KLANTFOCUS! Jaarverslag 2012 SallandWonen

KLANTFOCUS! Jaarverslag 2012 SallandWonen

KlantFocus! Jaarverslag 2012 SallandWonen

1

2

Naam toegelaten instelling: Stichting SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis ■

Gevestigd in: Gemeente Raalte ■

Werkzaam in: Regio IJssel-Vecht, in het bijzonder in de gemeente Raalte en gemeente Olst-Wijhe ■

Adres: Domineeskamp 1 8102 CC RAALTE Postbus 180 8100 AD Raalte Telefoonnummer E-mailadres Website

: : :

0572 – 348 348 [email protected] www.sallandwonen.nl

■

Datum en nummer van het Koninklijk Besluit, waarbij de toelating is gehandhaafd: 5 december 2007, nr. SR2007119531 ■

Datum en nummer van de inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken in Zwolle: 28 december 2007, nummer 38013279 ■

Lidmaatschap branchevereniging: Aedes VTW

3

4

Inhoud

KlantFocus!

Pagina 7

De klant centraal Strategie

9 9

Gefocuste organisatie Een klantgerichte cultuur Persoonlijk loopbaanbudget SallandWonen als werkgever Integriteit Ondernemingsraad

11 12 12 12 13 14

Strategisch betrokken Op de koffie bij huurders In gesprek Borgen participatie Prestatieafspraken 2011-2015 Samen bouwen aan relaties

17 17 17 17 17 18

Klantgedreven Voor de klant Voor de medewerkers Implementeren Stevige fundering Woonruimteverdeling Mutaties Betaalbaar verhuren Participatie In overleg Overleg bij projecten Huurdersvereniging Salland Geschillencommissie Sociale Huursector Salland

21 21 22 22 22 22 24 25 26 26 26 27 27

Duurzame voorraad Investeren in duurzaamheid Energiebeleid Woonlasten omlaag Bewustwording Toepassen innovaties Onze voorraad Mensen laten wonen Ontwikkeling woningbezit Nieuwbouw in de wacht Aanbestedingsbeleid Projecten in 2012 Onderhoud Comfort

31 31 31 31 32 32 33 33 34 35 35 36 38 38

Vitale kernen Voorzieningen Maatschappelijk betrokken Dak- en thuislozen onder dak Overlast Buurtbemiddeling Bewoners en leefbaarheid Buurtschouw Wonen en zorg Woonprojecten met zorg

41 41 41 43 43 43 43 44 44 45

5

Bedrijfsmatige organisatie Jaarresultaat Bedrijfswaarde RJ 645-Activa in exploitatie Risicomanagement Onderhanden werk Resultaat verkopen Eigen vermogen Lang vreemd vermogen en financieringspositie Activa in ontwikkeling Kort vreemd vermogen Ontwikkeling huurachterstand Geactiveerde productie Lasten onderhoud Financieel perspectief Financiele meerjarenplanning 2013-2022 Continuïteit Fiscaliteiten Nevenstructuur SallandWonen Vereninging van Eigenaren

Pagina 47 47 47 48 48 49 49 49 49 50 51 51 51 51 51 51 51 53 54 55

Van de directeurbestuurder - Zorg voor de toekomst

57

Van de Raad van Commissarissen - Toezicht in 2012

59

Bijlagen Volkshuisvestelijk verslag Bijlage 1: Overzicht nevenstructuur Bijlage 2: Overzicht Vereniging van Eigenaren

67 68 70

Verklaring van het bestuur

73

Verklaring van de Raad van Commissarissen

75

Kengetallen 2012 Kengetallen Ontwikkeling kengetallen

77

Geconsolideerde jaarrekening 2012 Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Enkelvoudige jaarrekening 2012 Enkelvoudige balans Enkelvoudige winst- en verliesrekening Controleverklaring

6

KlantFocus! KlantFocus. Dat is het thema van dit jaarverslag. Het is de beste samenvatting van een enerverend jaar. Het verslagjaar begon met de presentatie van ons nieuwe ondernemingsplan Volkshuisvestelijk Ondernemen 2012-2016 waarin de relatie met de klant centraal staat. Hiermee zijn we voortvarend aan de slag gegaan. Maar het jaar eindigde met een heel andere werkelijkheid. De discussie is niet meer ‘wat kunnen wij betekenen voor onze doelgroep en de woonomgeving’, maar gaat alleen nog over ‘overleven, afromen en de rekening bij de huurder leggen’. De oorzaak van deze ‘nieuwe werkelijkheid’ is het nieuwe regeerakkoord met het recente woonakkoord van de regering-Rutte II die grote gevolgen heeft voor de sector. Voor SallandWonen is dit regeerakkoord niet zonder gevolgen, maar het staat de uitvoering van onze ambitie vooralsnog niet in de weg. De mededeling dat er een beperking is op de borging van het WSW zorgt wel voor een dilemma. Voor de uitvoering van onze ambitie is geld nodig. Door deze beperking moeten ook wij investeringen in de wacht zetten. In de laatste weken van 2012 hebben we de focus hierdoor noodgedwongen verlegd van klant naar bedrijfsvoering. Volkshuisvestelijk Ondernemen 2012-2016 In 2011 hebben wij de tijd genomen om een antwoord te formuleren op vragen die wij ons regelmatig stellen: Waarom is SallandWonen er? Wat drijft ons? Wat is de kern van ons werk? Voor wie gaan wij dagelijks aan de slag? Hoe zien wij onze omgeving en wat moet daar volgens ons gebeuren? Welke rol vervullen we en welke ambities streven we na? Hoe geven we invulling aan wat ons drijft, aan onze ambities? Wanneer zijn we tevreden? Dit heeft in 2012 geresulteerd in het ondernemingsplan Volkshuisvestelijk Ondernemen 2012-2016. In dit plan ligt de focus op klantgedreven: binnen de organisatie, bij het werken aan een duurzame voorraad en bij onze inzet voor vitale kernen. Dit alles onder voorwaarde van een financieel gezonde organisatie met een bedrijfsmatige aanpak. Ambitie waarmaken SallandWonen heeft gedurende het verslagjaar gewerkt vanuit haar ambities. Dat gaan we ook de komende jaren doen. In 2012 lag onze focus op vier speerpunten. Deze speerpunten maken een belangrijk deel uit van de strategische koers voor de komende jaren: - klantgedreven; - duurzame voorraad; - vitale kernen; - bedrijfsmatige organisatie. In dit jaarverslag gaan wij op deze speerpunten in. Doeltreffend Klantgedreven In 2012 zijn alle medewerkers bij huurders op de koffie geweest. Uit deze koffiegesprekken is belangrijke input verkregen om de komende tijd mee aan de slag te gaan. Het Klantencentrum, het eerste aanspreekpunt voor al onze klanten, is live gegaan. In het Klantencentrum beantwoorden we zoveel mogelijk klantvragen direct en plannen we reparatieverzoeken direct in bij onze vaklieden en derden. Er zijn multifunctionele regioteams waarin specialisten samenwerken en zo beter op de hoogte zijn van wat er speelt in de regio en dus in de directe omgeving van de klant. Duurzame voorraad In totaal zijn er 145 huurwoningen met een groen energielabel toegevoegd aan onze woningvoorraad. Een deel middels nieuwbouw, een deel door investeren in bestaande woningen. Vitale kernen In Raalte is het Kulturhus heropend en in Mariënheem zijn een bakkerij en winkel voor dagbesteding in gebruik genomen. Voor het woonservicegebied Raalte-Noord zijn wij in gesprek met diverse partijen, waaronder de buurtbewoners, om een dienstencentrum te realiseren binnen het nieuwbouwproject Schuilenburg. Bedrijfsmatige organisatie SallandWonen heeft voor de medewerkers een gesprekscyclus geїntroduceerd om invulling te geven aan resultaatgericht werken. Met iedere individuele medewerker spreken we doelen af over hun bijdrage aan de speerpunten uit het ondernemingsplan. De informatie uit de gesprekken levert aanknopingspunten voor verbetering van de resultaten en biedt kansen om de belangen van SallandWonen en de medewerkers optimaal op elkaar af te stemmen. Voor de medewerkers geeft deze werkwijze duidelijkheid over hun mogelijkheden binnen deze organisatie. Met de gesprekscyclus wil SallandWonen bijdragen aan een hogere efficiëntie, gemotiveerd personeel en dus een beter eindresultaat. Op basis van het ondernemingsplan zijn sturings- en toetsindicatoren geformuleerd voor de Raad van Commissarissen. Vanaf 2013 wordt mede aan de hand van deze indicatoren sturing gegeven aan de organisatie.

7

Resultaat 2012 In dit jaarverslag leest u over onze lokale prestaties in 2012. Met dit jaarverslag leggen wij verantwoording af aan u, de belanghouders van SallandWonen. Het verslag bevat alle benodigde informatie, zowel tekstueel als cijfermatig, om een verantwoord inzicht te geven in de werkzaamheden van SallandWonen in 2012. Wij willen ons niet alleen op een heldere en transparante manier verantwoorden over het afgelopen boekjaar, maar onze blik ook richten op de toekomst. Zo gaan wij in op onze missie, strategische thema’s, gestelde jaardoelen, de veranderende omgeving en onze uitdagingen nu én in de toekomst. Invloeden van buiten In 2012 zijn de invloeden van buitenaf op de corporatiewereld toegenomen. Wij zien ons geconfronteerd met een in hoog tempo veranderende politiek en ons maatschappelijk speelveld verandert noodgedwongen mee. Het regeerakkoord bevat beleidsvoornemens die de druk op de sociale huursector verder doen toenemen. Te denken valt aan de koppeling van de huurprijs aan het inkomen van huurders. In een eerder stadium is al besloten tot het invoeren van de verhuurdersheffing en een zogenaamde Vestia-heffing. Daarnaast is door het bevriezen van het faciliteringsvolume de uitvoering van onze ambitie in gevaar gekomen. De externe omstandigheden zijn zodanig dat ook de financiele administratie, interne beheersing en verslaglegging aan zwaardere eisen moeten voldoen. Voor SallandWonen is het van groot belang om de consequenties van de externe ontwikkelingen op de financiele positie en kasstromen van SallandWonen goed te analyseren, teneinde tijdig te kunnen anticiperen. De uitkomsten van deze analyses, onderbouwd met scenario’s, zijn de input voor ons toekomstig beleid. Visie op de toekomst Corporaties worden gedwongen om terug te keren tot hun roots. De eerste maanden van 2013 heeft de sector vergaande keuzes gemaakt om te overleven. SallandWonen heeft ruim 20 miljoen euro aan investeringen aangehouden omdat borging via het WSW uitblijft. Dat doet pijn, maar biedt ook kansen. Wij gaan deze kansen met beide handen aangrijpen om sterker en meer solide als organisatie verder te gaan. Inleveren op onze ambitie? Alleen waar het niet anders kan omdat wet- en regelgeving ons daartoe dwingen! Juiste focus De resultaten over 2012 hebben wij kunnen behalen door de inzet en medewerking van velen. De medewerkers van SallandWonen willen wij hier in het bijzonder noemen. De druk om te presteren en te blijven vernieuwen, vraagt een grote inzet. Ook de Raad van Commissarissen heeft met dezelfde inzet en betrokkenheid zijn taak vervuld en daarmee bijgedragen aan het resultaat. Alleen door deze wijze van samenwerken, begrip voor elkaar en het focussen op de juiste doelen, hebben wij dit resultaat kunnen bereiken.

drs. Ed Penninks, directeur-bestuurder

8

De klant centraal SallandWonen is al vele decennia binnen de gemeenten Raalte en Olst-Wijhe actief. Wij hebben een duurzame relatie met dit gebied en de mensen die er wonen. Wij zijn voor velen een betrouwbare en bestendige partner. Dat is de basis geweest voor het bepalen van onze strategie voor de toekomst. Een toekomst waarin onze focus vooral op de klant ligt. Het belang van ons werk is in de loop van de jaren niet veranderd. Dit geldt ook voor de gedrevenheid waarmee we onze maatschappelijke taak vervullen. Wél veranderd zijn de invulling die we eraan geven en de manier waarop we dat doen. Onze maatschappelijke taak en onze meerwaarde zitten nog steeds in het onderdak bieden aan mensen die daarin niet (eenvoudig) zelf kunnen voorzien. Strategie In 2012 is de strategie zoals deze is geformuleerd in ons ondernemingsplan Volkshuisvestelijk ondernemen 2012-2016 het uitgangspunt geweest. Centraal staat onze klant, zowel intern als extern. Onze visie luidt: Ruimte voor wonen en leven op het platteland … … in de vitale gemeenten Raalte en Olst-Wijhe, die zich mede kenmerken door goede en betaalbare woningen en een woonmilieu dat leefbaar is en kansrijk voor verschillende doelgroepen. Het brede werkterrein van de corporaties blijft gehandhaafd. Die ruimte geeft de nieuwe Woonwet ons en die keuze bevestigden de corporaties gezamenlijk via het Aedes-convenant: Corporaties zijn er zowel voor activiteiten waarvoor ze staatssteun krijgen, de zogenaamde diensten van algemeen economisch belang (Daeb), als voor niet-Daeb-activiteiten. Corporaties zijn kortom verantwoordelijk voor goede woningen in een goede woonomgeving voor iedereen die daarin niet zelf kan voorzien. Onze missie luidt: SallandWonen: Maatschappelijk gedreven plattelandscorporatie voor goed wonen én leven! SallandWonen is een maatschappelijk gedreven plattelandscorporatie in Raalte en Olst-Wijhe. Wij leveren goede, betaalbare woningen en dragen bij aan plezierige woonmilieus. Daartoe bieden wij innovatieve en duurzame oplossingen en werken we graag samen met andere partijen. Wij zijn er speciaal voor mensen die niet in hun eigen woonbehoefte kunnen voorzien. Onze doelgroepen Wie zijn de ‘mensen’ voor wie wij werken? Onze doelgroepen beschrijven wij als volgt: SallandWonen is er speciaal en in eerste instantie voor de lage en middeninkomens, waaronder aandachtsgroepen zoals senioren, mindervaliden en jonge starters. Om de ambities op het gebied van ‘vitale kernen’ te realiseren, zijn we aanvullend actief voor andere doelgroepen. Producten en diensten voor deze groepen zijn tenminste kostenneutraal. Per kern bepalen we de opgave voor de verschillende doelgroepen. Deze visie en missie vullen we in door onze interne en externe klanten centraal te stellen en ons te focussen op: - klantgedreven; - duurzame voorraad; - vitale kernen; - bedrijfsmatige organisatie. In dit jaarverslag leest u welke resultaten wij hebben bereikt op deze gebieden.

9

Overzicht realisatie van doelen Gefocuste Organisatie Doel Doelstelling 2012 Slagvaardige organisatie Aanpassen organisatiestructuur

Klantgerichte organisatie

Versmalling formatie

Benutten van de kwaliteiten van medewerkers die zich continu doorontwikkelen

Binnen cultuurtraject per afdeling verbeterpunten benoemen en acties uitzetten

Coachende stijl van leidinggeven in combinatie met verantwoordelijkheden laag in de organisatie Versmalling door natuurlijk verloop en als effect van onze investeringen op het gebied van automatisering. Inzet van gerichte trainingen

Opzetten management development traject Zorgvuldig maar terughoudend omgaan met het inhuren van consultants

Prestatie Samenvoegen Sociaal Beheer en Wonen tot één afdeling Aanstellen manager Wonen Vaststellen nieuw organogram Herstructurering backoffice Aanstellen teamleiders Wonen en Bedrijfsvoering Cultuur standaard op afdelingsoverleg Binnen planningsgesprek individuele afspraken over bijdrage aan cultuur Evalueren van gesprekscyclus in cultuurwerkgroepen Invoeren van gesprekscyclus: plannings-, functionerings- en beoordelingsgesprekken Formatieplaatsenplan vastgesteld op 59,7 fte: uitbreiding van 0,4 fte

Vervolgstap 2013 Discussie rond positionering in de markt Samenwerking met collega-corporaties intensiveren Introductie Het Nieuwe Werken

Zeven collectieve trainingen georganiseerd.

Vaststellen nieuw opleidingsplan voor 2013

Start opleidings- en begeleidingstraject middenkader (MD-traject) 106.336 euro uitgegeven aan inhuren van consultants. Budget overschreden met 213 procent

Vervolg MD-traject met zes trainingsdagen

Vervolg cultuurtraject met als thema Samenwerken

Evaluatie en aanscherpen gesprekscyclus Verantwoording gesprekscyclus bij teamleiders Sturen op strategische personeelsplanning

Discussie aanjagen over budgetverantoordelijkheid

Gefocuste organisatie SallandWonen ging 2012 in met een aangepaste organisatiestructuur, gericht op een betere klantfocus. Gedurende het jaar is hard gewerkt aan het invullen van de randvoorwaarden en is een grote stap gezet in het verder professionaliseren van de organisatie. Zo zijn teamleiders aangesteld en is gewerkt aan onze bedrijfscultuur. SallandWonen kent een organisatiestructuur waarbij de directeur-bestuurder verschillende bedrijfsonderdelen aanstuurt. Door de veranderende omgeving en de doorontwikkeling van onze organisatie is er behoefte aan aanpassing van de structuur. We willen komen tot een hoofdstructuur in 2015 van één directeur-bestuurder en twee afdelingen om zo de kwaliteit van de interne organisatie te versterken. We realiseren onze doelstelling via natuurlijk verloop. Op dit moment bestaat de organisatie drie afdelingen: Wonen, Bedrijfsvoering en Vastgoed Ontwikkeling. Twee afdeling bestaan uit verschillende teams, aangestuurd door teamleiders. Een teamleider is verantwoordelijk voor de werkzaamheden binnen het team. In het verslagjaar zijn een manager Wonen en zes teamleiders (van wie vier uit de bestaande organisatie) aangesteld, is het Klantencentrum en zijn multidisciplinaire regioteams van start gegaan. Om de kwaliteit van dienstverlening naar zowel de interne als externe klant verder te verhogen is de backoffice opnieuw vormgegeven. In 2013 wordt het kantoor van SallandWonen aangepast om de backofficemedewerkers optimaal te huisvesten.

Organogram SallandWonen per 31 december 2012

11

Een klantgerichte cultuur Het is goed werken bij SallandWonen. Wij zijn trots op onze organisatie. De betrokkenheid bij onze maatschappelijke werkzaamheden is groot. Diezelfde betrokkenheid laten wij ook onderling zien, van collega tot collega. We werken samen aan het realiseren van maatschappelijke prestaties. In 2011 zijn we een cultuurtraject ingegaan waarbij wij uit diezelfde betrokkenheid hebben vastgesteld dat we nog vooruitgang kunnen boeken. Het cultuurtraject heeft als doel om onze interne klantgerichtheid te vergroten, waardoor we ook aan de externe klantgerichtheid een impuls kunnen geven. In 2012 hebben we vooral onze acties gemonitord en geëvalueerd. De Culture Club met cultuurwerkgroepen hebben een vaste plek gekregen in de organisatie. De cultuurambassadeurs komen met hun werkgroepen minimaal twee keer per jaar bij elkaar, namelijk na de planningsgesprekken en na de functioneringsgespekken. Het cultuurtraject heeft in ieder geval opgeleverd dat er binnen SallandWonen meer aandacht is voor het individu. Daarnaast is de sfeer opener geworden, waardoor communiceren met elkaar makkelijker is. Onze medewerkers zijn zich bewuster van de eigen rol en verantwoordelijkheden, waaronder het elkaar aanspreken op ongewenst gedrag. Wel wordt het nog als drempel ervaren om collega’s actief aan te spreken. Gefocust blijven op cultuur is niet vanzelfsprekend. Wij zetten de gemaakte afspraken voort en bespreken themagewijs de punten die voorbij komen en bepalen aan de hand hiervan gewenste vervolgacties. Persoonlijk loopbaanbudget Elke medewerker van SallandWonen heeft recht op een budget voor persoonlijke ontwikkeling, het zogeheten individueel loopbaanontwikkelingsbudget. Voorwaarde om aanspraak te kunnen maken op dit budget is dat het bijdraagt aan de eigen loopbaanontwikkeling. De medewerker mag dit bedrag naar eigen wens en inzicht invullen tot 31 december 2014. Medewerkers die 55 jaar of ouder zijn, kunnen het budget inzetten voor extra verlof. Tijdens het planningsgesprek met iedere medewerker worden afspraken gemaakt over de inzet van het persoonlijk loopbaanbudget. In het verslagjaar is één medewerker een opleiding gestart en hebben zes medewerkers van 55 jaar of ouder van dit budget vakantiedagen gekocht. SallandWonen als werkgever Op 31 december 2012 waren 72 medewerkers in dienst bij SallandWonen. De formatie aan contractuele verplichtingen bestond op dat moment uit 61,1 formatieplaatsen (inclusief 7,2 FTE aan tijdelijke contracten). Het aantal formatieplaatsen is ten opzichte van 2011 toegenomen. Deze uitbreiding is in strijd met de wens om te komen tot een versmalling van de organisatie. Wij zien de uitbreiding als een investering om de versmalling in de toekomst te kunnen realiseren. De komende twee jaar verwachten wij grote stappen te zetten op het terrein van ict, waarna wij winst verwachten op het gebied van efficiency. Daarnaast wordt een aantal nieuwbouwprojecten afgerond, waarna het aantal formatieplaatsen op de afdeling Vastgoed Ontwikkeling wordt bijgesteld. Overzicht medewerkers SallandWonen per 31 december 2012 Afdeling Aantal medewerkers Bestuur Support bestuur Support algemeen SBMI Wonen Vastgoedontwikkeling FA Totaal

1 6 5 9 31 10 10 72

Aantal FTE’s (incl. tijdelijke contracten) 1 4,2 3,8 7,6 26,4 9,6 8,5 61,1

Om de medewerkers goed te begeleiden is in 2012 de gesprekscyclus geïntroduceerd. Iedere medewerker heeft jaarlijks drie persoonlijke gesprekken met zijn leidinggevende: een planningsgesprek, een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek. Tijdens deze gesprekscyclus ligt de focus op de persoonlijke ontwikkeling van de medewerker en welke bijdrage de medewerker levert aan de ontwikkeling van de organisatie. In 2013 vindt evaluatie en aanscherping van dit traject plaats. Werving en selectie In 2012 hadden we tien vacatures: - manager Wonen - teamleider Wonen (2x) - teamleider Financiele administratie - teamleider Planning en verslaglegging - teamleider Bedrijfsbureau - teamleider Support Algemeen - medewerker Post- en achiefbeheer (2x) - medewerker Directiesecretariaat Alle vacatures zijn in 2012 ingevuld, waarvan vier door interne medewerkers. In 2012 hebben wij, vanwege haar overlijden, helaas afscheid moeten nemen van een gewaardeerde collega. Twee medewerkers zijn met pensioen gegaan. Zes medewerkers zijn in dienst gekomen, allen met een tijdelijk contract. 12

Arbo Wij hechten veel waarde aan goede arbeidsomstandigheden. Jaarlijks actualiseren wij de risico-inventarisatie en -evaluatie met betrekking tot de arbeidsomstandigheden. Aandachtspunt voor SallandWonen is het ontruimingsplan en het calamiteitenplan. In 2012 is een calamiteitenplan opgesteld en in werking getreden. Het ontruimingsplan is in concept klaar. In het verslagjaar hebben twee ontruimingen plaatsgevonden, beide vanwege het afgaan van het ontruimingsalarm door werkzaamheden in het gebouw. In het verslagjaar heeft de Arbo-unie de uitkomsten van het Periodiek Medisch Onderzoek gepresenteerd. SallandWonen is over het algemeen een gezonde organisatie. De medewerkers hebben veel waardering voor de werksfeer en collegialiteit. Verder geven zij aan dat er meer aandacht kan zijn voor het eigen potentieel (loopbaan), de interne communicatie en de efficiëntie in en de kwaliteit van het werk. In het verslagjaar zijn er geen agressiemeldingen geweest. In 2013 brengen we het agressieprotocol opnieuw onder de aandacht bij de medewerkers. Ziekteverzuim Samen met de Arbodienst voert SallandWonen een actief en adequaat beleid om zieke medewerkers zo goed mogelijk te (laten) begeleiden en zo een voorspoedige terugkeer naar het arbeidsproces te bevorderen. Het ziekteverzuim was in 2012 6,0 procent (landelijk 4,3 procent). In 2011 was het 3,2 procent. De reden van de stijging is het hoge aantal langdurig verzuimgevallen. In het verslagjaar zijn negen medewerkers langer dan twee maanden arbeidsongeschikt geweest, van wie vijf medewerkers met fysieke klachten en vier met psychische klachten. Aan het eind van het verslagjaar waren er nog twee langdurig zieken. Beiden zijn het reïntegratietraject ingegaan. Overzicht ziekteverzuim 2008 2009 2010 2011 2012

Percentage ziekteverzuim 5,3 3,2 3,7 3,2 6,0

Meldingsfrequentie in procenten 1,3 2,0 1,4 1,3 1,3

Ontwikkeling van medewerkers SallandWonen stimuleert haar medewerkers om zich via opleidingen te blijven ontwikkelen. In 2012 zijn zowel individuele wensen gehonoreerd als collectieve trainingen aangeboden. In de begroting was 5 procent van de loonkosten (220 duizend euro) gereserveerd voor opleidingen, daarvan is 58 procent besteed. Collectieve trainingen die zijn aangeboden: - Gesprekscyclus (alle medewerkers) - Effectief beїnvloeden (elf medewerkers) - Assessment teamleiders (zeven medewerkers) - Huiselijk geweld (dertien medewerkers) - Nieuw bouwbesluit (achttien medewerkers) - Reparatieverzoeken voor niet opzichters (vijf medewerkers) SallandWonen vindt het belangrijk om MBO- en HBO-studenten een stageplek te bieden. In 2012 hebben vijf MBO-stagiaires in onze organisatie meegelopen op de afdelingen Financiën en Wonen. In het kader van de Techniekdag heeft de afdeling Vastgoed Ontwikkeling twee Havo-leerlingen van het Carmel College in Raalte een dag begeleid. Organisatie en personeel in cijfers per 31 december 2012 Aantal medewerkers Personeel bezetting in fte (incl. 7,2 FTE aan tijdelijke contracten) Gemiddelde leeftijd in jaren Gemiddelde diensttijd in jaren Aantal instromers Aantal doorstromers Aantal uitstromers Ziekteverzuimpercentage Meldingsfrequentiepercentage Gemiddelde dagen verzuimduur Opleidingskosten in euro’s Opleidingskosten in euro’s per medewerker Opleidingskosten in procenten van loonsom

Totaal 72 61,1

Mannen 32 45 procent

Vrouwen 40 55 procent

44 jaar 10 jaar 8 4 3 6,0 1,3 20 127.678 1.773 3,8

Integriteit SallandWonen speelt een actieve rol in de lokale samenleving en wil zich doorontwikkelen tot een klantgedreven, open en betrouwbare onderneming. Dit vraagt om professionaliteit en integriteit. Zeker voor een maatschappelijke organisatie die de ogen van de samenleving op zich gericht weet, is integriteit een basisvoorwaarde om goed te kunnen functioneren in de maatschappij. Om te voorkomen dat iemand vraagtekens bij onze integriteit kan zetten, hebben we de uitgangspunten en regels formeel vastgelegd in ons integriteitsbeleid. 13

Het beleid bevat naast een integriteitscode ook een klokkenluiderregeling en een regeling in geval van belangenverstrengeling. Daarnaast is er een vertrouwenpersoon benoemd. In 2012 hebben wij volgens dit beleid gehandeld. In het verslagjaar zijn er geen meldingen ontvangen over mogelijke schendingen van de integriteit. Tijdens de jaarlijkse functioneringsgesprekken is integriteit altijd onderwerp van gesprek. Momenteel zien wij geen aanleiding om hier meer aandacht aan te geven. Bij de evaluatie van het integriteitsbeleid bekijken we of integer handelen voldoende aandacht heeft gehad of dat aanpassingen gewenst zijn. Naast het integriteitsbeleid is er een procuratiereglement waarin is vastgelegd welke besluiten de bestuurder mag nemen met en zonder voorafgaande goedkeuring van de Raad van Commissarissen. Daarnaast is in dit reglement vastgelegd tot welke bedragen diverse medewerkers tekenbevoegd zijn. Ondernemingsraad De corporatiewereld is flink in beweging. De financiële consequenties van diverse politieke voorstellen, de bemoeienis van de Europese Unie bij het vaststellen van een inkomensgrens voor woningzoekenden en de economische crisis die voortduurt, hebben vergaande invloed op de corporatiewereld. Dit alles beïnvloedt ook het beleid van SallandWonen en dus de werkzaamheden van de ondernemingsraad (OR). SallandWonen zit midden in een verandering van de organisatiestructuur. De organisatiestructuur verandert, afdelingen zijn samengevoegd, de structuur van andere afdelingen wijzigen en functies krijgen een andere inhoud. In een versmallende organisatie verwachten we een andere inbreng van onze medewerkers. Natuurlijk verloop leidt niet automatisch tot een vacature. In het verslagjaar zijn er OR-verkiezingen geweest. Voorzitter Peter Obdeijn was aftredend en lid Paulien Jansen herbenoembaar. Tijdens de verkiezingen is Martin Wichers Schreur als lid benoemd en Paulien Jansen herbenoemd. Jos Wolfkamp is de nieuwe voorzitter van de OR. De samenwerking, zowel onderling als met de directeur-bestuurder, was goed. Het contact met de achterban is ingevuld door actief te vragen naar onderwerpen en door de OR standaard op de agenda van de werkoverleggen te zetten. Het afgelopen jaar kende enkele onderwerpen die veel tijd en energie vroegen. De belangrijkste zijn: - samenvoegen afdelingen Wonen en Sociaal Beheer - aanpassing backoffice - procedure rondom vacatures De ondernemingsraad bestond in het verslagjaar uit: - Jos Wolfkamp, voorzitter (Vastgoed ontwikkeling) - Erik Menzo, vice-voorzitter (Planning en Verslaglegging) - Annemieke Wippert, secretaris (Wonen) - Paulien Jansen, lid (Wonen) - Martin Wichers Schreur, lid (Bedrijfsbureau) De OR is in het verslagjaar tien keer bij elkaar geweest. Zeven keer voor een regulier overleg met de directeur-bestuurder. Eén bijeenkomst had betrekking op het wegvallen van de levensloopregeling. Daarnaast is er extra overleg geweest over de structuurwijziging van de afdelingen FA, SBMI, Support Algemeen en Communicatie. Ook heeft de OR gesproken met een afvaardiging van de Raad van Commissarissen.

