LANDGOEDERENPROJECT LANGS IJSSEL EN BERKEL BERKELLAND – BRONCKHORST – BRUMMEN – LOCHEM – VOORST – ZUTPHEN – GELDERS GENOOTSCHAP
VERSLAG werkatelier Maandag 20 april, 13.00-17.00 uur: Ampsen te Lochem Laan Ampsen 8, 7241NG Lochem THEMA: VRIJWILLIGERS OP BUITENPLAATSEN EN LANDGOEDEREN
Op 20 april 2015 vond het tweede werkatelier plaats van het bovengemeentelijke landgoederenproject Langs IJssel en Berkel. De bijeenkomst vond plaats op het landgoed Ampsen te Lochem. In dit tweede werkatelier werd er samen met zo’n 50 particuliere en institutionele eigenaren, rentmeesters, gemeenten en adviseurs gesproken over het werken met vrijwilligers. Veel landgoederen en buitenplaatsen werken tegenwoordig met vrijwilligers, of overwegen dit te gaan doen. Vrijwilligerswerk kan een goede ondersteuning zijn bij de instandhouding, maar creëert ook veel draagvlak in de omgeving. Het is ontzettend divers: onderhoud in de tuin, historische rondleiding geven, algemene pr en communicatie, hulp bij grotere evenementen, onderhoud van meubels en interieur, etc. De duur van het vrijwilligerswerk varieert ook: van mensen die elke week op een vast moment voor hetzelfde landgoed werken tot zogeheten “popup” vrijwilligers, die spontaan een zaterdag de handen uit de mouwen steken. Maar, hoe kun je als eigenaar vrijwilligers werven en aansturen? Wat zijn de do’s & don’ts bij vrijwilligerswerk? En zou je binnen een regio kunnen samenwerken met een regionaal vrijwilligersteam? Samen met eigenaren en overheden hebben we dit actuele thema nader bekeken. Met presentaties van André Kaper (Landschapsbeheer Gelderland), Pieter Witte (rentmeester) en Liesbeth Tonckens (Gelders Erfgoed), die veel ervaring hebben met vrijwilligerswerk. Informatie:
[email protected] of 026-4421742. Aanmelden:
[email protected] Dit project is mede mogelijk gemaakt door Provincie Gelderland i.h.k.v. Robuuste Investeringsimpuls.
1
LANDGOEDERENPROJECT LANGS IJSSEL EN BERKEL BERKELLAND – BRONCKHORST – BRUMMEN – LOCHEM – VOORST – ZUTPHEN – GELDERS GENOOTSCHAP
PROGRAMMA
Maandag 20 april, 13.00-17.00 uur: Ampsen te Lochem
Laan Ampsen 8, 7241NG Lochem
Dagvoorzitter: Martin van Bleek (Gelders Genootschap) 12.30 uur 13.00 uur 13.05 uur 13.15uur 13.30 uur 13.45 uur 14.05 uur 14.15 uur 15.00 uur 16.30 uur 17.00 uur
Ontvangst met thee, koffie, lekkers Openingswoord door familie Van Weede, Ampsen Inleiding door Elyze Storms-Smeets, Gelders Genootschap Presentatie door André Kaper, St. Landschapsbeheer Gelderland: groene vrijwilligers Presentatie door Pieter Witte, rentmeester: vrijwilligers op De Poll Presentatie door Liesbeth Tonckens, Gelders Erfgoed: op en rondom het huis (collectie- en archiefbeheer, good housekeeping) Vragen voor sprekers Korte wandeling door tuin en park van Ampsen Carrousel vrijwilligerswerk: A. Motiveren en leren; B. Organiseren; C. Tijdelijke projecten en evenementen Plenaire terugkoppeling Afsluiting met borrel
Marc van Weede heet iedereen welkom op Ampsen.
