Liever investeren dan beleggen: technologieforum in Amsterdam en Utrecht

IGNALEMEN

3

9e jaargang oktober 2000

Liever investeren dan beleggen: technologieforum in Amsterdam en Utrecht De Beurs van Berlage in Amsterdam en de Jaarbeurs Utrecht hebben deze maanden iets met elkaar: beiden zijn toneel van een technologieforum van FHI. En het gaat over beleggen en investeren, twee verschillende activiteiten waarbij technologie de basis voor succes kan zijn. Bij beide evenementen is de bekende futuroloog Paul Ostendorf uitgenodigd, lid van de Raad van bestuur van Cap Gemini Ernst & Young die onlangs voorspelde dat binnen afzienbare tijd niemand meer een pc op zijn bureau zal hebben.

Eerst zijn alle ogen gericht op de beurs Het Instrument 2000, die van 9 tot en met 13 oktober wordt gehouden in Utrecht. Het is waarschijnlijk het grootste technologieforum dat Nederland kent: 30.000 professionele bezoekers en daarnaast nog eens duizenden mensen van de exposerende en presenterende bedrijven. Het gaat er echt om de technologie zelf: waarin moeten klanten - de technologietoepassers investeren om geld te verdienen? Paul Ostendorf is een van de naar schatting tweehonderd sprekers die in die week optreden. Hij is op de eerste beursdag hoofdspreker in het congresonderdeel van het FHI-platform Industrial Business Solutions. Een dikke maand later is bij het tweede evenement - Technologie Forum 2000 in de Beurs van Berlage - ’beleggen’ het uitgangspunt. Hoe kun je geld verdienen aan het feit dat anderen risico nemen met investeringen in technologie, of misschien wel pseudo-technologie? Via Paul van Ostendorf kwam FHI in contact met de uitgever van het tijdschrift Money, initiatiefnemer van het Technologie Forum. Het thema van de dag bleek perfect aan te sluiten bij de ideeën van FHI voor haar Federatiecongres. Zelfs de data vielen vrijwel gelijk. Zo kwam de combinatie tot stand: op 28 november is het FHI Federatiecongres, gekoppeld aan het gezamenlijk met Money georganiseerde Technologie Forum 2000. De betrokkenheid van de federatie van technologiebranches riep natuurlijk om nuances ten aanzien van het uitgangspunt ‘beleggen’. Vandaar dat FHI een onderdeel van het forum een eigen invulling heeft gegeven met de workshop ‘Private equity’, waarin gediscussieerd gaat worden over de rol van business angels en informal investment. Het mocht gaan

over down to earth investeren in mkb, familiebedrijven en echte technologie, maar wel graag in bankierstermen. Eric van Schagen, CEO van Simac en penningmeester van de FHI-branche Industriële Elektronica, maakt deel uit van het ‘hoofdprogramma’. Hij is een van de panelleden in de afsluitende paneldiscussie met voorzitters raden van besturen. Twee keer een technologieforum dus in de komende periode, elk met een eigen, elkaar aanvullende insteek. En dan is er tussendoor nog een evenement waarin duidelijk wordt hoe je elkaar in de bedrijfskolom, de supply chain, nodig hebt; in een tijd van internationalisering en informatisering meer dan ooit. Het is de thematiek van de Benelux Electronics Market Conference, door de FHI branche Industriële Elektronica, samen met de Belgische FEE-organisatie en uitgever Ten Hagen & Stam georganiseerd in het Hilton Antwerpen op 2 en 3 november. Liever investeren dan beleggen is in het belang van de branche. Wel gecalculeerd risico nemen. Veel van wat er binnen de brancheorganisatie gebeurt, kan helpen om de risico’s te calculeren, waarde aan investeringen toe de voegen, zowel voor leveranciers als afnemers. In het verleden opgebouwde netwerken kunnen best enige garantie bieden voor de toekomst…. Het Instrument is van 9 tot en met 13 oktober in de Jaarbeurs van Utrecht. Het FHI Federatiecongres (Technologie Forum 2000) is op 28 november in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Leden van FHI ontvangen hiervoor een uitnodiging.

Verder in dit nummer: • 2 Regelgeving en arbeidsmarkt • 5 Conjunctuurinformatie • 6 Het Instrument 2000 • 8 Federatienieuws • 13 Industriële Elektronica • 16 Development Club • 17 Industriële Automatisering • 20 STEP-Nieuws • 21 Weeginstrumenten • 22 Laboratorium Technologie • 25 Medische Technologie • 27 Agenda

Te circuleren aan:

Retour aan:

Regelgeving en arbeidsmarkt Verlof opnemen soepeler

Arbeidscontracten en de euro

De Wet Financiering Loopbaanonderbreking die nu een jaar bestaat, regelt

Per 1 januari 2002 komt de chartale euro beschikbaar. Op die datum

dat werknemers die hun loopbaan onderbreken voor zorg of studie, een

worden tevens administraties van de overheid, uitvoeringsinstellingen

financiële vergoeding krijgen. Het gaat om maximaal ƒ 960,- bruto per

en pensioenfondsen omgeschakeld. In de periode van 1 januari 2002

maand, gedurende een periode van minimaal twee en maximaal twaalf

tot uiterlijk 28 januari 2002 kan zowel met guldens als euro’s worden

maanden. Voorwaarde voor de vergoeding is dat de verlofnemer wordt

betaald (duale fase). Na 28 januari 2002 valt definitief het doek voor de

vervangen door iemand die een uitkering heeft of door een herintreder. Van

gulden als betaalmiddel.

deze wet wordt maar weinig gebruik gemaakt. Daarom wordt de Wet waarschijnlijk op een aantal punten gewijzigd. Dit betreft met name

De in overeenkomsten genoemde geldbedragen die nu in guldens

versoepeling van de vervangingseisen. Allereerst zal worden toegestaan dat

genoteerd zijn, worden van rechtswege omgezet in euro’s. Startpunt

voor de vervanging uitzendkrachten worden aangenomen. Bovendien zal

hierbij is het nominaliteitsbeginsel: “het nominale bedrag waarin de

een vervanger die eenmaal is ingeschakeld, straks achtereenvolgende

verbintenis luidt, wordt omgerekend volgens de bij de invoering vast-

vervangingen mogen uitvoeren. Vervangers hoeven niet meer exact even-

gestelde koers.

veel uren in te vullen als de verlofgangers achterlaten. Ongewijzigd is de eis dat de werknemer minimaal de helft van zijn normale werkweek verlof

Op Europees niveau zijn regels vastgesteld voor de afronding van de

opneemt maar het tijdelijke dienstverband moet nog steeds ten minste

bedragen. Zo is geregeld dat bij de omzetting gewerkt moet worden

achttien uren per week omvatten. Staatssecretaris Verstand zal hiervoor een

met significante cijfers en dat bij betalingen op twee decimalen moet

wetsvoorstel aanhangig maken. Het is nog onduidelijk wanneer de

worden afgerond. De overgang van gulden naar euro is dus juridisch

gewijzigde wet in werking zal treden. Wij houden u uiteraard op de hoogte.

gezien geen reden om een contract te wijzigen of op te zeggen.

Nieuwe Richtlijn Radio- en telecom-apparatuur Op 8 april 2000 is de nieuwe Richtlijn Radio-apparatuur en Tele-

Wij adviseren u een mogelijk negatief psychologisch effect te voorkomen door uw medewerkers tijdig voor te lichten. Om de medewerkers te laten wennen kan bijvoorbeeld nu al het eindbedrag op de loonstrook ook in euro’s worden vermeld.

communicatie Eindapparatuur van kracht geworden. Deze vervangt de Richtlijn randapparatuur. Voor de Richtlijn geldt een overgangstermijn. Tot

Indien u overweegt de girale uitbetaling in euro’s te starten voor

8 april 2001 mogen apparaten in de handel worden gebracht die voldoen

1 januari 2002, betekent dit een wijziging in de arbeidsovereenkomst

aan nationale voorschriften die gelden op de dag voordat de richtlijn in

waarover uitdrukkelijke overeenstemming dient te bestaan. Er is nog

werking treedt. Daarna mag tot 8 april 2002 apparatuur die niet voldoet aan

geen absolute duidelijkheid over de verwerking van loonstroken in

de nieuwe Richtlijn, alleen nog worden verkocht als deze voor 8 april 2001

euro’s door de fiscus.

in de handel is gebracht. De Rijksdienst voor Radiocommunicatie in Groningen heeft twee brochures uitgebracht waarin de eisen van de

Verder is het niet te verwachten dat de uvi’s berekeningen in euro’s

Richtlijn uiteen zijn gezet. De ene brochure is bedoeld voor fabrikanten,

voor 1 januari 2002 verwerken. Dat betekent dat rekening moet

importeurs en andere ondernemingen die dergelijke productgroepen voeren

worden gehouden met een extra administratieve last voor de onder-

en de andere brochure is bestemd voor detaillisten, die met andere eisen

neming in verband met omrekening.

rekening dienen te houden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Rijksdienst voor Radiocommunicatie, telefoon (050) 5877555.

Lagere Pemba-boete bij WAO De uitvoeringsinstellingen mogen de kosten van de WAO-uitkering die ze

zijn. Zij kunnen de kosten al wel verhalen op aansprakelijke derden. Uit

op aansprakelijke derden verhalen, in de toekomst ook doorberekenen in de

onderzoek blijkt dat een kwart van de werknemers in het midden- en

hoogte van de Pemba-premie. Van verhaal van kosten op aansprakelijke

kleinbedrijf in de WAO komt door sportblessures en verkeersongevallen,

derden, zoals verzekeraars, is sprake als een werknemer door oorzaken

dus ongevallen die in de privé-sfeer van de werknemer liggen. Op dit

buiten het bedrijf om in de WAO terechtkomt. Dit is een voorstel van staats-

moment moet de werkgever toch volledig betalen voor deze WAO-werk-

secretaris van Sociale Zaken, Hoogervorst. Tot nu toe zien bedrijven niets

nemers. Het nieuwe voorstel is een eerste aanzet naar een systeem met

terug van deze kosten. De ondernemer betaalt nu, ongeacht de oorzaak van

meer redelijke prikkels voor de werkgever om WAO’ers weer aan het werk

arbeidsongeschiktheid, vijf jaar lang een hogere WAO-premie (de Pemba-

te krijgen. Als de Tweede Kamer akkoord gaat, wordt deze wet mogelijker-

boete). Het “regresrecht” bestaat al voor werkgevers die eigen risicodrager

wijs in 2001 of 2002 van kracht.

Signalement oktober 2000

2

Regelgeving en arbeidsmarkt

Prikkels om ziekteverzuim tegen te gaan

Versoepeling vestigingseisen

Een werkgever kan het ziekteverzuim van zijn bedrijf terugdringen door

een nieuw bedrijf worden naar verwachting per 1 januari 2001 ingetrok-

middel van verschillende financiële prikkels:

ken. Onderzoek van het ministerie van Economische Zaken heeft aange-

- de werkgever treft een regeling waarbij een werknemer een vakantiedag

toond dat afschaffing van deze eisen leidt tot een flinke toename van het

inlevert bij ziekte: dit mag slechts tot een bepaald maximum, de werknemer

aantal starters, zonder dat gevreesd hoeft te worden voor kwaliteitsverlies.

moet recht houden op het wettelijke minimum aantal vakantiedagen (per

In de nieuwe Vestigingswet zijn alleen de eisen overgebleven die betrekking

jaar is dat vier maal het aantal werkuren dat de werknemer per week maakt)

hebben op gezondheid, veiligheid en milieu.

De eisen van “algemene ondernemersvaardigheden” bij het vestigen van

- de werkgever heeft het recht twee wachtdagen te hanteren

In de toekomst zullen deze eisen worden ondergebracht in wetgeving die

- het is mogelijk niet 100 procent maar 70 procent van het loon door te betalen

specifiek daarvoor bestemd is. De Vestigingswet en het Vestigingsbesluit

- de werkgever kan bonussen uitkeren bij een laag ziekteverzuim bijvoorbeeld

worden uiterlijk per 1 januari 2006 ingetrokken.

door het belonen van het behalen van een bepaald aantal “aanwezigheidsdagen”. - een spaarregeling wordt gekoppeld aan een laag ziekteverzuim. Als een

Roken op het werk

werknemer bijvoorbeeld op een bepaald laag verzuimpercentage uitkomt,

De rechtbank Breda heeft op 25 april 2000 bepaald dat PTT Post in de

daalt de premie die de werkgever betaalt of omgekeerd.

vestiging in Breda binnen veertien dagen een algeheel rookverbod moet

Bedrijven kunnen deze prikkels alleen toepassen als er geen CAO of bedrijfs-

instellen voor de eigen werknemers. Roken mag alleen toegestaan worden

reglement met andersluidende afspraken van toepassing is. Bovendien

in speciale ruimten waar niet-rokers er geen last van hebben. Werkgevers

kunnen bedrijven niet afwijken als in een individuele arbeidsovereenkomst

hebben een wettelijke zorgplicht voor de veiligheid en gezondheid van

met een medewerker andersluidende afspraken zijn overeengekomen!

werknemers. Deze zorgplicht is nader uitgewerkt in de Arbeidsomstandighedenwet die iedere werknemer het recht geeft op een veilige werkplek. De rechtbank Breda heeft zijn oordeel gebaseerd op deze wet en

Ontslag oudere werknemer gaat geld kosten

op een kabinetsvoorstel voor een wijziging van de Tabakswet waarin wordt bepaald dat er geen veilige ondergrens is voor de hoeveelheid tabaksrook in een ruimte. De rechter heeft geconcludeerd dat ook als er nauwelijks

Bedrijven die werknemers van 57,5 jaar en ouder ontslaan, krijgen in de

tabaksrook in een ruimte is, de niet-rokende werknemer van zijn baas mag

toekomst de rekening gepresenteerd. Dit is althans een voorstel van staats-

eisen dat het roken geheel verboden wordt. Op grond van deze uitspraak

secretaris Hoogervorst van Sociale Zaken. Als werkgevers een oudere

lijkt iedere werknemer die hinder ondervindt van rokende collega’s, een

werknemer ontslaan, moeten ze gemiddeld een kwart van de premie voor

rookvrije werkruimte te kunnen eisen. Ook als er met de werkgever of

de werkloosheidswet gaan betalen, tot de voormalige werknemer een

ondernemingsraad afspraken zijn gemaakt over een bepaald rookbeleid

nieuwe baan heeft gevonden of tot hij 65 jaar is. Grotere bedrijven zouden

kan de individuele werknemer op grond van wettelijke bepalingen in

meer moeten bijdragen dan kleine bedrijven. Hoogervoorst hoopt dat zijn

beginsel recht doen gelden op een rookvrije werkruimte. Werkgevers doen

plannen tot gevolg hebben dat bedrijven meer moeite zullen doen om

er verstandig aan de werkruimten zoveel mogelijk rookvrij te maken en

oudere werknemers te behouden.

speciale ruimten ter beschikking te stellen waar rokers de gelegenheid hebben om te roken.

Klachtenloket voor export-problemen

Afschaffing overhevelingstoeslag

Wie gehinderd wordt bij de uitvoer van goederen en diensten kan een

Per 1 januari 2001 zal de overhevelingstoeslag (OT) verdwijnen. Om dit te

klacht indienen bij het klachtenloket Europese en Wereldmarkt van het

compenseren moet de overhevelingstoeslag worden vervangen door een

ministerie van Economische Zaken. Het loket staat open voor alle klachten

eenmalige verhoging van de brutolonen. Hiervoor is een algemeen wette-

met betrekking tot de landen waarmee Europese en internationale afspra-

lijk percentage van 1,9 vastgesteld, met een maximum van ƒ 1745,- per

ken in het kader van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) zijn gemaakt.

jaar. Voor een aantal bijzondere groepen, waaronder de vutters, geldt een

Doordat het klachtenloket veel contacten heeft met ander lidstaten, de

ander percentage. Werkgevers en werknemers moeten in cao’s of individu-

Europese Commissie en ambassades, kunnen problemen vaak snel en

ele arbeidsovereenkomsten afspraken maken om te zorgen dat dit zonder

eenvoudig worden opgelost. Voor meer informatie of het indien van klach-

kosten voor werkgevers of werknemers uitwerkt. Voor pensioenregelingen

ten: telefoon (070) 3796342 of e-mail [email protected].

geldt een overgangsregeling tot 2005.

