Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid. Projectplan. 27 september oktober 2012

Projectplan

Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid 27 september 2012 – 5 oktober 2012

Dit project wordt waargemaakt door de stad Bilzen en RIMO Limburg vzw met de steun van talrijke medewerkers en financiering via het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: ‘Europa investeert in zijn platteland’.

Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid

Pagina 1

Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid 27 september 2012 – 5 oktober 2012

INHOUD 1. Inleiding 2. Kom erbij a. b. c. d.

p. 3 p. 3

Oproep Week van verbondenheid Tegen eenzaamheid Logo

3. Inhoudelijke verantwoording

p. 6

a. Nederland b. Binnen dorpsrestaurants c. Oud word je niet alleen

4. Partners a. b. c. d. e.

Dorpsrestaurants Diensten, organisaties, verenigingen, projecten Lokale besturen De Provincie Limburg De Vlaamse gemeenschap

5. Activiteiten a. b. c. d. e.

p.10

Seminarie Langste eettafel Laagdrempelige activiteiten Wedstrijden Afronding

6. Voordelen… a. b. c. d. e.

p. 8

p.13

Gemeenten Verenigingen Dorpsrestaurants Vrijwilligers Deelnemers

7. Communicatie, pers en publiciteit

p.15

a. b. c. d.

Algemeen drukwerk Digitale krant Krantenartikels TV – radio e. Lokaal f. Partner-verenigingen: verwachtingen Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid

Pagina 2

1. Inleiding In Limburg zijn er tal van werkingen en organisaties actief die iets willen doen voor hun leden, geïnteresseerde mensen, cliënten, klanten of deelnemers. Het samenbrengen van mensen, ervoor zorgen dat men deel uitmaakt van een buurt of vereniging, dat men zich erkend weet als persoon, dat er samengewerkt wordt, dat men zich verbonden voelt met mekaar. Maar telkens opnieuw hoor je dat het moeilijker wordt, dat mensen individualistischer zijn geworden, de samenhang tussen mensen vermindert, het niet vanzelfsprekend is om mensen samen te krijgen, … dat er meer eenzaamheid en sociaal isolement ontstaat. Vooral mensen met financiële, fysische of psychische beperkingen hebben het moeilijk om deel te nemen aan initiatieven. Maar precies door weg te blijven, verliezen ze hun plaats in de samenleving en broeien er gevoelens van ‘er niet meer bijhoren’, ‘geen aansluiting vinden’, ‘het op zichzelf aangewezen blijven’. Verschillende organisaties willen de samenleving bewust maken van de betekenis van verbondenheid, om zo eenzaamheid te voorkomen vanuit het besef dat dit een erg negatieve invloed heeft op mensen, maar ook op de rest van de samenleving. Het initiatief gaat uit van het samenwerkingsverband tussen de dorpsrestaurants. Hier ervaart men namelijk dagelijks heel sterk hoe belangrijk de laagdrempelige werkingen zijn voor (vooral alleenwonende) oudere mensen. Door – in navolging van een soortgelijk Nederlands initiatief – een ‘Week van Verbondenheid tegen Eenzaamheid’ te organiseren, zetten we iedereen aan tot actie, dagen we uit om initiatieven te nemen… en nodigen we zoveel mogelijk mensen uit om daar aan deel te nemen.

2. Kom erbij a. Oproep De slagterm van de actie is ‘Kom erbij’. Het is niet gewoon een uitnodiging, het is een oproep, een appèl aan de mensen om deel te nemen aan activiteiten. * Het is een aansporing ten aanzien van mensen die zich geregeld eenzaam voelen om zelf de stap naar anderen te zetten. * Maar tegelijk is het een vraag naar het algemene publiek vanuit het idee dat men de deur moet openzetten voor mensen die alleen zijn, die het niet meer zo gewoon zijn om een netwerk rond zich te hebben, die opnieuw aansluiting zoeken met andere mensen. * Het is tenslotte ook een oproep naar verenigingen, organisaties en diensten om laagdrempelige initiatieven te realiseren die het gemakkelijker maken om meer omgang te krijgen en opnieuw een ‘achterban’ van familie, vrienden, kennissen, buren op te bouwen.


