Kruiskerk 40 jaar oud 40 jaar jong !
Inhoudsopgave
•
Voorwoord
•
Van vroeger en lang geleden - oudgedienden aan het woord –
•
Mensen en de kerk…
•
Bouwen en verbouwen
•
Herbergzaam en bruisend - kruiskerk anno NU –
•
Historisch Overzicht
Redactie en basislay-out: P. Hagendijk Druk en realisatie : Selection b.v. Woerden Datum : februari 2007
Voorwoord Kruiskerk: 40 jaar bindend en boeiend Verhalen Als ‘betrekkelijk’ jonge tak in de kerkelijke gemeente beschik ik niet over een reservoir vol met boeiende anekdotes uit het rijke verleden van de gemeenschap van de Kruiskerk. Het is echter niet een groot probleem. Als je interesse toont en de moeite neemt om te luisteren zijn er altijd mensen bereid om het ‘rijke Kruiskerk verleden’ in boeiende verhalen met je te delen. De bereidheid om verhalen te delen maakt de gemeenschap van de Kruiskerk boeiend. Een prachtig recent voorbeeld daarvan is de wijze waarop er gereageerd werd op het verzoek om iets te vertellen over een lied dat bijzondere betekenis heeft in het leven. Dat leverde ‘recht uit het hart’ vele reacties op met boeiende verhalen en een bijzonder boeiende kerkdienst op die mij in ieder geval in het geheugen gegrift staat. Verhalen delen. Zo maken we samen zichtbaar wat het geloof betekent in ons leven: ‘Dat is de kracht van de … Kruiskerk’. Betrokkenheid Veel gemeenteleden dragen hun steentje bij om van de Kruiskerk een warm huis te maken met een kloppend hart. Een plaats waar velen zich thuis voelen,. Een grote groep vrijwilligers draagt er toe bij dat de vele kerkelijke en overige activiteiten op een goede manier in de Kruiskerk kunnen plaatsvinden. Er is altijd wel even tijd voor een praatje. Er is aandacht. Dat voel je en dat bindt. Betrokkenheid: ‘Dat is de kracht van de … Kruiskerk’. Beamer en powerpoint In de Kruiskerk is plaats voor verscheidenheid. Er is ruimte voor initiatief en er is openheid. In de veertig jaar van haar bestaan heeft de kerk al heel wat liturgische variatie meegemaakt. We beschikken met elkaar in de gemeente over veerkracht. De gewenning aan beamer en powerpoint illustreert dit. Het biedt vele nieuwe mogelijkheden en we zijn die samen voorzichtig aan het verkennen. Openheid: ‘Dat is de kracht van de … Kruiskerk’ Energie De Kruiskerk is een huis waar we als gemeente samen mogen komen om in alle openheid, op een betrokken wijze te luisteren naar de verhalen en de boodschap van het Evangelie van Jezus Christus. Dat geeft de energie voor de toekomst. Dat is ook goed te merken aan al de plannen die er in de gemeente leven. Waar we samen aan mogen werken. Altijd boeiend en bindend: ‘door die kracht willen laten voeden in de Kruiskerk’ Kees van Eerten
Van vroeger en lang geleden- oudgedienden aan het woord-
Bouw tweede kerk Ds. Griffioen slaat de eerste heipaal voor de kruiskerk Er
werd een tweede, nieuwe kerk gebouwd op de hoek van de Rembrandtlaan en de Jozef Israëlslaan, later de Kruiskerk geheten. Ik wil u graag iets over de geschiedenis van de bouw vertellen. In november 1962 besluit de kerkenraad aan broeder N. Vroman, architect B.N.A., de opdracht te verstrekken tot het maken van een schetsplan voor een tweede kerk. Het duurt geen half jaar, zoals de bedoeling was, maar anderhalf jaar, dan kan het schetsplan op de kerkenraad worden aanvaard. Ds. C.Ch. Griffioen spreekt dan in zijn tuk in “Woerden Kerknieuws” van een “historische hamerslag. Van een mijlpaal in de geschiedenis van het gereformeerd kerkelijk leven in Woerden”. Het was heel begrijpelijk, dat juist hij het is, die de eerste van de heipalen slaat, waarop het nieuwe kerkgebouw zal komen te steunen. Dit feit viel op woensdag 17 november 1965. Op vrijdag 20 april 1966, dus ruim vijf maanden later, is de fundering en de opbouw zo ver gevorderd, dat “de eerste steen kan worden geplaatst door het oudste lid der gemeente mevrouw L. Slager-Visser, geboren 31 december 1885”.(moest zijn:1874, red.) Ik herinner me nog heel goed, dat architect Vroman en ik per auto naar de firma Eysbouts in Asten (N.B.)
reden om aanwezig te zijn bij het gieten van de luidklok, die nu hangt te luiden en te beieren in de toren van de Kruiskerk. Het was ook een heet hangijzer, haast een onoplosbaar probleem, wat voor soort orgel er in de nieuwe kerk moest komen, een pijporgel of een electronisch, duur of goedkoop? Besloten werd tot de aankoop van een electronisch orgel. Bij de naamgeving van de beide kerken( de kerk aan de Wilhelminaweg moest ook gedoopt worden) werd de gemeente ingeschakeld in de vorm van een prijsvraag.