3

Signalement oktober 2000

Regelgeving Regelgeving en en arbeidsmarkt arbeidsmarkt

Wijziging regeling surséance van betaling De minister van Justitie wil bedrijven die in surséance van betaling

schuldeisers een afbetalings- en saneringsregeling overeenkomen. Ook

verkeren, meer mogelijkheden op overleving bieden. Nu gaat

tegen de wil van schuldeisers zal de rechter een dergelijk akkoord

95 procent van de bedrijven die in surséance van betaling terechtko-

kunnen opleggen aan partijen.

men, uiteindelijk failliet. De minister wil hier verandering in brengen. De volgende zaken worden mogelijk gewijzigd in de Faillissementswet:

- nutsbedrijven worden verplicht de levering van energie voort te zetten, als het voortbestaan van een onderneming dat vereist

- de afkoelingsperiode wordt verlengd tot vier maanden. Op dit

- voorraden mogen, mits dit de bedrijfsvoering ten goede komt, voor de

moment wordt een noodlijdend bedrijf tijdens de periode van

normale bedrijfsuitoefening worden gebruikt tijdens surséance, ook al

surséance gedurende twee maanden beschermd tegen claims van

ligt er een zekerheidsrecht van bijvoorbeeld de bank op. Dit geldt niet

schuldeisers

voor verpande vorderingen of registergoederen

- voorkeurspositie van preferente schuldeisers als de belastingdienst en

De bewindvoerder krijgt op deze manier meer mogelijkheden om

sociale verzekeraars, zal deels verdwijnen. Zij kunnen niet meer

tijdens de surséance-periode het lopende bedrijf voort te zetten.

zomaar tijdens de “afkoelingsperiode” hun schulden innen

Bovendien wordt surséance van betaling niet meer automatisch

- een minderheid van de schuldeisers kan straks niet meer op onredelijke gronden een akkoord torpederen als de bewindvoerder en

verleend aan bedrijven die in financiële nood verkeren. Dat gebeurt alleen nog als het bedrijf overlevingskansen heeft.

Eenduidigheid definitie ‘zelfstandige’

Vrijstelling mededingingsafspraken binnen bedrijfskolom

Er komt één maatstaf om te bepalen of iemand zelfstandige is of werknemer.

Sinds 1 juni 2000 is de groepsvrijstellingsverordening verticale mede-

Al vanaf 2001 zullen zowel de belastingdienst als de uitvoeringsinstellingen

dingingsafspraken van kracht. Volgens deze nieuwe verordening, die voor

dezelfde definitie gebruiken om te bepalen of iemand als zelfstandige kan

de hele Europese Unie geldt, hoeven ondernemingen met een markt-

worden aangemerkt. Potentiële ondernemers kunnen een beschikking

aandeel onder de 30 procent niet langer individueel vrijstelling aan te

aanvragen, waarbij de verzekeringsplicht voor de Wet Arbeidsongeschiktheid

vragen voor het maken van afspraken binnen hun bedrijfskolom, bijvoor-

Zelfstandigen (WAZ) als criterium zal gelden. Om onduidelijkheden te voor-

beeld tussen fabrikant, groothandel en detaillist. Het maken van dergelijke

komen, kunnen ondernemers vanaf januari 2001 vooraf bij de belasting-

afspraken wordt hiermee voor het midden- en kleinbedrijf beter mogelijk.

dienst of de uitvoeringsinstelling, een beschikking aanvragen die twee jaar

Voor meer informatie: FHI, Sandra de Kleijn, e-mail [email protected].

geldig is. De uitvoeringsinstelling en de belastingdienst dienen onderling af te stemmen of er een verzekeringsplicht bestaat voor de WAZ en of de ondernemer dus als zelfstandige kan worden aangemerkt.

Internetdiensten belastingplichtig

Garantierichtlijn consumptiegoederen Op 1 januari 2002 wordt in Nederland de Europese Richtlijn ingevoerd voor bepaalde aspecten van de verkoop van en de garanties voor

De Europese Commissie heeft voorgesteld dat voortaan op alle producten

consumptiegoederen. Op grond van deze Richtlijn heeft een consument

die via internet worden verkocht, BTW moet worden geheven. Tot nu toe

recht op genoegdoening als hij een consumptiegoed koopt en op het

waren elektronisch geleverde diensten, zoals het tegen betaling down-

moment van levering een ondeugdelijk product ontvangt.

loaden van software/muziek, hiervan vrijgesteld. Niet-Europese onder-

Het betreft hier een wettelijke minimumgarantie die bestaat naast de

nemingen, die hun diensten via internet aan Europese particulieren

handelsgarantie. Een handelsgarantie is een bijzondere, extra garantie

verkopen, zullen daar voortaan BTW bij moeten berekenen. Dit principe

die fabrikanten en verkopers bieden naast de wettelijk vereiste garanties.

gold altijd al voor fysieke producten. Het bedrijf moet wel voor minstens

Handelsgaranties gelden ook voor gebreken die ontstaan tijdens de

honderdduizend euro per jaar verkopen en zich laten registreren in één

garantietermijn na de levering. De richtlijn garandeert gratis herstel of

van de EU-lidstaten. “Business to business”-verkoop blijft belastingvrij,

vervanging van een ondeugdelijk product indien dit niet voldoet op het

evenals internethandel tussen twee landen van de Europese Unie.

moment van levering. De verwachting is dat in Nederland zal worden

Tegen dit voorstel bestaan veel bezwaren, met name van Amerikaanse

bepaald dat de consument binnen twee maanden na constatering van

internetbedrijven. Amerikaanse bedrijven moeten straks BTW berekenen

het gebrek, een beroep op deze richtlijn moet doen. Of een goed een

aan hun Europese klanten, terwijl andersom die verplichting niet bestaat.

consumptiegoed is, is afhankelijk van de status van de gebruiker.

Buitenlandse ondernemingen mogen zelf kiezen in welk land ze zich laten

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met FHI, Sandra de

registreren.. Controle zal overigens erg lastig zijn.

Kleijn, e-mail [email protected]

Signalement oktober 2000

4

Regelgeving en arbeidsmarkt

Octrooiliteratuur als kennisbron Ondernemers die actief zijn op het terrein van innovatie, doen er

baar via internet, is het mogelijk informatie te doorzoeken.

goed aan gebruik te maken van de schat aan technologische infor-

Daardoor kan met weinig voorkennis al veel worden gevonden. Zie

matie die opgeslagen ligt in de miljoenen octrooidocumenten.

http://nl.espacenet.com. Daarnaast is het mogelijk in het virtuele

Hierin staan praktisch alle ontwikkelingen van de afgelopen tachtig

octrooiregister van het bureau Industriële Eigendom te zoeken. Dit

jaar uit de hele geïndustrialiseerde wereld. Het overgrote deel daar-

register geeft toegang tot gegevens over gepubliceerde Nederlandse

van is niet terug te vinden in de gewone vakliteratuur. Het Bureau

octrooiaanvragen. Zie http://www.bie.minez.nl. Geïnteresseerden

voor de Industriële Eigendom te Rijswijk biedt ondernemers via

kunnen contact opnemen met FHI, Sandra de Kleijn of met het

internet gratis octrooiliteratuur aan. Via diverse databanken, bereik-

Bureau voor Industriële Eigendom, telefoon (070) 3192019.

Conjunctuurinformatie

UITVOER ELEKTROTECHNISCHE PRODUCTEN STIJGT

De ondernemers in de industrie verwachten dit jaar 22 procent meer te

De Nederlandse uitvoer bedroeg in 1999 meer dan 50 procent van het bruto

investeren dan in 1999. Dit percentage werd in april gemeten en is veel hoger

binnenlands product. Dat percentage is hoog in vergelijking met andere

dan de schatting die in de najaarsenquête van oktober werd gegeven. Na twee

landen en illustreert het grote belang van de export voor de Nederlandse

jaar van gematigde voorspellingen voorzien de ondernemers nu een vrij forse

economie. Elektrotechnische machines en optische apparaten zijn voor de

investeringsgroei. Verbeterde groeicijfers van de industriële productie zijn de

uitvoer het belangrijkste. Het aandeel in de totale goederenuitvoer is meer

voornaamste oorzaak hiervan. Vooral in de chemie denken de ondernemers

dan 20 procent. De laatste drie jaar groeide de uitvoer van deze producten

in april veel positiever over de investeringen dan een jaar eerder. De ondernemers in deze bedrijfsklasse schatten nu 20 procent meer te investeren. In het najaar van 1999 dachten zij nog dat de investeringen zouden afnemen. Positieve ontwikkelingen op de wereldmarkt liggen mede ten grondslag aan de positievere prognose. Ook in de voedings- en genotmiddelenindustrie is de verwachte investeringsgroei 25 procent. Dit percentage is gelijk aan dat van oktober vorig jaar. De ondernemers in de metaal- en elektrotechnische industrie zijn het positiefst over de toekomstige ontwikkeling van de investeringen. Zij rekenen op een investeringsgroei van 30 procent.

sterk, met groeicijfers van 10 à 20 procent op jaarbasis. Chemische producten en voedings- en genotmiddelen zijn twee andere belangrijke productcategorieën. Het aandeel van deze groepen ligt rond de 15 procent. De chemie is echter een conjunctureel gevoelige sector en sterk afhankelijk van de wereldhandel. Het groeicijfer is daarom met name in het laatste kwartaal van vorig jaar hoog. De ontwikkeling van de uitvoer van voedings- en genotmiddelen is daarentegen veel gelijkmatiger.

POSITIEVE INVESTERINGSVERWACHTING INDUSTRIE De indicatoren van de Nederlandse conjunctuur geven een iets minder positief beeld dan in voorgaande maanden, toen de geschetste ontwikkelingen zeer gunstig waren. De industrie vormt echter een uitzondering. Daar groeide het productievolume in april fors. In bijna alle branches in de industrie is de productie groter dan een jaar eerder. De ondernemers in de industrie blijven optimistisch. Hun investeringsverwachtingen in april van dit jaar waren veel positiever dan in oktober van het vorig jaar.

5

Signalement oktober 2000

Het Instrument 2000 Marketing Communicatie Cup

CONGRESPROGRAMMA HET INSTRUMENT 2000

Net als tijdens andere beursedities is dit jaar een prijs uitgeloofd voor de exposant die de meeste bezoekers naar Het Instrument weet te trekken: de Marketing Communicatie Cup. Nieuw is dat er twee prijswinnaars gehonoreerd zullen

Datum

Seminartitel

9 oktober

Industrial Business Solutions

10 oktober

Zaal Avond

Irene

Test to match

Ochtend

Croese

PC Based Control

Ochtend

Irene

Industrial Control Programming Conference

Middag

Irene

Veldbussen “Plug & Play” fictie of realiteit

Ochtend

Bernhard

Online metingen in de bioprocestechnologie

Ochtend

Marijke

sneller dan snel

Ochtend

Croese

Industrial Control Programming Conference

Dag

Irene

The Sense of Contact II

Ochtend

Bernhard

Vacuümtechniek

Ochtend

Marijke

LIMS in het WEB

Ochtend

Croese

Industrial Business Solutions

Ochtend

Irene

In hal 12 van Het Instrument 2000 bevindt zich een

Wegen & Doseren: beheers uw processen

Ochtend

Bernhard

Internetcafé met negen pc’s. Bezoekers kunnen hier koste-

Process Analytical Chemistry

Ochtend

Marijke

Informatisering in de industrie

Ochtend

Croese

e-mailberichten ophalen of verzenden. Ze kunnen ook een

Feed & Food, flexibiliteit en efficiency

Ochtend

Irene

bezoek brengen aan de Technobase-site, www.technobase.nl.

Engineering Automatisering

Ochtend

Bernhard

Via Technobase is het mogelijk het complete aanbod aan

Instrumenten voor integriteitsmanagement

Ochtend

Marijke

producten van de FHI-branches te verkennen, waaronder

Progress 2000, workshop on embedded systems Dag

worden: één voor Industriële Automatisering en één voor Laboratorium Technologie. Beide winnaars krijgen de Cup uitgereikt tijdens de exposantenborrel op donderdagavond 12 oktober en verdienen het recht op 50 procent korting op hun standhuur in 2002, voor het aantal meters dat men in 2000

11 oktober

heeft afgenomen. De winnaars worden bepaald aan de hand van het aantal voorinschrijvingen dat men weet te werven, gerelateerd aan het aantal vierkante meters. Daardoor hebben grote en kleine standhouders gelijke kansen. 12 oktober

Even lekker surfen

loos surfen of via publieke diensten zoals ‘Hotmail’ hun

die

van

Laboratorium

Technologie

en

13 oktober

Ontwikkelingen in de medische microbiologie:

Industriële

gebouw

Automatisering. Het Internet-café bevindt zich op locatie F12.2 (hal 12).

Beursvloertheaters

Exposantenborrel

Op de beursvloer van Het instrument 2000 vindt u tech-

Tijdens de beurs Het Instrument 2000

nologiepresentaties over verticale integratie, business

wordt op donderdagavond 12 oktober in

process IT en veldbussen, in het beursvloertheater in hal 12

congreszaal en foyer Irene een uitge-

stand 12 BB. Het theater bevindt zich tegenover het

breide borrel georganiseerd voor expo-

Industrial

Technologie-

santen. In een gezellige omgeving en

presentaties over innovatieve technologieën, sensoren en

onder het genot van een hapje en

instrumenten

drankje, napraten over de eerste vier

Business voor

Solution

Plaza.

biotechnologie

en

analytische

chemie, vindt u in het beursvloertheater op de doorgang

beursdagen.

van hal 7 naar half 8, stand 8C8. Tevens vinden er diverse

presentaties

van

De borrel wordt opgeluisterd door de

Laboratorium Informatie Management Systemen die

flitsende band Hooked on Red, die de

gekoppeld zijn aan het web. De beursvloertheaters zijn

sterren van de hemel speelt.

gratis toegankelijk voor alle bezoekers van de beurs.

Exposanten ontvangen een uitnodiging.

Signalement oktober 2000

plaats

6

op

het

gebied

Beatrix

‘TechnoBase’: virtuele productpresentatie

Elektronische dartmachine

Tijdens Het Instrument 2000 kunt u niet om TechnoBase heen.

wereldkampioen Raymond van Barneveld verslaat! Hij bestaat en is het

TechnoBase is de FHI-portal op internet voor de branches industriële

werk van drie studenten van de TU Delft: Martijn van Os, Evert van der

automatisering, industriële elektronica, medische technologie en labora-

Plassche en Vital van Reeven.

Een elektronische dartmachine die pijltjes kan gooien en daarmee

torium technologie. FHI-projectmanager Paul Petersen: ”De dartmachine is

naam of leveranciersnaam en na een efficiënte verkenning regelrecht

een prima voorbeeld van een

uitkomen bij de juiste leverancier. Na een klik op een winkelwagentje is

product waarin intelligentie is

de bestelling een feit. Tijdbesparend en efficiënt is de verkenning in de

verwerkt. Een uitstekende

internetdatabase. De meerwaarde van TechnoBase? De 800 bedrijven die

illustratie dus van een toepas-

aan TechnoBase deelnemen, kunnen 24 uur per dag hun laatste product-

sing van Intelligente

nieuws op TechnoBase plaatsen.

Producten en Systemen.”

s•

E-c

om

me r

c e • Pr o d u c t e n • T ech

ie

-d

Actueler kan niet.

De elektronische dartmachine is ook op de beursvloer te vinden en wel

Hetzelfde

in de FHI-stand (hal 9A5).

a se

ue

log

Fa b r i k a

nten

•V

i rt

no

ba

le

kb

r eu

ta

va

Geïnteresseerde (in-)kopers kunnen er zoeken op productnaam, merk-

Hét virtuele knooppunt voor industrie, wetenschap en gezondheidszorg

geldt

voor de vacature-

Op deze stand kunnen bedrijven die intelligentie in een product willen

bank,

toepassen, nadere informatie krijgen over assistentie vanuit het ministe-

‘Technosearch’.

rie van Economische Zaken en de brancheorganisaties.

Deze extra service

De FHI-stand bevindt zich in hal 9, stand A5.

wordt ongetwijfeld een trekpleister voor studenten die zich willen oriënteren op de arbeidsmarkt. Maar de virtuele beurs kan de fysieke beurs nooit verdringen.

Beurskrant naar 30.000 potentiële bezoekers

Handel heeft immers twee kanten: je wilt de juiste informatie om een

In september is de beurs-

gefundeerde keuze te maken en je wilt weten of je de juiste mensen aan

krant van Het Instrument

tafel hebt.

2000 naar meer dan 30.000 potentiële bezoekers ver-

Een virtuele beurs zorgt voor informatieoverdracht, maar een gevoel bij

stuurd. In de krant veel

een bepaalde leverancier krijg je pas door persoonlijk contact.

achtergrondinformatie

Een virtuele productpresentatie kan wel de fysieke presentatie onder-

over de beurs, aankondi-

steunen doordat potentiële kopers eerst rustig en vrijblijvend kennis-

gingen van seminars en

maken en een indruk al dan niet bevestigd zien.

lezingen. Natuurlijk ontbreekt niet de plattegrond

Dat virtuele en fysieke productpresentaties goed samengaan, zal blijken

en een overzicht van alle

tussen 9 en 13 oktober. Dan staat in hal 9 van de Jaarbeurs de

standhouders. Ook is een

‘TechnoBase’-stand en in hal 12 is er een Internet-café waar iedereen digi-

volledig overzicht van het

taal kan rondkijken in allerhande productcatalogi.

congresprogramma opgenomen.

