krant over strafrecht en detentie

de

krant over strafrecht en detentie

Uitgave van Bonjo, Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam. Telefoon 020 66 59 420. [email protected] / www. bonjo.nl

Toezicht op het gevangeniswezen deugt niet Frans-Willem Verbaas

Zo’n splitsing staat garant voor een

Dat blijkt uit de begroting 2016 van het ministerie van Veiligheid en Justitie, die is gepubliceerd. In de bezuinigings-

Vraag altijd hulp bij afbetalingsregeling.

07 Meer politie of betere politie.

11

13 De inbreker.

15 Zwijgrecht.

17 Op cel met een E-Reader.

21 Nog een lange weg te gaan voor herstel.

25 Fantast probeert vrouwen uit de kleren te praten.

29 mislukking. Het Nederlandse NPM is een praatclub die alleen overlegt over wat ze gaan doen en op wat voor manier. Als ‘onafhankelijk’ toezicht is deze constructie bovendien een farce. Alleen de RSJ en de ombudsman zijn onafhankelijk. De overige drie organisaties zijn onderdelen van het ministerie, vallen onder ministeriële verantwoordelijkheid, gebruiken briefpapier van het ministerie en zetelen in het gebouw van het ministerie. De verantwoordelijke ambtenaren zijn benoemd door het ministerie en voor hun verdere carrière afhankelijk van het ministerie. Als Rusland of Iran op deze manier ‘onafhankelijk’ toezicht had georganiseerd op het gevangeniswezen zouden we hen uitlachen. Maar de rest van de wereld moet dit van Nederland wel accepteren. De Nationale ombuds-

titie voor het doen van onderzoek naar levenslange gevangenisstraf stuitte op een veto van voormalig staatsecretaris Fred Teeven. Een tweehonderd pagina’s tellend verzoek van de Vereniging van Asieladvocaten en –Juristen Nederland (VAJN) om onderzoek te doen naar het gebruik van isoleercellen bij hongerstakers - medisch gezien volstrekt onnodig en zelfs schadelijk – Lucia de Berk verdween in een la. Als ambtenaren van het ministerie Misschien haalt u de schouders op iets doen voor het NPM worden ze omdat u denkt dat foltering of onmenkennelijk opeens totaal onafhankelijk, selijke of vernederende behandeling in en denken niet meer in termen van mi- een beschaafd land als Nederland toch nisteriële verantwoordelijkheid. Het is niet voorkomt, maar dat is naïef. In bovendien onwaar, omdat de Inspecties alle landen - ook in Nederland - ligt het eerst toestemming nodig hebben van gevaar op de loer dat gevangenisautode verantwoordelijke bewindslieden riteiten over de schreef gaan. Leest u om onderzoek te doen. Een verzoek eens het boek van Lucia de Berk over van de Inspectie van Veiligheid en Jus- haar gevangeniservaring. Zij beschrijft hierin dat zij in een isoleercel belandde en daar kou leed, omdat de ventilator constant aan stond. Toen zij wc-papier tussen haar tenen deed werd het wcpapier door de bewaking weggehaald. Om de wc-rol mocht zij alleen vragen als zij naar het toilet ging. Verder valt te denken aan disproportioneel geweld door gevangenispersoneel. man heeft vorig jaar het NPM dan ook uit protest verlaten. Volgens het Ministerie van Veiligheid en Justitie is het NPM wel degelijk onafhankelijk. Departementale Inspecties die werkzaamheden verrichten voor het NPM zouden de vrije hand hebben om in hun rapporten te schrijven wat ze willen.

Bezuinigingen op rechtsbijstand afgeschoten Den Haag - Het kabinet zet de eerder voorgenomen bezuinigingen op de gesubsidieerde rechtsbijstand in het jaar 2016 niet door. Voor de jaren daarna heeft ze echter wel weer besparingen ingeboekt. Meteen op Prinsjesdag begonnen de oppositiepartijen te schieten op de beleidsplannen van minister Ard van der Steur en zijn staatssecretaris Klaas Dijkhoff. ‘Een grote gatenkaas’, meende D66. De ChristenUnie sprak van een ‘houtje-touwtje-begroting’.

06

Prisonlaw en de vrijwilligers van Bonjo: Een match.

Den Haag - Het toezicht op Nederlandse gevangenissen is onvoldoende onafhankelijk en effectief. Dat stelt het Subcomité voor de Preventie van Foltering (SPT) van de Verenigde Naties na een bezoek aan Nederland. Wat is hier aan de hand? Het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken promoot in het buitenland de ondertekening van het zogeheten ‘Optioneel protocol’ van het Antifolterverdrag. Dat houdt in dat landen een onafhankelijk toezicht moeten hebben op het gevangeniswezen.

Praatclub

02 Bonjo leeft en dat blijft zo.

Alleen met toestemming minister onderzoek mogelijk

Zo’n toezichthouder heet het Nationaal Preventie Mechanisme (NPM) en moet proberen gevallen van mishandeling (of - juridisch geformuleerd - foltering en onmenselijke of vernederende behandeling) te voorkomen. Klein probleem was dat Nederland dat protocol zelf lange tijd niet had ondertekend. Onder druk van Buitenlandse Zaken is dat uiteindelijk gebeurd. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft vervolgens het Nederlandse NPM verspreid over een viertal organisaties: de Inspectie van Veiligheid en Justitie, De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), de Inspectie Jeugdzorg, en de Raad van Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). De Nationale ombudsman had een positie als toehoorder.

De Bonjo verschijnt 6x per jaar. Jaargang 10, nummer 5, oktober 2015. Abonnement 25 euro inclusief verzending.

D66: Een grote gatenkaas.

plannen die toenmalige staatssecretaris Teeven in 2014 publiceerde zou er komend jaar 58 miljoen euro bezuinigd worden op de rechtsbijstand. In totaal wilde hij er 85 miljoen op korten. Nadat

de Eerste Kamer de motie-Franken had aangenomen tegen de bezuinigingen op de rechtsbijstand, schortte het kabinet in februari haar plannen voor een groot deel op. Dat blijft in 2016 zo.

Contactadvertenties.

32 Berichten uit de bajes. Verder diverse artikelen, alles wat met de bajes samenhangt en natuurlijk de columns en advertenties van onze topadvocaten. Doe er je voordeel mee! En laat Bonjo je mening weten.

mensen in een psychose kunnen raken of levenslang psychisch beschadigd worden. Ook bij de zogeheten ‘visitaties’ kan veel mis gaan. Bij visitaties - bijvoorbeeld bij aankomst in de gevangenis - moeten gedetineerden zich geheel uitkleden voor controle op de aanwezigheid van verboden voorwerpen in lichaamsholten zoals drugs. Ook dit is mensenrechtelijk niet verboden, mits je daar goede veiligheidsreden voor hebt. Zijn die er niet, dan ben je bezig met nutteloze vernedering van gevangenen. Vanwege de veelvuldige visitaties in de Extra Beveiligde Inrichting in Vught (EBI) is Nederland hierover eerder veroordeeld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Nutteloze vernedering Hoog tijd dus om het toezicht op Het gebruik van eenzame opsluiting Nederlandse gevangenissen anders te (‘solitary confinement’) als straf of organiseren. Als je geen onafhankelijk ordemaatregel is op zichzelf niet toezicht wil, dan moet je maar niet het verboden, maar je komt daarbij al snel Optioneel protocol ondertekenen. Het in de grijze zone. Zo noemde voorNPM kan gewoon worden ondergevoormalig ombudsman Alex Brennink- bracht bij de Nationale ombudsman meijer het opsluiten van hongerstakers of het College voor de Rechten van de in isoleercellen ‘misbruik van macht’. Mens. En in de psychiatrie wil men af van de isoleercel, omdat het middel erger Frans-Willem Verbaas is advocaat is dan de kwaal. Je riskeert zelfs dat vreemdelingenrecht en detentierecht.

Een frisse blik op uw strafzaak? Als er iets in zit, halen wij het eruit! Onze gedetineerde cliënten kunnen ons gratis bereiken op 0800-933 64 64 (0800-WEENING) WIJ STREVEN ER NIET ALLEEN NAAR OM DE BESTE ADVOCAAT TE ZIJN BINNEN DE RECHTZAAL, WIJ BIEDEN OOK GRAAG SERVICE ERBUITEN.

Op deze plaats, verdeeld over de krant, treft u de Lidorganisaties van Bonjo aan.

2

deBonjo oktober 2015

Staat Bonjo wel scherp op het netvlies?

Bonjo leeft en dat blijft zo

Jaap Brandligt Amsterdam - Bonjo is qua structuur een enigszins ingewikkelde organisatie. Er is een centraal bureau en er zijn lidorganisaties, de leden . Het centraal bureau is er om deze leden te ondersteunen. Ik heb niet de indruk dat alle leden even scherp op het netvlies hebben wat het centraal bureau doet. Daarom dit verhaal. Bonjo praat samen met Humanitas, Exodus en Gevangenenzorg Nederland met het Ministerie van Veiligheid & Justitie over de subsidievoorwaarden en omstandigheden voor en van het vrijwilligerswerk met gedetineerden en ex-gedetineerden, maar dat staat niet in de officiële stukken. In de praktijk worden die gesprekken door ondertekende gevoerd. Bonjo Centraal krijgt subsidie voor het ondersteunen en faciliteren van zijn leden. Bonjo Centraal heeft een competentieprofiel waaraan de leden kunnen meten of ze vinden dat hun vrijwilligers aan de te stellen eisen voldoen. Als organisaties vinden dat dit niet het geval is, dan kunnen ze zich bij Bonjo Centraal melden en dan wordt een manier gezocht om getraind te raken. Soms betaalt Bonjo Centraal dat uit de subsidiemiddelen, vooral als het gaat om leden die van elders geen middelen ontvangen.

Inhoudelijke ondersteuning

Doordat Bonjo Centraal door de krant deBonjo behoorlijk bekend is, melden zich met grote regelmaat (ex-)gedetineerden die met problemen zitten. Soms met huisvesting, soms met toeleiding tot arbeid, soms met het simpele feit dat ze een andere advocaat willen, soms met klachten over wat er allemaal in de Penitentiaire Inrichtingen (PI’s) gebeurt. De meldingen komen via ons 0800-nummer binnen of schriftelijk. We noemen dit de help desk. Een niet te miskennen opdracht overigens.

Een belangrijke en omvangrijker wordende taak van Bonjo Centraal is het ondersteunen van zijn leden die met een project bezig zijn. Meestal gaat het om fondsenwerving, waarbij in de praktijk fondsen graag willen dat Bonjo de hoofdaannemer is. Zo loopt er samen met de Stichting Eigen Kracht en Zebra bv een project onder de naam ‘Op eigen kracht van binnen naar buiten’. Er is een project gericht op Caribische en Antilliaanse gedetineerden en ex-gedetineerden waarin Agape for You en Surant participeren, waar Bonjo Centraal de bemiddeling voor doet en scholing financiert. Er is een begin gemaakt met een project speciaal gericht op drugsgebruikers met When the eagle learns to fly en Mainline. In al deze projecten ondersteunt Bonjo Centraal inhoudelijk en qua proces.

Intercollegiale consultatie

In Amsterdam heeft Bonjo een huisvestingsproject op poten staan waar onder meer STEK en Vrij bij betrokken zijn. In Limburg is er een vergelijkbaar project waar Vrouw en Welzijn bij is betrokken. In deze gevallen heeft Bonjo Centraal als samenbrenger gefunctioneerd, soms zoals in Amsterdam ook inhoudelijk. Maar steeds met de betrokken leden. Een taak die ook steeds weer terugkomt is het aanvragen van een verklaring voor een Niet-Justitieelgebonden- Organisatie (NJO-verklaring). Sommige leden vragen Bonjo Centraal de aanvraag voor hen in te dienen. Dat gebeurt dan ook, waarbij vanuit Centraal ook de voortgang (of vaak het gebrek eraan) gevolgd wordt. Interessant is de werkgroep vreemdelingenbewaring. Leden die de werkgroep vreemdelingenbewaring bezoeken komen bij elkaar om door externen geïnformeerd te worden en door een vorm van intercollegiale consultatie elkaar bekwamer te maken. Bij dit overleg zijn ook externe partijen betrokken. Met wat zij inbrengen doen onze leden dan weer hun voordeel. Dit zijn de activiteiten die recht-

streeks te maken hebben met de subsidie zoals die door het ministerie wordt verstrekt.

Bonjo leeft

We hebben ook ons achterblijversproject. Daarvoor hebben we gelden gekregen van het Oranjefonds, het Skanfonds en het Pinfonds. Een moeilijk edoch schoon project dat door Bonjo wordt gecoördineerd en uitgevoerd door vrijwilligers van onze leden die daartoe geschoold zijn en geschoold worden. Van het Oranjefonds zijn er gelden voor de Regionale Integratie Centra (RIC’s) die ingezet worden om vrijwilligers die behoefte hebben om voor RIC-werk geschoold te worden. Vaak gebeurt dit in relatie met de projecten die eerder genoemd zijn en waarbij de RIC’s het middel zijn om de PI’s binnen te komen. Iedereen kent onze krant deBonjo en uit onze krant het huisbewaringsproject en het contactbureau. Werkzaamheden daarvoor gebeuren niet uit de subsidie van V&J, maar uit eigen middelen, zoals bijvoorbeeld uit inkomsten via advertenties. En dan zijn er nog de leden die zich bezig houden met schuldhulpverlening, alternatieven voor het Nederlands Forensisch Instituut, alternatieven voor de standaard reclassering. Als ergens een netwerk rond detentie gecreëerd is, dan is het bij Bonjo Centraal. Tenslotte horen daar ook de vele advocaten bij met wie contact is, van wie we leren en zij soms van ons. Bonjo is een ingewikkelde organisatie, dat stond al in de eerste alinea. Ook al doordat Bonjo door gedetineerden, ex-gedetineerden en ook bijvoorbeeld de pers gezien wordt als de organisatie die belangen van gedetineerden en ex-gedetineerden behartigt. Zo komen er veel aanvragen binnen om ondersteuning te geven bij televisie- en radio-programma’s. Bonjo leeft en dat zal zo blijven. Jaap Brandligt is directeur van Bonjo.

Agape 4U, Amsterdam Apo Nederland, Zoetermeer Bakboord, Den Haag


3

Nooit een warme knuffel, nooit een lieve streling krijgen

NIET HET GEMIS AAN SEKS DOORSLAGGEVEND, MAAR GEMIS AAN AFFECTIE

COLUMN Lodewijk Rinsma

Schadevergoeding? Dacht het niet!

Jaap Brandligt Amsterdam - In de gevangenissen is seks niet verboden. Integendeel: gestraften worden in de gelegenheid gesteld bezoek zonder toezicht te hebben. Sinds enige tijd kan dat ook al in het huis van bewaring. Gedetineerden kunnen een keer per maand een uur gebruik maken van zo’n bezoek zonder toezicht. De bezoeker moet wel tenminste 18 jaar oud zijn. Ooit was het zo dat de gevangenisdirectie geloofde dat je een relatie had en dus eigenlijk geen eisen stelde aan het bezoek. Dat leidde tot bezoek van prostituees en betaalde seks. Nu moet een bezoeker die zonder toezicht wil bezoeken tenminste drie maal op gewoon bezoek zijn geweest. Wat overigens niets zegt over of het wel of geen prostituees zijn. Bezoek zonder seks kan in de prijs ingecalculeerd zijn. We weten allemaal dat veel relaties stuk gaan als iemand in detentie komt. Slechts zo’n tien procent van de gedetineerden houdt de relatie overeind. Onder anderen heeft de auteur Ina van Havere in 2005 een wellicht wat gedateerd onderzoek gedaan naar ‘Seksualiteitsbeleving bij (lang-) gedetineerden’. Daarin omschreef een gedetineerde het missen van seks als volgt: ‘De emotionele impact van gevangenschap en het proces wordt vaak onderschat. Enkel affectie kan de pijn wat verzachten; de gedachte van begrepen, geliefd of gesteund te worden’. Een andere gedetineerde zegt het zo: ‘Er is nooit iemand die iets liefs in je oor fluistert, je gezicht streelt of je een warme knuffel geeft. Deze gebaren moet je missen: niet een week lang, of een maand, maar jaren lang. Dat mis ik veel erger dan het vrijen. Het gewoon graag gezien willen worden’. Niet het gemis aan seks is bij hem doorslaggevend, maar het gemis aan affectie.

relatietherapeut

Het lijkt wellicht vreemd voor buitenstaanders, maar ook in gevangenissen ontstaan relaties. Het mag niet, een bewaker moet geen relatie, laat staan een relatie met seks, hebben met een gedetineerde, maar het vlees is daarin altijd zwak. En die zaken halen natuurlijk altijd het nieuws. Sensatie en beelden van de werkelijkheid zijn voor buitenstaanders interessant. Zoals ook het beeld dat homoseksualiteit in de gevangenis veel voorkomt. Van Have en anderen vonden dat homoseksueel gedrag in de gevangenis helemaal niet hoger ligt dan in de buitenwereld. Impulsen tot homoseksueel gedrag worden

door de heersende codes eerder beperkt dan gestimuleerd. Uit de onderzoeken die we nagingen blijkt dat ongestoord bezoek door bijna alle gedetineerden als het beste alternatief voor normale seksuele beleving wordt gezien. De frequentie mag wel wat hoger, is de algemene mening en de bezoeken zouden langer mogen zijn in duur. Een andere wens is dat op het moment dat er problemen ontstaan in de relatie die ook te maken hebben met de detentie, er mogelijkheden zouden moeten zijn voor een soort therapie waarin de problemen bespreekbaar gemaakt worden. Dan moet er in de gevangenissen wel een relatietherapeut aanwezig zijn.

Gevangeniswezen contracteert tolken van Concorde Den Haag - De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) heeft een contract gesloten voor persoonlijke en telefonische tolkdiensten met het bureau Concorde. De Raad voor Strafrechttoepassing (RSJ) gaat van hetzelfde bureau gebruik maken evenals de Commissies van Toezicht. De tolken van Concorde voldoen aan de wettelijke vereisten. Zij hebben

een registratienummer. Zij kunnen bij aanvang van een gesprek dat registratienummer en hun naam opgeven. Er zijn talen waarvoor geen beëdigde tolk geregistreerd is omdat zij uitzonderlijk zijn. Ook in die gevallen kan Concorde een tolk leveren. Het is misschien goed na te gaan of de tolk inderdaad beëdigd is. Dat lijkt ons een recht.

Het Nederlands strafprocesrecht draait niet alleen om de verdachte. Ook ’slachtoffers’ hebben een rol en krijgen steeds meer rechten. Als zij schade hebben geleden door een strafbaar feit mogen zij bijvoorbeeld een vordering indienen bij de Officier van Justitie. Als de verdachte veroordeeld wordt doet de rechter ook een uitspraak over deze vordering. De rechter zal deze vordering beoordelen op het moment dat deze eenvoudig van aard is. Als de vordering te ingewikkeld is, vormt deze een onevenredige belasting van het strafproces en zal de burgerlijke rechter erover moeten oordelen. Vaak wordt door ‘slachtoffers’ smartengeld gevraagd. Geld als genoegdoening voor leed dat men heeft moeten ondergaan. Het valt op dat vooral politieagenten in strafzaken als benadeelde partij vragen om toewijzing van immateriële schade. Dit gebeurt bijvoorbeeld als zij stellen bedreigd te zijn of ’slachtoffer’ te zijn geworden van geweld. In deze vorderingen zie ik zinnen voorbij komen als: ’ik merk dat ik in mijn werkzaamheden sneller geprikkeld ben’ of ’ik heb een week lang niet goed kunnen slapen’. Het is ook opvallend hoe vaak in een vordering wordt gesteld dat men wel wat gewend is qua geweld, maar dat het nog nooit zo heftig is geweest als deze keer. Voor deze gevolgen wordt al snel een bedrag van meerdere honderden euro’s gevorderd. Het komt voor dat op een dergelijke vordering geen verweer wordt gevoerd en de rechter deze vorderingen toewijst. Is dat terecht ? Wij vinden van niet. Van agenten mag verwacht worden dat zij meer dan een normale burger tegen een stootje moeten kunnen. Belangrijker nog, volgens de wetgever is in deze gevallen helemaal geen sprake van schade die voor vergoeding in aanmerking komt. Volgens de wet moet er sprake zijn van de aantasting van de persoon. Vervelende ervaringen die geen ‘aantasting van de persoon’ behelzen komen dan ook niet voor vergoeding in aanmerking. Als daar verweer op gevoerd wordt nemen hoven en rechtbanken deze ’aantasting van de persoon’ niet zomaar aan. Er moet sprake zijn van geestelijk letsel met een voldoende ernstig karakter. Gevoelens van angst, schrik en machteloosheid vallen hier niet onder. Het is aan het ‘slachtoffer’ om aan te tonen dat er sprake is van ernstiger geestelijk letsel. Vaak is er geen sprake van dergelijk letsel of is het letsel onvoldoende onderbouwd. In een recente zaak honoreerde de rechter mijn verweer en dit leidde er toe dat alle vier de vorderingen van betrokken politieagenten door de rechtbank niet-ontvankelijk werden verklaard. Als u met een dergelijk probleem zit, neemt u gerust contact met ons op.

Mr. Lodewijk Rinsma, Weening strafrechtadvocaten.

Vrijheid van advocaatkeuze is een belangrijk recht. U bent niet verplicht zich bij te laten staan door de advocaat die u op het politiebureau bezocht heeft. Deze ‘piketadvocaat’ hoeft helaas geen deskundige te zijn op het gebied van strafrecht. Sommige advocaten doen maar een paar strafzaken per jaar. Natuurlijk volstrekt onvoldoende om deskundig te worden en te blijven op strafrechtelijk gebied. Zo kan het gebeuren dat de advocaat die u bijstaat in uw strafzaak zich voornamelijk bezighoudt met familierecht. Wij vinden dit een onwenselijke situatie. Regelmatig nemen wij zaken over van andere advocaten. Vaak zijn wij daarbij geconfronteerd met dossiers waarin men steken had laten vallen. Ons kantoor behandelt uitsluitend strafzaken. Uw dossier wordt bij ons niet door één advocaat, maar door een team van specialisten zorgvuldig onder de loep genomen. Wij verdiepen ons voortdurend in de laatste ontwikkelingen op strafrecht gebied. Wij beseffen dat onze gedetineerde cliënten regelmatig bezocht willen worden om de voortgang van hun zaak te bespreken. Wij voldoen aan die behoefte! Ons kantoor is betrokken bij grote strafzaken, maar of u nu verdacht wordt van fietsendiefstal of van moord; wij zien in elke zaak het belang van een goede verdediging.

Zit u helemaal vast, of komt u er even niet meer uit?

Wij treden op in het hele land en doen dat ook op basis van toevoeging (pro deo). Goede rechtsbijstand hoeft dus niet duur te zijn! Neem vrijblijvend contact met ons op: Weening strafrechtadvocaten. Bel ons gratis op: 0800-933 64 64 (0800-WEENING). Wilhelminasingel 97, Maastricht, Postbus 3084, 6202 NB Maastricht

w w w. s t r a f re c h t a d v o c a t e n . n l

Belangenvereniging Druggebruikers MDHG Amsterdam Bezoekersgroep Oosterhoek/Grave Nijmegen Bezoekersgroep Torentijd Vlissingen

4


Jongeren schatten kans op VOG negatief in

Aantal weigeringen Verklaring Omtrent Gedrag extreem laag, maar klopt dat wel? Elina Kurtovic Amsterdam - Veel gedetineerden komen de eerste vier jaar na het uitzitten van hun straf niet in aanmerking voor een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Toch heeft de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie zijn best gedaan jongeren vaker een tweede kans te gunnen, hen worden minder VOG’s geweigerd. De terugkijktermijn is in 2013 verkort voor jongeren tot 23 jaar van vier jaar naar twee jaar. Dit heeft effect gehad, althans zo blijkt uit cijfers van Justitie (zie naaststaande tabel). Van de VOG-aanvragen van jongeren tot 23 jaar, wordt minder dan één procent afgewezen. In 2013 wordt de VOG 618 keer (0,42%) geweigerd, in 2014 is dit nog maar 314 keer (0,21%). Het aantal weigeringen is dus extreem laag. Meer dan 99% van de jongeren onder de 23 jaar, die een VOG aanvraagt, krijgt die. Ik ben nauw betrokken bij VOGprocedures, vanwege het onderzoek dat ik hiernaar doe bij de Universiteit Utrecht en mijn werk als juridisch medewerker bij Van Oosten advocaten. Ik zet vraagtekens bij dit zeer positieve beeld. Al jaren hoor ik verhalen van ex-veroordeelden die geen VOG aanvragen, omdat ze verwachten er

Betrokken

2010 2011 2012 2013 2014 Totaal aantal: Aanvragen 488.631 538.771 563.273 733.156 703.860 Afwijzingen 3.979 3.332 3.189 4.141 2.479 Tot 23 jaar: Aanvragen 111.434 123.439 134.481 147.171 150.228 Afwijzingen 896 748 650 618 314 überhaupt geen te krijgen. Waarom zou je moeite doen, als je toch wordt afgewezen? Ik ben benieuwd hoeveel van de lezers zich in dit verhaal herkennen. Deze geluiden lijken recentelijk ook bij Justitie te zijn doorgedrongen. Zij concluderen uit gesprekken met jongeren dat in de praktijk het beeld nog sterk aanwezig is dat je met een strafblad toch geen kans maakt op een VOG. Vanwege dit verkeerde beeld, vragen zij de VOG überhaupt niet aan. Daarom schreef Justitie in een magazine van het Openbaar Ministerie een artikel met de titel: ‘Vraag die VOG gewoon aan.’

Arbeidsmarkt

Waarom is het dan nog steeds zo dat jongeren de kans dat zij een VOG krijgen negatief inschatten? Ik vermoed dat het te maken heeft met de preventieve functie van de VOG. Dat wil zeggen: de VOG moet voorkomen dat jongeren met een strafblad bepaalde functies bekleden. Hoe meer werkgevers deze preventieve

Deskundig

screening uitvoeren, hoe meer jongeren bij voorbaat niet solliciteren bij die werkgevers. Bovendien: hoe meer de indruk ontstaat dat jongeren met een strafblad worden geweerd uit bepaalde banen, hoe meer zij zichzelf lijken uit te sluiten van de arbeidsmarkt. Alleen jongeren met een beperkt strafblad of niet al te zware delicten zullen proberen een VOG te krijgen. Er lijkt dus sprake van zelfselectie; jongeren met een zwaar justitieel verleden verwachten na hun detentie moeilijk aan een VOG te komen. Jongeren vinden ook moeilijk hun weg in het bestuursrechtelijke bos van de VOG-procedure, die niet eenvoudig is. Uit de procedures die wij voeren blijkt dat het voor jongeren niet vanzelfsprekend is datgene naar voren te brengen wat in hun zaak tot een positieve beslissing kan leiden.

zaken beschreven. Uiteindelijk gaf in deze zaak de doorslag dat het een licht vergrijp betrof, gepleegd uit jeugdige onbezonnenheid. Naast de ernst van het delict, kan doorslaggevend zijn onder welke omstandigheden het delict is gepleegd. Het kan in iemands voordeel meewegen dat het delict in de privésfeer plaatsvond. Verder kan het, zo leert de ervaring, belangrijk zijn om het risico dat in een functie zou kunnen ontstaan in te kaderen. Bijvoorbeeld door middel van een functieomschrijving, arbeidscontract of verklaring van de leidinggevende. Die kan bijvoorbeeld aantonen dat niet met minderjarigen wordt gewerkt of er geen contact is met waardevolle spullen. Ten slotte kan aandacht worden besteed aan iemands jonge leeftijd, zijn grote belang en eventuele positieve ontwikkelingen.

Bezwaarprocedure

Een 22-jarige jongen vraagt een VOG aan voor het bezorgen van pakketten. In eerste instantie ontvangt hij een ‘Voornemen tot afwijzen’, omdat hij een jaar ervoor is veroordeeld tot een werkstraf van tweehonderd uur voor het knippen van henneptoppen. In zijn zienswijze benadrukt de jongen dat het incident inmiddels twee jaar geleden plaatsvond. Hij heeft een positieve Totaalinschatting verklaring van de stagebegeleider van Hoe concreet op een VOG-aanvraag zijn opleiding bijgevoegd. Hieruit wordt beslist, is niet makkelijk inzich- blijkt dat hij zich heeft ontwikkeld tot telijk te maken. De beleidsregels laten een zelfstandig en verantwoordelijk niet zien hoe per zaak een individuele stagiair. De jongen beschrijft in zijn afweging wordt gemaakt. Drie aszienswijze dat hij ervan baalt dat hij pecten die standaard worden bekeken door één fout niets meer heeft aan zijn zijn het tijdsverloop, de hoeveelheid diploma (maatschappelijk werker), dat en zwaarte van de delicten. Deze hij na jaren studeren heeft behaald. geven echter geen totaalplaatje van Zonder VOG zal hij ook zijn huidige, de persoon achter de aanvrager, over ongeschoolde werk verliezen. wie de zaak specifiek gaat. Als verder Uiteindelijk heeft hij pas in de beniet wordt gekeken naar persoonlijke zwaarprocedure succes behaald. In omstandigheden, lijkt de beslissing een die periode werd ook zijn strafzaak in eenvoudige optelsom te zijn. Gelukkig hoger beroep behandeld. Het Gerechtsworden meestal meer aspecten betrok- hof woog mee dat de jongen door de ken. Op basis hiervan wordt een totaal- straf in zijn werk wordt belemmerd. inschatting gemaakt van de kans dat Deze werd zodoende gematigd tot een iemand opnieuw een delict zal plegen voorwaardelijke werkstraf van tachtig in de uitoefening van zijn beroep. uur. Vervolgens vond de beoordeling Om inzichtelijk te maken hoe in spevan zijn bezwaar tegen de weigering cifieke zaken een beslissing wordt gevan de VOG plaats. Uiteindelijk werd nomen, wordt hieronder een van onze in zijn voordeel meegewogen dat het

Elina Kurtovic.

een licht vergrijp betreft en er bijna twee jaar waren verstreken. Ook met zijn jeugdige leeftijd werd rekening gehouden. Tot slot werd als positief gezien dat hij zijn diploma heeft behaald. De VOG werd afgegeven.

Schone lei

Een VOG-aanvraag kan dus alsnog positief uitpakken wanneer de juiste feiten en omstandigheden worden besproken. Wel leert de ervaring dat dit soms pas lukt nadat een bezwaarprocedure is gevoerd met behulp van een gespecialiseerde advocaat. Het is dus maar zeer de vraag of jongeren dit zelfstandig kunnen. Zelfs al worden zij vanuit Justitie aangemoedigd dit te doen, met de woorden: ‘Vraag aan, die VOG!’ Dat een VOG steeds vaker door werkgevers wordt gevraagd, zorgt er bovendien voor dat jongeren hun kansen negatiever inschatten. Zij zullen mogelijk eerder afhaken, zichzelf uitsluiten van de arbeidsmarkt door simpelweg niet te solliciteren of alleen op functies waarvoor geen VOG wordt gevraagd. Dat Justitie een oproep doet aan jongeren met een licht strafblad en zo het negatieve beeld wil rechtzetten, is toe te juichen. Maar, de doelgroep met zware vergrijpen dient daarbij niet uit het oog te worden verloren. Ook die verdient een schone lei. Elina Kurtovic, gespecialiseerd in VOG zaken, is juridisch medewerker bij Van Oosten Advocaten.

Bereikbaar

Alle strafzaken en penitentiaire zaken, ook PRO DEO

• We speak English

• Hablamos Español

Bel gratis 0800 - STRAFZAAK (787 239 225) of buiten kantooruren 06 13 74 88 88

• Wir sprechen Deutsch

• Nous parlons Français

Vondelstraat 4 | 1054 GJ Amsterdam | www.vanoostenadvocaten.nl


Bezoekgroep De Geniepoort Rijnsaterwoude Bezoekgroep Vreemdelingengevangenis Schiphol-Oost, Amsterdam Bijzonder Jeugdwerk Brabant Helmond

Voorwaardelijk of onvoorwaardelijk, that’s the question Amsterdam - Het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) doet vaak onderzoeken waar we veel van kunnen leren. Joke Harten en Marijke Malsch hebben onderzoek gedaan naar hoe rechters en officieren van justitie aankijken tegen de voorwaardelijke straf en naar het type zaken waarin voorwaardelijke straffen worden opgelegd. We kennen de voorwaardelijke straf al sinds 1915. Over nut en onnut is dikwijls en in allerlei kleuren gediscussieerd. Afhankelijk van de maatschappelijke stemming over strenger dan wel minder streng straffen, over repressie dan wel preventie zijn er zo allerlei meningen. Het thema is nu weer actueel, nu er op justitie bezuinigd wordt en hoe dan ook iemand buiten een cel houden goedkoper is dan iemand in een cel plaatsen. Tenzij natuurlijk de maatschappij alsnog hinder ondervindt dat iemand buiten gebleven is, in de fout gaat en dan alsnog duurder wordt. Ach, een ieder kan zich die discussie voor eigen ogen zien afspelen. De onderzoekers onderzochten duizend willekeurig getrokken strafzaken. In 553 van die zaken werd een (deels) voorwaardelijke gevangenisstraf, taakstraf of boete opgelegd. Iets meer dan de helft dus. Waar taakstraffen en boetes meestal onvoorwaardelijk wor-

geweld vaak bijzondere voorwaarden opgelegd worden, duidelijk bedoeld om door bijvoorbeeld therapie recidive te voorkomen. Bij fraude daarentegen lijken de officieren en de rechters te menen dat er geen bijzondere voorwaarden nodig zijn. De algemene voorwaarde is dan wel genoeg. Opvallend is dat zowel de rechters als de officieren vinden dat de straf moet passen bij de aard van Straf moet passen het delict. Als er kans is op verbetering Dit resultaat wijkt toch af van wat bij de verdachte moet die aangegrepen ikzelf als beeld heb, maar zo zie je worden. Ze hechten zeer aan maatwerk. dat onderzoek beelden kan bijstellen. In de studie is niet gekeken of die opTenzij, natuurlijk, rechters stukken vattingen van de rechters en officieren onvoldoende lezen en de eis van de werkelijk ertoe leiden dat er minder officier dan maar volgen. Maar dan zijn gerecidiveerd wordt als er voorwaardede officieren te prijzen dat ze maatwerk lijk wordt opgelegd. Er is veel geloof willen leveren. Wat mij wel opgevallen dat voorwaardelijk beter werkt dan is in de resultaten is dat bij brandstich- onvoorwaardelijk de bajes in. Jaap Brandligt ting, seksuele delicten en diefstal met den opgelegd, worden gevangenisstraffen nogal eens (deels) voorwaardelijk opgelegd. Opvallend in de uitkomsten is dat zowel officieren als rechters vaak kozen voor een combinatie van voorwaardelijke en onvoorwaardelijke straffen. Beiden willen - zo lijkt het - de verdachte maatwerkstraffen meegeven.

