KUNSTstof -Magazine. Kerst-special. KUNSTstof-magazine Jaargang 1 nummer 6. Uitgave van het Leerdams Kunstenaars Collectief

Kerst-special

KUNSTstof -Magazine

KUNSTstof-magazine Jaargang 1 nummer 6 Uitgave van het Leerdams Kunstenaars Collectief

In dit nummer: Van de redactie Prijsvraag Kunststof-magazine 5 Nominatie stadsrechtenprijs Vriend(in) van het LKC Interview Maya Beijen met Wim van Hoogdalem Wat zijn ingrediënten voor een meesterwerk? 2 e Leerdamse Kunstvierdaagse “Driestuiversopera” door Rob Witteveen Tip van Kunststof Niet zelfmoord, maar doodslag maakte een einde aan het leven van Vincent van Gogh “Tijd” door Anke van Dijk “Angel of the North” uitgelicht door Sylvia Bosch Gedichten van Anne Fièn Kopij kunststof magazine jaargang 2 nummer 1 © 2011 KUNSTstof Webmaster LKC & fotografie KUNSTstof Ton Swiderski Eindredactie Jan Kuiper

[email protected]

Sylvia Bosch

[email protected]

Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

2

van de redactie ...

U ziet dat ons Kunststof –magazine een nieuwe lau-out heeft gekregen. Dit naar aanleiding van de positieve reacties op de special. De foto op de cover is van amateur fotograaf Antony Swiderski en heeft als titel " Artic Queen " Meer van zijn foto's zijn te zien op www.bluebells-photo.nl

Er is alweer een jaar om, wat gaat dat toch hard. We hebben als Leerdams Kunstenaars Collectief een goed jaar achter de rug. Twee goed bezochte evenementen georganiseerd in het Oude Raadhuis en zie hier, alweer nummer 6 van Kunstof magazine. Wij, Carry en Sylvia, zijn genomineerd voor de Stadsrechtenprijs. Van de gemeente Leerdam hebben wij als LKC onze eerste subsidie, van 750 euro ontvangen en wij hebben er sinds de 2e vierdaagse 15 nieuwe "vrienden" bij. Zoals u weet is het Oude Raadhuis niet langer ter beschikking. Waar we volgend jaar de Leerdamse Kunstvierdaagse organiseren is nog een verrassing. Er zal ongetwijfeld iets op onze weg komen, daar zijn we van overtuigd. In dit nummer o.a. een interview van Maya Beijen met plaatselijk bekende kunstschilder Wim van Hoogdalem. Menigeen heeft les gehad van Wim. Veel (ex)cursisten vinden het jammer dat Wim nooit komt kijken naar hun werk op de Leerdamse kunstvierdaagse in het Oude Raadhuis. Ook een artikel van Rob Witteveen over de bekende 3 Stuiver Opera, een bijdrage van Levien Vermeer, daarnaast laat Sylvia Bosch u kennis maken met haar favoriete sculptuur die de grootte heeft van een jumbo jet. Maar ook andere zaken komen aan de orde. Het verhaal van Anke van Dijk is erg aangrijpend. Zij laat ons realiseren hoe betrekkelijk alles is. Hoe blij we moeten zijn met wat we hebben en met de mensen om ons heen. We weten niet wie het ooit zei, maar " leef elke dag als of het je laatste is " is een goed advies.

Wij wensen u en uw familie fijne feestdagen en een geweldig 2012 met veel inspiratie voor veel mooie kunstwerken.

Namens het Leerdams Kunstenaars Collectief Sylvia Bosch en Jan Kuiper


3

Prijsvraag

De oplossing van de prijsvraag in Kunststof-magazine 5

Het schilderij dat op de foto van Antony Swiderski werd uitgebeeld is "De Kus" van Gustav Klimt. Dit schilderij is wereldberoemd en hangt in Museum Galerie Belvedère in Wenen. Het olieverf op doek, met de afmetingen 180 x 180 cm, is van onschatbare waarde. Gustav Klimt schilderde dit doek in1908. Wij hebben geen goede oplossing van de prijsvraag ontvangen. Daardoor kunnen wij helaas geen prijs uitreiken.


4

Nominatie Nominatie stadsrechtenprijs 2011 Sylvia en Carry zijn genomineerd voor de stadsrechtenprijs 2011 Leerdam. De nominatie is voor hun initiatief en organisatie van de Leerdamse Kunstvierdaagse. Ik hoop dat zij op 9 januari 2012 de wisseltroffee uitgereikt krijgen. Hieronder is een artikel afgebeeld van het AD Rivierenland over de nominaties, dit voor diegenen die deze krant niet ontvangen.

Jan Kuiper

Vrienden/vriendinnen Leerdams Kunstenaars Collectief Tijdens en na de 4-daagse hebben wij 15 nieuwe vrienden/vriendinnen kunnen verwelkomen. In totaal hebben wij op dit moment 45 vrienden/vriendinnen Het Leerdams Kunstenaars Collectief vraagt ook voor 2012 weer uw steun . U bent voor het luttele bedrag van 10 euro vriend/vriendin van het LKC. Wij vragen vrienden/vriendinnen dit bedrag voor 1 februari 2012 over te maken op ons nieuwe bankrekeningnummer. Bankrekeningnummer : 1671.77.400 Ten name van

: St. Leerdams Kunstenaars Collectief

Onder vermelding van : Vriend/vriendin 2012 LKC Wij ontvangen van vrienden/vriendinnen graag het e-mailadres zodat wij het Kunststof-magazine toe kunnen sturen. Daarnaast vragen wij uw adres gegevens voor andere acties van het LKC. Vanzelfsprekend zullen wij deze gegevens alleen voor het LKC gebruiken. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