Internetadres: www.technobase.nl . Standnummer ‘TechnoBase’: 9A1.2

Mensen die de beurskrant nog niet in hun bezit hebben, maar die wel

TechnoBase is een FHI-initiatief.

graag willen ontvangen, kunnen de krant bestellen bij Ten Hagen & Stam, Janet Muller, telefoon (0570) 648626.

7

Signalement oktober 2000

Federatienieuws

Gewijzigde statuten goedgekeurd

Oriënterende besprekingen FHI – UNETO

De statuten van de brancheorganisaties voor Industriële Elektronica,

Begin oktober vindt een bijeenkomst plaats tussen vertegenwoordigers

Industriële Automatisering, Medische Technologie, Laboratorium

van FHI en UNETO, Unie van elektrotechnische ondernemers. Tussen

Technologie en Medische Technologie zijn aangepast om strijdigheid

de beide organisaties zijn er al goede contacten. Tijdens de bijeenkomst

met de Mededingingswet te voorkomen. De aanpassingen betroffen met

in oktober zal worden gesproken over de mogelijkheden voor samen-

name nationaliteitseisen die aan leden zijn gesteld en de instandhouding

werking tussen beide organisaties. Aangezien beide brancheorganisaties

van de beroepscommissie.

zich voor een deel op aanpalende terreinen bewegen, kan mogelijk

Tijdens de algemene ledenvergaderingen van de brancheorganisaties zijn

synergie worden bereikt door samenwerking bij bepaalde activiteiten.

de gewijzigde statuten ter accordering aan de leden voorgelegd. De leden

FHI houdt u op de hoogte over de verdere gang van zaken.

van de vier brancheorganisaties hebben ingestemd met de wijzigingen in

Voor meer informatie: FHI, Sandra de Kleijn, e-mail [email protected].

de statuten. FHI zal de nieuwe statuten van de brancheorganisaties ter verificatie aan de notaris aanbieden. Daarmee zijn de gewijzigde statuten van kracht voor de huidige en nieuwe leden van de brancheorganisaties. Voor meer informatie: FHI, Sandra de Kleijn, e-mail [email protected].

General Assembly WORLD-F.I.M.A Van 5 tot 9 september vond in Basel de vakbeurs Swiss Automation Week plaats. Ook werd daar diezelfde week, op 6 september, de

Internationaliseren

Algemene Ledenvergadering gehouden van de internationale organisa-

Het is belangrijk dat bedrijven die belangstelling hebben voor het star-

tie World Fairs of Instrumentation, Measurement and Automation (W-

ten van internationale activiteiten, op de hoogte zijn van het programma

FIMA). Tijdens de Algemene Ledenvergadering traden drie nieuwe

starters op buitenlandse markten PSB-regeling, een programma van het

leden toe: Scanautomatic (Zweden), Automaatio (Finland) en

ministerie van Economische Zaken. Binnen dit programma wordt voor

Otomasyon (Turkije). De W-FIMA-leden zijn, behalve de hiervoor

bedrijven onder meer een exportstrategie opgesteld en de activiteiten die

genoemde

daaruit voortvloeien komen in aanmerking voor subsidies. Er is wel een

Instrument;

aantal voorwaarden. Zo mag een bedrijf maar een zeer

minimale

(Duitsland); ISA EXPO Control (Mexico); ISA Show Brasil (Brazilië)

hoeveelheid hebben geëxporteerd naar het land waarvoor zij de strategie

Messtechnik (Oostenrijk); Miconec (China); S.A.W. (Zwitserland) en

wil laten schrijven. De strategieën worden geschreven door een aantal

Scanlab (Denemarken).

leden: ICA

AADECA

(Argentinië);

(Maleisië);

Instrurama

BIAS

(Italië);

(België);

Het

Interkama

uitvoerders; maar de Kamers van Koophandel schrijven verreweg het grootste aantal.

Doelstelling van de W-FIMA is het afstemmen van beurscycli en -data

FHI is in gesprek met de Vereniging van Kamers van Koophandel over

en het bewaken van het beursbeleid per lidstaat.

eventuele samenwerking als het gaat om de PSB-regeling. Voor leden Het voorzitterschap kent

zou dit kunnen betekenen dat zij bijvoorbeeld deelname aan de Interkama op kunnen laten nemen in de exportstrategie, waarna die deelname in aanmerking kan komen voor subsidie.

W orld-F.I.M.A.

een tweejaarlijkse periode. Walter

Rampini

(BIAS

Italië) trad dit jaar af als MKB-REIZEN

voorzitter. De Algemene

Verder worden exportreizen georganiseerd door MKB Nederland in

Ledenvergadering

samenwerking met het ministerie van Economische Zaken. Er staan

unaniem prof.dr. Michael

voor dit jaar nog reizen op het programma naar Frankrijk en Duitsland.

Bruns gekozen tot nieuwe

De bedrijven die aan een exportreis willen deelnemen, worden beoor-

voorzitter. Bruns is lid van

deeld op onder meer hun exportpotentieel en worden toegelaten zolang

het Dagelijks Bestuur van

er plaatsen zijn. Het aantal deelnemende bedrijven is dus beperkt. Voor

de Interkama en tevens

de deelnemende bedrijven wordt wel een uitgebreide matchmaking

directeur van het Kennis-

gedaan zodat er enige zekerheid is over de vraag of zij voor hun bedrijfs-

centrum van Hoechst in

voering /export nuttige contacten opdoen.

Duitsland.

Voor meer informatie over exportreizen: FHI, Leo Oosterveen, telefoon (033) 4657507.

Signalement oktober 2000

8

heeft

Federatienieuws

Bron: Staatscourant d.d. 20 september 2000

9

Signalement oktober 2000

Federatienieuws

MKB-Nederland: Miljoenennota 2001 uitgavennota voor collectieve sector De Miljoenennota 2001 is voor alles een politieke nota die de extra uitgaven in de

winstgevendheid en de concurrentiepositie van de bedrijven met op den duur conse-

collectieve sector bepaalt. Hoewel er voldoende redenen zijn om te investeren in de

quenties voor de werkgelegenheid, zeker in het mkb.

collectieve sector, is de grote vraag of de kwaliteit en capaciteit van de publieke dienst-

In de derde plaats neemt de arbeidsproductiviteit maar mondjesmaat toe. Innovatie

verlening navenant verbetert. De organisatie van overheidsdiensten zal veel

en vernieuwing zullen volgens MKB-Nederland moeten worden gestimuleerd, zeker

T H C I R E B S R E

efficiënter en klantgerichter moeten zijn en publiek ondernemerschap zal moeten

in het mkb. Voor een voortgaande groei is een verhoging van de productiviteit nood-

worden gestimuleerd. Voorkomen moet worden dat meer geld meer van het oude

zakelijk.

betekent en dat meer geld de prikkel wegneemt om ondoelmatigheid en gebrek aan

In de vierde plaats baart de toenemende bereikbaarheidsproblematiek en het gebruik

effectiviteit te bestrijden. Dit stelt MKB-Nederland in een eerste reactie op de

aan fysieke ruimte grote zorgen. MKB-Nederland vindt dat hiervoor extra middelen

Miljoenennota 2001.

moeten worden uitgetrokken.

MKB-Nederland heeft waardering voor de fraaie totaalcijfers. Voor 2001 komt er

Bepaalde delen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hebben nog

bijna 15 miljard voor intensivering van beleid, zoals in zorg, onderwijs en veiligheid

steeds moeite zich een helder beeld van het midden- en kleinbedrijf te vormen. Zo

beschikbaar en treedt er een lastenverlichting op van 6,6 miljard, vooral als gevolg

gaat de Kaderwet Arbeid en Zorg volledig voorbij aan de uitvoerbaarheid in kleine en

van de belastingherziening.

middelgrote bedrijven; is er weinig oog voor een mkb-specifieke aanpak in de sfeer

Ten aanzien van de extra investeringen plaatst MKB-Nederland vraagtekens bij de

van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid; wijst de overheid met een beschuldigend

effectiviteit. Een systeem van monitoring met goede kwaliteitscriteria is essentieel

vingertje naar de ‘moeizame’ implementatie van het arbeidsomstandighedenbeleid in

voor deze investeringen.

het midden- en kleinbedrijf. Los van het feit dat het midden- en kleinbedrijf het

De lastenverlichting voor het bedrijfsleven komt in een heel ander daglicht te staan,

geringste ziekteverzuim op zijn conto heeft en sowieso anders bejegend zou moeten

wanneer de stijging van de brandstofprijzen en de wijziging van de Gemeentewet

worden, moet nieuwe wetgeving vanuit de uitvoerbaarheid in het mkb worden beke-

terzake de Onroerendzaak Belasting (OZB) worden meegerekend. Het gaat om

ken. De commissie-Linschoten die de administratieve lasten te lijf gaat, heeft hier de

verliesposten voor het midden- en kleinbedrijf van f 500 resp. f 300 miljoen. Ook een

komende tijd de handen vol aan.

ministerie als Sociale Zaken en Werkgelegenheid verwijst bij de Kaderwet Zorg en

MKB-Nederland onderschrijft het kabinetsvoornemen veiligheid tot speerpunt van

Arbeid naar de ruimte die door de lastenverlichting ontstaat. MKB-Nederland vraagt

beleid te maken. Hoe taai en weerbarstig deze materie is, blijkt wel uit het feit dat

zich hardop af of we in dit kader wel zo bang moeten zijn voor een oververhitting van

opeenvolgende ministers nauwelijks inzicht hebben in de effectieve politiesterkte.

onze economie. Overigens constateert MKB-Nederland dat bepaalde lasten kunstma-

Nederland kan bepaald niet trots zijn op haar laatste positie op de lijst van investe-

tig hoog worden gehouden. Premies voor WW, AWBZ en Zfw zijn hoger dan noodza-

ringen in alle mogelijke vormen van veiligheid. MKB-Nederland is teleurgesteld over

kelijk. Het waarom is MKB-Nederland onduidelijk. MKB-Nederland constateert met

de uitkomst van de stroomlijningsoperatie van het ministerie van Economische

genoegen dat de economie in 2001 met 4% groeit. Dit is het vijfde jaar op rij, waarin

Zaken. Het is verbazingwekkend dat deze zich tot nu toe beperkt tot goed-lopende

P

dat het geval is. De omzet van het totale mkb neemt in 2001 met iets meer dan 4% toe,

mkb-regelingen, terwijl de wirwar van specifieke regelingen buiten schot blijft.

de werkgelegenheid groeit met 2,5% en de winst stijgt met gemiddeld 6 à 7%. Bij dit

Positief is MKB-Nederland over de uitbreiding van de WBSO (Wet Bevordering

gunstig verloop van de economie passen evenwel een paar kanttekeningen die de groei

Speur- en Ontwikkelingswerk)-regeling, die in mkb-gunstige zin is uitgebreid. Een

kunnen belemmeren.

compliment geldt ook de aanzienlijke verruiming van de exportstimule- ringsregeling

In de eerste plaats de enorme krapte op de arbeidsmarkt. Het aantal openstaande

PSB, die in het mkb goed blijkt aan te slaan.

vacatures bevindt zich op record niveau. MKB-Nederland is van mening dat alle

Een minpunt is het bedrag dat jaarlijks beschikbaar wordt gesteld voor de revitalise-

zeilen moeten worden bijgezet om die mensen die nog kunnen werken aan de slag te

ring van bedrijventerreinen. Waar f 500 miljoen nodig is wordt slechts f 75 miljoen

helpen. De nieuwe arbeidskorting is wat dat betreft een veel substantiëler instrument

uitgetrokken. Een groot zorgpunt voor MKB-Nederland is het btw-gat dat ontstaat

dan het arbeidskostenforfait. In de tweede plaats loopt de inflatie op tot 3,5% in

door de enorme toename van de handel via internet en E-commerce. MKB-

2001, waarvan niet minder dan de helft direct of indirect door de overheid wordt

Nederland vindt dat deze concurrentie-ongelijkheid zo snel mogelijk moet worden

veroorzaakt. Deze raming kan aan de lage kant zijn, want het CPB houdt rekening

opgeheven. Tenslotte vindt MKB-Nederland het wrang dat met al deze mooie begro-

met een geringe verlaging van de olieprijs en een hogere koers van de euro.

tingscijfers in het achterhoofd de getroffen ondernemers in Enschede wel erg lang in

Tegelijkertijd rekent het CPB met een gematigde contractloonstijging van 3,5%. Het

de kou moeten staan en in onzekerheid verkeren.

gevaar van een hogere loon- en prijsstijging is niet denkbeeldig. En dat schaadt de Signalement oktober 2000

10

(integrale tekst van het MKB Persbericht)

Federatienieuws

Cursussen voor midden- en kleinbedrijf

Promotiecampagne uitzendondernemingen

Mensen motive-

De Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen

ren, bedrijfsop-

(NBBU) is een promotiecampagne gestart om de kwaliteit van de

volging regelen,

dienstverlening van haar leden extra te ondersteunen. De NBBU telt op

beoordelingsge-

dit moment 245 uitzendondernemingen met in het totaal 402 filialen

sprekken voeren,

over heel Nederland. De leden zijn over het algemeen MKB-bedrijven en

een nieuwe strate-

gespecialiseerde intermediairs in de uitzendbranche.

gie bedenken, verkoopbevorde-

Behalve het primaire doel – de kwaliteit van de dienstverlening van

ring,… In het

leden ondersteunen - wil de NBBU met de campagne gericht informatie

midden- en klein-

verstrekken aan iedereen die in de praktijk in contact komt met tijdelijk

bedrijf doe je van

werk of aspecten daarvan. Zaken doen met een niet-bonafide uitzend-

alles en wordt er van je verwacht dat je dat ook allemaal kunt.

organisatie kan voor de inlener van uitzendkrachten namelijk risico’s

Vaak is dat ook zo, maar soms ook niet. Of het niveau kan best wat

met zich meebrengen. Gaat de uitzendorganisatie tijdens het inlenen

omhoog. Daarom organiseert het MKB speciaal voor het midden- en

failliet, dan is het aan het inlenende bedrijf om premies af te dragen aan

kleinbedrijf cursussen en trainingen op het gebied van management,

de UVI en aan de belastingdienst.

marketing en verkoop, personeel en veiligheidstrainingen. FHI-leden

Dat kan een enorme strop betekenen. Bedrijven lopen dit risico niet als

kunnen gebruik maken van het programma van open inschrijvingen

zij in zee gaan met uitzendorganisaties die aangesloten zijn bij de ABU

tegen het MKB-Nederland ledentarief. Onlangs verscheen het overzicht

of het NBBU, omdat hun leden verplicht aangesloten zijn bij de

van cursussen voor dit najaar en komend voorjaar.

Stichting Vrijwaarding Uitzendbranche (SVU). Door voorlichting hier-

Belangstellenden kunnen de brochure aanvragen bij MKB Cursus &

over te geven, wil de NBBU voorkomen dat zaken gedaan worden met

Training, telefoon (015) 2191390, e-mail [email protected]. Het complete

ondernemingen die er de oorzaak van kunnen zijn dat confrontaties met

programma staat ook op internet: www.mkbct.nl.

UVI en belastingdienst in het verschiet ligt. Ten slotte ziet de bond de campagne als een presentatie van de eigen brancheorganisatie.

DTB: Kennispartner Ondernemingsplanning

Nieuw gezicht bij FHI

In deze dynamische tijd is ondernemingsplanning meer dan ooit oppor-

Het bureau van FHI heeft er een nieuw gezicht bij. Op 1 juli is Jessica

tuun. Met ondernemingsplanning wordt bedoeld: bedrijfsfacetten die

van Dam officieel in dienst getreden als communicatiemanager van FHI.

elk jaar relevant zijn, in een ondernemingsplan beknopt vastleggen qua

Na haar opleiding journalistiek heeft Jessica een aantal jaren als freelance

uitgangspunten, plannen en hulpmiddelen voor de langere en korte

journalist gewerkt. Daarna is zij in dienst getreden als communicatieme-

termijn.

dewerker bij CPS, een onderwijsadviesinstelling. Gedurende de periode

DTB Nederlands Centrum voor Ondernemingsplanning is het enige

dat zij daar werkzaam was, heeft zij de opleiding communicatietrainer

instituut, met kwalificaties, dat ruim twintig jaar gespecialiseerd is in het

gevolgd. Als vrijwilliger is zij een aantal keren verantwoordelijk geweest

ondersteunen van de ondernemingsleiding bij ondernemingsplanning.

voor de persvoorlichting rondom

DTB kan elke gewenste vorm van ondersteuning bieden: kennisover-

grote, internationale congressen.

dracht, secretarieel, assistentie, sparringpartner, begeleiding. De core bij

Met de indiensttreding van Jessica

DTB is een jarenlang geoptimaliseerde en praktijkbeproefde structuur

van Dam is invulling gegeven aan

voor ondernemingsplanning. Vanwege het belang van een onderne-

de vacature die ontstond door het

mingsplanning voor onze leden, het specialisme en de kwalificaties van

vertrek van Anita van den Berg

DTB heeft FHI DTB gekwalificeerd als Kennispartner Ondernemings-

naar de Metaalunie. Binnen FHI

planning. Dat betekent onder meer dat FHI door DTB op de hoogte wordt

gaat Jessica zich bezighouden met

gehouden over de ontwikkelingen ten aanzien van ondernemingsplanning,

de communicatie en persvoorlich-

dat FHI een zetel heeft in de Stuurraad DTB, dat FHI de leden op de

ting. Zij is bereikbaar onder het

hoogte stelt van de halfjaarlijkse kennisoverdrachtsdagen en FHI-leden een

algemene telefoonnummer van

reductie genieten van 12,5 procent van alle DTB-diensten.

