Leren samenwerken tussen organisaties In voor Zorg
Ulft 24 september 2012 dr. Wilfrid Opheij
Leren samenwerken tussen organisaties
Een paar bronnen voor de presentatie
Nu
2005
2006
2008
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
De kenniseconomie is een netwerkeconomie Derde Industriële Revolutie
Tweede Industriële Revolutie CEO
Netwerk-model:
Staf
Divisies
Meester
Gezel
Meester
Gezel
Toegang tot kennis, codevelopment, benutting kennis, focus op kernactiviteiten,
Meester
Gezel
“Firm firm’ model: - Economies of scale - Economies of scope
Samenwerken als kernvaardigheid Leren en innoveren
Optimaliseren bedrijfsmiddelen © Twynstra Gudde 24-9-2012
3
Leren samenwerken tussen organisaties
In de nieuwe tijd komt er veel op professionals, managers, bestuurders en toezichthouders af! Toekomst AWBZ
WMO
Macht verzekeraars
Marktwerking
Specialisatie
Kapitaallasten
Functionele bekostiging
Aanbestedingen
Maatschappelijke Populatiegerichte onderneming Bbekostiging Zorggroepen Vergrijzing
Scheiden wonen/zorg
Preventie
Fuserende concurrenten
Zichtbare Zorg Transparantie
© Twynstra Gudde 24-9-2012
NMa NZa
Zorgketens
Bestuurder
Leren samenwerken tussen organisaties
Waarom doen we bestuurlijk wat we doen? Rendement Strategische positie
Optimale schaal Kwaliteit moet
Wie zijn de beste partners?
Welke vorm? Machtspositie in onderhandeling
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Patiënten helpen
Imago
Onzekerheid
?
Wie kan ik vertrouwen? Geen gedoe En ik zelf dan?
Autonomie & macht
Zij zijn groot, ik ben klein
Leren samenwerken tussen organisaties
Concernvorming
Tussen marktgedag en hiërarchie
Lengte van de relatie
Plaatsbepaling Verkoopcombinaties Coöperatieve vereniging “Co-marketing” Allianties “Preferred Inkoopcombinaties suppliers Franchiseformules Gezamenlijke R&D Shared Service Centres Ketens
Marktgedrag
Fusies, overnames, acquisities
Conventioneel inkopen Mate van gezamenlijk beslissen
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Naar Gomes-Casseres
6
Leren samenwerken tussen organisaties
Concernvorming
Tussen marktgedag en hiërarchie
Lengte van de relatie
Plaatsbepaling Verkoopcombinaties Coöperatieve vereniging “Co-marketing” Allianties “Preferred Inkoopcombinaties suppliers Franchiseformules Gezamenlijke R&D Shared Service Centres Ketens
Marktgedrag
Fusies, overnames, acquisities
Conventioneel inkopen
–
Onduidelijk machtscentrum –
–
We kunnen niet zonder, maar ook niet met elkaar… In den beginne valt er niets te managen, behalve een betekenisvolle relatie en een kwetsbaar proces…
Heterogeniteit –
–
Naar Gomes-Casseres
Nieuwe werkelijkheid –
–
Mate van gezamenlijk beslissen
Interdependentie –
–
Wie is hier de baas? Allebei een beetje…
De aantrekkingskracht van de ander zit in zijn ‘anders zijn’, maar dat is precies waarom we die ander niet echt begrijpen…
Context –
Omgeving en context veranderen voortdurend en doen hun invloed gelden… © Twynstra Gudde 24-9-2012
Complexiteit in samenwerkingsrelaties 7
Leren samenwerken tussen organisaties
Met voorbeelden van samenwerken uit de zorg
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
Samenwerken is niet vanzelfsprekend
“Samenwerken vergt de moed om een deel van de eigen autonomie op te geven in het vertrouwen dat dat uiteindelijk voor jezelf juist meer waarde oplevert. Dát is de grote uitdaging.“ © Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