14

Medewerkers SallandWonen

15

In de tabel hebben we onze belangrijkste gesprekspartners van 2012 op een rij gezet. Belangrijkste gesprekpartners Belanghouder Overlegvorm Frequentie Vertegenwoordiging SallandWonen Huurders Koffiegesprekken 64 huurders Allen gesproken Huurdersvereniging Bestuurlijk Overleg 1x in 2012 Directeur-bestuurder Salland Manager Wonen Regulier overleg 2x in 2012 Manager Wonen

Belangrijkste onderwerpen -

Ophalen agenda aan de hand van het nieuwe ondernemingsplan - Voortzetting bestuurlijk overleg

-

Kennismaking Manager en Teamleider Wonen Duurzaamheid + pilot in combinatie met planmatig onderhoud

Adviesaanvragen

- Streefhuurbeleid Inkomenstabel bij woningtoewijzing - Urgentieregeling - Voorrang starters in kleine kernen - Overstap naar regionale klachtencommissie - Projecten - Prestatieafspraken - Beleidszaken - Huisvesten statushouders - WMO - Buurtbemiddeling - Ontwikkeling woningmarkt en corporatiesector - Prestatieafspraken - Beleidszaken - Huisvesten statushouders - WMO - Aanpak wietteelt en drugshandel - Doorspreken concrete situaties

-

Gemeente Olst-Wijhe

Gemeente Raalte

Driehoeksoverleg politie IJsselland, SallandWonen en - gemeente Raalte - gemeente Olst-Wijhe

Bestuurlijk

2x per jaar

Ambtelijk

Regelmatig

Bestuurlijk

4x per jaar

Ambtelijk

Regelmatig

Bestuurlijk en ambtelijk

Raalte: 2x per jaar vanwege voorval 1x per jaar

Projectgroep Herberg

De

Bestuurlijk Projectgroep

Geen vaste afspraak

VAC ouderenbonden

en

Ambtelijk

Via project Woonwijzer 4 à 5x per jaar

Platform WWZ Raalte

Ambtelijk

3x per jaar

Platform WZW OlstWijhe

Ambtelijk

4x per jaar

Zorggroep Raalte

Bestuurlijk

Afhankelijk van onderwerp

Projecten-overleg Vaste bewonerscommissies Multidisciplinair overleg Raalte Multidisciplinair overleg Olst-Wijhe Geschillen-commissie

Meet & match Gemeente Olst-Wijhe

Carmel Salland

College

16

Periodiek overleg

Jaarlijks

Casuïstiek overleg

Maandelijks

Casuïstiek overleg

1x per 6 weken Jaarlijks met de voorzitter Afhankelijk van melding Regelmatig

Formeel overleg

Bestuurlijk Werkgroep

Ambtelijk

Jaarlijks

Directeur-bestuurder Managementteam Beleidsmedewerker Teamleider Wonen Technisch consulent Directeur-bestuurder Managementteam Beleidsmedewerker Teamleider Wonen Technisch consulent Raalte: Manager Wonen Woonconsulent Olst-Wijhe: Directeur-bestuurder Manager Wonen Directeur-bestuurder Manager Wonen Woonconsulenten Programmamanager Wonen, zorg en welzijn

Programmamanager Wonen, zorg en welzijn Programmamanager Wonen, zorg en welzijn Directeur-bestuurder Managementteam Beleidsmedewerker Manager FA en VO Beleidsmedewerker Woonconsulenten

-

Inbraakpreventie

-

Voortgang project

-

Senioren voorbereiden op toekomstige huisvesting - Toetsen van nieuwbouwplannen - Inbedding project Woon Wijzer in project Woonservicegebieden - Afstemmen beleid WZW met centraal thema woonservicegebieden - Afstemmen beleid WZW met centraal thema woonservicegebieden en masterplan WZW - Exploitatie vastgoed - Ontwikkeling nieuwbouw - Woonservicegebieden - Herontwikkleing Swaenewoerd

Woonconsulent en medewerker Huurincasso Woonconsulent en medewerker Huurincasso Directeur-bestuurder

-

Directeur-bestuurder Medewerker Communicatie Woonconsulenten

-

Programmamanager Wonen, zorg en welzijn

-

-

- Leefbaarheid - Complexbeheer Afstemmen plan van aanpak

-

Afstemmen plan van aanpak Toekomst geschillencommissie - Drie geschillen

Voorbereiden Meet & Match-dagen -

Voorbereiden uitvoeren matches Voortgang project Wonen, werken, leren

Strategisch betrokken SallandWonen staat voor ruimte voor wonen en leven op het platteland. Wij willen een maatschappelijk gedreven corporatie zijn die goede, betaalbare woningen levert en bijdraagt aan plezierige woonmilieus. Om hieraan invulling te geven spannen wij ons de komende jaren extra in voor klantgedreven werken, duurzame voorraad, vitale kernen en een bedrijfsmatige organisatie. Om aan deze opgave te kunnen voldoen, is samenwerking met andere partijen een absolute voorwaarde. Tenslotte bouwen we samen met huurders en partners aan plezierige woonmilieus. Op de koffie bij huurders Bij het herijken van ons ondernemingsplan hebben wij onze belanghouders betrokken. De plannen die wij voor de komende jaren willen uitvoeren, hebben wij getoetst bij 64 huurders. Onder het genot van een kopje koffie hebben medewerkers in de huiskamer van bewoners gepraat over zaken die zij belangrijk vinden: waar worden ze blij van, waar moet SallandWonen meer aandacht aan besteden, hoe denken huurders over het contact en de dienstverlening van SallandWonen, hoe willen ze betrokken zijn, waarover en wanneer? Uit de opgehaalde informatie hebben wij een top drie van kansen geformuleerd. 1. Er valt winst te behalen bij woningonderhoud, vooral in het proces. 2. Koopgarant inzetten betekent gegarandeerd succes. 3. Actief luisteren naar huurders en hen blijven opzoeken heeft absoluut meerwaarde. Met deze top drie gaan wij in 2013 actief aan de slag. In gesprek In het verslagjaar zijn wij als organisatie het gesprek aangegaan met onze klanten: de huurders en andere belanghouders. De officiële aftrap was tijdens de presentatie van het ondernemingsplan Volkshuisvestelijk ondernemen 2012-2016. Daarbij waren onze belanghouders (onder wie een aantal huurders) en onze medewerkers aanwezig. Informele momenten rond Open-Huisdagen en startbijeenkomsten van projecten hebben we aangegrepen om het gesprek met onze klanten aan te gaan. Deze momenten zijn kostbaar omdat we op deze manier bekendheid kunnen geven aan onze werkzaamheden, de samenwerking met onze partners kunnen stimuleren en een impuls kunnen geven aan de onderlinge binding van onze huurders en hun binding met SallandWonen. Op deze manier weten we of wij de goede dingen doen en of we ze goed doen. Naast de informele momenten met huurders en belanghouders hebben we specifiek aandacht besteed aan ons tuinenbeleid. Ook heeft Wonen en Zorg op de agenda gestaan. Wij gaan ervan uit dat in principe elk contact met onze huurders informatie oplevert. Borgen participatie Met het betrekken van de belanghouders bij het formuleren van ons ondernemingsplan hebben wij een formele stap gezet in hun participatie bij onze beleidsuitgangspunten. We realiseren ons dat we hieraan een vervolg moeten geven door het overleg verder te structureren, te borgen binnen de organisatie en ook weer terug te koppelen aan belanghouders. Voorheen was het overleg met belanghouders niet gestructureerd: het was een permanent proces van uitwisseling van ideeën en het vertalen daarvan naar beleidsvoorstellen. In 2012 hebben wij het beleidsplan Samenwerking met belanghouders in concept op papier gezet. Het beleidsplan geeft antwoord op de vragen: - wat is ons doel met het aangaan en onderhouden van relaties en met samenwerkingsverbanden met belanghouders? - wie zijn onze belanghouders? - hoe geven we vorm en inhoud aan de relaties? Voor het antwoord hebben we onze belanghouders gevraagd op welke wijze zij willen participeren. Zij hebben aangegeven vooral met ons in gesprek te willen over inhoud en minder behoefte te hebben aan een jaarlijks terugkerende algemene bijeenkomst. In ons definitieve beleid houden wij hiermee rekening. Concreet heeft SallandWonen in 2012 met directie en locatiemanagers van zorgorganisatie Carinova gesproken over de toekomst van de locatie Averbergen, de samenwerking rondom Huize Willibrord op de Boskamp en de samenwerking met locatie De Hartkamp in Raalte rondom het project Woonservicegebieden. Met de directie van Zorggroep Raalte is gesproken over de toekomstige invulling van Swaenewoerd. Daarnaast zijn in 2012 nauwere contacten ontstaan met diverse plaatselijke belangenorganisaties. Prestatieafspraken 2011-2015 In januari 2012 hebben de gemeenten en SallandWonen de prestatieovereenkomsten ondertekend. Bij de prestatieafspraken is gekozen voor een ‘aanpasbaar’ document met verschillende evaluatiemomenten. Daarnaast bespreken we in elk bestuurlijk overleg de stand van zaken van de afspraken. Hierdoor blijven afspraken realistisch en realiseerbaar en kunnen we snel inspelen op ontwikkelingen op de woningmarkt. Begin 2013 vindt een eerste korte evaluatie plaats. In 2012 zijn veel van de geplande afspraken gerealiseerd, zo: - is een monitorsysteem opgezet - heeft de gemeente de starterslening voor bestaande bouw beschikbaar gesteld - is een subsidieaanvraag voor het energieloket aangevraagd (en gehonoreerd) - is de pilot duurzaamheid gestart - heeft buurtbemiddeling vorm gekregen in de gemeente Olst-Wijhe 17

- wordt een energieneutrale en energieleverende woning gerealiseerd in de gemeente Raalte Samen bouwen aan relaties Wij realiseren ons dat we ons werk niet alleen kunnen doen en vinden versterking in onze relaties. Relaties van SallandWonen zijn: - Aedes: SallandWonen is lid van Aedes, de branchevereniging van woningcorporaties waarbij bijna alle toegelaten instellingen in Nederland zijn aangesloten. - Vereniging voor Toezichthouders Woningcorporaties: deze vereniging streeft naar versterking en professionalisering van de leden van de Raad van Commissarissen. SallandWonen is lid van deze vereniging. - Vereniging voor Kleine Kernen in Overijssel (OVKK): SallandWonen is vriend van deze vereniging. Samen met haar leden maakt de OVKK zich sterk voor een kansrijk en leefbaar platteland. SallandWonen en OVKK hebben een gezamenlijke ambitie. Door samenwerking versterken wij elkaar. - Stichting De Herberg in Zwolle: SallandWonen neemt samen met haar collega-corporaties in de regio deel in deze stichting die thuis- en daklozen opvangt. - Platform MKW: dit is een platform voor middelgrote en kleine corporaties. SallandWonen neemt deel aan dit platform. - Regio Noord West Zuid Overijssel (Nowozo): dit is een samenwerkingsverband van corporaties in deze regio. Doel is het delen van kennis, het gezamenlijk behartigen van de regionale belangen en het ontplooien van regionale initiatieven, zoals een regionale geschillencommissie. - Sport en Cultuur Academie Salland (SCAS): een maatschappelijke netwerkorganisatie waarin verschillende partijen uit Salland samenkomen. Momenteel zijn dat Carmel College Salland, ROC Landstede, Hoftheater, SallandWonen en de Gemeente Raalte. Daarnaast zijn de Kring Raalter Werkgevers en de grotere cultuur- en sportverenigingen nauw betrokken. SCAS wil onder meer het woon-, leef- en vestigingsklimaat in Raalte en omgeving aantrekkelijker maken en de maatschappelijke betrokkenheid versterken. - Platform Samen Doen: een initiatief van de gemeente Olst-Wijhe, Abbott Biologicals BV, Rabobank Salland, Stichting Kulturhus Olst-Wijhe en SallandWonen. Voornaamste doel is de samenwerking en de verbondenheid tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties te vergroten onder het motto: Ik doe iets voor jou en jij voor mij. - Woningstichting Hellendoorn: in het verslagjaar hebben wij met Woningstichting Hellendoorn de intentie uitgesproken om het contact te intensiveren over kennisoverdracht en samenwerken.

18

1. 2. 3. 4.

De presentatie van het ondernemingsplan aan de stakeholders door 'Theaterzaken' De presentatie van het ondernemingsplan aan de medewerkers Beeldend de visie van stakeholders voor SallandWonen in kaart brengen. Het Ondernemingsplan

3

1

4

2

Overzicht realisatie van doelen Klantgedreven Doel Doelstelling 2012 Huisvesten van de doelgroep Vergroten van de slaagkansen Aanbieden bestaande woningen via KoopGarant Evaluatie en aanpassen urgentiebeleid Optimaliseren Inventariseren bij de klant dienstverleningsconcept Actief e-mailadressen huurders werven Ervaring opdoen met verruimen contactmomenten voor onze huurders Zichtbaar zijn in de wijk Tevreden klant

KWH-Huurlabel Definiëren klantgerichtheid en vertalen in implementatieplan

Aandacht voor integraal klachtenmanagement Korte lijnen bij de frontoffice

Prestatie

Vervolgstap 2013

Voorbereidingen getroffen Uitgevoerd Via koffiegesprekken uitgevoerd

Pilot in 2013 Communiceren naar woningzoekenden

E-mailadres van 14 procent van de huurders bekend Virtueel loket is live gegaan Naar de klant toe in plaats van spreekuren Dienstauto met logo SallandWonen aangeschaft Het KWH-Huurlabel is opnieuw behaald met gemiddeld een 7,8 SallandWonen gaat voor klantgedreven werken Mijlpalendocument opgesteld Proces klachtenafhandelen bijgesteld en geïmplementeerd bij de frontoffice Samenvoeging afdelingen Sociaal Beheer en Wonen Inrichting Klantencentrum waar 60 procent van de klantvragen afgehandeld wordt Aanstellen teamleiders Formeren van twee multidisciplinaire regioteams

Voortzetten werving

Klantvisie vertaald naar tevredenheid over dienstverlening. Via meting van KWHHuurlabel inzichtelijk maken

Participatie Klantgedreven werken

Herijken klantvisie

Huurders betrekken bij beleid

Evaluatie en optimalisatie participatiebeleid

Besluit genomen dat definitie klantgedreven de klantvisie van SallandWonen wordt. Met medewerkers Wonen eerste stap gezet in definitie klantgedreven werken Evaluatie besproken

Op de koffie bij huurders

Bij 64 huurders op de koffie geweest

Evaluatie en besluitvorming vervolg Dienstauto inruilen voor elektroauto Voortzetting KWH-Huurlabel Implementeren klantgedreven werken

Doorontwikkeling naar Vastgoedontwikkeling Evalueren en optimaliseren organisatiestructuur 65 procent van de klantvragen worden afgehandeld in het Klantencentrum

Vertalen in herijking van het participatiebeleid Oppakken van de opgehaalde agenda

Klantgedreven De klant heeft een prominente plek binnen SallandWonen. We willen dat de klant altijd bij ons ‘terecht kan’. Wij zoeken actief het gesprek op met onze klant: op de vertrouwde manieren, maar ook via andere vormen van communicatie, zoals een interactieve website met kennissysteem en dienstverlening bij de klant thuis. Zo zorgen we voor een optimale bereikbaarheid van onze organisatie. Wij willen uitgroeien tot een klantgedreven organisatie. Kwaliteit van dienstverlening staat bij SallandWonen hoog in het vaandel. Wij willen onze dienstverlening en onze producten voortdurend verbeteren en inspelen op de wensen van onze (verschillende) doelgroepen. In 2012 hebben wij onze klantvisie en het gewenste dienstverleningsconcept geformuleerd om zo gezicht te geven aan de gewenste structuur, cultuur en klantbenadering van SallandWonen. Voor de klant SallandWonen wil een klantgedreven organisatie zijn. Daarvoor moet de klant centraal staan in de organisatie. In het verslagjaar hebben wij diverse maatregelen genomen om als organisatie de klant beter te kunnen helpen. De entree van ons gebouw is aangepast en het Klantencentrum is van start gegaan. Hiermee hebben onze klanten één aanspreekpunt gekregen. Doel ervan is zoveel mogelijk klantvragen direct te beantwoorden. In 2012 is gestart met het aannemen en direct inplannen van alle reparatieverzoeken. De bedoeling is dat het Klantencentrum in 2015 zo’n 70 procent van alle klantvragen inhoudelijk kan afhandelen. Om de klanten eenvoudig te bereiken, inventariseren we actief e-mailadressen. Op dit moment hebben we dat adres van 14 procent van onze klanten. Sinds oktober 2012 inventariseren we actief de mening van onze klanten via mailenquêtes. SallandWonen wil dat haar klanten 24 uur per dag en 7 dagen in de week bij haar kunnen aankloppen. In 2015 willen wij dit gerealiseerd hebben. Onderdeel van klantgedreven werken is het leren van fouten. Daarom hebben wij klachtenmanagement een plek gegeven in onze organisatie. Wij zijn gestart met multidisciplinaire regioteams met als doel de klant zich beter gekend en erkend te laten voelen. Doordat binnen een regioteam alle disciplines vertegenwoordigd zijn, weet de regioteammedewerker beter wat er speelt in de directe omgeving van de klant en kan daarop inspelen bij zijn contacten met de klant. Met het KlantVenster hebben wij een middel gekregen om alle klantcontacten en gemaakte afspraken vast te leggen. Zo kan iedere medewerker de geschiedenis van de klant inzien en is op de hoogte van de gemaakte afspraken, wat een positieve bijdrage levert aan onze dienstverlening. In het verslagjaar hebben wij onszelf bij de huurders uitgenodigd voor een kop koffie. De medewerkers zijn in groepjes van twee bij in totaal 64 huurders op bezoek geweest. Gesproken is over dienstverlening, duurzaamheid en voorzieningen. De focus lag op het toetsen van onze plannen voor de komende jaren. Maar minstens zo belangrijk was het in gesprek zijn met onze klanten in de eigen woonomgeving. Wie zijn ze, wat houdt hen bezig, wat beweegt ze, wat vinden zij belangrijk. Het resultaat was dat we een duidelijker beeld hebben gekregen van wie onze klant is en wat ze van ons verwachten. Het gehele traject rond de koffiegesprekken is begeleid door adviesbureau Vannimwegen en kostte 29.000 euro. Sinds januari 2012 gaan we desgewenst bij de klant op bezoek als er vragen zijn. Hier is in 2012 geen gebruik van gemaakt. Klanten geven aan liever bij ons op kantoor te komen, te bellen of te mailen. Uiteraard blijven wij de klanten deze mogelijkheid bieden. De pilot Virtueel loket hebben wij met een jaar verlengd tot 1 juli 2013. Dit loket is een live videoverbinding met de publieksbalies van de gemeente Olst-Wijhe, politie IJsselland en SallandWonen. Voor deze dienstverlening zijn wij de samenwerking aangegaan met gemeente en politie. In 2012 is er een beperkt aantal keren gebruikgemaakt van deze dienstverlening. In alle situaties meldde de klant zich bij de publieksbalie van de gemeente Olst-Wijhe met een vraag over wonen en is contact gelegd met ons, waarna één van onze medewerkers de klant persoonlijk te woord heeft gestaan. Het is ons in het verslagjaar niet gelukt om op locatie in te loggen op ons systeem en ter plaatse de klanten verder te helpen. Daarvoor moeten we eerst de kantoorautomatisering vervangen. Die actie staat gepland voor begin 2013. Daarnaast wilden wij de informatievoorziening aan de klant via de website uitbreiden. In 2013 zetten wij vervolgstappen om te komen tot een interactieve website. Wij vinden het belangrijk dat onze huurders weten wat wij presteren. Daarom hebben alle huurders in 2012 een populaire versie van ons jaarverslag over 2011 ontvangen. In 2013 doen wij dit ook. Al deze bouwstenen geven invulling aan de klantgedreven organisatie die we willen zijn.

21

Voor de medewerkers Om de klant inhoudelijk goed te kunnen helpen, hebben we een kennisbank geïntroduceerd. De meest voorkomende vragen en antwoorden staan hierin. Daarnaast konden de medewerkers trainingen volgen over het afhandelen van reparatieverzoeken, het herkennen van huiselijk geweld en het nieuwe Bouwbesluit. Uiteraard was er veel aandacht voor houding, gedrag en samenwerken met de focus op klantgedreven werken. Medewerkers zijn nog ingesteld op een klantvriendelijke houding richting klanten en werken veel vanuit de procedure. Deze houding past prima bij klantgedreven werken, maar bij klantgedreven werken hoort ook dat er meer vanuit de klant gewerkt wordt en processen, procedures en werkwijzen hierop ingericht worden. Dit krijgt continu aandacht onder andere via praktijkvoorbeelden. Gedurende het verslagjaar is samen met de medewerkers nagedacht over de definitie van klantgedreven werken. Gezamenlijk is een eerste ruwe definitie opgesteld. In 2013 gaan we deze definitie verder uitwerken. Onder de noemer SallandWonen is SamenWerken aan klantgerichtheid zijn wij een cultuurtraject gestart om de interne klantgerichtheid te vergroten en daarmee ook de externe klantgerichtheid te verbeteren. Het cultuurtraject moet hieraan stapsgewijs bijdragen. 2012 heeft in het teken gestaan van de persoonlijke ontwikkeling en bijdrage van de medewerkers aan de strategie van SallandWonen. Via een gesprekscyclus hebben medewerkers verwoord hoe zij bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen van SallandWonen. Daarnaast zijn individuele leer- en verbeterpunten benoemd. De afspraken zijn tussentijds geëvalueerd en aan het eind van 2012 zijn de resultaten beoordeeld. In 2013 wordt deze cyclus herhaald. Met het thema Samenwerken geven we in 2013 een vervolg aan het cultuurtraject. Implementeren Ons doel is om in 2015 het klantgedreven werken volledig geïmplementeerd te hebben. Onze medewerkers werken dan vanuit deze visie aan een kwalitatief hoogwaardige dienstverlening aan onze klanten. In 2012 zijn wij vooral verkennend bezig geweest. Belangrijk voor 2013 is om de visie op klantgedreven werken ons eerst meer eigen te maken. Dit gaan wij onder andere doen door alle processen en procedures te toetsen op klantgedrevenheid. Stevige fundering Bouwen aan de toekomst houdt ook in het borgen van de huidige kwaliteit. Dit doen wij via kwaliteitsmetingen. Net als voorgaande jaren heeft het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH) in het verslagjaar de kwaliteit van onze dienstverlening gemeten. Met een gemiddeld cijfer van 7,8 hebben onze huurders opnieuw hun waardering getoond. Onze dienstverlening is op hetzelfde niveau gebleven. En dat is goed. Uiteraard levert de meting ook aandachtspunten op die kunnen bijdragen aan de verdere verbetering onze dienstverlening. Die nemen we vanzelfsprekend ter harte. In het verslagjaar is de procedure rond het aannemen en afhandelen van uitingen van ontevredenheid over onze dienstverlening geëvalueerd en aangepast. Over een periode van ruim 6 maanden zijn 63 meldingen binnengekomen: 52 klachten en 11 complimenten. Aan het einde van het verslagjaar waren 6 meldingen nog in behandeling, de overige meldingen zijn in goed overleg met de melder afgehandeld. Bij elke klacht is gekeken hoe we in de toekomst deze klacht kunnen voorkomen. De informatievoorziening via de website is opnieuw beoordeeld en de verbeteringen zijn in kaart gebracht. In de loop van 2013 voeren we deze verbeteringen door. In 2013 verwachten wij via de KWH-meting een positievere beoordeling op deze onderwerpen te krijgen van de huurders. Woonruimteverdeling Op zoek naar een woning Het aantal ingeschreven woningzoekenden is in 2012 toegenomen van 7.728 naar 7.857. Dit is een toename van ruim 1,5 procent. In 2012 zien we ook een groei van het aantal actief woningzoekenden. Een actief woningzoekende is een ingeschreven woningzoekende die gedurende het verslagjaar minstens één maal heeft gereageerd op een te huur staande woning. In de laatste maanden van het verslagjaar hebben wij veel nieuwbouwwoningen te huur aangeboden. Mede hierdoor is het aantal actief woningzoekenden gestegen naar 1.055 ten opzichte van 946 in 2011.

22

Aantal woningzoekenden aanbodmodel

9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0

Aantal inschrijvers Actieve woningzoekenden

2009

2010

2011

2012

Via de jaarlijkse opschoning ontvangen wij informatie over de woonwensen van de woningzoekenden. Zij geven bij de opschoning aan binnen welke termijn zij een woning willen, welk woningtype zij zoeken en in welke woonplaats. Het merendeel van de woningzoekenden wil het liefst een eengezinswoning. Wel is de voorkeur voor dit woningtype vergeleken met voorgaande jaren gedaald (ten opzichte van 2010 een afname van 25 procent). Van de actief woningzoekenden komt 74 procent uit het werkgebied van SallandWonen en betreft het in 60 procent een eengezinshuishouden. Verdeling huurwoningen De woningvoorraad van SallandWonen bestaat uit 5.511 wooneenheden, waarvan 5.192 zelfstandige wooneenheden, 258 onzelfstandige wooneenheden en 61 huurwoningen bestemd voor verkoop. De verdeling van de zelfstandige wooneenheden over de kernen is als volgt:

Verdeling zelfstandige wooneenheden

4% Raalte

15% 49%

14%

Heino Kleine kernen gemeente Raalte

9%

Wijhe

9%

Olst Kleine kernen gemeente Olst-Wijhe

Woningtoewijzing In 2012 hebben wij met 340 bestaande huurwoningen geadverteerd. Hiervoor waren 363 advertenties nodig. Met een totaalaantal reacties van 9.461 betekent dit gemiddeld 26 reacties per woning. In 2011 waren dat er 32. Het aantal reacties per woning is dus afgenomen met 19 procent. Dit komt voornamelijk doordat het woningaanbod veel hoger was door de oplevering van 118 nieuwbouwhuurwoningen. Het percentage aan reacties via internet was 95. Vergeleken met 2011 betekent dit een stijging van 2 procent. Bij twintig woningen was het aantal reacties één of minder. Een aantal woningen is twee keer aangeboden doordat er geen (passende) reactie was op de eerste aanbieding. Voor dertien woningen hebben wij extra geadverteerd: twaalf seniorenwoningen en één appartement zonder lift. Op één woning na zijn alle woningen verhuurd. Op 31 december 2012 stond een seniorenappartement in Wijhe nog per direct te huur. In het verslagjaar zijn in totaal 475 nieuwe huurders aan woonruimte geholpen. Dit is een stijging van 29 procent ten opzichte van 2011 (exclusief nieuwbouw bedraagt de stijging 5 procent).

23

Passend verhuren Met ingang van 1 januari 2011 is SallandWonen gehouden aan de Europese regelgeving. Dat betekent dat we ten minste 90 procent van onze woningen met een huur op of onder de liberalisatiegrens toewijzen aan huishoudens met een verzamelinkomen van maximaal 34.085 euro. Voor de resterende vrijkomende woongelegenheden (10 procent) mogen we huurovereenkomsten aangaan met woningzoekenden met een huishoudeninkomen van meer dan 34.085 euro per jaar. Hierbij geeft SallandWonen voorrang aan zowel medisch, sociaal als herstructureringsurgenten. Uitvoering Europese beschikking huurwoningen 2012 2012 Jaarinkomen <= Jaarinkomen vanaf 34.085 euro 34.085 tot 43.000 euro Aantal Procent Aantal Procent Huur < 664,66 euro 415 92 27 6 Huur > 664,66 euro 2 100

Jaarinkomen > 43.000 euro Aantal Procent 7 2

Totaal

449 2 451

In totaal vallen 456 verhuringen onder de beschikking. Vijf verhuringen zijn niet meegenomen in de tabel. Hiervan is het inkomen van de huurder niet bekend, veelal omdat de (nieuwbouw)woning al is geaccepteerd in 2009 en de Europese regelgeving en inkomenstoets toen nog niet ingevoerd was. De huurders zijn verzocht om inkomensgegevens alsnog te verstrekken. Ongeacht het inkomen van de vijf ontbrekende verhuringen, blijft het percentage toewijzingen van huurders met een jaarinkomen lager dan 34.085 euro meer dan 90 procent. SallandWonen voldoet in 2012 aan de voorwaarden van de Europese beschikking. Huisvesting statushouders De totale taakstelling voor SallandWonen voor het huisvesten van personen met een verblijfsvergunning was zestien personen. Gedurende 2012 zijn zestien personen gehuisvest in zeven woningen. Doordat twee personen meer dan gepland in de gemeente Raalte zijn gehuisvest, resteert nog een taakstelling van twee personen voor de gemeente Olst-Wijhe. Deze twee komen bij de taakstelling voor 2013. Taakstelling vergunninghouders 2012 Restant 2011 Gemeente Raalte GemeenteOlst-Wijhe

eerste helft 9 4

-7 (voorstand) 4

Taakstelling 2012 tweede helft 3 3

totaal 5 11

Gehuisvest in 2012 7 9

En verder… Met vrouwenopvang Ruchama, vrouwenopvang Kadera (voorheen Overijssel), Stichting Ygdrasil, Trias Jeugdzorg, De Herberg in Zwolle en InteraktContour hebben wij afspraken gemaakt over het beschikbaar stellen van huisvesting. In 2012 hebben InteraktContour (twee woningen), vrouwenopvang Ruchama (een woning) en vrouwenopvang Kadera (een woning) een beroep op ons gedaan en de gevraagde woningen gekregen. Mutaties In 2012 is van 420 huurwoningen de huurovereenkomst beëindigd. Dit is inclusief de mutaties van huurders die vanwege herstructurering hun woning moesten verlaten. In het verslagjaar zijn 489 verhuringen geweest: 357 bestaande huurwoningen, 118 nieuwbouwwoningen, 8 bedrijfsruimten en 6 garages. Verhuringen 2012 Reden Aanbodmodel Regulier Medisch urgent Sociaal urgent Overig Herstructurering Statushouders Vrouwenopvang Woningruil Zorginstelling Overig Totaal

24

2011

2012

Aantal

Procent

Aantal

Procent

252 10 32

67 3 9

383 7 32

78 1 7

41 18 6 3 14 376

11 5 2 1 3 100

8 7 2 2 34 14 489

2 1 0,5 0,5 7 3 100

De mutatiegraad over 2012 is 6,8 procent tegenover 6,5 procent over 2011. De mutatiegraad is gebaseerd op het aantal verhuringen binnen het bestaand bezit ten opzichte van het totale aantal huurwoningen van SallandWonen aan het begin van de meetperiode. Mutatiegraad huurwoningen naar huurklasse Huurklasse Mutatiegraad 2011 2012 Goedkoop 8,7 5,8 Betaalbaar 6,0 6,4 Middelduur 10,4 16,7 Duur 12,5 6,3 Door huurharmonisatie en uitvoering van het duurzaamheidsbeleid zien we een stijging van de mutatiegraad bij de middeldure huur. Het aantal nieuwe verhuringen in het goedkope segment is afgenomen. Deze huurcategorie is met name voor jongeren tot 23 jaar van belang. In totaliteit neemt dit segment af, maar we hebben meer woningen voor deze doelgroep gelabeld. De woonruimte wordt dus efficiënter ingezet. Tot slot merken we op dat het totaalaantal woningen in het dure segment erg beperkt is, waardoor een mutatie meer of minder in een jaar een groot effect heeft op de mutatiegraad. Ontruimingen In het verslagjaar deden wij 43 aanzeggingen tot ontruiming, alle vanwege huurachterstand. Uiteindelijk hebben 8 ontruimingen plaatsgevonden. Voordat we tot ontruiming kunnen overgaan, moet de kantonrechter een uitspraak doen. Het beleid is erop gericht ontruiming te voorkomen, zeker als er kinderen in het spel zijn. Voor alleenstaanden of samenwonenden met een langdurig slecht betaalgedrag, voeren wij het vonnis van de kantonrechter uit. Met de gemeenten Raalte en Olst-Wijhe is afgesproken dat we slecht betalende huurders doorverwijzen naar de schuldsanering. Aantal ontruimingen

2008 2009 2010 2011 2012

Aantal aanzeggingen 29 43 38 39 43

Aantal regelingen

Aantal voldaan

17 17 21 26 29

8 14 11 12 6

Aantal uitzettingen 4 12 6 1 8

Met acht ontruimingen is 2012 een minder goed jaar in het voorkomen van ontruimingen. Zeven van de acht ontruimingen hadden betrekking op alleenstaanden die allen al vertrokken waren voor de datum van ontruiming. Wel hebben twee huurders de inboedel in de woning achter gelaten. Dit leidt tot hoge kosten voor SallandWonen. SallandWonen probeert te voorkomen dat woningen waarin gezinnen wonen, ontruimd worden. In goed overleg met het betrokken netwerk rond het gezin is in één geval toch besloten over te gaan tot ontruiming, waarbij opvang voor de gezinsleden op voorhand geregeld was. Goed overleg heeft voor veel ‘wanbetalers’ tot een regeling geleid. Helaas zijn minder huurders in staat geweest om de achterstand in te lopen. Wij constateren dat steeds meer huurders een huurachterstand oplopen en dat situaties complexer worden. In 2013 willen wij door een proactieve houding proberen het aantal uitzettingen te beperken. Betaalbaar verhuren De huurprijsgrenzen zijn afgeleid van de norm zoals die in de Huurtoeslagregeling staat. In principe zijn alle woningen met een huur tot 664,66 euro (prijspeil 2012) bereikbaar voor de primaire doelgroep. Dat betekent dat 99 procent van de totale voorraad van SallandWonen bereikbaar is: dertig appartementen en twee eengezinswoningen hebben een huur boven deze grens. Huurbeleid SallandWonen vindt dat de huurprijs van een woning in relatie moet staan tot de geboden kwaliteit. Huurharmonisatie is een instrument dat we hiervoor inzetten. SallandWonen brengt differentiatie aan in de streefhuren. Uitgangspunt bij het vaststellen van de streefhuren is: - prijs/kwaliteitverhouding van de woning - voldoende aanbod betaalbare woningen - slaagkansen voor door ons gedefinieerde bijzondere doelgroepen: jongeren en ouderen - marktwaarde van de woning Vanaf 2012 hanteren wij de nieuwe woningwaardering, waarbij het energielabel een voorname rol speelt. Bij mutatie brengt SallandWonen de huurprijs op het niveau van de streefhuur: gemiddeld 63 procent van de maximaal toegestane huur. Dit was 66 procent, maar bij de invoering van de nieuwe woningwaardering per januari 2012 zijn de maximaal toegestane huren gestegen en hebben wij de streefhuurpercentages herberekend. De maximale huur is met het opnemen van het energielabel met gemiddeld 40 euro per woning toegenomen. SallandWonen benut de maximaal toegestane huursomstijging (het inflatiepercentage van het voorgaande jaar) zoveel mogelijk. Wij hebben de huurverhoging 2012 op dezelfde manier doorgevoerd als de huurverhoging 2011. Wij hebben de huurprijs van alle woningen per 1 juli 2012 met het inflatiepercentage (2,3 procent) verhoogd, behalve de woningen die een aangepaste huurverhoging of huurbevriezing krijgen vanwege renovatie- of sloopplannen en recent opgeleverde nieuwbouwhuurwoningen.

