Kleine actualiteiten van uw dagvoorzitter
Wet op de ondernemingsraden
Bedrijfscommissies (2x)
Ondernemingszaken (2x)
Arbozaken (2x)
Verlof (3x) Adoptie- en zwangerschapsverlof (3x)
Arbeid en zorg (2x)
Vakantie (2x)
Pensioen (2x)
Tot slot
Actualiteiten OR-scholing Wat betekent de afschaffing van de WOR heffing?
Renie Rieffe Buro Baat Breda
GBIO Gemeenschappelijk Begeleidingsinstituut Ondernemingeraden (www.gbio.nl) De basis is de WOR-artikel 18 Werkgever is verplicht betaalde uren voor scholing beschikbaar te stellen met een minimum van: • 3 dagen voor commissieleden • 5 dagen voor OR leden • 8 dagen voor OR leden die ook commissielid zijn
Recht op scholing
Waarom het GBIO? In 1975 opgericht door de STAR in opdracht van de SER en bestaat uit werkgevers- en werknemersorganisaties met een onafhankelijke voorzitter (momenteel Bruno van Rijsingen) Doel: ondersteuning, begeleiding, coördinering en stimulering voor goed functionerende medezeggenschap
Wat doet het GBIO? 1.
Scholing en vorming met een financiële bijdrage van max 50% van de scholingskosten (heffing bij werkgever)
Wat doet het GBIO 2.
Tevredenheidsonderzoek bij OR-leden die hier gebruik van maken
Wat doet het GBIO? 3.
Erkenningsregeling voor instituten op kwaliteit, kwantiteit en continuïteit Daarnaast programmatoetsing, onderzoek en KOOS
Wat doet het GBIO? Voorstel van mei 2010 Kwaliteitsborging optimaliseren door eisen aan instituten • Breed en divers aanbod in vorm en inhoud incl. leeradvies • Deelnemen aan het MZ debat • Bijdrage aan de ontwikkeling van het vak • Systematisch en cyclisch verbeteren • Investeren in innovatie en productontwikkeling • Inzetten van gecertificeerde medezeggenschapsbegeleiders
Discussie voortbestaan GBIO Over afschaffing van het scholingsfonds en te koppelen aan andere garanties voor voldoende scholing en voor de borging van kwaliteit
Discussie voortbestaan GBIO Bij een peiling van het GBIO Drempelverlagend Kwaliteitsborging: verdeelde meningen Het leeft
Discussie voortbestaan GBIO Kanaal vanuit het werkveld NVMedezeggenshap (www.nvmedezeggenschap.eu) Wanneer een verandering? 2013 / 2014?
Scenario’s Geen subsidie – recht op scholing blijft Kwaliteitstoetsing door een ander Certificering van MZ opleiders
Wat is de eigen rol van de OR?
Wat kunt u zelf als OR? Recht op scholing is er!!! Hoe meet u uw eigen kwaliteit / competentie? Waarom wil je dit weten!!
Wat kunt u zelf als OR? Met het zelf diagnose instrument Ontwikkeld door GBIO / Lomoz / NVMedezeggenschap Dit levert inzicht op over de gebieden waar kwaliteit bij de OR of het OR-lid aanwezig is en waar niet
Wat kunt u zelf als OR? • Waar staat de OR? • Houding en visie • Kennis • Vaardigheden • Oplossingen • Evaluatieformulier
Wat kunt u zelf als OR?
Wat kunt u zelf als OR?
Wat kunt u zelf als OR? Wat is mijn leerstijl? Welke leervorm past daarbij?
Leerstijlen
Leerstijlen Fase 1 – concreet ervaren Fase 2 – waarnemen en overdenken Fase 3 – abstracte begripsvorming Fase 4 – actief experimenten
Leerstijlen Fase 1 – concreet ervaren Fase 2 – waarnemen en overdenken Fase 3 – abstracte begripsvorming Fase 4 – actief experimenten
DOENER BEZINNER DENKER BESLISSER
Leerstijltest: www.123test.nl/leerstijl of www.thesis.nl/Kolb
Leervormen Meelopen / meekijken Buddy / mentor workshop Cursus / kennisoverdracht Training / wisselwerking / leren Dagdeel / dag / meerdagen Groep / individueel
Selectie opleider Zie congresmap
Evalueren Wat heeft het opgeleverd? Kwaliteit of tevredenheid Belang van evalueren Kosten besparen Start voor ………….
