Klantbeleving groepsbijeenkomsten

Klantbeleving groepsbijeenkomsten

Mening van deelnemers en werkmatchers over groepsbijeenkomsten Werk en Inkomen

Utrecht.nl/onderzoek

Colofon

uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350 [email protected]

in opdracht van Werk en Inkomen Gemeente Utrecht

internet www.utrecht.nl/onderzoek

rapportage Emmy Koster, Ingrid van Lieshout, Robin Tromp

informatie Robin Tromp 030 - 286 1337

bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding: afdeling Onderzoek, gemeente Utrecht 8 september 2015

Samenvatting Dit rapport geeft een overzicht van de resultaten van het klantonderzoek dat is uitgevoerd onder deelnemers van de groepsbijeenkomsten van Werk en Inkomen. Om een eerste beeld van ervaringen te schetsen, is gebruik gemaakt van een vragenlijst onder deelnemers, twee observaties van groepsbijeenkomsten, twee groepsgesprekken met deelnemers tijdens deze bijeenkomsten en vijf diepte-interviews met werkmatchers. Gezien de korte onderzoeksperiode is het onderzoek nog niet geheel volledig en kan in de toekomst mogelijk worden uitgebreid met meningen van uitstromers en no-shows.

Deelnemers groepsbijeenkomsten laten divers beeld zien De groepsbijeenkomsten roepen onder deelnemers sterk uiteenlopende gevoelens van tevredenheid op: 

Een deel van de deelnemers ziet de groepsbijeenkomsten als nuttige ondersteuning en vindt er een stimulans in om naar werk te zoeken. Zo geeft 49% in de vragenlijst aan (zeer) tevreden te zijn over de groepsbijeenkomsten (38% is neutraal, 13% is (zeer) ontevreden) en 46% vindt dat de bijeenkomsten helpen bij het vinden van werk (32% is hierover negatief, 22% heeft geen mening). Met name presentaties van werkmatchers en van gasten en het contact met de groepsleden beoordelen deelnemers positief.



Toch voelt een weliswaar kleiner deel van de deelnemers zich juist bezwaard door de groepsbijeenkomsten. Zij zien er geen meerwaarde in voor hun eigen sollicitatiegedrag en kunnen somber raken van de negatieve ervaringen van anderen. Zo zegt 21% van de deelnemers dat ze het moeilijk vinden om elke twee weken naar een groepsbijeenkomst te gaan.

Werkmatchers positief over principe, maar zien verbeterpunten Werkmatchers blijken allen tevreden over het principe van de groepsbijeenkomsten. Zij zien de meerwaarde van dit re-integratie instrument en onderschrijven het belang ervan voor de toeleiding van uitkeringsontvangers naar werk. Wel hebben ze open aanmerkingen over met name groepssamenstelling en randvoorwaarden. Deze bevindingen ondersteunen de reeds ingezette ontwikkelopdrachten ter verbetering van de dienstverlening binnen arrangement 1. 

Werkmatchers zien veel niveauverschillen tussen de deelnemers, wat kan leiden tot demotivatie van de ‘gevorderde’ deelnemers en/of het ondergesneeuwd raken van deelnemers die veel aandacht en begeleiding nodig hebben. Volgens de werkmatchers zouden groepsbijeenkomsten gebaat zijn bij een meer gedifferentieerde aanpak die afhankelijk is van de vaardigheden van deelnemers.



Wat betreft randvoorwaarden laten de werkmatchers weten veel op hun tenen te lopen, omdat het draaien van groepsbijeenkomsten zowel veel voorbereidingstijd, afstemmingstijd (met collega’s) als nabewerkingstijd vergt.



Ook is er sprake van uiteenlopende rolverwachtingen over de precieze taak van de werkmatchers. De grens tussen hun rol als begeleider versus die van (beoogd) trainer is soms moeilijk vast te houden.

