RIS098798_09-09-2002 Wethouder van Verkeer, Binnenstad en Monumenten
mr drs B.J. Bruins
Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag
Aan de Voorzitter van de Commissie Verkeer, Scheveningen, Ypenburg/Leidschenveen
Gemeente Den Haag
Uw brief van
Uw kenmerk Ons kenmerk
DSO/2002.2623 Doorkiesnummer
(070) 3534625 Aantal bijlagen Datum
4 september 2002 Onderwerp
Vrijgave inspraak Voorlopig Ontwerp Fietsroute IJsclubweg (Den Haag)Spinozalaan (Voorburg)
Wil het fietsgebruik in Den Haag verder kunnen toenemen, dan is een aaneengesloten fietsnetwerk noodzakelijk. Om dit netwerk te voltooien is in 1997 het project “Fiets Voorop!” gestart. Een groot deel van de projecten uit “Fiets Voorop!” is inmiddels gerealiseerd. Bepaalde schakels in het netwerk ontbreken echter nog, waardoor de fietsers in deze gevallen gedwongen zijn tot het maken van (grote) omrijbewegingen, of meerijden met het autoverkeer. Eén zo’n ontbrekende schakel is een fietsverbinding tussen Den Haag Bezuidenhout/Mariahoeve en Voorburg Noord. In de huidige situatie worden deze wijken van elkaar gescheiden door meerdere NSsporen. De dichtstbijzijnde onderdoorgangen zijn ter plekke van de Laan van Nieuw Oost Indië (Laan van NOI) en tussen de Populierendreef en de Reigersbergenweg. Deze laatste onderdoorgang (Schipholboog) biedt echter alleen een rechtstreekse verbinding tussen de Voorburgse wijk Essesteijn en Den Haag Mariahoeve. Tussen de NS-stations Den Haag Moerwijk en Den Haag Mariahoeve liggen de langzaamverkeer onderdoorgangen met een onderlinge afstand van 500 tot 700 meter. Alleen de ontbrekende schakel tussen Voorburg en Den Haag doorbreekt dit patroon, waardoor de afstand tussen twee onderdoorgangen 1150 meter bedraagt. Al meer dan 10 jaar leeft daarom de wens om ook hier een onderdoorgang te maken. De afspraken in het kader van het Bereikbaarheidsoffensief Randstad boden de mogelijkheden hiervoor. Het project is voor i 4,54 miljoen (ƒ 10 miljoen) in het Regiofonds Bereikbaarheidsoffensief Randstad opgenomen. De uitvoering van het deelproject RandstadRail/Laan van NOI-CS bood de mogelijkheid om de aanleg van de fietsroute te integreren in dit project.
Inlichtingen bij:
C.A.G. Marks Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag
Telefoon 070 - 353 2751 Telefax 070 - 353 3065
DSO/2002.2623
2
Beschrijving deelproject RandstadRail Laan van NOI-CS (zie ook brief inzake RandstadRail / Laan van NOI-CS) In het proces dat uiteindelijk moet leiden tot de aanleg van RandstadRail, is een wisseling van sporen in de spoorbundel Schiphollijn en Zoetermeer - Hofpleinlijn noodzakelijk. Hiervoor wordt ter hoogte van de onderdoorgang vanaf de Anna van Saksenlaan (kantorengebied Groene Schenk) naar het NSvolkstuinencomplex een ‘switch’ voorzien. Deze switch is noodzakelijk om de aan de buitenzijde van de bundel gelegen Schiphollijn in het station Laan van Nieuw Oost Indië in de middelste spoorlijn te krijgen. De omzetting van de Hofplein- en Zoetermeerlijn naar RandstadRail maakt het noodzakelijk om deze lijn naar de buitenste sporen te krijgen vanwege de aanhaking op de lijn door de Prinses Beatrixlaan en naar sporen 11 en 12 op het station Den Haag Centraal. Deze ingreep gaat gepaard met het opheffen van de onderdoorgang naar het volkstuinengebied binnen de sporenbundel (Loolaan). Om zowel de switch aan te leggen alsmede om het volkstuinengebied bereikbaar te houden is een nieuwe onderdoorgang voorzien in de spoordijk van de oude lijn Den Haag HS - Leiden. De gevolgen van de ingreep voor de aanleg van RandstadRail zijn: verbreden van de spoorbundel aan de binnenzijde van de boog over een aantal volkstuinen heen voor het realiseren van een spoorbaan voor RandstadRail; het realiseren van een werkterrein voor de bouw in de oksel van de spoorboog en de oude lijn ter hoogte van de huidige onderdoorgang; een nieuwe voorziening realiseren voor het bereikbaar maken van het werkterrein welke tevens dient als nieuwe ontsluiting voor het volkstuinengebied. Deze ontsluiting is (technisch) alleen te realiseren aan de zijde van Voorburg. De nieuwe ontsluiting van het werkterrein en volkstuinengebied biedt tevens de mogelijkheid om de realisatie van de fietsonderdoorgang te integreren in dit RandstadRail project.
