Kwaliteit van Ouderenzorg en ontwikkelingen binnen en buiten het toezicht op kwaliteit en veiligheid Marike Abel CSI 16 september 2014
Inhoud Inleiding en context Rapport Verbetering kwaliteit van ouderenzorg gaat langzaam Kamerbrief met speerpunten Ontwikkelingen in praktijk toezicht Vragen en gesprek
2
Aanleiding IGZ rapport Blijvend speerpunt Kabinetsbeleid: Ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen kwetsbare groep in samenleving: zwaardere zorgvragen en complexe zorg IGZ: Toezicht op veiligheid en kwaliteit in intramurale zorg 2004 – 2008 Rapporten IGZ over kwaliteit van verpleeghuizen 2005 Meldpunt Verpleeghuiszorg (half jaar) 2007 – 2012 Accent op thematisch onderzoek ouderenzorg - Zorg voor vrijheid (toepassen en voorkomen van vrijheidsbeperkende maatregelen) - Medicatieveiligheid vph/vzh
3
2010 Kabinet Rutte I: Intensivering toezicht ouderenzorg -Impuls kwaliteit verbeteren (personeel en uitbreiding rechten cliënten) - Uitbreiding toezicht en stringent optreden inspectie
Produkt: -Rapport Rapport Verbetering van de kwaliteit van de ouderenzorg gaat langzaam; Resultaten geïntensiveerd toezicht 2011-2012 393 bezoeken: 260 aangekondigd 46 onaangekondigd 87 BOPZ 4
Verantwoording en transparantie
Betrouwbaar Vergelijkbaar Niet vatbaar voor toeval 5
3 Hoofdthema’s 1. Beschikbaarheid en deskundigheid van personeel Inzet niet afgestemd op indicatie zorgbehoefte; Geen garantie bereikbaarheid verpleegkundige / arts Niet 7/24 deskundig personeel aanwezig Scholing te vrijblijvend, niet toegespitst op doelgroep en geborgd 2.Zorgplan Onvoldoende systematisch gebruikt Verantwoordelijkheid niet duidelijk Rapportages sloten niet aan op doelen; voortgang zorg slecht te volgen 3. Zorginhoudelijke veiligheid
6
3. Zorginhoudelijke veiligheid Resultaten vrijheidsbeperking en medicatieveiligheid blijven achter bij verwachtingen Niet op naam gestelde medicijnen in voorraad Onzorgvuldige besluitvorming en toepassing van vrijheidsbeperking
Ontwikkeld beleid niet of onvoldoende g geïmplementeerd p en ontbreken van structurele evaluatiemomenten. Weinig lerend vermogen RvB is verantwoordelijk voor veiligheid en kwaliteit van de zorg. zorg Onvoldoende sturing van RvB op structurele verbetering van zorg!?
7
Speerpunten in kwaliteitsverbetering / Stas Van Rijn 1. Optimale samenwerking tussen cliënt, informele zorg en zorgverlener - Zorgplanbespreking wettelijk verankerd - Gegarandeerde cliëntondersteuning - Betrekken mantelzorg/informele zorg: verplicht onderdeel zorgplanbespreking
2. Basis op p orde: veilige g zorg g - Risicogestuurd toezicht: bestuurder heeft verantwoordelijkheid - Toezicht inspectie; meer selectieve controle en maximale inzet instrumentarium 3. Meer ruimte voor kwaliteit van professionals
8
Vervolg g speerpunten p p -Professionals: vakbekwaamheid en kwaliteit van leven -Zorgverlener heeft oog voor alle facetten van het leven - Veiligheid versus eigen regie van de cliënt -Vakbekwaamheid en veiligheid -Werkgeverschap 4. Kwaliteit staat of valt met bestuurlijk leiderschap -Zorg meer zien als proces: rol van bestuurder -Governance -Inkopen op kwaliteit -Meer regie voor cliént in sturen randvoorwaarden 5. Openheid en transitie - Informatie over g geleverde zorg g blijft j nodig g 9
Veranderende percepties van risico’s en kwaliteit k lit it van zorg Idee van risico-samenleving g Moderne risico’s zijn van menselijke oorsprong Van noodlot naar schuldvraag g Reframing g kwaliteit van zorg g Van individuele professional naar beroepsgroep, naar organisatie en het zorgsysteem Transparantie en openbaarheid Nadruk op veiligheid (‘onderkant’ van kwaliteit) 10
