nationaal landschap Postadres: Postbus 10078 8000 GB Zwolle
PROV1NC1ALE
VAN
www.nlijsseldelta.nl
Reg.nr.T6/lCOgA38
a.d.
Oat ontv.:
1 9 MRT 2Q09
Routing
Bijl.:
Iniictitingen bij Dhr. V.G. Klijnsma telefoon 038 499 8101
[email protected]
Gebiedsconferentie Datum 16.03.2009 ICenmerk Pagina 1
Op 16 oktober 2008 heeft de gebiedsconferentie van het Nationaal Landschap Usseldelta plaatsgevonden in Kamperzeedijk. Bijgaand ontvangt u het verslag. De conference was erg succesvol en de opkomst was groot. Naar aanleiding van de gebiedsconferentie heeft het Bestuurlijk Kernteam besloten om het project Maritiem Erfgoed op te pakken.
Uw kenmerk
Dit jaar zal de gebiedconferentie gehouden worden op donderdag 15 oktober 2009. Zet deze datum dus alvast in uw agenda! Uiteraard ontvangt u te zijner tijd nog een uitnodiging met een uitgebreid programme. Graag wijs ik u ook op de Dsseldeltadag die gehouden wordt op zaterdag 9 mei 2009. Tijdens deze dag worden er in de IJsseldelta verschillende activiteiten georganiseerd voor het publiek. Bij deze brief ontvangt u ook de brochure "Nationale Landschappen', waarin u veel achtergrondinformatie vindt over de Nationale Landschappen in Nederland. De brochure is gemaakt naar aanleiding van de reeks afleveringen die de NCRV uitgezonden heeft over alle 20 Nationale Landschappen in Nederland. Zoals u misschien gezien heeft, is Nationaal Landschap IJsseldelta op 12 februari jl. uitgebreid aan bod geweest. Tot ziens in het Nationaa! Landschap IJsseldelta! Met vriendelijke groet,
Theo Rietkerk, Voorzitter Bestuurlijk Kernteam
Bijfagen dlv. Datym verzending Nationaal Landschap IJsseldelta is I NATIONALE 1 van de 20 nationale landschappen LANDSCHAPPEN in Nederland. Voor meer informatie ' Bekijk Nederland opnieuw www.nationalelandschappen.nl
gebiedsconferentie Nationaal Landschap IJsseldelta:
'Met
enthousiasrrte is succes verzekerd/r
Verslag gebiedsconferentie Nationaal Landschap JJsse/de/ta/ 16 oktober 2008.
1. 1*1 Gebiedsconferentie 2008 De gebiedsconferentie van het Nationaal Landschap IJsseldelta vond op donderdag 16 oktober plaats in PCBO de Driester in Kamperzeedijk. Bijna honderd bewoners en belangengroeperingen trokken gezamenlijk het gebied in om te genieten van wat er in de afgelopen tijd is bereikt. Daarnaast was er een avondprogramma met workshops, die erop gericht waren om elkaar te inspireren en tot nieuwe ideeen en plannen aan te zetten. Er was veel energie te bespeuren. Aan het einde van de bijeenkomst zei een van de deelnemers: "Met zoveel enthousiasme is succes verzekerd." 1.2 Harry de Goede: "Samen IJsseldelta op de kaart zetten" De gebiedsconferentie begint al bijna een soort van jaarlijkse reunie te worden. De start van de bijeenkomst is dan ook een gezellig geroezemoes van enthousiaste mensen, die allemaal een steentje bijdragen aan de ontwikkeling van het Nationaal Landschap IJsseldelta. Nadat dagvoorzitter Aize Bouma de gebiedsconferentie had geopend, ging hij in gesprek met wethouder Harry de Goede van de gemeente Kampen. Die benadrukte dat het goed gaat met de ontwikkelingen. "We doen de goede dingen goed", zei hij, terwijl hij aangaf blij te zijn met de totstandkoming van de dorpsplannen. "Daar zien we dat de bevolking grote betrokkenheid toont en ook zelf de handen uit de mouwen wil steken. Zowel bij de ontwikkeling van het plan, als bij de uitvoering." En verder; "Samen maken we de IJsseldelta nog aantrekkelijker. Voor de bewoners, maar ook voor een groeiende groep toeristen. Wij zetten in op toerisme dat past bij onze prachtige omgeving. Wat mij betreft geen massatoerisme", aldus de Goede, die vindt dat het Nationaal Landschap nog beter zichtbaar moet worden in het gebied zelf. "Er is zoveel enthousiasme te bespeuren. Het zou daarom mooi zijn als we samen de IJsseldelta nog beter op de kaart zetten. Misschien kunnen we een actie doen waarmee we ervoor zorgen dat bijvoorbeeld het logo op veel meer plekken zichtbaar wordt. Dat bedrijven en instellingen meedoen in die promotie. Zo kunnen we samen uitstralen hoe trots we zijn op onze IJsseldelta/' Volgens de Kamper wethouder moeten we niet vergeten dat de ontwikkelingen in het Nationaal Landschap vooral ook gaan over de leefbaarheid. Bij alle projecten moeten we ons ook afvragen of het onze eigen inwoners ten goede komt."
