S
TE
M
O R G
SLAGKUN
NING
ER
EN
8 JAAR 0 V 20
NCENTRU
Kunstencentrum Groningen
Postbus 1633 9701 BP Walstraat 34 9711 VS Groningen
0.1
T: 050-8507100 F: 050-8507117 E:
[email protected] I : www.kunstencentrum.nl
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
Uitgave Kunstencentrum Groningen Redactie en samenstelling Jan Brouwer Vormgeving: Chico Bolt Digitale oplage augustus 2009
2
Inhoudsopgave Kunstencentrum Groningen
> > > > > > >
Inleiding Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Medezeggenschap Huisvesting Facilitair Financien Samenwerkingspartners
Werkplaats Beeldende Kunst / BK 050
> > > > > >
Cursussen Opleidingen Projecten, workshops en incidentele activiteiten Tentoonstellingen Ontwikkeling nieuwe activiteiten TOF media
Werkplaats Theater / Prins van Groningen
> > > >
Amateurtheaterschool Jeugdtheaterschool Prinsentheater Provinciale Theaterwerkplaats
Werkplaats Schrijven
> Cursussen
Werkplaats Cultuureducatie / In en om School
> > > > > >
Primair onderwijs Voortgezet onderwijs Match ! Kinderboekenweek 2008 Canonkaravaandag Go China
Projecten
> > > >
Kunstbende 2008 Noorderbattle Workshops Beroepskunstenaars in de klas (BIK)
0.7
Personeelsregister
3
> Raad van Toezicht en Raad van Bestuur
De Raad van Toezicht van het Kunstencentrum Groningen bestond in 2008 uit: Wim Cornelis (voorzitter), Homme Zwiep, Jola Meijer, Henk Raatjes, Armand Jennekens. De Raad van Toezicht vergaderde in 2008 drie keer. De Raad van Bestuur bestond in 2008 uit Jan Brouwer. > Medezeggenschap
Ook doen? www.cursussenBK050.nl
0.1
Kunstencentrum Groningen
> Inleiding
Het bedrijfsplan voor de periode 2009-2011 getiteld ‘Kunst? Gewoon doen!’ dat eind 2007 in concept werd uitgebracht is in 2008 ingediend bij de provinciale en gemeentelijke overheid als bouwsteen voor de nieuwe cultuurnota’s. In het najaar van 2008 werden de provinciale en de gemeentelijke cultuurnota vastgesteld en werd duidelijk dat veel van de ambities uit ons bedrijfsplan in de komende jaren kunnen worden verwezenlijkt. Met name de ontwikkelingen op het gebied van de cultuureducatie in de stad Groningen en de uitbreiding naar Community Arts geven veel nieuwe kansen. Zo zullen wij een nauwe samenwerking aangaan met de schooladvies- en begeleidingsdienst ABCG in de oprichting van het bureau CultuurEducatieStad dat nieuw beleid gaat uitvoeren ten dienste van het primair en voortgezet onderwijs in de stad Groningen en van de stedelijke culturele aanbieders. In 2008 hebben wij met veel inzet een ontwikkeltraject gestart op het gebied van Kunst en cultuur in de samenleving, samen met een aantal belangrijke culturele organisaties. We organiseerden twee studiedagen over de invulling van Kunst&Cultuur in de wijken van Groningen en hebben een stimuleringssubsidie van de gemeente Groningen en van Kunstenaars&Co uit Amsterdam gekregen om voor een pilotperiode het projectbureau Loeks te kunnen inrichten. In de gemeentelijke cultuurnota is de regie op de Wijk als werkplaats voor deze periode ook aan ons toevertrouwd. In dit jaar hebben wij onze organisatie verder ingericht op basis van het model werkplaatsen, zoals beschreven in ons bedrijfsplan. Eind 2008 is dit bedrijfsplan definitief vastgesteld en is het Kunstencentrum Groningen gewijzigd naar de Kunstencentrum Groep, waar tal van werkplaatsen en projecten onderdeel van uitmaken. Er is nieuwe huisstijl ontwikkeld en een nieuwe managementstructuur gevormd. Een belangrijke ontwikkeling, als deel van het gemeentelijke cultuurbeleid, is de ombouw van de ID banen geweest. Wij hadden een groot aantal van deze gesubsidieerde arbeidsplaatsen die, in de afgelopen jaren al gedeeltelijk waren omgezet in structurele arbeid dan wel waren afgestoten. Eind 2008 heeft de gemeente Groningen ons 6 extra M banen toegewezen waardoor wij in staat zijn, na herverdeling van taken, onze bedrijfsvoering op verantwoorde wijze voort te zetten. Dat betekende echter ook dat wij van een groot aantal mensen afscheid hebben moeten nemen, die jarenlang in onze organisatie hebben gewerkt. Wij zijn tevreden over ons activiteiten resultaat, zowel wat betreft de deelname aan cursussen als wat betreft de output van onze projectmatige werkzaamheden. Het financiële resultaat in de Jaarrekening 2008 stemt eveneens tot tevredenheid.
4
In 2008 was er geen Ondernemingsraad omdat onder de werknemers geen belangstelling bestond om deel te nemen aan dit instrument voor medezeggenschap. In plaats daarvan werden twee keer in dit jaar vergaderingen gehouden met het voltallige personeel waar alle organisatorische en beleidsmatige ontwikkelingen werden besproken. > Huisvesting
Het Kunstencentrum Groningen is gehuisvest op twee locaties in de stad Groningen. Deze gebouwen worden gehuurd van de stichting Eenhoorn Groningen. In het gebouw aan de Walstraat vinden activiteiten plaats op het gebied van Beeldende Kunst, Schrijven, projectorganisatie en cultuureducatie. Ook is de directie en de financiële administratie hier gehuisvest. Het gebouw aan de Noorderbuitensingel wordt gebruikt voor de Theateractiviteiten. Naast de eigen activiteiten van de Theaterwerkplaats en het Prinsentheater wordt een deel van het gebouw verhuurd aan theatergroep de Steeg. De gebouwen zijn verouderd en voldoen steeds minder aan de eisen die worden gesteld op basis van technische en arbotechnische regels. De publieksvoorzieningen zijn minimaal en sterk gedateerd. De gewenste toekomstige ontwikkeling van het Kunstencentrum Groningen stelt andere eisen aan huisvesting. De Raad van Toezicht heeft in 2008 nader onderzoek laten doen naar mogelijkheden voor nieuwe huisvesting in de nabije toekomst. Naar verwachting zal zij in 2009 hierover verdere besluiten nemen. > Facilitair
De facilitaire ondersteuning bestaat uit onderhoud, beheer, schoonmaak, horeca, financiële administratie en automatisering. Deze afdeling werkt voor de twee gebouwen waarvan het Kunstencentrum gebruik maakt; de locatie aan de Walstraat en de locatie Noorderbuitensingel. Er werken totaal 17 medewerkers (14 fte) voor deze afdeling. Binnen beide locaties bestaat eigen overleg en aansturing van de medewerkers. Een groot deel van deze medewerkers werkt op basis van een werkgelegenheidsverruimende maatregel, de ID-banen. Er bestond geruime grote onzekerheid over de voortgang van deze vorm van gesubsidieerde arbeid. Medio 2008 heeft de gemeente Groningen haar beleid hierover bekend gemaakt. Het Kunstencentrum Groningen heeft extra maatschappelijke banen toegekend gekregen waardoor het behoud van 6 gesubsidieerde banen voor de komende drie jaar gegarandeerd blijft. Dat betekende niettemin dat er gesubsidieerde arbeidsplaatsen moesten verdwijnen. Een oplossing is gevonden door functies te combineren en (schoonmaak) werkzaamheden uit te besteden. Zowel het gebouw aan de Noorderbuitensingel als het pand aan de Walstraat hebben in 2008 een opknapbeurt ondergaan. In 2008 is tevens een begin gemaakt met de zoektocht naar nieuwe/andere huisvesting. > Financiën
Het resultaat van 2008 bedraagt € 45.000, en wijkt in positieve zin af van de begroting 2008, die een tekort voorzag van € 32.000. De voornaamste afwijkingen ten opzichte van de begroting 2008 zijn de volgende: * In de personele lasten is een verlaging ontstaan omdat vrijgekomen vacatures niet (volledig) of later zijn ingevuld. Daarnaast zijn er een aantal cursussen niet doorgegaan die wel waren begroot. Wanneer cursussen niet doorgaan, die zouden worden uitgevoerd door een freelance medewerker of een tijdelijke kracht, dan levert dit een besparing op bij de personeelskosten. * De huisvestingskosten zijn hoger uitgevallen. Er moest een extern bedrijf worden ingeschakeld voor schoonmaak wegens het vertrek van een (gesubsidieerd) medewerker. Een voorstel voor tussentijdse huurverhoging van 10%, in het kader van het marktconform maken van de huurprijs,is door de Raad van Toezicht vastgesteld. * Er werd een besparing gerealiseerd op organisatiekosten. Vanwege het ontbreken van een OR zijn voor dit onderdeel geen kosten gemaakt, er is slechts voor een klein deel gebruik gemaakt van het budget voor ‘Nieuw Beleid’ en 5
