Remonstranten Lochem-Zutphen

Remonstranten Lochem-Zutphen NIEUWSBRIEF JULI - NOVEMBER 2015

Komen ooit voeten gevleugeld mij melden de vrede, daalt over smeulende aarde de dauw van de vrede, wordt ooit gehoord uit mensenmonden dat woord: wij zullen rusten in vrede. Dan zal ik huilen en lachen en drinken en slapen; dromen van vluchten en doden en huiv’rend ontwaken. Maar niemand vlucht, nergens alarm in de lucht, overal vrede geschapen. Dan zal ik zwaaien naar vreemden, zij zullen mij groeten. Wie was mijn vijand? Ik zal hem in vrede ontmoeten. Dan zal ik gaan waar nog geen wegen bestaan vrede de weg voor mijn voeten. tekst: Huub Oosterhuis (Deze tekst was opgenomen in de bundel Tussentijds als nummer 216, maar is helaas niet in het nieuwe Liedboek opgenomen.)

2

Weggaan en aankomen Ik had ooit een buurman met wie ik te spreken kwam over vakantiereizen. ‘Dit jaar heb ik een tripje Vietnam geboekt.’ ‘Heb jij iets met Vietnam?’ vroeg ik onnozel. ‘Nee, leek me gewoon leuk…’ Ligt dat nu aan mij, dat ik daar zo mijn eigen gedachten over heb? Ben ik een knorrige zedenprediker geworden als het ondernemen van zo’n enorme reis - vanuit een je-moet-toch-wat motivatie, met geen ander doel dan ‘een stukje verveling’ te verdrijven door ‘er even tussenuit te zijn’ - mij voorkomt als een enorme verspilling van energie en financiën? Je kunt weggaan om iets achter je te laten of weggaan om ergens aan te komen. Deze zomermaanden willen we graag onze eigen sleur of stress ontvluchten en ondernemen we een reis naar een vaak willekeurige, maar wel populaire en zo mogelijk verre bestemming. Dat noemen wij dan vakantie. Eenmaal op vakantie willen we dan ook onbezorgd kunnen genieten en tijdens het verblijf op de vakantiebestemming niet worden gestoord door zaken die aan thuis doen denken. Maar dat lukt niet altijd. Vakantiegangers op de Griekse eilanden, bijvoorbeeld, staan deze maanden vaak oog in oog met vluchtelingen, die alles achter zich hebben gelaten om een nieuw en meer humaan bestaan te beginnen. Om hun situatie te verbeteren ondernemen zij een gevaarlijke reis, naar een vaak willekeurige, maar zo mogelijk stabiele en veilige bestemming. Daar, op die voor beide tijdelijke bestemming, kruisen vluchteling en vakantieganger elkaars pad. Een ongemakkelijk moment. Dat ongemakkelijke moment kan zich opnieuw voordoen als we weer thuis zijn, maar dan langer, als vluchtelingen een plek krijgen bij ons. Dan zullen we samen op moeten trekken. Een nieuw soort reis, niet om iets achter ons te laten, maar om ergens aan te komen. In bijbels jargon heet dat Beloofd Land. Samen optrekken in het streven naar een humane manier van leven. Het visioen van Beloofd Land blijft evenveel stappen verwijderd als je zet om het te bereiken, maar de stappen zelf zorgen voor een bewegelijkheid en alertheid die telkens opnieuw de contouren van de eindbestemming in herinnering brengen. Hier hebben wij als geloofsgemeenschap een taak. Allereerst kunnen wij het visioen levend houden door niet op te houden erover te vertellen. Daarnaast kunnen wij ons steentje bijdragen als heel concreet in onze omgeving vluchtelingen een plek krijgen om te wonen. Dat het ongemak van de confrontatie mag veranderen in een ontmoeting in vrede. Henk van den Berg

3

emonstranten Lochem-Zutphen Van de Kerkenraad Zat ik bij de vorige Nieuwsbrief nog een beetje met de handen in het haar, nu is er dankzij de door u veelvuldig ingevulde Handenlijst ineens zomaar een nieuwe redactie voor deze Nieuwsbrief! Handjes in de lucht van blijdschap! Ook zijn er spontane aanmeldingen om mee te helpen met het rondbrengen ervan, om de tuin te onderhouden, activiteiten te bedenken, de was te doen, allerlei klusjes in en rond de kerk te doen of contact te onderhouden met gemeenteleden die niet meer zo goed naar de kerk kunnen komen. Dank u allen! Natuurlijk blijven er een paar werkzaamheden waarvoor helaas te weinig mensen beschikbaar zijn: de diaconiecommissie is ècht te klein; er zijn wat financiële taken rondom o.a. de verhuur van het gebouw vacant en veel taken worden maar door één persoon uitgevoerd. Daar zijn we blij mee, maar dit maakt het ook kwetsbaar: als iemand afwezig is i.v.m. vakantie of ziekte, valt er soms zomaar ineens een gat. Zelfs met twee nieuwe kerkenraadsleden is dit niet op te vullen. Terwijl al deze taken toch ook belangrijk zijn om uit te voeren! Ik hoop dat het invullen van de handenlijst nog eens inzichtelijk heeft gemaakt dat we met z’n allen de Remonstrantse Gemeente Lochem-Zutphen vormen – ieder naar zijn of haar eigen draagkracht. De Activiteitencommissie heeft een boeiend jaarprogramma samengesteld. Op de startzondag, na de zomervakantie op 6 september, hoort u er veel meer over. Tegen die tijd ontvangt u ook het nieuwe programmaboekje. Neemt u zich nu eens voor iemand uit uw omgeving, vrienden- of familiekring mee te nemen naar zo’n activiteit. We bieden zulke fantastische mogelijkheden aan, het zou toch jammer zijn dat niet meer mensen hieraan mee kunnen doen? Intussen zijn de diverse commissies en werkgroepen aan de slag gegaan met het door u vastgestelde beleidsplan. De liturgiecommissie heeft al een eigen invulling voorgesteld, die nu bij de kerkenraad ligt. Ook andere groepen zijn ermee bezig. Hier en daar zult u steeds kleine veranderingen bemerken. Laat u ons weten wat u ervan vindt? Terwijl ik dit schrijf, fluiten de vogels er buiten lustig op los. De zomer is begonnen en met alle beweging in onze gemeente lijkt het nog lang geen vakantietijd. Toch zijn de meeste kringen en activiteiten voor dit seizoen afgelopen. We zien elkaar hopelijk toch nog regelmatig in en rond de kerk en in elk geval tijdens de startzondag op 6 september. U komt toch ook? Ik wens u een fijne zomer! Hartelijke groet, Mieke van Elk Voorzitter Kerkenraad 4