Doe het zelf en beweeg onafhankelijk
Kwaliteit en creativiteit door diversiteit
Jitske Kramer HumanDimensions
Kwaliteit door Diversiteit & Creativiteit
Source: Dr. Carol Kovach
Introductie De dynamiek van ‘Normaal is anders’
Diversiteit Omgaan met verschillen en divergerende krachten… Creatieve vaardigheden: 1. Creatieve waarneming 2. Oordeel uitstellen 3. Flexibel associëren
4. Divergent denken 5. Verbeeldingskracht 6.
En/en denken
OPEN MIND NIEUWSGIERIG
Uganda
De dynamiek van normaal en anders
Comfort zone…
Wat betekent DIVERSITEIT ? Diversiteit in achtergronden en opvattingen
Andersheid Culturele afstand … etnisch, religieus, regionaal … gender, functioneel, generaties, muzikale voorkeur, hobbies, etc.
Elke groep heeft een ‘cultuur’:
unieke antwoorden op universele dilemma’s
Culturele kennis: Dilemma‟s Paradoxen Polariteiten OPEN MIND NIEUWSGIERI G
PHOTO CREATED BY MIKE FISK OF SOUL AMP
PHOTO CREATED BY MIKE FISK OF SOUL AMP
PHOTO CREATED BY MIKE FISK OF SOUL AMP
PHOTO CREATED BY MIKE FISK OF SOUL AMP
PHOTO CREATED BY MIKE FISK OF SOUL AMP
Drie cultuurtypen Richard Lewis
Richard Lewis
LMR model
Dynamiek van diversiteit Creativiteit Duurzame diversiteit
Culturele stapstenen model
Cultuur schok Reflex
Openstellen
Open mind nieuwsgierig
Exploreren
Begrijpen
Creëren
Implementeren
Source: J. Kramer
Diversiteitsbeleid
Verschillen op groepsniveau: - Netwerken - Culturele verschillen - Machtsverhoudingen
Individueel talent
Inclusieve cultuur
Paradox: Inclusief zijn door exclusiviteit „de gemiddelde medewerker‟ bestaat niet meer…
http://diversiteitenverandering. wordpress.com/
2011, gelukkig OR-jaar! Van oude naar nieuwe MZ Theo van Leeuwen MZ Leeuw
Waar wilt u van af? Geen deuk in een pakje boter kunnen slaan Altijd achter de feiten aanlopen Geen interesse bij de achterban Niet/nooit genoeg kandidaten Twee of drie leden die het werk doen Altijd maar vragen stellen
Dat kan beter! Dat wordt beter! Vanaf 1 januari 2011
Wat is medezeggenschap? • De wet stelt regels omtrent medezeggenschap van hen die arbeid verrichten (GW, art.19, lid 2) • Medezeggenschap is het recht van elke werknemer om geïnformeerd te zijn over en invloed uit te oefenen op besluiten van de ondernemer die ook voor hem van belang zijn
Wat is vertegenwoordigende MZ? Medezeggenschap via uit uw midden gekozen vertegenwoordigers
Dus: door hen en voor hen
Vertegenwoordiging
Beïnvloeding
Aanname: U heeft niet genoeg aan het mandaat
Aanname: U heeft niet genoeg aan controleren Eigen functioneren
Dan moet u goed beslagen ten ijs komen en 1 OR-gezicht laten zien aan de achterban
Wat gaan we in 2011 (anders) doen Niet vragen maar vinden Niet halen maar brengen Niet omdat u het recht heeft maar omdat u een eigen inbreng heeft Niet de oplossingen, maar de specificaties waaraan de oplossing moet voldoen
Intermezzo: ff oefenen (1) In de OV deelt de bestuurder mee dat er aan gedacht wordt de organisatie eens flink op de schop te nemen. Nee, geen mensen eruit. We blijven met elkaar dezelfde dingen doen, maar we moeten het anders organiseren. Er zijn nu te veel structurele knelpunten. De OR besluit niet te wachten, maar gaat alvast aan de slag
Stel elk 2 toetsingspunten voor Toetsingspunten geven weer 1. Wat er moet veranderen (zodanig, dat….) 2. Wat niet mag veranderen (zonder, dat….) 3. Onder welke randvoorwaarden er veranderd moet worden (mits…)