3

Inhoudsopgave

4

Samenvatting

3

Inleiding

6

1

Oordeel deelnemers

8

2

Werkmatchers aan het woord

KTO Groepsbijeenkomsten

15

Inleiding Werk en Inkomen ondersteunt uitkeringsgerechtigden op weg naar participatie of werk. Eén van de instrumenten die is ontwikkeld om mensen toe te leiden naar werk zijn de groepsbijeenkomsten. Deze groepsbijeenkomsten vervangen de individuele contactmomenten met uitkeringsontvangers. Tijdens deze tweewekelijkse bijeenkomsten worden deelnemers door werkmatchers voorzien van informatie om ze te ondersteunen bij hun zoektocht naar werk, zoals hulp bij het opstellen van een cv, bespreking van vacatures en sollicitatieopdrachten. Groepsbijeenkomsten zijn branchegericht, waarbij onderscheid wordt gemaakt naar jongeren (werk en scholing), zorg/welzijn/schoonmaak, detail/horeca/beveiliging, zakelijke dienstverlening/ICT en bouw/logistiek/transport. Werk en Inkomen wil graag weten hoe de deelnemers en werkmatchers de groepsbijeenkomsten ervaren en beoordelen. In korte tijd is een voorbeeldinstrument ontwikkeld dat een eerste indruk geeft en als insteek heeft om verder doorontwikkeld te worden. Voorliggend rapport geeft inzicht in de beleving van deelnemers en professionals en kan ondersteuning bieden bij het monitoren van de aanpak en verbeteren van de effectiviteit.

Opzet onderzoek In de periode 29 juni t/m 10 juli is aan alle deelnemers van de groepsbijeenkomsten (met uitzondering van de groep jongeren scholing) een vragenlijst voorgelegd. Van de 343 deelnemers in de onderzoeksperiode hebben 264 personen de vragenlijst volledig ingevuld (respons van 77%). In de vragenlijst is gevraagd naar de mening van deelnemers over de groepsbijeenkomsten. Naast een aantal gesloten vragen over tevredenheid, moeilijkheidsgraad en oordeel over specifieke onderdelen, was er ook ruimte voor open antwoorden waarin deelnemers feedback konden geven. Dit heeft geresulteerd in 93 eenduidig interpreteerbare open antwoorden. Door de wijze van vraagstelling is hier met name toelichting opgehaald over ontevredenheid van deelnemers en mogelijke verbeterpunten. Om de kwantitatieve resultaten uit de vragenlijsten beter te kunnen onderbouwen zijn (naast de analyse van de open antwoorden) een tweetal kwalitatieve metingen verricht: -

Er is door onderzoekers geobserveerd bij twee groepsbijeenkomsten. Tijdens die bijeenkomsten heeft de onderzoeker door middel van een groepsgesprek geïnventariseerd wat de deelnemers vonden van de bijeenkomsten. Hierbij is ook gesproken over (mogelijke) re-integratieactiviteiten van deelnemers buiten de groepsbijeenkomsten om. Na afloop van de groepsbijeenkomsten is nagepraat met de werkmatchers.

-

Er zijn vijf diepte-interviews gehouden met werkmatchers (één uit iedere branche) waarin naar de succes- en faalfactoren van de groepsbijeenkomst is gevraagd. Ook werd ingegaan op de relatie van groepsbijeenkomsten tot mogelijke andere re-integratiemethodieken.

Alle observatie- en interviewverslagen zijn ter goedkeuring aan de betrokken werkmatchers voorgelegd. Dat maakt dat het kwalitatieve onderzoeksdeel zo zorgvuldig mogelijk is uitgevoerd, maar tegelijkertijd niet helemaal als representatief kan worden gezien. Daarvoor is de omvang te klein. Het heeft als belangrijkste doel gehad voorlopige achtergrondinformatie te geven aan de kwantitatieve uitkomsten en daarmee een mogelijke opstap te vormen voor verder onderzoek.

6


Achtergrondkenmerken deelnemers groepsbijeenkomsten Tabel 1.1 Achtergrondkenmerken respondenten aantal

%

Branche (n=264) jongeren

24

9%

zorg, welzijn en schoonmaak

53

20%

detail, horeca en beveiliging

37

14%

102

39%

48

18%

korter dan 6 maanden

66

26%

6-12 maanden

84

33%

103

40%

3

1%

zakelijke dienstverlening en ICT bouw, logistiek en transport Duur bijstandsuitkering (n=256)

langer dan 12 maanden ontvangt nog geen bijstandsuitkering Aantal bijgewoonde groepsbijeenkomsten (n=255) <5

108

42%

5-10

78

31%

10-20

43

17%

≥20

26

10%

Bron: Onderzoek gemeente Utrecht 2015

De vragenlijst is door 264 deelnemers volledig ingevuld, waarbij de branche zakelijke dienstverlening en ICT het meest vertegenwoordigd is. De meeste deelnemers ontvangen al langere tijd (>6 maanden) een bijstandsuitkering (73%). Ruim vier van de tien respondenten hebben minder dan 5 groepsbijeenkomsten bijgewoond. Regelmatig geven deelnemers dan ook aan dat ze nog te weinig bijeenkomsten hebben bijgewoond om een duidelijke mening te hebben. Deze bevinding is van belang bij de interpretatie van de resultaten. In de analyses is getoetst naar subgroepen om te kijken of deelnemers uit verschillende branches, met een verschillende bijstandsduur of met een verschillend aantal bijgewoonde bijeenkomsten een andere mening hebben over de groepsbijeenkomsten. Alleen wanneer sprake is van een significant verschil, wordt dit in de tekst vermeld.

