Koers houden en verschil maken Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Koers houden en verschil maken Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst, Utrecht 2016
Inhoud Inleiding
3
Samenvatting
4
1 De betekenis van het LKCA 1.1 Positionering 1.2 Missie en visie 1.3 Onze meerwaarde
2 De koers van het LKCA 2.1 Strategisch beleidsplan 2013-2016 2.2 Kerntaken LKCA voor 2017-2020 2.3 Gezamenlijke ambitie FCP en LKCA
3 De focus van het LKCA 3.1 Trends in cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie Cultuureducatie Actieve cultuurparticipatie Professionele infrastructuur Verbindende factor in samenleving 3.2 Focus op professionals 3.2.1 Educatieprofessional 3.2.2 Participatieprofessional 3.2.3 Beleidsprofessional 3.3 Speerpunten voor 2017-2020 3.3.1 Het nieuwe curriculum 3.3.2 De schakels in het onderwijs 3.3.3 Cultuur ophalen en verbinden 3.3.4 Maatschappelijke waardering 3.3.5 Dataverzameling en analyse 3.3.6 Het internationale perspectief 3.3.7 Klanttevredenheid 4 De condities voor het LKCA 4.1 Organisatie 4.2 Code Culturele Diversiteit 4.3 Ondernemerschap 4.4 Governance Code Cultuur
2
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
6 6 7 8
9 9 10 10
13 13 13 13 13 13 14 14 14 15 16 16 17 18 19 20 21 21 23 23 23 23 24
Inleiding Voor u ligt het activiteitenplan van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) voor de cultuurplanperiode 2017-2020. We beschrijven hierin onze ambities, activiteiten en resultaten. Deze zijn afgestemd op de snelle veranderingen in cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie en in de samenleving. De plannen zijn in overeenstemming met het beleid van het ministerie van OCW en opgesteld in samenspraak met het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP). De plannen zijn afgestemd op de vraag van onze doelgroepen die wij raadpleegden tijdens thematische sessies samen met het FCP.
We bouwen in dit activiteitenplan, Koers houden en verschil maken, voort op de koers die wij na de fusie en onze oprichting in 2013 hebben ingezet naar een actieve kennisorganisatie die zich profileert als ondersteuner en ambassadeur voor professionals in praktijk en beleid. Onze meerwaarde ligt in de bundeling van kennis en ervaring en in de verbindingen die we in steeds wisselende combinaties kunnen inzetten. We gaan voor kwaliteit van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie en zetten ons in om het maatschappelijk draagvlak en de waardering voor cultuur te vergroten. Dit profiel past ons en blijken onze klanten en partners te waarderen. Wij hebben laten zien dat we kunnen veranderen. LKCA is klaar om de veranderingen in ons veld voor de komende periode tegemoet te treden. Ocker van Munster
Directeur-bestuurder LKCA
3
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Samenvatting Het profiel van LKCA Het LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst) bouwt in dit activiteitenplan voort op de koers die na de fusie in 2013 is ingezet. In 2014 verlegden we onze koers van een kennisorganisatie met een beschouwend profiel naar een actievere als ambassadeur en adviseur voor bestuur en beleid. Door kennisuitwisseling, ontmoeting en debat, dragen wij bij aan de ontwikkeling van praktijk en beleid. Onze meerwaarde ligt in de bundeling van kennis en ervaring en in de verbindingen die wij onderhouden met partijen in ons veld en daarbuiten. Het LKCA staat voor het belang van cultuureducatie en amateurkunst voor individu en samenleving. We gaan voor kwaliteit van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie en zetten ons in om het maatschappelijk draagvlak en de waardering voor cultuur te vergroten. Dit nieuwe profiel past ons en blijkt door onze doelgroepen en partners te worden gewaardeerd. Die koers gaan we de in de komende planperiode vasthouden en verder uitbouwen. De ambities voor 2017-2020
Ons veld is enorm in beweging: Bestaande structuren en percepties over cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie brokkelen af. Er is een nieuw ondernemerschap in de sector ontstaan, alsmede een nieuw discours over de betekenis van cultuur voor de samenleving en voor de vorming van het individu. Het LKCA staat midden in deze discussie en draagt daar aan bij door nieuwe ontwikkelingen te signaleren en te duiden en door het formuleren van opties voor beleid en praktijk. Mede op basis van door ons gesignaleerde trends en ambities kiezen wij voor de komende beleidsperiode (2017-2020) voor zeven speerpunten: 1 Het nieuwe curriculum: we zetten ons in voor een stevige positie van cultuureducatie in het nieuwe onderwijscurriculum. 2 De schakels in het onderwijs: we dragen bij aan een betere aansluiting tussen de verschillende onderwijstypen en de binnen- en buitenschoolse setting.
3 Cultuur ophalen en verbinden: Wij verkennen de cultuurbeleving met het oog op een betere verbinding tussen cultuur en samenleving.
4 Maatschappelijke waardering: Wij laten met partijen in het veld zien hoe kunst en cultuur bijdraagt aan de ontwikkeling van individu en maatschappij.
5 Dataverzameling en analyse: Wij zetten ons in voor het meer systematisch in kaart brengen en duiden van ons veld.
6 Het internationale perspectief: Het LKCA draagt bij aan internationale kennisuitwisseling en samenwerking in het belang van de Nederlandse context.
4
7 Klanttevredenheid: Wij stemmen ons aanbod af op de verwachtingen van onze doelgroepen, door systematische monitoring en contacten met onze klanten. Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Focus op professionals De verschuivingen in het veld zijn voor ons aanleiding om meer in te zetten op de professional die het anderen mogelijk maakt om te leren, te maken en te participeren. Het gaat om de professionals in het onderwijs, de buitenschoolse educatie en de amateurwereld, en om beleidsmakers bij overheden en instellingen. Dat kunnen werknemers zijn, zelfstandigen of vrijwilligers. Het nieuwe ondernemerschap dat wij in het veld signaleren brengt een groeiende behoefte aan heroriëntering op de beroepspraktijk en vragen op het terrein van cultureel ondernemerschap, waaraan wij tegemoet komen door kennisuitwisseling, ontmoeting en het ontsluiten van nieuwe netwerken buiten de cultuursector. Samenwerking met FCP
Het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP) is onze voornaamste strategische partner. Wij hebben gezamenlijk een strategische ambitie geformuleerd voor 2017-2020. We stellen ons de taak om nieuwe ontwikkelingen in cultuureducatie en cultuurparticipatie te signaleren, te duiden, te agenderen en te stimuleren. Op deze onderdelen gaan we intensief samenwerken net als op de rijksprogramma's Cultuureducatie met Kwaliteit en Lang Leve Kunst. Voorts gaan we meer duidelijk maken wie waarvoor competent en verantwoordelijk is. Tot slot
Het LKCA is ruim anderhalf jaar op weg met een nieuwe koers en een nieuw ingerichte organisatie. Op alle terreinen is inmiddels resultaat geboekt. Het LKCA is klaar voor de uitdagingen die cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie in de komende planperiode tegemoet gaan.