DSO/2002.2623
3
Visie op het gebied van de Schenk De drie kilometer lange groenstrook van de Schenk is de belangrijkste groene ader in dit deel van de stad en vormt met de waterloop van de Schenk een belangrijke ecologische verbinding vanaf de stadsrand naar het groene polderlandschap. In deze zone spelen de recreatieve bestemmingen de belangrijkste rol met de dooradering van voet- en smalle fietspaden. Begin jaren negentig is voor het gebied tussen de Laan van Nieuw Oost Indië en de Hofzichtlaan een tweetal bestemmingsplannen vastgesteld, waarin het groene karakter van de drie kilometer lange strook als belangrijkste bestemming is te herkennen. Vrij veel aandacht wordt gegeven aan de ecologische verbinding tussen het stadscentrum van Den Haag en de Duivenvoordse- en Veenzijdse Polder, alsmede de centrale groenzone tussen Huis ten Bosch en Park Vreugd en Rust in Voorburg. In de structuurschets voorafgaand aan het bestemmingsplan “Schenk” is aangegeven dat ter hoogte van de groene verbinding tussen Bezuidenhout-oost en Mariahoeve en Voorburg gestreefd wordt naar een onderdoorgang voor voetgangers en fietsers in de momenteel “ondoordringbare” spoordijk en naar een zo mogelijke ecologische relatie tussen de twee gebieden. In het gebied is de bestemming “volkstuinen” rijkelijk aanwezig. Hieronder vallen ook de NS-volkstuinen binnen de spoorboog van de hoog gelegen “Oude Lijn” en de spoorboog met daarin de Hofpleinlijn en Zoetermeerlijn alsmede de Schiphollijn. In het bestemmingsplan is door middel van een wijzigingsbevoegdheid de bestemming volkstuinen te veranderen in de bestemming spoorwegdoeleinden (met het oog op eventuele veranderingen aan de spoorbundel); de recreatieve functie blijft daarbij in stand. Binnen de bestemming volkstuinen zijn onderdoorgangen ten behoeve van langzaam verkeer toegestaan. Een nieuw aan te leggen fietsverbinding tussen Den Haag en Voorburg past tevens binnen de bestemmingen ‘volkstuinen’ en de bestemming ‘groen/water’. Een aanpassing of wijziging van het bestemmingsplan is voor de aanleg van een fietsroute niet noodzakelijk. Haalbaarheidsonderzoek Fietsroute De meest logische positie van de nieuwe onderdoorgang naar het volkstuinencomplex zou, mede met het oog op de bereikbaarheid van het werkterrein voor RandstadRail, aan de Nicolaas Beetslaan nabij de Jacob van Lennepstraat (Voorburg) moeten zijn gelegen. Deze positie van de onderdoorgang ligt echter midden in een woongebied en niet in de lijn van de beoogde fietsverbinding tussen het Haagse Bos (via de Carel Reinierszkade) en Park Vreugd en Rust in Voorburg. Een positie van de nieuwe onderdoorgang nabij de (Voorburgse) Spinozalaan heeft het voordeel dat deze aan de rand van het woongebied ligt en voor bouwverkeer goed bereikbaar is via de Mgr. van Steelaan in Voorburg. De onderdoorgang ligt in een logische lijn van de beoogde fietsverbinding langs en/of in de groene dooradering van het vooroorlogse en naoorlogse deel van Den Haag en Voorburg. Aan de Haagse zijde is de aansluiting van de fiets- voetgangersverbinding op het kruispunt Carel Reinierszkade / IJsclubweg met meest voor de hand liggend, deze ligging sluit het beste aan op de fietsverbinding vanuit het stadscentrum over de Juliana van Stolberglaan. De nieuwe fietsverbinding komt dan over het NS-volkstuinengebied te liggen met aan weerszijden een viaduct onder de spoorbanen, aansluitend op doorgaande fietsverbindingen in Den Haag en Voorburg. Er is een eerste verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om een fietsverbinding onder de NS sporen en Randstadrail aan te leggen tussen de IJsclubweg (Den Haag) en de Spinozalaan (Voorburg), ter hoogte van de Haagse Carel Reinierszkade. Hierbij is gebruik gemaakt van de gegevens en het