Tonneke Thoonen, casemanager in de PI Grave, met boeiende vraag:

Vangt Bonjo ook honden op? Grave - ‘Wij - de casemanagers dus - worden er geregeld geconfronteerd met het feit dat een gedetineerde alleen woont, geen contacten heeft en in het bezit is van een hond. Dat beestje kan daar niet alleen blijven zitten. Vaak voldoen ze niet aan de gestelde eisen van een asiel. Ze zijn niet ingeënt, er is geen eigendomsbewijs en er is geen geld. Op dit moment heb ik een gedetineerde die alleen op een kamer woont. Hij heeft een pitbull, kent niemand die voor de hond kan zorgen en verblijft tot midden oktober in detentie. Wie heeft een oplossing voor opvang van huisdieren tijdens detentie?

Wij dachten aan Dutch Cell Dogs. Stichting Dutch Cell Dogs werkt met asielen samen en traint honden binnen instellingen. Helaas hebben zij geen eigen opvang, maar voor dit soort

gevallen raden ze aan contact op te nemen met de Dierenbescherming, of de Hondenbescherming, die mogelijk voor een hopelijk tijdelijke oplossing kunnen zorgen.’

5

COLUMN Arthur van der Biezen

Vrijspraak in witwaszaak In januari 2013 ging de politie bij de broer van mijn cliënt naar binnen in verband met een anonieme melding over de aanwezigheid van een vuurwapen. Het hele huis werd doorzocht , maar de melding bleek vals te zijn en een wapen werd niet aangetroffen. Wel vond de politie op 2 verschillende plekken geld. Een bedrag van € 5000,-- werd in de keukenla gevonden en onder een bed in een plasticzak lag € 25.000,-- .Ter plekke legde de bewoner uit dat het geld in de keukenla zijn spaargeld was, bedoelt voor het huishouden en dat het bedrag van € 25.000,-- spaargeld van zijn broer was. Hij mocht de € 5.000,-- houden doch de € 25.000,-- werd in beslaggenomen omdat men de plek “verdacht” vond. De broer in kwestie benaderde mij om zijn geld terug te vragen. Tijdens de zitting waar het klaagschrift tegen in beslagname werd behandeld stelde de officier dat het wel crimineel geld moest zijn omdat cliënt al 2 jaar werkloos was en het toch wel erg veel geld was voor iemand die werkloos is. Het geld moest onder beslag blijven omdat cliënt terzake witwassen zou worden vervolgd. Cliënt , 45 jaar oud, legde aan de rechter uit dat hij nog nooit met justitie in aanraking was geweest en nimmer ter zake een vermogensdelict of een Opiumwet delict was veroordeeld. De rechter oordeelde dat het bedrag onder conservatoir beslag bleef totdat de rechter over de “witwas verdenking” had geoordeeld. Ondanks aandringen en vele mailtjes duurde het bijna één jaar totdat cliënt gedagvaard werd. In het eind dossier werd gerekend vanaf een fictief tijdstip (datum ingang werkloosheid) en werd cliënt’s vermogen op “nul” gezet…omdat men toen op zijn bankrekening een nul (0) stand zag. Direct ter zitting werden door ons twee kontante betalingsbewijzen getoond. Bedragen die door cliënt waren ontvangen ter zake schade aan zijn woning ontstaan tijdens een verbouwing. Het totale bedrag was € 35.000,--. De officier dacht deze betalingen van tafel te kunnen vegen met de enkele mededeling dat het hier betalingen betrof van 10 jaar geleden en dat dat geld zeker door cliënt in die jaren zal zijn opgemaakt. Cliënt stelde dat van genoemd bedrag slechts een deel was opgegaan en dat er tevens door hem weer was bij gespaard in de periode dar hij nog werk had. Van een nul-stand was dus nimmer sprake geweest De rechter ging in de “simpele losse pols redenering” van de officier niet mee en overwoog: “ De rechtbank komt op grond van het voorgaande niet tot een sluitende conclusie dat verdachte in januari 2013 een kassaldo had van minder dan € 25.000,-- en dat het derhalve niet anders kan zijn dan dat het aangetroffen bedrag van misdrijf afkomstig is”. Na ruim twee jaar procederen krijgt cliënt eindelijk zijn geld terug en wordt hij vrijgesproken van witwassen.

Arthur van der Biezen, strafrechtadvocaat.

GA VOOR SPOED NAAR www.strafzaken.nl Tel. 073 610 2005, voor gedetineerden 0800-1001.

25 JAAR DESKUNDIGE JURIDISCHE BIJSTAND ervaren - geslepen - gedreven ‘ook pro-deo’

Bel gratis 0800 1001 of 073 610 20 05 Havensingel 3, 5211 TX Den Bosch. Telefoon 073 610 20 05, gsm 06 53 37 07 93, fax 073 850 81 06. mail [email protected]

Bond Belangenbehartiging Gedetineerden (BBG) Den Bosch Buiten voor Binnen Den Haag Bureau Nieuwe Kansen, Zuid Scharwoude

6

COLUMN Richard van der Weide

Verklaren is vragen om straf? Ja en nee... Let op!


Lang wachten op antwoord CJIB, verzoek meestal afgewezen

Vraag altijd hulp bij afbetalingsregeling

Geachte Bonjo-lezer, Wellicht bent u geprikkeld door de aanhef van deze column. U bent zojuist aangehouden door de recherche en overdenkt uw positie...Wat moet ik doen: praten of zwijgen? En als ik praat, wat zal ik dan zeggen? Hier een paar tips: 1. Bedenk dat de politie een ander belang heeft dan u. De politie wil een zaak ophelderen, u bent verdachte. Uw voorarrest is niet de eerste zorg van politie en justitie. 2. Bespreek uw situatie en proceshouding ALTIJD eerst met een advocaat/ strafrechtspecialist. Hij kent het klappen van de zweep, kan uw positie doorgaans goed inschatten en afwegen wat wijsheid is. Nooit met de politie praten voordat u een ervaren strafpleiter heeft geconsulteerd. Ook niet ’informeel’ met de politie spreken (op de gang, tijdens afnemen DNA of vingerafdrukken) want ze schrijven alles op, ook wanneer u niets tekent. 3. De hoofdregel is dat u zwijgt. U maakt de verdenking dan in ieder niet sterker door uw eigen verklaring. Wanneer politie en officier van justitie denken dat u het ’gedaan’ heeft, zal een ontkennende verklaring veeleer in uw nadeel worden uitgelegd. Dan bent u nog verder van huis. 4. Als verdachte legt u pas een verklaring af wanneer uw advocaat het dossier heeft gelezen. U heeft immers een informatieachterstand ten opzichte van politie en justitie, zij staan met 2-0 voor. 5. ALS u besluit te verklaren, spreek dan de waarheid. Leugens worden ontmaskerd en tegen u gebruikt middels de ’kennelijk leugenachtige verklaring’. Rechters hekelen dit en bestraffen leugenachtige verdachten zwaarder. 6. Twijfelt u? Zwijgen! 7. Het is uiteraard mogelijk dat u onschuldig bent. Het is dan verstandig de politie indringend te vragen waar de verdenking precies op berust. Misschien kunt u het beeld eenvoudig ontkrachten. Ook hier eerst met uw advocaat overleggen. 8. Voelt u zich moe, zwak of bent u verslaafd? Niet verklaren, u bent een ’mak lam’ en wordt in het verhoor mogelijk ’geslacht’. Hetzelfde geldt wanneer u psychische problemen heeft. Arts/psychiater/GGD verzoeken, verslag omtrent uw gesteldheid laten opmaken. 9. Laat u nooit uit de tent lokken met mededelingen als: ’je maat heeft tegen je verklaard, er is geen ontkomen aan’ of ’als je bekent, laten we je direct gaan’. Dat is onacceptabel en professionele verhoorders behoren dit achterwege te laten. Helaas gebeurt het wel. 10. Teken nooit een verklaring als u er niet 100 procent achter staat. Het is UW verklaring! Samenvattingen door de politie in eigen bewoordingen, conclusies ’verpakt’ in de vraagstelling, suggestieve vragen: uit den boze. 11. Het ’intrekken’ van een verklaring kan niet. De rechter kan een ’ingetrokken’ verklaring gewoon voor het bewijs gebruiken. 12. Een bekentenis is een garantie voor een veroordeling, hoe deze ook tot stand komt. In die zin is de volkswijsheid: bekennen is vragen om straf. Uitsluitend bekennen in zaken waar het bewijs vanaf ’druipt’, dan stemt u de rechter mild en dat kan strafkorting opleveren. Doe er uw voordeel mee! Richard van der Weide strafpleiter te Amsterdam. 24/7 te bereiken op 06 46023969

Cora Zalm

‘Ketenpartner’

Hoe vind je zo’n hulpverleningsorganisatie? Vraag in de P.I. na of er Heerhugowaard - Stichting Juradi een hulpverleningsorganisatie in de krijgt geregeld verzoeken vanuit de P.I.’s om gedetineerden te helpen P.I. (juridische) bijstand geeft. Grote die een betalingsregeling met CJIB kans dat die hulpverleningsorganisatie dergelijke afspraken met CJIB heeft voor hun verkeersboetes willen gemaakt. Zoals Stichting Juradi dat afspreken. In het kader van de redoet in de P.I.’s in Heerhugowaard ïntegratie schrijft de gedetineerde vaak zelf al een brief naar het CJIB. en het Huis van Bewaring in Zwaag. Maar kan het nog gemakkelijker? Ja, Een antwoord hierop blijft vaak lang uit, en als er dan een antwoord dat kan! De P.I. zelf is een zogeheten ’ketenpartner’ van het CJIB. Via een komt, is dit meestal een afwijzing speciaal loket bij het CJIB kan de P.I. van het verzoek. Wat dan? (het reïntegratiecentrum) het snelste en CJIB heeft afspraken gemaakt met het gemakkelijkste een betalingsregediverse hulpverleningsorganisaties. ling voor een gedetineerde aanvragen. Het gaat meestal om schuldhulpverDat begint met het opvragen van een leningsorganisaties, maar vaak ook overzicht van alle openstaande boetes. om organisaties die juridische bijstand Daarna volgt een gesprek met de gedeverlenen. Als een verzoek voor een tineerde en het opstellen van een plan betalingsregeling door zo’n hulpvervan aanpak. Vanzelfsprekend moeten leningsorganisatie ingediend wordt, bij het verzoek om een betalingsregewordt het verzoek meestal ingewilligd. ling de nodige documenten worden De gedachte hierachter is dat de bege- meegestuurd. Helaas is niet bij elk leiding door de hulpverleningsorganireïntegratiecentrum deze mogelijkheid satie een extra ‘stok achter de deur’ is bekend. Zowel het CJIB als Stichting om een afgesproken betalingsregeling Juradi doen hun best hier verandering met CJIB ook netjes na te komen. Voor in te brengen. Dus, wat moet je doen een gedetineerde geldt een minimum als je een betalingsregeling wilt voor maandbedrag van € 12,50. je verkeersboetes bij CJIB?

Begeleidend schrijven

Schrijf, in het kader van de reïntegratie, een brief met een begeleidend schrijven van het reïntegratiecentrum die je stuurt naar het CJIB. Het CJIB neemt geen aanvragen van natuurlijke personen zelf in behandeling, maar met een begeleidende brief van de P.I. wordt de aanvraag wel in behandeling genomen. Of (dus niet én want dan krijgt CJIB heel veel verzoeken en gaat een antwoord nog langer duren), vraag in de P.I. na of er een hulpverleningsorganisatie binnen de P.I. (juridische) bijstand geeft. Zo ja, maak een afspraak dan kan afgesproken worden of er hulp komt bij het aanvragen van een betalingsregeling. Wie in Heerhugowaard of Zwaag zit, kan bij Stichting Juradi terecht. Afspraken met Stichting Juradi zijn te maken via het reïntegratiecentrum. Als er geen hulpverlenende instantie in de P.I. werkzaam is, vraag dan aan de casemanager of hij/zij een regeling wil aanvragen op de manier die hierboven is beschreven. Cora Zalm is verbonden aan de Stichting Juradi.

mr. I. Raterman - 06 43 90 20 78

mr. B. Klunder - 06 42 35 34 38

mr. R.B. Schmidt - 06 24 90 81 02

mr. J.G.D. Rutten - 06 41 28 70 93

‘Schmidt & Rutten advocaten’ is specialist in nationale- en internationale strafzaken bij alleinstanties. Het kantoor is opgericht vanuit een jarenlang bestaand samenwerkingsverband tussen mr. R.B. Schmidt en mr. J.G.D. Rutten, beiden afkomstig van Spong advocaten. ‘Schmidt & Rutten advocaten’ is: • Kwaliteit: de oprichters zijn opgeleid door Spong advocaten en hebben 11 jaar ervaring in het strafrecht • Bekend: van bijvoorbeeld de Melchers ontvoeringszaak en diverse spraakmakende (moord- en drugs) zaken • Toegankelijk: ook PRO DEO zaken en 24 uur per dag bereikbaar • Inzetbaar: alle strafzaken, TBS zaken, overlevering en uitlevering, cassatie (Hoge Raad) • Flexibel: ook te bellen voor een geheel vrijblijvende second opinion Met betrekking tot de wijze waarop een strafzaak wordt behandeld en hetgeen wij mogelijk voor u kunnen betekenen kunt u te allen tijde met ons contact opnemen. Amstel 84, 1017 AC Amsterdam. T +31 (0)20 530 43 10 F +31 (0)20 530 43 19 E-mail: [email protected] Website: www.sr-advocaten.nl

Cliëntenbelangenbureau GGzE Eindhoven De ArbeidsBELmiddelaar Bergen op Zoom De Regenboog Amsterdam


7

Leiding politie staat erbij en kijkt ernaar

Meer politie of betere politie? Dick Gosewehr en Harrie Timmerman

en stalking krijgen bij de politie over het algemeen weinig prioriteit. Bedreigingen neemt men vaak alleen serieus als die tegen een politieambtenaar of een bekend persoon zijn gericht. Dan onderneemt men in het algemeen wel direct actie. Een vorm van willekeur lijkt ons. Van het fenomeen stalking hebben de meeste politiemensen helemaal geen kaas gegeten. Ze hebben geen idee wat dit delict met slachtoffers kan doen en hoe men tot een succesvolle vervolging van de dader kan komen. Geen idee ook hoe gevaarlijk de daders kunnen zijn. Dat soort aangiftes worden dus zo min mogelijk opgenomen, men verwijst slachtoffers vaak gewoon naar een advocaat of naar hulpverleners.

Waalwijk - De politie krijgt na de dood van verpleegkundige Linda van der Giessen in Waalwijk veel verwijten over de manier waarop men omgaat met dit soort stalkingszaken. Linda werd al lang bedreigd en deed geregeld aangifte. Ook de politiek laat zich niet onbetuigd. Onmiddellijk klinken er weer oude geluiden, namelijk dat er meer rechercheurs moeten komen, want dan zou het allemaal beter gaan. Kwantiteit in plaats van kwaliteit. Tien blinden zien echter net zoveel als één blinde, namelijk helemaal niets. De oplossing zit in de kwaliteit en het huidige gebrek hieraan. De gebeurtenis in Waalwijk staat niet alleen en is slechts het zoveelste signaal dat er structureel iets mis is met de aanpak van dit soort en ook andere zaken. Dat heeft naar onze mening alles te maken met de manier waarop de politie tegenwoordig is georganiseerd.

Relevante details

In het verleden was het zo dat je als slachtoffer van een misdrijf aangifte moest doen bij de recherche. Daar zat iemand die kennis van zaken had en bovendien zelf verantwoordelijk was voor de afhandeling van de aangifte. Hij zorgde ervoor dat de aangifte zoveel mogelijk relevante details bevatte, zodat de kans op een succesvolle vervolging van de dader zo groot mogelijk was. Het opnemen van een aangifte werd toen nog als een belangrijk onderdeel van het politievak beschouwd en de burger kon meestal direct met zijn verhaal terecht. In de

Jammer, maar helaas

Kwantiteit of kwaliteit?

jaren negentig is de politie echter op de schop gegaan. Plotseling waren de politieleiding en de politiebonden van mening dat iedere politieman of -vrouw alles moest kunnen waardoor zoveel mogelijk zaken door de basis kon worden afgehandeld. Al snel bleek dat een misvatting, niet iedereen kon alles. Bovendien hadden veel politiemensen helemaal geen zin in het opnemen van aangiftes. Het nam teveel tijd in beslag en het was toch moeilijker dan men had gedacht. Men begin dus te klagen over het grote aantal aangiftes dat men moest opnemen.

Geen enkele ervaring

De volgende stap was daarom dat men burgers speciaal ging opleiden om de

aangiftes op te nemen. Mensen die geen enkele ervaring in het politievak hadden en alleen maar leerden een formulier in te vullen. Dat is nu nog steeds in de meeste plaatsen het geval. Men moet als slachtoffer trouwens meestal eerst telefonisch een afspraak maken voordat men aangifte mag doen. Men wordt dan veelal te woord gestaan door een burger of door een jonge politieman of -vrouw met weinig ervaring en weinig kennis van zaken. Het eerste gevolg daarvan is dat veel aangiftes de toets der kritiek niet kunnen doorstaan. De opgenomen aangifte wordt vervolgens ergens in een bakje gegooid en blijft daar liggen totdat iemand die daar verantwoordelijk voor is hem er uithaalt om te zien of er sprake is van voldoende opsporingsindicatie, of er dus voldoende kans is dat de zaak kan worden opgelost. Inmiddels kunnen er natuurlijk al dagen zijn

En wat doet de leiding van de politie? Die staat er bij en kijkt er naar. Van de risico’s die de slachtoffers van stalking lopen, heeft men ook geen weet. Het zal wel loslopen. Vaak loopt het helemaal niet los en zijn de gevolgen dramatisch. Meestal komt dat niet in verlopen. Als er volgens de beoordede publiciteit, maar soms ook wel. laar voldoende opsporingsindicatie is, dan wordt de zaak uitgegeven aan een De moord van Linda van der Giessen in Waalwijk door haar vriend is daar politieman of -vrouw. Vervolgens kan een voorbeeld van. Er wordt nu een het dagen of weken duren voordat die er mee aan de gang gaat. Maar zelfs als onderzoek ingesteld naar de vraag hoe het allemaal zo heeft kunnen gebeude betrokken politieambtenaar direct ren. Men zal vervolgens naar buiten met uw aangifte aan de gang gaat, is brengen dat men lering zal trekken uit het maar de vraag of hij of zij wel de kennis heeft om uw zaak naar behoren de gemaakte fouten en men gaat weer over tot de orde van de dag. Maar bij te onderzoeken. Het feit dat soms veertig tot zestig procent van de uitein- de volgende zaak kan het opnieuw misgaan. Want zolang men in Nederdelijk ingeleverde processen-verbaal door justitie wordt geseponeerd, omdat land om meer politiemensen blijft roepen in plaats van om beter opgeleide de inhoud onvoldoende is, lijkt ons politiemensen, zal er helemaal niets voldoende antwoord op die vraag. veranderen. Jammer maar helaas.

Geen idee

Maar los van de kwaliteit van de behandelend politieambtenaar bestaat er ook nog zoiets als interesse. Vindt men de zaak wel ernstig genoeg om daar tijd in te steken? Zaken als bedreiging

Dick Gosewehr was veertig jaar bij de politie, waarvan dertig jaar rechercheur en Harrie Timmerman is criminoloog en oud-politieman. Bron: www.waarheidsvinding.com

Een buddy die voor je klaar staat: bel Bonjo

Politie erkent fouten.

mr Regter Strafrechtadvocaat uw belang, uw specialist

Uw goed recht mr. N.M.E. (Nathalie) Verpaalen mr. C.G.J.E. (Noortje) Lut Haagweg 391, 4813 XD Breda Postbus 9236, 4801 LE Breda Telefoon 076-5200240

Fax 076-5214895 [email protected] www.verpaalenadvocaten.nl

Iets bijzonders meegemaakt? Bel of mail onze

eindredacteur Paul Grijpma 06 51 49 63 09 / [email protected]

Bijstand in strafzaken in eerste aanleg, hoger beroep, ISD en TBS-verlengingen. Ook te volgen via twitter. twitteraccount: @mrKRegter

Als u met vragen zit, neem contact op: mr Regter Strafadvocaat 045-5602208 of 06-30622592.

[email protected]. Akerstraat 106 te Heerlen. www.advocaatregter.nl

8

Door Ontmoeting en Opvang Resocialisatie (DOOR) Vlissingen Drugspastoraat Amsterdam Amsterdam Een Nieuwe Start Amsterdam


Levenslang gestrafte mag niet naar tbs-inrichting

Ruim tweeduizend moeders in bajes

Strenge voorwaarden aan verblijf kinderen bij moeder

G L A S B A K

R IJ A L S K E G

colofon

ISSN: 2352-104X Volgende deBonjo krant verschijnt in december 2015

59

60

61

Bestuur Bonjo Roselyne Oudenampsen-Joyal, voorzitter Paul Grijpma Martin Iwema, advocaat

Druk: Janssen/Pers, Gennep Handling&verspreiding: Lucht Afterpress, Zwolle

58

Directeur Bonjo Jaap Brandligt

Art direction/vormgeving: Wim Wal design, [email protected]

64

Advertenties: Tien Königs, verkoop advertenties voor deze krant en de website van Bonjo www.bonjo.nl [email protected]

Tevens werkten mee: Alida Toine Bakermans Arthur van der Biezen Dirk Daamen Anneke Foppen Sjoerd van Berge Henegouwen Chayenne Hok-A-Hin Elsemiek van der Hooft Ellen Hullegie Martin Iwema Fred Janney Elina Kurtovic Yehudi Moszkowicz Dini van het Noorden Kitty Oomen Mariska Pekkeriet

63

Contactadres: Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam Tel. 020 665 94 20 [email protected] www.bonjo.nl

Redactie Paul Grijpma, hoofdredacteur [email protected] 06 51 49 63 09 Jaap Brandligt Tien Königs Barbara van Leeuwen Fokke Stoker Derk Vosgezang

David Penn John Peters Cem Polat Lodewijk Rinsma Andre Seebregts Jacques Smeets Gerrianne Smits Hans Smits Mark Teurlings Tim Vis Michelle Wezepoel Frans Willem Verbaas Paul Verbunt Wim Wal Richard van der Weide Jos Willemsen Cora Zalm

zzels

Abonnementen € 25,00 per jaar, losse nummers € 4,50 incl. porto

Hendrik Kaptein, penningmeester Toine Bakemans

woestijn - 13. Meetgerei - 14. Bij voorbeeld - 15. Bloedvat - 16. Verschillend 18. Vader - 19. Greenwichtijd - 20. Vuurwapen - 21. Boomvrucht die in 24. Pad - 25. Oude lap - 26. Een zekere - 27. Aanmeldingscentrum - 29. stwillig (afk.) - 32. Kilohertz - 34. En andere (afk.) - 35. Voorzetsel - 36. lichaam - 39. Motorraces - 40. Universiteit Twente - 42. Vuilnisman - 44. Met e figuur - 46. Vallen van de bomen in de herfst - 48. Plus - 49. Bevestiging sel voor eekhoorns - 57. Bevel - 59. Fries riviertje - 60. Niets - 62. Afrikaans l - 64. Bouwmateriaal.

deBonjo Is een uitgave van Bonjo en verschijnt zes maal per jaar. Oplage: 10.000 exemplaren

al weefsel - 3. Brabantse plaats - 4. Ontkenning - 5. Treiter - 6. Soort - 7. ntie - 9. Mannelijk dier - 10. Ten bedrage van - 11. Neerslag - 12. rekking - 17. Ongeveer (afk.) - 18. Verschijnen in de herfst in het bos - 21. r - 23. Persoonlijk vnw. - 24. Weersverschijnsel - 28. Herfstbloem - 31. - 33. Aldus - 35. Herfstkleur - 37. Herfstkleur - 41. Televisie - 42. Naar - 43. Koeiengeluid - 47. Herfstbloem - 50. Drietenige luiaard - 51. Vogel - 54. ort - 56. Baardje - 57. Kreet - 58. Technische titel - 61. Uitroep.

| E N G L I S H | F R A N Ç A I S | D E U T S C H | I TA L I A N O | E S PA Ñ O L |

N S E A E R N W L I N O D R A N J E

Wim Duisenbergplantsoen 31, 6221 SE Maastricht. T +31(0)43 767 62 13 | F +31(0)43 744 00 14 www.daamen-advocaten.nl | [email protected]

H A R A A D E R A G T N J E S E N E W N A B IJ T E R T U T M I V R E N I V S G A I H I L K A L K

U kunt bij Daamen, advocaten. terecht voor alle straf- en beklagzaken en TBS-procedures. We staan cliënten bij in heel Nederland, ook op toevoeging.

K S A P E C O P A S T A T O D D E S T O E L E N

Ga voor ervaring en kwaliteit! Mr. Daamen heeft sinds zijn beëdiging bij Moszkowicz (2007) ruim 80 strafzaken gedaan bij de Hoge Raad. In 2014 won hij zes zaken op rij. Ook advocaat Luiten voert regelmatig cassatieprocedures. U vindt een actuele lijst met zaken op onze site. Op verzoek sturen we u deze per post.

L A D S L T J E E I R E

NAAR DE HOGE RAAD IN UW STRAFZAAK?

N B A O I K E O S

In PI Ter Peel kunnen kinderen tot de leeftijd van vier jaar bij hun moeder verblijven. Deze gevangenis beschikt Het kan zijn dat een vrouw zwanger over een Moeder Met Kindhuis is tijdens haar detentie en tijdens haar (MMK), waar het kind overdag op gevangenschap zal moeten bevallen. een kinderdagverblijf in de buurt Zij zal ongeveer twee weken voor de verblijft. Het gaat hier om een regime geschatte bevallingsdatum worden van algehele gemeenschap en een opgenomen in het Justitieel Centrum beperkt beveiligingsniveau (b.b.i.). voor Somatische Zorg in Den Haag. Dit betekent dat een moeder hier alHier zal zij ook tien dagen na de beval- leen geplaatst kan worden als zij ook ling nog verblijven (tijdens haar in aanmerking komt voor dit beperkt kraamtijd). Daarna zal zij terugkeren beveiligde regime. Daarnaast moet de naar de gevangenis. De bevalling zelf plaatsing in het belang van het in stand vindt plaats in het Bronovo ziekenhuis houden van de moeder-kindrelatie in Den Haag, hetzelfde ziekenhuis zijn. De moeder moet over voldoende als waar koningin Máxima destijds is opvoedkundige vaardigheden beschikbevallen. ken en de opvangmogelijkheden buiten de gevangenis moeten slechter zijn. Moeder-kindcellen Bij een plaatsing in het MMK wordt Hoe zit het met kinderen tijdens deten- wederom Bureau Jeugdzorg betroktie? Het kan dus zo zijn dat de vrouw ken. Een plaatsing in het MMK wordt bevalt tijdens haar detentie en vervolniet toegestaan als er sprake is van gens met haar kind in de gevangenis een strafrestant van minder dan drie mag verblijven, maar het kan ook zijn maanden of psychiatrische/psychische dat de vrouw al een jong kind/jonge problemen bij de moeder. Daarnaast

A F

Moeder Met Kindhuis

L A I N N D T E L C H Z R O Y S M A I N T I I R

Maastricht - Jaarlijks worden ongeveer drieduizend vrouwen gedetineerd in één van de drie vrouwengevangenissen in Nederland: Penitentiaire Inrichting (PI) Ter Peel, PI Nieuwersluis en PI Zwolle. Ongeveer zeventig procent van deze vrouwen (ruim tweeduizend) is moeder. Dit maakt vrouwen in detentie bijzonder. Vaak wordt een vrouw namelijk gezien als de opvoedster in het gezin. Zij zorgt het grootste gedeelte van de tijd voor de kinderen. Als zij wegvalt door detentie vormt dit een groot probleem, voor zowel moeder als kind. In deze bijdrage een blik op het verblijf van jonge kinderen bij hun moeder in detentie.

kinderen heeft voordat zij gedetineerd werd en dat dit kind/deze kinderen in de gevangenis mogen verblijven. Er bestaan regels die in uitzonderlijke gevallen het verblijf van jonge kinderen bij hun moeder in de gevangenis mogelijk maken. Kinderen tot en met negen maanden kunnen in een gevangenis met gesloten regime bij hun moeder verblijven indien er geen betere opvangmogelijkheid voor het kind is. Voor het nemen van deze beslissing wordt Bureau Jeugdzorg om advies gevraagd. Moeder en kind verblijven dan in speciaal daarvoor ingerichte moeder-kindcellen.

Daar wordt in ons land niet enthousiast op gereageerd. Steeds weer komt Den Haag - De Raad voor Strafrecht- de gratie(on)mogelijkheid om de toepassing en Jeugdbescherming hoek. Ook in de uitspraak van de RSJ. wordt een plaatsing ook niet toege(RSJ) heeft geoordeeld dat een Jammer dat de RSJ niet inging op de staan als het kind ouder is dan vier levenslang gestrafte niet naar een casus onlangs, waarbij een levenslang jaar, het kind lichamelijk of geestelijk gestrafte verlof mocht opnemen omdat beperkt is of het niet in het belang van tbs-inrichting mag. Het argument van de man die levenslang binnen ook voor hem de kans op resocialihet kind is. zit, was dat hij in een tbs-inrichting satie niet mocht worden onthouden. Betere Start kans op resocialisatie maakt, iets Levenslang is levenslang, het credo van En dan is er het programma ‘Betere dat in een gewone gevangenis niet toenmalig justitieminister Piet Hein Start’. Dit is een training die erop aan de orde is. Donner, daar zijn we niet blij mee. In gericht is om gedetineerde vrouwen allerlei ook aanpalende landen wordt na Volgens de gedetineerde en zijn in de laatste drie maanden van hun verloop van tijd gekeken of levenslang raadsvrouw is er veel veranderd aan het niet kan worden omgezet in bijvoordetentie tot zes maanden na het einde gedrag en het bewustzijn van de man van hun detentie opvoedvaardigheden beeld vijftien of achttien jaar. Iedereen die wegens een zwaar vergrijp binnen bij te brengen. Deze training is alleen heeft recht op een nieuwe kans. Ook de zit. De man vraagt niet om detentiegeschikt voor moeders van kinderen mannen of vrouwen die iets vreselijks tussen twee en tien jaar oud. Voor deel- ongeschiktheid. Hij wil simpelweg een gedaan hebben. kans op een nieuw leven krijgen. Dat name aan deze training is wel verkan binnen tbs beter dan binnen een ge- Oplossing BonjoBajesPuzzel, eist dat de moeder geen psychotische vangenis, waar een levenslang gestrafte van pagina 35. stoornis heeft, dat de moeder een niet behandeld wordt, maar gewoon zijn geldige verblijfsstatus heeft en dat de tijd moet uitzitten. Bovendien bestaat kans groot is dat de moeder na haar detentie de opvoedkundige taken weer er voor levenslang gestraften, aldus de raadsman van de staatssecretaris, de op zich gaat nemen. mogelijkheid om gratie te vragen. Niet Er zijn dus mogelijkheden voor het dat zo’n verzoek gemakkelijk wordt verblijf van jonge kinderen bij hun ingewilligd, maar toch. moeder in detentie. Het gaat dan wel om uitzonderlijke gevallen en er moet Recht op nieuwe kans aan een aantal strenge voorwaarden Het Europese Hof voor de rechten zijn voldaan. van de mens heeft echter uitgesproken dat ook voor levenslang gestraften Dirk Daamen is advocaat in Maasuitzicht op resocialisatie dient te zijn. tricht 043-7676213. A K E L I G

Dirk Daamen

Van de redactie


Exter-Art, Rotterdam Het 8ste wonder, Oosterwolde InformatieSteunPunt (ISP)-1ste lijns ggz Haarlem

emailaprisoner.nl introduceert antwoordservice

Terugmailen? Ja, dat kan!

Haarlem – Emailaprisoner.nl heeft zich lang ingezet om het voor een gedetineerde mogelijk te maken direct een antwoord te sturen op een ontvangen e-mailbericht. Alle inspanningen hebben tot goed nieuws geleid. Binnenkort start in PI Lelystad een proef die ‘terugmailen’ mogelijk maakt. Gebruikers van emailaprisoner.nl die een e-mailbericht sturen naar een gedetineerde in PI Lelystad kunnen nu bij het versturen van hun bericht voor de optie ‘antwoordvel meesturen’ kiezen. De gedetineerde ontvangt dan samen met het aan hem of haar verzonden e-mailbericht een speciaal blanco antwoordvel, om een reactie op te schrijven. Aan het eind van de dag haalt het inrichtingspersoneel het beschreven antwoordvel op en scant het in, waarna het antwoord binnen een paar seconden in de inbox van de geadresseerde belandt. De proef met de antwoordservice in

PI Lelystad duurt drie maanden en wordt bij succes begin 2016 uitgerold naar andere inrichtingen in Nederland.

347 respondenten op die hun mening gaven over onder andere de website van emailaprisoner.nl, het gebruiksgemak en de prijskwaliteitverhouding.

Klanttevredenheidsonderzoek

Ook foto’s en wenskaarten

Steeds meer mensen vinden hun weg naar emailaprisoner.nl en sturen eenvoudig en snel e-mailberichten naar gedetineerden. Emailaprisoner. nl is gestart in 2013 en inmiddels zijn 23 van de 28 penitentiaire inrichtingen in Nederland aangesloten. Op dit moment verwerkt emailaprisoner.nl 2.400 e-mailberichten per maand. De snelle groei van het afgelopen jaar was aanleiding tot het uitvoeren van een klanttevredenheidsonderzoek onder actieve gebruikers en inrichtingspersoneel. Doel was te onderzoeken hoe gebruikers de service van emailaprisoner.nl ervaren en op welke manier de dienstverlening verbeterd kan worden. Een enquête onder 1.100 actieve gebruikers leverde maar liefst

De enquête laat zien dat gebruikers zeer tevreden zijn over de huidige service. Het gebruiksgemak van de website wordt beoordeeld met het cijfer 8. Het inrichtingspersoneel ervaart de service van emailaprisoner.nl als erg positief, niet in de laatste plaats omdat het controleren en bezorgen van de e-mails minder tijd in beslag neemt dan dezelfde procedure met de gewone post. Een meerderheid van de respondenten ziet in de toekomst graag de mogelijkheid om ook foto’s en wenskaarten te versturen. emailaprisoner.nl onderzoekt momenteel de haalbaarheid van de ontvangen suggesties.