5
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
1
De betekenis van het LKCA
1.1
Positionering
Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is actief in de wereld van cultuur. Onder cultuur verstaan we alle vormen van kunst, cultureel erfgoed en media. Het LKCA richt zich daarin specifiek op cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. Cultuureducatie betreft zowel binnen- als buitenschoolse educatie in kunst, erfgoed en media. Hebben we het over cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs dan spreken we over cultuuronderwijs. Bedoelen we juist enkel buitenschoolse vormen dan spreken we expliciet over buitenschoolse cultuureducatie of meer in het bijzonder buitenschoolse kunsteducatie waar het puur de kunstdisciplines betreft. Met actieve cultuurparticipatie doelen we op alle vormen van het actief beoefenen en artistiek ontwikkelen van of betrokken zijn bij cultuur in de vrije tijd, dus buiten school en werk. Passieve cultuurparticipatie, bijvoorbeeld het bezoeken van cultuur als publiek behoort niet tot ons aandachtsgebied. Actieve cultuurparticipatie is dus een brede term die buitenschoolse cultuureducatie en amateurkunst, kunstbeoefening in de vrije tijd omvat, maar bijvoorbeeld ook community arts en educatie in de erfgoedsector. Cultuureducatie Cultuuronderwijs
Actieve
cultuurparticipatie Buitenschoolse
cultuureducatie of
Amateurkunst
kunsteducatie
Het LKCA vindt dat iedereen in Nederland de mogelijkheid moet hebben om deel te nemen aan het culturele leven en dat dit gestimuleerd moet worden. Kinderen, jongeren en volwassenen willen op school of in hun vrije tijd beter worden in of bezig zijn met cultuur en dit laten zien. Wij richten ons op de professionalisering van iedereen die dit mogelijk maakt. Daar zijn goed gespreide, toegankelijke en gevarieerde lokale en regionale voorzieningen voor nodig zoals verenigingen, clubs, platforms, intermediairs en organisaties, en ook goede docenten en een stimulerende sociale omgeving.
6
Het LKCA publiceerde in het voorjaar van 2015 de strategische verkenning Cultuur in de kanteling waarin we trends en ontwikkelingen in een bredere context plaatsten. Hierin schetsten we ook de dilemma’s waarmee de sector wordt geconfronteerd. De verkenning heeft bijgedragen aan het brede debat over cultuur en samenleving en de urgentie van onze thematiek onder de aandacht gebracht van politiek en maatschappelijke partners. Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Het veld verwacht van het LKCA initiatief op relevante thema’s. Tegemoetkomend aan de breed gevoelde noodzaak om bij overheid en samenleving de waarde van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie te bepleiten ontplooien we initiatieven om de aandacht hiervoor hoger op de maatschappelijke agenda te krijgen. Dit werpt vruchten af bij politiek en samenleving en zorgt ervoor dat onze ondersteunende rol voor het veld beter verbonden is met de wereld daarbuiten.
Vanuit onze huidige positie in de basisinfrastructuur (BIS) blijven we signaleren, kennis delen, agenderen en stelling nemen in het belang van het veld. Het LKCA staat niet naast maar midden in het veld en vóór het veld als dat nodig is. We dragen mede verantwoordelijkheid voor het bevorderen van actieve cultuurparticipatie en cultuureducatie en samen met het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP) voor het bereiken van de doelstellingen van de rijksoverheid. 1.2
Missie en visie
Het LKCA is het landelijk kennisplatform voor professionals in onderwijs, participatie en beleid. Met kennisuitwisseling en onderzoek dragen we bij aan de kwaliteit van praktijk en beleid daarvan. Het LKCA stimuleert de professionele ontwikkeling door ontmoeting en debat. Door informatienetwerken, conferenties, (digitale) publicaties en advies verschaffen we inzicht in relevante ontwikkelingen, nationaal én internationaal. Het LKCA draagt bij aan de ontwikkeling van beleidsprogramma’s van de rijksoverheid voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie en ondersteunt de uitvoering.. Missie – waar staan we voor
Het LKCA staat voor het belang van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie voor individu en gemeenschap. Als actieve, deskundige en betrokken partner dragen we bij aan de kwaliteit van praktijk en beleid op deze terreinen. Visie – waar gaan we voor
– – – –
7
Wij gaan voor goede cultuureducatie binnen- en buitenschools voor kinderen en jongeren. Wij gaan voor actieve cultuurparticipatie bereikbaar voor iedereen. Wij gaan voor draagvlak voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. Wij gaan voor verbinding van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie met de samenleving.
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
1.3
Onze meerwaarde
Het LKCA heeft een unieke positie in een dynamisch veld. Wij bewegen ons tussen de rol van onafhankelijk waarnemer en die van verantwoordelijke actor die samen met partners het belang van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie voor burgers en de samenleving dient. Onze meerwaarde ligt in de bundeling van kennis en contacten die we in steeds wisselende combinaties inzetten. Continuïteit en duurzame verbinding zijn daarvoor noodzakelijk. Die meerwaarde biedt het LKCA. Daaruit vloeit ook de mogelijkheid voort om de agenda te beïnvloeden: we reageren niet slechts op een vraag of actuele ontwikkeling, maar anticiperen ook en lokken discussie uit.
We zijn ons ervan bewust dat we ons bestaansrecht steeds weer moeten aantonen: welke waarde voeg je toe en voor wie? Daarbij zorgen we ervoor dat onze positie in het veld eenduidig, onafhankelijk en kritisch is, ook in de eigen sector. Wij vertegenwoordigen geen deelbelangen. Het LKCA opereert landelijk, in samenwerking en afstemming met landelijke partners en met regionale en lokale initiatieven en instellingen. We ontplooien geen commerciële activiteiten en vermijden dat we actief zijn op de terreinen waar andere partijen reeds werkzaam zijn.