In memoriam Anna Nekkers-Jansen Een klein tekstje over mw. Anna Nekkers-Jansen die in april op 94-jarige leeftijd is overleden. Op haar overlijdenskaart stond een mooie tekst die ik hier graag citeer: ‘Zo bescheiden als je hebt geleefd, zo ben je ook gestorven.’ Van de verzorging in de Hoge Weide vernam ik dat ze een heel hartelijke en vriendelijke vrouw was die zeer geacht werd door de personeelsleden. Ze was heel betrokken bij de mensen om haar heen en daardoor erg geliefd. Ze was iemand die je bij blijft en zo dus ‘voortleeft’ in haar kring. Ik sluit af met Adieu of ‘Geh’ mit Gott’, wat hetzelfde betekent, en wij zeggen ‘Vaarwel’. Helmi Bijl-Krauweel

Redactie Nieuwsbrief De Nieuwsbrief heeft een nieuwe redactie. Wat u nu in handen hebt is ons eerste product. Op sommige punten een beetje anders dan anders. Laat ons vooral weten wat u er van vindt. Nieuwe redactieleden zijn aan het ontdekken dat het maken van een Nieuwsbrief heel veel werk is. Reden om op deze plaats te beginnen dank en hulde uit te spreken aan Gonnie Spaargaren, die heel veel jaren (hoe lang al, Gonnie?) als hoofdredactrice steeds weer eerst maandelijks, later tweemaandelijks alles over onze gemeente verzamelde en op een prachtige manier in onze brievenbus bracht. Dank je Gonnie, en geniet van rustiger jaren! In de Nieuwsbrief gaat nog wel eens vaker iets veranderen. Ook daarover horen we u graag. Wij zijn Ineke en Dolf Eshuis, Carolyn van Weerd en Henk van den Berg. U bereikt ons op e-mail [email protected]. En u vindt ons via de telefoon 0575-553695. Kopij voor de Nieuwsbrief ontvangen we natuurlijk graag. Stuurt u dat uiterlijk 18 oktober, bij voorkeur digitaal, als word-document naar het e-mailadres. Dank voor iedere bijdrage, ook de kritische. 5

Oecumenische viering 14 juni 2015 in Openluchttheater Lochem Op eigentijdse artistieke wijze met sprekers, spelers, koorleden en musici in het wit gekleed vond onder de titel ‘Meer kan het niet zijn’ een oecumenische viering plaats in de buitenlucht. Bij de ingang werden snoepjes aangeboden - zoals later verteld werd een vorm van bijverdienste voor een van de spelers - want vandaag de dag gaat het om de vraag of ooit iets terecht gebeurt of zomaar gebeuren kan in een situatie en een relatie in een open samenleving. Ds. Jan Willem Drost en ds. Jan Leijenhorst schreven een stuk waarin ieder kon meedoen en de spelers alle aanwezigen iets te beleven gaven waarin je jezelf kon herkennen. Centraal zichtbaar was een heel hedendaags dilemma in een gezin met een hardwerkende vader die de studie betaalt van zijn aan een promotie-onderzoek werkende zoon over de psychologie van de marketing. Daarbij kwam naar voren dat een theorie met bewijzen vanuit de praktijk gestaafd dient te worden en er een veelkleurige realiteit bestaat tussen zwart en wit, man en vrouw en er een doolhof van emoties is waarin een mens zichzelf en de weg kan kwijtraken. Met gezongen liedteksten en de vragen ‘Wat is mijn hart?’, ‘Wat is jouw woord?’, ‘Wat is mijn naam?’ en vele andere, komt dan het refrein: ‘Soms ben ik hard, soms ben ik koel en zeg dan niet wat ik bedoel. Maar het is wat het is. Dan zoek ik naar je armen. Ik heb je lief met heel mijn hart en meer kan het niet zijn.’ En tot slot zongen allen, voor zover mogelijk staande, ‘Every body needs somebody to love’! Een prachtig begin van het samen op weg naar St. Jan. Onder de uitgesproken zegenbede gingen alle aanwezigen, jongeren en ouderen, gesterkt voor de toekomst weer uiteen. Anna Knottenbelt

Over de Avondmaalsbeker(tjes) In de vorige Nieuwsbrief ging Henk in op de geschiedenis van de avondmaalsviering: wijn uit de beker of wijn uit bekertjes? Een reactie, de avondmaalsviering van Witte Donderdag in het geheugen. Laat eens horen wat u er van vindt? Avondmaal U kent het verhaal van de man in het café die even weg moest, vreesde dat iemand anders intussen van zijn biertje zou drinken, en er een briefje bij legde ‘ik heb er in gespuugd’. Toen hij terug kwam had iemand anders er onder geschreven ‘ik ook’. Als we het hebben over gezond en verantwoord eten kan er zelfs aanleiding zijn even stil te staan bij het avondmaal: niet uw dagelijks bord, maar de maaltijd van brood en wijn. We herdenken lijden en sterven van Jezus Christus door het eten van brood en het drinken van wijn. Volgens Marcus 14 dronken Jezus en zijn discipelen uit een gemeenschappelijke beker, zeker degelijk aardewerk, die ze elkaar aanreikten. Hoe belangrijk is die gemeenschappelijke beker? Onlangs nam ik deel aan een viering in een kerk elders. 6

