INFORMATIE
Kinderarbeid werken om te overleven
250 miljoen kinderen hebben geen tijd om te spelen. Ze moeten werken. 12 uur per dag 7 dagen per week 52 weken per jaar
INHOUD
Zonder vakantie. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Inleiding Het verhaal van Murugan Kinderarbeid- de feiten op een rijtje Vormen van kinderarbeid Waarom moeten kinderen werken? Internationale verdragen Kinderarbeid- Hoe kom je ervan af? Wat doet World Vision? Kom in actie! Handige (web)adressen Ideeën voor leraren
World Vision Zonnehof 38 3811 ND Amersfoort (033) 464 34 44
[email protected] www.worldvision.nl
informatie
World Vision
1 - INLEIDING Stel je het volgende een voor: Je bent geboren in Zuid-India. Het land is droog en moeilijk te bewerken. Hierdoor is de oogst zo klein dat je gezin er niet van kan leven. Daarom moeten je ouders extra geld verdienen met het maken van ‘beedies’, Indiase in bladeren gedraaide sigaretten. Ze verdienen net genoeg om in leven te blijven. Dan wordt je vader ziek. Om te kunnen overleven moeten je ouders geld lenen. De gewone banken geven geen leningen aan arme mensen, dus zijn je ouders aangewezen op de zogenaamde ‘mudlalis’, ook wel leenhaaien genoemd. Zij lenen je ouders wat geld. In ruil daarvoor moet jij voor de mudlalis gaan werken. Je moet 12 tot 15 uur per dag werken, zeven dagen per week. Als je probeert te ontsnappen, word je geslagen met touwen en stalen kabels. Probeer je het daarna nog een keer, dan word je gebrandmerkt met een gloeiende schaar. Als je zo gek bent om het dan nog een keer te proberen, dan worden je benen gebroken. Als je pech hebt, moet je blijven werken voor de mudlalis tot je meer dan 30 jaar oud bent. Duizenden kinderen over de hele wereld moeten iedere dag zwaar werk doen. Sommigen zijn pas 7 jaar! Murugan was een van die kinderen. Dit is zijn verhaal.
werken om te overleven
Murugan toen hij nog beedies draaide
2
Murugan en zijn vriendje Raja
2 - HET VERHAAL VAN MURUGAN Murugan is 12 jaar en woont in India. Samen met zijn familie en het gezin van zijn zus woont hij in een huis met maar één kamer. Toen Murugan 10 jaar was moest hij gaan werken. Zijn ouders werkten allebei, maar verdienden niet genoeg om 9 mensen van te eten te geven. Daarom leenden zijn ouders geld van Raja, een mudlali (leenhaai) uit het dorp. Daar konden ze weer even mee vooruit, dachten ze. Maar een week nadat ze het geld hadden geleend, kwam Raja terug. Hij wilde al het geld in één keer terug hebben, met rente. De ouders van Murugan konden de lening natuurlijk niet in één keer terugbetalen. Raja dwong Murugan daarom bij hem te werken totdat al het geld was terugbetaald. Met het kleine beetje dat Murugan verdiende, kon dat jaren gaan duren..
Murugan moest beedies gaan draaien. 2000 beedies, 12 uur per dag, 7 dagen per week. Murugan werkte wel samen met twee andere kinderen, maar daar mocht hij niet mee praten. Om zeker te weten dat ze toch niet "250 miljoen stiekem met elkaar gingen praten, kinderen moemoesten Murugan en de andere ten werken om kinderen een aansteker tussen te overleven" hun kin en hals klemmen. Gelukkig kreeg Murugan hulp. Een vrouwengroep uit het dorp, die ondersteund wordt door World Vision, betaalde Raja het geld dat de ouders van Murugan hem schuldig waren. Murugan hoefde toen niet meer voor hem te werken. Natuurlijk moeten ze het geld nog wel terugbetalen aan de vrouwengroep, maar daar kunnen ze net zo lang de tijd voor nemen als nodig is. Murugan kan nu naar school. Hij leert voor kleermaker, zodat hij later geld kan verdienen om zijn familie te helpen. Als kleermaker zal hij in één dag meer geld verdienen dan dat hij als beedie-draaier in een week verdiende!