8
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
2
De koers van het LKCA
2.1
Strategisch beleidsplan 2013-2016
In het voorjaar van 2014 brachten wij een bijgesteld beleidsplan voor de periode tot en met 2016 uit, . De minister had daartoe opdracht gegeven op advies van de Raad voor Cultuur. Onze koers is verlegd van een kennisorganisatie met een beschouwend profiel naar een actievere rol als ondersteuner, ambassadeur en adviseur van beleid en praktijk. In het aangepaste beleidsplan 2013-2016 hebben we die verschuiving als volgt aangeduid:
– We nemen tussen overheid en werkveld een sleutelrol in voor actieve cultuurparticipatie en cultuureducatie. Die rol komt onder meer tot uitdrukking in operationele beleidsadviezen. – We stellen ons actief op in het veld vanuit een solide kennisbasis, met sterke verbindingen met partners in het veld en andere domeinen van de samenleving. Wij zijn proactief en nemen een coördinerende en initiërende positie in. – We nemen een actieve rol in bij het ontwikkelen en borgen van kwaliteitskaders voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. – Onze kennisbank en onderzoekscompetentie zetten we in voor professionals in het veld en voor het duiden en analyseren van ontwikkelingen in de sector. – We nemen een actieve rol in bij de bewustwording van de samenleving en werken samen met partners aan branding van de sector. – We exploreren en bevorderen de verbinding van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie met het sociale domein. – Door allianties met partijen in het brede maatschappelijke veld leveren we een actieve bijdrage aan de participatiesamenleving vanuit onze sector.
We zijn nu ruim anderhalf jaar volop aan de slag met een organisatie die op basis van dit plan opnieuw is ingericht. Op alle terreinen is inmiddels resultaat geboekt, zoals blijkt uit het grote aantal bijeenkomsten: grote evenementen als de Dag van de Cultuureducatie, De Kunst van … en de Onderzoeksconferentie, en kleinere, zoals bijeenkomsten voor cultuurcoördinatoren, intervisie voor professionals, regionale bijeenkomsten rondom de verkiezingen en expertmeetings voor onderzoekers. Daarnaast leverden we vele bijdragen aan het debat met presentaties, publicaties (zoals Cultuur in de Kanteling, Cultuur+Educatie, Raamleerplannen, Dossier icc, Visie op cultuureducatie in het funderend onderwijs en Zicht op Actieve Cultuurparticipatie), het creëren van platforms (zoals Cultureel Kapitaal, Landelijk Platform Kenniscentra, Platform Promotie Cultuurparticipatie) en het bieden van gelegenheid voor platforms (zoals voor provinciale vertegenwoordigers cultuurbeleid, provinciale vertegenwoordigers cultuurparticipatie en erfgoedconsulenten).
We hebben inmiddels het LKCA als merk weten te vestigen bij onze doelgroepen zoals blijkt uit het klanttevredenheidsonderzoek dat wij afgelopen zomer, mede op verzoek van het ministerie van OCW, hebben uitgevoerd.
9
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
2.2
Kerntaken LKCA voor 2017-2020
De rijksoverheid spreekt uit dat cultuureducatie en cultuurparticipatie individu en samenleving versterken en derhalve moeten worden gestimuleerd. Binnen de BIS is plaats voor één instelling met als kernactiviteit ondersteuning van amateurkunst en cultuureducatie. 1 Het LKCA zet voor de komende cultuurplanperiode in op drie kerntaken die aansluiten op de functies die zijn voorzien in de BIS: Het Rijk voorziet in één instelling voor:
De kerntaken van het LKCA
a
Professionals bedienen door ondersteuning van de
b
c
Professionalisering van de educatiefunctie in de culturele sector
Landelijke informatie- en netwerkfunctie voor zowel amateurkunst als cultuureducatie
Onderzoek en monitoring voor zowel amateurkunst als cultuureducatie
kunstprofessional in het onderwijs, de nieuwe ondernemers in de actieve cultuurparticipatie en de
beleidsmakers bij overheden, onderwijs en relevante instituties.
Verbinden en beïnvloeden door het inzetten van onze netwerkfunctie voor uitwisseling en kennisdeling,
voor het verbinden van partijen in het veld en voor
het beïnvloeden van de politiek en opiniemakers in het maatschappelijke veld.
Kennis verzamelen en delen door onderzoek naar en monitoring van het veld, exploreren van relevante nieuwe ontwikkelingen en voeden van de praktijk met die kennis.
In dit activiteitenplan werken we de drie kerntaken nader uit in de vorm van zeven inhoudelijke speerpunten. 2.3
Gezamenlijke ambitie FCP en LKCA
De Raad voor Cultuur constateert dat het LKCA en het FCP belangrijke ondersteunende en faciliterende rollen spelen in cultuureducatie en -participatie. De minister van OCW vindt het belangrijk dat kennis en expertise van beide organisaties goed samenkomen en vroeg beide organisaties hun plannen voor de nieuwe periode samen vorm te geven.
In navolging hiervan hebben het LKCA en het FCP voor de nieuwe beleidsperiode (2017-2020) een gezamenlijke ambitie geformuleerd. We duiden, agenderen en stimuleren gezamenlijk nieuwe ontwikkelingen in cultuureducatie en cultuurparticipatie. We doen dit door goede voorbeelden en leerpunten te delen, netwerken te koppelen en innovatieve en inspirerende projecten voor onderwijs, samenleving, infrastructuur en waardering te ondersteunen. Binnen deze gezamenlijke ambitie hebben het LKCA en het FCP ieder een eigen verantwoordelijkheid. We zijn soms complementair en soms gezamenlijk actief. Het LKCA stimuleert de professionele ontwikkeling door ontmoeting en debat, kennis en kaders, goede voorbeelden en
1 10
Regeling op het Specifiek Cultuurbeleid, Artikel 3.42. Amateurkunst en Cultuureducatie
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
inzicht in relevante (inter)nationale ontwikkelingen. Het FCP stimuleert ontwikkeling, zichtbaarheid en verbinding van cultuureducatie en -participatie via subsidieregelingen en (inter)nationale activiteiten. De samenwerking richt zich vooral op:
1 Het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) in primair onderwijs en vmbo Het CmK-programma voor goed cultuuronderwijs wordt uitgevoerd door OCW, het LKCA en het FCP volgens de in het voorjaar 2016 vast te stellen bestuurlijke en matchingsafspraken van de minister met gemeenten en provincies. Het ministerie leidt het programma en zorgt voor de bestuurlijke afspraken 2017-2020. Het LKCA zorgt voor kennisdeling en ondersteuning van onderwijsprofessionals. Het FCP stimuleert en voert de matchingsregeling uit.