5

Interview Maya Beijen met Wim van Hoogdalem

Het allermooiste moet ik nog gaan maken Een interview met Wim van Hoogdalem

Het is een regenachtige woensdagavond, het asfalt glimt van de regen, Leerdam is stil en verlaten. Ik heb een afspraak met Wim van Hoogdalem, Leerdammer, tekenaar, aquarellist. Op de achtergrond klinkt een pianoconcert van Beethoven, maar ook pianoconcerten van Chopin klinken regelmatig door de huiskamer en Bach en Händel in de kerstperiode. “Muziek brengt je op ideeën en geven beelden in het dagelijks leven. ” Een gesprek met een gedreven kunstenaar. Wim geeft al meer dan 20 jaar les in tekenen ”, voornamelijk aan dames. “Die willen allemaal bloemetjes tekenen”. Om te leren met meer perspectief te gaan tekenen, komen half geopende luciferdoosjes op tafel. Maar ook foto‟s di e leerlingen zelf maken, zijn goed studiemateriaal. Eerst wordt de basis opgezet aan de hand van de foto, maar dan gaat de foto echt weg, omdat men de rest zelf in moet gaan vullen. Hier moet de fantasie verder gaan. Een belangrijk ingrediënt voor het tekenen, aquarelleren en/of schilderen. Dat zijn leerlingen trouw zijn, blijkt hij een trouwe aanhang heeft, blijkt wel uit een leerling die al 15 jaar deel uitmaakt van de groep.


6

Wim ziet weer een toename van figuratief in tegenstelling tot non -figuratief.”Als ik een model zie, dan zit er voor mij net zoveel „landschap‟ in als een gewoon landschap.” Hij heeft eerder gewerkt met olieverf (vanuit het donker naar het licht werken), acryl (droogt snel) om uiteindelijk uit te komen op aquarellen. Vindt de kleuren mooier wanneer hij aquarelleert, helder, fel. Een aquarel is goed of slecht, er tussenin kan niet omdat je een fout niet meer kunt herstellen, dat heeft dan ook bakken papier gekost. Wim tekent zelf 5-7 dagen per week, soms thuis in zijn atelier op zolder, maar ook vaak buiten. Hij trekt al 20 jaar met een goede vriend en voormalig leerling erop uit, veelal in de omgeving, stads-dorpsgezichten, rivierlandschappen, alledaagse taferelen. Aan anekdotes geen gebrek. Zo waren ze onlangs beland in Noordeloos op een plek : “Die vroeg om getekend te worden”, zoals Wim het toelicht.

“Noordeloos”

“Omdat we allebei trek hadden in een gevulde koek, vonden we daar een bakkertje in een echte „Hans en Grietje-winkel‟, maar jammer genoeg gesloten! Toen we terugliepen naar onze stek, werden we staande gehouden door de postbode die ons onverrichter zake had zien terugkeren van de bakkerswinkel. We vertelden hem dat we een enorme trek hadden in een gevulde koek van de echte bakker. Geen enkel probleem, zei de postbode en trok een bos sleutels uit zijn zak. Hij liep ons voor naar de bakkerswinkel, opende de zaak, pakte twee gevulde koeken, legde ons geld keurig naast de kassa en sloot weer af. Heerlijk toch dat dit anno nu nog kan.” Van Hoogdalem „tekent eerlijk‟ zoals hij zelf zegt. Uit eigen brein, niet natekenen, maar zelf iets maken met een eigen signatuur. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

7

Hij is bijzonder kritisch op zijn werk en vindt niet gauw iets goed. Houdt ook regelmatig grote opruiming en gooit dan tekeningen weg die op een expositie niet zouden misstaan. “Oud werk dat is voorbij, je groeit steeds weer en op een gegeven moment past het oude werk daar niet meer tussen. Het mooiste is dat je het laatst gemaakt hebt, het allermooiste is datgene wat je nog wilt gaan maken. ” Alledaagse dingen, mensen in een winkelstraat, diverse taferelen uit Leerdam, maar ook uit andere plaatsen “. In ieder geval herkenbaar, avondlicht in een stad, mensen in een park. “Schetsen, schetsen en schetsen totdat het papier gaat golven”, zoals hij zelf zegt. Wim is voortdurend met tekenen bezig. Geeft zijn leerlingen als belangrijkste les dan ook mee, dat ze naast de les ook veel zelf moeten gaan oefenen Van Hoogdalem is afkomstig uit een kunstzinnige familie, hij tekent al vanaf zijn kinderjaren en die kunst is hem dan ook met de paplepel ingegeven. Zijn vader tekende ook en een verre neef Herman van Hoogdalem, schilderde. Toevallig hebben beiden dezelfde stijl en kijk op kunst en zeker op het maken van aquarellen. Toen het tekenen hem eenmaal te pakken had, hee ft het hem niet meer losgelaten. Hij maakte als 24-jarige al studies van naaktmodellen; voor het Leerdam van de jaren ‟50 bijzonder revolutionair. Begin jaren ‟60 is hij begonnen met les te nemen; kleine dingen wegzetten in grote, snelle lijnen. Hij had een leraar die soms opdrachten gaf met de stopwatch. In 5 minuten een schets maken en na de 5 minuten volgde een andere tekenopdracht. Zo leer je goed te kijken en snelle schetsen te maken die je dan later weer kunt uitwerken. December 2010, winter, sneeuw, koud. Wim besluit een wandeling te maken en heeft zoals altijd een klein schetsboekje op zak. Dan treft zijn oog kerkgangers in donkere kleding, diep weggedoken in hun kragen. Hij begint te schetsen en maakt de een na de andere zonder dat men in de gaten heeft dat ze scherp worden geobserveerd. Thuis gekomen gaat hij de schetsen uitwerken en kan niet meer stoppen. Gedreven werkt hij door en in de nacht van zondag op maandag is de aquarel klaar. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