7

1 Oordeel deelnemers 1.1

Tevredenheid over groepsbijeenkomsten

Helft van deelnemers tevreden over groepsbijeenkomsten De helft van de deelnemers (49%) geeft aan dat zij (zeer) tevreden zijn over de groepsbijeenkomsten, 38% is neutraal en 13% is (zeer) ontevreden. Er zijn geen noemenswaardige verschillen tussen branches, duur van bijstandsuitkering of aantal bijgewoonde groepsbijeenkomsten.

Figuur 1 – Tevredenheid over groepsbijeenkomsten

Hoe tevreden bent u over de groepsbijeenkomsten?

13% (zeer) ontevreden

Vindt u dat de groepsbijeenkomsten u voldoende helpen bij het vinden van werk?

weet niet/ geen mening 22% ja

(zeer) tevreden 49% neutraal 38%

46%

nee 32%


Helft van deelnemers positief over bijdrage groepsbijeenkomsten bij vinden van werk Bijna de helft (46%) van de deelnemers geeft aan dat de groepsbijeenkomsten helpen bij het vinden van werk, 32% is hierover ontevreden en 22% geeft aan het niet te weten. Deelnemers die minder dan vijf bijeenkomsten hebben bijgewoond zijn minder vaak negatief over de hulp die de groepsbijeenkomsten bieden bij het vinden van werk en hebben vaker (nog) geen mening.

Groepsbijeenkomsten bieden nuttige ondersteuning Hoewel niet specifiek gevraagd in de vragenlijst, hebben 13 deelnemers expliciet door middel van een open antwoord laten weten in grote lijnen tevreden te zijn over de groepsbijeenkomsten. Wel geven ze soms aan dat dit niet betekent dat ze daarmee ook automatisch door de bijeenkomsten aan een baan komen. Ze ervaren de bijeenkomsten vooral als nuttige ondersteuning.

8


‘Het is superhandig deze bijeenkomsten. Je leert nieuwe mensen kennen en meer netwerken.’ ‘In principe worden er veel vacatures aangeboden en goede oefeningen uitgevoerd. Maar tot nu toe heeft dat niet tot een baan geleid. Maar een baan die bij mij past is ook moeilijk te vinden’.

Deel van deelnemers vindt het leuk elkaar zo te ontmoeten Ook uit de groepsgesprekken blijkt dat een deel van de deelnemers heel positief is over de groepsbijeenkomsten. De belangrijkste reden die ze daarbij noemen is het in contact staan met mededeelnemers. Ze zeggen het fijn te vinden ‘er aan herinnerd te worden dat je niet de enige bent in deze samenleving die graag werkend zijn geld verdient’, er energie van te krijgen elkaar te ontmoeten en er zelfs plezier aan beleven.

‘Door de bijeenkomsten heb ik weer contact gekregen met meerdere mensen en daar werd ik echt energiek van.’

Niet alle deelnemers positief Tabel 1.2 Open antwoorden volgend op: ik vind niet dat de groepsbijeenkomsten voldoende helpen bij het vinden van werk (n=80) aantal

invulling van groepsbijeenkomsten kan beter

33 van de 80

kwaliteit en aanbod van vacatures is onvoldoende

15 van de 80

te weinig meerwaarde ten opzichte van wat men thuis/elders zelf kan doen

14 van de 80

te weinig individuele (toegesneden) begeleiding en hulp

13 van de 80

teveel verschillen in opleidingsniveau en behoeften van deelnemers in een groep

5 van de 80


De deelnemers die aangeven dat de groepsbijeenkomsten niet voldoende helpen bij het vinden van werk onderbouwen hun antwoord als volgt: 

Invulling van bijeenkomsten kan beter

Drieëndertig deelnemers geven aan dat ze vinden dat de invulling van de bijeenkomsten ( inhoud én vorm) beter georganiseerd zou kunnen worden. Sommige deelnemers noemen dat er meer gedaan zou kunnen worden in één bijeenkomst (meer diepgang, meer informatie, meer oefeningen, minder herhaling). Anderen zouden graag zien dat er vaker externe sprekers worden uitgenodigd (werkgevers, mensen van personeelszaken). 

Kwaliteit en aanbod vacatures onvoldoende

Vijftien deelnemers geven aan niet tevreden te zijn over aanbod en variëteit van de vacatures die in de groepsbijeenkomsten worden aangeboden. Zij vinden de vacatures die ter sprake komen te weinig toegesneden op hun persoonlijke branche en/of te beperkt in aantal.