FHI: (033) 4657507. 11

Signalement oktober 2000

Federatienieuws

FHI 12e Golftournament

Twaalfde FHI Golftournooi Onder ideale weersomstandigheden vond op woensdag

De golfdag werd verzorgd door de Golfcommissie, bestaande uit

30 augustus het twaalfde FHI Golftournooi plaats op de

de heren Henri van Adelberg (voorzitter), Ton Kersbergen, Willem

banen van de Nunspeetse Golf & Country Club.

Snijders en Ronald Bakker. De wedstrijdspelers ontvingen op de 18holes baan een verse Hollandse haring en een glaasje korenwijn. De haring werd gesponsord door Ton Kersbergen (Getronics) en Henri van Adelberg (Samson). De FHI Wisselbokaal werd dit jaar gewonnen door Christine Mendlik (MediLease). De Teamprijs ging naar het

Ruim zestig

team van Willem Snijders,

wedstrijdspelers

Wim Teunissen en

en zo’n veertig

Christine Mendlijk.

clinic- /masterclinicspelers hadden zich voor dit

Uiteraard was

federatie-

er ook weer

evenement

veel belangstel-

aangemeld.

ling voor ’de

De deelnemende leden uit de branches Industriële

negentiende

Elektronica, Industriële Automatisering, Laboratorium

hole’! Op het

Technologie en Medische Technologie konden na afloop

terras en

terugkijken op een zeer geslaagde dag.

Signalement oktober 2000

12

tijdens het gezamenlijke diner werd heel wat ’genetwerkt’.

Levendige ledenmeeting elektronicabranche Voor de branche Industriële Elektronica werd de combinatie van de jaarlijkse algemene ledenvergadering met een minisymposium een succes. Het was een levendige, geanimeerde bijeenkomst op 22 juni in Baarn, met leerzame presentaties, opbouwende discussies. En er werden ook nog wat zaken gedaan. In het formele, huishoudelijke deel van de bijeenkomst werden de jaarcijfers

vraag of elektronisch zakendoen al dan niet moet worden ingevoerd. De vraag

over 1999 goedgekeurd. Penningmeester Eric van Schagen vroeg de vergade-

was veel meer welke consequenties de invoering heeft voor de onderlinge

ring akkoord te gaan met een contributieverhoging. De vergadering ging

verhoudingen in de branche. Waar vinden we binnen de branche elk onze eigen

mee met het bestuursvoorstel. De vraag of differentiatie van de contributie

toegevoegde waarde? Aardig was dat uit de presentatie van Wim Baderhop van

naar omvang van de lidbedrijven overwogen moet worden, werd geparkeerd

Nedap bleek dat sommige lidbedrijven de verworvenheden van het internet

tot het moment dat het jaarbedrag zodanig substantieel is dat er iets te diffe-

ook heel anders gebruiken dan alleen voor het elektronisch bestellen en verko-

rentiëren valt.

pen. Nedap blijkt een van de eerste bedrijven in Nederland te zijn die produc-

Ton Westendorp (president directeur Nedap) werd herkozen als bestuurslid.

ten klaar hebben met embedded internet-communicatie. Na een aantal jaren

In het kader van haar beleidsplanontwikkeling liet het bestuur branchema-

van productontwikkeling kan Nedap nu vanuit een locatie niet alleen winkel-

nager Kees Groeneveld de voorgestelde missie en scope van de branche. De

diefstalinstallaties in heel Europa controleren, maar zelfs besturen en onder-

vergadering kon zich vinden in de missie. Dat de scope werd gekoppeld aan

houdservice bieden. Omdat daardoor via Nedaps systemen een schat aan infor-

de scope van de vakbeurs Electronics & Automation was niet onlogisch. De

matie beschikbaar komt voor de klant, het winkelbedrijf, wordt de rol van de

onlosmakelijke verbondenheid van industriële elektronica met technische

leverancier van dit systeem plotseling heel anders: hij gaat bedrijfsproces-

automatisering werd daarmee erkend en bevestigd. De goedkeuring van de

informatie leveren voor de klant in plaats van ‘piepende poortjes’.

vernieuwde statuten was een bevestiging van de besluitvorming in de ledenvergadering van 1999. Toen werd al besloten dat in het buitenland gevestigde

BEURSPRESENTATIE

bedrijven, met name in België, niet geweigerd kunnen worden als lid.

De dag werd afgesloten met een presentatie van tentoonstellingscommissievoorzitter Jos van Hartingsveldt. Hij liet zien hoe de Electronics &

E-BUSINESS EN EMBEDDED INTERNET

Automation 2001 er van 3 tot en met 6 april gaat uitzien. Het beursthema

Na de presentaties van Luc Knaven van TechnoBase, en Jeroen van Velzen

‘The art of technology’ was ook al van toepassing op de bijeenkomst van 22

van Origin-extended enterprise Esire, ging de discussie niet zozeer over de

juni: veel creativiteit op een hoog niveau.

Nederlandstalige handleiding bij test- & meetapparatuur?

Arrangement Electronica 2000 München

Tijdens de laatste bijeenkomsten van de T&M-groep kwam naar voren dat

Van 21 tot en met 24 november wordt in het Duitse München de twee-

dringend behoefte bestaat aan een standpuntbepaling vanuit de branche

jaarlijkse beurs Electronica 2000 gehouden. De beurs geeft een overzicht

over de vraag of elk test- en meetapparaat voorzien moet worden van een

van de meest recente ontwikkelingen. Ruim 3200 bedrijven uit 50

volledige Nederlandstalige handleiding of dat

landen presenteren er de nieuwste technieken op het gebied van onder

kan worden volstaan met een Engelse hand-

andere elektronische componenten, modules, sensoren, microsystemen

leiding. Op dit moment blijkt hierover

en mediatechnieken.

binnen de groep geen duidelijkheid en

Ten Hagen & Stam organiseert een tweedaagse reis naar Electronica 2000

eenduidigheid te bestaan. Inmiddels is een

op 21 en 22 november 2000. Het arrangement bestaat uit: vliegreis

tijdelijke werkgroep opgericht, die hierover

Amsterdam – Munchen inclusief luchthavenbelasting, transfer van lucht-

een standpunt wil formuleren. Enkele deelne-

haven naar hotel, 1 overnachting op basis van logies en ontbijt in het

mers vanuit de T&M-groep participeren in deze werkgroep. Het primaire

Novotel Munchen (op basis van een gedeelde tweepersoonskamer),

doel is een T&M-standpunt te formuleren, maar wellicht kan het standpunt

toegangskaarten en beurscatalogus inclusief cd-rom voor Electronica

zelfs breder worden uitgedragen. Daarnaast is gesproken over de mogelijk-

2000, bagage- en ongevallenverzekering, reistechnische begeleiding, geza-

heid een gebruikscode op te leggen aan de afnemers van T&M-apparatuur.

menlijke borrel. Het arrangement kost ƒ 1.790,- (toeslag eenpersoons-

Aan de hand van de eisen van diverse toepasselijke richtlijnen en besluiten,

kamer ƒ 100,-). Leden van FHI krijgen een korting van ƒ 100,- en betalen

het FEE-standpunt en de huidige praktijk, wordt momenteel hard gewerkt

slechts ƒ 1.690,-.

aan het formuleren van een T&M- standpunt. Het voorstel van de werkgroep zal uiteen worden gezet tijdens de eerstvolgende bijeenkomst van de

Voor reserveringen en meer informatie:

T&M-groep op 18 oktober a.s. Voor meer informatie kunt u contact opne-

Ten Hagen & Stam, Ingrid Hoevenagel, telefoon (070) 3045789 of

men met FHI, Sandra de Kleijn, e-mail [email protected].

www.tenhagenstam.nl. 13

Signalement oktober 2000

Benelux Electronics Market Conference Eten we elkaar op, gaan we over elkaar heersen of maken we elkaar als bedrijven tot edelen in de ‘supply chain’, die beheerst gaat worden door e-business, draadloze communicatie en speech recognition? Een dergelijke probleemstelling, in een global context, gaan de Belgische en de Nederlandse brancheorganisaties voor industriële elektronica op 2 en 3 november 2000 gezamenlijk te lijf. De vierde editie van de Benelux Electronics Market

conferentiedeelnemers stellingen verzameld voor de

Conference vindt ook dit jaar plaats in het Hilton in

namiddagdiscussie.

Antwerpen. Het sprekersprogramma ziet er schitterend uit en er is nu voor het eerst ook een conference-eve diner op de

PRESENTATIES

avond voor de conferentie. Op deze vooravond zal professor

Na de middag presenteren Philips (Kees den Otter, vice

Patrick Dewilde, directeur van DIMES, TU Delft en voorzit-

president software business development) en Alcatel twee

ter van STW, een leerzame en ludieke voordracht houden,

voorbeelden van nieuwe technologie/markt-ontwikkelin-

getiteld: ‘het e-Paleozoicum, oerkrachten in het elektroni-

gen die de rollen in de supply chain beïnvloeden: nieuwe

sche universum’.

hardware/software platformtechnologie voor embedded

Tijdens de conferentie op 3 november definiëren drie

toepassingen en de marktdoorbraak van hoogfrequenttechnologie. De twee laatste sprekers voor de discussiesessie

kopstukken de Electronics Supply Chain: professor Sicco Santema (SC Group/TU Delft), Siebren de Vries (CEO/DGA van Chess),

laten zien hoe nieuwe technologie enabling kan zijn voor de werking van de

Kees Hage (CEO van Semecs, de nieuwe naam voor de Nedworks Group)

supply chain. Wim Teunissen laat zien hoe e-business de positie van

en Ton Westendorp (CEO van Nedap).

componentendistributie wereldwijd beïnvloedt. Pascal Persyn van Syvox

Hoe het spel gespeeld wordt - via beheer van data in het proces van design

praat over speech recognition als enabler in de keten. Na het discussieuur is

tot productie - vertellen twee R&D managers (Theo van den Akker van

er nog volop tijd zijn om informeel te netwerken; de hele Benelux-branche

ASML en Theo Gransier van Uniphy/Gymna) en twee design tool-

wordt geacht aanwezig te zijn. Het complete conferentieprogramma met

specialisten (Tonnie Tuinte en Peter Bakker van Transfer). Tijdens het

inschrijfformulier is op te vragen bij FHI, telefoon (033) 4657507 of via

conferentielunch-interval zijn er posterpresentaties en worden onder de

www.fhi.nl/bemc2000.

Benelux Electronics Market Conference

Procurement & Technology a s u p p l y c h a i n a p p ro a c h

2000

Conference on the ongoing internationalisation of the Benelux Electronics Market Value Chain in general and the role of Supply Chain Management in particular. Presentations from DIMES, Getronics, SC Group, Chess, Semecs, Nedap, ASML, Gymna/Uniphy, Transfer, Philips Semiconductors, Mitec, Avnet, Syvox, Moeller Electric.

Thursday 2nd of November Friday 3rd of November Hilton Antwerp

Pre-conference dinner programme Fullday conference programme

INDUSTRIAL ELECTRONICS Dutch Branch Organisation for Industrial Electronics

For more information contact: FHI, Dutch Branch Organisation for Industrial Electronics, Telephone: 00 31 (0)33 465 75 07, E-mail: [email protected], Internet: www.fhi.nl/bemc2000.

Signalement oktober 2000

14

Electronics & Automation 2001 de backbone van ICT gebundeld Het nieuwe concept voor de vakbeurs voor industriële elektronica en technische automatisering is goed ontvangen door bedrijven in de branche. Bedrijven die nu inschrijven voor deelname aan Electronics & Automation 2001 blijken dat heel gericht te doen. Omdat de beurs de hele verticale keten bundelt die de ICT, Informatie & Communicatie Technologie realiseert, kijkt iedereen heel goed op welke plek, in welke cluster men zich wil presenteren. Meer dan eens schrijven bedrijven zich in met verschillende kleine stands in verschillende clusters. Marktgerichtheid heet dat.

Het nieuwe concept is door de

EXPOSITIEPROGRAMMA EN CLUSTERS

tentoonstellingscommissie

vast-

De vertaling van het aanbod aan industriële elektronica & technische auto-

gelegd in een schema waarin drie

matisering naar het expositieprogramma en de beursvloerclusters is

onderdelen bepalend zijn. Aan de kant van de exposanten is dat ener-

gemaakt aan de hand van de inmiddels bekende ‘ogen’. De titels daarvan

zijds de ‘traditionele’ elektronicabedrijfskolom, design, componenten, productie en engineering/integratie en anderzijds automatisering, de hard-&software integratietrajecten als besturingstechniek, communicatietechniek, sensortechnologie, power & motion control, beeldverwerking en mechatronica.

APPLICATIEMARKT

&

Consumer products Domotica Office equipment Medical equipment Telecom Industrial equipment Automotive & transport Aerospace & defence Safety & security Power distribution

ELEKTRONICA

Martin van den Brandt, T&M Systems B.V. Jos van Hartingsveldt, SEI Benelux B.V. (voorzitter) Pink Hillen, Multicore Benelux Jacques de Kort, Radikor Electronics B.V. Ben Maarleveld, Rohde & Schwarz Nederland B.V. Geert Mosterdijk, Tech 5 B.V. Ton Plooy, tbp Electronics b.v.

& Measurement,

Herman Tuininga, SE Electronics BV

is zowel voor de

Peter Wigleven, Radiall Nederland B.V.

exposanten als voor de bezoe-

zijn in het onderdeel elektronica niet gewijzigd: design & engineering,

kers een onmis-

components, electronics production. De ‘schakelcluster’ test- & measure-

bare faciliteit.

ment was er ook al. Nieuw zijn de ‘ogen’ embedded systems en communica-

M

Besturingstechniek Communicatietechniek Sensortechnologie Power & motion control Beeldverwerking Mechatronica

T

AUTOMATISERING

Product engineering Systeemintegratie

tweede

onderdeel, Test

Measurement

Productie

Het

&

Componenten

Test

System design System Engineering

Leden tentoonstellingscommissie E&A 2001

Het derde onderdeel wordt gevormd door de doelgroepen, de bezoekers

tion technology, de clusters waarmee het onderdeel automatisering wordt

aan het evenement. In het concept van Electronics & Automation zijn er

ingevuld en de elektronica aansluiting vindt bij haar applicatiegebieden.

tien doelgroepen gedefinieerd. Uit deze applicatiegebieden zullen het vooral de R&D, design en engineering georiënteerde bedrijven zijn die

CONGRESPROGRAMMA

de beurs en het congresprogramma bezoeken.

De tentoonstellingscommissie is hard aan het werk om invulling te geven aan het congresprogramma. Technologieoverdracht en marktontwikkeling

Werktitels congresprogramma Electronic Design Automation & The Internet Elektronicaproductietechniek, van design tot product en repair Opto-elektronica & beeldverwerking Power Technology, spanningstechniek Sensor- & Interfacetechniek, the sense of contact III

zijn daarbij de doelen. In dit stadium worden groepen van bedrijven geformeerd die de verschillende onderwerpen gaan invullen. Er is een shortlist gemaakt van werktitels die het uitgangspunt vormen voor de organisatie. Steeds gaat het om een combinatie van technologie en applicatie. Enkele opmerkelijke actuele onderwerpen: ‘industriële pc-techniek en embedded internet’, ‘hoogfrequent-techniek en draadloze communicatie’

Industriële PC-techniek & embedded Internet

(UMTS, Bluetooth, TETRA). Een tweetal titels zijn gereserveerd voor de

Hoogfrequent techniek, van outdated naar ICT-hype: wireless communication

elektronicaproductie, een vooral productietechnisch, een andere richting

Domotica, professionele elektronica of consumer products?

ERP en bedrijfsprocessturing in de elektronicaproductie.

Automotive, transport, aerospace & defence: data-acquisitie in testomgevingen

Bedrijven die willen aanhaken bij een van de onderwerpen of ideeën

Technologiemanagement in the valuechain: de main supplier als keyplayer

hebben voor de invulling van themapaviljoens, kunnen zich melden bij

ERP & Business Solutions in de Elektronica Industrie

FHI of bij een van de tentoonstellingscommissieleden.