Wat moesten we kiezen: klassiekKruiskerkof modern,Opstandingskerk duur of goedkoop? werden Besloten als we tweelingnamen naar voren gebracht, resp. door de inzender bedoeld voor de oude en dé nieuwe kerk. In “Woerden Kerknieuws” wordt mededeling gedaan van de keuze en het besluit van de kerkenraad. Maar de reden, waarom de kerkenraad de kerkgebouwen, waarvoor beide namen waren bestemd, onderling heeft verwisseld, wordt er niet bij verteld. Op vrijdagavond 17 februari 1967 werd de nieuwe Kruiskerk officieel in gebruik genomen, in een kerkdienst, waarin collega Griffioen de prediking en liturgie verzorgde en waarbij ik de leiding had tijdens het algemene officiële gedeelte dat aan de kerkdienst vooraf ging.
Bron: Van geslacht tot geslacht 1887 1987, auteur: L.J. Wolthuis
Als één meisje over de dam is.. Op 5 maart 1995 klonk voor het eerst een vrouwenstem vanaf de preekstoel in de Kruiskerk. Niet dat er voor die tijd geen vrouwelijke predikanten voorgingen in de diensten, maar de eerste vrouwelijke predikant deed haar intrede in Woerden in wat nog net het vorige millennium heet. Meisje Bij de plaatselijke begrafenisonderneming werd ik de eerste maanden “het meisje” genoemd, wat ik nu als een compliment zou opvatten. Toen – nog niet eens zo lang geleden – had het te maken met mijn onervarenheid, want Woerden was de eerste gemeente waar ik werkzaam was. Naarmate “het meisje” meer haar eigen plek kreeg, verdween deze omschrijving en heb ik de samenwerking met bovengenoemde instantie als zeer goed ervaren. Domineese In de beginjaren vond ik nog wel eens een gesloten deur. Ik begreep dat wel. Het is een vreemde gewaarwording ineens een domina, of, domineese, of mevrouw op de stoep te zien staan. “Hoe moet ik u noemen?” werd me nogal eens gevraagd. Een vrouwelijke predikant, kan dat wel goed zijn... Mijn collega’s ds Hage en ds Van Dijke gingen er op een goede manier mee om. Zij zagen een gesloten deur als on(te)recht en hielden zich bewust aan de wijkgrenzen om een eigen plek voor een vrouwelijke collega te creëren. De Tien Geboden in de bocht... De Kruiskerk als gebouw... Ik denk dan het meest aan de gemeentezondagen die we daar hadden. De kerkzaal die zo makkelijk verbouwd kon worden, de hapjes en drankjes in “het cafe”. Eén gemeentezondag springt er voor mij nog steeds uit. De zondag over de Tien Geboden. Voor elk gebod werd er een roos in een vaas op de liturgische tafel gezet. Helaas was een van de rozen geknakt. Een van mijn collega’s was bijzonder vindingrijk en riep: “een roos met een bocht erin!” tegen het kind dat erbij stond, dat lachte door zijn tranen heen. Vervolg In 1999 vertrokken wij naar het buitenland. Het afscheidslied dat door een aantal vrouwen uit de gemeente werd gezongen heb ik nog steeds bij mijn waardevolle correspondentie zitten. De Kruiskerk, Woerden, persoonlijk heb ik het als een zegen ervaren er God en zijn gemeente te mogen dienen. En het voelde als een bevestiging van de inzet en de waarde van een vrouwelijke predikant in het team, dat er een opvolgster kwam, ds Els Visser. Als er één meisje over de West/Oostdam is.... Ds Marieke Meiring Predikant met bijzondere opdracht te Kuala Lumpur, Maleisië
Kruiskerk: tent van 40 jaar Toen ik in 1994 in Woerden kwam trof ik het bijzonder met een geweldig wijze wijk-scriba (en wat heb ik het al de jaren daarna getroffen met al even geweldige scriba’s). Die eerste scriba had een heel bijzonder levensmotto (wat tegelijk ook zijn motto was voor het werk in de kerk): ‘niet jouwen maar sjouwen’. Kruiskerkers hebben volgens mij veel van hem geleerd. Want Kruiskerkers steken hun handen uit de mouwen om te sjouwen en te bouwen. Toen ik in 1994 in Woerden kwam was mijn haar nog aardig donker van kleur. Hier en daar was een zilveren draadje te zien, maar dit vond men over het algemeen wel getuigen van wijsheid. Het sprak zogezegd in mijn voordeel. Toen ik in 2004 de Kruiskerk verliet vonden velen het nodig mij te vragen of zij mij soms al die grijze haren hadden bezorgd. “Welnee,” antwoordde ik ‘pastoraal’, “dat heeft het leven mij cadeau gegeven.” Toen ik in 1994 in Woerden kwam kende ook het kerkgebouw al menig zilveren draadje. Kortom, een rigoureuze facelift en modernisering was nodig. Van een gebouw dat langzamerhand gedateerd was geraakt veranderde de Kruiskerk in een kerkelijk centrum met een moderne en functionele uitstraling. Grijsbruin veranderde in prachtig roodpaars. Wat een kleurspoeling al niet kan doen! En waar eigen kerkmensen al niet toe in staat zijn. Want zij waren zelf de (ver)bouwers! Toen ik in 1994 in Woerden kwam stond de preekstoel links van het midden van het podium en rechts de tafel. Prachtig gemaakt en zeer geschikt om te preken. Het middenschip van de kerk was gevuld met lange loodzware banken. Prachtig gemaakt en zeer geschikt om op te zitten en in te schikken. Maar‘t was niet altijd even handig op de gemeentezondag (een fenomeen in de Kruiskerk) en behalve de dominee paste er niemand bij op het liturgisch centrum. Totdat er dus gezaagd werd en getimmerd en geschoven en de Kruiskerkers de multifunctionele kerkzaal kregen die -naast het oude vertrouwde- ook een eigen combo en heerlijke musicals mogelijk maakten.