Gewend als ik ben aan mijn Remonstrantse kerk, met een mooi avondmaalsstel (schenkkan, broodschaal, zilveren of tinnen eenpersoonsbekertjes) stond ik plotseling met een grote, de kring rondgaande wijnbeker: tweehonderd kerkgangers, gezamenlijk een paar grote bekers, een allengs minder hygiënisch doekje waarmee na iedere slok de rand van de beker werd afgewist. Ik dacht aan het sprookje van Sneeuwwitje (uit de Sprookjes van Grimm), waar de zevende dwerg zei ‘wie heeft er uit mijn bekertje gedronken?’. Voor een voedingskundige is dat onbegrijpelijk, de Voedsel- en Warenautoriteit zou verbaasd de wenkbrauwen optrekken. Hoe belangrijk is die gemeenschappelijke beker voor de symboliek van het avondmaal? Laten we ook bij het avondmaal regels van gezondheid en hygiëne in acht nemen. Dolf Eshuis

Diaconale Commissie Collectes 5 juli en 19 juli: Vluchtelingenwerk Oost Nederland/Lochem Voor dit doel collecteerde onze kerk in 2014 al een keer. Toen ging de opbrengst naar het Noodfonds, dat speciaal is ontstaan om extra kosten van gezinshereniging en reis- en andere kosten te kunnen dekken. In de herfst van vorig jaar kregen vele gezinnen van vluchtelingen de beschikking over een huis in Lochem of omgeving. Al is dan huisvesting geregeld, extra geld voor meubilering is niet zomaar beschikbaar. Vluchtelingenwerk springt dan bij. Een bijdrage aan dit Noodfonds is zeer welkom. 2 augustus: Stichting Hulpverlening Lochemse Kerken (SHLK) De Stichting, in 2006 opgericht, is een samenwerkingsverband van de diaconieën van de kerken die bij de Raad van Kerken Lochem-Laren-Barchem zijn aangesloten. Het bestuur wordt gevormd door afgevaardigden van deze kerken. Doel van de SHLK is het verlenen van individuele financiële hulp aan mensen die voor deze hulp nergens anders terecht kunnen. De SHLK heeft drie hulpverleners in vrijwillige dienst die de hulpvragen behandelen en afwerken. In december verzorgt de SHLK een groot aantal kerstpakketten voor gezinnen en alleenstaanden die het moeilijk hebben. In haar werkgebied ondersteunt de SHLK al jaren die leerlingen van de basisscholen die anders niet aan schoolactiviteiten kunnen deelnemen. Via de schoolhoofden komen de aanvragen van ouders daarvoor binnen. Twee bestuursleden vertegenwoordigen de Stichting in het Platform Minimabeleid dat de gemeente in 2013 instelde. Mede hierdoor heeft de SHLK veel contacten in het maatschappelijk veld, die het mogelijk maken om aan de duidelijk toenemende hulpvraag op zorgvuldige en verantwoorde wijze te voldoen. Graag uw steun voor dit belangrijke lokale diaconale werk. 7

16 augustus: Landelijke organisatie Remonstranten Jaarlijks is er een collecte voor het werk van de landelijke organisatie van de Remonstranten. Bij uw overwegingen voor uw bijdrage brengt de diaconiecommissie graag onder de aandacht dat “Utrecht” initiatieven van onze (kleine regionale) gemeente Lochem-Zutphen in de laatste jaren met een financiële bijdrage weet te waarderen. 6 september: Liliane Fonds Het Liliane Fonds staat jaarlijks op ons collecterooster vanwege hun onvermoeibare werk voor het gehandicapte kind, wereldwijd. Het Fonds geeft kinderen weer de mogelijkheid om kind te zijn met leeftijdgenootjes, om naar school te gaan en daarna een opleiding te volgen. Dit bijzondere werk verdient een royale gift. 20 september: PAX Rondom de Vredesweek is er altijd een collecte voor het vele en moeilijke werk dat de organisatie PAX (vroeger PAX Christi) verricht. Zelden was de situatie wereldwijd zo ernstig en zorgelijk als de laatste jaren en is vrede in talrijke landen en gebieden verder weg dan ooit. Toch mag het werken aan vrede niet stoppen. Met uw financiële steun maakt u dit mogelijk. 4 oktober en 18 oktober: Cordaid/Mensen in Nood Opnieuw een speerpunt van 6 collectes in ons rooster, het tweede in 2015. Cordaid werkt in vele landen over de hele wereld. Dit jaar zijn voor Cordaid in het bijzonder belangrijk: Noodhulp, Rampenpreventie (o.a. in Bangladesh), Bouw van natuurrampbestendige stenen huizen, Wederopbouw van door overstromingen verwoeste huizen. Uw bijdrage is meer dan welkom. Wanneer u niet in de gelegenheid bent geweest om aanwezig te zijn in de zondagse diensten, kunt u uw gift overmaken op bankrekeningnr. NL79 INGB 0000 9523 02 van de Remonstrantse gemeente Lochem/Zutphen te Ruurlo onder vermelding van ‘Diaconie + doel’. Mededelingen - De zes collectes dit voorjaar voor de Hospices in Zutphen en Winterswijk brachten ruim € 460 op. In overleg met de kerkenraad is dit bedrag vanuit het Diaconiefonds aangevuld tot € 600, zodat aan beide Vriendenstichtingen van de hospices € 300 kon worden overgemaakt. - ‘Villa Achterstraat’ in Lochem, de crisisopvang voor kinderen tussen 4 en 18 jaar, hebben we blij kunnen maken met € 274,25, de prachtige opbrengst van twee collectes.