25

Resultaat huurverhoging 2012 Complex Aantal woningen Wijhezicht te 37 Wijhe Overig bezit 5.215

Percentage van totaalaantal woningen 0,7

Percentage huurverhoging 0

99,3

2,3

Reden afwijking Herstructurering

Huurtoeslag Wij houden het beslag op huurtoeslag bij nieuwe verhuringen beperkt doordat we financieel passende criteria hanteren bij de toewijzing. De normhuur hangt af van leeftijd en huishoudensamenstelling. In 2012 varieerde deze van 211,87 euro tot 215,50 euro per maand. De huurder moet dit deel van de huur zelf kunnen betalen. Huurders kunnen de huurtoeslag op hun eigen bankrekening laten storten, maar ook op de rekening van SallandWonen. Wij brengen het toeslagbedrag direct in mindering op de huur (huurmatiging). Alleen in het laatste geval weet SallandWonen of een huurder huurtoeslag ontvangt. Participatie Samen met onze huurders willen wij werken aan een goede woon- en leefomgeving. Om hun betrokkenheid bij wijken en buurten blijvend te vergroten, geven wij onze huurders graag een deel van de regie in handen. Dat doen we via ons participatiebeleid Buiten Gewoon Thuis. Zo heeft het betrekken van huurders bij ons beleid een vaste plek binnen de organisatie. Ook in het verslagjaar heeft participatie een belangrijke rol gespeeld binnen onze organisatie. In overleg In het verslagjaar hebben we samen met gemeenten, maatschappelijk werk en politie meerdere malen multidisciplinair overleg gehad over problematische woonsituaties. Zoals gebruikelijk hebben we ook in 2012 met de vaste bewonerscommissies om de tafel gezeten. Er zijn nog drie vaste, actieve bewonerscommissies. Een aantal bewonerscommissies is gestopt. Een van de redenen is dat in goed overleg met deze commissies is besloten af te zien van de jaarlijkse toelichting op de afrekening van de servicekosten. Daarnaast hebben we gesproken met de verschillende tijdelijke bewonerscommissies. Deze zijn speciaal ingesteld voor herstructurerings-, renovatie-, verbouw- en vervangende nieuwbouwprojecten. Overleg bij projecten In het verslagjaar hebben wij bij diverse projecten veelvuldig overlegd met de bewoners. Als afstemming met hen bepalend is voor de voortgang van het project, vragen wij aan huurders of zij willen plaatsnemen in een bewonerscommissie. Wiederhorsten te Wijhe De renovatiewerkzaamheden aan de huurwoningen aan de Wiederhorsten in Wijhe hebben we in 2011 afgerond. Begin 2012 is er een laatste overleg geweest met de bewonerscommissie van de Wiederhorsten. We hebben de gang van zaken rond de renovatie met hen geëvalueerd en alle bewoners hebben een tuinbon ontvangen om de voortuinen weer op te knappen. Daarmee zijn de huurders enthousiast aan de gang gegaan. De mooiste voortuin heeft een prijs ontvangen. Julianalaan in Wijhe Er is een informatieavond geweest voor de huurders van de nieuwbouw aan de Julianalaan. Het ging om de huurders die wegens sloop uit de ‘oude’ Julianalaan moesten vertrekken en de huurders die Wijhezicht moeten verlaten. De huurders zijn bijgepraat over hun verhuizing. Die heeft in december 2012 plaatsgevonden.

26

Iepensingel in Raalte De bewoners van de te renoveren woningen aan de Iepensingel in Raalte hebben we geïnformeerd over de planning. Op onze oproep voor deelname aan de bewonerscommissie hebben zich tien bewoners gemeld. We hebben eens in de drie weken overleg met deze bewonerscommissie. Tot nu toe is onder andere gesproken over de huurverhoging die we doorvoeren als bijdrage voor de energiebesparende maatregelen. Bij deze bijeenkomst was ook de Woonbond aanwezig. Ook hebben we gesproken over het verwijderen van het asbest. In verband met de regelgeving is het verstandig om dit voor 1 juli 2013 uit te voeren, voorafgaand aan het grootonderhoud. Hiermee is de bewonerscommissie akkoord gegaan. Na een negatief artikel in de krant waarin huurders hun zorg uitspraken of en wanneer het groot onderhoud zou plaatsvinden, hebben de directeur-bestuurder, de manager en een teamleider Wonen een gesprek gehad met een aantal huurders. Hier is onder andere uitgekomen dat de huurders van de te renoveren woningen in het jaar van de renovatie geen huurverhoging betalen. Klachten die de bewoners hebben over de woning die niet kunnen wachten tot na de renovatie worden door ons provisorisch verholpen. Pilot duurzaamheid In december is gestart met de pilot duurzaamheid voor zeventien woningen in Broekland en negen woningen in Nieuw-Heeten. De huurders kunnen tijdens het uit te voeren schilderwerk tegen huurverhoging kiezen voor isolerende maatregelen, waaronder vloer,- dak,- muurisolatie en isolatieglas. We hebben de huurders voorgerekend hoeveel zij met deze maatregelen kunnen besparen. 75 procent van dit bedrag brengt SallandWonen in rekening als huurverhoging. Er zijn twee informatieavonden geweest. In 2013 vinden de huisbezoeken plaats. Huurdersvereniging Salland De relatie tussen SallandWonen en Huurdersvereniging Salland (HVS) verloopt van beide kanten niet naar wens. Het is een zoektocht tussen aan de ene kant belangenbehartiging in algemene zin en aan de andere kant specifieke zaken die SallandWonen betreffen. SallandWonen voldoet aan wat in de Overlegwet is geregeld. In 2012 is eenmaal bestuurlijk overleg gevoerd met als doel de relatie vlot te trekken. Dit is helaas niet gelukt. Er is sprake van wederzijds wantrouwen. Wij hebben voorgesteld om dit wantrouwen samen met een mediator bespreekbaar te maken om zo tot een werkbare relatie te komen. De HVS heeft begin 2013 laten weten niet in te stemmen met het bemiddelingstraject en overweegt nu een juridische procedure in het kader van de Overlegwet. SallandWonen beraadt zich momenteel hoe hier verder mee om te gaan. In de tussentijd leggen we nota’s ter bespreking en advisering voor aan de HVS. Gedurende het verslagjaar is er twee keer regulier overleg geweest met de HVS. SallandWonen ondersteunt de HVS financieel. De bijdrage in 2012 was in totaal 37.421 euro. Geschillencommissie Sociale Huursector Salland In 1995 is de Geschillencommissie Sociale Huursector Salland met haar werkzaamheden begonnen. De commissie is sinds de fusie werkzaam voor SallandWonen. Hiermee voldoen we aan het bepaalde in artikel 16 van het Besluit Beheer Sociale Huursector. Aansluiting bij de Regionale Geschillencommissie In ons jaarverslag 2011 hebben we aangegeven dat SallandWonen zich zo mogelijk wilde aansluiten bij een regionale geschillencommissie. De Geschillencommissie Sociale Huursector Salland kon zich hierin vinden. Dit sluit ook aan op de visie van zowel Aedes als De Woonbond, die beide pleiten voor regionalisering van de klachtencommissies. Huurdersvereniging Salland pleitte daar in 2010 al voor. Daarom hebben we een verzoek gedaan aan de drie Zwolse Woningcorporaties - Stichting Delta Wonen, Woningstichting SWZ en Woningstichting Openbaar Belang - en aan Stichting Beter Wonen IJsselmuiden om toe te mogen treden tot hun Klachtenadviescommissie. Daarop is positief op geadviseerd. Conform het gestelde in de Overlegwet heeft SallandWonen advies gevraagd aan de HVS over de voorgenomen aansluiting van SallandWonen bij de Klachtenadviescommissie Zwolle evenals over het aangepaste reglement. De HVS heeft positief gereageerd en hiermee is de aansluiting van SallandWonen bij de regionale klachtencommissie per 1 januari 2013 een feit. De heer J. van Hittersum, Programmamanager Wonen, Zorg en Welzijn, is de ambtelijk secretaris namens SallandWonen in de commissie. Herbenoeming leden Mevrouw G. Geerligs was in 2011 aftredend als voorzitter van de Geschillencommissie. De heer H.J. Smeenks was in 2012 aftredend als secretaris van de commissie. Beide leden hebben op verzoek van de directeur-bestuurder aangegeven bereid te zijn hun werkzaamheden te blijven vervullen tot de regionale commissie een feit is. Ze zijn dan ook gedurende het hele verslagjaar voorzitter en lid geweest van de commissie.

27

Samenstelling Geschillencommissie De samenstelling van de geschillencommissie is op 31 december 2012 als volgt: Naam Mevrouw G. Geerligs De heer H.J. Smeenk De heer Mr. J.W.F.M. Willems Mevrouw H. Mulhof-Samsen

Woonplaats Wijhe Olst Wijhe Hellendoorn

Functie Voorzitter Secretaris Lid Lid, op voordracht van HVS

Jaar van aftreden 2011 2012 2014 2013

Advies van de commissie aan de corporatie Over geschillen geeft de commissie een advies aan de corporatie. Dit advies is bindend. De commissie kan echter ook gevraagd of ongevraagd advies uitbrengen aan de corporatie over andere kwesties. In het verslagjaar is dit eenmaal gebeurd. De commissie heeft de corporatie geadviseerd meer en beter met haar huurders te communiceren over beleid dat in ontwikkeling is en om eventueel haar website aan te passen. Aanleiding hiervoor was een klacht over het aan te passen urgentiebeleid. Ontvangen klachten In 2012 heeft de commissie in totaal vier klachten ontvangen. Van deze klachten is er één niet ontvankelijk verklaard, omdat de directie van SallandWonen geen gelegenheid had gekregen op de klacht te reageren. De klacht is vervolgens naar tevredenheid opgelost. Eén klacht is gegrond verklaard, één klacht is ongegrond verklaard. Over één klacht heeft de commissie geen uitspraak gedaan. De commissie is in 2012 twee keer bij elkaar geweest om de klachten te behandelen. Overzicht ontvangen klachten 2008 t/m 2012

Klacht (gedeeltelijk) gegrond Klacht ongegrond Overige (niet ontvankelijk of ingetrokken) Totaal Afhandeling klachten Onderwerp Afwijzing urgentie Geschil over verlenging van de inschrijfduur Afwijzing urgentie Klacht over de staat van de tuin bij het betrekken van de nieuwe woning

2008 2 2 6 10

Ontvankelijk Ja Ja Ja Nee

2009 3 1 2 6

2010 1 1 1 3

2011 3 2 5

2012 1 1 2 4

Uitspraak Urgentie was aangevraagd op financiële gronden. Deze is afgewezen. Wel zijn tips gegeven op financieel gebied De commissie heeft geen uitspraak gedaan in afwachting van de komende ontwikkelingen in de betreffende wijk Vooruitlopend op nieuw beleid was urgentie niet toegekend.De betreffende woning is alsnog toegekend n.v.t.

Het bestuur heeft het jaarverslag van de Geschillencommissie ter kennisgeving aangeboden aan de Raad van Commissarissen.

28

1 en 2 3 4

29

Op de koffie bij huurders Het nieuwe klantencentrum Het klantenvenster

Overzicht realisatie van doelen Duurzame voorraad Doel Doelstelling 2012 Kwaliteit van de woning Bouwen voor de Oplevering van 54 toekomst nultredenhuurwoningen Realiseren modelwoning en plan van aanpak woonzorgcomplex Swaenewoerd

Updaten portefeuilleplan Betaalbaar wonen

Circa 200 huurwoningen toevoegen aan ‘groene’ woningvoorraad

Pilotproject duurzaamheid

Eigen woningbezit starters en woningzoekenden met middeninkomen bevorderen Wonen en zorg Opplussen van woningen

Inzet van Koopgarant bij een startproject

Onderzoek mogelijkheden opplussen bestaand bezit in combinatie met domotica

Prestatie

Vervolgstap 2013

88 nultredenhuurwoningen opgeleverd Uitgangspuntennotitie Herontwikkeling Swaenewoerd is opgesteld en daarop volgend een intentieovereenkomst Plan van aanpak geschreven 4 woningen bij renovatie 23 woningen bij mutatie 133 woningen hebben bij planmatig onderhoud isolatieglas gekregen 118 nieuwbouwhuurwoningen Projectplan opgesteld en betrokken bewoners tijdens informatieavond geinformeerd Plan van aanpak gereed en voorbereiding getroffen

Oplevering van 70 nultreden huurwoningen

Pilot Domotica heeft in de loop van 2012 een andere opzet gekregen; we linken niet meer aan één complex (Schouwenhage) zoals in eerste instantie bedacht Er komt een nieuwe pilotopzet met Zorggroep Raalte als projectleider. Ingezet wordt op 40 tot 50 huur- en particuliere woningen verspreid over Raalte

Uitvoeren nieuwe pilot Domotica, waarbij SallandWonen ervaring gaat opdoen in het geschikt maken van woningen voor zorg op afstand.

Opstellen toekomstvisie Swaenewoerd

Uitvoering 2013 Circa 200 huurwoningen toevoegen aan de ‘groene’ woningvoorraad, waarvan 100 via nieuwbouw en 100 via investeringen in bestaand bezit

In 2013 wordt de deelname bekend en vindt uitvoering van de werkzaamheden plaats Uitvoering pilot KoopGarant

30

Bewoners Blekkerhoek te Raalte

Duurzame voorraad SallandWonen staat voor goed en duurzaam wonen. Dit betekent onder meer dat we onze woningen kwalitatief goed onderhouden. Wij streven ernaar om de woningen energiezuinig te maken en betaalbaar te houden. Dat doen we door onze meerjarenonderhoudsplanning te toetsen aan onze uitgangspunten voor een verantwoord energiebeleid. Maar ook voor onze huurders is hierin een rol weggelegd: samen bouwen wij aan duurzame kwaliteit. In het verslagjaar hebben we ons energiebeleid tot uitvoer gebracht. Door gerichte investeringen willen wij optimale energiebesparing voor onze huurders realiseren. Ons energiebeleid sluit goed aan op het Convenant Energiebesparing Corporatiesector. Investeren in duurzaamheid Onderdeel van onze maatschappelijke doelstelling is het toepassen van duurzame energiebronnen. Aantrekkelijk en betaalbaar wonen blijft ook in de toekomst gegarandeerd door zuinig om te gaan met schaarse energiebronnen. Investeren in energiebesparing en duurzaamheid levert niet alleen lagere energiekosten op, maar ook meer comfort, veiligheid en gezondheid voor de huurder. Om energie en duurzaamheid op de agenda te kunnen zetten, hebben we een energiebeleid geformuleerd. Voor 2012 stonden diverse acties op het programma, zoals verwoord in het overzicht Realisatie van doelen Duurzame voorraad. Energiebeleid Woningcorporaties hebben in het Convenant Energiebesparing Corporatiesector afgesproken samen met hun huurders en met steun van het rijk aan de slag te gaan om een aantal zeer ambitieuze doelstellingen voor energiebesparing te realiseren. Uitgangspunt is dat energiebesparende maatregelen leiden tot meer kwaliteit van wonen met minder energieverbruik en daardoor, over het totaal bekeken, lagere lasten. SallandWonen geeft in haar energiebeleid prioriteit aan het opwaarderen van de woningvoorraad naar een zogenoemd groen energielabel. Daaraan voldoen we door de isolatiewaarde van de buitenschil van de woningen te verbeteren. De focus van ons beleid ligt op bestaande huurwoningen. Woningen die muteren en opnieuw in de verhuur gaan, brengen we naar een groen label. Bij renovatie van een complex is het onze intentie om de woningen naar het B-label te brengen. Daarnaast krijgen huurders bij het uitvoeren van schilderwerkzaamheden (tijdens het planmatig onderhoud) de keuze om tegen een huurverhoging een isolatiepakket af te nemen. Huurders bepalen zelf of en welke energiebeperkende maatregelen zij willen laten uitvoeren. Woonlasten omlaag De energieprijzen stijgen harder dan de huurprijzen. Dit besef dringt steeds meer door. Onze investeringen in isolerende maatregelen hebben een positief effect op de woonlasten van de huurder. In 2012 hebben wij twee woningen aan de Wiederhorsten in Wijhe tijdens de renovatie naar energielabel B gebracht en twee naar energielabel C. Bij mutatie zijn bij 23 woningen energiebeperkende maatregelen getroffen, waardoor deze woningen een groen energielabel hebben gekregen. Bij schilderprojecten hebben wij in 2012 133 woningen voor een bedrag van 157.500 euro voorzien van isolatieglas. 52 procent van de huurders die het aanbod voor isolatieglas (norm is HR++-glas) kregen, is daarop ingegaan. Onze doelstelling om minimaal 66 procent acceptatie te bereiken, hebben we niet gehaald. In veel situaties betrof het een aanbieding voor isolatieglas op de verdieping. Veel huurders hebben aangegeven geen voordeel te zien in het plaatsen van isolatieglas op de bovenverdieping omdat de ruimten daar gebruikt worden om te slapen, niet om te leven. De bewoners zijn gewend om dag en nacht een raam op de slaapkamer open te hebben. Overzicht energieprestatie SallandWonen Aantal woningen met energielabel Energielabel A B C D E F G

Eind 2010 Eind 2011 5.064 5.098 In procenten van het aantal woningen 2 3 13 18 39 37 28 27 14 12 3 2 1 1

Eind 2012 5.105

Resultaat ten opzichte van 2011

3 18 40 24 11 2 1

0 0 +3 -/- 3 -/- 1 0 0

Bijna ons gehele woningbezit is voorzien van een energielabel. Verschuivingen binnen de aantallen worden veroorzaakt door het opvoeren van nog niet gelabelde huurwoningen en nieuwbouwwoningen, het verwerken van gesloopte en verkochte woningen en het doorvoeren van woningaanpassingen die gevolgen hebben voor het energielabel. De eind 2012 opgeleverde nieuwbouwwoningen zijn niet meegenomen in dit overzicht.

31

Eind 2012 heeft 61 procent van de gelabelde woningen een groen energielabel. Ten op zichte van 2011 is dit een toename van 3 procent. Door te investeren in duurzaamheid bij mutatie, het aanbrengen van isolatieglas tijdens schilderwerkzaamheden, het aanbrengen van energiebeperkende maatregelen via ons geriefverbeteringenbeleid, het slopen van niet groene woningen en het toevoegen van nieuwbouw aan ons bezit, is niet alleen het percentage groen woningbezit toegenomen, maar zijn ten opzichte van 2011 de volgende resultaten bereikt: - 513 ton CO2-uitstoot bespaard; - 3 procent CO2-reductie bereikt; - 5.800 m2 vloeren geїsoleerd; - 5.697 m2 daken geїsoleerd; - 4.285 m2 isolatieglas aangebracht; - 37 woningen met zonne-energie; - 310.004 m3 gas bespaard; - 4 procent gasreductie behaald; - 67.702 kWh extra bespaard door isolatie. De doelstelling om circa 200 woningen toe te voegen aan de groene woningvoorraad is niet gelukt. Het investeren in woningen bij mutatie is pas in de tweede helft van het verslagjaar opgepakt en de pilot Duurzaamheid is nog niet van start gegaan omdat de voorbereidingen meer tijd vergden. Bewustwording Het laten uitvoeren van energiebeperkende maatregelen tijdens onderhoudswerkzaamheden is een vrijwillige keuze van de huurder. Zowel de huurder als SallandWonen heeft voordeel bij deze maatregelen. Deze voordelen zijn alleen niet altijd bekend bij de huurder. Om hiervoor meer aandacht te krijgen, hebben wij in het verslagjaar de volgende initiatieven ontwikkeld: Pilot Duurzaamheid Er zijn twee pilotprojecten gestart, één in Nieuw Heeten en één in Broekland. Voor de bewoners van de betreffende woningen zijn informatieavonden georganiseerd waar de bewoners informatie hebben gekregen over de te verwachten besparing op het gasverbruik, over de huurverhoging en over de uitvoering van de werkzaamheden. We hebben de Woonbond gevraagd om een beoordeling van onze plannen en een berekening van de te verwachten besparing. Dat hebben we gedaan als een waarborg voor onze huurders dat onze plannen realistisch berekend zijn. De informatieavonden zijn in een goede sfeer verlopen en de verstrekte informatie is duidelijk overgekomen. Gegevens over deelname van de huurders aan het project worden begin 2013 bekend. Uitgifte van Energie Prestatie Adviezen (EPA-certificaten) Bij mutatie controleren we de woning op de gehanteerde gegevens waarop het energielabel is gebaseerd. Waar nodig actualiseren we het label. Heeft de woning nog geen groen label dan waarderen we deze bij mutatie op door de buitenschil te isoleren. In het verslagjaar zijn 23 gemuteerde woningen opgewaardeerd naar een groen label. Nieuwe huurders ontvangen bij het tekenen van de huurovereenkomst het EPA-certificaat. Het afgeven van het certificaat bij mutatie heeft nog niet tot verzoeken geleid om de woning nog energiezuiniger te maken. Het Groene Huis Ter promotie van onze inzet op energie en duurzaamheid hebben we Het Groene Huis (Monumentstraat 54 in Raalte) ingericht als voorbeeldwoning voor bewoners die geïnteresseerd zijn in energiebesparing. Om aandacht voor dit initiatief te blijven houden, is correspondentiemateriaal van SallandWonen voorzien van een sticker die klanten attent maakt op de woning. In 2012 was het Groene Huis op afspraak te bezoeken. Hiervan is geen gebruik gemaakt. De gemeente Raalte heeft belangstelling getoond voor de woning als vestiging voor het nog in te richten energieloket. Deze vraag loopt nog. Duurzame organisatie Naast het verduurzamen van ons woningbezit wil SallandWonen duurzaamheid integraal doorvoeren in de organisatie. Om dit onderwerp op de agenda te krijgen heeft in 2012 de themabijeenkomst Duurzame organisatie plaatsgevonden. SallandWonen onderneemt al veel op het gebied van duurzaamheid, maar niet alle acties zijn organisatiebreed bekend of worden herkend als duurzaamheidinitiatief. Besloten is om een integrale visie voor duurzaamheid te ontwikkelen en een activiteitenplan. In 2013 werken we dit verder uit. Toepassen innovaties SallandWonen wil op het gebied van energiebesparing een voortrekkersrol vervullen. Waar mogelijk passen we bij nieuwbouwprojecten een innovatieve vorm van energiebesparing toe. Het gaat om: - Houtgestookte verwarmingsinstallatie voor complexverwarming: de appartementen in het plan Noorder Koeslag in Wijhe, woonveld A, krijgen samen met het zwembad warmte via deze installatie. - Houtgestookte pelletkachel bij Infocentrum IJssel-Den Nul. - Warmte-koudeopslag met gesloten bronnen: in het project Schuilenburg in Raalte passen we dit systeem toe. - Warmtelevering via een luchtwarmtepomp: dit systeem werken we uit in het project Sallandse Poort Oost in Raalte. - Ontwikkeling van aardehuizen: de vereniging Aardehuis Oost Nederland ontwikkelt in Olst 23 aardehuizen met een gemeenschapsruimte en bezoekerscentrum. Het gaat om een innovatief project gericht op milieubewust en duurzaam bouwen en wonen. SallandWonen neemt na realisatie drie huurwoningen af van de vereniging. In 2012 is gestart met de bouw van de huurwoningen.

32

- Salland II: realisatie van een energieneutrale en een energieleverende woning. Beide dienen als voorbeeldwoning en zijn in aanbouw. - Passief-Huis-Principe: bij het nieuwbouwcomplex aan de Julianalaan in Wijhe zijn extra isolerende maatregelen en een uitgebreid verwarmings- en ventilatiesysteem toegepast en is het gebouw zodanig gepositioneerd dat een optimale energiezuinigheid is gerealiseerd. - Bij projecten met algemene voorzieningen plaatsen we zo mogelijk zonnepanelen ter dekking van het electraverbruik van de algemene voorzieningen. Onze voorraad Op 31 december 2012 telt het woningbezit van SallandWonen 5.510 wooneenheden, waarvan 5.192 zelfstandige woningen, 258 onzelfstandige wooneenheden en 60 huurwoningen die te koop staan. Ons woningbezit bestaat vooral uit eengezinswoningen. De kwaliteit van de woningen is goed, maar is nog beter af te stemmen op de wens van onze (toekomstige) huurders. We denken daarbij aan eigentijdser, meer comfort, energiezuiniger en met de mogelijkheid van eigen keuzes. In onze nieuwbouw realiseren wij dat al. In de bestaande bouw zijn de mogelijkheden beperkt. Dat is dan ook de reden dat wij oud bezit gedeeltelijk (willen) afstoten. De vrijkomende middelen kunnen wij investeren in producten waarnaar nu en in de toekomst vraag is. Bovendien geeft het afstoten van bestaand bezit huurders en andere geïnteresseerden de kans om relatief goedkoop een woning te kopen. Het aandeel meerpersoonshuishoudens neemt eerder af dan toe en veel woningzoekenden wonen liever in of dicht in de buurt van voorzieningen. Die gegevens nemen wij mee in onze plannen voor de toekomst.

Woningbezit naar huurprijsklasse

1% 11%

10%

Goedkoop (tot € 366,37) Betaalbaar (€ 366,37 tot € 561,98) Middelduur (€ 561,98 tot € 664,66)

78% Duur (vanaf 664,66)

Naast de 5.510 wooneenheden bezit SallandWonen op 31 december 2012 155 andere verhuureenheden, zoals bedrijfsruimten, garages, kinderopvang en kulturhusen. Al ons bezit staat binnen het statutaire werkgebied van SallandWonen, de regio IJsselVecht en in het bijzonder in de gemeente Raalte en de gemeente Olst-Wijhe. Mensen laten wonen Strategisch voorraadbeleid neemt een belangrijke plaats in binnen SallandWonen. Wij ontwikkelen, bouwen, kopen, verhuren en verkopen woningen. Het financiële rendement dat wij realiseren, zetten wij in voor het financieren van onze maatschappelijke functie: mensen laten wonen. Wij zetten in op betaalbare huurwoningen, het vitaliseren van wijken en goede nieuwbouwhuurwoningen. Om mensen ook in de toekomst goed te kunnen huisvesten, kijken en luisteren wij naar wat er in de omgeving gebeurt en vertalen dit naar de toekomst.