8

Naar aanleiding van zijn expositie juli-augustus jl. in Lingesteyn – Leerdam heeft hij veel enthousiaste reactie gehad, getuigen zijn gastenboek. Er zijn enkele werken verkocht, met name de besneeuwde straatgezichten uit Leerdam zijn enorm populair en konden verschillende keren verkocht worden. Tevens gaat, naar aanleiding van deze expositie en op aandringen van een kleine groep enthousiaste liefhebbers, een tekengroepje van start . Musea, daar leer je goed te kijken, door Wim ook wel „loerebassen‟ genoemd. Die naast oude kunst ook liefhebber is van moderne schilderijen. Maar één van zijn favorieten is Izaak Israëls, ook een Kees Verweij kan zijn goedkeuring wegdragen. Daarnaast leest hij veel over kunst. Een van de plaatsen die vaak terug komt in zijn tekeningen is Woudrichem, historisch stadsgezichten, oude schepen in de binnenhaven, de bekende toren; ze zijn allemaal door zijn hand vastgelegd. De kracht van zijn aquarellen zit voornamelijk in de compositie, zodanig dat de kijker met zijn ogen direct wordt getrokken naar een „belangrijk, vertellend‟ punt ; “één bloem die scherp is vastgelegd en de rest die eromheen flappert.” “Er moet ook nog wat te raden overblijven. Aquarelleren is rondom het licht werken.” Op mijn vraag “Wat hij nou kunst vindt”, antwoord hij “Kunst is iets maken wat nog niet is geweest” maar neemt op mijn verzoek toch plaats op de bank die staat onder een wandvullend doek van zijn hand; rode klaprozen in een groene wei omlijst door een zilverkleurige lijst.

Maya Beijen


9

Wat zijn de ingrediënten voor een meesterwerk ?

Een aansprekend onderwerp : Ophelia is een personage uit het toneelstuk Hamlet van Shakespe are. Ze verdrinkt onder mysterieuze omstandigheden in een ondiepe beek.

Een model met karakter: Elizabeth Siddal werd gevraagd model te staan voor Ophelia. Weken lang lag zij in een badkuip vol water. De kaarsen onder het bad moesten het water warm houden. Het zijn niet alleen de intense kleuren die het schilderij zo boeiend maken maar ook de mythe vorming rond het schilderij. Het gerucht gaat dat Elizabeth kou vatte en kort daarna overleed. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

10

Dat blijkt slechts een gerucht te zijn , want later trouw t Elizabeth met een vriend van Millais. De jurk die Elizabeth in bad draagt kocht Millais 2e hands voor 4 pond.

De perfecte omgeving: Voor dat Millais de beplanting in de beek schilderde heeft hij een uitgebreide studie gemaakt van de planten die in het stuk van Shakespeare genoemd werden en hun betekenis. Daarnaast bestudeerde hij de oevers van de rivier in Ewel l.(GB) Het schilderen van de rivier scene heeft in totaal 5 maanden geduurd. Alle bloemen bloeien tegelijk in Millais schilderij, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is. Om haar hals heeft Elizabeth een snoer van blauwe bosviooltjes.

Een talentvolle schilder: Millais werd als elf jarig kind al toegelaten op de Royal academy of Arts. Zijn carrière was uiterst succesvol. Hij exposeerde op wereld tentoonstellingen in Londen en Parijs. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

11

Kreeg een eredoctoraat in Oxford en werd in 1896 als eerste Britse kunstenaar in de adel verheven.

Later dat jaar overleed hij aan keelkanker. Hij werd begraven in de St.Pauls kathedraal in Londen. Millais behoorde tot de Prerafaelieten, een stroming van Engelse schilders die zich afzetten tegen de academische kunst, die in die tijd wer d voorgeschreven door de Royal Academy of Arts. Zij wilden terugkeren naar de eenvoud en hielden er een realistische werkwijze op na.

Ophelia van Millais hangt in de Tate Galery in Londen.

Sylvia Bosch


12

2 e Leerdamse Kunstvierdaagse oktober 2011

Een terugblik


13

Requiem voor het “Oude Raadhuis”. Alhoewel het alweer zo'n 2 maanden geleden is dat we het Oude Raadhuis vol sjouwden denk ik zelf nog wel eens terug aan deze 4 zeer drukke dagen. Als organisatie zijn we zeer tevreden. De langdurige voorbereidingen, die een half jaar geleden al begonnen, hebben hun vruchten afgeworpen. Alles verliep gladjes als een goed geoliede machine. Ondanks dat wij zelf vinden dat de Leerdamse Kunstvierdaagse een bijzonder evenement is, vond de plaatselijke pers het niet of nauwelijks de moeite waard om er iets over te schrijven. De opening van een “koffieshop”op de Leerdamse Hoogstraat was groter nieuws Gelukkig dachten Ineke van Santen en Levien Vermeer daar anders over , en dank zij hen kwam er op het laatste moment toch nog publiciteit. Waarschijnlijk heeft het geholpen want we mochten veel meer bezoekers verwelkomen dan vorig jaar. Er was een gevarieerd aanbod aan kunst te zien, en de afwisselende muzikale acts zorgde ervoor de veel mensen vaker terugkwamen of langer bleven hangen in de gezellige ambiance van het Oude Raadhuis. Exposanten en vrijwilligers werkten als volleerde professionals samen, om de vele bezoekers en muzikanten welkom te heten, en te voorzien van koffie en informatie. Die saamhorigheid voelde aan als een warm bad. We leken wel één grote familie. Hierbij wil ik, ook namens de anderen, iedereen bedanken voor de geweldige inzet. Wij zijn trots op jullie ! Ook gaat onze dank uit naar de muzikanten die geheel belangeloos hun instrumentarium naar het Raadhuis brachten en voor een geweldig optreden zorgde. Sommige deden dat al eerder bij ons, en voor anderen was het een vuurdoop, zoals bv. voor de dansgroep van Ennio Drost. Zij dansten de sterren van de hemel. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

14

Grauw en Gruis uit het naburige Schoonrewoerd speelde voor de 2e keer voor publiek en het was een groot succes. Het sfeervolle optreden van het Betuws Blaas Kwintet in de “mooie kamer” was ook heel bijzonder omdat de klassieke muziek zo mooi tot zijn recht kwam in de antieke omgeving. Het leek voor elkaar gemaakt te zijn. Voor Carry was het extra bijzonder omdat haar zoon meespeelde.