Pagina 3

Het belangrijkste bij die oproep is overigens dat mensen de stap naar de activiteiten niet alleen voor zichzelf moeten zetten, maar ook voor de anderen. Door hun aanwezigheid, gezelschap, hun betrokkenheid brengen ze meer kleur aan activiteiten. In die zin kan de oproep helpen bouwen aan het zelfvertrouwen en het eigenbeeld: jouw aanwezigheid versterkt onze activiteit, we hebben je daarom graag erbij. We hebben iedereen nodig om verbondenheid mogelijk te maken. Want het is belangrijk dat zoveel mogelijk mensen erbij komen, dat iedereen het gevoel krijgt dat hij/zij er welkom is én daardoor ook het geheel versterkt.

b. Week van verbondenheid Die verbondenheid slaat in de eerste plaats op de betrokkenheid tussen mensen. Het is belangrijk om een breed sociaal netwerk te hebben, omdat je op die manier vanuit verschillende hoeken contacten hebt en een ruim gezichtsveld krijgt. Maar in deze week willen we ook de betrokkenheid tussen verenigingen, diensten, organisaties en projecten versterken. Door allerhande regelgeving en gerichtheid op de eigen werking blijft iedereen teveel in zijn koker, binnen zijn eigen blikveld bezig. In de week van verbondenheid willen we het stimuleren om meer samen te werken. Op die manier leer je mekaar beter kennen en kan ook de dienstverlening naar de deelnemers juist verbeteren, effectiever en efficiënter tegelijk worden. Zowel letterlijk als figuurlijk is dat dus grensverleggend. Bijzonder belangrijk binnen dit geheel zijn de vrijwilligers. Daarbij gaat het van de mantelzorger, die de zorg voor familielid of buur (deels) opnemen, over de medewerker van een vereniging of dorpsrestaurant, tot een lesgever van computerinitiatie. Zij kunnen de link leggen tussen de organisaties en de mensen die het moeilijk hebben. Door een persoonlijke aanpak, hun kennis en ervaring zorgen zij ervoor dat ze de kwetsbare mensen kunnen toeleiden en ontvangen in de laagdrempelig bedoelde initiatieven.

c. Tegen eenzaamheid Doordat er precies minder verbondenheid is, komen meer mensen langer in een situatie van eenzaamheid. Eenzaamheid wordt (door de Coalitie Erbij) gedefinieerd als ‘het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (de kwaliteit van) bepaalde sociale relaties’. Naast de individualisering spelen ook gezinsverdunning en toenemende veroudering hierbij zeker een rol. Hoewel het in eerste instantie vooral persoonlijk ervaren wordt, is het eveneens een maatschappelijk probleem. Onderzoek toont namelijk aan dat eenzame mensen minder lang leven, een grotere kans lopen op ziektes door stress en door een gebrek aan sociaal contact.


Pagina 4

Het lijkt taboe te zijn om over de (eigen) eenzaamheid te praten. Iedereen voelt zich wel eens eenzaam en dat hoeft op zich geen probleem te zijn. Sommige mensen komen er echter niet meer uit, hebben weinig sociale omgang en slagen er niet meer in om nieuwe contacten te leggen. Ze komen dan in een spiraal terecht waardoor ze gesprekken met anderen vermijden, door onzekerheid minder de deur uitkomen, waardoor ze nog minder gelegenheid krijgen om contacten te leggen, …

d. Logo Het is geen sinecure om die ideeën proberen uit te drukken in een logo, een kenteken dat als paspoort meegedragen wordt in de ganse werking. Kom erbij staat centraal. Hier is het dus om te doen. Het gaat om een oproep. Kom is de lokker, erbij is essentieel, maakt het levendig, is de kiem en de zin van het komen. ‘Erbij’ staat in de cirkel, het is dus niet vanzelfsprekend. Ook wij moeten er voor zorgen dat mensen erbij kunnen komen. Maar de ronde vorm drukt tegelijk het gezellige uit, de verbondenheid ook als een lijn zonder begin of einde. Hier omheen staat de algemene boodschap: het gaat om de week van verbondenheid waarbij we iets willen doen tegen de eenzaamheid. De centrale termen staat in hoofdletters, het wordt uitgeroepen. Een Week in het teken van Verbondenheid met aan de overkant de tegenpool, de Eenzaamheid waar we ons tegen verzetten. Er is gekozen voor een beperkt kleurpalet:    

Bordeaux: warm en gezellig, geeft kleur Schaduw: mengt tussen grijs en bordeaux, Grijs: staat voor het sombere bestaan, dat doorbroken kan worden, de ‘O’ is warm omlijnd, je moet er toe komen Wit: het springt eruit, dit is dus de kern van de boodschap maar binnen de context van het komen, het gaat niet vanzelf, je moet iets doen om erbij te zijn, er uit springen…

Door de vorm is er een contrast ontstaan tussen de binnenkant en de buitenkant, waarbij het bijna driedimensionaal lijkt. Je leven krijgt een extra dimensie als je verbonden bent met anderen, als je erbij komt. Het ovale geeft ook op zich verbondenheid aan, het heeft van model de ruimste omtrek, waarbij het altijd lijkt of nog iemand erbij kan komen aanschuiven.


Pagina 5

Het is de bedoeling om dit logo zo ruim mogelijk te gebruiken (bij mails, maar bv. ook als postkaart, bij publicaties en uitnodigingen, …), ook door de partners die activiteiten willen opzetten.

