LEOZ Project 1D Referentiekaders Taal en Rekenen
voor cluster 3 en 4 leerlingen in relatie tot bevordering handelingsbekwaamheden
Doelen LEOZ 1D Onderzoeksdoelen:
1. Definiëren referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 leerlingen 2. Referentiekader Passend onderwijs in relatie tot: referentiekaders Taal en rekenen, voor cluster 3 en 4 leerlingen en bevorderen handelingsbekwaamheden 3. Competentieprofiel ‘in inclusief bekwame handen’ in relatie tot referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 ll’n 4. Praktijkverkenningen Pabo’s: gewenst, realiteit, irreëel 5. Handreiking voor praktijk- en professionele ontwikkeling
Theorie LEOZ 1D 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Kerndoelen en referentieniveaus Taal en Rekenen Leerlijnen SO Taal en Rekenen Opbrengstgericht werken met referentieniveaus Ontwikkelingsperspectieven: OPP & LRV Handelingsgericht werken 1-Zorgroute Competentieontwikkeling in ‘inclusief bekwame handen’ Passend onderwijs Integratief beeld
Praktijkverkenning LEOZ 1D 1. Handelingsbekwaamheid
2. Huidige situatie 3. Verwachtingen 4. Uitkomsten verkenning 5. Beelden en meningen 6. Handreiking 7. Bronnen
• Om als leraar goed te kunnen functioneren moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan: a. eigenaarschap van het OLP b. kunnen samenwerken met anderen in de school c. ontwikkelen van een eigen onderwijsstijl (Booth, Ainscow, 2007)
• Betekenis van de 3 voorwaarden voor de handelingsbekwaamheid van de leraar. Hij moet : a. het onderwijs en de begeleiding kunnen regelen b. kunnen omgaan met verschillen
c. kennis hebben van onderwijsbehoeften d. begeleiding kunnen afstemmen op de individuele leerling e. een gevarieerd aanbod aan activiteiten kunnen doen (Claasen e.a. ,2009)
• Huidige situatie: a. 90% van de BAO leerkrachten in Nijmegen voelen zich niet competent om leerlingen met een ernstige beperking te helpen b. 56-69% van de BAO leerkrachten in Nijmegen zijn positiever over helpen van leerlingen met een lichtere beperking (de Moor, 2009)
• Huidige situatie: a. de invoering van de taal- en rekentoets op de PABO’s b. de invoering van een gezamenlijke kennisbasis, - bank en – toets c. verbreding en verdieping van kennis, vaardigheden en attitude zijn niet in het curriculum opgenomen (Fanchamps e.a., 2009)
• Verwachtingen: a. doel van een activiteit kunnen vaststellen b. in teamverband keuzes in leerstofaanbod kunnen maken c. eigen onderwijsaanbod kunnen vaststellen d. leerlingen kunnen dispenseren e. onderwijs inhoudelijk op cl. 3/4 leerlingen afstemmen f. vergelijking kunnen maken tussen het huidig niveau van de leerling en het eindniveau van groep 8 g. gebruik maken van afgestemde leerroutes voor verschillende groepen leerlingen h. vanuit reflectie op resultaten preventieve maatregelen nemen.