15

Signalement oktober 2000

Sensor Technologie Club ‘gebundeld’ In het Sensor Technologie Club

technologieveld. Hiertoe is regelmatig overleg met ondermeer het sensor

profielenboek is het netwerk te

platform van technologiestichting STW en het ministerie van

vinden van sensortechnologie

Economische Zaken. Daarnaast is een raad van advies van de Sensor

ontwikkelende en producerende

Technologie Club samengesteld met daarin vertegenwoordigers van

bedrijven in Nederland. De club

overheid, technische universiteit en bedrijfsmarketing deskundigen. Het

bundelt de belangen van de

doel van dit alles is een zo goed mogelijke afstemming te krijgen tussen

bedrijven, met als doel: het snel-

de schakels die uiteindelijk moeten leiden tot innovatieve sensoren die

ler naar de markt brengen van

professioneel in de (wereld)markt gezet worden.

sensortechnologie.

De Sensor Technologie Club hield haar ledenvergadering op 27 septem-

De Sensor Technologie Club

ber over biosensoren. De gastheren van Applisense gaven hun visie op de

werkt aan belangenbehartiging

ontwikkeling van biosensoren en bespraken met name hun ervaringen

voor initiatoren in het sensor-

met biosensor-ontwikkeling.

Development Club:

van idee naar markt

Hoe kun je iets leren van Okkie Trooi?

stelde Johan van der Eyden van Arcap. Hij won met die stelling meteen de

Hoe kun je de bank voor jou laten

wisseltrophee, de MYTHOS voor het beste verhaal van het kwartaal, toege-

werken in plaats van andersom? Wat zit

kend door de winnaar van de vorige meeting, Nick Ray van Interay.

er tussen samenwerking op grond van

Wat de uitvoerige discussie uiteindelijk opleverde, was een aantal randvoor-

‘iemands blauwe ogen’ en ‘wurgcon-

waarden voor succesvolle samenwerking:

tracten’? Drie gechargeerde vraagstel-

- Er moet een gemeenschappelijk doel zijn waarbij beide partijen iets te

lingen schetsen de wereld aan dagelijks actuele problematiek die op tafel kwam in

de

laatstgehouden

winnen hebben. Johan van der Eyden

Development

Club kwartaalbijeenkomst op 28 juni.

- De samenwerkende partijen moeten een bepaalde mate van gelijkwaardigheid hebben ten opzichte van elkaar, in omvang, in kennisniveau, etcetera. - Geen van de partijen mag een zware machtspositie hebben over de andere. - De ‘culturen’ van de samenwerkende partijen mogen niet te ver uiteen

Cor Westerbaan van der Meij legde een schat aan technologie-informatie

lopen (de ‘yup’ en de ‘nerd’);

bloot via de website van het Europese FUSE-project. Iets soortgelijks deed

- Partijen moeten de meerwaarde ten opzichte van elkaar zien en erkennen;

Luc Holtzapfel van het Bureau Industrieel Eigendom. ‘Key-note speaker’

- De samenwerking moet project- en planmatig en efficiënt worden geor-

Wouter Pijzel van de NOVU (Nederlandse Orde van Uitvinders) maakte

ganiseerd. Als samenwerking leidt tot eindeloos overleg, dan werkt het niet.

heel wat los met zijn verhaal “Van idee naar markt, wat er allemaal mis kan

Het bestuur van de DevClub en een speciale werkgroep is mede naar aanlei-

gaan”. Zijn adagium ‘3 X O + O’ was helder en leerzaam. Volgens hem zijn

ding van deze input en ervaringuitwisseling begonnen een actieplan op te

drie typen onderzoeken, te weten nieuwheidsOnderzoek, marktOnderzoek,

stellen dat moet leiden tot concrete samenwerkingsprojecten tussen

technisch Onderzoek en een Ondernemingsplan allemaal nodig op de weg

DevClub-leden. Verwacht wordt dat dit plan in de volgende kwartaalmeeting

van idee naar vinding naar markt. Geld heb je ook nodig. Maar kies dan als

gepresenteerd kan wor-

het even kan voor geld ‘met toegevoegde waarde’. Liever een ‘Business Angel’,

den, op 19 oktober bij

die betrokken is en kan helpen op de weg naar de markt, dan een bank of

Te Strake in Deurne.

venture fund waar alleen in geld en rendement wordt gedacht zonder interesse in het leveren van toegevoegde waarde. Tijdens het tweede deel van de

Te Strake won in 1993

DevClub-meeting kwamen de leden aan het woord: hoe kun je als bedrijf in

de Mechatronics Trophy

de ontwikkelsfeer met anderen samenwerken, wat kan het opleveren en wat

met de ontwikkeling

kan er mis gaan? “Als een bedrijf met een Yuppencultuur moet samenwer-

van een garen-

ken met een organisatie van techneuten en nerds, dan gaar het snel fout”,

voorbereidingseenheid.

Signalement oktober 2000

16

Platform Industrial Business Solutions gaat aan de slag De kloof tussen business-IT en proces-IT wordt steeds kleiner. De

en personen uit de business-IT en die uit de proces-IT. Dat partijen uit

werelden van de procesbesturing en die van bedrijfsprocessturing

de business-IT nu samenwerken binnen de branche Industriële

komen steeds dichter bij elkaar, onder andere doordat de gebruikte tech-

Automatisering is door partijen uit de procesindustrie en de semi-

nologieën steeds beter met elkaar te koppelen zijn. Het dichten van deze

procesindustrie met instemming begroet. TOP DOWN BENADERING Kenmerkend voor het platform is dat het zich richt op de inbedding van productieprocessen in bedrijfsprocessen. Het gaat dus veel verder dan het sec verzorgen van technische koppelingen. Het vereist onder meer performance indicators en een benadering die vanuit de bedrijfsstrategie

komt

performance

tot

die

indicators.

Voorbeelden van hoe dit in zijn werk kan gaan, worden ondermeer

gepresenteerd

bij het seminar Industrial Business Solutions op 9 en 12 oktober tijdens het kloof wordt verticale integratie genoemd. Voor de FHI-branche

seminarprogramma.

Industriële Automatisering was deze marktontwikkeling reden in het afgelopen half jaar een groep software-bedrijven uit te nodigen om te

De meest recente informatie

spreken over de haalbaarheid van een nieuw cluster binnen de branche

over het platform IBS is te

Industriële Automatisering. Dit initiatief werd al snel gedragen door de

vinden op internet

interesse en inzet van partijen uit de business-IT. Zij zagen in dat het

www.platformibs.nl.

samenbrengen van business-IT en proces-IT een belangrijke toege-

Geïnteresseerden kunnen

voegde waarde kan betekenen voor de eindklant. Verder bleek dat een

contact opnemen met FHI,

aantal partijen uit de business-IT al regelmatig in projecten samenwerkt

Leo Oosterveen, e-mail

met andere bedrijven uit de FHI-branche Industriële Automatisering. Er

[email protected].

Jules Vos presenteerde als voorzitter ’zijn’ platform tijdens de persconferentie HI2000.

was echter duidelijk sprake van een cultuurverschil tussen de bedrijven

Interkama 2001 Het is zo langzamerhand traditie dat een aantal FHI-bedrijven in een

uit veel verschillende landen trekt. Daardoor is deelname aan

collectieve FHI-stand op de Interkama in Dusseldorf staan. Interkama

Interkama niet alleen aantrekkelijk voor bedrijven die de Duitse markt

is de Duitse tegenhanger van Het Instrument als het gaat om

willen benaderen; ook bedrijven die internationale contacten zoeken,

industriële automatisering. Ook dit jaar is FHI benaderd door de

komen hier aan hun trekken.

organisatoren van de Interkama voor het organiseren van een collectieve stand op de Interkama 2001.

Direct na onze eigen beurs Het Instrument 2000 ontvangen leden van

De voorgaande collectieve stand in 1999 werd bemand door twaalf

FHI een uitnodiging om deel te nemen aan dit collectief. Voor meer

bedrijven en had een oppervlakte van ongeveer 350 vierkante meter.

informatie over Interkama: FHI, Leo Oosterveen, telefoon (033)

De ervaringen van deze twaalf bedrijven zijn dat Interkama bezoekers

4657507.

17 Signalement oktober 2000

FHI/SBC Elsevier Opleidingen HONDERDEN MENSEN OPGELEID IN MEET- EN REGELTECHNIEK Op de beurs Het Instrument 1998 werd de samenwerking aangekondigd tussen FHI-branche Industriële Automatisering en SBC Elsevier Opleidingen. Die samenwerking heeft sindsdien haar vruchten afgeworpen. In anderhalf jaar tijd hebben tussen de 400 en 500 cursisten de opleidingsmodule ProcesInstrumentatie Technicus met succes doorlopen. De opleiding, die uitgaat van instroom van mensen op mbo is nu in vijf edities gegeven. Inmiddels is de vervolgmodule die opleidt voor Support Engineer gereed. Deze module wordt gepresenteerd op Het Instrument 2000. De volgende stap zal de ontwikkeling van de module ‘commercieel technicus’ zijn.

Voor het vakgebied “meet- en regeltechniek” is twee jaar geleden een

TOEGEPASTE VELDBUSTECHNOLOGIE

vernieuwde opleiding gestart waarbinnen cursisten zijn opgeleid tot

Op dit moment worden twee internationale veldbusnormen voor de

ProcesInstrumentatie Technicus. Deze cursisten kunnen nu doorstromen

procesindustrie toegepast: Foundation Fieldbus en Profibus DP/PA.

naar Support Engineer. De commercieel technische module komt daar

Daarnaast wordt de ActorSensor Interface veelvuldig toegepast voor

straks bovenop. De opleiding bestaat op dit moment uit maximaal zes delen

discrete I/O. Deze bussytemen zijn tegenwoordig ook geschikt voor

die al dan niet in combinatie gevolgd

toepassing

kunnen worden.

omgevingen.

Deze delen zijn:

Om de cursisten een installatie in

• Field Instruments

bedrijf te stellen en te controleren

• Control & Documentation

die is uitgerust met veldbustechno-

• Computerregel- en besturings-

logie, is een procesinstallatie ontwik-

systemen

in

explosiegevaarlijke

keld die met eerder genoemde veld-

• Start-up & Maintenance

bussen is uitgerust.

• Interfacing & Storing zoeken

Alle voordelen die een veldbussy-

• Toegepaste Veldbustechnologie

teem biedt, zijn in deze installatie

• Communicatie & Kwaliteit

opgenomen, zoals

(Support Engineer).

bekabeling en Asset Management

Ondertekening samenwerking tijdens Het Instrument ’98

Twee jaar geleden is voor het deel

overzichtelijke

met uitgebreide diagnostische moge-

“Instrumentatie, documentation en Control” een practicum gebouwd. Dit

lijkheden. De besturing wordt uitgevoerd door een DCS-systeem met drie

bestaat uit een aantal werkende processen met instrumentatie uitgevoerd

werkstations. Alle toegepaste transmitters en regelklepen zijn voorzien

in de laatste stand van de 4…20mA techniek.

van een veldbusaansluiting. Sommige bezitten het Foundation Fieldbus protocol en een aantal is uitgerust met Profibus PA mogelijkheden.

Zo wordt bijvoorbeeld de flow gemeten met behulp van massaflowmeters, magnetisch inductieve flowmeters (MID), vortexflowmeters en meetschij-

Om een aantal procesparameters ook lokaal af te lezen, is gebruik

ven. Daarnaast zijn natuurlijk ook de parameters zoals druk, drukverschil,

gemaakt van Profibus PA indicators. Alle discrete I/O voor het starten en

temperatuur, niveau maar ook de kwalitatieve parameters zoals ph en

stoppen van bijvoorbeeld de pompen is gebruik gemaakt van de AS-

geleidbaarheid in de processen verwerkt. Elk proces is uitgevoerd met

Interface. Door gebruik te maken van deze moderne veldbustechnologie

regelaars en regelkleppen.

gaan er, behalve een krachtstroomkabel, slechts drie communicatiekabels vanaf het DCS-systeem naar de gehele installatie. De bediening kan via

De besturing wordt door plc’s uitgevoerd en enkele processen zijn voor-

drie operator stations worden uitgevoerd. Een speciaal gebouwde mobiele

zien van een soft plc en scada systeem. Alle toegepaste transmitters zijn

trainingsinstallatie, waaraan alle leveranciers die bij FHI zijn aangesloten

uitgevoerd met het 4..20mA Hart protocol.

hebben bijgedragen, zal worden opgesteld in de Fieldbus Foundation stand op Het Instrument Industriële Automatisering 2000. Voor nadere

Door gebruik te maken van deze processen kunnen cursisten in de prak-

informatie:

tijk de theorie toetsen.

(trainer/adviseur), telefoon (078) 6253753.

Signalement oktober 2000

18

SBC

Elsevier

Opleidingen&Advies,

Erik

Karsemeijer

Model voor het testen van instrumenten Een gezamenlijke taskforce van fabrikanten, gebruikers en testhuizen

ren. Het vastleggen van een format voor specificaties bleek moeilijk te

heeft recent een feasibility study afgerond. De studie was gericht op het

zijn. Niettemin zien beide partijen, de leveranciers en de fabrikanten van

ontwikkelen van een methode die de verificatie van specificaties van

de branche IA en de gebruikers van WIB goede toekomstmogelijkheden

instrumenten buiten de muren van de fabrikant overbodig maakt. WIB

voor een dergelijke audit-achtige samenwerkingsvorm. Brede en interna-

wil voor de bedrijven die bij haar aangesloten zijn, testrapporten

tionale

beschikbaar hebben op het moment dat een nieuw instrument op de

uitkomsten is uiteraard een

markt verschijnt, zonder veel testkosten.

noodzakelijke voorwaarde waar

acceptatie

van

de

beide partijen aan moeten gaan De oplossing wordt gezocht in een methodiek van verificatie tijdens het

werken.

ontwikkelproces van het instrument, op de locatie van de fabrikant. Bij twee IA-leden, Enraf en Endress&Hauser, is een pilot uitgevoerd. Uit die

Tijdens de beurs Het Instrument wordt daaraan gewerkt. Daarom heeft

pilot bleek dat een dergelijke verificatie zonder problemen bij de fabri-

WIB zelf ook een stand op de beursvloer.

kant uitgevoerd kan worden. De problematiek wordt onder de aandacht gebracht in het seminar met Het ontwikkelde theoretische model moet een basis vormen voor repro-

de toepasselijke titel ‘The Sense of Contact’, woensdag 11 oktober,

duceerbaarheid van de methode bij verschillende fabrikanten, maar

Jaarbeurs Utrecht, Bernhardzaal.

werd door een van de participanten als enigszins ‘wereldvreemd’ erva-

PLatform OmgevingsTechnologie PROFIELEN EN STRATEGIE Het nieuwe PLOT profielenboek is verschenen. De profielen in het PLOT profielenboek 2000-2001 bestaan uit een korte bedrijfsschets aangevuld met foto’s van de contactpersonen. Daarmee is het PLOT profielenboek de ingang geworden tot het netwerk van bedrijven en instituten op het gebied van omgevingstechnologie. STRATEGIEONTWIKKELING Het PLOT-bestuur werkt op dit moment aan een strategisch plan voor de toekomst van het platform. De eerste brainstormsessie over de toekomst van het PLOT maakte duidelijk dat een strategieproces kan helpen de koers van het PLOT

FHI-IA/WIB liaison krijgt nieuwe gezichten

duidelijker uit te stippelen.

Twee ‘nieuwe’ mensen gaan deeluitmaken van het

Inmiddels zijn drie brainstormsessies gepland. Het is de bedoeling

halfjaarlijkse overleg tussen de leveranciers van de

dat deze uiteindelijk resulteren in een document dat onder de leden

FHI-branche Industriële Automatisering en de

verspreid zal worden voor eventueel commentaar.

industriële instrumentatie gebruikersgroep WIB. Arend Meijer (FischerRosemount) vervangt als nieuw IA-bestuurslid de afgetreden Frans Stevens,

Daarna zullen bestuur en leden zich hiervan moeten committeren en overgaan tot acie! Het PLOT-profielenboek is gratis beschikbaar en opvraagbaar bij Sandra van Dusschoten van FHI.

Tom Kuperij

terwijl de nieuwe WIB-manager Tom Kuperij zijn voorganger Bart Danen opvolgt.

Van het liaisonoverleg maken verder deel uit, Henry van Adelberg (Samson) als voorzitter van de branche IA, Jacob Shakouri (Heineken) als voorzitter WIB en Kees Groeneveld, branchemanager IA. 19

Signalement oktoberi 2000

Nieuws

Succesvolle strategieworkshop USPI-NL Hoe bereiken we een doorbraak in de standaardisatie van data-opslag en dataverkeer in de engineering omgeving van de procesindustrie en waarom willen we dat eigenlijk? Deze twee basisvragen stonden centraal in een intensieve strategieworkshop op woensdag 23 augustus en raken daarnaast het bestaansrecht van USPI-NL en haar samenwerking met ondermeer FHI. De deelnemers aan de

hun softwarepakketten en applicatiemethodes. Softwarematige import

workshop werden het

en export moet in elk geval nu gerealiseerd kunnen worden.”

eens over een zestal

“De bereikte resultaten en potentiële resultaten van het standaardisatie-

stellingen.

werk moet veel meer en beter worden ‘verkocht’.”