33

Strategisch Voorraad Beleid Ons strategisch voorraad beleid hebben wij vertaald in doelen die wij gedurende de periode 2010-2020 willen realiseren. In de tabel staat de voortgang van deze doelen. Voortgang doelen strategisch voorraad beleid Thema Doelstelling Portefeuillesamenstelling Omvang woningportefeuille 5.300 woningen ≥ 3.260 Raalte ≥ 1.710 Olst-Wijhe Kernvoorraad 75 procent van de voorraad huurprijs < 554,76 euro ≥ 2.750 Raalte ≥ 1.350 Olst-Wijhe 75 procent van de nieuwbouwwoningen in de huursector huurprijs < 548 euro Percentage 33 procent seniorenhuisvesting2 Verkopen huurwoningen 2011: 34 woningen 2012: 43 woningen Dynamiek portefeuille Vernieuwing 2 procent per jaar Nieuwbouw

Leefbaarheid Leefbaarheidsbarometer Kwaliteit Renovatie woningen

Gerealiseerd in 2011

Gerealiseerd in 2012

5.227 Raalte: 3.544 Olst-Wijhe: 1.683 93 procent Raalte: 3.331 Olst-Wijhe: 1.538 63 procent

5.2521 Raalte: 3.496 Olst-Wijhe: 1.756 91 procent Raalte: 3.234 Olst-Wijhe: 1.523 31 procent

22 procent

23 procent

40 27 <1 procent

3,4 procent

Koop Huur

37 32

263 118

>95 procent wijken met bezit een zeer tot uiterst positieve score

93 procent

93 procent

Minimaal energielabel C

100 procent Wiederhorsten: 89 procent B Blekkerhoek: pm

100 procent

Ontwikkeling woningbezit Doelstelling van ons nieuwbouw- en verkoopbeleid is om blijvend te werken aan de samenstelling van onze woningportefeuille. Door toevoeging van nieuwe woningen en gedeeltelijke verkoop en sloop van bestaande woningen werken wij aan verjonging van ons woningbestand. Ook zorgen wij zo voor meer differentiatie in onze portefeuille. In het verslagjaar hebben wij 118 nieuwbouwhuurwoningen toegevoegd aan ons woningbezit. Daarnaast hebben wij 27 huurwoningen verkocht en 60 huurwoningen gesloopt. De indeling van het bezit (exclusief bedrijfsonroerend goed en maatschappelijk vastgoed) naar woningtype is per 31 december 2012 : Woningbezit naar type eengezinswoningen

0% 14%

0%

nul treden eengezinswoningen

9%

woonwagens

10% 66%

appartementen met lift appartementen zonder lift Aanleun- of zorgwoning

1

De omvang van de portefeuille is gebaseerd op 5.192 zelfstandige huurwoningen en 60 huurwoningen die te koop staan. 2 Bedoeld wordt het percentage van het bezit dat qua type geschikt is voor de doelgroep senioren en waarbij de doelgroep senioren wat betreft doelgroeplabeling niet wordt uitgesloten. 3 Binnen de TI zijn tien nieuwbouw koopwoningen opgeleverd. Daarnaast zijn binnen de nevenstructuur van SallandWonen bij het project Kiezebos III in Heino zestien nieuwbouw koopwoningen opgeleverd.

34

We zien een verschuiving qua types. Het aantal eengezinswoningen neemt af, het aantal nultredenwoningen en appartementen met lift neemt toe.

De verdeling van de woningportefeuille naar doelgroep is per 31 december 2012: Woningbezit naar doelgroep een- en tweepersoonshuishoudens

1% 5% 1% 16%

meerpersoonshuishoudens

12%

jongeren tot 23 jaar

3%

senioren starters

63%

zorgvragers overig

Het aantal woningen voor meerpersoonhuishoudens neemt af tegen een gelijkwaardige toename van het aantal woningen voor een- en tweepersoonshuishoudens. Nieuwbouw in de wacht Begin 2012 was de potentiële nieuwbouwcapaciteit van SallandWonen ongeveer 650 woningen voor de komende jaren, waarvan 535 in de huursector.Bij het opstellen van het ondernemingsplan hebben we besloten het accent van nieuwbouw te verleggen naar investeringen in bestaand bezit en duurzaamheid. Dit betekent dat wij ons de komende jaren focussen op het afronden van lopende nieuwbouwprojecten en investeren in de duurzaamheid van het bestaande bezit. Aanbestedingsbeleid SallandWonen verstrekt jaarlijks een groot aantal opdrachten aan derden. Dit zijn opdrachten voor werken, leveringen en diensten. Voor een goede prijs/kwaliteitverhouding en transparantie van het inkoopproces is het zinvol om opdrachten aan te besteden. Onder aanbesteden verstaan we dat we bij verschillende bedrijven offertes aanvragen om de concurrentie te bevorderen. Aanbesteden draagt bij aan integriteit, doelmatigheid, transparantie en kostenbeheersing. Tijdelijke regeling Sinds 1 januari 2011 zijn woningcorporaties verplicht hun maatschappelijk vastgoed aan te besteden. Deze verplichting vloeit voort uit een ministeriële regeling (de tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting (DAEB), verder tijdelijke regeling), waarmee Nederland (deels) invulling heeft gegeven aan een besluit (15 december 2009) van de Europese Commissie over staatssteun aan woningcorporaties. In deze tijdelijke regeling is bepaald dat woningcorporaties aanbestedingsplichtig zijn voor het laten bouwen van en het treffen van voorzieningen aan gebouwen (zoals onderhoud) en hun ‘onroerende en infrastructurele aanhorigheden’ voor zover het om maatschappelijk vastgoed gaat dat ligt in of in de directie nabijheid van wijken met sociale woningbouw. Het maatschappelijk

vastgoed moet dus een op die wijk gerichte functie hebben en daadwerkelijk een maatschappelijk doel beogen doordat het aan niet-gouvernementele organisaties of openbare instellingen is verhuurd. De bouw en het onderhoud ten behoeve van deze instellingen komt voor DAEB steun in aanmerking. Woningcorporaties hebben de keuze tussen openbare en onderhandse aanbesteding. Bij onderhandse aanbesteding wordt bedoeld ‘meervoudig onderhands’ (dus meerdere offertes). Bij de bouw van maatschappelijk vastgoed waarbij de raming boven de Europese drempelwaarde ligt (voor werken 4,845 miljoen euro exclusief omzetbelasting en voor diensten/leveringen 0,193 miljoen), zal er zelfs Europees moeten worden aanbesteed. Over 2012 was SallandWonen volgens de tijdelijke regeling aanbestedingsplichtig. Aanbestedingsplicht SallandWonen conform tijdelijke regeling 2012 Opdrachten tot 4,845 miljoen euro (exclusief omzetbelasting) Aanbesteding volgens de richtlijn Veenhorst in Mariënheem 2004/18/EG van de Europese Commissie Niet openbaar of onderhands Kulturhus Raalte aanbestede projecten

Opdrachten vanaf 4,845 miljoen euro (exclusief omzetbelasting) -

-

Beleid SallandWonen Naast de tijdelijke regeling hanteert SallandWonen een aanbestedingsbeleid waarbij we projecten die meer kosten dan 50 duizend euro aanbesteden. We wijken alleen af van dit beleid als daarvoor een goede motivatie is. Het project Veenhorst in Mariënheem is conform intern beleid aanbesteed. Voor het project Kulturhus Raalte is gemotiveerd afgeweken.

35

Projecten in 2012 Gerealiseerde projecten In het verslagjaar hebben wij 6 nieuwbouwprojecten opgeleverd. Daarmee hebben we 118 huurwoningen (waarvan 13 turnkey) toegevoegd aan ons bezit. Daarnaast zijn 2 complexen met huurwoningen verbouwd, 4 woningen gerenoveerd en 2 maatschappelijke voorzieningen aangepast. Gerealiseerde projecten in 2012 Project Projectplan Noorderkoeslag A in Realisatie van 48 appartementen Wijhe voor woningzoekenden met een zorgvraag in uitbreidingswijk Noorderkoeslag B in Wijhe Noorderkoeslag D in Wijhe Noorderkoeslag E in Wijhe Noorderkoeslag G in Wijhe Julianalaan in Wijhe

Kiezebos III in Heino

Kulturhus Raalte Paasweide in Wijhe Wiederhorsten in Wijhe Nieuwendijk 2-4 in Wijhe Veenhorst in Marienheem

Realisatie van zes koop- en zes huurwoningen in uitbreidingswijk Realisatie van twee vrijstaande koopwoningen in uitbreidingswijk Realisatie van twee twee-ondereen-kapwoningen en uitgifte van elf vrije kavels in uitbreidingswijk Turnkey afname van dertien eengezinswoningen Realisatie van twintig appartementen voor senioren via vervangende nieuwbouw Realisatie van 23 huurwoningen en 7 appartementen voor zorg via het concept van klantgericht bouwen in uitbreidingswijk Aanpassen kulturhusconcept Splitsen complex voor meerdere doelgroepen Renovatie van vier huurwoningen Verbouw strategische aankoop tot twee huurwoningen Verbouw gemeenschappelijke ruimte tot bakkerij annex winkel voor dagbesteding

Maatschappelijk rendement Realiseren van een aantrekkelijke woonwijk voor diverse doelgroepen Onderdeel van een woonzorgarrangement voor cliënten van een zorginstelling die naast wonen en zorg dagbesteding krijgen aangeboden in Den Nul Realiseren van een aantrekkelijke woonwijk voor diverse doelgroepen Realiseren van een aantrekkelijke woonwijk voor diverse doelgroepen Realiseren van een aantrekkelijke woonwijk voor diverse doelgroepen Realiseren van een aantrekkelijke woonwijk voor diverse doelgroepen Versterken van de kwaliteit van de wijk, verhogen wooncomfort, leefbaarheid en waarde van het eigen woningbezit. Wonen met zorg op afstand wordt mogelijk in de wijk Realiseren van een aantrekkelijke woonwijk voor diverse doelgroepen middels klantgericht bouwen waarbij er zo min mogelijk onderscheid is tussen huurders en kopers Versterken maatschappelijke meerwaarde en borgen exploitatie Versterken verhuurbaarheid complex Huurwoningen met groen energielabel beschikbaar gekomen. Aankoop voor ontwikkeling plan Wijhezicht. Op A-locatie twee huurwoningen voor de primaire doelgroep. Versterken voorzieningenniveau Mariënheem en realiseren van dagbesteding.

Julianalaan in Wijhe De Amaliastate aan de Julianalaan is op 8 december 2012 opengesteld voor publiek. In totaal zijn zestien woningen gesloopt om plaats te maken voor twintig appartementen. Deze waren bij de oplevering van het pand allemaal verhuurd. De bewoners én omwonenden zijn bijzonder blij met de uitstraling van het gebouw en de bewoners met de lage woonlasten. De woningen zijn namelijk gebouwd volgens het zogenaamde Passief-Huis-Principe. Dankzij extra isolerende maatregelen, een uitgebreid verwarmings- en ventilatiesysteem en een goede positionering van het gebouw is een optimale energiezuinigheid gerealiseerd.

36

Projecten in aanbouw Wij zijn gestart met de bouw van acht projecten. In 2013 gaan we 250 huurwoningen en een dienstencentrum toevoegen aan ons bezit. Daarnaast leveren we elf verkoopwoningen (twee in Salland II en negen in Blekkerhoek, beide in Raalte) op. Deze woningen staan in de verkoop. Projecten in aanbouw in 2012 Project Projectplan Blekkerhoek in Raalte Realisatie van 69 woningen, 60 huur en 9 koop in de Rozenstraat en Tulpenstraat Schuilenburg in Raalte Realisatie van 80 huurappartementen en 6 huiskamers in samenwerking met zorgpartijen en 16 huurappartementen voor de vrije verhuur De Haere in Heino Realiseren van 36 seniorenwoningen op centrumlocatie Zonnekamp in Olst Realisatie van 3 aardehuizen bestemd voor de verhuur Sallandse Poort in Realisatie van 24 appartementen Raalte en 2 huiskamers in samenwerking met Dimence en RIBW en 24 appartementen voor reguliere verhuur Salland II in Raalte 2 duurzame woningen

Maatschappelijk rendement Herstructurering van wijk ter bevordering van leefbaarheid. Realiseren van een aantrekkelijke woonwijk voor diverse doelgroepen, bijdrage leveren aan het woonservicegebied Raalte-Noord

Herstructurering, inbreiding van wijk, bijdrage leveren aan langer zelfstandig wonen van ouderen Een bijdrage leveren aan innovatie gericht op milieubewust en duurzaam bouwen en wonen Realiseren van een aantrekkelijke woonwijk voor diverse doelgroepen; onderdeel van de opbouw van de nieuwbouwwijk is een entree van hoogbouw met daarachter een woonwijk waarvan dit complex de entree vormt Ervaring opdoen met het realiseren van een energieneutrale en een energieleverende woning

Blekkerhoek in Raalte In deze herstructureringswijk zijn sinds 2008 in 370 huurwoningen investeringen gedaan in duurzaamheid en grootonderhoud. Daarnaast zijn door sloop en vervangende nieuwbouw twintig nieuwbouwappartementen, vijf seniorenwoningen en zes multifunctionele woningen gerealiseerd. Resteert nog de realisatie van 69 woningen in de Rozenstraat en de Tulpenstraat. In 2012 zijn hier 58 woningen gesloopt en is een start gemaakt met de vervangende nieuwbouw. De werkzaamheden rond het Politiekeurmerk Veilige Wijk zijn in uitvoering. Conform de planning ronden we deze projecten in 2013 af. Schuilenburg in Raalte Binnen dit project realiseren we drie woongebouwen in het uitbreidingsgebied in Raalte-Noord. In samenwerking met stichting De Parabool, Zorggroep Raalte en Stichting Wooninitiatief Raalte (WI-RA) ontwikkelen we verspreid over twee complexen tachtig appartementen, zes huiskamers en 500 m2 maatschappelijke ruimte. Daarnaast bouwen we een complex van zestien wooneenheden voor reguliere verhuur. Op de begane grond komt een dienstencentrum voor zowel de bewoners van de appartementen als de bewoners van de wijk. Hiermee geven we invulling aan de gezamenlijke wens van de gemeente Raalte, Zorggroep Raalte en SallandWonen om in Raalte-Noord rond dit nieuwbouwcomplex een woonservicegebied te ontwikkelen. Het dienstencentrum maakt kans op subsidies voor woonservicegebieden. Samen met de zorgpartijen, Landstede Welzijn en buurtbewoners krijgt de invulling van het dienstencentrum vorm. Met een Open Huis in december 2012 is dit complex gepresenteerd aan omwonenden en belangstellenden om hen kennis te laten maken met dit complex en de wijkgerelateerde mogelijkheden. De bouw van dit complex is in 2012 van start gegaan. De oplevering is in 2013.

Projecten in voorbereiding In het verslagjaar hadden we diverse projecten in voorbereiding. Park Wijhezicht in Wijhe Binnen de prestatieafspraken met de gemeente Olst-Wijhe heeft SallandWonen afspraken gemaakt over het herontwikkelen van het eigen bezit aan Wijhezicht en het voormalige gemeentehuis in Wijhe. Onderdeel van de afspraken is om huurders de kans te geven om (opnieuw) op deze mooie locatie te wonen. SallandWonen realiseert op deze locatie huurappartementen, levensloopbestendige woningen (huur en koop), patiowoningen en rijtjeswoningen. Daarnaast willen wij kavels verkopen. Alle huurwoningen zijn zogenaamde nultredenwoningen. Wij verhuren ze onder de huurtoeslaggrens. In 2012 zijn de plannen ontwikkeld en voorbereidingen getroffen. Volgens planning starten de bouwwerkzaamheden in 2013. Naast dit project zijn wij in 2012 gestart met de voorbereiding van het groot onderhoud van huurwoningen in de wijken Olykampen en De Wieken en de verbouw van woonzorgcomplex Swaenewoerd in Raalte. Ook is de voorbereiding van de verbouw van het voormalige gemeentehuis in Olst van start gegaan.

37

Grondposities SallandWonen heeft stukken grond in haar bezit voor ontwikkeling. De gronden voor de projecten Schuilenburg en Sallandse Poort in Raalte zijn volop in ontwikkeling en zullen zoals gepland gereed zijn in 2013. Binnen het project Noorder Koeslag in Wijhe bezitten wij gronden die actief in de verkoop staan als bouwkavel. In voorbereiding is de ontwikkeling van gronden in het uitbreidingsplan Sallandse Poort in Raalte, inbreidingslocatie Wijhezicht in Wijhe en rond de strategische aankopen voormalige bibliotheek in Raalte aan de Westdorplaan en voormalig gemeentehuis in Olst. SallandWonen is eigenaar van het voormalig gemeentehuis in Heino en gronden rond de werkplaats in Olst. Voor beide locaties waren plannen ontwikkeld die financieel niet haalbaar bleken. Momenteel zijn er geen concrete plannen voor deze locaties. Daarnaast hebben wij in het verleden zes strategische aankopen gedaan ten behoeve van diverse planontwikkelingen. Deze aankopen maken geen onderdeel uit van de definitieve planontwikkelingen en worden verkocht.

Projecten exit SallandWonen heeft in het verslagjaar besloten de realisatie van twaalf grondgebonden huurwoningen in Raalte uit te stellen en af te zien van de ontwikkeling van: - Project Douma Deuren in Raalte: de planinvulling is voor SallandWonen in de huidige marktontwikkelingen niet aantrekkelijk; - Zonnekamp Oost in Olst: het lukt niet om tot overeenstemming te komen met de gemeente Olst-Wijhe; - De Wieken in Raalte: besloten is af te zien van particpatie in planvorming door projectontwikkelaar VOF ReJa; - Strohuizen in Olst: besloten is over een jaar het plan opnieuw te beoordelen in verband met interne capaciteit; - Dorpshuis Lierderholthuis: besloten is niet deel te nemen aan realisatie van het dorpshuis. Wel nemen wij deel aan het onderzoek naar houtgestookte cv-installaties voor onze huurwoningen in Lierderholthuis. Onderhoud Een belangrijk onderdeel van onze dagelijkse werkzaamheden is het onderhouden van onze woningen. SallandWonen staat voor kwalitatief goed onderhouden woningen die energiezuinig en betaalbaar zijn. Dagelijks handelen wij gemiddeld negentien reparatieverzoeken af. Daarnaast investeren wij bij mutatie in de woningen en voeren planmatig onderhoud uit. Wij proberen zoveel mogelijk in overleg met onze huurders te investeren. Het accent ligt bij de investeringen op duurzaamheid en comfort.

Onderhoud in cijfers Dagelijks onderhoud Mutatieonderhoud Planmatig onderhoud

6.977 werkopdrachten 420 mutaties 1.000 woningen

Uitgaven over 2012 1.478.748 761.745 3.756.051

Comfort SallandWonen wil graag het wooncomfort van haar huurders verbeteren of aan verbetering meewerken. We hebben besloten een aantal verbeteringen aan te bieden tegen een huurverhoging. Wil een huurder een andere verbetering, dan kan dat tegen contante betaling. Ook kan de huurder de verbetering zelf uitvoeren via ons ZAV-beleid (zelf aangebrachte veranderingen). In 2012 hebben we 185 aanvragen voor geriefverbeteringen tegen huurverhoging in behandeling genomen, waaronder het verzoek om voorzieningen te treffen die voorheen vergoed werden vanuit de WMO, maar nu voor rekening van de burger komen.

38

1 2 3 4

39

Spouwisolatie Nieuwbouw Aardehuizen in Olst Nieuwbouwappartementen Noorderkoeslag in Wijhe Groot onderhoud Wiederhorsten in Wijhe

Overzicht realisatie van doelen Vitale kernen Doel Doelstelling 2012 Leefbaarheid Ontwikkelen Formuleren contouren maatschappelijk maatschappelijk bestemmingsplannen bestemmingsplan

Opstarten overleg stakeholders en huurders

Behouden van jongeren voor de kernen

Regie bij huurder

Prestatie

Vervolgstap 2013

Er is een eerste verkenning geweest met meest betrokkenen binnen SallandWonen, waarna er binnen het MT verder over gesproken is; onder invloed van actuele politieke ontwikkelingen over de rol van corporaties bij maatschappelijk vastgoed is herbezinning op dit thema opportuun Terugkoppeling ondernemingsplan tijdens algemeen stakeholdersoverleg Conceptnotitie gereed hoe structureel vorm te geven aan het overleg met stakeholders

Nader uitwerken als kapstok voor enerzijds participatie van huurders en woningzoekenden en anderzijds voor relatie met stakeholders.

Initiatieven gericht op ‘wonen, werken en leren’ met als doel het bevorderen van maatschappelijke deelname en bewustwording van betaalbaar wonen en duurzaamheid

Praktijkervaring Carmel College Salland in Raalte

Leefbaarheidsbeleid vaststellen en uitdragen naar de huurders Voortzetting tuinenbeleid, met accentverlegging naar het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid.

Aangehouden in afwachting van leefbaarheidsbeleid

Huurders betrekken bij leefbaarheid

Ontwikkelen van leefbaarheidsbeleid

Op peil houden van voorzieningen in de buurten, wijken en dorpen

Oplevering bakkerij annex winkel voor dagbesteding in het complex De Veenhorst in Mariënheem Verbouwen bestaand Kulturhus Raalte

Voorstel voor omlabeling van woningen tot starterswoningen in de kleine kernen uitgewerkt

2.200 huurders aangeschreven De Oude Molenstraat in Raalte heeft de tuinenactie Mooiste straat van Salland gewonnen Tuinenbeleid toegelicht aan leden huurdersvereniging Eerste stap gezet in 2012, vervolg in 2013

Beleid voor structureel overleg met stakeholders vaststellen Plan van aanpak voor nieuwe invulling van het huidige participatiebeleid Voortzetting van projecten met Carmel College Concreet omlabelen van woningen voor starters in de kleine kernen In afwachting van leefbaarheidsbeleid In gesprek met huurders over het tuinenbeleid

Duidelijk hebben waar SallandWonen voor staat op het gebied van leefbaarheid

Gerealiseerd

Kulturhus Raalte opgeleverd conform nieuw concept

Invulling geven aan eerste verdieping Kulturhus Raalte

Officiële opening Infocentrum IJssel Den Nul Wonen en Zorg Zorgprojecten in uitvoering

40

Noorder Koeslag in Wijhe in samenwerking met J.P. van den Bentstichting Schuilenburg in Raalte in samenwerking met Zorggroep Raalte, De Parabool en WIRA Sallandse Poort in Raalte in samenwerking met Dimence en RIBW

Opgeleverd

In uitvoering

Oplevering in 2013

In uitvoering

Oplevering in 2013

Vitale kernen Het is onze missie om een goed en duurzaam woonmilieu te bieden aan diverse doelgroepen die samen zorgen voor vitale leefgemeenschappen. Hiervoor ontwikkelen wij verschillende initiatieven, waarbij wij de samenwerking zoeken met andere partijen. Dit kunnen huurders, omwonenden, gemeenten, zorgpartijen, welzijnsorganisaties en andere partners zijn. Een leefbare woonomgeving maak je tenslotte niet alleen. SallandWonen zet zich in voor het op peil houden en het versterken van het voorzieningenniveau. Door de politieke en economische ontwikkelingen is dat niet meer zo vanzelfsprekend. Wij zien voor onszelf als primaire rol het ontwikkelen en beheren van woningcomplexen. Voorwaarde voor het investeren in voorzieningen is dat deze bijdragen aan de taakvelden die wij als toegelaten instelling hebben. Voorzieningen Infocentrum IJssel Den Nul Het in 2011 gerealiseerde Infocentrum IJssel Den Nul is onder toeziend oog van prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven in 2012 officieel geopend. In het Infocentrum komt informatie over natuur, water en cultuurhistorie bijeen. Bezoekers kunnen dit ontdekken en beleven in de expositieruimte, onderzoeken en knutselen in het seizoenslab en beleven in het gebied rondom het gebouw. SallandWonen is eigenaar en beheerder van het complex. Voor SallandWonen betekent het infocentrum een kans om aan de leefbaarheid in Den Nul en omgeving een impuls te geven. Daarnaast biedt dit centrum de mogelijkheid voor dagbesteding aan cliënten van de J.P. van den Bentstichting die wonen in een complex van SallandWonen en kunnen huurders hier vrijwilligerswerk doen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties heeft ons gevraagd om onze participatie in dit project te motiveren. Gezien de bijdrage die het infocentrum levert aan zowel de leefbaarheid in Den Nul als aan het woon-zorgarrangement voor de huurders van één van onze wooncomplexen, ziet het ministerie de realisatie en verhuur van het infocentrum als passend binnen ons werkdomein. Gedurende het verslagjaar is het centrum dagelijks toegankelijk geweest voor bezoek. Ruim 27.000 bezoekers hebben het infocentrum bezocht. Overdag wordt het operationeel beheer uitgevoerd door 17 enthousiaste medewerkers die begeleiding ontvangen van de J.P. van den Bentstichting. De locatie wordt veel bezocht door families die gebruik maken van de horeca. De verhuur van ruimten blijft achter, mede doordat er ’s avonds geen horeca is. In 2013 wordt het accent meer gelegd op de ontvangst van groepen en het uitbreiden van de dagfunctie. Bakkerij en winkel in Mariënheem Op 3 oktober 2012 is de bakkerij met winkel in het complex De Veenhorst in Mariënheem officieel geopend. Met deze opening is de transformatie van het woongebouw tot een voorzieningengebouw met wonen voor verschillende doelgroepen afgerond. In februari van het verslagjaar werd het startschot gegeven voor de verbouwing. Bij die gelegenheid zijn door De Parabool driehonderd boterkoeken gebakken en uitgedeeld in de bebouwde kom van Mariënheem. Dit om alvast een voorproefje te geven van wat er in de bakkerij te krijgen is. Niet alleen is het voorzieningenniveau met de bakkerij in Mariënheem versterkt, ook hebben cliënten van De Parabool een uitdagende werkplek voor dagbesteding gekregen. Het project kwam tot stand in overleg met Plaatselijk Belang Mariënheem en is een groot succes. Kulturhus Raalte In haar ambitie om voor het Kulturhus Raalte de maatschappelijke bestemming te behouden op basis van een verantwoorde exploitatie, besloot SallandWonen in 2011 te onderzoeken welke veranderscenario’s mogelijk waren om het Kulturhus een nieuwe impuls te geven. Daarbij speelde dat Bibliotheek Raalte, de grootste huurder, fors moest bezuinigen van haar subsidiegever, de gemeente Raalte. Waar zij voorheen beschikte over nevenvestigingen wilde zij naar één centrale vestiging in Raalte op een goed bereikbare plek. Door intensief overleg en samenwerking met alle participanten in het Kulturhus is het gelukt vorm te geven aan het nieuwe concept. Na een fikse verbouwing is de bibliotheek nu te vinden op de begane grond van het Kulturhus, samen met De Parabool, de Wereldwinkel en Landstede. Muziekschool Poprockfactory heeft een plek gevonden in de kelderruimte. De begane grond van het Kulturhus is nu een gezellig inloopcentrum en een prettige ontmoetingsplek. De metamorfose was klaar in de herfst van 2012, de officiële opening vond plaats op 10 oktober. Om invulling te geven aan de ruimte die de bibliotheek achterliet op de eerste verdieping is in juli 2012 een samenwerkingstraject gestart met de partijen die nu ruimte huren in de Schakel aan Marktstraat 65 in Raalte. Het is de bedoeling dat zij in de zomer van 2013 naar het Kulturhus verhuizen zodat de maatschappelijke organisaties daar bij elkaar gehuisvest zijn. Voor de ruimte die daarnaast nog vrij is in het Kulturhuswordt gewerkt aan een modern en professioneel concept voor het aanbieden van flexwerk-, kantoor- en vergaderfaciliteiten. Naar verwachting wordt ook hiermee in de 2e helft van 2013 gestart. Maatschappelijk betrokken SallandWonen investeert in Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO). Dit doen we in verschillende vormen: door financiële steun aan de lokale samenleving of door de inzet van de vier m’s: mensen, middelen, massa en media. Een goed voorbeeld hiervan is onze deelname aan de Meet & Match, Beursvloer4 en de NL-Doet-dag.

4

Meet & Match en de Beursvloer zijn lokale evenementen waar maatschappelijke behoeften worden verhandeld: vraag en aanbod van vrijwilligerswerk in de breedste zin van het woord.

41

Samen Doen SallandWonen maakt deel uit van het platform Samen Doen in Olst-Wijhe. Het platform Samen Doen heeft als voornaamste doel de samenwerking en de verbondenheid tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties in Olst-Wijhe te vergroten. Samen Doen is een initiatief van de gemeente Olst-Wijhe, Abbott, Rabobank Salland, Stichting Kulturhus Olst-Wijhe en SallandWonen. SallandWonen stelt, net als de gemeente en Rabobank, een medewerker beschikbaar. Deze adviseren en inspireren verenigingen en bedrijven over hoe zij voordeel kunnen halen uit MBO. Zij brengen vraag en aanbod bij elkaar door workshops en de Meet & Match te organiseren. Alle betrokken partijen hebben er voordeel van. Zo dragen we samen bij aan een hechtere samenleving in Olst-Wijhe. Sponsoring SallandWonen sponsort jaarlijks een beperkt aantal activiteiten. In ons sponsorbeleid ligt vast waaraan verzoeken moeten voldoen. Voorwaarde is dat de activiteit toegankelijk moet zijn voor een breed publiek, met voorkeur voor onze huurders, en dat het moet bijdragen aan het positieve imago van SallandWonen. De activiteit moet bovendien plaatsvinden in ons werkgebied. In het verleden zijn wij een aantal langdurige overeenkomsten aangegaan. In 2012 hebben wij besloten minder algemene activiteiten te sponsoren. Wij verleggen het accent naar die activiteiten waaraan onze huurders gratis of tegen een lage(re) vergoeding kunnen deelnemen en waarbij de activiteit een bijdrage levert aan de leefbaarheid in ons werkgebied. In 2012 is SallandWonen benaderd om de Leontien Ladies Ride in Raalte te sponsoren. Wij zagen dit als een kans om potentiële woningzoekenden kennis te laten maken met Salland en hebben om die reden geparticipeerd met een bijdrage van 5.000 euro. Achteraf hebben wij geconcludeerd dat dit evenement met zijn commerciële aanpak niet het geschikte podium is voor SallandWonen. In goed overleg met de organsatie is besloten af te zien van verdere sponsoring. Naast dit sportevenement hebben wij de Sallandse Wandelvierdaagse en de Halve Marathon in Raalte en de Appelloop in Olst gesponsord voor ruim 3.000 euro. Gedurende het verslagjaar heeft SallandWonen drie plaatselijke feesten gesponsord voor bijna 1.200 euro. Daarnaast hebben wij cultuur gepromoot door 300 huurders vrije toegangskaarten aan te bieden voor het SallandFestival, ruim 350 huurders met korting naar het theater in Olst en Wijhe te laten gaan en 15 kortingsbonnen beschikbaar te stellen voor het Podium in Heino. De sponsorkosten hiervoor zijn ruim 7.000 euro geweest. Ook hebben we door het plaatsen van een advertentie en/of een redactionele bijdrage diverse publicaties gesponsord. De kosten hiervoor bedroegen bijna 2.700 euro. Daarnaast zijn diverse initiatieven ter bevordering van de leefbaarheid gesponsord ter waarde van 400 euro. In het verslagjaar heeft SallandWonen ruim 24.000 euro besteed aan sponsoring. Meet & Match In de gemeente Olst Wijhe is een Meet & Match-dag gehouden waaraan SallandWonen heeft deelgenomen. Wij zijn de volgende matches aangegaan: - Bemiddelen tussen de Imkervereniging en het architectenbureau van het infocentrum IJssel-Den Nul bij het ontwerp voor een bijenstal. Als tegenprestatie houdt de Imkervereniging een presentatie over bijen en bouwen. Deze match is op verzoek van de Imkervereniging uitgesteld. - Het houden van een beauty/verwendag voor cliënten van Overkempe. Als tegenprestatie werden de medewerkers verwend met een high tea. Een zeer geslaagde match. - Het maken van kasten op de zolder van het Kulthurhus in Olst. De tegenprestatie is een optreden van de SPOC-band. De match heeft nog niet plaatsgevonden. Stichting Kulturhus Olst-Wijhe neemt nog contact met ons op over de datum van de match. - Voorjaarsonderhoud aan de Heemtuin in Wijhe. Tegenprestatie was koffie en thee met zelfgebakken koek en taart en een rondleiding door de tuin. Een geslaagde match die voor herhaling vatbaar is. - Schilderen van de gangen van een groepswoning van Overkempe. De tegenprestatie was koffie en thee met koek en streekproducten. Leren en werken SallandWonen wil op zo veel mogelijk manieren haar positie als dorpscorporatie benutten, door het leveren van een bijdrage op de gebieden wonen, zorg, welzijn, leren en werken. In 2012 is een vervolg gegeven aan de samenwerking die in 2011 is aangegaan met het Carmel College Salland, afdeling Praktijkonderwijs in Raalte. Leerlingen krijgen een praktijkgerichte situatie aangeboden, waarin zij hun vaardigheden kunnen oefenen. Dit gebeurt in leegstaande huurwoningen die bestemd zijn voor verkoop. De werkzaamheden betreffen schilderen, behangen, schoonmaken en tuinonderhoud plegen. Daarnaast maakt een groep leerlingen een deel van een woongebouw in Raalte schoon. Bij die samenwerking is ook het schoonmaakbedrijf DJM betrokken. Begin 2012 hebben we de samenwerking geëvalueerd en is besloten beide projecten in ieder geval voort te zetten tot en met het schooljaar 2012-2013. In het voorjaar van 2013 maken we opnieuw de balans op. Uitbreiding van de samenwerking heeft niet plaatsgevonden omdat het Carmel College Salland elders in Raalte in 2012 een vergelijkbaar project is gestart. Qua begeleiding heeft het Carmel College Salland hiermee zijn grens bereikt. Ook in 2012 hebben leerlingen via opleidingsinstituut Fundeon de mogelijkheid gekregen werkervaring op te doen zowel binnen onze organisatie als op de bouwplaats van nieuwbouwprojecten. In de met aannnemers af te sluiten bouwovereenkomsten voor het realiseren van nieuwbouwwoningen, laten we standaard opnemen dat leerlingen onderdeel moeten uitmaken van het medewerkersbestand. Zo hebben leerlingen op de bouwplaatsen Schuilenburg in Raalte, Noorder Koeslag in Wijhe en De Haere in Heino werkervaring opgedaan. In de huidige moeilijke tijden voor de bouw lukt het niet altijd deze afspraak gerealiseerd te krijgen. Bouwondernemingen geven namelijk aan dat dit ten koste gaat van de eigen medewerkers.