9



Te weinig meerwaarde ten opzichte van zelf aan de slag

Veertien deelnemers geven aan dat ze geen werkelijke meerwaarde zien in het volgen van de groepsbijeenkomsten. Ze hebben alle kennis al zelf in huis en solliciteren ‘zelfstandig’. 

Te weinig toegesneden individuele ondersteuning

Dertien deelnemers geven aan meer toegesneden individuele begeleiding en hulp te willen in de groepsbijeenkomsten. Ofwel vinden ze dat er te weinig aandacht is voor de specifieke doelgroep waar zij toe behoren, ofwel vinden ze de begeleiding niet concreet genoeg. Ze voelen zich persoonlijk te weinig ondersteund. 

Teveel niveauverschillen

Vijf deelnemers geven bij hun opmerkingen expliciet aan dat zij graag zouden zien dat de groepen eenvormiger zouden zijn samengesteld wat betreft opleidingsniveau en/of begeleidingsbehoeften.

1.2

Moeilijkheidsgraad groepsbijeenkomsten

Groepsbijeenkomsten worden niet vaak moeilijk gevonden De meeste deelnemers vinden de informatie en opdrachten van de groepsbijeenkomsten (bijna) nooit moeilijk (68%). Vier procent geeft aan de groepsbijeenkomsten vaak moeilijk te vinden, 28% vindt de informatie en opdrachten soms moeilijk.

Figuur 2 – Moeilijkheidsgraad groepsbijeenkomsten

Wat vindt u van de informatie en opdrachten van de groepsbijeenkomsten? vaak moeilijk 4%

soms moeilijk 28%

(bijna) nooit moeilijk 68%


10


Deelnemers bouw, logistiek en transport hebben meer moeite met niveau Binnen de branche bouw, logistiek en transport geven meer deelnemers aan dat ze de informatie en opdrachten van de groepsbijeenkomsten soms moeilijk vinden (47%) vergeleken met de andere branches.

Figuur 3 – Moeilijkheidsgraad informatie en opdrachten van groepsbijeenkomsten, naar branche (bijna) nooit moeilijk soms moeilijk vaak moeilijk

jongeren 79%

17%

zorg, welzijn, schoonmaak 71%

21%

detail, horeca, beveiliging 68%

8%

24%

zakelijke dienstverlening, ICT 73%

8%

26%

bouw, logistiek, transport 49%

1%

47% >

4%

totaal 68%

28% 20%

40%

4%

60%

4% 80%

100%

< significant lager dan gemiddeld; > significant hoger dan gemiddeld Bron: Onderzoek gemeente Utrecht 2015

1.3

Motivatie

Meer deelnemers positief dan negatief Ruim de helft van de deelnemers (55%) geeft aan dat de groepsbijeenkomsten helpen om actief op zoek te gaan naar werk, 29% is neutraal over deze stelling en 16% is het hier niet mee eens. Negenenveertig procent van de deelnemers is door het bijwonen van de groepsbijeenkomsten meer gemotiveerd om te zoeken naar werk, 31% is neutraal over deze stelling en 20% is niet gemotiveerder geraakt. Het volgen van de groepsbijeenkomsten heeft bij 45% van de deelnemers ervoor gezorgd dat ze beter voorbereid naar sollicitaties gaan. Een derde van de deelnemers (31%) is neutraal over deze stelling en 24% vindt dat ze niet beter zijn voorbereid op sollicitaties.

11

Tabel 1.3 Stellingen over groepsbijeenkomsten (zeer)

(zeer)

eens

neutraal

oneens

55%

29%

16%

49%

31%

20%

45%

31%

24%

21%

24%

56%

de groepsbijeenkomsten helpen mij om actief op zoek te gaan naar werk (n=252) door de groepsbijeenkomsten ben ik gemotiveerder om te zoeken naar werk (n=255) door het volgen van de groepsbijeenkomsten ga ik beter voorbereid naar sollicitaties (n=250) ik vind het moeilijk om elke twee weken naar een groepsbijeenkomst te gaan (n=253) Bron: Onderzoek gemeente Utrecht 2015

Eenentwintig procent van de deelnemers geeft aan dat ze het moeilijke vinden om elke twee weken naar een groepsbijeenkomst te gaan, 24% is neutraal over deze stelling en 56% geeft aan dat ze het bijwonen van de tweewekelijkse groepsbijeenkomsten niet moeilijk vinden. Deelnemers uit de branche zorg, welzijn en schoonmaak geven vaker aan dat ze moeite hebben om elke twee weken bij de groepsbijeenkomst aanwezig te zijn (35% (zeer) eens met de stelling), terwijl deelnemers uit de branche zakelijke dienstverlening en ICT hier juist minder vaak moeite mee hebben (11% (zeer) eens met de stelling).