DSO/2002.2623
4
voorontwerp dat voor RandstadRail gemaakt is ten behoeve van een “vrije kruising Schenkstrook”. In dit haalbaarheidsonderzoek zijn drie varianten bekeken (zie ook situatietekening blz. 1): variant 1:
variant 2:
variant 3:
Onderdoorgang geschikt voor autoverkeer ter hoogte van de Jacob van Lennepstraat in Voorburg en een fietstunnel onder sporen door en fietsbrug over de Schenk ter hoogte van de Juliana van Stolberglaan. Onderdoorgang geschikt voor autoverkeer aansluitend op de Spinozalaan of de De Genestetstraat in Voorburg en een fietstunnel en –brug aansluiten op het bestaand fietspad langs de molen in Den Haag. Onderdoorgang geschikt voor autoverkeer aansluitend op Park ‘t Loo in Voorburg en een fietstunnel en –brug aansluitend op de Boekweitkamp.
Variant 1 en 3 hebben diepliggende tunnels voor fietsers, waardoor het doorzicht in de tunnel weg is en een sociaal onveilige situatie zou ontstaan. Tevens is een bovengrondse kruising van de Schenk door deze diepe ligging vrijwel onmogelijk. Bij variant 2 wordt de fietsroute gelegd op de locatie waar de RandstadRail sporen hun hoogste ligging bereiken. Hierdoor wordt de kruising van de sporen relatief eenvoudig. Op basis van het rapport van Holland Railconsult en op basis van overleg met Railinfrabeheer, projectbureau Randstadrail en de Gemeente Voorburg is variant 2 als meest haalbare variant naar voren gekomen. Uitwerking variant 2 Autotunnel Spinozalaan aan Voorburgse zijde en fietstunnel en -brug aan Haagse zijde Door het Ingenieursbureau Den Haag is de gekozen variant verder uitgewerkt (zie bijgevoegde tekeningen). Hierbij is rekening gehouden met de volgende uitgangspunten: - aantal te slopen gebouwen in het volkstuinengebied - structuur volkstuinengebied - sociale veiligheid - potentie van de route als ecologische verbinding - logica en directheid van de route in het fietsnetwerk - diepte van de tunnel (hellingen) - kosten Het fietspad wordt gesitueerd in de meest directe lijn, aansluitend op bestaande fietsroutes. De fietstunnel heeft een optimale ligging, slechts een meter onder maaiveld, waardoor de route voor fietsers aantrekkelijk is. Het situeren van de fietsroute langs een bestaande en een nieuw aan te leggen sloot zorgt voor een natuurlijke scheiding met de volkstuinen en zorgt voor de minste inbreuk op de bestaande structuur van de tuinen. Beschrijving ontwerp fietsroute Vanaf de Spinozalaan in Voorburg wordt de tunnel gebruikt die in het kader van RandstadRail onder de “Oude Lijn” wordt aangelegd ten behoeve van de ontsluiting van de volkstuinen en het werkterrein. De tunnel ligt op maaiveld door de hoge ligging van de NS-sporen. De fietsroute volgt vervolgens linksaf de ontsluitingsweg (Loolaan) voor circa 70 meter om vervolgens rechtsaf te slaan en op de langzaam verkeerroute te komen die in een rechte lijn de volkstuinen doorkruist. De tunnel onder de sporen van