Motieven voor samenwerking Marktontwikkeling
Kostenvoordelen
Kennisontwikkeling
Externe druk
Ontwikkelen van gezamenlijke marketingkracht
Realiseren van schaalvoordelen
Organiseren van gezamenlijke innovatie
Politiek druk: ‘één gezicht voor de burger’
Verbeteren en vergroten van de distributiekracht
Overwinnen van investeringsbelemmeringen
Verkrijgen van toegang tot nieuwe technologie
Wettelijke verplichting tot consultatie
Ontwikkelen van nieuwe markten en producten
Realiseren van gezamenlijke ondersteunende diensten
Gebruikmaken van aanvullende competenties van partners
Moreel appèl van samenleving of politiek
Verkrijgen van toegang tot nieuwe markten
Verdere efficiency en rationalisatie van de productie
Leren van de vaardigheden en kennis van partners
Bescherming tegen concurrentie Ketenintegratie door betere coördinatie van de keten © Twynstra Gudde 24-9-2012
Meer octrooien
Leren samenwerken tussen organisaties
Logica van de hiërarchie en het netwerk Hiërarchisch: vanuit eigen positie
Kenmerken -
Er is een probleem
- Doelstelling is referentiepunt - Informatie is robuust, intersubjectief -
Besluit volgt uit probleem, doel, informatie
- Uitvoering: probleem en doel gegeven Norm: doelrealisatie
Netwerk: vanuit gezamenlijk vraagstuk Wat wil ik eruit halen?
Kenmerken Kenmerken -
Er is een probleemperceptie
-
Doelstelling is momentopname
-
Informatie is ‘ negotiated knowledge ’ ’
-
Het vraagstuk Wat heb ik te bieden?
Naar De Bruijn & Ten Heuvelhof © Twynstra Gudde 24-9-2012
Na besluit is er een volgende ronde met nieuwe kansen
-
Uitvoering: wees alert op nieuwe kansen Norm: satisfactie of tolerantie
Leren samenwerken tussen organisaties
Sleutelvragen in samenwerkingsverbanden
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
De goede stappen, de goede volgorde, Win-win, in dialoog
Veerkracht Voortgang Gebrekkige relatie ontwikkeling Stagnatie
Wat is de gedeelde ambitie van de partners?
Op de goede weg samen?
Vormgeven van een goedproces
Inspirerend perspectief Mobiliserend effect
Werken aan een gedeelde ambitie
Uitputting inspiratiebron Schijnsamenwerking
Waar gaan de partners samen echt voor?
Betekenisgevend Proces
Governance besluitvorming vorm
Betrouwbaarheid Daadkracht
Is het netwerk professioneel georganiseerd?
Recht doen aan belangen
Ambitie Organisatie
Belangen
Wat zijn de belangen van de partners?
Synergie Proactief gedrag
Relatie
Onderorganisatie Neiging tot controle
Professioneel organiseren
Op zoek naar ‘Mutual Gains’! Leiderschap Relatie Vertrouwen
Continue onderhandeling Verdedigend gedrag
Goed persoonlijk samenwerken
Samenwerken is mensenwerk
Vertrouwen Goede conflicthantering © Twynstra Gudde 24-9-2012
Onderliggend machtspel Instabiele relaties 13
Leren samenwerken tussen organisaties
Aan de hand van onderstaand schema hebben we de inhoud van de samenwerking verkend Belangen
Belangen Halen
Halen
Slingeland
Sensire
Brengen
Brengen
Essentie samenwerking
Brengen
Belangen
Huisartsen
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Halen
Halen
Brengen
Specialisten Belangen
14
Leren samenwerken tussen organisaties
De succescirkel van samenwerking
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
De tijdgeest speelt een belangrijke rol
Volkskrant
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
dr. Wilfrid Opheij
www.twynstragudde.nl Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.
© Twynstra Gudde 24-9-2012