Ontwikkelingen in praktijk toezicht Uniformering en standaardisering toezicht Transparantie –van ‘silent’ naar ‘public service’ Van toezicht naar handhaving Positionering/afhankelijkheid g j IGZ ten opzicht p van politiek en veld Methodenontwikkeling g Burger in beeld
11
1. `Stip op horizon 1. Thema’s
‘rode’ zorgaanbieder
‘oranje’ zorgaanbieder
‘groen’ zorgaanbieder
Sturen op kwaliteit en veiligheid
Deskundigheid en inzet personeel Cliëntdossier Vrijheids beperking Zorginhoudelijke
veiligheidsthema: Medicatieveili g heid
12
Inspectiebezoek door inspectie
Zorgaanbieder doet interne audits, IGZ bep. onderwerpen
Zorgaanbieder
heeft intern toezicht op orde: high trust, high penalty
Risicoselectie Dashboard Op basis van indicatoren: inspectie ervaring en algemene gegevens Financiéle informatie uit JMV blijkt j belangrijke g j voorspeller p te zijn j van mogelijk verslechterende zorg
Toezichtsthema’s en detailniveau IGZ vindt dat aard en inzet van vragen zouden moeten variëren met risicoscore zorgaanbieder
13
Spanning p g tussen stijlen j van toezicht Leren Coöperatie / compliance Nabijheid Vertrouwen Streefnormen Werkbare indicatoren V ld Veldnormen Discretionair handelen Lust – intrinsieke motivatie
14
Sanctioneren Repressie / deterrence Afstand Wantrouwen Minimumnormen Valide indicatoren I Inspectienormen ti Kookboektoezicht Last – extrensieke motivatie
Inspectiebrede p thema’s -Disfunctionerende beroepsbeoefenaren; -Seksueel grensoverschrijdend gedrag; -Medicatieveiligheid; -Dwang en drang patiënt bijj analyse y calamiteit - Betrekken p - aanspreken zorgaanbieder op verantwoordelijkheid (governance) -Nieuwe Nieuwe toetreders -Zorgfraude en verspilling -Infectiepreventie -Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld -Hervorming langdurige zorg en sociaal domein
15
Ouderenzorg g en Zorg g thuis Extramuralisering zet voort; van AWBZ naar WMO -Kwetsbare groep met onbegrepen gedrag in thuissituatie - Overdracht Ziekenhuis- VVT j p maatregelen g -Vrijheidsbeperkende -Mondzorg -Incidententoezicht en follow up bezoeken -Risicotoezicht; Ri i t i ht 800 iinspectiebezoeken ti b k mett aandacht d ht voor: -Zorg- en ondersteuningsplan g p personeel - Beschikbaarheid en deskundigheid -Medicatieveiligheid - Intern toezicht
16
1. `Stip p op p horizon 1. Thema’s
‘rode’ zorgaanbieder
‘oranje’ zorgaanbieder
‘groen’ zorgaanbieder
Sturen op kwaliteit en veiligheid
Deskundigheid en inzet personeel Cliëntdossier Vrijheids beperking Zorginhoudelijke
veiligheidsthema: Medicatieveili g heid
17
Inspectiebezoek door inspectie
Zorgaanbieder doet interne audits, IGZ bep. onderwerpen
Zorgaanbieder
heeft intern toezicht op orde: high trust, high penalty
Gezondheidszorg g ontwikkelingen g -nieuwe zakelijkheid: focus op efficiency, marktwerking,financiering,wetgeving -toenemende complexiteit intern en extern -aandacht voor compliance -inhaalslag risicobeheersing
18
Systeemtoezicht y en andere TZ vormen IGZ
19
VGM cultuur ladder (1) IN BEWEGING VGWM staat centraal en is volledig geintegreerd in ons werken
PROACTIEF we werken aan de problemen die we steeds nog vinden
BEREKENEND We hebben het systeem op zijn plaats
REACTIEF VMS is belangrijk en we doen veel zodra ons een incident overkomt
ZIEKELIJK We maken ons niet druk zolang we niet worden gesnapt
20
Maatregelen en instrumenten van de d IGZ
21