Uitkomsten verkenning • • •
•
Irreële verwachtingen: alle deelaspecten van taal en rekenen kunnen hanteren tijd hebben om heel breed te kijken architect zijn van een schoolloopbaan vanuit totaaloverzicht t/r afstemmen op de behoeften van een leerling
• • • •
Haalbare verwachtingen: werken met niveaugroepen OPP van een leerling concretiseren op het gebied van t/r inspringen op onderwijsbehoefte v/e leerling doelstellingen v/e methode en een leerlijn als referentiekader gebruiken om zorgleerlingen te helpen
Uitkomsten verkenning • •
• •
Irreële verwachtingen: vanuit helikopterview keuzes maken m.b.v. referentieniveaus afstemmen op de zorgvraag van de leerling differentiëren met behulp van referentieniveaus kernaanbod t/r in verband brengen met cl. 3/4 problematiek
• •
• •
Haalbare verwachtingen: gebruik maken van de mogelijkheden van de school onderzoek doen naar doelen die passen bij onderwijsbehoeften van zorgleerlingen structureren m.b.v. HGW en toetsen die voorhanden zijn. gezamenlijk de inhoud van t/r afstemmen op OPP cl 3/4 leerling
Beelden en meningen • Integratief beeld : a. het afstemmen van het onderwijs op zorgleerlingen met behulp van HGW en bestaande lesmethodes b. samenwerken aan casuïstiek, waarbij het ontwikkelingsprofiel van een leerling en de leerlijn geconcretiseerd wordt, en studenten leren stilstaan bij de inhoud vanuit de doelen van de leerlijnen taal en rekenen en bestaande individuele-, groeps- en schoolplannen c. het maken van kwaliteitsanalyses naar aanleiding van de resultaten van afgenomen gestandaardiseerde toetsen en die af te zetten tegen het begin- en eindniveau van een leerlijn taal en rekenen om zicht te krijgen op wat een leerling nodig heeft
Handreiking Passend onderwijs
Kerndoelen Leerlijnen referentieniveaus
Competentie ontwikkeling Inclusief bekwaam
Opbrengst gericht werken OPP, LRV, LVS
1 zorgroute
Handelingsgericht werken
Dialoog parels, dilemma’s en vervolg • Parels - Een handreiking voor integrale praktijk- en professionele ontwikkeling in werken met referentieniveau’s taal en rekenen - Een handreiking en aanbeveling aan Pabo’s om te anticiperen op actuele ontwikkelingen in ‘Passend onderwijs’ in opleiding • Dilemma’s De output is meer ‘inclusief’ dan ‘exclusief’ voor cluster 3 en 4 leerlingen: deze aanpak brengt ieder kind in optimale ontwikkeling; specifieke opdracht in dit onderzoek blijkt best generiek te passen • Vervolgonderzoek Wat betekent ‘passend onderwijs’ voor cluster 3 leerlingen in faciliterende zin, in het anticiperen op ondersteuningsbehoeften als: leerstijlen & -strategieën, taakgedrag, faciliterende middelen bij zintuiglijke beperking e.a?
Bronnen • • • • • • • • • •
Boswinkel, N., & Langberg, M. (2010). Passende Perspectieven voor leerlingen die niveau 1F nu niet halen. www.taalenrekenen.nl/actueel/nieuws Claasen, W., Bruïne, E., de, Schuman, H., Siemons, H., & Velthooven, B. van (2009). Inclusief bekwaam. Generiek competentieprofiel inclusief onderwijs. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Clijsen, A., Gijzen, W., Lange, S. de, & Spaans, G. (2007). Draaiboek invoering 1-zorgroute in school. Handelingsgericht werken met groepsplannen. WSNS plus en KPC groep. ‘s Hertogenbosch: KPC Groep. Fanchamps, J. (red.), Schroën-Ario, L. & Thasing, J. (2009). Opleiden voor Passend Onderwijs. Advies m.b.t. het programma en niveau van opleiden voor Passend Onderwijs in de Bachelorfase van PABO en lerarenopleiding VO. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Gelderblom, G.,Karskens, J., & Rij, Z. van (2009). Doorlopende Leerlijn Rekenen-Wiskunde: Risicoleerlingen en interventies. Amersfoort: CPS. Kallenberg, T., Koster, B., Onstenk, J. & Scheepsma, W. (2007). Ontwikkeling door onderzoek, een handreiking voor leraren. Utrecht/Zutphen:Thieme/Meulenhoff. Moor J. de, Bakker, J., Geerdink, G., & Berg, W. van den (2008). Onderzoek naar de Attitude en Competentiebeleving van leraren in het regulier onderwijs ten aanzien van Passend Onderwijs. Radboud Universiteit Nijmegen. Pameijer,N., van Beukering, T., & de Lange, S.( 2009) Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam. Leuven/ Voorburg: Acco Rurup, L., Vos, J., Wermeskerken, L. & Jonkman, L. (2007). Leerlijnen voor het Speciaal Onderwijs, cluster 1, 2, 3 & 4. Rotterdam: CED-Groep. Struiksma e.a. (2011). Duiden en Doen, versie VSO met uitzondering van ZML en MG, Deel1- 3; Kernimplementatieteam Leerlijnen Stichting Projecten Speciaal Onderwijs (voorheen WEC-raad). De Meern: Evers BV
Dank voor uw aandacht! • Fontys: • SvO: • Windesheim:
Marianne den Otter Netty pronk-van den Hoven Bob Schoorel