informatie
World Vision
3 - DE FEITEN OP EEN RIJTJE •
• • • •
Over de hele wereld verspreid zijn er maar liefst 250 miljoen kinderen onder de 14 jaar die gedwongen worden te werken. Per dag komen er zo'n 80.000 werkende kinderen bij. In Afrika werkt één op de drie kinderen Van alle mensen die werken op de wereld zijn 17 procent kinderen. India is het land met het grootste aantal werkende kinderen.Volgens de regering zijn het er minstens 17,5 miljoen. Maar volgens andere bronnen worden er in India maar liefst 50 miljoen kinderen gedwongen te werken. Bron: FNV
4 - VORMEN VAN KINDERARBEID Kinderen doen allerlei werk.Vaak ligt het soort werk dat ze doen aan het land waar ze in wonen.
werken om te overleven
In Afrika en Zuid-Amerika werken kinderen vaak in de landbouw. Meestal werken ze op het land van een rijkere boer. Ze krijgen weinig geld en soms alleen een bordje eten. Vaak moeten ze werken met grote en gevaarlijk machines zoals tractoren en giftige bestrijdingsmiddelen.
3
In Azië moeten kinderen werken in de fabrieken. Ze maken lange dagen, werken in benauwde en donkere ruimtes en moeten vaak ingewikkelde machines bedienen. In landen als India, Bangladesh en Pakistan werken kinderen vooral in de tapijtindustrie. Dat betekent dat ze met de hand of met de machine tapijten moeten knopen. Doordat de ruimte waar ze werken vaak erg donker is lopen veel kinderen beschadigingen aan hun ogen op.
Shanthi en Velu uit India werken als stenensjouwers
In India maken kinderen net als Murugan beedies. Ze rollen de tabak in de bladeren en binden de beedies tot stapeltjes. Dat doen ze 12 tot 15 uur per dag, zeven dagen per week.
"Kinderen in India maken voetballen voor voetbalclubs in Nederland"
In Peru werken kinderen in de mijnbouw. De officiële minimumleeftijd voor werken in de mijnen is 18 jaar, maar in Peru doen zelfs kinderen van 11 dit zware en gevaarlijke werk. In Bangladesh werken kinderen in de steengroeven. Ze zitten van 7.00 uur ’s ochtends tot 22.00 ’s avonds in groepjes rond een stapel stenen en hakken die in kleine stukjes. Die stukjes worden gebruikt als grind voor wegen of voor beton.
Naast beedies maken kinderen in India ook voetballen, onder andere voor voetbalclubs in Nederland. Het maken van voetballen is ook geen pretje: er worden stoffen bij gebruikt die slecht voor je zijn, en het loon is heel laag.Voor meer informatie over voetbalmakers in India kun je kijken op www.indianet.nl/ks-voetb.html
Meisjes hebben het extra zwaar in ontwikkelingslanden. Zij werken meer en gaan minder vaak naar school. Veel meisjes moeten werken in de seksindustrie. Ze moeten dan op een dag met wel vijf verschillende mannen naar bed. Vaak gebruiken de mannen geen condoom, waardoor de meisjes extra veel kans lopen besmet te worden met Aids of andere seksueel overdraagbare ziektes. (Bron:World Vision en Amnesty international)
informatie
World Vision
5 - WAAROM MOETEN KINDEREN WERKEN? Armoede is de belangrijkste oorzaak van kinderarbeid. Ouders zouden hun kinderen heel graag naar school sturen. Maar omdat ze zo arm zijn moeten de kinderen wel werken. Zelfs als de hele familie werkt kan het inkomen nog minder dan een euro per dag zijn. Sommige ouders verkopen hun kinderen om hun schulden af te kunnen betalen, net als bij Murugan gebeurde. Maar de kinderen verdienen meestal zo weinig dat ze de schulden nooit af kunnen betalen. Belangrijke oorzaken van de armoede zijn de snelle bevolkingsgroei en het ontbreken van goed onderwijs. Voor bedrijven in ontwikkelingslanden is het erg aantrekkelijk om kinderen in dienst te hebben. Je hoeft kinderen namelijk niet veel loon te betalen, waardoor de prijzen van het product laag kunnen blijven. Kleine handjes kunnen ook heel goed van pas komen, bijvoorbeeld bij tapijten knopen Daarnaast zijn kinderen gehoorzaam, ze zullen niet snel protesteren als ze lang en hard moeten werken.
werken om te overleven
Kinderarbeid is niet alleen het gevolg van armoede, maar leidt ook weer tot nieuwe armoede. Kinderen die werken kunnen namelijk niet naar school, waardoor ze geen vak leren. Daarom moeten ze hun hele leven ongeschoold werk blijven doen.Voor dit werk krijg je veel minder betaald dan voor werk waar je wel voor geleerd hebt. De kinderen blijven als ze volwassen worden dus arm, waardoor hun eigen kinderen ook weer moeten werken en niet kunnen leren en zo gaat het maar door. Als er niks verandert, zal kinderarbeid zichzelf in stand blijven houden.