“We moeten de STEP

“Een overlegplatform tussen de belanghebbende partijen is onontbeer-

AP221 standaard nu zo

lijk, dus USPI-NL moet blijven.”

snel

mogelijk

ISO-

geaccepteerd krijgen en

USPI-NL-manager Paul van Exel had een selecte groep van achttien

zonder overdreven am-

deskundigen bijeengebracht in Holiday Inn Soestduinen; allen bedrijfs-

bities

resultaatgericht

manager met oog voor het belang van moderne informatietechnologie

verder werken aan de

in de engineeringomgeving. Alle ‘bloedgroepen’ waren vertegenwoor-

inhoud. Daarbij moe-

digd: plantowners, engineering contractors, equipment vendors en soft-

ten we de ogen open houden voor en gebruik maken van de verdiensten

ware vendors. Van de twee laatstgenoemde groepen waren FHI-leden en

van aanpalende standaards, zoals ISO 15926.”

was het FHI-bureau aanwezig. Na een lange dag hard werken onder

“Voor bedrijven die willen implementeren moet er een strategisch stap-

leiding van USPI-NL boardmember Gert Jan Kaper van Cap Gemini,

penplan komen. Zo’n stappenplan moet strategisch zijn en beschikbaar

bleef bij de deelnemers het gevoel: ‘We gaan zinvol vooruit, al is er nog

voor elk type bedrijf in de industrieketen.”

veel te doen’. Afgesproken werd dat de conclusies worden vertaald in

“De binnen het AP221-traject bereikte resultaten moeten nadrukkelijk

werkplannen voor de komende twee tot vier jaar.

onder de aandacht worden gebracht van met name de belangrijke internationale samenwerkingsverbanden die bezig zijn met e-business-

Iedereen was ook volledig overtuigd van de economische noodzaak het

initiatieven.”

traject te vervolgen. Het meest vergaand daarbij waren de analyses van

“Het is de hoogste tijd om de software-industrie nu volledig te betrek-

enkele aanwezige engineering contracting firma’s: “Het is de enige weg

ken bij de implementatie van de huidige standaardisatieresultaten in

naar productiviteitsverbetering en overleving.”

Brochure over STEP

De succesvolle invoering van een ‘open’ standaard als STEP staat of valt met

Onlangs verscheen de brochure ‘STEP: de wereldtaal voor digitale communi-

stimuleren voeren de brancheorganisaties FHI, FME-CWM, ITC en VNCI

catie’. De publicatie geeft aan op welke manier STEP de bedrijfsvoering en de

samen met USPI-NL, het ministerie van Economische Zaken en SENTER,

aanverwante activiteiten van een bedrijf kan beïnvloeden en verbeteren. Ook

een ‘awareness programma’ uit. Dit programma richt zich op de bewustwor-

geeft de brochure een helder overzicht van de huidige stand van zaken rond

ding van STEP en gaat in op aspecten als: wat houdt STEP in en waar en hoe

STEP. Nieuwe elektronica en hard- en software maken veel complexere

moet het worden toegepast.

de snelheid van acceptatie door een grote groep gebruikers. Om dit proces te

processen mogelijk. Hiermee ontstaat tegelijkertijd een toenemende behoefte aan communicatie

Deze zaken komen terug in de brochure ‘STEP: de wereldtaal voor digitale

tussen grootschalige en complexe gegevensbestanden.

communicatie’. Maar STEP is nog niet klaar en volop in ontwikkeling. De brochure geeft daarom ook een beeld van de stand van zaken.

Deze bestanden bevinden zich echter meestal bij verschillende bedrijven, in verschillende hard- en software-omgevingen, met alle problemen in de

De publicatie is onder bestelnummer ITC-i-13 te bestellen bij het

onderlinge communicatie van dien. Om deze verschillende bestanden toch

Servicecentrum van de Vereniging FME-CWM , telefoon (079) 3531100, fax

succesvol met elkaar te laten communiceren is STEP (Standard for The

(079) 3531365, e-mail [email protected]. De brochure kost ƒ 37,50.

Exchange of Product) in het leven geroepen.

(Deze prijs is exclusief btw en inclusief verzendkosten.)

Signalement oktober 2000

20

Nieuws

Onderzoek naar STEP-gevoeligheid FHI en USPI-NL voeren geza-

behoeften en wensen van bedrijven, ook al zullen die vaak meer impliciet

menlijk een onderzoek uit naar

dan expliciet zijn. FHI en USPI-NL werken samen in het STEP-awareness-

de mate waarin bedrijven in

programma. Zij hopen dan ook dat het doornemen van de vragenlijst de

Nederland open staan voor de

bedrijven op het spoor zet van de bewustwording dat iedereen met deze

invoering van engineering auto-

materie aan de slag moet. Met name wordt aandacht gevraagd voor de

matisering via gestandaardiseerde

constatering dat er samenhang bestaat tussen e-business-achtige ontwikke-

opslag en uitwisseling van data.

lingen, standaardisatie van elektronische uitwisseling en opslag van gege-

Enkele duizenden bedrijven die

vensbestanden, en een nieuwe werkwijze, een nieuwe bedrijfsorganisatie

rechtstreeks of indirect te maken

die het gevolg is van de noodzaak informatiestromen te beheren en te

hebben

ontwerp, bouw,

beheersen. In het onderzoek worden de vier meest relevante partijen bena-

onderhoud, ‘revamp’ en ontman-

derd: de plantowners in de procesindustrie, de engineering contracting

teling

met

procesinstallaties

bedrijven, de leveranciers van proces equipment en de leveranciers van

ontvangen een korte vragenlijst.

van

software die wordt gebruikt zowel bij de procesbesturing als ter beheer van

Die vragenlijst is bedoeld om informatie boven water te krijgen waarmee

de informatie rond de engineering. Uit de omschrijving van de twee laatst

USPI-NL en FHI voor zichzelf en voor het ministerie van Economische

genoemde groepen bedrijven blijkt dat alle leden van de branche

zaken toekomstige beleidsacties kunnen voorbereiden en kunnen toetsen

Industriële Automatisering hiertoe behoren. De daadwerkelijke uitvoering

of ze op de goede weg zijn met de lopende acties. Vanzelfsprekend is de

van het onderzoek is neergelegd bij FHI en is in handen van Paul Petersen.

vragenlijst zo opgesteld dat de uitkomsten inzicht zullen geven in de

De presentatie van de resultaten wordt begin december 2000 verwacht.

IT-workshop ‘introductie op AP221’ Op 27 september organiseerde FHI voor de derde maal samen met USPI-

drie workshops, beschikken zo’n vijftig it’ers over de technologische basis-

NL een cursorische workshop voor it-specialisten ter introductie van de

kennis van STEP AP221. De verwachting is dat deze workshop de

standaardisatie technologie van STEP AP221. Drie ontwikkelaars van de

komende jaren nog een- of tweemaal per jaar gegeven zal worden. Verdere

standaard droegen hun kennis over aan vijftien mensen die de applicaties

verspreiding van de kennis is noodzakelijk omdat alleen dan voldoende

moeten gaan bouwen. De workshop was weer goed bezet en inmiddels, na

mensen beschikbaar zijn om applicaties te kunnen realiseren.

Bezwaren tegen verkoop Holland Metrology aan TNO Eind juni hebben de ministers van Financiën en Economische Zaken hun

kalibratie van krachtmeetsystemen. Bovendien maakt de VLW zich ernstige

voornemen bekend gemaakt om de aandelen van de Staat in Holland

zorgen over de continuïteit van de metrologische kennis en infrastructuur

Metrology N.V., moedermaatschappij van het NMi, te verkopen aan TNO.

in Nederland. Ook internationaal gezien kunnen twijfels ontstaan over de

De VLW heeft bij de Vaste Kamercommissie voor Economische Zaken en bij

betrouwbaarheid van de keuringsgegevens van het NMi, aangezien zij via

de Nederlandse Mededingingsautoriteit bezwaar aangetekend tegen deze

TNO tevens commerciële activiteiten zou ontplooien of daaraan gelieerd zal

aandelenverkoop omdat deze overname volgens haar ten koste zal gaan van

zijn. Het betreft dezelfde bezwaren als die destijds zijn geformuleerd tegen

de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van Holland Metrology. Door het

de verzelfstandiging van het IJkwezen tot Holland Metrology.

samengaan ontstaat een monopoliepositie in Nederland op het gebied van

Uiteraard houdt FHI u op de hoogte over de verdere gang van zaken.

VLW-Beursnieuws Tijdens Het Instrument 2000 is de VLW vertegenwoordigd in het weeg-

leden van de VLW interesse bestaat voor deelname (middels een collec-

cluster. Het weegcluster bevindt zich in hal 9 van de Jaarbeurs, vlakbij de

tief) aan de beurs Ecotech die in het voorjaar 2001 plaatsvindt.

overloop naar de aanpalende vakbeurs Machevo. Bovendien heeft de VLW

Mogelijkerwijs kan tijdens deze beurs of een van haar satellietbeurzen een

zich samen met FHI ingespannen om tijdens de beurs een congres

congres worden georganiseerd door de VLW. Tijdens de algemene leden-

“Wegen en Doseren” op touw te zetten. Het thema luidt: “Wegen, beheers

vergadering op 15 november a.s. zullen de beide beurzen en de rol van de

uw processen”. Verder wordt momenteel geïnventariseerd of onder de

VLW hierin aan de orde komen.

21

Signalement oktober 2000

Ledenvergadering Lab Technologie onder het aantal exposanten, het aantal vierkante meters en de (Belgische) bezoekerswerving. - Beleid en activiteiten brancheorganisatie: naar aanleiding van het in 1998 gepresenteerde rapport “Laboratorium Technologie naar het jaar 2000” werd de huidige stand van zaken besproken. Geconcludeerd werd dat aan het rapport inmiddels grotendeels uitvoering is gegeven. Aansluitend aan de Algemene Ledenvergadering hield de heer L.H.M. Op 23 juni 2000 vond de jaarlijkse Algemene Leden-

Knaven van het bureau een uitgebreide presentatie over het internet-

vergadering van de Nederlandse brancheorganisatie voor

project TechnoBase. TechnoBase is het virtuele knooppunt voor industrie,

Laboratorium

wetenschap en gezondheidszorg, waar aanbieders op deze markten hun

Technologie

plaats

in

restaurant

Groot

Kievitsdal te Baarn.

product- en technologie-informatie bundelen tot een compleet aanbod dat via internet toegankelijk is. De deelnemers aan TechnoBase worden

Tijdens de Algemene Ledenvergadering kwamen de volgende onderwer-

met hun informatie in verschillende rubrieken (databases) opgenomen.

pen aan de orde:

Behalve de databases biedt TechnoBase bedrijven een instapmodule voor

- Terugblik op 1999

een virtuele vakbeurs eventueel in combinatie met e-commerce. Het

- Een mogelijk nieuw beursconcept. Gezien de trend in de Europese

onderhoud aan TechnoBase kan door de deelnemers zelf worden verricht

vakbeurzen moest geconcludeerd worden dat de organisatoren van

met behulp van een unieke login-code en een password die via internet

vakbeurzen zeer voorzichtig moeten zijn met het eventueel wijzigen van

direct toegang verschaffen tot de eigen informatie binnen de databases.

een bestaand beursconcept. Besloten wordt dat na afloop van Het

Op eenvoudige wijze kan de deelnemer vervolgens zelf wijzigingen door-

Instrument 2000 in oktober 2000 de exposanten geënquêteerd zullen

voeren.

worden. De resultaten van de enquête zullen tijdens een informele ledenbijeenkomst worden gepresenteerd, waarna gezamenlijk gediscus-

olo

gi

e-

da

i rt

ue

le

chn

•V nten Fa b r i k a

deerd en zullen door de notaris worden geformaliseerd.

Pr o d u c t e n erce • • Te

se

dat de gewijzigde statuten niet in strijd zijn met de nieuwe Mededingingswet. De nieuwe statuten werden door de leden geaccor-

r

mm

ba

- Statuten brancheorganisatie: van het NMa is formeel bericht ontvangen,

k

u be

-co

ta

va

sieerd kan worden over de te volgen koers na 2000.

E s•

- Branchemanagement: de heer mr.drs. J.R. Bakker en mevrouw M.H. van den Berg zullen het branchemanagement voor de branche Laboratorium

Hét virtuele knooppunt voor industrie, wetenschap en gezondheidszorg

Technologie voeren, waarbij Marina van den Berg zoveel mogelijk het eerste aanspreekpunt voor de leden zal zijn. De heer L.H.M. Knaven is per juni 2000 (gedeeltelijk) vrijgemaakt om het internetproject TechnoBase dat FHI heeft opgezet, verder te ontwikkelen en in de markt te zetten. - Financiën: het excerpt van de FHI-jaarrekening 1999 en accountantsverklaring werden besproken waarna de vergadering aan de penningmees-

Voor meer informatie over TechnoBase: FHI, Luc Knaven, e-mail

ter en het bureau decharge over 1999 verleende.

[email protected], www.technobase.nl.

Kandidaten bestuur LT

- De contributie wordt per 1 januari 2001 vastgesteld op ƒ 1.500,- per lid.

De branche Laboratorium Technologie gaat het vijfkoppige

- Het door MKB Nederland aan FHI berekende contributiebedrag wordt

bestuur uitbreiden. Daarom is de leden van deze branche tijdens

hoofdelijk omgeslagen over het aantal FHI-leden en aan de FHI-leden

de Algemene Ledenvergadering op 23 juni 2000 en via een brief

doorbelast.

(dato 17 augustus) verzocht suggesties te doen voor kandidaat-

- Samenstelling bestuur: de vergadering ging accoord met het voorstel het

bestuursleden. Naar aanleiding hiervan is inmiddels een aantal

bestuur met twee bestuursleden uit te breiden. De leden werd gevraagd

reacties ontvangen. Vervolgens zal met een aantal geïnteresseer-

suggesties te doen voor potentiële kandidaat-bestuursleden.

den een gesprek worden gevoerd, waarna de leden over een even-

- Tentoonstelling Het Instrument 2000: toelichting stand van zaken, waar-

Signalement oktober 2000

22

tuele voordracht van kandidaten geïnformeerd zullen worden.

Clusters binnen brancheorganisatie LT Op dit moment is binnen de branche Laboratorium Technologie een zevental clusters actief. Een overzicht. CLUSTER ANALYTISCHE INSTRUMENTEN

CLUSTER BIOTECHNOLOGIE

In dit cluster vertegenwoordigen ongeveer 25 organisaties de volgende

Het cluster Biotechnologie is begin 2000 opgericht, met name om een

productgroepen:

betere profilering te realiseren tijdens Het

- UV/VIS Spectrometrie

Instrument 2000. Tijdens de bijeenkomsten van

- Fluorescentie Spectrometrie

het cluster wordt de invulling van het tentoon-

- Infrarood Spectrometrie

stelling op het gebied van de biotechnologie

- Atoomabsorptie Spectrometrie

besproken, evenals andere tentoonstellingsmoge-

- Inductively Coupled Plasma (ICP)

lijkheden zoals road shows. Verder worden de

- Inductively Coupled Plasma/MS (ICP/MS)

ontwikkelingen in de branche besproken en

- Organische Massa Spectrometrie

wordt van gedachten gewisseld over gezamenlijke

- Gaschromatografie

problematieken en activiteiten. In dit cluster

- Hogedruk Vloeistofchromatografie

vindt op dit moment nog geen economisch onderzoek plaats.

- Capillaire Electroforese - Dataverwerkingsapparatuur voor Chromatografie

CLUSTER LABORATORIUM

- Thermische Analyse

INFORMATIE MANAGEMENT SYSTEMEN (LIMS)

Elk half jaar verstrekken deelnemers de omzetgegevens aan de notaris en

In het cluster LIMS zijn de volgende productgroepen vertegenwoordigd:

worden die gegevens getotaliseerd. Tijdens een clusterbijeenkomst (twee

- licenties (nieuwe licenties en upgrades)

keer per jaar) worden behalve de cijfers ook de ontwikkelingen in de

- services (implementatie, projectmanagement, training, consultancy)

markt besproken.

- onderhoud (interfaces, hardware) - periferie (hardware en software).

CLUSTER STOVEN EN CENTRIFUGES In het cluster Stoven en Centrifuges zijn de volgende productgroepen vertegenwoordigd:

Elk jaar verstrekken deelnemers de omzetgegevens aan de notaris verstrekt en worden deze gegevens getotaliseerd. Tijdens de clusterbijeenkomsten worden onder andere de cijfers en de ontwikkelingen in de markt besproken.

