Kinderen ondervinden hoe het is om oud te zijn

17 oktober 2013 – nummer 21

Bestuursvoorzitter Bos loopt mee op afdelingen

Medewerkers trots op VUmc

Teams getraind in samenwerken

Verband slecht horen en eenzaamheid

‘Ik kreeg alle ruimte om mezelf te ontplooien’

Wouter Bos wil met eigen ogen zien wat de zorg in de praktijk inhoudt en bezocht verschillende afdelingen  ▶ pagina 3

Uit onderzoek blijkt dat VUmc een positief imago heeft en dat medewerkers trots zijn op hun organisatie  ▶ pagina 4

Alle specialisten, artsen-in-opleiding en verpleegkundigen moeten het CanMEDS-trainingsprogramma volgen  ▶ pagina 7

Op-maat-gemaakte programma’s verminderen de eenzaamheid bij slechthorende ouderen  ▶ pagina 8

Henriëtte Rietman, medewerker medische administratie op de ICV, neemt na bijna veertig jaar afscheid  ▶ pagina 9

Kinderen ondervinden hoe het is om ‘oud’ te zijn

Accreditatie voor palliatieve zorg De afdeling medische oncologie heeft tijdens het ecco/esmo congres in Amsterdam de accreditatie ‘esmo designated center of integrated oncology and palliative care’ ontvangen. Deze accreditatie is een speciale erkenning van kankercentra die een hoog niveau van geïntegreerde oncologische en palliatieve zorg bieden. VUmc is één van de negen ziekenhuizen in Nederland die deze accreditatie in ontvangst heeft mogen nemen.

Foto Jean Pierre Jans

Griepvaccinatie

Ruim 6.000 bezoekers slenterden zaterdag 5 oktober langs twee medische paviljoens van VUmc, bij Science Center Nemo Amsterdam. In het kader van het Weekend van de Wetenschap konden bezoekers daar hun balans, gehoor, fitheid,

bloeddoorstroming, geheugen en knijpkracht testen. VUmc-onderzoekers van de afdelingen revalidatiegeneeskunde, audiologie, jeugd & gezondheid, anesthesiologie, VUmc Alzheimercentrum en ouderenonderzoek lasa gaven uitleg.

Op de foto wordt het geheugen van twee jonge bezoekers op de proef gesteld. Ze moeten proberen een complex figuur uit hun hoofd na te tekenen, terwijl ze tegelijkertijd ondervinden hoe het is om ‘oud’ te zijn. Met maskers, handschoenen

en koptelefoon zijn hun gezichts­ vermogen, tastzin en gehoor verminderd. De reacties waren positief, van jong (‘dit is het leukste van de hele dag’, ‘dit is echt heel moeilijk!’) tot oud (‘dit is heel inzichtelijk’). n CA

Werkconferentie VUmc-AMC

Vruchtbare discussies over het toekomstige UMCA Zo’n honderdvijftig afdelingshoofden, directeuren van stafdiensten en andere betrokkenen van VUmc en AMC bogen zich woensdagochtend 16 oktober over de alliantie tussen beide umc’s. In Pakhuis De Zwijger aan de Piet Heinkade spraken zij over de alliantie en het umc van de toekomst. n Monique Krinkels Reden van de bijeenkomst was dat er eerst onderzocht moet worden hoe het umca er in 2030 uit komt te zien. Pas daarna kunnen er beslissingen worden genomen over de weg naar die ideale situatie toe. Onder leiding van dagvoorzitters Orian van der Beek en Pien Beltman, secretarissen van de raad van bestuur van respectievelijk VUmc en amc, kregen de aanwezigen een update van de stand van zaken en werd er over de toekomst gediscussieerd.

Grote verschuiving De voorzitters van beide raden van bestuur, Marcel Levi en Wouter

Bos, startten de ochtend met een presentatie over wat er tot dusver is gebeurd. Opvallend was de grote verschuiving sinds 2011 in het gedachtegoed over de breedte en diepte van de samenwerking. In eerste instantie was er alleen sprake van hechte samenwerking tussen afdelingen en soms een gedeeld afdelingshoofd, maar verder volledig onafhankelijke umc’s. Dit voorjaar bleek het woord ‘locatieprofiel’ en zelfs een bestuurlijke fusie bespreekbaar. Er zijn dus grote stappen gemaakt. Maar de samenwerking kent nog wel uitdagingen gezien de verschillen in organisatiestructuur. Waar het toezichtsorgaan van het amc wordt benoemd door de minister van oc&w, maakt VUmc samen met de VU deel uit van een stichting met één toezichtsorgaan. De Autoriteit Consument en Markt, acm, adviseert daarom dat in de definitieve melding met name deze punten goed geregeld moeten worden. Bos en Levi brachten inzichtelijk in beeld hoe een toekomstige organisatie er uit zou kunnen komen te zien.

Verder werd ook duidelijk dat het uitstellen van het ‘voorgenomen’ besluit van september naar december geen vertraging van het proces betekent. In tegendeel, door eerst goed in kaart te brengen hoe het umca er uiteindelijk uit komt te zien, besparen we juist tijd en nemen we in één keer de juiste stappen, was de conclusie van het tweetal. De ondertekening van het ‘definitieve’ besluit staat dan ook nog steeds gepland voor medio 2014. Daarna zal er sprake zijn van één bestuur voor beide organisaties.

Toekomstbeeld De presentatie werd gevolgd door een update van de drie kerntaken: patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek. Met behulp van eerder opgenomen interviews konden verschillende sleutelfiguren hierover hun mening geven. Tijdens de pauze was er een verrassing: alle deelnemers kregen een eva-taartje, vanwege het contract met leverancier Epic. Vervolgens was er tijd om kennis te maken en onderling van gedachten te wisselen.

Het tweede deel van het programma bestond uit een schets van het umc van de toekomst. Het begon met een droombeeld: hoeveel beter zou het voor iedereen zijn als Amsterdam maar één centrum voor acute zorg zou hebben. Dat leidde tot verwoede discussies. Gelukkig gaat het allemaal over de lange termijn: het is de vraag hoe de spiksplinternieuwe seh van VUmc er in 2030 uitziet. Dit werd gevolgd door een lagerhuis-debat geleid door leden van het ‘Forum van de toekomst’. In dit forum zitten een aantal jonge zogenaamde high potentials van het amc en VUmc. Onder deze vrouwen en mannen zitten de personen die in 2030 aan het roer van het umca zullen staan. Geschetste droombeelden en stellingen zorgden voor een levendige gedachtewisseling. De ochtend werd afgesloten door Joop Vos, een entertainer die ook eerdere conferenties afsloot door de hoofdpersonen op de hak te nemen en een lied te zingen. De eindconclusie: er is werk aan de winkel!

VUmc biedt medewerkers de gelegenheid om zich gratis te laten vaccineren tegen griep. Medewerkers kunnen daarvoor van 29 tot en met 31 oktober, tussen 11.00 en 15.00 uur langskomen in personeelsrestaurant ‘Het Plein’. Degenen die nachtdienst hebben, kunnen zich op dezelfde data tussen 8.00 en 9.00 uur laten vaccineren bij de amd. “Medewerkers lopen een verhoogd risico op besmetting door patiënten, legt arts-microbioloog Saara Vainio uit. “En dat kan leiden tot capaciteitsproblemen. Maar erger nog is dat medewerkers patiënten kunnen besmetten. Terwijl bij jonge, gezonde mensen griep meestal mild verloopt, kan de ziekte bij verzwakte patiënten levensbedreigend zijn.” De effectiviteit van de vaccinatie varieert per jaar. “Het vaccin wordt gemaakt op basis van voorspellingen van de veranderingen in de virussen en het ene jaar lukt dat beter dan het andere jaar. In het algemeen vermindert het vaccin de kans op griep van ongeveer 10% wanneer je niet gevaccineerd bent tot 2–3% als je wel gevaccineerd bent. Bij gevaccineerde mensen die toch griep krijgen, verloopt de ziekte bovendien milder.” Medewerkers die niet in de gelegenheid zijn om op bovengenoemde data langs te komen, kunnen een afspraak maken bij amd, tel. 5989008.

Veiligheidsweek Medicatieveiligheid, infectiepreventie en informatieoverdracht zijn de onderwerpen die centraal staan tijdens de patiëntveiligheidsweek. In de week van 25 tot en met 29 november zal hiervoor op verschillende interactieve en praktische manieren aandacht worden gevraagd. Ook zal er aandacht zijn voor patiëntenparticipatie in relatie tot veiligheid. Op maandag 25 november, 12.15 uur zullen Wouter Bos en Chris Polman in De Waver de week openen. Zij hebben die dag beide een bijzondere bijdrage in petto. Op donderdag 28 november, 12.30 uur zal een panel met vertegenwoordigers van raad van bestuur, medici, verpleegkundigen en patiënten reageren op patiëntveiligheidsvragen. Dit vindt plaats in de Amstelzaal. Medewerkers kunnen hun vragen van te voren indienen. Daarnaast zijn er dagelijks van 15.00 tot 16.00 uur bijeenkomsten waarvoor medewerkers zich vanaf 22 oktober individueel of als groep kunnen inschrijven. Meer informatie: themasite patiëntveiligheid.

Wouter Bos

Spoedeisende hulp feestelijk geopend

Onzekerheid

Sopraan Judith van Wanroij was de ‘leading lady’ tijdens de opening van de nieuwe spoedeisende hulp. Zij reikte burgemeester Eberhard van der Laan de schaar aan, waarmee hij het lint doorknipte en de spoedeisende hulp officieel opende. Daaraan voorafgaand was Van Wanroij met een ambulance gebracht en deelde zij al zingend rozen uit aan het publiek. Jaap Bonjer, hoofd heelkunde, luidde de opening in. Hij ging in op de zorgzwaarte-

indeling in urgent, high en low care patiënten. “Met deze indeling zorgen we ervoor dat de juiste dokter bij de juiste patiënt aan bed komt.” Na hem sprak bestuursvoorzitter Wouter Bos: “We hebben wat te vieren vandaag. En dat voelt goed. En daar waren we met elkaar aan toe! De faciliteiten op deze spoedeisende hulp stelt onze mensen in staat nog professioneler hun diensten aan te bieden, nog meer te leren en nog beter te worden. Uiteindelijk ligt voor ons alle-

maal onze motivatie om hier te werken en hier vandaag feest te vieren niet bij stenen of apparaten, maar draait het om mensen. En die gaan hier beter van worden.” Burgemeester Van der Laan sloot de speeches af. Hij refereerde in zijn toespraak aan het belang van goede spoedeisende zorg in Amsterdam. Na de opening was er een feest in de ambulancehal voor de medewerkers van de seh. Op zaterdag 12 oktober, 12.00 uur werd de nieuwe seh in gebruik genomen. n EK

F o t o D i g i D aa n

Als het goed is, is gisteren de nieuwe Alliantiekrant bij u op de mat gevallen. En als het goed is, begrijpt u na lezing dat we met de besluitvorming over de alliantie een belangrijke nieuwe fase in gaan. We gaan namelijk het besluit over ‘het eindplaatje’ veel vroeger nemen dan we tot nu toe dachten. Dit voorjaar besloten we tot twee (tijdelijke) locatieprofielen; vrouw-kind in Zuidoost en neuro op de De Boelelaan. Maar ook openden we dit voorjaar het perspectief dat uiteindelijk alles op één plaats geconcentreerd gaat worden. Inmiddels moeten we constateren dat dit veel onzekerheid heeft opgeroepen. Concentratie van vrouw-kind op één plek en neuro op de andere plek riep veel vragen op over de plek van andere ziekenhuisfuncties die daarbij in de buurt horen te zitten; en voor je het weet heb je dan toch weer twee volledige ziekenhuizen en dat was eigenlijk niet de bedoeling. Ook realiseerden we ons, dat we heel goed moesten kijken naar de schaarse euro’s die we ter beschikking hebben voor investeringen: want waarom zouden we op locatie A gaan investeren als uiteindelijk alles naar locatie B gaat? En tenslotte merkten we ook dat mensen zelf gingen speculeren. In Zuidoost werd gespeculeerd dat de komst van het vrouw-kindcentrum zou betekenen dat uiteindelijk het hele ziekenhuis die kant op zou komen. Maar spiegelbeeldig gebeurde op de De Boelelaan rond de komst van neuro precies het zelfde. Aan die onzekerheid willen we nu een eind maken. Snel een beslissing nemen over het eindplaatje, zodat we vervolgens heel veel tijd kunnen nemen om er geleidelijk te komen. Ook kunnen we onze investeringen dan beter afwegen, omdat we weten waar het uiteindelijk allemaal toe moet leiden. Ik realiseer me dat dit op zich ook wel weer onzekerheid met zich mee zal brengen: zes maanden lang met elkaar bekijken of we uiteindelijk alles op één locatie doen of misschien toch op twee. Maar dit soort moeilijke vragen te lang onbeantwoord laten, leidt op termijn alleen maar tot meer onzekerheid.