4
"Kinderarbeid is niet alleen het gevolg van armoede, maar zorgt ook voor nieuwe armoede."
Hari (10) werkt voor een luciferfabriek in India. Hij stopt lucifers in doosjes, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Hij verdient ongeveer 15 rupees (3 eurocent) per dag en moet blijven werken tot hij zijn lening van 2000 rupees (40 euro) heeft afbetaald.
6 - INTERNATIONALE VERDRAGEN Op 20 november 1989 heeft de Verenigde Naties het Verdrag voor de Rechten van het Kind vastgesteld. Bijna alle landen hebben getekend, behalve Somalië en de Verenigde Staten. De landen die het verdrag getekend hebben, beloven de rechten van de kinderen te beschermen. In artikel 32 van het verdrag wordt kinderarbeid verboden. Voor de hele verklaring van de rechten van het kind kun je kijken op http://boes.org/un/dutun-b.html Voor een samenvatting in begrijpelijke taal: www.krb.tmfweb.nl/rechten Voor bedrijven die ‘eerlijke’ producten willen maken is er is een gedragscode opgesteld. Bedrijven die willen aantonen dat ze zich aan deze gedragscode houden, kunnen een certificaat aanvragen. Dit certificaat heet SA8000 en is gebaseerd op de rechten van de mens, de kinderrechten en internationale bedragen van de Verenigde Naties. Als een bedrijf het SA8000 certificaat heeft, weet je zeker dat de producten door volwassenen zijn gemaakt en dat de werkomstandigheden en werktijden goed zijn. Ieder half jaar worden bedrijven met het SA8000 certificaat opnieuw gecontroleerd.
informatie
World Vision
7 - HOE KOM JE ERVAN AF? “Hoe kan ik mijn kinderen naar school sturen? We kunnen alleen overleven als we allemaal werken. Geen werk, geen eten!” (Muzamil, moeder uit India) Kinderarbeid is een probleem dat niet zo makkelijk op te lossen is. Als het in een keer helemaal verboden zou worden, zouden families hun inkomen kwijtraken en veel bedrijven failliet gaan. Volgens World Vision is het volgende nodig om kinderarbeid te beëindigen: 1. Samenwerking Regeringen, werknemers, vakbonden en bedrijven moeten samenwerken om kinderarbeid de wereld uit te krijgen.
werken om te overleven
2. Voorlichting Kinderarbeid wordt ook in stand gehouden omdat wij in het Westen graag goedkope producten willen kopen. De derde wereldlanden die de producten maken moeten dat daarom zo goedkoop mogelijk doen, en dat kan als je kinderen de producten laat maken. Gelukkig zijn er steeds meer mensen in Nederland en andere rijke landen die weigeren nog producten te kopen die gemaakt zijn door kinderen. Op deze manier wordt het bedrijf eigenlijk gedwongen om volwassenen te laten werken in plaats van kinderen. Anders verkopen ze namelijk niks meer.
5
3. Internationale verdragen, afspraken en gedragscodes Verdragen zoals het Verdrag voor de Rechten van het Kind en gedragscodes kunnen enorm helpen om kinderarbeid de wereld uit te krijgen, omdat landen en bedrijven daardoor echte ‘regels’ hebben om zich aan te houden en waar ze ook op aangesproken kunnen worden. 4. Andere manieren om geld te verdienen Als kinderen niet meer mogen werken, verliezen veel gezinnen hun inkomen en worden ze nog armer dan ze al waren. De ouders kunnen niet meer voor hun kinderen zorgen en ze komen op straat terecht. Daarom moet er gezocht worden naar andere manieren voor gezinnen om toch voldoende geld te blijven verdienen. World Vision geeft vrouwen in India bijvoorbeeld een naaimachine en naailes, zodat ze geld kunnen verdienen met het maken van kleding. En ondersteund kinderen zodat ze een vak kunnen leren waarbij ze later genoeg geld kunnen verdienen om hun gezin te helpen. World Vision helpt ook met het verbeteren van de landbouwgrond en leert boeren in India hoe ze zoveel mogelijk oogst kunnen binnen halen.