8

Actie Voedselbank In de veertig dagen-tijd voerden we onder het motto ‘Wij voor de anderen’ onze actie voor de Voedselbank Zutphen/Lochem, steun voor mensen die door omstandigheden niet voldoende in hun levensbehoeften kunnen voorzien. Bij iedere dienst, bij iedere bijeenkomst, kwam een keur van producten in de voedselmand. Acht volle manden mochten we bij de Voedselbank afleveren. De actie werd afgesloten met de dienst op Paasmorgen. In het winterseizoen komt de actie terug in de Adventstijd. We zamelen dan in voor de Voedselbank Oost-Achterhoek in Lichtenvoorde. Aleid Zuidema

Activiteitencommissie Het activiteitenprogramma De Activiteitencommissie, dit jaar bestaande uit Gonnie Spaargaren, Carolyn van Weerd, Anke van Maanen en onze predikant, is druk bezig met de afronding van het programma voor het nieuwe seizoen. We hopen u in de zomer het nieuwe jaarboekje toe te sturen, zodat u zich tijdig op kunt geven voor die activiteiten die u aanspreken. Anke van Maanen

9

Muziekfonds Een van de doelen van het beleidsplan van onze gemeente is het versterken van de muzikaliteit in alle opzichten. Als concrete invulling van dit beleid worden dit seizoen drie mooie concerten georganiseerd op een zondagmiddag in onze kerk. Met de entreegelden kan een deel van de kosten worden gedekt. Voor het andere deel willen we op de eigentijdse manier van crowd-funding een oplossing zoeken. Als u de muziekactiviteiten wilt ondersteunen kunt u een gift overmaken op het rekeningnummer van onze gemeente, NL 79 INGB 000 952302, met daarbij als omschrijving ‘Muziekfonds’. Uw gift komt dan geheel ten goede aan de versterking van de muziek in onze gemeente. Henk van den Berg Meditatieve dans In het nieuwe seizoen is er de mogelijkheid om vier zondagmiddagen mee te doen met de Meditation des Tanzes, ook bekend als “sacred dance”. We staan in een kring, geven elkaar een hand en gaan dan na uitleg, rustig bewegen op (met name klassieke) muziek. De passen zijn eenvoudig en door iedereen te leren. Het gaat niet om de prestatie maar om de innerlijke beleving en ontspanning. De data zijn: 13 september, 25 oktober, 17 januari en 13 maart, in ons gebouw aan de Emmastraat. De kosten zijn € 40,- voor alle vier de keren. De middagen worden verzorgd door mevrouw Corinne Jordans. In het boekje van het nieuwe jaarprogramma staat hoe u zich hiervoor kunt opgeven. Carolyn van Weerd

Wie preekten de afgelopen tijd waarover? Aan het einde van de dienst van 21 juni sprak ds Thimm opdracht en zegen uit in een formulering die door velen bijzonder mooi gevonden werd: Dat onze tong vurige woorden van liefde zal spreken, dat onze handen daden van warmte uitstralen, dat onze ogen schitteren van vriendelijkheid, dat onze oren gespitst zijn op tekenen van gerechtigheid, dat onze voeten zullen gaan op de weg van de vrede daartoe vragen we Gods onmisbare zegen De Eeuwige zegene ons en behoede ons! De Eeuwige doe zijn aangezicht over ons lichten en zij ons genadig! De Eeuwige verheffe zijn aangezicht over ons en geve ons vrede!

10

2 april (Witte Donderdag), ds. H. van den Berg: Avondmaal. Lezingen: Exodus 12, 1-13 en 31-33; Johannes 13, 1-10. Liederen: 221, 569, Taizé 3 (Blijf hier en blijf wakker met mij), LvdK 180 vers 13 april (Goede Vrijdag), ds. H. van den Berg. Lezingen: Johannes 18, 1-42 (in delen) en 19, 1-40. Liederen: 587 (coupletten 1 t/m 7 tussen de lezingen), Stabat Mater van Willem Wilmink, 573, 94 24 april (Stille Zaterdag), ds. H. van den Berg. Thema: Uit de diepten. Lezing: Markus 16, 1-3. Liederen: Mon ame se repose, 925 5 april (Pasen), ds. H. van den Berg. Lezing: Johannes 20, 1-20. Liederen: 632, 458b, 612, 568a (Ubi Caritas), 608. Koor Albe en instrumentalisten 19 april, ds. J. Koornstra (Deventer). Thema: Leven in het spoor van de opgestane; of: als Pasen Pinksteren wordt. Lezingen: Jesaja 43, 18 e.v.; Handelingen 4, 32-37. Liederen: 601, 538, 316, eigen lied, U2 In the name of love 3 mei, prof. P. Nissen (Nijmegen). Thema: Leven en geloven in verbondenheid. Lezingen: Deuteronomium 4, 32-40; Johannes 15, 1-8. Liederen: 283, 324, 993, 653, 369e, 362 24 mei (Pinksteren), ds. H. van den Berg. Thema: Taal en vuur. Lezingen: Genesis 11, 1-9; Handelingen 2, 1-3. Liederen: 672, 681, 687, 685, 686, Wil je mij volgen (Iona). Steven Bal en Piet Zevenhuijzen bevestigd als kerkenraadslid. Zes nieuwe vrienden welkom geheten. Muzikale bijdragen van Christa Kelderman (blokfluit) en Ger van Poppel (orgel) 7 juni, ds. H. van den Berg. Thema: Woede. Lezingen: Numeri 11, 24-30, Markus 3, 20-35. Liederen: 276 vs 1 en 2, 274, 323, 607, zegenbede (116 TussenTijds) 21 juni, mw. ds. A.C. Thimm-Stelwagen (Zutphen). Thema: Vaderdag (Barmhartig de Heer, lankmoedig, rijk aan ontferming – Psalm 103 vs 8). Lezingen: Psalm 103, 1-13 (vertaling Ida Gerhardt) en Lucas 15, 11-32. Liederen: 705 vs 1, 2 en 4, 275, 823 vs 1, 2 en 4, 315, 416 Floris Zuidema