Met weemoed nemen we afscheid van het Oude Raadhuis. De Leerdamse Kunstvierdaagse zal nooit meer hetzelfde zijn zonder jou. Sylvia Bosch

DrieStuiversOpera door: Rob Witteveen

“DrieStuiversOpera” een opera voor het volk, maar ook ván het volk Verreweg de bekendste en populairste opera van de dichter/toneelschrijuver Bertolt Brecht (1898-1956) en de componist Kurt Weill (1900-1950) is de „Dreigroschenoper‟, ofwel de „Driestuiversopera‟ uit 1928. Het luchtige drama stamt uit de meest vruchtbare periode van de samenwerking tussen Brecht en Weill, die begon in 1927 en doorliep tot circa 1933. In hetzelfde jaar (1928) schreef het duo ook de opera „Happy End‟, het „Berliner Requiem‟ en losse koorwerken en liederen. Maar ze schreven samen nog veel meer opera‟s en ook nog een gezongen ballet, kort voordat ze voor de nazi‟s uit Duitsland moesten vluchten. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

15

Brecht (zie foto hiernaast) en Weill waren „linkse rakkers‟ in een heftig gepolariseerd tijsdsgewricht tussen beide wereldoorlogen in; het zogenaamde interbellum, ook wel de Weimar Republiek geheten. Ook andere componisten schreven maatschappijkritische opera‟s, waaronder Dessau, Eisler en Hindemith. Maar het productiefst en tegelijk geniaalst was de unieke samenwerking tussen Brecht en Weill. Beiden wilden muziekdramatische werken maken voor de gewone man, de arbeider, de proletariër. Dus moesten de verhalen toegankelijk zijn en de muziek het liefst ook. Bovendien moest het ook over gewone mensen gaan, over het volk van de straat. Criminaliteit en prostitutie waren „doodgewone‟ elementen in het verhaal dat niet zonodig het volk moest verheffen maar wel een moraliserende toon bevatte. Brecht ontleende het verhaal voor de Dreigroschenoper aan een opera die exact twee eeuwen eerder voor het gewone volk werd opgevoerd. Want in 1728 schreef John Gay (zie foto hiernaast) in Londen de „Beggars Opera‟, overigens ook uit protest tegen de elite en het muzikale establishment. Gay was librettist (een libretto bevat de gezongen en gesproken teksten maar tevens de verhandelingen binnen het verhaal en soms ook aanwijzingen voor spel, kostuums, opstellingen en decors) en Gay voorzag ook menig opera van Georg Friedrich Händel van plots en teksten. Toen Gay zich een keer gepasseerd voelde, nam hij wraak door de zedeloosheid van de ad el én de Italiaanse operastijl van Händel kritisch en spottend op de korrel te nemen door een opera-parodie te schrijven met eigen teksten op bestaande volksmuziek die iedere gewone man (en vrouw) toen al van straat en kroeg kende. Bovendien liet hij deze „Beggars Opera‟ („Bedelaars Opera‟) zoveel mogelijk tegelijkertijd opvoeren met de nieuwste opera‟s van Händel, om zo ook nog wat publiek bij deze gevierde componist weg te snoepen. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

16

Begin twintigste eeuw vertaalde een verder onbekend gebleven schrijfster het verhaal van de Engelse „Beggars Opera‟ in het Duits. Dat was dus niet Bertolt Brecht, zoals doorgaans wordt verondersteld, maar Brecht bewerkte het verhaal wel tot een nieuwe opera met liederen en koorgedeelten die feilloos aansloten op de eigentijdse muziek van Weill, ook al bleef het verhaal zich onveranderd in de achterbuurten van het 18 e -eeuwse Londen afspelen, met alle hoofdrollen, figuranten en lokaties met hun Engelse namen en bijnamen. Grappig maar verwarrend is dat de „Dreigroschenoper‟ weer in het Engels is vertaald en in Londen als „Three Penny Opera‟ werd opgevoerd, met als hoofpersoon Mackie Messer die dan Mack the Knife heet. Daarnaast is de oorspronkelijke „Beggars Opera‟ van John Gay gereconstrueerd en wordt die ook weer zo authentiek mogelijk opgevoerd, evenals een moderne muscialachtige versie op dezelfde teksten maar op wéér andere muziek. De „Dreigroschenoper‟ werd door Brecht en Weill zelf Songspiel genoemd (met moderne Songs in plaats van Lieder of Aria‟s) als hint naar de voorlopeer van de grote Duitse opera: het Singspiel zoals Carl-Maria von Weber die nog ruim vóór Wagner componeerde. Dat betekent dat naast gezongen gedichten ook gesproken dialogen en commentaren voorkomen. Een volwaardige scènische uitvoering van de „Dreigroschenoper‟ houdt dan ook meer in dan een cdopname met de integrale muziek. Er wordt ook gespeeld, gesproken, scènes aan elkaar gepraat en nader verklaard, net zoals in een toneelstuk. Brecht was immers naast tekstdichter ook toneelschrijver, vandaar Singspiel resp. Songspiel, zijnde zang én (toneel)spel. Het is leuk maar ook verhelderend om dit betoog met een historische anekdote af te sluiten. De „Dreigroschenoper‟ was er voor het gewone volk dat nog nooit een opera had gezien en ook niks moest hebben van hoogdravende teksten en complexe verhalen over antieke Griekse goden of de ondoorgrondelijke beslommeringen over macht en corruptie van koningen in ver voorbije verledens. De teksten van Brecht Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