2, 2,1 Interessante excursles Tijdens de gebiedsconferentie werden in het middagprogramma drie excursies georganiseerd. Een deel van de aanwezigen trok op de fiets door de Delta om met eigen ogen te zien welke natuur-, landschaps- en recreatieve ontwikkelingen er in en rond Hasselt hebben plaatsgevonden. De tweede groep reed onder het motto "Werken in de delta" met een bus langs drie economische dragers. Daarbij werd onder meer een bezoek gebracht aan een tuinder, een melkveehouderij en een tapijtfabriek. Bij de derde excursie stond het thema "Dorpsontwikkeling in het Nationaal Landschap" centraal, waarbij 's-Heerenbroek en Wilsum werden bezocht.
2-2
de
Deze excursie was voor de stoerdere deelnemer. Op de fiets met windkracht 7 en een enkele bui door de open polder. We stapten op net buiten het Nationaal Landschap bij de buurtschap Genne. Vervolgens fietsten we langs het Zwarte Water naar het Genniger Balkenloodsje. Dit loodsje is opgeknapt met geld van de partners van het Nationaai Landschap. Vervolgens zijn we verder gefietst langs het Zwarte Water.
Bij het gemaal Streukelerzijl begon het hard te regenen. Gelukkig was de machinist aanwezig en hebben we in het pompgebouw even kunnen uitblazen. In het gemaal is de geschiedenis van de machines goed te zien: oude dieselmotor uit 1925, een dieselmotor van rond de jaren vijftig, maar ook meer recente elektromotoren staan daar nog broederlijk naast elkaar. Na de bui zijn we naar Hasselt gefietst over de Steenen Dijk: de oudste stenen zeewering van Nederland. In de mooie Hanzestad Hasselt stonden we stil bij het plan van de gemeente om de grachten weer beter toegankelijk te maken voor de varende recreant. De eerste resultaten hebben we daarvan bekeken. Daarnaast hebben we even een lekker bakje koffie gedronken en even opgewarmd in een van de plaatselijke horecagelegenheden. De tweede fase van de fietstocht voerde ons door de polder. Naast de regen en de wind hebben we kunnen genieten van vergezichten met stoere Hollandse wolkenluchten en vlagen prachtig zonlicht. In de polder hebben we onderdelen van de kanoroute bekeken. We hebben stilgestaan bij de Lange Riete. Het herstel hiervan is in het najaar van 2008 begonnen. Verder hebben we doorgepraat over de wens om de fietspaden in de delta te verbeteren, Aan de kracht van de wind kunnen we immers niet zoveel doen, maar goede fietspaden zijn ook nodig om comfortabel de delta te kunnen verkennen. 2.3 Werken in de Delta Met de bus vertrok de groep naar het glastuinbouwbedrijf van de familie Wezenberg aan de Tuindersweg 10 in Usselmuiden. Hier werd de groep ontvangen door een van de directeuren, de heer Harry Wezenberg. Onder het genot van een kop koffie vertelde deze hoe het bedrijf door verschillende generaties van de familie is uitgebouwd tot het bedrijf wat het nu is. Op vergelijkbare wijze heeft het hele glastuinbouwgebied van de Koekoek zo zijn wortels in het IJsselmuidense, In zijn verhaal werd ook duidelijk dat energie een belangrijke succesfactor is geworden voor de tuinbouwsector. Door warmtekrachtkoppeling wordt naast warmte elektriciteit opgewekt. Momenteel wordt onderzocht of aardwarmte een belangrijke rol kan gaan spelen. Na deze persoonlijke schets van de historie en de toekomstverwachtingen van het bedrijf nam Harry Wezenberg ons mee het bedrijf in. Daarbij konden wij kennis maken met zowel de wijze waarop de producten worden geteeld, als de manier waarop deze tegenwoordig worden verpakt en gereed gemaakt voor verzending. Van het tuinbouwbedrijf van de familie Wezenberg ging het met de bus naar het melkveebedrijf van Marco v.d. Vegte aan de Nieuwe Wetering 30 in Mastenbroek. Ook dit bedrijf heeft een geschiedenis van generaties in het gebied. Op de