordt natuurlijk steeds moeilijker om alles te onthouden. Het helpt om bij het opsommen steeds te wijzen naar het kind wat het voorwerp genoemd heeft. Zo herinneren de kinderen zich makkelijker welk voorwerp het was. Als een kind het niet meer weet, mag het natuurlijk geholpen worden door de andere kinderen uit de groep. Dat wordt vast een bijzondere verzameling.
Kern Nu vertelt u de kinderen dat meneer Hoedjes behalve schelpen en ……. op het strand ook mooie momenten/herinneringen verzamelt. Die herinneringen zou hij het liefste ook in een doosje willen doen. Vraag de kinderen wat zij voor herinneringen aan het strand zouden kunnen verzamelen? U noemt zelf een voorbeeld. Bv. een herinnering van een ondergaande zon of het gevoel van het hete zand aan je voeten. Vervolgens vraagt u aan een paar kinderen ook een herinnering te noemen. Laat de kinderen nu een door u zelf meegebracht doosje zien. Dit kan van alles zijn. Een luciferdoosje of een kartonnen doos. Het gaat niet om de uiterlijke schoonheid van het doosje. Het gaat om de herinnering en hoe die zorgvuldig wordt bewaart en gekoesterd. U gaat er zorgvuldig en voorzichtig mee om. U vraagt de kinderen of ze willen weten welke herinnering u in dit doosje bewaart. U opent geconcentreerd het doosje , kijkt er in en vertelt de kinderen welke herinnering u in het doosje bewaart. Hierna sluit u met zorg het doosje weer. U wilt zich deze herinnering altijd blijven herinneren. Daarom bewaart u de herinnering in een doosje. U heeft vooraf in de klas een hoekje ingericht met verschillende niveaus = hoog en laag. Dit kunt u doen door verschillende formaten dozen te gebruiken. Bij voorkeur een plek waar de kinderen omheen kunnen lopen. Hier zet u uw eigen doosje neer. U vraagt de kinderen om voor een volgend, door u gekozen moment (het liefst de volgende dag), een doos(je)/kistje van huis mee te nemen. U kunt de kinderen het meegebrachte doosje eventueel laten versieren maar dit is niet per se nodig. Het is goed zoals het is. U kunt ook de bijgevoegde bouwtekening (bijlage 2.) gebruiken. Hier kunnen de kinderen een doosje van knippen en vouwen en eventueel versieren. Als de doosjes klaar zijn vraagt u de kinderen om (denkbeeldig) een herinnering in het doosje te doen. Deze herinnering blijft bewaart in het doosje.
Afsluiting U heeft samen met de kinderen een verzameling herinneringen gemaakt. U kunt deze verzameling herinneringen tentoonstellen. U laat steeds een kind met zijn/haar doosje naar het door u ingerichte hoekje lopen (wellicht hebben kinderen die al snel klaar waren met hun doosje het hoekje al extra versierd). Vervolgens kiest het kind een plekje uit voor het doosje. Wellicht zijn er kinderen die heel graag hun herinnering willen vertellen aan een vriendje of vriendinnetje of aan u, maar dit hoeft niet. Er ontstaat een waar museum aan herinneringen. Voor een groots effect zet u er 1 of 2 spotjes (bureaulampjes) bij die u op de verzameling richt . Als u nu de gordijnen sluit, het spotje aandoet en een mooi muziekje aan zet, komt de bonte verzameling helemaal tot zijn recht. Via het digibord kunt u op de volgende link een mooi muziekje beluisteren. http://www.youtube.com/watch?v=H2-1u8xvk54 Heel veel plezier gewenst met de voorstelling en de tentoonstelling met herinneringsdoosjes.
Na de voorstelling – Reflecteren U praat met de kinderen na over de voorstelling. Vooraf aan de voorstelling heeft u de kinderen de volgende aandachtspunten meegegeven: In de voorstelling spelen verschillende mensen en dieren. Wie heb je gezien? Wie vind jij het leukst of het meest bijzonder en waarom? Wat is je het meeste bijgebleven en waarom? Welke voorwerpen/dingen verzamelde meneer Hoedjes? Welke herinneringen, denk jij, zal meneer Hoedjes willen bewaren/ verzamelen? Voor groep 5/6 kunt u nog wat uitgebreider nabespreken. Daar is het thema van de voorstelling uiterst geschikt voor. Wat een interessant gesprek met de kinderen kan opleveren is de vraag: WAAROM laat meneer Hoedjes zich steeds laat overhalen om een wens te doen ondanks dat hij vindt dat hij alles al heeft. Vraag de kinderen of ze dat zelf ook wel eens hebben ervaren. Heeft iemand jou wel eens overgehaald om iets te doen waar je geen zin in had of wat je liever niet wilde. Is het gelukt om jou over te halen? Hoe heeft die ander jou dan overgehaald? Als laatste kunt u de kinderen vragen welke herinnering meneer Hoedjes in het museum van herinneringen zou hebben gezet en op welke plek?
Bijlage 1: Verzameling gummen
Bijlage 2: Bouwtekening doosje