Een eerste lijst van criteria 1. Er moet een managementlaag uit 2. Wijziging van functie-inhoud op vrijwillige basis 3. En onder aanbod van scholing en begeleiding 4. IJkpunten te voren benoemen (bestuurder + OR) 5. Niet ten koste van lopend exploitatiebudget 6. Meer bevoegdheden bij de uitvoerders 7. Voortgang terugkerend punt in elke werkoverleg 8. Gewijzigde/nieuwe functies opnieuw beoordelen 9. Waar mogelijk interne samenhang vergroten 10. Beginnen met inventarisatie van knelpunten
Wat is dit voor een lijst? • Geen complete lijst van definitieve eisen • Minimaal een beoordelingsinstrument • Maar desgewenst ook: – Een instrument voor vertegenwoordiging – Een instrument voor beïnvloeding
Wat kunt u ermee? • Naar de beleidsmakers: discussiemateriaal; eigen inbreng OR op basis van eigen kennis en deskundigheid; aanschuiven bij de besluitvoorbereiding (pro-actieve MZ) • Naar de (betrokken) achterban: zo kijkt uw OR er op dit moment tegen aan. Wat vindt u ervan? Welke punten mist u? Waar bent u het (niet) mee eens? Wat moet anders worden geformuleerd?
De lijst van toetsingspunten is geen loopgraaf En moet voortdurend verder worden ontwikkeld: • Nieuwe inzichten verwerken in bestaande en nieuwe punten • Verder concretiseren • Overeenstemming noteren; punt afvoeren
Vooruit, nog een oefening (2) Uw dochter (14 jaar) wil voor het eerst naar de disco. U wilt geen „nee‟ zeggen, maar wel een aantal beperkingen en veiligheidsmaatregelen inbouwen. Welke? Moraal: Beschouw uw bestuurder als uw 14 jarige dochter
Waar wilde u ook alweer van af? Geen deuk in een pakje boter kunnen slaan Altijd achter de feiten aanlopen Geen interesse bij de achterban Net/ nooit genoeg kandidaten Twee of drie leden die het werk doen Altijd maar vragen stellen
Vragen stellen is in 2011 verboden! Behalve: “Hoe ver zijn we in de besluitvorming?” Vragen: • Leggen de bal bij de ander • Voegen niets toe aan de besluitvorming • Geven u geen gezicht naar de achterban • Bevestigen uw afhankelijkheid
2011 – het jaar van de medezeggenschap - 2011 Niet vragen maar vinden Niet wachten maar doen Niet de wet maar de inhoud
Dank voor uw aandacht!
Actualiteiten Ontslagrecht Alles wat de OR moet weten om goed te kunnen adviseren
Martine Bosman
Kennis is nodig want… • Adviesrecht OR strekt zich uit over: – Gevolgen die het besluit naar verwachting heeft voor de in de onderneming werkzame personen – De naar aanleiding daarvan voorgenomen maatregelen – Art. 25 lid 3 WOR
Collectiefindividueel • • • •
Invloed OR op collectief Geen invloed OR op individueel ontslag? Wanneer is het een collectief ontslag? Wanneer OR betrokken: – Criteria art. 25 lid 1, belangrijkste: inkrimping, wijziging in de organisatie, wijziging plaats waar onderneming werkzaamheden uitoefent – Let op het woord belangrijk!
Collectief ontslag = WMCO? • Sprake van WMCO wanneer: – Einde dienstbetrekking voor tenminste 20 werknemers – Binnen een tijdvak van 3 maanden – Bij 1 werkgebied UWV werk – Voor berekening 20 werknemers telt ook mee verzoek ontbinding kantonrechter met reden buiten persoon werknemer gelegen indien er tenminste 5 verzoeken zijn – Ingetrokken ontslagaanvragen worden niet meegeteld – Einde met wederzijds goedvinden ook niet!
WMCO • Wanneer wel aan het getalscriterium wordt voldaan; wat dan? – Raadpleging vakbonden – Moet gaan over: mogelijkheden ontslagen te voorkomen of in aantal te verminderen, mogelijkheden gevolgen ervan „te verzachten‟ – UWV werk neemt ontslagaanvragen van een collectief ontslag pas in behandeling na 1 maand wachttijd te rekenen vanaf melding en uitnodiging aan bonden
WMCO en OR • Eerst de bonden of eerst de OR geïnformeerd? • Samenloop traject bonden en OR? • Is een werkgever die zich moet houden aan de WMCO ook verplicht een sociaal plan af te sluiten met de bonden?