- Droogstoven - Broedstoven - CO2-Stoven - Koelbroedstoven - Microcentrifuges - Laagtoerig gekoeld - Laagtoerig ongekoeld - Accessoires Elk half jaar verstrekken deelnemers de omzetgegevens aan de notaris en worden die gegevens getotaliseerd en aan de deelnemers toegezonden. Tijdens een clusterbijeenkomst (een keer per jaar; in het voorjaar) worden de (jaarlijkse) cijfers en de ontwikkelingen in de markt besproken.

CLUSTER OPTISCHE INSTRUMENTEN In het cluster Optische Instrumenten zijn de volgende productgroepen vertegenwoordigd: - Biomedisch: rechtopstaande microscopen en omgekeerde microscopen - Industrieel: rechtopstaande microscopen en omgekeerde microscopen - Stereomicroscopen - Microscoopaccessoires - ”Losse onderdelen”. Elk jaar verstrekken deelnemers hun omzetgegevens aan de notaris verstrekt en worden de gegevens getotaliseerd. Tijdens de clusterbijeenkomst bespreekt men de jaarlijkse cijfers en ontwikkelingen in de markt. CLUSTER TOC (TOTAL ORGANIC CARBON)

CLUSTER LABORATORIUM MEUBILAIR

Op dit moment vinden verschillende startbijeenkomsten plaats, met als

In dit cluster zijn de leveranciers van Laboratorium Meubilair vertegen-

doel het TOC-cluster opzetten en nader vormgeven, al dan niet gekoppeld

woordigd. In dit cluster vindt op dit moment nog geen economisch

aan een economisch onderzoek. Zodra de definitieve vormgeving bekend

onderzoek plaats.

is, wordt daarover nadere informatie verstrekt.

De deelnemers aan het cluster komen bij elkaar om de ontwikkelingen in

FHI-leden met interesse in deelname aan een van de bovengenoemde

de markt of gezamenlijke problematieken te bespreken.

clusters, of interesse in het opzetten van een nieuw cluster, kunnen contact opnemen met de brancheorganisatie Laboratorium Technologie, Marina van den Berg, telefoon (033) 4651063.

23

Signalement oktober 2000

Bezoekerswerving België

Biopartner

Voor deze editie van de beurs

Enige tijd geleden heeft de brancheorganisatie Laboratoruim Technologie

plegen FHI en haar leden extra

een gesprek gevoerd met het ministerie van Economische Zaken in

inspanningen om Belgische bezoe-

verband met het “Actieplan Life Sciences”. Vanuit het ministerie van

kers naar de beurs te trekken. Naar

Economische Zaken is de Stichting BioPartner in het leven geroepen, die

aanleiding van het besluit van de

de strategie zal ontwikkelen en toezicht zal houden op de actielijnen die in

Algemene Ledenvergadering is door

het Actieplan Life Sciences genoemde zijn. Inmiddels heeft FHI ook een

een werkgroep werving potentiële

gesprek gevoerd met de directeur van BioPartner.

bezoekers België een plan opgesteld

BioPartner heeft de volgende missie opgesteld:

voor het werven van Belgische

- BioPartner wil Nederland tot de top drie landen van Europa laten

bezoekers

voor

de

beurs

Het

Instrument 2000. Zo is bijvoorbeeld aan ongeveer 15.000 Belgische relaties (waardoor het overgrote deel van de relaties van de laboratoriumbranche gedekt wordt) een uitnodiging verzonden om de beurs Het Instrument 2000 Laboratorium Technologie te bezoeken.

behoren - BioPartner wil het centrale aanspreekpunt zijn voor potentiële ondernemers op het gebied van Life Sciences - BioPartner wil dit bereiken door een inspirerend en ondernemersgericht klimaat te scheppen - BioPartner initieert, stimuleert, coördineert en houdt toezicht op het

Voor Belgische relaties die zich aanmelden bij het bureau van FHI zijn

verstrekken van benodigde hulp voor het opstarten en doorgroeien voor

toegangskaarten ter beschikking gesteld, evenals catalogi. Verder kunnen

ondernemingen op het gebied van Life Sciences

de Belgische relaties ’s ochtends na aankomst in de centrale hal van de Jaarbeurs bij “International Visitors” een kopje koffie gebruiken.

Om dit te bereiken is het volgende model opgesteld:

On-line metingen in de bioprocestechnologie Tijdens Het Instrument 2000 organiseert de werkgroep Bioreactoren van de NBV in samenwerking met FHI een symposium met als thema: Online metingen in de bioprocestechnologie. Het symposium vindt plaats op 10 oktober, van 9.00 tot 13.15 uur in de

Het ministerie van EZ heeft besloten vanaf 1 januari 2000 jaarlijks 20

Jaarbeurs Utrecht. Er worden verschillende lezingen gegeven:

miljoen te investeren in het ondersteunen van startende bedrijven in de

- Kees Koopal, TNO, Chemische sensoren voor de bioprocestechnologie

Life Sciences. Expliciet wordt daarbij melding gemaakt van Mibiton als de

- Ronald Neeleman, RIVM, Schatting van specifieke groeisnelheden uit

stichting die op basis van de ontwikkelde methode (Revolving fund) het

on-line en off-line metingen - Arthur Oudshoorn, Applisens, Valkuilen en voetangels bij de meting van zuurstof in bioreactoren - Nigel Rimmer, YSI Ltd., Measurement of dissolved CO2 using a fiber optic sensor

apparatenfonds moet beheren dat ten dienste staat van startende bedrijven. EZ stelt daarvoor 2 miljoen per jaar ter beschikking voor de duur van vijf jaar. Hoe exact de startende bedrijven en de kennisinstelling gebruik gaan maken van dit fonds, moet nader uitgewerkt worden. Met het revolving fund dat Mibiton zelf heeft gerealiseerd (ongeveer 11

- Pieter Eisenberg, Labotec, process trace, a versatile tool for on-line monitoring of processes

miljoen) en de 10 miljoen van EZ kan Mibiton ongeveer 4 miljoen per jaar in de komende vijf jaar investeren.

- Frank de Vos, Skalar, In-line analyseren met behulp van fluorescentie en de Spectro Fluorescence Signature techniek

Binnenkort hoopt Mibiton de regels te publiceren. In elk geval heeft het bestuur al 4 miljoen voor 1999 uit het revolving fund vrij gemaakt en

Behalve de lezingen biedt Labotec de mogelijkheid om de gepresenteerde

kunnen onderzoekers en starters met een concept business plan zich

techniek te testen op eigen monsters. Skalar zal een demonstratie

melden.

verzorgen van de in-line meting van glutamine met de gepresenteerde fluorescentietechniek.

Tijdens Het Instrument 2000 Laboratorium Technologie zullen

Voor meer informatie: FHI, Marina van den Berg, telefoon (033) 4657507.

Biopartner en Mibiton op maandag 9 oktober een presentatie verzorgen in het beursvloertheater Laboratorium Technologie.

Signalement oktober 2000

24

Medische Technologie vergadert Op 21 juni 2000 vond de Algemene

De contributie is per 1 januari 2001 vastgesteld op ƒ 1.500,- per lid per jaar.

Ledenvergadering landse

van

de

Neder-

- Statutenwijziging: de nieuwe, al door de Nma goedgekeurde statuten

brancheorganistie

voor

worden door de Algemene Ledenvergadering geaccordeerd en zullen

Medische Technologie plaats, in het kantoor van FHI te Amersfoort.

door de notaris worden geformaliseerd - Samenstelling bestuur: de heer C. Rouppe van der

Tijdens de Algemene Ledenvergadering

Voort is binnen het bestuur gekozen tot voorzitter

deed de voorzitter van de branche verslag

van de brancheorganisatie.

van de activiteiten die plaatsvonden in 1999 en begin 2000:

Overigens kwamen de volgende onderwerpen aan de orde:

- Gesprekken met de overheid, NVZ, VWS, Financiën, Economische

- Afschrijvingtermijn medische apparatuur

Zaken en Kamerleden over verschillende onderwerpen die binnen de

- MEDICA 2001

branche spelen.

- Millennium-problematiek

- Inkoopvoorwaarden ziekenhuizen: met NVZ en NVILG worden

- Europese aanbestedingen

gesprekken gevoerd over het opstellen van standaard inkoopvoorwaar-

- BTW: als in de gezondheidszorg een lager BTW-tarief gehanteerd wordt

den en standaard contractmodules. De leden wordt verzocht eventuele

zal de overheid ook het budget in de gezondheidszorg met eenzelfde

calamiteiten op het gebied van het hanteren van inkoopvoorwaarden

percentage terugschroeven. Op die manier heeft verlaging van de BTW

door de ziekenhuizen, bij de brancheorganisatie te melden

weinig zin. Getracht wordt een BTW-verlaging te realiseren, waarbij de

- Actieplan Uitgavenbeheersing Hulpmiddelen: dit actieplan, door minister Borst gelanceerd, heeft met name consequenties voor het cluster MFBT. Gebleken is dat de politiek absoluut onvoldoende kennis heeft om een eventuele herstructurering uit te voeren. Hierover zijn veel contacten

budgetruimte die daardoor in de gezondheidszorg ontstaat, niet door de overheid gekort zal worden - Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RIE)

tiek zijn de contacten met politiek Den Haag (de brancheorganisatie is

Medische apparatuur en mobiele telefoons

daar inmiddels bekend) en de contacten met andere brancheorganisaties

Onlangs heeft TNO de storingsinvloed van mobiele telefoons op medische

om hierover een gezamenlijk standpunt in te nemen.

apparaten voor de thuiszorg getest. Hieruit bleek dat er in sommige geval-

geweest met politiek Den Haag en met de overheid. Het actieplan wordt op 22 juni 2000 besproken in de Kamer. Positief in deze hele problema-

- Inspectie Gezondheidszorg/medische zuurstof: gebleken is, dat de Inspectie

len sprake was van een geringe invloed op het functioneren van de appara-

op basis van de Europese wetgeving bezig is een aantal maatregelen te tref-

tuur. Naar aanleiding van deze resultaten is een werkgroep geformeerd

fen die niet te rijmen zijn met de praktijksituatie (industrieel product

bestaande uit onder andere FHI, de Telecom sector, de Inspectie voor de

omzetten naar medicijn). Naar verwachting zal de Inspectie nog meer van

Gezondheidszorg, CIBZ, TNO, Thuiszorg, Gehandicaptenraad etc.

dergelijke acties op touw zetten. De brancheorganisatie is hier alert op - Implantaten: VWS heeft de NNI/NEN een onderzoeksopdracht verstrekt

Enkele jaren geleden is door dezelfde werkgroep een richtlijn uitgevaar-

voor het opzetten van een Algemeen Implantaten Register. Gebleken is,

digd om in ziekenhuizen mobiele telefoons ten minste anderhalve meter

dat in de ziekenhuizen zelf bijna tot geen registratie van implantaten

uit de buurt van medische apparatuur te houden. Inmiddels is zowel het

plaatsvindt, in tegenstelling tot de industrie. De overheid (c.q. zieken-

aantal mobiele telefoons als het gebruik van medische apparatuur thuis

huizen) zal voor registratie zorg dienen te dragen.

sterk toegenomen. Het stralingsniveau van de telefoons is echter afgeno-

- Unamec: de brancheorganisatie heeft regelmatig contact met zusterorganisaties waaronder de Unamec in België om – mede in het kader

men. Daarom is er voor de thuismarkt een nieuw advies in de maak voor het gebruik van telefoons in combinatie met medische apparatuur.

van Europese wet- en regelgeving – gezamenlijke problemen in kaart te brengen en die indien mogelijk gezamenlijk aan te pakken

Het cluster Medisch Facilitaire Bedrijven Thuiszorg (MFBT) heeft

- Samenwerking andere branches: met een aantal organisaties heeft over-

inmiddels besloten om op medische apparatuur die gevoelig is voor

leg plaatsgevonden, waarbij voorgesteld wordt een aantal onderwerpen

beïnvloeding een speciale waarschuwingssticker te plakken. De fabrikan-

samen op te pakken met Laboratorium Technologie (bijvoorbeeld

ten van mobiele telefoons zullen in de handleidingen extra waarschu-

“powerplay” richting de overheid). Er zal geen bestuurlijke integratie

wingen mee gaan geven.

met LT plaatsvinden, maar uitsluitend samenwerking op een aantal vlakken. Voor de toekomst wordt niets uitgesloten. - Financiën: het excerpt van de jaarrekening wordt besproken, waarna aan

Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met FHI, Ing. L.H.M. Knaven, telefoon (033) 4657507.

de penningmeester en het bureau decharge wordt verleend. 25 Signalement oktober 2000

betrokken organisaties voor worden uitgenodigd.

Haalbaarheid

Alle leden van de

branchecommissie Wet & Regelgeving ontvangen hiervoor nog een

“Algemeen implantaten register” In het vorige nummer van Signalement is reeds gesproken over de haalbaarheidsstudie van het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) voor

persoonlijke uitnodiging. De overeenkomst kunt u opvragen bij FHI, Sandra de Kleijn, e-mail [email protected].

opdracht van het ministerie van VWS.

Virtual Reality initiatief voor Medische Technologie

Onder een implantaat wordt in dit verband verstaan “elk hulpmiddel dat

‘Virtual Reality (VR) is een verzamelterm voor de manier van presenteren

is ontworpen om geheel in het menselijk lichaam te worden ingebracht,

met behulp van computers, waarbij de gebruiker het idee heeft zich in een

of om een epitheeloppervlak of het oppervlak van het oog te vervangen

realistische omgeving of situatie te bevinden. De gebruiker kan interactief

door middel van een chirurgische ingreep en dat bestemd is om na de

de gesimuleerde omgeving verkennen en deze beïnvloeden.

het opzetten van een algemeen implantatenregister (AIR) in Nederland. Het gaat hierbij om een onderzoek dat het NNI heeft uitgevoerd in

ingreep ter plaatse te blijven.” Doel van het implantatenregister is ervoor te zorgen dat een implantaat op patiëntniveau traceerbaar is. Daartoe zijn de betrokken partijen als specialistenverenigingen, Zorgverzekeraars Nederland, Nefemed, Faron en de FHI brancheorganisatie voor

Prof. dr. ir. F.J.A.M. van Houten, Hoogleraar Ontwerp techniek Universiteit Twente over VR: “Virtual Reality gaat een grote invloed krijgen op de toekomst van de productontwikkeling. Omdat het veel goedkoper is virtuele producten te testen en te wijzigen dan reële, vindt

Medische Technologie gevraagd input te geven. Eind juni heeft op het kantoor van FHI een succesvolle bijeenkomst plaatsgevonden van Nederlandse leveranciers van cardiovasculaire implantaten, om een standpunt te formuleren over de haalbaarheid van een AIR. Alle aanwezigen waren het eens over de noodzaak van een AIR. Gezamenlijk is een standpunt geformuleerd over de wijze van invulling,

deze techniek ingang in veel middelgrote en kleinere bedrijven. Veel grote bedrijven hebben reeds geïnvesteerd in prijzige VR-gereedschappen, maar nu de computerspellenindustrie VR heeft ontdekt, worden de hardware en software snel goedkoper en beter. De ontwerpsystemen van de toekomst gaan er anders uit zien. Niet alleen de vorm van de producten wordt gemodelleerd, ook hun gedrag.

onderhoud en de kosten die daaraan verbonden zijn. Inmiddels is door het NNI een conceptrapport opgesteld waarover eind september een bijeenkomst met alle betrokkenen heeft plaatsgevonden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met FHI, Sandra de

Daarbij worden nieuwe hulpmiddelen voor menscomputer interactie gebruikt, zoals ‘haptic devices’, waarmee het mogelijk is gedrag van virtuele producten te voelen en te beïnvloeden. PC’s zijn inmiddels krachtig genoeg om fotorealistische beelden van virtuele producten in een gesimu-

Kleijn of Luc Knaven.

leerde omgeving weer te geven. Stereoschermen of stereobrillen vergroten dat effect en vergemakkelijken de oog-hand-coördinatie.