de rentebaten zijn hoger uitgevallen. * In 2008 werden verschillende grote projectopdrachten door de provincie Groningen aan ons gegund. Deze projecten, die niet waren begroot, werden in 2008 gerealiseerd en afgesloten en droegen bij aan een positief (project)resultaat. * Eind 2008 eindigde de culturele beleidsperiode van 4 jaar van de gemeente - en provincie Groningen. Bij de eindafrekening over deze periode konden diverse posten definitief worden afgesloten waardoor het resultaat gunstig werd beïnvloed. De vaste subsidiepartners, gemeente en provincie Groningen, stelden ook in 2008 hun subsidies conform beschikbaar. Ook in 2008 volgt de indexering van deze subsidies de stijging van de kosten onvoldoende, met name de gemeentelijke subsidie. Voor de komende beleidsperiode (2009-2012) heeft de gemeente Groningen een structurele subsidieverhoging beschikbaar gesteld. Winst- en verliesrekening over 2008
in euro’s Lasten Personeelskosten Kern Personeelskosten Afdelingen Huisvestingskosten Apparaatskosten Materialen en productiekosten Kosten projecten/experimenten Totaal lasten Baten Exploitatiesubsidies - Provincie Groningen - Gemeente Groningen - Werkgelegenheidssubsidie Overloop van voorgaand jaar Overloop naar volgend jaar Bijdragen in projecten/experimenten Opbrengsten basisactiviteiten Overige inkomsten Vrijval diverse balansposten Totaal baten Resultaat
Werkelijk 2008
Begroting 2008
Werkelijk 2007
640.265 1.063.378 290.716 213.214 90.210 494.526 2.792.309
694.444 1.114.529 252.430 244.721 96.849 159.756 2.562.729
701.755 985.101 248.607 199.530 78.241 311.694 2.524.928
153.700 907.000 312.731 55.372 0 656.224 644.607 107.784 0 2.837.418 45.109
153.695 906.825 327.510 14.377 0 397.839 669.945 59.987 0 2.530.177 -32.552
149.800 887.773 344.093 43.834 -55.372 458.716 619.585 71.120 28.679 2.548.227 23.299
> Samenwerkingspartners
Het samenwerken met andere organisaties en het aangaan van (tijdelijke) samenwerkingsprojecten is ook in 2008 weer toegenomen. Aansluiten bij de kracht van anderen levert kansen en vergroot het resultaat. Daarnaast is samenwerking meestal stimulerend en leidt het tot nieuwe inzichten. In 2008 bestond een duurzame samenwerkingsrelatie met ondermeer Academie Minerva, Stadsschouwburg/Oosterpoort, ABCG, Kunstenaars&Co Amsterdam, Kunstbende Nederland, MJD Groningen, USVA, Theaterwerk NL, Centrum voor het Amateurtheater, de Kunstconnectie, Kunstfactor, Creatieve Provinciale Netwerken. Op projectbasis werd samengewerkt met bijvoorbeeld Kunststation C, IVAK, Openbare Bibliotheek Groningen, Openbaar Onderwijs Groningen, Simplon, Noorderpoort College, OOG TV, TV Noord, Doe Maar Dicht Maar, Groninger Archieven, Museumhuis Groningen, NNT, Noorderlicht, Platform Gras, Voorheen de Gemeente, Puddingfabriek, RUG Groningen, Santelli, en de Stedelijke Muziekschool Groningen. 0.2 Werkplaats Beeldende Kunst / BK 050 De school voor beeldende kunsten, de afdeling waar de activiteiten op gebied van beeldende kunst worden georganiseerd is in de loop van 2008 als tot werkplaats omgevormd en heeft een nieuwe naam gekregen BK 050 | werkplaats beeldende kunst. In de producten van de werkplaats wordt het volgende onderscheid gemaakt: BK 050 > Cursussen, opleidingen, en tentoonstellingen Het (scholings)programma beeldende kunst 2008 bestaat uit cursussen, opleidingen, en de organisatie van tentoonstellingen . Doelgroepen zijn kinderen en jongeren (16,4 %) volwassenen (54,7 %) senioren (29,4 %). Gedurende een jaar of een halfjaar namen zij deel aan activiteiten op gebied van autonome vormgeving (31,8 %), toegepaste vormgeving (34,6%) audio/digitale vormgeving (15,4%) en activiteiten voor kinderen/jongeren (16,4%). Activiteiten worden op verschillende niveaus aangeboden aan beginners, gevorderden- en zelfstandig werkenden. Al het scholingsaanbod in de afdeling cursussen BK 050 is gericht op ‘ontwikkeling’. BK 050 > Projecten, workshops, en audiovisuele & digitale media Naast het scholingsaanbod zoeken we verdere verbreding en groei in beeldende kunst door de opzet van een ondersteunende functie voor Beeldende Amateurkunst, door het ontwikkelen van nieuwe activiteiten en door ons speciaal te richten op het uitbouwen van audiovisuele en digitale media. 6
Hierbij werden de volgende doelstellingen geformuleerd: • • • • •
het zichtbaar maken van beeldende(amateur)kunst het bereiken van nieuw publiek (meer) activiteiten in de wijk en in de provincie bieden van kansen aan jong talent (extra) middelen genereren
Activiteiten richten zich op de amateurkunst(enaar) in de brede zin van het woord: sommige onderdelen zullen nog net raken aan beeldende amateurkunst, andere hebben een link naar de professionele beeldende kunst. Er wordt gestreefd naar maximale samenwerking met andere organisaties op het gebied van beeldende kunst. BK 050 > Amateurkunstondersteuning Beeldende amateurkunstenaars/cursisten verschillen onderling in ambitie en organisatievorm, zo ook in de relaties die het Kunstencentrum Groningen met ze kan onderhouden. Wij richten ons via de amateurkunstondersteuning (beeldende kunst) op hen die behoefte hebben aan verdere ontwikkeling: de zgn. beeldende amateurs. Zij volgen ons scholingsaanbod. zijn aangesloten bij verenigingen (teken- schilderclubs) of werken individueel (soms bij privédocenten) en zijn woonachtig in stad en provincie Groningen. We streven ernaar beeldende (amateur)kunst in stad en provincie zichtbaarder te maken, het bijzondere en regionale van Groningen te laten zien en een bijdrage te leveren aan het besef dat de Stad en de regio elkaar nodig hebben. Participatie van de Provincie Groningen is in de ondersteuning van beeldende amateurkunst een belangrijke voorwaarde. BK 050 > Ontwikkeling nieuwe activiteiten De ambitie is uitgesproken in de komende jaren nieuwe activiteiten op het gebied van beeldende kunst te ontwikkelen. Hierbij denken wij aan aanbod met een receptief en recreatief karakter. Daarnaast willen wij kansen bieden aan jonge professionals en activiteiten ontplooien op het snijvlak van kunst en samenleving. Wij zien tevens mogelijkheden in het werken in opdracht. BK 050 > Audiovisuele en digitale media Het huidige aanbod op audiovisueel en digitaal gebied bestaat uit cursussen fotografie, film/video en computervormgeving. Daarnaast verzorgt het onderdeel TOF media (Trainingen, Onderwijs en Filmproducties) diverse producten voor scholen, bedrijven en instellingen. We hebben geconstateerd dat in de huidige situatie audiovisuele en digitale media niet voldoende tot bloei komen. Het op deze wijze samengestelde aanbod vinden wij te versnipperd. Er wordt te weinig afgestemd en van elkaar geprofiteerd. Wij vinden het belangrijk dat dit onderdeel zich de komende jaren ontwikkelt. De wereld van de audiovisuele en digitale media kenmerkt zich door trends, snelle ontwikkelingen en technologieën en een overvloed aan beeld en geluid. Wij willen hierop anticiperen en zien audiovisuele en digitale media de komende jaren als een speciaal aandachtsgebied. 7
> Opleidingen
BK 050 kent twee opleidingen met een speciale status omdat de deelnemers aan het eind een certificaat ontvangen of een bindend advies m.b.t. uitstroom naar een vervolgopleiding. Het gaat om de Kadertraining beeldende vorming (CHV), een bij- of nascholing, voor mensen die beroepsmatig of als vrijwilliger werkzaam (willen) zijn in bijvoorbeeld peuterspeelzalen, kinderdagver¬blijven, jeugd- en jongerenwerk, naschoolse opvang, basisonderwijs, bejaardenzorg, etc. In 2008 behaalden 6 kandidaten hun diploma. De Vooropleiding Academie Minerva werd gecontinueerd in de vorm van de Vooropleiding Minerva en de Oriëntatiecursus. Deelname aan de Vooropleiding Minerva kende met de deelname van 30 leerlingen een groei van 47% t.o.v. 2007 en die er toe leidde dat we besloten de opleiding in 2008 te splitsen in twee groepen. Niet alle deelnemers besluiten na afloop naar Minerva te gaan, maar we zijn toch telkens in staat een behoorlijk groep leerlingen op Minerva af te leveren waarvan inmiddels tevens onderzocht is dat zij het uitstekend doen in het Hoge Beroeps Onderwijs. > Projecten, workshops enincidentele activiteiten
Naast de reguliere cursussen organiseerde BK 050 tal van korte workshops en andere incidentele activiteiten voor (personeels)verenigingen (UMCG) , bedrijven (GAZ Terra) , instellingen (OCSW) of groepen studenten (en ouders). Verder organiseerden wij bijvoorbeeld ‘actieve lunch’, liedteksten schrijven, vilten, kleurrijke schalen, emailleren, animatie (in opdracht voor NOVA- Noord) diverse workshops portret, keramiek en een tweedaagse cursus PowerPoint voor medewerkers van OCSW. Het totaal aantal deelnemers aan dit soort activiteiten in 2008 was 299. Het komt ook regelmatig voor dat extra eenmalige (specialistische) activiteiten voor cursisten worden georganiseerd die aanvullend zijn op de reguliere cursussen. Docenten van BK 050 leveren ook bijdragen aan de projecten voor het onderwijs. Het totaal aantal deelnemers aan dit soort activiteiten in 2008 was 299. > Cursussen