3. Inhoudelijke verantwoording a. Nederland In Nederland is men reeds aan de 3de editie van de Week tegen de eenzaamheid toe. Opmerkelijk is in de eerste plaats dat verschillende (landelijke) organisaties een ‘coalitie’ gevormd hebben om het probleem van de eenzaamheid zo effectief mogelijk naar buiten te brengen. Door die samenwerking binnen ‘Coalitie Erbij’ beschikt men meteen over een ruime groep werkingen die er alle belang bij hebben dat er initiatief genomen wordt. Men krijgt meteen ook veel meer armslag, kan gemakkelijker sponsors aanspreken en heeft dus ook de ‘uitvoerders’ vanzelf erbij. Om inhoudelijk sterk te staan heeft men in de voorbije jaren verschillende wetenschappelijke studies laten uitvoeren, zodat de koepel algemeen erkend wordt als expertisecentrum. In de loop van de jaren heeft men verscheidene thema’s in de aandacht gebracht. In het eerste jaar stond er het doorbreken van het taboe en het bespreekbaar maken van eenzaamheid centraal onder het thema ‘Eenzaamheid is van ons allemaal’. In 2011 lag de focus op preventie onder de titel: ‘Voorkom eenzaamheid, versterk je Sociaal Konvooi’. En dit jaar ligt er de nadruk op de zelfredzaamheid met als slagzin: ‘Kom de deur uit’. Vernieuwend dit jaar is ook dat men 5 ‘actiegemeenten’ heeft geselecteerd, waar de lokale overheid extra mee wil inzetten. De Week tegen Eenzaamheid is nog wel een blikvanger binnen de werking van de Coalitie Erbij, maar men is er intussen vooral in geslaagd om een jaarwerking rond het thema waar te maken. Dit wordt mee gestut door wetenschappelijk onderzoek en studies, door het beleid dat expliciet aandacht schenkt aan de problematiek van vereenzaming, door het netwerk van organisaties dat zich betrokken weet én door de mensen die zich aangesproken voelen en mee initiatief nemen.


Pagina 6

b. Binnen dorpsrestaurants In Bilzen gebeurde eind 2011 een bevraging bij de deelnemers van de dorpsrestaurants. Qua profiel bereikt men niet alleen de oudere mensen, maar ook degenen die het meest kwetsbaar zijn. Dat blijkt uit een relatief grote aanwezigheid van de oudere mensen, gekoppeld aan een oververtegenwoordiging van de alleenwonenden. Bijna 40 % van de deelnemers aan de dorpsrestaurants zijn alleenwonend. Ruim 70 % van hen geeft aan dat ze zich minder eenzaam voelen door naar het dorpsrestaurant te komen. In het totaal noemt 40 % van de deelnemers aan de dorpsrestaurants (die de vraag beantwoord hebben) zich geregeld eenzaam. Verwerken we dat op basis van de gezinssamenstelling krijgen we een heel ander beeld: 66 % van de alleenwonenden noemt zich geregeld eenzaam tegen ‘slechts’ 26 % bij mensen met anderen in huis. Bij de verschillende vragen rond gezelschap, buren, uit het huis komen, vriendschap, … blijken de cijfers voor de alleengaanden (zoals men ze in Nederland noemt) een stuk minder rooskleurig dan voor mensen die een partner hebben of inwonen bij kinderen, met broer of zus, … Het is vanuit deze stille oproep van deze groep oudere alleenstaande mensen, die bv. sterk opzien tegen de vakantieperiode omdat er dan geen dorpsrestaurant is, dat we zelf zijn beginnen nadenken over de problematiek en met de vraag kwamen wat we kunnen bieden. Onmiskenbaar was het toevallig oppikken van de Nederlandse campagnekrant van de ‘Week tegen Eenzaamheid’ hiervoor erg inspirerend. Inmiddels zijn er overigens in Limburg in de helft van de gemeenten dorpsrestaurants ontstaan. Die komen geregeld samen voor ervaringsuitwisseling, krachtenbundeling, nagaan van mogelijkheden voor gezamenlijke promotie, … Maar het best leert men mekaar kennen als je in de praktijk ook samen kan werken. De optie is dan genomen om vanuit de dorpsrestaurants de actie ‘Kom erbij – week van verbondenheid, tegen eenzaamheid’ op te zetten. Want het probleem, dat in Bilzen uit de bevraging duidelijk naar voren kwam, werd heel duidelijk herkend en bevestigd binnen de andere dorpsrestaurants.