Figuur 4 – Stelling: ik vind het moeilijk om elke twee weken naar een groepsbijeenkomst te gaan, naar branche (zeer) eens neutraal (zeer) oneens

jongeren 21%

25%

zorg, welzijn, schoonmaak 35% >

25%

detail, horeca, beveiliging 23%

zakelijke dienstverlening, ICT 11% <

54%

17%

22%

60%

67%

bouw, logistiek, transport 22%

totaal 21%

39%

30%

48%

24% 20%

56% 40%

60%

80%

100%

< significant lager dan gemiddeld; > significant hoger dan gemiddeld Bron: Onderzoek gemeente Utrecht 2015

Deelnemers niet altijd gemotiveerd voor groepsbijeenkomsten Uit de groepsgesprekken blijkt dat deelnemers in de praktijk niet allemaal even gemotiveerd zijn om deel te nemen aan de groepsbijeenkomsten. Deels komt dat voort uit een gevoel van ‘het lukt

12


toch niet (om aan een baan te komen)’, maar deels ook uit het gevoel het ook zonder de bijeenkomsten wel te redden. Een deelnemer die geen meerwaarde ziet in de bijeenkomsten zegt:

‘Ik denk niet dat mijn sollicitatiegedrag anders is geworden door deze bijeenkomsten.’

1.4

Beoordeling specifieke onderdelen

De deelnemers konden in de vragenlijst aangeven hoe waardevol ze de verschillende onderdelen van de groepsbijeenkomsten vinden. De deelnemers die onlangs zijn ingestroomd en nog niet alle onderdelen hebben behandeld, werd gevraagd ‘weet niet/geen mening’ te antwoorden.

Figuur 5 – Hoe waardevol vindt u de volgende onderdelen van de groepsbijeenkomsten?

(zeer) waardevol presentaties van werkmatchers

83%

(totaal) niet waardevol 17%

presentaties van gasten

80%

20%

contact met groepsleden

80%

20%

begeleiding door werkmatchers

73%

27%

72%

hulp bij opstellen cv oefenen van presentatietechnieken

28%

70%

30%

netwerkopdrachten

68%

32%

wekelijkse sollicitatieactiviteiten

68%

32%

67%

Mijn Werkblad (<27 jaar)

33% 58%

vacatures via werkmatchers 80%

60%

42% 40%

20%

0%

20%

40%

Bron: Onderzoek gemeente Utrecht

Presentaties van werkmatchers/gasten en contact met groepsleden meest waardevol Figuur 5 geeft een overzicht van het oordeel van de deelnemers over de verschillende onderdelen van de groepsbijeenkomsten. Presentaties van werkmatchers en van gasten en het contact met groepsleden worden het vaakst positief beoordeeld. De vacatures die door de werkmatchers worden verstrekt worden als minst waardevol beoordeeld; 42% van de deelnemers vindt de vacatures (totaal) niet waardevol.

Deelnemers zorg, welzijn en schoonmaak vaker positief Deelnemers uit de branche zorg, welzijn en schoonmaak zijn positiever over een aantal onderdelen van de groepsbijeenkomsten dan deelnemers uit andere branches (te weten: presentaties van werkmatchers, presentaties van gasten, begeleiding door werkmatchers, oefenen van

13

presentatietechnieken en vacatures via werkmatchers). Jongeren waarderen de netwerkopdrachten als minder waardevol vergeleken met deelnemers uit de andere branches.

Deelnemers willen niet alles van elkaar horen In de groepsgesprekken kwam naar voren dat waar sommige deelnemers het een voordeel vinden om elkaars verhalen te horen en uit te wisselen hoe het gaat, er ook veel deelnemers zijn die dat juist niet prettig vinden. Zij worden er somber van, vinden het niet interessant en soms zelf ‘ongemakkelijk’ om privéaangelegenheden van anderen te vernemen.

‘Van de ene kant vind ik dit een steun in de rug, maar van de andere kant word ik er ook somber van.’ ‘Sommige verhalen van andere mensen interesseren me helemaal niks, en dat zal andersom waarschijnlijk ook wel zo zijn.’ ‘Ik voel me soms heel ongemakkelijk bij allerlei verhalen. Dan hoor ik dingen die ik eigenlijk helemaal niet wil weten …’ Sommige deelnemers geven daarbij aan dat ze liever geen groepsbijeenkomsten hebben, maar meer individueel begeleidingscontact. Zij vinden de bijeenkomsten te algemeen en zouden liever sterker willen inzoomen op hun persoonlijke situatie, bijvoorbeeld in het geval er een beperking speelt.