Het FCP richt zich met zijn CmK-regelingen (waaronder de Impuls Muziekonderwijs) op het primair onderwijs, het vmbo en de culturele instellingen daaromheen. Daarmee stimuleert het inhoudelijke samenwerking tussen scholen en culturele instellingen en de verdere professionalisering van leraren, directies en schoolbesturen. Het LKCA versterkt de relatie en de dialoog tussen scholen en het culturele veld door het delen van kennis over projecten en een bredere verspreiding naar niet direct betrokkenen. In afstemming met de landelijke en grootstedelijke kenniscentra werken we aan een landelijk dekkend kennisnetwerk voor scholen en culturele instellingen.
11
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
2 Het vergroten van de waardering voor cultuureducatie en cultuurparticipatie Het FCP en het LKCA delen de ambitie om de beeldvorming over cultuureducatie en cultuurparticipatie positief te beïnvloeden. We trekken samen op bij het ontwikkelen van een campagne om het draagvlak en de waardering voor cultuurparticipatie te vergroten via het Platform Promotie Cultuurparticipatie. Het LKCA coördineert en begeleidt de campagne en het platform. Het FCP voedt deze met verhalen uit de gesubsidieerde projecten. Samen zoeken we naar een nieuwe gemeenschappelijke taal die meer aansluit bij de huidige beleving van kunst en cultuur. Hiermee maken we de kracht van cultuur beter zichtbaar. 3 De thematische programma’s voor cultuureducatie en cultuurparticipatie Op specifieke thema’s zoals CmK en Méér Muziek in de Klas werken we intensief samen in thematische communicatieprogramma’s. Het FCP en het LKCA zijn met private partners verbonden aan samenwerkingsverbanden zoals Lang Leve Kunst en Cultuur en Sport. Daarnaast ontwikkelen we samen een professionaliseringstraject voor kunstprofessionals, bestuurders en vrijwilligers, gericht op artistieke en ondernemende competenties.
4 Het ophalen van cultuur uit de samenleving Het LKCA en het FCP werken samen in het verkennen van wat nodig is voor een vitaal cultureel klimaat. De focus verschuift van het wegnemen van drempels voor cultuurdeelname naar vormen van culturele expressie die in de samenleving reeds aanwezig zijn. In het Jij maakt het mee LAB werken we samen om makers (amateurs en professionals) en vrijwilligers hun ervaring en expertise te laten delen, met elkaar en met andere professionals.
12
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
3
De focus van het LKCA
3.1
Trends in cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie
Cultuureducatie Cultuureducatie in het primair onderwijs is en blijft speerpunt in het cultuurbeleid van de rijksoverheid. Het lopende CmK-programma (2013-2016) leidde tot nu toe tot cultuureducatie met een grote diversiteit in ambitie en praktijk. Het landelijk leerplankader kunstzinnige orientatie (SLO) uit 2014 resulteerde niet in een brede consensus over doel en inhoud van cultuuronderwijs waardoor inbedding in het curriculum onvoldoende geborgd is. Zouden een nationaal curriculum of referentieniveaus voor cultuureducatie uitkomst bieden? Binnen het traject #onderwijs2032 zien we een beweging naar meer aandacht voor persoonlijke vorming, waaraan cultuureducatie een bijdrage kan leveren. Maar het risico blijft dat cultuureducatie ondersneeuwt in een onderwijsveld dat onder druk staat om in basisvakken resultaten te boeken. Actieve cultuurparticipatie
41% van de Nederlanders van zes jaar en ouder uit alle bevolkingsgroepen en inkomenslagen is in de vrije tijd actief in een of andere vorm van kunstbeoefening. 2 Mensen hebben evenwel minder vrije tijd en er is concurrentie van andere (digitale) vrijetijdsbestedingen. Ook verandert de manier waarop men participeert. Mensen kiezen vaker voor kortdurende verbintenissen en projectmatig werken dan voor ambachtelijke verdieping. Professionele infrastructuur
Centra voor de kunsten en muziekscholen die fungeerden als baken in het buitenschoolse aanbod van kunstbeoefening en -educatie worden wegbezuinigd. De zelfstandige ondernemer is in opmars, gesteund door internet en nieuwe vormen van leren en kunstbeoefening. Veel ontwikkelingen wijzen op de-institutionalisering en minder overheidsbemoeienis. Meer marktwerking en nieuwe samenwerkingsverbanden en organisatievormen vragen om een nieuwe visie en beleid op de cultuurprofessional en andere organisatievormen. Verbindende factor in samenleving
De sociale functie van kunstbeoefening en haar bijdrage aan betekenisgeving en ontmoeting zijn evident. Doordat bijna de helft van de Nederlanders uit alle bevolkingsgroepen en inkomenslagen actief is kan cultuurparticipatie een belangrijke verbinder in de samenleving zijn. Er is evenwel sprake van veranderende participatie. Beleidsmakers en aanbieders zoeken antwoorden op deze uitdagingen en verwachten steun en handreikingen bij het formuleren van nieuwe ambities. We voelen dan ook de noodzaak om bij overheid en samenleving de waarde van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie te bepleiten. 2 13
IJdens, T. (2015). Kunstzinnig en creatief in de vrije tijd. Monitor Amateurkunst 2015, Utrecht: LKCA.
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
3.2
Focus op professionals
We richten ons op de professionals in het veld die het mogelijk maken dat anderen leren, maken en deelnemen. We onderscheiden drie soorten: 1 Educatieprofessionals: cultuurcoördinatoren, vakdocenten en coaches in het binnen- en buitenschoolse domein, medewerkers van educatieve afdelingen van culturele instellingen en onderzoekers 2 Participatieprofessionals: cultuurprofessionals (peers of vrijwilligers), onderzoekers en professionals in aanpalende sectoren als zorg, welzijn en sport 3 Beleidsprofessionals: onderzoekers, beleidsmedewerkers en politici
Wij ondersteunen hen door te verbinden, te agenderen en kennis te delen en door een podium te bieden voor vernieuwing en goede voorbeelden. Wij richten ons specifiek op de ontwikkeling van het vakmatige, educatieve en artistieke. We richten ons niet op de bedrijfsmatige en conditionerende aspecten van het ondernemerschap. 3.2.1 Educatieprofessional
Resultaat Professionals in cultuureducatie, zowel binnen- als buitenschools, beschikken over instrumenten, formats en hulpmiddelen om hun lessen en activiteiten te verbeteren. Dit geldt bijvoorbeeld voor leerplankaders en leerlijnen, beoordelingsinstrumenten en bij- en nascholing. Het ontwikkelde instrumentarium is voor het primair onderwijs vooral gericht op de professionele kring rond de docent. Voor het voortgezet onderwijs en het buitenschoolse ook op de kunstvakdocent. Activiteiten Het LKCA verzamelt, beschrijft en ontsluit bestaand instrumentarium en deelt inzichten en kennis met ontwikkelaars om tot nieuw instrumentarium te komen. Daardoor versterken we de professional in zijn rol als ontwikkelaar. Ook ontwikkelen we op een beperkt aantal gebieden zelf instrumentarium. We doen dit onder andere tijdens de Dag van de Cultuureducatie, die bedoeld is voor mensen uit het onderwijs en uit de culturele sector.