DSO/2002.2623
5
RandstadRail en de Schiphollijn bevindt zich circa een meter onder maaiveld. Direct na de tunnel wordt een fietsersbrug over de Schenk aangelegd. Tussen de Schenk en de IJsclubweg loopt reeds een fietspad van 2,5 meter breed, dat in halfverharding is uitgevoerd. Voorgesteld wordt dit deel te verbreden tot 3,5 meter en in asfalt uit te voeren. Op het kruispunt met de IJsclubweg wordt de oversteek voor fietsers verbeterd door de fietsstrook ter plaatse van de kruising te vervangen door een afgescheiden fietspad en een middensteunpunt aan te brengen. Door de korte afstand tussen tunnel en brug zijn de hellingspercentages fors: 7,1 % voor de tunnel en 8,5 % voor de brug. Gezien de relatief kleine hoogteverschillen (1,70 m) zijn deze hellingspercentages acceptabel voor fietsers. Het te overbruggen hoogteverschil bepaalt namelijk hoe steil de helling kan zijn (maximale helling = 1 : 5xhoogteverschil). Voor mensen in een handbediende rolstoel is de helling niet zonder hulp te nemen. Een uitgebreide beschrijving van het ontwerp voor de fietsroute ligt ter inzage bij het secretariaat van de Commissie VSYL (rapport “Fietsroute IJsclubweg – Spinozalaan, voorlopig ontwerp”, Ingenieursbureau Den Haag, juni 2002). In dit rapport is ook een kostenraming opgenomen. Het voorlopig ontwerp past binnen de financiële kaders van het Regiofonds Bereikbaarheidsoffensief Randstad, waarin € 4.540.000,- is gereserveerd voor dit project. De kostenraming voor het Voorlopig Ontwerp is nog niet volledig. De kosten van de fietstunnel, fietsbrug en fietspaden zijn geraamd op i 2.124.774,- . Kosten die nog niet opgenomen zijn in deze raming zijn kosten ten behoeve van het omleggen van kabels en leidingen (inclusief een transportleiding water), voetpadvoorzieningen in de tunnels, de verwerving van grond, BTW en VAT. De definitieve kostenraming wordt opgenomen in het raadsvoorstel met betrekking tot het Voorlopig Ontwerp van de fietsroute, dat na de inspraakprocedure wordt afgerond. Consequenties voor de volkstuinen Het gecombineerde plan van RandstadRail en de fietsroute heeft consequenties voor de volkstuinen, zowel tussen de sporen als aan de Haagse zijde. Om de fietsroute te kunnen realiseren zal van ongeveer acht volkstuinen het huurcontract permanent opgezegd moeten worden, ofwel gewijzigd moeten worden, omdat de tuin kleiner wordt. Eén van deze tuinen ligt tussen de spoorbaan en de Schenk, de overig tuinen in het zogenoemde ‘oor’, tussen de NS-sporen in. Voor de realisatie van het project RandstadRail/ Laan van NOI-CS wordt voor circa 50-60 volkstuinen het contract tijdelijk of permanent opgezegd. De extra volkstuinen voor de fietsroute worden hierin gelijk meegenomen. Advies V.O.V. en A.C.O.R. Het uitgewerkte ontwerp is voorgelegd aan het Vooroverleg over Verkeerszaken (V.O.V.) en de Adviescommissie openbare ruimte (A.C.O.R.). Advies V.O.V. Het V.O.V. wijst op de beperkte toegankelijkheid van de route voor ambulances vanaf de Haagse zijde. De vrije doorrijhoogte van de fietstunnel aan de Haagse zijde zou hiervoor 3,20 m. moeten zijn. De
DSO/2002.2623
6