1.5

Groepsbijeenkomsten in relatie tot andere re-integratieactiviteiten

Deelnemers zijn wisselend in hun opvatting over de groepsbijeenkomsten. Er zijn duidelijke vooren tegenstanders en er zijn duidelijke verschillen in behoeften. Zo liet een deelnemer weten dat hij in de groep graag meer zou willen doen met netwerken en solliciteren via Social Media. Toch is dat voor een deel van de deelnemers voorlopig waarschijnlijk nog een brug te ver. Zij zijn soms al niet in staat de app ‘Utrecht werkt’ te installeren. Enerzijds omdat ze niet beschikken over een smartphone, anderzijds omdat ze niet over genoeg digitale vaardigheden beschikken. Op onze vraag tijdens de groepsbijeenkomsten of men ook wel andere re-integratieactiviteiten had, werd door twee deelnemers positief geantwoord: één deelnemer ging naar bijeenkomsten van ‘De broekriem’, een andere deelnemer noemde het ‘Utrecht-netwerk’.

14


2 Werkmatchers aan het woord Om een breder inzicht te krijgen in de goede aspecten en verbeteraspecten van de groepsbijeenkomsten, zijn er vijf diepte-interviews gehouden met werkmatchers. De uitkomsten van deze gesprekken sluiten goed aan bij de ontwikkelopdrachten (zie kader) die momenteel worden uitgewerkt binnen Werk en Inkomen om de dienstverlening binnen arrangement 1 (waaronder de groepsbijeenkomsten) nader vorm te geven.

Ontwikkelopdrachten groepsbijeenkomsten

1. Basis leggen voor begrenzen van de groepsaanpak: welke herhalingen zijn zinvol, wanneer stopt het voor een deelnemer?

2. Basis leggen voor zelf aan de sl@g: digitale dienstverlening voor meer zelfstandige werkzoekenden

3. Basis leggen voor activeren vanaf de allereerste dag: gebruik van een E-portfolio 4. Motiverende (stuur) gesprekken voeren: aanspreken van eigen inzet in relatie tot verplichtingen 5. Over werk(kansen) informeren met klare taal: duidelijkheid van vacature-informatie

2.1

Positieve aspecten van de groepsbijeenkomsten

Uit de vijf diepte-interviews met werkmatchers blijkt dat allen tevreden zijn over het principe van de groepsbijeenkomsten.

Groepsdynamiek kan positief werken De werkmatchers noemen het feit dat de groepsdynamiek belangrijk is. Deelnemers krijgen feedback van elkaar en dat is volgens de werkmatchers vaak nog wel belangrijker dan iets wat zij zelf tegen de deelnemer zeggen.

‘De mensen uit de groep kennen elkaar en nemen ook vacatures voor elkaar mee. Ze gaan vriendschappelijk met elkaar om en hebben ook plezier samen.’

Thema-onderdelen werken enthousiasmerend Werkmatchers geven aan dat onderwerpen als ‘het maken van een cv’, ‘het schrijven van een motivatiebrief’ en het voorbereiden van een ‘elevator pitch’ vaak (maar niet altijd) hot items zijn in de bijeenkomsten. Ook het bespreken van nieuwe vacatures wordt over het algemeen goed gewaardeerd volgens de werkmatchers.

Werkmatchers hebben beter zicht op deelnemers Belangrijke meerwaarde van de groepsbijeenkomsten, ten opzichte van de individuele begeleiding die vroeger plaatsvond, is volgens alle werkmatchers wel dat je nu beter zicht hebt op de

15

deelnemer: je ziet de deelnemer vaker (eens in de twee weken), je krijgt een indruk van hoe hij in zijn vel zit, je kunt direct bijsturen en adviseren als iets niet goed loopt en je kunt passender matchen met nieuwe vacatures.

