Laagdrempelige verenigingen: omgaan met mensen uit kansengroepen Workshop Roeselare– stadhuis – donderdag 10 september
www.demos.be
Tatjana van Driessche Stafmedewerker lokale netwerken en sport • • •
Ondersteuning van lokale samenwerkingsverbanden rond vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede Trajecten rond armoede en interculturaliteit in de sportsector Participatieprojecten
Over demos • • •
Kenniscentrum participatie van kansengroepen aan cultuur, jeugdwerk en sport Gangmaker rond maatschappelijke thema’s onderzoek
Inhoud 1 – Inleiding: kansarmoede en zijn vele gezichten
2 – Drempels die mensen in armoede ervaren
3 – Aan de slag in de vereniging
4 – checklist
1 – Inleiding: kansarmoede en zijn vele gezichten
1– Kansarmoede en zijn vele gezichten
Wat is armoede? Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan. Het scheidt de armen van de algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen (def. Vranken) Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
1– Kansarmoede en zijn vele gezichten
Armoede in cijfers • 10,9% van de Vlamingen leven onder de armoederisicodrempel • 10% van de Vlaamse kinderen leven onder de armoederisicodrempel Armoederisicodrempel = 973 euro/maand Mensen in armoede participeren minder aan vrijetijdsactiviteiten Mensen in armoede zijn niet altijd op de hoogte van hun rechten. Vrijetijdsparticipatie is een recht Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
1– Kansarmoede en zijn vele gezichten
De buitenkant van armoede “Armoede is meer dan een kleine portemonnee” Armoede gaat over verschillende levensdomeinen: • Inkomen en schulden • Arbeid & tewerkstelling • Huisvesting • Gezondheid • Onderwijs • Welzijn • Justitie • Gezin • Cultuur – sport – jeugd Titel van de presentatie verdana 18 • Sociale contacten Locatie – datum verdana 14
1– Kansarmoede en zijn vele gezichten
De binnenkant van armoede Effect van armoede op een persoon: Mensen nemen een andere houding ten opzichte van de samenleving • “ik tel niet meer” • “ik kan het niet” • “ik ken het niet” • “ik ben niets waard” • “het is mijn eigen schuld” • “ik schaam mij” • “het kan mij niet meer schelen”
Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
1– Kansarmoede en zijn vele gezichten
De diversiteit in armoede • Diversiteit in termen: Kansarmoede wijst op het tekort aan kansen op verschillende levensdomeinen Armoede wijst op de lage sociaal economische status van mensen Maatschappelijke kwetsbaarheid wijst op de negatieve binding tussen persoon en maatschappelijke instituten
• Onderlinge diversiteit in de doelgroep • • • •
Generatie-armen Gekleurde armoede Nieuwe armen Verdoken armoede
Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
2 – Drempels die mensen in armoede ervaren
2 – Drempels
Welke drempels ervaren mensen in armoede? • Psychologische: zich niet thuis voelen, zich niet aanvaard voelen, wantrouwen – statusverlegenheid “Je ziet dan mensen die naar de kapper geweest zijn, mensen die allemaal zijn opgemaakt. Pas op, gij zijt ook wel gewassen en proper, maar ik voel me anders dan anderen. Dan de mensen die daar zijn.
• Financiële: de kostprijs en verborgen kosten • Inhoudelijke: activiteiten die niet aansluiten bij de interesse, behoefte of de verwachting, niet vertrouwd met het verenigingsleven
2 – Drempels
Welke drempels ervaren mensen in armoede? • Sociale: niet tot de groep behoren, geen vertrouwde gezichten “Als ik dan ga, dan spreekt niemand tegen mij. Ik heb daar geen vrienden. Ik ga dan eens naar de kantine en drink 2 colaatjes, maar als je dan niet meer verteerd, dan kijken ze u buiten”
• Praktische: bereikbaarheid, tijdstip, benodigdheden, kinderopvang • Culturele: andere leefwereld, botsende waarden en normen
2 – Drempels
Drempels in een notendop Geheugensteuntje: de 5 B’s 1. Betaalbaarheid 2. Bereikbaarheid -> gekende drempels 3. Begrijpbaarheid 3. Bruikbaarheid 4. Beschikbaarheid -> onderbelichte drempels Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
3 – aan de slag in de vereniging
3 – Aan de slag in de vereniging
Wat kan je doen als vereniging? Belangrijke uitgangspunten • Een laagdrempelige vereniging durft zijn werking in vraag stellen en experimenteren • Aandacht hebben voor iedereen en voor ieders beleving • Solidariteit staat centraal: drempels binnen de vereniging wegwerken • Vooroordelen wegwerken en stigmatisering vermijden (discretie – respect) Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
3 – Aan de slag in de vereniging
Wat kan je doen als vereniging? Enkele misverstanden ontkrachten • Jullie zijn geen sociaal werkers of hulpverleners • Mensen in armoede lopen niet altijd met hun situatie te koop • Mensen in armoede bereiken, wilt niet zeggen behouden
Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
3 – Aan de slag in de vereniging
Wat kan je doen als vereniging? • Psychologische drempel: warm onthaal – sociale coördinator – goede opvolging – empathie – vertrouwen opbouwen • Financiële drempel: bewust kostenbeleid – beroep doen op ev. Tussenkomsten – betaling in natura via vrijwilligerswerk • Inhoudelijke drempel: gedifferentieerd aanbod, aanbod op maat, mogelijkheid om eerst enkele keren te komen alvorens in te schrijven, begrijpbare communicatie Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
3 – Aan de slag in de vereniging
Wat kan je doen als vereniging? • Sociale drempel: werken aan groepsdynamiek, buddy in de club • Praktische drempel: alternatieve oplossingen voor vervoersproblemen, tweedehandskledij – en materiaal ter beschikking, • Culturele drempel: vanzelfsprekendheden benoemen, begrijpbaar informeren, niet te snel berispen maar in gesprek gaan
Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
3 – Aan de slag in de vereniging
…Maar hoe kan je mensen bereiken, aanspreken? • Maak je aanbod bekend bij op plaatsen waar mensen in armoede komen • Maak je aanbod bekend bij ankerpersonen, mensen die contact hebben met mensen in armoede • Persoonlijk contact: mensen aanspreken, huisbezoeken, mond aan mondreclame. • Organiseer een aanbod samen met sociale organisaties.
Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
3 – Aan de slag in de vereniging
Sociale organisaties in Roeselare • • • • • • • • •
Vzw Onze kinderen VOC Opstap Centrum basiseducatie – open school Welzijnsschakels T’hope vereniging waar armen het woord nemen Elim steunpunt vluchtelingen De Bieweg CAW Midden West –Vlaanderen OCMW
Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14
4 – Checklist
4 – checklist
Uit “pak een stoel en zet je erbij” • Bevraag binnen het bestuur de houding naar mensen in armoede • Zoek kanalen om mensen te bereiken via organisaties, instellingen • Spreek mensen persoonlijk aan • Zorg voor een goede uitnodiging in eenvoudige taal • Zorg voor een warm onthaal • Ondersteun door een buddy, bouw vertrouwen op, maak mensen sterker • Blijf het persoonlijk contact behouden als mensen wegblijven
Tatjana van Driessche
[email protected]