Zestien kinderen die moesten werken als beedi-roller zijn door World Vision vrijgekocht. Ze krijgen nu les op een overgangsschool. Sarah, de lerares, leert ze hier de basisdingen die ze nodig hebben om naar een gewone school te kunnen gaan.
8 - WAT DOET WORLD VISION Om kinderarbeid de wereld uit te bannen neemt World Vision deel aan verschillende campagnes. Zo zijn we bijvoorbeeld voorzitter van de ‘Global Movement for Children’( wereldbeweging voor kinderen)(www.gmfc.org), lid van de ‘Global campaign for education’ (wereldwijde campagne voor onderwijs) (www.campaignforeducation .org) en lid van het comité voor de rechten van het kind. Daarnaast heeft World Vision verschillende projecten opgestart om slachtoffers van kinderarbeid te helpen en om te voorkomen dat kinderen moeten werken.
informatie
World Vision
PROJECTVOORBEELD
9 - KOM IN ACTIE!
World Vision India heeft een project opgestart dat zich richt tegen kinderarbeid. In dit project wordt aandacht besteed aan oorzaken van kinderarbeid en wordt er gezocht naar mogelijke oplossingen.
Er zijn nog niet veel bedrijven in Nederland die kunnen garanderen dat hun producten zonder kinderarbeid gemaakt zijn. Wel zijn er een aantal keurmerken ontwikkeld. Producten met deze keurmerken zijn zeker weten op een eerlijke manier gemaakt: ® Fair Trade • ®Max Havelaar • ®Rugmark (voor tapijten)
World Vision-medewerkers praten met ouders, lokale leiders en werknemers en vertellen ze over de negatieve gevolgen van kinderarbeid en het gebrek aan onderwijs. Op verschillende plaatsen in het land zijn centra opgezet waar kinderen die zwaar werk hebben gedaan worden opgevangen. Soms worden kinderen vrijgekocht. Er worden speciale schoolprogramma’s ontwikkeld voor kinderen die lang gewerkt hebben, zodat ze hun achterstand in kunnen halen. Ook worden ze medisch onderzocht en krijgen ze, als dat nodig is, medicijnen en of een behandeling. De ouders van de kinderen krijgen voorlichting en er wordt gezocht naar andere manieren waarop zij geld kunnen verdienen.
In 2000 is het kledingmerk Kuyichy ontwikkeld. Kleding van dit merk is op een milieuvriendelijke manier gemaakt, en zonder kinderarbeid. Wil je direct protesteren tegen kinderarbeid bij het maken van kleding, surf dan naar www.cleanclothes.org/ dringend.htm Je kunt er ook tegen protesteren dat kinderen voetballen moeten maken. Mail dan (in het engels) naar de FIFA:
[email protected] en vertel in je beste Engels waarom je vindt dat niet kinderen maar hun ouders voetballen voor een goed loon moeten maken. Én je kunt World Vision helpen bij haar werk om kinderarbeid de wereld uit te krijgen! Dat kan op verschillende manieren, je kunt zo creatief zijn als je zelf wilt. Om je te helpen hier een paar suggesties:
werken om te overleven
Wordt zelf, met de hele klas, of met al je vrienden Global Aid Partner. Vanaf maar 2 euro per maand (per persoon) help je al om kinderen in India een beter leven te geven. En dat is nog niet alles, want je helpt ook nog eens om ex-kindsoldaten op te vangen in Oeganda én je helpt slachtoffers van rampen! Kijk op www.globalaidpartners.nl voor meer informatie.
6
In het World Vision-centrum in India leert meneer Anbu deze meisjes hoe ze moeten naaien.
Je kunt allerlei leuke dingen organiseren om geld in te zamelen voor de bestrijding van kinderarbeid. Bijvoorbeeld: • Je organiseert een klassenfeest waarvan je de opbrengst van de kaartjes aan World Vision geeft. • Je verplaatst je voor één dag in een werkend kind en gaat auto’s wassen, pinda’s verkopen, lege flessen wegbrengen en andere karweitjes. De opbrengst hou je deze keer niet zelf, maar je gebruikt het om andere kinderen mee te helpen! Laat je creativiteit erop los, dan kun je zelf vast ook nog een hoop verzinnen!