Voor wie en met wie Het instrumentarium staat ten dienste van de kring rond de leerkracht en docenten: cultuurcoördinatoren, kunstvakdocenten en coaches in het binnen- en buitenschoolse domein en educatieve afdelingen van culturele instellingen. Het instrumentarium wordt beschreven en zo nodig ontwikkeld samen met kennisinstellingen voor onderwijs en cultuur, ontwikkelaars en opleiders. 3.2.2 Participatieprofessional
Resultaat Cultuurprofessionals versterken hun beroepspraktijken en maken deze toekomstbestendig, op interactieve LKCA-activiteiten waar ze inspiratie en kennis halen én brengen. 14
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Cultuurprofessionals houden in netwerken hun vak bij en ontwikkelen hun competenties en innovatief vermogen.
Activiteiten We voeden de cultuurprofessional met een (inter)nationaal perspectief ten behoeve van het lokale niveau waar hij werkzaam is. We brengen vragen van cultuurprofessionals in kaart en spelen daarop in met kennisdossiers op onze website en het faciliteren van kennisoverdracht: peer-to-peer meetings, intervisiebijeenkomsten, netwerkbijeenkomsten en expertmeetings. Een event is De Kunst van…, waar inspiratie door innovatieve initiatieven en ontmoeting met professionals uit verschillende maatschappelijke sectoren centraal staan.
Voor wie en met wie De activiteiten zijn bestemd voor professionals in actieve cultuurparticipatie - werkzaam in het vrijetijdsdomein - en daaraan verbonden personen en organisaties in het maatschappelijke veld, zoals sociale, zorg- en sportprofessionals, ondernemers en onderwijsprofessionals. We organiseren de activiteiten in samenwerking met internationale, landelijke, regionale en lokale partners in de cultuursector en andere maatschappelijke sectoren. 3.2.3 Beleidsprofessional
Resultaat (Gevolgen van) beleid en ontwikkelingen zijn in kaart gebracht, zodat overheden, instellingen en verenigingen hun posities en beleid gefundeerd kunnen (her)overwegen. De komende vier jaar is onze expertise meer zichtbaar en beschikbaar voor politici, bestuurders en beleidsmedewerkers en andere professionals die zich op strategisch niveau bezighouden met cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. Het LKCA is de betrouwbare partner voor de beleidsprofessional en entameert ontmoeting en uitwisseling op strategische momenten tussen beleid, politiek en praktijk.
Activiteiten Samen met professionals streven we naar een gezamenlijke beleidsagenda voor de komende vier jaar en ontwikkelen we kaders en modellen die de professional helpen bewuste en strategische keuzes te maken. We blijven daartoe ook werkplaatsen voor beleidsontwikkeling organiseren en bijeenkomsten en platforms faciliteren voor uitwisseling en meningsvorming van professionals. We sluiten hierbij telkens aan op de actualiteit, bijvoorbeeld rond verkiezingen, belangrijke beleidskwesties en onze eigen strategische visie zoals geformuleerd in Cultuur in de kanteling. We brengen onderzoeksresultaten en publicaties onder de aandacht van politiek en professionals tijdens reguliere en periodieke bijeenkomsten en onze Onderzoeksconferentie.
Voor wie en met wie We zijn in gesprek met beleidsprofessionals en bestuurlijke platforms zoals VNG en IPO om op de hoogte blijven van vraagstukken en initiatieven die in de beleidspraktijk leven. We werken samen met onderwijs (PO en VO), overheden en belangen organisaties als Kunsten ‘92 en Cultuurconnectie. We gaan op zoek naar nieuwe strategische partners, ook in andere domeinen, zoals de VOB, het NISB en NOC/NSF. 15
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
3.3
Speerpunten voor 2017-2020
Op basis van de gezamenlijke ambitie van FCP en LKCA en de door ons gesignaleerde trends en ontwikkelingen hebben we voor de komende periode de volgende zeven speerpunten geformuleerd, die de al ingezette koers bestendigen en verder uitbouwen: 1 Het nieuwe curriculum 2 De schakels in het onderwijs 3 Cultuur ophalen en verbinden 4 Maatschappelijke waardering 5 Dataverzameling en analyse 6 Het internationale perspectief 7 Klanttevredenheid 3.3.1 Het nieuwe curriculum
De discussie over inhoud en positie van het cultuuronderwijs heeft een nieuwe impuls gekregen met het Platform #onderwijs2032 en meer recent door de wens van de Tweede Kamer om te komen tot een overkoepelend referentiekader en voorzieningenniveau voor cultuuronderwijs, binnen- en buitenschools. Er lijkt daarmee een breed draagvlak te zijn voor een sterk profiel van cultuur in een nieuw curriculum alsmede voor een norm waarvoor overheden gezamenlijk verantwoordelijkheid willen nemen. Het samenkomen van deze initiatieven zien wij als een kans om een breed gedragen standaard te stellen voor de culturele vorming van kinderen en jongeren. Het LKCA draagt hier flink aan bij door met partners concepten te ontwikkelen en het debat te entameren.
Resultaat Cultuureducatie in al haar facetten heeft een stevige positie in de discussie over de ontwikkeling van het onderwijscurriculum, met bijzondere aandacht voor de bijdrage aan persoonlijke en maatschappelijke identiteitsvorming. Het LKCA heeft het landelijke referentiekader cultuureducatie verder ontwikkeld en draagt bij aan het discours en de implementatie van dit kader. Activiteiten Het LKCA verzamelt en deelt kennis over algemene ontwikkelingen in het onderwijs en het culturele veld en over de effecten van cultuureducatie op persoons- en identiteitsvorming. Tijdens bijeenkomsten en met publicaties, zowel over onderzoek als de dagelijkse praktijk, delen we de opbrengsten met professionals.