42

Dak- en thuislozen onder dak Inwoners van Salland zijn gericht op Zwolle. Dat is ook de reden dat de meeste dak- en thuislozen zich daar bevinden en daar opvang zoeken. Daarom participeren wij in het project De Herberg in Zwolle en ondersteunen dit project financieel. Het project is een initiatief van de Zwolse corporaties en regelt de opvang van dak- en thuislozen. De regiocorporaties, waaronder SallandWonen, hebben zich hierbij aangesloten en in 2010 een overeenkomst ondertekend waarin zij een financiële bijdrage voor de exploitatie van De Herberg toezeggen voor een periode van tien jaar. In 2012 hebben wij bij ontruimingen huurders verwezen naar De Herberg. Eén bewoner heeft hiervan gebruikgemaakt. Er is geen uitstroom geweest vanuit De Herberg naar een woning van SallandWonen. SallandWonen heeft in 2012 in totaal 41.288 euro bijgedragen aan de exploitatie van De Herberg in Zwolle. Dit is 8 procent van de jaarlijkse financiële bijdrage die de negen deelnemende corporaties ten behoeve van de exploitatie van De Herberg ter beschikking stellen. Overlast Het beperken of waar mogelijk voorkomen van overlast is een belangrijke doelstelling van SallandWonen. Door actiever zelf de wijk in te gaan en meer contact te leggen met onze huurders, kunnen wij overlastsituaties ook zelf signaleren en proactief actie ondernemen. Omdat tijdens de informatieterrassen in 2010 en 2011 achterstallig tuinonderhoud als grootste ergernis onder de huurders naar voren kwam, hebben we in 2012 huurders hierop waar nodig persoonlijk aangesproken. Gedurende het verslagjaar heeft dit geleid tot een sterke toename van het aantal meldingen over tuinen. Om onze waardering voor de inzet van onze huurders op dit gebied te belonen, heeft de straat met de mooiste tuinen, de Oude Molenstraat in Raalte, een straatbarbecue gewonnen. In 2013 geven wij een vervolg aan deze actie. Door onze actieve acties in de wijk is het aantal overlastmeldingen in 2012 ten opzichte van 2011 toegenomen. Overzicht overlastmeldingen 2011 Tuinonderhoud Problematisch woongedrag Geluidsoverlast Huisdieren Drank/drugs Vervuiling Overig Totaal

Aantal 116 38 59 13 5 25 16 272

2012 Percentage 43 14 22 5 2 9 6

Aantal 281 132 67 28 7 25 18 558

Percentage 50 24 12 5 1 4 3

Er zijn, vergeleken met 2011, meer klachten binnengekomen over problematisch woongedrag. Veel van deze klachten worden veroorzaakt door zelfstandig wonende huurders met psychische problemen. De meeste huurders ontvangen begeleiding in het zelfstandig wonen van een instelling. Samen met de betrokken instellingen en de gemeenten hebben wij om de tafel gezeten en afspraken gemaakt om het aantal klachten te voorkomen. Door de lijnen met de betrokken instellingen kort te houden, waar nodig huurders door te verwijzen naar begeleiding of de casus in te brengen bij het zorg en veiligheidsoverleg van de desbetreffende gemeente willen wij grip houden op deze vorm van overlast. Buurtbemiddeling Op 2 april 2012 is het project Buurtbemiddeling van start gegaan in de gemeente Olst-Wijhe. SallandWonen is voor dit project de samenwerking aangegaan met de gemeente Olst-Wijhe, politie IJsselland en Raster Welzijn. De financiering van de pilot voor twee jaar wordt door de gemeente en SallandWonen geregeld en bedroeg over het verslagjaar voor SallandWonen 10.000 euro. Een doel van buurtbemiddeling is woonoverlast verminderen en escalaties in de buurt voorkomen door conflicten in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren en zo efficiënt mogelijk aan te pakken. In het verslagjaar zijn zeventien meldingen binnengekomen, waarvan 40 procent via de politie. Een groot deel van de klachten kwam uit Olst. De klachten gingen het vaakst over pesterijen/intimidatie en tuin/grondgeschillen en kwamen in bijna de helft van de gevallen van huishoudens zonder kinderen. De helft van de meldingen had betrekking op een huurder van SallandWonen. Het merendeel van de zaken is positief opgelost, bij vier zaken is dit niet gelukt. In drie situaties is het volledige bemiddelingsproces doorlopen, allen met een positief eindresultaat. Bewoners en leefbaarheid Het maken van een leefbare woonomgeving doe je niet alleen. Het is belangrijk om hiervoor de samenwerking te zoeken met andere partijen. Dit kunnen huurders, omwonenden, gemeenten, zorgpartijen, welzijnsorganisaties en andere partners zijn. Via ons leefbaarheidsbudget en het deelnemen aan buurtschouwen zoeken wij de samenwerking op. In 2012 heeft er intern een discussie plaatsgevonden waarvoor SallandWonen wil staan op het gebied van leefbaarheid. Komend jaar leggen wij onze visie vast in leefbaarheidsbeleid en dragen dit vervolgens uit naar onze huurders. Initiatieven waaraan wij hebben bijgedragen, hebben betrekking op de leefomgeving, participatieactiviteiten en ons samenwerkingsverband met Sport en Cultuur Academie Salland (SCAS). SCAS biedt jongeren binnen het project Fit for Life de mogelijkheid om via sport ‘life skills’ aan te leren. Het gaat dan om vaardigheden als zelfstandigheid, samenwerken, inititatief nemen en doorzettingsvermogen. Een van de doelen van dit project is jongeren beter voor te bereiden op deelname aan de maatschappij en zo daaraan een positieve bijdrage te leveren. Wij hebben in 2012 10.000 euro bijgedragen aan dit project. 43

Met onze tuinenactie in de zomer van 2012 hebben wij actief een bijdrage geleverd aan de leefbaarheid in de wijken. Veel huurders waarderen het dat wij hun roep om strengere regels voor tuinonderhoud actief hebben opgepakt en zelf de wijk zijn ingegaan. Alle huurders hebben een tuinenflyer gehad met bloemzaad om de tuinenactie onder de aandacht te brengen en te promoten. De aanhangwagen van SallandWonen is beplakt en als promotiemiddel op het plein gezet voor het kantoor van SallandWonen. Groei en Bloei deed de jurering. De winnende straat, de Oude Molenstraat in Raalte, kreeg een geheel verzorgde barbecue. Dit werd verzorgd door een cateraar die gebruikt maakte van onze aanhangwagen tijdens de barbecue. Tevens kregen nummer 2 en 3 een tijdschrift aangeboden van Groei en Bloei. De totale kosten voor deze actie bedroeg 14.500 euro. Activiteiten die daarnaast vallen onder leefbaarheidsinitiatieven zijn onder meer het verwijderen van bomen, het verplaatsen van lantaarnpalen, het aanpassen van straatwerk, het aanbrengen van verlichting met sensoren bij bergingen en het opruimen van tuinen. In 2012 hebben we meebetaald aan de kerstverlichting voor het complex Weijdeblick. Daarnaast is in Raalte een fietsenrek geplaats bij de Merel, is een aantal wegbewijzeringsborden geplaatst en is er een bijdrage geleverd aan twee buurtfeesten. Daarnaast neemt SallandWonen de energiekosten voor de gemeenschappelijke ruimte in het complex Schouwenhage voor haar rekening. In de gemeente Olst- Wijhe is eveneens een aantal wegbewijzeringsborden geplaatst, betaalt SallandWonen van twee achterpaden de energiekosten van de achterpadverlichting die voor de veiligheid is aangebracht en is financieel bijgedragen aan een buurtfeest. In beide gemeenten hebben wij actief deelgenomen aan de Beursvloer en Meet & Match. In het verslagjaar is ruim 55.000 euro aangewend voor het meefinancieren van de leefbaarheidsinitiatieven. Buurtschouw We participeren in alle kernen van de gemeente Olst-Wijhe bij de buurtschouwen. SallandWonen krijgt tijdens deze schouwen vooral vragen over de woningen die wij te koop aanbieden, over het tuinonderhoud van onze huurwoningen, over de leefbaarheid in de buurt en over ons verhuurbeleid. Ook veiligheid in de buurt komt regelmatig ter sprake. In sommige gevallen participeert SallandWonen daarin met de gemeente. In de gemeente Raalte is het nog niet zo ver gekomen. Binnen de prestatieafspraken 2012 - 2015 met de gemeente Raalte is de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het in stand houden en verbeteren van de leefbaarheid in wijken en buurten verwoord. Een buurtschouw kan hierin een goede rol spelen. Wonen en zorg SallandWonen levert een actieve bijdrage aan de huisvesting van mensen met een zorgbehoefte. Binnen het speelveld wonen en zorg werken wij samen met partners aan innovatieve projecten en diensten en aan het realiseren of uitbreiden van woonservicegebieden. Het toepassen van domotica speelt bij het verbeteren van de kwaliteit van wonen en leven een belangrijke rol. Het doel is om voor 1 januari 2015 te realiseren dat 50 procent van de huishoudens in de gemeenten Olst-Wijhe en Raalte in een woonservicegebied woont. Uitgangspunt van een woonservicegebied is dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Beide gemeenten geven samen met partners uitvoering aan het uitvoeringsplan, dat een vervolg is op de in 2011 opgestelde beleidsvisies. SallandWonen is één van de partners. Woonservicegebied Schuilenburg In Raalte-Noord realiseert SallandWonen in samenwerking met een aantal zorgpartijen een nieuwbouwcomplex van tachtig appartementen en zes huiskamers. De bouw is in 2012 gestart en verloopt zeer voorspoedig. In deze wijk is een woonservicegebied in ontwikkeling met dit nieuwbouwcomplex als centraal punt. Onderdeel van het complex zijn algemene ruimten op de begane grond voor maatschappelijke invulling. SallandWonen, Zorggroep Raalte en stichting De Parabool hebben in 2012 besloten om voor de komende drie jaar het beheer en de organisatie van de maatschappelijke plint vorm te geven binnen de kaders zoals voor de woonservicegebieden geformuleerd. Door deze samenwerking komt er op de begane grond in ieder geval een keuken, restaurant, bar en broodkiosk en een ruimte voor dagbesteding. Daarnaast zijn er vergaande afspraken gemaakt met een fysiotherapeut, logopediste en kinderfysiotherapeut voor vestiging in de plint. Deze invulling biedt aan een breed publiek de mogelijkheid om te ontmoeten, te ontspannen en zonodig zorg te verkrijgen. De zorg is niet alleen bestemd voor de bewoners van het complex, maar ook voor de inwoners van de wijk. Bovendien zijn de ruimten waarin zorg wordt geboden, multifunctioneel inzetbaar waardoor Landstede Welzijn daar ook welzijnsactiviteiten kan ontplooien voor zowel de bewoners binnen het complex als wijkbewoners. Woonservicegebied Swaenewoerd Vanuit de visie Woonservicegebieden gemeente Raalte krijgt ook woonzorgcentrum Swaenewoerd een spilfunctie. Uitgangspunt voor Swaenewoerd is dat in het centrum mensen wonen met een zware zorgbehoefte, dat Swaenewoerd zorg op maat snel en goed bij de mensen in de omgeving brengt (extramurale zorg) en dat in het centrum vraaggerichte activiteiten en ontmoetingen plaatsvinden voor de eigen bewoners én voor mensen uit de omringende woonbuurten. Samen met Zorggroep Raalte is geconstateerd dat Swaenewoerd met zijn zit-slaapkamers niet voldoet aan de huidige vraag. Daarnaast vraagt het versneld invoeren van het scheiden van wonen en zorg een andere kijk op zorgverlening en wonen. Bovendien krijgt het dienstencentrum als ontmoetingscentrum voor de omringende woonbuurten een zwaardere functie. In 2012 hebben Zorggroep Raalte en SallandWonen de eerste verkennende besprekingen gevoerd over het herstructureren van Swaenewoerd.

44

Voor Zorggroep Raalte is het verlenen van extramurale zorg een nieuwe activiteit. Daarom is hieraan een ander project binnen de visie Woonservicegebieden, de pilot Domotica, gekoppeld. In deze pilot doet Zorggroep Raalte ervaringen op met het leveren van zorg op afstand via onder andere beeldschermzorg. SallandWonen is bij de pilot betrokken om ervaringen op te doen met het aanpassen van de woningen om zorg op afstand mogelijk te maken. Landstede Welzijn en Opleiding monitort het verloop van het begin tot het eind, waarbij met name de ervaringen van de bewoners centraal staan. Al deze ervaringen moeten de nodige input opleveren voor het borgen van het langer zelfstandig blijven wonen van bewoners. Techniek inzetten SallandWonen heeft in 2011 het project ‘Thuistechnologie toegankelijk op ’t Overijsselse platteland’ in Broekland laten uitvoeren. Dit project is in 2012 afgerond. Het project was er in eerste instantie op gericht de inwoners in de kleine kernen op het platteland voorlichting te geven over de mogelijkheden om met behulp van thuistechnologie langer zelfstandig in de eigen omgeving te kunnen blijven wonen. Drie inwoners uit Broekland hebben concrete adviezen in dezen gekregen. Het project krijgt in 2013 een vervolg in de hele gemeente Raalte. Er is provinciale subsidie toegezegd en eind 2012 is besloten het project onder te brengen onder het grote geheel van de woonservicegebieden en wordt een koppeling gemaakt met de pilot Domotica en het project Woon Wijzer. De gemeente Olst-Wijhe heeft ook belangstelling getoond voor het project Thuistechnologie, maar had eind 2012 nog geen besluit genomen of ze het project inpast in het uitvoeringsplan van het Masterplan wonen, welzijn en zorg 2011-2020. Woon Wijzer Nu ouderen steeds langer zelfstandig willen (en kunnen) blijven wonen, is het belangrijk hen te informeren over de (woon)keuzes en hoe zij zich kunnen voorbereiden. Samen met de gezamenlijke ouderenbonden en de Voorlichting en Adviescommissie (VAC) in de gemeenten Olst-Wijhe en Raalte heeft SallandWonen in 2011 het initiatief genomen en is het project Woon Wijzer gestart. De achterliggende gedachte is dat senioren beter vroegtijdig kunnen nadenken over de eigen situatie om zo toekomstige problemen te voorkomen door hierop te anticiperen. Zowel in 2011 als in 2012 is onder de projectnaam Woon Wijzer een aantal artikelen verschenen in de regionale weekbladen. Aan de artikelen zijn interviews gekoppeld met inwoners uit Salland waarin zij vertelden welke keuzes zij hebben gemaakt ten aanzien van het wonen en welke overwegingen daarbij een rol hebben gespeeld. Deze informatie heeft tot doel anderen aan te sporen ook na te denken over hun toekomstige huisvesting. De gemeente Olst-Wijhe heeft dit project omarmd en levert financiële ondersteuning. De gemeente Raalte heeft in 2012 besloten geen financiële ondersteuning specifiek aan dit project te geven. Wel ondersteunt zij het initiatief, maar wil het binnen de Woonservicegebieden koppelen aan de projecten Thuistechnologie en de pilot Domotica omdat voorlichting bij alle drie projecten een centrale rol speelt. Binnen de gemeente Raalte is een werkgroep gestart om die samenwerking vorm te geven. Daarin nemen ook de ouderenbonden, de VAC en SallandWonen deel als initiatiefnemers van Woon Wijzer. De gemeente Olst-Wijhe heeft eind 2012 besloten te participeren in het provinciaal initiatief ‘Lang zult u wonen!’. Dit project is vergelijkbaar met Woon Wijzer, maar beslaat de hele provincie Overijssel. De gemeente Olst-Wijhe wil het project Woon Wijzer daarin later integreren. Begin 2013 heeft zij daarover gesprekken met de ouderenbonden en de VAC binnen de gemeente en SallandWonen. Woonprojecten met zorg In 2012 waren de volgende projecten onderhanden Project Doel Noorder Nieuwbouw 48 appartementen en 2 woningen Koeslag voor de J.P. van den Bent stichting Wijhe Schuilenburg Nieuwbouw van 80 appartementen en 6 Raalte huiskamers voor wonen en zorg voor Zorggroep Raalte, De Parabool en Wooninitiatief Raalte (WIRA); in de ‘plint’ realisatie van een dienstencentrum Kiezebos III Nieuwbouw van 7 appartementen met Heino gemeenschappelijke ruimte voor cliënten van De Parabool Sallandse Nieuwbouw 24 zorgappartementen en 2 Poort gezamenlijke ruimten voor Dimence en RIBW Raalte De Veenhorst Realisatie bakkerij en winkel voor De Parabool in Mariënheem het complex De Veenhorst Paasweide Scheiden ouderencomplex in deel Wijhe ouderenhuisvesting, deel jongerenhuisvesting en deel bestemd voor cliënten van De Parabool Swaenewoerd Herontwikkeling Swaenewoerd Raalte Stevenskamp Doorontwikkelen woonservicegebied Heeten Heeten

Rozenstraat Raalte Hospice Raalte 45

Realisatie 13 zorgwoningen voor De Parabool en Dimence Ontwikkeling nieuw Hospice

Ontwikkelingen 2012 Gerealiseerd in 2012

De uitvoering is in 2012 gestart: deel van het complex, gebouw C en D, zijn eind 2012 opgeleverd, A en B volgen in 2013

Gerealiseerd in 2012

De bouw is in 2012 gestart en verloopt voorspoedig

Gerealiseerd in 2012 Verbouwing woningen gerealiseerd in 2012 In 2013 scheiding van complex in ouderenhuisvesting en deel jongerenhuisvesting Uitgangspuntennotitie herontwikkeling Swaenewoerd opgesteld met intentieovereenkomst Eerste gesprekken gevoerd: SallandWonen staat in principe achter de geformuleerde plannen, maar door politieke ontwikkelingen kan zij momenteel niet de intentieovereenkomst tekenen De bouw is in 2012 gestart In gesprek over mogelijkheden

Overzicht realisatie van doelen Bedrijfsmatige organisatie Doel Financiele resultaten Jaarresultaat

Doelstelling 2012

Prestatie

Vervolgstap 2013

2.679.326 euro positief 5.822.953 euro

11.226.000 euro negatief 6.494.000 euro

3.756.051 euro

4.929.000 euro

2,31 procent van de jaarhuur Conform doelstelling inflatievolgend: 2,3 procent 1,75 procent van de jaarhuur

1,5 procent Inflatievolgend

Huurachterstand

Jaarresultaat: 7,5 miljoen euro positief Onderhoudsuitgaven: 6,1 miljoen euro Planmatig onderhoud: 4,1 miljoen euro 1% van de jaarhuur Inflatievolgend conform ministerie van BZK 1,5% van de jaarhuur

Verkoop

8 woningen via Koopgarant

Verkoop via Koopgarant is uitgesteld tot 2013 24% van de te koop aangeboden huurwoningen verkocht

Huurderving Huurbeleid

Verkoop van 60% van de huurwoningen die te koop worden aangeboden Risicomanagement In planning en control zijn

Kwaliteit

46

Planning & controlcyclus voortzetten

Alle geplande interne controles uitgevoerd Evaluatie en indien nodig aanpassing/bijstellen van diverse procedures en activiteitenplan 2012 Leren en verbeteren aan de hand van resultaten kwaliteitsmeting KWH Huurlabel

Professionalisering verantwoordingstukken

Vaststellen sturingsindicatoren Eerste aanzet tot permanentie Introductie projectenboek Zowel meerjarenonderhoudbeleid als financieel beleid laten toetsen door externen

Analyse en verbeteren van het meerjarenonderhoudbeleid en het financieel beleid

Begroot 1,5 procent van de jaarhuur Start verkoop via Koopgarant Verkoop van 50% van de huurwoningen die te koop worden aangeboden Bewust werken conform de PDCAcyclus bevorderen Evaluatie woonruimteverdeling, mutatieproces en onderhoudsproces Analyse kwartaalrapportage Accent op risicomanagement Verdere professionalisering Evalutatie en waar nodig bijstellen van beleid

Bedrijfsmatige organisatie SallandWonen houdt haar financiële resultaten stabiel door de juiste verhouding tussen opbrengsten en kosten niet uit het oog te verliezen. Hiermee borgen we de financiële continuïteit van SallandWonen. Financiële continuïteit is een randvoorwaarde voor een gezonde bedrijfsvoering. Om zicht te krijgen op het financiële perspectief zorgen we ervoor dat onze financiële verantwoording en rapportage op orde zijn. In de jaarrekening zijn een geconsolideerde evenals een enkelvoudige balans en Winst- & Verliesrekening opgenomen. De geconsolideerde balans en Winst- & Verliesrekening zijn uitgangspunt voor de jaarrekening en de toelichting daarop. In 2012 zijn de nieuwe richtlijnen van de RJ 645 ingevoerd. Jaarresultaat SallandWonen heeft 2012 afgesloten met een jaarresultaat uit normale bedrijfsuitoefening van 2,68 miljoen euro positief na belastingen. Eind 2012 maakte het Eigen Vermogen 34 procent uit van het totale vermogen, tegen 34,5 procent eind 2011. Bedrijfswaarde De onroerende zaken in exploitatie, bestemd voor de verhuur en gekwalificeerd als sociaal bezit, zijn gewaardeerd tegen de reële waarde. Deze reële waarde drukken we uit in de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit toekomstige inkomsten en uitgaven over de verwachte levensduur van de investeringen. Er bestaan risico's met betrekking tot de wettelijke regelgeving die de overheid oplegt (BTW- percentage, huurontwikkeling en verhuurdersheffing). Deze zijn lastig in te schatten en vormen daarmee een risico voor de berekening van de bedrijfswaarde. Het berekenen van de bedrijfswaarde vindt jaarlijks plaats. In de geschatte bedrijfswaarde is een restwaarde opgenomen van 5.000 euro per woning (bedrijfsonroerend goed naar verhouding). De gehanteerde uitgangspunten zijn conform de in de begroting 2013 vastgestelde uitgangspunten. Uitgangspunten en parameters bedrijfswaardeberekening (in procenten) 2012

2013

2014

2015

2016

2017

Huurontwikkeling

1,30

2,40

2,20

2,00

2,00

2,00

Huurderving

1,50

1,50

1,50

1,50

1,50

1,50

Prijsontwikkeling belasting/verzekeringen

2,40

2,20

2,00

2,00

2,00

2,00

Prijsontwikkeling onderhoud

1,75

2,17

2,58

3,00

3,00

3,00

Rente financiering en beleggingen

3,50

4,00

4,50

5,00

5,25

5,25

Rente/afschrijving activa

5,25

5,25

5,25

5,25

5,25

5,25

Marktindex (verkoop bestaand bezit)

-8,00

-4,00

-4,00

-4,00

-4,00

2,00

Index WOZ waard

-2,33

-8,00

-4,00

-4,00

-4,00

-4,00

Loonindex

2,90

2,70

2,50

2,50

2,50

2,50

Prijsontwikkeling bouw

1,75

2,17

2,58

3,00

3,00

3,00

Mutatiegraad

6,00

6,00

7,00

7,00

7,00

7,00

Vergeleken met 2011 is de bedrijfswaarde in 2012 voor ons totale bezit gedaald met circa 7 miljoen euro tot een bedrag van bijna 307 miljoen euro. Belangrijke wijzigingen in het jaar 2011 zijn:

-

De rentabiliteitswaardecorrectie mag volgens de nieuwe regelgeving niet meer worden meegenomen. Dit heeft een verlagend effect van 9,5 miljoen euro.

-

Door een beter inzicht in het exploitatiebeleid heeft een daling van de bedrijfswaarde plaatsgevonden van 3,2 miljoen euro.

-

Doordat jaarlijks de bedrijfswaarde opnieuw wordt berekend, vervallen de kasstromen uit het jaar 2012 en komen er nieuwe (des)investeringen binnen de horizon van vijf jaar. Dit wordt het autonome verschil genoemd en heeft een daling van 0,8 miljoen euro tot gevolg.

-

Jaarlijks stelt de directie van SallandWonen de parameters vast die worden gehanteerd voor het bepalen van de bedrijfswaardeberekening. Ook de nieuwe regelgeving conform de RJ645 heeft een aantal parameterwijzigingen met zich meegebracht. Deze wijziging heeft een stijgend effect gehad op de bedrijfswaarde van circa 11,9 miljoen euro.

-

Een wijziging in het vastgestelde investeringsbeleid heeft een verlagend effect op de bedrijfswaarde van 19,1 miljoen euro.

Door een wijziging in de voorraad, zoals nieuwbouw en gerealiseerde investeringen bestaand bezit, heeft een stijging van de bedrijfswaarde plaatsgevonden van 13,7 miljoen euro.