2.2

Wat minder goed gaat in de groepsbijeenkomsten

Deelnemers niet altijd gemotiveerd voor groepsbijeenkomsten Deelnemers blijken in de praktijk niet allemaal even gemotiveerd om deel te nemen aan de groepsbijeenkomsten. Een werkmatcher merkt op dat de motivatie van deelnemers ook wel flink op de proef gesteld kan worden door het feit dat ze heel vaak geen reactie krijgen van werkgevers op hun sollicitatie. Dat is, met name als de vacature is doorgeleid door het Werkgeversservicepunt, voor deelnemers ontmoedigend. Een werkmatcher verwoordt dit als volgt:

‘Als wij vacatures aanbieden aan de deelnemers die afkomstig zijn van het Werkgeversservicepunt dan verwachten deelnemers eigenlijk dat zij meer kans maken om daarop aangenomen te worden dan iemand van bijvoorbeeld een uitzendbureau. Toch is dat niet altijd zo. En ook de communicatie vanuit het Werkgeversservicepunt verloopt niet altijd zoals zou moeten. Zo wordt er bij vacatures lang niet altijd teruggekoppeld wat de uitkomst is, dat vind ik heel vervelend. En ook reageren betrokken bedrijven vaak niet naar de deelnemers die gesolliciteerd hebben. De teleurstelling is dan heel groot bij onze deelnemers. Die zeggen dan “zie je wel, het wordt toch niks”. Het is heel moeilijk om deze deelnemers dan verder te motiveren. Soms zijn ze al vijf jaar bezig om een baan te vinden.’ Bij een gebrek aan motivatie van deelnemers speelt ook de ‘logistiek’ van de bijeenkomsten een rol. Hiermee wordt bedoeld dat de bijeenkomsten zo georganiseerd zijn dat voortdurend deelnemers uitstromen (die werk hebben gevonden) en nieuwe deelnemers instromen. Dat houdt in dat bepaalde programmaonderdelen (zoals het schrijven van een cv) herhaaldelijk op de agenda staan. Voor deelnemers die al langer deelnemen aan de groep kan dat demotiverend werken. Een werkmatcher zegt:

‘Logistiek is het lastig om een goed samenhangend programma voor iedereen samen te stellen. Je hebt steeds met wisselingen te maken in de groep, doordat er nieuwe mensen bijkomen en andere uitgaan. Dan heeft de groep bijvoorbeeld een huiswerkopdracht gehad en dan zitten er een paar nieuwe mensen bij. Die hebben die huiswerkopdracht niet gehad.’

Verschillende verwachtingen over de rol van werkmatcher Deelnemers krijgen niet altijd de aandacht en begeleiding die ze graag zouden willen en/of die de werkmatchers nodig zouden vinden. De rol van de werkmatcher is ook niet altijd even duidelijk voor de deelnemers. Formeel zijn de werkmatchers begeleiders en geen trainers. Dat houdt in dat ze de deelnemers ondersteunen bij het vinden van werk, maar geen professioneel trainingsprogramma aanbieden. De lijn tussen ‘begeleiden’ en ‘trainen’ is niet voor iedereen geheel duidelijk.

16


‘Wij zijn begeleiders van de deelnemers en geen trainers. De deelnemers moeten het uiteindelijk zelf doen. Bijvoorbeeld het schrijven van een motivatiebrief, wij kunnen wel tips en adviezen geven, maar geen echte training. Daar ligt de eigen verantwoordelijkheid van de deelnemer.’ ‘Eigenlijk is er een verschil tussen wat er formeel van ons verwacht wordt en wat in de praktijk van ons verwacht wordt. Van bovenaf wordt tegen ons gezegd: “jullie zijn geen trainers, jullie moeten alleen matchen”, maar in de praktijk verwacht men wel van ons dat je ook dingen aanbiedt. Maar als wij goede trainers willen zijn, dan hebben we daar ook meer opleiding bij nodig.’

Verschillen tussen deelnemers vergen aandacht Alle werkmatchers geven aan dat er grote verschillen zijn in achtergrond van de deelnemers in een groep. Grotendeels gaat het hierbij om verschillen in opleidingsniveau, maar vooral ook om ‘vaardigheid’ om mee te komen met de groep en te kunnen begrijpen wat er van de deelnemer verwacht wordt. Volgens sommige werkmatchers is het niet wenselijk dat binnen één groep deelnemers zitten met uiteenlopende opleidingsniveaus. Maar dit kan ook in het voordeel werken, zoals één werkmatcher opmerkt:

‘Een HBO+-er reageert vaak weer heel anders op een vacature dan een MBO-er. HBO-ers zijn vaak al gewend aan ongeschoold werk, omdat ze dat als bijbaantjes al gedaan hebben. Zij zijn dan ook sneller met het oppakken van ongeschoold werk. Zij kunnen anderen hierin meenemen. Uit hun mond klinkt dit voor de MBO-ers heel anders dan als wij het zeggen ….’ Niveauverschillen in de groep kunnen volgens de werkmatchers echter ook onprettig zijn. Bijvoorbeeld omdat er deelnemers zijn die niet of nauwelijks met een computer overweg kunnen of weten hoe ze een brief vanaf een USB-stick moeten versturen.