In de feestelijk ingerichte ambulancehal deelde operazangeres Judith van Wanroij rode rozen uit

Leiderschap voor artsen

Tracer 12e jaargang nr 21, 17 oktober 2013

Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.750. Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Ellen van den Boomgaard, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marieke Schutte, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder

Niet alleen persoonlijke ontwikkeling maar ook ‘harde’ kennis



n Ben de Graaf

Op 3 oktober is tijdens een slotbijeenkomst de eerste leergang clinical leadership binnen VUmc afgesloten. Vijftien artsen leerden leiding te geven én te nemen en over de muren van hun eigen overtuiging, specialisme en afdeling heen te kijken. Ook kregen ze ‘harde’ kennis mee over bijvoorbeeld financiën en communicatie. De reacties op de leergang zijn unaniem positief.

‘Een brede, leerzame cursus over leidinggeven die praktische tools aanreikt en inzicht geeft in je persoonlijk functioneren. Niet alleen verrijkend als leider maar ook als mens’ – Frank Bloemers, hoofd traumachirurgie

‘Ik maakte in ons ziekenhuis en op onze afdeling een periode van druk van buiten en veranderingen mee. Nu heb ik de tools om daar soepeler mee om te gaan. Ik had deze cursus graag jaren eerder gedaan en ga een vervolg zoeken binnen de VUmc Academie’ – Anco Boonstra, longarts

‘De combinatie van kennis en vaardigheden met daarbij persoonlijke ontwikkeling werkt uitstekend’ – Tessa Biesheuvel, chirurg, PGM SEH, coördinator heelkunde AOA, MMT-arts Lifeliner 1

in februari 2013 de pilot clinical leadership.

tie en communicatievaardigheden die horen bij goed leiderschap. “Als we binnen VUmc artsen hebben met deze grondhouding, dan hebben ook onze patiënten daar uiteindelijk profijt van.” “Artsen leren ook de belangen zien van bijvoorbeeld zorgverzekeraars en ziekenhuisbestuurders en ontdekken dat ook hier met elkaar in plaats van tegen elkaar loont”, vult Breuls aan. “Bovendien hebben we binnen VUmc een roerige periode achter de rug. Deze leergang helpt artsen soepeler om te gaan met dit soort druk.”

lingshoofden en hebben de potentie en ambitie om verder te groeien binnen VUmc. Aan deelname ging een intakegesprek vooraf. Als afronding verdiepten de deelnemers zich in twee actuele vraagstukken binnen VUmc: het spanningsveld tussen patiëntenzorg, onderwijs en opleiden en de alliantie VUmc-amc. Of er in 2014 een vervolg komt, is nog niet bekend. De behoefte is er wel. De eerste gegadigden voor een eventuele volgende editie hebben zich nu al aangemeld.

Redactiesecretariaat



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk DeltaHage, Den Haag Opgave en vragen over abonnementen



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail [email protected] Copyright © 2013 VUmc, Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Volgende Tracer



D e volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 31 oktober. Deadline voor kopij is 23 oktober om 12.00 uur.

2

Artsen in VUmc zijn medischinhoudelijk toppers op hun gebied, maar werken in een complexe zorgomgeving en krijgen bijvoorbeeld te maken met marktwerking, prestatiebekostiging en samenwerkingsverbanden over de grenzen van hun afdeling of ziekenhuis heen. In dat krachtenveld moeten ze leiding geven, leiding nemen en samenwerking zoeken met collega’s en andere professionals. Maar ze zijn opgeleid als medicus, niet als manager of leidinggevende. “Er was behoefte aan ondersteuning vanuit de VUmc Academie”, zegt trainer/coach en adviseur Roel Breuls. Samen met collega Inez Dirkzwager introduceerde hij na ruim een jaar voorbereiding

Teamspeler “De leergang helpt artsen om zich te ontwikkelen van topspeler naar teamspeler”, stelt Inez Dirkzwager. “De grondhouding van clinical leadership bestaat uit oordelen achterwege laten, openstaan voor anderen, samen bouwen, proactief zijn en verantwoordelijkheid nemen.” De kracht van de leergang ligt in de combinatie van harde en softe skills. Aan de ene kant kennis over bijvoorbeeld de ingewikkelde geldstromen binnen de zorg en aan de andere kant aandacht voor persoonlijke ontwikkeling via zelfreflec-

Tracer 21 – 17 o k to b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

Behoefte aan vervolg De artsen die mee gedaan hebben zijn voorgedragen door hun afde-

Meer informatie: Roel Breuls, trainer/adviseur/coach VUmc Academie, tst. 44572, e-mail [email protected] of via www. VUmc.nl (trefwoord: Clinical Leadership)

Opvallend

Wouter Bos loopt mee

! Hans Peltenburg wilde graag het verschil tussen de transferafdeling en het transferbureau verduidelijken

Bestuursvoorzitter Wouter Bos heeft in de afgelopen maanden met tal van overlegorganen gesprekken gevoerd over de manier waarop VUmc in elkaar steekt. Maar hij wil daarnaast met eigen ogen zien wat de zorg in de praktijk inhoudt. In het kader van zijn inwerkprogramma nodigde aios heelkunde Marlijn Booij hem uit voor een nachtdienst. “Ik heb haar beloofd dat te doen en heb die belofte in het weekend van 5 en 6 oktober ingelost”, vertelt Bos. Hij liep twee avonden tot drie uur ’s nachts mee op de seh.

Goed beeld “Ik heb hem uitgenodigd omdat ik me afvroeg hoe je als ervaren bestuurder – maar zonder enige medische achtergrond – een goed beeld van het ziekenhuis kunt krijgen”, legt Booij uit. “Onze nachtdienst is heel divers in alle opzichten. Dat is zoals werken in het ziekenhuis echt is en dat zie je niet als je alleen overdag in huis bent. Naast alle geplande zorg zijn er nog zeven avonden, zeven nachten en twee weekenddagen... Wat daar gebeurt heeft een leek geen weet van!” “Het was een sprong in het diepe, want ik moest bij aankomst meteen mee naar de ok”, aldus Bos. In de uren daarna liep hij mee met Jaap Bonjer, Donald van de Peet, Marlijn Booij en Dennis van Duijvenbode. Bos: “Het was een mooie en af en

toe hectische ervaring. Ik ben enorm onder de indruk van de mate waarin we ’s nachts draaien op de inzet van onze arts-assistenten en heb gezien hoe belangrijk goed teamwerk met de verpleegkundigen is.”

F o t o D i g i D aa n

Lummelen De maandag daarop bezocht hij de transferafdeling en het transferbureau. “Hans Peltenburg was één van de eersten die me strikte voor een werkbezoek”, aldus Bos. Peltenburg legt uit: “Veel VUmc-ers denken dat de transferafdeling een ziekenhuisafdeling is. Terwijl het een afdeling is van de Amstelring. Ook verwarren mensen de transferafdeling met het transferbureau. Dat wilde ik Wouter graag uitleggen.” De hoogbejaarde patiënten herkenden Bos onmiddellijk. “Zo, wat doe jij tegenwoordig, of zit je thuis te lummelen”, vroeg mevrouw Brockhoff hem. “Ik heb hier een hele fijne baan gekregen”, was het ad remme antwoord. “De transferafdeling is een mooie plek voor vaak kwetsbare mensen”, ontdekte Bos. “Goede zorg voor deze patiëntengroep, ook als ze niet langer in een ziekenhuis hoeven te blijven, is van groot belang. Maar ook voor ons financiële resultaat is dit heel belangrijk. Een goed functionerend transferbureau kan het aantal verkeerd-bed-dagen immers nog verder terugbrengen.” n MK

‘Heelkunde bij nacht’ bracht Wouter Bos van de OK en de intensive care naar de spoedeisende hulp

Themasite start met multi­culturele lunch

‘Z

it een vrouw in een bontjas in een vliegtuig naast een vrouw in een burka en vraagt: is dat niet warm?’ Of: Een vrouw in bikini met zonnebril merkt op dat de vrouw naast haar alleen haar ogen onbedekt heeft, terwijl de vrouw in burka signaleert dat de vrouw naast haar alleen haar ogen bedekt heeft. Beide concluderen dat de ander uit een door mannen overheerste cultuur komt. De bekende cabaretière en columniste Nilgün Yerli hield de aanwezigen op verschillende manieren een spiegel voor om cultuurverschillen bespreekbaar te maken. Dat gebeurde tijdens een

multiculturele lunch op 3 oktober. De lunch maakte deel uit van het Nationaal Integratiediner 2013 en gaf daarnaast het startsein voor de nieuwe website: ‘Kleurrijk VUmc’. VUmc heeft de primeur met deze themasite interculturalisatie in Nederland, ontwikkeld met subsidie van SoFoKleS. Op de site komen vragen aan de orde als ‘best practices’ bij de verpleging van patiënten uit diverse culturen, over de gewoonten in een andere cultuur bij het begin en einde van het leven, feesten en vieringen zoals Ramadan, Divali en beleid in VUmc rond interculturalisatie, omgangsvormen en discriminatie.

Na de interculturele lunch in de foyer kon men deelnemen aan een van de drie workshops over het talent in een multicultureel team, of je een ‘X-je of een O-tje’ bent en over het bespreekbaar maken van lastige vragen uit een diversiteit aan culturen. Projectleider Interculturalisatie Reina Steenwijk kijkt terug ‘op een bijzonder geslaagd evenement’. De themasite is te vinden op intranet/afdelingen/thema/ interculturalisatie. n MK

Tracer 21 – 1 7 oktobe r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

Longziekte-onderzoekster Frances de Man heeft een L’Oréal-unesco beurs ontvangen voor haar onderzoek naar een betere behandeling van pulmonale hypertensie (pah), een ongeneeslijke longziekte. De beurs For Women in Science geeft De Man de kans om op het nias haar eerder verkregen gegevens te analyseren en te beschrijven in een publicatie. Met de resultaten uit haar onderzoek hoopt ze de behandeling en levensverwachting van pah-patiënten te kunnen verbeteren. Doel van de For Women in Science beurs is het stimuleren van de carrière van vrouwelijke onderzoekers en op termijn het verhogen van het percentage vrouwelijke hoogleraren in Nederland.