Cursussen BK 050 biedt een grote diversiteit in programma’s op meerdere niveaus en met professionele docenten en faciliteiten op gebied van beeldende kunst. In vier afdeling worden wekelijks ca. 120 cursussen, workshops en opleidingen aangeboden. Doelgroepen zijn kinderen, jongeren en volwassenen. Het programma bestaat uit cursussen en workshops voor beginners, gevorderden en zelfstandig werkenden. Opleidingen binnen de Kunstscholen hebben een speciale status. Naast deze reguliere activiteiten worden regelmatig incidentele workshops georganiseerd (zie incidenteel aanbod). Het (minimale) doel van BK 050 is iedereen zo optimaal mogelijk te begeleiden in een eigen beeldende ontwikkeling. Gerichtheid op hedendaagse kunst (via docent) en de eigen belevingswereld (van cursist) zijn belangrijke uitgangspunten. Gevorderde cursisten zijn (maximaal) in staat hun eigen ontwikkeling te analyseren en/of bij te sturen en vakinhoudelijke vaardigheden uit te voeren, uit te drukken en te presenteren. Binnen het totaalprogramma, dat zowel verscheen in brochure- als in websitevorm, kunnen deelnemers op basis van een helder aanbod een juiste keuze uit de vele cursussen maken. Cursussen voor volwassenen zijn gegroepeerd naar beeldende criteria: * Ruimtelijk vormen, tekenen, schilderen en grafiek: in dit deel waren in 2008 20 docenten actief die lesgaven in 45 verschillende cursussen autonome of vrije vormgeving. Aan deze cursussen werd deelgenomen door 583 deelnemers. * Edelsmeden, keramiek, meubelvormgeving, weven, mode en textiele vormgeving: dit deel bevat de 49 cursussen, die historisch gezien beantwoorden aan het beeld zoals we dat kennen van de vroegere ‘School voor Handenarbeid’, maar die ook in 2008 op een grote populariteit konden rekenen, waarbij er zelfs een lichte stijging van het aantal deelnemers naar 634 werd gerealiseerd. * Beeld & geluid: fotografie, computervormgeving, film en video: in dit gedeelte werd in 2008 een aantal grote investeringen gedaan, zoals een tweede (extra) fotografielokaal, nieuwe digitale apparatuur (computers en screens, beamers) en de in inrichting van de website ‘fotografieschool.nl’. Met name de fotografiecursussen konden zich op een enorme toename in deelname verheugen. Nieuw en succesvol was ‘eenvoudig webdesign’ een cursus waarin deelnemers in 6 weken tijd in staat zijn hun eigen website te bouwen, te onderhouden en on-line’ zijn. Film- en videocursussen worden aangeboden vanuit TOF. In 2008 concentreerde TOF zich vooral op aanbod buiten het cursussegment (zie TOF media). Totaal werden 28 cursussen aangeboden, waaraan werd deelgenomen door in totaal 282 deelnemers hetgeen een stijging betekent van 49%. De cursussen voor kinderen en jongeren besloeg 16,4% van het totaal aantal deelnemers aan de cursussen in 2008. Het betrof 16 cursussen voor kinderen -‘de kinderwerkplaatsen’ - en 9 cursussen voor jongeren- de ‘jongerenateliers’- en de ‘Vooropleiding Academie Minerva’. Het aantal deelnemers aan deze activiteiten is gestaag groeiende: van 254 (2006) en 279 (2007) naar 301 in 2008. De activiteiten voor kinderen, jongeren en de Vooropleiding worden door 14 gespecialiseerde docenten gegeven. Kindercursussen nemen traditiegetrouw een belangrijke plaats in in het cursuswerk. Wij vinden het belangrijk dat kinderen al op zeer jonge leeftijd kennismaken met ons aanbod. De Kinderwerkplaatsen hebben uitstekende voorzieningen voor timmeren, tekenen, schilderen, filmen, maar ook voor textiel, hout, klei en andere, niet voor de hand liggende materialen. Aan de kindercursussen werd, soms in dubbele groepsbezettingen deelgenomen. De Ateliers zijn voor jongeren van 12 tot 18 jaar die interesse hebben in beeldende kunst, mode en textiele vormgeving of vormgeving in beeld & geluid. Het zijn inspirerende plekken waar zij hun creatieve kanten alle ruimte kunnen geven. In de Ateliers doen zij nieuwe ideeën op en kunnen ze maken wat ze zelf graag willen, met behulp van de technieken naar eigen keuze. Met name de textiel-, mode- en beeldende-kunstateliers op de vrijdagmiddag werden dit jaar erg goed bezocht. 8
Talens Palet 2008 Op 15 mei 2008 vond in de Groninger Synagoge de tentoonstelling van Talens Palet 2008 plaats. BK 050 organiseerde voor de 5e keer de Groningse voorronde van deze landelijke wedstrijd voor beeldende amateurkunstenaars en was hiermee één van de 33 regionale coördinatiepunten in Nederland en België. De expositie in de Groninger Synagoge betekende de afsluiting van het project dat in z’n geheel ca. driekwart jaar duurde. De winnaars van de voorronden gingen door naar de landelijke finale in Apeldoorn (12 – 23 oktober 2008). Het thema van het Talens Palet 2008 was het lied ‘Als de rook om je hoofd is verdwenen’ van Boudewijn de Groot. Jurering van de in Groningen tentoongestelde werken was in handen van Illand Pitersma (kunst-recensent van het Dagblad van het Noorden), Richard ter Borg (Galeriehouder en Ploegkenner), Janine Abbring (presentatrice van kunstprogramma op RTV-Noord) en juryvoorzitter was Francis Kylian (coördinator landelijke Talens Palet commissie). Om ook de keuze van het publiek bij de jurering te betrekken mochten bezoekers hun voorkeur via de publieksprijs aangeven. De officiële opening werd verricht door Camara van der Spoel, vertegenwoordigster van o.a. het VSB-fonds te Groningen. Tijdens de projectperiode werd onder de deelnemers van Talens Palet 2008 een onderzoek uitgevoerd naar wensen en behoeften van beeldende amateurs (in de breedste zin van het woord). De resultaten van dit onderzoek maakten deel uit van de eind-rapportage. Na een aanmelding van 119 kwam het werkelijke aantal deelnemers uit op 97. In totaal trok de expositie in een periode van 2 weken ca. 680 bezoekers exclusief de enkele honderden bezoekers tijdens de opening. > Tentoonstellingen
In de loop van 2008 werd door het coördinatorenoverleg een tentoonstellingsplan opgesteld. Hierin valt o.a. te lezen: “Het organiseren van tentoonstellingen vinden wij in”. BK 050 essentieel omdat wij cursisten/deelnemers een (tentoonstelling)podium willen bieden. Bovendien stelt het docenten/vakgroepen in staat een ‘statement’ te maken c.q. 9
hun cursus(sen) te profileren. Tentoonstellingen maken doelen en beleid van de beeldende (cursus)afdeling zichtbaar, laten zien wat er tijdens cursussen gebeurt, welke ontwikkelingen er zijn en wat docenten belangrijk vinden om te laten zien”. Een overzicht van de tentoonstellingen van 2008: Januari ‘Voor de draad’: een overzicht uit de weefcursussen Februari ‘Keramiek in unikleuren’: 1001 vormen in 1 kleur Maart & April ‘De mens centraal’ een thematentoonstelling met ‘Bewegend model’ o.a. (flamencodansers) en ‘Portretten’ in klei, ‘4 series portretten’ (fotografie) en ‘portretten van kinderen’ Mei ‘Van was naar brons…’ tekenen/schilderen en van idee tot verbeelding Juni eindexamententoonstelling opleiding CHV Sept ‘Kleurrijk keramiek’ Okt tentoonstelling in kader van de Kinderboekenweek 2008 Nov ‘in memoriam tentoonstelling van Petie Terpstra- Sander Dec Teken- en schilderwerk van cursisten
van Samenwerkingsschool Op Wier in Ezinge maakten wandelingen door het wierdenlandschap en kregen door de rondleiders verrassende en spannende invalshoeken op hun leefomgeving aangereikt. Met de opgedane indrukken maakten de kinderen, onder begeleiding van beeldende amateurkunstenaars uit de provincie Groningen en Natasja Bennink, tekeningen en schilderijen. Ieder kind beschilderde één groot doek. De doeken werden in de vorm van een kunstroute van het nieuwe museum Wierdenland via de Torenstraat naar de kerk tentoongesteld. Rond de wierde werd gewerkt aan een lichtkunstwerk: de omzoming van de wierde met meer dan 200 lampenkapjes. Vanaf de kerk gezien had het lichtkunstwerk langs het Ossenpad een sprookjesachtige uitwerking. Het was tevens een zeer poëtisch werk; iedereen werd uitgenodigd om het antwoord op de vraag “welk licht zet jou in vuur en vlam” op een kapje te schrijven. De opening vond plaats op 21 december en trok ruim 300 bezoekers. In totaal bereikte het project ca. 750 mensen. Beeldmap.nl Om de beeldende amateurkunst in de provincie Groningen in kaart te brengen heeft BK 050 in het najaar van 2008 een virtueel netwerk ontwikkeld à la Facebook en Hyves en on-line gelanceerd op 1 januari 2008. Beeldmap.nl. is speciaal ontwikkeld voor alle beeldende amateurkunstenaars uit de provincie Groningen, werkzaam in alle beeldende kunstdisciplines.