stal schetste Marco van de Vegte met behulp van een plattegrond de ligging van zijn bedrijf en de positie binned het Nationaal Landschap IJsseldelta als geheel. Hierbij ging hij onder andere in op schaalgrootte, kavelruil en kosteneffectiviteit. Hieraan gekoppeld werd ondermeer gediscussieerd over "koeien in de wei, of koeien op stal'. Tot slot kwam ook de specifieke problematiek van veenweidegebied (bodemdaling) aan de orde. Met de bus werd de route vervolgd richting Genemuiden waar wij ontvangen zouden worden bij de tapijtfabriek TIMZO. Onze gastheer hier was de heer Joop Beens die ons in de bus alvast nader informeerde over het bedrijf. Bij TIMZO werd de groep in drieen gesplitst. Onder leiding van Joop Beens en twee collega's van hem werd ons eerst getoond hoe het synthetische garen wordt vervaardigd en vervolgens hoe hiervan tapijten worden geweven. Net als de beide andere bedrijven die wij bezocht hebben, betreft het ook in het geval van TIMZO een bedrijf met zeer oude wortels in het gebied. Met een kleine uitloop in het programma ging het van TIMZO weer terug naar het centrale adres voor de gebiedsconferentie in Kamperzeedijk. De excursie "Werken in de Delta' heeft de deelnemers een waardevol kijkje gegeven in de keuken van vertegenwoordigers van drie belangrijke economische dragers van het Nationaal Landschap IJsseldelta.
2.4 Dorpsontwikkeling in het Nationaal Landschap Een van de excursies van de gebiedsconferentie 2008 voerde per bus naar het dorp 's Heerenbroek en het stadje Wilsum. In beide plaatsen is men bezig om in samenwerking met de bevolking een dorpsontwikkelingsplan vorm te geven. In 's Heerenbroek begon de bijeenkomst met een presentatie van Siem Roetman, voorzitter van dorpsbelangen Zalk. Daar is een dorpsplanPLUS in ontwikkeling. De algemene doelstelling daarbij is "om het mooie van Zalk te behouden en uit te bouwen". Roetman vindt het een voorwaarde dat in dorpen nieuwe huizen mogen worden gebouwd. "Alleen dan kun je de leefbaarheid vasthouden. We wonen niet in een museum". In Zalk heeft al sinds 2000 geen nieuwbouw plaatsgevonden. Dat heeft voornamelijk te maken met het feit dat de bouwlocatie zich in een stankcirkel bevindt. Hij riep de aanwezige bestuurders op hier nog eens kritisch naar te kijken en met een oplossing te komen. In hoofdlijnen zijn de wensen van Zalk; een multifunctioneel centrum, een speelplek voor de jeugd en een slimme inzet van alle benodigde vrijwilligers. Verder wordt door vrijwilligers op dit moment een aantal wandelroutes uitgezet, die mede over particulier terrein lopen. Voorzitter Jan Keizer van Dorpsbelangen 's Heerenbroek hield een gloedvol betoog over de totstandkoming van het dorpsontwikkelingsplan. De bevolking is betrokken en denkt mee. "Van onderop", zoals dat past bij de uitgangspunten van het Nationaal Landschap IJsseldelta. Keizer gaf aan dat een aantal thema's in het plan naar voren komt. Bijvoorbeeld: "Het handhaven van de zichtlijnen en het behoud van de openheid van het landschap"; "Het vergroenen van 's Heerenbroek om deze kwaliteit verder te versterken"; "Een opknapbeurt voor De Kandelaar en omgeving". Volgens de voorzitter wil 's Heerenbroek geen massatoerisme en is de zondagsrust een belangrijk uitgangspunt, De reis ging per bus verder naar Wilsum. In twee groepen werden door vertegenwoordigers van het stadsbelang als echte ambassadeurs rondleidingen gegeven. Daarbij kwam de opknapbeurt bij de kerk aan de orde, evenals de wens om het plein met de dorpspomp een nieuwe uitstraling te geven. Verder werd daar de wens geuit om de haven van Wilsum op te knappen, zodat meer toeristen een kort bezoek kunnen brengen. Ook was er aandacht voor het opknappen van een oude kreek net buiten het stadje.
3. 3*1- The© Rietkerk^ "U kunt rekenen op bestuurlijke steun"* Terwijl de geur van lekkernijen, die in de streek zelf waren bereid, zich al verspreidde door de gymzaal in Kamperveen, hield gedeputeerde Theo Rietkerk een korte toespraak. "De ontwikkelingen in het Nationaal Landschap IJsseldelta zijn op stoom. We zijn met de goede dingen bezig en ik ben trots op de bereikte resultaten", aldus Rietkerk. Hij verwees daarbij onder meer naar zaken als het herstel van een oude kreek met de naam de Lange Riete, het op verschillende plekken terugbrengen van authentieke elementen in het landschap, de dorpsontwikkelingsplannen in diverse kleine kernen, de aanleg van het fietspad Oud Kraggenburg en de realisatie van een kanoroute in Mastenbroek. "Ook in de komende jaren zetten we in om de kernkwaliteiten van het gebied in stand te houden en nieuwe plannen in uitvoering te brengen. U loopt voorop met uw enthousiasme. Aangemoedigd door een adviesraad met veel kennis en kunde van het gebied, Wat mij betreft kunt u daarbij rekenen op bestuurlijke steun." 3»2B Kroonjuwelert voor molenaars Tijdens het centrale diner overhandigde Rietkerk ook het officiele eerste exemplaar van een speciaal kwartetspel van het Nationaal Landschap IJsseldelta aan de leerlingmolenaars Willemien v.d Berg en Jeanette van Bentum van de molen d'Olde Zwarver uit Kampen. Dit gebeurde symbolisch door een vergrote versie van de speelkaart, waarop de
molen staat afgebeeld, aan te bieden. In het kwartetspel komt een groot aantal van de "kroonjuwelen" in het Nationaal Landschap IJsseldelta terug. Het gaat dan om thema's als "kerken", "bijzondere vogels", "landschapsvormen", "wateren", "mooie uitzichtpunten", "gemalen", "industrieel erfgoed" en "steden". Alle spelkaarten zijn voorzien van prachtige foto's en een korte begeleidende tekst, Het spel is gerealiseerd door het programmabureau van de Provincie Overijssel. "Het is een leuke manier om het verhaal van het Nationaal Landschap IJsseldelta en de prachtige omgeving onder de aandacht te brengen van de mensen in het gebied", vertelt Theo Rietkerk. "Bovendien kan het ook gaan dienen als leuk souvenir voor toeristen die het Nationaal Landschap IJsseldelta hebben ontdekt. We kunnen onze prachtige omgeving met dit spel op een unieke manier op de kaart zetten. Het spel helpt om het gebied nog beter te leren kennen," Alle aanwezigen kregen aan het einde van de avond een kwartetspel mee naar huis. Tijdens de publieksdag van het Nationaal Landschap op 9 mei 2009 komt het beschikbaar voor het grote publiek.
4,Workshops 4*1. Acht boeiende workshops Na het diner stonden acht boeiende workshops op het programma waarvan de aanwezigen er ieder twee konden volgen. Zo werd er gebrainstormd over thema's als "Dorps groeien", "Nautisch erfgoed", "De toekomstige invulling van de publieksdagen Nationaal Landschap", "Routes en parels", "Omgevingsonderwijs in de IJsselDelta" en "Streekproducten". Het programmabureau gebruikt de resultaten van de workshops om nieuwe projectideeen vorm te geven. Belangrijke resultaten zijn wat dat betreft dat: a. de natuurwaarden van het gebied soms wat onderbelicht lijken. De komst van fietspaden en uitkijkpunten zouden juist ook die waarden beleefbaar moeten maken. Natuurlijk zonder die kwetsbare natuur te verstoren; b. nautisch erfgoed duidelijk een verbindende factor is in dit gebied. Het enthousiasme is groot. We proberen daarom snel met een vervolg te komen. c. de workshop over de Kaderrichtlijn Water antwoord leverde op de vele vragen en onduidelijkheden. Duidelijk is geworden dat het waterschap haar aandacht richt op de grotere waterlopen, de weteringen en dat het de bedoeling is om een beter watermilieu te realiseren voor plant en dier. De werkzaamheden zullen 'samenvallen met de verbetering van fietspaden; d. de tussenresultaten van het project Educatieve pakketten zijn gepresenteerd. De deltawerkers hebben hard meegedacht. e. de workshops over dorps groeien duidelijk maakten dat dorpsontwikkeling vele invalshoeken kent. Het is daarom belangrijk om goede gesprekken in en met de bewoners van het dorp te voeren. Een gezamenlijk beeld van de gewenste ontwikkelingen maakt een dorp mooier. f. we voor de publieksdag weer hard aan de slag gaan. Nieuwe ideeen rondom de kernen met bijpassend vervoer zullen op 9 mei 2009 weer een mooie publieksdag opleveren. g. de workshop over streekeigen producten heeft laten zien wat er allemaal komt kijken bij de ontwikkeling van een product als bier of advocaat In ieder geval twee producten die de gezelligheid bevorderen, Nieuwe ideeen voor producten blijven natuurlijk welkom. Een mooi voorbeeld zou hazelnotenijs zijn. Hasselt en hazelnoten horen immers bij elkaar.
§B Na de workshops kwam het tot een afronding met enkele opmerkingen en conclusies, die de positieve sfeer tijdens de gebiedsconferentie onderstreepten: "We moeten zelf met elkaar goede ambassadeurs zijn. Daarmee kunnen we samen dit prachtige gebied beter op de kaart zetten", aldus een van de deelnemers. "Dan kan de kracht van vandaag uitgroeien tot een orkaan." Theo Rietkerk zei: "Hier in de IJsseldelta blijkt dat mensen en organisaties het verschil maken. Zij lopen voorop, samen met de adviesraad, waarin veel mensen zitten met kennis van het gebied. Door samenwerking kunnen we veel bereiken", aldus Rietkerk. "Ik heb vandaag weer veel goede ideeen gehoord, die we op kunnen nemen in toekomstige uitvoeringsprogramma's. Ik vind dat het beter in kaart brengen en koesteren van het maritieme erfgoed bijvoorbeeld een van de speerpunten moet zijn. Dat past bij de eigenheid van dit Nationaal Landschap. Daar moeten we goede plannen voor ontwikkelen, dan doen wij ons best om die mee te laten liften in toekomstige Europese subsidieprogramma's." En verder: "Uw enthousiasme loopt soms wel aan tegen regelgeving van ons als provincie of gemeente en waterschap. Dat vertraagt soms ontwikkelingen. Het is goed dat u ons wat dat betreft scherp houdt. Daarom wil ik op de website van het Nationaal Landschap ook een mogelijkheid laten bouwen waarmee u de problemen, die regelgeving veroorzaakt, kunt melden. Dan kunnen wij in beeld brengen of we daar iets aan kunnen doen. Uit de zaal werd verder de suggestie gedaan om een soort van streekproductenregisseur te benoemen. Deze moet ervoor zorgen dat dit onderdeel beter uit de verf komt en dat er nieuwe ontwikkelingen op dit gebied op gang komen. Verder vond een van de aanwezigen dat de natuur er bekaaid afkomt in de nieuwe en reeds gerealiseerde plannen. Ook werd de opmerking gemaakt dat de boeren in het gebied wel hun werk moeten kunnen blijven doen en dat daar in de verdere ontwikkeling rekening mee moet worden gehouden.