Caraïbische samenwerking In het Horatio Odubar Hospital op Aruba hebben twaalf medewerkers het diploma ic/seh-verpleegkundigen ontvangen. Ze zijn opgeleid is samenwerking met de Amstel Academie en hebben een programma doorlopen dat vergelijkbaar is met dat in Nederland. Het Horatio Odubar Hospital (hoh) heeft een affiliatieovereenkomst met VUmc. Ook op Bonaire, St. Eustatius en Saba, de zogenaamde beseilanden, werpt de samenwerking met VUmc vruchten af. De jumelage tussen VUmc/amc en de bes-eilanden heeft als doel de gezondheidszorg in deze Caraïbische Nederlandse gemeenten op Europees niveau te brengen. Het aantal patiënten dat voor behandeling naar elders moest worden overgebracht is vorig jaar spectaculair gedaald; van 11.271 naar 7.539. “Het ziekenhuis op Bonaire kan door de jumelage meer basiszorg zelf leveren”, meldt het Antilliaans Dagblad. “Hierdoor zal de rol van huisartsen op de eilanden ook veranderen waarvoor zij vanaf eind 2013 ondersteuning ontvangen.” De overheid verwacht dat de daling de komende jaren zal doorzetten. n MK

Benoemingen

Foto Mark van den Brink

Foto Mark van den Brink

Onderzoekers Nanne de Boer en Tim de Meij hebben van Nuts-Ohra een bedrag van 35.000 euro ontvangen voor hun onderzoek met de eNose. Het tweetal wil een nieuwe wetenschappelijk studie opzetten om op basis van de geur van de ontlasting te kunnen voorspellen of vroeggeboren kinderen de vreselijke, en regelmatig dodelijke complicatie necrotiserende enterocolitis (nec) ontwikkelen. Tot op heden zijn hiervoor geen testen beschikbaar.

Nilgün Yerli hield de aanwezigen een spiegel voor

Geert Kazemier, hoogleraar lever-, pancreas- en galwegchirurgie, is benoemd tot directeur van de stichting VUmc cca. Hij volgt daar Henk Verheul op. Daarnaast is hij benoemd tot directielid van het onderzoekinstituut cca v-ici, met de portefeuille fondsenwerving.

3

Samen kiezen voor beter Het motto van VUmc is ‘Samen kiezen voor beter’. Uit een imago-onderzoek onder medewerkers van VUmc dat in september is uitgevoerd, blijkt dat het motto bij de meerderheid van de medewerkers niet erg bekend is en voor velen blijft het toch wat abstract. “Ik kan me dat wel voorstellen”, aldus communicatieadviseur Linda van de Sande, “als je met onderwijs, onderzoek en zorg bezig bent, liggen de dagelijkse prioriteiten bij andere zaken.”

D

werking, meer klantgericht werken en meer aandacht voor de positieve verhalen in VUmc.

e afgelopen maand zijn er verschillende ‘lijstjes’ van best presterende ziekenhuizen gepubliceerd. VUmc kwam niet altijd even goed uit de bus. Al is de waarde van zo’n lijst discutabel, het is toch jammer als dat het beeld bij patiënten, onderzoekers, studenten of partners en investeerders van VUmc negatief zou beïnvloeden.

Invulling De komende maanden zal de dienst communicatie daarom meer aandacht en invulling geven aan het motto ‘Samen kiezen voor beter’. Dit motto staat voor

Een overweldigende 92% van de 415 deelnemers aan het imagoonderzoek vindt het belangrijk dat VUmc investeert in haar imago. Over het algemeen is het imago van VUmc onder medewerkers positief en een grote groep is trots op VUmc. Ook het imago van VUmc onder patiënten, onderzoekers en studenten wordt door medewerkers als positief ervaren. Er zijn daarnaast veel suggesties aangedragen om het imago te verbeteren, zoals betere samen-

betere samenwerking en betere dienstverlening, waarbij er meer oog is voor de individuele omstandigheden van de patiënt. Om dit uit te dragen, gaat de dienst communicatie zelf ook de samenwerking aan met bijvoorbeeld p&o en lean. De dienst communicatie zal aandacht besteden aan grote en kleine initiatieven binnen VUmc die de ‘Samen kiezen voor beter’ gedachte uitdragen, zoals bijvoorbeeld ‘Kwaliteit van zorg’ en de medewerkerscampagne ‘Dankzij jou’. Bovendien zullen nieuwe initiatieven worden uitgewerkt, die ‘Samen kiezen voor beter’ naar de dagelijkse praktijk vertalen. “Als we blijven doen waar we goed in zijn en onszelf uitdagen het nog beter te doen, zal het op den duur met de lijstjes ook wel goed komen”, gelooft Van de Sande.

Samen kiezen voor beter ‘VUmc moet stug doorgaan met zeer goede zorg leveren en dat combineren met openheid en gastvrijheid’ Medewerker

F o t o D i g i D aa n

Medewerkers zijn  trots op VUmc

Apps

‘We willen toptalent binnenhalen en -houden’

Online ondersteuning bij borstkanker

VUmc staat bekend als een goede werkgever en dat moet vooral zo blijven. Vandaar de nieuwe arbeidsmarktcampagne ‘Dankzij jou’, die 21 oktober ‘live’ gaat.

Er zijn al veel apps ontwikkeld voor de zorgsector. Social media expert Marlin Burkunk recenseert er elk nummer een.

n Jasper van Buren

Thema monitoring ziekte en advies ziekte Voor wie patiënten met borstkanker Site www.owise.nl Waar verkrijgbaar App Store

“We hebben momenteel weliswaar genoeg sollicitanten, maar willen ook op de langere termijn toptalent binnenhalen en -houden”, stelt Laura Baselaar (links). “Dan moet het verhaal dat je vertelt passen bij wie je bent.” Yolande van der Linden knikt: “Bij VUmc doen we dingen net even anders. Dat verschil in denken en doen wil je in een campagne gieten. Zo zijn we uitgekomen bij ‘Dankzij jou’.”

Authenticiteit “VUmc is van huis uit een bescheiden club”, meent Baselaar. “We doen veel goed maar praten er niet zo uitbundig over. Dat siert ons, maar als je vervolgens een paar keer negatief in het nieuws komt, dan heeft dat meteen een enorme impact op de bijna 7.000 medewerkers. Daarom is het tijd om collega’s een platform te bieden, waar de mooie dingen van het ziekenhuis aan bod kunnen komen. De site dankzijjou.nl is dat platform.” “Je moet een positieve wending soms een extra zetje geven”, voegt Van der Linden toe. “Wanneer je medewerkers de ruimte biedt om de mooie verhalen te vertellen, merk je pas hoezeer ze er al die tijd behoefte aan hebben gehad. Dan blijkt dat ze toch eigenlijk heel graag hun trots 4

Foto Marc Dorleijn

Dankzij Laura Baselaar en Yolande van der Linden

Samen kiezen voor beter ‘De service waarmee ik te maken heb gehad en de liefdevolle verzorging is een pluim waard’ Patiënt delen, hun successen of die van anderen. Op onze beurt bedanken wij hen voor de verhalen die ze met ons willen delen. Het hoeft heus niet allemaal hosanna te zijn; authenticiteit staat centraal. Dat is de gedachte achter ‘Dankzij jou’.” “Aan wie ík dank verschuldigd ben?”, reageert Van der Linden. “Dat is

niet zo moeilijk. Aan mijn team. We hebben dit jaar als eerste afdeling binnen VUmc het nieuwe werken ingevoerd. Hele verdieping verbouwd, sturen op resultaat in plaats van op aanwezigheid. Zoiets heeft alleen kans van slagen als jouw mensen met je meegaan in de verandering.” Ook Baselaar heeft haar antwoord al klaar. “Ik ben vanzelfsprekend heel blij met iedereen die dankzijjou.nl bezoekt. De hele campagne draait immers om meedoen. Het is van, voor en door medewerkers.”

Wil je meer verhalen lezen, ga dan naar www.DankzijJou.nl. Reageren kan ook. Via Twitter en via Instagram; gebruik dan #DankzijJou.

Tracer 21 – 17 o k to b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

Patiënten met de diagnose borstkanker krijgen veel informatie te verwerken. De traditionele zorgmap biedt een papieren oplossing om tijdens deze onzekere periode overzicht te houden. Vaak heeft de patiënt na het korte spreekuur nieuwe vragen of herinnert zij zich belangrijke details niet meer. Of wil de patiënt onderweg een notitie maken over een vervelende bijwerking. De papieren zorgmap is dan niet altijd onder handbereik. De app ‘Owise’, ontwikkeld door Px HealthCare, is daarentegen overal en altijd beschikbaar. Na de registratie start de app met een uitvoerige vragenlijst, gebaseerd op de Nederlandse richtlijn voor de behandeling van borstkanker. De patiënt personaliseert de app door specifieke informatie in te vullen over het type kanker, de tnm-classificatie en het voorgestelde behandelplan. Via dagboeknotities, een waarneming per dictafoon, een

opgenomen gesprek met de behandelaar, gemaakte afspraken en de knop ‘hoe voel ik mij nu?’ (met schuifjes om pijn, vermoeidheid, eetlust, nachtrust aan te geven) voert de gebruiker tijdens haar behandelperiode waardevolle informatie in. Wanneer de patiënt dit toestaat wordt de data ook geanonimiseerd gebruikt voor onderzoek. De knop ‘overzicht’ toont een tijdlijn van de gevolgde behandeling en gerelateerde trends. Per e-mail kan bovendien een rapportage worden verstuurd. Een goed uitgangspunt voor het volgende spreekuur.