47

RJ 645 – Activa in exploitatie SallandWonen moet vanaf het boekjaar 2012 de nieuwe richtlijnen RJ 645 invoeren. In 2012 zijn de handouts definitief vastgesteld en is bij SallandWonen het traject tot invoering gestart. Al met al heeft deze hernieuwde RJ 645 zeer grote mutaties tot gevolg in de wijze van verslaglegging en de daarbij horende resultaten. Met name de waardering van onroerende zaken in exploitatie heeft ingrijpende wijzigingen met zich meegebracht in de verslaglegging. De werkgroep die was opgericht om de waardering van ons vastgoed door te nemen, heeft eind 2012 een voorstel gedaan aan en besproken met de directie. Vervolgens is dit voorstel uitgebreid besproken in de Auditcommissie en met de Raad van Commissarissen onder leiding van de heer van Kuijck van Deloitte. Aan de hand daarvan heeft de directie besloten te kiezen voor waardering van het sociale bezit op bedrijfswaarde. Risicomanagement SallandWonen heeft als woningcorporatie te maken met veel externe invloeden. Deze brengen de nodige risico’s met zich mee voor de (financiële) huishouding van SallandWonen. Uiteraard doet SallandWonen aan risicomanagement waarmee we de externe invloeden zoveel mogelijk beperken. Is dit onmogelijk, dan proberen we de risico’s van de externe factoren juist in te schatten en te verwerken in onze meerjarenbegroting. Om de risico’s op de kapitaalmarkt te beperken voert SallandWonen een terughoudend beleid met betrekking tot financiële producten als derivaten. SallandWonen maakt geen gebruik van derivaten of soortgelijke financiële producten. Daarnaast heeft SallandWonen een treasurycommissie ingesteld om een accurate prognose voor de toekomstige kasstromen op te stellen, te analyseren en de gevolgen hiervan in kaart te brengen. Op die manier probeert SallandWonen zich zo min mogelijk te laten verrassen door grote renteschommelingen op de kapitaalmarkt en optimaal te profiteren van rentefluctuaties op de kapitaalmarkt bij het aantrekken van nieuw vreemd vermogen. Ook van buitenaf wordt SallandWonen getoetst op haar financiële continuïteit en haar risicobeheersing. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) vragen halfjaarlijks gegevens op waarmee ze SallandWonen toetsen. Het CFV heeft SallandWonen de hoogste waardering gegeven, namelijk A1. Daarnaast brengt het bouwen van nieuwbouwwoningen risico’s met zich mee. Als gevolg van de economische crisis daalt de nieuwbouwproductie sterk. Dit heeft effect op aannemers met wie SallandWonen samenwerkt. In het verslagjaar is de firma Loohuis failliet gegaan. Deze aannemer realiseerde voor ons binnen het project Rozenstraat 26 nieuwbouwwoningen, waarvan 9 koopwoningen, 11 ééngezinshuurwoningen en 6 duplexhuurwoningen. Bij de aanbesteding van het project Rozenstraat hebben wij bewust gekozen voor een aanbesteding van deelprojecten om regionale bouwbedrijven de kans op werkgelegenheid te laten behouden. Tijdens een voorselectie zijn aannemers geselecteerd die voldeden aan onze eisen van financieel stabiel en capabel voor de opdracht. Firma Loohuis voldeed aan deze selectie. Het faillissement kwam daarom onverwacht. Wel wisten wij dat dit project het laatste project was dat Loohuis in portefeuille had. Mede door het hanteren van een standaardtermijnregeling, waarbij betalingen overeenstemmen met de voortgang van de bouw in combinatie met de bankgarantie, waren de financiele risico’s beperkt. Het moederbedrijf van Loohuis, Noordersluis, heeft alle afspraken zonder meerkosten overgenomen. De stagnatie door het faillissement heeft geen gevolgen voor de afgesproken termijn waarbinnen het project opgeleverd moet worden. Wel zijn er voor SallandWonen beperkte meerkosten geweest voor het beschermen van de bouwplaats gedurende het moment van faillissement tot de overeenkomst met Noordersluis. Daarnaast zijn er kosten gemaakt voor adviesondersteuning van onze advocaat. Verder is het dossier het faillissement van bouwbedrijf Bosch in 2007 nog niet volledig gesloten. SallandWonen verwacht niet dat dit financiële consequenties voor haar heeft. Ondernemingsplan Begin 2012 hebben we het ondernemingsplan 2012-2016 aan onze stakeholders gepresenteerd. Daarin staat de richting beschreven waarop SallandWonen zich de komende jaren wil focussen. We hebben vier speerpunten geformuleerd, namelijk: klantgedreven, duurzame voorraad, vitale kernen en bedrijfsmatige organisatie. De opgestelde afdelingsplannen 2012 zijn in lijn met de in het ondernemingsplan genoemde speerpunten. Per kwartaal zijn de afdelingsplannnen geëvalueerd om ons te verantwoorden en om de focus te houden. Kaders/sturingsindicatoren In 2012 hebben wij bepaald hoe wij de organisatie willen en kunnen sturen. Daarbij hebben we sturingsindicatoren (kaders) ontwikkeld en de rapportagefrequentie bepaald. Per jaar, per half jaar, per kwartaal of per maand toetsen we de kaders. Bij de rapportages zoeken we aansluiting bij de voor de managementinformatie benoemde domeinen: - Markt (huurders, kopers, belanghebbenden enzovoort) - Vastgoed (bezit in exploitatie, in ontwikkeling enzovoort) - Financiën (kasstromen, vermogenspositie enzovoort) - Bedrijfsvoering (organisatie, ziekteverzuim enzovoort). De zes prestatievelden van het Bbsh en de strategische doelen uit het ondernemingsplan zijn ondergebracht in de verschillende domeinen. Daarnaast zullen we veel meer gebruik maken van benchmarking waardoor wij niet alleen toetsen aan onze eigen historie, maar ook aan vergelijkbare organisaties. De directie en het MT hebben de strategische risico's van SallandWonen in kaart gebracht en de risico's een prioritering aangegeven. De belangrijkste risico's zijn opgenomen in de sturingingsrapportage en worden per kwartaal beoordeeld. In 2013 zullen directie en MT de risico's evalueren en eventueel bijstellen aangezien SallandWonen zich steeds vaker geconfronteerd ziet met een in hoog tempo veranderende politiek en wijzigend maatschappelijk speelveld. Naast de ‘harde’ controls heeft SallandWonen er voor gekozen om stil te staan bij de ‘soft’ controls. De soft controls zijn gericht op de bedrijfsprocessen en hebben een interne focus. Het beheersen van processen betekent immers dat wij de voorgenomen doelstellingen vanuit het ondernemingsplan kunnen realiseren. Hierbij valt te denken aan voorbeeldgedrag, transparantie en aanspreken op gedrag. 48

In december is de nieuwe rapportage vastgesteld en vanaf 2013 rapporteren we volgens de nieuwe structuur. Managementletter In november is de interim-controle 2012 uitgevoerd met als doel de punten uit de managementletter op te lossen. De daaruit voortkomende acties zijn opgenomen in de planning- en controlcyclus en alle aandachtspunten uit de managementletter hebben in 2012 aandacht gekregen, waarbij de meeste punten zijn opgelost en een aantal nog onderhanden is. In de ondersteunende processen heeft de accountant een verbetering geconstateerd: - interne controle - beleid - risicomanagement De interne controle is verbeterd doordat alle geplande controles uitgevoerd zijn. Het advies dat hierbij is gegeven, is om de jaarlijkse controles sneller af te wikkelen zodat we sneller kunnen anticiperen op mogelijke tekortkomingen in de administratieve organisatie en interne beheersing. Het beleid is verder verbeterd doordat er een nieuw ondernemingsplan is en de verantwoordingsrapportage is vernieuwd. Deze vernieuwde rapportage heeft ook betrekking op de verbetering van het risicomanagement. Aandachtspunt bij de rapportage is deze in te bedden in een formeel geïmplementeerd en geïntegreerd proces. Daardoor kan SallandWonen tijdig en op een juiste manier inspelen op de risico's die zij loopt. De kwaliteit van de interne beheersing is in 2012 licht verbeterd ten opzichte van het voorgaande jaar en het niveau is ruim voldoende om aan de minimale eisen te voldoen. Voor 2013 blijven de IT-omgeving en de treasuryfunctie als aandachtspunten staan. Dit laatste heeft te maken met de invoering van de nieuwe beleidsregels voor het gebruik van financiële derivaten door woningcorporaties. In de eerste helft van 2013 passen we ons treasurystatuut aan de nieuwe beleidsregels aan. Interne controle In 2012 zijn twee interne controles uitgevoerd. Het gaat hierbij om een controle op salarissen en op het planmatig onderhoud. Uit de controles kwam een aantal verbeteringen naar voren, zoals: de richting die het ondernemingsplan geeft doorvoeren in alle werkzaamheden, bepalen gewenste stuurinformatie, procuratiereglement aanpassen, eenduidige werkwijze en vastlegging van gemaakte afspraken, invoeren van controlemomenten en deze structureel uitvoeren. Daarnaast hebben gedurende het jaar kleinere controles plaatsgevonden, zoals het toewijzen van woningen, geriefsverbetering en de boekingen in het grootboek. Uit deze controles zijn geen bijzondere zaken aan het licht gekomen. Onderhanden werk De koopwoningen in aanbouw waarderen we op basis van historische kostprijs. De gemaakte kosten verrekenen we met de verzonden termijnen aan de kopers. Ook nemen we een deel van het verwachte resultaat als projectwinst mee op basis van de voortgang van het werk. In 2012 is dit resultaat gesteld op 0 euro doordat er geen koopprojecten in ontwikkeling zijn waarop we een boekwinst verwachten. De koopwoningen in aanbouw per einde van het verslagjaar zijn sterk afgenomen ten opzichte van het vorige verslagjaar. Hieruit is op te maken dat er een verschuiving optreedt van ontwikkeling van koopwoningen naar ontwikkeling van huurwoningen. Resultaat verkopen In 2012 zijn 27 huurwoningen en 1 woonwagen verkocht en is voor 2,3 miljoen euro aan verkoopresultaat voor huurwoningen ten gunste van het resultaat gebracht. Voor de koopwoningen die in het verslagjaar zijn opgeleverd, is voor 0,08 miljoen euro aan verkoopverlies ten laste van het resultaat gebracht. Het verkoopresultaat is opgenomen onder de post verkoop onroerende goederen. Nog niet verkochte koopwoningen zijn opgenomen onder de voorraad opgeleverde koopwoningen op basis van de oorspronkelijke kosten. Eigen vermogen Het groepsvermogen van SallandWonen is in 2012 met 10 miljoen euro afgenomen tot 112 miljoen euro. De solvabiliteit bedraagt 34 procent. Lang vreemd vermogen en financieringspositie SallandWonen heeft een totale langlopende schuld van 196,8 miljoen euro met een gemiddeld rentepercentage van 4 procent. De financieringspositie van SallandWonen is positief. De stijging van het nettowerkkapitaal zetten we zoveel mogelijk in voor interne financiering en vervroegde aflossing van leningen om de kapitaallasten te verlagen of de stijging beperkt te houden. In de meerjarenprognose is rekening gehouden met herfinanciering van bestaande leningen en het aangaan van nieuwe leningen in verband met investeringen. In 2012 heeft het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) de financiële positie van SallandWonen beoordeeld. Het WSW heeft verklaard dat SallandWonen, conform artikel 8 van het reglement van deelneming van het Waarborgfonds, voldoet aan de eisen van kredietwaardigheid. Normaliter kan Salland Wonen met de garantie van het WSW geldleningen op de kapitaalmarkt aantrekken. Naar aanleiding van het regeerakkoord heeft het WSW besloten om de jaarlijkse beoordeling van alle deelnemende corporaties en de benodigde financieringsbehoefte te baseren op basis van de aangepaste begroting. Zolang deze beoordeling niet is afgerond, stelt het WSW geen faciliteringsvolume beschikbaar. 49

Vervalkalender leningen 2012 gespecificeerd (Bedragen x 1.000 euro)

conversie 2012

aflossing 2012

totaal

7.769

9.705

17.474

4

12

16

5

4

12

16

Aantal leningen resterend

-

-

-

4,47

5,59

10,06

Te muteren leningbedrag in euro Aantal leningen huidig jaar Aantal leningen geweest

Percentage van leningportefeuille van 2012 dat muteert Vervalkalender leningen toekomst (Bedragen x 1.000 euro) Leningen met een renteconversie Leningen met algehele aflossing Aantal leningen met renteconversie Aantal leningen met algehele aflossing Percentage van mutaties in leningportefeuille van 2011 Totaal nieuw aangetrokken leningen in 2012 Leningnummer Contractdatum Geldgever

2013 3.396 4.137 2 7 3,83

2014 12.825 5.671 6 3 9,40

2015 3.269 5.000 6 1 4,20

2016 2.459 10.000 1 2 6,33

2017 10.000 6.225 1 4 8,24

Rentepercentage

Hoofdsom

Datum eerste renteherziening

Looptijd (in jaren)

107

2-5-2012

NWB

3,900

10.000.000

2-5-2017

45

108

3-10-2012

NWB

4,048

10.000.000

1-10-2018

50

112

1-11-2012

BNG

2,47

10.000.000

1-11-2012

30

114

15-11-2012

NWB

6.000.000

n.v.t. roll-over

20

113

1-2-2013

BNG

1 maand Euribor + 0,42 opslag 3,05

10.000.000

3-2-2024

35

109

12-12-2013

NWB

3,200

5.000.000

2-12-2019

30

110

13-12-2014

NWB

3,203

10.000.000

2-3-2020

35

111

25-6-2012

SRLEV NV

3,430

10.000.000

n.v.t.

40

Activa in ontwikkeling De activa in ontwikkeling worden gewaardeerd op basis van reële waarde. Dit betreft voor sociale ontwikkeling de bedrijfswaarde en voor commerciële ontwikkeling de marktwaarde. Het verschil tussen de reële waarde en de historische kostprijs wordt geboekt onder de overige waardeveranderingen MVA. Onrendabele investeringen In de jaarrekening is voor elf lopende en nog op te starten projecten een bedrag van 34,4 miljoen euro aan onrendabele investeringen opgenomen. Van dit bedrag komt 27,7 miljoen euro ten laste van de post onroerende zaken in ontwikkeling. Voor het restant van bijna 6,7 miljoen euro is een voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw opgenomen. De berekening van het onrendabele deel van de investering in sociaal bezit heeft plaatsgevonden door middel van de bedrijfswaardeberekening. De berekening van het onrendabele deel van de investering in commercieel bezit heeft plaatsgevonden door middel van de marktwaarde. Ook zijn er 6 projecten opgeleverd met een onrendabele top van 16,6 miljoen euro. Deze opgeleverde projecten zijn uit de voorziening gehaald. In het verslagjaar zijn de volgende huurprojecten in exploitatie genomen 6 Plaats

Plan

Type woning

Heino Wijhe Wijhe Wijhe Wijhe Mariënheem Totaal

Kiezebos Noorderkoeslag Julianalaan Wiederhorsten Nieuwendijk Veenhorst

Appartementen/Huurwoningen Appartementen/Huurwoningen Appartementen Renovatie huurwoningen Renovatie huurwoningen Renovatie sociaal / commercieel

5

Aantal

30 77 20 37 2 1 167

Onrendabele top (x 1 miljoen) 3,2 9,1 2,9 0,8 0,2 0,4 16,6

IRR (in %) *

1,37 0,63 -0,40 -1,29

Twee leningen die zouden worden geconverteerd, zijn alsnog volledig boetevrij afgelost in 2012 De IRR van deze projecten, welke gestart zijn voor het vaststellen van het investeringsstatuut op 6 december 2012, werd nog niet berekend en gebruikt bij investeringsbeslissingen. Daarom is niet van alle opgeleverde projecten een IRR beschikbaar. 6

50

Kort vreemd vermogen De kortlopende schulden zijn in het verslagjaar 2012 toegenomen. Met name de schuld als gevolg van de omzetbelasting is gedurende het jaar toegenomen. Ontwikkeling huurachterstand De huurachterstand in procenten van de jaarhuur is ten opzichte van 2011 verhoogd. Bij debiteuren waar niets meer op verhaald kan worden, zijn de openstaande vorderingen afgeboekt in het resultaat. Overzicht huurachterstand in procenten van de jaarhuur van de afgelopen vier jaar Jaar 2012 2011 2010 Huurachterstand in procenten

1,05

0,76

0,83

2009 0,75

Geactiveerde productie In het verslagjaar 2012 is er voor 0,9 miljoen euro aan eigen productie geactiveerd onder de activa in ontwikkeling en het onderhanden werk. Lasten onderhoud De lasten onderhoud zijn ten opzichte van vorig jaar gedaald. Deze daling is met name veroorzaakt door een beperking van de uitgaven aan het planmatig onderhoud. De uiteindelijke uitgaven aan planmatig onderhoud blijven onder de begroting over 2012. Financieel perspectief Nu en in de komende jaren staan wij voor grote opgaven vanwege onze nieuwbouwplannen, maar ook door externe ontwikkelingen zoals vennootschapsbelasting en verhuurdersheffing. Bij de financiële verantwoording moeten we rekening houden met de eisen zoals het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het Centraal Fonds Volkshuisvesting en het Waarborgfonds Woningbouw en de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaglegging die stellen. Het financiële perspectief hebben we voor de komende jaren in beeld gebracht in de jaarbegroting 2013 en de daarbij behorende meerjarenplanning. Financiële meerjarenplanning 2013-2022 We hebben de financiële meerjarenplanning voor de komende jaren in beeld gebracht. Met het opstellen van deze planning krijgen we inzicht in de ontwikkeling van de balansposten en de winst- en verliesrekening. Aan de hand van de cijfers bepalen we de continuïteit van SallandWonen. Het financiële beleid van SallandWonen is erop gericht om via sturing de financiële risico’s die samenhangen met het primaire bedrijfsproces te beheersen en de financieringskosten te minimaliseren. In 2012 is aan de hand van de begroting 2013 en de meerjarenbegroting, in samenwerking met Thésor, een Treasuryjaarplan voor 2013 opgesteld. Uit de meerjarenprognose blijkt dat SallandWonen op korte termijn aan haar financiële verplichtingen kan voldoen en haar voorgenomen investeringen kan uitvoeren. Een voorwaarde daarbij is wel dat zij een beroep kan doen op de kapitaalmarkt, wat door de ontwikkelingen met betrekking tot het regeerakkoord niet een vanzelfsprekendheid is. Daarom is er een beklemminglijst op de lopende begroting opgesteld waarin duidelijk wordt weergegeven op welke gebieden uitgaven door SallandWonen beklemd worden bij het niet vrijgeven van borgingsruimte door het WSW. Continuïteit Anticipatie op regeringsbeleid SallandWonen heeft een grote ambitie en heeft de afgelopen jaren hard gewerkt om in 2013 een aanzienlijk deel van haar volkshuisvestelijke opgave op te leveren. In ons ondernemingplan ‘Volkshuisvestelijk Ondernemen 2012-2016’ hebben wij onze ambitie voor de komende jaren verwoord. Ons huidige investeringsprogramma is hierop gebaseerd. Ons primaire doel is de volkshuisvesting in Salland en wij willen dat doen wat mogelijk is om onze meerjarendoelen te realiseren. Uitgangspunt hierbij is een jaarbegroting die gebaseerd is op een realistische bedrijfsvoering. Momenteel worden er door de regering diverse maatregelen genoemd zoals de saneringsheffing, de verhuurderheffing en de inkomensafhankelijke huurverhoging. Deze maatregelen zijn niet integraal meegenomen in de berekening van de zogenaamde bedrijfswaarde voor de jaarrekening 2012. Om toch te kunnen anticiperen op de mogelijke gevolgen van genoemde punten heeft SallandWonen in haar meerjarenbegroting hier wel rekening mee gehouden. SallandWonen wil de inkomensafhankelijke huurverhoging toepassen om zo geld te genereren om ruimte te houden voor de financiering van projecten en haar duurzaamheidsbeleid. Het is ook één van de weinige instrumenten die voorhanden zijn om de doorstroming op de woningmarkt in het Sallandse te forceren. De huurder wordt op deze wijze geprikkeld om verder te kijken op de woningmarkt. Het verschil tussen maandelijkse huur- en kooplasten zal op deze manier worden verkleind. De hieronder genoemde kengetallen en cijfers zijn dan ook opgesteld op basis van de berekende kasstromen en bedrijfswaardes inclusief de verhuurdersheffing, saneringsheffing en inkomensafhankelijke huurverhoging.

51

Verhuurderheffing en saneringsheffing Door de rijksoverheid is in de begroting van 2013 een voorstel voor de te betalen verhuurdersheffing opgenomen. In dit plan is opgenomen dat er vanaf 2013 een percentage van de WOZ-waarde is verschuldigd wat voor SallandWonen al snel op kan lopen tot enkele miljoenen per jaar vanaf 2014. Daarnaast zal SallandWonen een heffing opgelegd krijgen in het kader van de saneringsteun. Voor de bedrijfswaarde op ons totale bezit per december 2012 heeft het al dan niet inrekenen van de verhuurderheffing en saneringsteun een effect van 38,8 miljoen euro. In de bedrijfswaarde 2012 zit slechts één jaar verhuurderheffing ingerekend. Deze mutatie in de bedrijfswaarde komt direct / indirect ten gunste van het Eigen Vermogen. In de gewijzigde meerjarenraming die isgoedgekeurd op 29 januari 2013 en tevens is ingediend bij CorpoData zijn de volgende bedragen opgenomen voor de saneringsheffing en de verhuurdersheffing.

Saneringsheffing in % Huursom Saneringsheffing in € Verhuurdersheffing in % WOZ Verhuurdersheffing in €

2013

2014

2015

2016

2017

4 1.263.000

3 960.000

3 976.000

2 663.000

1 338.000

0,013 107.000

0,365 2.684.000

0,451 3.173.000

0,543 3.676.000

0,638 4.160.000

Verhouding borgbaar – niet borgbaar Conform de laatst ingediende dPI2012 aan CorpoData is de verhouding borgbaar – niet borgbaar van ons bezit op basis van de huurinkomsten weergegeven.

o.b.v. huursom borgbaar

2013 97,9%

2014 97,9%

2015 97,7%

2016 97,2%

2017 96,3%

De door het WSW gehanteerde ondergrens voor de 5-jaars gemiddelde aflossingsfictie is 2%. Bij SallandWonen zijn in de komende prognosejaren de volgende 5-jaars gemiddelde aflossingsficties berekend.

5-jaars gemiddelde afl.fictie

2013 3,4

2014 3,1

2015 3,1

2016 3,0

2017 3,3

Daarnaast bedraagt de ICR (de operationele kasstromen (excl. rentelasten) gedeeld door de rentelasten) voor de komende jaren over het gehele bezit: 2013 2,19

ICR

2014 1,89

2015 1,85

2016 1,71

2017 1,74

De loan to value geeft de relatie weer tussen de bedrijfswaarde van het borgbare bezit en de externe financiering.

Loan to Value

2013 131

2014 130

2015 131

2016 133

2017 136

De hierboven berekende kengetallen zijn dusdanig van aard, dat ze geen aanleiding geven tot het doorvoeren van verdere aanpassingen in het beleid van SallandWonen. SallandWonen is in staat zonder additionele maatregelen te voldoen aan haar verplichtingen voor de verhuurdersheffing en de saneringsheffing. Financieringsbehoefte Uit de laatste goedgekeurde (gewijzigde) begroting blijkt voor het borgbare bezit de volgende financieringsbehoefte te zijn:

Financieringsbehoefte borgbare bezit

2013 39.759.000

2014 27.839.000

2015 13.599.000

2016 11.921.000

2017 2.731.000

Het faciliteringsvolume, welke zal worden vastgesteld door het WSW op basis van de ingediende dPi 2012 en de nog aan te leveren dVi, bedraagt € 81.197.000. Dit bedrag is een optelling van de eerste drie prognosejaren. Indien het WSW het faciliteringsvolume vaststelt conform bovenstaande, betekent dit dat SallandWonen niet wordt geremd bij het uitvoeren van haar ambities op het gebied van Vastgoedontwikkeling. Alle reeds geplande activiteiten van SallandWonen kunnen worden uitgevoerd. Wel zal SallandWonen bij mogelijk nieuwe projecten af moeten wegen in hoeverre deze gefinancierd kunnen worden. Eigen middelen beleid SallandWonen maakt geen gebruik van financiële derivaten. Het eigen middelen beleid regelt dat corporaties de netto operationele kasstromen en de netto verkoopopbrengsten inzetten voor borgbare investeringen of aflossingen van de door WSW geborgde leningen. Wat overblijft kan gebruikt worden voor overige (niet borgbare) binnen het BBSH passende activiteiten. Voor 2013 zijn er in verhouding weinig niet borgbare investeringen en aflossingen ter waarde van € 616.000. Maatschappelijke gevolgen kabinetsbeleid en saneringsheffing SallandWonen heeft diverse ambities op het gebied van de volkshuisvesting binnen Salland. Omdat nu waarschijnlijk grote bedragen dienen te worden betaald voor de verhuurderheffing en de saneringsheffing heeft dit gevolgen voor het maatschappelijk beleid van SallandWonen.

52

Beklemming op de uitvoering van de begroting De (meerjaren)begroting moet minimaal voldoen aan de volgende uitgangspunten: - een positieve jaarlijkse kasstroom; - een Interest Coverage Rate van minimaal 1,3 (richtlijn WSW); - een positieve waardering en daarbij de A1 beoordeling van het CFV. SallandWonen heeft onlangs een brief van het WSW ontvangen waarin werd aangegeven dat tijdelijk de borgingsruimte over 2013-2014 wordt ingetrokken. Hierdoor kon SallandWonen geen geld meer lenen op de kapitaalmarkt. Om, ondanks deze brief, aan bovenstaande uitgangspunten te voldoen heeft het bestuur besloten om een beklemming toe te passen op de uitvoering van de vastgestelde begroting waarbij de liquide middelen voor 2013 en 2014 in geen enkele maand onder de kredietfaciliteit mogen komen. Dit neemt het risico weg dat SallandWonen niet aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen. De beklemming die door het bestuur is vastgesteld betekent onder anderen dat er geen nieuwe projecten meer worden opgestart. De lopende nieuwbouwprojecten gaan wel door. Daarnaast wordt er bij twee grote renovatieprojecten gekort op de extra geplande voorzieningen. Ook staan alle duurzaamheidsinvesteringen en geriefverbeteringen op de beklemminglijst en tot slot zal er fors worden gekort op planmatig onderhoud. Voordat bovengenoemde werkzaamheden worden vrijgegeven, vindt er een liquiditeitstoets plaats. Hierbij gelden de volgende uitgangspunten: - core business heeft voorrang; - voorkomen van stagnering bedrijfsvoering; - daar waar verplichtingen zijn aangegaan, voeren wij waar mogelijk uit. Fiscaliteiten Zoals genoemd onder Financieel perspectief, zijn externe ontwikkelingen van invloed op onze verantwoording en verslaglegging. Op het gebied van fiscaliteiten is al een aantal ontwikkelingen gaande. Deze ontwikkelingen betreffen de vennootschapsbelasting en de BTW. Vennootschapsbelasting Voor het belastingjaar 2011 is nog geen definitieve aangifte gereed. De schatting voor 2012 is gereed en verwerkt in de jaarrekening over 2012. Onder toezicht van Deloitte Belastingadviseurs is een inschatting gemaakt van de fiscale winst over 2012. Omdat SallandWonen in 2012 als fiscale strategie kiest om haar sociale huurwoningen af te waarderen naar lagere WOZwaarde, zal SallandWonen een fiscaal verlies behalen van € 3.591.408, dat in de toekomst verrekenbaar is met fiscale winsten. Het gevolg is dat het fiscaal verrekenbaar verlies geactiveerd dient te worden. Hiervoor is een actieve belastinglatentie opgenomen welke per einde boekjaar € 1.214.130 bedraagt. BTW Pro Rata SallandWonen levert en verricht zowel BTW belaste als BTW onbelaste prestaties. Voor de BTW die drukt op de indirecte kosten, is het mogelijk om dit in de periodieke aangifte BTW aan te geven. Op basis van de verhouding belaste en onbelaste prestaties wordt procentueel bepaald wat de terug te ontvangen BTW op basis van de Pro Rata is. Vanwege het percentage wordt dit de Pro Rata-berekening genoemd. In het verslagjaar 2012 is gebleken dat de percentages in de Pro Rata-berekening in de periode 2005 tot en met 2009 door SallandWonen bij nader inzien niet juist zijn berekend. De gecorrigeerde Pro Rata BTW over de periode 2005 tot en met 2009 is in 2012 ingediend en heeft geleid tot een totale teruggave van circa 0,3 miljoen euro. Dit bedrag is verrekend met de overige lasten.

53

Nevenstructuur SallandWonen De nevenstructuur van SallandWonen is als volgt samengesteld:

SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis

100 procent

100

BWS Koopwoningen BV

100 procent

Het Saalien Holding BV

100

Het Saalien Ontwikkeling BV

procent Het Saalien ONTABE BV

50

VOF Kiezebos III

procent

100 procent Het Saalien Belegging BV

100 procent Het Saalien Exploitatie BV

procent VOF Olst Oost

Rechtstreeks onder de toegelaten instelling vallen: - BWS Koopwoningen BV - Het Saalien Holding BV - Het Saalien Belegging BV Onder Het Saalien Holding BV vallen: - Het Saalien Ontwikkeling BV - Het Saalien Ontabe BV (met een 50% belang in VOF Olst Oost) - Het Saalien Exploitatie BV Er is sprake van een concernmodel waarbij de Raad van Commissarissen op het niveau van de toegelaten instelling besluiten van de deelnemingen goedkeurt. In het verslagjaar hebben in de nevenstructuur in beperkte mate activiteiten plaatsgevonden. Per balansdatum hebben de deelnemingen een vermogen van circa 120.000 euro negatief. Dit vermogen is verantwoord onder de post Voorziening voor deelnemingen. De activiteiten die in de deelnemingen plaatsvinden, zijn investeringen in vastgoed, vastgoedontwikkeling en het exploiteren van vastgoed passend binnen het kader van de BBSH-regelgeving. Deelnemingen verantwoorden we op basis van het evenredige aandeel in de nettovermogenswaarde, berekend volgens de grondslagen van dit jaarverslag. In de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening komen bovenstaande posten te vervallen. Gedurende het verslagjaar hebben de volgende ontwikkelingen zich voorgedaan: Het Saalien Holding BV Opgericht op 4 januari 2005, enige aandeelhouder is SallandWonen. Het Saalien Holding BV is bedoeld als koepel voor de onderliggende BV's. Het doel is meer commerciële activiteiten in de nevenstructuur onder te brengen en de risico's van projectontwikkeling te beperken. Het Saalien Holding heeft diverse geldleningen bij SallandWonen en uitgeleend aan haar dochterondernemingen. Het Saalien Ontwikkeling BV Opgericht op 4 januari 2005, enig aandeelhouder is Het Saalien Holding BV. Het Saalien Ontwikkeling BV is opgericht met als doel er commerciële projectontwikkeling of projecten met een verhoogd risico in onder te brengen. In 2012 heeft er een grondtransactie plaatsgevonden bij de opheffing van V.O.F. Kiezebos naar Saalien Ontwikkeling B.V. Dit betreft de ontwikkeling van koopkavels in plan Kiezebos te Heino. Dit betreft een totale oppervlakte van 20.000 m2. VOF Kiezebos III In 2012 is in goed overleg de samenwerkingsovereenkomst tussen Het Saalien Ontwikkeling B.V. en haar medevennoot in V.O.F. Kiezebos, Goldewijk Projectontwikkeling B.V., beëindigd. In mei 2012 is de samenwerking beëindigd en is de VOF vervolgens ontbonden. Het Saalien Ontabe BV Opgericht op 14 februari 2005, enige aandeelhouder is Het Saalien Holding BV. Het Saalien Ontabe BV is opgericht om samen met Firma Nikkels in Twello de voormalige opstallen van Aberson in Olst te ontwikkelen. In verband met risicobeperking verloopt de deelname in de ontwikkeling via de VOF Olst Oost. Inmiddels heeft de gemeente Olst-Wijhe dit perceel opgenomen in haar meerjarenplanning voor woningbouw. Het Saalien Ontabe BV heeft één geldlening afgesloten met haar moedermaatschappij, Het Saalien Holding BV. Drie andere langlopende geldleningen zijn geherfinancierd.

54

De enige grondpositie waarvoor nog geen concrete plannen zijn ontwikkeld, is Aberson in Olst. Dit betreft een totale grondpositie van 23.000m2. VOF Olst Oost De enige activiteit betreft de beperkte exploitatie en ontwikkeling van de voormalige opstallen van Aberson. Vereniging van Eigenaren In het verslagjaar heeft één reguliere vergadering plaatsgevonden van Vereniging van Eigenaren (VvE) voor appartementencomplex Haverakker in Heino. Naast deze VvE heeft SallandWonen nog vijf VvE’s die actief zijn:: - Kortricklaan 54 tot en met 72 (even nummers) in Olst - Kortricklaan 130 tot en met 148 (even nummers) in Olst - Jan Schamhartstraat 1-3 in Olst - Jan Schamhartstraat 2 in Olst - ’t Landhuis in Olst. Zowel de administratie als het beheer van deze VvE’s liggen bij SallandWonen. SallandWonen neemt deel in: - VvE Olsterhof, gebouw C in Olst - VvE Koningsspil in Raalte.