16
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Voor wie en met wie Het LKCA werkt met en voor kennispartners in onderwijs en cultuur: opleiders van leerkrachten en docenten, koepelverenigingen als PO-, VO- en MBO-Raad, provinciale en stedelijke kennisinstellingen voor cultuureducatie, onderzoekers uit binnen- en buitenland.
3.3.2 De schakels in het onderwijs In de periode 2013-2016 ligt de nadruk in het cultuureducatiebeleid op het primair onderwijs, en daarbinnen op de kwaliteit van de groepsleerkracht en de ontwikkeling van leerlijnen. Het LKCA verlegt in de nieuwe periode de focus naar de culturele omgeving van de groepsleerkracht: de cultuurcoördinator, de cultuurcoach of intermediair en de vakleerkracht en naar de aansluiting op het vervolgonderwijs en op de buitenschoolse leeromgeving. We richten ons op deze verschillende schakels in de leerlijn, omdat daar verantwoordelijkheden diffuus zijn. Het voortgezet onderwijs kreeg in de afgelopen periode aandacht door onze inspanningen voor de cultuurprofielscholen en de vernieuwing van CKV. De komende periode zetten we ook in op vmbo en mbo, niet slechts om kunst en cultuur te brengen, maar ook om de nieuwste ontwikkelingen op te halen, waarvan vooral deze onderwijstypen de broedplaats zijn. Daarnaast exploreren we de consequenties van het nieuwe CKV-programma voor havo en vwo.
17
Resultaat Cultuureducatieve activiteiten zijn beter op elkaar afgestemd. Er zijn voorbeelden beschikbaar van een goede aansluiting van cultuuronderwijs tussen de verschillende onderwijstypen en tussen binnen- en buitenschoolse setting en van de voordelen hiervan voor leerlingen. Hiervoor is op diverse niveaus afstemming en uitwisseling tussen professionals van de verschillende cultuureducatiegebieden. Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Activiteiten Het LKCA streeft naar verbinding van de verschillende betrokken partijen om te komen tot uitwisseling van ervaringen en werkwijzen. Dit gebeurt met netwerkbijeenkomsten, platforms en andere vormen van informatiedeling voor en door de diverse betrokken professionals. We organiseren zelf bijeenkomsten en leveren daarnaast een bijdrage aan bijeenkomsten van anderen. Voor wie en met wie De bijeenkomsten en uitwisseling zijn gericht op professionals in cultuureducatie zoals cultuurcoaches, cultuurcoördinatoren, (vak)docenten in de binnen- en buitenschoolse cultuureducatie en op opleiders, ontwikkelaars, besturen en directies. De bijeenkomsten organiseren we in samenspraak met de provinciale en stedelijke kenniscentra. 3.3.3 Cultuur ophalen en verbinden
Actieve cultuurparticipatie wordt benut als verbindende kracht, in het bijzonder voor specifieke maatschappelijke vraagstukken als vergrijzing, participatie van jongeren, gezonde leefstijl, diversiteit en segregatie. De insteek is doorgaans dat we cultuur naar de samenleving brengen en daarbij onvoldoende aansluiten bij de diversiteit die er in de samenleving is. Omdat het LKCA de culturele diversiteit beter in beeld wil hebben, verkennen we wat er in de samenleving leeft buiten de bestaande kaders. Dat wil zeggen: ophalen wat er gebeurt in plaats van opleggen wat er is. Het belang van cultuur voor de identiteitsvorming van met name jongeren staat daarin centraal. Het FCP en het LKCA gaan samen de cultuurbeleving van mensen onderzoeken omdat we met onze activiteiten willen aansluiten bij datgene waar mensen door geraakt worden. Samen met onder andere het FCP ontwikkelen we programma’s om nieuwe initiatieven en creatieve ‘communities’ op te sporen en te presenteren en stimuleren we het debat over culturele diversiteit en cultureel bewustzijn. Resultaat Er is een zichtbare bijdrage aan de (h)erkenning dat cultuur zeer diverse uitingsvormen heeft en dat iedereen ermee te maken heeft. Dit draagt bij aan het besef van culturele diversiteit in de samenleving en versterkt het bindend vermogen.
Activiteiten We organiseren meerjarige programma’s in samenwerking met partners die eenzelfde ambitie hebben. Daarnaast verrichten we pilots over kunstbeoefening en andere vormen van actieve cultuurdeelname in de minder zichtbare en onbekende circuits in de ‘glokale’ samenleving: cultuur en diversiteit die kunnen uitmonden in meerjarige thematische programma’s.
Voor wie en met wie Doelgroep zijn cultuurprofessionals (opdat zij zich verbinden met ‘nieuwe’ cultuuruitingen) en cultuurdeelnemers uit groepen die nu nog onzichtbaar zijn (opdat zij erkenning krijgen). Onze partners zijn sleutelpersonen en organisaties in cultureel diverse gemeenschappen en cultureel vernieuwende ondernemers. Strategische samenwerkingsrelaties gaan we aan met partners met eenzelfde ambitie zoals publieke en private fondsen, kennisinstituten, opleidingsinstituten en organisaties uit welzijn, zorg, sport en jeugd.
18
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
3.3.4 Maatschappelijke waardering Wij constateren dat veel programma’s en acties in ons veld nog steeds uitgaan van klassieke opvattingen over kunst en cultuur en de bijbehorende opvattingen over inhoud en kwaliteit. Daarmee wordt voorbijgegaan aan de manier waarop de groepen die we willen aanspreken hun wereld verbeelden. We maken in samenwerking met landelijke en lokale partners de maatschappelijke betekenis van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie zichtbaar. Centraal staan het voor het voetlicht brengen van voorbeelden, het ondersteunen van landelijke manifestaties en andere gerichte activiteiten zoals onderzoek en het vergroten van het bewustzijn van de intrinsieke en sociaal-maatschappelijke waarde van kunst en cultuur.
Resultaat Samen met de voornaamste stakeholders in ons veld is er een gezamenlijke ambitie en strategie ontwikkeld voor de branding van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. De ‘brandingsstrategie’ is vertaald naar thematische campagnes en LKCA-activiteiten die laten zien dat kunst en cultuur op verschillende manieren bijdragen aan de ontwikkeling van individu en maatschappij. Door deze wisselwerking ontstaat een eenduidig, herkenbaar en sterk beeld van de waarde van cultuur dwars door alle culturele en economische scheidslijnen heen.