9 COLUMN Yehudi Moszkowicz

Welk type rechter zal over u moeten oordelen? Deel II In de vorige uitgave van de Bonjo heb ik u gewezen op een drietal typen rechters die u kunt treffen als verdachte. De kenau, de sfinx en de knikkebol. Zowel binnen de gelederen van het bajeswezen als de advocatuur en de rechtelijke macht werd deze column vol herkenning ontvangen. Op twitter werd door vrouwelijke rechters openlijk de vraag gesteld of ze misschien al tot de kenau groep behoren en door dagblad Trouw werd er een artikel aan gewijd. Dus hier volgen er nog 3 voor u; De komiek Als u de rechtszaal binnenloopt voelt u het al. Deze rechter heeft er zin in. Met een frivole blik heet de komiek u welkom en zegt; ‘neemt u maar plaats de stoel is nog warm.’ Enigszins van uw apropos gaat u grinnikend zitten en denkt wat een gekke man. U kijkt en ziet dat hij u en uw advocaat vrolijk en verwachtingsvol aankijkt terwijl u de tijd krijgt om plaats te nemen. Tijdens het requisitoir van de officier en het pleidooi ziet u dat de rechter duidelijk zijn neiging moet onderdrukken om op een goed getimed moment te zeggen; dat zei mijn vrouw ook vannacht, maar vergis u niet. Deze vrolijke rechter is gekke Henkie niet. Hij is voor geen rad te vangen en bij een poging hem te misleiden zal zijn goede humeur onmiddellijk omslaan in een bikkelhard oordeel. Immers, goed humeur of niet er moet recht worden gesproken. De predikant Deze rechter heeft een wat mildere uitstraling dan de meeste van zijn collega’s. Vaak draagt hij een snor of een bescheiden baardje. Zijn vrouwelijke tegenhanger heeft vaak lang haar dat met een scheiding in het midden gedragen wordt. Het is de rechter die een vaderlijk gevoel uitstraalt en graag een anekdote vertelt over net zo’n jongen die hij ooit voor zich had, en uiteindelijk is die goed terecht gekomen. De predikant spreekt bij voorkeur van ‘wij’. ‘We moeten het samen doen’ is een van zijn favoriete uitspraken. Het is moeilijk om deze rechter van zijn bijna grenzeloos vertrouwen te krijgen. Maar als dat eenmaal het geval is dan heb je een kwade aan hem. Tot die tijd zal hij met voorwaardelijke straffen, taakstraffen en bijzondere voorwaarden proberen u weer op het rechte pad te krijgen. De verstrooide professor Het blijft een vreemde gewaarwording; ‘goedemiddag meneer Fransen’; ‘het is Jansen’; ja inderdaad meneer Hansen’ . Een rechter die je cliënt consequent bij de verkeerde naam blijft noemen of erger nog bij de naam van het slachtoffer. Deze rechter is zo stereotype als maar zijn kan. Hij is echt zijn bril kwijt die dan waarschijnlijk op zijn hoofd staat en blijft tijdens de zitting maar zoeken naar die ene verklaring waar hij zo’n belangrijke vraag over had, maar die hij nooit zal vinden. Deze rechter zit echter niet voor niets op zijn plek en is doorgaans de voorzitter van een meervoudige kamer. Hij is belezen als geen ander en waarschijnlijk heeft hij mee geschreven aan het handboek waaruit uw advocaat tijdens zijn pleidooi citeert. De keuze voor het woord professor is niet per ongeluk gemaakt. Deze rechter kent de wet en de jurisprudentie. Dus het vonnis zal klinken als een deur. Ook al staat er dan een verkeerde naam boven. Als u over uw zaak met mij wil praten dan kunt u mij gratis bellen op 0800 6660066. Mr. Yehudi Moszkowicz, Moszkowicz advocaten Utrecht.

Meer informatie: emailaprisoner.nl/ antwoordservice.

24 uur per dag bereikbaar: 06 295 64 706 Gespecialiseerd in complexe zaken, ook pro deo. • drugs • criminele organisaties • fraude • geweld • ontnemingen se habla Español

tijdens kantooruren tel. 010 2 411 511

www.seebregts-saey.nl

Kerken en Gevangenen, Utrecht Landelijke Gedetineerden Commissie (Landelijke GeDeCo), Capelle aan den IJssel Mainline Amsterdam

10


Advocaat Haye Blaauw:

‘Iedereen stelt de vraag en iedereen antwoordt: stoppen met dat gijzelen’ Paul Grijpma en Derk Vosgezang Haarlem - Hij verlaat de spreekkamer en komt even later terug met officiële Tweede Kamerstukken. ‘Kijk, hier staat het: ‘Voor mensen die wel willen, maar niet kunnen betalen, is gijzeling immers geen passend middel.’ Dit schreef de inmiddels afgetreden minister van justitie Ivo Opstelten enige tijd geleden aan de leden van de Tweede Kamer. ‘Dus de minister vindt het zelf ook’, zegt advocaat Haye Blaauw (36). We zitten bij hem aan tafel in Haarlem om te praten over het fenomeen gijzelingen, waarbij volstrekt onschuldige mensen die in hun hele leven nog nooit een vlieg kwaad hebben gedaan, tussen criminelen worden geplaatst, en dat dan omdat ze verkeersboetes en dergelijke niet hebben betaald. Het heeft niks met een strafbaar feit te maken, het zijn de zogenaamde Mulder-boetes, genoemd naar de hoogleraar strafrecht mr. G. E. Mulder. De wet Mulder (Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften, WAHV) is een wet die een aantal verkeersovertredingen overhevelde van strafrecht naar bestuursrecht. Haye Blaauw: ‘In het merendeel van de zaken die ik tegenkom, gaat het om mensen die vervoersmiddelen nog op hun naam hebben staan, bewust of onbewust en die de grootst mogelijke moeite hebben die kentekens van hun naam af te krijgen. Intussen blijven de boetes binnenstromen. En dat geldt ook voor het niet verzekeren van een voertuig. Dat zien ze bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer in Veendam en die geven dat door.’

maar dat je de auto niet meer hebt. Wie voet bij stuk houdt, lukt het om er vanaf te komen. Maar de meeste zijn niet zo goed in die administratieve dingen, die komen er niet uit en geven de moed op. En die boetes blijven maar komen. De mensen worden wanhopig en komen uiteindelijk ook vast te zitten. Dat zijn heel schrijnende gevallen. Voor een normale boete die niet wordt betaald staan zeven dagen. Dus tel uit je winst: twintig boetes is twintig keer zeven dagen. Met andere woorden 140 dagen vastzitten. De allergrootste problemen hebben de mensen die niet eens weten dat die boetes binnenkomen.’ Dat zijn vaak mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats, die in sommigen gevallen hun boetes zien oplopen tot over de ton. ‘Ik heb ze wel van 110.000 en 120.000 euro gehad. Die mensen zitten maanden lang in de gevangenis. Man, dat is toch te gek voor woorden. Ik heb er onlangs eentje vrij gekregen, die al meer dan 6 maanden vast zat.

Schrijnende gevallen

Starheid

En dan heb je nog de katvangers. Dat zijn mensen aan wie gevraagd wordt of een auto op hun naam mag worden gesteld. Daar krijgen ze dan misschien een paar honderd euro voor. Blaauw: ‘Dat zijn vaak mensen die niets te verliezen hebben en dat risico wel willen lopen. Maar zie dan maar eens dat kenteken weer van je naam te krijgen. Bewijs

Mr. Haye Blaauw.

Een deel van het probleem is dat het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) ook niet weet of mensen wel of niet in staat zijn te betalen. Blaauw: ‘Ik snap alleen die starre houding van ze niet. Je komt er daar niet door. Mij lijkt dat het CJIB toegankelijker zou moeten worden en bij wijze van spreken een afdeling vormt die gijzelingszaken tegen

het licht houdt en proactief nagaat of het wel redelijk is iemand te gijzelen. En laten we wel wezen, gijzelen kost ook een hoop geld en het duurt alleen maar langer voor het boetegeld binnen is. Ik spreek geregeld casemanagers die zeggen dat deze mensen niet vast horen te zitten ’ Volgens advocaat Haye Blaauw is het gewoon starheid van justitie. ‘Ze hebben het jarenlang gedaan en eerlijk gezegd moet ik zeggen dat als mensen vroeger zeiden dat ze kans liepen gegijzeld te worden, ik ook niet wist wat ik moest doen. Want je kan bij het kantongerecht niet in hoger beroep. Daar was in principe een rechtsgeldig besluit genomen, de boel zat dichtgetimmerd.’ Maar Blaauw heeft inmiddels een list bedacht. Hij daagt de Staat in een kort geding. ‘Dus ik zeg tegen de Nederlandse Staat: deze meneer of mevrouw zit op dit moment gegijzeld, maar gezien de omstandigheden is dat volstrekt onrechtmatig. Heel simpel gezegd, hij wil wel, maar hij kan niet.’ Dus Blaauw gaat er mee naar Den Haag, waar hij geen kantonrechter, maar een civiele rechter treft en die heeft niets met het strafrecht te maken.’ Blaauw vindt het ook prettig dat hij met een landsadvocaat te maken heeft, zeg maar advocaten onder elkaar. Dat is toch prettiger dan dat er een officier van justitie zit. ‘Je ziet vaak dat als je het kort geding goed in elkaar zet en je bewijst de feiten, dan krijg je

veel voor elkaar. Ik doe er meestal ook die brief van minister Opstelten aan de Tweede Kamer bij. De landsadvocaat instrueert dan het CJIB dat onder die omstandigheden meneer of mevrouw maar vrij moet komen, maar dan onder de voorwaarde dat er een betalingsregeling wordt getroffen.

omdat ze geen woon- en verblijfplaats hebben.’ Volgens Blaauw wil het LOCK eigenlijk helemaal geen gijzelingen meer, maar ‘dat weten we niet, want de aanbevelingen van het LOCK worden niet gepubliceerd.’ Het lijkt dus wel beter te gaan met dat achterwege laten van gijzelingen, maar Blaauw ziet nog wel steeds dat mensen die wat langere gevangenisstraffen hebben aansluitend gijzelingszaken voor hun kiezen krijgen. Blaauw: ‘Dat zijn zaken die ik nu veel doe. Ook voor die mensen geldt dat het volstrekt onrechtmatig is, want zeker als je gedetineerd zit en je alles kwijt bent, hoe kan je dan in vredesnaam boetes betalen? Ja, iedereen stelt zich die vraag en iedereen antwoordt: ‘Het kan niet. Stoppen met dat gijzelen.’

Geen spijt

Haye Blaauw houdt zich voor 95 procent bezig met strafrechtzaken. De civiele zaken die hij doet zijn gijzelingszaken via het kort geding. Enkele maanden geleden vertrok Blaauw (36) bij Tanger Advocaten, één van de CJIB heel streng grootste kantoren in Kennemerland. Hij Blaauw neemt waar dat er nauwelijks wilde voor zichzelf beginnen als ZZP-er nog gijzelingen worden opgelegd. Ofen trok als kostenpartner in bij Oass & ficieel is deze dwangmaatregel tegen Kasem Advocaten. Daar heeft hij geen wanbetalers nog niet van tafel, maar seconde spijt van. Ik werk nu binnen een Blaauw heeft bij navraag te horen jong team met enthousiaste advocaten gekregen ‘dat ze er in Leeuwarden en van wie er ook veel strafrecht doen. Haarlem niet meer aan doen’. Hij heeft Blaauws wieg stond in Vollenhove, in de wel gemerkt dat in veel meer gevallen Kop van Overijssel. Hij deed de middelbetalingsregelingen mogelijk zouden bare school in Leeuwarden en studeerde moeten zijn, maar in de praktijk komt straf- en civiel recht in Groningen. Hij daar weinig van terecht. Bij CJIB zijn weet dat strafrecht geen goudmijn is; ze nog steeds heel streng. Blaauw: ‘Er is de hoofdmoot van zijn werk doet hij een Landelijk Overleg van Coördinerend immers pro deo. ‘Dan had ik iets anders Kantonrechters, het LOCK. Die komen moeten gaan doen.’ op gezette tijden bijeen en die hadden Hij heeft er al de nodige grote zaken op al tijden geleden besloten dat vijftien zitten, waaronder bijvoorbeeld een zeer dagen als drukmiddel normaliter genoeg grote drugszaak waar Schipholmedewermoest zijn. Meer dagen zou niet sporen kers bij betrokken waren. Ook sleepte met de realiteit. Maar het gekke is dat er hij met 95 ordners rond over georganitoch nog kantonrechters zijn die doodseerde criminaliteit in IJmuiden, boog leuk vele malen zeven dagen hechtenis hij zich over een zaak met afslankpillen opleggen voor evenzovele boetes. En dat waar een verboden stof in zat en trad hij als advocaat op in zaken waarin dodeis vaak in strijd met dat beleid van het LOCK. Dat kan er mee te maken hebben lijke slachtoffers waren gevallen. dat mensen gewoon niet op zitting verschijnen, ook omdat ze van niks weten,

Van Appia & Van der Lee advocaten Specialisten in straf- en vreemdelingenrecht Mr Lubna Baroud 06 28 75 14 31

Mr Onno van der Lee 06 55 73 09 00 (habla español)

Mr Annelien Berends Specialist vreemdelingenrecht 06 14 82 29 99

Van Appia & Van der Lee advocaten, Overtoom 323, 1054 JL Amsterdam. Telefoon 020 53 12 999. www.vanappiavanderlee.nl, [email protected]


Motiva Amersfoort Mijn Reclassering, Maastricht Nieuwe Vrijheid, Eindhoven

PrisonLAW en de vrijwilliggers van Bonjo: een match

Jaap Brandligt Amsterdam - PrisonLAW is een Bonjo-lid dat al jaren op de ledenlijst staat, maar waar eigenlijk weinig contacten mee zijn geweest tot op heden. Jammer, maar om de een of andere reden kwamen we elkaar niet tegen, was er geen aanleiding om elkaar tegen te komen. Tot ik in het nieuws PrisonLAW in een tweetal zaken tegen kwam: die van Romano van der Dussen in Spanje en Singh in Amerika. Twee mannen die onschuldig in het gevang zitten en waarin PrisonLAW actief betrokken is. Ik toog dus naar het rode gebouw aan de Panamalaan waarin ze in Amsterdam bivakkeren en sprak daar met Babette Huberts en Wendy Jansen, twee juridische medewerkers die strafrecht hebben gedaan. De primus inter pares Rachel Imamkhan kon er helaas niet bij zijn. Aan het werk in een ver buitenland. Maar dat gaf niet, ook met Babette en Wendy was er genoeg te bespreken om PrisonLAW over het voetlicht te brengen.

Erkenning

Rachel Imamkhan is in 2005 met Prison Law begonnen. Onlangs is het tien jarig bestaan gevierd. Sinds 2012 krijgen ze subsidie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Niet voldoende om zich helemaal van te bedruipen, maar toch: het is een vorm van erkenning. In het geval van Romano van der Dussen en van Singh wordt er door crowdfunding geld opgehaald. Van de gedetineerden die geholpen worden, wordt een bijdrage van maximaal 350 euro gevraagd. Het begon in 2005 in Thailand. Maar nu is de wereld het werkterrein. De organisatie heeft een mooie en idealis-

tische doelstelling die aansluit bij wat Bonjo wil: juridisch advies verstrekken en mensenrechtenschendingen bestrijden. In de praktijk is er een hoop werk dat bestaat uit het juridisch bijstaan van gedetineerden in het buitenland en ook om binnen de daarvoor geldende procedures gedetineerden hun straf te laten uitzitten in Nederland. Soms zijn het procedures in eerste aanleg of hoger beroep, maar soms ook herzieningsprocedures.

Juridische invalshoek

Ik was benieuwd hoe PrisonLAW aan zijn klanten komt. Via de gedetineerden zelf was het eerste antwoord. Soms krijgt de organisatie ook zaken binnen via het Ministerie van Buitenlandse Zaken, soms zijn er personen die contact opnemen. Wat gaan ze doen als het contact eenmaal gelegd is? Dat is een heel rijtje: het geven van juridische informatie, contact opnemen met contactpersonen, juridische dienstverlening geven, steun voor achterblijvers en familieleden, het bijwonen van zittingen en het doen aan procesbewaring, de link zijn tussen de Nederlandse juridische opvattingen en elders, maar ook het afleggen van bezoeken aan Nederlandse gedetineerden. Altijd met een juridische invalshoek, dat wel en natuurlijk in den vreemde. Ik kom zo halverwege het gesprek met een fictief voorbeeld. Iemand opgepakt voor cocaïnesmokkel in de Dominicaanse Republiek, daarna via de DEA naar New York gebracht. Houdt zijn onschuld vol. Is veroordeeld tot 22 jaar. Kunnen jullie daar iets voor betekenen? ‘Ja, natuurlijk,’ is het antwoord. Met de VS is er een uitleveringsverdrag. Dus kan er een verzoek tot overbrenging worden ingediend.

‘De intentie moet dan wel zijn deze persoon terug te nemen en te laten resocialiseren’. Hij of zij moet wel een Nederlander zijn, binding hebben met Nederland en genoeg straf over hebben om in Nederland nog te resocialiseren.’ Zo gaat dat dus.

Gelijkgestemde achterblijvers

Ik raak bijna ondersteboven als ik hoor dat ze met de beperkte menskracht die ze hebben 170 tot 180 zaken per jaar hebben. Dat ze soms zaken moeten weigeren, omdat ze het niet aan kunnen. Gaandeweg het gesprek blijkt dat het wel handig is als de zaak bij PrisonLAW terecht komt, nog voordat de zaak echt bij de rechter ligt. Te vaak zijn zaken al heel ver onderweg en dan kan er beperkter geïntervenieerd worden. Jammer, ook al omdat ze van Prison Law redelijk afhankelijk zijn van medewerking van advocaten daar. Heel recent vertellen Babette en Wendy is er een zaak uit Kroatië binnen gekomen. In een hele vroege fase. ‘Dan kun je de cliënt vanaf het begin juridisch bijstaan, nog zoeken naar een geschikte lokale advocaat en de familie begeleiden’. Helemaal aan het eind van het gesprek komt de vraag op wat Bonjo en PrisonLAW voor elkaar kunnen betekenen. Bonjo geeft bekendheid aan PrisonLAW. Dat is een. En verder komt ons project ‘achterblijvers’ naar voren. Nogal eens hebben ze bij PrisonLAW achterblijvers die met hun handen in het haar zitten en die graag hun zorgen delen met gelijkgestemde achterblijvers. Daar kunnen de Bonjovrijwilligers handelend optreden. Zo versterken en ondersteunen onze vrijwilligers de klanten van PrisonLAW. Waarvan akte.

11 COLUMN mr. E. Hullegie en mr. C.E. Hok-A-Hin

Problemen met het CJIB? Wordt u ook gegijzeld door het CJIB in verband met openstaande verkeersboetes? Zo ja, dan zou het zo kunnen zijn dat u misschien wel wil betalen, maar daadwerkelijk niet kunt betalen. Uiteraard is dit een zeer frustrerende en benarde positie, waarin zich helaas vele gedetineerden bevinden. Wellicht kunnen wij iets voor u betekenen. Een verkeersboete overkomt iedereen wel eens. Het komt echter ook voor dat iemand meerdere verkeersboetes heeft ontvangen, maar deze echt niet kan betalen. In verband met de verhogingen die bovenop de originele boetes komen, wordt het op een gegeven moment onmogelijk om deze nog af te betalen. Een betalingsregeling zou een uitkomst kunnen bieden, maar door het CJIB wordt vaak ten onrechte medegedeeld dat er geen betalingsregeling mogelijk is, dan wel dat er eerst een aanzienlijke aanbetaling moet worden gedaan. Daarnaast zijn de bedragen waarin afbetaald zou kunnen worden vaak heel erg hoog en daardoor onhaalbaar. Het gevolg hiervan is dat afbetaling vaak uitblijft. Op enig moment kan het CJIB overgaan tot gijzeling met als doel om deze persoon tot betaling te dwingen. Door het CJIB wordt dan vaak medegedeeld dat het al te laat is om nog een regeling te treffen, dan wel wordt een regeling voorgesteld die compleet onhaalbaar is. De gijzeling zal pas worden opgeheven, nadat het verschuldigde bedrag aan het CJIB is betaald. Het probleem is alleen dat veel gedetineerden, die worden gegijzeld, daadwerkelijk niet kunnen betalen en vaak niemand hebben die een dergelijk groot bedrag wel in een keer voor hen kan betalen. De gijzeling zal in zo’n situatie het doel niet bereiken, maar kan voor de gegijzelde ernstige gevolgen hebben. Daarbij geven wij als tip mee dat het verstandig is om in een zo vroeg mogelijk stadium een betalingsregeling te treffen. Dit geldt des te meer voor een opgelegde schadevergoedingsmaatregel of ontnemingsmaatregel. Met bovengenoemde gang van zaken kan ons kantoor zich absoluut niet verenigen. Immers, gijzeling is een dwangmiddel om betaling af te dwingen. Het is niet bedoeld als straf voor het onbetaald blijven van verkeersboetes. Als sprake is van een situatie waarin de gedetineerde aantoonbaar niet kan betalen, het meerdere verkeersboetes betreft en er bijzondere persoonlijke omstandigheden zijn, zoals bijvoorbeeld de zorg voor een minderjarig kind, dan kunnen wij u wellicht een helpende hand bieden. In dergelijke situaties heeft ons kantoor namelijk reeds met succes verschillende kort gedingprocedures gestart tegen de Staat der Nederlanden. Ons is gebleken dat zodra er een kort geding procedure wordt aangekondigd, het CJIB ineens wel kan onderhandelen en er ‘ineens’ toch een mogelijkheid bestaat om een betalingsregeling te treffen, dan wel dat de inning van de verkeersboetes ‘on hold’ kan worden gezet. In die zaken werd de gegijzelde gedetineerde kort na het starten van de procedure in vrijheid gesteld. Indien u denkt dat wij iets voor u kunnen betekenen, dan kunt u uiteraard altijd telefonisch contact met ons kantoor opnemen. Maakt u zich geen zorgen over de kosten van onze rechtsbijstand. Indien u gedetineerd zit en er wordt door ons namens u een kort geding procedure gestart, dan komt u in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand (een toevoeging). Ellen Hullegie 06 18 40 50 30 (advocaat) en Chayenne Hok-A-Hin 06 42 43 04 39 (juridisch-medewerker) zijn werkzaam bij Hendrickx Vlielander van der Graaf Advocaten (030 29 00 899).

Wanhoop nabij?

XVG staat je bij!

12

Onterecht Gedetineerd, Zuidwolde Paard in Nood Brunssum PI Nieuwegein, Nieuwegein


35.000 mensen verlaten jaarlijks de bajes

Decentralisatie nazorggelden probleem voor gemeenten Vestiging Haarlem 023 531 10 77 Vestiging Amsterdam 020 41 222 51

Pillen tegen agressie Van de redactie

Den Haag - Het ministerie gaat volgend jaar in zeven Penitentiaire Inrichtingen voedingssupplementen verschaffen in een poging agressie binnen de instellingen te voorkomen. Onderzoek heeft uitgewezen, zegt het ministerie, dat gezonde voeding helpt tegen gewelddadig gedrag.

Jaap Brandligt Den Haag - Het aantal gedetineerden dat strafrechtelijk uitstroomt is gelijk aan het aantal ex-gedetineerden dat in aanmerking komt voor nazorg. In 2014 waren dat er 37.930. Daarvan waren er 35.023 man en 2.907 vrouw. Qua delinquentie zijn vrouwen toch nog steeds achterblijvers. Opvallend aan de cijfers is ongeveer 20.000 mensen maximaal 1 maand zaten. Ga je naar een jaar kijken dan stromen ruim 35.000 mensen binnen een jaar uit. Dat geeft wel een zekere rust in het denken over nazorg. Veel van deze mensen hebben nauwelijks nazorg nodig, hoewel daarover geen enkel gegeven beschikbaar is, overigens. Niet dat nazorg voor een goede re-integratie niet gewenst is. Maar gezien de diversiteit in detentieverledens zal de nazorg divers zijn, maatwerk zoals dat

zo populair heet. Dan hebben we het over de standaard dingen, bij nazorg. Wonen (een dak boven je hoofd), het oplossen van schulden, het hebben van een geldig identiteitsbewijs, in ieder geval geld en liefst geld door echt werk en een geregelde zorgverzekering. Nog steeds is het zo dat ongeveer de helft van alle (ex-)gedetineerden recidiveert en wel binnen twee jaar.

Mulder-slachtoffers

Opvallend is dat de totale uitstroom in 2014 is gestegen, rapporteert de Dienst Justitiële Inrichtingen. De bezetting van de PI’s is echter gedaald. De stijging zit in de Mulder-gijzelingen (niet betaalde verkeersboetes), maar vooral door wat heet ‘vermuldering’ van onverzekerd rijden. Dan zijn er ook nog de gijzelingen wegens niet betaalde OM-strafbeschikkingen. Vroeger kwamen er bij deze lichtere zaken rechters aan te pas. Nu doet het OM dat zelf af. Door deze ontwikkelingen is in 2014 meer dan de helft van de

nazorgkandidaten binnen drie weken weer uitgestroomd. Benieuwd hoe dit gaat als straks wellicht er voor het verblijf in de bajes mogelijk betaald moet worden. De Mulder-slachtoffers zullen toenemen. Vinden we vast een andere naam voor, maar gijzelingen vanwege CJIB-schulden zullen toenemen.

Niets aan te doen

Interessant deze cijfers. Bij Bonjo komen ondanks het feit dat er in de regionale integratiecentra vrijwilligers goed helpen bij het vinden van de weg in het oerwoud van regelingen, toch nog steeds heel veel signalen binnen dat vooral huisvesting een probleem is. En we ontdekken dat het heel moeilijk is om voor projecten, die nazorg in veel kleuren willen uitvoeren via onze vrijwilligers, er wel heel erg veel overleg met heel veel gemeenten nodig is. De decentralisatie van de nazorggelden is een probleem. We hebben dat bij justitie gemeld, maar die zeggen er niets aan te kunnen doen.

verbazen als de conclusies van de deskundigen in Wageningen relevanter zijn dan de uitkomsten van het WODC-onderzoek, die echter ook niet zo eenduidig zijn als het persbericht van het ministerie suggereert.

Kwaliteit standaardvoedsel

In de samenvatting van het onderzoek lezen we dat er ‘op een aantal agressievragenlijsten geen significante verbeteringen’ zijn gevonden en dat ‘niet zonder meer gesteld kan worden Niet dat die conclusie onomstreden dat deze studie een anti-agressief efis. Voedingswetenschappers van de Universiteit Wageningen twijfelen aan fect van voedingssupplementen heeft aangetoond’. De onderzoekers van het de uitkomst van het promotieonderzoek van Ap Zaalberg, onderzoeker bij WODC willen een vervolgonderzoek bij proefpersonen ‘waarbij agressie en het WODC. Het zou zomaar kunnen beheersmatige problematiek zeer sterk zijn dat de supplementen het gebrek aan voedingsstoffen hebben aangevuld. op de voorgrond staan’. Een beperkte doelgroep dus. En wellicht kunnen de We hebben herhaaldelijk geprobeerd onderzoekers dan ook meteen ondergreep te krijgen op de kwaliteit van zoek gaan doen naar de kwaliteit van het eten in de gevangenissen. Dat is ons niet gelukt. Maar de vele klachten het standaardvoedsel. Om te illustreren hoe dat er uitziet hierbij een foto. Uit over de kwaliteit van het voedsel zijn het leven gegrepen. er en blijven komen. Het zou ons niet


Platform Kocon Katwijk PrisonLAW Hoofddorp RESO Amsterdam

13

De inbreker Dini van het Noorden Laatst, in de stad, meende ik in de verte M. te zien. Ik had M. ooit een poosje bezocht en als hij vrij was en we kwamen elkaar toevallig tegen dan begroette hij me altijd enthousiast. Nu zag ik hem dus in de verte, en wist ik niet zeker of hij het wel was. Ik had hem zolang niet gezien. Had me vaak afgevraagd hoe het met ging. Want ik wist hoe hij worstelde met zijn verslaving, hoe hij wel wílde maar niet kón afkicken. En hetzelfde gold voor G., een van de eerste gedetineerden die ik meer dan tien jaar geleden in de gevangenis ontmoette. Hij vertelde toen dat het echt geen straf voor hem was om een poosje vast te zitten. Op tijd zijn eten te krijgen, en een douche te nemen. Beetje slapen, beetje tv kijken, beetje lezen, beetje bijkomen. Toen hij later weer vrij was en ik hem op een middag door het centrum zag lopen, herkende ik hem bijna niet. Hij zag er zo slecht uit. Een van de geestelijk verzorgers van de gevangenis vertelde me dat ze haar best had gedaan om hem in een woonvoorziening te krijgen. Maar dat was niet gelukt omdat iedereen daar clean moest zijn en dat was nu eenmaal voor hem niet mogelijk. Tegenwoordig zijn er ook woonvoorzieningen waar men op eigen kamer mag gebruiken. En hoewel het erg triest is als afkicken niet lukt, is het beter drugs- en drankverslaafden onderdak, zorg en begeleiding te bieden inplaats van rond te laten zwerven. Nu meende ik in de verte dus M. te zien. Schrikbarend mager. Was blijkbaar een poosje niet onder de zorg van een penitentiaire inrichting

geluid er weer, heel even, heel zacht. Ik hield op met mijn bezigheden en spitste mijn oren. Niets. Ik sloop naar de deur, legde mijn oor daar tegenaan. Eerst bleef het stil. Maar toen was het er weer. Ik hoorde een deur. Nu wist ik het zeker: er was iemand in huis. Eerlijk is eerlijk, doorgaans ben ik vrij kalm. In discussies, bijvoorbeeld, probeer ik netjes te luisteren naar andermans denkwijzen. Ook al stroken die totaal niet met de mijne. Een Vreemde geluiden mening moet men respecteren. En dat Als vrijwillig bezoekster vroeg ik probeer ik dan ook meestal, maar van nooit naar de reden van de detentie, ongenuanceerde meningen word ik maar vaak vertelden de mannen het ongeduldig. ‘Zeur niet, maar bedenk zelf. M. was daar niet zo duidelijk in, een passende oplossing,’ denk ik dan maar dat hoefde ook niet. Hij had iets weleens maar die gedachte uiten kan gedaan wat niet mocht en de rechter meestal niet. Want uit ervaring weet had hem daarvoor veroordeeld. Punt. ik dat er echt geen passende oplosM. hield net als ik nogal van dieren en sing uit ongenuanceerde meningen onze gesprekken gingen daar dan ook voortkomt, dat dat vaak een kwestie is vaak over. Vooral over honden raakten van veel geblaat en weinig wol. we niet gauw uitgepraat. Maar op een Ongenode gast dag vertelde ik hem dat ik die ochDoorgaans ben ik dus vrij rustig. tend geschrokken was van vreemde Maar nu was er iemand onuitgenodigd geluiden in huis. Ik was in de keuken in huis. Zonder na te denken pakte en ik meende elders in huis een deur ik het eerste het beste dat me voor te horen. En dat kon niet want ik was alleen thuis. Ik moest het me dus heb- handen kwam, en stoof met een hoog De deegrol in aanslag. 1 19-09-15 20:26ben AdvDeBonjo_Opmaak Pagina 1 verbeeld. Maar even later was het opgeheven deegroller de keuken uit. geweest. Want net als G. kwam hij altijd helemaal bij als hij weer even vast moest zitten. Het was trouwens verbazingwekkend dat hij meestal een goed humeur had. Want M. had geen leuke jeugd gehad en wellicht daardoor de troost van drugs gezocht. En daarom zat hij regelmatig vast, want scoren kost geld en als je dat niet hebt dan gaat het verkrijgen van de nodige pecunia doorgaans via illegale wegen.

Laaiend. Dat was natuurlijk dom. Ik had, inplaats van als een dolleman door het huis te rennen om met de deegroller op iemands hoofd te willen meppen, rustig het huis moeten verlaten en 112 moeten bellen. Maar dat deed ik dus niet. Daar dacht ik niet eens aan. Ik dacht volgens mij zelfs helemaal niets! Ik ging woedend met mijn deegroller door het huis. Maar er was niemand. Helemaal niemand. Een niet goed afgesloten deur, twee open raampjes en de wind hadden het geluid van een open en dichtgaande deur veroorzaakt. ‘Geen inbreker dus,’ zei ik tegen M. ‘Geen ongenode gast die in mijn kastjes en laatjes rommelde. Je kunt je vast wel voorstellen hoe opgelucht ik was. ‘Ja,’ zei M. En verder zei hij niks. Pas toen realiseerde ik me dat hij door zijn verslaving een veelpleger was en wellicht ervaringsdeskundig op het gebied van insluipen en/of inbreken. Ik begon dus maar gauw over iets anders, en daar ging hij gretig op in. De moraal van dit verhaal? Die is er niet, net zoals er geen inbreker was. Er was wél verwarring. Omdat ik blijkbaar in staat was om zonder

nadenken met een deegroller iemand te lijf te gaan. Maar zeker weten doe ik dat niet. Want misschien zou ik, als ik oog in oog met zo’n inbreker zou staan, mijn verstand weer terug krijgen. En zou ik even denken aan M. die ik nooit of te nimmer een haar zou willen krenken. Of aan G. die ik toch ook niet met een hersenschudding het ziekenhuis zou willen in slaan. Zou ik dat dan met iemand anders wel kunnen? Ik hoop van niet. En ik denk het eigenlijk ook niet.

Dini van het Noorden.

14

Straat Consulaat Den Haag Den Haag St. Bureau Maatschappelijk Herstel & Rehabilitatie, Den Haag Steunpunt Gevangenispastoraat, Amsterdam


Advocaten bij politieverhoor

COLUMN David Penn

Wat is de invloed van advocaten en camera’s in verhoorkamer?