c. Oud word je niet alleen In Vlaanderen wordt in het wetenschappelijk onderzoek tot nog toe weinig aandacht besteed aan gevoelens van verbondenheid en eenzaamheid. Het blijft taboe om zich ‘eenzaam’ te noemen, omdat dit dan synoniem lijkt van zielig, apart, onaangenaam, … De Koning BoudewijnStichting publiceerde onlangs een onderzoek over eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen. De optimistische lezing hiervan geeft aan dat 6 op 10 ouderen zich ‘nooit’, 3 op 10 ‘soms’ en 1 op 10 ‘dikwijls’ eenzaam voelt. Het eenzaamheidsgevoel stijgt met de leeftijd. Vooral de contacten met familie zijn belangrijk. Het is heel opmerkelijk dat een belangrijk deel van de communicatie via internet loopt. Ouderen die het internet niet gebruiken blijken significant minder tevreden over alle relaties in hun sociaal netwerk en wensen meer contacten. Maar omdat eenzaamheid en sociale isolering meerdere Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid

Pagina 7

oorzaken en uitzichten hebben, is het zeker noodzakelijk om een heel gamma van acties en middelen in te zetten. De bevraging duidt aan dat niet iedere oudere gelijk is als het over deze kwesties gaat. “Eén conclusie is alvast duidelijk: eenzaamheid is een levenbedreigend maar geen louter individueel probleem. Het voorkomen van en de strijd tegen eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen verdienen daarom de volle aandacht van iedereen: van beleidsverantwoordelijken en professionele uit de sectoren in kwestie, maar ook van de burgers die allemaal kind, kleinkind, familielid, kennis of buur zijn van ouderen… en zelf toekomstige ouderen.”1 Overigens moet hier uiteraard aan worden toegevoegd dat het zeker niet alleen oudere mensen zijn die eenzaamheid ervaren. Zeker kwetsbare groepen, jongeren, mensen met een beperking, bij ziekte, weduwschap en in armoede ervaart men vaak eenzaamheid. Bij Teleonthaal staat het bv. op 4de plaats als reden waarom iemand contact opneemt met deze dienst.

4. Partners a. Dorpsrestaurants In de voorbije jaren zijn er in Limburg reeds meer dan 40 dorpsrestaurants ontstaan, die in het overgrote deel van de gevallen gedragen worden vanuit de lokale besturen. RIMO Limburg heeft de opdracht opgenomen om na te gaan op welke wijze een structureel samenwerkingsverband gerealiseerd kan worden (onder andere ook in het kader van een ELFPO-project2). De beste manier om samenwerking te genereren is het opzetten van een werking rond een gemeenschappelijk ervaren probleem. In en door de (voorbereiding van de) actieweek ‘Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid’ moeten we er dus ook voor zorgen dat verantwoordelijken van de lokale werkingen zich aangesproken voelen door de werking en ze zowel mee helpen opzetten en organiseren op regionale schaal als praktisch waarmaken binnen de eigen omgeving.

b. Diensten, organisaties, verenigingen, projecten Tal van diensten en organisaties hebben inmiddels toegezegd dat ze de ‘Week van verbondenheid, tegen eenzaamheid’ mee willen waarmaken. Dat gebeurt door zelf activiteiten op te zetten, door inhoudelijke bijdragen te leveren, door mee te werken aan initiatieven, door mensen bewust te helpen maken rond de problematiek, door financiële steun te geven.

1

Website Koning Boudewijnstichting over de publicatie ‘Oud word je niet alleen. Een enquête over eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen in België’ 2 ELFPO staat voor Europees LandbouwFonds PlattelandsOntwikkeling. Het is mede door die steun dat het opzet gestart kan worden. Dit maakt ook dat de publicaties de Europese vlag dragen en de vermelding ‘Europa investeert in haar platteland’.


Pagina 8

Omdat ‘de week’ momenteel enkel in Limburg gelanceerd wordt en we eigenlijk ook vrij laat en met beperkt middelen van start gegaan zijn, zijn zeker nog niet alle interessante werkingen al benaderd en bevraagd over mogelijke samenwerking. Om effectief wat te doen aan de verbondenheid én tegen eenzaamheid is het nodig dat verschillende diensten en sectoren initiatief nemen en gebruik maken van deze week om het thema onder de aandacht te brengen. Bovendien geeft het de gelegenheid om zelf ook grensverleggend te werken door samen met andere organisaties acties op te zetten en zo niet alleen verbindend te werken, maar vooral ook voor de mensen effectiever en resultaatgericht bezig te zijn. Het is overigens werkelijk aandoenlijk om in het gesprek met dit middenveld telkens opnieuw te ervaren hoe er dadelijk verhalen naar boven komen over het belang van die verbondenheid en de zware implicaties die eenzaamheid hebben op mensen.