Herfstmarkt 2015 Zaterdag 7 november 2015. Staat de datum al in uw agenda?! Net als in voorgaande jaren kunt u uw overtollig geworden spullen inleveren bij de kerk. U kunt hiervoor contact opnemen met Aleid Zuidema, Gonnie Spaargaren (Zutphen e.o.) of Anke van Maanen. Voorwaarde is wel dat de spullen heel en schoon zijn en passen binnen het assortiment dat wij willen aanbieden. Een uitzondering maken wij voor boeken en LP’s, die verkopen we niet op de herfstmarkt maar aan een handelaar in Bredevoort. Dat heeft ons vorig jaar meer opgeleverd en minder tijd gekost. U kunt uw boeken en LP’s dus wel inleveren. Wij nemen geen kinderspeelgoed en spelletjes meer in, want daar is op onze herfstmarkt geen vraag naar.

11

Wij concentreren ons dit keer op de volgende ‘tafels’: koffiehoek met wafels, soep en lunchbroodjes, kunst, brocante en antiek, jams en chutneys + andere zelf gemaakte eetbare zaken, textiel (oud en nieuw), nieuwe cadeau artikelen, 2e hands artikelen (mits heel en schoon), (kerst)kaarten, serviesgoed, klein meubilair. Ook het Rad van Avontuur gaat weer draaien met mooie prijzen die u kunt winnen. Heeft u nog een creatief idee voor de verkoop, laat het ons dan weten!! We hebben de afgelopen jaren de naam opgebouwd dat we kwalitatief goede artikelen aanbieden en we hopen dan ook veel goed te verkopen artikelen binnen te krijgen. Die goede naam willen we graag behouden! De voorbereidingscommissie heeft er weer zin in, u ook? Wij zoeken nog wel hulpkrachten bij de verkoop, dus als het u leuk lijkt om uw verkoopkwaliteiten te tonen dan kunt u zich aanmelden bij: Anke van Maanen (0543-522380, [email protected]). Na afloop eten we met elkaar in de kerkruimte, onze predikant verrast ons met zijn kookkunst!! De opbrengst is voor het onderhoudsfonds van ons kerkgebouw. Het is dan ook van groot belang dat er veel kopers naar de herfstmarkt komen. We hopen dat u allen dan ook komt met geënthousiasmeerde familie, vrienden en buren. Na de zomer liggen er flyers en posters klaar in de kerk om in uw omgeving reclame te maken. De verkooptafel Na de kerkdiensten en bij andere activiteiten kunt u nog heerlijke jams en chutneys kopen uit de verkoopkast die in de koffieruimte staat. Ook staan daar nog een aantal nieuwe boeken te koop. De wijn van onze wijnactie is er ook nog. Van de rode wijn nog maar een paar flessen op dit moment en van de witte wijn nog een paar dozen. Maak ons los!! De opbrengst is voor het onderhoudsfonds van de kerk. Steun het onderhoudsfonds en koop bij de ‘verkooptafel’!! Anke van Maanen

emonstranten Landelijk ‘Fantoomreligie’: lof van het fragment Hoe om te gaan met het fragmentarische van ons bestaan? Rondom die vraag cirkelt het dit voorjaar verschenen boek Fantoomreligie van Heine Siebrand, emeritus remonstrants predikant en godsdienstfilosoof. De vraag is niet nieuw. Begin 1800 was de vroegromantische dichter en denker Novalis al doordrongen van de waarde van het fragment en gaf daar qua inhoud en schrijfwijze vorm aan. Intussen werkte zijn generatiegenoot Hegel aan een wereldomvattend systeem op naam van de ‘Geist’. Met name joodsgestempelde denkers in de twintigste eeuw hebben zich tegen Hegels systeembouw verzet. Zo typeerde Theodor Adorno ‘het geheel als het onware’, daarmee 12

Hegel op zijn kop zettend. Het verzet tegen systeemdenken is dan ook als typisch joods te karakteriseren en dat moet de denkers in de kerk te denken geven. Het is zowel in de filosofie als in de theologie dat na Hegel ‘het systeem’ geen goede papieren meer heeft. In de lijn van het joodse denken past de aandacht voor het contingente – toevallige van het fragment in het mensenbestaan. Dezelfde behoedzaamheid kenmerkt Heine Siebrand. Als het fragment zo bepalend wordt ten koste van de leer – het systeem, betekent dat individualisering in denken en geloven en als dat zuiver gebeurt: volwassenwording. De schrijver signaleert dat bijvoorbeeld het kerklied in de laatste halve eeuw tastender en bespiegelender is geworden en minder ‘massief’ van getuigenis. ‘Verborgenheid’ wordt dan ook een karaktertrek van modern geloven. Een mooi citaat van de toch als ‘liturgisch’ bekend staande remonstrantse predikant L.J. van Holk wordt hierover door Siebrand aangedragen. De remonstrantse laagkerkelijkheid en soberheid worden in het citaat met die verborgenheid in verband gebracht. Je wordt niet overrompeld door schoonheid en spektakel, maar de remonstrantse godsdienstoefening moet het hebben van ieders individuele betrokkenheid. We zijn hier niet zo ver af van Bonhoeffers ‘seculiere strategie’, die het geheim van de verborgen omgang met God niet zo maar op straat wil gooien. Siebrand looft terecht de vrijzinnige stromingen die, wars van revolutionaire omwentelingen, geduldig deze ontwikkeling hebben voorbereid en begeleid. Daarom is het zo te betreuren dat in de literatuur, met name bij Nederlandse schrijvers, het vrijzinnige milieu van de eerste helft van de twintigste eeuw, anders dan het orthodoxe waartegen men in opstand is, schittert door afwezigheid. Daardoor blijft belangrijke sociografische informatie achterwege over een toch ook belangrijke Nederlandse traditie. In deze lijn kan Siebrands boek toch nog een rol spelen als het wordt gebruikt voor gespreksgroepen. Deelnemers kunnen er eerst in ‘brevieren’, waar het zich als ‘schervenroman’ (typering van de auteur) prima toe leent. Zo’n kring zou zich ook erop kunnen bezinnen wat ‘fantoomreligie’, niet als systeem maar als ‘innovatieve idee’ (Siebrand), zou kunnen inhouden. De schrijver verwijst zelf naar het gebruik van het begrip fantoom bij de Franse filosoof Maurice Merleau-Ponty. Maar ook los daarvan is dit een boek met actuele signalementen en daarom volop waard om herhaald ter hand te nemen. Wouter Lookman