19
Activiteiten We dragen actief bij aan bestaande campagnes zoals CmK en Méér Muziek in de Klas. We halen nieuwe verhalen op uit de sector en werken deze uit met het oog op een nieuwe positionering van de sector, bijvoorbeeld via deelcampagnes zoals Ouderen en Cultuur en Cultuur en Sport. Het LKCA kiest een actieve en initiërende rol in het vergroten van de waardering voor cultuureducatie binnen en buiten de scholen en voor actieve cultuurparticipatie. Het LKCA heeft het initiatief genomen tot het oprichten van een Platform Promotie Cultuurparticipatie waarin diverse landelijke partijen participeren. Dit platform is verantwoordelijk voor de ontwikkeling Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
van de opvolger van de Week van de Amateurkunst (WAK) en dient als klankbordgroep voor de promotiecampagne.
Voor wie en met wie We werken samen met bestaande strategische partners en allianties. Daarnaast gaan we actief op zoek naar nieuwe partners om een zo groot en divers mogelijke doelgroep te bereiken. In het Platform Promotie Cultuurparticipatie werken we intensief samen met het FCP en andere landelijke partners zoals KNMO, Jeugdcultuurfonds, VNK, Holland Dance, Cultuurconnectie, VSBfonds, VNG, BNG, Stichting WAK Nederland, ZIMIHC en de Jaarbeurs. 3.3.5 Dataverzameling en analyse
In de Uitgangspuntennota 2017-2020, Ruimte voor cultuur, stelt de minister dat meer regie en bundeling van onderzoek in het domein van kunst en cultuur noodzakelijk is. Met name op het terrein van de dataverzameling en analyse vertoont de kennisbasis gebreken. Het LKCA vindt dat de duiding beter moet en wil een partner zijn in de rijksambitie. Daarom buigen wij onze onderzoeksfunctie om in de richting van systematische dataverzameling en analyse. Wij willen hiermee voor ons veld de ‘spin in het web’ zijn die in samenwerking met partners zorgt voor het beschikbaar maken van relevante data en voor duiding, agendering en aansluiting op het kennisnetwerk van de cultuursector in brede zin. Resultaat Het LKCA inventariseert, analyseert en duidt de ontwikkelingen in het veld van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie en brengt die overzichtelijk in beeld (‘Feitenfabriek’, casestudies, monitor amateurkunst en publicaties als Cultuur+Educatie, Zicht op Actieve Cultuurparticipatie en Zicht op Cultuuronderwijs).
Activiteiten Het LKCA entameert gegevensverzameling en onderzoek en stimuleert andere partijen binnen en buiten het veld onder andere door afstemming van de onderzoeksagenda. De Onderzoeksconferentie is daarin een belangrijke schakel. Het LKCA baseert zich zowel op gegevens uit (eigen) landelijk en lokaal onderzoek als op vergelijking met andere landen. Met publicaties, presentaties en ontmoetingen stimuleren we bewustwording en vergroten we kennis op lokaal, regionaal en (inter)nationaal niveau. Daarnaast bevordert het LKCA binnen de Nederlandse wetenschap het vakgebied cultuureducatie en cultuurparticipatie via bijzonder hoogleraren bij de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Utrecht. Voor wie, met wie Onze activiteiten richten zich op overheden, onderzoekers en professionals in het veld. Wij werken samen met (inter)nationale (onderzoeks)instituten zoals de Boekmanstichting en het SCP. Het LKCA is initiator en lid van het in november 2015 opgerichte European Network of Observatories in the Field of Arts and Cultural Education (ENO) dat streeft naar een officieel partnerschap met Unesco. Twaalf Europese landen zijn hierin vertegenwoordigd.
20
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
3.3.6 Het internationale perspectief Recente radicalisering in Europa en daarbuiten benadrukt weer eens hoe belangrijk het is te leren met een open blik naar jezelf en de wereld te kijken. Andere landen worstelen met dezelfde thematiek als wij. Daarom blijft vergelijking met andere landen een belangrijke taak voor het LKCA. De internationale kennisuitwisseling tussen professionals biedt nieuwe perspectieven en bevordert beredeneerde keuzes in de eigen situatie.
Resultaat Het LKCA participeert in diverse internationale netwerken en bijeenkomsten om te professionaliseren, verbinden en beïnvloeden en (inter)nationale kennis te delen. Daarnaast ontwikkelt het LKCA zelf - of levert een actieve bijdrage aan - een aantal internationale projecten op het terrein van curriculumontwikkeling, cultureel bewustzijn en interculturele betrekkingen.
Activiteiten Het LKCA onderhoudt relaties met internationale beleids- en onderzoeksinstanties en strategische netwerken voor onderwijs, cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. We entameren internationale uitwisseling en ontwikkelen een internationale conferentie over cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie in combinatie met Leeuwarden Culturele Hoofdstad. We leveren een actieve bijdrage aan een aantal internationale (onderzoeks)projecten en conferenties.
Voor wie en met wie We richten ons op professionals in Nederland met als doel hen te verbinden aan experts uit het buitenland en hen te voorzien van goede voorbeelden en uitwisselingsmomenten. Voorts brengen we de resultaten van internationale benchmarks en conceptontwikkeling op de relevante beleidstafels. 3.3.7 Klanttevredenheid
Hoe beoordelen we of we succesvol zijn in wat we doen en of onze doelgroepen tevreden zijn? Welke factoren zijn daarbij van belang? We kijken de komende tijd naast output (wat sturen wij de wereld in?) naar outcome (wat betekent dat voor wie?) en of die correspondeert met onze doelen. Hierbij kijken we ook naar kosteneffectiviteit: werken we doelmatig en zetten we de middelen goed in? Om te beoordelen of het LKCA succesvol is geweest, moeten we onze activiteiten en bereik afzetten tegen ons beleid en onze doelstellingen en tegen de markt. Ook is het van belang de klanttevredenheid van onze afnemers structureel hierin mee te nemen.
Resultaat We communiceren duidelijk wat we doen en wat wij te bieden hebben. De indeling van onze website is verhelderd, zodat de content beter te vinden is voor onze doelgroepen. Daarnaast blijven we scherp op onze bijeenkomsten, publicaties en digitale uitingen: voldoen inhoud en vorm aan de behoeften?
Activiteiten Door structurele evaluatie en het voortdurende gesprek met onze doelgroep behouden we aansluiting met de wensen van het veld. We brengen bereik en waardering bij relevante doel-
21
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
groepen meer systematisch in beeld door klantenpanels, enquêtes, usability onderzoek en projectevaluaties.