Vrijwilligerswerk. Presentatie Elyze Storms-Smeets Projectleider Elyze Storms-Smeets gaf een korte inleiding op het thema vrijwilligers op landgoederen en buitenplaatsen. Een zoektocht op internet geeft al een aardig beeld van hoe landgoederen vrijwilligers proberen te werven, waarbij het opvalt dat het soms bijna onvindbaar is. Als men vrijwilligers wilt aantrekken, moet dit dus duidelijk zichtbaar zijn op bijvoorbeeld de eigen website. Daarbij is het altijd raadzaam om een indicatie te geven van verwachtingen: welke werkzaamheden worden gevraagd, om welke periode of inzet gaat het, etc? Vaak kom je mooie leuzen tegen, zoals: “Het landgoed wordt door veel vrijwilligers gezien als een sociale ontmoetingsplaats, een plek om tot rust te komen, een plek waar je je vrienden ontmoet.” “Zonder de inzet van deze vrijwilligers zouden verscheidene 2
activiteiten die op het landgoed plaats vinden niet mogelijk zijn.” “Vrijwilligers zijn heel waardevol voor het landgoed. Het is een mooie manier om voeling te houden met wat er leeft onder mensen die zich betrokken voelen bij het landgoed.” Dit geeft al een blik op de soorten motieven, zowel bij eigenaren als vrijwilligers.
Vrijwilligers op landgoederen op de kaart gezet. Deze kaart is zeker nog niet volledig. Eigenaren zullen gevraagd worden mee te doen aan een vragenlijst om beter zicht te krijgen op vrijwilligerswerk in dit gebied.
Motieven vrijwilligers • graag iets voor een ander doen; • een zinvolle (vrije)tijdsbesteding zoeken; • andere mensen ontmoeten, gezelligheid; • zich persoonlijk ontwikkelen; • hun kennis en kunde inzetten; • werkervaring opdoen. Motieven eigenaren/beheerders • hulp nodig bij beheer en onderhoud • meer activiteiten mogelijk • meer connectie met omgeving; draagvlak • kostenbesparing? • …. Het blijkt ook al snel dat de soorten werkzaamheden enorm divers zijn. De vrijwilligers houden zich onder andere bezig met: • Onderhoud van het park en de (moes)tuinen • Onderhoud aan het wijdere landschap, zoals de bossen • Schilderwerk hoofdgebouw en bijgebouwen • Gids historische rondleidingen (gebouw en landschap) 3
• • • • • • • • • •
Archiveren van de unieke boekencollectie, digitaliseren fotocollectie Inventariseren van objecten Verzorging Organisatie van evenementen en activiteiten Timmerman, meubelmaker Werving van vrienden en bedrijven Fondsen en sponsorwerving Communicatie en social media Bloemdecoraties, maken van jam Etc.
Relevante trends en ontwikkelingen (afkomstig van www.vrijwilligerswerk.nl) 1. de vraag naar inzet van vrijwilligers neemt toe; 2. de inhoud van werkzaamheden van vrijwilligers verandert; 3. grenzen tussen de werkzaamheden van vrijwilligers en die van beroepskrachten verschuiven; 4. het wordt steeds lastiger vrijwilligers te vinden en te binden; 5. het huidige vrijwilligersbestand vergrijst en de toekomstige vrijwilligers zullen steeds diverser zijn in hun motieven, wensen en behoeften; 6. de morele druk op familieleden om óók een (vrijwillige) bijdrage te leveren neemt toe; 7. er ontstaat discussie over het ‘betalen’ van vrijwilligers voor specifieke taken en/of over het aanbieden van betaalde ondersteunende diensten.
Presentatie André Kaper, St. Landschapsbeheer Gelderland: groene vrijwilligers Vanwege het wegvallen van vaste ankerpunten in de samenleving, wordt zingeving en identiteit belangrijk. Concreet: mensen gaan steeds meer idealen nastreven die niet alleen de persoonlijke situatie verbeteren maar ook bijdragen aan een duurzame samenleving. Vrijwilligerswerk op landgoederen en buitenplaatsen appelleert hier in hoge mate aan. Vrijwilligers kunnen zich verbinden aan niet alleen een mooi landschappelijk erfgoed, maar doen dat samen met bezitters die vaak ook vanuit supra persoonlijke idealen zeer sterk zijn gericht op de instandhouding hiervan. Bovendien spreekt het erg aan dat een bezitter veel opoffert om zich aan 1 stuk grond te verbinden. Daar kunnen mensen een stuk identiteit aan ontlenen, door hetzelfde te doen, maar dan als vrijwilliger. SLG werkt met landgoedwerkgroepen en buitenplaatswerkgroepen: • Een groep vrijwilligers (zo 6-20 mensen); • Die aan het landschap werken in een bepaald gebied; • Met een vaste werkagenda; • En een vrijwillige coördinator; • Begeleid vanuit landgoed of buitenplaats; • Gefaciliteerd door SLG.