Fantoomreligie - over het spel van gedaanteverandering en rolverwisseling. Uitgeverij Pagina 3 te Bunnik.

13

Dat ik de naam mag zijn van jouw verlangen Dat ik de naam mag zijn van jouw verlangen wekt in mij een nog nooit vermoede kracht. Jij hebt mij bij mijn eigen bron gebracht en stromen mag ik, vrij en onbevangen. Jij brak mijn doolhof van gedachten open en hebt mij stapvoets uit mijzelf ontward. Gretig je gangen gravend naar mijn hart ben jij op wat ik zelf niet wist gestoten. Het vuur dat smeulde en vergeten brandde onder de as, riep jij in mij terug. De vonk herleeft, geeft aan zijn vlammen lucht en ik ontvang mijn vrijheid uit jouw handen. Dat ik de naam mag zijn van jouw verlangen heeft heel het harnas om mijn ziel gekraakt. Ik weet mij aan mijn naakte huid geraakt die, niet verscholen meer, nu alle licht wil vangen. Sytze de Vries

Tijdens de laatste remonstrantse retraite op de Hoorneboeg werd o.a. dit gedicht voorgelezen. Het komt uit de gedicht/lied bundel ‘Vieren en Brevieren’. Anke Henny

14

Verslag van de Inspiratiedag van de Vrijzinnigen in de Jacobikerk in Utrecht op zaterdag 18 april 2015 Gelukkig was ik vroeg ter plekke waardoor ik tijd had de prachtige Jacobikerk te bewonderen, het is een oeroude pelgrims kerk (11e eeuw). Verbaasd was ik te lezen dat er iedere zondag twee keer een (protestantse) dienst is: om 10 uur en om 17 uur! Nog voor het programma begon, bezocht ik de informatiemarkt, waar de deelnemende kerken en organisaties zich presenteerden. Ik raakte er in gesprek met Hans le Grand en Tina Geels, die graag vertelden over hun nieuwe boekje: “Het gaat om jouw zoektocht, niet om ons levensanker”, met als ondertitel: Een nieuw perspectief voor de vrijzinnigheid. Natuurlijk kocht ik dat boekje! met de intentie om het door te geven. We zijn toch op zoek naar nieuwe manieren van kerk zijn. Kerk en Vrede was er ook, de vredesbeweging waar ik al zo lang bij aangesloten ben. Ik sta helemaal achter hun oproep: “Maak oorlog illegaal” of: “Oorlog lost niets op”. Ik beloofde Hans Blom een aantal Kerk en Vrede folders te verspreiden. Toen begon het programma, de kerk zat vol (300 mensen? Minder of meer? Het waren er in ieder geval veel). De cabaretière Sara Kroos had leuke openingsteksten en zong mooie liedjes, o.a. over haar moeder. Want het thema van deze dag was toch: Waaraan verbind jij jouw verhaal? m.a.w. bezieling door verhalen, religieuze verhalen, verhalen uit de Bijbel, maar ook jouw eigen levensverhaal mag verteld worden. Sara verzorgt samen met Tom Mikkers van de Remonstranten diensten voor “ongelovigen”. Spreekster Christien Brinkgreve vertelde daarna over haar boek “De kracht van verhalen”. Door het schrijven van verhalen schep je orde, ontdek je patronen. Zij heeft een tijd lang wekelijks haar moeder geïnterviewd en het verhaal dat daaruit ontstond werkte helend en verbindend. In deze tijd, die zij ik-gericht noemde, is er grote behoefte aan zelfsturing en dat vraagt weer zelfkennis! Dat kan bevrijdend zijn maar ook moeilijk. Wie ben ik, wat kan ik? Wat zijn mijn dromen? Waar wil ik heen? Als sociologe heeft ze meegewerkt met een masterclass: levensverhalen van migranten. Ook geeft zij al jaren cursussen autobiografisch schrijven, o.a. op de school voor filosofie in Leusden. Kortom, er is aandacht voor het eigen levensverhaal, naast de grote verhalen van religie (hoe beïnvloedt godsdienst jouw leven?), of van socialisme, of ook van: het meemaken van oorlog. De spreekster is speciaal geïnteresseerd in de verhalen die verdrongen zijn en verzwegen. Een interessante lezing, die moeilijk zo even samen te vatten is. De workshop die ik bijwoonde ging over vriendschap. Lammert Kamphuis, theoloog en filosoof (nog jong in mijn ogen), vertelde hoe vriendschap hem gered had toen hij uit zijn streng gereformeerde milieu stapte. Nu geeft hij les aan The school of life in Amsterdam, vorig jaar opgericht. Aristoteles noemde als grootste gevaar voor vriendschap: de polyfilia, dat we te veel vrienden hebben! De veelheid doet afbreuk aan de kwaliteit. Aan vrienden moet je ook tijd kunnen geven. Communiceren via de social media, facebook ed. kan tot vervlakking leiden. Het kost veel tijd een vriendschap op te bouwen, afbreken gaat veel sneller. Een lastige vraag is: moet je aan je vrienden een spiegel voor kunnen houden, hen ev. op fouten wijzen (met het risico dat je ze kwijt raakt) of moet je maar een oogje dicht knijpen? Dit laatste werd bepleit door Erasmus in zijn Lof der zotheid. In dit tijdperk waarin allerlei traditionele verbanden verdwijnen, is er meer 15