c. Lokale besturen Uiteraard is dit het beleidsniveau dat het dichtst bij de mensen staat en waarbij er dus ook het meest concreet ‘iets’ gedaan kan worden rond verbondenheid en eenzaamheid. Vanuit de dorpsrestaurants gaat in verschillende gemeenten samenwerking gezocht worden met plaatselijke verenigingen om op die manier de krachten te bundelen. Want het is in de eerste plaats binnen een buurt of dorp dat men mensen in sociaal isolement kan aanduiden en gericht kan proberen te bereiken… Hoe groter de schaal, hoe minder de kans dat de meest-kwetsbare bewoners ook aangesproken worden binnen de acties. Het bereiken van de mensen met verhoogde kans op eenzaamheid mag overigens niet eng bekeken worden. Het is van belang dat het thema op de beleidsagenda komt en dat er preventief mogelijkheden geboden worden om het sociaal netwerk van de mensen te helpen versterken. Vandaar dat vertrokken wordt vanuit de oproep voor verbondenheid, waarin de mensen met de sterkste basis en het grootste sociaal kapitaal mee verantwoordelijkheid opnemen met mensen die minder sociaal vaardig (geworden) zijn.

d. De provincie Limburg De gedeputeerde van Welzijn is op de hoogte van het initiatief. Dankzij de medewerking van de provincie bunnen we beroep doen op haar gegevensbank om gericht lokale of sectorgerichte initiatieven aan te spreken. Op die manier kunnen zij dan ook in de ‘Week van verbondenheid tegen eenzaamheid’ eveneens activiteiten opzetten.

e. De Vlaamse gemeenschap Van bij het eerste moment dat gedacht werd aan deze actieweek reageerde de minister van Welzijn dat hij het idee hierachter zeker steunt. Hij zal trouwens een inleiding verzorgen bij


Pagina 9

het seminarie bij de opening van de Week van verbondenheid. In de communicatie mogen we melding maken van de morele steun van de minister en de Vlaamse gemeenschap.

5. Activiteiten Uiteraard is het grootste deel van de activiteiten nog niet ingevuld. Maar er kunnen wel al een aantal lijnen of ideeën vernoemd worden.

a. Seminarie Als opening van de week van verbondenheid organiseren we op donderdag 27 september een seminarie. Locatie: Alden Biesen (Bilzen) Vorm: academische zitting 9.00 u: Onthaal en verwelkoming (iemand van de werkgroep) 9.30 u: Opening Week van verbondenheid tegen eenzaamheid (Minister Jo Vandeurzen) 10.00 u: Oud word je niet alleen (een enquête over eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen in België – door iemand van de KBS of een onderzoeker). Eventueel ook iemand van de organisatie van de Week tegen eenzaamheid uit Nederland… 10.45 u: koffiepauze en informeel moment 11.00 u: Digitale toepassingen in de zorg verbinden mensen (Patrick Carnotensis CM) 11.20 u: abc en xyz 12.00 u: Kom Erbij: activiteiten in het kader van de week van verbondenheid (iemand van de werkgroep) 12.30 u: Start van de langste eettafel (met geregeld vervoer? – Rijkhoven of Kleine Spouwen) Kostprijs: 10 euro (incl. maaltijd, map en ev. vervoer)

b. Langste eettafel Dé blikvanger moet ‘de langste eettafel’ zijn. De boodschap is dan dat je rond de tafel gemakkelijk verbondenheid creëert op een heel laagdrempelige manier. o Reëel: op een bepaald evenement zoveel mogelijk mensen proberen mee aan tafel te krijgen  vb. bij de opening, in Bilzen bij ‘Bonte namiddag’, in Bocholt bij ‘Malnutrice, …


Pagina 10

o Virtueel: bedoeling is dat eettafels – die mee in aanmerking willen komen – aangemeld zijn en de verantwoordelijke nadien laten weten hoeveel er precies aanwezig waren. Per deelnemer tellen we 0.5 meter.  Vanuit dorpsrestaurants: de dorpsrestaurants laten weten waar en wanneer er dorpsrestaurant is en hoeveel mensen men eigenlijk verwacht. Ze worden als groep (vereniging) opgenomen in de afrekening.  Andere eet-initiatieven (bv. sociale restaurants): zij worden gevraagd om mee te doen aan de actie, zich dus aan te melden en door te geven hoeveel mensen men denkt te gaan bereiken… Ze geven ook door hoeveel mensen effectief gekomen zijn. Klavertje-vier en Alternatief zijn hierin de sterke vertegenwoordigers.  Andere werkingen (bv. RIMO-projecten): voor de gelegenheid van de week van verbondenheid brengen ze mensen samen om te eten en brengen hierdoor niet alleen hun project onder de aandacht, maar zorgen er ook voor dat onze eettafel verlengt.  Privé-personen (met aanmeldings- en evaluatieformulier): ook privépersonen kunnen mensen – die ze kennen of uitnodigen of mits iemand ingaat op het voorstel – uitnodigen en hun tafelgegevens dan doorgeven. Het moet wel gaan om ‘andere’ mensen, niethuisgenoten. Aanmelding en kenbaar maken kan ook via Facebook. o Scorebord  Coalitie Erbij heeft een ‘app’ ontwikkeld om de score goed bij te houden. Wij zouden daar gebruik van mogen maken. Per dag kunnen we dan ook een stand van zaken doorgeven over de bereikte lengt. Doel is alvast om tot een tafel te komen van 2.5 km (5000 personen).