17

waren rauw en heel direct, en daar sloot de ongepolijste ma ar tegelijk geraffineerde muziek van Kurt Weill naadloos op aan. Toch kon Weill het als klassieke componist niet laten om gecompliceerde fuga‟s (melodieën die door elkaar lopen) en polytonale passages (meerdere toonsoorten tegelijk) in zijn muziek te verwe rken. Vooral de ouverture en het slotkoor zouden het weinig gewende/verwende publiek mogelijk kunnen afschrikken. Daarom schreef Weill nog op de dag van de première in Berlijn op dwingend verzoek van zijn companen een uiterst toegankelijk lied waarin de (mis)daden van de schelm/held Mackie Messer plastisch worden bezongen. En dat werd de „Moritat von Mackie Messer‟ die iedereen zo mee kan neuriën. Dezelfde melodie keert aan het eind in de „Schlussstrophen‟ (slot -strofen met een moraal die arme mensen moest aanspreken) van de opera terug, waardoor het cirkeltje rond is. Laat nou dat inderhaast toegevoegde lied tot eenieders verbeelding spreken en door iedereen feilloos nagefloten worden! Het werd menigmaal een wereldhit, onder meer in de jazzy versie van Louis Armstrong („Ballad of Mack the Knife‟). Het inhoudelijke verhaal laat ik hierbij achterwege, omdat dat nogmaals deze tekstruimte zou vergen. Men gelieve de muziek eens rustig op cd te beluisteren en het begeleidende tekstboekje door te lezen. Daarin staan de ontstaansgeschiedenis, het hele verhaal met alle personages en uiteraard de gezongen teksten met vertalingen. Het is de moeite alleszins waard en er bestaan diverse aansprekende uitvoeringen, onder meer met Lotte Lenya (echtgenote van Kurt Weill) als het hoertje Jenny. Kurt Weil & Lotte Lenya

Als duo Spielerei merken Gemma en ik telkens weer dat het publiek toch vooral voor „onze‟ liederen uit de Dreigroschenoper komt en dat men „onze‟ overige (niet minder mooie liederen uit diezelfde tijd, maar veelal uit andere opera‟s) nauwelijks kent. Men wil toch bovenal de „Dreigroschenlieder‟ horen; dat bleek ook weer beide keren bij ons optreden in Het Oude Raadhuis tijdens de Leerdamse Kunstvierdaagse. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

18

„Die Dreigroschenoper‟ – een opera voor het volk, van het volk, maar in ons geval (Spielerei) middels een aantal operaliederen ook dóór het volk gebracht. Want Gemma en ik komen uit het „gewone volk‟ en brengen zonder academische muziekopleiding, zonder geschoolde en geaffecteerde zang, begeleid op het volksinstrument bij uitstek (de accordeon) rauw en recht voor z‟n raap deze heerlijke liederen!

Bertolt Brecht bij het Theater am Schiffbauerdamm in Berlijn

Rob Witteveen accordeonist/arrangeur en begeleider van zangeres Gemma van der Heijden in Spielerei

Tip van Kunststof

In deze rubriek brengen wij kunst en/of exposities onder de aandacht die ons inziens de moeite waard zijn. Wij hebben deze rubriek onderverdeeld in: Exposities in de regio en Uitgelicht. Met andere woorden een tip van ons om deze expositie, tentoonstelling of activiteit te bezoeken.


19

Exposities in de regio

De Nieuwe Haagse School Gorcums Museum 10 december 2011 t/m 19 februari 2012

Een bruisend kunstleven met een heel eigen dynamiek. Dat had Den Haag in de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw. Die dynamiek zie je terug in de tentoonstelling De Nieuwe Haagse School, die vanaf 10 december te zien is in het Gorcums Museum. Maak kennis met een stroming uit een woelige tijd, in een expo met de Wassenaarse Knoestercollectie als basis.

Johanna van Wijk Johanna exposeert met haar schilderijen in Zorgcentrum Emma , Raadsliedenstraat 120, Leerdam West, van 1 december tot 1 maart 2012.


20

Ditske de With

Ditske exposeert met haar schilderijen in Gezondheidscentrum "De Poort van West" Meesplein 5a Leerdam, van 1 januari tot 1 april 2012.

Sylvia Bosch Sylvia exposeert met haar Geisha's bij de Belastingsdienst, Vroedschapstraat 15, Gorinchem van 14 november tot 24 februari 2012 ,

Wil van Donselaar Wil van Donselaar exposeert in de maanden januari en februari 2012 in de Polikliniek van Leerdam.