Kijken in de ziel van een rechter

Jacques Smeets

(door de ogen van een advocaat)

Nadat ik op een zitting mijn pleidooi heb gevoerd, blijft het nog even spannend wat de uitkomst van de zaak zal zijn. Aan de rechter is dat zelden af te zien; wat dat betreft zijn rechters net sfinxen. Ze laten zelden blijken hoe de argumenten vallen; dat lees je vaak pas in het vonnis. Ook daarom was het voor mij als advocaat boeiend om de laatste serie tv-interviews van ’Kijken in de ziel: de rechter’ te zien. Een mooie gelegenheid om de gedachtegangen en beweegredenen van de rechters eens goed op mij te laten inwerken. Uit de serie kwam duidelijk naar voren dat er bij de rechter een duidelijk spanningsveld is tussen de ratio en intuïtie. Dit blijkt bijvoorbeeld uit uitspraken als : ’Intuïtie bepaalt hoe mensen in hun rationele afwegingen staan’(Diemer); ’Het is nooit een excuus dat je zegt dat je de wet hebt gevolgd’(Visser); ’Als je een dossier leest heb je al een beeld van de zaak, zo simpel is dat. Je gaat niet onbevooroordeeld naar de zitting toe’ (Moors), ’ Ik weet niet of je een tunnelvisie kan voorkomen,’(Van Rens).’ Deze uitspraken bevestigen dat rechtspraak mensenwerk is. Dit betekent ook dat onpartijdige rechtspraak geen vanzelfsprekendheid is. Rechters moeten zich kennelijk niet zelden over bepaalde vooroordelen heen zetten, alvorens zij tot een beslissing komen. Dit zal echter niet altijd even gemakkelijk gaan en het zal voorkomen dat vanuit de intuïtie wordt geredeneerd naar een uiteindelijk rationele beslissing. Maar wat als die intuïtie de rechter op het verkeerde been heeft gezet? Een rechterlijke vergissing of dwaling kan het gevolg zijn. De intuïtie van de rechter is in ieder geval een factor in het proces waar de advocaat in zijn voorbereiding rekening mee moet houden. Zijn presentatie, alsmede die van de cliënt, kan richtinggevend zijn voor de rechter bij zijn beoordeling. Of een verhaal overtuigt, kan mede afhangen hoe naturel het wordt gebracht. Rechters zullen immers een ongekunsteld verhaal eerder associëren met een oprecht betoog dan een geforceerd verhaal. Een consistent verhaal is enorm belangrijk. Zelfs de verzorging van de pleitnota kan meehelpen. Net zoals de keuze voor de steunbetuigers in de zaal en de manier waarop vanaf de tribune uiting aan die steun wordt gegeven. Tal van details kunnen dus het verschil maken tussen winnen en verliezen. Redenen temeer om ook het vak van advocaat bijzonder boeiend te vinden.

Mr. D.M. Penn Advocaat bij Penn Bakker Advocaten, 06 29 17 91 98.

Elsloo - Binnenkort zal het wettelijk geregeld zijn dat bij elk politieverhoor de advocaat naast de verdachte moet zitten, vragen mag stellen en opmerkingen mag maken en vooral de verdachte op zijn of haar zwijgrecht kan wijzen. Voormalig minister Ivo Opstelten en staatssecretaris Fred Teeven maakten daartoe in 2013 een wetsvoorstel, dat langzaam body begint te krijgen. De soep zal wel niet zo heet worden gegeten als zij wordt opgediend. Ik ben in het concept ‘Besluit inrichting en orde politieverhoor’ gedoken, zoals dat door de bewindslieden werd geschreven. Daaruit blijkt dat de verhorende ambtenaar de leiding heeft over het verhoor en de orde bepaalt binnen het verhoor en in de verhoorruimte. De raadsman mag aan het begin en aan het einde van het verhoor opmerkingen maken. Tussendoor mag hij wel vragen om een time-out, om met zijn cliënt te overleggen, opmerken dat de verdachte een vraag niet begrijpt en hij mag de rechercheur wijzen op de plicht om cautie te geven aan de verdachte (wijzen op diens zwijgrecht).

Conflicten

In het besluit staan ook een paar vage regels. Bijvoorbeeld, dat de raadsman mag opmerken dat de fysieke en psychische toestand van de verdachte zodanig is, dat deze van invloed is op het verhoor. Ik vraag me af in hoeverre een advocaat de psychische toestand van de verdachte kan inschatten. Verder mag de raadsman geen onredelijk gebruik maken van zijn bevoegdheden. Wat is redelijk of niet? Het zijn opmerkingen die voor allerlei uitleg vatbaar zijn. Opvallend in dit besluit is de regel dat de raadsman zelfs uit de verhoorkamer mag worden verwijderd, als hij zich niet houdt aan de regels en bevoegdheden. Voor die actie zal wel eerst de hulp in moeten worden geroepen van een hulpofficier van justitie. Al met al een besluit waarvan ik als ervaringsdeskundige zeg dat het tot veel jurisprudentie zal gaan leiden en waarschijnlijk tot conflicten tussen advocaat en politie. Want, de advocaat zal proberen zich een definitieve plek en rol te vergaren in de verhoorkamer,

terwijl de politie er alles aan zal doen om te voorkomen dat de advocaat het verhoor zal frustreren of proberen de plaats van de verdachte in te nemen.

Graag praten

Sommige verdachten, vooral de doorgewinterde zware crimineel, zal zich het zwijgen laten opleggen. Niet door de politie, niet door zichzelf, maar door de advocaat. In mijn bijna twaalf recherchejaren heb ik vele honderden verdachten verhoord. Daarbij is nooit één advocaat aanwezig geweest. Opvallend was dat verdachten bijna allemaal heel graag wilden praten, maar omdat ze bij een bekentenis uiteindelijk een gevangenisstraf riskeerden, onttrokken ze zich vaak in eerste instantie al snel aan de verantwoordelijkheid voor hun daden. Wanneer zich een verdachte beriep op het zwijgrecht, dan vroeg ik waarom ze dat deden. Ik kreeg steevast het antwoord: ‘Dat heeft mijn advocaat mij opgedragen.’ Dan vroeg ik wie er eigenlijk werd verdacht, hij of de advocaat. Meestal begreep de verdachte dan waar het om ging en vertelde hij, meestal met een soort opluchting, zijn verhaal. Ik had vrij snel door wanneer een verdachte gewetenswroegingen kreeg. Slechts in een paar gevallen hield de verdachte stijf zijn mond, maar het ging dan wel om doorgewinterde criminelen.

Bepaalde spanning

Ik ben zeer benieuwd of de uitvoering van het besluit in deze vorm lang stand houdt. De vraag is ook wat voor invloed advocaten en camera’s in de verhoorkamer zullen hebben op de rechercheur en de verdachte. Dat is van tevoren nooit precies in te schatten. Het enige doel van het verhoor is waarheidsvinding en dat is de taak van

de politie, niet die van de advocaat en de verdachte. In een verhoorkamer heerst altijd een bepaalde spanning, zeker als het gaat om levensdelicten. Logisch, de politie is op zoek naar de waarheid, een bekentenis en aanvullende aanwijzingen voor de bewijslevering. De verdachte wil, met hulp van de advocaat, ontkomen aan straf en proberen zo snel mogelijk vrij te komen. Intussen moet de politie ook rekening houden met het belang van het slachtoffer, de aangever en getuige. Live registratie van het verhoor zal de spontaniteit van de partijen altijd beïnvloeden, positief of negatief. Ik heb deze ontwikkeling niet meer hoeven mee te maken. Ik vermoed dat ik mij veel te veel zou gaan voorbereiden op de aanwezigheid van de raadsman. Wellicht zou ik mijn vragen gaan aanpassen, terwijl dat juist niet de bedoeling moet zijn. Het voorbereiden van een verhoor is voor de rechercheur een lang en intensief werk en de verhoren in zware zaken duren meestal vele uren en soms dagen of nog langer. De vraag is of een advocaat zo lang aanwezig kan zijn. De rechercheur zal met veel geduld proberen het vertrouwen te winnen van de verdachte, zodat deze uiteindelijk gaat praten over de strafbare feiten. Al met al een ontwikkeling die niet in het voordeel is van politie en slachtoffers. Ik vraag me af in hoeverre de twee voormalige bewindslieden dáár over hebben nagedacht. Zij waren toch bij uitstek dé crimefighters, nietwaar? Of hun opvolgers Van der Steur en Dijkhoff er wel over zullen nadenken, waag ik te betwijfelen. Misschien zitten er weer andere bewindslieden als de wet in werking treedt. Jacques Smeets is oud-politieman / www.deblauwediender.nl

’ALWAYS LOOKING FOR A WAY OUT’ Mr. M.J. VAN ESSEN STRAFPLEITER

KORVER & VAN ESSEN ADVOCATEN | LAWYERS Herengracht 462 1017 CA Amsterdam Telefoon +31 (0)20 535 75 65 Mobiel +31(0)6 54 76 09 89 Mail [email protected] www.korver-vanessen.nl www.vanessen-strafrechtadvocaat.nl

Stichting Duurzame bewustwording, Asten Stichting Eigen Kracht Centrale, Zwolle Stichting Juradi


ZWIJGRECHT

15 COLUMN Mark Teurlings

Taal uit de Zaal 1

Ga niet zingen als een nachtegaal.

Sjoerd van Berge Henegouwen

bekentenis alsook een ontkenning kunnen meewerken aan een veroordeling. Ja, je leest het goed, ook een Haarlem - Iedere verdachte heeft ontkenning kan meewerken aan het het recht om te zwijgen. In de wet bewijs dat jij het strafbare feit hebt staat zelfs dat de politie jou vooraf gepleegd. Het moet dan gaan om een moet vertellen dat je het recht hebt zogenaamde ‘kennelijke leugen’. Dat om vragen niet te beantwoorden. wil zeggen dat je iets verteld hebt dat Meestal geschiedt dat in de trant aantoonbaar niet kan kloppen, bijvan: ‘Je hoeft natuurlijk geen antvoorbeeld een onjuist alibi. De rechter woord te geven, maar we beginnen mag dan uit jouw leugen afleiden dat met wat vragen over je persoonje het feit toch gepleegd hebt. Vaak lijke omstandigheden.’ zie je dat de politie erg hun best doet om aan te tonen dat de ontkennende Tegenwoordig hebben de meeste ververdachte gejokt heeft. Langs de weg dachten in serieuze zaken voorafgaand van de ‘kennelijke leugen’ kunnen ze aan het verhoor een advocaat gesproiemand dan toch veroordeeld krijgen. ken. Het hangt vervolgens van de ver- Ook als je oprecht niets gedaan hebt, dachte af, maar ook van de advocaat, is het risicovol om te gaan verklaren. of de verdachte zich vervolgens ook Dat geldt zeker als het een gebeurtenis echt op zijn zwijgrecht gaat beroepen. van al wat langer geleden betreft of als het ging om een avond waarop je wat ‘Kennelijke leugen’ gedronken had. Onbewust haal je twee Waarom is er een zwijgrecht? Niemand dagen door elkaar of vergis je je in de hoeft aan zijn eigen veroordeling mee juiste volgorde der dingen. De politie te werken. Dat is in internationale schrijft het vervolgens net iets expliverdragen zo geregeld. Zowel een cieter op en zie daar: jouw onschuldige ontkenning wordt opeens een ‘kennelijke leugen’ en kan als bewijs tegen je gebruikt worden. Daarom adviseren de meeste advocaten hun cliënten om in de fase van het politieverhoor toch maar vooral te zwijgen.

Nachtegaal

Sjoerd van Berge Henegouwen.

Het geven van dat advies kan op verschillende manieren. Een advocaat kan kort en goed uitleggen dat het verstandig is om nu maar ‘even de kiezen stevig op elkaar te houden’. Allemaal leuk en aardig, maar de kans is groot dat de verdachte binnen de kortste

Slijters Van der Horst

keren alsnog doorslaat en gaat zingen als een nachtegaal met grote gevolgen voor zijn strafzaak. Een goede advocaat neemt de tijd om de verdachte uit te leggen wat echte verhoordruk is en hoe de politie daar subtiel mee begint. Hij bereidt de verdachte voor op alle rollenspellen tijdens het verhoor. Hij waarschuwt de verdachte voor de wig die de politie tussen hem en zijn cliënt zal willen drijven: ‘Als je gaat zwijgen, blijf je langer zitten en dan verdient je advocaat meer geld.’ Ook waarschuwt hij zijn cliënt voor de zogenaamde informele gesprekjes tijdens een ritje in de politieauto, na afloop van het verhoor als de laptop al dicht is of als hij samen met ome agent terug naar zijn cel loopt. Ook van die gesprekjes wordt gewoon een procesverbaal opgemaakt. Kortom, een goede advocaat zorgt ervoor dat een verdachte ook daadwerkelijk mentaal in staat is om zijn recht om te zwijgen uit te oefenen. Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen. Zo hebben advocaten de neiging om in sommige situaties waarin cliënt vertelt dat er sprake was van zelfverdediging (noodweer) hem of haar toch te laten verklaren. In die uitzonderlijke gevallen wordt de verdachte er juist op gewezen dat hij het recht heeft om zijn verklaring in zijn eigen woorden op papier te krijgen. Ook dat staat in de wet. In dat geval worden de gebeurtenissen nauwgezet doorgenomen en wordt de cliënt aangegeven waarop hij moet letten als zijn verklaring op papier wordt gezet.

Door de jaren heen is het me opgevallen dat veel mensen in de rechtszaal soms erg grappige vergissingen maken. In de zaal is dat geen enkel probleem. Wanneer mensen een fout maken wordt er niet gelachen, behoudens een doodenkele keer, en wordt er met respect naar iemand geluisterd. Dat neemt niet weg dat het grappig kan zijn. Met respect uiteraard. Ik heb er een boek over geschreven. In de vorige Bonjo werd er al aandacht aan besteed en werd toegezegd dat ik twee boekjes zou verloten onder inzenders van grappige blunders of taalversprekingen naar mijn mailadres [email protected] of kantooradres Willemsparkweg 193, 1071 HA Amsterdam. Ik heb wel wat binnen gekregen, onder meer een gedicht/rijmpje, maar nog niet echt de grappige blunder/verspreking die een boekje verdient. Dus klim in de pen of als het mogelijk is de achter de pc en stuur wat leuks aan me. Een paar kleine voorbeelden uit het boekje noem ik in deze column. Zo stond ik een jongeman bij, Hans. Hans kan soms, zonder dat hij het voelt aankomen, opeens erg agressief worden. Nu had Hans op straat een vrouw aangevallen omdat zij met haar fiets naar zijn mening niet snel genoeg aan de kant ging voor zijn scooter. Hans had wel spijt, maar vond wel dat het allemaal enorm werd opgeklopt. Ik sta Hans bij in het beroep bij het Gerechtshof. Hans liet in onvervalst plat Amsterdams merken hoe boos hij was op de agenten en de politie in het algemeen. De rechters van het hof (raadsheren genoemd) wiebelden zichtbaar ongemakkelijk op hun stoelen. Ze bespeurden geen enkele spijt. ‘Hun willen mij altijd hebben,’ riep Hans uit. En hij vervolgt over de politie: ‘Als ik bij de garages sta bij ons huis zitten hun altijd te kijken en wachten hun tot ze me op iets kunnen pakken.’ De oudste raadsheer was zichtbaar geïrriteerd en liep wat rood aan bij het verhaal van Hans. Hij deed nog een poging zich te beheersen en vroeg Hans: ‘Maar denkt u niet dat er ook een oorzaak bij uzelf moet worden gezocht?’ Hans werd nog bozer en liet zijn agressiviteit duidelijk zien in de zaal. ‘Als hun niet altijd zo op mijn huid zitten is er niets aan de hand. Hun zijn altijd met me bezig. Het ligt niet aan mij, maar jullie moeten bij hunnie zijn!’ De oudste raadsheer had het nu tientallen keren aangehoord en kon zich niet meer beheersen: ‘Is het niet hullie?’ vroeg hij op scherpe toon. De voorzitter schoot in de lach en de anderen aan de tafel konden hun lach ook niet meer bedwingen. De lach werkte aanstekelijk en hield even aan. Ik begreep de grap, maar bleef uiteraard strak voor me uit kijken. Hans draaide zich naar mij en zei: ‘Ik snap hunnie niet!’ Leuk was ook een rechter die verkeert in de veronderstelling dat hij de verdachte eerder heeft gezien, maar hem niet kan plaatsen. ’Waar kan ik u anders eerder hebben gezien,’ vroeg de rechter. De man antwoordt met een glimlach: ‘Ik ben portier bij een parenclub meneer.’ Mark Teurlings, Straf- en echtscheidingsadvocaat

Sjoerd van Berge Henegouwen is strafrechtadvocaat te Maastricht

EXPERTISE IN STRAFRECHT

dvocaten

TEURLINGS & ELLENS

V

A D V O C AT E N

voor al uw strafzaken Mr. Anique Slijters

Mr. Ronald van der Horst

Mr. Jill Verstegen

Franz Zieglerstraat 16 1087 HN Amsterdam - 020 221 43 35 - www.slijtersvanderhorst.nl

Willemsparkweg 193 1071 HA Amsterdam T 020 420 14 75 [email protected] www.teurlingsellens.nl

Stichting Moria, Nijmegen Stichting Profor, Amsterdam Stichtig Tijdelijk Eigen Kamer (STEK) Amsterdam

16


Faseren gunst of sprookje?

Bellen naar Marokko duur in Lelystad

Op een verantwoorde manier terugkeren in de maatschappij.

Derk Vosgezang

(binnen de muren) projecten van ‘Reflector’ en ‘Kiezen voor Verandering’ Amsterdam - Kortgeleden nog bedoelt. Met de vrijwillig verplichte binnen de muren heb ik een artikel Reflector kan men zichzelf ‘spiegegeschreven over faseren. Inmiddels len’ om te zien welke problemen men loop ik weer buiten met een enkel- eventueel heeft en welke leefgebieden band en heb ik weer contact met aandacht en zorg (cursus/sen) van de ‘echte’ maatschappij. Daarom overheidswege behoeven. Het viel mij heb ik mijn artikel snel verscheurd, binnen al op dat gedetineerden snel want de realiteit blijkt anders dan leren van elkaar. de waan in de gevangenissen. Van het andere theoretische hulpverleningstraject Kiezen voor Verandering Uit een oud nieuwsbericht van de heb ik veel geleerd. Wat is belangrijk Rijksoverheid van juli 2013 citeer als ik straks weer buiten ben? Een dak ik letterlijk: ‘Externe vrijheden voor boven mijn hoofd. Inschrijven bij Wogedetineerden, zoals het penitentiair ningnet of andere woningcorporatie en programma en het penitentiair verlof, hup je hebt een dak boven je hoofd. gaan verdwijnen. Alleen het incidenteel verlof blijft gehandhaafd. Daarmee Wat heb je nog meer nodig? Werk. Inschrijven bij Dienst Werk en Inkomen komt een einde aan de zogeheten (DWI), voordat je het weet heb je detentiefasering met half en open een mooie baan. Problemen met het kampen. In plaats daarvan kunnen verkrijgen van een Verklaring Omtrent gedetineerden in aanmerking komen Gedrag? Een briefje naar Justis en de voor elektronische detentie’. verklaring is al bijna onderweg. Hoe

Spiegelen

moeilijk kan het zijn?

Aandachtsgebieden

De praktische kant van de Kies voor Verandering leer je op je afdeling en heeft hele andere aandachtsgebieden. Je komt groen binnen en voordat je het weet ben je een pro. Ik dwaal af. Wat blijft er over? Om eerlijk te zijn moet ik zeggen: érg weinig. Algemeen verlof en Elektronische Detentie. Voor algemeen verlof komen in aanmerking: definitief tot vrijheidsstraf veroordeelde gedetineerden en voorlopig gehechten die al wel zijn veroordeeld, maar voor wie het eindvonnis nog niet vaststaat wegens hoger beroep of cassatie. Een gedetineerde komt in aanmerking voor algemeen verlof wanneer hij tenminste één derde van de al dan niet onherroepelijk en onvoorwaardelijk opgelegde straf heeft ondergaan én zijn strafrestant nog ten minste drie maanden en ten hoogste een jaar bedraagt.

Van de redactie Amsterdam - We hebben contacten gelegd met de communicatiemedewerker van de PI Lelystad. Het ging over een mededeling die we van een advocaat doorkregen. Bellen naar Marokko kost in Lelystad zestig cent per minuut. Elders kost het 38 cent. Dat was al in juni deze mededeling. Wij zijn dit feit gaan checken in Lelystad. Uiteraard. De PI Lelystad kan ons niet berichten

hoe dat komt, waar dat vandaan komt en wie verantwoordelijk is voor dit feit. Nu al drie maanden niet. Dan houdt het op. Dus berichten we dit merkwaardige feit. Een andere mededeling van dezelfde advocaat dat de directie weigert een tarievenlijst voor het telefoneren aan de gedetineerden te verstrekken, dit wordt overigens door de directie ontkend. Dat kon de PI na hoor daar als wederhoor wel vertellen.

Nieuw initiatief hulp achterblijvers in Noord-Holland

Nog een letterlijk overgenomen stukje uit het nieuwsbericht dat voor velen belangrijk zal zijn: ‘Verder komt er voor gedetineerden die onvoldoende meewerken aan de voorbereiding op terugkeer in de samenleving, de mogelijkheid van uit- of afstel van hun voorwaardelijke invrijheidstelling’. Als ik mij als ervaringsdeskundige afvraag, waar dat meewerken aan de voorbereiding op terugkeer in de samenleving uit bestaat, dan vermoed ik dat men hiermee de gesubsidieerde intramurale

Staand vlnr: Toon Walravens van Zorg en Advies, Frans Douw, directeur PI Heer-

hugowaard en Lütfiye Demir-Karatas, medewerker van Zorg en Advies. Een kunstwerk, tekening, Zittend vlnr: Jeroen Korthals van de gemeente Hoorn, Jaap Brandligt, directeur songtekst of gedicht Bonjo en Ingrid Herders, manager De Wering. gemaakt? Stuur het op naar Bonjo. waard actief zijn, worden door Toon Een grote kans dat het in Van de redactie Walraven en zijn collega’s geschoold de krant komt.

Marcel Heuvelmans, oud politieman en ruim 20 jaar strafrechtadvocaat.

HEUVELMANS ADVOCATEN

Heuvelmans Advocaten Burg. van Rijnsingel 15 5913 AN Venlo Tel. 077 39 82 100 Fax 077 35 13 166 www.heuvelmansadvocaten.nl

Postbus 10109 1001 EC Amsterdam

Hoorn - Er bloeit een mooi initiatief in Noord Holland. De gemeente Hoorn, de PI in Heerhugowaard, Walravens van Zorg en Advies, De Wering (voor zorg en welzijn) en Bonjo hebben de handen ineengeslagen. Vrijwilligers van De Wering, vrijwilligers die nu al in de PI Heerhugo-

om achterblijvers op te vangen. De gemeente Hoorn zorgt voor een mooi netwerk om achterblijvers te signaleren en te begeleiden, Bonjo zorgt voor inhoudelijke inbreng en financiën. De scholing is ook open voor anderen die de eerste scholing gemist hebben.

Stichting Visie R, Lisse Stichting Vrouwen en Welzijn, Geleen Stidag, Zwolle


Fysieke biebs maken mogelijk plaats voor digitale

Op cel met een E-reader

17 Advokatenkollektief Rotterdam Gespecialiseerd in bescherming van burgers tegen de overheid De beste advocaten voor strafrecht en detentierecht Martin Iwema Reinier Feiner Katja Logtenberg

telefoon 010 465 09 66 [email protected] www.advokatenkollektief.com

Twee gevallen tonen duidelijk aan:

Selectiefunctionarissen nemen rare besluiten Jaap Brandligt

Digitale bibliotheken.

Elsemiek van der Hooft Amsterdam - Schrijver Özcan Akyol uitte zijn zorgen over het mogelijke sluiten van bajesbibliotheken in een opiniestuk in de Volkskrant. Hij schreef dit artikel naar aanleiding van een brief van een medewerkster uit een Penitentiaire Inrichting die van haar leiding te horen had gekregen dat de bibliotheek in haar complex zou gaan sluiten. Akyol noemt deze beslissing ‘onbeschaafd’ en ‘oerdom’. Het mogelijk sluiten van de bibliotheken zal, volgens hem, ten gevolge hebben dat er beknot wordt op de culturele ontwikkeling van gedetineerden. Daarnaast zullen gedetineerden in een nog groter isolement terechtkomen. Het eerste, de culturele beknotting, valt echter nog te bezien. Directeur Angeline van Dijk van het Gevange-

niswezen zegt namelijk dat Akyol zich geen enkele zorgen hoeft te maken over de toegang van gedetineerden tot literatuur, aangezien de ‘fysieke’ bibliotheken in dat geval zullen worden vervangen door digitale bibliotheken. Waarschijnlijk zal gewerkt worden met E-readers, waar boeken digitaal op kunnen worden ingeladen. Hierdoor krijgen gedetineerden naar verwachting juist een groter aanbod aan literatuur. Fysieke boeken behoeven namelijk ook een fysieke plek; een digitale bibliotheek kan daarentegen van grote omvang zijn.

Machiavelli

Vraag blijft wel, of Van Dijk ook heeft gekeken naar wat voor soort boeken door gedetineerden worden gelezen. De bibliothecarissen van de Bijlmerbajes gaven namelijk begin dit jaar in het Parool aan dat gedacht moet worden aan boeken als het Bajesboek en boeken van en over Machiavelli.

De laatste schrijver zal u waarschijnlijk ietwat verbazen. Dat er interesse is in Machiavelli, komt doordat rapper 2Pac in de gevangenis ‘Il Principe’ had gelezen en zich ‘Makaveli’ was gaan noemen. Machiavelli op een E-reader, het klinkt mij wat gek in de oren. Ik denk dan ook dat velen het met mij eens zijn, als ik zeg dat er niks gaat boven een papieren boek. Wat betreft het tweede, het nog groter wordende isolement, vrees ik dat de zorgen van Akyol meer dan terecht zijn. Zo worden in de Bijlmerbajes gedetineerden in groepjes gehaald en gebracht door bewaarders. Ze ‘moeten’ minstens drie kwartier wachten tot zij weer weg kunnen. In de tussentijd zoeken zij boeken uit, lezen zij de krant en spelen zij een potje schaak met medegedetineerden. Van Dijk geeft aan dat reïntegratiecentra de functie van de bibliotheken als sociale ontmoetingsplaats zullen overnemen, maar een cultureel uitje van minstens drie kwartier zal er dus niet meer inzitten. Reïntegratiecentra zullen naar mijn mening geheel andere sociale ontmoetingsplaatsen gaan vormen, aangezien zij er voor de nodige ondersteuning en begeleiding zijn en niet voor een goed boek of een potje schaak. In het geval de fysieke bibliotheken in 2017 plaats gaan maken voor digitale bibliotheken, horen wij graag, tegen die tijd, hoe gedetineerden deze verandering ervaren. Elsemiek van der Hooft is voorzitter Juridisch Spreekuur Gedetineerden.

Ruimtevreters.

• ONDERTOEZICHTSTELLING • UITHUISPLAATSING

Zij treedt op in het gehele land, ook op basis van toevoeging (pro deo).

073 8200 953

www.advocatenkantoorvangorkum.nl

Somberder

Een Belg. Woont al zeven jaar in Nederland, in Brabant. Is afgestraft. Komt in Vught terecht. Een ideale plek omdat hij dan mooi in de buurt van zijn sociale omgeving zit. Een voorstel om in Heerhugowaard te faseren, wijst We hebben het over een Albanees. Hij hij af. Te ver weg van zijn sociale omgeving. Liever niet faseren dan zo wordt verdacht van een liquidatie in ver weg zitten. Maar hij is helaas een Amsterdam West. Komt terecht op de jaar tekort in Nederland en wordt dus PI Schiphol. De selectiefunctionaris tot ongewenst vreemdeling verklaard. plaatst hem op een moment over naar Ter Apel. Albanees, immers en dus Ter Is hier geen acht, maar zeven jaar . Het bezwaar tegen de ongewenstverApel. Maar daar zit ook familie van klaring loopt overigens nog. Opeens de dode uit Amsterdam West evenals wordt besloten dat hij naar Ter Apel andere Albanezen. In de kring van Albanezen is bloedwraak zeer actueel. moet. Want daar zitten de ongewenste Bij de intake in Ter Apel krijgt betrok- vreemdelingen. Een einde aan zijn sociale omgeving. Maar dat maakt niet kene te horen dat er meer mensen van uit. De selectiefunctionaris die vanuit de groep zitten die niet echt van hem het verre Den Haag beslist op zuiver houden. Hij krijgt vrijwel meteen een formeel bureaucratische gronden klap voor zijn hersens en moet ter verdwijnt. Die taak gaat naar de PI’s bescherming van hem de ISO in. zelf. Te voorzien per 1 januari 2016. De advocaat had de selectiefunctioGezien de beide cases moeten we daar naris op het te verwachten probleem misschien blij mee zijn. Wat we weten gewezen. Jammer dan, de briefinhoud van de overbelasting van de casemanawas kort en goed: ‘U gaat naar Ter gers, want die zullen vast en zeker een Apel’. Het transport was al geregeld. Gegeven de dreigende omstandigheden rol gaan spelen, maakt me toch wat in Ter Apel kwam betrokkene in Over- somberder.

Dreigende omstandigheden door overplaatsing

Ton Koot

mr. J.M.C. van Gorkum is gespecialiseerd in Jeugdrecht en heeft jarenlange ervaring met zaken betreffende: • OMGANG • ERKENNING • GEZAG

Breda - Op een regenachtige vrijdag sprak ik met advocaat Jan Sneep. De aanleiding voor het gesprek was het functioneren van de selectiefunctionarissen. Een interessant gesprek dat uitsluitend ging over het plaatsingsgedrag van selectiefunctionarissen. Ik geef het gesprek weer in twee cases. Twee cases die Sneep in twee weken tegen kwam. Niet dat het altijd zo frequent voorkomt, maar toch.

loon terecht. Maar helaas: de selectiefunctionaris wilde hem per se in Ter Apel hebben. Aldus geschiedde. Een nieuw bezwaar dus. En een nieuwe beslissing: toch Overloon. Betrokkene is trouwens in hoger beroep, en is dus nog niet onherroepelijk veroordeeld.

forensisch maatschappelijk werk

BEL BONJO GRATIS!

0800 3334446

Voor uw (voorlichtings) rapport • veel ervaring en vaak goed resultaat • kosten: op basis van 40 euro per uur • rapport snel beschikbaar T 0519 33 23 83 M 06 43 17 16 67 [email protected] www.tonkootfmw.nl

Sur-Ant bezoekersgroep Almere Themis Monchique (P) Total Training Service (TTS) Breda

18

COLUMN Michelle Wezepoel

Opbouwen van (verlof)vrijheden in ernstige (zeden)zaken Vrijwel elke gedetineerde van een ernstig (zeden)feit, kampt met negatieve adviezen van politie of OM. Deze adviezen worden vaak ten onrechte door de Inrichting of selectiefunctionaris overgenomen. Doorgaans zijn deze negatieve adviezen niet alleen slecht onderbouwd, maar ook in strijd met de visie van de RSJ. Wat kun je hiertegen doen? Het loont allereerst om een specialistische advocaat in de arm te nemen die tegen deze herhaaldelijke negatieve (verlof of detentiefaserings)adviezen, gemotiveerd in beklag of beroep kan gaan. Slechts een beperkt aantal advocaten draagt daadwerkelijk de benodigde kennis van jurisprudentie om effectieve bijstand te verlenen. De RSJ heeft over het weigeren van verlof uitgemaakt, dat naarmate de VI-datum nadert, er een (resocialisatie)opdracht voor de overheid is weggelegd om de gedetineerde voor te bereiden op zijn terugkeer in de maatschappij. Er dienen daarbij zekere risico’s te worden genomen, zélfs als iemand een lange gevangenisstraf heeft uitgezeten voor een ernstig delict. Ook de maatschappij heeft er uiteindelijk baat bij dat een ingeslotene goed voorbereid terugkeert. Vrijheden dienen dan ook te worden opgebouwd. Hoe slechter de voorbereiding, des te groter de kans op recidive. Daar komt bij dat vele gestelde “risico’s” bij verlof kunnen worden ondervangen met bijzondere voorwaarden (gebieds- of contactverbod), hetgeen de voorkeur verdient. Bij weigering van verlof ligt de bewijslast – gebaseerd op concrete feiten en omstandigheden – bij justitie. Doe daar je voordeel mee. De beslissende instantie mag van de RSJ immers geen genoegen nemen met slecht onderbouwde adviezen met vaagheden erin. Bij gebreke hiervan, en als je advocaat de aangedragen argumenten gemotiveerd betwist, neemt de kans op een positief resultaat toe. De enkele verwachting dat een ingeslotene op verlof maatschappelijke onrust kán veroorzaken, of het feit dat de ingeslotene een ernstig delict heeft gepleegd, is volgens de RSJ niet voldoende voor een weigering. Algemene stellingen, bijvoorbeeld dat aan een bepaald soort zedendelinquenten geen verlof wordt verleend, zijn evenmin toelaatbaar. De ernst van het delict en de daardoor veroorzaakte maatschappelijke onrust is al door de strafrechter in zijn strafmaat meegewogen. De tenuitvoerleggende instantie moet dit niet nog eens dunnetjes willen overdoen. Dit gebeurt in de praktijk helaas regelmatig als er geen actie wordt ondernomen. De meeste advocaten blijven na het gewezen strafvonnis of arrest helaas stilzitten, of laten cliënten tijdens de detentiefase aan hun lot over. Een actieve advocaat tijdens de detentiefasering is goud waard! Weerlegging kan als volgt plaatsvinden. Voor het etiket “vluchtgevaarlijk” is volgens de RSJ van belang hoe lang geleden een ontvluchting plaatsvond en of het wel om ontvluchting ging of om (te laat) terugkeren van verlof. Tijdsverloop werkt hierbij in het voordeel van de ingeslotene. Ook vage informatie van de politie over een verlofadres, moet bij betwisting van de betrouwbaarheid worden onderzocht. ”Het adres staat niet gunstig bekend” is een onvoldoende onderbouwing van een weigeringsbeslissing voor verlof. Een openstaande strafzaak, is op zichzelf ook onvoldoende om verlof te weigeren. Men mag geen voorschot nemen op een mogelijk negatieve uitkomst. Als het daadwerkelijk een zware zaak zou betreffen, zou de gedetineerde hiervoor immers wel in voorlopige hechtenis zitten. Het te lang duren voordat de Reclassering een Risc-analyse afneemt, of het feit dat een behandeling of TR nog niet is opgestart, mag niet aan de gedetineerde worden tegengeworpen. De moraal van dit verhaal: begin met het opbouwen van je vrijheden, door het gemotiveerd betwisten en weerleggen van door justitie aangevoerde vaagheden! mr. Michelle Wezepoel,strafrechtadvocaat bij Advocatenkantoor Van Stratum.


Wat denk je? Wat doe je?

Noodzaak van kunsteducatie in detentie Pris Tatipikalawan en Toine Bakermans

Rotterdam – Een vrouw uit Lelystad is door drie mannen mishandeld. Ze werd volgens de politie meerdere keren tegen haar lichaam en hoofd getrapt. De vrouw liep rond 16:30 uur met haar vriend in de stad toen ze werd aangesproken door één van de verdachten. Hij vond dat het stel hem verkeerd aankeek en er ontstond een woordenwisseling. Daarna liepen de twee door. Bij het plein werd het stelletje achterhaald door een auto met daarin de onbekende man en twee vrienden. Ze stapten uit en molesteerden de vrouw. De politie is op zoek naar getuigen van de mishandeling. (Nieuwsbericht van omroep Flevoland, Lelystad, 5 juli 2013). Wat zag de onbekende man in de blik van de vrouw? Wat ging er door zijn hoofd heen dat hij de vrouw aansprak en daarmee aanzet gaf tot een kettingreactie, die eindigde in geweld? Alles wat we doen, komt voort uit een bepaalde gedachte of emotie. We krijgen die gedachten of emoties vanuit onze hersenen. Het menselijk brein ontvangt signalen, die binnenkomen via de zintuigen: onze ogen, oren, neus, mond of huid. Die signalen worden in ons hoofd omgezet in informatie die onze (re)acties bepalen.

Zintuigelijke informatie

Wanneer wij besluiten om tot handelen over te gaan, heeft er in ons hoofd een proces plaatsgevonden dat vergelijkbaar is met een rechtszaak. Alle zintuigelijke informatie die binnen is gekomen, wordt als ’bewijsmateriaal’ ingebracht en geregistreerd in de pariëtale kwab in onze hersenen. Wanneer er genoeg bewijsmateriaal is verzameld, wordt er een ’oordeel’ geveld: er wordt een beslissing over het gewicht van het delict genomen in de prefrontale cortex. Voordat we tot executie overgaan, vindt er in onze hersenen een serie simulaties plaats. De prefrontale cortex regisseert de scenario’s. Zo wegen we af welke daad of straf uitgevoerd moet worden, zodat er recht aan ons gevoel wordt gedaan. Neurotransmitters als dopamine, serotonine, norepinephrine en glutamaat maken deel uit van ons

beloningssysteem en worden afgegeven tijdens en na een actie. Ze stellen ons in staat de handeling te verrichten en geven ons een bevredigend gevoel wat in onze hersenen wordt opgeslagen. Bij het nemen van een besluit over de handeling wordt deze informatie in de afweging meegenomen, waarbij het limbisch systeem een grote rol speelt.

Stress

Denkprocessen waarbij dit soort zaken aan de orde komen, worden executieve functies genoemd. Het zijn de hogere controle functies van onze hersenen. De wetenschap die executieve functies onderzoekt is relatief jong en nog volop in ontwikkeling. Net als andere lichaamsfuncties hebben onze hersenen het te verduren onder stress. Hoe hoger en langduriger de stress, hoe minder goed we functioneren. Dit geldt ook voor de executieve functies. Helaas leven we in een wereld waarin stress een constante factor is in ons leven. Hoe beter de executieve functies ontwikkeld zijn, hoe beter wij, over het algemeen, opgewassen zijn tegen stressfactoren. Zij stellen ons in staat stabiel te blijven in onverwachte situaties of tegenslagen. Net als alle andere lichaamsdelen kunnen hersenen en executieve functies door trainen ontwikkeld en versterkt worden.

Kunstwerk

Kunsteducatie is bij uitstek geschikt om executieve functies te trainen. Elke actie die plaatsvindt, heeft gevolgen die door de zintuigen worden waargenomen. Een valse noot of een onbedoelde klodder verf fungeren

als het signaal dat we onszelf moeten corrigeren. Elke harmonieuze toon of kleur wordt in de temporale kwab en de occipitaal kwab als bewijsmateriaal voor de rechtszaak in ons hoofd geregistreerd dat we goed bezig zijn. Zijn er genoeg bewijzen geleverd, dan wordt in de prefrontale cortex de beslissing genomen dat het kunstwerk af is. Ons beloningssysteem wordt getraind door het tevreden gevoel te relateren aan onze inzet en opgeslagen in ons limbisch systeem. Kunsteducatie is een vorm van versterkt leren, waarin we telkens nieuwe omstandigheden en factoren voorgeschoteld krijgen. Hier moeten we een handeling mee verrichten zonder de zekerheid van een gegarandeerd succesvolle uitkomst. Dit ontwikkelt onze hersenen in het afwegen van risico versus beloning, wat ons gedrag uiteindelijk bepaalt.

Oefening baart kunst

Het menselijk brein bezit de capaciteit zichzelf levenslang opnieuw te organiseren als gevolg van leren, ervaringen of ontwikkeling. Dit stelt ons in staat ons gedrag aan te passen aan steeds veranderende omstandigheden. Deze eigenschap wordt in de wetenschap neuroplasticiteit genoemd, terwijl het in de volksmond al eeuwen bekend staat als ’oefening baart kunst’. Wil je een veilige maatschappij ontwikkelen, dan kan doelgerichte kunsteducatie hier een belangrijke rol in spelen. En uiteindelijk gaat het dan niet zozeer om wat je creëert, maar om de persoonlijkheid die je aan het ontwikkelen bent, terwijl je aan het creëren bent..

Doornbos Suringar Wiersema advocaten mediator

Ervaren strafrechtadvocaten, komen door het hele land langs in de PI. Strafrecht, Penitentiair recht, TBS zaken, Tuchtrecht

Advocatenkantoor Van Stratum

‘SPECIALIST IN STRAFZAKEN’ tevens ‘CASSATIESPECIALIST’ mr. M. van Stratum Weissenbruchstraat 410 2596 GS Den Haag telefoon 070 360 81 00 mobiel 06 10 91 49 44

e-mail [email protected] website www.advocatenkantoorvanstratum.nl

Postbus 705, 9400 AS Assen Telefoon 0592 31 76 76 [email protected] www.dswadvocaten.nl Mr. M.G. Doornbos

Mr. M.E.W.M. Rupert


Vereniging Vrijwillige Hulpverlening Gedetineerden, Alkmaar Voorlichtingsproject Kriminaliteit en Strafrecht (K&S), Soest Vrijwillige Hulpverlening aan (ex-)gedetineerden, Leeuwarden

Nieuwe bajesen niet meer afschrikwekkende symbolen van misdaad en straf

Paulich Seton Sijmons Advocaten

Koepels voor asielzoekers Koepelgevangenis Haarlem.

19 Telefoon 033 456 22 47 Postbus 2551 3800 GC Amersfoort

Koepelgevangenis Breda.

Mevr. Mr. H. Seton 06 10 38 21 31 Mr. X.B. Sijmons 06 28 69 55 05 www.ps-advocaten.nl

ADVOCATENKANTOOR VAN RIJTHOVEN • Gespecialiseerd in Strafzaken: o.a. drugs, diefstal, mishandeling, zeden- en levensdelicten. • Lid Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. • Advocaat vanaf 1992 met een ruime ervaring in kleine en grote strafzaken. • Werkzaam tegen betaling of Pro Deo. • Direct en laagdrempelig contact. • Ik treed voor u op. Geen kantoorgenoot. Nieuwsgierig? Bel 0499 577 579 Of stuur een brief naar Pallande 3, 5688 NH Oirschot Koepelgevangenis Arnhem

Hans Smits Den Haag - ‘Tientallen jaren toepassing der celstraf hebben ons wijs gemaakt. Ze hebben ons geleerd dat de nobele, van optimisme doortrokken verwachtingen onzer voorvaderen niet zijn vervuld en dat de celstraf allerminst geschikt is om de gevangene zedelijk te verbeteren en moreel te verheffen’. Dat schreef de ‘Commissie voor de verdere uitbouw van het gevangeniswezen’ in 1947 in een rapport aan de minister van Justitie. Mooie taal, maar in dat jaar 1947 stamden vrijwel alle huizen van bewaring en strafgevangenissen in Nederland nog uit de tijd dat juist alle heil werd verwacht van eenzame opsluiting. In alle steden met een rechtbank stonden indrukwekkende celgebouwen, aanvankelijk allemaal huizen van bewaring, waarvan die in Breda, Arnhem en Haarlem het meeste opvielen. Nu ook die drie wereldwijd unieke koepelgevangenissen geen gedetineerden meer herbergen, is er een tijdperk afgesloten dat in 1847 begon met de bouw van de eerste cellulaire vleu-

geleerde prof. dr. R. Rijksen in 1968: De koepel in Breda (ooit verblijfplaats ‘De meeste gevangenissen liggen als van Duitse oorlogsmisdadigers) biedt nog huisvesting aan asielzoekers. En dat een gesloten, massief blok in het drukke in de koepelgevangenissen die naar een gelgevangenis, aan het Kleine Gartmangedoe van de stad. Zij lijken een symbool plantsoen (bij de Weteringschans) in Am- in 1792 gepubliceerd idee van de Engelse gaan ook ‘Arnhem’ en ‘Haarlem’ doen van de gevangenisstraf, onaantastbaar, voor 350 tot 400 asielzoekers, zij het sterdam. Vleugelgevangenissen kwamen filosoof Jeremy Bentham zo gebouwd onveranderlijk’. Dat beeld is duidelijk met de nodige tegenzin en bij gebrek er aan het einde van de negentiende eeuw waren dat alle cellen vanuit één centraal veranderd. De oude gevangenissen en aan beter, want de cellen zijn daarvoor punt konden worden geobserveerd. In ook in steden als Den Bosch (Leuvensehuizen van bewaring zijn inmiddels uit poort), Utrecht (Wolvenplein), Rotterdam feite was Benthams systeem erop gericht zeker niet geschikt.Ook de oudste de binnensteden verdwenen. En zelfs de vleugelgevangenissen staan inmiddels om veel mensen tegelijk in het oog te (Noordsingel), Groningen (later Meseerste naoorlogse nieuwbouw (Overmaze leeg, kregen een andere bestemming of houden, maar die zaten in het cellulaire dagkliniek), Den Haag (Casuariestraat) en Bijlmerbajes) is of wordt afgedankt. zijn afgebroken. Het Huis van Bewasysteem juist achter de deuren. De door en Leeuwarden (Blokhuispoort). De wet De nieuwere en nieuwste gevangenisring ‘Weteringschans’ in Amsterdam Johan Metzelaar ontworpen koepelgevan 1851 waarmee het cellulaire stelsel ging al in 1979 tegen de vlakte, nadat de sen en huizen van bewaring zijn (maar vangenissen in Breda en Arnhem zijn werd bekrachtigd, bepaalde overigens veel minder opzichtig) te vinden in de Bijlmerbajes in gebruik was genomen. voorzien van middeleeuws aandoende dat de eenzame opsluiting slechts kon aloude rechtbanksteden Rotterdam, De in 1856 gebouwde gevangenis aan poortgebouwen met imposante torens. worden opgelegd in de gevallen waarin Arnhem, Leeuwarden, Almelo, Zwolle, het Wolvenplein in Utrecht bleef nog tot Die ontbreken bij de door zijn zoon de rechter een gevangenisstraf van één Zutphen, Dordrecht en Middelburg. Maar 2014 in gebruik. Het huis van bewaring Willem Metzelaar ontworpen koepelgejaar of minder uitsprak, en in geen geval in Den Bosch staat, net als het Paleis van nu en straks ook in de buitenwijken van vangenis in Haarlem. De drie koepels voor langer dan de helft van de duur der slaapsteden, forensenoorden en dorpen: Justitie, als rijksmonument leeg sinds werden trouwens honderd jaar later, in gevangenisstraf. Geleidelijk aan werden Zoetermeer, Alphen aan de Rijn, Krimpen 2008. De voormalige strafgevangenis in de wettelijke mogelijkheden tot cellulaire de periode van het cellentekort, nog onmisbaar geacht en zelfs gerenoveerd. Het Groningen (later Mesdagkliniek), die ook aan de IJssel, Almere, Lelystad, Zaansopsluiting verder uitgebreid en parallel tad, Zwaag, Heerhugowaard, Nieuwegein, werd ontworpen door Johan Metzelaar hiermee werden er steeds meer cellulaire zijn nu rijksmonumenten en die mogen ! ken! Grave, Evertsoord, Horst e entoegangspoort o z r rekmet o p o s d Vught, Sittard, en torens), niet worden gesloopt. Het is trouwensvoca(compleet gevangenissen in de rechtbanksteden t a e te d ijn aasielto of garagDat geldt aan de Maas en (sinds jaar en dag) Veenet m aurijksmonument. is eveneens zeer de vraag of er, buiten opvang gebouwd. g,een tm rs in e n e o r w o , o g rh alternatieve bestemmingen in ook voor de oude kledvoor ijn ve huizen. in Utrecht to zoekers, aat! ccelgebouwen t ikgebouwen ogen niet meer als tdaDie g om mijn wil voor m en advoDe in ik m , eig a geval afschrikwekkende m J n en r ij te e s d m e Eenzame celstraf symbolen van misdaad Leeuwarden. voormalige gevangede koepels gevonden kunnen worden. ie n to e in n e e ll t, e a il fg grech gedeeDuitsers t, ikzew wijrijksmonumenten) z(en n caazijn ij o v Na de bezettingsjaren, toen en straf. Maar of de gedetineerden zich nissen in Hoorn en Nee, ik Want eigenlijk maar voor één doel m d p ta o e g ik n p geschikt: mensen eecelluil g itzonderin ! een horecabestemming. daarin prettiger voelen dan vroeger in de uopsluiten. n e e dankbaar gebruik ons Almelo kregen k ig e, ik wvan re n p e Nemaakten s r e n kunne me zond eptegenlaire gevangenissen,ik historische en stadsbajesen is zeer de vraag. berohet vocaat heb d a a, gebeurde J n e r oud bent a ig e ja n s ij e z Te koop Afschrikwekkende symbolen overgestelde. De eenzame celstraf werd m u t e , tenzij erigofm end uitvodoor ook Breda veelgelezen boekje ’Achter slot en Hans Smits is oud-verslaggever van steeds meer vervangen gecombi- ‘Arnhem’ en ‘Haarlem’ en ti t uw vInrizijn ie n e li o p is devoorlopig nog niet. grendel’ schreef de Utrechtse strafrechts- Vrij Nederland en Het Parool. neerd met een gemeenschapsregime. Ook ezijn hte maar rdateckoop,

. n: als v kelcentrum in Denk eraa w t e h in bent verdwaald

Treffender dan het op ons visitekaartje staat, kunnen we het niet zeggen:

Van Berge Henegouwen| Advocaten

Als het écht om uw vrijheid gaat!

Bel: 043 35 10 511 (ook pro deo en second opinion). www.vanbergehenegouwen.com | [email protected]

When the eagle learns to fly Den Haag Young in Prison (YiP) Amsterdam Zorgconcept Monnickendam

20 Martin Iwema: Deelname Bonjobestuur logisch stap


Toine Bakermans.

Martin Iwema tijdens rechtszitting.

Rotterdam - Sinds bijna 20 jaar ben ik advocaat. Mijn verbinding met detentierecht komt al uit de tijd daarvoor dat ik als griffier van de Rechtbank ambtelijk secretaris was van de commissie van toezicht Noordsingel/ De Schie in Rotterdam. De doorloop van zaken was in die jaren ontzettend traag en de samenstelling van de commissie van toezicht niet bepaald representatief voor alle lagen van onze bevolking. Dat is allemaal nog steeds zo en daar behoort wat aan te veranderen. De rechten van (ex-)gedetineerden en hun familieleden zijn in Nederland helemaal niet zo goed

beschermd. Hoe kom je bijvoorbeeld weer aan de slag nadat je de straf hebt uitgezeten? Kijk naar de achterblijvers, die grotendeels in de kou staan.

Beroepsmuzikant

Voorafgaand aan al dat juridisch werk ben ik jaren beroepsmuzikant geweest, voordien en daarna leraar geschiedenis en nog aardig wat andere dingen. Het kantoor waar ik strafrecht en detentierecht doe, bestaat dit jaar 40 jaar. Het is een sociaal-juridisch kantoor met veertien advocaten en zoveel

mogelijk rechtsgebieden die voor de gewone mensen belangrijk zijn. Dat alles maakt deelname aan het bestuur van Bonjo wel een logische stap. Het standaard werk Bajesboek is trouwens in 1982 uitgetikt door onze (nog steeds) secretaresse An toen de auteur Gerard de Jonge hier als advocaat werkte. Erg mooi dat bij de Algemene Leden Vergadering in Amersfoort de deelnemende organisaties het vertrouwen hebben gegeven. Ik kijk uit naar een interessante deelname aan het bestuur van Bonjo. Martin Iwema

Nieuw bestuursLID maakte slag van crimineel naar burger met VOG Rotterdam - Toine Bakermans, docent beeldende kunst en vormgeving, kunstenaar, coach, adviseur en eigenaar van Exter-Art. Hij nam het niet zo nauw met de wettelijk grenzen die onze samenleving kent. Hij is een ervaringsdeskundige die de slag wist te maken van crimineel naar burger met een Verklaring Omtrent Gedrag, van werkeloos naar werk, van niet opgeleid naar hoger opgeleid, een master in het bedenken van oplossingen. Nog steeds zoekt hij de grenzen op en gaat er zelfs overheen, maar blijft daar-

bij binnen de wettelijke kaders. Het is een artistieke vrijheid die hij zich kan veroorloven om te denken buiten de systemen waarin wij leven. Bij Bonjo denkt men voortdurend na over elke verandering binnen ons strafrecht- en detentie systeem. Een strijd die Bonjo levert voor een betere samenleving en humane systemen. Het is een voorrecht om in een bestuur te zetelen dat zoveel voor mens en samenleving betekent. Toine Bakermans, aangenaam.

Uw doelgroep bereikt u door te adverteren in deBonjo Interesse? Mail Tien Königs, [email protected]

Advocatenkantoor Groenendijk strafrechtadvocaten Een specialisme is een eis voor uw strafzaak, dat bieden wij u aan. • Wij houden ons alleen bezig met strafrecht! • Ruim 15 jaar ervaring in het strafrecht! • Alle strafzaken op TOPniveau en Pro deo! • Regelmatig bezoek van onze advocaat aan u! • Wij zijn door het hele land actief ! • Alle acties in overleg met u! Wij nemen graag uw Strafzaak over! Bel ons: 070 427 93 13 of 06 28 09 56 91 en vraag naar Mr. I.A. Groenendijk

Waar kent u ons van? • Haagse Metselmoorden: vrijspraak • Grootste cocaïnevangst ooit in Nederland: vrijspraak • Interpol valse bankbiljetten: vrijspraak • Verduistering geld bij Waardetransport: vrijspraak • 1 Overval + 2x voorbereiding in Westland: taakstraf • Coldcase, mensenhandel/smokkel, moord Rotterdam, • Cocaine in lattenbodem, • Enzovoorts.

21


Herstelrecht: het recht om te herstellen

Nog een lange weg te gaan voor herstel Jaap Brandligt Soest - Ik zat aan tafel met Joost Oude Groen, directeur van Restorative Justice Nederland, kenniscentrum voor herstelrecht. Omdat ik herstelrecht een beetje een containerbegrip vind dat wel erg veel betekenissen kan hebben, lag het voor de hand dat mijn eerste vraag aan Oude Groen was duidelijk te maken wat herstelrecht is. Het antwoord kwam vlot en duidelijk: ‘Het recht dat iedere burger heeft om zelf zijn verbeterplan te maken’.

Het kantoor bestaat uit advocaten met ieder een eigen specialisme: Strafrecht Personen- en familierecht Bestuursrecht Arbeidsrecht Onze aanpak in hoofdlijnen: 1. ken het recht 2. ken het dossier 3. verplaats je in je klant 4. verplaats je in de rechter 5. kies de juiste woorden

Iedere burger, dus ook elke gedetineerde, ervan uitgaand dat gedetineerden ook burgers zijn. Maar het kan ook buurtbemiddeling zijn of het herstellen van relaties. Bijvoorbeeld dader- slachtofferrelaties. Het gaat om zelfherstel, ‘opdat je je eigen zaken weer op de rails krijgt’. Ik luister met Stap voor stap naar herstel mits geen belemmeringen. vooringenomen Bonjo-oren naar opvattingen die gaan over zelfherstel binnen hebben over herstelgerichte detentie. ook een moeilijk thema, waar - dat In confronteer hem met een omschrijde Penitentiaire Inrichtingen (PI’s). weten we beiden - weinig onderzoek ving van herstelgerichte detentie die naar gedaan is en wat er in PI’s is Verlossende bericht uit België komt, van de gevangenis onderzocht, is in de Angelsaksische Dus stel ik Oude Groen de vraag of daar in Gent. Een definitie die ook landen geweest, landen bij uitstek waar hij wel eens in PI’s geweest is en dan Regioplan – een onderzoeksbureau het neo-liberalisme hoogtij viert. Daar niet in ontvangstruimtes maar in de – hanteert: Herstelgerichte detentie zijn de resultaten positief, maar we gangen waar het dagelijkse leven van wil zeggen dat iedereen die in de weten beiden dat sociaal wetenschapgedetineerden zich afspeelt. Ja, dus. gevangenis werkt, een eigen rol speelt pelijk onderzoek niet altijd betrouwDat is hij. Vervolgens confronteer ik in het zoeken naar mogelijkheden tot baar is qua uitkomsten. Maar het kan hem met een recent casus die een paar ‘herstel’. Het gaat over de directeur, de niet zo zijn, zegt Oude Groen, dat we dagen voor het gesprek plaats vond, PIW’ers, de psychosociale dienst, de in de gevangenissen een tweedeling langs kwam. Een mij goed bekende geestelijke verzorgers, de administrakrijgen waarbij de herstelongeschikten gedetineerde had doorgekregen dat tieve diensten, maar ook bijvoorbeeld opgegeven worden zoals in sommige hij om negen uur in de ochtend met het justitieel welzijnswerk’. Ik voeg Amerikaanse gevangenissen gebeurt. enkelbandje naar buiten mocht. Echter: daaraan toe de vrijwilligers, die in de Daar zijn we het over eens. niemand binnen de PI waar hij zat, PI’s functioneren. Oude Groen geeft Lange weg te gaan wist ervan. Dat bleef zo de hele ochonmiddellijk toe dat de casemanagers We komen op het voorbeeld van tend ondanks het feit dat de reclassesleutelfiguren zijn, wil herstel in de ring om 13.00 uur bij zijn huis besteld PI’s vorm kunnen krijgen. En ja, dat was. Hij zou er dus niet op tijd zijn. lukt niet altijd. ‘Enerzijds omdat ze Dat is altijd tricky, dat weet iedereen het moeilijk vinden om met daders te die in de fasering gaat. Toen de toen praten over wat ze gedaan hebben en nog gedetineerde kribbig werd, werd anderzijds vanwege zelfbescherming.’ hem door een Penitentiaire Inrichting Tweedeling Werker (PIW’er) toegevoegd dat hij erop los kon gaan, dan zou deze op de We maken in het gesprek een ideoloknop drukken en dan kon hij zijn fase- gisch uitstapje. Is herstelrecht niet eenring wel vergeten. Tenslotte kwam om op-een verbonden met de neoliberale 13.30 uur het verlossende bericht. Het participatiemaatschappij waarbij ‘; eigen kracht’ centraal staat en waarbij was toch bekend dat hij naar buiten mocht. Hoe kun je aan zelfherstel wer- ieder individu voor zichzelf moet ken in detentie als je geen kans hebt je opkomen? Past herstel niet naadloos eigen verantwoordelijkheid te nemen? in een samenleving van Marqt (met een q) waarin tweedeling optreedt Als de sfeer in de gevangenissen er en waarin de gedragswijzen van de een is van: doen wat er gezegd wordt, bovenkant steeds meer verwijderd anders krijg je rood. Joost Oude Groen. raken van die van de onderkant? Is Sleutelfiguren reflectie en de mogelijkheid daartoe Op dit punt aangekomen blijkt er toch niet juist iets voor de bovenkant, zoals wat onduidelijkheid in de terminologie psychiaters zich ook beter thuis voelen te zijn. Waar Oude Groen het vooral bij de woordkrachtige medeburgers? over herstelrecht heeft, blijk ik het te We komen daar niet echt uit. Het is

Wij behandelen alle strafzaken en voeren de verdediging bij alle rechtbanken en hoven in het land. Ook op toevoegingsbasis (pro deo)!

Australië. Daar wordt geprobeerd daders buiten detentie te houden door mediation tussen dader en slachtoffer voordat de zaak bij de rechter komt. ‘Het levert significant lagere recidivecijfers op,’ leer ik van Oude Groen. ‘Ook het slachtoffer komt er beter uit’. Oude Groen zou het geslaagd vinden als dat ook in Nederland zou kunnen. ‘Maar voor het zo ver is, is er nog een lange weg te gaan’. Dat komt doordat het Openbaar Ministerie ’beslist of mediation in aanmerking komt’. Het OM stelt de grenzen, het OM bepaalt de spelregels. De rechters spelen in de praktijk geen rol. Mijn suggestie dat een van de openingsvragen van een rechter zou kunnen zijn: ‘Is er al een poging tot mediation gedaan’ wordt door Oude Groen niet onlogisch gevonden, maar het gaat niet zo doordat de regie bij het OM ligt.

Detentiecultuur

Na dit uitstapje komen we toch weer bij herstelrecht en herstelgerichte detentie. Ik haal de conclusie van Regioplan aan van een evaluatie van het functioneren van herstelgerichte detentie: ‘Er dient in de toekomst meer evenwicht en samenhang te komen in het aanbod van activiteiten, waarin ook activiteiten worden opgenomen ten behoeve van de samenleving en het personeel. Met name het laatste is van groot belang voor de verandering van de detentiecultuur en het creëren van

Daarnaast staan wij u graag terzijde in procedures bij: • de beklagcommissie • de selectiefunctionaris • de RSJ • de rechter in kort geding Voor meer informatie: Mr. David Penn: 0629179198 [email protected] www.pennbakker.nl Markt 14, 6211 CJ Maastricht

een breed draagvlak’. Oude Groen is het daarmee eens. Hij sprak daarbij de onvergetelijke volzin: ‘de plicht een behandelprogramma te bieden is wat anders dan het bieden van een wellnessprogramma’. Dat bracht ons weer op de sleutelrol van de casemanager, het bracht ons op de noodzaak bij de intake met de gedetineerde door te nemen wat zijn voornemens zijn en wat hij wil doen aan zijn eigen ontwikkeling en op de noodzaak dat te begeleiden. Helaas is er in de praktijk van het detentiewezen vaak meer afleren van herstel dan werken aan herstel. En evenzeer helaas is de hele keten vanaf het Openbaar Ministerie via de rechters en de medewerkers in de PI’s nog niet erg ingericht op het werken aan herstel. Er is nog een lange weg te gaan. Daar zijn we het zeker over eens.

Lina Advocaten

S p e ci a l i s t e n i n CONDOR Recherche & Onderzoeksbureau staat garant voor: • Professionele recherche onderzoeken, specialiteit dossieranalyse • Direct inzetbaar voor de advocatuur en hun cliënten • Voorzien van moderne analyse- internet en digitale tools CONDOR Amsterdam Cruquiuskade 251 1018 AM Amsterdam T 020 71 50 533

WWW.CRECHERCHE.COM

CONDOR Eindhoven Weegschaalstraat 3 5632 CW Eindhoven T 040 21 63 534

[email protected]

strafzaken overleveringsuitleveringscassatiezaken

Venlo • 077 351 10 42 • [email protected] • www.lina-advocaten.nl

22


Ook rechters interpreteren bepaalde prikkels

Gedrag in rechtszaal blijft maatwerk

Cem Polat

Breukelen - Zal ik mij scheren voordat ik naar de zitting kom? Zal ik mijn pet afdoen? Moet ik u of je tegen de rechter zeggen? Moet ik (cliënt met tattoos over het hele lichaam, gespierd en zonnebank bruin) in pak naar de zitting komen?  Als advocaat krijg je geregeld van cliënten de vraag hoe hij/ zij zich moet gedragen, kleden en praten (als hij al iets moet zeggen) tijdens een zitting. Cliënten gaan er vaak vanuit dat voornoemde factoren van doorslaggevend belang zijn bij de beslissing van rechters. Is dit terecht?  Toen ik onlangs naar het programma ‘Kijken in de ziel van rechters’ van Coen Verbraak keek, viel het mij op dat een groot deel van de rechters aangaf dat het hun niet uitmaakte of een verdachte bijvoorbeeld onderuitgezakt zat, dat hij een pet op had enzovoorts. Volgens in ieder geval één van de rechters kon je je als rechter daar gevaarlijk in vergissen. Dat is een punt waar ik het helemaal mee eens ben. Als rechter kun je je daar namelijk gevaarlijk in vergissen.  Een goed voorbeeld is het verhaal dat ik las over een verdachte die bij een zitting, die een hele dag duurde, zijn jas helemaal dicht hield. Ook toen de rechter dat

Cem Polat.

Mr. Jan Kabalt

Postzegels plakken op post naar Bonjo Amsterdam – Het moet ons toch nog een keer van het hart: Het loopt de spuigaten uit. Op één dag betaalden we dertig euro aan strafporto. ‘Voortaan,’ zo dreigen

de kantoormedewerkers, ‘wordt de ongefrankeerde post met strafporto teruggestuurd.’ Dat willen we niet dus; Plak op de post voor Bonjo alstublieft een postzegel!

Wanneer is het genoeg? vroeg, hield hij zijn jas dicht. Nadien vroeg zijn advocaat waarom hij dat deed. De man antwoordde dat hij niet onbeleefd wilde zijn tegenover de rechters. Wat bleek: Deze verdachte kwam geregeld in een cultureel centrum van een moskee waar lezingen werden gegeven door belangrijke mensen. Daar maakte je je jas ook niet los, dat was onbeleefd. 

Bepaalde prikkels

Waar ik toch aan twijfel, is dat rechters zich niet zouden laten leiden door kledij, houding, verbale vaardigheden, baardgroei en dergelijke. Bij de één zal het ongetwijfeld meer dan de ander zijn, maar ik ga er vanuit dat, ook al is het onbewust, rechters voornoemde factoren toch meenemen bij het vormen van hun oordeel. Niet in doorslaggevende mate, maar toch. De mens is - rechter of niet - nou eenmaal geneigd om bepaalde prikkels te interpreteren. Daarom vragen wij als kantoor van te voren welke rechters er op een bepaalde zaak zitten. Je leert na een tijdje wat bepaalde rechters wel en niet waarderen bij verdachten en hoe je je het best tijdens een zitting kunt opstellen. Ook als advocaat.  Een vooraanstaande criminoloog merkt in één van zijn onderzoeken op dat een verdachte zich in de rechtszaal zo opstelt om ‘een zodanige invloed op het verloop van de zitting uit te oefenen dat hij daarbij een zo laag of zo gunstig mogelijke straf krijgt’. Dat is dan ook net waar de schoen wringt.

Mr. Sanne Schuurman

Indien de rechters het gevoel krijgen dat het gedrag, de houding, de kleding gemaakt of nep is, kan dat averechts werken. Om terug te komen op één van de vragen aan het begin van mijn stuk zou ik mijn gespierde, zonnebankbruine cliënt met tattoos over zijn hele lichaam (tot aan zijn nek en gezicht) niet adviseren om in een strakke maatpak naar de zitting te komen. Dit zou niet in overeenstemming zijn met zijn verschijning en het kan bij de rechters overkomen alsof cliënt zich anders probeert voor te doen. 

Ontspannen sfeer

Het blijft maatwerk. De truc is om gepast en niet gemaakt naar de zitting te gaan. Je moet iemand die nauwelijks Nederlands spreekt niet vragen om dure Nederlandse woorden te gebruiken. Een nette bejegening richting de rechters kan meer goed dan kwaad doen. Ik denk dat een zitting in een serieuze ontspannen sfeer, meer oplevert dan een zitting met wrijving en irritatie. Als je als verdachte dan een keer op een felle manier je punt probeert te maken, dan wordt dat ook serieuzer genomen dan dat je onderuitgezakt de hele tijd maar aan het schreeuwen bent. Bovendien heb je ook altijd nog je advocaat die weet op welk moment hij zich fel en wat brutaler moet opstellen. Althans als je de juiste advocaat hebt. Cem Polat is advocaat/partner bij Guarda Advocaten in Breukelen

Mr. Cem Polat

Alida Laatst had ik in de uitverkoop wat kleding gekocht in de stad. Tevreden met mijn aankopen opende ik thuis mijn kledingkast toen een gevoel van schaamte me overviel. Mijn kledingkast zat al zo goed als vol. ‘Waar haalde ik in de stad toch het idee vandaan dat ik nog kleding nodig zou hebben?’, dacht ik.

kinderen zat, naast een hutje van golfplaten, op de grond gezamenlijk te eten uit een pan met een portie droge rijst.

Alhoewel deze leefsituatie mij als westerling erg deprimerend leek, bleek uit de woorden van de moeder van het gezin dat zij er anders over dacht: ‘Ik ben dankbaar voor elke dag die we te leven hebben,’ sprak ze met blije ogen in de camera. ‘We hebben iedere dag te eten en al mijn kinderen leven nog.’ Moe van het stadsbezoek, plofte ik op ‘Wauw, wat een contrasten,’ dacht de bank en zette ik de t.v. aan. Een pro- ik toen ik de t.v. weer uitklikte. Het gramma over woningen en verhuizen. werd me ondertussen wel duidelijk, ‘Ja, het is niet dat we niet mooi wonen dat rijkdom niet te meten valt met de ofzo,’ vertelde de man die geïnterdikte van de portemonnee of met het viewd werd, ‘maar soms verlang je ge- merk van iemands auto. Nee, rijkdom woon net even naar die net wat luxere is kunnen waarderen wat je al hebt in badkamer of naar die net wat grotere plaats van kunnen krijgen wat je wilt. tuin’. Verder zappend kwam ik terecht Of zoals een oud-Chinees gezegde bij een documentaire over het leven op zegt: ‘De rijkste mens is de mens die de vuilnisbelt in India. Een gezin met 6 het minste nodig heeft’.

T 0346 25 00 42

J. Kabalt | S. Schuurman | C. Polat | A. Ouwejan | H. Peters | P. Hoogstad | A. Quak | D. Kops | J. Nagtegaal Straatweg 43, 3621 BH Breukelen. T 0346 25 00 42, [email protected], www.guarda-advocaten.nl

23


Advocatenkantoor

HIDDEMA

BOEKBESPREKING

Mr. Hiddema heeft een nationale bekendheid verworven door zijn optreden in talloze spraakmakende strafzaken.

Advocaten kunnen ook schrijven Amsterdam - Het zijn niet de minsten, Peter Plasman, Geert-Jan Koops, Wim Anker, Geertjan van Oosten, Arthur van der Biezen, Esther Vroeg en een aantal anderen, die een mooi boek hebben geschreven waarin ze waargebeurde cases beschrijven. Het gaat over moord, doodslag, zedenzaken, over levenslang of tbs, waar niet over?

betrokkenheid bij de liquidatie van Thomas van der Bijl. In ruil voor strafvermindering en opname in een getuigenbeschermings-programma vertelt Ros justitie over de liquidaties en de opdrachtgevers. In oktober 2014 komen deze zogenaamde ’kluisverklaringen’ beschikbaar.

Ze zijn opgenomen in een boek dat luistert naar de mooie naam “Meesterschrijvers’. Het zijn mooie verhalen. Voor de in juristerij geïnteresseerde lezer, staat er veel moois in het boek. De meesters beschrijven belangwekkende cases uit hun strafrechtpraktijk en geven daarmee een mooi inzicht aan wat er zo dagelijks aan grote en kleine zaken langs komt. Dat maakt het boek ook zo aardig om te lezen. Het boek maakt veel duidelijk over strafrecht, het functioneren ervan, in het huidige tijdsgewricht. Wat zijn trends, wat gaat er zoal mis en waardoor? Ieder verhaal heeft wel een crux of noviteit.

Kokervisie

Soms zijn ze onthullend, bijvoorbeeld als het gaat om kokervisie bij opsporingsmensen, de politie en het openbaar ministerie, soms ook gerechtelijke dwalingen, maar ook advocaten die naar zichzelf durven te kijken en

T 043 321 30 31 of 06 53 19 95 91 Maastricht en filiaal in Amsterdam [email protected] www.mrhiddema.nl

Misdaadjournalisten Hendrik Jan en Anna Korterink maken een selectie uit Ros’ verklaringen en willen deze publiceren, voorzien van toelichting en achtergrondinformatie, in hun boek De Ros-tapes. Het Openbaar Ministerie

en de advocaten van beide verdachten maken hiertegen bezwaar. Ze spannen een kort geding aan. De rechter beslist dat het boek pas over een half jaar mag verschijnen. Auteur: Hendrik en Anna Korterink Nederlands 256 pagina’s, met illustraties Veltman Distributie inzake Just Publishe € 18,95 Bol.com ISBN 10 9089757201 ISBN 13 9789089757203

Gedicht uit de bajes soms dingen verkeerd inschatten. Het zijn vijfentwintig verhalen. Allemaal over zaken die echt zijn voorgekomen. Een blik in de keuken van de strafrechtadvocatuur. Zeer de moeite waard voor liefhebbers.

Titel:Meesterschrijvers. Topadvocaten beschrijven waargebeurde cases. Uitgever: Just Publishers, 2012 ISBN: 97890 8975 2147 NUR: 330

MOORDMAKELAAR Samenvatting

Aansluitend op het door de rechter tijdelijk verboden boek De Ros-tapes verschijnt het nieuwe boek van de beste misdaadreporters van Nederland! Najaar 2009 begint het grootste misdaadproces uit de Nederlandse geschiedenis: het Passageproces. Over liquidaties in de Nederlandse onderwereld. Op basis van de verklaringen van kroongetuige Peter La Serpe

Voor de verandering

veroordeelt de rechtbank in 2013 drie verdachten tot levenslang (Moppie Rasnabe, Siegfried Saez en Jesse Remmers). Tegen twee andere hoofdverdachten, Ali Akgün en Dino Soerel, wordt ook levenslang geëist, maar zij worden vrijgesproken. Justitie gaat in hoger beroep. Er wordt een nieuwe kroongetuige opgevoerd: Fred Ros, als ’moordmakelaar’ veroordeeld tot 30 jaar voor zijn >>

Zit ik nu Binnen, lezen en bidden Hopen op genade, Heer ik wil biechten en praten Vergeving aan u vragen Plaats voor verandering In mijn leven maken Vader in uw ogen, geen tranen Vergeving is de kracht In naam van de heer Zet ik tranen om, in een lach U test mij, van dag tot dag En ik word wijzer Ik dank De vader, de zoon en de heilige geest Voor de kracht, de wijsheid Die de bijbel me geeft Amen BlackCobraStyle Aka. Govinda Matabhik

Mr Nunnikhoven staat voor uw zaak! Advocatenkantoor Nunnikhoven Gasthuisring 1-09 5041 DP Tilburg T 013 535 10 98 F 013 762 00 97 M 06 27 01 33 02

24


Tilburg blijft Belgisch

COLUMN Tim Vis

DNA: er gloeiend bij, of toch niet?

Van de redactie

Tilburg - De vijfhonderd Belgische gevangenen blijven nog een jaar in de PI Tilburg. Het contract tussen Nederland en België is tot 31 december 2016 verlengd.

Het mysterie van aangetroffen DNA-sporen, het blijft interessant. Officieren van Justitie schermen er vaak mee: er is DNA aangetroffen, het zogenaamde ‘kroonbewijs’ in strafzaken. Als je DNA op de plaats delict is gevonden, dan ben je er volgens het openbaar ministerie gloeiend bij. Maar is dat wel zo? Is het aantreffen van DNA wel zo bepalend? De rechtspraak en de wetenschap wijzen uit dat dat het geval niet is, althans lang niet altijd. Het is van belang om op die punten een goede verdediging te voeren en de argumenten van de officier van justitie onderuit te laten halen door uw advocaat. Beginvraag moet zijn: waar is het DNA op aangetroffen? In de wetenschap en in de praktijk is het verschijnsel ‘wandelsporen’ van belang. DNA kan worden aangetroffen op spullen die verplaatsbaar zijn en dus anders dan door het misdrijf op de plaats delict zijn aangekomen. Als aantreffen van sporenmateriaal door een andere toedracht kan worden verklaard, is het enkele aantreffen ervan niet redengevend voor het bewijs. Ik noem uit mijn eigen praktijk een simpel maar treffend voorbeeld: een sigarettenpeuk met DNA van mijn cliënt was gevonden op het balkon van een appartement waar was ingebroken. Cliënt ontkende. Een sigarettenpeuk kan bij uitstek zo’n wandelspoor zijn, een peuk kan namelijk – letterlijk – worden ‘binnengelopen’ omdat die aan de voetzool blijft plakken, of kan het balkon op waaien. Cliënt kwam in dit geval uit de buurt en gaf aan ook wel op straat te roken. De peuk kon dus op andere manieren op het balkon zijn gekomen. Die mogelijke andere verklaring leidde ertoe dat het ‘kroonbewijs’ waar de officier van justitie mee schermde afbrokkelde, het werd een vrijspraak. Ook in grotere zaken maakt een vergelijkbaar verweer regelmatig het verschil. Andere belangrijke punten: wat voor soort spoor is het, wat voor soort DNA betreft het en wat is de bewijskracht? Er kunnen vele vormen van DNA in vele vormen van sporen worden aangetroffen. Kan op het spoor een volledig profiel worden aangetroffen, of is het spoor misschien al gedeeltelijk ontbonden, waardoor geen volledig profiel kan worden vastgesteld? Dat is van belang omdat dat van grote invloed is op de bewijswaarde van een eventuele ‘match’. Heel simpel gezegd is een vergelijking van DNA-profielen namelijk een vergelijking tussen grafiekjes met pieken. Bij onvolledige sporen, kunnen minder pieken worden vergeleken. Dus is de bewijswaarde meestal lager. Ook van belang is dus het soort onderzoek dat justitie heeft laten doen. Soms worden er maar heel weinig pieken vergeleken! Wist u dat ze in het buitenland bij beoordeling van DNA-onderzoek vaak veel strenger zijn dan in Nederland? Een advocaat kan de vinger op de zere plek leggen: niet iedere match is een belastende match. Het kan niet hard genoeg worden benadrukt hoe belangrijk het is om op dit onderwerp goede bijstand van een strafrechtadvocaat te krijgen. Niet alleen om verweren goed te kunnen voeren, maar vooral om u goed te adviseren. Het kan namelijk bij het aantreffen van bepaalde sporen nodig zijn een verklaring af te leggen, omdat anders uw zwijgrecht tegen u kan worden gebruikt. In andere gevallen is aanvullend onderzoek of contra-expertise beslist noodzakelijk. Het advies en de deskundigheid van uw advocaat op het gebied van DNA-sporen kan het verschil maken tussen veroordeling en vrijspraak. Tim Vis, advocaat bij Spong Advocaten

De reden is dat Belgische gevangenissen overvol zijn. Voor het gevangenispersoneel betekent dit het behoud van 400 arbeidsplaatsen. Nederland heeft de celruimte in Tilburg niet nodig. Beëindigen van het contract met België zou sluiting van de PI betekenen. Wie in Tilburg binnen zit, wordt daar volgens Belgisch regime ingesloten. Er is een Belgische directeur en dus Neder-

lands personeel. Noren en Belgen, het wordt nog druk in Nederlandse gevangenissen. Overigens zijn de

gedetineerden niet perse Belgen en Noren, maar gedetineerden uit Noorwegen en België.

Een ‘passende’ straf? Mariska Pekkeriet en Anneke Foppen Zwolle - Als de rechter een straf oplegt, houdt hij of zij rekening met verschillende factoren. De straf moet aansluiten bij de ernst van de bewezenverklaarde feiten én bij de persoonlijke omstandigheden van de verdachte om het daarmee beoogde doel te bereiken, namelijk ‘straffen’ én voorkomen dat er nogmaals strafbare feiten worden gepleegd. Waarmee wordt door een rechter eigenlijk rekening gehouden bij het opleggen van een ‘passende’ straf? In het Wetboek van Strafvordering staat dat de rechtbank, alvorens over te gaan tot het opleggen van en straf of maatregel, moet beoordelen of het ten laste gelegde feit (of feiten) bewezen kan worden, het bewezen verklaarde feit een strafbaar feit is én of de verdachte een strafbare dader is. De straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd, zijn in het Wetboek van Strafrecht opgesomd. Artikel 9 van het Wetboek van Strafrecht bepaalt dat als ‘hoofdstraffen’ kunnen worden opgelegd een gevangenisstraf, hechtenis, een taakstraf en een geldboete. Daarnaast kunnen als ‘bijkomende straffen’ ontzetting uit bepaalde rechten, verbeurdverklaring en openbaarmaking van de rechterlijke uitspraak worden opgelegd. Maatregelen die kunnen worden opgelegd door de rechter zijn de TBS-maatregel, de ISD-maatregel en opname in een psychiatrisch ziekenhuis.

TUL, Ten Uitvoer Legging

Straffen en maatregelen kunnen ook voorwaardelijk worden opgelegd. Dit

BEL BONJO GRATIS!

0800 3334446

Een locatieverbod.

betekent dat een straf wordt opgelegd, maar gedurende een door de rechter te bepalen proeftijd niet ten uitvoer wordt gelegd, als de veroordeelde zich - gedurende de proeftijd - aan bepaalde voorwaarden houdt. Als voorwaarde bij een voorwaardelijke straf kan bijvoorbeeld Reclasseringscontact, klinische- of ambulante behandeling, een contactverbod, een locatieverbod of een alcohol- en/of drugsverbod worden opgelegd. Op het moment dat de veroordeelde zich niet houdt aan de voorwaarden, kan de Officier van Justitie de tenuitvoerlegging (TUL) van de straf vorderen. De Reclassering speelt een grote rol bij de strafoplegging, net als een onderzoeker van het Nederlands Instituut Forensisch Psychiatrie (NIFP) in geval er een psychiatrisch of psychologisch onderzoek wordt verricht. Naast het feit dat de ernst van het bewezen verklaarde feit een rol speelt bij de strafoplegging, speelt namelijk ook de persoon van de verdachte een grote rol bij het opleggen van een straf. De Reclassering, de psychiater en de psycholoog doen onderzoek naar de persoon van de verdachte en adviseren

de rechter aan de hand daarvan over een op te leggen straf en eventuele voorwaarden. Soms is het verstandig om mee te werken met de onderzoeken van de Reclassering en/of het (NIFP), maar lang niet altijd. Een strafrechtadvocaat kan u hierover adviseren. Tenslotte spelen bij het opleggen van een straf of maatregel door de rechter de richtlijnen van het Openbaar Ministerie én de LOVS oriëntatiepunten een rol. Een strafrechtadvocaat kent deze richtlijnen en oriëntatiepunten. Aan de hand daarvan kan een strafrechtadvocaat u adviseren en tijdens de zitting een zo gunstig mogelijke uitkomst voor u bepleiten. Anneke Foppen en Mariska Pekkeriet zijn advocaten bij Dommerholt Advocaten NV 0610293838/0615052678

EEN bEvrijdENdE kijk op uw zaak Uw strafrechtspecialisten: Mr. M.G. Pekkeriet (06) 15 05 26 78 Mr. A. Foppen (06) 25 05 14 14 zwoLLE | apELdoorN | HEErENvEEN | aSSEN | GroNiNGEN www.dommErHoLt.NL

————

CMYK

BONJO BAJES KRANT · 103x80

25


Spijt als haren op zijn hoofd

Fantast probeert vrouwen uit kleren te praten

Snelle strafprocedure op Lowlands beter geregeld André Seebregts Rotterdam - Mohammed is begin september vrijgesproken voor het voorbereiden van een terroristische aanslag op een politieman. Toch is hij niet zo blij. En daar kan ik mij van alles bij voorstellen. Mohammed is wat je tegenwoordig een ‘gelukzoeker’ noemt. Hij is zo’n twee jaar geleden vanuit Marokko naar Nederland gekomen op zoek naar een betere toekomst. Hij kon hier echter geen baan vinden, ook omdat hij geen Nederlands spreekt. Hij woonde bij zijn broer en zijn schoonzus en verveelde zich dood. Op een gegeven moment kwam de geheime dienst (AIVD) er echter achter dat hij op Facebook vaak zei dat hij voor IS was en dat hij naar Syrië wilde om te strijden. Hij vroeg ook hoe je een bom moet maken. De AIVD gaf dat natuurlijk door aan het Openbaar Ministerie. En toen de politie vervolgens binnenviel bij Mohammed, vonden ze ook nog eens een schriftje met de eed van trouw aan de leider van IS en een recept voor een bom.

hij was op dat moment in Irak aan het strijden (bleek ook onzin), hij kon niet naar Syrië om te strijden, omdat hij zijn paspoort kwijt was Dat bleek bij de doorzoeking bij de politie gewoon in zijn kast te liggen. Enzovoorts, enzovoorts. Verder was het nogal opvallend dat hij dit allemaal onder zijn eigen naam deed. Je zou denken dat de meeste terroristen die via Facebook vragen om instructies hoe een bom te maken voor een aanslag, dat toch onder een schuilnaam zouden doen. En wat ook nogal opviel, was dat hij met name tegen vrouwen zei dat hij een IS-strijder was. Dat ging steeds als volgt. Hij zocht op Facebook vrouwen met gezichtsbedekking, begon met wat vrome woorden, zei dan al snel dat hij een dappere IS-

Onzin

Bij nauwkeurige bestudering van het dossier, zag je echter al snel dat hij nogal wat onzin uitkraamde op Facebook. Hij was op dat moment in Syrië aan het strijden (bleek onzin),

André Seebregts tijdens het proces.

Raadhuisplein 9A 5258 BJ Berlicum Telefoon 073 5034543 Telefax 073 5032520 www.giebels-advocaten.nl Vestigingen in Berlicum en Boxtel

Biddinghuizen - Deze zomer bezochten ruim 48.000 festivalgangers Lowlands. Wie werd betrapt op strijder was en probeerde vervolgens om die vrouwen uit de kleren te praten. drugs of diefstal kreeg direct te maken met de politie en justitie. Fantast Verdachten werden meteen beDe psycholoog en de psychiater die recht door middel van een snelle Mohammed onderzochten, stelden strafprocedure, oftewel de Zo-Snelvast dat hij in het verleden nogal eens Mogelijk-aanpak (ZSM). een andere identiteit had aangenomen en daar behoorlijk ver in was gegaan. Afgelopen jaar was er veel kritiek op Hij had zich in Marokko langdurig deze procedure, omdat de rechtshulp voorgedaan als miljonair. Hij had zich ontbrak. Een advocaat behartigt de voorgedaan als een student aan een belangen van de verdachte en kan prestigieuze universiteit, terwijl hij er uitleggen wat de gevolgen (kunnen) niet eens ingeschreven stond. Hij had zijn van het accepteren van een straf. zich voorgedaan als grote drugsdealer, Reden voor het College om Lowlands enzovoorts, enzovoorts. dit jaar te bezoeken en na te gaan of Dat alles bracht de rechtbank tot de de strafprocedure goed was ingericht. conclusie dat we hier helemaal niet Carina van Eck en Anne van Eijndhomet een terrorist te maken hadden, ven van het College keken mee met het maar met een fantast. Ze spraken hem strafproces en gingen in gesprek met dan ook terecht vrij. verdachten. Conclusie, de aanpak door Nu dreigt hij echter te worden uitgezet politie en justitie is sterk verbeterd. naar Marokko, omdat hij illegaal in Nederland verblijft. Maar in Marokko loopt hij een serieuze kans te worden gemarteld. Zo gaat dat daar als verdachte bent geweest van ‘terrorisme’. Hij heeft daarom meteen asiel aangevraagd in Nederland. Hoe dat afloopt, horen we over een paar weken. Hij heeft in ieder geval spijt als haren op zijn hoofd van zijn stoerdoenerij op social media. André Seebregts is strafrechtadvocaat in Rotterdam.

Standaard werkwijze

De aanwezigheid van advocaten dit jaar op Lowlands is een grote stap vooruit. Ook kregen alle verdachten een duidelijke brief waarin in begrijpelijke taal stond beschreven wat de gevolgen van een strafbeschikking zijn. Dat moet volgens het College de standaardwerkwijze worden op festivals en op andere plaatsen waar strafzaken via de ZSM-werkwijze worden afgedaan. Een snelle, efficiënte afdoening van strafzaken is natuurlijk prima. Maar dat betekent niet dat een eerlijk strafproces daarmee in gevaar mag komen. Iedere verdachte, ook op een festival, moet een advocaat kunnen raadplegen. Er hangt namelijk veel van af. Een strafbeschikking levert een strafblad op, wat bijvoorbeeld het krijgen van een baan lastig kan maken. Bron: College voor de rechten van de Mens.

• penitentiair recht • strafrecht • arbeidsrecht • (echt)scheidingen en alimentatie • jeugdrecht • overige personen- en familierecht • civiel recht • huurrecht • sociale zekerheid • psychiatrisch patiëntenrecht (BOPZ)

26


GA GEVANGENIS ZIEN ALS SCHOOL (deel 2) 

COLUMN Kitty Oomen

Vervolging van politieagenten Ook politieagenten plegen strafbare feiten, vaak tijdens of na de aanhouding van verdachten. Zoals veel verdachten weten geschiedt de aanhouding niet altijd rechtmatig en volgens de voor de politieagenten geldende Ambtsinstructie. Het is de vraag of agenten daarna wel vervolgd worden door het Openbaar Ministerie en zo ja, wat voor straffen worden er dan opgelegd? Een aantal recente zaken op een rijtje. Rechtbank Oost-Brabant 14 juli 2015. Een inbreker negeert het bevel van een agent om te blijven staan. Daarop trekt de agent zijn dienstwapen en vermaant de inbreker nogmaals om te stoppen. De inbreker stopt niet en probeert over een schutting te klimmen, de agent schiet de inbreker in zijn been. De rechtbank oordeelde dat de politieagent hiertoe niet bevoegd was. In de Ambtsinstructie staat vermeld dat een agent niet mag schieten op een vluchtende verdachte als bewoners van de woning waarin wordt ingebroken niet thuis zijn. Daarnaast was geen sprake van (dreiging van) geweld. De agent handelde kalm en weloverwogen; met voorbedachte raad. Een burger zou onder dezelfde omstandigheden hoogstwaarschijnlijk worden veroordeeld tot een gevangenisstraf. Aan de agent werd slechts een voorwaardelijke geldboete van € 1.500,- opgelegd. Rechtbank Limburg 17 juli 2015. In deze zaak is door de politie tijdens een aanhouding op korte afstand gericht geschoten op de bestuurder van een auto, waarbij de bijrijder werd geraakt. De bijrijder had met de aanhouding niets te maken. Op grond van de beelden van een bewakingscamera’s is gebleken dat de politieagenten op geen enkel moment in gevaar zijn geweest. Er was geen reden om te schieten en daarmee handelde de politieagent in strijd met de Ambtsinstructie. Het Openbaar Ministerie had de zaak in eerste instantie geseponeerd. Na beklag is de zaak alsnog aan de rechter voorgelegd, waarna de agent is veroordeeld wegens poging tot doodslag. De rechtbank overweegt daarbij dat in vergelijkbare zaken als uitgangspunt een gevangenisstraf voor de duur van 4 jaar wordt opgelegd. De agent wordt echter veroordeeld tot de helft daarvan, 2 jaar gevangenisstraf. Rechtbank Rotterdam 5 augustus 2015. Hier waren twee agenten betrokken bij een dodelijk schietincident. Een man luisterde niet naar de bevelen van de agenten om te stoppen. Na het afvuren van waarschuwingsschoten bleef de man doorrennen met een wapen in zijn hand. Volgens de agenten was er daardoor sprake van een dreigende situatie, want er zouden onschuldige slachtoffers kunnen vallen. De agenten zagen geen ander middel om de man te stoppen, dan door te schieten. Van een dergelijke situatie bleek helemaal geen sprake te zijn. De rechtbank was wel van mening dat deze vrees bij de agenten aanwezig kon zijn en derhalve gerechtvaardigd (het zogenaamde putatief noodweer). Dit betekent dat de agenten zich wel schuldig hebben gemaakt aan het strafbare feit poging doodslag, maar geen strafrechtelijk verwijt kan worden gemaakt. Is er sprake van gelijke behandeling ten opzichte van de gewone burger? Ik durf op grond van deze voorbeelden te beweren van niet. In bovenstaande gevallen zouden burgers veel hogere straffen opgelegd krijgen en al zeker eerst in voorlopige hechtenis worden genomen. Aan politieagenten mogen hogere eisen gesteld worden bij de beoordeling van de strafrechtelijke verwijtbaarheid. Er wordt immers vaak door de rechter geoordeeld dat agenten goed kunnen waarnemen, een goede inschatting kunnen maken en beter observeren dan gewone burgers. Kitty Oomen, strafrechtadvocaat Oomen Van der Putten Advocaten, 06-24 87 44 00.

O O M E N VA N D E R P U T T E N ADVOCATEN

mr. Kitty Oomen strafrechtadvocaat 06 24 87 44 00

mr. Daniëlle van der Putten familierechtadvocaat 06 28 25 90 06

Oomen Van der Putten Advocaten 013 737 02 36 www.oomenvanderputten.nl Strafrecht | Familierecht | Jeugdrecht | Bestuursrecht | Huurrecht | Arbeidsrecht

Fred Janney Zoetermeer - In deBonjo van augustus 2015 was een artikel te lezen op basis van een deel van de brochure Zelfontwikkeling in de Gevangenis van Fred Janney. In deze brochure is beschreven hoe je de tijd in de gevangenis kunt gaan zien als school om jezelf te ontwikkelen. Daarvoor is het nodig je eigen gedachten, gevoelens en wil te trainen en op die manier jezelf en de wereld te leren kennen.

in plaats van het voorwerp voor je te hebben. Deze oefening heeft als doel je te helpen je denken te ontwikkelen, zodat dit in overeenstemming is met de werkelijkheid.

Voorbeeld

Hier volgt een voorbeeld van een denkoefening met een passende volgorde en het voorwerp in het middelpunt van de aandacht. Ik heb een potlood voor me. Het is schrijfgerei. Het is ongeveer vijftien cm lang en één cm dik. Het is gemaakt Wij gaan nu verder met de eerste basis- van hout, rubber, metaal en lood. Aan het ene eind is een rubberen gumoefening. De bedoeling is dat je tenminste dertig metje bevestigd met een dun metalen ringetje van ongeveer één cm breed. dagen besteedt aan iedere oefening, Er zitten groeven in het metaal. Aan voordat je de volgende toevoegt aan het andere eind is een punt van een je dagelijkse schema. Als je de eerste loden stift zichtbaar die loopt in de oefening gedurende een langere periode doet, voeg je de tweede toe, zodat lengte door het midden van het houten frame. Het potlood wordt gewoonlijk je deze twee oefeningen iedere dag doet. Na weer een langere tijd neem je vastgehouden met duim, wijsvinger en middelvinger, maar er zijn vele de derde oefening erbij, dan de vierde manieren waarop je een potlood kunt enzovoort; tot je alle zes de oefeninvasthouden. De loden kant van het potgen iedere dag doet. lood is gemaakt om contact te maken Denken ontwikkelen met papier en een spoor achter te laten Neem een gewoon voorwerp dat je gebaseerd op de bewegingen van het elke dag gebruikt, zoals een kam, potlood in de hand. Een potlood wordt potlood, schoenveter of koffiekopje. doorgaans gebruikt om gedachten uit Observeer elk detail van het voorwerp te drukken in woorden, om ideeën te en denk alleen aan het voorwerp. delen, of een tekening of berekening te Beschrijf de basisonderdelen, hoe maken.Het spoor van het lood op het de delen aan elkaar zijn bevestigd, papier kan uitgewist worden door er de aard, het doel. Stel jezelf andere vragen gerelateerd aan het gebruik, functie, herkomst of kenmerken. Vergelijk het met andere voorwerpen die dezelfde functie hebben. Gebruik geen voorwerpen waarmee je een persoonlijke emotionele binding hebt, zoals een foto van een dierbare persoon. Doe deze oefening elke dag drie tot vijf minuten, op ongeveer hetzelfde tijdstip gedurende minstens een maand. Nadat je de oefening een tijd lang met een fysiek voorwerp hebt gedaan, kan je dit vervangen door een woord (begrip) of zin (gedachte). Concentreer je bijvoorbeeld op het woord ‘potlood’

met de rubberen kant van het potlood over te wrijven. Het voordeel van een potlood is dat het geschrevene gemakkelijk kan worden verwijderd, terwijl het inktspoor dat een pen achterlaat veel moeilijker uit te vegen is. Een voorbeeld van een denkoefening die niet correct wordt uitgevoerd, kan zijn: Dit is een potlood en het is geel van kleur. Het is ongeveer dezelfde kleur als een trui die ik had. Wat is er met die trui gebeurd? Heb ik hem aan mijn broer gegeven?

Mentale spieren

Je zult deze bezigheid waarschijnlijk eenvoudig vinden, maar bij het uitvoeren zul je merken dat het toch niet zo gemakkelijk is. Je gedachten zullen afdwalen en je kunt gemakkelijk je concentratie verliezen, omdat je wordt afgeleid door verschillende dingen. Wanneer je ontdekt dat je gedachten afgedwaald zijn van het voorwerp, breng dan je aandacht er gewoon bij terug. Vervolg de oefening totdat je de bewuste taak hebt voltooid. Door dit proces bouw je ‘mentale spieren’ op. Het lijkt veel op bodybuilding; je moet het regelmatig oefenen gedurende een lange periode om een goed resultaat te bereiken. Nadat je de oefening een tijd hebt uitgevoerd, kan je een gevoel van vastberadenheid en zekerheid in je geest opmerken. Fred Janney werkte gedurende 21 jaar tot 2008 als psycholoog in het Michigan Department of Corrections. In 1980 begon hij een studie anthroposofie. In 1998 was hij een van de oprichters van Anthroposophical Prison Outreach (Handreiking Antroposofie voor Gedetineerden. ) De complete brochure met de zes basisoefeningen is aan te vragen bij APO Nederland, postbus 5155, 2701 GD Zoetermeer. Ook is het mogelijk om hierover te corresponderen met een vrijwilliger die zelf ervaring heeft met deze oefeningen.

27


Ook advocaten moeten meer klagen tegen fouten reclassering

KALBFLEISCH

Soms is de reclassering als een koerier zonder pakje

A D V O C A T E N Mr. B.K.M. Fritz is strafrechtspecialist en hij mag zich als zodanig routinier noemen. Ook overleverings- en uitleveringszaken behoren tot zijn specialisme. Hij staat in strafzaken zijn cliënten bij voorkeur op pro deo basis terzijde in de wetenschap dat gedetineerden het niet breed hebben. Gedempte Oude Gracht 60 2011 GT Haarlem Telefoon 023 532 51 77 Fax 023 531 84 41

[email protected]

Bezwaar Raad van State tegen boetes buiten rechter om

F.J. Stoker

portage. Hij kan beter tevoren met zijn strafrechtadvocaat afspreken of Amsterdam - De reclassering been in welke mate hij medewerking hoort tot een van de professionele gaat verlenen aan de verzoeken spelers in het veld van de strafvan de reclasseringsmedewerrechtpleging. De reclassering heeft ker. Als met hem een interview is onder meer tot taak om de rechter gehouden, gaat de medewerker een voor te lichten omtrent de persoon rapportage opmaken die later in het van de verdachte, zoals zijn perstrafproces bij de straftoemeting soonlijke problematiek alsmede op nog een belangrijke rol kan spelen. het elektronisch toezicht en andere De gedetineerde ontvangt altijd op hulpverleningstaken. Omdat ook voorhand een exemplaar van de over de reclassering gebukt gaat onder hem opgestelde rapportage. Het kan bezuinigingen is de hulpverlenenvoorkomen dat hij als verdachte, een de taak sterk uitgedund. rapport leest waarin dingen staan die aantoonbaar onjuist zijn en die De strafrechter heeft vaak behoefte correctie behoeven dan wel bepaalde aan een voorlichtingsrapportage over feiten/omstandigheden in het geheel de persoon van de verdachte. Daarbij niet zijn verwoord. Hij doet er dan dient de reclassering de nadruk te goed aan zich schriftelijk te richten leggen op de persoonlijke omstandigtot de reclasseringsmedewerker met heden van de verdachte te weten zijn het verzoek het rapport op de voor huisvesting, zijn gezinssituatie en zijn hem van belang zijnde feiten te corhouding ten opzichte van het delict rigeren. Dat zal niet echt gemakkelijk waarvan hij verdacht wordt en zijn gaan omdat de reclasseringsmedegezondheid. De kerntaak van de reclas- werker doorgaans zijn oordeel als sering is dus voorlichting verstrekken voldoende onderbouwd aanmerkt. over de verdachte aan de gerechtelijke Wat kan hij doen als de reclassering instanties. Dat is minder onschuldig niet aan zijn wens om de rapportage dan het op het eerste gezicht lijkt. aan te passen tegemoet wil komen? Tijdens zijn detentie krijgt een gedeVeel gedetineerden geven de moed tineerde ineens te horen dat iemand op als de reclassering medewerking van de reclassering in de spreekkamer weigert. De gedetineerde heeft het zit om met hem van gedachten te wisrecht om een gemotiveerde klacht in selen. Hij dient zich er dan van bewust te dienen tegen het optreden/nalaten te zijn dat een dergelijk gesprek niet van de reclasseringsmedewerker. ‘vrijblijvend’ is en in een later stadium Een klacht kan hij richten aan de van het strafproces ernstig in uw naKlachtencommissie Reclassering deel kan uitwerken. (postbus 8345, 3505 RH Utrecht). Van deze mogelijkheid wordt nog Niet gemakkelijk steeds te weinig gebruik gemaakt. De gedetineerde is niet verplicht mee Na het indienen van een dergelijke te werken aan de voorlichtingsrapklacht ontvangt de gedetineerde een

schriftelijke bevestiging daarvan en zal de reclasseringsmedewerker om een reactie worden gevraagd waarop de gedetineerde dan weer het recht heeft uitvoerig te reageren. De unitmanager van de ambtenaar tegen wie de gedetineerde een klacht heeft ingediend (zijn/haar leidinggevende) tracht in goed overleg met de klager tot een oplossing te komen.

Kritiek

De klachtencommissie streeft er naar om zoveel mogelijk alsnog een compromis tussen de reclassering en de klager te bereiken. Mocht dat niet lukken dan kan de gedetineerde op een mondelinge behandeling van zijn klacht op een zitting van de klachtencommissie nog een toelichting geven en dus aandringen op de behandeling van zijn klacht. Het is goed om een strafadvocaat bij een zitting van deze commissie aanwezig te laten zijn. De klachtencommissie houdt zitting in de PI waar de gedetineerde zich op dat moment verblijft. Op de hele klachtprocedure is een reglement van toepassing. Dus spelregels waaraan de gedetineerde en ook de reclassering zich moeten houden tijdens het verloop van de procedure. Ook strafadvocaten dienen meer van de mogelijkheid gebruik te maken klachten in te dienen tegen fouten van de reclassering bij de klachtencommissie. Er moet ruimte worden afgedwongen voor correcties en wijzigingen in de opgemaakte rapportage, omdat de reclassering doorgaans weinig vatbaar is voor permanente (zelf)kritiek. Soms is de reclassering als een koerier zonder pakje.

huisvesting Raad van State, Den Haag.

Van de redactie Den Haag - In een ongevraagd advies constateert de Raad van State dat bestuurlijke boetes steeds vaker opgelegd worden bij zware en complexe overtredingen. En dat de officier van justitie met een strafbeschikking straffen op kan leggen buiten de rechter om.

en die zwaar worden beboet.

Snel en slordig

Ook de weg die gekozen wordt om strafrechtelijke boetes op te leggen waarbij je een strafblad krijgt, maar die buiten de rechter omgaan, dient naar de mening van de raad nog eens goed bekeken te worden. Daarmee doelt de Raad ongetwijfeld op veel zaken die als Zo Spoedig Mogelijk (ZSM) afgehandeld worden of Zo ontstaat er, zegt de Raad, een waarbij zoals recent op een festival gestelsel waarbij de rechtsbescherming beurde bezoekers konden kiezen tussen van de burger raakt ondergesneeuwd. opsluiten of maar snel betalen. De Raad adviseert de wetgever, de De Raad van State heeft klaarblijkelijk minister dus, om de bestuursrechtelij- moeite met de weg naar snel en slordig, ke rechtsbescherming daar te verzwa- die het Openbaar Ministerie met steun ren waar de noodzaak zich opdringt. van de wetgever is ingeslagen. Met grote Het gaat dan vooral om zaken die consequenties voor de veroordeelde, niet gemakkelijk vast te stellen zijn beboete.

Daling overvallen zet door

Den Haag - Het aantal overvallen is in de eerste acht maanden van 2015 met zes procent gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, van 845 naar 798. Dat maakte minister Ard van der Steur bekend bij de aftrap van een gezamenlijke campagne van het ministerie en de tankstationbranche in Den Haag. Opvallend is de daling van het aantal overvallen op juweliers, met bijna 50 procent van 17 naar 9. Ook vonden er minder overvallen op woningen plaats. Bij benzinestations vond juist een lichte stijging plaats, van 45 naar 49. Mede daarom wordt deze campagne georganiseerd, waarin het voorkomen

van overvallen door alertheid en verstandig gedrag centraal staat. Medewerker en managers van tankstations leren op regionale bijeenkomsten hoe overvallen kunnen worden voorkomen. Ook krijgen ze te horen hoe te handelen als er toch een overvaller voor hun neus staat. Minister Van der Steur: ‘Het is goed te zien dat de daling van het aantal overvallen doorzet, mede dankzij de voortdurende inzet van de politie. Wel zien we dat criminelen hun aandacht verleggen. Bijvoorbeeld naar gelegenheden die ’s avonds laat open zijn zoals tankstations. Deze campagne is belangrijk, omdat ik ook in deze sector snel weer een daling wil zien.’ Bron ministerie van justitie

28


Brandbrief uit PI Zwolle

Onvoorstelbaar, schrikbarend, zo erg! Paul Grijpma Nijmegen – ‘Ik ben voor boetes en een schadevergoeding van 4 mei tot en met 30 juli in de Penitentiaire Inrichting (PI) in Zwolle gedetineerd geweest. De zaken omtrent en de verhalen over zo ongeveer alles wat je maar kunt bedenken, zijn zo onvoorstelbaar, schrikbarend en zo erg, dat ik vind dat die aan de orde moeten komen. Denk alleen al aan de behandeling van gedetineerden, denk over voedsel, medische dienst, het wanbeleid, de corruptie, het stilhouden van verkrachting, ga zo maar door.’ Nu komen er wel meer brandbrieven op onze redactie binnen, maar deze brief van Inge verdient speciale aandacht al was het maar om de zorgvuldige manier waarop ze zich uitdrukt en het bijbehorende taalgebruik. Hoewel ze niets meer met justitie te maken heeft, gebruiken we haar achternaam toch maar niet. Voor de zekerheid. Maar ze wil wel op de foto. ‘Voor alle duidelijkheid’, schrijft Inge moet ik zeggen dat ik het zelf niet heel erg slecht heb gehad in vergelijking met vele anderen, maar ik hoefde dan ook ‘maar’ 87 dagen te zitten en was ‘alleen maar’ arrestant, geen crimineel dus en ook niet verslaafd op de een of andere manier. Bovendien ben ik al 52 jaar en erg rustig, dus dat scheelt al een stuk.’ Toch wil Inge ‘er iets mee doen’, omdat ‘ik zie dat mensen die al dan niet iets ergs hebben gedaan door Justitie als oud vuil worden behandeld’. Voor de Bonjo reden af te reizen naar het oosten van het land vlak aan de

Duits-Nederlandse grens om op de koffie te gaan bij deze briefschrijfster. Café Wildernis is plaats van bijeenkomst.

Oneerlijk

‘Het gaat mij niet om die Penitentiaire Inrichtingen Werkers (PIW’ers), maar om het systeem. Ik noem maar wat: waarom lopen er maden door het eten dat voorverpakt wordt aangeleverd en hoe kan het dat een vrouw tot bloedens toe wordt verkracht en niemand daarover mag praten.’ Inge zit aan tafel met een schrijfblok voor zich vol met schrijnende verhalen, hele schrijnende verhalen

van gedetineerden. Ze schreef ons met het verzoek om alsjeblieft één keer haar verhaal te mogen vertellen en haar aantekeningen te mogen laten zien. Daarmee zouden heel erg veel onschuldige mensen en de mensen die niet gegijzeld zouden mogen worden vanwege boetes en zij die onschuldig vastzitten ‘gigantisch kunnen worden geholpen’. En zegt Inge: ‘Eigenlijk al onze medelanders, want’, en nu citeert ze een PIW-er, ‘op de manier waarop Justitie nu te werk gaat, zou iedereen, zelfs ik als PIW-er, hier in de gevangenis kunnen belanden, al dan niet terecht.’ Nu zit Inge met de Bonjo aan tafel ‘om die mensen die nu nog gedetineerd zijn en daar in de bajes tegen zo ontzettend veel onbegrip en dichte deuren aanlopen, te helpen. Vooral nu ze ziet ‘hoe vreselijk, en in erg veel gevallen, oneerlijk het is.

Lak aan

Een paracetamol tegen alle gezondheidsproblemen.

Inge is zelfstandig distributeur. Ze reed op een dag op haar scooter in Nijmegen en werd voor een verkeerscontrole aangehouden. Toen bleek dat ze nog een openstaande boete had, kon ze meteen mee naar het bureau. Het ging om 12.000 euro die was opgebouwd door het onverzekerd rijden met een auto zonder APK, en verkeersboetes.

Paracetamolletje

Ze heeft tijdens het verblijf in Zwolle haar ogen goed de kost gegeven. In staccato en willekeurige volgorde ver-

VERRAS JE KIND MET EEN VERJAARDAGSCADEAUTJE!

Geen vangnet

Bellen? Ja, 20 cent per minuut. Werk? Ja, voor vier uur arbeid, drie euro en vier cent. Boodschappen? Ja, zaterdags bestellen, worden donderdags aangeleverd, de bestelling klopt vaak niet, spullen zijn duur en statiegeld wordt pas 2 tot 3 weken later teruggeboekt.’ Volgens Inge willen afdelingshoofden er niet over praten. ‘Die zien het niet. Men wil de gedetineerden het liefst zo snel mogelijk achter de deur. En soms is dat ook de beste oplossing, want als het verkeerde, sjagerijnige personeel dienst heeft, dan hoed je maar.’ Inge is gelukkig van al deze ellende af en hoopt het nooit meer mee te maken. ‘Je wordt gegijzeld op onjuiste gronden, dus het CJIB overtreedt de wet. Je wordt zo van de straat geplukt. Je krijgt geen tijd meer om zaken te regelen met kinderen en huisdieren. En als je pech hebt raak je je kinderen kwijt aan de Jeugdzorg. Steeds meer mensen worden dakloos door justitie en de overheid en lopen aan tegen agressief gewelddadige gedrag. Er is geen vangnet.’

ADVOCATENKANTOOR CREMERS

Je kunt meedoen als: • je in de gevangenis verblĳft, • je kind niet ouder is dan 12 jaar, • in Nederland woont, • en als de andere ouder of verzorger toestemming geeft. (de kosten zĳn voor onze rekening)

Gespecialiseerd in: • Strafrecht en penitentiair recht • Personen- en familierecht Mr. H.M.S. Cremers Postbus 3037 5203 DA Den Bosch tel. 073 633 00 63 fax 073 633 00 64 [email protected] www.advocatenkantoorcremers

Bel GRATIS naar 0800 331 05 68 (niet geblokkeerd)

Het bedrag liep buiten haar medeweten steeds hoger op doordat ze tijdelijk in Duitsland woonde, maar haar nieuwe adres door de gemeente Nijmegen niet was doorgegeven aan het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB). Inge was niet in staat om het bedrag terug te betalen zonder een voor haar gunstige betalingsregeling. Inge: ‘Maar daar heeft het CJIB lak aan en als je ze belt met de mededeling dat er sprake is van betalingsonmacht en dat je daardoor niet gegijzeld mag worden, zeggen ze: ‘We weten van niks.’ Door haar hechtenis is Inge als distributeur twee grote klanten misgelopen. En ook haar grote klant, de Nederlandse Sportschool, hoorde niets meer van haar. Dus die hebben het nu ook laten afweten. Inge: ‘Ik hoop weer aan de bak te komen, want ik heb nu geen inkomsten, geen woonruimte en geen uitkering. Als je die drie niet hebt, raak je in een vicieuze cirkel en dan ook nog met een schuld van 12.000 euro. Haar verblijf in de bajes in Zwolle heeft de Staat 200 euro per dag gekost, dat is na bijna drie maanden zo’n 17.000 euro. ‘Dat is toch van de zotte?’ PIW’ers vroegen haar wel eens hoe het toch komt dat ze zo sterk blijft. Inge: ‘Gewoon de knop omzetten en zoveel mogelijk jezelf blijven.’

telt ze wat ze heeft waargenomen. ‘De benadering door het personeel kan heel agressief zijn, zeker als je getint bent en je een keer tegenspraak levert. Een vrouw van 29 moest vier maanden zitten voor diefstal. Ze had al jaren darmproblemen en liep bij een internist. Ze kreeg niet de medicijnen die ze nodig had, maar zes weken lang een laxeermiddel. Na dreigementen van de internist kreeg ze uiteindelijk toch de goede medicatie. Tandarts? Is één keer in de week aanwezig in Zwolle. Na acht weken ben je aan de beurt. Een vrouw vertelde dat ze weliswaar was verdoofd, maar toch nog veel pijn had. Kies werd toch getrokken. Bij een vrouw met epilepsie die nog vier maanden moest, werd zo maar een deel van de medicatie stopgezet. Als je mazzel hebt, ben je na melding bij de medische dienst binnen een week aan de beurt, ook als het acuut is. ‘Neem maar een paracetamolletje,’ zeggen ze dan. Noodhulp ’s nachts kan wel drie kwartier duren. Letterlijk negen van de tien gedetineerden hebben last van jeuk, uitslag, schimmel, eczeem, rug- en darmklachten, haaruitval en ga zo maar door.’ Inge: ‘Mij maak je niet wijs dat we daar fatsoenlijke voedingsstoffen naar binnen krijgen. Er waren twee vrouwen, L. en J., die beiden tien dagen in het ziekenhuis hadden gelegen. Toen ze terug waren, zagen ze er fantastisch uit. Hun huid, hun haar, geen schilfers meer. Ze konden ook weer gewoon naar de toilet.

geloof in herstel

Mede auteur ‘Bajesboek’

29


BONJOCONTACTBUREAU ZO WERKT HET CONTACTBUREAU 1. Je stuurt je advertentie naar Bonjo contactbureau, Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam. 2. Bonjo stuurt de advertentie naar een beoordelingscommissie. Deze moet goedkeuring geven voor plaatsing. 3. Bij goedkeuring plaatst Bonjo je advertentie in deBonjo en/of op de website. 4. Een reactie op een advertentie stuur je naar Bonjo contactbureau. Vermeld hierbij wel het advertentienummer anders kunnen wij je reactie niet doorsturen. Doe een postzegel op de enveloppe en stuur ’m op. 5. Als je reageert maar niet wilt dat je adres bekend wordt, vermeld je adres dan niet in je brief maar op een bijgevoegd papiertje. Zonder je adres kunnen wij geen reacties naar je terug sturen. Een eerlijk verhaal scoort het best. Dus schrijf een brief met daarin je interesses, hoe lang je nog moet, wat je graag wilt en wat weer niet. Ieder die de site bezoekt weet dat hij/zij met een gedetineerde te maken heeft. Transparanter kan niet! 1562 Hallo mijn naam is Roy, ik ben 35 en zoals je heb gemerkt zit ik mijn straf uit.Wat ik mis is het contact met een spontane vrouw. Als ik vrij kom wil ik een nieuw bestaan opbouwen en verder in de sport personel trainer.Ben je ook zo sportief creatief, of muzikaal, dan ben ik benieuwd naar jou verhaal.Er kan soms wat tijd over heen gaan maar ik schrijf in principe altijd terug als je serieus bent.Afkomst is voor mij geen issue en voor de toekomst heb ik wel een kinderwens.Mischien tot ziens. 1563 Halllo dames, ik ben michel een 43 jarige nederlandse man 1.70 meter donker blond haar en bruine ogen.En zit in de P.I Zuidoost voor een crime passionelle voor nog 2 jaar.Via deze weg zou ik het leuk vinden om in contact te komen met leuke dames om mee te schrijvenen wie weet...?Laat wat van je horenen ik schrijf altyd terug veel liefs Michel. 1564 Mijn naam is LOUIS Brack, half Moluks bruine ogen lengte 1.81 zwart grijs haar en heb drie dochters ben 40 jaar en zit in Pi Zutphen.Ben op zoek naar een pen vriendin. In deze detentie heeft mijn ex de relatie beeindigd.Via deze manier ben ik op zoek. Mij maakt het niet uit hoe je deruit ziet.Als je hart maar op de juiste plek zit. Ik denk maar zo, van een mooie tafel kan je niet eten hoop dat dit je aanspreekt.Zit nu 6mnd in detentieen als het tegen zit moet ik nog een jaartje. Hoop spoedig iets te horen, ben een zorgzame type.Louis 1566 Hallo lieve dames, ik ben een jongen van 33 jaar.Ik kom uit Bosnie, heb bruine ogen ben 1.81 lang en heb een normaal postuur.Ik ben op zoek naar een leuke dame om mee te schrijven.Iedereen verdient een tweede kans om zijn geluk te vinden in het leven.Ik moet nog een lange tijd binnen zitten en ik ben

WITTE

zelf moslim.Mijn hobby,s zijn muziek reizen sporten.Ik zit in Rotterdam vast.Ik hoop via deze weg een leuke maatje te vinden om mee te schrijven..... 1567 Hey ik ben iets wat verlegen maar wel een charmante half spaanse romantische jongen die een leuke meid met karakter en eentje wie wil schrijven met deze ..ze zeggen knappe rude-boy dus leuke meiden gedetineerd of niet reageer snel want ik zit nu voorlopig vast maar normaal gsproken ben ik een echte levensgenieter en zoek dus via deze weg iemand om ervaringen mee enzo mee te kunnen delen.En wie weet nog meer.Ik ben 33 jaar .en mijn hobby,s zijn schrijven tekenen computeren en meer van dit soort dingen. ik zoek het liefst dames tussen de 18 en 33 jaar die wel in zijn voor een uitdaging maak dit jouw nieuwschierig reageer dan snel en als het mogelijk is een foto je krijg altijd antwoord. Kusjes Pedro. 1568 Hallo lieve dames. mijn naam is Joop 50 jaar ben op zoek naar een lieve vrouw.Die met mij wil schrijven voor lange tijd wil pennen en hoop voor meer. ben vrijgezel hoe lang ik moet weet ik nog niet.Ik ben zeker op zoek naar een lieve vrouw die ook alleen is waar mee ik kan bellen of een afspraak voor bezoek.Ik zoek echt iemand om ook van te houden en leeftijd is voor mij niet belangrijk.Ik ben 72 kilo en 1.80 lang. kort haar en zie er verzorg uit.Ik zit in de P.I in Arnhem .Ik hoop dat ik een lieve vrouw vind.Grtjes Joop. 1569 Lieve Dames. Hallo ik ben een jongeman van 38 jaar ik hou vaker dat ik een stuk jonger lijk.Ben licht getint van huidskleur ik ben 1.74 lang en weeg 82 kilo.Ik ben een echte sportman en doe dat dan dagelijks. Ik probeer via deze weg een leuke lieve vrouw te vinden die met mij wil schrijven. Want dat mis ik heel erg.Hopelijk maak ik 1

06 55 32 73 18

FONTEIN

06 24 24 88 62

dame nieuwschierig met deze advertentie. ik beloof dat ik alltyd reageer.tot snel liefs p. 1570 Hallo lieve dames.Ik ben op zoek na een leuke lieve maar vooral eerlijke vrouw om mee te schrijven.En als het klikt eventueel later een serieuze relatie mee te kunnen opbouwen.Je verleden of je afkomst doet er bij mij niet toe.Ik kijk na de toekomst dat is toch wat telt.Zelf ben ik een jongen van het kamp.(leuke jongen).Ik heb geen relatie en ben positief ingesteld.Ben zelf eerlijk en betrouwbaar maar wel een boefje.Ik ben heel zorgzaam en sportief en heb ook altyd een luisterend oor.Ik zelf hou er van om alles uit het leven te halen .Als ik iets wil dan ga ik er de volle 100% .Spreek jou dit alles wel aan en wil je meer van me weten schrijf me dan.Ik kan vanaf 2016 gaan faceren.Groetjes en hopelijk tot schrijfs. 1571 Leuke gezellige ondernemer zoekt een lieve (PEN) vriendin om de saaie tijd binnen door te komen.en wie weet wat de toekomst brengt.Leeftijd en afkomst of waar je voor zit is onbelangrijk.Mijn hobby,s zijn gezellig terrasje pakken uit eten gaan, shoppen, bioscoop, reizen, of gewoon lekker genieten voor de open haard.Ben spontaan, goed verzorgd romantisch, respectvol, zorgzaam etc. Mijn leeftijd is begin 40 , maar ben jong van geest en doen en laten. Niets is te gek!Ben momenteel in afwachting van mijn hogerberoep.Reactie,s krijgen altyd antwoord. 1572 Hoi lieve knappe dames. Ik ben op zoek naar een hartsvriendin, een muze (model en inspirator voor mijn kunstwerken) of een liefdes of romantische relatie.Ik sta aan de wieg van een carriere als kunstenaar en ik koester het verlangen om een perspectief te zoeken, tegen de achtergrond waarvan ik mijn lievelings activiteiten kan ontplooien en zoek iemand die mij van eerlijke advies en steun kan voorzien, die de rol van een motor ontsteker , brandstof mijn kunstwerken kan vervullen of die voor het avontuurvan een liefdes- en romantische relatie openstaat, om samen mee een pad naar een toekomst te effenen.Ik zal mij ff voorstellen. Ik heet Jairo Omar Dosreis Gonsalves, ik ben 34 jaar en werd op Aruba geboren. Ik ben licht getint ,heb zwart haar en bruine ogen.Mijn hobby,s zijn songteksten schrijven muziek luisteren, films kijken, en koken.Van het leven ,van de fijnste smaken, zachte klanken en vrolijke tonen of van schoonheid genieten , zijn de drijfveren waardoor ik me leiden laat. Spreekt dit jou

TIJKOTTE

06 49 30 72 02

HOUBEN

06 30 68 05 56

FTWadvocaten.nl

aan, reageer ( gelieve foto bijsluiten ) en wie weet zal jij degene zijn die mijn voorkeur of voorliefde geniet. 1573 Dag dames mijn naam is Hicham ik ben een leuke jongen van 21 jaar ik ben op zoek naar een leuke meid .Mijn hobby,s zijn voetballen kickboxsen uitgaan en lekker genieten van het leven.Ik zit vast in PI Lelystad moet nog 16 maanden dus we hebben tijd genoeg om elkaar te leren kennen.Ik ben een marokkaanse jongen ben 1.75 cm ben atletisch gebouwd en ik ben wel sportief.Heb ik je nieuwschierig gemaakt nou schrijf terug zal ik zeggen.Het liefst met foto maar is geen must je krijgt altijd brief terug van mij met een foto tot snel... 1574 Hey dames ik ben een lichtgetinte jongeman van 20 jaar. ik ben 1.84 lang en 81 kg.Ben gespierd gebouwd met tatoo,s en rasta haren en ik verblijf momenteel in Pi mARWEI IN leeuwarden tot ongeveer de zomer van 2016 maar misshien wel eerder.Mijn hobby,s zijn muziek luisteren koken en fitnessen.Ben op zoek naar iemand om een beetje mee te pennen en te kletsen en wie weet wat meer. Ik ben niet heel kieskeurig als je maar sweety bent.Geintereseerd ?Stuur me dan

een briefen ik zal je altijd terug schrijven het liefst met foto..groetjes van mij... 1575 Beste dames ik ben een man van 55 jaar en zit in mijn laatste 18 mnd.Graag zou ik nog een relatie willen met een vrouw .Ik ben blond 1.83 lang en weeg 85 kg heb tatoo,s en ben sportief.Ben een vrolijke man en hou van dansen sporten, lachen, en genietenvan het leven. Ben je ongeveer net zo oud of iets jonger reageer, je krijgt er geen spijt van. Elke brief met foto beantwoord ik.Dus dames klim in die pen en samen gaan we op weg.Kus van E. 1576 hallo dames , ik ben Ayhan een man van 38 jaar .Ik zit in Pi Ter Peel ben al veroordeeld .Ik ben een slanke man licht getint en ben van turks afkomst.Mijn hobby,s zijn koken, eten, werken, voetballen, skypen, lezen, muziek luisteren.Ik ben op zoek naar een leuke schrijf contact en kijken wat het later zal of kan gaan worden.Ben jij tussen de 28 en 40 jaar en lijkt het jou leuk om mij afentoe op te vrolijken. Schrijf dan gerust en ik zal altijd terug schrijven.Tot gauw.Ik ben een eerlijke man de vrouw de vrouw die eerlijk is verdiend mij..

30


Open brief aan de staatssecretaris

COLUMN John Peters

Geldverslindend gevangeniswezen biedt geen positief perspectief

De Urinecontrole

Niemand zit erop te wachten maar jullie kennen het allemaal: de urinecontrole. Je kunt er aan onderworpen worden. Een positieve uitslag kan heel vervelende gevolgen hebben. Het kan je zo een disciplinaire straf opleveren. Een extra straf binnen het strafregiem waarin je al zit. Je komt rood te staan met daarbij meteen mogelijke gevolgen voor je einddatum. Het verkeerde sigaretje op het verkeerde moment kan namelijk problemen opleveren voor je detentiefasering. Dus hoe dan ook wees op je hoede. Toch nog even op een rijtje wanneer je kunt rekenen op een Urinecontrole: 1. De directeur kan op elk moment beslissen en steekproefsgewijs een UC te laten afnemen. Hier kun je natuurlijk nooit op voorbereid zijn in tegenstelling tot de twee andere mogelijkheden: 2. Op het moment dat je overgeplaatst wordt, (b.v. ook naar een BBI of ZBBI) zal je zeker onderworpen worden aan een urinecontrole. Hiervan ben je op de hoogte en ben je een sukkel als je hier positief getest wordt. 3. En dan nog in verband met de verlenging van verlof. Ook hier ben je op voorbereid!! Als je aan een UC onderworpen wordt, zal dat meestal in de ochtend zijn. Voor de afname moet tegen je gezegd worden wat de reden hiervan is en wat de procedure is. Vervolgens moet je onder toezicht van een PIW’er urineren. Als je niet in staat bent om direct te urineren dan dien je vier uur de tijd te krijgen om alsnog onder toezicht urine af te staan. Als je na het verstrijken van vier uur geen urine hebt afgestaan, wordt dit gelijkgesteld met een weigering medewerking te verlenen aan de UC. Na het afstaan van urine moet dit in je bijzijn over twee buisjes worden verdeeld. Het ene buisje gaat naar het lab en het andere buisje blijft achter in verband met een eventueel contra-onderzoek. Als uit het laboratoriumonderzoek blijkt dat je gebruikt hebt, wordt die positieve score aan je medegedeeld. Je hebt dan recht op een contra-onderzoek. De kosten van een contra zijn voor jouw rekening, maar als uit de contra alsnog blijkt dat je niet gebruikt hebt, dan zijn de kosten voor de PI. Zolang de contra loopt, dient de straf te worden opgeschort. Als ook uit het contra-onderzoek blijkt dat je gebruikt hebt of gemanipuleerd hebt (die aanname wordt meestal gedaan bij een te laag creatinegehalte) en je bent het met die uitslag niet eens dan kun je in beklag gaan. Dat beveel ik je ook zeker aan, omdat de kans op succes vrij groot is. Het komt namelijk regelmatig voor dat de PI het tweede buisje kwijt is, dat er iets anders met de procedure fout is gegaan of dat er sprake is van een vals positieve uitslag. Bij een vals positieve uitslag is de positieve uitslag niet het gevolg van drugsgebruik, maar van bijvoorbeeld medicijngebruik. Een weetje om mee te eindigen: gewoonlijk zijn wiet en hasj tot maximaal twee weken na gebruik aantoonbaar in de urine en voor cocaïne is die periode maximaal drie dagen. . John Peters strafrechtadvocaat bij Peters Advocaten. Bel gerust voor een vrijblijvend gesprek of second opinion 033-4627551

PETERS ADVOCATEN Specialisten In Strafzaken tevens specialist in herziening bij onherroepelijke veroordeling Amersfoort T 033 462 75 51

Amsterdam T 020 240 30 42

[email protected] www.strafrechtadvocaten.nu

Het is maar hoe het balletje rolt.

Lelystad - Met het accepteren van uw functie heeft u, meneer Dijkhoff, een aardige erfenis gekregen. Ik wil u graag mijn ongenoegen met u delen over deze erfenis. Ik ben een gedetineerde. Van mijn twintig maanden gevangenisstraf heb ik er nu drie achter de rug.

Model-gevangene

Ik ben een zelfmelder en volg het groene programma. Ik heb me voorgenomen om ervoor te zorgen dat ik zo snel als mogelijk is weer buiten kom. Ik gedraag me als een modelgevangene. Op tijd naar arbeid, ik werk mee aan diverse programma’s zoals KVV . (Kiezen Voor Verandering gesubsidieerd DJI/ ReclasseringsproIk schreef vandaag een brief naar mijn gramma) Lid van Gedeco, altijd op kinderen. Toen ik de brief nog eens na tijd naar mijn cel, die ik overigens las, viel me op dat de toon van mijn netjes verzorg, bang om maar ergens brief een stuk negatiever en cynischer commentaar op te krijgen. Meteen na was dan mijn vorige brieven. Ik heb mijn binnenkomst heb ik een gesprek besloten de brief niet te versturen. met mijn casemanager aangevraagd Ik wil niet de indruk wekken zielig om het verloop van mijn detentie in mijn cel weg te zitten kwijnen. Ik door te nemen. Het heeft twee weken moet echter bekennen dat ik steeds ne- geduurd voor hij kwam. Hij vertelde gatiever denk en dat komt doordat ik dat ik de laatste achttien maanden van het vertrouwen verlies in de intenties mijn detentie kon gaan faseren. Op 30 van Den Haag. juli 2015 overplaatsing naar een BBI, Ik kom steeds vaker tot de conclusie waar ik elke vier weken met verlof kon dat het gevangeniswezen een geldver- gaan. Daar ging ik voor. Maar ik had slindend apparaat is dat weinig of geen het allemaal verkeerd begrepen. Er is positief perspectief biedt aan de gede- een enorme wachtlijst voor overplaattineerde. Voorop gesteld: criminelen sing en fasering is geen recht. Ik heb moeten worden gestraft. Een gevange- een recht om fasering aan te vragen. nisstraf is wel degelijk een goede straf. Ik ben dat gaan nazoeken. In het Maar als het gevangeniswezen van handboek rechtspositie gedetineerden mening is dat gevangenen tijdens destaat beschreven dat een gedetineerde tentie worden voorbereid op een sucbij goed gedrag via een BBI en een cesvolle terugkeer in de samenleving ZBBI( Beperkt Beveiligde Inrichting opdat zij niet recidiveren, dan moet ik en Zeer beperkt Beveiligde Inrichting) vaststellen dat die kans minimaal is. gaat. Dat alles in achttien maanden. De ingrediënten zijn er wel, maar de Straffasering vermindert recidive. Dat planning is allerberoerdst. is bekend. Tijdens de laatste fase kan

Achterblijver en het gevoel van alleen op de wereld? Schrijf of bel Bonjo, wij helpen je verder. T 0800 3334446 Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam.

er wat geld gespaard worden, zodat je niet platzak naar buiten gaat.

De klok tikt

Uw voorganger vond dat elektronische detentie straffasering moest vervangen. Het voorstel werd door de Eerste Kamer afgeschoten. Ondanks dat feit is besloten om de regimes BBI) en ZBBI te sluiten. De regimes die zo hard nodig zijn voor fasering. Heel veel gedetineerden zitten te wachten op overplaatsing. Ik heb een beschikking van de selectiefunctionaris dat ik mag gaan faseren, maar wanneer, is de vraag. De BBI waar ik op de wachtlijst sta, gaat einde van het jaar dicht. Terwijl ik nog 17 maanden te gaan heb. Niemand kan of wil mij duidelijkheid verschaffen. Intussen tikt de klok. Voor mij belangrijke verloven worden door mijn neus geboord. Hoe is het mogelijk dat een succesvol programma teniet wordt gedaan door sluiting? Enerzijds is er een cellenoverschot, anderzijds kunnen gevangenen niet worden overgeplaatst in de juiste inrichtingen. Planning is niet de sterkste kant van justitie. Naarmate de tijd verstrijkt, verlies ik vertrouwen in beleid. Ik word steeds cynischer en kan me steeds beter voorstellen dat gevangenen depressief worden. Beloof geen programma’s die niet kunnen worden nagekomen. Met vriendelijke groet, Paul Verbunt , PI Lelystad.

31


Sleutel gevangeNIS Norgerhaven in Noorse handen

Elke dag miljoenen mensen op Marktplaats Veenhuizen - De gevangenis Norgerhaven is inmiddels officieel in Noorse handen. Staatsecretaris Klaas Dijkhoff van Veiligheid en Justitie droeg de sleutels van de gevangenis onlangs over. Nederland en Noorwegen helpen elkaar grensverleggend. Zij de cellen. Wij de banen.

en de detentiecultuur om zich voor te bereiden op de komst van de Noren. Ook werd er Engels gegeven aan de medewerkers, omdat dit de voertaal in de inrichting zal worden.

Verlenging

Nederland en Noorwegen zijn sinds de zomer van 2014 met elkaar in gesprek om de tijdelijke plaatsing van gedetiDe inrichting in Veenhuizen zal de ko- neerden uit Noorwegen in Nederland mogelijk te maken. Eerder dit jaar mende weken gestaag gevuld worden met gedetineerden uit Noorwegen, die werd het verdrag hiertoe afgesloten. een deel van hun straf uit komen zitten Noorwegen gebruikt Norgerhaven in Nederland. Totaal komen 242 Noren voor een periode van drie jaar, maar de beide landen kunnen (telkens) naar Naderland, de eerste 24 zijn een verlenging van ten minste een on-langs al gearriveerd op luchthaven jaar overeenkomen. De reden van de Eelde en verblijven al in gevangenis internationale samenwerking is dat Norgerhaven. Nederland kampt met een overschot In Norgerhaven is een Noorse direcaan celcapaciteit, terwijl Noorwegen teur aangesteld, bijgestaan door een Nederlandse directeur, die leiding geeft juist te weinig plekken heeft voor gedetineerden. Nederland en Noorwegen aan het Nederlandse personeel. Door de overeenkomst blijft er in Nederland zijn overeen gekomen om 242 Noorse gedetineerden te plaatsen in de ge239 Fte aan werkgelegenheid behouvangenis Norgerhaven in Veenhuizen. den binnen het gevangeniswezen. De Nederland sloot al eerder een soortgemedewerkers kregen de afgelopen weken opleidingen in het Noorse recht lijke verdrag met België in 2009.

Justitie en Marktplaats slaan handen ineen tegen heling Van de redactie Den Haag - Minister Ard van der Steur van Veiligheid en Justitie en Olivier van Duijn, directeur van Marktplaats, slaan de handen ineen tegen heling. Met een gezamenlijke campagne moeten burgers bewust worden gemaakt van het risico dat zij gestolen goederen kunnen kopen en zich daarmee onbedoeld schuldig maken aan heling. De campagne informeert en adviseert mensen, over wat ze zelf kunnen doen om heling te voorkomen. Dat gebeurt inmiddels onder andere door radiospots, advertenties op Marktplaats.nl en door 100.000 flyers, die worden verspreid in de winkels van Media Markt, Dixons, Scheer en Foppen en MyCom. Ook de verzekeraars Interpolis en DeltaLloyd ondersteunen de campagne. Van der

Steur: ‘Als minister van Veiligheid en Justitie ben ik een groot voorstander van publiek-private samenwerking op dit terrein. Marktplaats werkt al enkele jaren samen met mijn ministerie, de politie en het Openbaar Ministerie. Met succes pakken we in nauwe samenwerking internetoplichters aan. Via deze gezamenlijke voorlichtingscampagne willen we consumenten alert maken. Wil je online spullen kopen of verkopen? Prima! Maar let op dat je geen gestolen waar koopt. Met een paar slimme, eenvoudige trucjes kun je dat voorkomen.’

Gezamenlijke inspanning

Olivier van Duijn, directeur Marktplaats: ‘Elke dag handelen miljoenen mensen via Marktplaats. Dat gaat vrijwel altijd goed en daar moeten we trots en zuinig op zijn. Daarom slaat Marktplaats.nl in deze campagne de handen ineen met het ministerie van

Veiligheid en Justitie. Eerder deden we dat al in de strijd tegen internetoplichting, wat ervoor zorgde dat internetoplichting via Marktplaats met de helft is afgenomen. Dit bewijst hoe groot de impact van gezamenlijke inspanning kan zijn. Wij zijn er van overtuigd dat we ook in deze campagne tegen heling een groot verschil gaan maken.’ De afgelopen jaren is door alle betrokken partijen veel geïnvesteerd in het voorkomen van heling. Ook lanceerde de politie het Digitaal Opkopers Register en de site Stopheling.nl met een database van alle goederen die sinds 2010 als gestolen zijn geregistreerd. Deze database bevat inmiddels 1.024.455 registraties van gestolen goederen. Burgers en bedrijven die tweedehands goederen willen kopen, kunnen op basis van het unieke serienummers controleren of deze als gestolen geregistreerd staan.

Rechter mag afstand nemen van slordige wetgeving Van de redactie

Nijmegen - Janneke Gerards, hoogleraar Europees Recht aan de Radboud Universiteit hield de rechtbanklezing op de Dag van de Rechtspraak. Het thema van de dag was ‘Veiligheid, grondrechten en de rechter’. Een belangrijk thema in een tijd waarin rechters rond terrorismeverdachten, verwaarlozing van veiligheid (voorbeeld Haaks-

bergen of de brand in Volendam) en waard dan de onze? Er moet, zegt ze, recent de milieuwetgeving zaken te een voortdurende balans gevonden berechten krijgen. worden tussen de moeilijk grijpbare notie van veiligheid enerzijds en ook Zaken die vaak wiebelen op het snijmoeilijk grijpbare grondrechten en vlak tussen (on)redelijke en slordige vrijheden anderzijds. De rechter moet regelgeving en rechters die gehouden daarmee zien te dealen. zijn zich aan die slordige regelgeving Rechtsongelijkheid te houden. Zij merkt op dat er een ‘spanningsmoeras’ is tussen veiligheid Ze haalt Corstens aan, voorheen van de en grondrechten. Zijn de grondrechten Hoge Raad, die vindt dat rechters moed van een vermeende jihadstrijder minder moeten tonen. Steeds hardere wetge-

Een nieuwe toekomst zonder criminaliteit... ...begint bij Stichting DOOR

De DOORstart voor (ex)gedetineerden Informatie Wilt u informatie over onze stichting? Kijk op onze site www.stichtingdoor.nl of neem contact op: email [email protected] telefoon 0118 63 56 27.

Een kunstwerk, tekening, songtekst of gedicht gemaakt? Stuur het op naar Bonjo. Een grote kans dat het in de krant komt.

ving dwingt de rechter in essentie om juist de grondrechten en vrijheden te bewaken. Te vaak vluchten rechters in een terughoudende opstelling, waarbij ze marginaal toetsen of iets dergelijks ontwijkends. Waar wetgeving door wetgevers en bestuurlijke organen er slordig en gehaast uitziet of dat zelfs is, dienen rechters te toetsen en bij gelegenheid vast te stellen dat het zo niet kan. Dat dit leidt tot rechtsongelijkheid. En het niet waarborgen van

•

U wilt een advocaat die hart heeft voor uw zaak en zich inzet voor uw belang.

Onze strafrechtspecialisten mr. Greg van de Kreeke (l) en mr. Edwin Aerts (r)

juist de grondrechten en van wat we onder vrijheid verstaan. Een rechter mag heel kritisch oordelen als blijkt dat een bestuursorgaan onvoldoende heeft gekeken naar aspecten van risicocalculatie of als de wetgever onvoldoende heeft gekeken naar minder belastende mogelijkheden. Gerards vindt dat rechters die mogelijkheid beter en vaker moeten gebruiken. Dan moeten ze ook uitgebreid en zorgvuldig motiveren wat hen tot dat besluit gebracht heeft.

DE HAAS Arbeidsrecht Familierecht Huurrecht Letselschade Strafrecht

Postbus 10109 1001 EC Amsterdam

DE JONG

A D V O C A T E N

Vreemdelingenrecht Sociale zekerheid

www.dehaas-dejong.nl

•

E N

M E D I A T O R S

(013) 536 20 88 (tijdens kantooruren)

06 55 20 57 42

(Greg van de Kreeke)

[email protected]

Wilhelminapark 122 Tilburg

32


COLUMN Mark Broere

BERICHTEN UIT DE BAJES

‘Dat heb ik helemaal niet gezegd!?’

Verslag vanuit Hotel de Iso

Verbalisant: ‘Dus jij noemde mijn collega een lelijke vent?’ Verdachte: ‘Ik zei dat je er lelijk uitziet met zo’n pet.’ Verbalisant: ‘Maar m’n collega draagt zo’n pet, dus je noemt hem lelijk.’ Verdachte: ‘Maar het is toch ook een lelijke pet?’ Vervolgens staat in het proces-verbaal dat de verdachte een agent een lelijke vent heeft genoemd. Een verbalisant vraagt je na een verhoor het proces-verbaal door te nemen en te ondertekenen. Wanneer jij jouw verklaring doorleest, merk je dat het verhaal in het proces-verbaal niet volledig aansluit op wat je zojuist hebt verklaard. De door jou zo zorgvuldig gekozen woorden lijken nu eerder op een belastende verklaring… Wat nu? Je zal niet de eerste zijn bij wie bepaalde woorden worden verdraaid waardoor ze de broodnodige nuance verliezen, maar je bent ook zeker niet de laatste. Hoewel wettelijk staat vastgelegd dat de verklaring van de verdachte zoveel mogelijk in zijn eigen woorden moet worden opgeschreven, kan het zijn dat een sluwe agent jou woorden in de mond probeert te leggen. Het kan natuurlijk ook onkunde van de verbalisant zijn. We kennen allemaal die oude agent die op zoek moet naar elke letter op het toetsenbord en die ook nog eens maar twee van zijn vingers weet te gebruiken. Deze agent heeft het al lastig genoeg met het typen zelf, laat staan het juist weergeven van wat er is gezegd. Maar het is wel van cruciaal belang dat jouw woorden juist worden weergegeven, de rechter zal dat verhaal namelijk als uitgangspunt nemen. Hierbij moet worden opgemerkt dat er grofweg twee manieren zijn waarop jouw verhaal op papier wordt gezet. Ten eerste de monoloog, waarbij de vragen niet worden opgenomen maar alleen jouw verklaring als een lopend verhaal wordt gepresenteerd. Ten tweede de vraag-antwoord methode, waarbij de vragen en jouw antwoorden expliciet worden weergegeven. Uit onderzoek is gebleken dat de laatste methode de meest gunstige is en jouw antwoorden het best weergeeft. Gelukkig wordt deze methode in de praktijk ook het meest toegepast. Het is bij deze methode wel van belang dat je niet alleen let op het correct weergeven van de door jou gegeven antwoorden, maar ook dat alle gestelde vragen in het proces-verbaal zijn opgenomen. Het kan namelijk gebeuren dat verbalisanten enkele vragen weglaten. Dit zorgt er niet alleen voor dat de opbouw van het verhoor ‘hak op de tak’ is, ook geeft het niet jouw volledige verhaal weer. Daarnaast kan het voorkomen dat je bij het doorlezen merkt dat je bepaalde woorden zou hebben uitgesproken, die je toch echt niet hebt gezegd. Onderteken in dat geval de verklaring niet! Maak daarbij de opmerking dat wat er in het proces-verbaal staat niet klopt en zorg dat de agent alsnog jouw opmerking in het proces-verbaal zet. Geef desnoods per regel aan wat niet overeenkomt met jouw woorden. Als de agent weigert het proces-verbaal aan te passen, blijft het belangrijk jouw verklaring niet te ondertekenen. Wanneer jij jouw verklaring ondertekend hebt neemt de rechter jou niet meer serieus als je later beweert dat het een onjuiste weergave is van jouw verklaring. Hoe dan ook, neem het proces-verbaal kritisch door, want voor je het weet sta je door het handigheidje of de onkunde van de agent met 1-0 achter. Voorkom dat je in de rechtszaal de woorden van de titel van dit stuk moet uitspreken! mr. M. Broere, advocaat bij Haans Advocaten Roosendaal.

Vieze omgeving maakte strafcel extra erg Ludo Mijn vertrek naar Hotel de Iso was enigzins toch wel gedwongen en op dringende advies van mijn huisbaas (directie) voor vijf dagen. De weg erheen ging niet helemaal zonder problemen met pijnlijke gevolgen wel te verstaan. Aangekomen op mijn hotelkamer werd mij verzocht te wisselen van mijn eigen kleding naar de bedrijfskleding die ter beschikking werd gesteld. Deze valt te omschrijven als ondergoed wit maatje TK (Te Klein), sokken type panty en de overall en pyama one size fits all, behalve mij dan. Om mijn verblijfsruimte te omschrijven: een licht dan wel ooit mintgroene ruimte met glimmende donkergroene vloer, twaalf vakken raamunit met matglas, een zwarte (krijtlak) deur en een roestvrij stalen wc-pot die geen doorspoelmogelijkheid bezit. Alle losse interieur elementen waren foamen, met plastic omkleed blok van 50 bij 50 en 50 cm hoog. Plus een van dito materiaal klein blok, dat als tafel en stoel konden worden gebruikt. Die werden later omgewisseld in een matras van een soortgelijk materiaal als de blokken. Tevens was er ook een lap dat voor een kussen zou moeten doorgaan van 5 cm dik, omkleed was met, jawel, plastic. Na twee dagen kreeg ik een lap van een soort nat karton dat de bewaking dus deken noemde.

Kleine vliegjes

Over de schoonheid (vlekken) op de muur kan ik beter zwijgen. De buitenactiviteiten vonden plaats in een ruimte met stenen muren van ongeveer drie meter hoog die sierlijk werden afgesloten met een ijzeren frame en afgedekt was met gaas van het type betonijzer. Gezien de hoeveelheid peuken verbleven mijn voorgangers daar niet voor hun sportieve activiteiten. De persoonlijke verzorgingseenheid was nog erger dan mijn verblijfsruimte. Er was een roestvrij stalen wastafel die bijna wit was van zeep- en tandpastaresten, de douchegelegenheid was net zo vies met als extraatje genoeg haren voor een toupet en een douchekop die bruin was van viezigheid en kalk. Oh ja, ik

werd overigens wel vriendelijk begroet door de aanwezige kleine vliegjes die mij de afgelopen vijf dagen van mijn verblijf zowel in mijn eigen verblijf als tijdens de persoonlijke verzorging steeds verwelkomden. Dit verblijf zou waarschijnlijk nooit ‘het groeten van MAX’-keurmerk krijgen. Nu even serieus: mijn verblijf in de strafcel was al een straf op zich, maar de vieze omgeving maakte het alleen nog maar erger. Zijn er onder de (ex-)gedetineerden nog meer personen met soort gelijke ervaringen? Dan hoor ik dat graag en ik denk de mensen van BONJO ook. Naschrift redactie: Inderdaad wordt iedereen uitgenodigd om zijn of haar verhaal op te sturen.

Een milieubericht uit de bajes

Scheiden afval, per direct! ‘Het is voor mij totaal onbegrijpelijk dat in een overheidsinstelling met een pedagogische functie het voorbeeld door de leiding gegeven wordt om achteloos alle afval bij elkaar in een vuilniszak te dumpen. Het is evident dat het hen totaal ontgaat dat het twee voor twaalf is voor de nu nog omkeerbare klimaatverandering. Dat de aarde kwetsbaar is en het zeker voor mijn en andermans kinderen noodzakelijk is om de aarde zo netjes mogelijk door te geven, kan hier niemand wat schelen. Mij kan het wel schelen. Ik eis dat hier onmiddellijk actie op wordt ondernomen. Ik ben bereid alle kennis die ik heb in te zetten voor de toekomst van de aarde. Ik eis het scheiden van afval per direct.

mr. H. van Asselt (Henk) strafrechtadvocaat

mr. M. Broere (Mark) strafrechtadvocaat

Ons kantoor behandelt al uw straf- en civielrechtelijke kwesties. Onze 15 advocaten staan voor u klaar! Bel 0165 - 59 20 00 of kijk op haansadvocaten.nl

Soort bij soort

Voor de duidelijkheid: het papier bij papier, glas bij glas, plastic bij plastic, chemisch afval bij chemisch afval en een container voor biologisch

Het gaat snel, heel snel.

afbreekbare stoffen, een zogenaamde groenbak. En er zal altijd wel ander huishoudelijk afval zijn, dat kan wat

mij betreft in de bestaande vuilniszakken’. Inzender bij redactie bekend.

33


Grabbelton aan wensen van gedetineerden

Vervolg Berichten uit de bajes

Reflectie van een ex-gedetineerde:

Bekrompenheid maatschappij bajes binnengedrongen

Den Haag - Gedeco’s willen mee kunnen denken over het assortiment van de winkels, over seizoengroenten en fruit; saldocheckmomenten en een buitenkantine (islamitische slagerij, toko, koosjere winkel).

beltarieven van Telio, meer privacy tijdens de gesprekken, terugvloeien van een deel van de winsten naar de

gedetineerden (ontspanningskas en andere voorzieningen).

Randomisering van het tweede bezoek, waardoor een uur een uur wordt; het mogelijk maken van avondbezoek en in het weekend waardoor contacten beter in stand kunnen blijven. Uitbreiding van het zenderaanbod; Arabische en Turkse zenders, Hindoestaanse zenders; extra betalen voor voetbalzenders. Inzicht in de contracten, in de

Snel handelen in hoger beroep van belang

Amsterdam - Ik zit in het huis van bewaring De Weg in de PI Amsterdam Over-Amstel. Ik was 25 jaar niet met justitie in aanraking geweest. In 1980 heb ik 26 maanden in voorarrest gezeten in de Bijlmer. Toen was heel veel heel anders. Je had nog geen tv op cel. Ik heb de komst daarvan van dichtbij meegemaakt als voorzitter van een Gedeco. Er is heel veel veranderd. Soms heb ik de indruk dat er tegenwoordig wel erg beperkend op alles wordt gereageerd. Het lijkt af en toe wel een kleuterschool. Als je gaat douchen, mag je niet met ontbloot bovenlijf naar de douche lopen. De eerste keer dat ik daarop aangesproken werd, dacht ik dat ze een geintje maakten. Iets simpels als een seksboekje is verboden, op de Playboy na. Vroeger stonden die gewoon op de winkellijst.

Pornofilms

Na de komst van de tv op cel volgde al snel een pornokanaal. Ik werkte ooit in een videokamer. We huurden toen per week tien speelfilms en vijf pornofilms. De reden voor de beperkingen is volgens de oudere bewaarders dat er nu vrouwelijk personeel is, maar die waren er in 1980 ook al. Waarschijnlijker vind ik dat grotere bekrompenheid

en preutsheid van de maatschappij naar binnen gekomen is. Het gedoe met de stoplichten maakt het er ook niet leuker op, want hoe wil je een paar jaar uitzitten zonder af en toe een rapport te krijgen? Ik heb in de tijd dat ik binnen zit al vijf keer een urinecontrole gehad. Vroeger ben ik in tien jaar niet gecontroleerd. Het rare is dat er niets mee wordt gedaan. Je kunt geen reiniger worden en geen lid van een Gedeco. Dat dan weer niet.

Verzoekbriefjes

Een punt van aandacht vind ik de onmogelijkheid om betalingen te doen. Mij werd geadviseerd mijn bankpas aan een vrijwilliger te geven zodat die de betalingen buiten kan doen. Bij het Re-integratie Centrum (RIC) mag je op de site van de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RWD) om je auto te schorsen, maar de bijkomende kosten kun je niet betalen. Dus volgen daar boetes op voor geen APK en de verzekering. Ook de verzoekbriefjes zijn tegenwoordig een probleem. Vroeger werd een verzoekbriefje in een vakje voor de desbetreffende persoon gedaan. Tegenwoordig wordt een briefje gescanned en dan gemaild. Minimaal vijftig procent van de briefjes raakt zoek of komt niet aan. Naam inzender bij redactie bekend.

Frisse blik andere advocaat kan verschil maken Jos Willemsen Na een tegenvallende veroordeling door de rechtbank staat er gelukkig hoger beroep open. Een nieuwe ronde, nieuwe kansen! Maar let op: snel handelen is van belang. Veel verdachten wisselen van advocaat als het vonnis van de rechtbank tegenvalt. De frisse blik van een andere advocaat kan het verschil betekenen in hoger beroep. Kansen die eerst niet werden gezien, kunnen zo toch worden benut bij het gerechtshof. Bovendien kan deze frisse blik er ook voor zorgen dat er nog eens kritisch wordt gekeken naar de strategie. Wat is er goed gegaan bij de rechtbank, en wat niet? Moeten bepaalde getuigen of deskundigen toch niet (nog eens) worden gehoord? Is het goed om toch met een bekentenis te komen om zo sympathie te wekken bij het hof?

Appelschriftuur

Als je bent veroordeeld wordt er nogal wat van je gevraagd in korte tijd. Hoger beroep moet worden ingesteld binnen twee weken na het vonnis. Dat kan de advocaat of jijzelf doen. Maar ook de twee weken ná het instel-

len van het hoger beroep zijn belangrijk. In de meeste strafzaken wordt de verdediging geacht om binnen deze twee weken de onderzoekwensen in hoger beroep, zoals het horen van getuigen en deskundigen, in te sturen aan het hof. Dit wordt gedaan met een appelschriftuur, een processtuk met uitleg waarom de uitspraak van de rechtbank niet deugt. Worden dit soort dingen niet binnen twee weken na het instellen van hoger beroep duidelijk gemaakt aan het hof, dan kijkt het hof veel terughoudender naar de wensen van de verdediging. Het hof kijkt dan of het horen van een getuige echt noodzake-

lijk is (noodzakelijkheidscriterium), in plaats van of het de verdediging zou kunnen helpen (verdedigingsbelang). Deze termijn is dus erg belangrijk. Wie wil overstappen naar een andere advocaat in hoger beroep, doet er daarom goed aan op tijd deze advocaat te benaderen. Op die manier kan het dossier goed worden bestudeerd, kan er worden overlegd over de strategie en kan binnen de termijn van twee weken aan het hof duidelijk worden gemaakt wat er moet gebeuren. Jos Willemsen is strafrechtadvocaat 06 25 24 81 30 of 023-710 00 22.

Ga voor maximaal resultaat 100 % INZET 100 % DESKUNDIG 100 % BETROKKEN

Mr. Jos Willemsen

06 – 25 24 81 30 WILLEMSEN ADVOCATUUR

Voor alle strafzaken: • • • • •

Hoger beroep Klachtzaken (bijv. isolatie, overplaatsing) Ontneming Overlevering / uitlevering ISD, TBS

Ook voor hulp bij: familierecht, jeugdzorg, ontslag, huurrecht

Fluent in English • Werkt door heel Nederland • Ook PRO DEO

Tel: 023 – 71 000 22

www.advocaatwillemsen.nl

Kenaupark 24

Fax: 023 – 799 37 37

[email protected]

2011 MT Haarlem

34


Motto: Een zieke patiënt laat je nooit alleen

Oproep aan regering: ‘Schrap isolatie in vreemdelingendetentie’ Gerrianne Smits

gelijkheden, structuur, minder regels en zo min mogelijk repressie. De praktijk laat zien dat dit leidt tot een beter leefklimaat.

Amsterdam - Isolatie heeft een grote impact op mensen. Een psychose die veroorzaakt dan wel wordt uitgelokt door isolatie, regressief gedrag tijdens de isolatieperiode (zoals het smeren met of eten van uitwerpselen) en volledige apathie. Iemand die anderhalf jaar nadat hij één nacht in de isoleercel heeft doorgebracht nog huilt als hij er over vertelt aan hulpverleners. Dat blijkt bij gesprekken die medewerkers van Dokters van de Wereld, het Meldpunt Vreemdelingendetentie en Amnesty International geregeld voeren met mensen die in vreemdelingendetentie in de isoleercel hebben gezeten. Bijkomende maatregelen, zoals visitatie en het moeten dragen van scheurkleding zonder ondergoed, worden als zeer vernederend ervaren. Daarnaast hebben veel mensen in isolatie het koud. Gezien het feit dat standaard één scheurdeken wordt verstrekt, wat zowel als matrasbedekking als deken moet fungeren, is dit niet verwonderlijk. In het gevangeniswezen wordt erkend dat isolatie een zeer ingrijpende maatregel is. De Inspectie Veiligheid en Justitie (destijds nog de Inspectie voor de Sanctietoepassing geheten) bracht in 2012 een onderzoeksrapport uit over de toepassing van isolatie. Het bleek dat in de Penitentiaire Inrichtingen veel verbeteringen noodzakelijk waren. De PI’s zegden toe hier direct mee aan de slag te gaan. In de detentiecentra voor vreemdelingenbewaring signaleerde de Inspectie dat de situatie rond isolatie veel beter was. Daar had men al enkele jaren veel aandacht voor het onderwerp. Dit zou geleid hebben tot een significante daling van het aantal mensen dat in isolatie geplaatst werd. Sinds 2011 blijkt echter uit de officiële cijfers niets van deze daling.

Zware eisen

Dokters van de Wereld, het Meldpunt Vreemdelingendetentie van Stichting LOS en Amnesty International publiceerden begin maart een rapport over isolatie in vreemdelingendetentie. Tijdens onderzoek naar de medische zorg in vreemdelingendetentie werden de organisaties getriggerd om dit onderwerp verder uit te diepen, omdat zij signaleerden dat er veel, en soms langdurige, isolatieplaatsingen plaats

Uitbannen

Dokters van de Wereld, het Meldpunt Vreemdelingendetentie van Stichting LOS en Amnesty International roepen in het rapport de regering op om de bevoegdheid om isolatie als disciplinaire maatregel op te leggen in vreemdelingendetentiecentra, uit de wet te schrappen. Tevens roepen zij op om concrete stappen te ondernemen om te werken aan het terugdringen en uiteindelijk uitbannen van het gebruik van isolatie als ordemaatregel en de hierbij de door de GGZ gestelde kaders te hanteren. In het rapport ‘Isolatie in vreemdelingendetentie’ worden verdere aanbevelingen gedaan om de juiste randvoorwaarden te scheppen voor het terugdringen van isolatie en uiteindelijk uitbannen van eenzame insluiting in vreemdelingendetentie.

Een psychose door isolatie.

gevonden hadden bij de mensen van wie zij de medische dossiers onderzochten. Isolatie is zowel vanuit het perspectief van mensenrechten als vanuit medisch oogpunt problematisch, zeker in vreemdelingendetentie. Mensenrechtenstandaarden stellen zware eisen aan het gebruik van isolatie. Het mag alleen bij hoge uitzondering, als het absoluut noodzakelijk is, proportioneel en niet-discriminerend. Bovendien moet hierover steeds goed verantwoording worden afgelegd. De VN-standaard voor de behandeling van gevangenen, de Basic Principles for the Treatment of Prisoners, schrijft zelfs voor dat overheden zich moeten inspannen om het gebruik van isolatie als straf uit te bannen, dan wel in ieder geval te verminderen.

bijvoorbeeld overdag meedoen met het dagprogramma. In de registratie van orde- en strafmaatregelen wordt niet vermeld onder welk regime iemand geplaatst wordt. Ook kan een strafmaatregel op eigen cel uitgezeten worden. Hoewel straf- en ordemaatregelen dus niet standaard in een kale cel worden geplaatst, feit blijft dat mensen gestraft kunnen worden met maximaal 14 dagen verblijf in een kale cel en dat mensen in ernstige psychische nood ook in zo’n cel geplaatst worden.

Beter leefklimaat

In de geestelijke gezondheidszorg richt men zich al jaren op het terugdringen van isolatie. Het streven is volledige uitbanning ervan. De Inspectie voor de Gezondheidszorg ziet er op toe dat dit beleid daadwerKale cel kelijk wordt uitgevoerd. Hierbij is Voor het onderzoek dat de drie het belangrijkste woord: contact. Met organisaties deden naar het gebruik daarbij het motto ‘Een zieke patiënt van isolatie in vreemdelingendetentie, laat je nooit alleen.’ In de forensische keken zij rond op de isoleerafdelingen psychiatrie is men in verschillende van de detentiecentra Schiphol, Zeist instellingen al jaren bezig om agresen Rotterdam. Hier bleek dat niet sie, een belangrijke reden voor straf, gesproken kan worden van één vorm zoveel mogelijk te voorkomen. Mocht van isolatie. Naast de kale isoleercel er toch een incident plaatsvinden, dan zijn er ook meer aangeklede isoleerwordt naar mogelijkheden gezocht cellen. Daarnaast verschilt de mate hier mee te dealen zonder dat isolatie van bewegingsvrijheid en mogen wordt toegepast. Sleutelwoorden hiermensen die vanwege een ordemaatbij zijn positieve contacten, responsiregel in isolatie verblijven, soms viteit vanuit het personeel, groeimo-

Polat

Mr. H. Polat strafrechtadvocaat Rozenstraat 29-31, 2011 LT Haarlem. Telefoon 023 200 00 65 Mobiel 06 42 72 55 12 Fax 023 551 58 55 24/7 bereikbaar

Den Haag – Visitaties (totaal lichamelijk onderzoek tot in de bilnaad) bij strafplaatsingen worden niet meer toegepast en bij plaatsingen ter bescherming van de vreemdelingen alleen bij hoge uitzonderingen. Met de Inspectie Veiligheid en Justitie en de Inspectie voor de Gezondheidszorg vindt overleg plaats om de GGZ-richtlijnen te maken tot een integraal onderdeel van het toezichtkader bij vreemdelingendetentie. Dat heeft het Ministerie van Veiligheid en Justitie, samen met de Dienst Bijzondere Voorzieningen (verantwoordelijk voor de detentiecentra voor vreemdelingen) toegezegd naar aanleiding van het rapport. Hoewel het jammer is dat isolatie als straf nog steeds toegepast mag worden, is Dokters van de Wereld blij met de toezeggingen. Volledig rapport: http://www.doktersvandewereld.org Gratis met het Meldpunt, 0800-3388777. Gerrianne Smits is verbonden aan Dokters van de Wereld. Helpdesk 020-4083424.

Postzegels plakken op post naar Bonjo!

Amsterdam – Het moet ons toch nog een keer van het hart: Het loopt de spuigaten uit. Op één dag betaalden we dertig euro aan strafporto. ‘Voortaan,’ zo dreigen

de kantoormedewerkers, ‘wordt de ongefrankeerde post met strafporto teruggestuurd.’ Dat willen we niet dus; Plak op de post voor Bonjo alstublieft een postzegel!

BODDAERT VERWEEL

Advocatenkantoor

•Zit u vast? Wij zorgen ervoor dat u zo spoedig mogelijk weer vrij komt! •Ceza evinden kurtulmanin en kisa yolu! Bizi 24/7 arayabilirsiniz!

Dokters van de Wereld blij met toezeggingen, maar het is nog niet genoeg.

Wil je bezoek? Bel Bonjo

0800 3334446

Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.

advocaten Mr. Robert Polderman sinds 1996 uw specialist in: • Strafzaken • Beklag- en beroepszaken • TBS en longstay • VOG- en CBR-procedures T 072 574 44 09 E [email protected] www.boddaertverweel.nl

35


wetenswaardigheden

BONJOBAJESPUZZEL

Toekomst: Smartwatch De uitvinding van het veermechanisme was cruciaal voor de draagbare klokken. Peter Henlein uit Neurenberg maakte aan het begin van de 16e eeuw de eerste draagbare klokken met een veermechanisme, ze kunnen worden gezien als de eerste horloges. De horloges hadden alleen een uurwijzer, voor minutenwijzer waren ze te onnauwkeurig. In 1525 kwam de Zwitser Jacob Zach met een oplossing voor uren en minuten. In 1790 kwam het eerste echte polshorloge op de markt. Het horloge hiernaast afgebeeld is een vestzakhorloge aan een ketting die in een knoopsgat werd vastgezet. Je kan spreken over mechanische- of digitale horloges. De toekomst is verbluffend met horloges, ultra dun, waarmee je ook kan bellen en het internet op. 1 De Apple iWatch gaat er komen. Het Amerikaanse bedrijf Corning heeft glas ontwikkeld dat als papier kan buigen

1

De talloze reacties tonen aan dat deBonjo goed wordt gelezen. Ook goed voor onze adverteerders!

1

2

3

4

5

6

7

8 14

13

18

21

20

32

26 30

33 36

31

34 37

35

38 39

42

zonder te breken. 2 Een slim horloge de smartwatch van Samsung. Bellen en mailen met je horloge. 3 Ook van Sony komt er een smartwatch met veel mogelijkheden, zoals muziek, twitter, video, bellen, weerbe-

richten en uiteraard de tijdsaanduiding. 4 IWC lanceert de Portofino midsize versies van 37 en 40 mm. Een beeldschoon klokje. Kleiner dan de huidige nogal forse horloges. Wim Wal

2

12

23

25

29

28

11

19

22

24

10

15

17

16

27

9

40

41

44

43 46

45 48

49

52

53

47

50

51 54

55

58

59

56 60

63

62

57 61

64

BUZING Puzzels

Horizontaal 1. Luisterrijk - 8. Grote woestijn - 13. Meetgerei - 14. Bij voorbeeld - 15. BloedHorizontaal vat - 16. Verschillend - 17. Compagnon (afk.) - 18. Vader - 19. Greenwichtijd Vuurwapen - 21. Boomvrucht die in tamme eetbaar is - 24.Bloedvat Pad 1. Luisterrijk - 8.- 20. Grote woestijn - 13. Meetgerei - 14. Bijvorm voorbeeld - 15. - 16. Vers 25. Oude lap 26. Een zekere 27. Aanmeldingscentrum 29. Chinese maat 17. Compagnon (afk.) - 18. Vader - 19. Greenwichtijd - 20. Vuurwapen - 21. Boomvrucht die 30. Dienstwillig (afk.) - 32. Kilohertz - 34. En andere (afk.) - 35. Voorzetsel - 36. tamme vorm eetbaar is - 24. Pad - 25. Oude lap - 26. Een zekere - 27. Aanmeldingscentrum Herfstkleur - 38. Hemellichaam - 39. Motorraces - 40. Universiteit Twente - 42. Chinese maat - 30. Dienstwillig (afk.) - 32. Kilohertz - 34. En andere (afk.) - 35. Voorzetsel Vuilnisman - 44. Met ingang van - 45. Bijbelse figuur - 46. Vallen van de bomen Herfstkleur - 38.inHemellichaam - 39. 40.Luitenant Universiteit Twente - 42. de herfst - 48. Plus - 49.Motorraces Bevestiging --52. - 53. Voedsel voor eek-Vuilnisman ingang van - 45.hoorns Bijbelse figuur 46. Vallen van de bomen in de herfst 48. Plus - 49. Beves - 57. Bevel - 59. Fries riviertje - 60. Niets - 62. Afrikaans dier 52. Luitenant - 53. Voedsel voor eekhoorns 57. Bevel 59. Fries riviertje 60. Niets - 62. A 63. Aanspreektitel - 64. Bouwmateriaal.

4

3

dier - 63. Aanspreektitel - 64. Bouwmateriaal.

Verticaal 1. Glascontainer - 2. Smal weefsel - 3. Brabantse plaats - 4. Ontkenning Verticaal 5. Treiter - 6. Soort - 7. Haast - 8. Zijne Excellentie - 9. Mannelijk dier - 10. Ten bedrage van - 11. Neerslag - 12. Geneesmiddel - 14. Betrekking - 17. Ongeveer 1. Glascontainer(afk.) - 2. -Smal weefsel - 3. Brabantse plaats - 4. Ontkenning - 5. Treiter - 6. Soort 18. Verschijnen in de herfst in het bos - 21. Gewicht - 22. Tegenover Haast - 8. Zijne 23. Excellentie 9. Mannelijk dier - 10. Ten van- -31. 11. Neerslag Persoonlijk- vnw. - 24. Weersverschijnsel - 28.bedrage Herfstbloem Eenheid van - 12. Geneesmiddel - vermogen 14. Betrekking - 17. Ongeveer - 18. Verschijnen in de- herfst in het bos - 33. Aldus - 35. Herfstkleur(afk.) - 37. Herfstkleur - 41. Televisie Gewicht - 22. Tegenover - 23. Persoonlijk - 24. Weersverschijnsel - 28. 42. Naar - 43. Noot - 44. Maand vnw. - 46. Koeiengeluid - 47. Herfstbloem - 50.Herfstbloem - 3 Eenheid van vermogen Aldus 35. Herfstkleur - 37. - 41. Televisie - 42. Na Drietenige- 33. luiaard - 51. -Vogel - 54. Knock-out - 55.Herfstkleur Steensoort - 56. Baardje 57.-Kreet - 58. Technische-titel 61. Uitroep. - 50. Drietenige luiaard - 51. Vogel Noot - 44. Maand 46. Koeiengeluid 47.- Herfstbloem

Knock-out - 55. Steensoort - 56. Baardje - 57. Kreet - 58. Technische titel - 61. Uitroep. Oplossing puzzel, zie pagina 08.

PETERS ADVOCATEN Peters Advocaten Amersfoort Havik 13 3811 EX Amersfoort Telefoon 033 46 27 551 Fax 033 46 24 275 Amsterdam Herengracht 454 1017 CA Amsterdam Telefoon 020 24 03 042

G L A S B A K

L I N T C H R Y S A N T

A N D E L Z O

N S R IJ E A A L E R S N K W E G L I N O D R A N N B J A O E I K E O A F S

K

S A H A P E A D C O P A A S T A N J T O D E D W E A S T E T T O M L A D E R E S L I L T J E S E E N I H I R E K A

R E G E N

A R T S E N B IJ R U T I V N V G A I L L K

Ben je onherroepelijk veroordeeld? Grijp dan nu je laatste kans en ga voor herziening! A M K I E L I I G I R

Peters Advocaten Gespecialiseerd in herzieningszaken

36

Betrokken


Deskundig

Bereikbaar • We speak English

Alle strafzaken en penitentiaire zaken, ook PRO DEO Bel gratis 0800 - STRAFZAAK (787 239 225) of buiten kantooruren 06 13 74 88 88

• Wir sprechen Deutsch • Hablamos Español • Nous parlons Français

Vondelstraat 41 | 1054 GJ Amsterdam | www.vanoostenadvocaten.nl

BONJO GEEFT RICHTING AAN...

Tijdelijke huisvesting Er zijn Bonjo lidorganisaties die voor tijdelijke huisvesting kunnen zorgen. Huisbewaring Bonjo past op het huis als u de bajes in moet. Bezoeken in de Penitentiaire Inrichtingen Wie bezoek wil kan zich bij Bonjo melden. Buddy’s Behoefte aan een buddy die klaar staat als het nodig is? Bonjo bellen, gratis nummer 0800 333 444 6. Contacten Het Bonjo Contactbureau maakt het mogelijk contacten te leggen, binnen en buiten de bajes. Achterblijvers Bonjo steunt ook uw partners, familie en vrienden in de tijd dat u vastzit. De weg naar arbeid Bonjo-leden weten hoe u van binnen naar werk geholpen kan worden. Hulp bij problemen U belt Bonjo en u wordt verder geholpen. Een weg naar advocaten Wij van Bonjo kennen veel advocaten en kunnen u dus aan een bij u passende advocaat helpen.

DE TOP VAN DE NIEUWE GENERATIE STRAFRECHTADVOCATEN

ADVOCATENKANTOOR

V A N DE R W E I DE 24 UUR PER DAG, 7 DAGEN PER WEEK BEREIKBAAR OP 06 46 02 39 69 Johannes Verhulststraat 113 1071 MZ Amsterdam telefoon 020 67 27 838 fax 020 67 27 839 [email protected] www.advocatenkantoorvanderweide.nl

Wil je bezoek? Bel Bonjo 0800 3334446 mr Richard van der Weide de pitbull onder de pleiters

krant over strafrecht en detentie

Recommend Documents