> Ontwikkeling nieuwe activiteiten
In 2008 is ook een goed begin gemaakt met het uitbreiden met diverse nieuwe activiteiten. De nieuwe naam van de werkplaats BK 050 werd gelanceerd en ondersteund met een eigen website www.bk050.nl
Beeldmap.nl biedt de mogelijkheid een profiel aan te maken met daarin afbeeldingen van het werk, een overzicht van inspiratiebronnen, werkwijze, gevolgde cursussen, eventuele exposities, et cetera. Bezoekers kunnen een reactie op het werk achterlaten en gebruikers kunnen hun waardering voor mede-amateurkunstenaars tonen door hen toe te voegen aan hun ‘waarderingslijst’. Daarnaast biedt Beeldmap.nl het Forum als virtuele ontmoetingsplaats.
Lezingen BK 050 heeft in 2008 een serie lezingen georganiseerd, verzorgd door beeldend kunstenaars die vertelden over hun werk en daarbij het nodige beeldmateriaal toonden. Bekende en minder bekende kunstenaars, uiteenlopend qua visie, werkwijze en medium, wisselden elkaar af. Te gast waren de kunstenaars Franck Bragigand, Otto Egberts, Roland Sohier, Harma Heikens, Martijn Schuppers, Tanja Smeets, Rob Voerman en Hans Wilschut. In totaal bezochten ruim 175 mensen de lezingen. Symposium VERF! Op 22 november vond het eerste symposium van BK 050 plaats onder de noemer VERF! Diverse sprekers vanuit de wetenschap en de kunsten lieten hun licht schijnen over dit materiaal. Te gast waren Matthijs de Keijzer (kleuronderzoeker bij het Instituut Collectie Nederland), Don Nederhand (beeldend kunstenaar en technisch adviseur bij Talens BV), Olphaert den Otter (kunstschilder) en Han Steenbruggen (directeur/conservator van Museum Belvedere). De kunstenaars Isabella Werkhoven en Martijn Schuppers verzorgden ieder een gesproken column. Ruim 40 personen namen deel aan het symposium. Kinderboekenweek In het kader van de Kinderboekenweek hebben BK 050, Bureau 2/22 en Stichting Kinderen en Poëzie gezamenlijk een projectweek ontwikkeld rondom het thema poëzie. De projectweek ging van start op woensdagmiddag 1 oktober met een spectaculaire opening i.s.m. de SKSG Kinderopvang en het Beatrix Kinderziekenhuis van het UMCG. Het concept werd ontwikkeld door de Groninger kunstenaar Coen Vunderink. Ruim 125 kinderen van de naschoolse opvang (SKSG) en de kinderwerkplaats van het Kunstencentrum Groningen hebben in het gebouw aan de Walstraat hun lievelingsletter beschilderd, die vervolgens aan een grote ballon (doorsnee 80 cm!) gehangen werd. Daarna vertrok de kleurrijke stoet kinderen, muzikaal begeleid door Koper&Co, van de Walstraat naar het UMCG. In de hal van het Beatrix Kinderziekenhuis in het UMCG gaf burgemeester Wallage het feestelijke startschot voor Kinderboekenweek Groningen 2008. Op deze wijze ontstond spontaan een gedicht, dat werd voorgedragen door stadsdichter Rense Sinkgraven. Presentatrice Miranda Bolhuis verzorgde de muzikale omlijsting. Meer informatie over deze activiteiten is te vinden op www.kinderboekenweekgroningen.nl Sint Martinus deel 1 In het Noord-Groningse wierdengebied rondom het dorp Ezinge speelde zich in het najaar het beeldend kunstproject Sint Martinus af. Dit project was de eerste van een reeks kunstprojecten die beeldend kunstenaar Natasja Bennink in de komende vier jaar in opdracht van BK 050 organiseert. Natasja Bennink raakte geïnspireerd door de figuur van Martinus van Tours (Sint Martinus). Zij vond hierin de aanleiding voor een beeldend kunstproject waar met aandacht naar de samenleving gekeken wordt en waarbij kinderen en de kerk een centrale rol spelen. Kinderen uit groep 7/8 10
Kunstreizen BK 050 organiseerde in 2008 twee excursies. Op zaterdag 19 april vertrok een gezelschap van 28 personen richting Schloss Moyland en Museum Kurhaus Kleve. Beide musea, die alleen al vanwege hun architectuur en vaste collecties de moeite waard zijn, hadden in de maand april een bijzondere expositie. Schloss Moyland toonde Into drawing, een uitgebreid overzicht van de hedendaagse Nederlandse tekenkunst. In Museum Kurhaus Kleve was de eerste museale solotentoonstelling van de jonge Engelse kunstenaar David Thorpe. Op zaterdag 7 juni organiseerde BK 050 een reis naar Hamburg. Doel van deze excursie was de tentoonstelling Fragen & Blumen van het Zwitserse kunstenaarsduo Peter Fischli & David Weiss, te zien in de Deichtorhallen. Er gingen 27 mensen mee naar Hamburg.
> TOF media
TOF media is er voor alles wat met film en video te maken heeft. In 2008 werden 45 opdrachten/projecten uitgevoerd. Naast verschillende soorten workshops binnen en buiten het onderwijs, bestonden deze opdrachten uit filmprojecten en een aantal grote filmproducties. In totaal zijn er 28 projecten in het onderwijs uitgevoerd, zowel in de stad als in de provincie. In de provincie deden 9 basisscholen (300 leerlingen) mee aan een filmproject over cultureel erfgoed. In het voortgezet onderwijs vonden zeer diverse projecten plaats: 6 langere cursussen op het Reitdiepcollege,(200 leerlingen), een aantal scholen met korte workshops (1500 leerlingen) en een aantal specifieke projecten. Er deden 320 leerlingen, waaronder jongeren van een school in Noord-Duitsland, mee aan het project Waar ben je, wat doe je? Filmpjes maken op je mobiel. Dit project werd speciaal ontwikkeld voor jongeren die niet of nauwelijks met kunst of cultuur in aanraking komen. Het onderwerp van de filmpjes was de eigen leefomgeving van de leerlingen. Het project werd afgesloten met een presentatie in de grote zaal van filmcentrum Images. In opdracht van de GGD 11
hebben vijf scholen (150 leerlingen) uit het VMBO- en speciaal onderwijs uit de gemeente Groningen (voorlichtings) filmpjes gemaakt. Naast de onderwijsprojecten heeft TOF media in 2008 verscheidene filmproducties afgeleverd. Een grote bedrijfsfilm werd gemaakt voor Het Centrum voor Revalidatie/ UMCG. Daarnaast is een portret van beeldend kunstenaar Frank Hutchison afgerond. In deze film ligt de nadruk op de ontstaanswijze van zijn schilderijen. Voor theatergroep Traxx maakte TOF media videobeelden voor hun voorstelling, evenals voor theatergroep De Steeg. Voor de site van het Trimbos Instituut werden filmpjes gemaakt over depressies. De winnaars van Noorderbattle kregen als hoofdprijs een videoclip aangeboden die door ook TOF media gemaakt is. Een nieuw format is ontwikkeld voor een teamuitje: een dagje film maken. Met veel succes is dit voor een groep van 60 personen uitgevoerd. De samenwerking met de USVA is opnieuw voortgezet. Dit jaar zijn er twee filmcursussen geweest en de begeleiding van het videocollectief viel ook onder de verantwoording van TOF media. In totaal heeft TOF media in 2008 ca. 3200 deelnemers bereikt. Alle filmpjes die gemaakt zijn onder begeleiding van TOF media zijn te vinden op de site: www.tofmedia.nl
0.3 Werkplaats Theater / Prins van Groningen In de werkplaats Theater, de Prins van Groningen, zijn alle theateractiviteiten van het Kunstencentrum Groningen ondergebracht. Het totale activiteiten scala bevat de cursussen en activiteiten van de Amateurtheaterschool en de Jeugdtheaterschool , de voorstellingen van het Prinsentheater en de opleidingen, cursussen, producties en overige activiteiten van de provinciale Theaterwerkplaats.