21

Centrum voor kunst, cultuur en landschap van het Rivierenland, Van Pallandtweg 1, Neerijnen

Expositie Anneke Kaai

van 22 november tot 9 januari

Vrouwen uit de Bijbel Vroeger werd kunst in de kerken aangebracht om de mensen die niet konden lezen de Bijbelverhalen te vertellen. In de huidige beeldcultuur kan kunst de mens bepalen bij de hogere waarden in het leven. Kunstenares en predikantsvrouw Anneke Kaai – Van Wijngaarden (1951) wil in haar schilderwerken de oude relatie tussen kerk en kunst herstellen. In 2007 heeft ze het eerste deel van de serie 'Vrouwen uit de Bijbel ' gemaakt. Daarna breidde zij de serie uit met 12 portretten. De serie bestaat in totaal uit 30 werken. Bijna al haar werk is geschilderd op plexiglas, in gemengde techniek met olieverf of acryl als basis. Kaai exposeerde diverse malen in Engeland en Zwitserland. Sinds 2005 is zij jaarlijks gastspreker in de Verenigde Staten en Canada, onder meer tijdens symposia in het Calvin-Institute te Grand Rapids en bij de Navigators in Colorado-Springs. Recentelijk was werk van haar te zien tijdens de Rooms-katholieke jongerendagen in Madrid, waar zij als enige Nederlandse kunstenaar exposeerde samen met enkele tientallen kunstenaars uit andere landen. Toegang gratis. De tentoonstelling is te zien gedurende de weekeinden en tijdens andere activiteiten in Stroomhuis.


22

Napoleonistische exercitie Kasteel Loevestein Poederoyen.

Zondagmiddag 29 januari 2012, tussen 13.00 en 17.00 uur, beelden soldaten van de Napoleonistische Associatie der Nederlanden, een wapenoefening uit ten tijde van Napoleon. Advies: Neem vooral je fototoestel mee !

QUILTKUNST GECOMBINEERD MET POËTISCHE SFEERIMPRESSIES Hetty Janssen en Anne Fièn exposeren in de bibliotheek van Leerdam Hetty Janssen uit Asperen is een creatieve duizendpoot, maar quilten staat op nummer één, vooral experimenteel (art)quilten. Zo probeert ze gevoelens en geloof tot uitdrukking te brengen met behulp van stoffen: “Ik houd ervan om te experimenteren. Het resultaat is soms herkenbaar, maar er is ook wel eens uitleg nodig. Dat stimuleert om met anderen van gedachten te wisselen en dat activeert de creativiteit vervolgens weer.” Hetty is lid geworden van het kunstcollectief Asperen en daar kwam ik haar tegen. Behalve het interviewen van mensen voor de krant en het maken van andere teksten, schrijf ik poëtische sfeerimpressies, om indrukken en emoties te vangen. Het is alsof ik daarmee een andere laag in mezelf aanboor, daarom heb ik gekozen voor een pseudoniem: Anne Fièn. Ik werd geraakt door de kleurrijke quilts van Hetty en vroeg of ik gedichten mocht schrijven bij haar vier jaargetijden. Onder andere deze comb inatie is nu tot en met januari 2012 te zien en te lezen aan de muren en in de vitrines van de bibliotheek in Leerdam.


23

Leerdamse biblioheek zoekt exposanten

De bibliotheek in Leerdam biedt (gratis) expositie ruimte aan voor kunstenaars die met hun kunst ( schilderijen, tekeningen, wandkleden enz.) willen exposeren. Ook zijn er vitrinekasten voor het exposeren van b.v. keramiek, sieraden, of een kleine verzameling objekten. Neem voor meer informatie kontakt op met Margo van Dijk [email protected]

OP ZOEK NAAR ATELIER RUIMTE IN LEERDAM ? Werk en/of atelierruimte in aanbod in een school. Het pand is gelegen nabij het centrum. Openbaar vervoer is in de nabije omgeving. Voorzieningen zoals keuken en toilet zijn aanwezig. Deze voorzieningen dienen wel gedeeld te worden met andere gebruikers. Kosten per maand bedragen €175,= exclusief BTW. Indien je interesse hebt voor deze werkruimte, neem dan contact op met “Dé Vastgoedbeschermer” Dé Vastgoedbeschermer B Parmentierstraat 1-3 | Leerdam P Postbus 171 | 4140 AD | Leerdam T 0345 63 60 70 | F 0345 63 60 76 W www.devastgoedbeschermer.nl Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

24

Niet zelfmoord, maar doodslag maakte in 1890 een einde aan het leven van Vincent van Gogh.

Gregory White Smith en Steven Naifeh schreven een biografie over de wereldberoemde schilder en doen daarin enkele opmerkelijke mededelingen. Onder meer dat de schilder zichzelf niet van het leven beroofde. Nee, hij zou door iemand anders zijn neergeschoten. Zelfmoord In 1890 stierf Van Gogh. Hij had net wat gedronken in een herberg en trok de korenvelden in. Hij bracht daar veel tijd door om te schilderen. Maar die dag zou hij er heen zijn gegaan om zichzelf van het leven te beroven. Hij schoot zichzelf neer, keerde met veel moeite terug naar de herberg en stierf enkele dagen later. Klopt het? Het boek Van Gogh: The Life is overtuigend. Maar hebben de schrijvers het bij het juiste eind? Daarover bestaan grote twijfels. Het is lastig om de moord of doodslag te bewijzen en de auteurs erkennen dat er heel weinig over het incident bekend is. Het Van Gogh Museum – dat aan het boek meewerkte – heeft reeds afstand genomen van de beweringen van de schrijvers. Volgens het museum is het nog te vroeg om de zelfmoord van Vincent van Gogh helemaal van tafel te vegen. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

25

Kogel Tenminste: zo is het verhaal de boeken ingegaan. Maar Naifeh en White Smith stellen dat het in werkelijkheid heel anders liep. Ze baseren hun conclusie onder meer op het pad dat de kogel aflegde. De kogel kwam in het bovenlichaam van de schilder terecht, maar enterde het lijf niet in een rechte lijn, maar schuin. En dat is apart: bij zelfmoorden komt een kogel vaak recht het lichaam binnen.