Vacatures VUmc Dankzij jou kan VUmc het verschil maken. Alle interne vacatures zijn te vinden via ‘P&O direct’; klik op ‘Werven en selecteren’ en daarna op ‘interne vacatures’. Wij zijn bereikbaar via tst. 45635 of [email protected] – #DankzijJou

Vacatures 23 september tot 7 oktober. Uiterlijke reactie datum zie intranet. Automatisering Senior microsoft systeembeheerder D7.2013.00091YO MCSE, MCITP en ESX certificaten gezocht! Afdeling/dienst dienst ICT, team infrastructuur, Facilitair bedrijf / Stafdiensten ICT integratiespecialist D7.2013.00096YO Ervaren Microsoft BizTalk / .Net developer voor migreren en ontwikkelen van koppelingen Afdeling/dienst dienst ICT, delivery team basisdiensten, Facilitair bedrijf / Stafdiensten SSIS specialist D7.2013.00097YO Ontwikkelaar ten behoeve van migratie elektronisch patientendossier Afdeling/dienst dienst ICT, delivery team basisdiensten, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Applicatiespecialist primaire zorg D7.2013.00089YO Hou jij het ziekenhuis draaiende? Technische Implementatie, configuratie en beheer van onze zorgapplicaties! Afdeling/dienst dienst ICT, delivery team zorg primair, Facilitair bedrijf / Stafdiensten Senior netwerk systeembeheerder D7.2013.00090YO CCNA, JNCIA en CCNA Security certificaten gezocht! Afdeling/dienst dienst ICT, team infrastructuur, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Stagiaires

Administratief/secretarieel

Staf/management

Stagiair arbeidsmarktcommunicatie D7.2013.00104MB Werk mee aan de employer branding campagne en ervaar zelf hoe het is om te werken bij VUmc! Afdeling/dienst Personeel & Organisatie, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Management assistent D5.2013.00104MB Help jij ons de informatie over de resultaten beter te begrijpen en de middelen beter te benutten? Afdeling:Radiologie en Nucleaire geneeskunde, Divisie V

Afdelingsmanager ‘Klinische Chemie’ D5.2013.00131WH Aansturing van het bedrijfsbureau, handen en voeten geven aan het beleid en sturen op resultaat! Afdeling:Klinische Chemie, Divisie V

Secretaresse Metamedica D6.2013.00068WH Ondersteuning van het secretariaat, onderwijs, onderzoekscoördinator en de hoogleraar! Afdeling:Metamedica, Divisie VI

Paramedisch

Staf/management - P&O Informatiemanager P&O / HR D7.2013.00107WH Samen met jóúw team kiezen, implementeren èn borgen van een vernieuwd applicatielandschap binnen P&O! Afdeling/dienst Dienst P&O, Facilitair bedrijf / Stafdiensten Vacatures 7 oktober tot 14 oktober. Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Staf/management - Financieel Teamleider grootboek D7.2013.00108MB Ben jij die resultaatgerichte professional met leidinggevende ervaring? Afdeling:Bedrijfsadministratie, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Artsen/specialisten

Psycholoog in opleiding tot GZpsycholoog, aandachtsgebied kortdurende zorg D3.2013.00035MV Opleidingsplaats gezondheidszorgpsycholoog. Afdeling:Medische psychologie en medisch maatschappelijk werk, Divisie III Verpleegkundigen/Verzorgenden Dialyse verpleegkundige D1.2013.00074MB Dialyse, een vak dat continu in beweging is Afdeling:Dialyse, Divisie I

Wetenschappelijk onderzoek Wetenschappelijk onderzoek PhD student ‘Behavioral Genetics’ D5.2013.00128WH Modelling complex traits in genetics Afdeling/dienstClinical genetics - Center for Neurogenomics and Cognitive research, Divisie V

Neonatoloog - kinderarts D3.2013.00034MB Intensieve neonatale zorg en onderzoek op het gebied van voeding, groei en metabolisme, klinische farmacologie en follow up van hoog-risico pasgeborenen. Afdeling:Kindergeneeskunde, afdeling Neonatologie, Divisie III Kinder- en jeugdpsychiater genderzorg D3.2013.00030MV Kinderpsychiatrische expertise bij de diagnostiek en gedurende het transitietraject t.b.v. patienten van het Kennis- en Zorgcentrum genderdysforie. Afdeling: Kennis- en Zorgcentrum genderdysforie

Senior AIX systeembeheerder D7.2013.00103YO UNIX/AIX beheerders gezocht! Afdeling/dienst dienst ICT, team infrastructuur, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Opleidingsplaatsen Coördinator (onderzoeker) Academische Werkplaats JGZ Noord-Holland D6.2013.00066WH Ben jij de linking-pin tussen wetenschap en praktijk? Afdeling:EMGO+ Instituut / Sociale Geneeskunde, Divisie VI Senior Onderzoeker ‘Midwifery Science’ D6.2013.00067WH Help mee wetenschappelijk onderzoek binnen verloskunde op de kaart te zetten Afdeling/dienst : Verloskunde Amsterdam Groningen (AVAG), Divisie VI

Opleiding medium care (MC) april 2014 D4.2013.00137YO Kom jij hier een step-up maken in je ontwikkeling als verpleegkundige? Afdeling:medium care (MC), Divisie IV Opleiding intensive care (IC) verpleegkundige april 2014 D4.2013.00135YO Kom jij de beste intensieve zorg bieden op onze IC? Afdeling:intensive care (IC), Divisie IV

Personeelsactiviteiten Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte –1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl. U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage /direct naar/Tip van Boots.

Top prestatie Damloop Op zondag 22 september 2013 was het dan zo ver en konden 20 recreatielopers en 10 wedstrijdlopers van start die zicht bij Eddy Boots Coördinator Personeelsaktiviteiten hadden ingeschreven voor deze geweldige loop. Het was prima loop weer en iedereen had er erg veel zin in en ze waren er allemaal klaar voor. Het wedstrijdteam, daar ging eigenlijk even onze aandacht naar uit, want ze wilden een betere tijd neerzetten dan in 2012 en zeker bij de eerste 10 eindigen. Nou kan ik je vertellen: dat is gelukt. Wat een geweldige prestatie hebben deze 9 heren neergezet in de wedstrijd Businessloop mannen 10em om op de 9de plaats eindigen dat is toch geweldig. De beste tijd kwam van Willem met 1:00:48

en dan Paul met 1:02:22 en toen nog Bjorn 1:03:27 ja de andere ook allemaal binnen 1:10:02 Arend, Bart, Ivar, Andries, Arjan, en Youssef. Petje af heren, jullie hebben VUmc weer een prachtige dienst bewezen. Dank heren op naar volgend jaar. Eddy Sinterklaasfeest Op zaterdag 23 november 2013 zal het gezellige en leuke Sinterklaasfeest weer georganiseerd worden voor de kinderen van de medewerkers van VUmc en de VU. Ook deze keer zal Sinterklaas worden ontvangen in de -1 hal kliniek van VUmc. Dit Sinterklaasfeest zal geheel ondersteund worden door gezellige en feestelijke Sinterklaasmuziek. En we hebben natuurlijk ook weer een leuke/lekkere verrassing voor de kleintjes! De aanvang van het leuke kinderfeest zal

Ondernemingsraad Dagelijks bestuur OR; Willy Arjaans (voorzitter), Jan Rauwerda (vice-voorzitter), Klaske van den Berg (lid), Andy Higgs (lid), Rene van Andel (ambtelijk secretaris) Inlichtingen: Bureau medezeggenschap, Hoogbouw H 322, Tel 43478, e-mail [email protected], http://intranet/afdelingen/orgaan/OR/

Onderwerpen die in de ondernemingsraad aan de ORde zijn: Beeldvorming bezuinigingen De portefeuillehouders bezuiniging binnen de OR hebben een beeldvorming gedaan. De raad van bestuur heeft grote plannen om te bezuinigen en daarom is een taakgroep bezuinigingen opgesteld. Deze taakgroep heeft het PID, Programma Initiatie Document, opgesteld. In dit programma wordt de ondernemingsraad niet genoemd, terwijl er in de ogen van de OR voldoende zaken in staan waarover haar advies gevraagd zou moeten worden. In de overlegvergadering met de RvB zullen deze vragen aan de ORde worden gesteld.

EVA elektronisch patiënten dossier Wat betreft de kwestie rond één installatie van de zorgsuite, zijn alle vragen van de OR naar tevredenheid beantwoord. De OR geeft daarom op dit punt een positief advies af. Wat betreft business case 3.0 heeft de OR nog een aantal vragen welke beantwoord dienen te worden, alvorens tot advisering over te kunnen gaan. Management contracten Op 15 oktober en 21 oktober zijn er twee dinsdagen gepland met de directeuren stafdiensten en de divisies om van gedachten te wisselen over de managementcontracten.

Tracer 21 – 1 7 oktobe r 201 3 – S er v icep a g in a

om 11.00 uur zijn en tot ongeveer 12.30 uur duren. Het is natuurlijk ook mogelijk om een intoducée-kind mee te nemen: een vriendje, vriendinnetje, nichtje of neefje. Dus ik zou zeggen: kom ouders, het is weer tijd voor ‘n gezellig feest met/voor de kleintjes! Wees op tijd (tussen 10.30 en 10.50 uur) want de Sint wacht niet zo lang. Graag ontvangt ik een kado voor het kind/ de kinderen (van ± € 15,-) maandag 18 november en dinsdag 19 november tussen 7.30 – 16.00 bij de Tip van Boots. U mag per kind één ouder gratis meenemen, de eventuele andere volwassenen mogen voor € 2,50 extra meekomen! Sluitingsdatum voor opgeven: 12 november 2013 bij de Tip van Boots of per mail via [email protected] Kom op tennis kanjers zaterdag 2 november 2013 Het toernooi zal gehouden worden in Tenniscentrum De Kegel in Amstelveen. Dit is een toernooi voor gemengd dubbels in de speelcategorieën 6, 7 en 8 en 9. Zoals altijd zijn introducés van harte welkom! U wordt vanaf 18.15 uur verwacht in het tenniscentrum, waar u uw wedstrijdschema van de avond zult ontvangen. Het toernooi start om 19.00 uur en duurt tot 23.30 uur. Na 2 wedstrijden zal een heerlijk buffet voor u klaar staan. Daarna speelt u nog 2 wedstrijden. Na de wedstrijden volgt onder het genot van een hapje en een drankje de prijsuitreiking. Er zijn ook dit jaar weer mooie prijzen te verdienen! De prijs die u voor dit toernooi betaald bedraagt slechts € 17,50 per persoon. Inclusief 2 gratis consumptiebonnen!! Wees er snel bij want: vol is vol! Opgeven bij de Tip van Boots, via em.boots@ vumc.nl De sluitingsdatum voor dit toernooi is 26 oktober 2013. Indoor Beach-event, 16 november 2013 Ben je in voor een middagje sportief bezig zijn met je voeten in het zand en de handjes uit de mouwen onder de bal? Meldt je dan nu snel aan voor dit unieke event via [email protected] Je krijgt een fijne middag, voorzien van hapjes en een lekker buffetje achteraf, dus wat wil je nog meer! De sluitingsdatum voor aanmelding is 20 oktober, wees er dus snel bij!

De gouden veters zijn in VUmc te koop bij het restaurant (entree poli) en bij de Read Shop (ziekenhuis) of bestel ze nu online.

Jaarcongres Vereniging voor Filosofie en Geneeskunde 2013

Kwaliteit of QALY-tijd? Over het begrip ‘kwaliteit van leven’ in de gezondheidszorg Zaterdag 30 november 2013, 10.30 –16.30 uur, Leids Universitair Medisch Centrum Hoe kunnen we kwaliteit van leven binnen de gezondheidszorg begrijpen en hoe kunnen of moeten we het vaststellen? Valt kwaliteit met kwantiteit te meten, of moeten we vooral oog hebben voor het hermeneutische of narratieve? En hoe hangt het medische begrip ‘kwaliteit van leven’ samen met filosofische opvattingen over het goede leven, of met begrippen als welzijn, geluk, of menselijke waardigheid? Op het jaarcongres van de VFG zal de rol van het begrip ‘kwaliteit van leven’ vanuit diverse filosofische perspectieven belicht worden, gekoppeld aan de praktijk van de gezondheidszorg.

Met o.a. prof. Evert van Leeuwen, dr. Ineke Bolt, prof. Suzanne van de Vathorst, prof. Govert den Hartogh, dr. Elly Stolk, drs. Eric Ettema, prof. Lieven Annemans en anderen Aanmelding vóór 15 november via www.filosofieengeneeskunde.nl. Leden gratis. Niet-leden €70 (met accreditatie €100, studenten €30). Inclusief koffie/thee, lunch en borrel.