55

1 2 3

Kulturhus Raalte Beoordeling tijdens tuinenactie Opening Infocentrum IJssel Den Nul door prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven Infocentrum IJssel Den Nul

4

56

Van de directeur-bestuurder

Zorg voor de toekomst De corporatiesector zit in zwaar weer. Niet onverwacht, gezien de discussies rond verscherpt toezicht, de aanscherping van het takenpakket, de economische crisis en met name de incidenten die de sector in een kwaad daglicht stellen. Was er met de presentatie van Wonen 4.0 nog het idee dat de sector een belangrijke bijdrage zou kunnen leveren aan het vlottrekken van de woningmarkt en daarmee de economie, het regeerakkoord Bruggen Slaan en het woonakkoord maken duidelijk dat wij op dit moment eerst financierder zijn van de schatkist en daarna pas huisvester. De toon is helder: terug naar de basis, minder sociale sector, meer verkoop. Alleen inzetten op huisvesting voor de lage inkomens, geen investeringen op het gebied van leefbaarheid. Maar zo eenvoudig is dat niet. Jarenlang zijn wij gezien als partner van de gemeenten om die bijdrage te leveren aan het vitaal houden van kernen, die de gemeenten door alle bezuinigingen niet kunnen leveren. Wij zijn langdurige verplichtingen aangegaan die we in deze tijd van crisis niet zomaar van de hand kunnen doen. En willen wij dat? Onze visie is nooit een kortetermijnvisie geweest. Wij willen een wezenlijke bijdrage leveren aan de volkshuisvesting in Salland, waartoe ook het behouden en waar mogelijk versterken van de vitaliteit van de kernen. Volkshuisvesting is niet ‘eng’ woningen beheren en vervangende nieuwbouw plegen. Juist onze maatschappelijke bijdrage zorgt voor de toegevoegde waarde die anderen niet kunnen leveren. De realiteit dwingt ons om deze visie kritisch onder de loep te nemen. Onze visie voor de komende jaren zullen we moeten herijken en de samenwerking met collega’s versterken. Bestaat er in de toekomst nog een sociale volkshuisvesting? Belangrijk is het om ons aan te passen aan de nieuwe uitgangspunten en kansen te zien. SallandWonen ziet die kansen. Wij moeten verzakelijken en scherpe keuzes maken. De uitdaging is deze nieuwe opdracht met gevoel voor de mens uit te voeren om zo ons sociale gezicht en daarmee onze toegevoegde waarde te behouden. Focus Voor mij als bestuurder heeft 2012 in het teken gestaan van prioriteiten stellen, van focussen. Dragen onze activiteiten bij aan de geformuleerde doelstelling in ons ondernemingsplan? Doen we de juiste dingen en doen we deze goed? SallandWonen is een maatschappelijk ondernemer. In het belang van onze huurders ontplooien wij activiteiten. We vinden het belangrijk onze huurders intensief bij deze initiatieven te betrekken. De koffiegesprekken zijn hiervan een goed voorbeeld. Onze maatschappelijke opgaven zijn geborgd met prestatieafspraken. Deze afspraken geven in belangrijke mate richting aan het handelen van de corporatie. Ze legitimeren ons handelen. Wij realiseren ons dat de politieke belangstelling vanuit Den Haag wordt doorvertaald naar de regio en de plaatselijke politiek. Wij zoeken daarom bewust contact met de plaatselijke politiek en op ons initiatief zijn bijeenkomsten georganiseerd. Elkaar kennen en bevragen kan bijdragen aan het beter formuleren van de volkshuisvestelijke doelen en de uitvoering daarvan. Het gaat tenslotte om het huisvesten van inwoners van de gemeenten. Toekomst SallandWonen heeft in 2012 de A1-status conform de CFV-voorwaarden gehaald en heeft voldaan aan blijvende financierbaarheid. Dit maakt van SallandWonen een toekomstbestendige organisatie. De contouren van de nieuwe woningmarkt tekenen zich steeds duidelijker af. Aan ons om in 2013 te bewijzen dat wij toekomst hebben. SallandWonen blijft zichzelf zien als een belangrijke partner in een dynamische omgeving. Een omgeving waarin veel uitdagingen liggen om onze ambities te realiseren. Samenwerking tussen collega-corporaties, tussen maatschapelijke partners onderling, met gemeenten, burgers en instituten is van groot belang om invulling te geven aan deze uitdagingen. Uitdagingen die wij graag aangaan. Met onze focus op de klant. Bestuursgegevens Drs. E.W.M. Penninks (man, 1950). Benoemd voor onbepaalde tijd. Sinds 1 januari 2008 in functie als directeur-bestuurder van SallandWonen. Nevenfuncties: - voorzitter Commissie Beeldende Kunst, gemeente Raalte - voorzitter Steunstichting SCOS - lid Rotary Salland - bestuur SCAS - bestuur Samen Doen Olst-Wijhe - lid Raad van Toezicht van Humanitas in Deventer per 1-1-2013

57

Aan bezoldigingen met inbegrip van pensioenlasten als bedoeld in artikel 2:383, lid 1, BW, is in het boekjaar ten laste van de toegelaten instelling en groepsmaatschappijen gekomen voor: Bedragen in euro’s Bestuur Voormalig bestuur Commissarissen en voormalig commissarissen Totaal

2012 182.712 30.870 71.635 285.217

2011 177.509 128.512 77.358 383.377

2010 283.814 216.776 75.384 575.974

2012 182.712 2012 30.870 213.582

2011 177.509 2011 98.306 30.204 306.019

2010 175.939 107.875 2010 53.938 162.838 500.590

Het totaalbedrag kan als volgt worden gespecificeerd: Specificatie bezoldiging bestuurder in euro’s drs. E.W.M. Penninks drs. W.J. Moggré Specificatie bezoldiging voormalig bestuurder in euro’s drs. W.J. Moggré Overige vergoeding Totaal

Het bezoldigingsbeleid is vastgesteld met inachtneming van de Sectorbrede Beloningscode Bestuurders Woningcorporaties en met inachtneming van de toepasselijke wet- en regelgeving. De directeur-bestuurder maakt gebruik van een auto van de zaak. Werkgeverslasten en vergoedingen waren conform de CAO Woondiensten. De bezoldiging valt binnen het wettelijke normbedrag volgens de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector. Functie directeur-bestuurder Drs. Ed Penninks, directeur-bestuurder, stuurt SallandWonen aan. Gedurende het verslagjaar gaf hij leiding aan drie managers en een stafafdeling. De directeur-bestuurder is verantwoordelijk voor de continuïteit van de organisatie, dus voor het realiseren van de doelstellingen, de strategie, het beleid en de resultaten daarvan. Als bestuurder draagt hij de verantwoording voor de financiering van de corporatie, de naleving van wet- en regelgeving en het beheersen van de risico’s. Daarnaast rapporteert het bestuur en legt verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. Tegenstrijdige belangen In 2012 is geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen dan wel transacties waarin tegenstrijdige belangen zouden kunnen spelen met betrekking tot de directeur-bestuurder. Verklaring besteding gelden Zoals van ons mag worden verwacht, heeft SallandWonen in 2012 haar capaciteit en beschikbaar vermogen ingezet voor de volkshuisvesting in Salland, specifiek in de gemeente Raalte en de gemeente Olst-Wijhe en voor de opvang van daklozen in Zwolle.

58

Van de Raad van Commissarissen

Toezicht in 2012 Inleiding De gevolgen van het regeerakkoord Rutte II en het per eind 2012 aanhouden van het faciliteringsvolume door het WSW heeft voor een roerig eind van 2012 gezorgd. De gevolgen voor de sector en voor SallandWonen zijn groot. De Raad van Commissarissen (de Raad) spreekt dan ook zijn bezorgdheid uit voor het voortbestaan van de sociale volkshuisvesting en stelt zich kritisch op in de discussies over de toekomst. SallandWonen staat voor een onzekere toekomst, hetgeen tot uiting komt in het huur- en investeringsbeleid. In deze tijd van economische crisis en politieke onduidelijkheid over de toekomst van de sector concludeert de Raad dat er meer tijd nodig is om de taken goed uit te voeren. De Raad hecht belang aan de externe oriëntatie van de organisatie, waarbij de organisatie voorsorteert op de financiele tegenwind van de economie en de heffingen van de overheid. De Raad besteedt veel tijd en aandacht aan de financiele aspecten –de continuiteit van de corporatie– in verhouding tot de volkshuisvestelijke aspecten. Gezien het rijksbeleid (verhuurdersheffing) en de saneringsheffing (CFV) is dit enerzijds een noodzakelijke maar geen gewenste balans. Anderzijds is de betaalbaarheid van het wonen, ook door de stijging van woonlasten als energie, lokale heffingen en dergelijke en de inkomensdalingen die veel huurders treffen een zorgwekkend aandachtspunt. Om de relatie met de huurdersorganisatie Huurdersvereniging Salland te verbeteren, zijn er zowel vanuit de organisatie als de Raad veel inspanningen verricht. De Raad wenst een betere, vooral zakelijkere relatie met de huurdersorganisatie en heeft gedurende het verslagjaar hierin gezamenlijk met de organisatie opgetrokken. Helaas heeft dit nog niet geresulteerd in verbeteringen. Wel blijft de organisatie voldoen aan de resultaatverplichtingen op dit terrein zoals verwoord in de Overlegwet. De Raad realiseert zich dat voor het uitvoeren van een adequaat toezicht een goede voorbereiding vooraf gaat. Het ontwikkelen van voldoende expertise op het gebied van risicomanagement en informatie analyse geeft de Raad de positie om zijn taak goed uit te oefenen. In samenspraak met het bestuur en management is daar aan gewerkt door de adviesbureau’s BMC en Vannimwegen. De Raad is het verslagjaar gestart met het evalueren van het eigen functioneren. De Raad wil een voorbeeldfunctie zijn in doelmatigheid en zoekt naar een optimale stijl van toezichthouden. In hoeverre moet de Raad in de details duiken om goed toezicht te houden en wat betekent dat de Raad op afstand moet blijven van de verantwoordelijkheden van de directeurbestuurder? Wanneer is er een goed evenwicht tussen betrokkenheid en distantie als er zoveel gaande is in de volkshuisvesting en er zoveel vanuit Den Haag op ons afkomt? Algemeen Naast het toezicht houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken bij de woningcorporatie, vervult de Raad de werkgeversrol voor het bestuur en staat tevens het bestuur ter zijde. De Raad houdt onder andere toezicht op: - realisering van de doelstellingen van de stichting; - de kwaliteit van dienstverlening; - de strategie van en de risico’s verbonden met de ondernemingsactiviteiten; - de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen; - het financiële verslaggevingsproces en de naleving van de wet- en regelgeving; - kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording. In de statuten van SallandWonen staan de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad omschreven. In het ‘Reglement voor de Raad van Commissarissen’ zoals vastgesteld op 4 juni 2008, is één en ander verder uitgewerkt. In dit reglement is ook een profiel opgenomen waarin de gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de Raad wordt omschreven. In dit jaarverslag legt de Raad verantwoording af over de wijze waarop invulling is gegeven aan de uitvoering van de taken in het afgelopen jaar. Als toezichtkader voor het uitvoeren van haar taken hanteert de Raad: - het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH); - ondernemingsplan SallandWonen, Volkshuisvestelijk Ondernemen 2012-2016; - begroting 2013; - meerjarenraming 2013-2017; - continuїteitsoordeelsbrief 2012 Centraal Fonds Volkshuisvesting; - kwartaalrapportages; - voortgangsrapportages van onderhanden zijnde projecten; - toetsingskader Centraal Fonds Volkshuisvesting en financiële ruimte WSW; - prestatieafspraken met de gemeenten Raalte en Olst-Wijhe; - toetsen beleid aan kasstroomontwikkelingen (ICR) en vermogenspositie plus de bedrijfswaarde. Dit toezichtkader is door de Raad gebruikt bij het goedkeuren van besluiten van het bestuur, het beoordelen van bestuursvoorstellen en de bewaking van de strategie in realisatie tot de corporatiedoelstellingen. Invulling Governancecode Het Nederlandse stelsel van de volkshuisvesting kent een bijzondere manier van besturen en toezicht: de Governancecode voor woningcorporaties. Deze code regelt het goed besturen van de corporatie door de directeur-bestuurder, het invloed geven aan belanghouders en het afleggen van verantwoording aan de Raad en externe toezichthouders.

59

SallandWonen heeft als bestuursmodel de zogenaamde tweelagenstructuur. Het bestuur wordt gevormd door één directeurbestuurder. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur zijn in de statuten omschreven. Eén en ander is verder uitgewerkt in het bestuursreglement (zie www.sallandwonen.nl voor de diverse reglementen). De Raad oefent het toezicht uit op het bestuur. SallandWonen onderschrijft als Aedes-lid de Governance Code en past de voorschriften toe. In het verslagjaar is bij de herbenoeming van twee leden van de Raad afgeweken van de code. Bij het onderwerp Herbenoeming leden en Commissie Aedes Code wordt dit nader toegelicht. Risicobeheersing Risicomanagement is een belangrijk onderwerp geweest voor de Raad. Gedurende het verslagjaar is er aandacht geweest voor: - het investeringsstatuut - sturingsindicatoren - het treasuryjaarplan - de projecten via het projectenboek - de managementletter en controleverslag accountant - de meerjarenraming 2013-2017. Daarnaast heeft de Raad een themabijeenkomst over de RJ 645 (aanpassing waarderingsgrondslagen) georganiseerd. Het verder professionaliseren van het toezicht middels het ontwikkelen van een toezicht- en toetsingskader heeft continu de aandacht en heeft dit jaar geresulteerd in een rapportage sturingsindicatoren. Taak en werkwijze Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen laat de Raad zich regelmatig informeren. Dit gebeurde zowel mondeling als schriftelijk over de financiële resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en de wensen en behoeften van belanghebbenden. Om zich op de hoogte te houden van wat er gaande is in het speelveld van SallandWonen, heeft de Raad in het afgelopen boekjaar periodiek overleg gevoerd met het bestuur en heeft een delegatie van de Raad gesproken met de ondernemingsraad. Sinds drie jaar is de externe accountant KPMG actief. Evaluatie van de accountant vindt jaarlijks plaats. De bevindingen in 2012 waren positief. Het contract met de accountant is met één jaar verlengd tot 1 januari 2014. De jaarlijkse bijeenkomst met de belanghouders stond dit jaar in het teken van het ondernemingsplan 2012-2016. Ook is de Raad aanwezig geweest bij de bijeenkomsten met de gemeenteraden van de gemeenten Olst-Wijhe en Raalte. De leden van de Raad hebben kennisgenomen van de belangrijkste publicaties van Aedes en de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) en hebben bij wijze van permanente educatie, speciale workshops bijgewoond, georganiseerd door de VTW en andere aanbieders. Vanzelfsprekend was de Raad vertegenwoordigd bij de start van de bouw of de oplevering van projecten. De Raad heeft het afgelopen jaar vijf maal een reguliere vergadering gehad. In de vergadering waarin de jaarrekening 2011 is goedgekeurd was tevens de accountant aanwezig. Ter voorbereiding van de vergadering ontvangt de Raad naast de vergaderstukken een stand van zaken van de directeur-bestuurder over alle belangrijke ontwikkelingen binnen de organisatie en de sector. Daarnaast ontvangt de Raad tussentijds informatie over voor de Raad relevante onderwerpen. In een themabijeenkomst is het strategisch voorraadbeleid besproken en de waarderingsmethode. Daarnaast zijn tijdens separate bijeenkomsten het eigen functioneren van de Raad besproken, waarbij ook het functioneren van het bestuur is besproken. De zelfevaluatie heeft plaatsgevonden met als uitgangspunt de Governance Code Woningcorporaties en op basis van de notitie inzake professioneel toezicht Raad van Commissarissen SallandWonen. De Raad heeft de visie van het bestuur gevraagd en deze betrokken in de bespreking. De zelfevaluatie is begeleid door een externe adviseur. De leden van de Raad zijn zeer betrokken. Geen van de leden is in het verslagjaar frequent afwezig geweest bij vergaderingen. De Raad heeft in het afgelopen boekjaar de volgende besluiten goedgekeurd: - aanpassen investeringsstatuut - investering Kulturhus Raalte - jaarverslag en jaarrekening 2011 - beëindiging VOF Kiezebos III - verkoop panden Kerkstraat in Raalte en Wijhezicht in Wijhe - verkoopbeleidsplan juli 2012 - verlenging contract met accountant tot 1 januari 2014 - onttrekken van bestemming woonwagen standplaats in Olst - handhaven bedrijfswaarde als waarderingsmethode van het bezit - jaarbegroting 2013 inclusief treasury jaarplan - salaris directeur-bestuurder - benoeming van mevrouw T.J. Lozeman tot voorzitter van de Auditcommissie - benoeming van de heer W. Nijman tot vice voorzitter van de RvC - herbenoeming van de heer Witte voor één jaar en mevrouw Lozeman voor twee jaar - herbenoeming van de heer Van Veen als voorzitter van de Raad Daarnaast zijn de volgende onderwerpen aan bod gekomen: - herijken investeringsbeslissingsproces - model management informatie - Huurdersvereniging Salland - de kwartaalrapportages over 2012 60

-

managementletter 2011 controleverslag 2011 accountant meerjarenraming 2013-2017 projectenboek samenwerking met gemeente Olst-Wijhe inzake project Wijhezicht sturingsindicatoren honorering RvC BTW-regeling Commissarissen beoordeling door het CFV en het WSW regeerakkoord Rutte II de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semi-publieke sector (Uitvoeringsbesluit WNT)

Onafhankelijkheid De Raad waakt ervoor dat de leden onafhankelijk zijn in de zin van de in de Governancecode Woningcorporaties bepaling III 2.2 aangeduide criteria. Er bestaat binnen de Raad geen overlap met andere bestuursfuncties. Geen van de leden is of was in het verleden in dienst van de corporatie, onderhoudt een directe of indirecte band met toeleveranciers of afnemers. Ook worden geen andere diensten verleend dan die welke voortvloeien uit het lidmaatschap van de Raad of worden banden onderhouden met SallandWonen, hetzij direct, hetzij indirect, buiten het commissariaat. In het verslagjaar is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de Raad of de directeur-bestuurder betrokken waren. Het Reglement van de Raad van Commissarissen bevat bepalingen betreffende mogelijk tegenstrijdige belangen. Alle leden functioneren onafhankelijk. De Raad kent geen eigen, afzonderlijke gedragscode. De Raad is van mening dat het bestaande ‘Reglement van de Raad van Commissarissen’ in voldoende mate hierin voorziet. Deskundigheid en samenstelling Per 31 december 2012 was de Raad samengesteld uit zes leden. Twee raadsleden zijn op voordracht van de huurdersvereniging aangesteld. De reguliere zittingstermijn bedraagt vier jaar, met als uitgangspunt dat toezichthouders één keer herbenoemd kunnen worden. De samenstelling van de Raad is evenwichtig. Gekeken is naar kennis, deskundigheid en achtergrond van de leden op het gebied van de politiek-bestuurlijke context en de corporatiesector. Een aantal leden beschikt over deskundigheid met betrekking tot financiële en procesmatige aspecten van vastgoed. Daarnaast zijn kwaliteiten aanwezig inzake rechten, gemeentelijke overheden en personele zaken.Ten slotte beschikken de leden van de Raad over een adequaat netwerk. Geopteerd wordt voor een Raad van minimaal vijf tot maximaal zeven leden. Per 1 juli 2012 zijn de heren Halfwerk en Wagenaar afgetreden. De Raad heeft in het verslagjaar gebruik gemaakt van de diensten van de remuneratiecommissie en de auditcommissie, die tot taak hebben de Raad te ondersteunen. Herbenoeming leden Uitgangspunt voor de Raad is een maximale termijn van twee keer vier jaar hetgeen ook zo staat benoemd in de statuten van de Raad. In de governancecode van juli 2011 en in de nieuw Woningwet wordt dit nogmaals bevestigd. Mevrouw Lozeman is in 2012 herbenoemd voor een periode van twee jaar. De Raad heeft destijds gekozen voor een geleidelijke afbouw van het aantal (oud)leden. In 2010 zijn twee commissarissen uitgetreden; in 2012 zijn opnieuw twee commissarissen uitgetreden; in 2013 treden er weer twee commissarissen uit. Door het niet herbenoemen van mevrouw Lozeman zouden er in 2012 drie commissarissen uittreden. Daarnaast is mevrouw Lozeman lid van de Auditcommissie bestaande uit twee leden van de Raad waarvan er één in 2012 is uitgetreden. Vanwege de continuïteit in het algemeen en het specifieke belang om mevrouw Lozeman als beoogd voorzitter van de auditcommissie te behouden, heeft de Raad besloten om in afwijking van de governancecode mevrouw Lozeman voor twee jaar te herbenoemen als lid van de Raad. De zittingstermijn van de heer Witte is met een jaar verlengd tot 1 juli 2013. De Raad heeft besloten om in afwijking van de governancecode dit lid te herbenoemen voor een jaar. Dit omdat anders volgens het rooster van aftreden drie leden van de Raad tegelijkertijd zouden aftreden, waardoor de evenwichtige en complementaire samenstelling geweld wordt aangedaan. Commissie AedesCode In het verslagjaar heeft de commissie AedesCode (Commissie) een klacht ontvangen van de Huurdersvereniging Salland (HVS) inzake de herbenoeming van de voorzitter van de Raad in 2011, het handhaven van het predicaat ‘op voordracht van de HVS’ bij de herbenoeming van de voorzitter en het niet consulteren van de HVS bij de herbenoeming van een door de HVS voorgedragen lid van de Raad met een jaar. Voor de herbenoeming van de voorzitter is de Raad door de Commissie in het gelijk gesteld. Inzake het handhaven van het predicaat ‘op voordracht van de HVS’ heeft de Raad besloten om dit predicaat voor de voorzitter van de Raad te laten vervallen. Hiermee wordt het verzoek van de HVS alsnog gehonoreerd. Ten aanzien van de laatste klacht oordeelt de Commissie dat de Raad bij de herbenoeming van de heer Witte voor de periode van een jaar, in strijd met de governancecode en statuten van SallandWonen heeft gehandeld. De governancecode van 1 juli 2011 bepaalt dat commissarissen niet meer dan twee zittingstermijnen van vier jaar mogen zitten. Dit is een dwingende maatregel. De maximale zittingstermijn van de heer Witte eindigt na verlenging per 1 juli 2013. Door het uittreden van de heer Wiitte en mevrouw Nijboer in 2013 ontstaat uitgaande van een Raad van vijf leden medio 2013 een vacature.

61

Remuneratiecommissie De Raad is verantwoordelijk voor de eigen continuïteit. Het garanderen van een evenwichtige samenstelling qua profielen is van groot belang. Daarnaast heeft de Raad ook een werkgeversrol. De hiervoor te verrichten werkzaamheden worden uitgevoerd door de remuneratiecommissie. De samenstelling van de remuneratiecommissie per 31 december 2012 is als volgt: - de heer Van Veen, voorzitter - de heer Witte, lid - de heer Nijman, lid - de heer Penninks, adviseur - mevrouw Veenhuis, ambtelijk secretaris Het Reglement Remuneratiecommissie is op 25 augustus 2009 vastgesteld. De remuneratiecommissie heeft onder meer de volgende taken: - zorgdragen voor de continuïteit van een evenwichtig samengestelde Raad door het doen van voorstellen inzake de vereiste profielen van nieuwe leden voorafgaand aan het vertrek van leden van de Raad conform het rooster van aftreden; - het doen van een voorstel aan de Raad betreffende het salaris en de overige arbeidsvoorwaarden van de directeurbestuurder van SallandWonen, ter vaststelling door de Raad. In 2012 is gehandeld conform de afspraken gemaakt in de arbeidsovereenkomst. Aanpassing van het salaris heeft, conform de vigerende overeenkomst, plaatsgevonden aan de hand van het prijsindexcijfer 2012 van het CBS; - het voorbereiden van het beoordelingsgesprek met de directeur-bestuurder welke worden gevoerd door de voorzitter en vicevoorzitter van de Raad; - het voorbereiden van het jaarlijkse evaluatiegesprek inzake het functioneren van de Raad en de afzonderlijke leden. De remuneratiecommissie is in 2012 zeven maal regulier bij elkaar geweest en heeft de volgende onderwerpen besproken: - honorering directeur-bestuurder - opvolging vice-voorzitter en honorering vice-voorzitter - reactie van de HVS n.a.v. herbenoeming van de voorzitter - herbenoemingen leden Raad - BTW-heffing commissarissen - werkwijze remuneratiecommissie - reglement remuneratiecommissie en statuten - nieuw te werven RvC-leden in 2013 - Uitvoeringsbesluit WNT - uitspraak commissie Aedescode - voorbereiding jaarlijkse evaluatie functioneren Raad en bestuur Audit Commissie Bij het uitvoeren van de financiele verantwoordelijkheden in het toezicht ondersteunt de auditcommissie van SallandWonen de Raad. De auditcommissie wordt hierbij gezien als de voorbereidingscommissie voor de Raad. Het Reglement Audit Commissie is vastgesteld op 4 juni 2008. De auditcommissie beoordeelt de financiële verslaglegging, het systeem van risicobeheersing en de interne controle. Daarnaast houdt de auditcommissie toezicht op de werkzaamheden van de externe accountant. De samenstelling van de auditcommissie per 31 december 2012 is als volgt; namens de Raad zijn mevrouw Lozeman en de heer Weggemans lid van de auditcommissie. Mevrouw Lozeman is voorzitter van de auditcommissie. Naast deze commissarissen maken de directeur-bestuurder, de heer Penninks, uit hoofde van zijn functie, manager Bedrijfsvoering, de heer Bosscha, als financieel deskundige en teamleider Planning en Verslaglegging, de heer Waidijk, ambtelijk secretaris, deel uit van deze commissie. De auditcommissie is in 2012 zeven keer bijeengekomen, waarvan vijf reguliere vergaderingen. De volgende onderwerpen zijn besproken: - managementletter 2011 - jaarplan controller 2012 - accountantsverslag 2011 - jaarverslag en jaarrekening 2011, ook van de nevenstructuur - kwartaalrapportages 2012 en laatste kwartaal 2011 - begrotingswijziging Kulturhus Raalte - treasuryverslag 2013 - DPI opgave 2012 (prospectieve informatie) - Rapportage DVI verslagjaar 2011 (verantwoordingsinformatie) - Brief CFV continuïteitsoordeel 2012 - projecten - meerjarenraming 2013-2017 - begroting 2013 - treasuryjaarplan 2013 - voorstel verkoop huurwoningen - sturingsindicatoren - RJ 645 Daarnaast is er een besloten bijeenkomst geweest met de accountant.

62

Verbindingen De directeur-bestuurder heeft gedurende het verslagjaar verslag uitgebracht over de verbindingen (BV’s en VvE’s) die SallandWonen kent. De Raad heeft de jaarstukken van de verbindingen goedgekeurd. De Raad onderkent de risico’s die kunnen voortvloeien uit de diverse verbindingen. In 2012 is de VOF Kiezebos III in overleg met de samenwerkingspartner geliquideerd. Honorering Raad van Commissarissen De honorering van de Raad is gekoppeld aan de zwaarte van de functies van de afzonderlijke leden van de Raad en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De hoogte van deze honorering blijft binnen de kaders van de geldende code, vastgesteld door de VTW. Honorering Raad van Commissarissen Naam Functie in de Raad

drs. L. van Veen

L. Halfwerk

T.J. Lozeman mr. J.T.M. Nijboer drs. A. Wagenaar drs. Th. Witte ing. G.W. Nijman

drs. J.A. Weggemans

Lid en Voorzitter Raad Lid remuneratiecommissie Lid en Vice-voorzitter Raad Lid remuneratiecommissie Lid en Lid auditcommissie Lid Lid en Lid auditcommissie Lid en Lid remuneratiecommissie Lid en Vice-voorzitter Raad Lid remuneratiecommissie Lid en Lid Auditcommissie

Basis vergoeding in euro 7.893,60 3.946,80

Commissie in euro

Totaal in euro 13.813,80

Opmerkingen

6.117,60

Einddatum: 30-6-2012

1.973,40 3.946,80 1.184,10 986,70 7.893,60

9.867,00 1.973,40

7.893,60 3.946,80

7.893,60 4.933,50 986,70

7.893,60

Einddatum: 30-6-2012

9.867,00 1.973,40

7.893,60 394,68

9.274,98 986,70

7.893,60

9.867,00 1.973,40

Ten slotte De Raad kijkt terug op een enerverend jaar. Samen met het bestuur en belanghouders is een gedragen visie voor de toekomst neergezet middels het nieuwe ondernemingsplan. Het risicomanagement heeft een duidelijke positie gekregen binnen de organisatie. Er is voortvarend gewerkt om het toezicht- en toetsingskader verder te professionaliseren. Er zijn volkshuisvestelijk goede prestaties geleverd. SallandWonen is een financieel solide organisatie, die de omgeving op vele wijzen betrekt bij haar activiteiten. De Raad heeft dit meermalen vastgesteld en spreekt de wens uit dat met het nieuwe ondernemingsplan dit beleid voortvarend kan worden doorgezet. Wel wil de Raad haar bezorgdheid uiten voor de recente ontwikkelingen. SallandWonen is een gezonde organisatie die met een reëel huurbeleid haar ambitie kan waarmaken. De verhuurdersheffing met de noodzakelijke verhoging van de huurprijzen dwingt de corporatie echter om haar sociale gezicht te laten varen, in te leveren op betaalbaarheid en tevens hebben deze recente ontwikkelingen gevolgen voor de investeringsruimte van de corporatie. De beklemming van het WSW dwingt de organisatie een aantal beoogde projecten aan te houden, waardoor aan huurders toegezegd onderhoud helaas wordt vertraagd. De organisatie betreurt dit zeer. Wij hebben ons tot het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties gewend om onze zorg te uiten en te verzoeken de beklemming zo snel mogelijk weg te nemen, zodat noodzakelijk en toegezegd onderhoud zo snel mogelijk toch wordt uitgevoerd. De Raad heeft begrip voor het feit dat er bezuinigd moeten worden en dat de samenleving -dus ook de corporaties- daaraan moeten bijdragen. Er is echter ook sprake van grote zorg. De kwaliteit en betaalbaarheid van wonen voor mensen (met een laag inkomen) in deze regio komt onder druk te staan. De effecten op het besteedbaar inkomen van de doelgroep die moet rondkomen van een uitkering of minimum loon zijn groot. Daarnaast komen er minder financiële middelen voor het geschikt maken van woningen als gevolg van scheiden van wonen en zorg en om te investeringen in duurzaamheid. De komende tijd moet uitwijzen hoe er verder invulling wordt gegeven aan de sociale huursector. De Raad spreekt zijn waardering uit voor de bestuurder en de organisatie en heeft vertrouwen in een gezonde toekomst voor SallandWonen.

63

Samenstelling Raad van Commissarissen SallandWonen De Raad bestaat in 2012 uit de volgende personen: Drs. L. van Veen (man, 1949) voorzitter In functie sinds 2004 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2015, niet herbenoembaar Voorzitter van de remuneratiecommissie Profiel: bestuurlijk en bedrijfskundig Functie: directeur van Van Veen-Verstegen management consultancy BV Nevenbetrekkingen: geen L. Halfwerk (man, 1948) vice-voorzitter In functie: 2001 tot 1 juli 2012 Lid van de remuneratiecommissie Profiel: politiek, volkshuisvesting en wonen, zorg en welzijn Functie: Nevenbetrekkingen: lid van de Raad van Toezicht Carinova-Leiboom groep, voorzitter bezwaren- en geschillencommissie Emco groep, lid regionale commissie beroepsonderwijs Bouw en Infra. T.J. Lozeman (vrouw, 1961) lid In functie sinds 2002 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2014, niet hernoembaar Voorzitter van de auditcommissie Profiel: financieel economisch Functie: beleidsadviseur bedrijfsvoering, financiën en control bij gemeente Raalte Nevenbetrekkingen: bestuurslid van de FAMO, vakgroep informatiebeleid, INK kwaliteitsauditor Bestuursacademie Nederland Mr. J.T.M. Nijboer (vrouw, 1954) lid op voordracht van HVS In functie sinds 2001 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2013, niet herbenoembaar Profiel: sociaal-juridisch Functie: Juridisch medewerker Vreemdelingenkamer bij Rechtbank Almelo Nevenbetrekkingen: geen Drs. A. Wagenaar (man,1950) lid In functie: 2001 tot 1 juli 2012 Voorzitter van de auditcommissie Profiel: volkshuisvesting-vastgoed, sociaal economisch Functie: Nevenbetrekkingen: Kerkrentmeester Hervormde gemeente Heino, Lid van de Synode van de Protestantse Kerken Nederland (PKN) Drs. Th. Witte (man, 1942) lid op voordracht van HVS In functie sinds 2004 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2013, niet herbenoembaar Lid van de remuneratiecommissie Profiel: personeel en organisatie Functie:Nevenbetrekkingen: geen Ing. G.W. Nijman (man, 1951) vice-voorzitter per 1 juli 2012 In functie sinds 1 juli 2010 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2014, herbenoembaar Lid van de Remuneratiecommissie, vanaf 1 juli 2012 Profiel: volkshuisvesting en ruimtelijke ordening Functie: directeur van Nijman Vastgoed BV (vanaf 1 maart 2011), directeur van Gebiedsontwikkeling Schuytgraaf bij Arnhem ((tot 1 december 2012) Nevenbetrekking: lid Raad van Commissarissen Woningstichting Brummen, lid Raad van Toezicht Stichting Zorg-Samen Het Zand in Zwolle (vanaf 1 juni 2012), lid Raad van Toezicht Stichting Openbare Scholengemeenschap Erasmus in Almelo (vanaf 1 juni 2012) Drs. J.A. Weggemans (man, 1947) lid In functie sinds 1 mei 2011 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 mei 2015, herbenoembaar Lid van de auditcommissie Profiel: volkshuisvestelijk en financieel economisch Functie: adviseur volkshuisvesting (part-time) Nevenbetrekkingen: visitator Raeflex, lid Raad van Commissarissen Stichting Woningbedrijf Warnsveld Penningmeester Groei en Bloei Deventer e.o.

