Les 21 Zintuig 1. Medische interpretatie. Codering Psychologische interpretatie

Les 21 Zintuig 1 Sensorisch systeem, fantoompijn,oor, lawaaidoofheid, adaptatie van zintuigen, organisatie waarnemen

ANZN 1e leerjaar - Les 21 - © Matthieu Berenbroek, 2000-2011

1

Medische interpretatie • • • • • •

Input (prikkel) codering zenuwgeleiding decodering zenuwtransmissie interpretatie


2

Codering Psychologische interpretatie • • • •

Input (prikkel) Koppeling aan begrip Koppeling aan ervaring interpretatie


3

1

sensations • Gewaarwording • Input van het zintuig • Fysieke gewaarwording

Perceptie • Waarneming • Interpretatie door de hersenen • Combineren met ervaring/begrip • Representatie of voorstelling


4

Beïnvloeding van smaak • Bij verkoudheid is het neusslijmvlies bedekt met een laagje vocht => verlaagde reuk • Smaak wordt beïnvloed door de reuk • vies ruikt => niet lekker

• Visuele waarneming (zien) beïnvloedt smaak; ziet er niet lekker uit!!


5

Indeling zintuigcellen • Aard van de prikkel

• • • •

chemo-receptoren thermo-receptoren mechano-receptoren elektromagnetischereceptoren

• Soort informatie of de oorsprong van de informatie • proprio-receptoren • externo-receptoren • interno-receptoren • tele-receptoren


6

2

Sensorische systeem • Informatie van buiten af, de zintuigen – vangen informatie op en vertalen – sensor of zintuig is vertaler van informatie

1 Mechanische sensoren (druk, trekkrachten en vibraties)

2 Thermische sensoren (warmte) 3 Chemische sensoren (concentratie van bepaalde stoffen) ANZN 1e leerjaar - Les 21 - © Matthieu Berenbroek, 2000-2011

7

Sensorische systeem vervolg 4 Elektromagnetische (licht) 5 nocisensoren of pijnsensoren Pijn is echter geen prikkel maar een gewaarwording. Elke prikkel kan immers pijn veroorzaken. Denk aan: knal, lichtflits, of een ruk aan je arm.


8

Indeling naar werkterrein • exteroceptief via exterosensoren – Nemen de buitenwereld waar; oog, oor, reuk, smaak en de huidsensoren

• proprioceptief via propriosensoren – Houding en beweging. In de spieren, pezen en gewrichtskapsels

• enteroceptief via enterosensoren – inwendige, zoals bloedvaten en spijsvertering ANZN 1e leerjaar - Les 21 - © Matthieu Berenbroek, 2000-2011

9

3

Fantoom-pijn • Door de tast (zintuiglijke waarneming) leren we waar een bepaald onderdeel van ons lichaam zich bevindt. • Door prikkeling of ontregeling van de ‘Poort’ krijgt de ‘oude’ zenuw een impuls en dat leidt tot fantoom-pijn.


10

Lawaaidoofheid • De perceptie is verlaagd • De basaalmembraan van het orgaan van Corti is beschadigd. • Prikkel van het binnenoor wordt niet doorgegeven aan de hersenen.


11

Lawaaidoofheid


12

4

Bekende geluiden • De ‘bekendheid’ of de herkenning bepaalt of we een impuls ‘BEWUST’ waarnemen. • Met name ‘veranderingen’ of onherkenbare impulsen worden we ons bewust • Pijn werkt slechts ten dele zo, vanwege de signaal functie (is niet echt anders).


13

Adaptatie van de zintuigen • Sensorische systeem selecteert informatie op nieuwswaarde. – adaptatie = aanpassing

• Perifere adaptatie bij de sensor • Centrale adaptatie bij de impulsoverdracht – De informatie is wel beschikbaar maar wordt door de hersenen als onbelangrijk aangemerkt en weggewerkt (tikken van een klok) ANZN 1e leerjaar - Les 21 - © Matthieu Berenbroek, 2000-2011

14

Herkenning van voorwerpen • bottom-up processen • terugbrengen naar basis figuren • herkennen van een letter

• top-down processen • gehelen herkenning • ook bij ontbrekende onderdelen • uithangbord


15

5

Organiseren waarneming figuur Voor- achtergrond • Meestal duidelijk • Maar soms…


16


• Het is een gezicht…….. • Of het woord ‘Liar’ ANZN 1e leerjaar - Les 21 - © Matthieu Berenbroek, 2000-2011

17


• Wat zie je? • Een stelletje …….. • Of een doodshoofd? ANZN 1e leerjaar - Les 21 - © Matthieu Berenbroek, 2000-2011

18

6

Organiseren waarneming Groeperen Aanvullen Boom is die er?


19

Organiseren waarneming Perceptuele constancy • Gelijk houden • Grootte • Vorm • Kleur – Ondanks de verschillen van onze retina input


20

Organiseren waarneming Kleur en grootte

Welke middelste cirkels is groter?


21

7

Organiseren waarneming Vorm en grootte

Welke middelste cirkels is groter?


22

Organiseren waarneming Grootte


23

Organiseren waarneming

Diepte


24

8

Organiseren waarneming Zwart en wit Hoeveel zwarte puntjes tel je? 0 of ?????


25

Organiseren waarneming Diepte recht

Evenwijdig lijnen of gebogen? Is de rode dan alleen recht? ANZN 1e leerjaar - Les 21 - © Matthieu Berenbroek, 2000-2011

26

Wat zie je hier?


27

9

Les 21 Zintuig 1. Medische interpretatie. Codering Psychologische interpretatie

Recommend Documents