> Amateurtheaterschool
ATS selectieweekend Om te kunnen beginnen met het eerste jaar wordt in september het selectieweekend georganiseerd. Na een weekend lang les van verschillende docenten wordt er bepaald wie kan worden toegelaten tot de ATS. ATS Introductiecursus (Start 2x per jaar) Een 15 weekse theatercursus voor beginners. Dit zijn spellessen van heel verschillende signatuur. De lessen zijn een ontdekkingstocht naar je eigen mogelijkheden als speler. Aan het eind van deze cursus wordt beoordeeld of er kan worden doorgestroomd naar jaar 1 van de ATS. ATS Introductiecursus 50+ (Start 2x per jaar) Een 15 weekse theatercursus voor begin¬ners van boven de vijftig. ATS vervolgcursus 50+ Start 2x per jaar, voor het eerst start september 2008. Bij het succesvol doorlopen van de Introductiecursus 50+ kan worden deelgenomen aan de vervolgcursus. Deze duurt ook 15 weken. ATS Spelroute jaar 1, jaar 2 en jaar 3/4 Bij de ATS Spelroute gaat het erom de vaardigheden opgedaan tijdens de introductiecursus , verder te ontwikkelen. In vier jaar tijd is er een zeer divers aanbod, van improvisatie, beweging, tekstbehandeling, rolopbouw en samenspel. Elk jaar bestaat uit 30 weken van 3 uur, aangevuld met weekenden. Deelnemers cursussen, opleidingen ententoonstellingen cursussen BK 050 - 2008
2006 Cursussen Volwassenen Autonome (vrije) kunsten 561 Toegepaste kunsten 609 Beeld & geluid 248 Overige cursussen 83 Cursussen Kinderen Kinderwerkplaatsen 254 Opleidingen Vooropleiding Minerva 21 Kadertraining beeldende vorming Incidenteel aanbod Workshops, weekenden etc. < 6 dagdelen Lezingen Cursussen totaal Volwassenen 1501 Kinderen/jongeren 254
Deelnemers nieuwe activiteiten BK 050 - 2008
2007 603 626 189 66 279 20 22 258 103 1484 279
2006 2007 Lezingen Bezoekers Symposium Verf Deelnemers Kinderboekenweek Opening Sint Martrinus deel 1 Totaal bereik van het project Kunstreizen Deelname aan 2 reizen TOF media Deelname aan 28 onderwijsprojecten Deelname overige activiteiten
12
2008 583 634 282 64 281 30 22 299 (*) 1563 281
2008 175 40 125 750 55 2470 670
Acteren voor de camera Acteren voor de camera verschilt aanzienlijk met acteren op toneel, hetgeen tijdens deze cursus duidelijk wordt; het gaat om de beperkingen en mogelijkheden van de close-up en hoe belangrijk het is wat je gedachten zijn tijdens het spelen. Ook technische vaardigheden, zoals continuïteit, komen aan bod. De cursus wordt afgesloten met het spelen van bestaande scènes uit film- en televisiescenario’s. Deze scènes worden opgenomen, gemonteerd en op DVD gezet. Stemcursus Als aanvulling op de bestaande lessen biedt de ATS ook een stemcursus aan, die ook voor de leerlingen van de JTS toegankelijk is. Lenteworkshops ATS organiseert in april de Lenteworkshops voor gevorderde spelers en regisseurs. De workshops worden gegeven door nationale en internationale docenten en duren 3 dagen. In 2008 werden de workshops gegeven door Irma Nijenhuis, Nader Farman en Ludo Hoogmartens. Deze workshops zijn toegankelijk voor leerlingen van de ATS, JTS en ervaren spelers/regisseurs van buiten de theaterscholen. > Jeugdtheaterschool
Introductiecursus 8-11 jaar Noorderbuitensingel | Helpman | Lewenborg In deze cursus van 30 weken worden spelenderwijs de eerste basisprincipes van het toneelspelen geleerd. In de lessen bevatten allerlei oefeningen en uiteindelijk wordt geleerd om met elkaar scènes te maken en te spelen.
13
JTS Vol-Uit Aan het einde van het seizoen verzorgen alle leerlingen van de Jeugdtheaterschool presentaties en voorstellingen.
Productie ATS: Festen Vervolgcursus 9-11 jaar Noorderbuitensingel Helpman Na het volgen van een JTS kindercursus kan worden deelgenomen aan de vervolgcursus. Deze cursussen zijn voor kinderen van 9 t/m 11 jaar en duren 30 weken. Er is al wat ervaring met toneelspelen en die wordt in deze cursus verder ontwikkeld. Introductiecursus vanaf 12 jaar Intro 12/13 | Intro 14/18 Vanaf 12 jaar en ouder, is er de Introductiegroep van de JTS. Er is een Introductiecursus voor 12/13 jarigen, en één voor 14-18 jarigen. In deze cursus zijn er 15 lessen van 2 uur en daarin komen verschillende onderdelen van theater aan bod. In de laatste les wordt bekeken of iemand wordt aangenomen op de Jeugdtheaterschool. Deze cursus is de auditie voor de JTS. Intro plus vanaf 12 jaar Intro plus 12/13 | Intro plus 14/18 Indien, na het volgen van de introductiecursus, iemand is aangenomen voor de JTS, is er ter overbrugging van het voorjaar in het 2e semester de intro plus cursus, omdat er pas in september gestart kan worden met de bovenbouw JTS. De Bovenbouw: van 12 tot 22 jaar Jaar 1, jaar 2, niveau 1, niveau 2, niveau 3 en niveau 4. Na de Introductiecursus en toelating tot de JTS, volgt de bovenbouw van de JTS . Daar wordt verder gewerkt aan de spelontwikkeling. Eerst in twee basisjaren van 30 keer 2 uur, waarin er gevarieerd les wordt gegeven in tekst, improvisatie en beweging. Daarna volgt de indeling op niveau. Deze niveaugroepen en lessen sluiten aan op wat er al is geleerd. Momenteel kent de JTS 4 verschillende niveaus.
Producties JTS: • Gered, Knecht van Twee Meesters, Les Liaisons Dangereuses, Vernon God Little • Samen met Jeugdtheaterhuis Gouda en JTS Dordrecht heeft de JTS Groningen de voorstelling Stuk opgevoerd. De première was op het Jonge Harten Festival, vervolgens speelden ze een aantal maanden ver- spreid door het land. • Internationaal uitwisselingsproject in Oldenburg • De JTS stond net als voorgaande jaren met een voorstelling op het Bevrijdingsfestival Deelnemers Amateurtheaterschool
2006 2007 Cursussen Introductie Introductiecursus 50+ Vervolgcursus 50+ Spelroute jaar 1,2,3&4 Acteren voor de camera Stemcursus Workshops Lenteworkshops Productie Festen Cursussen totaal 194 194
Deelnemers Jeugdtheaterschool
2006 2007 Cursussen Onderbouw Introductiecursus 8-11 jaar Vervolgcursus 9-11 jaar Introductiecursus vanaf 12 jaar Intro plus vanaf 12 jaar Cursussen Bovenbouw Jaar 1,2, niveau 1,2,3 en 4 240 Producties Productiegroep JTS Voluit Cursussen totaal 464 536
2008 60 26 10 60 10 13 30 224
2008 220
460
Productiegroep De leerlingen uit niveau 4 kunnen deelnemen in de productiegroep om onder begeleiding een volwaardige productie te maken.
> Prinsentheater
Naast de grote zaal die ook wordt gebruikt als studio voor de cursussen van de ATS en de JTS, beschikt het Prinsentheater sinds kort over een tweede, Kleine Zaal. Deze zaal die is ingericht op de bovenverdieping van het gebouw aan de Noorderbuitensingel kon worden verbouwd dankzij vele financiele bijdragen van overheden en fondsen. Eind 2008, begin 2009 kan de Kleine Zaal definitief in gebruik worden genomen en zal de telescopische tribune zijn geplaatst. Dan is de capaciteit van het Prinsentheater aanzienlijk vergroot en is het ook mogelijk meerdere voorstellingen gelijktijdig te programmeren. De Kleine Zaal is in 2008 nog niet volledig in gebruik, maar wordt al wel als vaste plek door de theatersportgroepen gebruikt. Er kunnen maximaal 60 mensen zitten. Er zijn totaal 14 voorstellingen gespeeld dit jaar waarvan er 8 theatersportwedstrijden waren. Niet meegerekend zijn de presentaties van de JTS en de ATS tijdens de eigen weekenden. En er stonden nog een aantal voorstellingen tijdens het Nationaal Improvisatieweekend dat dit jaar voor het eerst werd georganiseerd in het gebouw. 14
15
Er zijn in maart 3 voorstellingen gespeeld in het kader van het Theatercircuit. We hebben een heel weekend daarmee gevuld wat een succes was. Een van de voorstellingen was van een Jeugdtheatergroep uit Alkmaar. Daarvoor hadden we de JTS’ers uitgenodigd die in grote getale kwamen. Koos Kregel deed nog een nagesprek met de spelers. De organisatie van het circuit is veranderd en de subsidie is nog niet rond. Het Open Podium blijft goed gevuld. Het publiek is meestal eigen aanhang maar er komen ook spontaan mensen die nieuwsgierig zijn. Er zijn maar 3 kindervoorstellingen geweest dit jaar, omdat ons budget en het aanbod niet veel meer mogelijk maakt. Ze werden wel goed bezocht. De 2e Kerstvoorstelling van de Theaterwerkplaats en De Steeg: ‘De Klokkenluider’ was met 834 bezoekers succesvol te noemen, mede dankzij de inzet van vele vrijwilligers voor het bouwen van het decor en het licht. Het Smartlappenfestival was er ook dit jaar (12e jaar). Sinds vorig jaar mogen deelnemers alleen nog met live muziek spelen. Met 5 deelnemende groepen was het een mager jaar. Maar dankzij een gastoptreden van Joris, de winnaar van vorig jaar stond de zaal toch weer op zijn kop. Aan het publiek ligt het nooit. Tijdens het Noorderzonfestival waren er 4 verschillende voorstellingen, waarvan 3 voor kinderen in het Prinsentheater, die weer allemaal uitverkocht waren. Het vrijwilligersuitje vond dit jaar plaats in Pieterburen op de camping. We hebben op zaterdag een boottocht op het wad gemaakt met een uitstapje op Engelsmanplaat en Schiermonnikoog. Het vrijwilligersbestand wisselt wel, maar is elk jaar rond de 25. Prinsentheater 2006 2007 Voorstellingen Totaal aantal voorstellingen 131 147 Bezoekers Totaal aantal bezoekers 7538 8566 Gemiddeld aantal bezoekers 57.7 58.3 Gemiddeld aantal bezoekers kinderen 55 35 Gemiddeld aantal bezoekers Open Podium 34 37 Gemiddeld aantal bezoekers Theatersport 63 52 Voorstellingen Kleine Zaal
2008 143 8780 61.4 78 34 47 14
> Provinciale Theaterwerkplaats
Cursus Productieleiding voor de Podiumkunsten In februari 2008 is de cursus Productieleiding voor de Podiumkunsten van start gegaan. Het cursusprogramma duurt in totaal twee jaar, maar bestaat uit verschillende modules. Per module kunnen cursisten zich intekenen. Er wordt één avond in de twee weken les gegeven en één module bestaat uit drie bijeenkomsten. Stages maken deel uit van de cursus. Opleiding Regisseur Amateurtheater Deze opleiding levert aan het eind van het vierjarig traject een diploma op, waarmee je in het hele land aan de slag kunt als regisseur voor het amateurtheater. In samenwerking met de Stadsschouwburg Groningen en het Grand Theatre is de mogelijkheid geboden om voorstellingen te bezoeken, in combinatie met een lezing. Kijken naar toneel Iedere voorstelling wordt vooraf besproken door theaterdocente Anita Ros. Aan de hand van voorbeelden wordt ingegaan op onder andere de geschiedenis van het theater, het acteren, het regisseren, dramaturgie en theatervormgeving. Kijken naar dans In deze cursus worden zes uiteenlopende voorstellingen (na)-besproken door danser/docent Eddy Tijssen. Hoe communiceert dans? Wat drukt het uit? Moet je het begrijpen of voelen? Hoe komt een choreografie tot stand? Vormen, stijlen en benaderingen van dans worden aan de hand van videovoorbeelden toegelicht en geplaatst in de context. Kijken naar opera Vier opera’s worden voorafgegaan door lezingen van muziekjournalist Paul Herruer. Niet alleen worden componisten, librettisten en hun werk in historisch perspectief geplaatst, maar ook wordt dieper ingegaan op de specifieke uitvoeringen die bezocht zullen worden. Safari Ook dit jaar organiseerde de Theaterwerkplaats op Noorderzon de Safari, een theaterfietstocht langs onbekende plekken in de stad Groningen waarbij men vier verschillende locatievoorstellingen te zien kreeg.
16
Kerstproductie In samenwerking met Theater De Steeg is voor de tweede keer gewerkt aan een kerstvoorstelling: De Klokkenluider. Middels audities hebben spelers zich hiervoor kunnen plaatsen. De Klokkenluider speelde gedurende de hele kerstvakantie. Provinciale Theaterwerkplaats
2006 2007 Cursussen Kijken naar theater, dans, opera 74 Opleidingen Regisseur Amateurtheater 8 8 Productieleiding Podiumkunsten Noorderzon Productie Safari 250 Kerstvoorstelling De Klokkeluider Coaching Coachingstraject regisseurs Provinciale netwerken Advisering en begeleiding 40
2008 130 8 16 250 850 6 45
0.4 Werkplaats Schrijven Literaire cursusactiviteiten zijn ondergebracht in de Werkplaats Schrijven. Naast de cursusactiviteiten werden ook enkele literaire projecten uitgevoerd waaronder Poezie pakt de stad uit in nauwe samenwerking met de stadsdichter van Groningen, Rense Sinkgraven. Eind 2008 heeft Rense Sinkgraven onze organisatie verlaten omdat hij werkzaam was op een ID baan die niet kon worden gecontinueerd. Het voortbestaan van de werkplaats Schrijven, in de huidige vorm, is met het wegvallen van deze arbeidsplaats onzeker geworden. Het cursusaanbod bestond in 2008 uit cursussen en workshops op gebied van proza en poëzie en journalistiek schrijven. In 2008 werden 9 cursusactiviteiten aangeboden waaraan 103 mensen deelnamen. Werkplaats Schrijven Cursussen Deelnemers
2006 86
2007 56
2008 103
17
0.5 Werkplaats Cultuureducatie / In en om School 2008 is het laatste jaar waarin het gemeentelijke beleid voor Cultuureducatie conform de cultuurnota “In het oog, in het hart” van de gemeente Groningen is uitgevoerd. Ook in dit jaar betrof het de 2 hoofdtaken van 2/22: - intermediaire werkzaamheden in het primair en het voortgezet onderwijs - ontwikkeling van cultuurbeleid op scholen voor het voortgezet onderwijs In 2008 is intern een fusie met het Kunstbureau gerealiseerd, die er toe heeft geleid dat er geleidelijk aan nieuwe ontwikkeltaken aan het pakket Cultuureducatie werden toegevoegd zoals projectontwikkeling in de uitvoering. De projectweek rondom de Kinderboekenweek is daar een goed voorbeeld van. Ook werd een slag gemaakt naar meer marktconform werken, vooral vanuit de betrokkenheid van het voormalig Kunstbureau ten aanzien van workshops. Eind 2008 is ook de aanzet gegeven voor een intensivering van de samenwerking met de partner ABCG, de schooladvies en begeleidingsdienst van Groningen. Onder de naam Cultuureducatie Stad zal gezamenlijk het nieuwe gemeentelijke cultuureducatiebeleid voor de komende cultuurperiode verzorgd worden. > Primair Onderwijs
De afgelopen jaren is op meer dan 90 procent van de scholen gewerkt aan het verbreden van draagvlak voor cultuureducatie. Veel scholen hebben een beleidsplan voor cultuureducatie en een cultuurcoördinator. Naar verwachting zullen in 2009 nog enkele scholen beginnen aan het begeleidingstraject. De komende cultuurperiode zal er gewerkt worden moet er ingezet worden op verankering, de positie van cultuureducatie moet verder versterkt worden. Bureau 2-22 heeft in 2008 aan 41 scholen en verschillende kindercentra van de SKSG adviezen gegeven op het gebied van kunst- en cultuureducatie. Deze adviezen bestonden uit binnensschools en naschools aanbod; workshops, projecten, voorstellingen en tentoonstellingen. Er is naar gestreefd om het binnensschoolse en naschoolse aanbod zoveel mogelijk op elkaar te laten aansluiten - een zogenaamde doorgaande leerlijn te bewerkstelligen. Het naschoolse aanbod moet vooral zorgen voor een verdieping op het binnensschoolse aanbod. ICC Overleg Elke jaar organiseert Bureau 2-22 samen met het ABCG 4 bijeenkomsten voor de interne cultuurcoördinatoren. In 2008 was het doorgaan van de bijeenkomsten onzeker, gelukkig is besloten de bijeenkomsten te blijven organiseren. De bijeenkomsten vinden plaats bij verschillende culturele instellingen, op deze wijze krijgen de ICC-ers inzicht in het culturele aanbod. De betreffende instelling verzorgt een inleiding en een rondleiding.
> Kinderboekenweek 2008
Een overzicht van de ICC-bijeenkomsten in 2008: • 22 januari in de openbare bibliotheek (aanwezig 33 personen) • 1 april in het kerkje van Leegkerk (aanwezig 26 personen) • 3 juni in het Groninger Museum (aanwezig 25 personen) • 4 november in het Universiteitsmuseum (aanwezig 30 personen). > Voortgezet Onderwijs
Dit jaar stond in het teken van de invoering van de nieuwe cultuurkaart. Groningen deed samen met 3 andere steden in Nederland mee aan een pilot van de nieuwe cultuurkaart. Deze kaart is web-based en diende ook op technisch vlak te worden uitgeprobeerd. De bedoeling was scholen en instellingen met de kaart in aanraking te laten komen en dat te evalueren. De scholen die meededen, Wessel Gansfort en het Leon van Gelder. Naar aanleiding hiervan zijn er vele veranderingen en aanpassingen geweest op de cultuurkaart. De uiteindelijke cultuurkaart zoals die er nu is werd gepresenteerd op de Match bijeenkomst van 20 mei. Scholen hebben ieder op hun eigen manier de cultuurkaart uitgezet binnen de school. Samen met het Ivak en Kunststation cultuur hebben we een format gemaakt om scholen te kunnen ondersteunen in het invoeren van de kaart. In 2008 hebben we in Groningen ook een nieuwe cultuurprofielschool erbij gekregen. Het gaat om het Zernike College. In totaal zijn er nu 4 cultuurprofielscholen in de stad Groningen. > Match!
20 mei 2008 werd de eerste Match! georganiseerd, in samenwerking met de Stenden Hogeschool, afdeling PABO. Match! is een nieuwe vorm van de culturele markt die jarenlang voor onderwijs en cultuuraanbieders werd georganiseerd. De eerste Match! bracht culturele instellingen, BIK’ers en het onderwijs (PO en VO) met elkaar in gesprek met als doel elkaar te informeren en inspireren. De middag begon met een uitleg door CJP over de nieuwe cultuurkaart die vanaf het schooljaar 2008-2009 voor elke leerling in het voortgezet onderwijs beschikbaar is. Daarna vonden de gesprekken tussen instellingen, BIK’ers en scholen plaats tijdens een speeddateprogramma en tijdens een diner met als hoogtepunt gastspreker Ted van Lieshout. Tussendoor kon men workshops volgen in de disciplines dans, film en poëzie. Tussen deze drie activiteiten door waren er optredens van kinderen en jongeren: winnaars van Noorderbattle 2008 dans van ‘Madstylez Junior’ en winnaars van de Kunstbende theater van RLY, Rense Sinkgraven en 10 jarige Myrthe Klok met poëzie. Het hele programma werd door cabaretier Arno van der Heijden gepresenteerd. Die dag waren er 61 personen uit het onderwijs, 41 personen van culturele instellingen en Bik’ers en een aantal speciale gasten (bv. van de gemeente). 18
In het kader van de Kinderboekenweek hebben verschillende afdelingen van het Kunstencentrum Groningen waaronder BK050, Stichting Kinderen en Poëzie en Bureau 2/22 gezamenlijk een projectweek ontwikkeld rond het thema poëzie. De projectweek ging van start op woensdagmiddag 1 oktober met een spectaculaire opening i.s.m. de SKSG Kinderopvang en het Beatrix Kinderziekenhuis van het UMCG. Het concept was ontwikkeld door de Groninger kunstenaar Coen Vunderink. Ruim 125 kinderen van de naschoolse opvang (SKSG) uit verschillende wijken en de kindercursussen van het Kunstencentrum Groningen hebben in verschillende lokalen van het Kunstencentrum hun lievelingsletter beschilderd, die vervolgens aan een grote ballon (doorsnee 80 cm!) gehangen werd. Daarna vertrok de kleurrijke stoet kinderen, muzikaal begeleid door Koper&Co, van de Walstraat naar het UMCG. Tijdens de resterende 9 dagen van de Kinderboekenweek werden er dagelijks workshops poëzie aangeboden voor kinderen zowel binnen schooltijd als na schooltijd . De activiteiten vonden plaats in het Kunstencentrum Groningen en één in de Kinderboe-
19
kenwinkel in de Oude Boteringestraat. Ook was er een workshop speciaal bedoeld voor leerkrachten van het primair onderwijs, gegeven door een leerkracht van de Nassauschool, Arjen Boswijk. Zijn leerlingen hebben in de loop der jaren heel veel poëzieprijzen gewonnen. Alle workshops hadden verschillende invalshoeken qua discipline, zoals; beeldend, theater, muziek, illustratie, film etc. Meer informatie over deze activiteiten is nog steeds te vinden op www. kinderboekenweekgroningen.nl Deze website blijft online voor het projectaanbod van het Kunstencentrum voor de kinderboekenweken in de toekomst! > Canonkaravaandag
Samen met het Museumhuis, Kunststation C, en het IVAK is op 26 november 2008 in het dr. Aletta Jacobs College in Hoogezand de Canon van Nederland gepresenteerd voor onderwijs en erfgoedinstellingen in de provincie Groningen.
Het motto van de bijeenkomst was ‘Zet de vensters open’. De Canon, een overzicht van de geschiedenis van Nederland in 50 vensters, wordt vanaf september 2009 verplicht in het basisonderwijs en de eerste klassen van het voortgezet onderwijs en wordt daarom in alle provincies ‘uitgerold’. Meer dan 100 mensen bezochten de bijeenkomst, die gepresenteerd werd door Roel Dijkhuis. In de Spiegelzaal van de school werden de mogelijkheden van de nationale Canon gepresenteerd. Hubert Slings, directeur van entoen.nu, vertelde over het ontstaan en de functie van de canon in het onderwijs en onze samenleving. Om het gebruik te bevorderen stimuleert de stichting entoen.nu de makers van onderwijsmethodes invulling te geven aan de vensters. Historica Dineke Stam liet samen met Marten Werkman, docent Nederlands van het Aletta Jacobs College, zien dat geschiedenis als middel kan worden ingezet voor samenwerking tussen verschillende vakken. In een aanstekelijke toespraak gaf Egge Knol, conservator van het Groninger Museum, aan hoe je in Groningen aandacht kunt besteden aan een niet-Gronings venster. De belevingswereld van de leerlingen stond centraal in een toelichting op het tentoongestelde werk van leerlingen. Deze werd gegeven door Mieke Goverde, teamleider van het Aletta Jacobs College. Talentvolle leerlingen van deze school trakteerden de aanwezigen ook nog op twee muzikale bijdragen. Na het plenaire gedeelte konden de deelnemers twee workshops voor primair en voortgezet onderwijs bijwonen. De hele middag bood de informatiemarkt docenten gelegenheid ideeën op te doen en onderwijsmateriaal aan te schaffen. > Go China
In het kader van het thema ‘Go China’ heeft Bureau 2/22 aanbod verzameld van culturele instellingen en daarna Bikkunstenaars de opdracht gegeven om dit aanbod speciaal aan te opassen voor dit thema. In totaal zijn er meer dan 20 projecten in vele disciplines opgenomen. Dit aanbod is in de vorm van een supplement toegevoegd aan de culturele gids op de website van het Kunstencentrum en tevens verstuurd naar alle scholen in de stad Groningen binnen het primair onderwijs.