c. Laagdrempelige activiteiten Essentieel bij de activiteiten die opgezet worden in het kader van de ‘Week van Verbondenheid’ is dat ze laagdrempelig zijn, toegankelijk voor geïnteresseerden en gemeenschapsbevorderend willen werken. Alle mogelijke verenigingen, organisaties, diensten en werkingen kunnen hun voorstel inbrengen dat we dan agenderen in de algemene publicatie of op de website. 

mensen in beweging zetten o Hopelijk ‘aftrap’ van de actie ‘Dorpsrestaurants zetten mensen in beweging’  Nog af te spreken waar en wanneer… (liefst Noord-Limburg) o Enkele voorbeelden van de ‘bewegingsvormen’ in dorpsrestaurants, via verenigingen, …  Stoelturnen  Tai chi, yoga, …


Pagina 11







 Wandelen, fietsen, nordic, …  Dansen (klassiek, plein, …)  Wii o Feesten (vb. Bonte namiddag) Toneel, culturele momenten o Organisatie gekoppeld aan dorpsrestaurant  Cfr. voorbeeld in Tongeren o Door anderen (al dan niet toevallig in week van verbondenheid) Informatiebijeenkomsten o Welzijnszorg: startdag op 1 oktober o Andere info en vorming georganiseerd vanuit dorpsrestaurants3 o Andere informatie- of vormingsactiviteiten Dag van de ouderen (1 oktober) o Afspreken met ouderenverenigingen o Andere voorstellen (vb. vanuit dorpsrestaurant die dag een presentje voorzien)

d. Wedstrijden Om het te stimuleren dat men effectief vanuit verschillende werkingen activiteiten opzet en het de moeite maakt om ze op te volgen, voorzien we enkele ‘wedstrijden’4. o ‘Geborgen’ gemeente: de gemeente die het ruimste assortiment qua werking en bereik realiseert wordt beloond met de prijs ‘geborgen gemeente’ o Langste eettafel: er wordt nagegaan welke gemeente in de week de langste eettafel realiseert (in verhouding tot het aantal inwoners) o Langste eettafel: de vereniging of organisatie die er in slaagt om de langste eettafel te realiseren in het totaal van de week o Langste eettafel – reëel : de gemeente of vereniging die effectief het meeste deelnemers heeft op 1 moment o Breedste programma (vereniging of organisatie): de vereniging of organisatie die tijdens de Week van verbondenheid het breedste programma realiseert o Grootste vrijwilligersgroep: de gemeente of organisatie die de meeste vrijwilligers ingezet heeft in de Week van verbondenheid 3

Opgelet: mogelijk kunnen bepaalde vormingsinitiatieven, presentjes en/of de promotie ervoor gedeeltelijk mee betaald worden door RIMO Limburg mits dit vooraf is gevraagd, het met de nodige logo’s wordt gepubliceerd en er een factuur wordt bezorgd, gericht aan RIMO Limburg met de vermelding ‘dorpspunt’. 4

De precieze prijzen die verbonden zijn aan de wedstrijden zijn nog niet bepaald. Eén voorbeeld: die van de grootste vrijwilligersgroep krijgt 1 vrijwilligersbijeenkomst – geleid door Coalitie Erbij – gratis aangeboden. Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid

Pagina 12

o Meeste kaarten: er worden speciale kaarten verdeeld om ‘nieuwe’ mensen uit te nodigen in dorpsrestaurants tegen verlaagd tarief. Daar waar men het grootste aantal van die kaarten ingevuld terugkrijgt, wordt die kost volledig terugbetaald.

e. Afronding Locatie en precies tijdstip: nog te bepalen, liefst in Midden-Limburg Vorm: persontmoeting met ook diverse partners en vrijwilligers als uitgenodigden * verwelkoming (gedeputeerde Mieke Ramaekers) * uitleg over de gebeurtenissen van de week (iemand van de werkgroep) * prijsuitreiking aan de winnaars van de verschillende categorieën:      

Geborgen gemeente (meeste respons algemeen) Langste eettafel (gemeente) Langste eettafel (vereniging of organisatie) – virtueel én reëel Breedste programma (vereniging of organisatie) Grootste vrijwilligersgroep Meeste kaarten

* afronding, conclusies en vooruitblik naar volgend jaar * afsluitende receptie

6. Voordelen… a. Gemeenten Op zich hebben de lokale besturen het uiteraard graag dat er beweging is in hun gemeente, dat er wat gebeurt, dat diensten, organisaties en verenigingen initiatieven nemen. Bij de werking rond verbondenheid spelen nog een paar extra dingen: 