Nederland is bijzonder! • Vanwege de preventieve ontslagtoets – Voordat de werkgever de werknemer mag ontslaan, wordt er getoetst of er voldoende grond is voor ontslag – Bij ambtenaren is dat anders, daar vindt de toets achteraf plaats!
• Er is geen preventieve toets bij ontslag op staande voet en ontslag in de proeftijd
Alle wegen leiden naar Rome? • De 3 meest bewandelde paden naar ontslag: – Ontslagvergunning en dus opzegging – Ontbinding van de arbeidovereenkomst – Beëindigingsovereenkomst
Opzegging • Moet via UWV werk • Reden kan divers zijn • Voor de OR van belang: reorganisatie, slechte financiële situatie • Dan geldt ontslagbesluit en moet het afspiegelingsbeginsel worden toegepast • Werkgever moet schriftelijk aanvragen • UWV werk controleert de reden; werkgever moet met cijfers en verwachtingen onderbouwen tenzij er een verklaring van geen bezwaar van de bonden is in het kader van de WMCO
Opzegging • • • •
Per categorie uitwisselbare functie Van de bedrijfsvestiging Per leeftijdsgroep Wie daarin het kortst in dienst is, komt voor ontslag in aanmerking • Uitzonderingspositie; nieuwe criteria! • Rol OR?? • Zie www.werk.nl
Opzegging • Opzegverboden art. 7:670 BW o.a.: – Ziek – Zwanger – OR lidmaatschap
• Ontslagbescherming OR-leden: - Moet toestemming zijn van de kantonrechter om arbeidsovereenkomst op te zeggen - Toestemming alleen als werkgever aannemelijk heeft gemaakt dat ontslag geen verband houdt met OR lidmaatschap - Maar in de praktijk……..
Opzegging en advies • Wat kan een OR als een OR-lid met ontslag wordt bedreigd? • Mag werkgever al vergunningen aanvragen als OR nog geen advies heeft gegeven? Hij hoeft er dan immers nog geen gebruik van te maken …. • Gerechtshof Amsterdam 29-09-2003
Ontbinding • Door de kantonrechter, art. 7:685 BW • Procedure als volgt: – – – – – –
Verzoekschrift Verweerschrift Mondelinge behandeling Beschikking Geen hoger beroep mogelijk! Vergoeding?
Ontbinding • Kantonrechtersformule, 1-1-09: AxBxC A = aantal gewogen dienstjaren tot 35 = ½ maandsalaris, 35 tot 45 =1 maandsalaris 45 tot 55 = 1½ maandsalaris vanaf 55ste jaar = 2maandsalarissen. B = maandsalaris C= correctiefactor max = schade tot pensioen maar wel op maat!
Ontbinding • Hoe zit dat met opzegverboden? • En hoe kijkt de rechter naar: – Anciënniteit, – Afspiegelingsbeginsel – Bedrijfseconomische omstandigheden: reflexwerking – Sociaal plan met bonden / OR – „Habe nichts‟
Beëindigingsovereenkomst = met wederzijds goedvinden • Kan sinds wijziging WW mbt tot verwijtbaarheidstoets • Let op: initiatief tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst moet van werkgever uitgaan en dat moet ook helder en duidelijk in de overeenkomst staan • Is populair want snel en goedkoop • Maar werknemer moet wel goed geïnformeerd worden!
Beëindigingsovereenkomst • Maar let op: – Waar ligt de toets of het afspiegelingsbeginsel goed wordt toegepast? – Wie toetst er of de aangevoerde redenen zwaar genoeg zijn om tot een collectief ontslag over te gaan? – Hou hier als OR rekening mee en neem indien aan de orde maatregelen!
