Vrijwilligers maken het verschil! Het Oranje Fonds organiseert op 21 en 22 maart 2014 samen met duizenden organisaties in het land, NLdoet, de grootste vrijwilligersactie van Nederland. NLdoet stimuleert iedereen om op deze dagen de handen uit de mouwen te steken. In 2013 zijn ruim 310.000 Nederlanders actief geweest bij ruim 8.400 klussen. Voor 2014 zijn al 8.750 klussen aangemeldbij het Oranje Fonds en wordt gehoopt op de inzet van nog meer vrijwilligers. Vrijwilligers in Twente Vrijwilligerswerk is werk dat in georganiseerd verband wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld voor de kerk, de sportvereniging of de school van de kinderen. Vrijwilligerswerk is onbetaald. Er zijn heel veel mensen die aan vrijwilligerswerk doen. Uit de gezondheidsmonitor 2012 van de GGD blijkt, dat een derde van de Twentenaren vrijwilligerswerk doet, Dit betekent dat ruim 200.000 mensen in Twente actief zijn als vrijwilliger.Voor Nederland als geheel gaat het om ruim 5 miljoen mensen. Het aantal vrijwilligers is de laatste jaren redelijk constant gebleven. Er is sprake van een lichte afname bij de jongeren en een lichte toename bij de ouderen. Gemiddeld wordt bijna vijf uur per week aan vrijwilligerswerk besteed. Vrijwilligers per gemeente Het aantal vrijwilligers verschilt per gemeente. De meeste vrijwilligers zijn te vinden in de gemeente Dinkelland. 46% van de inwoners doet daar aan vrijwilligerswerk. In de grote steden wordt minder aan vrijwilligerswerk gedaan, dan op het platteland. Dit is niet alleen in Twente zo, maar in heel Nederland. < 33 33 < 36
Tw enterand (40%)
36 < 39 39 < 42 >= 42
Tubbergen (43% ) Dinkelland (46% ) Wierden (42% ) Hellendoorn (44% )
Almelo (24% ) Losser (32% ) Borne (38% )
Oldenzaal (32% )
Rijssen-Holten (35% ) Hengelo (32% ) Hof v an Twente (38%)
Enschede (29% )
Haaksbergen (36% ) 10 km
Bron: GGD Twente
Figuur 1 Vrijwilligerswerk door ouderen en volwassenen per gemeente
Friesland telt de meeste vrijwilligers, gevolgd door Overijssel en Zeeland. Nederland behoort met de Scandinavische landen tot die landen in Europa, waar het meeste vrijwilligerswerk wordt gedaan. In Oost-Europa en mediterrane landen liggen de percentages voor vrijwilligerswerk aanzienlijk lager.
Wie zijn de vrijwilligers? Het doen van vrijwilligerswerk neemt toe met de leeftijd. Ouderen van 65-75 jaar doen het meest aan e vrijwilligerswerk. 42% van deze groep zet zich vrijwillig in voor de samenleving. Na het 75 jaar neemt het doen van vrijwilligerswerk onder ouderen sterk af.
Figuur 2 Vrijwilligerswerk naar leeftijd
Vrijwilligerswerk wordt in Twente vaker gedaan door hoger opgeleiden. 40% van de hoger opgeleiden doet aan vrijwilligerswerk, tegenover 28% van de lager opgeleiden. Mannen doen vaker vrijwilligerswerk, dan vrouwen. Dit geldt voor volwassenen, maar nog meer voor ouderen. 39% van de oudere mannen doet aan vrijwilligerswerk, tegenover 28% van de oudere vrouwen. Dit hangt ongetwijfeld samen met het meer voorkomen van ziektes en lichamelijke beperkingen bij vrouwen.
Figuur 3 Vrijwilligerswerk naar geslacht en opleidingsniveau
Wat doen vrijwilligers? Meer dan driekwart van het vrijwilligerswerk bestaat uit uitvoerend-ondersteunend werk en ruim een kwart uit bestuurswerk. Collecteren, het bieden van vervoer, therapeutische activiteiten of verzorging zijn minder populair geworden onder vrijwilligers. Er is een stijging van het aantal vrijwilligers dat zich bezig houdt met kantoorwerk en administratie, met belangenbehartiging en met het geven van advies en informatie.
3 van 5
Bij sportverenigingen wordt het meeste vrijwilligerswerk gedaan. Zeker 1 miljoen mannen zijn daar actief als trainer, begeleider of scheidsrechter. Daarnaast zijn levensbeschouwelijke organisaties en scholen populair. Naar schatting zijn in Nederland zeker 700.000 moeders actief op de school van hun kinderen. Ook op het gebied van kunst en de zorg zijn veel vrijwilligers actief.Veel activiteiten voor ouderen, zoals de dagopvang en de dagverzorging, zijn niet mogelijk zonder de inzet van vrijwilligers. Veel vrijwilligers hebben meer dan één vrijwilligersklus. Zo doet 28% van de vrijwilligers twee soorten vrijwilligerswerk; 11% doet drie soorten werk en 4% doet zelfs vier of meer klussen. Vrijwilligers hebben zich de afgelopen jaren wat meer gespecialiseerd en concentreren zich op een kleiner aantal taken. Waarom vrijwilligerswerk? Er zijn allerlei redenen om aan vrijwilligerswerk te doen. Het kan gaan om maatschappelijke betrokkenheid, iets voor anderen willen doen, maar ook om het benutten van allerlei talenten en vaardigheden. Persoonlijke ontwikkeling, het verbreden van de horizon en het opdoen van (nieuwe) sociale contacten kunnen ook een rol spelen. Uit onderzoek van het CBS blijkt dat het overgrote deel van de vrijwilligers het werk meestal met plezier doet. Meer dan de helft van de vrijwilligers vindt dat je door vrijwilligerswerk nieuwe inzichten, kennis en ervaring opdoet. Bijna evenveel vrijwilligers vinden dat je door vrijwilligerswerk kunt laten zien, dat je het belangrijk vindt om andere mensen te helpen. De motieven om vrijwilligerswerk te doen verschillen per leeftijdsgroep en per type werk. Ouderen doen vaker vrijwilligerswerk, ‘omdat je het vroeger nu eenmaal deed’. Bij jongeren spelen motieven als carrière en er van leren een belangrijker rol. Door de huidige crisis en de opgelopen werkloosheid is het carrière motief echter niet populairder geworden. Meer informatie • Feiten en cijfers. Vrijwillige inzet,Movisie, 2014 • Op verkenning in Twente, Monitor volwassenen en ouderen, GGD, 2013 • Nationaal Kompas, RIVM, 2013
5 van 5 Factsheet vrijwilligerswerk 2.doc