4
Groene vrijwilligers in het landschap
Werkgroepen doen diverse groene werkzaamheden: Herstel/onderhoud Met handgereedschap Bospercelen; Houtwallen, singels, knotbomen; Tuinaanleg, parkaanleg; Uitrasteren, bordjes plaatsen, landhekken; Onderhoud monumentaal groen: siertuin, park, moestuin e.d. De landgoedwerkgroepen zijn: Werkgroep vrijwilligers Bos, natuur en bouwland “Buiten de bolletjeslijn” Gebonden aan een landgoed Gastheerschap bezitter/begeleider De buitenplaatswerkgroepen zijn: Werkgroep vrijwilligers Tuin- en parkaanleg Gebonden aan de buitenplaats Gastheerschap bezitter of begeleider “Binnen de bolletjeslijn” van complexaanwijzing met groen
Presentatie rentmeester Pieter Witte: ervaringen met groene vrijwilligers Pieter Witte is rentmeester, o.a. op de landgoederen Gerven en Hell te Putten en het landgoed De Poll te Voorst, waar samengewerkt wordt met vrijwilligersgroepen. Het valt hem op dat landschapsonderhoud steeds meer afhankelijk van vrijwilligers. Waarom? Onderhoud wordt steeds kostbaarder, er zijn minder overheidssubsidies, er is een behoefte aan “groene vrijwilligers” op particuliere landgoederen, ook om mensen betrekken bij het landgoed en landschap.
5
Het proces bestaat onder meer uit de volgende onderdelen: Startbijeenkomst op locatie landgoed Kennismakingswerkdag Gebruik gereedschappen Stichting Landschapsbeheer Gelderland Goede ondersteuning Stichting Landschapsbeheer Gelderland PR en media Belang van een coördinator Opstellen van een afwisselend werkplan voor de vrijwilligers Belang van goede begeleiding landgoed
Groene vrijwilligers aan het werk Er wordt gewerkt met: Gerven en Hell; twee werkgroepen, zaterdag- en een maandagwerkgroep Zaterdagwerkgroep 1 keer per 14 dagen met tussen 10 tot 15 personen Dinsdagwerkgroep 1 keer per week met ca. 5 personen Landgoed De Poll; dinsdagwerkgroep met 8 vrijwilligers Hoogstambrigade Voorst 1 x per jaar De ervaringen zijn overwegend positief. Wel is het belangrijk te zorgen voor stabiliteit in de werkgroepen. Groei van vrijwilligersgroepen gaat via mond op mond reclame en af en toe via media nieuwe vrijwilligers zoeken. Tevens is het van belang om (tussentijds) te evalueren met de vrijwilligers en ondersteuning vanuit landgoed erg belangrijk, houdt zelf de regie. Enkele tips: Kennis vergroten van vrijwilligers door aanbieden van cursussen en excursies op het landgoed Betrokkenheid vanuit landgoedeigenaar Wie zijn de vrijwilligers Beweegredenen voor vrijwilligers om vrijwilligerswerk te doen Resultaten Winst voor de eigenaar in de vorm van: behoud belangrijke natuurwaarden en landschappelijke waarden kostenbesparing meer begrip en betrokkenheid burgers bij beheer van particulier landgoed en landschap
6
Winst voor de vrijwilliger: Zinvol werk Goed voor conditie/ gezondheid Sociale contacten Meer kennis van landschaps- en natuurbeheer Werken in de natuur Tot slot: Vrijwilligers vervullen voor particuliere landgoederen een steeds belangrijkere rol bij het beheer van natuur en landschap Vrijwilligers zijn de ambassadeurs van uw landgoed Maatschappelijke betrokkenheid van uit de samenleving voor instandhouding particuliere landgoederen steeds groter Maak gebruik kennis en ervaring van bijvoorbeeld Stichting Landschapsbeheer Gelderland voor opzet groene vrijwilligerswerkgroep(en)
Presentatie door Liesbeth Tonckens, Gelders Erfgoed: op en rondom het huis (collectie- en archiefbeheer, good housekeeping) Liesbeth Tonckens laat met haar presentatie zien dat vrijwilligers niet alleen nuttig kunnen zijn in het landschap, maar ook op en rondom het huis. Bijvoorbeeld bij rondleiding door huis of tuin, evenement van 1-3 dagen, of om meer aandacht te krijgen voor de spullen op zolders en in het archief. De verhalen van uw omgeving worden zo opgepoetst en uw historische plek komt in de harten van meer mensen Tips bij rondleiding door huis en tuin: Bepalen welke delen open worden gesteld voor welke periode Opruimen, ordenen, veilig maken Verhalen, teksten maken, wat wil je vertellen en wat wil het publiek horen? Trainen vrijwilligers, zowel op inhoud als op verantwoordelijkheid en huisregels Promotie Ontvangst groepen, organisatie, financiën Bij een evenement moet je goed nadenken over het doel, wie u wilt bereiken, en of er een kernteam van vrijwilligers is die dit kan en wil dragen?
Planmatig ontsluiten van archiefstukken zoals foto-albums
7
Zaken op en rondom het huis liggen natuurlijk wat gevoeliger, ivm privacy. Wat kunt en durft u uit handen te geven? Welke taken, maak het concreet Inventariseer de risico’s en voor u gevoelige zaken Maak duidelijke afspraken op schrift Evaluatie momenten inbouwen (uitweg voor beide partijen) Daarbij is het essentieel dat u de vele handen goed organiseert. Ontwikkel een visie: wat wil ik en waarom? Kader aanbrengen, beleid formuleren voor uzelf om problemen voor te zijn. Nadenken over de 5 B’s kan hier enorm bij helpen: Binnenhalen, Begeleiden, Behouden, Belonen, Beëindigen (zie ook www.vrijwilligerswerk.nl).
Samen met eigenaar Marc van Weede door tuin en park van Ampsen.
Carrousel vrijwilligerswerk In twee rondes werden de deelnemers langs twee van drie thema’s geleid die betrekking hebben op vrijwilligerswerk. Het doel was om met elkaar in gesprek te gaan en zodoende belangrijke ideeën, richtlijnen en handvaten te bundelen, die de basis zullen vormen voor een leidraad vrijwilligers op landgoederen. De drie thema’s waren als volgt: A. Motiveren en leren, o.l.v. André Kaper; B. Organiseren, o.l.v. Elyze Storms-Smeets; C. Tijdelijke projecten en evenementen, o.l.v. Liesbeth Tonckens. Hieronder volgen puntsgewijs de belangrijkste bevindingen uit de groepen. A. Motiveren en leren, o.l.v. André Kaper - Wat mag een vrijwilliger verdienen? € 1.500,- per jaar. Je hoeft het ze niet te geven. Je kunt ook volstaan met een reiskosten vergoeding. 8
- De grootte van het Landgoed maakt niet heel veel uit voor de effectiviteit van het inzetten van vrijwilligers. Het gaat om de werkvoorraad. - Of het goed gaat met een groep vrijwilligers hangt af van: Goede startbijeenkomst, informatie geven en afspraken maken. Gemotiveerde vrijwilligers. De leider - Er is een landgoedvisie nodig om in aanmerking te komen voor subsidie van de provincie met daarin opgenomen wat je door vrijwilligers laat doen en wat door professionals. - Voorbereiding: Je hebt zorgplicht als eigenaar; Het maken van een risico analyse; Goede afspraken maken; Verbanddoos aanwezig; Veiligheidsplan; Werkformulier invullen door coördinator. - Iedere gemeente heeft een ongevallen verzekering waar vrijwilligers gebruik van kunnen maken. - Hoe kom je aan vrijwilligers? Adverteren of tekstartikel in plaatselijk Sufferdje; via via (mond op mond reclame); lokale radiozender; bij parkeerplaats op het landgoed bordje ophangen ‘vrijwilligers gezocht’; journalist een wervend artikel laten schrijven over enthousiaste vrijwilligers die al bezig zijn; gemeentelijke vacaturebank (nb: minder goede ervaring mee omdat mensen niet aansluiten en/of gemotiveerd zijn); open dag, informatieavond; website; publiekswerkdag. - Vrijwillig is niet vrijblijvend. - Hoe ga je om met vrijwilligers die zich bemoeien met het beheer? Er zijn gedragscodes. Je moet als landgoedeigenaar de flora en faunawet kennen. Vrijwilligers mogen inbreng hebben maar de landgoedeigenaar beslist. In een kennismakingsgesprek kun je hierover duidelijkheid scheppen. Regelmatige informatie bijeenkomst met een groep vrijwilligers schept de nodige duidelijkheid. - Investering in tijd. Het startjaar vraagt meer tijd dan de opvolgende jaren. Een effectieve werkdag is minimaal 6 uur. Als eigenaar ben je er toch bij. - Social talk kan ook onder het werk plaatsvinden. Er zijn ook groepen vrijwilligers die juist aan de slag willen. Sommigen willen variatie in het werk en andere willen het liefst altijd hetzelfde werk doen. Het vraagt om afstemming, duidelijke aansturing en vrijwilligers mee laten denken over de planning van de diverse werkzaamheden. - Hoe houdt je vrijwilligers gemotiveerd? Wat verwachten vrijwilligers van je: Dat je je laat zien als gastheer/vrouw; Een gezellige activiteit eens per jaar rond de vuurkorf; Uitjes hangen ook af van de lokale cultuur en afhankelijk van de groep. Zij bepalen wel de aard van de uitjes; Enthousiasme voor je landgoed en je vrijwilligers daarin meenemen; Vertellen over de historie van het landgoed; Vrijwilligers rondleiden op een plek van het landgoed waar de gewone burger niet mag komen. - Er is ook een initiatief bekend van het adopteren van een houtwal voor een symbolisch bedrag. - Het is belangrijk dat de landgoedeigenaar weet wie er bij hem/haar over de vloer komt. Dit komt in beide groepen meerdere malen terug. En de historische ‘kloof’ die er soms meer of minder bestaat tussen de omwonenden en de landgoedeigenaar. Die brug daar moet je over. B. Organiseren, o.l.v. Elyze Storms-Smeets - Een aantal landgoederen heeft een beleid voor vrijwilligers opgesteld, veelal met dezelfde regels als eerst maar nu staat het op papier. Vrijwilligers moeten minimaal zoveel keer per jaar aanwezig zijn, en er is een maximale leeftijdgrens vastgelegd (dit is wel bespreekbaar). Het beëindigen van een relatie met een vrijwilliger (niet meer laten
9
werken) vindt men lastig. Zolang men een rondleiding kan geven mogen ze blijven. Een verzekering is onmisbaar. - Een eigenaar wil met vrijwilligers werken en vraagt wat er allemaal op papier moet worden gezet. Persoonlijke informatie voor ongeluk of verzekering. Kijk voor handboeken op: www.vrijwilligerswerk.nl - Diverse landgoedeigenaren hebben beleid op papier gezet: Sevenaer, Geldersch Landschap en Kasteelen, Natuurmonumenten, Middachten etc. - Andere landgoedeigenaren vinden dit niet nodig. Liever zelf elke dag de vrijwilligers aansturen. Vooral met kleine groepen is dit goed mogelijk, als is het raadzaam om duidelijkheid te hebben over verwachtingen en wensen. - Begin met een duidelijke start (persoonlijk sollicitatiegesprek). Vraag: wat bied je, kwaliteiten, werkuren hoeveelheid. Evalueer met je vrijwilligers, anders loopt het proces van je af. Maar wees niet zakelijk of juist wel, ligt aan de doelgroep. Een mogelijkheid is na het kennismakingsgesprek, dat een vrijwilliger een jaar meedraait met alle werkzaamheden, daarna specialisatie kiezen die aansluit bij de vrijwilliger. - Vraag: mogelijk vrijwilligers aantrekken met zomeractiviteiten? Voor het creëren van binding. Bijvoorbeeld Heemschut kampen (bestaat niet meer), Vobula, IVN, JNM kampen, Natuurwerkdag (het promoten van vrijwilligers werk). Sommige mensen vinden NL-doet te succesvol. - Vobula. Vakantiemogelijkheid voor burgers die op een landgoed willen werken. Zij werken ’s ochtends en hebben ’s middags vrij. Je biedt hen een plek om te kamperen op het landgoed. Verdere info: http://www.vobula.nl/page/Actief.aspx - Wat doe je als je het contract met vrijwilligers wilt beëindigen? Bij ouderdom niet van de 1 op de andere dag maar bijvoorbeeld. Je bent nu 71 wat dacht je van stoppen op je 75e. Bij heel gedreven krachten kan het ook lucht geven dat zij weggaan. Dan komt er weer ruimte voor nieuwe ideeën en mensen. - Landgoederen willen vrijwilligers hun ambachtelijk aspect laten ontwikkelen. Dit is in de praktijk nog niet goed te doen. - In Brummen werken drie landgoederen samen met een vrijwilligersgroep. Een vrijwilliger van een ander landgoed vraagt zich daarbij wel af of het werk omdat de vrijwilligers zo geen binding krijgen met het landgoed. Maar de Brummense ervaringen zijn goed, waaruit weer blijkt dat er vele mogelijke oplossingen zijn. Daarom blijft het belangrijk dat de eigenaar, of dat nou een particulier is of een grotere terreinbeherende organisatie, voor zichzelf goed in beeld heeft wat er gedaan moet worden, wie hij nodig heeft, voor welke tijd, etc. - Er is tegelijkertijd behoefte aan een klussenbrigade. Een groep die projectmatig werkt. Bijvoorbeeld in mei op een landgoed snoeien in juni een klus op een ander landgoed etc. Zo weet je wie je in huis haalt en hoef je niet het hele jaar werk te hebben. Hierin kunnen landgoedeigenaren dan ook samen werken. Aandachtspunt: Specialisten zoals gepensioneerde vakmensen kunnen concurrerend zijn. C. Tijdelijke projecten en evenementen, o.l.v. Liesbeth Tonckens. U besluit uw tuin of huis open te stellen en daar vrijwilligers voor in te schakelen. Wat zijn de belangrijkste knelpunten en wat komt hier bij kijken? Iedereen was het er over eens dat de eigenaar eerst moet kijken wat hij of zij precies wil bij een openstelling, om daarna een lijst te maken met welke acties er ondernomen moeten worden. Om bij deze plannen vrijwilligers te zoeken moet je een profiel opstellen wie je waar voor nodig hebt. Daarnaast moet een eigenaar of beheerder erbij nadenken wat voor relatie hij met de groep wil. Is dit iedere dag langs met taart en koek, of een keer in de maand je gezicht 10
tonen? Bijna iedereen is het ermee eens dat je een bepaald gevoel en sociale vaardigheid nodig hebt om een groep aan te sturen ongeacht alle regels die je opstelt. Je moet ook rekening houden met wat de vrijwilliger drijft en zijn of haar doelen. Het grootste deel van de groep is van mening dat een helder kader, reglement , afspraken en een goed doordachte opstart cruciaal is om de samenwerking met vrijwilligers te laten slagen. Wat zijn de bijkomstigheden en knelpunten bij een openstelling van huis of tuin. Over het algemeen was de vraag hoe zit het met veiligheid en good housekeeping? Op landgoederen en buitenplaatsen wordt gebruik gemaakt van zwaar materiaal zoals kettingzagen en dergelijk. Het is belangrijk dat je hier regels en afspraken over opstelt. Men ziet het belang van afspraken en regels in maar, wil de vrijwilligers niet te erg betuttelen en zogezegd doodgooien met regels. Een goede balans is hierbij dus gewenst. De beste oplossing is om een boekje of map te verstrekken met regels en beleid voor iedere vrijwilliger. Alle vrijwilligers die op het landgoed werken doen dit allereerst voor hun plezier, dat kan soms botsen met uw belangen. Wat kun je doen om te zorgen voor een juiste balans? Een praktijkvoorbeeld hiervan is, vrijwilligers die met al hun goede bedoelingen gaan schoonmaken maar, het porselein met een schuursponsje schoonmaken. Je moet er voor zorgen dat de vrijwilligers bewust zijn van wat wel, en wat niet kan. Hierbij is belangrijk dat je altijd uitlegt waarom iets niet kan of mag, meestal is hier begrip voor. Een specifieke afbakening van taken of werkgebieden maakt het ook veel makkelijker om controle te houden en de juiste processen uit te leggen. Vraag: u besluit de zolder op te ruimen waar begint u zelf en waar zou u taken kunnen overdragen aan anderen? Iedereen was het er eigenlijk over eens, je moet de eerste stap nemen en die is het lastigst. Vaak willen eigenaren geen vrijwilligers bij het opruimen aanwezig hebben omdat er veel persoonlijke spullen of verhalen liggen. Vaak is er ook een impuls van buitenaf nodig zoals een lekkend dak waardoor wel opgeruimd moet worden. Als je eenmaal begint thematiseer en categoriseer! Conclusie Wat bij alle groepen duidelijk naar voren kwam was de afbakening en structurering van taken, functies en dergelijke. Men ziet duidelijk in dat een bepaalde regelgeving en regulering nodig is voor een goede samenwerking. Daarnaast wordt het vastleggen van afspraken ook gezien als een handvat om bij eventuele conflicten en problemen te kunnen gebruiken.
Hoe verder? Dit werkatelier is de tweede in een reeks waar landgoedeigenaren en –beheerders, overheden en deskundigen elkaar treffen en met elkaar discussiëren. In 2015 volgen nog twee werkateliers, namelijk: 1. Van visie naar uitvoering (juni 2015); 2. Van visie naar beleid (oktober/november 2015). We nodigen u uit deel uit te maken van het Landgoederennetwerk van IJssel en Berkel. U zult dan worden uitgenodigd voor de werkateliers en geregeld nieuws van ons ontvangen met betrekking tot de vorderingen van het project. Bent u geïnteresseerd of
11
kent u iemand die ook lid wil worden van ons netwerk? Neem dan contact op met projectleider Elyze Storms-Smeets:
[email protected] Deelnemers B. Arends (Landgoed Welgelegen/De Overtuin), A. ter Avest (Gemeente Voorst), M. Barendsen (Landgoed De Heest), E. Barendsen de Mol van Otterloo (Landgoed De Heest), A. de Bert (Gemeente Lochem), M. van Bleek (Gelders Genootschap), R. Dessing (SKBL), G. van Dijck (Landgoed Welgelegen/De Overtuin), E. de Fremery (Landgoed Het Zand), W. Hagens (Gemeente Bronckhorst), H. Harmsen (Landgoed Hof te Baak), E. Holtman (Gemeente Voorst, stagiair), I. Hoogenberk (Landgoed Voorstonden), K. van Hövell tot Westerflier (Co-creatie), Y. IJzerman (Staatsbosbeheer), T. IJzerman (Landgoed Sevenaer), A. Jansen (vrijwilligerscoördinatoren Landgoed Middachten), J. Jansen (vrijwilligerscoördinatoren Landgoed Middachten), A. Kaper (Landschapsbeheer Gelderland), W. Kempers (Gemeente Bronckhorst), R. Krepel (Landgoed Klarenbeek), J.R. Krepel (Landgoed Klarenbeek), J. Kuipers (Landgoed Ampsen), M. Lammertink (Geldersch Landschap & Kasteelen), A. Meesters (Landgoed Welgelegen/De Overtuin), J. Oorschot (Rentmeesterskantoor Schoutenhuis), R. Oostendorp (Gemeente Berkelland), A. Peterse (Gelders Particulier Grondbezit), M. Poorthuis (Erfgoed Leeft), A. Prins (Gelders Particulier Grondbezit), J. Ritter (Natuurmonumenten), J. Schoemaker (Anitya Foundation), W. Sleijster (Landgoed Hof te Baak), T. Stapert (Landgoed Beekzicht), M. van der Steenhoven (Gelders Erfgoed, stagiair), K. Stielstra (Gelders Genootschap, stagiair), E. Storms-Smeets (Gelders Genootschap), P. Thissen (Provincie Gelderland), L. Tonckens (Gelders Erfgoed), H. Veltink (Landgoed Nieuw Terkuis), G. Veltink-Breukink (Landgoed Nieuw Terkuis), C. Verschuer, B. Visser (Kasteel Keppel), C. de Vries (Tuin der Lusten), M. van Weede (Landgoed Ampsen), M. de Wild-Veldkamp (Gemeente Brummen), P. Witte (Rentmeesterskantoor Witte), K. van Zandvoort (Gelders Genootschap)
Dit project is mede mogelijk gemaakt door Provincie Gelderland i.h.k.v. Robuuste Investeringsimpuls.
12