‘Groepsbijeenkomsten hebben absolute meerwaarde, maar zijn niet passend voor alle deelnemers. Daarom moet je meer kijken naar wie hier past en wie andere dingen nodig heeft. Sommige deelnemers kunnen eigenlijk nog geen computer aanzetten. Ook niet een app installeren zoals ‘Utrecht Werkt’. Sommige deelnemers hebben ook geen smartphone.’ Diverse werkmatchers merken op dat vooral de groep deelnemers die in de groepen binnenstromen vanuit ‘arrangement 3’ (deelnemers die een werktrainingstraject achter de rug hebben van minimaal vier maanden) de groep nogal eens voor problemen stellen. Hun niveau blijkt in de praktijk vaak beduidend slechter dan dat van de overige deelnemers.

‘Er stromen in de groepsbijeenkomsten ook mensen in die een werktraining vanuit UW hebben gehad. In principe moet die dan matchbaar zijn (arrangement 1). In de praktijk zien we dat dit lang niet altijd zo is. Er zijn mensen die toch nog helemaal niet zelf een cv kunnen maken, met een computer om kunnen gaan of zelfs maar het woord “vacature” kennen. De aansluiting tussen werktrainingen en groepsbijeenkomsten is nog lang niet helemaal passend, dat vind ik wel een probleem.’

17

Randvoorwaarden werkuitvoering niet altijd optimaal Werkmatchers laten weten het erg druk te hebben. Ze worden ingeroosterd voor de groepsbijeenkomsten én voor bijvoorbeeld tal van startgesprekken. In de praktijk voelen zij veel tijdsdruk. Ze geven aan meer tijd te willen hebben om de groepsbijeenkomsten (integraal) beter te kunnen voorbereiden, om beter te kunnen inzoomen op deelnemers bij wie de matching moeizamer dan gemiddeld verloopt, om te voldoen aan de ’24- uurs-regel’ die stelt dat alle mail (van deelnemers) binnen 24 uur is afgehandeld, en ook om af te stemmen met de collega met wie men de groepsbijeenkomsten ‘draait’. Collegiale afstemming is een belangrijke voorwaarde voor het goed laten verlopen van de bijeenkomsten. Werkmatchers verwoorden de werkdruk die ze voelen onder andere als volgt:

‘We hebben eigenlijk te weinig tijd om alles goed uit te voeren. Per groepsbijeenkomst proberen we een half uur voor te bereiden. Maar soms gebeurt dat hapsnap, zo vol zijn we ingeroosterd. En na een groepsbijeenkomst zijn we niet klaar, dan moeten we nog veel administratie doen, zoals een logboek bijhouden, mails beantwoorden, etc. Bijvoorbeeld als een deelnemer niet komt opdagen, dan moet je daar achteraan gaan. Daarnaast moeten we ook heel veel werkgesprekken voeren.’ ‘Ik zou wel meer voorbereidingstijd willen voor de groepsbijeenkomsten. Dan zou je ook veel meer op de behoeften van kandidaten kunnen inzoomen en dingen daarvoor voorbereiden.’ ‘De regel dat je binnen 24-uur moet reageren op een email, die is niet haalbaar voor ons. Deelnemers verwachten dat echter wel, dat vind ik een probleem.’ Eén werkmatcher merkt op dat ze graag meer tijd zou willen hebben om een databank op te zetten voor alle onderwerpen, opdrachten en materialen die gebruikt worden bij de groepsbijeenkomsten, en die nu nog te vaak apart door de werkmatchers worden verzameld en gebruikt.

2.3

Groepsbijeenkomsten in relatie tot andere re-integratieactiviteiten

Alle werkmatchers zijn positief over de groepsbijeenkomsten wanneer deze worden afgezet tegen allerlei andere vormen van re-integratiemethodieken. Zij zien de meerwaarde van de groepsbijeenkomsten en onderschrijven het belang hiervan. Enkele werkmatchers vinden het jammer dat niet ook het ‘inkomensdeel’ van de re-integratie bij hun werk betrokken is, zodat zij ook het administratief-financiële gedeelte van de begeleiding van de deelnemer onder controle hebben. Toch zijn alle kanttekeningen die de werkmatchers maken meer bedoeld om het concept van de groepsbijeenkomst te versterken, dan om het te verzwakken. Werkmatchers gaan wisselend om met het verwijzen naar andere re-integratieactiviteiten. Sommige werkmatchers verwijzen deelnemers zelf naar initiatieven als ‘De broekriem’ of geven advies over LinkedIn. Andere werkmatchers hebben daar zelf weinig kennis over.

18


Klantbeleving groepsbijeenkomsten

Recommend Documents