5

Menu

Oproepen & advertenties

Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

donderdag 17 oktober varkens pepersteak, bbq-saus, gebakken krielaardappelen, herfstsalade, gebonden pindasoep, vegetarische gebonden pindasoep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 18 oktober babi ketjap, quorn ketjap, ketjapgroenten, pandanrijst, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep. heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 19 oktober varkensfricandeau, omelet tomaat-kaas, jus + vegetarische jus, bloemkool met bechamelsaus, gekookte aardappelen, gebonden aspergesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 20 oktober gemarineerde kipfilet, groentestrüdel, jus + vegetarische jus, gegratineerde broccoli, frituuraardappel, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, vegetarische heldere tomaat-vermicellisoep maandag 21 oktober Hollandse hachée, vegetarische hachée, rode kol met appeltjes, aardappelpuree, gebonden champignonsoep, vegetarische gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, vegetarische heldere Madrileense soep, dinsdag 22 oktober kippenbout, “bonne femme”, carrée aardappelen, gebonden kippensoep, vegetarische gebonden crèmesoep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep woensdag 23 oktober kipsaté, omelet naturel, satésaus, nasi, vegetarische nasi, atjar + kroepoek, gebonden mosterdsoep, vegetarische gebonden mosterdsoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische Chinese soep donderdag 24 oktober Wienerschnitzel, bietjes, aardappelpuree, jus, gebonden aspergesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische heldere groentesoep vrijdag 25 oktober gebakken vis, remouladesaus, tomaatkomkommersalade, frites, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, heldere vegetarische tomaat-vermicellisoep, zaterdag 26 oktober kipfilet, gevulde pannenkoek, Stroganoffsaus + jus, haricots verts, gekookte aardappelen, gebonden goulashsoep, vegetarische gebonden paprikasoep, heldere vermicellisoep, vegetarische heldere vermicellisoep zondag 27 oktober kippenbout, champignonschotel, paprikasaus + jus, stoofprei, aardappelpuree, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische heldere groentesoep maandag 28 oktober rookworst, vegetarische worst, jus+ vegetarische jus, stamppot zuurkool, gebonden bruine bonensoep, vegetarische gebonden bruine bonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 29 oktober Jos verrassings menu, gebonden minestronesoep, vegetarische gebonden minestronesoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische heldere Madrileensesoep woensdag 30 oktober kipnuggets, cocktailsaus, rauwkost, frituuraardappel, gebonden kippensoep, vegetarische gebonden crèmesoep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep

6

maar ook hondenafbeeldingen. Naast keramiek houdt Marja zich ook bezig met het beeldhouwen in steen en het – zelf – gieten van haar bronzen beelden, alleen in klein formaat en oplage. Marja exposeert haar werk vanaf 1986 regelmatig in galeries en openbare gebouwen. Haar werk is aangekocht door Provincies en particulieren in binnen- en buitenland. Er is werk in stock bij verschillende galeries en Kunstuitlenen. Ze werkt ook in opdracht. De keramische objecten zijn 7 dagen / week te bekijken van 9.00-16.00 uur in het IVF centrum, Gebouw Zuid, Amstelveenseweg 601. De expositie duurt nog t/m eind januari. Els van Rooij, IVF secretaresse

Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via [email protected]

Multi functionele printer (MFP) verplaatsen of tijdelijk uit zetten? Het is niet toegestaan een mfp zelf te verplaatsen of uit te zetten i.v.m. mogelijke schade aan het apparaat. Zijn er bouwwerkzaamheden of moet de mfp een paar meter aan de kant gezet worden, meld dit dan bij het servicepunt FB. Zij zorgen ervoor dat de operator een plastic hoes plaatst ter bescherming of een verhuizing in gang zet. Wordt deze werkwijze niet opgevolgd dan brengt de leverancier evt. schade bij VUmc in rekening. Jong VUmc denktank Op dinsdag 22 oktober is er weer een Jong VUmc denktank met Pieternel Hummelen,

programmadirecteur prestatiebekostiging. De denktank vindt plaats van 15.00 tot 16.30 uur in De Lek ZH 1 D 66 Meld je aan via: [email protected] Expositie IVF-centrum: keramiek van Marja Thijssen Marja Thijssen maakt als kunstenaar en keramist ruimtelijke, vrijstaande objecten. In de expositie op het IVF centrum laat ze abstracte ruimtelijke objecten van de serie “Binnenste Buiten” zien en een serie “Hondjes”. Bij de serie “Binnenste Buiten” spelen de structuren een belangrijke rol. Bij de serie “Hondjes” zijn vooral de vorm en kleur belangrijk. En ze zijn grappig. Alle objecten zijn op een speciale manier

gestookt, namelijk op haar favoriete stookwijze: het zgn. RAKU stoken, een Japanse manier van glazuur stoken in een buitenoven. Alle elementen spelen hierbij een grote rol. Het versnelde afkoelen veroorzaakt de craquelees in het glazuur. Dit geeft iets bijzonders aan het werk. Daarnaast exposeert Marja schalen die met was of rakuglazuren zijn beschilderd. Er zijn varens

Dringend verzoek inleveren medewerkerspas Ga je uit dienst? Lever je medewerkerspas in bij het servicepunt facilitair bedrijf! In het voorjaar van 2014 wordt de nieuwe medewerkerspas in gebruik genomen. Tot die tijd hergebruiken we de huidige passen voor nieuwe medewerkers. De passen blijven eigendom van VUmc.

28 oktober vóór 16.00 uur , de mutatie wordt zeker meegenomen in november betaald. Ná 28 oktober maar vóór 11 november (sluiting van de salarisrun), geen garantie dat de mutatie nog op tijd verwerkt kan worden. Ná 11 november , de mutatie wordt in december 2013 betaald. Meer informatie op P&O direct.

-A  anvragen van medewerkers voor het bedrijfsmaatschappelijk werk -A  anvragen van consult en advies -A  anmelden van spoedaanvragen betreffende medewerkers of teams -M  elden van traumaopvang -A  anvragen van probleem- of conflictanalyse -V  erwijzing van medewerkers door

Personeel en organisatie Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘P&O direct’

Aanmelden voor de nieuwsbrief P&O direct Wilt u op de hoogte blijven van nieuws op het gebied van CAO UMC of wetswijzigingen? Dan kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief P&O direct. Ga naar P&O direct/ Nieuwsberichten /Aanmelden. Deze nieuwsbrief is bedoeld voor alle medewerkers van VU medisch centrum en verschijnt maandelijks. Hier komen onderwerpen aan de orde als: nieuwe CAO UMC, gebruik van persoonlijk budget, de digitale salarisstrook, loopbaanontwikkeling etc.. Heeft u geen mailadres en account van VUMC dan kunt u dat aanvragen bij ICT. Per 1 oktober verhoging salaris met 1 % Per 1 oktober 2013 wordt de salarismaatregel conform de CAO UMC 2013-2015 door P&O uitgevoerd. Deze maatregel houdt het volgende in: De salarisbedragen uit de CAO UMC worden met ingang van 1 oktober 2013 met 1,0 procent verhoogd. De overwerkuren, extra uren en toelage onregelmatige dienst van september 2013 worden met de salarisberekening van oktober 2013 uitbetaald tegen het

Tracer 21 – 17 o k to b e r 201 3 – S er v icep ag in a

uurloon van september 2013. Dit is standaard voor deze uren omdat de uren in de maand voor de uitbetaling gewerkt zijn. Meer informatie op P&O direct. SEPA en het IBAN-rekeningnummer Single Euro Payments Area (SEPA) is het Europese initiatief van de Europese Unie en gezamenlijke Europese banken tot harmonisatie van het betalingsverkeer binnen Europa. Vóór 1 februari 2014 dient iedereen SEPA proof te zijn, zodat betalingen met IBAN-rekeningnummers overgemaakt kunnen worden. In oktober 2013 zal P&O al SEPA proof zijn en staan voor november 2013 de eerste salarisbetalingen op basis van het IBAN-rekeningnummer op de planning. Ook de formulieren van P&O worden aangepast. Op tijd aangeleverd, op tijd betaald Heeft u als leidinggevende wijzigingen door te geven van medewerkers? Als u mutaties op tijd doorgeeft aan P&O service, wordt het in de daaropvolgende maand uitbetaald. Voor betaling in de maand november zijn dat de volgende data:

VUmc-code beschrijft normen en waarden De VUmc-code beschrijft de waarden en normen binnen VUmc, ofwel: hoe gaan we hier met elkaar om? Welk professioneel gedrag past bij onze kernwaarden? Het opstellen van deze code is ingegeven door de gebeurtenissen in 2012. Het jaar waarin ‘Eyeworks’ speelde en het jaar waarin VUmc onder verscherpt toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg kwam te staan. Meer informatie op P&O direct. VUmc Dankzij jou Per 17 oktober gaat vanuit P&O de campagne ‘Dankzij jou’ van start. Tot en met december 2013 voor medewerkers van VUmc. Deze campagne is het eerste onderdeel van een twee jaar durende implementatie van een vernieuwd VUmc arbeidsmarktpositionering. In 2014 zullen externe arbeidsmarkt activiteiten volgen. Mailadres bedrijfsmaatschappelijk werk De adviseurs BMW en psychosociale arbeidsbelasting hebben een algemeen mailadres namelijk bedrijfsmaatschappelijkwerk@ vumc.nl. Dit mailadres is bedoeld voor:

Personalia In deze rubriek kunnen mede­ werkers en vrij­ willigers een bericht plaatsen over geslaagden of een afscheid. Niet meer dan 25 woorden. Aanleveren: [email protected]

leidinggevende/ P&O adviseur etc. Geslaagd Op 26 september 2013 zijn de volgende studenten gediplomeerd: Vervolgopleiding tot Kinderverpleegkundige Jessica Braak Lisette Groenland Vervolgopleiding tot Oncologie Verpleegkundige en Differentiatie Hematologie Annemarie Colijn Geesje Kok Van harte gefeliciteerd!

Negende VUmc gebouwenloop zaterdag 26 oktober 2013

Plaats: VU medisch centrum, Amsterdam Afstanden: 5 en 10 km, kinderloop 1,2 km Starttijden: 5 km 11.30 uur 10 km 12.30 uur kinderloop 11.00 uur Inschrijven: www.VUmc.nl/gebouwenloop

Doe mee en steun het VUmc - cardiologieproject “Loop hard voor het hart”

Mevrouw Paap-Paap kan weer winkelen n Ellen Kleverlaan

Mevrouw Paap, die als jonge vrouw trouwde met een man met dezelfde achternaam, kan haar geluk niet op. Zij heeft voor het eerst weer de steile winkelstraat in Zandvoort kunnen afleggen zonder daarvoor te hoeven leunen op dochter of schoonzoon. Ze was op een gegeven moment zo kortademig, dat een nieuwe hartklep onvermijdelijk was. Maar een hartklepoperatie waarvoor het borstbeen moet worden opengelegd, is een vrij zware ingreep. Zeker voor iemand met de leeftijd van mevrouw Paap: 83. Er zit een aantal risico’s aan de conventionele manier van opereren, legt Niels van Royen uit. “Alweer tien jaar geleden is een percutane methode ontwikkeld, waarbij een sneetje in de lies wordt gemaakt. Via de liesslagader wordt dan een nieuwe hartklep geplaatst.” Wereldwijd wordt die methode nu toegepast, maar ook aan die operatie zitten de nodige risico’s, zegt Van Royen. “Deze liesslagader is vaak aangetast door aderverkalking

Foto Jean Pierre Jans

Een geweldige ontwikkeling die kwaliteit en lengte van leven sterk doet toenemen: bij VUmc zijn twee patiënten via een percutane operatie aan een nieuwe hartklep geholpen. Mevrouw Paap-Paap is een van hen; interventiecardioloog Niels van Royen een van de specialisten die haar opereerde.