Het is een werking die provinciaal wordt aangestuurd, maar lokaal moet worden waargemaakt: men gaat er niet als gemeente apart mee aan de slag, maar binnen een ruimer kader. Op die manier loopt men ook niet het risico dat het mislukt, maar draagt elk op zich een steentje bij binnen een globalere actie Het geeft een kans om een thema, een bezorgdheid actief in de kijker te zetten: samenhang tussen mensen bevorderen geeft een betere samenleving, een sterkere samenhang, zorgt dat er minder mensen tussen de mazen van het net vallen. Het is niet haalbaar om dat vanuit een gemeentelijke administratie allemaal op te nemen of het ervan te verwachten. Het is een


Pagina 13



uitdaging en een kunst om een aantal vrijwilligers aan te spreken en in te zetten. Dat gebeurt dan op zo een manier dat zij zelf groeien en hun inzet gewaardeerd voelen én dat tegelijk meer mensen – ook er die het risico lopen om sociaal geïsoleerd te raken – aangesproken raken om deel te nemen, om mee te doen, om erbij te horen Het geeft kans tot onderling overleg rond beleidsaanpak: iedereen voelt wel aan dat het belangrijk is dat een lokaal bestuur een werking rond verbondenheid stimuleert, maar het is niet zo eenvoudig om daar precieze en concrete dingen aan te verbinden. Het effectief meewerken aan deze actie is een eerste stap in het overleg rond het thema, over de meerwaarde die het bestuur heeft, over het belang van de bewoners daarin.

b. Verenigingen Het belang en de invloed van de verenigingen op het gemeenschapsleven kan niet onderschat worden. Ze herbergen een schat aan mensen die zich willen inzetten voor het anderen. Het is dankbaar als ze zich heel sterk kunnen richten op een thema, een aspect waarin zij juist hun kracht naar voor kunnen laten komen: het verbinden van mensen, het voorkomen dat mensen niet de kans hebben om aan te sluiten bij het plaatselijke gebeuren. Het is ook voor het initiatief belangrijk dat verenigingen de schouders zetten onder ‘de week’ om zoveel mogelijk mensen te bereiken…

c. Dorpsrestaurants Voor de dorpsrestaurants is het een belangrijk middel om zich bekend te maken als een initiatief dat mensen op een laagdrempelige manier samenbrengt. Het is veel gezelliger als je samen kan eten… als het dan ook nog gemakkelijk, goedkoop en gezond is, ligt de keuze voor veel mensen voor de hand. Maar men moet het kennen en leren kennen. De Week van verbondenheid, met de oproep ‘Kom erbij’ is daarvoor een uitstekend middel. Er is overigens de vraag naar meer samenwerking en beter kennen van mekaar bij de dorpsrestaurants. De beste manier daarvoor is het samen organiseren en waarmaken van en werking. Ook op die manier is het in het belang van de dorpsrestaurants om de week te doen slagen. Bovendien is het een uitstekende algemene promotie. Doordat ‘de langste eettafel’ centraal staat, is het een promotie voor de dorpsrestaurants die al bestaan (en mogelijk een kans voor het uittesten/opstarten ervan op nieuwe locaties). Overigens delen ook de sociale restaurants en de projecten waarbij mensen aan tafel samengebracht worden mee in de belangstelling. “Eten moet iedereen” zegt minister Vandeurzen, “het belangrijke is ervoor te zorgen dat het zo georganiseerd wordt dat iedereen de kans krijgt om mee aan te schuiven en dat je dan iets samen met de deelnemers kan doen.” Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid

Pagina 14

d. Vrijwilligers De beste manier om verbondenheid te realiseren en zichzelf ook te wapenen tegen eenzaamheid is dor een rol op te nemen in de omgeving, bij activiteiten. Op die manier versterken de medewerkers niet alleen hun eigen sociaal netwerk, maar ontwikkelen ze verder eigen – soms onvermoede - talenten, leren ze verantwoordelijkheid opnemen, vergroot het zelfvertrouwen en het zelfbeeld en voelen ze zich dus beter in hun vel en in hun buurt.

e. Deelnemers Uiteindelijk is het natuurlijk allemaal er om te doen dat er mensen bereikt worden. Dat degenen die deelnemen aan de werking er zich beter door voelen, dat ze zich gesterkt weten, verbonden, bereikt. Het heeft uiteraard zin om mekaar te ontmoeten, dingen samen te doen. Op die manier kleurt de samenleving, versterken mensen mekaar, …

7. Communicatie, pers en publiciteit Het succes hebben van de ‘Week van verbondenheid’ is in sterke mate afhankelijk van de aankondigingen, de berichtgeving, de aandacht die het krijgt in de verschillende media.

a. Algemeen drukwerk (krant, brochure, gids, agenda, posters, postkaarten) 