hellingen zouden in dat geval te steil worden voor fietsers. De hulpdiensten kunnen wel in de directe nabijheid komen: vanaf de Haagse zijde tot aan de brug over de Schenk en vanaf de Voorburgse zijde tot de ingang van de fietstunnel. Tevens voldoen hellingen van 7% niet aan de richtlijnen voor toegankelijkheid voor mensen in een rolstoel. Her verlengen van de hellingen heeft echter forse ruimtelijke en financiële consequenties. Het ontwerp voor de fietsroute is niet gewijzigd naar aanleiding van de opmerkingen van het V.O.V. Advies A.C.O.R. De A.C.O.R. heeft positief gereageerd, maar maakte wel de volgende opmerkingen: - voorstel om een ecologische verbinding in de vormgeving van de tunnel mee te nemen; - voorstel om asfalt toe te passen als verharding van het fietspad, gezien de verwachte hoge intensiteit. Beide opmerkingen worden meegenomen in het ontwerp. Overleg Gemeente Leidschendam-Voorburg Gemeente Leidschendam-Voorburg is nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het voorlopig ontwerp voor de fietsroute. Ambtelijk heeft men zich positief uitgesproken over een nieuwe fietsverbinding tussen Den Haag en Voorburg. Er is wel aangegeven dat als voorwaarde wordt gesteld dat geen doorgaande autoroute mogelijk wordt gemaakt. Een brief waarin het College instemt met de verdere voorbereiding van een fietsroute in samenhang met de werkzaamheden ten behoeve van RandstadRail/ Laan van NOI-CS is op 20 augustus 2002 besproken in het College van B&W van Leidschendam-Voorburg. Inspraakperiode De inspraakperiode op het voorlopig ontwerp voor de fietsroute IJsclubweg-Spinozalaan zal van 12 september tot en met 9 oktober 2002 plaatsvinden. Naast de informatie-avond voor de volkstuinhouders binnen het “oor” van de Schenkstrook zal in de wijk Bezuidenhout een informatiebijeenkomst over RandstadRail/Laan van NOI-CS worden gehouden, waarvoor ook belanghebbenden uit Voorburg worden uitgenodigd. Tijdens deze informatiebijeenkomst komt ook het ontwerp voor de fietsroute aan bod. Vervolgstappen De fietsroute IJsclubweg-Spinozalaan kan na de besluitvorming over het Voorlopig Ontwerp (naar verwachting december 2002) door de Raad, opgenomen worden in het deelproject RandstadRail/Laan van NOI-CS. Er zal in het vervolgtraject verdere afstemming plaatsvinden met Railinfrabeheer over optimalisatie van de tunnels: • Er zal een ecologische verbinding in de tunnelwand opgenomen worden. • Ten behoeve van een flauwere helling en ten behoeve van een aantrekkelijker tunnelingang is het wenselijk de constructie aan de bovenzijde af te schuinen en de zijkanten af te ronden. • De fietstunnel is enkele graden gedraaid ten opzichte de meest ideale haakse lijn op de sporen om een beter doorzicht te hebben op een groot deel van de route. • Er is in beide tunnels een voetpad van 1,50 meter opgenomen.
DSO/2002.2623
7
Besluit College van B&W Het College van B&W heeft op 3 september jl. het Voorlopig Ontwerp voor een fietsverbinding tussen de Spinozalaan in Voorburg en de IJsclubweg in Den Haag vrijgegeven voor de inspraak. Een informatie- en inspraakavond wordt samen met RandstadRail/Laan van NOI-CS georganiseerd op 10 en 24 september. Ik zal u te zijner tijd over de resultaten van de inspraakprocedure informeren. De Wethouder van Verkeer, Binnenstad en Monumenten,
MR. DRS. B.J. BRUINS