Niels van Royen introduceerde een bijzondere hartklepoperatie of is vernauwd. En er is een vrij groot risico op bloedingen. Van de mensen die hiervoor in aanmerking komen, valt daardoor ook nog eens zo’n 30 procent af.”

Sleutelbeen In Nijmegen ontwikkelden specialisten daarom al anderhalf jaar geleden een percutane hartklepoperatie via een bloedvat onder het sleutelbeen. Zo werden 150 mensen geholpen met zeer goede resultaten. Er volgde intensief contact tussen VUmc en

Teamtraining voor optimaal samenwerken en communiceren n Jeroen Kleijne

Alle specialisten, artsen in opleiding en verpleegkundigen die in teams werken, worden getraind in niettechnische vaardigheden zoals samenwerken, communiceren en reflecteren. Op 16 september is de eerste pilottraining gehouden op de nieuwe spoedeisende hulp. “De trainingen, waaraan verschillende medisch specialisten deelnemen, zijn er op gericht de samenwerking en communicatie in teams te verbeteren”, vertelt neurochirurg Saskia Peerdeman, medisch projectleider van Canmeds. “We trainen met name multidisciplinaire teams in niettechnische vaardigheden. We willen hiermee bereiken dat deze vaardigheden op een goed niveau blijven of komen. Veel afdelingen hebben zich al spontaan aangemeld om mee te doen.”

Praktijkgericht De invoering van het Canmeds-trainingsprogramma is één van de maatregelen die zijn genomen naar aanleiding van het verscherpt toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg in 2012. Sinds maart 2013 zijn drie trainingen in ontwikkeling: een training voor acute situaties, een training voor reguliere situaties met een extra moeilijkheidsgraad en een observatietraining. Peerdeman: “Alle trainingen zijn ‘tailormade’: iedereen kan direct de toepassing zien in de dagelijkse praktijk. En meteen na de training volgt een plenaire evaluatie, zodat mensen de eventuele leerpunten direct mee kunnen nemen.”

Op 16 september heeft het reanimatieteam het spits afgebeten op de nieuwe seh met de eerste pilot simulatietraining voor acute situaties. Ook medisch specialisten namen hieraan deel. Alle deelnemers waren enthousiast. Projectmanager Michelle Hendrikx: “Vooral vanwege het realistische gehalte van de simulatie en de waardevolle debriefing. Een van de deelnemers had de rol op zich genomen van ambulancechauffeur. Hij werd er ernstig op aangesproken dat hij de brancard niet op de rem had gezet. Twee minuten na de start van de simulatie was voor de deelnemers de strijd op leven en dood al écht begonnen. Ik begreep dat dit veel indruk heeft gemaakt op de deelnemers.”

Maandelijks Het is de bedoeling dat de training voor acute situaties voortaan elke maand in het ziekenhuis wordt gegeven. De observatietraining begint eind 2013; de reguliere training gaat begin 2014 van start. Volgens Peerdeman zijn de trainingen in het belang van arts én patiënt. “Vanwege de complexiteit van de aandoeningen zie je juist in een universitair medisch centrum steeds meer teambehandelingen. Samenwerken wordt dus alleen maar belangrijker. Ik geloof er oprecht in dat het geheel meer is dan de som der delen.” Hendrikx: “Samenwerking en communicatie tussen artsen en andere zorgverleners en ook naar patiënten toe zijn van essentieel belang om te zorgen dat er in het zorgproces zo min mogelijk fouten worden gemaakt.”

Radboud umc, onder leiding van cardioloog Karin de Boer. Onder supervisie van de cardiologen in Nijmegen, hebben de specialisten van VUmc nu de eerste twee patiënten geopereerd. Een heel bijzondere operatie, omdat interventiecardioloog en cardiochirurg intensief samenwerken, in dit geval Van Royen en cardiochirurg Alexander Vonk. Van Royen: “Als het bloedvat blootligt, plaatsen we samen de hartklep. Een uiterst secure taak waarvoor we beiden nodig zijn. Het is heel bijzonder

voor beide vakgroepen om zo samen te werken.” Mevrouw Paap-Paap ondertussen, lag na de operatie een dag op de intensive care en ging toen meteen door naar de gewone verpleegafdeling. Een week later was ze thuis. Het is dan ook een veel minder ingrijpende operatie dan een openhartoperatie. Maar deze methode is zodanig ingewikkeld, dat die vooralsnog alleen wordt toegepast bij mensen voor wie de openhartoperatie te zwaar kan zijn. Mensen die, als het

slaagt, een langere levensduur hebben met hogere kwaliteit van leven. Mevrouw Paap-Paap kan er over meepraten. “Ik heb 40 jaar een strandpaviljoen gehad en nadat ik van de week de winkelstraat uitliep, helemaal naar boven, wilde ik nog even de zee zien. Dus ik ben ook nog het pad naar het strand afgelopen en weer terug.” Heeft ze nog iets overgehouden aan de operatie? “Een wondje bij mijn schouder. Ongeveer tien centimeter, maar dat groeit al aardig dicht.”

Overlijdens­documenten in kaart Enveloppen Bij overlijden van een patiënt worden er drie categorieën onderscheiden: n kind n volwassene n pasgeborene op de neonatale intensive care unit (NICU) Voor elk van deze drie categorieën is er een envelop met daarin de relevante documenten uit onderstaande lijst: Formulieren n wenselijke zorg (bijvoorbeeld bepaalde kleding of lichamelijke verzorging)

n toestemming tot obductie (gegeven door de nabestaanden) n obductie aanvraag (door arts voor mortuarium) n eigen vervoer overleden kind (veelal voor ouders die het kind mee naar huis nemen om bij controle onderweg te kunnen laten tonen) n geleidebewijs overledene (formulier voor mortuarium i.v.m. overdracht aan begrafenisondernemer) n A verklaring van overlijden betreffende een natuurlijke oorzaak (gegeven door arts voor de burgerlijke stand)

n B doodsoorzaakverklaring (afgegeven door arts voor de burgerlijke stand voor het CBS) n Donatieformulier C (ingevuld door arts voor mortuarium en Nederlandse Transplantatie Stichting) n overlijdensbericht aan huisarts Kaart n identificatiekaart Folders voor nabestaanden n Obductie volwassene n Obductie bij kinderen

Documenten bij overlijden patiënt vernieuwd n Joop K. de Vries

A

ls een patiënt in het ziekenhuis overlijdt, moeten er veel formulieren worden ingevuld. Dat blijft zo, want dat is wettelijk bepaald. Maar de formulieren zijn wel allemaal vernieuwd zodat duidelijker is wat er moet gebeuren. Binnenkort worden de oude formulieren op de afdelingen omgewisseld voor de nieuwe. Erik van Aalst, sectormanager bij pathologie, vertelt wat er allemaal is gebeurd. “Op de huidige documenten staan functies die we niet meer hebben en namen van mensen die hier niet meer werken. Ook zijn sommige procedures niet praktisch. In overleg met onder andere iop,

Tracer 21 – 1 7 oktobe r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

neonatologie, het mortuarium en de huisdrukkerij hebben we alles vernieuwd.”

Via mortuarium Een belangrijke procedurele verbetering is, dat alle formulieren met de overledene meegaan naar het mortuarium en daar vandaan naar de verschillende instanties. Van Aalst: “Nu gaan bijvoorbeeld de overlijdensverklaring en de verklaring over de doodsoorzaak naar receptie & beveiliging. De begrafenisondernemer moet dan van het mortuarium helemaal naar de andere kant van het ziekenhuis om ze op te halen. Straks krijgt hij alles in een keer mee bij het mortuarium.”

Met het vernieuwen van de overlijdensdocumenten is een eerste stap gezet naar verbetering van informatie voor afdelingen en nabestaanden. De volgende stap is dat de formulieren ook via kwaliteitsnet beschikbaar komen. Alle formulieren komen in beheer bij het mortuarium en dat krijgt automatisch een seintje van Kwaliteitsnet om ze na twee jaar weer eens te reviseren. Maar dat is voor Van Aalst niet genoeg, hij denkt alweer verder. “Alles verschijnt nu nog op papier. Deels omdat ze meegegeven worden en deels omdat er handtekeningen onder moeten. Maar een volgende stap is toch wel om te kijken hoe we kunnen digitaliseren.” 7

Agenda

8

Er staan 19.072 geregistreerde medische apparaten verspreid door VUmc. Van piepklein tot kamergroot en van muisstil tot echte lawaaimonsters. Wat doen deze hulpmiddelen precies en waar worden ze voor gebruikt. Tracer ging op onderzoek uit.

Foto Mark van den Brink

Benjamin Vivas en Paul Bons leggen uit hoe het nieuwe röntgenapparaat op de SEH werkt

Met een piepend geluid waarschuwt het röntgenapparaat op de spoedeisende hulp dat er opnames van de borstkas worden gemaakt. Enkele seconden later kan de trauma-arts op het beeldscherm zien hoe de longen van een verkeersslachtoffer er aan toe zijn.

“In wezen is het röntgenapparaat sinds het ontwerp van Wilhelm Röntgen niet veranderd”, legt Paul Bons, medewerker van de afdeling fysica en medische technologie, uit. “De straling wordt nog steeds opgewekt in de röntgenbuis. In die vacuüm buis zit een anode, een ronddraaien-

Nederland buigt zich over alzheimer Op 10 en 11 oktober organiseerden de Neuroscience Campus Amsterdam en het VUmc Alzheimercentrum een symposium van het Translationele Neuroscience Network (tn2) over de ziekte van Alzheimer en gerelateerde hersenaandoeningen. Voor het eerst kwamen Alzheimeronderzoekers uit heel Nederland bijeen om resultaten te bespreken op het gebied van genetica, ziektemechanismen, biomarkers en preventie. In twee dagen kregen de bezoekers een goed beeld van het translationele onderzoek naar dementie in Nederland. Tijdens de druk bezochte postermarkt wisselden onderzoeker Wiesje van der Flier en Kees van Kuijk, afdelingshoofd radiologie en nucleaire geneeskunde onderzoek­ ideeën uit. Foto Mark van den Brink