Krant: hoewel de ‘Krant tegen Eenzaamheid’ aanleiding was tot het zelf nemen van het initiatief, lijkt dit niet direct een geschikt middel om in de algemene campagne te gebruiken. Reden is de kostprijs voor het aanmaken, drukken en verspreiden, het (nog uit te breiden) aantal partnerorganisaties en de effectiviteit van het middel. Dit jaar zal men in Nederland ook geen ‘Krant tegen Eenzaamheid’ meer publiceren. Brochure: een heel eenvoudige brochure, die zo snel mogelijk verspreid kan worden bij de deelnemers van de dorpsrestaurants, via de betrokken organisaties en verenigingen lijkt wel zinvol om het initiatief kenbaar te maken en op te roepen tot het nemen van initiatief of deelname Gids: in Nederland gaat men daar dit jaar mee aan de slag, maar zelf zien we niet direct de kans om hiervoor een goede publicatie op de korte resterende tijd waar te maken. Agenda: dit is dan wel weer zinvol om een algemeen overzicht te bieden van wat er overal gebeurt in het kader van de week… De verspreiding kan gebeuren via de dorpsrestaurants en de lokale besturen. Posters: het is zeker ook aan te bevelen om posters te hebben (vooral A4-formaat) met het logo en verder alleen invulruimte voor bepaalde (lokale) activiteiten. De benedenstrook moet daarvoor dus heel ruim zijn (eventueel kan men ook de


Pagina 15



achterzijde verder gebruiken) maar het moet vooral op papier gedrukt zijn dat door een kopieertoestel kan…. Postkaarten (met logo): een zeer leuk en bruikbaar middel, met op de voorzijde enkel het logo, op de achterzijde de ruimte om een adres in te vullen en daarnaast een tekst die bv. uitnodigt om eens mee te komen naar een dorpsrestaurant, op uitnodiging van iemand die er al naartoe gaat (en uitleg over hoe praktisch op het aanbod kan worden ingegaan) . Maar het zou ook kunnen uitnodigen voor andere activiteiten… (lokaal te bepalen). Het kan een idee zijn om een aantal beleidsverantwoordelijken kaarten te laten versturen. Als het via copies ingevuld kan worden, niet gesneden (op A4-formaat) bezorgbaar…

b. Digitaal Niet alles moet enkel in gedrukte versie beschikbaar zijn. Binnen de werking willen we de brochures en agenda geregeld updaten en is het van belang om geactualiseerde nieuwsbrieven te verspreiden onder de partners, zodat men op de hoogte is van wat er overal gebeurt en leeft. Dit kan een bron van inspiratie en stimulans zijn. Daarnaast willen we informatie verspreiden via een eigen website en Facebook.

c. Krantenartikels Het is de bedoeling om een paar keer algemeen in de pers te komen: zeker bij de aftrap van de week en bij de afronding ervan. Hopelijk is het ook mogelijk om tijdens de week dagelijks de lengte van de ‘langste eettafel’ te kunnen laten volgen… Maar daarnaast kan men vanuit elke gemeente of elk initiatief zijn best doen om met de aankondiging en met de evaluatie van de activiteit in de krant te komen. Hoe meer het gezien, herhaald en gelezen wordt, hoe groter de impact van de ‘Week’ is voor elk van de initiatieven.

d. TV – radio Optie om vooraf zeker de start van de week aan te kondigen, hopelijk volgt er ook verslag (bv. van de opening). Daarnaast kan getracht worden om ‘priksgewijs’ dingen in de aandacht te krijgen. Vb. Langste eettafel, beleidsverantwoordelijken die postkaart gaan posten, deelnemer die met kaart in de hand gaat aanbellen bij een buur, toneelstukje, bonte namiddag, …. Best vooraf afspreken wie contact legt met welk programma om iets in beeld te krijgen.

e. Lokaal Uiteraard zou het algemene thema en het lokale programma zeker ook in de lokale gemeentegids of lokaal reclameblad moeten opgenomen raken… Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid

Pagina 16

f. Partner-verenigingen: verwachting Er wordt getracht om zoveel mogelijk verenigingen te berekken in deze actieweek, zodat de problematiek van de verbondenheid en eenzaamheid ook beleidsrelevant worden. De onderlinge communicatie en uitwisseling over activiteiten en (verwachte) aantallen deelnemers is dan van groot belang om netwerking, grensoverschrijdingen, vernieuwde samenwerkingsverbanden en meerwaarden te bekomen… 

Doorspelen van info over activiteiten: via een activiteitenblad het initiatief doorgeven naar het centrale punt tegen 15/8 (bv.)  Gebruiken van logo voor kenbaar maken van activiteit: zeker het logo van de week, liefst ook dat van Europa, Vlaanderen, provincie en VLM in het kader van de Europese steun  Terugkoppelen over verloop en evaluatie: zo snel mogelijk na de activiteit om het op te kunnen nemen bij het slotmoment…


Pagina 17

Kom erbij. Week van verbondenheid tegen eenzaamheid. Projectplan. 27 september oktober 2012

Recommend Documents