behoefte aan vriendschap. Al die andere workshops hadden ook zeer interessante thema’s! Na de pauze beluisterden we het verhaal van Willem Pekelder, televisie recensent bij het dagblad Trouw. Op een groot scherm liet hij ons vele fragmenten zien van TV programma’s waarin levensverhalen van gewone mensen getoond worden. Er zijn veel programma’s over ziektes, over mislukte relaties, over financiële misère, over ‘oud en eenzaam’, er is veel ‘leed-TV’. Daarbij worden de mensen niet altijd even respectvol in beeld gebracht, vond de spreker. De kijkcijfers spelen ook een rol. Met al deze hulpverleningsprogramma’s kun je je afvragen of Hilversum de rol van de kerk overgenomen heeft… Na deze interessante, voor mij wel iets te lange voordracht, volgde nog de uitreiking van de Compassieprijs, aan een groep Turkse jongeren in Leiden, die het initiatief genomen hebben oudere mensen op te zoeken. Al met al, vond ik het een inspirerende dag, niet alleen qua inhoud, maar ook door de kennismaking met mensen van bv. het Apostolisch Genootschap en met nieuwe initiatieven van samenwerking (de Zinzoekers in de IJsseldelta). Om 16 uur heb ik de kerk verlaten, waardoor ik de gezamenlijke afsluiting met zang heb gemist, helaas. De zon lokte me naar buiten en ook wilde ik graag weer op tijd thuis zijn. Willemien van West, uit Zutphen

Personalia Overleden mw. A. Nekkers-Jansen, op 9 april 2015, in de leeftijd van 94 jaar. Verhuisd mw. Anneke Dorhout Mees, naar Bilthoven. dhr. en mw. van der Waal-van der Waal van Markelo naar Goor. mw. H.F. Onijs-ter Welle en dhr. G.J. Meilink binnen Lochem. Nieuw binnengekomen mw. Nan Pluymackers, uit Nijmegen naar Vorden. Uitgeschreven dhr. A.E. Gelderman en mw. M.L. Gelderman-van Everdingen uit Borculo. Nieuwe vrienden dhr. J. Post en mw. M.A. Post-Slagt, Lochem. Koninklijk onderscheiden Een lintje binnen onze gemeente. En niet zó maar één. Ons lid Jennine van de Plassche-Staring, nazaat van de dichter/landbouwkundige A.C.W. Staring, wonend op kasteel De Wildenborch bij Vorden, ontving zaterdagmiddag 16 mei in de theeschenkerij van het koetshuis van De Wildenborch, in de open tuin dag, uit handen van loco-burgemeester Paul Seesing van de gemeente Bronckhorst, de onderscheiding tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Jennine is auteur van veel kinderboeken en verhalen, ze is al vanaf 1989 secretaris van de Stichting De Wildenborch, beheerder van kasteel en landgoed, met haar man verantwoordelijk voor behoud en verfraaiing van de historische buitenplaats en het prachtige landgoed. Op zondag 16 augustus is er weer zo’n open tuin dag. Aanbevolen! En op zondagmiddag 13 september speelt in de tuin het Gelders Orkest! U vindt informatie op www.wildenborch.nl. Dolf Eshuis 16

Requiem

Requiem voor … 8 november 2015 Grote of Sint-Gudulakerk te Lochem, aanvang 15.00 uur. Een bijzonder concert om onze dierbaren te gedenken, om stil te worden of om alleen maar te genieten van ongekend mooie muziek. Uitvoerenden: Bachkoor Holland o.l.v. Gijs Leenaars, met solisten en instrumentalisten. Op het programma staan de volgend werken Gregoriaans: Heinrich Schütz Johann Sebastian Bach Knut Nystedt Knut Nystedt

Requiem aeternam Musikalische Exequien, op. SWV 279-281 Motet Komm, Jesu, komm, BWV 229 Stabat Mater Immortal Bach

Kaarten voor dit concert zijn verkrijgbaar bij Schouwburg Lochem á € 29,50 www.schouwburglochem.nl Verder organiseert de Stichting Vrienden Requiem Lochem een avond Herdenken en rituelen: trends en alternatieven Inleider:

Henk van den Berg, theoloog en ritueel begeleider

Datum: Plaats: Aanvang: Toegangsprijs:

1 oktober Kunstfactor, Markt 3, Lochem 20.00 uur € 10,--

voor vrienden van De Stichting Vrienden Requiem Lochem € 5,-inclusief koffie/thee www.requiemlochem.nl

17

Agenda: Datum Activiteit zo 6 sep Startzondag di 8 sep Kring Zutphen-Berkel zo 13 sep do 17 sep do 17 sep ma 21 sep di 22 sep zo

4 okt

do

8 okt

zo 11 okt do 15 okt vrij 16 okt di 20 okt

Tijd 10.30 u 15.00 u

Plaats Kerk *) Thuis *)