Cultuureducatie / In en om School 2006 2007 Advisering en begeleiding Primair onderwijs Werkzaamheden per school ICC overleg Primair onderwijs Deelname aan 4 overleggen Match! Deelname Cultuurmarkt voor, Po en VO Kinderboekenweek 2008 Deelname opening en workshops Canonkaravaandag Deelname provinciale dag
0.6
2008 41 114 120 300 125
Projecten
> Kunstbende 2008
De Kunstbende is een landelijk wedstrijd in kunst voor alle jongeren van 13 tot en met 18 jaar. Deelnemers kunnen zich alleen of met een groep inschrijven voor de categorieën Taal, Dans, Film, Theater, Muziek, Expo en Alles Mag. Iedereen van 13 tot en met 18 jaar mag gratis meedoen in één of meerdere categorieën. Voorwaarde is wel dat de deelnemers hun inzending zelf hebben bedacht en gemaakt. De inzending mag niet langer duren dan 5 minuten. In 2007 was het thema van de Kunstbende “Geheim”. Kunstbende Groningen organiseert voor de stad en provincie Groningen de voorrondes en de regiofinale. Voorafgaand aan de voorrondes organiseerde Kunstbende Groningen een scholentour langs ruim 15 scholen. Tijdens de pauzes werden de jongeren geïnformeerd en stond er een kort optreden door twee rappers gepland. In Cultuurcentrum Van Beresteyn in Veendam vond op 22 maart de 1e voorronde plaats voor de categorieën expo, dans, film en alles mag. Op 12 april stond de categorie Muziek geprogrammeerd in het Viadukt in Groningen. In totaal stonden er op de voorrrondes 42 acts, uitgevoerd door 123 jongeren. Ruim 270 mensen bezochten de voorrondes. Na de voorrondes kregen alle genomineerden een coachingsdag. Op 1 juni was de regiofinale in de Pudding in Groningen. 21 genomineerden hebben voor zo’n 100 bezoekers opnieuw opgetreden. De landelijke finale was op 5 juli in het muziekgebouw aan het IJ in Amsterdam. Kunstbende Groningen heeft de 2de prijs in de nieuwe categorie Fashion gewonnen tijdens de landelijke finale. > Noorderbattle
Noorderbattle is een talentenmanifestatie op een laagdrempelig niveau die jongeren van 10 t/m 16 jaar stimuleert hun creatieve en artistieke talenten te tonen in wedstrijdvorm. Noorderbattle is een wijkgerichte activiteit waarbij jongeren direct benaderd worden via buurtcentra en scholen om deel te nemen aan Noorderbattle. De voorbereidingen en werving hebben in 2007 plaatsgevonden. In de maand januari/februari zijn er drie battles gehouden op de volgende locaties; MFC de Wijert in Zuid, de Wende in Vinkhuizen en in het Dok in Lewenborg. In totaal traden er 39 deelnemers op verdeeld over 25 acts. De drie battles hebben 255 bezoekers getrokken. Van deze battles zijn 12 acts doorgegaan naar de finale van Noorderbattle. Voorafgaande aan de finale hebben de finalisten een coachingsdag gehad. Alle finalisten hebben onder leiding van professionals aan hun act gewerkt. De finale vond plaats in The Palace en heeft 150 bezoekers getrokken. De winnaars van Noorderbattle, Tim & Lucas (2 jonge breakdansers), mochten hun eigen clip opnemen. > Workshops
Naast het reguliere cursusaanbod worden er regelmatig losse activiteiten en workshops georganiseerd. Vaak worden deze activiteiten aangevraagd door scholen, maar soms ook door bedrijven, personeelsverenigingen, instellingen en groepen studenten. Er zijn in 2008 in totaal ongeveer 100 workshops gegeven in de volgende categorieën Dans (streetdance/breakdance/salsa/jumpstyle), Fotografie, Graffiti, Theater, Percussie, Striptekenen, Textiel, Boetseren, Sieraden, Zang, Poëzie, Grafiek, Beelden maken, Grime, 3d Animatie, Muziek op de computer, Visagie. Daarnaast zijn er twee KunstKidsDagen georganiseerd voor het Augustinus College (1x) en het Wesselgansfort College. Tijdens de KunstKidsDagen gaan alle leerlingen uit de 1e klassen naar verschillende culturele instellingen om daar workshops te volgen. Ruim 350 leerlingen hebben mee gedaan aan de KunstKidsDagen en hebben samen 64 workshops gevolgd. > Beroepskunstenaars in de Klas (BIK)
In 2008 hebben tien kunstenaars de eindstreep gehaald. De tien BIK`ers hebben´, ter afsluiting van de bikopleiding, hun projecten gepresenteerd tijdens de ‘Match’, een ontmoeting tussen culturele aanbieders en het onderwijs. De Bikpresentatie werd goed bezocht door cultuurcoördinatoren, directeuren van scholen en culturele instellingen, consulenten en belangstellenden uit Friesland, Drenthe en Groningen. Voor de tweede keer is het ‘Bikboekje’ uitgebracht, waarin alle projecten van de nieuwe BIK’ers zijn opgenomen, met speciale aandacht voor kleuterprojecten. Voor de ervaren BIK’ers werd er een terugkomdag georganiseerd in het Stripmuseum, waar praktijkervaringen werden uitgewisseld en gedeeld, nieuwe projecten gepresenteerd en Ted van Lieshout een lezing gaf over zijn ontwikkeling als kunstenaar. In september 2008 zijn, voor de zevende keer, twaalf geselecteerde kunstenaars met de BIKopleiding in Groningen van start gegaan. Nu maken ook muzikanten deel uit van de groep, een operazangeres, een djembé speler en een slagwerker en ook zij worden opgeleid tot gekwalificeerde kunstenaars in de klas. Voor stagescholen en toekomstige opdrachtgevers een welkome aanvulling op het al bestaande aanbod van BIKkunstenaars in het Noorden. 20
21
BIKmobiel BIKmobiel is bedoeld voor BIK’ers die actief zijn op scholen en er niet voor terugdeinzen om heel creatief om te gaan met de mogelijkheden die de caravan biedt: als mobiel atelier, montageruimte, donkere kamer, werkplaats voor de
kinderen of misschien zelfs als overnachtingsplek voor de BIK kunstenaar zelf. Leerkrachten kunnen Bikmobiel zelf ook inhuren als er een BIKproject op school komt! BIKmobiel was dit jaar in: Kunstpodium de Leegte in Nieuwolda, de Stenden Hogeschool-Chr. PABO, Basisschool De Meander in Stadskanaal en ’t Kompas in Groningen. BIKkunstenaars die in deze periode in en om de BIKmobiel werken zijn onder andere Hilda Top, Liesbeth Takken, Michiel van der Veen en Rozemarijn Tromp. Projecten Kunstbende Acts Deelnemers Noorderbattle Acts Workshops Aantal Deelnemers BIK opleiding Gecertificeerde deelnemers
2006
2007 65 133 27 156 3600 11
2008 42 123 25 164 3650 10
0.7 Personeelsregister In 2008 waren in totaal 73 medewerkers in loondienst van het Kunstencentrum Groningen, waarvan 14 ID-medewerkers. Het totaal aan fte bedroeg 39,38. Daarnaast waren veel freelancers, vrijwilligers en stagiairs betrokken bij alle activiteiten. Medewerkers in loondienst:
22
2008 afdeling
medewerkers in loondienst naam
Functie
In en om School In en om School In en om School In en om School Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern Kern
Marieke Keuken Gertrude Kokke AnneMarije Venema Johan de Vries Marleen Bosman José Brinkhuizen Jan Brouwer Jan Daling Marleen Dijkstra Johanna Elzer Menso Erents Hans Freij Hanneke Hoeksma André Huitenga Kees de Jonge Otto de Jonge Fopke Koerten Jan Luining Catri Mulder Leo Oldersma Jos van Rooijen Reinder Veenstra
Projectleider primair onderwijs Administratief medewerker Projectleider voortgezet onderwijs Projectleider primair onderwijs Hoofd financiën Medewerker huishoudelijke dienst Directeur Medewerker huishoudelijke dienst Medewerker P&O Medewerker huishoudelijke dienst Medewerker horeca Medewerker horeca Medewerker receptie Medewerker cursusadministratie/website Medewerker huishoudelijke dienst Medewerker huishoudelijke dienst Med. onderhoud/beheer, preventie Medewerker huishoudelijke dienst Medewerker horeca Med. onderhoud/beheer, automatisering Medewerker salarisadministratie Medewerker financiële administratie
2008 afdeling
medewerkers in loondienst naam
Functie
Kern Kunstbureau Kunstbureau Kunstbureau Kunstbureau Kunstbureau Kunstbureau BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 BK 050 Prinsentheater Prinsentheater Schrijversschool Theater Theater Theater Theater Theater Theater Theater Theater Theater
Karel van der Werf Adiene Barelds Arno Cupédo Marleen Dijkstra Sita Feddema Hanny van Schijndel Aafke Sterenberg Marinus Augustijn Natasja Bennink Wim Bosch Tineke Bouma Johan Broekema Onno Broeksma Peter Deelman Ans van Diepen Wia van Dijk Marleen Dijkstra Alida Everts Greetje Gerbens-van der Veen Nico Gerbenzon Karin Hardonk Liesbeth Kamp Martine Koning Jenny Krabbe Anja Lofvers Hanny Siersema Anne Stoer Frank Straatman Susan van Straten Hannah Streefkerk Dick Swaak Bennie Timmer Antje Trip-Sonnenschein Daan Tweehuijsen Lammert Uilenberg Helmut Wams Maria de Werker Rix Wierenga Marjolein Wiertsema Mirjam Wulfse Jan Karel van de Zandt Henny Zikken Roelie van Zonneveld Petra Klooster Wessel Schuitema Rense Sinkgraven Fenna Besijn Iris van Dijk Annemiek Dijkstra Koos Kregel Nynke Oele Geert Oude Weernink Hans Sissingh Greetje Steendam Ben Smit Hoofd
Medewerker PR Projectleider YetSet Projectleider TOF Hoofd Kunstbureau, P&O Projectleider Kunstbende, Noorderbattle Projectleider bik Projectleider TOF Docent/coördinator Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent/coördinator Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Hoofd nieuwe ontwikkeling Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Medewerker tentoonstellingen Docent Beeldende Kunst Docent/coördinator Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Hoofd Kunstscholen Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Medewerker cursusadministratie Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent/coördinator Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst Coördinator Prinsentheater Medewerker theatertechniek Medewerker Schrijversschool Docent Theater Coordinator theaterscholen Docent Theater, artistiek leider ATS Docent Theater, artistiek leider JTS Administratief medewerker Zakelijk leider Theaterwerkplaats Administratief medewerker Administratief medewerker Theaterwerkplaats
23