64

1 2 3 4 65

Opendag dienstencentrum Schuilenburg te Raalte Meet & Match 2012 Nieuwbouw appartementen Julianalaan Wijhe Presentatie ondernemingsplan voor stakeholders

66

Bijlagen Volkshuisvestingsverslag

67

Saalien Ontabe BV

Saalien Ontwikkeling BV

Saalien Exploitatie BV

VOF Olst Oost

BWS Koopwonin gen BV

Naam van de verbinding

Saalien Holding BV

Overzicht nevenstructuur

BV Raalte Dochtermij. Ontwikkeling Olst oost

BV Raalte Dochtermij. Projectontwikkelin g

BV Raalte Dochtermij. Exploitatie panden

VOF Wilp Ontwikkeling Olst Oost

BV Raalte Exploitatie panden conform FBI status

Deelname VOF Olst-Oost

Deelname in VOF Kiezebos

Geen

Beheer en ontwikkeling

Geen

Integrale consolidatie

BV Raalte Houdstermij. met inachtneming van het BBSH Deelname via Ontwikkeling BV in VOF Kiezebos Integrale consolidatie

Integrale consolidatie

Integrale consolidatie

Integrale consolidatie

Integrale consolidatie

Integrale consolidatie

17 17 0 100%

-/- 153 2000 0 100%

112 1152 0 Via Saalien Holding BV 100%

Bestuur wordt gevormd door Stichting SallandWonen welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht door SW.

17 17 0 Via Saalien Holding BV 100% Bestuur wordt gevormd door Saalien Holding BV, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SW.

15 1724 24 Via Holding/ Ontabe BV, 50% Bestuur wordt gevormd door Saalien Ontabe BV en Nimasol BV, welke elk 50% zeggenschap hebben. Intern toezicht vindt plaats via Nimasol.

17 17 0 100%

Bestuur wordt gevormd door Stichting SallandWonen (SW) welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht door SW.

-/- 288 1200 0 Via Saalien Holding BV 100% Bestuur wordt gevormd door de Holding BV, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SW.

Saalien Belegging BV

Bijlage 1

Rechtsvorm Vestigingsplaats Statutaire doelstelling

BV Raalte Exploitatie panden conform FBI status

Activiteiten verslagjaar

Geen

Consolidatie met corporatie Financiële gegevens (*€ 1.000) Eigen vermogen Balanstotaal Jaaromzet Corporatiebelang

Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap

Bestuur wordt gevormd door Saalien Holding BV, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SW.

Bestuur wordt gevormd door Stichting SallandWonen welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht door SW.

Saalien Ontwikkeling BV

Saalien Exploitatie BV Saalien Exploitatie BV

VOF Olst Oost

BWS Koopwoning en BV

0

0

0

0

0

0

--

--

--

--

--

--

--

0

1950

1500

408

0

0

0

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

BWS Koopwoni ngen BV

Saalien Ontabe BV

0

VOF Olst Oost

Saalien Holding BV

Geldstromen van corporatie naar verbinding (*€ 1.000) Doorberekende kosten aan de verbinding Overgedragen rechten Waarde verstrekte leningen Afgegeven zekerheden Van verbinding naar corporatie Winstuitkering door verbinding Aan corporatie verstrekte zekerheden Opgeleverde projecten Risicobeheersing

Saalien Belegging BV

Naam van de verbinding

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

--

Maand/ kwartaal rapportage

Maand/ kwartaal rapportage

Maand/ kwartaal rapportage

Maand/ kwartaal rapportage

Maand/ kwartaal rapportage

Periodieke rapportage

Maand/kwartaal rapportage

Bijlage 2

Overzicht Vereniging van Eigenaren

Overzicht VvE

Naam van de verbinding

Rechtsvorm Vestigingsplaats Statutaire doelstelling

Activiteiten verslagjaar Consolidatie met corporatie Financiële gegevens (*€ 1.000) Eigen vermogen Balanstotaal jaaromzet Corporatiebelang Wijze van en mate van bestuurlijk zeggenschap

Geldstromen van corporatie naar verbinding (*€ 1.000) Doorberekende kosten aan de verbinding Overgedragen rechten Waarde verstrekte leningen Afgegeven zekerheden Van verbinding naar corporatie Winstuitkering door verbinding Aan corporatie verstrekte zekerheden Opgeleverde projecten Maximale risico-exposure Risico beheersing

VvE app.complex Haverakker

VvE Het Landhuis te Olst

VvE Jan Schamhartstraat 1-3

VvE Jan Schamhartstraat 2

Vereniging Heino Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Beheer app.complex Nee

Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren

Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren

Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren

Statutair opgericht Nee

Statutair opgericht in 2007 Nee

Statutair opgericht in 2007 Nee

Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond 53% Bestuur wordt gevormd door SallandWonen en 6 eigenaren. SW heeft 53% zeggenschap in de VVE. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.

18

82% Bestuur wordt gevormd door SallandWonen en één eigenaar. Het zeggenschap van SallandWonen is 80%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen

Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond 75% Bestuur wordt gevormd door SallandWonen. Het zeggenschap van SallandWonen is 79%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.

Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond 60% Bestuur wordt gevormd door SallandWonen. Het zeggenschap van SallandWonen is 82%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.

2 -----

4 -----

1 -----

1 -----

----Begroting en jaarrekening

----Begroting en jaarrekening

----Begroting en jaarrekening

----Begroting en jaarrekening

18 26

Naam van de verbinding

Rechtsvorm Vestigingsplaats Statutaire doelstelling

Activiteiten verslagjaar Consolidatie met corporatie Financiële gegevens (*€ 1.000) Eigen vermogen Balanstotaal jaaromzet Corporatiebelang Wijze van en mate van bestuurlijk zeggenschap

Doorberekende kosten aan de verbinding Overgedragen rechten Waarde verstrekte leningen Afgegeven zekerheden Van verbinding naar corporatie Winstuitkering door verbinding Aan corporatie verstrekte zekerheden Opgeleverde projecten Maximale risico-exposure Risico beheersing

VvE Kortricklaan 54 t/m 72 (even nrs) te Olst

VvE Kortricklaan 130 t/m 148 (even nrs) te Olst

Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Statutair opgericht in 2007.

Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren

Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren

Vereniging Raalte Regelen van onderhoud parkeerplaatsen van de huurders

Statutair opgericht

Statutair opgericht

Nee

Nee

Nee

Beheer van de parkeerplaatsen Nee

Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond 33% SallandWonen heeft 33% zeggenschap. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.

23

18

0 ----

60% Bestuur wordt gevormd door SallandWonen. Het zeggenschap van SallandWonen is 60%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen 1 ----

Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond Jaarrekening 2012 nog niet afgerond 60% Bestuur wordt gevormd door SallandWonen. Het zeggenschap van SallandWonen is 67%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen. 1 ----

----Begroting en jaarrekening

----Begroting en jaarrekening

----Begroting en jaarrekening

----Begroting en jaarrekening

VvE gebouw Olsterhof 2,4,6 te Olst

23 8

VvE Koningsspil-carports

19 7 14% SallandWonen heeft 18% zeggenschap. Alleen lid van deze VvE.

0 ----

72

Verklaring van het bestuur (BBSH, artikel 26, lid 2b)

Het bestuur van de stichting SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis, verklaart dat zij in het verslagjaar de middelen van de stichting uitsluitend heeft besteed in het belang van de volkshuisvesting.

Datum: ____ mei 2013

Drs. E.W.M. Penninks, directeur-bestuurder

73

74

Verklaring van de Raad van Commissarissen (BBSH, artikel 26, lid 5)

(Goedkeuring conform artikel 11d van de statuten) De Raad heeft kennisgenomen van de jaarrekening, alsmede van de daarover afgegeven controleverklaring voor KPMG Accountants N.V. Deze verklaring is opgenomen in de jaarrekening. De Raad kan zich met de jaarrekening verenigen.

De heer drs. L. van Veen, voorzitter

De heer drs. Th. Witte

Mevrouw mr. J.T.M. Nijboer

De heer ing. G.W. Nijman

Mevrouw T.J. Lozeman

De heer drs. J.A. Weggemans

Raalte, De Raad van Commissarissen,

Datum: ____ mei 2013

75

76

KENGETALLEN 2012

Jaarrekening 2012

SallandWonen

77

Jaarrekening 2012

SallandWonen

78

KENGETALLEN - Aantal verhuureenheden BOEKJAAR

2010 **

2009 **

2008 **

56 5.204 258

-

-

-

15 141 102 258

258

-

-

-

5.510

5.462

104 14 1 119

104 13 1 118

-

-

-

7 5 20 2 1 1 36

6 10 17 2 1 3 39

-

-

-

Totaal niet woongelegenheden

155

157

182

201

193

Totaal aantal verhuureenheden

5.665

5.619

5.433

5.435

5.448

18 55

18 46

537.000 306.578 255.399 887.186

583.800 304.398 234.168 880.601

A. Zelfstandige wooneenheden in exploitatie A.1. Wooneenheden - Goedkoop A.2. Wooneenheden - Betaalbaar A.3. Wooneenheden - Duur tot huurtoeslaggrens A.4. Wooneenheden - Duur boven huurtoeslaggrens A.5. Wooneenheden - Leegstaand bestemd voor verkoop B. Onzelfstandige wooneenheden in exploitatie B.1. Wooneenheden - Goedkoop B.2. Wooneenheden - Betaalbaar B.3. Wooneenheden - Duur tot huurtoeslaggrens B.4. Wooneenheden - Duur boven huurtoeslaggrens

Totaal woongelegenheden C. Niet woongelegenheden C.1. Overig Parkeervoorzieningen C.2. Overig Bedrijfsruimten / Winkels C.3. Overige bedrijfsruimten - Leegstaand voor verkoop

2012

5148 613 4.049 474 56 60 5.252

D. Niet woongelegenheden D.1. Maatschappelijk Gezondheid en Zorg D.2. Maatschappelijk Onderwijs en Opvoeding D.3. Maatschappelijk Cultuur D.4. Maatschappelijk Sport en Recreatie D.5. Maatschappelijk Wijk- en Buurtvoorzieningen D.6. Maatschappelijk Overig

Woonwagens in beheer voor derden Voorraad onverkochte koopwoningen vanuit nieuwbouw Totale marktwaarde gehele bezit (x 1.000) Totale bedrijfswaarde gehele bezit (x 1.000) Totale historische kostprijs gehele bezit (x 1.000) Totale WOZ-waarde gehele bezit (x 1.000)

2011 *

5.251

5.234

18 611.900 272.157 229.247 895.795

5.255

18 -

18 -

600.800 258.443 214.319 915.800

601.000 256.491 212.275 905.970

* de indeling van de woningaantallen is aangepast naar de indeling welke gebruikt wordt door Corpodata. De vergelijkende cijfers over 2011 en de cijfers in andere rapportages zijn hierop aangepast.

KENGETALLEN - Overig 1. Woningzoekenden 2. Nieuwe verhuringen totaal bezit 3. Huurachterstand huurders uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen 4. Huurachterstand huurders(inclusief vertrokken huurders) uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen 5. Huurderving uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen Balans en Winst- en Verliesrekening (1 t/m 10: x €. 1000,-, 11 t/m 14 en 16 per woning) 1. Eigen vermogen * 2. Voorzieningen * 3. Langlopende schulden 4. Materiële vaste activa * 5. Onderhanden projecten * 6. Huren 7. Vergoedingen 8. Jaarresultaat * 9. Overige reserves einde boekjaar uitgedrukt in een percentage van de huren en overheidsbijdragen Per zelfstandige wooneenheid in exploitatie 1. Totaal opbrengsten per zelfstandige wooneenheid in exploitatie 2. Overige bedrijfslasten per zelfstandige wooneenheid in exploitatie * 3. Onderhoudlasten per zelfstandige wooneenheid in exploitatie 4. Renteresultaat per zelfstandige wooneenheid in exploitatie 5. Personeelslasten per zelfstandige wooneenheid in exploitatie 6. Overige reserves per zelfstandige wooneenheid in exploitatie * 7. Bedrijfswaarde per zelfstandige wooneenheid in exploitatie *

7.857 489

7.728 376

7.836 398

7.417 386

7.258 341

1,05%

0,76%

0,83%

0,75%

0,61%

1,75%

1,45%

1,54%

1,42%

1,15%

2,31%

1,46%

1,13%

0,90%

1,63%

112.335 27.649 173.529 304.895 1.041 30.539 641 23.495-

91.621 23.962 171.448 288.379 7.422 30.040 628 14.286

77.335 25.453 167.291 273.842 10.619 28.991 597 2.462

74.873 28.496 150.458 263.697 2.656 27.922 496 -37.914

360%

299%

261%

263%

6.586 1.177 1.066 1.307 768 17.448 49.064

5.783 1.183 1.085 1.284 758 14.728 46.591

6.816 1.200 2.081 1.152 646 14.305 46.223

112.120 6.783 196.830 309.040 1.081 30.815 635 2.679 357%

6.696 1.079 1.109 1.126848 21.348 57.042

7.184 1.188 1.351 1.316 791 21.586 57.089

* Het jaar 2011 is aangepast voor vergelijkingsdoeleinden ** De jaren 2008 - 2010 zijn niet aangepast voor vergelijkingsdoeleinden

Jaarrekening 2012

SallandWonen

79

KENGETALLEN - Overig (vervolg) BOEKJAAR

2012

Financiële continuïteit 1. Liquiditeit (current ratio) 2. Solvabiliteit a. eigen vermogen als % van het totale vermogen b. eigen vermogen als % van de lange termijn schuld 3. Rentabiliteit a. jaarresultaat uitgedrukt in een percentage van het eigen vermogen b. jaarresultaat uitgedrukt in een percentage van het vreemd vermogen (excl. voorziening) c. jaarresultaat en de rentelast op vreemd vermogen uitgedrukt in een percentage van het totaal vermogen 4. Rente vreemd vermogen; a. Totaal rentelasten uitgedrukt in een percentage van het vreemde vermogen (excl.voorzieningen) b. ICR (Interest Coverage Ratio) 5. Renteresultaat in % Eigen Vermogen

0,7

2011

2010

0,9

0,2

2009

0,1

2008

0,2

34,1% 57,0%

34,6% 64,7%

30,2% 53,4%

26,9% 46,2%

27,8% 49,8%

2,4%

-20,9%

15,6%

3,2%

-50,6%

1,3%

-12,7%

7,6%

1,3%

-22,9%

3,2%

-4,9%

7,2%

3,4%

-11,2%

3,7% 2,19% -5,4%

4,1% 2,10% 4,4%

4,1% 2,00% 7,5%

4,0% 1,70% 8,7%

4,7% 1,00% 8,0%

ONTWIKKELING KENGETALLEN Jaarrekening SallandWonen

2012 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Mat. vaste activa en vastgoedbelegingen Financiële vaste activa Vlottende activa Liquide middelen Eigen vermogen (mjr obv bedrijfswaarde) Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden

9. 10. 11. 12.

Jaarresultaat Lasten onderhoud Rentelasten Huuropbrengsten

13. 14. 15. 16. 17.

Aantal VHE Interest Coverage Ratio Operationele kassstromen Aflossingsfictie 2% Operationele kasstromen na aflossingsfictie

Financiële MJP SallandWonen (Enkelvoudig) *

2013

317.912 3.606 7.304 43 112.120 6.938 196.830 12.978

293.630 28.581 3.731 77.672 13.086 217.157 18.027

2.679 5.823 7.712 30.802

11.2266.494 8.612 33.160

5.665 2,19% 8.778 3.471 5.308

5.884 2,20% 7.262 3.970 3.292

2014

2015

2016

2017

302.006 32.102 1.307 89.872 3.904 224.208 17.431

310.217 35.229 2.252 101.157 303 227.611 18.627

315.375 38.036 1.263 110.404 45 225.523 18.702

320.982 33.949 1.263 115.267 45 222.118 18.764

6.515 6.739 8.994 35.517

5.164 6.644 9.415 37.219

3.744 7.712 9.793 38.847

5.915 1,90% 6.474 4.332 2.142

5.932 1,90% 7.000 4.474 2.526

5.947 1,70% 6.614 4.542 2.072

3.5628.444 9.898 40.348 5.929 1,70% 7.202 4.500 2.702

(1 t/m 12, 15 t/m 17: x € 1000,-) * Bron: Begroting 2013

Toelichting financiële meerjarenprognose 2013-2017 Bij het samenstellen van de meerjarenprognose hebben de volgende stukken als uitgangspunt gediend: Jaarrekening 2012 Laatst bekende cijfers 2013, inclusief voorgenomen investeringen en verkopen Meerjarenraming 2013-2017 Meerjarenraming onderhoud vanaf 2014 Meerjarenraming Strategisch Voorraadbeleid (SVB) 2014-2022 Financiële meerjarenprognose 2014-2022 (FMP) Uitgangspunten/parameters financiële meerjarenprognose: Jaarlijkse huurstijging* Huurderving Prijsindex Prijsontwikkeling onderhoud Rente financieringen en beleggingen Marktindex (verkoop bestaand bezit) Index WOZ waarde Loonindex Prijsontwikkeling bouw Mutatiegraad

2012

2013

2014

2015

2016

2017

1,30% 1,50% 2,40% 1,75% 3,50% -8,00% -2,33% 2,90% 1,75% 6,00%

2,40% 1,50% 2,20% 2,17% 4,00% -4,00% -8,00% 2,70% 2,17% 6,00%

2,20% 1,50% 2,00% 2,58% 4,50% -4,00% -4,00% 2,50% 2,58% 7,00%

2,00% 1,50% 2,00% 3,00% 5,00% -4,00% -4,00% 2,50% 3,00% 7,00%

2,00% 1,50% 2,00% 3,00% 5,25% -4,00% -4,00% 2,50% 3,00% 7,00%

2,00% 1,50% 2,00% 3,00% 5,25% 2,00% -4,00% 2,50% 3,00% 7,00%

* Uitgangspunt jaarrekening 2012, in meerjarenprognose is het regeerakkoord verwerkt

Jaarrekening 2012

SallandWonen

80

GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2012

`

Jaarrekening 2012

SallandWonen

81

GECONSOLIDEERDE

ACTIVA

BALANS PER 31-12-2012

31-12-2011

€

€

Vaste Activa Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie

Financiële vaste activa Latente belastingvordering

296.819.326 3.518.205 8.702.212 309.039.743

294.237.887 2.050.217 8.606.439 304.894.543

8.872.172 8.872.172

9.270.548 9.270.548

1.214.130 1.214.130

534.684 534.684

33.128 4.337.278 2.067.741 6.438.147

26.538 3.256.621 3.553.965 6.837.124

1.080.718 1.080.718

1.040.549 1.040.549

551.350 30.436 394.018 311.212 1.287.016

452.092 47.666 385.885 231.702 1.117.345

891.893 891.893

1.063.554 1.063.554

328.823.819

324.758.347

Vlottende activa Voorraden Voorraad materialen Voorraad bestemd voor verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop

Onderhanden projecten

Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen

Totaal

Jaarrekening 2012

SallandWonen

82

31 DECEMBER 2012 PASSIVA

31-12-2012

31-12-2011

€

€

Groepsvermogen Eigen vermogen Eigen vermogen

112.119.704 112.119.704

112.334.986 112.334.986

-

30.156 30.156

6.715.446 67.814 6.783.260

27.603.760 45.139 27.648.899

196.829.874 196.829.874

173.528.509 173.528.509

2.976.963 3.332.587 1.834.279 226.197 4.720.955 13.090.981

3.369.032 3.063.313 237.102 92.782 4.453.568 11.215.797

328.823.819

324.758.347

Vreemd Vermogen Egalisatierekening Egalisatierekening subsidie

Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening voor belastingen Langlopende schulden Leningen overheid en kredietinstellingen

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva

Totaal

Jaarrekening 2012

SallandWonen

83

Jaarrekening 2012

SallandWonen

84

GECONSOLIDEERDE

WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR 2012

na resultaatbestemming

Jaarrekening 2012

Begroting 2012

Jaarrekening 2011

€

€

€

Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Vergoedingen Netto verkoop resultaat Geactiveerde productie ten behoeve van eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

30.814.507 634.980 2.391.995 940.599 383.735

31.457.000 568.000 4.725.000 782.000 152.000

30.539.012 640.801 5.027.475 909.468 267.871

Som der bedrijfsopbrengsten (a)

35.165.816

37.684.000

37.384.627

Afschrijvingen op MVA Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Leefbaarheid Overige bedrijfslasten

14.863.034 4.122.55323.275 3.445.481 466.802 543.364 5.822.953 87.268 5.669.320

362.000 7.597.000 17.000 3.361.000 441.000 577.000 5.611.000 6.112.000

8.630.808 27.237.270 3.160.580 413.911 539.512 7.032.940 41.177 6.184.121

Som der bedrijfslasten (b)

26.798.944

24.078.000

53.240.319

8.366.872

13.606.000

15.855.692-

Bedrijfslasten

Bedrijfsresultaat (a-b)

272.328-

Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed

-

2.542.584

Financiële baten en lasten Rentebaten Rentelasten

1.673.205 7.712.026-

1.858.000 7.986.000-

1.024.967 7.581.907-

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

2.055.723

7.478.000

19.870.048-

623.603

-

3.624.755-

2.679.326

7.478.000

23.494.803-

Belastingen Resultaat na belastingen

Jaarrekening 2012

SallandWonen

85

Jaarrekening 2012

SallandWonen

86

KASSTROOMOVERZICHT DIRECTE METHODE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING Totaal 2012

Kasstroom operationele activiteiten Ontvangsten 1.1. Huur 1.2. Vergoedingen 1.3. Overheidsontvangsten 1.4. Overige Bedrijfsontvangsten Totaal ontvangsten

Totaal 2011

30.767.143 630.393 125.192

30.360.679 598.280 99.978 31.522.728

Uitgaven 1.5. Erfpacht 1.6. Personeel (loon, sociale lasten en pensioenlasten) 1.7. Onderhoudsuitgaven (activeerbaar OH onder investeringen) 1.8. Overige bedrijfsuitgaven 1.9. Sectorspecifieke heffing onafhankelijk van resultaat 1.10. Leefbaarheid externe uitgaven niet investeringsgebonden Totaal uitgaven Kasstroom uit bedrijfsoperaties

17.556 4.460.628 5.629.388 5.081.013 101.184 87.351

31.058.937

4.435.037 6.509.168 5.330.594 321.336 15.377.120 16.145.608

Ontvangsten 1.11. Renteontvangsten Totaal ontvangsten

14.827

16.596.135 14.462.802

23.019 14.827

Uitgaven 1.12. Renteuitgaven 1.13. Vennootschapsbelasting Totaal uitgaven

7.382.352 -

Kasstroom operationele activiteiten

23.019

7.642.828 737.0697.382.352

6.905.759

8.778.083

7.580.063

Kasstroom (des-)investeringsactiviteiten MVA Ontvangsten 2.1. Verkoopontvangsten bestaande huur-, woon- en niet woongelegenheden 2.2. Verkoopontvangsten woongelegenheden (VoV) na inkoop 2.3. Verkoopontvangsten nieuwbouw woon- en niet woongelegenheden 2.4. Verkoopontvangsten grond 2.5. (Des)investeringsontvangsten overig Totaal ontvangsten

4.258.473 2.085.901 9.198

6.611.223 6.250.021 546.434 366.7076.353.572

Uitgaven 2.6. Nieuwbouw huur-, woon- en niet woongelegenheden 2.7. Woningverbetering, woon- en niet woongelegenheden (geriefverb/ + duurz.) 2.8. Leefbaarheid externe uitgaven projectgebonden 2.9. Aankoop woon- en niet woongelegenheden 2.10. Nieuwbouw verkoop woon- en niet woongelegenheden 2.11. Aankoop woongelegenheden (VoV) voor doorverkoop 2.12. Sloopuitgaven woon- en niet woongelegenheden 2.13. Aankoop grond 2.14. Investeringen overig (incl. investeringen activa t.d.v. exploitatie) 2.15. Externe kosten bij verkoop 2.16. BTW Investeringsactiviteiten Totaal uitgaven

27.151.625 2.184.618 3.576.064 1.501.168 582.999 1.754.251 525.497 89.285 1.077.376

13.040.970

7.360.744 3.143.356 686.073 2.953.631 48.315 156.693 37.608 302.375 1.788.721 38.442.883

Saldo in- en uitgaande kasstroom MVA

16.477.516

32.089.311-

3.436.546-

FVA Ontvangsten 2.17. FVA Ontvangsten Totaal ontvangsten

2.976.503

7.239.059 2.976.503

7.239.059

Uitgaven 2.18. FVA Uitgaven Totaal uitgaven

2.746.672

Saldo in- en uitgaande kasstroom FVA

Kasstroom (des-)investeringsactiviteiten Kasstroom Financiële Activiteiten Ontvangsten 3.1. Storting nieuwe leningen o/g Totaal ontvangsten

6.743.633

229.832

495.426

31.859.479-

2.941.120-

41.200.000

18.795.713 41.200.000

Uitgaven 3.2. Aflossing leningen o/g Totaal uitgaven

17.898.196

Kasstroom financieringsactiviteiten Saldo liquide middelen begin jaar Kasstroommutatie exploitatie Kasstroommutatie (des-)investeringen Kasstroommutatie financiële activiteiten Saldo liquide middelen einde jaar

Jaarrekening 2012

6.743.633 2.746.672

16.697.883 17.898.196

16.697.883

23.301.804

2.097.830

2.305.4788.778.083 31.859.47923.301.804 2.085.070-

SallandWonen

18.795.713

9.042.2507.580.063 2.941.1202.097.830 2.305.478-

87

Jaarrekening 2012

SallandWonen

88

ENKELVOUDIGE JAARREKENING 2012

`

Jaarrekening 2012

SallandWonen

89

ENKELVOUDIGE

ACTIVA

BALANS PER 31-12-2012

31-12-2011

€

€

Vaste Activa Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

Financiële vaste activa Deelnemingen Latente belastingvordering Overige

296.819.326 3.518.205 8.702.212 309.039.743

294.237.887 2.050.217 8.606.439 304.894.543

8.872.172 8.872.172

9.270.548 9.270.548

33.413 1.214.130 2.358.171 3.605.714

534.684 1.908.171 2.442.855

33.128 1.011.688 2.766.132 2.067.741 5.878.689

26.538 404.608 2.852.013 3.553.965 6.837.124

157.136 157.136

39.462 39.462

551.350 30.436 188.969 249.096 248.712 1.268.563

452.092 47.666 143.346 229.247 231.701 1.104.052

43.145 43.145

48.955 48.955

328.865.162

324.637.539

Vlottende activa Voorraden Voorraad materialen Voorraad opgeleverde koopwoningen Voorraad te verkopen huurwoningen Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop

Onderhanden projecten

Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen

Totaal

Jaarrekening 2012

SallandWonen

90

31 DECEMBER 2012 PASSIVA

31-12-2012

31-12-2011

€

€

Eigen Vermogen Eigen vermogen Overige reserves

112.119.704 112.119.704

112.334.986 112.334.986

-

30.156 30.156

6.715.446 67.814 154.273 6.937.533

27.603.760 45.139 20.075 27.668.974

196.829.874 196.829.874

173.528.509 173.528.509

2.976.963 3.332.587 1.799.478 225.295 4.643.728 12.978.051

3.369.032 2.955.288 235.361 58.461 4.456.772 11.074.914

328.865.162

324.637.539

Vreemd Vermogen Egalisatierekening Egalisatierekening subsidie

Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening voor belastingen Voorziening voor deelnemingen

Langlopende schulden Leningen overheid en kredietinstellingen

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva

Totaal

Jaarrekening 2012

SallandWonen

91

Jaarrekening 2012

SallandWonen

92

ENKELVOUDIGE

WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR 2012

na resultaatbestemming

Jaarrekening 2012

Begroting 2012

Jaarrekening 2011

€

€

€

Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Netto verkoop resultaat Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

Som der bedrijfsopbrengsten (a)

30.802.297 634.980 2.215.429 940.599 372.330

31.457.000 568.000 4.725.000 782.000 152.000

30.539.012 640.801 5.027.475 909.468 267.857

34.965.635

37.684.000

37.384.613

362.000 7.597.000 17.000 3.361.000 441.000 577.000 5.611.000 6.107.999

8.630.808 27.237.270 3.160.580 413.911 539.512 7.032.940 41.177 6.184.428

26.656.476

24.073.999

53.240.626

8.309.159

13.610.001

15.856.013-

Bedrijfslasten Afschrijvingen op MVA Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Leefbaarheid Overige bedrijfslasten

14.863.034 4.122.55323.275 3.445.481 466.802 543.364 5.822.953 87.268 5.526.852

Som der bedrijfslasten (b)

Bedrijfsresultaat (a-b) Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed

272.328-

-

2.542.584

Financiële baten en lasten Rentebaten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten

1.658.887 113.988 7.686.467-

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

1.728.000 115.000 7.931.000-

907.124 98.293 7.538.155-

2.123.239

7.522.001

19.846.167-

Belastingen

656.771

-

3.624.755-

Resultaat deelnemingen

100.684-

50.000

23.881-

7.572.001

23.494.803-

2.679.326

Resultaat na belastingen

Jaarrekening 2012

SallandWonen

93

Jaarrekening 2012

SallandWonen

94

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Woningstichting SallandWonen

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2012 van Woningstichting SallandWonen te Raalte gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de toegelaten instelling is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de bepalingen inzake de jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Bbsh, richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens. Het bestuur van de toegelaten instelling is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het controleprotocol in rubriek A van bijlage III bij het Bbsh. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de toegelaten instelling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de

gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de toegelaten instelling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Woningstichting SallandWonen per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met artikel 26, eerste lid, van het Bbsh, richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 28, onderdeel b, van het Bbsh, voor wat betreft het in dit artikel genoemde jaarverslag, melden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de van toepassing zijnde bepalingen van titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek is opgesteld, en of de in artikel 2: 392 lid 1 onder g, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek bedoelde gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 391 lid 4 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Enschede, 28 mei 2013 KPMG Accountants N.V.

A.J. Voskamp RA

SallandWonen Postbus 180 8100 AD Raalte Domineeskamp 1 8102 CC Raalte T: 0572 348 348 [email protected] www.sallandwonen.nl