WIE IS WORLD VISION EIGENLIJK? World Vision is een van de grootste christelijke hulporganisaties ter wereld en streeft naar vrede, vrijheid, gerechtigheid en kansen voor iedereen.World Vision is sinds 1950 werkzaam en richt zich met name op kinderen zonder onderscheid te maken naar ras of geloof. World Vision werkt samen met de bevolking ter plekke, lokale kerken en organisaties als Unicef en de VN.We zijn niet gebonden aan een bepaald kerk of groep.
Deze Indiase jongens moeten midden in de nacht naar hun werk. Help jij World Vision, zodat ze naar school kunnen?
informatie
World Vision
10 - HANDIGE (WEB)ADRESSEN www.scriptieservice.fnv.nl Met handige tips, een lijst van onderwerpen en extra informatie, ook over kinderarbeid. BijEEN Postbus 570, 520 I AT Den Boch.Tel. (070) 6218970. Diverse landenwijzers (o.a. India, Soedan) tegen een kleine vergoeding. Centrum voor mondiaal onderwijs Tel. (024) 3613074 / www.cmo.nl Zij hebben o.a. een scriptie-service en nog veel meer informatie. CNV-Jongerenorganisatie Tel. (030) 2913715. Doelstelling: jongeren bewust maken m.b.t. ontwikkelingssamenwerking. Hebben lesprogramma's, brochures, thema-avonden e.d. COS-Nederland Tel. (040) 2440699. Zij kunnen je allerlei informatie geven omtrent internationale samenwerking. Bel het bovenstaande nummer voor het dichtstbijzijnde centrum bij jou in de buurt. Dienst Voorlichting -informatiebalie Ministerie van Buitenlandse Zaken Postbus 20061, 2500 EB DEN HAAG. Tel. (070) 3486486 Folders over o.a.: armoede, bevolking, onderwijs, gezondheid, milieu, vrouwen. Boekje 'Voedselzekerheid en ontwikkelingssamenwerking'. Tijdschrift Internationale Samenwerking.
werken om te overleven
Landeninformatie www.buza.nl Algemene landeninformatie.
7
Children at Risk www.viva.org Onder het kopje 'teIl me about' staat veel informatie over 'Children at Risk'. Hier staat informatie over straatkinderen, kindsoldaten en nog veel meer Projectinformatie www.reliefweb.int/IRIN veel informatie over landen en hun problematiek in Afrika en Azië. Unesco Tel. (020) 3421777 Organisatie van de Verenigde Naties voor Onderwijs & Opvoeding, Wetenschap, Cultuur & Communicatie. Unicef Postbus 30603, 2500 GP Den Haag. Tel. (070) 333 93 33, www.unicef.nl. De website van de CIA (engels) www.cia.gov/cia/publications/factbook Alle feiten van bijna alle landen ter wereld op een rijtje! Van aantal inwoners tot hoe het leger in elkaar zit, en alles wat daar tussen zit.
11 - IDEEËN VOOR LERAREN Maak met de klas een toneelstukje over het verhaal van Murugan. Rollen: • Murugan • Vader en moeder • Raja de mudlali • De twee kinderen waar Murugan mee samenwerkte • De vrouwengroep Organiseer een klassendiscussie met als stellingen • Ik koop nooit meer dingen die door kinderen gemaakt zijn • Niemand onder de 18 mag werken • Als ik arm was zou ik mijn kinderen nooit laten werken Laat de leerlingen een verhaal schrijven over kinderarbeid. Laat ze daarbij bedenken hoe het zou zijn als zij in India geboren waren. Laat de leerlingen een tekening, schilderij of andere creatieve uiting maken met als thema ‘kinderarbeid’. Besteed in de les aandacht aan kinderrechten en vergelijk deze rechten met de situatie van kinderen die moeten werken. Een aantal ideeën voor acties om geld in te zamelen voor de projecten van World Vision: • Met zijn allen de stad in om schoenen te poetsen • Organiseer een rommelmarkt met als thema kinderarbeid met de klas of met de hele school. • Verzamel lege flessen • Oud papier verzamelen en verkopen • Wordt met de hele klas Global Aid Partner (kijk op www.globalaidpartners.nl) Wilt u meer informatie of hulp bij het organiseren van de actie, neem dan gerust contact met ons op. Foto: M25150 - niet aangeleverd