Informatie

Gonnie Spaargaren 0575-527147 ‘Meditation des Tanzes’ Kerk Carolyn van Weerd 06-3858 3000 Kring Ouder worden 10.00 u Kerk Dolf Eshuis 0575-553695 Kring Zutphen-IJssel 15.00 u Thuis Gonnie Spaargaren 0575-527147 Kring Eat and Meet 18.00 Kerk Anke van Maanen 20.30 u 0543-522380 Kring 20.00 Thuis Mieke van Elk Tussen Werk en Kerk 21.30 u 06-4474 6228 Film Kumaré Janstheater In kader van ‘Gidsen en Goeroe’s’ Emmastraat 38-40 12.30 u Lochem Kring Ruurlo 10.00 u Thuis Henk van den Berg 06-1290 0469 Concert Duo Cicogna 15.00 u Kerk Kring 20.00 Thuis Mieke van Elk Tussen Werk en Kerk 21.30 u 06-4474 6228 Kring Zutphen-Berkel 15.00 u Thuis Gonnie Spaargaren 0575-527147 Kring Zutphen-IJssel 15.00 u Thuis Gonnie Spaargaren 0575-527147

*) Kerk = kerkgebouw, Emmastraat Lochem. Thuis = bij één van de deelnemers thuis.

Oproep van de contactleden De contactleden van onze gemeente geven concrete invulling aan het omzien naar elkaar. Zij zullen u periodiek benaderen om te horen hoe het gaat of om een afspraak voor u te maken met de predikant. U kunt ook zelf altijd een beroep doen op de contactleden, als u bijvoorbeeld ziek bent, of als u gewoon behoefte hebt aan bezoek. Lochem e.o. Lochem Tusselerhof Zutphen e.o. Vorden Winterswijk e.o. 18

Rommie Hulsinga Margot Derkman Gonnie Spaargaren Mieke van Ardenne-Ekker Anke van Maanen

0573-441216 0575-559188 0575-527147 0575-555131 0543-522380

Remonstrantse Gemeente Lochem/Zutphen Predikant : ds. H. van den Berg .................................................... 06-12900469 Kerkenraad (dagelijks bestuur) Voorzitter : mw. A.C. van Elk ......................................................... Korte Voren 10, 7241 HR Lochem ............................. 06-44746228 Secretaris : dhr. W.J.C. Coops Deventerweg 118, 7203 AP Zutphen ......................... 0575-571557 e-mail remonstrantse kerk: [email protected] Penningmeester: dhr. P. Zevenhuijzen Van Tuyll van Serooskerkenweg 11, 7261 CT Ruurlo ..................................................................................... 0573-432987 Kinderkring: Judith van Lookeren Campagne ................................. 0545-276763 Organist : dhr. J. Bax ................................................................... 0548-362744

Kerkgebouw Lochem

: Emmastraat 10, 7241 EJ Lochem .............................. 0573-254132 huisbewaarder: A. Jimmink ......................................... 0573-253814

Werkgroep Pastoraat mw. R. Hulsinga (meldpunt Lochem) .......................... 0573-441216 mw. H.G. Spaargaren (meldpunt Zutphen) ................. 0575-527147 Bankrek. : Bankrekeningnummer: NL79 INGB 0000 952302 t.n.v. Remonstrantse Gemeente Lochem/Zutphen, te Ruurlo. Rekeningnummer: NL 98 INGB 0004 284880; t.n.v. Fonds Kerkgebouw van de Remonstrantse Gemeente Lochem/Zutphen, te Ruurlo. Diaconale Commissie mw. A.J. Zuidema-de Jonge (voorzitter/secretaris) ...... 0573-460889 Ledenadministratie mw. M. van Elk Korte Voren 10, 7241 HR Lochem ............................. 0573-257698 e-mail: [email protected] Landelijk website Remonstrantse Broederschap: Website Rem. Gem. Lochem/Zutphen:

www.remonstranten.org

www.remonstranten.org/lochem/ 19

Kerkdiensten Datum 19 juli

Voorganger ds. H. van den Berg

2 aug ds. H. van den Berg 16 aug ds. I.L. Tan

Collecte Vluchtelingenwerk O. Ned. (noodfonds) Stichting Hulpverlening Lochemse Kerken Remonstranten (landelijke organisatie) Lilianefonds

6 sep ds. H. van den Berg startzondag kinderkring 20 sep ds. J. Koornstra PAX 4 okt ds. E.C. Sieverink II Cordaid Mensen in nood kinderkring 18 okt ds. J. Koornstra II Cordaid Mensen in nood 25 okt Oecumenische dienst wordt bepaald door Raad van Kerken de Raad van Kerken 1 nov ds. H. van den Berg II Cordaid Mensen in nood herdenking overledenen

Koster Toto Janna en Mien Piet en Marieke Janna, Mien en Ina Gonnie Toto Piet en Marieke Mien en Gonnie

Taxidienst Als u niet in staat bent zelf naar onze diensten te komen, kunt u iemand bellen van onze taxidienst, zie onderstaand taxirooster. Zij komen u graag halen en brengen u weer thuis. Liefst zaterdag voor de dienst bellen. 19 2 16 6 20 4

juli aug aug sep sep okt

algemene reserve

Margot Derkman Ina Lookman Anke Henny Gonnie Spaargaren Carolyn van Weerd Gonnie Spaargaren

0575-559188 0573-259295 0573-253638 0575-527147 06-38583000 0575-527147

Dolf Eshuis Hajo Kruijff

0575-553695 0573-459723

:

Kerken bij de buren We kunnen ons voorstellen dat u graag eens een dienst bijwoont in een van onze nabuur-gemeenten. Hun kerkdiensten vindt u, net als bij ons, aangegeven op hun website: Doesburg: www.remonstranten.org/doesburg Hengelo (Ov): www.remonstranten.org/twente Deventer: www.hetpenninckshuis.nl/diensten.htm