Toen ik in 1994 in Woerden kwam waren de kerkleden met elkaar in gesprek. Over het leven en over de rol die God daarin mag spelen. En ook over de ruimte die kerkleden elkaar willen en durven geven binnen de kerk. Aan dat gesprek mocht ik als voor(bij)ganger ook meedoen. Dat gesprek liep soms wonderlijk goed, maar ook liep het eens helemaal vast. Met alle verdriet en ongeloof en weinig zegen. Dat het gesprek toen niet voorgoed gestokt is, tekent voor mij de grootheid van veel Kruiskerkers. Toen ik in 1994 in Woerden kwam bezat ik een heel klein orgelpijpje, ooit gekregen van mijn vader. Toen ik in 2004 de Kruiskerk verliet, liet ik dit orgelpijpje zien en vertelde ik ondermeer (als grapje!) dat ik het uit het Kruiskerkorgel had weggenomen als aandenken en houvast voor de tijd die kwam. Nog steeds vragen wel eens mensen ‘ietwat ongerust’ of ik het orgelpijpje wel weer heb teruggezet. Want zo bracht ik onze organisten toch echt voortdurend in verlegenheid. Nog altijd zeg ik (naar waarheid!) dat het orgelpijpje dus niet door mij is teruggezet. Toen ik in 1994 ... ach, zo kan ik nog bladzijden lang doorgaan. Over fijne collega’s, over …, ja over alle mensen met wie ik op mocht trekken en mocht bivakkeren onder het stoere dak van ons kerkgebouw. Laat ik maar eindigen met een stukje uit de ode aan de Kruiskerk die ik in 2004 in mijn laatste preek uitsprak: Kruiskerk, stoer gebouw, met je vier stevige dragers, waarover het dak als een tent ligt uitgespreid: beschutting heb je geboden wanneer de zon te uitbundig scheen of de regen al te hard naar beneden kwam. Onderdak gaf je aan teksten uit de Bijbel, aan de aloude liturgie, aan liederen en gebeden die door mensen bij elkaar en bij God werden gebracht. Pure mooie gezelligheid heb je mogelijk gemaakt en uitbundig gelach heeft de ruimte die je ons gaf bij ons losgemaakt ... èn: schuilplaats ben je geweest wanneer de dagen rauw en hard waren. Een plaats van ontmoeting, ontmoeting met mensen en ontmoeting met God, ja een tent van samenkomst, dàt ben je voor mij altijd geweest! Ik feliciteer alle Kruiskerkers met hun ‘tent van 40 jaar’. Dat hij ook in de tijd die komt aan velen gastvrij en ruimhartig ‘onderdak’ zal bieden! 2007, Frans van Dijke, dovenpastor namens de CGK en de PKN in MiddenNederland.
Enkele herinneringen De jubileumcommissie heeft mij gevraagd een kleine herinnering op te halen van mijn bezigheden als uw oud-predikant in de Kruiskerk. Dat is niet eens zo gemakkelijk, want de (bijna) elf jaren in Woerden verglijden langzamerhand naar een schimmig verleden. Om te beginnen, mijn vrouw Tine en ik Suffridus hebben een vruchtbare tijd bij U gehad. Daarbij heb ik veel geleerd, zelf en naar ik hoop ook U, gemeente - jong en oud. Veel erediensten heb ik mogen leiden, in het begin soms twee keer per zondag. In de eerste jaren is de Heidelbergse Catechismus een aantal zondagen aan de orde geweest. Voor deze "leerdiensten"die wij als collega’s hielden was altijd redelijk wat belangstelling zoals verwacht mag worden van een degelijke gemeente als Woerden..In latere jaren kwamen er lofprijzingdiensten bij, waar steeds veel mensen kwamen. We willen over het algemeen graag zingen. Ook voor trouw- en rouw diensten was de Kruiskerk heel geschikt. Bij al die herinneringen wil ik ook enkele bijzondere herinneringen voegen. De eerste was naar aanleiding van een preek over wat er staat in 1 Timotheus 4 ( in de vertalingen van de NBG) "de oefening des lichaams is van weinig nut, maar de geestelijke oefening is nuttig tot alles .."Heel spontaan vroeg ik aan het begin van de preek aan U allen: willen de mensen eens gaan staan die doen aan oefening van het lichaam, waarop onder grote hilariteit driekwart van de gemeente ging staan. Bij de tweede vraag: wie doet er aan oefening des geestes, stonden er twee of drie op, de oude broeder Bol en de familie Geerlink. ( ik kan ze nu wel noemen, want ze zijn niet meer in ons midden). Verder weet ik niet meer wat voor wijsheden ik U allemaal heb verteld vanuit die tekst, maar zoiets vergeet je niet meer. Een tweede ervaring: we zouden het hebben over geld en geloof, of iets dergelijks, eigenlijk een onderwerp van de belijdeniscatechisatie. Enkele mensen zouden wat zeggen. Ik dacht daar zullen wel veel mensen op af komen..Wie heeft niet met geld e.d. te maken? Maar het tegendeel was waar: Gatenkaas vanmorgen, dominee, zei iemand treffend; 'k weet niet hoe dat kwam, maar het doet er niet doe, U zult wel op uw eigen manier met geloof en geld te maken hebben. Anders was de Kruiskerk allang te ziele geweest, en misschien een gymnastieklokaal geworden..? Inmiddels is het gebouw prachtig gerenoveerd en er is - nu ook samen met de (vroegere) hervormde leden veel activiteit. Dat stemt ons allen dankbaar en geeft ons goede moed voor de komende tijd. Moge God U allen, in en rondom de Kruiskerk zegenen, en dat deze kerk ook voor de komende generaties een symbool van Zijn Trouw in Christus blijven, aldus onze goede wens! Ook namens mijn vrouw, Uw oud-pastor Ds. S(uffridus) de Jong.
Het binnendragen van de kanselbijbel
Beste mensen, Hierbij wil ik u van harte bedanken voor de uitnodiging om het 40-jarig jubileum van de Kruiskerk mee te vieren. Ik heb goede herinneringen aan de Kruiskerk en de voor mij daaraan onlosmakelijk verbonden koster Bestebroer. Jammer genoeg kan ik niet bij de feestelijkheden aanwezig zijn omdat ik op zondagmorgen 4 maart zelf hier in Groningen een kerkdienst moet leiden en de afstand te groot is om na de dienst nog even aan te wippen. Bovendien hoop ik een week later zelf een kerkdienst in de Opstandingskerk te leiden. Wellicht ontmoet ik dan nog vele oude bekenden om herinneringen op te halen. Ik wens jullie allen, ook namens mijn vrouw Seia, een mooi feest! Vriendelijke groeten, Ds Paul Moet Groningen
Helaas zijn mijn vrouw en ik op 4 maart verhinderd om aanwezig te zijn. Een fijne dienst.Groeten P.N.B.Pool
Bruggen in de buurt
De kerk in het midden
Ha lieve Jitske(van Dijke), dank je wel voor de uitnodiging om te vieren dat we al 40 jaar onderdak zijn bij God in de Kruiskerk. `Vier uw vierdagen’ zegt de profeet (Nahum, dacht ik) en Abraham Kuyper, de Grote, schreef er een boek over, zodat je kunt zeggen dat feestvieren een gereformeerd gebod is. Daar ben ik ook erg vóór. Maar ik kom niet, wat te maken heeft met het feit dat wij schepselen niet alomtegenwoordig zijn (gelukkig maar). Ik ben in maart nog even bij Kees(echtgenoot, red.) in Princeton, die daar tot 1(…) verblijft, en drie maanden zonder kerel vind ik helemaal niks, dus ik ga nog even naar hem toe, hij heeft daar tenslotte een goed huis, en ik ben een beetje verknocht geraakt aan Princeton en heel erg verknocht aan Kees. Ik wens jullie een goede, vrolijke, feestelijke en gezegende dag op 4 maart! Margriet(van der Kooi, red.) Van harte gefeliciteerd! De Kruiskerk 40 jaar – vele jaren heb ik er met plezier gepreekt en mensen ontmoet! Heel bijzonder vond ik de avonddiensten met discussie/preek en flapover of de avondmaalsdiensten aan tafel, en niet te vergeten de diensten met en voor mensen met een verstandelijke handicap. Ik heb daar goede herinnering aan. Van harte hoop ik dat jullie een blijde jubileumdienst hebben en dat de Kruiskerk nog vele jaren een ‘vierplek bij uitstek’ mag zijn.
De opening, 40 jaar geleden
André P. Heiner predikant van Woerden – Zegveld van 1984 – 1992
Treurniet in het zilver!(25 jaar predikant: feest in de kruiskerk! April 1980) Bij het bereiken van deze mijlpaal wil ik( Ds. C. Ch. Griffioen, red.) graag namens de kerkelijke gemeente het jubilerende echtpaar en hun kinderen van harte gelukwensen! En daarbij tevens de wens uitspreken, dat zij van de Here God nog vele gezonde en gelukkige jaren samen met het hele gezin ontvangen en zij beiden zich met vreugde willen blijven inzetten voor de gemeente van de Heer.
Ik maak bij deze jubileumviering een paar kanttekeningen. We hebben in het Convent van plaatselijke pastores menig keer gesproken over het wondere ambt zoals het wordt betiteld. Er wordt daarover wat genuanceerd gedacht. Ik ga aan deze discussie voorbij en citeer een gedicht, waarin pastores zich herkennen. Hoewel ik verschijn op een kansel en het zeggen mag, vergis u maar niet, niemand is armer dan ik en mijn vlees is een wereld van pijn. In de mond van zulk een heeft de Heer echter Zijn woord gelegd, dat is zo Zijn manier. Zijn vreemde verkiezing.
De Heer gebruikt heel gewone mensen in Zijn dienst. Iemand schreef: “Ze eten niet eens sprinkhanen en wilde honing. Gewoon doppertjes uit blik als het zo te pas komt. De kemelsharen mantel is een toga of stemmig pak geworden. Deze heel gewone mensen weten zich klein en arm,”--Ze doen hun werk met een gebed in het hart en lood in de schoenen. En toch.. ze mogen verkondigers zijn van het grote heil van God en proclameren de overwinning van de Paasvorst. In deze dienst staat Ds. Treurniet nu 25 jaar. Het kost een hele inspanning om goed de eigen tijd te kennen en dan midden in deze tijd het levende Woord naar de mensen toe te dragen. De gemeente mag er best wat meer begrip voor opbrengen dat ook een dominee maar een klein mensenkind is, en dat hij vaak zijn weg gaat op eenzame hoogte. Het gebed mag het best winnen van de kritiek. Al blijft opbouwende kritiek van groot belang. Wel, we krijgen een bijzondere gelegenheid om een stuk dankbaarheid tot uitdrukking te brengen voor de manier, waarop hij zijn ambt onder ons vervult. Op 3 december 1967 verbond ds. Treurniet zich aan de kerk van Woerden. Met de komst van Ds. Treurniet deden gelijk nieuwe slagzinnen hun intrede: “We vergaderen, totdat we vergaderd worden,” “Rustig doorgaan met ademhalen.” ‘‘Die ‘t langste leeft, heeft toch alles’’ Naast zijn arbeid in de wijk zet hij mee zijn schouders onder classicale opdrachten en niet te vergeten, vervult de voorzittersfunctie van de Vereniging voor christelijk schoolonderwijs te Woerden. Hij kan dit blijkbaar allemaal aan, omdat hij, naar hijzelf eens onder grote hilariteit op een kerkenraadsvergadering opmerkte - Is opgevoed onder het devies: Treur niet!
Uit: Woerden kerknieuws(ingekort door de redactie) van C. Ch. Griffioen
Het kinder koor onder leiding van Arie Pasma
Het avondmaalszilver aangereikt door broeders Verweij, Bons en van Uffelen
Het nieuwe doopvont wordt in gebruik genomen
Heer, Uw Naam houdt eeuwig stand, van U spreekt het ver geslacht” De ‘Kruiskerk’ viert feest. 17 februari is het 40 jaar geleden, dat de kerk in gebruik werd genomen. Daar sta je niet zomaar bij stil! Omdat wij in de kerkelijke sfeer vertoeven, gaan onze gedachten meteen naar de tent van de samenkomst. Toen een Woerdense jongen in de buurt van het nieuwe bedehuis kwam zei hij:” Kijk eens, het lijkt wel een wigwam!” En zonder het te weten had hij daarmee één van de beste typeringen gegeven, die men in verband met de Kruiskerk kan bedenken. Gaat u mee naar binnen? Een echt liturgisch centrum heeft de Kruiskerk niet. Wel is er vooraan een ondiepe nis met een licht verhoogde vloer, waarop de avondmaalstafel is geplaatst. Op de linker hoek van de nis staat de kansel en rechts daarvan kreeg het wit marmeren doopvont een plaats. De kerkzaal is in feite een vierkante platte “doos” waar een dak op is geplaatst, dat in een punt eindigt. Dit puntdak bepaalt in feite het hele karakter van het kerkgebouw en maakt dan ook dat men ook vanuit de verte de “Kruiskerk” direct herkent als kerk.
EEN BELOFTE
40 jaar kerk is geen belofte voor nog eens 40 jaar! Er is een andere belofte, die de hoop doet leven. Als we 40 jaar terug zien, moeten we ook het geduld van God ontdekken, de liefde en trouw van zijn kant in al die jaren.
“Geloven moet je blijven oefenen” Je moet er contact mee houden. Je gelooft niet in het luchtledige. Je geloof in God krijgt vorm door in gesprek te blijven.
EEN MENS IS VOOR EEN TIJD EEN PLAATS VAN GOD Er past een sleutel in het slot: een mens die mensen vergezelt, het heilige verhaal vertelt, is voor een tijd een plaats van God, zoals de dichter het al zei: er gaat een dominee voorbij. De grote kerk wacht wit en stil op zijn verlossend woord. In hem krijgt dan de stilte Gods een stem wanneer hij bidt om Jezus wil en preekt en doopt en breekt het brood en roept het leven uit de dood. Er gaat een dominee voorbij, het ruist nog in het heiligdom. Wij mensen zien verwonderd om. Wij blijven horen wat hij zei, zien wat hij was: een plaats van God, een stem,een sleutel in het slot.— Mevrouw F. C. Griffioen- van Zoest
Mensen en de kerk.. Ter herinnering aan de eerste steenlegster. Nu het ruim veertig jaar geleden is dat mijn moeder de eerste steen metselde voor dit kerkgebouw, lijkt het mij nuttig iets meer over haar leven en doen en laten te vertellen. Temeer omdat zij van oorsprong geen Woerdense was. Mijn moeder werd, als dochter van schipper Anton Visser, op oudejaarsdag 1874 in Numansdorp geboren. Toen het gezin, zoals dan toen werd genoemd, aan de wal ging wonen, was dat aan de andere kant van het brede Hollands Diep, in Willemstad. Daar kwam zij op latere leeftijd in contact met Jacob Slager. Ook hij kwam uit een schippersfamilie, werd in Zierikzee geboren maar werd later timmerman in Willemstad. Daar werd hij al op 34—jarige leeftijd kerkenraadslid, voor die tijd ongewoon jong. Hij kreeg daar, ondanks een groot leeftijdsverschil, omgang met mijn latere moeder en trouwde met haar in 1917. Hij was toen 23 jaar en mijn moeder 42. Een daardoor in het kleine Willemstad toch wel opzienbarend huwelijk. Dat een jongeman een zoveel ouderé vrouw trouwde, was zeker in die tijd een grote uitzondering. Ik denk dat velen hebben gedacht en ook wel gezegd: straks zit die man met een echt oude vrouw. Volgens mijn tantes, haar zusters, was het contact tussen dit tweetal vooral ontstaan omdat zij samen zo goed met elkaar over het geloof konden praten. Wat dat betreft is dit echtpaar niet echt gezegend, Mijn vader overleed op 27—jarige leeftijd in het diaconessenziekenhuis in Breda. Mijn moeder werd op een paar maanden na 96 jaar. Tien maanden voor het overlijden van mijn vader was ik geboren. Ik heb mijn vader dus nooit echt gekend. Wat ik me uit mijn jeugd goed herinner is de kruidenierswinkel van mijn moeder en het feit dat haar vader en moeder bij haar inwoonden. Omdat een in Woerden wonende tante vond dat er in Willemstad niets van mij terecht zou komen, haalde zij mij als 16—jarige begin 1937 naar Woerden. Hier ging ik werken bij Carrosserie— fabriek Den Oudsten, een kleine twee jaar later, eind 1938, toen haar winkeltje toch weinig meer opleverde, haalde ik mijn moeder naar Woerden, samen met haar vader die toen al 92 jaar was. Hij overleed drie jaar later. Via het toen bekende administratiekantoor Kruithof en Knoppers had ik een nog steeds bestaande bovenwoning in de toenmalige Schoolstraat, nu Jan de Bakkerstraat, kunnen huren.
De vermelding in de Kerkbalanskrant dat ik in 1944 met mijn moeder vanuit Willemstad naar Woerden ben gekomen, berust dus op een vergissing. Mijn moeder, die toen al een aantal jaren in het Oudelandt woonde, overleed op tien september 1970. Ondanks de vele tegenslagen in haar leven herinner ik me mijn moeder als een eenvoudige maar meestal opgeruimde vrouw. Zij bleef tot vrij kort voor haar overlijden redelijk gezond. Ik zou natuurlijk nog veel meer over haar kunnen vertellen, maar ik wilde het hier maar hij laten. Met dank voor uw aandacht. Anton Slager
Muziek in de kerk
Het eerste huwelijk in de Kruiskerk
In gesprek met W. A. Goedhart Als één van de ouwe rotten binnen Gereformeerd Woerden- in mei wordt hij 82 jaar- is de heer Goedhart in staat om uren herinneringen aan vroeger op te halen: over dominees, kerkenraden en kerken… Zeker ook doordat hij als diaken- hij was toen 36 en trof bij van den Bos broeder Jan van Eck toen ze ieder op zoek waren naar een zondags zwart pak!- en ouderling meerdere keren de zaken van nabij heeft meegemaakt. In de periode van het diakenschap(ze werden toen gekozen door tweetallen te stellen en Gilles Bestebreur had achter in de kerk stemhokjes getimmerd) heeft Goedhart in de voorbereidingscommissie voor de bouw van de kruiskerk gezeten. Bram Verweij was voorzitter van het bouwfonds en heeft de (nu weggestucte) marmeren voorwand in de kruiskerk geschonken. Dick van Beek was voorzitter van de diaconie en toen er eens de uitgangscollecte bij de Opstandingskerk, bedoeld voor het bouwfonds op oudejaarsavond geleegd werd in de aluminium bussen, leek er eerst een biljet van 5 dollar in te zitten maar bij beter bekijken bleek het een biljet van duizend gulden te zijn! Er werden geen extra acties in de tijd gevoerd als bazaars of zo. Gewoon 2% van je inkomen als vaste vrijwillige bijdrage en daarover heen 3% voor de kerkbouw, naast de uitgangscollecte. Zo werd in 5 jaar het bedrag voor de Kruiskerk met een kale aanneemsom van fl.720.000,-opgebracht. In twee jaar is de Kruiskerk toen in die kale wijk gebouwd. Voor de bouw is er nog overleg geweest met Fancy fair in Opstandingskerk voor de renovatie van beide kerken
de Hervormden om samen te bouwen, maar dat lukte niet. De Hervormden hebben de houten Maranathakerk eerst nog een keer uitgebreid voor ze de ook door architect Vroman ontworpen Maranathakerk bouwden. Voor de aanbesteding waren vijf aannemers uitgenodigd, ook uit Woerden, maar het werd uiteindelijk gegund aan Den Ouden uit Alphen aan de Rijn die fl.2000 goedkoper was dan één van de plaatselijke gereformeerde broeders. Dat was voor sommigen niet zo licht te verteren.
Dat er gekleurd glas in de ramen van de Kruiskerk is gekomen, in afwijking van het oorspronkelijke ontwerp, is te danken aan de oude mijnheer van der Zouw die het schilderwerk moest doen en dat blanke glas maar niks vond. Hij heeft ook de meerprijs betaald! Het was overigens ook een heel werk om alle dakschroten te impregneren: stuk voor stuk door een dompelbad. Over predikanten wist mijnheer Goedhart veel te vertellen: zo heeft Ds. Broek Roelofs er voor gezorgd dat zijn vrouw en hij konden trouwen door, zonder te vragen voor huisvesting te zorgen. Zij zijn getrouwd door ds. van Reenen die 29 jaar in Woerden gestaan heeft. Ds. Bijleveld kreeg bij zijn afscheid een witte toga. Dat was heel vooruitstrevend voor Woerden! Ds. van Dijke heeft bij de afsluiting van de renovatie van Kruiskerk en Opstandingskerk nog gebruik gemaakt van de openingspreek van Ds. Gunst voor de nieuwe Opstandingskerk.. Ds. Griffioen heeft misschien wel een heel mooi beroep vanuit Kampen op hem uitgebracht, laten lopen om de afronding van de bouw van de Kruiskerk mee te maken, een half jaar later. Voor de Kruiskerk heeft de heer Goedhart nog de inmiddels door de geluidskamer vervangen geluidskast getimmerd. Ds. de Jong hield op een gegeven moment ‘s avonds kerkdienst achter de schuifdeuren achter in de Kruiskerk. Dat was een heel gesjouw want Goedhart is ook nog vijf jaar hulpkoster geweest en dan moesten er 60 stoelen klaar gezet worden. Later bleek de kerkenraad algemene zaken dit niet nodig te vinden en werd er weer gewoon in de kerkzaal gekerkt. Vroeger had je telzondagen en dan keek je welke plaatsen in een vak niet bezet waren; één of twee soms. Maar.. dat is tegenwoordig wel anders!
Het interieur Wat mevrouw Bestebroer zich nog heel goed kon herinneren, was de tijd vlak voor de opening van de Kruiskerk: de kerk stond vol met net aangeleverde banken en andere meubelen en alles moest nog schoongemaakt geworden en op de plaats gezet: een klus waar zij en haar man, toen nog officieel geen koster, samen een heleboel werk aan hadden.
Bouwen en verbouwen Hierna volgt een aantal foto’s van zowel de bouw als de renovatie.
De “tent”in aanbouw
Woerden 40 jaar terug
De kruiskerk, gereed in 1967
Gekleurd glas!
De houten Maranathakerk
RENOVATIE KRUISKERK Opnieuw wordt er geheid!
veiling
Elektra werk
Afbraak!
Bouwvergadering
Inspectie Schilderen
Oplevering Poetsen
De renovatie achter de rug!
Herbergzaam en bruisend - kruiskerk anno NU – KRUISKERK 40 JAAR OUD 40 JAAR JONG Eind februari 1967 werd de Kruiskerk geopend, als tweede wijkcentrum van de Gereformeerde Kerk in Woerden.
Een nieuwe kerk in een nieuwe buurt. Een kerk die nog steeds een frisse uitstraling heeft. Want wie hier binnen stapt, heeft niet het gevoel een gebouw van 40 jaar oud binnen te lopen! Bovendien bruist dit kerkgebouw van leven.
Als dat geen traktatie waard is! Als kerk willen we daarom de buurtbewoners, of iets breder, de Woerdenaren een passend cadeau geven. Hiervoor collecteren we op 4 maart speciaal in de morgendienst. Een dienst met een feestelijk karakter, waarbij iedereen welkom is. Tijd: 9.30 uur. Na de dienst is er uiteraard koffie en thee, gezelligheid, maar ook een beamer presentatie. Hierin is te zien hoe het er veertig jaar geleden toeging bij de bouw, hoe alles nog op de schop moest, maar ook hoe alles in en rondom dit gebouw anders geworden is. Kortom, een boeiend stukje buurt- en kerkgeschiedenis!
WIE ZIJN WIJ? De gemeente rondom de Kruiskerk is een open kerkgemeenschap van Gereformeerde origine, thans Protestantse Kerk in Nederland(PKN) die geraakt is door het evangelie van Jezus Christus. De boodschap van de Bijbel is dat God mensen liefheeft en ze oproept om met Hem te leven.
Zo krijgt het leven klank en kleur, richting en perspectief. Wij willen gehoor geven aan de bijbelse boodschap, ook door onderling en naar buiten toe te getuigen van dit goede
nieuws. Want Gods liefde schept een nieuwe verbondenheid die goed doet, en voor iedereen bedoeld is.
’s Zondags komen we samen om een dienst te vieren, om bij elkaar en God te zijn. ’s Ochtends altijd om 9.30 uur en periodiek een avonddienst om 18.30 uur, met een speciaal, uitnodigend karakter. Soms zijn er ook bijzondere diensten, zoals de Open Kerk, of diensten waarin een musical ten gehore wordt gebracht. Ook doordeweeks zijn er tal van activiteiten. Cursussen, bijeenkomsten voor jongeren, voor ouderen, een koor dat hier oefent, enz. Kortom er is heel wat leven in de brouwerij. Veel dienstverlenend werk wordt daarbij door vrijwilligers verricht.
BUURTPLAN Een kerk maakt ook zijn plannen en voor 2007 hebben we een actieplangemaakt dat natuurlijk ook op de buurt gericht is. Daarin staat o.a. te lezen: - we houden een of twee thema avond(en) rondom een maatschappelijk onderwerp waarbij de buurt/omgeving nadrukkelijk wordt uitgenodigd - we doen (weer) mee op de wijkmarkt in het winkelcentrum Tournoysveld. - er komen nogal wat nieuwkomers in onze wijk. We willen hen graag een keer uitnodigen om met de Kruiskerk kennis te maken. We hopen dat mensen zich ook hierdoor sneller thuis voelen in de wijk.
Ds. Els Visser en Ds. Nico van Tellingen
Vieren is je hart verwarmen Vieren is je hart verwarmen Er is plek in deze kring. Adem, luister mee en zing. Laat de stilte je omarmen. Vieren is met open handen Vrij ontvangen wat er komt, Wat verkild is en verstomd Aan nieuw vuur laten ontbranden. Vieren is je laten dragen Door genade, door elkaar, Door een lied en een verhaal, Er is ruimte voor je vragen. Vieren is breken en delen, Hoop, vertrouwen, klein of groot, Deel je warmte, deel je brood. Laten we de toekomst spelen. Margreet Spoelstra
( uit ZIJsporen-Liturgie in het spoor van vrouwen. Narratio, Gorinchem 1997)
Gemeentezondag 2004
Historisch Overzicht
De gemeente werd in de Kruiskerk voorheen gediend door: Predikanten: ds. L.J. Wolthuis, van 8 november 1962 tot 15 oktober 1967, overleden 1995. drs. P.N.B. Pool, van 1 juni 1973 tot 25 september 1977 (Hilverbeek 88, Zwijndrecht). ds. C.Ch. Griffioen, van 18 september 1960. Overleden te Woerden op 10 juli 1982. ds. A. Treurniet, van 3 december 1967 tot 29 augustus 1982 (Molenvlietbrink 41, Woerden). ds. H.E. Bijleveld, van 3 september 1978 tot 29 januari 1984 (Laan van de Marel 30, Emmen). drs. A.P. Heiner, van 18 maart 1984 tot 16 april 1992 (Mr. P.J. Troelstraweg 67, Leeuwarden) drs. P.J. Moet, van 12 mei 1985 tot 17augustus 1991 (Mercuriusstraat 1, Groningen). dr. S. de Jong, van 9 oktober 1983 tot 1 mei 1994 (Meerenburgerhorn 18, lJsselstein). Drs. M. S. Meiring-Snijder van 5 maart 1995 tot 1 maart 1999 (2 Lorong Kemaris 4 59100 Kuala Lumpur(Maleisië)) Drs. F. C. van Dijke van 28 augustus 1994 tot 1 september 2004(Maasoord 29 Woerden) Kosters: G.C. Bestebroer H. J. Kootstra En vele vele anderen: organisten, ouderlingen en diakenen, en talrijke vrijwilligers.
FEEST!!