Voor wie met wie Met het monitoren van de tevredenheid bij onze doelgroepen over de activiteiten en producten van het LKCA versterken we het contact met onze klanten en mogelijke klanten. Daarnaast houden wij zicht op onze interne productiviteit en effectiviteit zodat investeringen en resultaten met elkaar in balans zijn. De resultaten voeden het gesprek met OCW en andere stakeholders over het werk van het LKCA.
22
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
4
De condities voor het LKCA
4.1
Organisatie
Het LKCA kent de volgende afdelingen: Cultuureducatie, Cultuurparticipatie, Beleid, Communicatie en Bedrijfsvoering. De hoofden van de deze afdelingen vormen met de directeur het managementteam. Daarnaast hebben we een projectorganisatiestructuur: medewerkers werken in variabele teams aan wisselende projecten met wisselende projectleiders. Voor alle functies zijn functiebeschrijvingen vastgesteld. Door een jaarlijkse plannings- en begrotingscyclus worden intern de kaders gesteld. Er functioneert een systeem van resultaatgericht werken teneinde professionaliteit en eigen verantwoordelijkheid te borgen.
Het gezamenlijke subsidie van fusiepartners Kunstfactor en Cultuurnetwerk Nederland bedroeg in 2012 € 7,2 mln. Volgens de cultuurnota 2013-2016 ontving LKCA als fusie-organisatie € 5,03 mln. Tijdens deze 4-jarige periode heeft het LKCA zich geheroriënteerd op zijn positionering in het bestel en inmiddels is aangetoond dat de huidige omvang van het subsidie (€ 5,07 mln. in 2015) volstaat. Voor de periode 2017-2020 vraagt het LKCA derhalve een gelijkblijvende jaarlijkse subsidie van € 5.068.691. De organisatie heeft een nu omvang van 53,5 fte (2015). In de periode 2017-2020 zal dit aantal geleidelijk worden teruggebracht naar 48 fte in 2020 door meer gebruik te maken van flexibel personeel. 4.2
Code Culturele Diversiteit
De bevolkingssamenstelling is in beweging. We veranderen van kleur, van culturele achtergrond, van gewoonten. Om aansluiting te houden bij de samenleving is het onontbeerlijk dat instellingen zich openstellen voor andere culturen en kunstuitingen. Dat geldt ook voor het LKCA. Via onze activiteiten en doelgroepen/gebruikers maken we ook onze eigen organisatie en bedrijfscultuur diverser. In onze samenwerkingspartners en personeelssamenstelling zoeken wij daarom naar mogelijkheden om de diversiteit van de samenleving te weerspiegelen. Dit kan nog beter. Daarom is dit voor ons een aandachtspunt waarvoor we samen werken met instellingen als Atana. De komende periode richten we ons daarnaast in het bijzonder op de verbreding van het cultuurbegrip, in aansluiting bij die veranderende bevolkingssamenstelling en de veranderende perceptie van en waardering voor cultuur. De verbreding van het cultuurbegrip beïnvloedt onze activiteiten en onze gebruikers.
4.3
Ondernemerschap
Onze organisatie staat midden in het veld. Daarom besteden we voortdurend aandacht aan afstemming met partijen in datzelfde veld. We streven ernaar samen te werken of complementair te zijn teneinde een meerwaarde te vervullen als landelijke organisatie. Veel projecten komen met partners tot stand waarbij het LKCA de eigen competenties inbrengt en gebruik maakt van die van partners. 23
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Vanwege onze maatschappelijke rol en rijksfinanciering vermijden we activiteiten die de marktwerking kunnen verstoren en vermijden we activiteiten waar andere partijen reeds werkzaam zijn. Wel proberen we het subsidiegeld telkens zo effectief mogelijk in te zetten door die als hefboom te gebruiken voor cofinanciering en innovatie.
Het LKCA is een kritische partner omdat we vragen opwerpen die nog niet zijn gesteld waardoor anderen geïnspireerd raken. Voorts exploreren en ontsluiten we nieuwe netwerken voor onze doelgroepen en creëren we ruimte voor experiment. 4.4
Governance Code Cultuur
Sinds de oprichting van het LKCA volgen wij de Governance Code Cultuur. We zijn ons bewust dat goed bestuur en toezicht noodzakelijk zijn in een sector waarin publiek geld wordt geïnvesteerd. Onze statuten zijn opgesteld conform deze code. Het LKCA is georganiseerd volgens het Raad-van-Toezichtmodel. De taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in het reglement voor de Raad van Toezicht. De Raad reflecteert jaarlijks op het eigen functioneren. De reglementen van de Raad en de inrichting van de organisatie worden via de website inzichtelijk gemaakt. Diversiteit, deskundigheid en onafhankelijkheid blijven aandachtspunt bij werving van nieuwe leden de komende tijd.
24
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
De leiding is in handen van de directeur-bestuurder, voor wie taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in het bestuursreglement dat jaarlijks wordt geëvalueerd. De bezoldiging van de directeur-bestuurder is conform de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). Het LKCA beschikt over een ondernemingsraad die conform de wet wordt geconsulteerd. Over de toepassing van de code rapporteren we in de jaarverantwoording.
25
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Colofon Koers houden en verschil maken. Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Samenstelling Petra Boon, Angela van Dijk, Peter van den Esschert, Fenna van Hout, Marie-Jose Kommers, Ronald Kox, Karin Laarakker, Claudia Marinelli, Ocker van Munster, Wies Rosenboom, Ralf Steenbeek en Marlies Tal Eindredactie Ocker van Munster en Marlies Tal Tekstredactie Bea Ros
Illustraties Jan Ensink, Co de Kruijf, Nationale Beeldbank, Thinkstock, IBE, en Ton van Til
Uitgever Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) Kromme Nieuwegracht 66 Postbus 452 3500 AL Utrecht 030 711 51 00
[email protected] www.lkca.nl
26
@LKCA Utrecht, januari 2016
Koers houden en verschil maken_Activiteitenplan LKCA 2017-2020
Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is het kennisplatform voor professionals, bestuurders en beleidsmakers in cultuureducatie en cultuurparticipatie. We delen kennis en ervaring met iedereen die zich inzet voor cultuureducatie, binnen het onderwijs en daarbuiten, en amateurkunst. Meer weten over het LKCA? Ga naar www.lkca.nl, schrijf u in voor onze nieuwsbrieven of volg ons op Twitter, Facebook en LinkedIn.
LKCA Kromme Nieuwegracht 66 Postbus 452, 3500 AL Utrecht 030 711 51 00,
[email protected]
www.lkca.nl