Promoties donderdag 17 oktober – auditorium, 11.45 uur, M. Scherpenisse, ‘The humoral immune responses after HPV infection and prophylactic vaccination: Importance of serology’ promoter: prof. dr. C.J.L.M. Meijer; copromotoren: dr. F.R.M. van der Klis, dr. G.A.M. Berbers dinsdag 22 oktober – aula, 13.45 uur, ‘C.J.J. Huijsmans, ‘Nucleotide variations in the human genome. Suitable markers for tissue identification and allelic instability testing’ promoter: prof. dr. P.H.M. Savelkoul; copromotor: dr. M.H.A. Hermans vrijdag 25 oktober – aula, 11.45 uur, M. Pronk, ‘When your hearing fails you. Hearing loss determinants, psychosocial consequences, and possible interventions following screening in older adults’ promotoren: prof. dr. ir. J.M. Festen, prof. dr. D.J.H. Deeg; copromotor: dr. S.E. Kramer dinsdag 29 oktober – aula, 13.45 uur, I.M. Hiemstra, ‘Microbial control of the mucosal barrier function. Implications for local and systemic immune homeostasis’ promotor: prof. dr. G. Kraal; copromotoren: dr. J.M.M. den Haan, dr. G. Bouma donderdag 31 oktober – aula, 11.45 uur, D.E.C. Smith, ‘C. A closer look at the homocysteine-paradox’ promotoren: prof. dr. H.J. Blom, prof. dr. Y.M. Smulders donderdag 31 oktober – aula, 13.45 uur, E.C.P.M. Tak, ‘Reducing the impact of geriatric conditions by physical activity’ promotor: prof. dr. M. Hopman-Rock; copromotor: dr. ir. A.M.J. Chorus donderdag 31 oktober – aula, 9.45 uur, V.J.A. Buwalda, ‘Routine outcome monitoring in Dutch psychiatry: Measurement instruments, implementation and outcome’ promotoren: prof. dr. J.A. Swinkels, prof. dr. J.H. Smit; copromotoren: prof. dr. W. van Tilburg, dr. S. Draisma vrijdag 1 november – aula, 13.45 uur, A.A.W.A. van der Heijden, ‘Management and modelling of diabetes and its complications’ promotoren: prof. dr. M.G.A.A.M. Nijpels, prof. dr. ir. J.M. Dekker; copromotoren: dr. T.L. Feenstra, dr. M.C. de Bruijne maandag 4 november – aula, 15.45 uur, P.J. van Empel, ‘Minimally invasive surgical skills training, learning, assessment & validation’ promotoren: prof. dr. H.J. Bonjer, prof. dr. F. Scheele; copromotoren: dr. W.J.H.J. Meijerink, dr. J.A.F. Huirne dinsdag 5 november – aula, 15.45 uur, F.A. Oort, ‘Survival of the FI-test. Past, present and future of fecal immunochemical tests in colorectal cancer screening’ promotoren: prof. dr. C.J.J. Mulder, prof. dr. G.A. Meijer; copromotor: dr. R.W.M. van der Hulst donderdag 7 november – aula, 11.45 uur, E.W. Manheimer, ‘Systematic reviews in the field of complementary and alternative medicine: importance, methods and examples concerning acupuncture’ promotoren: prof. dr. L.M. Bouter, prof. dr. D.A.W.M. van der Windt; copromotor: prof. B. Berman, MD vrijdag 8 november – aula, 11.45 uur, A. Jamnitski, ‘Rheumatoid arthritis and psoriatic arthritis. Important aspects for daily clinical practice’ promotoren: prof. dr. B.A.C. Dijkmans, prof. dr. W.F. Lems; copromotoren: dr. M.T. Nurmohamed, dr. G.J. Wolbink vrijdag 8 november – aula, 13.45 uur, M.W.M. van Hout, ‘FcαRI and neutrophils: Caught in the act. The role of IgA in mucosal immunity’ promotor: prof. dr. R.H.J. Beelen; copromotor: dr. M. van Egmond maandag 11 november – aula, 11.45 uur, P.J.M. Wijnker, ‘Cardiac troponin I phosphorylation: Exchanging ideas’ promotoren: prof. dr. G.J.M. Stienen, prof. dr. J. van der Velden

Het is wit en het piept

de schijf, van wolfraam. Deze schijf wordt vanaf de katode, een gloeidraad, bekogeld met elektronen. Die gloeidraad staat onder spanning, 10.000 volt, zodat de elektronen een hoge snelheid krijgen. De wolframen schijf absorbeert de warmte, maar de straling verspreidt zich.” Bons kantelt het apparaat, zodat we naar binnen kunnen kijken. De vierkante opening is afgewerkt met loden lamellen, waarmee de straling heel nauwkeurig op het deel van de patiënt kan worden gericht waar de arts een beeld van wil krijgen. “Röntgenstraling verspreidt zich”, vertelt hij, “en lood kan dat tegenhouden.” Wat wel een grote vooruitgang is, is de röntgengevoelige detector waarop het beeld van de patiënt wordt vastgelegd. “Vroeger gebruikten we een fosforfilm en was de beeldkwaliteit een stuk minder. Tegenwoordig is het een digitale detector die het beeld binnen enkele tellen naar de computer verstuurt.”

Soepel “Als we een traumapatiënt binnen-

krijgen op de spoedeisende hulp, kunnen we hier direct de verwondingen in beeld brengen”, aldus radiologisch laborant Benjamin Vivas. “Het mooie van dit apparaat is, dat we de patiënt kunnen laten liggen. De detector is vast gemonteerd aan de behuizing. Het apparaat wordt rustig boven de patiënt getrokken terwijl de lichtdetector gelijktijdig onder de brancard schuift. De patiënt kan zelfs op een plank blijven liggen. Bij de ‘gewone’ röntgenapparaten moeten we de patiënt overtillen. Maar als de ambulance met een mogelijk zwaargewonde patiënt aankomt, is dat natuurlijk geen optie. Met twee knoppen kunnen we de grootte van de opname instellen en op de computer regelen we de sterkte. Als radiologisch laborant dragen we een loden schort. De kop van het apparaat focust de stralenbundel weliswaar op de patiënt, maar röntgenstraling verspreidt zich gemakkelijk. Zelfs van de patiënt komt röntgenstraling af, de zogenaamde strooistraling. En teveel röntgenstraling is kankerverwekkend, dus vandaar het lood.”

Uit de Agenda

Duidelijk verband tussen slechter horen en eenzaamheid vrijdag 25 oktober – aula, 11.45 uur, M. Pronk, ‘When your hearing fails you. Hearing loss determinants, psychosocial consequences, and possible interventions following screening in older adults’

Als ouderen slechter gaan horen, worden ze eenzamer. Maar dit gaat niet op voor alle ouderen. Met name oudere mannen en ouderen die met een partner samenwonen lijken daar gevoelig voor. Hoortoestelgebruikers lijken minder last te hebben van eenzaamheid. Daarnaast zag onderzoeker Marieke Pronk dat snellere achteruitgang van het gehoor leidt tot grotere toename in eenzaamheid. Dit was zo bij verweduwde ouderen en ouderen met een reeds beperkt gehoor. Pronk: “De resultaten van

mijn onderzoek impliceren dat we door het monitoren van het gehoor en door op-maat-gemaakte preventie- of behandelprogramma’s de eenzaamheid bij slechthorende ouderen zouden kunnen aanpakken.” Zo’n 30% van de 55-plussers en maar liefst 90% van de 80-plussers heeft een behoorlijk hoorprobleem aan beide oren. Slechthorendheid is één van de meest voorkomende chronische aandoeningen. Naast de gevolgen van een slechter gehoor onderzocht Pronk de factoren die risico’s vormen

Tracer 21 – 17 o k to b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

voor een sneller gehoorverlies. Ook voor dit deel van haar onderzoek gebruikte ze gegevens van ouderen uit de Longitudinal Aging Study Amsterdam (lasa). Pronk vond dat de jaarlijkse gehoorachteruitgang bij oude ouderen (75+) twee keer zo groot is als die bij jonge ouderen (57-65). Een verminderde cognitieve snelheid om informatie te verwerken blijkt een aanzienlijk deel te verklaren van de verslechtering in het verstaan van gesprekken in een lawaaierige

omgeving. Pronk: “Problemen bij het verstaan in rumoerige omgevingen is klacht nummer 1 bij gehoorproblemen en bovendien één van de eerste tekenen van ouderdomsslechthorendheid. We leven en communiceren veel in rumoer, denk maar aan verkeerslawaai, muziek en geroezemoes. En juist in veel sociale situaties is dit achtergrondrumoer aanwezig, dus als ouderen hier minder goed kunnen communiceren of deze situaties totaal gaan mijden kan dit uiteindelijk tot eenzaamheidsgevoelens leiden.”

Foto Mark van den Brink

‘Het liefst willen we de mensen tien à twintig jaar volgen, want zo lang kan de ontwikkeling van de ziekte duren. (…) Dat gaat antwoord geven op belangrijke vragen: krijgt iedereen met het eiwit amyloid in het hoofd uiteindelijk alzheimer? Of zijn er mensen die beschermende factoren hebben?’ Onderzoeker Wiesje van der Flier over nieuw onderzoek van het VUmc Alzheimercentrum. De Groene Amsterdammer, 2 oktober

‘Ik heb alle ruimte gehad om mezelf te ontplooien’ Op 29 oktober neemt Henriëtte Rietman, medewerker medische administratie op de intensive care volwassenen, na bijna veertig jaar afscheid van VUmc. Ze bereidt zich bewust voor op een nieuwe levensfase. n Ursula Wopereis

Mobiele brigade “Ik ben begonnen in januari 1974 bij bijzondere tandheelkunde, als vaste assistente van Joop Advokaat. Ik was een van de eerste tandartsassistenten die een opleiding had voltooid, bij de loi. Tandheelkunde zat toen nog in

de barakken van de VU aan de Van Boechorststraat. Tussen de middag gingen we met een koffertje achterop de fiets naar Amstelrade, om ter plekke mensen met lichamelijke of meervoudige handicaps te behandelen. Daarnaast behandelden we angstpatiënten, met lachgas of onder narcose. Later ben ik ook uitgezonden naar het Emma Kinderziekenhuis. Ik heb in die tijd heel veel geleerd.”

Nieuwe uitdaging “Na zeventien jaar vond ik het tijd voor een nieuwe uitdaging en heb ik de opleiding tot doktersassistente en laborante ge-

Vijf x V volgens Henriëtte Rietman Verwanten Ik kom uit een warm nest van negen kinderen. Sinds vorig jaar ben ik weduwe Viervoeter Mijn hond Max zorgt voor de dagelijkse regelmaat. Ik heb straks meer tijd om lekker met hem te wandelen Vervoer Ik woon in Callantsoog, vlak bij het strand. Sinds vorig jaar ben ik aangewezen op het openbaar vervoer. Woon-werkverkeer kost me vier uur per dag Vrijwilligerswerk Binnenkort begin ik bij de Wereldwinkel. Ik heb al een cursus Duits gedownload, zodat ik ook toeristen goed te woord kan staan Vakantie Mijn zus heeft me uitgenodigd in haar chalet in Duitsland. Dat is drie vliegen in een klap: ik ben er even uit, Max kan mee en ik kan gelijk mijn Duits oefenen

Henriëtte Rietman-Veraart (1948, Amsterdam) start haar loopbaan als inkoper bij de Opleiding voor voeding en diëtetiek. In 1974 treedt ze in dienst bij de VU. Ze werkt achtereenvolgens als tandartsassistente, laborante en medewerker medische administratie op verschillende afdelingen.

daan – ook weer bij de loi. Na mijn stage bij het klinisch chemisch laboratorium kon ik gelijk aan de slag als laborante. In de jaren daarna ben ik medewerker medische administratie (mma) geweest bij oogheelkunde en via heelkunde uiteindelijk bij de icv terechtgekomen. Terugkijkend vind ik dat ik alle ruimte heb gehad om mezelf te ontplooien. Ik heb overal met plezier gewerkt, mocht altijd cursussen en opleidingen doen, ben betrokken geweest bij wetenschappelijk onderzoek en heb leuke projecten gedaan. Dat heeft me verrijkt en mijn horizon verbreed.”