Standaard Service Overeenkomst

Zo kan bijvoorbeeld de (de)monteerbaarheid van onderdelen van een samenstelling op een realistische wijze worden gecontroleerd. 3D geluid

Na vele, langdurige besprekingen is uiteindelijk tussen de brancheorgani-

maakt de beleving nog realistischer. Gebaar en spraakherkenning nemen

satie, de WIBAZ (Werkgroep Instrumentatie en Beheer Academische

de rol van de muis in de aansturing van de programmatuur over.” VR

Ziekenhuizen) en de NVILG (Nederlandse Vereniging voor Inkoop en

dringt steeds verder door in woon-, werk-, sport-, recreatie- en educatieve

Logistiek in de Gezondheidszorg) overeenstemming bereikt over een

omgevingen. Dit heeft ertoe geleid dat in Twente verschillende organisa-

Standaard Service Overeenkomst. Hierin is een aantal hoofdpunten vastge-

ties samenwerken met als doel toepassingen op het terrein van VR te

legd op het gebied van service en onderhoud, zoals definities, termijnen,

ontwikkelen. Met name toepassingen in de (bio)medische technologie

etcetera. De Standaard Service Overeenkomst is modulair opgebouwd en

hebben onze belangstelling. Een voorbeeld van zo’n toepassing is een

biedt partijen in een concreet geval de vrijheid om met behulp van bijla-

trainingsfaciliteit voor chirurgen waarmee het inbrengen van een vaat-

gen invulling te geven aan één of meer modules. De Nederlandse

prothese in de aorta kan worden gesimuleerd. Met behulp van VR is het

Vereniging van Ziekenhuizen heeft een aanbeveling aan haar leden gezon-

mogelijk de ingreep met virtuele patiënten te trainen.

den om gebruik te maken van deze standaard. Naar verwachting zal deze

Inmiddels zijn ook andere VR-initiatieven binnen de medische sector

overeenkomst dan ook breed gebruikt worden in de markt, zowel door

gestart, waaronder de verbetering van bewegingsanalyse, het laten aan-

inkopers, technici, leveranciers en ziekenhuizen zelf.

meten van prothesen en het beoordelen van arbeidsgehandicapten. Voor

Op 24 oktober zal in Kasteel Montfoort de officiële ondertekening van de

meer informatie over VR en medische technologie, kunt u contact

overeenkomst plaatsvinden door vertegenwoordigers van de branche-

opnemen met de Stichting VR Valley Twente, telefoon (053) 4836455,

organisatie, WIBAZ en NVILG. Op dat moment zal de Standaard Service

e-mail [email protected], internet www.vr-valley.com; of met project-

Overeenkomst

manager PNO Management Consultants, telefoon (074) 2433334,

eveneens

aan

de

vakpers

worden

gepresenteerd.

Aansluitend zal een feestelijke borrel worden gehouden waar leden van de Signalement oktober 2000

26

e-mail [email protected], www.pno.nl.

Zorgverzekeraars Nederland

cluster NFBT gezonden. De cijfers die zijn besproken, vormen de basis voor de definitieve Zorgnota 2001 die op Prinsjesdag is verschenen. Hierin zijn

Enige tijd geleden heeft de brancheorganisatie bij Zorgverzekeraars Nederland (ZN) aangegeven dat de bedrijven verenigd in het cluster Medisch Facilitaire Bedrijven Thuiszorg (M.F.B.T.), collectief een aantal knelpunten tegenkomen in hun overleg en contacten met zorgverzekeraars. Eind september heeft een overleg plaatsgevonden met een werkgroep van ZN waarin een aantal zorgverzekeraars vertegenwoordigd zijn. Hierin

de belangrijkste intenties van het ministerie van VWS met betrekking tot actiepunten kostenreductie voor hulpmiddelen weergegeven. Tijdens dit overleg is het Convenant doelmatiger hulpmiddelenvoorziening aan de orde gekomen zoals het ministerie van VWS en ZN dat recent zijn overeengekomen. Hierin zijn een aantal uitgangspunten vastgelegd met betrekking tot de uitgaven voor hulpmiddelen door zorgverzekeraars.

zijn diverse knelpunten aan de orde gekomen en is door leveranciers en zorgverzekeraars gezamenlijk gezocht naar oplossingen voor deze knelnicatiekanalen tussen de leveranciers en zorgverzekeraars. Daarnaast parti-

Modelovereenkomst thuiszorg hulpmiddelen

cipeert FHI namens het cluster MFBT in een project uitgevoerd door

Op 30 juni is er een “Modelovereenkomst Zorgverzekeraar en Leverancier

Vektis in opdracht van ZN. Het gaat om het project “Ontwikkeling Externe

van Hulpmiddelen” vastgesteld door het CvZ. Deze standaardovereen-

Integratie Declaraties Hulpmiddelen”. Doel is te komen tot een uniform

komst is vastgesteld voor de periode van 1 januari 2000 tot en met 31

declaratiesysteem door alle zorgverzekeraars. Meer informatie kunt u

december 2002. Het gaat om een afspraak tussen ziekenfondsen en leve-

opvragen bij FHI, Sandra de Kleijn, e-mail [email protected].

ranciers van hulpmiddelen voor overeenkomsten die zij sluiten die voort-

punten. Hopelijk leiden de uitkomsten van dit overleg tot betere commu-

vloeien uit de Ziekenfondswet. Bij de totstandkoming van de standaard-

Deelname FHI aan rekengroep Hulpmiddelen ministerie VWS

overeenkomst waren de volgende partijen betrokken: Diagned, ZN,

Naar aanleiding van de gesprekken over “Plan van Aanpak Actieprogramma

Medische Technologie. Bij het sluiten van een overeenkomst tussen de

Uitgavenbeheersing Hulpmiddelen” met het ministerie van VWS, is FHI

individuele zorgverzekeraar en de individuele leverancier moet deze

gevraagd deel te nemen aan de Rekengroep Hulpmiddelen van het ministe-

modelovereenkomst als vast onderdeel worden opgenomen. Individuele

rie van VWS. Hieraan nemen vertegenwoordigers deel van de ministeries

partijen mogen daar niet van afwijken, behalve op punten waar de model-

van Financiën en VWS, ZN, SOMT, Gehandicaptenraad, Olthobanda, CVZ,

overeenkomst dat zelf aangeeft. Individuele partijen zijn vrij om aanvul-

VEKTIS en nu dus ook FHI. Jaarlijks vindt een bijeenkomst plaats waarin

lende afspraken te maken en vast te leggen in een aanvulling op de

cijfers van de zorg worden besproken. Recent zijn de VEKTIS-cijfers over

modelovereenkomst, waaronder afspraken over de kwaliteit van de zorg

1999 besproken. Daarnaast zijn de uitgaven in het kader van de ZFW

en de doelmatigheid van de zorgverlening. Deze overeenkomst geldt dus

(cijfers CvZ) en AWBZ besproken. Ook is de afrekening 1999 besproken in

voor alle te sluiten overeenkomsten tussen leveranciers van hulpmiddelen

verhouding met de raming zorgnota 2000. Daarnaast zijn delen besproken

en zorgverzekeraars in het kader van de Ziekenfondswet. Meer informatie

van de Concept Zorgnota 2001. De stukken zijn naar alle leden van het

kunt u verkrijgen FHI, Sandra de Kleijn, e-mail [email protected].

RevaNed

(Revalidatie-detailhandel

Nederland)

en

VLAM

(Ver.

Leveranciers Antidecubitus Middelen) en de brancheorganisatie voor

Agenda 2000

Senter Onlangs is FHI benaderd door Senter over het voornemen van Senter om gekoppeld aan een brokerage event, in 2001 een congres te organiseren op het gebied van Diagnostica. FHI heeft aangegeven hier niet negatief tegenover te staan. Senter zal de komende tijd een voorstel opstellen, waarna - na overleg met de brancheorganisaties Laboratorium Technologie en Medische Technologie - besloten zal worden hier al dan niet in te participeren. Voor Senter is het primaire doel van het congres een interactie tot stand te brengen tussen personen die zich vanuit verschillende technische invalshoeken bezighouden met de ontwikkeling van diagnostische producten. Zodra meer informatie over het congres en het brokerage event bekend is, worden de leden hiervan op de hoogte worden gesteld.

9 t/m 13 okt. Het Instrument, vakbeurs voor Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie, Jaarbeurs Utrecht 19 oktober Ledenbijeenkomst Development Club 24 oktober Ondertekening Medische Technologie Standaard Service Overeenkomst 31 oktober Ledenbijeenkomst LMI 2-3 november Benelux Electronics Market Conference, Hilton Antwerpen 8 november Overlegplatform Energiemeting 8 november Overlegplatform Volumetrische meetwerktuigen 15 november Overlegplatform VLW - Nmi 15 november Ledenbijeenkomst VLW 22 november Ledenbijeenkomst platform OmgevingsTechnologie 28 november Technologieforum 2000, Beurs van Berlage (FHI-jaarcongres) 30 november Ledenbijeenkomst Development Club 6 december Ledenbijeenkomst Sensor Technologie Club

2001 13-16 maart Medisch Instrument / Medica, Jaarbeurs Utrecht 3-6 april Electronics & Automation 2001 (v/h Industriële Electronica) 27 Signalement oktober 2000

Vanuit de ledenkring ERBE Nederland BV is verhuisd. Sinds 1 augustus is het adres: Nieuwe Tijningen 1, 5301 DA Zaltbommel, Postbus 143, 5300 AC Zaltbommel, telefoon (0418) 511855, fax (0418) 510110. Ecoscan heeft haar naam gewijzigd en heet voortaan Hitachi Ultrasound B.V. De adresgegevens blijven gelijk. Danica Nederland B.V. in Leusden heeft deze zomer de ‘Aanmoedigingsprijs 2000’ ontvangen, namens de Rabobank Leusen Ondernemersprijs, omdat het “vanuit een technisch niet-commerciële achtergrond er niettemin in geslaagd is een bedrijf neer te zetten.” Op 1 juni is Livingston Calibration verhuisd naar een nieuwe locatie in Zoetermeer. Het nieuwe adres is: Storkstraat 2-4, 2722 NN Zoetermeer, telefoon (079) 3430000, fax (079) 3430099. Per 1 juni heeft Technisch Handelsbureau A. Laumans B.V. een nieuw adres: Fahrenheitstraat 12, 6003 DC Weert, telefoon (0495) 521067, fax (0495) 542457.

Mutaties ledenbestand Na een positief advies van de toelatingscommissies zijn door de besturen van de bij FHI aangesloten brancheorganisaties de volgende ondernemingen uitgenodigd voor het lidmaatschap. Inmiddels zijn zij ingeschreven in het ledenregister.

Instromet B.V., Postbus 7, 7064 ZG Silvolde, lidnummer 1226 Rietschle B.V., Postbus 391, 1380 AJ Weesp, lidnummer 1227 PRODIS b.v., Postbus 2683, 3800 GE Amersfoort, lidnummer 1228 Imhoff Systems, heeft met ingang van 1 september haar bedrijfsactiviteiten gestaakt. Het lidmaatschap is overgedragen aan Whale Automation BV, een zustermaatschappij van Imhoff Systems binnen dezelfde holding. Adres: Whale Autmation BV, Van Zuylenlaan 18, 2642 BL Pijnacker, telefoon (015) 3613757, fax (015) 3610119.

Wenglor Sensortechniek B.V. is verhuisd. Vanaf 1 juli is het bezoekadres: Nijverheidsweg 10-1, 3881 LA Putten, telefoon (0341) 423064, fax (0341) 423095. Hutronic Multi Media B.V. is verhuisd. Het nieuwe bezoekadres is: J. v. Oldenbarneveltlaan 44, 3705 HH Zeist, telefoon (030) 2202528, fax (030) 2202576.

Philips D.A.P., Postbus 20100, 9200 CA Drachten

Sinds eind augustus opereert Van Vliet Industriële Komponenten B.V. onder een nieuwe naam en vanuit een nieuwe locatie. De nieuwe naam is Comdes Componenten B.V. Het nieuwe adres is: Platinastraat 25, 2718 SZ Zoetermeer, Postbus 262, 2700 AG Zoetermeer, telefoon (079) 3625666, fax (079) 3625133, e-mail [email protected], website www.comdes.nl.

Datell Automatisering B.V., Postbus 194, 7940 AD Meppel

Met ingang van september is de afdeling componenten van P.J. Feteris BV in Den Haag verzelfstandigd onder de naam Feteris Components BV. Het adres blijft ongewijzigd. Het adres op internet is www.feteriscomponents.com.

Eltan B.V. – Het Schild 13, 5275 EB Den Dungen

Nedworks Electronics Group bv heet voortaan Semecs International bv.

Plus Systems – Nieuwstad 62, 9251 LR Bergum

Met ingang van 1 juni is opereert Adamas Instrumenten bv vanuit een nieuwe lokatie. Het bezoekadres is: Industrieterrein Remmerden, Remmerden 9b, 3911 TZ Rhenen, telefoon (0317) 621622, fax (0317) 619588. Het correspondentieadres blijft ongewijzigd. PE Biosystems heeft haar naam veranderd en heet voortaan Applied Biosystems. Doordat de gemeente Breda vanaf 1 september een nieuw systeem van numerieke bewegwijzering voor de grotere bedrijventerreinen voert, is het adres van Basan Nederland B.V. vanaf dat moment: Industrieterrein Hoogeind, Minervum 7020, 4817 ZL Breda. Aims ndt bv is op 12 juli verhuisd. Het nieuwe adres is Zadelmakerstraat 98, 1991 JE Velserbroek, Postbus 2115, 1990 AC Velserbroek, telefoon (023) 5272170, fax (023) 5277094. Het faxnummer van Imbema Groep is gewijzigd. Het nieuwe faxnummer is (023) 5424831. Het telefoon- en faxnummer van FAS automation systems b.v. is sinds eind augustus gewijzigd. Het nieuwe telefoonnummer is (0492) 506140, het nieuwe faxnummer is (0492) 506141.

Handelscontacten VERKOOPPARTNER GEZOCHT Bij de firma Messer werd een nieuw apparaat ontwikkeld voor intensive careafdelingen. De ‘Pulmonox mini’ berust op de zogenaamde stikstofoxydetherapie. Het gezonde menselijk lichaam produceert zeer geringe hoeveelheden stikstofoxyde. Bij zware longpatiënten en te vroeg geboren zuigelingen ontbreekt deze stikstofoxyde volledig. Het nieuw ontwikkelde apparaat zorgt nu in verbinding met een beademingstoestel voor voldoende en precies gedoseerde verzorging van het lichaam met stikstofoxyde en dien ten gevolge voor een duidelijke verbetering van de algehele toestand van de patiënt . ‘Pulmonox mini’ zal uit Oostenrijk wereldwijd worden aangeboden. De firma Messer zoekt een verkooppartner die ook servicediensten kan verlenen. Contactpersoon bij de firma Messer is mevrouw Harden, telefoon 00 43 178 088.+32.2.461 37 52, Fax: +32.2.46136 47 SAMENWERKING IN SINGAPORE Isolectra far East zoekt Nederlandse partners voor projecten op het Singapore Changi Airport. Het gaat om ‘Plasma Display Panel’-projecten. Leveranciers van deze PDP’s worden opgeroepen te reageren. Het gaat om PDP’s voor de industriële markt. Geïnteresseerde bedrijven moeten kennis hebben van system design, manufacture and supply, installation supervision en testing & commissioning. Meer informatie is op te vragen bij FHI, Liesbeth Kamp, telefoon (033) 4657507. LEVERANCIERS GEZOCHT Franse Leverancier van niveau-transmitters voor industriële en OEMtoepassingen, lid van de Hitachi-groep, zoekt distributeurs voor deze transmitters in Nederland en België. Informatie: Aphyme, William Panciroli, e-mail: [email protected], telefoon 00 33 091 414. Alle informatie over de handelscontacten (dagelijkse update) kunt u ook vinden op onze Internetsite (www.fhi.nl). Signalement oktober 2000

28

D.W.M. – Sint Jorrisstraat 15, Lommel (België)

I.C.Y. – Intelligent Controls Ymir, postbus 193, 8530 AD Lemmer

Aanvragen lidmaatschap De informatie over de aanvragen lidmaatschap kunt u ook vinden op onze Internetsite (www.fhi.nl). Deze informatie wordt dagelijks bijgewerkt.

Emtec High Tech Industrial Solutions doet in industrial engineering, industrial software & micro electronics, electronic systems. Ook leveren ze advanced production systems. Sopheon ontwikkelt ondersteunende middelen voor documentatie van productiemanagment bij het ontwerpen van software systemen, en Sopheon verleent diensten en geeft adviezen op het gebied van idp/a en andere automatiseringstechnieken. Infineon Technologies Holding B.V. zet de voormalige verkoop van halfgeleider componenten van Siemens Nederland N.V. voort. Doet ook in semiconductors.

Exact Nederland B.V. is gespecialiseerd in het ontwikkelen van gebruikersvriendelijke software die voldoet aan alle eisen van moderne productiebedrijven in het midden- en kleinbedrijf. Cap Gemini Nederland richt zich op het toepassen van informatie- en communicatietechnologie bij het (her)inrichten van bedrijfsprocessen, gericht op de praktische bruikbaarheid in de dagelijkse bedrijfsvoering. Polyrack GmbH is leverancier van behuizingsystemen voor de elektronica en compleet geassembleerde units. Origin Nederland B.V. ontwikkelen en implementeren industriële software.

Ocean Optics B.V. doet in optical sensing, uv-vis-nir spectroscopie, optical networking, patterned AIR coatings, bio photonics en optical blood typing.

Colofon Redactie Bureau FHI Redactie-adres Postbus 2099

3800 CB Amersfoort Telefoon (033) 465 75 07, Fax (033) 461 66 38 Internet: www.FHI.nl E-mail: [email protected] Vormgeving Drukkerij van Amerongen, Amersfoort Druk Drukkerij van Amerongen, Amersfoort