Secretan Hoe zijn de laatste dagen van Van Gogh dan verlopen? Volgens de schrijvers had Van Gogh samen met de broers Secretan wat in de herberg gedronken. De jongens hadden niet zo‟n goede band met de schilder en plaagden hem regelmatig. Toen Van Gogh naar huis terugkeerde zouden zij hem hebben vergezeld en hem halverwege per ongeluk hebben neergeschoten. Van moord is volgens de schrijvers geen sprake. De jongens zouden flink wat gedronken hebben en één van hen speelde graag cowboytje met een geweer dat niet goed meer werkte. De drank en het slechte geweer zou ervoor gezorgd hebben dat de kogel in het lichaam van Van Gogh belandde. Dat de werkelijkheid nooit boven tafel is gekomen, komt volgens Naifeh en White Smith door Van Gogh zelf. Hij wilde niet dat de jongens gestraft zouden worden en nam de schuld voor het ongeluk zelf op zich. Hij zou niet dood hebben gewild, maar toen het eenmaal zover was, accepteerde hij het. Het feit dat de schilder afhankelijk was van zijn broer Theo en vrijwel geen schilderij verkocht kreeg, moet daaraan hebben bijgedragen. Hij voelde zich een last voor zijn broer en kon zich gemakkelijker verzoenen met het feit dat alles nu voorbij was. Kunststof-magazine jaargang 1 nummer 6

26

Klopt het? Het boek Van Gogh: The Life is overtuigend. Maar hebben de schrijvers het bij het juiste eind? Daarover bestaan grote twijfels. Het is lastig om de moord of doodslag te bewijzen en de auteurs erkennen dat er heel weinig over het incident bekend is. Het Van Gogh Museum – dat aan het boek meewerkte – heeft reeds afstand genomen van de beweringen van de schrijvers. Volgens het museum is het nog te vroeg om de zelfmoord van Vincent van Gogh helemaal van tafel te vegen. bron: Scientias.

“Tijd” door Anke van Dijk

Voorwoord Anke van Dijk uit Soest schildert en schrijft verhalen en gedichten. Zij deed mee aan het Prima Vera evenement in mei dit jaar in het Oude Raadhuis, omdat in haar eigen woonplaats Soest niets van de grond kwam in de week van de amateurkunst. Via via kwam Anke bij ons collectief terecht en wij hebben haar uitgenodigd om met ons mee te doen, en dat deed zij graag. Tijdens het 2-daagse Prima Vera amateurkunst gebeuren speelde haar man gitaar en Anke vertelde ons haar gedichten.

Anke werd 2 keer getroffen door borstkanker en overwon deze vreselijke ziekte. Tijdens de Kunstbeurs was Anke al behoorlijk zenuwachtig voor de halfjaarlijks scan die er aan zat te komen. Sinds de uitslag van die scan bekend is, is de grond onder Anke's voeten weggeslagen. In haar persoonlijke verhaal "Tijd" wil zij daarover vertellen. Wij wensen Anke en haar familie heel veel sterkte in deze moeilijke tijd.


27

Tijd Lief kleinkind, Time! Zegt de scheidsrechter, op de tv bij een tenniswedstrijd op Wimbledon. Een gedachte schiet door mijn hoofd bij dat woordje… time…Tijd!!.. Ik zal je nooit zien want dat heb ik niet, Tijd!! ik weet niet hoeveel tijd ik heb, Ik weet wel wat ik wil doen. Ik wil je schrijven, woorden meegeven, iets. Het besef dat ik je nooit zal zien, komt in mij op in 1 seconde voor de eerste keer op de dinsdag na Pinksteren 14juni.Net na de verjaardag van Sybren en net voor zijn examenuitslag, ineens in die ene tel en dat deed pijn. Heel erg pijn. Ik huil en raak geëmotioneerd! En ik schiet al vol bij de gedachte alleen. Ondanks dat dat, in die zelfde seconde besef ik ook je zit nu al in mijn hart, ook al zal ik je nooit leren kennen. Maar Ik denk dat je verschrikkelijk mooi zal zijn zowel uiterlijk als innerlijk. Ik hou nu al van je zonder je ooit t e hebben mogen zien, voelen, aanraken, knuffelen en van je kunnen genieten. Ik zit op de bank uit te rusten van het dweilen van de kamer en ik zie ineens een vrouw ons pad op komen met een tas in haar hand een dokterstas. Ik weet genoeg en ik slaak een kreet en zit vernageld aan de bank. Romke doet open en de huisarts komt naar binnen. Ze zegt, u weet het al. Ja zeg ik. Het is niet goed, he? Nee het is niet goed. Ondanks dat ze naast me gaat zitten zakt de grond voor de 3 e maal onder mijn voeten weg. Ik hoor het aan, uitzaaiingen gevonden op 3 verschillende plekken. Ik roep naar Romke, Romke, bel papa!