Pensioen in zicht “Nu ga ik met pensioen. Het loopt anders dan voorzien, want vorig jaar is mijn man Eric plotseling overleden. Het verdriet blijft, maar ik heb mijn leven wel weer op de rails. Om me voor te

bereiden op de toekomst doe ik de cursus ‘Pensioen in zicht’. De deelnemers hebben allemaal in (semi-) overheidsinstellingen in de regio Amsterdam gewerkt. Iedereen probeert op zijn eigen manier invulling te geven aan die nieuwe levensfase. Ik ben er bewust mee bezig.”

Toekomstplannen “Ik wil in ieder geval mijn muziek weer oppikken. Ik speel barokblokfluit en mijn zus cello, het lijkt me leuk om weer samen te musiceren. Verder zing ik in een groot koor dat eens in de vier jaar optreedt in Het Concertgebouw. Mensen weten dat ik met pensioen ga, dus ik word van alle kanten gevraagd voor activiteiten, zoals de dorpsraad, de Wereldwinkel en een gymclubje. Er zijn zoveel leuke dingen te doen, ik moet echt selectief zijn.”

Engelse belangstelling voor leerwerkplaatsen Een zevenkoppige Engelse delegatie van de Norfolk and Norwich University Hospitals en University of East Anglia bezocht op 3 en 4 oktober VUmc om te zien hoe hier verpleegkundigen worden opgeleid via het systeem van leerwerkplaatsen. “Ik ben onder de indruk hoe goed dit uitpakt voor studenten, verpleegkundige coaches en patiënten”, zegt Kathy Branson, een van de bezoekers. n Ben de Graaf VUmc heeft binnen Nederland het opleiden van verpleegkundigen via leerwerkplaatsen het verst doorgevoerd. Acht zorgeenheden werken nu met dit systeem, waarbij een verpleegkundige alle aandacht besteedt aan het begeleiden en coachen van twee leerling-verpleegkundigen. De

begeleider doet geen patiëntenzorg en staat bij wijze van spreken met de handen op de rug. Maaike Pouwels, hoofd praktijk-

‘Vaak hobbelden de studenten er min of meer achteraan’ opleiding: “Verpleegkundigen zijn doeners. Vaak verzorgden zij de patiënten en hobbelden de studenten er min of meer achteraan. Op de leerwerkplaatsen bepalen de studenten elke ochtend in overleg met de begeleider wat de leerdoelen voor die dag zijn. Zij verzorgen de patiënten, de begeleider coacht. Zo blijven de begeleiders inhoudelijk scherp en raken de studenten praktisch beter onderlegd. Via de leerwerkplaatsen

leiden we niet alleen betere, maar ook veel meer verpleegkundigen op. Vroeger hadden we ongeveer 75 leerlingen, nu 200. Dit trok de interesse van de Engelsen. Zij hebben in hun ziekenhuizen meer bedden, maar leiden de helft minder leerlingen op dan wij.”

Onder de indruk De collega’s van overzee zijn onder de indruk, bijvoorbeeld hoe studenten worden gestimuleerd door hun begeleiders en zo uitgroeien tot onafhankelijke en zorgzame verpleegkundigen. “Ik heb gezien hoe kalm en met vertrouwen studenten met het medisch team spraken over de patiënten die hen waren toevertrouwd”, zegt hoogleraar verpleegkunde Valerie Lattimer van de East Anglia University. “De begeleiders spelen een vitale rol door studenten

Tracer 21 – 1 7 oktobe r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

op een goede manier feedback te geven.” “Ik ben geïmponeerd door de natuurlijke dynamiek tussen studenten en begeleiders en welke voordelen dit leersysteem oplevert voor alle betrokkenen”, vult Kathy Branson aan.

Tekorten in de toekomst “Door de economische crisis hebben we nu even geen vacatures voor verpleegkundigen, maar in de toekomst ontstaan zeker weer tekorten”, benadrukt Pouwels. “Daarom is het goed dat we via onze leerwerkplaatsen nu al voldoende en goede verpleegkundigen opleiden. En natuurlijk is het leuk dat de Engelsen daar zo enthousiast over zijn. Wie weet of we in de toekomst nog eens samen wetenschappelijk onderzoek doen naar de effectiviteit van deze leerwerkplaatsen. Dat zou geweldig zijn.”

‘Deze ontdekking kan niet alleen gevolgen hebben voor hoe we over osteoporose denken, maar ook voor diagnostiek bij botbreuken op jonge leeftijd, zonder duidelijke oorzaak, waarbij soms aan kindermishandeling wordt gedacht.’ Onderzoeksleider Gerard Pals over de ontdekking van een erfelijke oorzaak van osteoporose en botbreuken op jonge leeftijd. Zorgkrant, 3 oktober ‘Het verlagen van ACE-niveaus, door bijvoorbeeld ACE-remmende middelen, zou dus ook ongunstige effecten kunnen hebben, met name voor patiënten die een verhoogd risico hebben op de ziekte van Alzheimer.’ Promovenda Hadassa Jochemsen vergelijkt de hersenen van patiënten op middelbare leeftijd met hart- en vaatziekten met die van patiënten met de ziekte van Alzheimer. Nationale Zorggids, 7 oktober ‘Dankzij het werk van Schekman, Rothman en Südhof zijn alle moleculen die een rol spelen bij het transport in de cel nu bekend. (…) We kijken nu op atoomniveau hoe verschillende eiwitten samenwerken. Daar voeren we hier in Spanje verhitte discussies over.’ Matthijs Verhage, neurowetenschapper en collega van Nobelprijswinnaar Thomas Südhof, vanuit een congres in Spanje, nrc, 8 oktober ‘De spoedeisende hulp is beter geoutilleerd, beter bereikbaar en beter qua indeling dan de oude traumakamer.’ Tessa Biesheuvel, medisch hoofd van de spoedeisende hulp (seh). Parool, 11 oktober ‘Artsen zouden al in een eerder stadium het initiatief kunnen nemen bij hun patiënten die waarschijnlijk niet lang meer hebben en ze vragen of ze doorbehandeld willen worden in de laatste fase.’ Onderzoeker Roeline Pasman over onderzoek naar behandelen van ouderen in hun laatste levensfase. bnr radio, 11 oktober ‘Behandelingen van Alzheimer richten zich nu vooral op het remmen van de eiwitophopingen, een soort symptoombestrijding. Maar dit stofje spoort het lichaam aan om te doen wat het moet doen: nieuwe hersencellen aanmaken. Dit gaat een stuk verder.’ Onderzoeker Wiep Scheper als reactie op onderzoek van Britse wetenschappers die erin slaagden muizen te genezen met hersenen vol eiwitophopingen. Volkskrant, 11 oktober ‘Maar vooral moet er iets gedaan worden aan de druk op wetenschappers om veel te publiceren. Universiteiten rekenen hun hoogleraren vooral af op wetenschappelijke productiviteit en aantallen verwijzingen naar hun werk in de literatuur.’ Internist Yvo Smulders in Trouw, 11 oktober 9

Edwin van der Sar leest voor

Foto Mark van den Brink

De Kinderboekenweek 2013 ging ook in Kinderstad niet ongemerkt voorbij: Edwin van der Sar kwam voorlezen. Edwin is tegenwoordig directeur marketing van Ajax, maar natuurlijk vooral bekend wegens zijn fabuleuze carrière als doelman. Hij speelde voor Ajax, Juventus, Fulham en Manchester United en kwam, als recordinternational, 130 keer uit voor het Nederlands elftal.

Na het voorlezen gaf hij een mini-persconferentie en deelde hij het Ajax Kinderjaarboek 2013-2014 (met handtekening) uit. Hierin staan interviews en portretten van de spelers, alle hoogtepunten en bijzonderheden van het afgelopen seizoen én een vooruitblik op het nieuwe seizoen. Edwin sloot de middag af met een mooi partijtje voetbal op het Ajaxveldje in Kinderstad.

Tweet #VUmc

Op het social medium Twitter wordt veel gezegd over VUmc. Door patiënten, bezoekers, studenten, medewerkers en vele anderen. Een greep uit de leukste (geanonimiseerde) reacties van afgelopen weken: Prachtig, maar liever niet tot ziens RT @ VUmcAmsterdam: Nieuwe spoedeisende hulp van #VUmc officieel geopend http://ow.ly/pJz5a #VUmcSEH

F o t o paul l e cl e r q

Ouder van patiënt, 11 oktober om 21.57 uur

Powie klaar voor de marathon

Ik heb mijn gouden veters besteld voor @AdamMarathon

Na vele uren van hard trainen is clown Powie er helemaal klaar voor. In plaats van vrijwilligerswerk in Kinderstad, zal hij tijdens de tcs Amsterdam Marathon op zondag 20 oktober de 8 kilometer gaan lopen. Net als vele andere renners staat hem één doel voor ogen: zoveel mogelijk geld binnenhalen voor het kankeronderzoek van VUmc cca. Er staat inmiddels ruim 1.000 euro op de teller, maar hij hoopt op meer.

Verheugt zich op het symposium Literatuur en

Welke @loopmaatjes doen ook mee aan deze actie? Hardloper, 9 oktober om 23.01 uur

Geneeskunde vanmiddag bij het VUmc. Thema: het verwarde brein. I love it! Symposiumbezoekster, 3 oktober om 8.39 uur

Transplantatieduo luistert Donorweek op

Vandaag is mijn ‘tutor-zijn’ geobserveerd: ik mag blijven! Leuk om de 1e jaars geneeskunde op weg te mogen helpen tijdens hun studie #VUmc

Tijdens de Donorweek, 14 tot en met 20 oktober, stond heel Nederland in het teken van orgaan- en weefseldonatie. In VUmc werd door de afdeling nefrologie aandacht besteed aan de Donorweek. Op maandag en dinsdag was er een feestelijk versierde informatiestand ingericht in de hoofdhal van het ziekenhuis. Hier kon iedereen met vragen rond nierdonatie terecht. Aanwezig waren internist-nefrologen, (dialyse)verpleegkundigen en andere medewerkers van de afdeling nefrologie.

Ook donatie & transplantatieduo Belinda en Nicole kwamen vertellen over hun eigen ervaringen rond het bij leven doneren van een nier. En Marion (op de foto), schrijver van ‘En dan staat onze wereld stil...’ gaf informatie over de nierdonatie van haar schoonmoeder aan haar zoon. Tientallen bezoekers, medewerkers en studenten hebben ter plekke een donatieformulier ingevuld! Ook donor worden? Kijk dan op www.jaofnee.nl. n DB

Lorenzo

Tutor, 8 oktober om 22.52 uur Heftig, mooi, eerlijk verhaal van oud #vumc collega Frank Bloemers #vkmagazine #lezen Collega, 8 oktober om 11.57 uur Kwam vandaag op afspraak bij @VUmcAmsterdam. Super snel en accuraat m’n bult uit lip verwijderd. Toppie! Nog even antibiotica uitwerken:) Patiënt, 3 oktober om 9.26 uur

In cijfers Elk jaar publiceert VUmc de kerncijfers over het afgelopen jaar. BIZA heeft echter veel meer en spannender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.

9.683

Ten behoeve van de herbekabeling van VUmc binnen het project BRAND_NEW wordt 9.683 kilometer kabel gelegd. Deze afstand komt overeen met 4,5 keer heen en weer van Amsterdam naar de Middellandse zee. BRAND_NEW omvat een nieuw ICT-netwerk (spraak en data) en de installatie van een nieuw brandmelding- en ontruimingssysteem. 10

Tracer 21 – 17 o k to b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg