Liquidatiebonus status quo anno 2013

UNIVERSITEIT GENT

FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2013 – 2014

Liquidatiebonus status quo anno 2013 Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master of Science in de Handelswetenschappen

Annelies Vermeersch Lisa Van der Linden onder leiding van Prof. Jan Verhoeye

PERMISSION

Ondergetekenden verklaren dat de inhoud van deze masterproef mag geraadpleegd en/of gereproduceerd worden, mits bronvermelding.

Annelies Vermeersch Lisa Van der Linden

Woord vooraf In dit woord vooraf willen wij graag onze bijzondere dank uitbrengen aan verschillende personen die de masterproef mede tot een goed einde hebben gebracht. Eerst en vooral willen wij onze promotor, Dhr. Jan Verhoeye, bedanken voor de tussentijdse feedback en het aanbrengen van nieuwe invalshoeken. Zijn deskundig advies, professionele begeleiding en kritische blik boden een grote meerwaarde aan de totstandkoming van de masterproef. Ook onze copromotor Mevr. Els de Wielemaker bedanken wij voor de nodige ondersteuning en assistentie. Daarnaast richten wij een woord van dank aan onze collega’s binnen de stagebedrijven KPMG Vias en Ernst and Young. Dankzij hun expertise en kennis slaagden wij erin een beter inzicht te verwerven in de materie met betrekking tot de liquidatiebonus. Verder gaat onze dank uit naar accountant Dhr. Abdon Vande Maele voor de inhoudelijke beoordeling van onze masterproef. Tot slot willen wij onze ouders en vrienden bedanken voor hun onvoorwaardelijke steun en goede raad. Zij namen de tijd onze masterproef na te lezen en eventuele taalfouten te verbeteren.

Annelies Vermeersch Lisa Van der Linden Mei 2014

i

ii

Inhoudstafel Woord vooraf ........................................................................................................................................... i Inhoudstafel ............................................................................................................................................iii Inleiding ................................................................................................................................................... 1 1

Situering .......................................................................................................................................... 3

2

Juridische omschrijving ................................................................................................................... 5 2.1

Liquidatiebonus ....................................................................................................................... 5

2.2

Overgangsregeling ................................................................................................................... 6

2.3

Toepassingsvoorwaarden ........................................................................................................ 7

2.3.1

Art. 537, 1e lid WIB92 ...................................................................................................... 7

2.3.2

Dividenden....................................................................................................................... 8

2.3.3

Effectieve uitkering........................................................................................................ 11

2.3.4

Goedkeuring ten laatste op 31 maart 2013 .................................................................. 14

2.3.5

Minstens het verkregen bedrag .................................................................................... 15

2.3.6

Onmiddellijke opname in het kapitaal .......................................................................... 17

2.3.7

Het belastbaar tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober 2014 ............................................... 20

2.4

Administratieve tolerantie .................................................................................................... 22

2.5

Kapitaalvermindering ............................................................................................................ 23

2.5.1

Algemeen....................................................................................................................... 23

2.5.2

Termijn .......................................................................................................................... 24

2.5.3

Vereffening of liquidatie? .............................................................................................. 27

2.6

3

Claw back ............................................................................................................................... 27

2.6.1

Doel van de maatregel .................................................................................................. 27

2.6.2

Toepassingsvoorwaarden .............................................................................................. 28

2.6.3

Belastbare grondslag ..................................................................................................... 28

2.6.4

Verrichting ..................................................................................................................... 31

2.6.5

Buitenlandse vennootschappen .................................................................................... 32

Verminderde voorheffing/ Précompte Réduit-aandelen .............................................................. 33 iii

4

Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal? ............................................................................. 37 4.1

Vastklikken of verhoging? ..................................................................................................... 37

4.2

Uitgiftepremie? ..................................................................................................................... 38

5

Algemene antimisbruikbepaling.................................................................................................... 40 5.1

Art. 344 WIB92 ...................................................................................................................... 40

5.2

Algemene antimisbruikbepaling en interne liquidatie .......................................................... 41

6

5.2.1

Antimisbruikbepaling en onmiddellijke liquidatie......................................................... 41

5.2.2

Verwijzing naar eerdere rechtspraak ............................................................................ 42

5.2.3

Discussie tot op vandaag. .............................................................................................. 44

Tax shelter en interne liquidatie ................................................................................................... 46 6.1

Algemeen............................................................................................................................... 46

6.2

Impact interne liquidatie op tax shelter ................................................................................ 46

6.2.1

Algemene impact........................................................................................................... 46

6.2.2

Het begrip belastbare gereserveerde winst .................................................................. 47

6.3

Impact tax shelter op interne liquidatie ................................................................................ 48

7

Voorschotten en vereffening ........................................................................................................ 49

8

Inbreng in natura ........................................................................................................................... 51 8.1

Uitgifte nieuwe aandelen? .................................................................................................... 51

8.2

Ruilprobleem ......................................................................................................................... 54

9

Interne liquidatie en vermogensplanning ..................................................................................... 56 9.1

Algemeen............................................................................................................................... 56

9.2

Familieondernemingen ......................................................................................................... 56

9.3

Oprichting van een maatschap .............................................................................................. 57

10 10.1

Onroerende goederen ........................................................................................................... 59

10.2

Aandelen................................................................................................................................ 61

11 11.1 iv

Interne liquidatie en latente meerwaarde ................................................................................ 59

Boekhoudkundige verwerking................................................................................................... 62 Dividenduitkering .................................................................................................................. 62

11.1.1

Dividenduitkering met bewijskrachtig element ............................................................ 62

11.1.2

Dividenduitkering zonder bewijskrachtig element ....................................................... 63

11.2

Kapitaalverhoging .................................................................................................................. 63

11.2.1

Inbreng in natura ........................................................................................................... 63

11.2.2

Inbreng in geld ............................................................................................................... 64

11.2.3

Keuzedividend ............................................................................................................... 64

11.3

Antimisbruikbepaling ............................................................................................................ 65

11.3.1

Claw back ....................................................................................................................... 65

11.3.2

Vroegtijdige kapitaalvermindering ................................................................................ 65

12

Vastklikken of niet? ................................................................................................................... 66

12.1

Algemeen............................................................................................................................... 66

12.2

Waarom wel vastklikken?...................................................................................................... 66

12.3

Waarom niet vastklikken? ..................................................................................................... 67

13

Vergelijkende studie met andere Europese landen .................................................................. 71

13.1

Frankrijk ................................................................................................................................. 71

13.2

Nederland .............................................................................................................................. 71

13.3

Duitsland................................................................................................................................ 72

13.4

Luxemburg ............................................................................................................................. 72

Conclusie ............................................................................................................................................... 73 Bibliografie ............................................................................................................................................. vii Wetgeving .......................................................................................................................................... vii Rechtspraak ......................................................................................................................................... ix Rechtsleer .............................................................................................................................................x Boeken ..............................................................................................................................................x Nieuwsbrieven ................................................................................................................................. xi Onlinebronnen .............................................................................................................................. xiii Gesprekken.................................................................................................................................... xiii Lijst met figuren..................................................................................................................................... xiv v

Bijlage ..................................................................................................................................................... xv

vi

Inleiding De materie inzake interne liquidatie kwam aan bod tijdens de lessen vennootschapsbelasting die plaatsvonden gedurende het eerste semester. Het onderwerp prikkelde onze interesse onmiddellijk. Gezien onze grote interesse en belangstelling voor de fiscaliteit met de bijhorende vennootschapsrechtelijke aspecten, waren wij onmiddellijk overtuigd ons in de materie van de liquidatieboni te verdiepen. Bovendien is de verhoging van de roerende voorheffing op liquidatieboni een ‘hot topic’. Tot op heden zijn meerdere publicaties terug te vinden, maar weinigen scheppen een verhelderend beeld.

De opzet van de masterproef bestaat erin de toepassingsvoorwaarden

krachtens het Wetboek van Inkomstenbelastingen (hierna: WIB92), alsook de toepassingsproblemen met hun bijhorende gevolgen te bestuderen. De materie wordt eveneens vanuit een vennootschapsrechtelijk en boekhoudkundig oogpunt bekeken. Vooreerst wordt een juridische omschrijving van de overgangsmaatregel, krachtens art. 537 WIB92, weergegeven. De programmawet van 28 juni 2013, waar de overgangsmaatregel zijn oorsprong vindt, voorziet tevens een verminderde roerende voorheffing van 15 pct. op dividenden uitgekeerd uit nieuw kapitaal. Beide regelingen zullen tegenover elkaar worden afgewogen. Voorts rijst de vraag of de alternatieven van interne liquidatie, waaronder een onmiddellijke liquidatie, die het omzeilen van de hogere roerende voorheffing van 25 pct. voor ogen hebben, onder de antimisbruikbepaling op grond van art. 344, §1 WIB92 kunnen vallen. Bovendien kan een kapitaalverhoging in kader van interne liquidatie onder de vorm van een inbreng in natura of een inbreng in geld geschieden. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de vennootschapsrechtelijke aspecten. De vraagt dringt zich op of een inbreng in natura steeds gepaard gaat met een uitgifte van nieuwe aandelen. De hamvraag blijft natuurlijk of het interessant is intern te liquideren. Verschillende aspecten zullen onder de loep genomen worden, teneinde te bepalen in welke situatie het aangewezen is de belaste reserves vast te klikken in het kapitaal. Tot slot wordt een vergelijkende studie gemaakt inzake de liquidatieboni met Frankrijk, Nederland, Duitsland en Luxemburg. Om een grondige studie van de overgangsmaatregel te maken, werden de wettelijke bepalingen1 en bijhorende circulaires en adviezen geraadpleegd. Elektronische databanken en auteursteksten afkomstig uit nieuwsbrieven en tijdschriften2 werden evenzeer bestudeerd en kritisch verwerkt.

1

Wetboek van de Inkomstenbelasting 1992, Wetboek van Vennootschappen, Boekhoudwetgeving. Fiscoloog, Fiscale Actualiteit, Accountancy Actualiteit, Fiscale Wenken, Creatief Boekhouden, Tijdschrift voor Fiscaal Recht, Ondernemers & co. 2

1

Aanvullend werden diverse3 handboeken geraadpleegd, teneinde een beter inzicht te verwerven in zowel fiscaalrechtelijke als vennootschapsrechtelijke begrippen.

3

Databank Belgisch Staatsblad, Monkey, Stradalex, Alex, Lexfin, Jura, TaxWorld, Jurisquare, Fisconet.

2

1 Situering België staat bekend omwille van zijn enorm hoge globale belastingdruk en is naast Denemarken en Zweden het zwaarst belaste land in Europa. Desondanks een lichte daling in de periode 2000-2009, blijft het Belgisch tarief boven het Europees gemiddelde schommelen4. Hoofdzakelijk arbeid wordt getroffen door een zware belastingdruk, waardoor de concurrentiepositie van de Belgische economie in gevaar dreigt te komen5. Het budgettaire beleid voor de periode 2013-2016 wordt neergeschreven in het Belgisch stabiliteitsprogramma6. De begrotingsinspanning in het stabiliteitsprogramma beoogt de inkomsten uit arbeid te vrijwaren en tegelijkertijd een grotere bijdrage van de inkomsten uit kapitaal te verzekeren. Zodoende zal een hernieuwd evenwicht tussen de fiscaliteit op arbeid en deze op kapitaal gerealiseerd worden7. Voormalig formateur Elio Di Rupo voorziet in zijn Basisnota van 4 juli 2011 enkele maatregelen teneinde een

begroting in evenwicht te bewerkstelligen vanaf 2015. De terugkeer naar een

structureel evenwicht in de overheidsfinanciën zal onder andere verwezenlijkt worden middels een grotere bijdrage van de inkomens uit kapitaal8. Het begrotingsplan voorziet namelijk in een harmonisering van het tarief van roerende voorheffing op 25 pct. voor dividenden, zodanig dat het tarief afgestemd zou zijn op het gemiddelde tarief in de andere OESO landen9. Het regeerakkoord van 1 december 2011 voorziet eveneens in de zwaardere heffing op kapitaal en de vrijwaring van de inkomsten uit arbeid. De tarieven van de roerende voorheffing voor intresten en dividenden worden in het akkoord geharmoniseerd op 21 pct. De liquidatieboni blijft onderworpen aan een tarief van 10 pct. In december 2012 wordt de roerende voorheffing nogmaals verhoogd naar een tarief van 25 pct. Het tarief van de roerende voorheffing op liquidatieboni blijft onaangeroerd10. De programmawet van 28 juni 2013 verhoogt de aanslagvoet van de roerende voorheffing op liquidatieboni van 10 naar 25 pct. De verhoging is enkel van toepassing op liquidatieboni verleend of toegekend vanaf 1 oktober 2014. Aangezien deze drastische stijging heel wat vervroegde stopzettingen van vennootschappen met zich mee zou kunnen brengen, heeft de wetgever voorzien 4

Europese Commissie, Taxation trends in the European Union, Data for the EU Member States, Iceland and Norway, Eurostat 2013, 53. 5 F. NAERT, “Belasting op kapitaal in België”, UGent 2013. 6 Federale Overheidsdienst Budget en Beheerscontrole, Het stabiliteitsprogramma van België (2013-2016). 7 Federale Overheidsdienst Budget en Beheerscontrole, Het stabiliteitsprogramma van België (2013-2016), 59. 8 E. DI RUPO, Een efficiëntere federale staat en een grotere autonomie voor de deelstaten, Basisnota van formateur Di Rupo, 2011, 12-13. 9 E. DI RUPO, Een efficiëntere federale staat en een grotere autonomie voor de deelstaten, Basisnota van formateur Di Rupo, 2011, 15. 10 Regeerakkoord, 1 december 2011, 78.

3

in een overgangsmaatregel. Deze houdt in dat de roerende voorheffing van 10 pct. van toepassing blijft, wanneer cumulatief voldaan is aan de voorwaarden vermeld in het nieuw ingevoegde art. 537 WIB9211.

11

4

Art. 6 programmawet 28 juni 2013, BS 01.07.2013.

2 Juridische omschrijving 2.1 Liquidatiebonus In geval van een gehele verdeling van het maatschappelijk vermogen van een binnenlandse of buitenlandse vennootschap, ten gevolge van ontbinding of om enige andere reden, wordt volgens art. 209, 1e lid WIB92 als een uitgekeerd dividend aangemerkt het positieve verschil tussen de uitkeringen in geld, in effecten of in enige andere vorm, en de gerevaloriseerde waarde van het gestorte kapitaal12. Op deze zogenaamde liquidatie-uitkeringen is een roerende voorheffing verschuldigd13. Indien een vennootschap belaste of belastingvrije reserves in het kapitaal incorporeert, worden deze boekhoudkundig als geplaatst kapitaal beschouwd. Vanuit fiscaal oogpunt behoort de incorporatie van voormelde reserves niet toe tot het werkelijk gestort kapitaal14. Onder fiscaal gestort kapitaal, zoals vermeld in art. 184, 1ste lid WIB92, wordt namelijk het statutaire kapitaal verstaan voorzover dat gevormd wordt door werkelijk gestorte inbrengen en voorzover er geen vermindering heeft plaatsgevonden15. Bijgevolg kan dit werkelijk gestort kapitaal belastingvrij worden uitgekeerd. Als een vennootschap wordt ontbonden of vereffend, keren, na aanzuivering van de schulden, de liquiditeiten en de niet-verkochte activa terug naar de aandeelhouders. Het uitgekeerde vermogen dat overeenstemt met het werkelijk gestort maatschappelijke kapitaal zal niet belastbaar zijn in hoofde van de aandeelhouders, aangezien dit een terugbetaling van hun oorspronkelijke inbreng in de vennootschap is. Het deel dat het werkelijk gestort kapitaal overschrijdt, wordt conform art. 209, 1e lid WIB92 beschouwd als een uitgekeerd dividend, in het jargon een liquidatiebonus genoemd. Oorspronkelijk was geen roerende voorheffing op de liquidatiebonus verschuldigd. De wet van 24 december 2002 schakelde het tarief van de liquidatiebonus op 10 pct.,16. Vanaf 1 oktober 2014 stijgt de roerende voorheffing van 10 pct. naar 25 pct17.

12

e

Art. 209, 1 lid WIB92. S. VAN CROMBRUGGE, Beginselen van de vennootschapsbelasting, Biblo, 2010, 230. 14 S. VAN CROMBRUGGE, Beginselen van de vennootschapsbelasting, Biblo, 2010, 226-227. 15 e Art. 184, 1 lid WIB92. 16 Art. 2 wet van 24 december 2002 tot wijziging van de vennootschapsregeling inzake inkomstenbelastingen en tot instelling van een systeem van voorafgaande beslissingen in fiscale zaken, B.S. 31 december 2002. 17 Art. 4 en 6 programmawet 28 juni 2013, BS 01.07.2013. 13

5

Inleidend voorbeeld vennootschap X: Actief

Passief Kapitaal

6.200

Beschikbare belaste reserves

Liquiditeiten Balanstotaal

1.000.000

1.006.200 1.006.200

Balanstotaal

1.006.200

Een vennootschap X wordt ontbonden en vereffend. De liquiditeiten van 1.006.200 worden overgemaakt naar het vermogen van de vennoten of aandeelhouders. Het geplaatst kapitaal van 6.200 wordt belastingvrij uitgekeerd. Op de beschikbare belaste reserves zijn reeds belastingen betaald. Bij liquidatie zullen de desbetreffende vennoten of aandeelhouders hierop nog eens belastingen betalen. Vanuit fiscaal oogpunt wordt de uitkering van de beschikbare belaste reserves als een liquidatiebonus beschouwd. Roerende voorheffing vóór Di Rupo Kapitaal Bruto dividend -

RV (10 pct.)

Netto dividend

Roerende voorheffing na Di Rupo 6.200 Kapitaal 1.000.000 Bruto dividend -100.000 -

6.200 1.000.000

RV (25 pct.)

-250.000

906.200 Netto dividend

756.200 Figuur 1: RV vóór en na Di Rupo

18

2.2 Overgangsregeling De programmawet van 28 juni 2013 bevat twee fiscale blikvangers: enerzijds de (her)invoering van een stelsel van dividenden met verlaagde voorheffing en anderzijds een aanzienlijke verhoging van de belastingheffing op liquidatieboni. De laatste blikvanger zal voornamelijk worden toegelicht, samen met de eraan gekoppelde overgangsregeling. Aangezien vanaf 1 oktober 2014 de roerende voorheffing 25 pct. zal bedragen, is het in principe aangewezen om de vennootschap nu op te doeken en te liquideren aan 10 pct. Om massale ontbindingen en vereffeningen van vennootschappen te vermijden, voorziet de wetgever in een overgangsregeling, omschreven in art. 537 WIB92. Dankzij deze regeling kunnen vennootschappen hun belaste reserves vastklikken aan het kapitaal van de vennootschap tegen een definitief tarief van 10 pct. De vennootschappen krijgen als het ware het recht om vermogen aan hun aandeelhouders over te dragen mits betaling van een 18

6

Eigen berekening.

belasting van 10 pct.19 De belaste reserves worden gekwalificeerd als fiscaal gestort kapitaal indien deze na uitkering onmiddellijk worden opgenomen in het kapitaal. Deze opname dient te gebeuren tijdens het laatst belastbaar tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober 2014. De overgangsregeling kent enkele gronden. In het bijzonder zullen de kmo’s die bijna hun pensioenleeftijd bereikt hebben geneigd zijn om hun vennootschap op te doeken vóór 1 oktober 2014. Dit druist in tegen het plan van de regering om de toekomstige pensioenleeftijd op te trekken. De regering wil namelijk langere tewerkstelling aanmoedigen maar door de verhoging van de roerende voorheffing zou dit plan in het water kunnen vallen20. Daarnaast ligt de financiering van het overheidstekort aan de basis van de maatregel. Minister van Financiën Koen Geens verwoordt de maatregel als ‘slimme belastingen’. Toekomstige belastingen worden nu geïnd, wat positief is voor de huidige begroting.21 Naar ons inziens kan dit op lange termijn toch een negatief effect met zich meebrengen. Een politicus is hoofdzakelijk met zijn eigen mandaat bezig en schenkt geen belang aan de toekomstige mandaten. De belastingen van toekomstige regeringen worden nu al geïnd. Er wordt vooruitgelopen op de feiten en niet op lange termijn geredeneerd, aangezien de roerende voorheffing ontvangen wordt alvorens de vennootschappen ontbonden zijn.

2.3 Toepassingsvoorwaarden 2.3.1

Art. 537, 1e lid WIB92

Art. 537 WIB92 beschrijft de overgangsmaatregel, waaronder ook de voorwaarden waaraan de vennootschap moet voldoen om de maatregel te kunnen toepassen. “In afwijking van de artikelen 171, 3°, en 269, § 1, 1°, wordt het tarief van de personenbelasting, respectievelijk de roerende voorheffing vastgesteld op 10 pct. voor de dividenden die overeenkomen met de vermindering van de belaste reserves zoals deze ten laatste op 31 maart 2013 zijn goedgekeurd door de Algemene Vergadering op voorwaarde dat en in de mate dat minstens het verkregen bedrag onmiddellijk wordt opgenomen in het kapitaal en dat deze opneming plaatsvindt tijdens het laatste belastbaar tijdperk dat afsluit voor 1 oktober 2014.” (Art. 537, 1e lid WIB92)

19

L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen”, Fiscoloog 2013, 10. P. SMET, “Verlaagde RV op dividenden: enkel voor aandelen uitgegeven vanaf 1 juli 2013”, Fiscoloog 2013, 1. 21 J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. 20

7

2.3.2

Dividenden

2.3.2.1 Belaste reserves Bedrijven die winst maken, beschikken over de mogelijkheden om aan hun aandeelhouders een deel van die winst uit te keren. Dit deel wordt een dividend genoemd. Voor de toepassing van het tarief van 10 pct. krachtens art. 537, 1e lid WIB92 is vereist dat er een effectieve dividenduitkering plaatsvindt. Deze dividenduitkering dient onmiddellijk te worden omgezet in kapitaal aan de hand van een klassieke kapitaalverhoging. De omvang van het begrip ‘uitgekeerd dividend’ wordt bepaald voor een naamloze vennootschap (hierna: nv), een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (hierna: bvba) en een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (hierna: cvba) respectievelijk door de artikelen 616 e.v., 319 e.v. en 428 e.v. in het Wetboek van Vennootschappen (hierna: W. Venn.). Concreet worden enkel de bestanddelen die in aanmerking komen voor een vennootschapsrechtelijke uitkering beschouwd als dividend bedoeld in art. 537 WIB92. Volgens art. 617 W. Venn. mag er voor naamloze vennootschappen en commanditaire vennootschappen op aandelen geen dividenduitkering plaatsvinden indien op datum van afsluiting van het laatste boekjaar het nettoactief is gedaald of ten gevolge van de uitkering zou dalen beneden het bedrag van het gestorte of, indien dit hoger is, van het opgevraagde kapitaal vermeerderd met alle reserves die volgens de wet of de statuten niet mogen worden uitgekeerd22. Hetzelfde principe geldt voor bvba’s en cvba’s, respectievelijk vermeld in art. 320 W. Venn. en art. 429 W. Venn. In concreto mogen enkel de beschikbare reserves, het overgedragen resultaat en de belastingvrije reserves uitgekeerd worden. De onbeschikbare reserves vallen dus buiten het toepassingsgebied23. Aangezien art. 537 WIB92 enkel voorziet in een incorporatie van de belaste reserves, kunnen de belastingvrije reserves onmogelijk worden vastgeklikt. Uit voormelde vennootschapsrechtelijke bepalingen, gecombineerd met de artikelen 319 W. Venn., 428 W. Venn. en 616 W. Venn. kan geconcludeerd worden dat de wettelijke reserves eveneens niet voor uitkering vatbaar zijn24. Niet alle belaste reserves worden opgenomen binnen het eigen vermogen, neem nu de afschrijvingsexcedenten opgenomen in art. 24, 1ste lid 4° WIB92. Een afschrijvingsexcedent wordt geboekt wanneer een vennootschap in het verleden bepaalde activa te snel heeft afgeschreven. De fiscus kwalificeert deze overmaat als een belaste reserve. De vennootschap zal deze reserve niet kunnen vastklikken in het kapitaal, vermits dit excedent niet goedgekeurd wordt door de algemene vergadering en daarenboven niet tot het eigen vermogen van de vennootschap behoort. Hetzelfde 22

Art. 617 W. Venn. P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 28. 24 L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord”, Fiscoloog 2013, 2. 23

8

principe is van toepassing bij niet-aanvaarde voorzieningen voor risico’s en kosten. Ook hier wordt het niet-aanvaarde deel gekwalificeerd als een belaste reserve, die niet tot het eigen vermogen behoort en bijgevolg ook niet onder de toepassing van de vastklikregeling valt25. Naast de beschikbare reserves en de overgedragen winst komen volgens de circulaire van 1 oktober 2013, ook de verminderingen van het maatschappelijk kapitaal of van een uitgiftepremie, die opgenomen worden in de belaste reserves, in aanmerking26. Bij een kapitaalverhoging kan een uitgiftepremie, conform art. 184, 2e lid WIB92 bovenop de inbreng in kapitaal gevraagd worden aan een nieuwe aandeelhouder. Een uitgiftepremie kan worden gevraagd indien de intrinsieke waarde of markt- of beurswaarde hoger is dan de nominale waarde of fractiewaarde27. De intrinsieke waarde geeft de volle of werkelijke waarde van het aandeel weer, waarbij rekening wordt gehouden met het volledige vermogen van de vennootschap. Voor de berekening van de intrinsieke waarde vormt het nettoactief of het nettovermogen het uitgangspunt. Aandelen hebben ook een marktwaarde die bepaald wordt door vraag en aanbod en niet noodzakelijk overeenkomt met intrinsieke waarde. De marktwaarde hangt af van het open of besloten karakter van de vennootschap, anders geformuleerd is de desbetreffende waarde afhankelijk van het bestaan van een reële markt voor de aandelen. De beurswaarde, die bepaald wordt door vraag en aanbod op de beurs, weerspiegelt eveneens niet noodzakelijk de intrinsieke waarde28. In tegenstelling tot de intrinsieke waarde die het gehele vermogen vertegenwoordigt, stemt de nominale waarde altijd overeen met de waarde die het kapitaal vertegenwoordigt. Indien geen waarde werd toegekend aan het aandeel, zal de waarde van dat aandeel, in functie van het kapitaal en het aantal aandelen dat dit kapitaal vertegenwoordigt, worden berekend29. Daarenboven kan een uitgiftepremie gevraagd worden indien de nieuw uitgegeven aandelen identiek zijn aan de bestaande aandelen30.

25

J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 2. 27 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 156. 28 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 384. 29 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 381. 30 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 156. 26

9

De uitgiftepremie wordt verduidelijkt in onderstaand voorbeeld31: Vennootschap X heeft volgend eigen vermogen: Gestort kapitaal

10.000.000

Reserves

2.500.000

Aandelen

1.000

Fractiewaarde/

10.000

nominale waarde

(=10.000.000/1.000)

Stel een nieuwe aandeelhouder brengt 10.000.000 in en krijgt hiervoor in ruil 1.000 aandelen. Bijgevolg zal de intrinsieke waarde voor alle aandelen voortaan 11.250 bedragen32. Vóór de kapitaalverhoging bedroeg de intrinsieke waarde 12.500 terwijl deze na kapitaalverhoging slechts 11.250 bedraagt. De oude aandeelhouders leveren als het ware 1.250 per aandeel aan intrinsieke waarde in. Om deze onevenredigheid tussen de bestaande en de nieuwe aandeelhouders te vermijden, kan ervoor geopteerd worden om per nieuw uitgegeven aandeel een uitgiftepremie te vragen aan de nieuwe aandeelhouder. De uitgiftepremie zou per nieuw aandeel 2.500 moeten bedragen. Op die manier blijft de nominale waarde van de oude en nieuwe aandelen gelijk aan 10.000. De intrinsieke waarde blijft eveneens onaangeroerd en bedraagt nog steeds 12.00033. De uitgiftepremie verhoogt de reserves proportioneel, zodanig dat het niveau van het aandeel in de reserves van een oude aandeelhouder standhoudt en dat het aandeel in de reserves van de nieuwe aandeelhouder op datzelfde niveau komt te liggen. Derhalve wordt de ongelijkheid tussen de oude en de nieuwe aandeelhouders vermeden34. 2.3.2.2 Voorheen geïncorporeerde reserves Wanneer in het verleden belaste reserves in het kapitaal geïncorporeerd zijn, behouden deze reserves vanuit fiscaal oogpunt hun karakter als reserves. Bijgevolg kunnen deze reserves eveneens in aanmerking komen voor de interne vereffening. Vanuit vennootschapsrechtelijk oogpunt worden de geïncorporeerde reserves daarentegen gekwalificeerd als kapitaal35. Vooraleer voormelde geïncorporeerde reserves aangewend kunnen worden voor een interne liquidatie, dient aldus een 31

M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 156. 32 [ 20.000.000 (kapitaal na inbreng) + 2.500.000 (reserves)] : 2.000 (aandelen na inbreng) 33 [20.000.000 (kapitaal na inbreng) + 2.500.000 (reserves) + 2.500 (uitgiftepremies)] : 2.000 (aandelen na inbreng) = 12.500 (intrinsieke waarde) 34 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 156. 35 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 28.

10

kapitaalvermindering

ten

belope

van

deze

reserves

doorgevoerd

te

worden.

Deze

kapitaalvermindering wordt vanuit het fiscale perspectief als een dividenduitkering aanzien36. In tegenstelling tot een dividenduitkering, impliceert een kapitaalvermindering een statutenwijziging en is de tussenkomst van een notaris vereist37. Daarenboven dient een wachttermijn van twee maanden na de beslissing tot kapitaalvermindering gerespecteerd worden38. Indien de wachttermijn van twee maanden in acht genomen wordt, zou dit de voorwaarde van ‘onmiddellijke inbreng in het kapitaal’ krachtens art. 537 WIB92 belemmeren. Doch meldt de fiscus dat de wachttermijn van twee maanden de interne liquidatie niet in de weg staat, aangezien steeds rekening gehouden dient te worden met de vennootschapsrechtelijke bepalingen. De voorwaarde van onmiddellijke inbreng kan dus

niet

altijd

even

adequaat

vervuld

worden.

Vanuit

fiscaal

oogpunt

vormt

een

kapitaalvermindering die aangerekend wordt op de geïncorporeerde reserves in het kapitaal bijgevolg geen barrière om een interne liquidatie toe te passen39. 2.3.3

Effectieve uitkering

2.3.3.1 Bonusaandelen Vooraleer de incorporatie van de belaste reserves in het kapitaal kan plaatsvinden, moet er een effectieve dividendenuitkering geschieden. Omwille van deze voorwaarde vallen bonusaandelen buiten het toepassingsgebied van de overgangsregeling. Bij een bonusaandeel worden nieuwe aandelen toegekend. De toekenning van deze aandelen gebeurt a rato van de participatie in het kapitaal. Er gebeurt geen daadwerkelijke uitkering van dividenden, waardoor een vorderingsrecht ten voordele van de aandeelhouder onbestaande is. Er vindt enkel een incorporatie van reserves of overdragen winst plaats, wat neer komt op een herschikking van het eigen vermogen. Van een vermogensoverdracht is hier dus geen sprake40. Bonusaandelen worden niet in het actief van de aandeelhouder opgenomen, aangezien de boekwaarde van de portefeuille niet aangroeit. Derhalve dient geen financiële opbrengt geboekt te worden.

36

A. VANDEKERKHOVE, “Wat is nog mogelijk inzake de overgangsregeling met betrekking tot liquidatieboni?”, Fisc.Act.2014, 2-3. 37 Art. 307 W. Venn. (bvba), art. 588 W. Venn. (nv). 38 Art. 317 W. Venn (bvba), art. 613 W. Venn. (nv). 39 A. VANDEKERKHOVE, “Wat is nog mogelijk inzake de overgangsregeling met betrekking tot liquidatieboni?”, Fisc.Act.2014, 2-3. 40 Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van stockdividenden, 25 maart 2010, nr. 2010/3, www.cnc-cbn.be.

11

2.3.3.2 Stockdividenden In tegenstelling tot het bonusaandeel, is bij een stockdividend wel sprake van een werkelijke toekenning van inkomsten, in hoofde van de aandeelhouder, die aangewend worden tot een kapitaalverhoging. De aandeelhouder beschikt over een individueel afdwingbaar vorderingsrecht, na goedkeuring van de dividenduitkering door de algemene vergadering41. Op dat ogenblik ontstaat de schuld tot uitkering in hoofde van de vennootschap42. De aandeelhouder die een stockdividend verkrijgt boekt een financiële opbrengst, daar de aandeelhouder de aandelen werkelijk ontvangt. Deze financiële opbrengst wordt geboekt bij onmiddellijke of latere aanwending van het vorderingsrecht, ongeacht of de aandeelhouder het vorderingsrecht al dan niet in het kapitaal van de vennootschap inbrengt43. 2.3.3.3 Keuzedividenden De algemene vergadering kan eveneens opteren een keuzedividend toe te kennen aan haar aandeelhouders. De aandeelhouder krijgt de keuze om ofwel het dividend in speciën te ontvangen, ofwel het vorderingsrecht in te brengen in het kapitaal van de vennootschap tegen de uitgifte van nieuwe aandelen (Infra 8.1 Uitgifte nieuwe aandelen)44. In het laatste geval kan het keuzedividend gelijkgesteld worden met een stockdividend en moeten de regels van kapitaalverhoging in natura worden gevolgd45. 2.3.3.4 Waarderingsregels In geval van toekenning of betaalbaarstelling van roerende inkomsten in de vorm van goederen in natura is, krachtens art. 20 bis WIB92, het bedrag van het belastbaar inkomen gelijk aan de verkoopwaarde van de goederen op de datum van de toekenning of betaalbaarstelling ervan, zelfs wanneer de werkelijke overdracht van de goederen pas later plaatsvindt46. Bij een inbreng in geld wordt de belastbare grondslag gelijkgesteld met de nominale waarde van het uitgekeerde dividend47. Inzake de belastbare grondslag van het stockdividend kunnen fiscus en rechtsleer het echter niet met elkaar vinden. De fiscale Administratie past bij uitkering van een stockdividend de eerstgenoemde 41

M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 469-470. 42 Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van stockdividenden, 25 maart 2010, nr. 2010/3, I en II, www.cnc-cbn.be. 43 Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van stockdividenden, 25 maart 2010, nr. 2010/3, III, www.cnc-cbn.be. 44 J. MALHERBE, Y. DE CORDT, P. LAMBRECHT en P. MALHERBE, droit des sociétés. Précis, Brussel, Bruylant, 2011, 859, nr. 1237. 45 R. TAS, Winstuitkering, kapitaalvermindering in NV en BVBA, Kalmthout, Biblio,2013, 162 e.v., nr. 223 e.v. 46 Art. 20 bis WIB92. 47 W. VANDENBERGHE, “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk”, Fisc.Act. 2013, 6.

12

waarderingsregel toe. Bijgevolg wordt de waarde van de effecten die het vertegenwoordigt, in aanmerking genomen voor de vaststelling van de belastbare grondslag48. Rechtsleer bekritiseert het standpunt van de fiscus en is ervan overtuigd dat voormelde waarderingsregel niet dient toegepast te worden. De roerende voorheffing moet namelijk berekend worden op de nominale waarde van vordering49. De Commissie voor Boekhoudkundige Normen aanvaardt de waardering van de ingebrachte schuldvorderingen zowel aan nominale als aan economische waarde50. Gezien de inbreng van een schuldvordering gekwalificeerd wordt als een inbreng in natura51, zal deze inbreng door een commissaris of een bedrijfsrevisor gecontroleerd moeten worden52. Derhalve besteedt de Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren een bijzondere aandacht aan deze kwestie. De Raad meent dat een schuldvordering tegen de nominale waarde ingebracht moet worden53. Ook naar inziens van VAN BRUYSTEGEM en WYCKAERT mag de inbreng van een schuldvordering tegen haar nominale waarde gewaardeerd54. 2.3.3.5 Verlaagd opklimmend tarief De effectief uitgekeerde dividenden op grond van art. 537 WIB92 komen niet in aanmerking voor de berekening van de grens als bedoeld in art. 215, 3e lid, 3° WIB92 55. De dividenduitkering in kader van interne liquidatie telt derhalve niet mee voor de berekening van de 13 pct.-regel. Indien een vennootschap dus meer dan 13 pct. van het gestorte kapitaal uitkeert, ten gevolge van de interne liquidatie, blijft de vennootschap onderworpen aan het verlaagd opklimmend tarief tenzij de andere voorwaarden van art. 215, 3e lid WIB92 niet voldaan zijn56.

48

Com. IB 92 nr. 18/19. W. VANDENBERGHE, “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk”, Fisc.Act. 2013, 6. 50 Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de invloed van buitengerechtelijk minnelijk akkoorden de gerechtelijke reorganisatie op de schulden en vorderingen, 6 april 2011, nr. 2011/9, www.cnccbn.be. 51 B. VAN BRUYSTEGEM, De vennootschappenwet 1984 na de Tweede en de Vierde richtlijn, Antwerpen, Kluwer, 1984, 40. 52 Art. 602 W. Venn. 53 S. VAN CROMBRUGGE, “Waardering inbreng schuldvordering: nominale waarde volgens IBR”, Balans 2012, 12. 54 B. VAN BRUYSTEGEM, De vennootschappenwet 1984 na de Tweede en de Vierde richtlijn, Antwerpen, Kluwer, 1984, 40; M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 125-129, nr. 149-150. 55 e Art. 215, 3 lid, 3° WIB92. 56 W. VANDENBERGHE, ”Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk”, Fisc.Act. 2013, 6. 49

13

2.3.4

Goedkeuring ten laatste op 31 maart 2013

In principe is de goedkeuring tot een dividenduitkering door de algemene vergadering ten laatste op 31 maart 2013 vereist. Deze jaarlijkse algemene vergadering wordt vastgelegd in de statuten van de vennootschap en wordt gehouden ter goedkeuring van de jaarrekening en ter bekrachtiging van de winstbestemming die de Raad van Bestuur voorstelt57. De algemene vergadering moet binnen zes maanden na de afsluitingsdatum van het boekjaar, de jaarrekening van het desbetreffende afgesloten belastbaar tijdperk goedkeuren58. Daarnaast kan ook een bijzondere algemene vergadering bijeen worden geroepen om te beraadslagen over een tussentijdse dividenduitkering59. Aangezien vennootschappen pas vanaf 1 juli 2013 de inbrengverrichting kunnen toepassen, zal de beslissing tot dividenduitkering met opname van belaste reserves niet kunnen genomen worden tijdens de jaarlijkse algemene vergadering, tenzij de jaarrekening krachtens art. 414 WIB92 niet voor goedkeuring vatbaar is tijdens deze jaarlijkse algemene vergadering of het bestuursorgaan de beslissing met betrekking tot goedkeuring van de jaarrekening drie weken uitstelt60. In praktijk zal vaak een bijzondere algemene vergadering worden bijeengeroepen, die ten vroegste op 1 juli 2013 kan plaatsvinden. Art. 618 W. Venn. verleent aan de Raad van Bestuur de bevoegdheid een interimdividend op grond van een statutaire machtiging uit te keren. De uitkering van een interimdividend kan enkel geschieden uit de winst van het lopende boekjaar. De Raad van Bestuur heeft zodoende geen beschikkingsmacht over de beschikbare reserves. Enkel de algemene vergadering heeft de exclusieve bevoegdheid over beschikbare reserves te beschikken61;62. Aangezien de Raad geen gebruik kan maken van voormelde reserves ter uitkering van een interimdividend, zijn de voorwaarden in het kader van de interne liquidatie bij de uitkering een interimdividend niet vervuld63. De Memorie van Toelichting binnen de programmawet van 3 juni 2013 licht toe dat de belaste reserves die in aanmerking komen voor de vastklikregeling ten laatste op 31 maart 2013 ‘bestaan’64. Art. 537 WIB92 beperkt de toepassing van het verlaagd tarief slechts tot de uitkering van belaste reserves ‘zoals deze ten laatste op 31 maart 2013 zijn goedgekeurd door de algemene vergadering’.

57

Art. 552 en art. 554 W. Venn. Art. 92, §1 W. Venn. 59 Cass. 23 januari 2003, zaak F-20030123, rolnummer C010536F. 60 Art. 414 W. Venn. 61 H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen - Cambridge, Intersentia 2012, 606, nr. 1124-1125. 62 L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen”, Fiscoloog 2013, 3. 63 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 29. 64 Memorie van Toelichting: ontwerp van programmawet, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers 2013-04, nr. 53 2853/001, 5, art 6. 58

14

Neem nu een vennootschap die het boekjaar afsluit op 31 december en zijn algemene vergadering houdt in de maand april. In dit geval zullen de reserves van boekjaar 2012 niet goedgekeurd zijn voor 31 maart 2013, waardoor enkel de reserves van boekjaar 2011 in aanmerking kunnen komen. Deze reserves werden door de algemene vergadering goedgekeurd in april 2012, dit is de laatste vergadering die plaatsvindt vóór 31 maart 201365. De keuze van de datum van de algemene vergadering heeft tot gevolg dat de reserves van het laatste boekjaar vaak niet meer meegenomen kunnen worden. Enerzijds zijn vennootschappen, die hun algemene vergadering vóór 31 maart 2013 houden, vaak nog niet op de hoogte van de maatregel. Anderzijds beschikken vennootschappen, die na 31 maart 2013 de belaste reserves goedkeuren, niet meer over de mogelijkheid om de reserves te manipuleren, aangezien de algemene vergadering in dit geval plaatsvindt na de uiterste datum van goedkeuring66. De minister wou op die manier iedere vorm van manipulatie tegengaan, zo weinig mogelijk belastingen ontlopen en tegelijkertijd zo veel mogelijk inkomsten genereren. Vandaar de bewuste keuze om deze datum op 31 maart 2013 vast te leggen. Een reactie van de vennootschappen hierop zou een verschuiving van datum van de algemene vergadering kunnen zijn, zodat de vergadering nog uiterlijk op 31 maart kan plaatsvinden. Een verschuiving mag niet indien zo de werkelijkheid wordt geschonden67. Ter verduidelijking is enkel een afwijking voorzien inzake het tarief van de roerende voorheffing, de andere regels blijven van toepassing; de roerende voorheffing dient nog steeds binnen de vijftien dagen volgend op de betaalbaarstelling of de toekenning van de dividenden betaald te worden aan de schatkist. Tevens moet een aangifte van de roerende voorheffing ingediend te worden binnen deze termijn68. 2.3.5

Minstens het verkregen bedrag

Het in te brengen bedrag in het kapitaal bedraagt in de mate minstens het verkregen bedrag. Het verkregen bedrag stemt overeen met het dividend, verminderd met de ingehouden roerende voorheffing van 10 pct. Indien de woorden ‘in de mate’ niet aanwezig zouden zijn in de wettekst, zouden de aandeelhouders unaniem moeten beslissen tot kapitaalverhoging. De woorden ‘in de mate’ impliceren dat ‘per aandeelhouder’ minstens het verkregen bedrag moet worden ingebracht in het kapitaal. Het verkregen bedrag wordt per aandeelhouder en voor elk aandeel afzonderlijk beoordeeld69;70. Deze bepaling in de circulaire biedt de mogelijkheid aan de aandeelhouders om 65

L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen”, Fiscoloog 2013, 11. Verslag namens de commissie voor de financiën en de begroting uitgebracht door de heer VAN BESIEN, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers, 2012-2013, nr. 53 2853/014, 11. 67 J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. 68 Art. 267 WIB92, art. 312 WIB92 en art. 412 WIB92. 69 Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 12. 66

15

slechts een deel van de ontvangen dividenden te gebruiken voor een kapitaalverhoging. Enerzijds is er 25 pct. roerende voorheffing verschuldigd voor het gedeelte van de dividenden die niet worden aangewend voor de kapitaalverhoging, anderzijds is 10 pct. verschuldigd voor de dividenden die wel worden aangewend voor de kapitaalverhoging. Kortom, een band tussen het bedrag van het toegekende dividend en het bedrag dat in het kapitaal wordt ingebracht is afwezig, vermits de aandeelhouder niet verplicht is geheel of gedeeltelijk deel te nemen aan de kapitaalverhoging71. Uiteraard wordt het ingebrachte bedrag in het kapitaal steeds begrensd door het toegekende dividend. Zoals hierboven vermeld is er een beoordeling van de voorwaarden per aandeel. Als voor één aandeel bijvoorbeeld een dividend van 200 wordt verkregen, geldt het verlaagd tarief van 10 pct., op voorwaarde dat ten minste 180 opnieuw wordt ingebracht in het kapitaal. Zodoende moet minstens het nettoverkregen dividend in het kapitaal worden opgenomen. Indien slechts 150 wordt ingebracht, is het verlaagde tarief niet van toepassing. Het dividend zal onderworpen blijven aan de roerende voorheffing van 25 pct72. De beoordeling per aandeel is een manier om gelijkheid tussen de aandeelhouders te garanderen en de bestaande proportionele deelname in het kapitaal in stand te houden. In een aantal gevallen wordt een vrijstelling of een vermindering van een bronheffing op basis van een dubbelbelastingverdrag of Europese interne regelgeving verleend. De Moeder-dochterrichtlijn is hiervan een voorbeeld73. Deze voorziet in een vrijstelling voor dividendenuitkeringen tussen verbonden vennootschappen74. Neem nu een vennootschap met twee aandeelhouders, een natuurlijk persoon en een dochtervennootschap, met elk 50 aandelen. Als de vennootschap een dividend uitkeert, betaalt de natuurlijke persoon 10 pct. roerende voorheffing. De dochtervennootschap is vrijgesteld van roerende voorheffing waardoor ze de volledige 50 opnieuw kan inbrengen. De natuurlijke persoon kan daarentegen slechts 45 inbrengen. De dochtervennootschap bezit nu proportioneel meer aandelen en meer macht dan de natuurlijke persoon. Een oplossing voor deze onevenredigheid is

70

Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr. 7. Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 13-14. 72 L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord”, Fiscoloog 2013, 3. 73 Art. 202 WIB92, art. 203 WIB92 en art. 106 KB/WIB92. 74 L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord”, Fiscoloog 2013, 4. 71

16

een beperking van de inbreng door de dochter tot 90 pct., waardoor haar inbreng gelimiteerd wordt tot 4575. Het woord ‘verkregen’ laat blijken dat voor de kapitaalverhoging een daadwerkelijke uitkering moet worden gedaan. Hieruit zou kunnen worden afgeleid dat de uitkering én de latere inbreng enkel in geld dienen te gebeuren, niettegenstaande kan ook een inbreng in natura gerealiseerd worden76. 2.3.6

Onmiddellijke opname in het kapitaal

2.3.6.1 Het begrip: ‘onmiddellijk’ Om van het verlaagd tarief te kunnen genieten, dient de inbreng van geld in kapitaal onmiddellijk te gebeuren. De inbreng moet volledig volstort worden, rekening houdende met de bepalingen van het vennootschapsrecht77. De dividenduitkering en de opname in het kapitaal zouden in principe op hetzelfde moment moeten plaatsvinden. Een opname in kapitaal vóór de toekenning van het dividend is juridisch-technisch niet mogelijk, het dividend moet namelijk eerst betaalbaar en ter beschikking gesteld worden vooraleer dit in het kapitaal kan worden ingebracht. Indien de inbreng zou plaatsvinden ná de toekenning of betaalbaarstelling van het dividend, kan er eveneens geen sprake zijn van een ‘onmiddellijke’ inbreng78. De toekenning of betaalbaarstelling van het dividend brengt, krachtens art. 267, 1e lid WIB92, de opeisbaarheid van de roerende voorheffing met zich mee. In geval van inbreng ná de toekenning of betaalbaarstelling van het dividend is het vaak onduidelijk welk tarief aan roerende voorheffing van toepassing is. In de praktijk is het vaak onmogelijk om de betekenis van ‘onmiddellijk’ strikt te interpreteren. De wettelijke voorwaarden79 die van kracht zijn bij inbreng in natura en inbreng in geld, alsook de opgelegde termijnen, moeten gerespecteerd worden. Niettemin moet de vennootschap binnen de 15 dagen na uitkering de nodige bewijzen verzamelen om aan te tonen welk gedeelte van het dividend terug zal opgenomen worden in het kapitaal. Een bewijskrachtig element, die de intentie van de aandeelhouder om het verkregen bedrag in te brengen in het kapitaal aantoont, is vereist. Een uitdrukkelijke vermelding van de intentie van de aandeelhouders in de notulen van de algemene vergadering, die tot de dividenduitkering beslist is een mogelijk bewijskrachtig element80. Concreet wordt de beslissing van de algemene vergadering tot dividenduitkering gekoppeld aan de beslissing 75

W. VANDENBERGHE, “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk”, Fisc.Act. 2013, 6. 76 Kvt , “Overgangsregeling liquidatieboni: wat is onmiddellijke opname in kapitaal?”, Fiscoloog 2013, 77 Kvt , “Overgangsregeling liquidatieboni: wat is onmiddellijke opname in kapitaal?”, Fiscoloog 2013, 78 W. VANDENBERGHE, “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk”, Fisc.Act. 2013, 4. 79 Art. 309-313 W. Venn (bvba), art. 418-424 W. Venn. (cvba) en art. 592-602 W. Venn. (nv). 80 Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 17.

17

van de aandeelhouders om het nettodividend te incorporeren in het kapitaal. Bijgevolg wordt bij uitkering van het dividend onmiddellijk beslist tot kapitaalverhoging. Daarenboven wordt de datum, waarop deze verhoging zal plaatsvinden, vastgelegd81. Een bvba, cvba en nv zijn verplicht om een kapitaalverhoging vast te leggen in een notariële akte82. De beslissing van de aandeelhouder om het toegekende dividend geheel of gedeeltelijk aan te wenden voor een kapitaalverhoging moet daarentegen niet bij authentieke akte voor de notaris worden verleden. De vennootschap kan overwegen om in de notariële akte een clausule op te nemen, waaruit blijkt dat de kapitaalverhoging volgt op de recentelijk genomen beslissing van de algemene vergadering. Dusdanig wordt benadrukt dat er op moment van uitkering stante pede wordt beslist tot kapitaalverhoging83. 2.3.6.2 Inbreng in geld Een inbreng in kapitaal kan onder twee vormen geschieden. Een eerste techniek is een inbreng in geld. Het geld van de aandeelhouders wordt voorafgaandelijk bij storting of overschrijving gedeponeerd op een afzonderlijke geblokkeerde rekening, die op naam van de vennootschap bij De Post of bij een in België gevestigde kredietinstelling wordt geopend84. De economische waarde van de inbreng zal relatief eenvoudig te evalueren zijn. Een verdere waardering van de inbreng is derhalve niet vereist85. Vervolgens moet een bewijs van deponering aan de notaris, die de authentieke akte van kapitaalverhoging verlijdt, worden overhandigd86. Nadat de notaris de instelling op de hoogte heeft gebracht van het verlijden van de akte, kunnen enkel personen, die bevoegd zijn om de vennootschap te verbinden, over de geblokkeerde rekening beschikken87. De aflevering van het bewijs van deponering door de financiële instelling vergt enige tijd. Tevens dient eerst een overschrijving van de dividenden van de bankrekening van de vennootschap naar de aandeelhouder te gebeuren en vervolgens een overschrijving van de bankrekening van de aandeelhouder naar de geblokkeerde rekening van de vennootschap. Dermate kan de voorwaarde van ‘een onmiddellijke opname in kapitaal’ niet vervuld worden. Een vroegtijdige overschrijving, enkele dagen vóór de dividenduitkering, van de bankrekening van de vennootschap naar de 81

Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 17. Art. 307 W. Venn. (bvba) , art. 421 W. Venn. (cvba), art. 588 W. Venn. (nv). 83 L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord”, Fiscoloog 2013, 5. 84 Art. 224 W. Venn (bvba), art. 399 W. Venn (cvba), art. 449 W. Venn (nv). 85 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 275, nr. 379. 86 H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen - Cambridge, Intersentia 2012, 552, nr. 1124-1016. 87 Art 311 W. Venn. (bvba), art. 422 W. Venn (cvba), art. 600 W. Venn. (nv). 82

18

geblokkeerde rekening, zou de voorwaarde van ‘een onmiddellijke opname’ wel inwilligen. Het bewijs van deponering zal in dit geval reeds ter beschikking zijn op moment van dividenduitkering, zodanig dat de kapitaalverhoging hier wél onmiddellijk kan worden doorgevoerd88. Voormelde techniek overtreedt het vennootschapsrechtelijk verbod, hetwelk inhoudt dat een vennootschap geen lening mag toekennen aan de aandeelhouders om een kapitaalverhoging door te voeren89. In geval van de overgangsregeling kan de aandeelhouder pas beschikken over het geld vanaf het moment van kapitaalverhoging. Tussen het tijdstip van storting op de geblokkeerde rekening en de uitkering van het dividend heeft de aandeelhouder het geld niet in bezit90. Indien de vennootschap voorgaande techniek toepast, zal deze voldoende liquide middelen ter beschikking moeten hebben. In de praktijk zullen nauwelijks voldoende liquide middelen in de vennootschap aanwezig zijn, omdat vaak aanzienlijk grote bedragen worden vastgeklikt91. 2.3.6.3 Inbreng in natura Indien de vennootschap over te weinig liquide middelen beschikt, is het aangewezen een inbreng in natura te doen. In tegenstelling tot de inbreng in geld, zal bij de inbreng in natura moeten worden overgegaan tot een verdere waardering van de van de ingebrachte vermogensbestanddelen92. Naast een notariële akte93, maakt een commissaris of voor de vennootschappen waar er geen is, een bedrijfsrevisor, aangewezen door het bestuursorgaan, bijgevolg voorafgaandelijk aan de inbreng een verslag op94. Dit verslag heeft inzonderheid betrekking op de beschrijving van elke inbreng in natura en op de toegepaste methoden van waardering. Het verslag moet melden of de waardebepalingen waartoe deze methoden leiden, ten minste overeenkomen met het aantal en de nominale waarde of, bij gebreke van de nominale waarde, de fractiewaarde en, in voorkomend geval, met het agio van de tegen de inbreng uit te geven aandelen. Het verslag vermeldt eveneens welke werkelijke vergoeding als tegenprestatie voor de inbreng wordt verstrekt95;96. De methode bij uitstek is deze van keuzedividend, waarbij de aandeelhouder de keuze krijgt om ofwel het dividend in speciën te ontvangen, ofwel het recht om de schuldvordering in te brengen in

88

P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 33. Art. 304 W. Venn (bvba), art. 354 W. Venn. (cvba), art. 585 W. Venn. (nv). 90 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 33. 91 J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. 92 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 276, nr. 380. 93 Art 307 W. Venn. (bvba) , art. 421 W. Venn. (cvba), art. 588 W. Venn. (nv). 94 Art. 313 W. Venn. (bvba), art. 444 W. Venn. (cvba), art. 602 W. Venn. (nv) 95 e e e Art. 219, §1, 2 lid W. Venn. (bvba), art. 423, §1, 2 lid W. Venn. (cvba), art. 602, §1, 2 lid W. Venn (nv). 96 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 276-283, nr. 381-391. 89

19

het kapitaal van de vennootschap tegen de uitgifte van nieuwe aandelen97. In dit laatste geval moeten de regels van een kapitaalverhoging in natura worden toegepast. Bijgevolg zal de vennootschap de als schuld geboekte dividenduitkering incorporeren in het kapitaal. Aangezien de kapitaalverhoging onmiddellijk op de dividenduitkering dient te volgen zal de revisor bij elke akte tot kapitaalverhoging moeten klaarstaan met het verslag98, mits het verslag is opgemaakt onder opschortende voorwaarde van de toekenning of betaalbaarstelling van de dividenden99. In geval de vennootschap over onvoldoende liquide middelen beschikt en zich daarenboven niet wil beroepen op een inbreng in natura, kan zij gaan aankloppen bij de bank teneinde een krediet op te nemen. De kostprijs van het krediet zal vaak verhogen, wanneer het geleende bedrag groter wordt. In sommige gevallen kan de kostprijs van het krediet de kosten voor het revisoraal verslag overschrijden en zal de opname van een krediet derhalve niet opportuun zijn100. 2.3.7

Het belastbaar tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober 2014

De kapitaalverhoging dient te gebeuren tijdens het laatste belastbare tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober 2014. Een vennootschap die een boekjaar gelijklopend met het kalenderjaar heeft, moet in het boekjaar 2013, zijnde het laatste belastbaar tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober 2014, de opname in het kapitaal doorvoeren. Indien een vennootschap een boekjaar spreidt over twee belastbare tijdperken, bijvoorbeeld van 1 juli tot 30 juni, beschikt deze vennootschap over een langere periode om een kapitaalverhoging te door te voeren. Ongeacht de boekhouding al dan niet per kalenderjaar wordt opgemaakt, kan de vennootschap slechts vanaf 1 juli 2013 een kapitaalverhoging doorvoeren. Daaruit volgt dat vennootschappen die hun boekhouding gelijklopend met het kalenderjaar voeren, zes maanden de tijd hebben om een kapitaalverhoging door te voeren, terwijl vennootschappen die een boekjaar hebben van 1 juli tot en met 30 juni, twaalf maanden de tijd hebben om een kapitaalverhoging door te voeren101.

97

J. MALHERBE, Y. DE CORDT, P. LAMBRECHT en P. MALHERBE, droit des sociétés. Précis, Brussel, Bruylant, 2011, 859, nr. 1237. 98 e e e Art. 219 §1, 2 lid W. Venn. (bvba), art. 423 §1, 2 lid W. Venn. (cvba), art. 602 §1, 2 lid W. Venn. (nv). 99 J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. 100 J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. 101 L. MAES, “Overgangsmaatregel liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen”, Fiscoloog 2013, 12.

20

Tijdens de algemene vergadering wordt beslist tot kapitaalverhoging102. De techniek is eenvoudig toe te passen als de gewone jaarvergadering binnen het belastbaar tijdperk, dat afsluit vóór 1 oktober 2014, plaatsvindt. Neem een boekjaar dat afsluit op 30 juni 2013 en een jaarvergadering die in november valt. Deze vergadering vindt plaats tijdens het belastbaar tijdperk, die loopt vanaf 1 juli 2013 tot 30 juni 2014 en afsluit vóór 1 oktober 2014. De uitkering van het dividend kan gebeuren tijdens de gewone jaarvergadering103. Hier vormt de datum van de algemene vergadering geen belemmering voor de toepassing van de kapitaalverhoging.

Figuur 2: Goedkeuring algemene vergadering boekjaar 1 juli -30 juni

104

Een probleem treedt op wanneer de jaarvergadering na het belastbaar tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober 2014 plaatsvindt. Neem een boekjaar dat samenvalt met het kalenderjaar en een jaarvergadering die in juni 2014 plaatsheeft. Deze vergadering valt dus tijdens het belastbaar tijdperk, dat loopt vanaf 1 januari 2014 tot 31 december 2014 en afsluit ná 1 oktober 2014. Zowel de beslissing tot dividenduitkering als deze tot kapitaalverhoging moet gedurende het boekjaar 2013 gebeuren. De beslissing tot uitkering en verhoging is niet mogelijk bij de gewone vergadering in juni 2013, aangezien deze vergadering op datum van inwerkingtreding, 1 juli 2013, reeds voorbij is. Dankzij het Cassatiearrest van 23 januari 2003 kan de vennootschap op elk ogenblik van het boekjaar een bijzondere vergadering vastleggen en een tussentijds dividend uitkeren. Dit tussentijds dividend kan enkel onttrokken worden aan de beschikbare reserves105.

102

Art. 302 W.Venn. (bvba), art. 219 W.Venn (nv). J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. 104 L. MAES, “Overgangsmaatregel liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen”, Fiscoloog 2013, 12. 105 Advies Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over interimdividend versus tussentijds dividend, nr. 2009/1, www.cnc-cbn.be. 103

21

Figuur 3: Goedkeuring algemene vergadering boekjaar 1 januari -31 december

106

2.4 Administratieve tolerantie Normaliter dient de kapitaalverhoging te gebeuren tijdens het belastbaar tijdperk dat afsluit vóór 1 oktober 2014. Sommige vennootschappen ondervinden moeilijkheden om deze verrichting binnen de vooropgestelde termijn te verwezenlijken. Omwille van deze moeilijkheden, is er een versoepeling voorzien voor vennootschappen die hun jaarrekening afsluiten vanaf 1 oktober 2013 tot en met 30 maart 2014. Deze versoepeling houdt in dat dergelijke vennootschappen uiterlijk op 31 maart 2014 de kapitaalverhoging zoals bedoeld in art. 537 WIB92 moeten formaliseren107. Met andere woorden wanneer een vennootschap per kalenderjaar boekhoudt, mag de opname in kapitaal nog gebeuren in 2014 en dit ten laatste op 31 maart. Algemeen kan worden besloten dat vennootschappen, dankzij de administratieve tolerantie, over een periode van minimum negen maanden beschikken om intern te liquideren. De voorwaarde waaraan vennootschappen moeten voldoen om van deze langere termijn te kunnen genieten bestaat erin dat de toekenning of betaalbaarstelling van het dividend uiterlijk op 31 december 2013 of de laatste dag van het boekjaar dat wordt afgesloten vanaf 1 januari 2014 tot en met 30 maart 2014 moet gebeuren. Een vennootschap die haar boekhouding afsluit op 31 oktober 2013, krijgt van de Administratie tijd tot en met 31 december 2013 voor de uitkering van de dividenden, alsook voor de beslissing tot kapitaalverhoging. De formalisering van de kapitaalverhoging is, zoals eerder vermeld, evenwel nog mogelijk tot en met 31 maart 2014108. Daarenboven moeten enerzijds de aandeelhouders beloven minstens het verkregen bedrag van het dividend in het kapitaal in te brengen, anderzijds moet de vennootschap zich ertoe verbinden een kapitaalverhoging door te voeren. De wederzijdse belofte hoort uiterlijk op datum van toekenning of

106

L. MAES, “Overgangsmaatregel liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen”, Fiscoloog 2013, 12. ADDENDUM van 13 november 2013 bij Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc Nr. 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 1-2, 3°. 108 L. MAES en C. BUYSSE, “Liquidatieboni: fiscus geeft meer tijd voor verhoging kapitaal”, Fiscoloog 2013, 3. 107

22

betaalbaarstelling van het dividend te gebeuren. Deze datum van toekenning of betaalbaarstelling is cruciaal teneinde aan de wettelijke vereiste van ‘onmiddellijke inbreng’ te voldoen. Het bewijs van de belofte kan door middel van een geheel van gewichtige en overeenstemmende feiten, waaronder een schriftelijke verklaring door de partijen, een revisoraal verslag betreffende een inbreng in natura, een storting op een afzonderlijke rekening conform het Wetboek van Vennootschappen109,… geleverd worden110. Het verlaagde tarief is voor deze versoepeling uiteraard enkel van toepassing indien de uitkerende vennootschap haar verplichtingen inzake de aangifte, inhouding en betaling van de roerende voorheffing binnen de termijn van 15 dagen nakomt111. Evenwel stelt zich de vraag of de publicatie van de administratieve tolerantie in een circulaire de beste methode is teneinde meer gelijkheid te scheppen in de toepassing van een wetsartikel, hoofdzakelijk ingeval de circulaire uitdrukkelijk afwijkt van de letter van de wet. De desbetreffende circulaire laat namelijk toe dat een vennootschap die haar boekjaar afsluit op 31 oktober 2013 een kapitaalverhoging kan doorvoeren uiterlijk op 31 maart 2013, terwijl de termijn op grond van art. 537, 1ste lid WIB92 reeds verstreken is. Naar inzien van MAES en BUYSSE was het juister geweest de aanpassingen in de circulaire onmiddellijk op te nemen in het wetsartikel. De circulaire geeft een zodanige interpretatie aan de overgangsregeling, waardoor ze tegemoetkomt aan de moeilijkheden van de praktijk. De circulaire hecht meer belang aan een tijdige effectieve uitkering met een daaraan gekoppelde

beslissing

tot

kapitaalverhoging,

dan

aan

de

vennootschapsrechtelijke

formaliteiten112;113.

2.5 Kapitaalvermindering 2.5.1

Algemeen

Teneinde een belastingvrije kapitaalvermindering door te voeren, dient het kapitaal gedurende de sper- of onaantastbaarheidsperiode in de vennootschap gehouden worden. Indien de vennootschap deze periode niet respecteert, wordt de kapitaalvermindering gelijkgeschakeld met een dividenduitkering. Dit heeft tot gevolg dat het dividend aan de vennootschapsbelasting onderworpen wordt, aangezien zij tot de belastbare winst van de vennootschap behoort. Nochtans valt deze uitkering onder de toepassing van art. 18, 1e lid, 2° WIB92, waaruit blijkt dat de maatregel enkel 109

Art. 224 W. Venn (bvba), art. 399 W. Venn (cvba), art. 449 W. Venn (nv). ADDENDUM van 13 november 2013 bij Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc Nr. 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 4. 111 ADDENDUM van 13 november 2013 bij Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc Nr. 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 2, 1° en 2°, nr. 3-4. 112 L. MAES en C. BUYSSE, “Liquidatieboni: fiscus geeft meer tijd voor verhoging kapitaal”, Fiscoloog 2013, 3. 113 Art. 302 – 315 W. Venn. (bvba), art. 418 – 424 W. Venn. (cvba), art. 581 – 611 W.Venn. (nv). 110

23

gevolgen zal hebben voor de personenbelasting. De vennootschapsbelasting wordt hier dus toch buiten beschouwing gelaten114. 2.5.2

Termijn

2.5.2.1 Begin en einde van de wachttermijn Zoals eerder vermeld, mag het vastgeklikte bedrag niet onmiddellijk, door middel van een kapitaalvermindering, de vennootschap verlaten. De periode waarbinnen het kapitaal intact moet worden

gehouden,

bedraagt

acht

jaar.

Vennootschappen

die

kwalificeren

als

kleine

vennootschappen onder art. 15 W. Venn. moeten hun kapitaal gedurende vier jaar onaangeroerd laten. De wachttermijn begint te lopen vanaf de dag die volgt op datum van de authentieke akte van de kapitaalverhoging115;116, ongeacht de datum van bekendmaking in het Belgisch Staatsblad117. Dit geldt ook voor vennootschappen die genieten van de administratieve tolerantie. Een vennootschap, die haar boekjaar afsluit op 31 december 2013, valt onder de toepassing van de administratieve tolerantie. Deze onderneming formaliseert de kapitaalverhoging bij authentieke akte op 19 februari 2014. Vanaf de dag volgend op deze datum begint de wachttermijn te lopen118. De dag waarop de effectieve kapitaalverhoging plaatsvindt, is irrelevant, enkel de datum van de authentieke akte geldt. Om te bepalen of de kapitaalvermindering plaatsvindt binnen de termijn van vier of acht jaar, moet rekening gehouden worden met de dag waarop de kapitaalvermindering wordt geformaliseerd aan de hand van een authentieke akte119. De datum van beslissing tot kapitaalvermindering en het moment waarop de beslissing in het Belgisch Staatsblad bekend wordt gemaakt zijn bijgevolg irrelevant120. Bepaalde vennootschappen, waaronder een vof121, hebben geen wettelijke verplichting een kapitaalmindering te formaliseren bij authentieke akte. Naar inziens van MAES: “komt het dergelijke vennootschappen toe de juiste datum van de kapitaalvermindering aan te tonen aan de hand van andere bewijskrachtige gegevens”122.

114

W. VANDENBERGHE, “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Toch liquidatieheffing voor wie te vroeg uitbetaalt”, Fisc.Act. 2013, 7. 115 ADDENDUM van 13 november 2013 bij Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc Nr. 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 5. 116 Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr.11. 117 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 34. 118 L. MAES en C. BUYSSE, “Liquidatieboni: fiscus geeft meer tijd voor verhoging kapitaal”, Fiscoloog 2013, 2-3. 119 Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr.12. 120 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 34. 121 Vennootschap onder firma. 122 L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: individualisering aandelen en inbrengen”, Fiscoloog 2014, 4.

24

Elke kapitaalvermindering tijdens de wachtperiode wordt geacht eerst uit de krachtens het overgangsregime ingebrachte kapitaal voort te komen123. Concreet betekent dit dat de vennootschap tijdens de wachttermijn geen enkele kapitaalvermindering kan doorvoeren. Bovendien kan in de authentieke akte niet gestipuleerd worden dat de eerstvolgende kapitaalvermindering betrekking heeft op andere bestanddelen van het kapitaal dan deze die ingebracht worden volgens de overgangsregeling124. De circulaire van 23 januari 2014 benadrukt dat de verlaagde roerende voorheffing van 10 pct., verschuldigd bij interne liquidatie, slechts een definitief karakter heeft verworven na de desbetreffende wachttermijn125. De circulaire verduidelijkt tevens dat het ingebrachte kapitaal onmiddellijk gelijkgesteld kan worden met werkelijk gestort kapitaal in de zin van art. 184 WIB92126. 2.5.2.2 Kleine vennootschappen Zoals reeds aangegeven, zal de zogenaamde sperperiode voor kleine vennootschappen slechts vier jaar bedragen. Een vennootschap kan als ‘kleine vennootschap’ beschouwd worden wanneer ze niet meer dan één van de drie criteria overschrijdt gedurende het laatste en voorlaatste boekjaar. Eerst en vooral mag het jaarlijks gemiddeld aantal personeelsleden niet meer dan 50 bedragen. Indien het gemiddelde 100 personeelsleden overschrijdt, wordt de vennootschap sowieso als grote vennootschap bestempeld. De twee volgende criteria bestaan erin dat de jaaromzet exclusief btw niet hoger mag zijn dan 7.300.000 EUR en het balanstotaal niet meer dan 3.650.000 EUR mag bedragen127. Als de vennootschap met één of meerdere vennootschappen verbonden is, in de zin van art. 11 W. Venn., worden de criteria inzake balanstotaal en jaaromzet op geconsolideerde basis beoordeeld. Voor het personeelsbestand wordt de som van het aantal werknemers, door elk van de verbonden vennootschappen tewerkgesteld, genomen128. Een vennootschap moet op het ogenblik van de formalisering van de kapitaalverhoging, meer bepaald op de dag van de notariële akte, beoordeeld worden of ze één van voormelde criteria niet overschrijdt en derhalve als klein gekwalificeerd kan worden. Vennootschappen die gekwalificeerd worden als kleine vennootschappen moeten zoals eerder vermeld hun kapitaal gedurende vier jaar aanhouden129. In geval de kwalificatie van de vennootschap wijzigt in een later boekjaar, dient hiermee geen rekening mee gehouden te worden. De sperperiode van vier jaar zal zodoende nog van toepassing zijn. Wanneer een kapitaalvermindering zich evenwel 123

e

Art. 537, 3 lid WIB92. P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 36. 125 Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr.5. 126 Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr.15. 127 Art. 15, §1 W. Venn. 128 Art. 15, §5 W. Venn. 129 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 35. 124

25

voordoet binnen de vierjarige sperperiode, zal de vermindering beschouwd worden als een dividenduitkering. Het dividend zal bovenop het verlaagde tarief van 10 pct. aanvullend belast worden. Wanneer de kapitaalvermindering binnen de eerste twee jaar geschiedt, zal aanvullend 15 pct. roerende voorheffing verschuldigd zijn. Gedurende het derde jaar of vierde jaar zal de zogenaamde ‘recapture’ respectievelijk 10 pct. of 5 pct. bedragen130;131. De totale taxatie bij een kapitaalvermindering binnen de twee jaar zal 23,50 pct. bedragen. Neem nu een uitgekeerd dividend van 100, waarop een roerende voorheffing van 10 verschuldigd is. Het in te brengen nettodividend bedraagt 90. Wanneer het kapitaal wordt verminderd binnen de twee jaar moet een bijkomende roerende voorheffing van 15 pct. of 13,50 betaald worden. De totale taxatie zal dus 23,50 pct. bedragen132. De totale taxatie bij een kapitaalvermindering binnen het derde en vierde boekjaar volgend op dat van de inbreng zullen respectievelijk 19 pct133. en 14,5 pct134. bedragen. 2.5.2.3 Grote vennootschappen Vennootschappen die op het moment van kapitaalverhoging niet als kleine vennootschappen worden aangemerkt, moeten hun kapitaal acht jaar aanhouden. Indien het kapitaal vervroegd wordt verminderd, kan de vermindering eveneens beschouwd worden als een dividend en zal een aanvullende belasting betaald moeten worden. Als de vennootschap een kapitaalvermindering doet gedurende de eerste vier jaar na inbreng, is aanvullend 15 pct. verschuldigd. Gedurende het vijfde en zesde jaar of zevende en achtste jaar, zal respectievelijk 10 pct. of 5 pct. verschuldigd zijn. De circulaire van 23 januari 2013 haalt inzake aanvullende roerende voorheffing daarenboven het volgende aan: “De draagwijdte van de inhaalregeling zoals bedoeld in het 5e tot 7e lid van art. 537, WIB 92, wordt beperkt tot de toepassing van een aanvullende RV op de bedoelde kapitaalverminderingen; zij heeft niet tot gevolg dat die verminderingen opnieuw als uitgekeerde dividenden zouden worden onderworpen aan de Ven.B” 135 2.5.2.4 Wijzigingen aandeelhouderschap Art. 537 WIB92 houdt geen rekening met wijzigingen in aandeelhouderschap. Aandelen kunnen namelijk verkocht worden aan een aandeelhouder met een andere hoedanigheid of bijkomende aandelen kunnen worden gecreëerd. Een natuurlijke persoon kan zijn aandelen overdragen aan een

130

e

Art. 537, 6 lid WIB92. X, “Liquidatiebonus belast aan 25%, Interne liquidatie biedt opportuniteiten”, Fisc.Act. 2013, 2-4. 132 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 35. 133 (100 x 10 pct.) +(90 x 10 pct.). 134 (100 x 10 pct.) +(90 x 5 pct.). 135 Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr.16. 131

26

vennootschap die in aanmerking komt voor de vrijstellingsregeling op basis van de Moederdochterrichtlijn136. Oorspronkelijk was bij de dividenduitkering aan de natuurlijke persoon het verlaagde tarief van 10 pct. van toepassing. Aangezien op moment van kapitaalvermindering de aandelen in handen zijn van een moedervennootschap, die van de vrijstellingsregeling geniet, zal geen roerende voorheffing verschuldigd zijn137. 2.5.3

Vereffening of liquidatie?

Wanneer de vennootschap wenst deel te nemen aan de overgangsmaatregel, moeten de in het kapitaal gebrachte dividenden gedurende enkele jaren in het kapitaal gehouden worden. Indien de kapitaalvermindering binnen de onaantastbaarheidsperiode wordt doorgevoerd, zal een aanvullende belasting verschuldigd zijn. De vraag stelde zich of een aanvullende belasting verschuldigd was bij een vereffening of een liquidatie tijdens deze periode. Wanneer

het

begrip

‘kapitaalvermindering’138

strikt

geïnterpreteerd

wordt,

kan

een

kapitaalvermindering niet gelijkgesteld worden met een ontbinding of vereffening van een vennootschap. Bij ontbinding of vereffening vindt een gehele verdeling van het maatschappelijk vermogen

plaats.

Deze

verdeling

kan

echter

niet

gelijkgeschakeld

worden

aan

een

kapitaalvermindering139. De circulaire bevestigt voorgaande140;141. De aanvullende taxatie dient bijgevolg

niet

geheven

te

worden

bij

ontbinding

of

vereffening

tijdens

de

onaantastbaarheidsperiode142.

2.6 Claw back 2.6.1

Doel van de maatregel

De wetgever heeft aan de overgangsmaatregel een specifieke antimisbruikbepaling gekoppeld. Deze antimisbruikbepaling moet voorkomen dat vennootschappen hun dividendpolitiek zouden aanpassen. Vennootschappen zullen namelijk trachten zoveel mogelijk dividenden uit te keren aan het verlaagde tarief van 10 pct. en bijgevolg hun gewone winstuitkering gaan verminderen ten gunste van de uitkeringen in het kader van de interne liquidatie. Teneinde wijzigingen in de dividendpolitiek van de vennootschap na te gaan, wordt de winst van het huidige boekjaar met de

136

Art. 202 WIB92, art. 203 WIB92, art. 106 KB/WIB92. W. VANDENBERGHE, “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Toch liquidatieheffing voor wie te vroeg uitbetaalt”, Fisc.Act. 2013, 7-8. 138 Art. 316 W. Venn. (bvba), art. 425 W. Venn. (cvba), art. 612 W. Venn. (nv). 139 C. DILLEN, “Overgangsregeling liquidatiebonus: Wat bij liquidatie tijdens sperperiode?”, Fisc.Act. 2013, 1-2. 140 Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr.4. 141 A. VANDEKERKHOVE, “Circulaire verduidelijkt (nogmaals) overgangsregeling m.b.t. liquidatieboni”, Fisc.Act. 2014, 4-8. 142 L. MAES, “Overgangsregeling liquidatieboni: individualisering aandelen en inbrengen”, Fiscoloog 2014, 3-4. 137

27

dividenduitkering van de vijf voorgaande boekjaren vergeleken. Als blijkt dat de dividenduitkering van dit jaar niet in verhouding is met de uitkeringen in de vijf voorgaande jaren, voorziet de wetgever in een sanctie. Een afzonderlijke aanslag van 15 pct. wordt gevestigd143. Vennootschappen die hun inbreng niet formaliseren bij authentieke akte binnen de vooropgestelde termijn zullen echter niet aan de afzonderlijke aanslag onderworpen worden. In dit geval zal het oorspronkelijk verlaagde tarief van 10 pct. gewijzigd worden in een aanslagvoet van 25 pct. Dergelijke vennootschappen hebben niet het doel om misbruik te maken van het verlaagde tarief, waardoor zij niet in aanmerking komen voor de claw back. Daarentegen worden vennootschappen die hun gewone uitkeringspolitiek zodanig aanpassen om van het verlaagde tarief te profiteren, wel gesanctioneerd144. 2.6.2

Toepassingsvoorwaarden

Voor de toepassing van de afzonderlijk aanslag moeten twee voorwaarden cumulatief vervuld worden. Ten eerste moet de vennootschap tijdens het boekjaar, waarin ‘de verrichting’ (Infra 2.6.4 de verrichting) zich voordoet, een positief boekhoudkundig resultaat behalen. Daarnaast moeten volgens de circulaire van 12 december 2013 “de door de algemene vergadering gedecreteerde dividenden verleend of toegekend worden in de loop van minstens één van de vijf belastbare tijdperken voorafgaand aan het boekjaar van de verrichting”145. 2.6.3

Belastbare grondslag

Indien de voorwaarden cumulatief voldaan zijn, zal een afzonderlijke aanslag gevestigd worden. De belastbare basis voor de afzonderlijke aanslag bestaat uit het positieve verschil tussen de volgende twee termen146: De eerste term is het positieve boekhoudkundige resultaat van het belastbare tijdperk waarin de verrichting heeft plaatsgevonden vermenigvuldigd met een breuk waarvan de teller bestaat uit de som van de dividenden verleend of toegekend in de loop van de vijf voorafgaande belastbare tijdperken en de noemer de som van de resultaten van deze belastbare tijdperken. Deze breuk wordt ook wel de pay out ratio genoemd. Hoewel de wettekst dit niet uitdrukkelijk vermeldt, worden volgens de Memorie van Toelichting onder de resultaten de positieve boekhoudkundige resultaten bedoeld, zoals blijkt uit de jaarrekening opgesteld volgens de artikelen 92 en 93 Wetboek van Vennootschappen. Immers worden de negatieve resultaten voor de bepaling van de pay out ratio

143

C. BUYSSE, “Liquidatieboni: wanneer is de aanslag van 15 pct. verschuldigd?”, Fiscoloog 2013, 1. Circ. Nr. Ci.RH.421/629.923 (AAFisc Nr. 52/2013) van 12 december 2013, nr. 10. 145 Circ. Nr. Ci.RH.421/629.923 (AAFisc Nr. 52/2013) van 12 december 2013, nr. 11-12 146 e Art. 537, 3 lid WIB92 144

28

buiten beschouwing gelaten147. De interpretatie van de Memorie van Toelichting is dus in het voordeel van de belastingplichtige. De tweede term bestaat uit de dividenden die effectief zijn verleend of toegekend aan de aandeelhouders als winst van het belastbaar tijdperk waarin de verrichting heeft plaatsgevonden. Dividenden uitgekeerd in het kader van de overgangsregeling maken geen deel uit van de tweede term148. Indien het verschil tussen beide termen positief is, zal de belastbare basis onderworpen zijn aan een tarief van 15 pct. Wanneer de belastbare basis nul bedraagt, is het vereiste bedrag aan gewone dividenden gelijk aan de werkelijke uitgekeerde dividenden. In dit geval zijn de eerste en de tweede term gelijk aan elkaar en sluit de huidige dividendpolitiek aan bij die van de vijf voorgaande jaren. Bijgevolg is de afzonderlijke aanslag niet verschuldigd. De claw back zal eveneens niet verschuldigd zijn bij een negatieve belastbare basis149.

Belastbare basis=

(

winst BThuidig

X Σ dividenden vorige 5 BT Σ winst vorige 5 BT

)-

dividend BThuidig

Figuur 4: berekening claw back

150

De formule faalt wanneer er in de vijf voorbije boekjaren nooit een positief resultaat behaald is. In dit geval zal de noemer van de breuk in de eerste term nul bedragen, wat een onbepaalde uitkomst biedt. De afzonderlijke heffing van 15 pct. wordt hier achterwege gelaten151.

147

Memorie van Toelichting: ontwerp van programmawet, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers 2013-04, nr. 53 2853/001, 8-13, art. 6. 148 Circ. Nr. Ci.RH.421/629.923 (AAFisc Nr. 52/2013) van 12 december 2013, nr. 13,20 149 W. VANDENBERGHE, “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Toch liquidatieheffing voor wie te vroeg uitbetaalt”, Fisc.Act. 2013, 8. 150 Circ. Nr. Ci.RH.421/629.923 (AAFisc Nr. 52/2013) van 12 december 2013, nr. 13. 151 J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013.

29

Neem als voorbeeld een vennootschap die boekhoudt per kalenderjaar. De verrichting vindt plaats in het belastbaar tijdperk 2013. De resultaten en bijhorende dividenduitkeringen van de afgelopen vijf jaar zien er als volgt uit152:

Resultaat

Uitgekeerd dividend

2008

2.000

200

2009

1.000

100

2010

2.500

200

2011

1.500

100

2012

3.000

400

2013

4.000

300

In het kader van art. 537 WIB92, keert de vennootschap 15.000 belaste reserves uit. Dit bedrag, verminderd met 10 pct. roerende voorheffing, wordt onmiddellijk in het kapitaal gebracht. Het resultaat van het huidige belastbaar tijdperk bedraagt 4.000. De som van de resultaten en uitgekeerde dividenden van de vijf voorafgaande tijdperken bedragen respectievelijk 10.000 en 1.000. De verhouding tussen beide sommen bedraagt 10 pct. De eerste term bedraagt dus 400. De tweede term, de uitgekeerde dividenden van het huidige belastbaar tijdperk, bedraagt 300. De belastbare basis komt uiteindelijk op een positief resultaat van 100. De vennootschap zal derhalve een afzonderlijke aanslag van 15 verschuldigd zijn153. Deze afzonderlijke aanslag is geen beroepskost en zal in de aangifte van de vennootschapsbelasting als een verworpen uitgave verwerkt moeten worden. Teneinde de afzonderlijke aanslag te vermijden zou de vennootschap in principe 100 extra dividenden moeten uitkeren in het huidige boekjaar. In geval de vennootschap een dividend van 400 uitkeert, zal een roerende voorheffing van 100 verschuldigd. Indien de vennootschap nalaat dividenden uit te keren, is een afzonderlijke aanslag van 60 verschuldigd. De vennoot ontvangt bij de werkelijke dividenduitkering 300 netto, tegen een bijkomende kost van 40154. Het is opmerkelijk dat indien geen dividenden worden uitgekeerd voor het boekjaar 2013, bij latere uitkering ervan sowieso een belasting van 25 pct. verschuldigd zal zijn, in voorgaand voorbeeld 100. Vanuit fiscaal oogpunt is uitkeren van de winst van het boekjaar 2013 dus voordeliger. Het is dan ook merkwaardig dat de wetgever de verplichting oplegt aan de vennoten om dividenden uit te keren in 152

Memorie van Toelichting: ontwerp van programmawet, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers 2013-04, nr. 53 2853/001, 10. (Voorbeeld A) 153 Memorie van Toelichting: ontwerp van programmawet, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers 2013-04, nr. 53 2853/001, 10-11, art. 6. 154 J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013.

30

lijn met de dividendpolitiek van de vijf voorgaande boekjaren teneinde de afzonderlijke aanslag te ontwijken. De vennootschappen zullen spontaan dividenden uitkeren, aangezien dit juist fiscaal voordeliger is. Waarom voorziet de wetgever dan nog in deze verplichting155? De afzonderlijke aanslag is steeds verschuldigd ongeacht de hoedanigheid van de aandeelhouder. In geval de aandeelhouders vennootschappen zijn die op de dividenden een definitief belast inkomen verwerven en bijgevolg geen roerende voorheffing dienen te betalen156, kunnen deze aandeelhouders alsnog onderworpen worden aan de afzonderlijke aanslag. Dit is evenzeer opmerkelijk, aangezien een strijdigheid met de strekking van de wet zich voordoet. De Memorie van Toelichting bepaalt namelijk dat de afzonderlijke aanslag wordt gevestigd teneinde fiscaal misbruik te voorkomen. Vermits dergelijke vennootschappen niet onderworpen zijn aan de roerende voorheffing, kan er in dit geval onmogelijk sprake zijn van fiscaal misbruik. Bovendien stelt zich de vraag of de heffing van de afzonderlijke aanslag verzoenbaar is met de Moeder-dochterrichtlijn. Klaarblijkelijk zal het probleem zich hoofdzakelijk stellen in geval het aandeelhouderschap verdeeld is tussen (natuurlijke) personen die aan de roerende voorheffing onderworpen zijn en (rechts)personen die geen roerende voorheffing dienen te betalen. Mits het aandeelhouderschap bestaat uit aandeelhouders die van een vrijstelling van de roerende voorheffing genieten, zal de overgangsmaatregel logischerwijs niet worden toegepast157. 2.6.4

Verrichting

Een elementair begrip binnen de specifieke antimisbruikbepaling is het begrip ‘de verrichting’. De eerste toepassingsvoorwaarde stelt dat de vennootschap een positief boekhoudkundig resultaat moet behalen in het belastbaar tijdperk waarin ‘de verrichting’ zich heeft voorgedaan. Binnen de overgangsregeling worden eigenlijk twee verrichtingen verondersteld, aan de ene kant de dividenduitkering en aan de andere kant de inbreng en kapitaalverhoging. Beide verrichtingen kunnen in bepaalde gevallen in een verschillend belastbaar tijdperk plaatsvinden. Neem nu een vennootschap die haar boekjaar afsluit op 31 augustus. Het is mogelijk dat de vennootschap een dividend uitkeert, ten vroegste vanaf 1 juli 2013, tijdens het belastbaar tijdperk dat loopt van 1 september 2012 tot en met 31 augustus 2013 en de kapitaalverhoging doorvoert in het volgende belastbaar tijdperk. Welk belastbaar tijdperk primeert nu voor de toepassing van de specifieke antimisbruikbepaling, het belastbaar tijdperk van de dividenduitkering of dat van de kapitaalverhoging158?

155

J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. Art. 202 WIB92, art. 203 WIB92, art. 106 KB/WIB92. 157 J. VERHOEYE, “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. 158 C. BUYSSE, “Liquidatieboni: wanneer is de aanslag van 15 pct. verschuldigd?”, Fiscoloog 2013, 2. 156

31

Voor de berekening van de afzonderlijke aanslag zal het belastbaar tijdperk, waarin de dividenduitkering wordt verricht, primeren. In dat belastbaar tijdperk zal een positief boekhoudkundig resultaat behaald moeten worden en eveneens een gewone dividenduitkering moeten plaatsvinden. Bij de vestiging van een afzonderlijke aanslag zal ook voor vennootschappen die genieten van de administratieve tolerantie het belastbaar tijdperk, waarin de dividenduitkering geschiedt, primeren. Neem een vennootschap die zijn boekjaar afsluit op 31 december en van de administratieve tolerantie geniet. Haar kapitaalverhoging dient geformaliseerd te worden uiterlijk op 31 maart 2014 en de dividenduitkering moet geschieden vóór 31 december 2013. Ook hier kunnen beide verrichtingen dus in een verschillend belastbaar tijdperk vallen. Aangezien het belastbaar tijdperk van dividenduitkering van belang is, wordt een afzonderlijke aanslag gevestigd voor het boekjaar 2013159. Wat dit voorbeeld betreft, zal het positief resultaat van het boekjaar 2013 en het totale bedrag van de dividenden uitgekeerd in de jaren 2008 tot en met 2012, in rekening worden genomen160. 2.6.5

Buitenlandse vennootschappen

Ook aandeelhouders van buitenlandse vennootschappen kunnen een interne liquidatie toepassen. In het Integraal verslag van de Kamercommissie wordt een voorbeeld aangehaald die als volgt luidt: een Belgische inwoner is aandeelhouder van een buitenlandse vennootschap. Deze buitenlandse vennootschap voert een dividenduitkering door in kader van de overgangsregeling en klikt de belaste reserves vast in het kapitaal aan een roerende voorheffing van 10 pct. De aandeelhouder, die een Belgische rijksinwoner is, betaalt op de uitgekeerde dividenden 10 pct. roerende voorheffing in de personenbelasting. De minister van Financiën Koen Geens bevestigt het voorbeeld en voegt eraan toe dat de overgangsmaatregel van toepassing is ongeacht waar de onderneming is gevestigd161.

159

C. BUYSSE, “Liquidatieboni: wanneer is de aanslag van 15 pct. verschuldigd?”, Fiscoloog 2013, 2. Circ. Nr. Ci.RH.421/629.923 (AAFisc Nr. 52/2013) van 12 december 2013, nr. 10. 161 Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 8 januari 2014, CRIV nr. 53 888 (Vraag nr. 20973 L. Van Biesen). 160

32

3 Verminderde voorheffing/ Précompte Réduit-aandelen De programmawet van 28 juni 2013 voert naast de overgangsregeling, een nieuwe VVPR-regeling162 in. De maatregel heeft als doel de autofinanciering van kmo’s te begunstigen en de economische groei aan te moedigen163. De nieuwe regeling houdt in dat er voortaan een verlaagde roerende voorheffing van 15 pct.164 verschuldigd is op dividenden uitgekeerd door vennootschappen die op grond van de voorwaarden vermeld in art. 15 W. Venn. als klein worden aangemerkt. Het betreft dividenden die voortkomen uit nieuwe aandelen op naam die verworven zijn met nieuwe inbrengen in geld. De desbetreffende inbrengen zijn gedaan vanaf 1 juli 2013165;166. Vanaf die datum is het aldus mogelijk een kapitaalverhoging door te voeren die fiscaal gunstige aandelen doet ontstaan. Daarnaast moeten de aandeelhouders deze aandelen op naam ononderbroken in volle eigendom aanhouden vanaf de kapitaalinbreng167. Bovendien moeten de vennootschappen als klein worden aangemerkt voor het aanslagjaar dat verbonden is aan het belastbare tijdperk waarin de kapitaalinbreng is gedaan. Bij het Grondwettelijk Hof zijn er enkele beroepen tot vernietiging ingediend tegen de nieuwe regeling. De aanklagers zijn ervan overtuigd dat de nieuwe regeling een discriminatie teweegbrengt. De discriminatie houdt in dat een verschillende behandeling wordt toegepast naargelang de aandelen vóór of na 1 juli 2013 zijn uitgegeven. Aandelen uitgegeven vóór 1 juli worden belast aan een roerende voorheffing van 25 pct., aandelen uitgegeven na 1 juli worden aan een tarief van 15 pct. belast. Normaliter moet het onderscheid steeds in functie van het doel van de maatregel zijn, wat volgens de aanklagers hier niet het geval is. Een kapitaalinbreng vóór 1 juli 2013 draagt namelijk in dezelfde mate bij tot de financiering van het eigen vermogen, als een inbreng na 1 juli 2013. Daarenboven wordt in diezelfde programmawet van 28 juni 2013 een verhoogde liquidatiebelasting ingevoerd van 25 pct. vanaf 1 oktober 2014 inclusief de bijhorende overgangsmaatregel168, waardoor aandeelhouders worden aangemoedigd kapitaal uit de vennootschap te halen. Wanneer het kapitaal vóór 1 oktober 2014 uit de vennootschap wordt gehaald, is namelijk een tarief van 10 pct.

162

Art. 269, §2 WIB92. X, “Nieuw verlaagd tarief voor dividenden kmo-aandelen voorgelegd aan Grondwettelijk Hof”, Fisc.Act. 2013. 164 e Art. 171, 1 lid, 3° bis WIB92. 165 Art.5 Programmawet 28 juni 2013, BS 01.07.2013. 166 Art. 269, §1, 1°, 2°, 3° en 5° WIB92. 167 Art. 269, §2, 6° WIB92. 168 Art. 537 WIB92 163

33

verschuldigd, in plaats van 25 pct. De maatregel is dus in strijd met de achterliggende doelstelling van de VVPR-regeling169. Het verlaagde tarief is, net zoals bij de overgangsmaatregel, niet onmiddellijk van toepassing maar slechts na een bepaalde termijn. Dividenden die twee boekjaren na de kapitaalverhoging worden uitgekeerd, zijn onderworpen aan 20 pct. roerende voorheffing. Deze roerende voorheffing is verschuldigd op de uitgekeerde dividenden uit de winst van het tweede boekjaar170. Indien de dividenden drie boekjaren na de kapitaalverhoging worden toegekend, zal het verlaagde tarief van 15 pct. verschuldigd zijn171. Analoog, moeten die dividenden toegekend zijn uit de winstverdeling van het derde boekjaar na inbreng. Neem nu een vennootschap waarbij boekjaar samenvalt met kalenderjaar en de algemene vergadering plaatsvindt op 30 juni. De kapitaalverhoging wordt doorgevoerd in september 2013. In dit geval zullen de uitgekeerde dividenden van de winst van het tweede boekjaar na dat van inbreng172, goedgekeurd op de algemene vergadering van juni 2016, onderworpen zijn aan 20 pct. Dividenden uitgekeerd uit de winst van het derde boekjaar na dat van inbreng173 zullen onderworpen zijn aan het verlaagde tarief van 15 pct174. Het belastingtarief blijft 25 pct. op de toegekende dividenden uit de winstverdeling vóór het tweede boekjaar.

Figuur 5: Tijdlijn VVPR-regeling

175

In het kader van deze regeling wordt een latere kapitaalvermindering geacht eerst uit de nieuw ingebrachte kapitalen voort te komen. De overgangsregeling schrijft eveneens voor dat een latere kapitaalvermindering moet aangerekend worden op de kapitalen ontstaan door de inbreng van de uitgekeerde belaste reserves. Vennootschappen beschikken over de mogelijkheid zowel de VVPRregeling als de overgangsmaatregel toe te passen. Indien ze beide gunstregimes toepassen en een

169

X, “Nieuw verlaagd tarief voor dividenden kmo-aandelen voorgelegd aan Grondwettelijk Hof”, Fisc.Act. 2013. 170 e Art. 269 §2, 2 lid, 1° WIB92 171 e Art. 269 §2, 2 lid, 2° WIB92 172 Boekjaar 2015. 173 Boekjaar 2016. 174 X, “Kapitaalinjectie in kmo beloond met lagere roerende voorheffing”, Fisc.Act. 2013, 1-2. 175 X, “Kapitaalinjectie in kmo beloond met lagere roerende voorheffing”, Fisc.Act. 2013, 1-2.

34

latere kapitaalvermindering doorvoeren, stelt zich de vraag welke kapitalen in rekening genomen moeten worden. De minister van Financiën Koen Geens antwoordt hierop dat volgens art. 269, §2, 1e lid, 4° WIB92 in kader van de VVPR-regeling, de inbrengen in geld niet mogen voortkomen uit de verdeling van belaste reserves die overeenkomstig art. 537, 1e lid WIB92 onderworpen zijn aan de verlaagde roerende voorheffing van 10 pct. Het type kapitaal bedoeld in beide regelingen is dus fundamenteel verschillend176. In geval de vennootschap van beide gunstregimes geniet, heeft ze de keuze uit welk kapitaal de vermindering zal voortkomen. Het staat de vennootschap vrij te kiezen tussen het kapitaal geïncorporeerd onder art. 537 WIB92 of het kapitaal ingebracht onder 269, §2 WIB92 tenzij een wettelijk voorschrift voorzien is177;178. VANDENBERGHE meent dat er sprake is van een paradoxale behandeling tussen de eigenlijke dividenden en de oneigenlijke winstuitkeringen, waaronder inkoopboni en liquidatieboni. Onder de vorige wetgeving werden inkoopboni en liquidatieboni aan een lager tarief belast dan uitgekeerde dividenden. Nu doet de omgekeerde situatie zich voor. Enige verantwoording hiervoor is niet terug te vinden in de parlementaire voorbereidingen. Er wordt wel gespeculeerd dat vennootschappen de hoge roerende voorheffing op liquidatieboni en inkoopboni kunnen vermijden door tijdens het leven van de vennootschap dividenden uit te keren aan het gunsttarief van 15 pct. De wetgever zou bijgevolg de bedoeling hebben om vennootschappen te stimuleren dividenden uit te keren in plaats van reserves op te potten. Hij wil namelijk vermijden dat vennootschappen de roerende voorheffing zolang mogelijk uitstellen. Het absurde resultaat van de VVPR-regeling is dat de wetgever enerzijds met het gunsttarief de verhoging van het eigen vermogen via de inbreng van nieuwe aandelen stimuleert. Anderzijds worden vennootschappen, door de verhoging van de roerende voorheffing op liquidatieboni, aangemoedigd dividenden uit te keren waardoor het eigen vermogen verzwakt179. Het verlaagde tarief van 15 pct. zou enkel gelden voor gewone dividenden, en niet voor inkoop- of liquidatieboni180. Voormelde interpretatie wordt echter ingenomen vóór de totstandkoming van de wet181. Het verlaagde tarief zal van toepassing zijn op liquidatie- en inkoopboni, behoudens de wetgever in een afwijkende bepaling in art. 171 WIB92 voorziet. Aangezien een afwijkende bepaling ontbreekt, kan aangenomen worden dat het tarief van 15 pct. eveneens van toepassing is op

176

Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr.9. Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 8 januari 2014, CRIV nr. 53 888 (Vraag nr. 20973 L. Van Biesen). 178 Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014, nr.9. 179 W. VANDENBERGHE, “Het perpetuum mobile van de roerende voorheffing: verlaagde roerende voorheffing op kmo-dividenden en (uitgestelde) verhoging roerende voorheffing op liquidatieboni (met overgangsmaatregel)”, Not.Fisc.M 2013/8, 219. 180 P. SMET, “Verlaagde RV op dividenden: enkel voor aandelen uitgegeven vanaf 1 juli 2013”, Fiscoloog 2013, 1. 181 Programmawet 28 juni 2013, BS 01.07.2013. 177

35

liquidatie- en inkoopboni. Bijgevolg dient de redenering van VANDENBERGHE inzake de omgekeerde beweging genuanceerd te worden. Indien het Wetboek van Inkomstenbelastingen182 strikt geïnterpreteerd wordt, zal de omgekeerde beweging zich dusdanig niet voordoen183.

182 183

36

e

Art. 171, 1 lid, 3° sexies WIB92. Gesprek met de heer Jan Verhoeye, 24 april 2014, Gent.

4 Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal? 4.1 Vastklikken of verhoging? De inkomsten van roerende goederen en kapitalen, waaronder dividenden, zullen onderworpen worden aan een aanslagvoet van 25 pct184. Een verlaagde roerende voorheffing is van toepassing op dividenduitkeringen met betrekking tot de inbreng van nieuwe aandelen uitgegeven vanaf 1 juli 2013. Op de uitgekeerde dividenden voortkomend uit dit ‘nieuw’ kapitaal is slechts een roerende voorheffing van 15 pct. verschuldigd185. Bij een interne liquidatie wordt het ingebrachte kapitaal vastgeklikt in het oorspronkelijk ‘oude’ kapitaal. Concreet zal bij een dividenduitkering die betrekking heeft op het vastgeklikte kapitaal een roerende voorheffing van 25 pct. verschuldigd zijn. Zal een verhoging met ‘nieuw’ kapitaal of een incorporatie van de belaste reserves in het ‘oude’ kapitaal het grootste nettodividend realiseren? Onderstaande voorbeelden lichten de impact van beide kapitaalverhogingen op het nettodividend toe186. Voorbeeld 1 Een vennootschap met een huidig kapitaal van 10.000, voert een kapitaalverhoging door van 10.000. Deze kapitaalverhoging gaat gepaard met een uitgifte van nieuwe aandelen vanaf 1 juli 2013. Een dividend van 100 wordt verhoudingsgewijs uitgekeerd. De uitkering wordt als volgt geschetst:

187

Figuur 6: Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal - voorbeeld 1

In dit voorbeeld is een roerende voorheffing van 20 verschuldigd en bekomen de aandeelhouders een nettodividend van 80. Voorbeeld 2 Een vennootschap met een huidig kapitaal van 10.000, voert een kapitaalverhoging door van 10.000. Deze kapitaalverhoging gaat gepaard met een uitgifte van nieuwe aandelen vanaf 1 juli 2013. 184

e

Art. 171, 1 lid, 3° WIB92. Art. 269, §2 WIB92. 186 Gesprek met de heer Jan Verhoeye, 27 februari 2014, Gent. 187 Eigen berekening. 185

37

Daarnaast past de vennootschap de interne liquidatie toe, waarbij 1.000.000 belaste reserves vastgeklikt worden aan het huidige kapitaal van 10 000. De kapitaalverhoging met ‘nieuw’ kapitaal en de vastklikoperatie dienen afzonderlijk bekeken te worden. Een dividend van 100 wordt verhoudingsgewijs uitgekeerd. De uitkering wordt als volgt geschetst:

188

Figuur 7: Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal - voorbeeld 2

In dit voorbeeld is een roerende voorheffing van 24,90 verschuldigd en bekomen de aandeelhouders een nettodividend van 75,10. Uit deze twee voorbeelden kan geconcludeerd worden dat hoe minder kapitaal vastgeklikt wordt, bij eenzelfde ‘nieuwe’ kapitaalverhoging, hoe groter het resterende nettodividend zal zijn. Een manier om over een zo groot mogelijk nettodividend te beschikken, bestaat er enerzijds in zo weinig mogelijk reserves vast te klikken. Anderzijds kan een groter nettodividend gerealiseerd worden door een hoger bedrag aan ‘nieuw’ kapitaal in te brengen. Stel er wordt slechts 50.000 vastgeklikt, bij een ‘nieuwe’ kapitaalverhoging van 100.000. De uitkering wordt als volgt geschetst:

Figuur 8: Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal - voorbeeld 3

189

De roerende voorheffing ligt hier lager en bedraagt slechts 18,75 waardoor het nettodividend zal stijgen van 75,10 naar 81,25.

4.2 Uitgiftepremie? In sommige gevallen kan bij een kapitaalverhoging door middel van een inbreng van nieuw kapitaal een uitgiftepremie bovenop de inbreng worden gevraagd. Deze mogelijkheid wordt zowel voor een nv als voor een bvba voorzien. Naar inziens van WYCKAERT kan een vennootschap opteren voor een uitgiftepremie ingeval de intrinsieke waarde van een aandeel hoger is dan de nominale of pariwaarde van dat aandeel. De uitgiftepremie vermijdt een benadeling van de bestaande aandeelhouders ten 188 189

38

Eigen berekening. Eigen berekening.

aanzien van de nieuwe, “vanuit het oogpunt van het vermogenaspect die elk aandeel vertegenwoordigt”190. WYCKAERT haalt naast de uitgiftepremie een andere alternatief aan die voorhanden is in voormelde situatie:“de nieuwe aandelen zouden bijvoorbeeld kunnen worden uitgegeven tegen een kapitaalinbreng gelijk aan de intrinsieke waarde van de oude aandelen. Deze nieuwe aandelen verkrijgen dezelfde winstrechten als de oude aandelen”. De uitgiftepremie is volgens WYCKAERT dusdanig niet de enige optie191. HOUBEN en BRAECKMANS bevestigen dat in geval de intrinsieke waarde van een aandeel hoger is dan de pariwaarde en bij kapitaalverhoging de aandelen tegen pariwaarde worden uitgegeven, een verwatering van de rechten die de bestaande aandeelhouders in het vermogen hebben, kan optreden. Teneinde de verwatering te verhelpen, kunnen de nieuwe aandeelhouders intekenen op een uitgiftepremie. Het is als het ware een ‘inkomgeld’ betaald door de nieuwe aandeelhouders, zodoende onmiddellijk te kunnen delen in de reserves opgebouwd door de vennootschap en eventuele andere meerwaarden192. Een eventuele ongelijkheid tussen de oude en nieuwe aandeelhouders kan gecorrigeerd worden dankzij de uitgiftepremie. De vraagt rijst of dergelijke uitgiftepremies verplicht dienen te worden gevraagd bij elke kapitaalverhoging. Rechtsleer onderscheid twee verschillende hypothesen. In geval alle aandeelhouders intekenen op de kapitaalverhoging, in die mate dat de bestaande aandeelverhoudingen worden gerespecteerd, is een uitgiftepremie niet noodzakelijk, alsook niet verplicht. In geval niet alle aandeelhouders intekenen op de kapitaalverhoging of in geval zij wel allemaal deelnemen, maar de huidige aandeelverhouding niet respecteren, zal een uitgiftepremie noodzakelijk zijn teneinde verwatering van de deelneming van de huidige aandeelhouders in de reserves van de vennootschap te vermijden. De Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren onderscheidt dezelfde twee hypothesen193.

190

M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 156. nr. 197. 191 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 157, nr. 199. 192 H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen - Cambridge, Intersentia 2012, 577-578, nr. 1065. 193 H. PELGROMS, S. ROELAND, C. LEGASSE, “Juridische vragen: kapitaalverhoging art. 537 WIB92 – ste uitgiftepremie”, Notarius 2014/49 jaargang.

39

5 Algemene antimisbruikbepaling 5.1 Art. 344 WIB92 Artikel 344, §1 WIB92 luidt als volgt: “§ 1. Aan de administratie kan niet worden tegengeworpen, de rechtshandeling noch het geheel van rechtshandelingen dat een zelfde verrichting tot stand brengt, wanneer de administratie door vermoedens of andere in artikel 340 bedoelde bewijsmiddelen en aan de hand van objectieve omstandigheden aantoont dat er sprake is van fiscaal misbruik. Er is sprake van fiscaal misbruik wanneer de belastingplichtige middels de door hem gestelde rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen één van de volgende verrichtingen tot stand brengt : 1° een verrichting waarbij hij zichzelf in strijd met de doelstellingen van een bepaling van dit Wetboek of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten buiten het toepassingsgebied van die bepaling plaatst; of 2° een verrichting waarbij aanspraak wordt gemaakt op een belastingvoordeel voorzien door een bepaling van dit Wetboek of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten en de toekenning van dit voordeel in strijd zou zijn met de doelstellingen van die bepaling en die in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel heeft. Het komt aan de belastingplichtige toe te bewijzen dat de keuze voor zijn rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen door andere motieven verantwoord is dan het ontwijken van inkomstenbelastingen. Indien de belastingplichtige het tegenbewijs niet levert, dan wordt de belastbare grondslag en de belastingberekening zodanig hersteld dat de verrichting aan een belastingheffing overeenkomstig het doel van de wet wordt onderworpen alsof het misbruik niet heeft plaatsgevonden.” Wanneer de belastingplichtige zich in strijd plaatst met de doelstellingen van de wetgever of aanspraak maakt op een voordeel, waarbij de toekenning van dit voordeel onverenigbaar is met de doelstellingen van wet, is er conform art. 344, §1 WIB92 sprake van fiscaal misbruik194. Als een rechtshandeling of een geheel van rechtshandelingen die eenzelfde verrichting tot stand brengen, onder fiscaal misbruik vallen, zijn deze niet-tegenstelbaar aan de fiscus. De bewijslast die aan de

194

40

e

Art. 344, §1, 2 lid, 1° en 2° WIB92.

fiscus wordt opgelegd is eerder minimaal. De fiscus dient enkel te bewijzen dat de gekozen rechtshandeling fiscaal voordeligere gevolgen heeft dan een andere economische vergelijkbare rechtshandeling. De intentie van belastingontwijking dient niet bewezen te worden door de fiscus. De bewijslast wordt als het ware omgekeerd, waardoor de belastingplichtige het bewijs moet leveren dat de gekozen rechtshandeling steunt op andere motieven dan het ontwijken van belastingen. Indien de belastingplichtige dit tegenbewijs niet levert, wordt de belastbare grondslag zodanig gedefinieerd dat de verrichting onderworpen is aan een belastingheffing overeenkomstig het doel van de wet alsof het misbruik niet heeft plaatsgevonden195.

5.2 Algemene antimisbruikbepaling en interne liquidatie 5.2.1

Antimisbruikbepaling en onmiddellijke liquidatie

De specifieke antimisbruikbepalingen beletten de toepassing van de algemene antimisbruikbepaling krachtens art. 344 WIB92 niet. Sinds de verhoging van de roerende voorheffing op liquidatieboni kunnen vennootschappen zich beroepen op drie mogelijke opties. De vennootschap kan ten eerste ingaan op de nieuwe maatregel en belaste reserves vastklikken in het kapitaal. Daarnaast kan ze ervoor opteren niet deel te nemen aan de kapitaalverhoging. Een laatste mogelijkheid bestaat erin de vennootschap te liquideren vóór 1 oktober 2014196. In eerste instantie lijkt een onmiddellijke liquidatie de beste reactie. Nochtans is in de praktijk deze stopzetting slechts realistisch voor een klein aantal ondernemers, zoals personen die de pensioenleeftijd bereiken of reeds bereikt hebben. Een afzonderlijke liquidatieheffing van 10 pct. zal in dit geval verschuldigd zijn, niet enkel op een deel, maar op het geheel van de belaste reserves, alsmede de onbelaste reserves en de meerwaarden die worden gerealiseerd ten gevolge van de vereffening van het vermogen van de vennootschap. Daar het vermogen ten gelde gemaakt moet worden vóór 1 oktober 2014, zullen de vennootschappen zich moeten haasten197. Een alternatief is de voortzetting van de economische activiteit zonder vennootschap. Hierbij wordt de vennootschap opgedoekt en worden de activiteiten overgedragen aan één of meerdere natuurlijke personen. Een volledige liquidatie vóór 1 oktober 2014 al dan niet met voortzetting van de economische activiteit door één of meerdere natuurlijke personen, wordt niet als fiscaal misbruik

195

L. DE BROE, “Regering stelt nieuwe algemene antimisbruikbepaling voor”, Fisc.Act. 2012, 4-8. S. VANTHIENEN, “Overgangsregime liquidatiebonus, Komen liquidaties vóór 1 oktober 2014 in het vaarwater van de nieuwe antimisbruikbepaling”, Fisc.Act. 2013, 1. 197 S. VANTHIENEN, “Overgangsregime liquidatiebonus, Komen liquidaties vóór 1 oktober 2014 in het vaarwater van de nieuwe antimisbruikbepaling”, Fisc.Act. 2013, 1. 196

41

gekwalificeerd. Beide gevallen worden niet als een volkomen kunstmatige constructie aanzien198. Van fiscaal misbruik kan eveneens geen sprake zijn indien de liquidatie plaatsvindt ten gevolge van het overlijden of een ernstige ziekte van de zaakvoerder199. Een andere mogelijkheid houdt in dat de economische activiteit niet verder wordt gezet door een natuurlijk persoon, maar door een nieuw opgerichte vennootschap. De voordelen verbonden aan een vennootschap, waaronder beperkte aansprakelijkheid, blijven zo behouden. De vraag rijst of de opdoeking vóór 1 oktober 2014 en de daaropvolgende oprichting van een nieuwe vennootschap, rekening houdend met het feit dat dividenden uitbetaald door deze nieuwe vennootschap eventueel in aanmerking komen voor de verlaagde roerende voorheffing van 15 pct. (Supra 3. Verlaagde Voorheffing/Précompte Réduit-aandelen). In een parlementaire vraag van 3 december 2013, stelde mevrouw Wouters de vraag of van fiscaal misbruik sprake is indien een zelfstandige zijn vennootschap vóór 1 oktober 2014 vereffent en vervolgens een nieuwe vennootschap opricht. De minister van Financiën Koen Geens haalt aan dat: “De Administratie in bepaalde gevallen kan teruggrijpen naar de algemene antimisbruikbepaling uit artikel 344, §1 WIB92 en daarenboven de toepassing van de desbetreffende antimisbruikbepaling steeds beoordeeld moet worden in het geheel van de feitelijke gegevens en omstandigheden waarin de verrichting plaatsvindt”200. De specifieke vraag inzake de vereffening en de daaropvolgende oprichting van een nieuwe vennootschap laat de minister echter onbeantwoord201. 5.2.2

Verwijzing naar eerdere rechtspraak

Daar een antwoord op de hierboven vermelde parlementaire vraag ontbreekt, kan een mogelijk antwoord geformuleerd worden aan de hand van rechtspraak uit het verleden. De onmiddellijke oprichting van een nieuwe vennootschap na vereffening lijkt in het vaarwater te komen van de algemene antimisbruikbepaling en zou als fiscaal misbruik kunnen beschouwd worden202. Een mogelijk argumentatie is dat oprichting van de nieuwe vennootschap enkel het genot van de verlaagde liquidatieheffing van 10 pct. voor ogen heeft voor ogen. Soortgelijke situaties vonden ook in het verleden plaats. De wet van 23 oktober 1991 stelde de liquidatiebonus uitdrukkelijk vrij van roerende voorheffing. Deze vrijstelling werd afgeschaft door de wet van 24 december 2002 en een tarief van 10 pct. werd 198

S. VANTHIENEN, “Overgangsregime liquidatiebonus, Komen liquidaties vóór 1 oktober 2014 in het vaarwater van de nieuwe antimisbruikbepaling”, Fisc.Act. 2013, 2. 199 Federale Overheidsdienst Financiën, “FAQ liquidatiebonus”, 18 december 2013, nr. 48. 200 Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 3 december 2013, QRVA nr. 53 875 (Vraag nr. 20799 V. Wouters). 201 Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 3 december 2013, QRVA nr. 53 875 (Vraag nr. 20799 V. Wouters). 202 S. VANTHIENEN, “Overgangsregime liquidatiebonus, Komen liquidaties vóór 1 oktober 2014 in het vaarwater van de nieuwe antimisbruikbepaling”, Fisc.Act. 2013, 1-2.

42

ingevoerd203. Teneinde de roerende voorheffing te vermijden besloten enkele vennootschappen te liquideren in plaats van de belaste reserves door middel van een dividend uit te keren aan de aandeelhouders204. Uit een vonnis in de Rechtbank van Antwerpen blijkt dat de fiscus voormelde techniek probeert te herkwalificeren als fiscaal misbruik. In casu werd in 1997 een vennootschap ontbonden en een nieuwe vennootschap opgericht. Deze nieuw opgerichte vennootschap droeg dezelfde naam als de oude vennootschap, had hetzelfde maatschappelijk doel en was op hetzelfde adres gevestigd. De Administratie oordeelde dat de ontbinding en de vereffening van de oude vennootschap enkel en alleen plaatsvonden om een fiscaal voordeel te verlenen aan haar aandeelhouders. De vereffening maakte de aandeelhouders mogelijk de reserves vrijgesteld van roerende voorheffing te ontvangen. Volgens de fiscus kon de ontbinding van de bestaande vennootschap, gecombineerd met de oprichting van een nieuwe vennootschap, geherkwalificeerd worden naar een gewone dividenduitkering. Hierop zou wél een roerende voorheffing verschuldigd zijn. De rechtbank van Antwerpen oordeelde echter dat de fiscus het vereiste bewijs van belastingontwijking niet had geleverd en zich op een willekeurige belastbare grondslag had gebaseerd, waardoor deze aanslag vernietigd werd205. De Administratie tekende bij het Hof beroep aan tegen het vonnis van de eerste rechter. Het Hof van Beroep stelde zich desalniettemin strenger op dan de rechtbank van Eerste aanleg en oordeelde dat in eerste instantie moet worden nagegaan of nieuwe kwalificatie de juridische gevolgen van de door de partijen oorspronkelijk gebruikte kwalificatie eerbiedigt206;207. Het vonnis van de eerste rechter en de daaropvolgende beslissing van het Hof van Beroep zouden naar analogie kunnen worden toegepast op de ontbinding van een vennootschap met de aansluitende oprichting van een nieuwe vennootschap, in kader van de interne liquidatie. Niettegenstaande moet de nieuwe antimisbruikbepaling208 ingevoerd vanaf aanslagjaar 2013, die in bovenstaand geval nog niet van toepassing was, noodzakelijkerwijs in rekening worden genomen. De nieuwe antimisbruikbepaling vertoont namelijk enkele cruciale verschillen met de oude bepaling. Vooreerst heeft de niet-tegenstelbaarheid geen betrekking meer op de juridische kwalificatie van de akte. De niet-tegenstelbaarheid betreft voortaan de rechtshandelingen of een geheel van

203

S. VAN CROMBRUGGE, Beginselen van de vennootschapsbelasting, Biblo, 2010, 230. X, “Voortzetting ‘geliquideerde vennootschap: simulatie?”, Fiscoloog 2002, 4. 205 Antwerpen, 6 maart 2006, Fisc.Koer. nr. 2006/17, 757-762. 206 W. VANDENBERGHE, Van ontbinding tot fusie: fiscale aspecten, Mechelen, Kluwer, 2005, 167, nr. 98. 207 Antwerpen, 17 april 2007”, Fisc.Koer. nr. 2007/11, 504-504. 208 Art. 344 WIB92. 204

43

rechtshandelingen dat een zelfde verrichting tot stand brengt209. De herkwalificatie, aangehaald door het Hof van Beroep in bovenstaande casus, is dusdanig niet langer vereist210. Daarenboven bevat de nieuwe bepaling een definitie van het fiscaal misbruik211. Wanneer de belastingplichtige zich in strijd plaatst met de doelstellingen van de wetgever of aanspraak maakt op een voordeel, waarbij de toekenning van dit voordeel onverenigbaar is met de doelstellingen van wet, is er namelijk op grond van art. 344, §1 WIB92 sprake van fiscaal misbruik212. 5.2.3 Tot

Discussie tot op vandaag. op

vandaag

blijven

de

meningen

verdeeld.

Het

Instituut

van

Accountants

en

Belastingconsulenten is ervan overtuigd dat de vereffening gevolgd door een oprichting van een nieuwe vennootschap een volstrekt kunstmatige constructie inhoudt. Een ernstige economische rechtvaardiging ontbreekt volgens hen213. Professor AFSCHRIFT deelt deze mening daarentegen niet: “De vereffening van een vennootschap met de daaropvolgende oprichting van een nieuwe vennootschap kan slechts als fiscaal misbruik gekwalificeerd worden ingeval de belastingplichtige, op grond van artikel 344, §1 2e lid 2e streepje WIB92, in strijd heeft gehandeld met de doelstelling van de wettelijke bepaling die het voordeel verleent”. Het verlaagde tarief van 10 pct. verleend door art. 269, 2° bis WIB92 heeft namelijk niet de bedoeling de toepassing van het tarief te beperken tot de vereffeningen van vennootschappen die gepaard gaan met een werkelijke vereffening van de activiteiten. Vanuit dit oogpunt kan geen sprake zijn van fiscaal misbruik214. De opeenvolgende rechtshandelingen zouden wel in aanmerking kunnen komen voor fiscaal misbruik indien de betrokken partijen zich na afloop van alle rechtshandelingen in exact dezelfde toestand zouden bevinden, alsof er geen vereffening had plaatsgevonden. Aangezien de oprichting van een nieuwe vennootschap zowel een nieuwe juridische als economische realiteit met zich meebrengt, is voormelde situatie als het ware onmogelijk. De schuldeisers zullen zich bijvoorbeeld voor de openstaande vorderingen enkel kunnen beroepen op de oude vennootschap en niet op de nieuwe vennootschap. Daarnaast kan de nieuwe vennootschap bijvoorbeeld niet meer genieten van de

209

T. AFSCHRIFT, Fiscaal misbruik, Larcier, 2013, 60-61, nr. 84,. Circ. Nr. Ci.RH.81/616.207 (AFZ 3/2012-AAF 17/2012-AAPD 4/2012) van 4 mei 2012, C.1.2.1. 211 T. JANSEN en A. GONZALEZ, De fiscale maatregelen van Di Rupo: het volledige overzicht, Kluwer, 2012, 22. 212 e Art. 344, §1, 1 lid WIB92. 213 P. COPPENS, “Vereffening van een vennootschap gevolgd door de oprichting van een andere vennootschap: fiscaal misbuik? Simulatie?”, IAB 2013, 2. 214 T. AFSCHRIFT, Fiscaal misbruik, Larcier, 2013, 248, nr. 363. 210

44

gespreide taxatie, waarvoor de oude vennootschap wel in aanmerking kwam. Tevens treden verschillen op inzake het liquiditeitsratio, die bij de oude vennootschap aanzienlijk lager zal zijn215. De argumentatie van professor AFSCHRIFT, blijkt volgens het Instituut van Accountants en Belastingconsulenten niet voldoende onderbouwd te zijn om de antimisbruikbepaling buiten spel te plaatsen. De nieuwe economische realiteit volgens professor AFSCHRIFT is namelijk een logisch gevolg van de oprichting van een nieuwe vennootschap dat niet gelijk kan worden gesteld met een nieuwe economische motivering. De economische aspecten dienen gewenst te zijn en niet gewoonweg te worden vastgesteld. Een niet fiscaal motief zal moeten worden aangebracht om aan de toepassing van de antimisbruikbepaling te ontsnappen. Voorbeelden van niet-fiscale motieven kunnen een nieuw project, een ander maatschappelijk doel of nieuwe vestigingsplaats zijn216. De vraag rijst of de fiscus zich op de simulatieleer kan beroepen. Simulatie houdt een discrepantie tussen de geveinsde rechtshandeling en de werkelijke wil van de partijen in. Enkel wat de belastingplichtige werkelijk verricht is tegenstelbaar aan de fiscus. Volgens het Instituut van Accountants en Belastingconsulenten zal de fiscus in de praktijk vaak in staat zijn aan te tonen dat de nieuwe vennootschap enkel de activiteiten van de vroegere vennootschap verderzet en dat de vereffening in werkelijkheid niet heeft plaatsgevonden. Een tarief van 25 pct. zal in dit geval verschuldigd zijn op de bedragen toegekend aan de aandeelhouders. Kortom het Instituut is van mening dat de fiscus machtig staat tegenover de vereffening gevolgd door de oprichting van een nieuwe vennootschap217.

215

T. AFSCHRIFT, Fiscaal misbruik, Larcier, 2013, 248, nr. 363. P. COPPENS, “Vereffening van een vennootschap gevolgd door de oprichting van een andere vennootschap: fiscaal misbuik? Simulatie?”, IAB 2013, 2. 217 P. COPPENS, “Vereffening van een vennootschap gevolgd door de oprichting van een andere vennootschap: fiscaal misbuik? Simulatie?”, IAB 2013. 216

45

6 Tax shelter en interne liquidatie 6.1 Algemeen In eerste instantie lijken de tax shelter en interne liquidatie elkaar te hinderen. De tax shelter is een fiscale maatregel die de productie van audiovisuele werken stimuleert. Vennootschappen die in de productie van audiovisuele werken investeren, verkrijgen op grond van art. 194 ter WIB92 een vrijstelling van de belastbare gereserveerde winst ten belope van 150 pct. van het geïnvesteerde bedrag. De procedure wordt in twee fases opgedeeld. Tijdens de eerste fase, maakt de investerende vennootschap aanspraak op een tijdelijke en voorwaardelijke vrijstelling. In haar boekhouding wordt de voorwaardelijk vrijgestelde winst eerst geboekt als een belastingvrije reserve. In de tweede fase, als alle voorwaarden vervuld zijn, wordt de definitieve vrijstelling toegekend en kan een overboeking naar de beschikbare reserves plaatsvinden218. Deze vrijstelling wordt begrensd en mag niet meer dan 50 pct. van de belastbare gereserveerde winst van het belastbare tijdperk bedragen. Bijkomend mag het vrijgestelde bedrag niet hoger zijn dan 750.000219. Indien in een belastbaar tijdperk geen of onvoldoende winst behaald wordt, kan de niet verleende vrijstelling voor dat tijdperk achtereenvolgens overgedragen worden op de winst van de volgende belastbare tijdperken220. Er bestaat een wederzijdse wisselwerking tussen de overgangsmaatregel en de tax shelter. Enerzijds zorgen de dividenduitkeringen op grond van art. 537 WIB92 voor een lagere belastbare gereserveerde winst waardoor de mogelijke vrijstelling in het kader van de tax shelter wordt beperkt. Anderzijds komen de voorwaardelijk vrijgestelde reserves niet in aanmerking voor de interne liquidatie, gezien enkel de belaste reserves kunnen vastgeklikt worden.

6.2 Impact interne liquidatie op tax shelter 6.2.1

Algemene impact

De dividenduitkering brengt een vermindering van de belastbare gereserveerde winst met zich mee. Hierdoor wordt het mogelijke vrijgestelde bedrag in kader van de tax shelter beperkt. Indien de winst van een vennootschap 100 bedraagt, zal na betaling van de vennootschapsbelasting221een resultaat van 66 gereserveerd kunnen worden. Wanneer de vennootschap investeert in de productie van een audiovisueel werk en daarenboven de volledig te bestemmen winst reserveert, kan zij genieten van

218

Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van de tax shelter in hoofde van de investeerder, 17 april 2012, nr. 2012/7, www.cnc-cbn.be. 219 Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van de tax shelter in hoofde van de investeerder, 17 april 2012, nr. 2012/7, www.cnc-cbn.be. 220 Art. 194 ter, §3 WIB92. 221 33,99 pct.

46

een belastingvrijstelling van 33222. In geval de vennootschap een dividend van 20 uitkeert, zal de belastbaar gereserveerde winst dalen tot 46, waardoor 23 in het kader van de tax shelter vrijgesteld wordt223. 6.2.2

Het begrip belastbare gereserveerde winst

6.2.2.1 Aangroei van belaste reserves Dividenden komen niet alleen voort uit de winst van het huidige boekjaar, maar eveneens uit winsten behaald in vorige jaren. Onder het begrip ‘belastbare gereserveerde winst’ wordt in praktijk vaak de aangroei van belaste reserves tijdens het belastbaar tijdperk verstaan. De Administratie deelt deze visie. Stel een vennootschap heeft een te bestemmen winst van het boekjaar van 100 en een belastbare gereserveerde winst van 250 opgebouwd in de vorige jaren. Bij een dividenduitkering ten belope van 30 zullen de belaste reserves aangroeien met 70 en kan er een vrijstelling van maximaal 35 verkregen worden, ongeacht of de uitkering voortkomt uit de gereserveerde winsten van vorige tijdperken van vorige boekjaren of uit de te bestemmen winst van het boekjaar. In de praktijk zal het uitgekeerde dividend meestal groter of gelijk aan de te bestemmen winst van het boekjaar zijn. De belaste reserves zullen niet aangroeien waardoor geen vrijstelling verleend kan worden in het kader van de tax shelter. In het voorbeeld hierboven wordt een dividend van 120 uitgekeerd, dit dividend overschrijdt de te bestemmen winst, waardoor de aangroei negatief is. De vennootschap zal voor dit boekjaar dus geen aanspraak kunnen maken op de tax shelter. De minister van Financiën Koen Geens benadrukt in een parlementaire vraag van Olivier Destrebecq dat een vennootschap die een interne liquidatie doervoert niet noodzakelijk haar vrijstelling in kader van de tax shelter verliest. De minister haalt immers aan dat: “De voor een bepaald belastbaar tijdperk een niet toegekende tax shelter vrijstelling wordt overgedragen naar de winst van volgende belastbare tijdperken.”224 6.2.2.2 Gereserveerde winst huidig boekjaar Daarnaast kan er een andere benadering worden aangenomen, waarbij niet de aangroei maar de gereserveerde winst van het huidige boekjaar in aanmerking wordt genomen voor de berekening van 222

Voor de eenvoud wordt de iteratieve berekening, om de exacte tax shelter vrijstelling te berekenen, buiten beschouwing gelaten. 223 A. VANDEKERKHOVE, “Overgangsregime liquidatiebonus, Gaan tax shelter en interne liquidatie samen?”, Fisc.Act. 2013, 4. 224 Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 2 december 2013, QRVA nr. 53 138 (Vraag nr. 610 O. Destrebecq).

47

het vrijgestelde bedrag. Uitgekeerde dividenden worden bij interne liquidatie namelijk op gereserveerde winsten uit het verleden aangerekend en hebben geen invloed op de omvang van de belastbare gereserveerde winst van het huidig boekjaar. Aangezien de belastingvrijstelling binnen de tax shelter op de belastbare gereserveerde winst van het huidige boekjaar berekend wordt, zullen de dividenduitkeringen binnen het overgangsregime het vrijgestelde bedrag niet beïnvloeden. De gewone dividenden hebben daarentegen wel een invloed op de vrijstelling, daar deze dividenden uit de winst van het huidige boekjaar gehaald worden225. Ook de Federale Overheidsdienst van Financiën bevestigt in de FAQ inzake de liquidatiebonus dat de vrijstelling die kan genoten worden in het kader van de tax shelter niet beïnvloed wordt, als de dividenduitkering niet aangerekend wordt op de belastbare gereserveerde winst van het huidig belastbaar tijdperk226.

6.3 Impact tax shelter op interne liquidatie Enkel de belaste reserves, goedgekeurd ten laatste op 31 maart 2013, komen in aanmerking voor overgangsmaatregel. Onder de belaste reserves worden de boekhoudkundige beschikbare reserves, overgedragen winsten en belaste reserves opgenomen in kapitaal of uitgiftepremies verstaan227. Zoals hierboven vermeld, bestaat de procedure van de tax shelter uit twee fases. In de eerste fase wordt het vrijgestelde bedrag geboekt als een belastingvrije reserve. Deze belastingvrije reserves vallen buiten het toepassingsgebied van de overgangsmaatregel, aangezien enkel de belaste reserves kunnen worden vastgeklikt aan het kapitaal. Deze reserves moeten de hoedanigheid van belastingvrij hebben uiterlijk op 31 maart 2013, zelfs indien ze na deze datum overgeboekt worden naar belaste reserves. In de tweede fase is de belastingvrijstelling definitief en worden de belastingvrije reserves overgeboekt naar de beschikbare reserves. Deze beschikbare reserves komen daarentegen wel in aanmerking voor de interne liquidatie228.

225

A. VANDEKERKHOVE, “Overgangsregime liquidatiebonus, Gaan tax shelter en interne liquidatie samen?”, Fisc.Act. 2013, 5. 226 Federale Overheidsdienst Financiën, “FAQ liquidatiebonus”, 18 december 2013, nr. 50. 227 Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AA Fisc. Nr. 35/2013) van 1 oktober 2013, nr. 2. 228 A. VANDEKERKHOVE, “Overgangsregime liquidatiebonus, Gaan tax shelter en interne liquidatie samen?”,Fisc.Act. 2013, 6.

48

7 Voorschotten en vereffening Een vennootschap wordt, krachtens art. 183, §1 WIB92, na ontbinding geacht voor te bestaan voor haar vereffening229. De vereffeningprocedure wordt pas afgesloten na betaling van de schulden en na opmaak van het verdelingsplan. Het verdelingsplan betreft de activa die onder de verschillende schuldeisers verdeeld dient te worden. De vennoten of aandeelhouders worden niet aangemerkt als schuldeisers en kunnen slechts aanspraak maken op het overige vereffeningsaldo op het ogenblik van de sluiting van de vereffening230;231. Tijdens de vereffeningsperiode bestaat de mogelijkheid voorschotten op het uiteindelijke vereffeningssaldo uit te keren aan de aandeelhouders. De aandeelhouders gaan bijgaand de verbintenis aan om de ontvangen voorschotten geheel of gedeeltelijk terug te storten, indien het resterende saldo niet volstaat om de schulden terug te betalen aan de schuldeisers. De vereffenaar loopt dusdanig het risico dat de aandeelhouders hun verbintenis tot gedeeltelijke of gehele terugbetaling niet naleven232. Het moment waarop het voorschot als een ‘toegekend’ of ‘betaalbaar gesteld’ dividend, in de zin van art. 18, 2°ter WIB92, beschouwd wordt, is bepalend voor het toepasbaar tarief in de roerende voorheffing. Indien het ogenblik van toekenning of betaalbaarstelling dateert vóór of na 1 oktober 2014, wordt een roerende voorheffing van respectievelijk 10 of 25 pct. ingehouden. Oorspronkelijk heerste onenigheid over wanneer het tijdstip van toekenning of betaalbaarstelling plaatsvond. Sommige auteurs waren van mening dat de datum van toekenning of betaalbaarstelling, de datum was waarop de aandeelhouder het eigendomsrecht verkregen en de inkomsten definitief verworven. Vermits de aandeelhouders werkelijk over het voorschot beschikken op moment van sluiting van vereffening, zou de roerende voorheffing volgens hen pas bij sluiting verschuldigd zijn. Op dit ogenblik staat namelijk vast dat het vereffeningsaldo volstaat om de schulden te dekken233. Op 16 september 2008 werd een ruling gepubliceerd die het bovenstaande standpunt tegenspreekt. Krachtens art. 209 WIB92 wordt bij verdeling van het maatschappelijk vermogen van een vennootschap, als gevolg van ontbinding, als uitgekeerd dividend aangemerkt het positieve verschil tussen uitkeringen in geld of enige andere vorm en de gerevaloriseerde waarde van het gestorte kapitaal234. Mits de verdeling van het maatschappelijke vermogen trapsgewijs plaatsvindt, wordt

229

Art.183, §1 W. Venn. J. LAMBRECHTS, De vereffening van de BVBA en de NV, Mechelen, Kluwer, 2007, 199. 231 e Art. 190, §2, 1 lid W. Venn. 232 L. DILLEN, “, Liquidatiebonus: Wat is het tarief voor voorschotten op vereffening die betaald zijn op 1 oktober 2014? “, Fisc.Act. 2014. 233 P. SMET, Handboek roerende voorheffing, Kalmthout, Biblo, 2003, 105 en 270; W. VANDENBERGHE, «De roerende voorheffing op liquidatie- en inkoopboni» in Bernard Peeters (ed.), Hervorming van de vennootschapsbelasting, Gent, Larcier, TFR 2003, 98-100, nr. 45. 234 ste Art. 209, 1 lid WIB92. 230

49

volgens art. 209 WIB92 telkens wanneer een verdeling het verschil overtreft tussen enerzijds het gestort kapitaal gerevaloriseerd op datum van die verdeling en anderzijds de vroegere verdelingen na revalorisatie daarvan, een dividend geacht te zijn uitgekeerd235. Op grond van art. 267 WIB92 brengt de toekenning of betaalbaarstelling van dit dividend, de opeisbaarheid van de roerende voorheffing mede236. Vennootschapsrechtelijk worden dergelijke trapsgewijze verdelingen als voorschotten op het te verdelen nettoactief van de vennootschap in vereffening aangemerkt237. De rulingcommissie neemt dusdanig aan dat de uitkering van een voorschot als een uitgekeerd dividend in de zin van art. 209 WIB92 kan worden aangemerkt, en bijgevolg de roerende voorheffing opeisbaar maakt238. Indien de uitkering van het voorschot vóór 1 oktober 2014 plaatsvindt, zal een roerende voorheffing van 10 pct. ingehouden worden. In geval het vereffeningsaldo niet volstaat om de schulden af te betalen en het voorschot geheel of gedeeltelijk zou moeten worden terugbetaald, is teruggaaf van de betaalde roerende voorheffing niet toegelaten239. Het antwoord op een parlementaire vraag bevestigt de redenering van de rulingcommissie. Voorschotten moeten naar mening van de minister van Financiën daadwerkelijk als dividenden worden aangemerkt. Hieruit volgt dat de betaalbaarstelling of toekenning van deze voorschotten de roerende voorheffing opeisbaar maakt. Naargelang de voorschotten betaalbaar worden gesteld vóór of na 1 oktober 2014, zal respectievelijk een roerende voorheffing van 10 pct. of 25 pct. verschuldigd zijn240. Het tarief in de personenbelasting wordt eveneens bepaald op het moment van de toekenning of betaalbaarstelling van de desbetreffende roerende inkomsten. Ook in de personenbelasting geldt dat naargelang de voorschotten betaalbaar worden gesteld vóór of na 1 oktober 2014, respectievelijk een roerende voorheffing van 10 pct. of 25 pct. verschuldigd zal zijn. Het feit dat de personenbelasting pas per 31 december verschuldigd is, heeft geen invloed241.

235

Art. 209 laatste lid, WIB92. e Art. 267, 1 lid WIB92. 237 W. VANDENBERGHE, Van ontbinding tot fusie: fiscale aspecten, Kluwer, 2007-2008, 157, nr. 91. 238 Voorafgaande beslissing nr. 800.245 dd. 16.09.2008. 239 P. SALENS, “Het ‘ruilprobleem’ bij een interne liquidatie”, Fisc.Act. 2013. 240 Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 19 maart 2014, CRIV nr. 53 888 (Vraag nr. 22492 V. Wouters). 241 C. BUYSSE, “Voorschot op liquidatiebonus voor 1 oktober 2014: in principe 10%”, Fiscloog 2014, 1. 236

50

8 Inbreng in natura 8.1 Uitgifte nieuwe aandelen? Zoals eerder vermeld kan een inbreng in kapitaal onder twee vormen geschieden. Een eerste techniek is een inbreng in geld, de tweede techniek is een inbreng in natura. Voor de tweede techniek is, naast de notariële akte, een voorafgaande verslaggeving door de commissaris of bedrijfsrevisor vereist. De Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren is van oordeel dat wanneer een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid242 haar kapitaal verhoogt door middel van inbreng in natura steeds nieuwe aandelen moet uitgeven243. De Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren meent dat indien een inbreng in natura niet gepaard gaat met de uitgifte van nieuwe aandelen, een verrijking zonder oorzaak zou plaatsvinden244. Van een verrijking zonder oorzaak is sprake indien het vermogen van de ene persoon overgaat naar het vermogen van de andere persoon zonder hiertoe enige wettelijke rechtvaardiging aan de basis ligt. Er vindt als het ware een verarming van het ene vermogen met een overeenstemmende verrijking van het andere vermogen plaats. Een wettelijke grondslag van de vermogensverschuiving ontbreekt245. De Raad is ervan overtuigd dat de wetgever de bedoeling heeft de identificatie van de inbreng en de individualisering ervan te verzekeren. Deze identificatie en individualisering kunnen gerealiseerd worden door de uitgifte van nieuwe aandelen246. Daarnaast steunt de Raad zich op het Wetboek van Vennootschappen die vermeldt dat: “Indien een kapitaalverhoging een inbreng in natura omvat, maakt een commissaris, of voor vennootschappen waar er geen is, een bedrijfsrevisor, aangewezen door het bestuursorgaan, een verslag op. Dat verslag heeft inzonderheid betrekking op de beschrijving van elke inbreng in natura en de toegepaste waarderingsmethoden, het verslag moet aangeven of het resultaat van deze methode, tenminste neerkomt met het aantal (en de nominale of fractiewaarde) van de tegen de inbreng uit te geven aandelen en, in voorkomend geval, met de uitgiftepremie van de tegen de inbreng uit te geven aandelen”247.

242

Bvba, cvba en nv. G. BATS, B. DE KLERCK, M. VANDER LINDEN en E. VANDERSTAPPEN, Inbreng in natura en quasi-inbreng, praktische toepassingsgevallen, Instituut der Bedrijfsrevisoren, koninklijk instituut. 244 De Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, Advies over kapitaalverhoging door inbreng in natura en uitgifte van nieuwe aandelen, 28 januari 2013, nr. 2013/01. 245 R. DE CORTE, B. DE GROOTE, Overzicht van het burgerlijk recht (zesde editie), Mechelen, Kluwer, 2005, 567, nr. 1616. 246 De Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, Advies over kapitaalverhoging door inbreng in natura en uitgifte van nieuwe aandelen, 28 januari 2013, nr. 2013/01. 247 Art. 313, §1 W. Venn. (bvba), art. 395, §1 W. Venn (cvba), art. 602, §1 W. Venn. (nv). 243

51

Het standpunt van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren kent immers tegenspraak248. Bij een kapitaalverhoging door middel van reserves dienen niet noodzakelijk nieuwe aandelen uitgegeven te worden249. Indien het kapitaal een effectieve verhoging ondergaat, worden de aandelen die het desbetreffende kapitaal vertegenwoordigen stellig beïnvloed. De vennootschap kan ervoor opteren voor het bedrag van kapitaalverhoging nieuwe aandelen uit te geven. Een andere mogelijkheid bestaat uit een verhoging van de nominale respectievelijk fractiewaarde van de bestaande aandelen250. Een verplichte uitgifte van nieuwe aandelen is hier aldus niet aan de orde. Voorbeeld251: Neem een vennootschap die haar kapitaal van 20.000 verhoogt met 50.000, aan de hand van een incorporatie van beschikbare reserves zonder uitgifte van nieuw aandelen. De vennootschap heeft 100 aandelen uitgegeven, met een fractiewaarde van 200 per aandeel. Na kapitaalverhoging stijgt de fractiewaarde naar 700 per aandeel. Kapitaal

Aantal aandelen

Fractiewaarde

Huidige toestand

20.000

100

Kapitaalverhoging

50.000

0

Na de kapitaalverhoging

70.000

100

200

700

Als de 100 aandelen gelijk verdeeld zijn over twee aandeelhouders én elke aandeelhouder tekent pro rata zijn aandelenbezit in voor 25.000 op de kapitaalverhoging, zal de verhouding tussen beide aandeelhouders niet aangetast worden. De ‘verrijking zonder oorzaak’, aangehaald door de Raad van het Instituut der Bedrijfsrevisoren, speelt zich in deze situatie niet af. Een verrijking zonder oorzaak kan zich daarentegen wél voordoen, indien niet alle aandeelhouders intekenen op de kapitaalverhoging, aangezien de vergoeding voor de inbreng, bij een kapitaalverhoging zonder uitgifte van nieuwe aandelen, verhoudingsgewijs toekomt aan alle aandeelhouders en niet enkel aan de aandeelhouders, die op de kapitaalverhoging hebben ingetekend. Er is namelijk sprake van een vermogensverschuiving ten voordele van de

248

X, “Kapitaalverhoging: moeten er nieuwe aandelen worden uitgegeven of niet?” Creatief Boekhouden nr. 2012/12. 249 H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen - Cambridge, Intersentia 2012, 606, nr. 1124-1125. 250 M. WYCKAERT, Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 182, nr. 230. 251 X, “Kapitaalverhoging: moeten er nieuwe aandelen worden uitgegeven of niet?” Creatief Boekhouden nr. 2012/12.

52

aandeelhouders die niet intekenen. De aandeelhouders die wel deelnemen aan de kapitaalverhoging worden benadeeld252. Neem een vennootschap met volgende aandelenstructuur: Aandeelhouder A

Aandeelhouder B

50

50

100

Vertegenwoordigd kapitaal

500

500

1.000

Fractiewaarde per aandeel

10

10

10

Aandelenbezit

Totaal

Stel aandeelhouder A schrijft in op een kapitaalverhoging van 200, aandeelhouder B tekent niet in op de verhoging. Als de inbreng niet gepaard gaat met de uitgifte van nieuwe aandelen, ziet de aandelenstructuur van de vennootschap er als volgt uit: Aandeelhouder A

Aandeelhouder B

50

50

100

Vertegenwoordigd kapitaal

600

600

1.200

Fractiewaarde per aandeel

12

12

12

Aandelenbezit

Totaal

Een verrijking zonder oorzaak doet zich voor aangezien de vergoeding voor de inbreng verhoudingsgewijs toekomt aan beide aandeelhouders en niet enkel aan de aandeelhouder A. Er is sprake van een vermogensverschuiving ten voordele van aandeelhouder B. Aandeelhouder B geniet namelijk van een verhoogde fractiewaarde, zonder dat hij deelgenomen heeft aan de kapitaalverhoging. Indien de inbreng gepaard gaat met de uitgifte van nieuwe aandelen, zal onderstaande aandelenstructuur van toepassing zijn: Aandeelhouder A

Aandeelhouder B

70

50

120

Vertegenwoordigd kapitaal

700

500

1.200

Fractiewaarde per aandeel

10

10

10

Aandelenbezit

Totaal

Een vermogensverschuiving vindt in dit geval niet plaats. Het aandelenbezit van aandeelhouder B blijft onaangeroerd. Hij beschikt nog steeds over 50 aandelen, die een kapitaal van 500 252

X, “Kapitaalverhoging: moeten er nieuwe aandelen worden uitgegeven of niet?”, Creatief Boekhouden 2012/12.

53

vertegenwoordigen. Aandeelhouder A verkrijgt in ruil voor de inbreng 20 extra aandelen, die een kapitaal ten belope van 200 vertegenwoordigen. De fractiewaarde blijft 10, aandeelhouder B verrijkt zich in deze situatie niet ten nadele van aandeelhouder A. Uit bovenstaand voorbeeld blijkt dat bij een inbreng in natura de uitgifte van nieuwe aandelen aangewezen is, als niet alle aandeelhouders intekenen op de kapitaalverhoging253.

8.2 Ruilprobleem De uitgifte van nieuwe aandelen bij de interne liquidatie kan problemen met zich mee brengen. De verdeling van deze nieuwe aandelen over de bestaande aandelen laat de oorspronkelijke verhouding vaak niet onaangeroerd254. Neem nu een vennootschap met 3 aandeelhouders waarbij de aandelen als volgt zijn verdeeld: Vennoot A

80

Vennoot B

10

Vennoot C

10

Totaal aantal aandelen

100

In kader van de interne liquidatie wordt een nettodividend uitgekeerd van 1.000, die opgenomen dient te worden in het kapitaal. Na uitkering van het brutodividend bedraagt de waarde van de bestaande aandelen 4.000, de waarde per aandeel bedraagt bijgevolg 40. In principe zouden 25255 nieuwe aandelen moeten worden uitgegeven. Voor elk nieuw aandeel moet een bedrag van 40 volstort worden. Vennoot A, B en C zouden volgens hun huidig aandelenbezit een nettodividend van respectievelijk 800256, 100 en 100 ontvangen. In het kapitaal dient op grond van art. 537 WIB92 minstens het verkregen bedrag opgenomen te worden. Deze voorwaarde moet steeds worden beoordeeld per aandeelhouder en voor elke aandeelhouder per aandeel. In dit geval zal een opname van het volledige nettodividend toegekend aan bepaalde aandelen niet kunnen geschieden, aangezien de 25 nieuwe aandelen niet in verhouding met de bestaande aandelenverdeling verdeeld kunnen worden. Vennoot A kan intekenen op 20257 aandelen, waardoor hij de volle 800 kan volstorten. Vennoot B en C daarentegen zullen elk slechts kunnen intekenen op 2 aandelen,

253

X, “Kapitaalverhoging: moeten er nieuwe aandelen worden uitgegeven of niet?”, Creatief Boekhouden 2012/12. 254 P. SALENS, “Het ‘ruilprobleem’ bij een interne liquidatie”, Fisc.Act. 2013. 255 1.000 (uitgekeerde nettodividend) : 40 (waarde per aandeel). 256 1.000 (uitgekeerd nettodividend) x [80 (aantal aandelen vennoot A) : 100 (totaal aantal aandelen)]. 257 25 (aantal aandelen) x [80 (aantal aandelen vennoot A) : 100 (totaal aantal aandelen)]

54

aangezien 2,5 aandelen258 niet mogelijk is. Deze vennoten kunnen niet meer dan een bedrag van 80 volstorten, ondanks zij een nettodividend van 100 verkregen hebben. Het tekort bedraagt hier 20 per aandeelhouder, die belast zal worden aan een roerende voorheffing van 25 pct. Dit wordt het ruilprobleem genoemd. Het zogenaamde ruilprobleem kan opgelost worden door de bestaande aandelen te splitsen. In het voorbeeld bestaat de huidige aandelenstructuur uit 100 aandelen. Om het ruilprobleem te vermijden moet elk bestaand aandeel afzonderlijk vervangen worden door 100 nieuwe aandelen. Het kapitaal wordt vertegenwoordigd door 10.000 aandelen. Vennoot A beschikt over 8.000 aandelen, B en C beschikken elk over 1.000 aandelen. Teneinde de aandelen perfect evenredig met de huidige aandelenverhouding te kunnen verdelen, zullen 2.500 nieuwe aandelen uitgegeven worden in plaats van 25. De vennoten tekenen bijgevolg in op respectievelijk 2.000259, 250 en 250 aandelen. De aandelenverhouding wordt dusdanig vertegenwoordigd: Vennoot A

10.000

Vennoot B

1.250

Vennoot C

1.250

Totaal aantal aandelen

12.500

Vervolgens wordt het aantal aandelen terug verminderd met een factor die gelijk is aan de oorspronkelijke 100 aandelen vermeerderd met de 25 nieuwe aandelen. Het aantal aandelen, die iedere vennoot na de operatie bezit, wordt in dit geval gedeeld door 125. Elke 125 aandelen worden zo vervangen door één aandeel, waardoor de aandelenverhouding opnieuw gelijk is aan de oorspronkelijke aandelenverhouding. De aandeelhouderstructuur wordt als volgt vertegenwoordigd: Vennoot A

80

Vennoot B

10

Vennoot C

10

Totaal aantal aandelen

100

Voormelde methode vermijdt het ruilprobleem, ongeacht het oorspronkelijk aantal aandelen, de oorspronkelijke aandelenverhouding en het aantal nieuw uit te geven aandelen260.

258

25 (aantal aandelen) x [10 (aantal aandelen vennoot B of C) : 100 (totaal aantal aandelen)]. 2.500 (nieuwe aandelen) x [8.000 (aantal aandelen vennoot A) : 10.000 (totaal aantal aandelen)]. 260 P. SALENS, “Het ‘ruilprobleem’ bij een interne liquidatie”, Fisc.Act. 2013. 259

55

9 Interne liquidatie en vermogensplanning 9.1 Algemeen De incorporatie van belaste reserves kan ook ruimer bekeken worden in het kader van familiale vermogensplanning.

9.2 Familieondernemingen Familiale ondernemingen zullen vaak aan vermogensplanning doen en het aandeelhouderschap splitsen in vruchtgebruik en blote eigendom. Het meest voorkomende geval is dat ouders de aandelen aan de kinderen schenken met voorbehoud van vruchtgebruik. De kinderen verkrijgen dus de blote eigendom van de aandelen. De ouders ontvangen de uitgekeerde dividenden, aangezien zij over het vruchtgebruik beschikken. In geval van interne liquidatie zou dit betekenen dat de ouders de door hen verkregen dividenden opnieuw moeten inbrengen in het kapitaal van de vennootschap. Met deze inbreng gaat in principe een uitgifte van nieuwe aandelen gepaard (Supra 8.1 Uitgifte nieuwe aandelen). Indien géén afwijkende statutaire bepaling voorzien is, zullen de ouders deze aandelen in volle eigendom verwerven, waardoor de eerdere successieplanning tenietgaat. In de praktijk wordt bij familiale vermogensplanning vaak in de schenkingsakte, die de basis vormt voor de splitsing van het aandeelhouderschap, voorzien dat de verdeling vruchtgebruik-blote eigendom conform het burgerlijk recht bepaald moet worden. Het burgerrechtelijke principe houdt in dat dividenden op aandelen toekomen aan de vruchtgebruiker, indien deze verband houden met de winst van het boekjaar. Indien de dividenden betrekking hebben op de voorheen regelmatig gereserveerde winst komen deze voor de blote eigendom toe aan de blote eigenaar en voor het vruchtgebruik aan de vruchtgebruiker. Daar interne liquidatie enkel de reserves afkomstig uit winst van vorige boekjaren behelst, zullen bij de kapitaalverhoging de nieuwe uitgegeven aandelen ook voor de blote eigendom aan de blote eigenaar toekomen en voor het vruchtgebruik aan de vruchtgebruiker. Op deze manier kan de successieplanning verder worden gezet. Indien de statuten wél voorzien in een specifieke bepaling, is deze doorslaggevend. Neem nu een statutaire bepaling die alle rechten voorbehoudt aan de vruchtgebruiker. De opgepotte reserves zullen door middel van een dividenduitkering in het kader van de overgangsmaatregel enkel toegekend worden aan de vruchtgebruiker. De statutaire bepaling neemt niet weg dat bij kapitaalverhoging de blote eigenaars kunnen inschrijven op de nieuwe aandelen voor de blote eigendom en de vruchtgebruikers voor het vruchtgebruik. De fiscus kan daaruit niet afleiden dat er schenking heeft plaatsgevonden van de blote eigendom van de vruchtgebruiker, die volgens de statuten alle rechten verkrijgt, naar de blote eigenaar. Een schenkingsakte is echter vereist vooraleer

56

er sprake kan zijn van een schenking. De bestaande successieplanning kan ook in dit geval verder worden gezet261.

9.3 Oprichting van een maatschap Een alternatief om de bestaande successieplanning te kunnen verderzetten is de oprichting van een maatschap262. Een maatschap is een vennootschapsvorm, die kan opgericht worden door twee of meer personen bij onderhandse akte. De maatschap is niet gebonden aan bepaalde vennootschapsrechtelijke verplichtingen. Zo is er geen minimumkapitaal vereist, dient de algemene vergadering niet bijeengeroepen te worden en hoeft geen jaarrekening opgemaakt en neergelegd te worden. Verder zijn er geen publicatievereisten in het Belgisch Staatsblad, aangezien de maatschap geen rechtspersoonlijkheid bezit. Daarnaast kunnen derden slechts toetreden tot de maatschap, mits onderling akkoord van de andere vennoten263. Logischerwijze zijn ook nadelen verbonden aan de oprichting van een maatschap. Daar de maatschap geen rechtspersoonlijkheid bezit en dus niet over een eigen vermogen beschikt, zullen de zaakvoerders onbeperkt aansprakelijk zijn voor de schulden van de maatschap. Indien de maatschap wordt gebruikt in het kader van successieplanning bestaat de maatschap doorgaans enkel uit activa en is het risico van onbeperkte aansprakelijkheid dus slechts gering264. Zoals eerder vermeld kan een maatschap opgericht worden om de vermogensplanning binnen een familiale onderneming verder te zetten. Neem nu een familiale onderneming, waarbij het aandeelhouderschap tussen ouders en kinderen gesplitst is in vruchtgebruik en blote eigendom. Als een maatschap geplaatst wordt tussen de aandeelhouders en de familiale onderneming, heeft dit tot gevolg dat de maatschap een dividend ontvangt van de familiale vennootschap. In het kader van de overgangsmaatregel kan de zaakvoerder in naam van deze maatschap de beslissing nemen om het dividend onmiddellijk in te brengen in familiale onderneming. In ruil hiervoor zal de maatschap aandelen ontvangen van de familievennootschap. De dividenduitkering en de nieuwe aandelen blijven binnen de ‘veilige cocon’ van de maatschap. Ter illustratie, een zaakvoerder heeft aandelen geschonken aan zijn drie meerderjarige kinderen onder voorbehoud van vruchtgebruik. Bij gebrek aan een maatschap zal de vruchtgebruiker de ontvangen dividenden inbrengen en in ruil hiervoor de aandelen in volle eigendom ontvangen, 261

S. LAMOTE en A. SANDRA, “Familiebedrijven en interne liquidatie: familiale regelingen op de helling?”, Ondernemers & co 2013. 262 P. VERSCHELDEN en R. VAN HEMELEN, “Vastklikken van reserves aan 10% RV – 20 vragen”, Acc.Act 2013. 263 P. PINTENS, B. VAN DER MEERSCH en K. VANWINCKELEN, Inleiding tot het familiaal vermogensrecht, Universitaire Pers, Leuven, 2002, 967. 264 X, “Oprichting en werking van maatschap in het kader van een successieplanning”, Creatief Boekhouden, nr. 2011.

57

waardoor de eerdere successieplanning tenietgaat. Indien de zaakvoerder de successieplanning wil veilig stellen, kan hij met zijn drie meerderjarige kinderen een burgerlijke maatschap265 (maatschap die geen commerciële activiteiten tot doel heeft) oprichten en zowel het vruchtgebruik als de blote eigendom inbrengen in de maatschap. Hierdoor wordt een onverdeeldheid gecreëerd op het niveau van de maatschap, waardoor niets de veilige cocon van de burgerlijke maatschap verlaat. De verhouding vruchtgebruik-blote eigendom wordt op die manier niet verstoort. De zaakvoerder zal de nieuwe aandelen, verworven door de maatschap, in vruchtgebruik verkrijgen. Naar analogie zullen de meerderjarige kinderen de nieuwe aandelen in blote eigendom verwerven.

Figuur 9: Burgerlijke maatschap tussen vennoten en familieonderneming

266

Aangezien de maatschap als een fiscaal transparante entiteit wordt beschouwd, kijkt de fiscus door de maatschap heen. De inkomsten van de maatschap worden namelijk rechtstreeks bij de vennoten in de personenbelasting belast. De inkomsten van de maatschap worden slechts éénmalig belast en zijn dus niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting of rechtspersonenbelasting267;268.

265

R. DE CORTE en B. DE GROOTE, Overzicht van het burgerlijk recht (zesde editie), Mechelen, Kluwer, 2005, 399, nr. 1104: Een maatschap die geen commerciële activiteiten tot doel heeft. Een burgerlijk maatschap wil winst maken, op een andere manier dan het drijven van handel. 266 Eigen figuur. 267 P. PINTENS, B. VAN DER MEERSCH en K. VANWINCKELEN, Inleiding tot het familiaal vermogensrecht, Universitaire Pers, Leuven, 2002, 968. 268 Gesprek met een manager Personal Tax Services, 31 maart 2014, Gent.

58

10 Interne liquidatie en latente meerwaarde 10.1 Onroerende goederen Zoals eerder vermeld komen enkel de belaste reserves, ten laatste goedgekeurd door de algemene vergadering op 31 maart 2013, in aanmerking voor de overgangsmaatregel269. Hieruit zou kunnen worden afgeleid dat de latente meerwaarden, conform art. 24, 1e lid, 3° WIB92, buiten het toepassingsgebied van de maatregel vallen. Deze meerwaarden zijn noch verwezenlijkt, noch uitgedrukt. Een voorbeeld bij uitstek is een latente meerwaarde op onroerende goederen. Wanneer de werkelijke waarde van het onroerend goed de boekwaarde overstijgt, is er sprake van een latente meerwaarde270. Enkel als de vennootschap vereffend wordt, zullen de latente meerwaarden tot uiting komen en daarenboven de belaste reserves doen stijgen, na afhouding van de eventueel verschuldigde vennootschapsbelasting op de gerealiseerde meerwaarde271. Als de vennootschap niet in vereffening wordt gesteld vóór 1 oktober 2014, kunnen de latente meerwaarden niet van het tarief van 10 pct. genieten. Een alternatieve manier om de latente meerwaarden op onroerende goederen evenwel te belasten aan 10 pct. is het onroerend goed overhevelen naar een andere vennootschap door middel van een partiële splitsing. Doorgaans verloopt een partiële splitsing belastingneutraal, tenzij de verrichting krachtens art. 183bis WIB92 belastingfraude of belastingontwijking als hoofddoel of één der hoofddoelen heeft272. In casu beantwoordt de afsplitsing van het onroerend goed niet aan rechtmatige economische of financiële behoeften, maar is louter en alleen gebaseerd op fiscale motieven. De partiële splitsing is hier in wezen dus belastbaar. De uitkering van het afgesplitste vermogen, in dit geval het onroerend goed, wordt beschouwd als een dividenduitkering in die mate dat het bedrag het fiscaal gestort kapitaal overschrijdt en is onderworpen aan de liquidatieheffing van 10 pct273. Het afgesplitste deel wordt gekwalificeerd als fiscaal gestort kapitaal bij de verkrijgende vennootschap. Dit fiscaal gestort kapitaal kan later belastingvrij worden uitgekeerd door middel van een vereffening of kapitaalvermindering274.

269

e

Art. 537, 1 lid WIB92. C. CHEVALIER, Vademecum vennootschapsbelasting, Larcier, 2009, 1531. 271 A. VANDEKERKHOVE, “Overgangsregeling liquidatieboni biedt opportuniteiten maar laat ook onduidelijkheden”, Fisc.Act. 2013, 7-8. 272 e Art. 183bis WIB92 en art. 211, § 1, 4 lid, 3° WIB92. 273 Art. 209 WIB92, art. 210, §1, 1°bis WIB92 en art. 269, 2°bis WIB92. 274 A. VANDEKERKHOVE, “Overgangsregeling liquidatieboni biedt opportuniteiten maar laat ook onduidelijkheden”, Fisc.Act. 2013, 7-8. 270

59

Bij interne vereffening schrijft de wet een recapture-regeling voor om een te snelle kapitaalvermindering te vermijden. Deze bestaat erin dat naargelang het tijdstip van kapitaalvermindering een afzonderlijke aanslag verschuldigd kan zijn. Bij de partiële splitsing wordt daarentegen

geen

recapture-regeling

voorgeschreven,

waardoor

het

tijdstip

van

kapitaalvermindering irrelevant is275. Kortom een afzonderlijke aanslag kan hier niet verschuldigd zijn, ongeacht wanneer de kapitaalvermindering plaatsvindt. Voorbeeld Balans Vennootschap 1 Activa

Passiva

Onroerend goed

100

Kapitaal

50

Onzichtbare latente meerwaarde

400

Belaste reserves

150

Overige activa

100

Onzichtbare latente meerwaarde

400

Totaal

200

Totaal

200

Het bedrag aan dividenduitkering in het kader van de vastklikregeling blijft in dit voorbeeld beperkt tot 150. De latente meerwaarde van 400 kan dus niet onderworpen worden aan het tarief van 10 pct. tenzij de vennootschap in vereffening gesteld wordt vóór 1 oktober 2014. Als alternatief voor de interne liquidatie kan de vennootschap het onroerend goed met een werkelijke waarde van 500 afsplitsen en overbrengen naar een andere vennootschap. Daar zal het onroerend goed tegen die werkelijke waarde geboekt worden. Enerzijds zal de meerwaarde van 400 opgenomen worden in de belastbare grondslag van de vennootschapsbelasting en onderworpen worden aan het tarief van 33,99 pct. Anderzijds zal de belaste partiële splitsing een belaste roerende voorheffing van 10 pct. ondergaan. Het afgesplitste onroerende goed wordt gekwalificeerd als fiscaal gestort kapitaal in de verkrijgende vennootschap, die bij een latere vereffening of kapitaalmindering belastingvrij aan de aandeelhouders kan worden uitgekeerd276.

275

A. VANDEKERKHOVE, “Overgangsregeling liquidatieboni biedt opportuniteiten maar laat ook onduidelijkheden”, Fisc.Act. 2013, 7-8. 276 A. VANDEKERKHOVE, “Overgangsregeling liquidatieboni biedt opportuniteiten maar laat ook onduidelijkheden”, Fisc.Act. 2013, 7-8.

60

10.2 Aandelen Naast latente meerwaarden op onroerende goederen, kunnen ook aandelen latente meerwaarden vertonen277. De latente meerwaarden op aandelen zullen eveneens pas tot uiting komen bij de vereffening van de vennootschap. Bovendien zal de vennootschap enkel van het verlaagde tarief van 10 pct. kunnen genieten indien zij vereffent vóór 1 oktober 2014. De uitbouw van een holdingstructuur kan beschouwd worden als een alternatief voor de interne vereffening. Wanneer een holdingstructuur wordt opgezet zullen aandelen aan hun werkelijke waarde, inclusief de latente meerwaarde, worden ingebracht. De ingebrachte aandelen zullen omgevormd worden tot fiscaal gestort kapitaal tegen een tarief van 10 pct. Bij latere vereffening zal de liquiderende vennootschap het fiscaal gestort kapitaal belastingvrij uitkeren278.

277

C. CHEVALIER, Vademecum vennootschapsbelasting, Larcier, 2009, 879. S. LAMOTE en A. SANDRA, “Intern liquideren een opportuniteit of net niet…?”, Ondernemers & co 2013.

278

61

11 Boekhoudkundige verwerking279 11.1 Dividenduitkering De overgangsregeling bestaat uit twee cruciale verrichtingen, enerzijds de dividenduitkering en anderzijds de inbreng samen met de kapitaalverhoging. De vennootschappen moeten beide verrichtingen binnen een korte termijn uitvoeren. Gezien de maatregel pas in werking treedt vanaf 1 juli 2013, zullen vennootschappen verplicht zijn tot een dividenduitkering te beslissen tijdens een bijzondere algemene vergadering. Een vennootschap kan dus buiten haar jaarlijkse algemene vergadering beslissen een interimdividend en/of een tussentijds dividend uit te keren. Na de dividenduitkering zullen de aandeelhouders binnen een bepaalde termijn kenbaar maken of zij al dan niet wensen in te tekenen op de kapitaalverhoging. Het bewijskrachtige element, die aantoont dat de aandeelhouder het ontvangen dividend daadwerkelijk zal inbrengen in het kapitaal in het kader van de interne vereffening, dient aangeleverd te worden. De boekhoudkundige verwerking varieert naargelang dit bewijskrachtig element al dan niet geleverd wordt. 11.1.1 Dividenduitkering met bewijskrachtig element Boeking bij de beslissing van de algemene vergadering 694

Vergoeding van kapitaal aan

471

Dividenden over het boekjaar

Boeking bij betaalbaarstelling 471

Dividenden over het boekjaar aan

453

Ingehouden voorheffingen

471X

Dividenden over het boekjaar, bestemd om in te brengen in kapitaal

Effectieve uitbetaling (ontvangst rekeninguittreksel debitering bankrekening) 471X

Dividenden over het boekjaar, bestemd om in te brengen in kapitaal aan

279

5500

Kredietinstellingen: Rekening- courant

Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking met betrekking tot de toepassing van de overgangsregeling zoals vermeld in artikel 537 WIB 92, 27 november 2013, nr. 2013/17, www.cnc-cbn.be.

62

11.1.2 Dividenduitkering zonder bewijskrachtig element Boeking bij de beslissing van de algemene vergadering 694

Vergoeding van kapitaal aan

471

Dividenden over het boekjaar

Boeking bij betaalbaarstelling 471

Dividenden over het boekjaar aan

453

Ingehouden voorheffingen

Boeking bij de effectieve betaling 471

Dividenden over het boekjaar

453

Ingehouden voorheffingen aan

5500

Kredietinstellingen: Rekening- courant

11.2 Kapitaalverhoging De tweede verrichting bestaat uit de inbreng van het uitgekeerde nettodividend in het kapitaal. De inbreng kan op twee manieren gebeuren, ofwel een inbreng in natura ofwel een inbreng in geld. Het is niet vereist dat de toekenning van de dividenden in hetzelfde boekjaar plaatsvindt als het boekjaar van de kapitaalverhoging. Het is echter wel belangrijk dat de dividenden onmiddellijk aangewend worden om de kapitaalverhoging door te voeren. 11.2.1 Inbreng in natura Boeking bij de aanlevering van het bewijskrachtig element dat de aandeelhouder zal deelnemen aan de verrichting 471

Dividenden over het boekjaar aan

489

Andere diverse schulden

Effectieve kapitaalverhoging 489

Andere diverse schulden aan

100

Geplaatst kapitaal

De rekening 489 kan ook de benaming ‘Ontvangen voorschotten op kapitaal’ krijgen. De onmiddellijke creditering van deze rekening drukt de onvoorwaardelijke en onherroepelijke beslissing van de aandeelhouder om het verkregen nettodividend te volstorten in het kapitaal uit.

63

11.2.2 Inbreng in geld De vennootschap kan, op vraag van en mits de onvoorwaardelijke en onherroepelijke beslissing van de aandeelhouders, de dividenden uitbetalen door het bedrag te storten op een geblokkeerde bankrekening van de vennootschap. Effectieve uitbetaling (ontvangst rekeninguittreksel debitering bankrekening) 471X

Dividenden over het boekjaar, bestemd om in te brengen in kapitaal aan

5500

Kredietinstellingen: Rekening- courant

Ontvangst rekeninguittreksel storting op geblokkeerde rekening 5500

Kredietinstellingen: Rekening- courant aan 489X Ontvangen voorschotten op kapitaal

Formele kapitaalverhoging 489X

Ontvangen voorschotten op kapitaal aan

100

Geplaatst kapitaal

Als de aandeelhouder niet binnen de termijn zijn onvoorwaardelijke en onherroepelijke beslissing uit, vindt geen boeking plaats op de rekening 489X Ontvangen voorschotten op kapitaal. 11.2.3 Keuzedividend De aandeelhouder kan de keuze krijgen om ofwel het dividend in contanten te ontvangen, ofwel het vorderingsrecht in te brengen in het kapitaal van de vennootschap tegen de uitgifte van nieuwe aandelen280. In het eerste geval kan de boekhoudkundige verwerking van 11.1 ‘Dividenduitkering’ in samenhang met de boekhoudkundige verwerking van 11.2.2 ‘Inbreng in geld’ toegepast worden. In het tweede geval moeten de regels van kapitaalverhoging in natura worden gevolgd. Boeking bij de beslissing van de algemene vergadering 694

Vergoeding van kapitaal aan

280

471

Dividenden over het boekjaar

J. MALHERBE, Y. DE CORDT, P. LAMBRECHT en P. MALHERBE, droit des sociétés. Précis, Brussel, Bruylant, 2011, 859, nr. 1237.

64

Boeking bij betaalbaarstelling 471

Dividenden over het boekjaar aan

453

Ingehouden voorheffingen

Ontvangst rekeninguittreksel storting op geblokkeerde rekening 471

Dividenden over het boekjaar aan 489X Ontvangen voorschotten op kapitaal

Effectieve kapitaalverhoging 489X

Ontvangen voorschotten op kapitaal aan

100

Geplaatst kapitaal

11.3 Antimisbruikbepaling 11.3.1 Claw back Als blijkt dat de dividenduitkering van dit jaar niet in verhouding is met de uitkeringen in de vijf voorgaande jaren, voorziet de wetgever in een sanctie. Een afzonderlijke aanslag van 15 pct. is verschuldigd. Deze afzonderlijke aanslag wordt gevestigd samen met de vennootschapsbelasting en op een 67-rekening geboekt. 11.3.2 Vroegtijdige kapitaalvermindering Om belastingvrij te kunnen verminderen, moet het kapitaal gedurende een bepaalde periode in de vennootschap gehouden worden. Indien de vennootschap deze periode niet respecteert, wordt de kapitaalvermindering gelijkgeschakeld met een dividenduitkering. Dit heeft tot gevolg dat het dividend aan de vennootschapsbelasting onderworpen wordt, aangezien zij tot de belastbare winst van de vennootschap behoort. De verschuldigde roerende voorheffing kan in mindering worden gebracht van het terugbetaalde bedrag naar aanleiding van de kapitaalvermindering. In dit geval zal de vennootschap geen kost moeten boeken. De roerende voorheffing wordt op een 64-rekening geboekt als de vennootschap beslist de roerende voorheffing zelf ten laste te nemen.281

281

Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking met betrekking tot de toepassing van de overgangsregeling zoals vermeld in artikel 537 WIB 92, 27 november 2013, nr. 2013/17, www.cnc-cbn.be.

65

12 Vastklikken of niet? 12.1 Algemeen De verhoging van de liquidatiebonus van 10 pct. naar 25 pct. treft hoofdzakelijk de kleine familiale ondernemingen, aangezien grote of multinationale vennootschappen erin slagen bij vereffening de liquidatiebelasting te vermijden. Dergelijke vennootschappen worden vaak niet rechtstreeks aangehouden door natuurlijke personen, maar eerder door andere vennootschappen. De vennootschappen organiseren zich zodanig dat er geen liquidatiebelasting verschuldigd zal zijn. Bepaalde vennootschappen kunnen bijvoorbeeld op basis van de Moeder-dochterrichtlijn van een vrijstelling van roerende voorheffing genieten. Daarnaast kunnen vennootschappen opteren voor een belastingneutrale fusie met één of meerdere vennootschappen, ook in dit geval zal geen roerende voorheffing verschuldigd zijn. Het toekomstig tijdstip van ontbinding die vennootschappen voor ogen hebben is cruciaal bij de beslissing om al dan niet een deel van de belaste reserves aan het kapitaal vast te klikken. Indien een vennootschap bijvoorbeeld binnen de twee jaar wenst te liquideren, is het aangewezen de overgangsmaatregel te overwegen. Een vennootschap die daarentegen niet binnen een relatief korte tijdspanne wenst te liquideren, zal zich de vraag stellen of het wel interessant is de overgangsmaatregel toe te passen. Om een antwoord op deze vraag te formuleren, moeten een aantal factoren onder de loep genomen worden. Kortom het is niet altijd even voordelig reserves vast te klikken aan het kapitaal282.

12.2 Waarom wel vastklikken? Zoals hierboven vermeld zal een vennootschap die binnen een korte termijn wenst te liquideren de overgangsmaatregel overwegen. De roerende voorheffing op de vastgeklikte bedragen verdwijnt onmiddellijk uit de vennootschap, bijgevolg zal het bedrag aan roerende voorheffing niet meer gebruikt kunnen worden voor de financiering van de bedrijfsactiviteiten of voor investeringen in vastgoed of andere projecten. Wanneer de geplande datum van liquidatie niet meer veraf is en derhalve de resterende periode waarin het bedrag aan roerende voorheffing zou belegd kunnen worden kort is, zal de latente belastingverhoging van 15 pct. niet meer terugverdiend kunnen worden. Het zal dus aangewezen zijn vóór 1 oktober 2014 intern te liquideren aan 10 pct. in plaats van de vennootschap te ontbinden aan 25 pct. na 1 oktober 2014283.

282

B. VERMOESEN en P. VERSCHELDEN, “Incorporatie van belaste reserves in kapitaal wanneer er wel voor opteren en wanneer niet”, Acc.Act. 2013. 283 B. VERMOESEN en P. VERSCHELDEN, “Incorporatie van belaste reserves in kapitaal wanneer er wel voor opteren en wanneer niet”, Acc.Act. 2013.

66

Tevens zullen in de praktijk diverse technieken worden toegepast om op een zo voordelig mogelijke manier geld uit de vennootschap te halen. De techniek bij uitstek is de omvorming van de winsten die door de uitoefening van de vennootschapsactiviteiten worden gerealiseerd. De bedrijfsleidersaandeelhouders zullen het beroepsinkomen als het ware omvormen in een ander soort inkomen om de belastingdruk een flink stuk omlaag te brengen. Ze stellen hun zogenaamde ‘cafetariaplan’ samen284. Logischerwijze zal de bedrijfsleider-aandeelhouder opteren het desbetreffende beroepsinkomen eerst te verdelen over de minst belaste inkomsten om te eindigen met de zwaarst belaste inkomsten, waaronder de lonen en dividenden. De toepassing van de overgangsmaatregel is ten stelligste aanbevolen, indien een vennootschap voorgaande techniek optimaal organiseert en daarenboven aan de bedrijfsleider-aandeelhouder een bijkomende bezoldiging uitkeert onder de vorm van een bezoldiging of dividend. Deze bijkomende bezoldiging of dividenden kunnen na vier of acht jaar verkregen worden door middel van een belastingvrije kapitaalvermindering. In normale omstandigheden is op een bezoldiging of dividend vaak een belasting verschuldigd van respectievelijk ongeveer 60 pct. of 50 pct. Een verlaging van de belastingdruk zal dus gerealiseerd worden. Tot slot biedt interne liquidatie meer zekerheid ten aanzien van de schuldeisers. Het fiscaal gestort kapitaal vormt voor hen een belangrijke waarborg, gezien het fiscaal gestort kapitaal niet meer voor uitkering vatbaar is aan de aandeelhouders. Een stijging van dit fiscaal gestort kapitaal, door middel van interne liquidatie, is uiteraard een goede zaak voor de schuldeisers285.

12.3 Waarom niet vastklikken? Vastklikken kan in sommige gevallen minder interessant zijn dan op het eerste gezicht lijkt. Daar de roerende voorheffing van 10 pct. onmiddellijk wordt afgehouden en betaald aan de fiscus, zal een verarming van de aandeelhouders plaatsvinden. De roerende voorheffing op de vastgeklikte bedragen verdwijnt onmiddellijk uit de vennootschap, bijgevolg zal het bedrag niet meer gebruikt kunnen worden voor de financiering van de bedrijfsactiviteiten of voor investeringen in vastgoed of andere projecten. De tijdspanne binnen dewelke de latente belastingverhoging van 15 pct. kan worden terugverdiend, moet worden nagegaan om te bepalen of opportuun is intern te liquideren. Daarnaast is het rendementspercentage van de ingezette vermogen van belang.

284

B. VERMOESEN en P. VERSCHELDEN, “Geld uit uw vennootschap halen: de truc zit hem in het omvormen van uw inkomen”, Fiscale Wenken 2013. 285 B. VERMOESEN en P. VERSCHELDEN, “Incorporatie van belaste reserves in kapitaal wanneer er wel voor opteren en wanneer niet”, Acc.Act. 2013, 1-6.

67

Voorbeeld vennootschap X286 Eigen vermogen Kapitaal * fiscaal gestort kapitaal

30.000,00

Reserves * wettelijke reserve

3.000,00

* belastingvrije reserves

70.000,00

* beschikbare reserves

175.000,00

Overgedragen winst/verlies Totaal

1.000,00 279.000,00

Incorporeerbare reserves * beschikbare reserves

175.000,00

* overgedragen winst/verlies (-)

1.000,00

Maximaal te incorporeren brutobedrag in kapitaal

176.000,00

Roerende voorheffing (10%)

-17.600,00

Maximaal te incorporeren nettobedrag in kapitaal

158.400,00

Vennootschap X is een kleine vennootschap, volgens art. 15 W.Venn. en realiseert een rendementspercentage van 5 pct. op de door haar ingezette middelen en een beleggingsopbrengst van 5 pct. op haar overige liquiditeiten. In deze situatie zijn het interne rendement en de beleggingsopbrengsten volledig belastbaar. Er wordt ook verondersteld dat het tarief voor aftrek van risicokapitaal gedurende de komende jaren 3,242 pct. blijft. De volledige berekening is terug te vinden in bijlage 1287. Het is aangewezen de belaste reserves te incorporeren in het kapitaal indien de vennootschap plant te liquideren binnen een periode van 26 jaar. Als de vennootschap beslist te liquideren na 26 jaar, doet ze er beter aan de 10 pct. roerende voorheffing, die verschuldigd zou zijn bij incorporatie van de belaste reserves in het kapitaal, aan te wenden voor de financiering van haar activiteiten. Kortom een interne liquidatie ‘vandaag’ is niet meer interessant, indien de vennootschap plant te ontbinden na 26 jaar. Stel dat vennootschap X een rendement van 10 pct. behaalt, dan wordt de termijn met 12 jaar ingekort. Bijgevolg is het aangewezen de belaste reserves te incorporeren in het kapitaal, indien de vennootschap van plan is binnen een termijn van 14 jaar te liquideren. Algemeen kan aangenomen 286

B. VERMOESEN en P. VERSCHELDEN, “Incorporatie van belaste reserves in kapitaal wanneer er wel voor opteren en wanneer niet”, Acc.Act. 2013, 3-5. 287 Zie bijlage.

68

worden dat hoe hoger het intern rendement, hoe minder interessant het is voor vennootschappen om vast te klikken288. Uiteraard zijn er nog andere aspecten die in rekening moeten worden genomen om te bepalen of het volledige bedrag, slechts een deel of geen belaste reserves geïncorporeerd moeten worden. Vooreerst kunnen vennootschappen op basis van de Moeder-dochterrichtlijn289 van een vrijstelling van roerende voorheffing genieten. Indien de aandeelhouders vennootschappen zijn, die aan de voorwaarden voor de vrijstelling van roerende voorheffing op basis van de Moeder-dochterrichtlijn voldoen, is het niet interessant om belaste reserves vast te klikken aan het kapitaal. Het kan daarentegen wel interessant zijn als de aandeelhouders-vennootschappen binnen een korte tijdspanne van plan zijn hun aandelen te verkopen aan natuurlijke personen290. Tevens lijkt interne liquidatie niet zinvol, in geval een holding boven de vennootschap staat. Bij latere ontbinding of liquidatie van de vennootschap zullen de reserves immers belastingvrij overgaan naar de holdingvennootschap291. Wanneer de vennootschap komende jaren verliezen verwacht, zal het eigen vermogen van de vennootschap afnemen. Het is niet interessant alle belaste reserves vast te klikken, aangezien bij latere liquidatie van de vennootschap minder uitgekeerd zal kunnen worden dan de belaste reserves die nu aanwezig zijn. Alle belaste reserves nu vastklikken aan 10 pct. is zinloos, gezien bij latere liquidatie toch geen 25 pct. verschuldigd zal zijn op dat bedrag. Afhankelijk van de geschatte hoeveelheid toekomstige verliezen kan het aangewezen zijn een deel van de belaste reserves vast te klikken292. Een ander probleem waarmee een vennootschap geconfronteerd kan worden is het niet beschikken over voldoende liquide middelen om het bedrag aan roerende voorheffing onmiddellijk te kunnen betalen. Het is dus van belang over voldoende liquide middelen te beschikken om interne liquidatie te kunnen uitvoeren. Ingeval de vennootschap onvoldoende liquiditeiten bezit, heeft zij de mogelijkheid een lening aan te gaan om dat bedrag te financieren. Derhalve zal naast een stijging van de schuldgraad hoogstwaarschijnlijk een bijkomende waarborg verstrekt moeten worden door de aandeelhouders, waardoor de financieringslasten gedragen door de vennootschap zullen stijgen.

288

B. VERMOESEN en P. VERSCHELDEN, “Incorporatie van belaste reserves in kapitaal wanneer er wel voor opteren en wanneer niet”, Acc.Act. 2013. 289 Art. 202 WIB92, art. 203 WIB92 en art. 106 KB/WIB92. 290 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 43. 291 B. VERMOESEN en P. VERSCHELDEN, “Incorporatie van belaste reserves in kapitaal wanneer er wel voor opteren en wanneer niet”, Acc.Act. 2013, 6. 292 P. VERBANCK, “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9, 43.

69

Een volgend fiscaal aspect waarmee rekening moet worden gehouden is de toepassing van de aftrek voor risicokapitaal. Gezien de dividenduitkering bij incorporatie van de belaste reserves onmiddellijk wordt gevolgd door een kapitaalverhoging, heeft deze dividenduitkering geen invloed op het eigen vermogen van de vennootschap, behoudens de vermindering van de reserves met de effectief verschuldigde roerende voorheffing van 10 pct. Gelet op de onmiddellijk betaling van deze roerende voorheffing, verkleint de berekeningsbasis voor de aftrek van risicokapitaal293.

293

B. VERMOESEN en P. VERSCHELDEN, “Incorporatie van belaste reserves in kapitaal wanneer er wel voor opteren en wanneer niet”, Acc.Act. 2013, 5.

70

13 Vergelijkende studie met andere Europese landen 13.1 Frankrijk De liquidatiebonus is, krachtens art. 161 ‘du Code Général des Impôts’, het verschil tussen het nettoactief van de liquiderende vennootschap en de werkelijk gestorte inbrengen van de aandeelhouders. Voormelde liquidatiebonus wordt aangemerkt als een dividenduitkering en onderworpen aan een roerende voorheffing van 21 pct294;295. Zodoende worden de aandeelhouders vrijgesteld van enige belastingen ten belope van het werkelijk ingebrachte kapitaal. Art. 112 ‘du Code Général des Impôts’ somt een aantal gelijkstellingen aan de werkelijke inbrengen van de aandeelhouders op, bijgevolg zullen deze bij liquidatie van de vennootschap niet aangemerkt worden als een uitgekeerd dividend296. Aandeelhouders, die hun aandelen verworven hebben aan een hogere prijs dan de waarde van hun inbreng, worden enkel belast op het verschil tussen het uitgekeerde bedrag en de verkrijgingsprijs van de desbetreffende aandelen297. In geval de aandeelhouder een rechtspersoon is en daarenboven onderworpen is aan de vennootschapsbelasting, bedraagt het uitgekeerde dividend eveneens, krachtens art. 161 ‘du Code Général des Impôts’, “het verschil tussen de terugbetaalde prijs en het bedrag aan werkelijk gestorte inbrengen of de door de wet bepaalde gelijkstellingen daaraan298, inbegrepen in de nominale waarde van de terugbetaalde aandelen/rechten of, indien hoger, de waarde van de ingeschreven aandelen volgens het actief”299;300.

13.2 Nederland De liquidatiebonus, hetgeen bij liquidatie op aandelen wordt uitgekeerd boven het gemiddeld op de desbetreffende aandelen gestorte kapitaal, is krachtens art. 3, b van de Wet op Dividendbelasting 1965, onderworpen aan een dividendenvoorheffing van 15 pct. Een natuurlijk persoon - aandeelhouder beschikt, krachtens art. 4.6 Wetboek Inkomstenbelasting 2001 over een aanmerkelijk belang in de vennootschap indien deze aandeelhouder al dan niet 294

Art. 161 du Code Général des Impôts. F. LEFEBVRE, Mémento Fiscal 2014, nr. 24540. 296 Ministère de l’Economie et des Finances, “Bulletin official des finances publiques-impôts: direction générale des finances publiques“, BOI-RPPM-RCM-10-20-40-20120912, 12 september 2012. 297 C. J. MESNOOH, Law and business in France: a guide to French commercial and corporate law, Kluwer, 1994, 308-309. 298 Art. 112 du Code Général des Impôts. 299 Ministère de l’Economie et des Finances, “Bulletin official des finances publiques-impôts: direction générale des finances publiques“, BOI-RPPM-RCM-10-20-40-20120912, 12 september 2012. 300 Art. 161 du Code Général des Impôts. 295

71

tezamen met zijn partner, direct of indirect ten minste 5 pct. van het geplaatst kapitaal aanhoudt, rechten heeft om aandelen te verwerven tot ten minste 5 pct., winstbewijzen heeft die betrekking hebben op ten minste 5 pct. van de jaarwinst van een vennootschap dan wel op ten minste 5 pct. van wat bij liquidatie wordt uitgekeerd of gerechtigd is tot ten minste 5 pct. van de stemmen uit te brengen in de algemene vergadering301. Het inkomen uit aanmerkelijk belang bestaat uit reguliere voordelen, meer bepaald dividenden, en vervreemdingsvoordelen, meer bepaald de voordelen uit vervreemding van de aandelen of winstbewijzen. De betaalbaarstelling van een liquidatie-uitkering kan in het Nederlandse Wetboek Inkomstenbelastingen fictief als een vervreemding van aandelen of winstbewijzen worden beschouwd302. Het deel van de uitkering dat de verkrijgingsprijs van de desbetreffende aandelen of winstbewijzen overschrijdt, wordt op grond van art. 4.34. 1ste lid, Wetboek Inkomstenbelastingen 2001 bijgevolg belast als een vervreemdingsvoordeel303;304. In Nederland wordt hierop een inkomstenbelasting van 25% geheven. Natuurlijke personen – aandeelhouders die geen aanmerkelijk belang vertonen in de vennootschap, worden belast conform de inkomsten uit sparen en beleggen en zijn op grond van art. 2.13 Wetboek Inkomstenbelastingen onderworpen aan een tarief van 30 pct305.

13.3 Duitsland De uitkering van de liquidatieboni wordt in hoofde van de aandeelhouders gekwalificeerd als een regulier dividendinkomen, die onderworpen is aan de een dividendbelasting van 25 pct306. Het deel van de uitkering die de oorspronkelijke inbreng van de aandeelhouder vertegenwoordigt blijft vrijgesteld van enige belastingen.

13.4 Luxemburg De sommen die ten gevolge van de liquidatie van de vennootschap worden uitgekeerd aan de aandeelhouders vallen onder de toepassing van artikel 101 ‘loi concernant l’impôt sur le revenu’. Derhalve zullen de uitkeringen niet gekwalificeerd worden als een dividend en zal er geen roerende voorheffing verschuldigd zijn307.

301

Art. 4.6 Wetboek Inkomstenbelasting 2001. e Art. 4.16, 1 lid c, Wetboek Inkomstenbelastingen 2001. 303 A. VAN SOEST, Belastingen: inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, besluit voorkomen dubbele belasting 2001, Nederlandse standaardverdrag , 2007, 328. 304 e Art. 4.34, 1 lid Wetboek Inkomstenbelastingen 2001. 305 Art. 2.13, Wetboek Inkomstenbelasting 2001. 306 IBDF Tax Research Platform. 307 J. WARNER, Luxembourg international tax planning, IBDF publications, 2004, 441. 302

72

Conclusie Ten gevolge van de verhoging van de roerende voorheffing op de liquidatiebonus, vanaf 1 oktober 2014, van 10 naar 25 pct. slaagt Di Rupo in zijn opzet het tarief in overeenstemming te brengen met het gemiddeld tarief van de andere OESO landen. Deze verhoging en de bijhorende overgangsmaatregel vinden hun oorsprong in de programmawet van 28 juni 2013. De overgangsmaatregel houdt in dat de hogere belasting kan vermeden worden door winsten of reserves te incorporeren in het kapitaal tegen een roerende voorheffing van 10 pct. De minister van Financiën voerde deze maatregel in teneinde vervroegde stopzettingen van vennootschappen te vermijden. Op die manier kunnen vennootschappen enerzijds hun kapitaal versterken, anderzijds wordt een éénmalige opbrengst voor de begroting gerealiseerd. De opbrengst werd voor 2013 geraamd op 80 miljoen euro. De cijfers van de federale overheidsdienst financiën, gedicteerd in het rapport van het federaal planniveau, tonen aan dat de overgangsmaatregel maar liefst 600 miljoen euro heeft opgebracht. Wellicht zal een deel van de opbrengst zijn herkomst vinden in vennootschappen die nog snel geliquideerd zijn tegen het gunsttarief van 10 pct. Ook in 2014 zal het nieuwe regime heel wat centen hebben opgebracht. Van een onverwachte opsteker voor de begroting gesproken308! De incorporatie van de belaste reserves kan in de vorm van een inbreng in geld of een inbreng in natura geschieden. Er heerst echter onenigheid over de verplichting tot uitgifte van nieuwe aandelen bij een inbreng in natura. De Raad van het Instituut van Bedrijfsrevisoren meent dat een verrijking zonder oorzaak zich voordoet als een inbreng in natura niet gepaard gaat met de uitgifte van nieuwe aandelen. Een uitgifte van nieuwe aandelen blijkt hun insziens noodzakelijk. Andere auteurs zijn ervan overtuigd dat een verrijking zonder oorzaak zich slechts voordoet indien niet alle aandeelhouders intekenen op de kapitaalverhoging. Niet alle neuzen wijzen dus in dezelfde richting. Een alternatief teneinde van het gunsttarief van 10 pct. te kunnen genieten is de stopzetting van de vennootschap vóór 1 oktober 2014 met de daaropvolgende oprichting van een nieuwe vennootschap. De vraag rijst of deze constructie onder de toepassing van de algemene antimisbruikbepaling van art. 344, §1 WIB92 valt. Opnieuw zijn de meningen inzake deze materie verdeeld. Een parlementaire vraag van mevrouw Wouters met betrekking tot voormelde constructie bleef tot op heden onbeantwoord. Er kan geconcludeerd worden dat een eenduidig antwoord op de vraag of het interessant is om de belaste reserves in het kapitaal vast te klikken moeilijk te formuleren is. Indien de vennootschap op 308

P. BLOMME, “Taks liquidatiebonus opsteker voor begroting”, De Tijd, 28 maart 2014, 3.

73

korte termijn wenst te liquideren is het interessant de maatregel te overwegen. In de omgekeerde situatie waarbij de vennootschap pas na een lange termijn plant te liquideren, wordt afhankelijk van het rendementspercentage de overgangsmaatregel beter niet toegepast. Uiteraard moeten een aantal andere factoren, waaronder eventuele toekomstige verliezen, de toepassing van de Moederdochterrichtlijn of aftrek voor risicokapitaal en de hoeveelheid liquide middelen ter beschikking eveneens in aanmerking worden genomen om te bepalen of het aangewezen is een interne liquidatie door te voeren.

74

Bibliografie Wetgeving Europese Commissie, Taxation trends in the European Union, Data for the EU Member States, Iceland and Norway, Eurostat 2013. Koninklijk Besluit tot uitvoering van het Wetboek van de Inkomstenbelasting 1992. Wetboek van Vennootschappen, BS 6 augustus 1999. Wetboek van de Inkomstenbelastingen 1992, BS 30 juli 1992. Wet van 24 december 2002 tot wijziging van de vennootschapsregeling inzake inkomstenbelastingen en tot instelling van een systeem van voorafgaande beslissingen in fiscale zaken, B.S. 31 december 2002. Code Général des Impôts (FR). Wetboek Inkomstenbelastingen 2001 (NL). Com. IB 92 nr. 18/19 Programmawet 28 juni 2013, BS 1 juli 2013. Circ. Nr. Ci.RH.81/616.207 (AFZ 3/2012-AAF 17/2012-AAPD 4/2012) van 4 mei 2012. Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc 35/2013) van 1 oktober 2013. ADDENDUM van 13 november 2013 bij Circ. Nr. Ci.RH.233/629.295 (AAFisc Nr. 35/2013) van 1 oktober 2013. Circ. Nr. Ci.RH.421/629.923 (AAFisc Nr. 52/2013) van 12 december 2013. Circ. Nr. Ci.RH.233/630.825 (AAFisc 4/2014) van 23 januari 2014. Memorie van Toelichting: ontwerp van programmawet, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers 2013-04, nr. 53 2853/001. Verslag namens de commissie voor de financiën en de begroting uitgebracht door de heer VAN BESIEN, Parl.St., Belgische kamer van volksvertegenwoordigers, 2012-2013, nr. 53 2853/014, 11. Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 2 december 2013, QRVA nr. 53 138 (Vraag nr. 610 O. Destrebecq). Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 3 december 2013, QRVA nr. 53 875 (Vraag nr. 20799 V. Wouters). Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 19 maart 2014, CRIV nr. 53 953 (Vraag nr. 22492 V. Wouters). Vr. en Antw. Kamer, 2013-2014, 8 januari 2014, CRIV nr. 53 888 (Vraag nr. 20973 L. Van Biesen). vii

Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking met betrekking tot de toepassing van de overgangsregeling zoals vermeld in artikel 537 WIB 92, 27 november 2013, nr. 2013/17, www.cnc-cbn.be. Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van de tax shelter in hoofde van de investeerder, 17 april 2012, nr. 2012/7, www.cnc-cbn.be. Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over interimdividend versus tussentijds dividend, nr. 2009/1, www.cnc-cbn.be. Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de invloed van buitengerechtelijk minnelijk akkoorden de gerechtelijke reorganisatie op de schulden en vorderingen, 6 april 2011, nr. 2011/9, www.cnc-cbn.be. Commissie voor Boekhoudkundige Normen, advies over de boekhoudkundige verwerking van stockdividenden, 25 maart 2010, nr. 2010/3, www.cnc-cbn.be. De Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, Advies over kapitaalverhoging door inbreng in natura en uitgifte van nieuwe aandelen, 28 januari 2013, nr. 2013/01. Voorafgaande beslissing nr. 800.245 dd. 16.09.2008, 4. Regeerakkoord 2011, 1 december 2011. DI RUPO, E., Een efficiëntere federale staat en een grotere autonomie voor de deelstaten, Basisnota van formateur Di Rupo, 2011, 12-15. FOD Financiën, FAQ liquidatiebonus, 18 december 2013. FOD Budget en Beheerscontrole, Het stabiliteitsprogramma van België (2013-2016). Ministère de l’Economie et des Finances, “Bulletin official des finances publiques-impôts: direction générale des finances publiques“, BOI-RPPM-RCM-10-20-40-20120912, 12 september 2012 (FR). LEFEBVRE, F., Mémento Fiscal 2014, nr. 24540 (FR).

viii

Rechtspraak Rb. Antwerpen, 6 maart 2006, aangehaald door Fisc.Koer. nr. 2006/17. HvB. Antwerpen 17 april 2007, aangehaald door Fisc.Koer. nr. 2007/11. Cass. 23 januari 2003, zaak F-20030123, rolnr. C010536F.

ix

Rechtsleer Boeken AFSCHRIFT, T., Fiscaal misbruik, Larcier, 2013, 60 - 248. BATS, G., DE KLERCK, B., VANDER LINDEN, M. en VANDERSTAPPEN, E., Inbreng in natura en quasiinbreng, praktische toepassingsgevallen, Instituut der Bedrijfsrevisoren, koninklijk instituut. BRAECKMANS, H. en HOUBEN, R., Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen - Cambridge, Intersentia 2012, 552 – 606. CHEVALIER, C., Vademecum vennootschapsbelasting, Larcier, 2009, 879 - 1531. DE CORTE, R. en DE GROOTE, B., Overzicht van het burgerlijk recht (zesde editie), Mechelen, Kluwer, 2005, 399 - 567. JANSEN, T. en GONZALEZ, A., De fiscale maatregelen van Di Rupo: het volledige overzicht, Kluwer, 2012, 22. LAMBRECHTS, J., De vereffening van de BVBA en de NV, Mechelen, Kluwer, 2007, 199. MALHERBE, J., DE CORDT, Y., LAMBRECHT, P. en MALHERBE, P., droit des sociétés. Précis, Brussel, Bruylant, 2011, 859. MESNOOH, C. J., Law and business in France: a guide to French commercial and corporate law, Kluwer, 1994, 308-309. PINTENS, P., VAN DER MEERSCH, B. en VANWINCKELEN, K., Inleiding tot het familiaal vermogensrecht, Universitaire Pers, Leuven, 2002, 967- 968. SMET, P., Handboek roerende voorheffing, Kalmthout, Biblo, 2003, 105 – 270. TAS, R., Winstuitkering, kapitaalvermindering in NV en BVBA, Kalmthout, Biblio,2013, 162 e.v. VAN BRUYSTEGEM, B., De vennootschappenwet 1984 na de Tweede en de Vierde richtlijn, Antwerpen, Kluwer, 1984, 40. VAN CROMBRUGGE, S., Beginselen van de vennootschapsbelasting, Biblo, 2010, 226 - 230. VAN SOEST, A., Belastingen: inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, besluit voorkomen dubbele belasting 2001, Nederlandse standaardverdrag , 2007, 328. VANDENBERGHE, W., Van ontbinding tot fusie: fiscale aspecten, Kluwer, 2007-2008, 157. WARNER, J., Luxembourg international tax planning, IBDF publications, 2004, 441. WYCKAERT, M., Kapitaal in N.V. en B.V.B.A, vermogens- en kapitaalvorming door inbreng, Kalmthout, Biblo, 1995, 150 – 470.

x

Nieuwsbrieven BLOMME, P., “Taks liquidatiebonus opsteker voor begroting”, De Tijd, 28 maart 2014. BUYSSE, C., “Liquidatieboni: wanneer is de aanslag van 15 pct. verschuldigd?”, Fiscoloog 2013. BUYSSE, C., “Voorschot op liquidatiebonus voor 1 oktober 2014: in principe 10%”, Fiscloog 2014. COPPENS, P., “Vereffening van een vennootschap gevolgd door de oprichting van een andere vennootschap: fiscaal misbuik? Simulatie?”, IAB 2013. DE BROE, L., “Regering stelt nieuwe algemene antimisbruikbepaling voor”, Fisc.Act. 2012. DILLEN, C., “Overgangsregeling liquidatiebonus: Wat bij liquidatie tijdens sperperiode?”, Fisc.Act. 2013. DILLEN, L., “Liquidatiebonus: Wat is het tarief voor voorschotten op vereffening die betaald zijn op 1 oktober 2014? “, Fisc.Act. 2014. Kvt , “Overgangsregeling liquidatieboni: wat is onmiddellijke opname in kapitaal?”, Fiscoloog 2013. LAMOTE, S. en SANDRA, A., “Familiebedrijven en interne liquidatie: familiale regelingen op de helling?”, Ondernemers & co 2013. LAMOTE, S. en SANDRA, A., “Intern liquideren een opportuniteit of net niet…?”, Ondernemers & co 2013. MAES, L. en BUYSSE, C., “Liquidatieboni: fiscus geeft meer tijd voor verhoging kapitaal”, Fiscoloog 2013. MAES, L., “Overgangsmaatregel liquidatieboni: nog talrijke toepassingsproblemen”, Fiscoloog 2013. MAES, L., “Overgangsregeling liquidatieboni: vragen en voorstel van antwoord”, Fiscoloog 2013. MAES, L., “Overgangsregeling liquidatieboni: individualisering aandelen en inbrengen”, Fiscoloog 2014. NAERT, F., “Belasting op kapitaal in België”, UGent 2013. PELGROMS, H., ROELAND, S., LEGASSE, S., “Juridische vragen: kapitaalverhoging art. 537 WIB92 – uitgiftepremie”, Notarius 2014/49ste jaargang. SALENS, P., “Het ‘ruilprobleem’ bij een interne liquidatie”, Fisc.Act. 2013. SMET, P., “Verlaagde RV op dividenden: enkel voor aandelen uitgegeven vanaf 1 juli 2013”, Fiscoloog 2013. VAN CROMBRUGGE, S., “Waardering inbreng schuldvordering: nominale waarde volgens IBR”, Balans 2012. VANDEKERKHOVE, A., “Circulaire verduidelijkt (nogmaals) overgangsregeling m.b.t. liquidatieboni”, Fisc.Act. 2014. xi

VANDEKERKHOVE, A., “Overgangsregeling liquidatieboni biedt opportuniteiten maar laat ook onduidelijkheden”, Fisc.Act. 2013. VANDEKERKHOVE, A., “Overgangsregime liquidatiebonus, Gaan tax shelter en interne liquidatie samen?”, Fisc.Act. 2013. VANDEKERKHOVE, A., “Wat is nog mogelijk inzake de overgangsregeling met betrekking tot liquidatieboni?”, Fisc.Act.2014, 1-5. VANDENBERGHE, W., “De roerende voorheffing op liquidatie- en inkoopboni” in Bernard Peeters (ed.),Hervorming van de vennootschapsbelasting, Gent, Larcier,TFR 2003. VANDENBERGHE, W., “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Uitkering en incorporatie: fiscaal en vennootschapsrechtelijk”, Fisc.Act. 2013. VANDENBERGHE, W., “Overgangsmaatregel moet hogere liquidatieheffing compenseren, Toch liquidatieheffing voor wie te vroeg uitbetaalt”, Fisc.Act. 2013. VANDENBERGHE, W., “Het perpetuum mobile van de roerende voorheffing: verlaagde roerende voorheffing op kmo-dividenden en (uitgestelde) verhoging roerende voorheffing op liquidatieboni (met overgangsmaatregel)”, Not.Fisc.M 2013/8. VANTHIENEN, S., “Overgangsregime liquidatiebonus, Komen liquidaties vóór 1 oktober 2014 in het vaarwater van de nieuwe antimisbruikbepaling”, Fisc.Act. 2013. VERBANCK, P., “Vastklikken van belaste reserves aan 10%”, AFT 2013/8-9. VERHOEYE, J., “Het ‘click-event’ als doekje voor het bloeden bij liquidatieboni”, Fiscalibus 2013. VERMOESEN, B. en VERSCHELDEN, P., “Geld uit uw vennootschap halen: de truc zit hem in het omvormen van uw inkomen”, Fiscale Wenken 2013. VERMOESEN, B. en VERSCHELDEN, P., “Incorporatie van belaste reserves in kapitaal wanneer er wel voor opteren en wanneer niet”, Acc.Act. 2013. VERSCHELDEN, P. en VAN HEMELEN, R., “Vastklikken van reserves aan 10% RV – 20 vragen”, Acc.Act 2013. X, “Kapitaalinjectie in kmo beloond met lagere roerende voorheffing”, Fisc.Act. 2013. X, “Kapitaalverhoging: moeten er nieuwe aandelen worden uitgegeven of niet?” Creatief Boekhouden nr. 2012/12. X, “Liquidatiebonus belast aan 25%, Interne liquidatie biedt opportuniteiten”, Fisc.Act. 2013. X, “Nieuw verlaagd tarief voor dividenden kmo-aandelen voorgelegd aan Grondwettelijk Hof”, Fisc.Act. 2013. X, “Oprichting en werking van maatschap in het kader van een successieplanning”, Creatief Boekhouden, nr. 2011. X, “Voortzetting ‘geliquideerde vennootschap: simulatie?”, Fiscoloog 2002.

xii

Onlinebronnen IBDF Tax Research Platform, http://www.ibfd.org/IBFD-Tax-Portal (consultatie op 12 mei 2014.) Gesprekken Gesprek met de heer Jan Verhoeye, 24 april 2014, Gent. Gesprek met de heer Jan Verhoeye, 27 februari 2014, Gent. Gesprek met een manager Personal Tax Services, 31 maart 2014, Gent.

xiii

Lijst met figuren Figuur 1: RV vóór en na Di Rupo.............................................................................................................. 6 Figuur 2: Goedkeuring algemene vergadering boekjaar 1 juli -30 juni ............................................... 21 Figuur 3: Goedkeuring algemene vergadering boekjaar 1 januari -31 december .............................. 22 Figuur 4: berekening claw back ............................................................................................................. 29 Figuur 5: Tijdlijn VVPR-regeling ............................................................................................................. 34 Figuur 6: Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal - voorbeeld 1 .................................................. 37 Figuur 7: Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal - voorbeeld 2 .................................................. 38 Figuur 8: Vastklikken of verhoging met nieuw kapitaal - voorbeeld 3 .................................................. 38 Figuur 9: Burgerlijke maatschap tussen vennoten en familieonderneming ......................................... 58

xiv

Bijlage

xv

Bijlage 1 Basisgegevens Naam vennootschap Rechtsvorm vennootschap Tarief vennootschapsbelasting Opbrengstpercentage cash OF intern rendement ingezette middelen Tarief aftrek voor risicokapitaal Tarief roerende voorheffing op dividend

VENNOOTSCHAP X BVBA 33,99% 5,00% 3,242% 25,00%

Eigen vermogen per …. (afsluitdatum boekjaar van JR goedgekeurd op jaarvergadering vóór 1/4/2013): a) Kapitaal * fiscaal gestort kapitaal 30 000,00 * belaste reserves in kapitaal 0,00 * belastingvrije reserves in kapitaal 0,00 b) Uitgiftepremie 0,00 c) Herwaarderingsmeerwaarden 0,00 d) Reserves * wettelijke reserve 3 000,00 * onbeschikbare reserves 0,00 * belastingvrije reserves - zonder uitgestelde belastingen op balans 70 000,00 * belastingvrije reserves - met uitgestelde belastingen op balans 0,00 * beschikbare reserves 175 000,00 e) Overgedragen winst/verlies (-) 1 000,00 f) Kapitaalsubsidies (bedrag exclusief uitgestelde belastingen) 0,00 Totaal 279 000,00 Boekwaarde van: a) nog niet afgeschreven oprichtingskosten b) nog niet afgeschreven kosten voor O&O

0,00 0,00

Niet-uitkeerbaar bedrag op basis W.Venn. Maximaal uitkeerbaar bedrag op basis W.Venn. Totaal

33 000,00 246 000,00 279 000,00

Incorporeerbare reserves: * beschikbare reserves * overgedragen winst/verlies (-) Maximaal te incorporeren brutobedrag in kapitaal Roerende voorheffing (10%) Maximaal te incorporeren nettobedrag in kapitaal

175 000,00 1 000,00 176 000,00 -17 600,00 158 400,00

Kosten verbonden aan incorporatie van reserves: * erelonen notaris (excl. BTW) * erelonen bedrijfsrevisor (excl. BTW) * erelonen accountant (excl. BTW)

1 535,39 1 200,00 750,00 3 485,39

Berekening netto liquidatiebonus indien GEEN incorporatie reserves in kapitaal

Opbrengst niet-geïcorpeerde reserves vóór belastingen Kosten verbonden aan incorporatie reserves Aftrek voor risicokapitaal op niet-geïncorporeerde reserves: Fiscaal resultaat: Vennootschapsbelasting: Winst na belastingen Cumul extra aangroei eigen vermogen einde boekjaar Bruto uit te keren aan de aandeelhouder - Fiscaal gestort kapitaal - Belaste reserves in kapitaal - Belastingvrije reserves in kapitaal - Uitgiftepremie - Herwaarderingsmeerwaarden - Wettelijke reserve - Onbeschikbare reserves - Belastingvrije reserves zonder uitgestelde belastingen op balans - Belastingvrije reserves met uitgestelde belastingen op balans (1) - Beschikbare reserves - Overgedragen winst/verlies (-) - Kapitaalsubsidies (1) Verminderd met: - Ven.B op belastingvrije reserves - Liquidatiebelasting 25% Netto uit te keren aan de aandeelhouder (A)

jaar 1 8 800,00 0,00 -5 705,92 3 094,08 -1 051,68 7 748,32 7 748,32

jaar 2 9 187,42

jaar 3 9 591,89

jaar 4 10 014,17

jaar 5 10 455,04

jaar 6 10 915,31

jaar 7 11 395,86

jaar 8 11 897,55

jaar 9 12 421,34

jaar 10 12 968,18

jaar 11 13 539,10

jaar 12 14 135,15

jaar 13 14 757,45

-5 957,12 3 230,30 -1 097,98 8 089,44 15 837,76

-6 219,38 3 372,51 -1 146,32 8 445,57 24 283,33

-6 493,19 3 520,98 -1 196,78 8 817,39 33 100,72

-6 779,05 3 675,99 -1 249,47 9 205,57 42 306,29

-7 077,49 3 837,82 -1 304,48 9 610,84 51 917,12

-7 389,07 4 006,78 -1 361,91 10 033,95 61 951,07

-7 714,37 4 183,18 -1 421,86 10 475,69 72 426,76

-8 054,00 4 367,34 -1 484,46 10 936,88 83 363,64

-8 408,57 4 559,61 -1 549,81 11 418,37 94 782,01

-8 778,75 4 760,35 -1 618,04 11 921,06 106 703,07

-9 165,23 4 969,92 -1 689,28 12 445,88 119 148,95

-9 568,73 5 188,72 -1 763,65 12 993,80 132 142,75

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 8 748,32 0,00 286 748,32

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 16 837,76 0,00 294 837,76

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 25 283,33 0,00 303 283,33

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 34 100,72 0,00 312 100,72

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 43 306,29 0,00 321 306,29

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 52 917,12 0,00 330 917,12

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 62 951,07 0,00 340 951,07

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 73 426,76 0,00 351 426,76

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 84 363,64 0,00 362 363,64

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 95 782,01 0,00 373 782,01

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 107 703,07 0,00 385 703,07

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 120 148,95 0,00 398 148,95

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 133 142,75 0,00 411 142,75

-23 793,00 -58 238,83 204 716,49

-23 793,00 -60 261,19 210 783,57

-23 793,00 -62 372,58 217 117,75

-23 793,00 -64 576,93 223 730,79

-23 793,00 -66 878,32 230 634,96

-23 793,00 -69 281,03 237 843,09

-23 793,00 -71 789,52 245 368,56

-23 793,00 -74 408,44 253 225,32

-23 793,00 -77 142,66 261 427,98

-23 793,00 -79 997,25 269 991,76

-23 793,00 -82 977,52 278 932,55

-23 793,00 -86 088,99 288 266,96

-23 793,00 -89 337,44 298 012,31

jaar 14 15 407,14

jaar 15 16 085,43

jaar 16 16 793,58

jaar 17 17 532,91

jaar 18 18 304,79

jaar 19 19 110,65

jaar 20 19 951,99

jaar 21 20 830,37

jaar 22 21 747,42

jaar 23 22 704,84

jaar 24 23 704,41

jaar 25 24 747,98

jaar 26 25 837,50

-9 989,99 5 417,15 -1 841,29 13 565,85 145 708,60

-10 429,79 5 655,64 -1 922,35 14 163,08 159 871,68

-10 888,96 5 904,62 -2 006,98 14 786,60 174 658,28

-11 368,34 6 164,57 -2 095,34 15 437,58 190 095,86

-11 868,83 6 435,97 -2 187,58 16 117,21 206 213,06

-12 391,35 6 719,31 -2 283,89 16 826,76 223 039,83

-12 936,87 7 015,12 -2 384,44 17 567,55 240 607,38

-13 506,41 7 323,96 -2 489,41 18 340,96 258 948,33

-14 101,02 7 646,39 -2 599,01 19 148,41 278 096,74

-14 721,82 7 983,02 -2 713,43 19 991,41 298 088,15

-15 369,94 8 334,47 -2 832,89 20 871,52 318 959,67

-16 046,59 8 701,39 -2 957,60 21 790,38 340 750,05

-16 753,04 9 084,47 -3 087,81 22 749,69 363 499,74

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 146 708,60 0,00 424 708,60

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 160 871,68 0,00 438 871,68

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 175 658,28 0,00 453 658,28

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 191 095,86 0,00 469 095,86

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 207 213,06 0,00 485 213,06

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 224 039,83 0,00 502 039,83

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 241 607,38 0,00 519 607,38

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 259 948,33 0,00 537 948,33

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 279 096,74 0,00 557 096,74

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 299 088,15 0,00 577 088,15

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 319 959,67 0,00 597 959,67

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 341 750,05 0,00 619 750,05

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 364 499,74 0,00 642 499,74

-23 793,00 -92 728,90 308 186,70

-23 793,00 -96 269,67 318 809,01

-23 793,00 -99 966,32 329 898,96

-23 793,00 -103 825,71 341 477,14

-23 793,00 -107 855,02 353 565,05

-23 793,00 -112 061,71 366 185,12

-23 793,00 -116 453,59 379 360,78

-23 793,00 -121 038,83 393 116,50

-23 793,00 -125 825,94 407 477,81

-23 793,00 -130 823,79 422 471,36

-23 793,00 -136 041,67 438 125,00

-23 793,00 -141 489,26 454 467,79

-23 793,00 -147 176,69 471 530,06

jaar 27 26 974,99

jaar 28 28 162,55

jaar 29 29 402,39

jaar 30 30 696,82

jaar 31 32 048,23

jaar 32 33 459,14

jaar 33 34 932,17

jaar 34 36 470,04

jaar 35 38 075,62

jaar 36 39 751,88

jaar 37 41 501,94

jaar 38 43 329,04

jaar 39 45 236,59

-17 490,58 9 484,41 -3 223,75 23 751,24 387 250,98

-18 260,60 9 901,95 -3 365,67 24 796,88 412 047,86

-19 064,51 10 337,88 -3 513,85 25 888,55 437 936,41

-19 903,82 10 793,00 -3 668,54 27 028,28 464 964,68

-20 780,08 11 268,16 -3 830,05 28 218,19 493 182,87

-21 694,91 11 764,23 -3 998,66 29 460,48 522 643,35

-22 650,02 12 282,15 -4 174,70 30 757,46 553 400,82

-23 647,17 12 822,87 -4 358,49 32 111,55 585 512,36

-24 688,23 13 387,39 -4 550,37 33 525,25 619 037,61

-25 775,12 13 976,76 -4 750,70 35 001,18 654 038,79

-26 909,86 14 592,08 -4 959,85 36 542,09 690 580,88

-28 094,55 15 234,49 -5 178,20 38 150,84 728 731,72

-29 331,40 15 905,18 -5 406,17 39 830,41 768 562,13

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 388 250,98 0,00 666 250,98

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 413 047,86 0,00 691 047,86

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 438 936,41 0,00 716 936,41

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 465 964,68 0,00 743 964,68

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 494 182,87 0,00 772 182,87

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 523 643,35 0,00 801 643,35

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 554 400,82 0,00 832 400,82

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 586 512,36 0,00 864 512,36

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 620 037,61 0,00 898 037,61

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 655 038,79 0,00 933 038,79

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 691 580,88 0,00 969 580,88

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 729 731,72 0,00 1 007 731,72

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 769 562,13 0,00 1 047 562,13

-23 793,00 -153 114,50 489 343,49

-23 793,00 -159 313,71 507 941,14

-23 793,00 -165 785,85 527 357,55

-23 793,00 -172 542,92 547 628,76

-23 793,00 -179 597,47 568 792,40

-23 793,00 -186 962,59 590 887,76

-23 793,00 -194 651,95 613 955,86

-23 793,00 -202 679,84 638 039,52

-23 793,00 -211 061,15 663 183,46

-23 793,00 -219 811,45 689 434,34

-23 793,00 -228 946,97 716 840,91

-23 793,00 -238 484,68 745 454,04

-23 793,00 -248 442,28 775 326,85

jaar 40 47 228,11

jaar 41 49 307,30

jaar 42 51 478,04

jaar 43 53 744,33

jaar 44 56 110,40

jaar 45 58 580,64

jaar 46 61 159,63

jaar 47 63 852,15

jaar 48 66 663,21

jaar 49 69 598,03

jaar 50 72 662,06

-30 622,70 16 605,40 -5 644,18 41 583,93 810 146,06

-31 970,86 17 336,45 -5 892,66 43 414,64 853 560,71

-33 378,36 18 099,68 -6 152,08 45 325,96 898 886,66

-34 847,83 18 896,51 -6 422,92 47 321,41 946 208,07

-36 381,99 19 728,42 -6 705,69 49 404,71 995 612,79

-37 983,69 20 596,95 -7 000,90 51 579,74 1 047 192,52

-39 655,90 21 503,72 -7 309,12 53 850,51 1 101 043,03

-41 401,74 22 450,42 -7 630,90 56 221,26 1 157 264,29

-43 224,43 23 438,79 -7 966,84 58 696,37 1 215 960,66

-45 127,36 24 470,67 -8 317,58 61 280,45 1 277 241,11

-47 114,08 25 547,98 -8 683,76 63 978,30 1 341 219,41

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 811 146,06 0,00 1 089 146,06

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 854 560,71 0,00 1 132 560,71

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 899 886,66 0,00 1 177 886,66

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 947 208,07 0,00 1 225 208,07

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 996 612,79 0,00 1 274 612,79

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 1 048 192,52 0,00 1 326 192,52

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 1 102 043,03 0,00 1 380 043,03

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 1 158 264,29 0,00 1 436 264,29

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 1 216 960,66 0,00 1 494 960,66

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 1 278 241,11 0,00 1 556 241,11

30 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 175 000,00 1 342 219,41 0,00 1 620 219,41

-23 793,00 -258 838,27 806 514,80

-23 793,00 -269 691,93 839 075,78

-23 793,00 -281 023,42 873 070,25

-23 793,00 -292 853,77 908 561,31

-23 793,00 -305 204,95 945 614,84

-23 793,00 -318 099,88 984 299,64

-23 793,00 -331 562,51 1 024 687,53

-23 793,00 -345 617,82 1 066 853,47

-23 793,00 -360 291,92 1 110 875,75

-23 793,00 -375 612,03 1 156 836,08

-23 793,00 -391 606,60 1 204 819,81

Berekening netto liquidatiebonus indien WEL incorporatie reserves in kapitaal

Opbrengst geïcorpeerde reserves vóór belastingen Kosten verbonden aan incorporatie Aftrek voor risicokapitaal op netto geïncorporeerde reserves: Fiscaal resultaat: Vennootschapsbelasting: Winst na belastingen Cumul extra aangroei eigen vermogen einde boekjaar Bruto uit te keren aan de aandeelhouder - Fiscaal gestort kapitaal - Belaste reserves in kapitaal - Belastingvrije reserves in kapitaal - Uitgiftepremie - Herwaarderingsmeerwaarden - Wettelijke reserve - Onbeschikbare reserves - Belastingvrije reserves zonder uitgestelde belastingen op balans - Belastingvrije reserves met uitgestelde belastingen op balans (1) - Beschikbare reserves - Overgedragen winst/verlies (-) - Kapitaalsubsidies (1) Verminderd met: - Ven.B op belastingvrije reserves - Liquidatiebelasting 25% Netto uit te keren aan de aandeelhouder (B) Verschil (B-A) Advies: voordelig om reserves te incorporeren of niet? (1) we veronderstellen dat de uitgestelde belastingen op de balans gelijk zijn aan het tarief vennootschapsbelasting van 33,99%

jaar 1 7 920,00 -3 485,39 -5 135,33 -700,71 238,17 4 672,79 4 672,79

jaar 2 8 153,64 0,00 -5 286,82 2 866,82 -974,43 7 179,21 11 851,99

jaar 3 8 512,60 0,00 -6 090,16 2 422,44 -823,39 7 689,21 19 541,21

jaar 4 8 897,06 0,00 -6 339,45 2 557,61 -869,33 8 027,73 27 568,94

jaar 5 9 298,45 0,00 -6 599,70 2 698,74 -917,30 8 381,14 35 950,08

jaar 6 9 717,50 0,00 -6 871,42 2 846,08 -967,38 8 750,12 44 700,20

jaar 7 10 155,01 0,00 -7 155,10 2 999,91 -1 019,67 9 135,34 53 835,54

jaar 8 10 611,78 0,00 -7 451,27 3 160,51 -1 074,26 9 537,52 63 373,06

jaar 9 11 088,65 0,00 -7 760,47 3 328,18 -1 131,25 9 957,41 73 330,47

jaar 10 11 586,52 0,00 -8 083,29 3 503,23 -1 190,75 10 395,78 83 726,24

jaar 11 12 106,31 0,00 -8 420,32 3 685,99 -1 252,87 10 853,44 94 579,69

jaar 12 12 648,98 0,00 -8 772,19 3 876,79 -1 317,72 11 331,26 105 910,95

jaar 13 13 215,55 0,00 -9 139,55 4 075,99 -1 385,43 11 830,12 117 741,07

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 4 672,79 0,00 266 072,79

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 11 851,99 0,00 273 251,99

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 19 541,21 0,00 280 941,21

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 27 568,94 0,00 288 968,94

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 35 950,08 0,00 297 350,08

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 44 700,20 0,00 306 100,20

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 53 835,54 0,00 315 235,54

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 63 373,06 0,00 324 773,06

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 73 330,47 0,00 334 730,47

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 83 726,24 0,00 345 126,24

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 94 579,69 0,00 355 979,69

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 105 910,95 0,00 367 310,95

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 117 741,07 0,00 379 141,07

-23 793,00 -13 469,95 228 809,84

-23 793,00 -15 264,75 234 194,25

-23 793,00 -17 187,05 239 961,16

-23 793,00 -19 193,98 245 981,95

-23 793,00 -21 289,27 252 267,81

-23 793,00 -23 476,80 258 830,40

-23 793,00 -25 760,64 265 681,91

-23 793,00 -28 145,02 272 835,05

-23 793,00 -30 634,37 280 303,10

-23 793,00 -33 233,31 288 099,93

-23 793,00 -35 946,67 296 240,01

-23 793,00 -38 779,49 304 738,46

-23 793,00 -41 737,02 313 611,05

24 093,35

23 410,68

22 843,41

22 251,16

21 632,85

20 987,31

20 313,35

19 609,72

18 875,12

18 108,17

17 307,46

16 471,50

15 598,74

JA

JA

JA

JA

JA

JA

JA

JA

JA

JA

JA

JA

JA

jaar 14 13 807,05 0,00 -9 523,09 4 283,97 -1 456,12 12 350,93 130 092,00

jaar 15 14 424,60 0,00 -9 923,50 4 501,10 -1 529,92 12 894,68 142 986,68

jaar 16 15 069,33 0,00 -10 341,55 4 727,79 -1 606,97 13 462,36 156 449,04

jaar 17 15 742,45 0,00 -10 778,00 4 964,45 -1 687,42 14 055,03 170 504,07

jaar 18 16 445,20 0,00 -11 233,66 5 211,54 -1 771,40 14 673,80 185 177,87

jaar 19 17 178,89 0,00 -11 709,39 5 469,51 -1 859,09 15 319,81 200 497,68

jaar 20 17 944,88 0,00 -12 206,05 5 738,83 -1 950,63 15 994,26 216 491,93

jaar 21 18 744,60 0,00 -12 724,59 6 020,01 -2 046,20 16 698,40 233 190,33

jaar 22 19 579,52 0,00 -13 265,95 6 313,57 -2 145,98 17 433,54 250 623,87

jaar 23 20 451,19 0,00 -13 831,15 6 620,05 -2 250,15 18 201,04 268 824,90

jaar 24 21 361,25 0,00 -14 421,22 6 940,02 -2 358,91 19 002,33 287 827,24

jaar 25 22 311,36 0,00 -15 037,28 7 274,08 -2 472,46 19 838,90 307 666,14

jaar 26 23 303,31 0,00 -15 680,46 7 622,85 -2 591,01 20 712,30 328 378,44

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 130 092,00 0,00 391 492,00

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 142 986,68 0,00 404 386,68

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 156 449,04 0,00 417 849,04

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 170 504,07 0,00 431 904,07

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 185 177,87 0,00 446 577,87

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 200 497,68 0,00 461 897,68

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 216 491,93 0,00 477 891,93

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 233 190,33 0,00 494 590,33

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 250 623,87 0,00 512 023,87

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 268 824,90 0,00 530 224,90

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 287 827,24 0,00 549 227,24

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 307 666,14 0,00 569 066,14

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 328 378,44 0,00 589 778,44

-23 793,00 -44 824,75 322 874,25

-23 793,00 -48 048,42 332 545,26

-23 793,00 -51 414,01 342 642,03

-23 793,00 -54 927,77 353 183,30

-23 793,00 -58 596,22 364 188,65

-23 793,00 -62 426,17 375 678,51

-23 793,00 -66 424,73 387 674,20

-23 793,00 -70 599,33 400 198,00

-23 793,00 -74 957,72 413 273,15

-23 793,00 -79 507,98 426 923,93

-23 793,00 -84 258,56 441 175,68

-23 793,00 -89 218,28 456 054,85

-23 793,00 -94 396,36 471 589,08

14 687,55 JA

13 736,25 JA

12 743,07 JA

11 706,16 JA

10 623,60 JA

9 493,39 JA

8 313,42 JA

7 081,50 JA

5 795,34 JA

4 452,57 JA

3 050,67 JA

1 587,06 JA

59,02 JA

jaar 27 24 338,92 0,00 -16 351,95 7 986,97 -2 714,77 21 624,15 350 002,59

jaar 28 25 420,13 0,00 -17 053,00 8 367,13 -2 843,99 22 576,14 372 578,73

jaar 29 26 548,94 0,00 -17 784,92 8 764,01 -2 978,89 23 570,05 396 148,78

jaar 30 27 727,44 0,00 -18 549,06 9 178,38 -3 119,73 24 607,71 420 756,49

jaar 31 28 957,82 0,00 -19 346,85 9 610,98 -3 266,77 25 691,05 446 447,54

jaar 32 30 242,38 0,00 -20 179,75 10 062,63 -3 420,29 26 822,09 473 269,63

jaar 33 31 583,48 0,00 -21 049,32 10 534,16 -3 580,56 28 002,92 501 272,55

jaar 34 32 983,63 0,00 -21 957,18 11 026,45 -3 747,89 29 235,74 530 508,29

jaar 35 34 445,41 0,00 -22 905,00 11 540,42 -3 922,59 30 522,83 561 031,11

jaar 36 35 971,56 0,00 -23 894,55 12 077,01 -4 104,97 31 866,58 592 897,70

jaar 37 37 564,88 0,00 -24 927,66 12 637,22 -4 295,39 33 269,49 626 167,19

jaar 38 39 228,36 0,00 -26 006,26 13 222,10 -4 494,19 34 734,17 660 901,36

jaar 39 40 965,07 0,00 -27 132,34 13 832,73 -4 701,74 36 263,32 697 164,68

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 350 002,59 0,00 611 402,59

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 372 578,73 0,00 633 978,73

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 396 148,78 0,00 657 548,78

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 420 756,49 0,00 682 156,49

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 446 447,54 0,00 707 847,54

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 473 269,63 0,00 734 669,63

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 501 272,55 0,00 762 672,55

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 530 508,29 0,00 791 908,29

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 561 031,11 0,00 822 431,11

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 592 897,70 0,00 854 297,70

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 626 167,19 0,00 887 567,19

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 660 901,36 0,00 922 301,36

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 697 164,68 0,00 958 564,68

-23 793,00 -99 802,40 487 807,19

-23 793,00 -105 446,43 504 739,30

-23 793,00 -111 338,94 522 416,83

-23 793,00 -117 490,87 540 872,62

-23 793,00 -123 913,64 560 140,91

-23 793,00 -130 619,16 580 257,47

-23 793,00 -137 619,89 601 259,66

-23 793,00 -144 928,82 623 186,47

-23 793,00 -152 559,53 646 078,59

-23 793,00 -160 526,17 669 978,52

-23 793,00 -168 843,55 694 930,64

-23 793,00 -177 527,09 720 981,27

-23 793,00 -186 592,92 748 178,76

-1 536,30

-3 201,85

-4 940,72

-6 756,15

-8 651,50

-10 630,29

-12 696,20

-14 853,06

-17 104,87

-19 455,82

-21 910,27

-24 472,77

-27 148,09

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

jaar 40 42 778,23 0,00 -28 308,00 14 470,24 -4 918,43 37 859,80 735 024,48

jaar 41 44 671,22 0,00 -29 535,41 15 135,81 -5 144,66 39 526,56 774 551,04

jaar 42 46 647,55 0,00 -30 816,86 15 830,69 -5 380,85 41 266,70 815 817,75

jaar 43 48 710,89 0,00 -32 154,73 16 556,16 -5 627,44 43 083,45 858 901,20

jaar 44 50 865,06 0,00 -33 551,50 17 313,56 -5 884,88 44 980,18 903 881,37

jaar 45 53 114,07 0,00 -35 009,75 18 104,31 -6 153,66 46 960,41 950 841,79

jaar 46 55 462,09 0,00 -36 532,21 18 929,88 -6 434,27 49 027,82 999 869,61

jaar 47 57 913,48 0,00 -38 121,69 19 791,79 -6 727,23 51 186,25 1 051 055,86

jaar 48 60 472,79 0,00 -39 781,15 20 691,64 -7 033,09 53 439,70 1 104 495,57

jaar 49 63 144,78 0,00 -41 513,67 21 631,11 -7 352,41 55 792,36 1 160 287,93

jaar 50 65 934,40 0,00 -43 322,45 22 611,94 -7 685,80 58 248,60 1 218 536,53

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 735 024,48 0,00 996 424,48

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 774 551,04 0,00 1 035 951,04

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 815 817,75 0,00 1 077 217,75

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 858 901,20 0,00 1 120 301,20

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 903 881,37 0,00 1 165 281,37

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 950 841,79 0,00 1 212 241,79

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 999 869,61 0,00 1 261 269,61

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 1 051 055,86 0,00 1 312 455,86

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 1 104 495,57 0,00 1 365 895,57

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 1 160 287,93 0,00 1 421 687,93

188 400,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 000,00 0,00 70 000,00 0,00 0,00 1 218 536,53 0,00 1 479 936,53

-23 793,00 -196 057,87 776 573,61

-23 793,00 -205 939,51 806 218,53

-23 793,00 -216 256,19 837 168,56

-23 793,00 -227 027,05 869 481,15

-23 793,00 -238 272,09 903 216,28

-23 793,00 -250 012,20 938 436,59

-23 793,00 -262 269,15 975 207,46

-23 793,00 -275 065,72 1 013 597,15

-23 793,00 -288 425,64 1 053 676,93

-23 793,00 -302 373,73 1 095 521,20

-23 793,00 -316 935,88 1 139 207,65

-29 941,19

-32 857,25

-35 901,69

-39 080,16

-42 398,56

-45 863,05

-49 480,07

-53 256,32

-57 198,82

-61 314,89

-65 612,16

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

NEEN

Grafische voorstelling

1 24 093,35

2 23 410,68

3 22 843,41

4 22 251,16

5 21 632,85

6 20 987,31

7 20 313,35

8 19 609,72

9 18 875,12

30 000

20 000 10 000

0 -10 000 -20 000

-30 000 -40 000

-50 000 -60 000 -70 000

-80 000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

10 18 108,17

11 17 307,46

12 16 471,50

13 15 598,74