Knelpunten e-‐verzekeren Jac Rinkes ACIS 16 maart 2012
Verzekeringsvoorwaarden en e-‐ verzekeren • Dekkingsomvang en kernbeding-‐problemaDek • Totstandkoming • E-‐polis, e-‐aanbod, e-‐ verzuim • E-‐mededelingen • Verhouding afdeling 6.5.3 BW tot Titel 7.17 Bw • Ambtshalve toetsing algemene voorwaarden
• Actuele ontwikkelingen juridische aspecten e-‐ verzekeren: grensoverschrijdend verzekeren • IPR-‐kwesDes (Pammer, Alpenhof, Kylie Minogue)
Webverzekeren! • Het Verbond […] juicht het van harte toe als een elektronische polis […] mogelijk wordt • Het Verbond zal geen beleid ontwikkelen op het punt van elektronisch verzekeren aangezien dit een concurrenDeel onderwerp betreY
• Bij de overgang naar het ‘’nieuwe’’ systeem (elektronisch verzekeren) dient wel nauwkeurig te worden gelet op noodzakelijke aanpassingen. Verzekeringsrecht is polissenrecht, en dat geldt evenzeer voor elektronisch verzekeren. In de prakDjk wordt door verzekeraars op grote schaal gebruik gemaakt van de zekere vrijheid die zij hebben om eigen regels op te nemen in hun verzekeringsvoorwaarden. De vrijheid die zij daarbij hebben, werd tot voor kort vrijwel alleen beperkt door de we\elijke regeling aangaande algemene voorwaarden (art. 6:231-‐247 BW), nu tevens door Titel 7.17 BW en de WY.
voorbeelden • Regel uw verzekeringen hoe en wanneer u het wilt • • […] • U kunt op verschillende manieren uw verzekeringen aanschaffen. • Regel uw verzekeringen hoe en wanneer u het wilt: • Sluit uw verzekeringen direct online • Maak een afspraak voor een persoonlijk gesprek • Sluit telefonisch uw verzekering af
• Eenvoudig sluiten • Overtuigd van de voordelen van de Autoverzekering van Centraal Beheer Achmea? Vul het offerteformulier in en stuur dit naar ons op. U kunt ons natuurlijk ook alDjd bellen
• HeeY u in het verleden uw verzekeringen afgesloten bij een onaeankelijke assuranDetussenpersoon en wilt u iets wijzigen in uw verzekering? Neemt u dan direct contact op met uw tussenpersoon voor deze aanpassing
• • • • • •
De ingangsdatum van je verzekering staat op je online polis die je via Mijn Ditzo kunt inzien. Je verzekering geldt voor onbepaalde Djd. De dekking begint nooit eerder dan het DjdsDp waarop de verzekering is afgesloten. Als de eerste incasso niet kan plaatsvinden, ben je niet verzekerd geweest. Schade die het gevolg is van gebeurtenissen die voor de ingangsdatum hebben plaatsgevonden, vergoeden we niet. Je hebt 14 dagen bedenkDjd vanaf de datum van het afsluiten van de verzekering. In die periode kun je, zonder enige verplichDng, de verzekering ongedaan maken. De premie die je al hebt betaald, betalen we dan volledig terug
• • • •
Overtuigd van de voordelen van onze gezinsongevallenverzekeringen? Profiteer dan zo snel mogelijk. Sluit uw verzekering direct af via www.ohra.nl. U kunt het aanvraagformulier ook invullen en terugsturen in bijgeleverde envelop
Indien elektronisch gecontracteerd wordt, moet rekening worden gehouden met tal van rechtsregels.
• De basis daarvoor is het bestaande contracten-‐ en verzekeringsrecht; inmiddels bestaat echter een vrij omvangrijk aanvullend kader voor elektronisch contractenrecht. Dit kader wordt met name gevormd door de implementaDe van een (groot) aantal Europese richtlijnen, zoals de richtlijn elektronische handel (2000/31/EG), de richtlijn elektronische handtekeningen (99/93/EG), de richtlijnen inzake consumentenkoop op afstand (97/7/EG) en verkoop op afstand van financiële diensten (2002/65/EG), maar tevens de richtlijnen betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten (93/13/EG).
• Deze richtlijnen beva\en uitvoerige informaDeplichten, maar tevens niet zelden regels van materiële aard. Daarnaast worden in tal van richtlijnen voor het verzekeringsbedrijf onder meer aanvullende informaDeplichten geformuleerd (met name in Solvency II 2009/138/EG). Deze regelingen zijn (of worden) geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving, zij het zeer verspreid over tal van regelingen (zoals het BW en de WY en aanverwante wetgeving).
e-‐contracteren en BW • Art. 3:15d e.v. BW, art. 6:227 a t/m c BW (diensten van de informaDemaatschappij) • Afstandkoop art. 7:46a e.v. BW en richtlijn 2011/83 • Inzake totstandkoming: informaDe, m.n. ook idenDteit, vergunning (permanent); aanvaarding aanbod (ontvangstbevesDging), toegankelijkheid, oproepbaarheid, herroeping, gedragscodes, talen (per ovk), idem voorwaarden ter kennisneming
Enige knelpunten bij het inrichten van webwinkels voor e-‐verzekeren • Vooralsnog geldt dus voor het inrichten van webwinkels voor e-‐verzekeraars het reeds bestaande recht inzake elektronisch contracteren. Dat kan – gezien de complexiteit ervan – tot problemen leiden. Een van de vereisten voor elektronisch contracteren voornoemd is de raadpleegbaarheid en oproepbaarheid van de door parDjen gesloten overeenkomst.
• Dit houdt in dat prakDsch gezien elke wederparDj een eigen ‘porqolio’ dient te hebben waarin onder meer de ten Djde van het sluiten van de e-‐overeenkomst geldende en aanvaarde algemene voorwaarden zijn opgenomen. Kennelijk beschikken nog niet alle verzekeraars over een dergelijk systeem. Doorgaans is enkel sprake van raadpleegbaarheid van de voorwaarden.
Algemene voorwaarden-‐problemaDek • Kernbeding-‐doctrine • Terhandstelling AV (art. 6:234 BW, HR 11-‐2-‐12, EFTA-‐HvJ E-‐4/09, Kifid nr. 85) • CloudcompuDng, internetpagina’s <> informaDeplicht algemene voorwaarden & contractsvoorwaarden • Bewijsproblemen • Ambtshalve toetsing
E-‐verzekeren • E-‐polis mogelijk : art. 7:932 en e-‐akte art. 156a Rv (m.n.: uitdrukkelijke instemming, opt-‐in, voor e-‐polis gekwalificeerde e-‐handtekening (?), spoed met afgiYe) Bes;luit 2010 222 • E-‐mededelingen Besluit 2011, 20 (duurzame drager, instemming, uitzondering agt, voor verzekeringnemer en gerechDgde: e-‐postadres van verzekeraar, rechtstreeks en permanent toegankelijk, dwingend recht)
Grensoverschrijdend verzekeren? • Een verzekeraar die opDmaal gebruik maakt van de mogelijkheden die de onderhavige nieuwe regeling biedt, zal kunnen overwegen om een webwinkel in te richten met tal van verzekeringsproducten. Daarbij biedt de interne markt mogelijkheden tot grensoverschrijdend verzekeren. De interne markt voor verzekeringen is reeds sinds 1994 een feit, zij het – met name voor consumentenverzekeringen – geen realiteit. Er bestaan dan ook nog tal van formidabele drempels. Daarbij spelen enkele belangrijke zaken, zoals de rechterlijke bevoegdheid en het internaDonaal privaatrecht, per 1 januari 2012 geregeld in Boek 10 BW; zie verder Rome I etc.
• Zie de ontwikkeling van het Europese verzekeringsrecht en de rechtspraak van het Europese hof inzake de EEX-‐Vo 44/2001. Het is hoog Djd dat verzekeren een werkelijk Europese zaak wordt, en concurrenDe op de verzekeringsmarkt met name grensoverschrijdend toeneemt. Natuurlijk zijn er nog tal van naDonale regelingen die een belemmering kunnen vormen: zo kennen tal van lidstaten nog de verplichDng om nieuwe polissen alvorens deze op de naDonale markt toe te laten ook van goedkeuring te laten voorzien
• Voor sommige risico's bestaan specifieke naDonale eisen; andere risico's (zoals opstalverzekeringen) zijn qua verzekerd belang en waarde (indemniteit) niet zelden gekoppeld aan specifieke financieringseisen en waarderingsmethoden. In enkele gevallen is sprake van harmonisaDe in meerdere of mindere mate (WAM-‐dekking, bijvoorbeeld). Ook fiscale regelingen inzake premies en reserves kunnen belemmeringen opleveren.
• Wat hiervan zij: internetverzekeren wordt de Europese toekomst, en gezien aard en karakter van dit medium zullen verzekeraars zich met name bij elektronisch verzekeren steeds vaker bezinnen op de mogelijkheden van grensoverschrijdend contracteren en het veroveren van nieuwe markten. Voorzover bekend zijn er (nog) geen anderstalige verzekeringssites in Nederland; onbekend is het acceptaDebeleid van Nederlandse verzekeraars indien risico’s zijn gelegen in andere lidstaten. In het licht van de verwachte ontwikkelingen in de toekomst is het nuzg om de juridische aspecten van grensoverschrijdend verzekeren nader in kaart te brengen
knelpunten • Bestaat de Europese verzekeringsmarkt? • Is er een regeling voor de Europese verzekeringsovereenkomst? PEICL als OI? (EP ResoluDe mei 2011) • Algemene verzekeringsvoorwaarden voor de hele EU?
• Verzekeren, internet, webwinkels en IPR • Pammer, Alpenhof, Kylie Minogue?? • Rechterlijke bevoegdheid en tenuitvoerlegging Vo 44/2001