28

En Sybren is inmiddels ook beneden gekomen en ik zie hem wit wegtrekken, het is niet goed Sybren .De dokter praat tegen me en ik praat rustig terug en toch ben ik er niet bij of toch wel. Ik leef in 2 werelden. Romke heeft een tentamen en moet naar Utrecht. We omhelzen elkaar , ik probeer me goed te houden maar het lukt niet, laat maar komen ,de tranen. Sybren heeft inmiddels de tissues al gepakt, Ik hoor d e arts zeggen, je moeder mag niet alleen zijn nu, Ik blijf wel bij haar, totdat papa thuis is, zegt Sybren . Ik begin te huilen en ik voel 2 meter armen om mee heen zo lief dit. Nee nee het gaat wel weer zeg ik tegen de arts. Het gebaar ontroert me zo van mijn jongste. De arts gaat weg als ze ziet dat het wel weer gaat en belooft de week erop nog even te bellen. Wout komt thuis en hij gaat naast me zitten, we houden elkaar vast, woorden hebben we niet nodig. Chaos in mijn hoofd, ik weet niet meer wat ik moet voelen, ik voel me verdoofd en ben tegelijk moe en daarnaast zoveel gedachten door mijn hoofd. Dat ik ze niet meer kan volgen. Ik bel Roland, onze oudste zoon, hij slaat even dicht maar belt zelf terug, het is ook verrekte moeilijk zulk nieuws te hore n via de telefoon. Wout en ik liggen even samen op bed om tot rust te komen van alle emoties, en ik denk.. ik zal de bamboe nooit op volle lengte zien. Wout en ik zullen nooit samen oud worden, nooit samen met rollators, ik zal jou , nooit zien .Ik zeg dit met veel emoties in mijn stem. Wout houdt mij vast en troost me. Bij de oncoloog horen we dat ik nog 2 jaar heb, zoals hij dat zegt, voor een geval als ik staat gemiddeld 2 jaar. Ineens, mijn tijd is beperkt geworden, een rare gewaarwording, ik weet wa ar ik aan zal overlijden en in welk tijdsbestek en het besef wordt nog erger, ik zal nooit jou zien, mijn lief kleinkind, Onze tijden zullen elkaar niet kruisen . Wat ik je wil meegeven is heel simpel, volg je hart en blijf jezelf. Helaas heb ik niet genoeg tijd om je dat zelf te mogen zeggen, vandaar deze brief. De wedstrijd op tv gaat ook weer verder, net zoals het leven. Ik zal genieten van de tijd die ik nog heb, van elke seconde en ik wens je ook een fijn fantastisch leven toe. Warme omhelzing, Je oma Anke van Dijk


29

“Angel of the North” uitgelicht door Sylvia Bosch

Graag wil ik jullie kennis laten maken met een kunstwerk dat tot één van mijn persoonlijke favorieten behoort. Het betreft hier een gigantisch modern sculptuur van een engel met uitgestrekte vleugels die op een desolate winderige heuveltop in Engeland de wacht houdt langs één van de drukste snelwegen in noord Engeland. (A1 richting Edinburgh ) De engel waakt over de 90.000 automobilisten die hier dagelijks voorbij rijden, en is uitgegroeid tot een van de bekendste symbolen van Noord Engeland. De spanwijdte van de engel is groter dan die van een Boeing 747.


30

De officiële naam van het beeld is “Angel of the North” en het is ontsproten uit het brein van Antony Gormley een briljant Engels beeldhouwer. Alhoewel je het in eerste instantie niet zou zeggen, zijn de vleugels iets gekromd , waardoor een gevoel van omhelzing ontstaat. Als je onder deze kolos staat , zie je pas hoe mooi de benen zijn gevormd. De gespierde kuiten laten je denken dat de engel ieder moment door zijn knieën gaat zakken, op gaat springen, om vervolgens weg te vliegen............ Constructie van de engel begon in 1994 en kostte 1 miljoen Engelse ponden. Het meeste geld kwam van de National Lottery. De engel was gereed in 1998. Omdat hij bestand moest zijn tegen rukwinden van meer dan 160 km/per uur werd 600 ton beton gestort in een oude mijn onder het beeld, die tevens de fundering werd voor de engel. Het beeld is gemaakt van weer bestendig Corten staal en bestaat uit 3 delen. Het lijf weegt 100 ton en de vleugels elk 50 ton. Met de engel wil bedenker Antony Gormley benadrukken dat de plaats van historische belang is voor de streek. De heuvel top waar de engel geplaatst is , heeft het gevoel van een megalitische heuvel. In de oude kolenmijn onder de heuvel werkten honderden jaren lang mensen onder de meest primitieve omstandigheden , vaak in het donker. De engel moet de overgang weergeven van die tijd naar het hedendaagse. Het is een samenwerkingsverband geweest van bedrijven uit het Noord oosten van Engeland en de beste ingenieurs in de wereld.


31

In de laatste 25 jaar heeft Antony Gormley de menselijke figuur in de beeldhouwkunst een nieuwe inhoud gegeven, waarbij hij de proporties van zijn eigen lichaam als uitgangspunt heeft genomen. Sinds 1990 werkte hij aan grootschalige projecten als bv Another Place.

Voor dit project heeft hij 100

gietijzeren beelden van het menselijk lichaam ( zijn lichaam ) laten gieten, en die houden willekeurig de wacht op het strand en in zee bij Crosby B each Liverpool, om daar voor eeuwig te blijven.

Sylvia Bosch

Gedichten: Anne Fièn

Deze keer twee gedichten van Anne, namelijk Geluk en winterlucht.


32

GELUK Gure winterdag zo grijs als staal de aarde zwart kleurt plotseling dieporanje hemelsblauw zoals ze daar zit te denken aan schubben niet aan vredige verten.

WINTERLUCHT Dat het nu blauw nee, teerder genuanceerder nauwsluitend met parelmoeren knoopjes is. Die schemering van niet te beschrijven transparantie.

Anne Fièn


33

Kopij Kunstofstof magazine jaargang 2 nummer 1

Indien je ideeën of kopij heeft voor het volgende KUNSTstof magazine neem dan contact op met Jan Kuiper of Sylvia Bosch. Kopij moet voor 17 februari 2012 ingeleverd zijn. KUNSTstof magazine is ook te zien op de website www.leerdamskunstenaarscollectief.nl. Wellicht kunt u vrienden en/of kennissen hierop attenderen

Het Leerdams Kunstenaars Collectief wenst u goede kerstdagen en een voorspoedig 2012

Tot het volgende KUNSTstof-magazine.

Sylvia Bosch en Jan Kuiper


34

KUNSTstof -Magazine. Kerst-special. KUNSTstof-magazine Jaargang 1 nummer 6. Uitgave van het Leerdams Kunstenaars Collectief

Recommend Documents