Sociaal plan • Wie spreekt het sociaal plan af? Bonden of OR of eenzijdig? • Verschil bij beoordeling in procedure? • Hoe zit het met het sociaal plan in het advies van de OR? – Is een concept sociaal plan voldoende? Gerechtshof Amsterdam 30-12-2008 Gerechtshof Amsterdam 25-02-2008 Gerechtshof Amsterdam 12-03-2007
Sociaal Plan en advies • Maakt een slecht, eenzijdig opgesteld sociaal plan een besluit kennelijk onredelijk? • Gerechtshof Amsterdam 09-11-2010 • Gerechtshof Amsterdam 29-12-2004 • Gerechtshof Amsterdam 18-06-1998 • Mag OR kritiek leveren op inhoud Sociaal Plan? • Gerechtshof Amsterdam 18-07-2005
Dus…. Doe er uw voordeel mee en… Vraag tijdig naar de gevolgen en de opvang van de gevolgen Bedenk goed wat de voor – en nadelen zijn van de door de bestuurder gekozen werkwijze en handel daarnaar, zeker ook in het traject tot het advies Maar ook in het advies zelf: wees nauwkeurig en onderbouw goed
Actualiteiten Arbeidsvoorwaarden Dik van Leeuwerden Kenniscentrum Wet- & Regelgeving ADP Nederland BV
Digitale loonstrook • Wettelijk verankerd per 1-7-2010 – – – –
Werknemer moet toestemming verlenen Vinkje volstaat Printbaar Benaderbaar
WERKKOSTENREGELING WAT IS HET?
Nieuwe situaltie Arbeidsrechtelijk loon
Vergoedingen en verstrekkingen
LOON
Belast bij werknemer
Belast bij werkgever
Loon • Hoofdregel – Alles wat uit de dienstbetrekking wordt genoten is loon daaronder mede begrepen – alle vergoedingen en verstrekkingen in het kader van de dienstbetrekking
Geen loon • Geen causaal verband met dienstbetrekking • Intermediaire kosten • Vrijstellingen ( WIA-gat, pensioen, diensttijdvrijstelling)
Schema & begrippen Loon
Loon werknemer
• Werkelijke kosten
openbaar vervoer • Reiskosten tegen € 0,19 km • Congressen, seminars, Outplacement • Studiekosten,Vakliteratuur • Tijdelijke verblijfskosten • Extra territoriale kosten • Verhuiskosten 80 % belast
Loon belast bij werkgever -/AF: Gerichte vrijstellingen = Loonsom werkkostenregeling -/AF : 1,4 % Vrije ruimte = Eindheffingsloon werkkostenregeling
Waarderingen (Loon in natura) • W.E.V.
• Forfait • Nihil
WAT BETEKENT DE WERKKOSTENREGELING VOOR UW ORGANISATIE?
De werkkostenregeling draait om:
Overleg met de juiste personen Praktijk?
FA
SA
Zo kan het ook!
P&O
Stappenplan werkkostenregeling • Inventarisatie van alle vergoedingen, verstrekkingen en eindheffingen • Analyseren en simuleren • Keuzes maken • Uitvoering
Analyse en simulatie • Wat betekent de werkkostenregeling voor ons? – Financieel? – Administratief? – Arbeidsvoorwaardelijk?
• Wat gebeurt er als ik bepaalde vergoedingen/verstrekkingen: – Tot het loon reken? – Bruteer?
Arbeidsvoorwaardelijk • Werkkostenregeling kan/zal leiden tot aanpassing arbeidsvoorwaarden – Eenzijdige aanpassing niet altijd mogelijk – Werkkostenregeling wellicht wel een rechtvaardiging (overleg toch wel gewenst) – Denk aan cao
• Cafetariamodel in cao‟s – – – – –
Horeca (algemeen, vakbondscontributie) Metalektro (vakbondscontributie) Mitex (vakbondscontributie) Gemeenten (vakbond, fiets) Welzijn (fiets, vakbond)
Een aantal praktische zaken
Nihil waarderingen • Gelden in het algemeen niet voor vergoedingen – Verschil tussen vergoedingen en verstrekkingen wordt dus groter
• Alleen voor zaken die op de werkplek geof verbruikt worden – Woning van de werknemer is geen werkplek
Hoe dan met thuiswerkplek?
Voorbeelden loon ten laste van vrije ruimte
Uw rol als OR
De rol van de OR • Wees betrokken • Communiceer met uw achterban • U heeft alle kansen: – – – –
Overlegrecht Initiatiefrecht Informatierecht Recht op bijstand van deskundige
Conclusie De werkkostenregeling draait ook voor de OR om:
Bedankt voor uw aandacht!
