Kennisnetwerk dodehoek

Kennisnetwerk dodehoek

Bundelen van kennis en energie

Opdrachtgever: Contactpersoon:

Ministerie van Verkeer en Waterstaat de heer R.L. Verweij

Datum: Rapportnummer:

november 2009 09050

Aan de totstandkoming werkten mee: Acommunicatie, Image 33, Regelburo, Rijschool Trilling, Terts, Verkeersschool Speelziek en VTL Opleiding & Training

Noordewierweg 132 3812 DN Amersfoort 06 203 206 31 [email protected] www.dutchtrafficconsult.nl KvK Gooi-, Eem- en Flevoland 32141283 BTW 1724.06.365.B01

Woord vooraf Voor u ligt het eindrapport van een opzet voor een kennisnetwerk rond het probleem van dodehoekongevallen. Aan de tot stand komen van dit rapport hebben velen meegewerkt. Speciaal wil ik bedanken Anouk Hespe van Acommunicatie en Wilmar Boer van Image 33 voor meedenken en goede adviezen, Daniëlle van Zijtveld van Regelburo voor verslaglegging en redactie, Marijke Speelziek en Michael Middelhoven van Verkeersschool Speelziek en Daan Beckers van VTL Opleidingen & Trainingen voor hun inhoudelijke bijdrage aan de brainstormsessie en Paul van der Woerd van Terts voor het maken van foto's. Tot slot een speciale dank aan Mario Lefèvre van Rijschool Trilling voor de uren instructie in de vrachtwagen dwars door Amsterdam en aan Chantal Martini voor de laatste correctieslag. Tevens dank aan al die mensen die ik gedurende het afgelopen halfjaar mocht spreken en interviewen over dit onderwerp. Zonder al deze mensen zou dit resultaat van het onderzoek er niet zijn. Amersfoort, november 2009 Alex van der Woerd Dutch Traffic Consult


Inhoudsopgave DEEL 0: ALGEMEEN........................................................................................................1 01. Inleiding..............................................................................................................3 02. Vraagstelling........................................................................................................3 03. Uitgangspunten....................................................................................................3 04. Opzet rapport.......................................................................................................4 DEEL A: Proces..............................................................................................................5 A1. Ideaalbeeld..........................................................................................................7 A2. Eigenschappen van een kennisnetwerk....................................................................9 DEEL B: Inhoud............................................................................................................13 B1. (Desk)research...................................................................................................15 B2. Netwerkinventarisatie..........................................................................................16 B2.1. Algemeen....................................................................................................16 B2.2. Interviews...................................................................................................16 B2.3. Brainstorm..................................................................................................16 B3. Consultatieronde.................................................................................................17 B3.1. Interviews...................................................................................................17 B3.2. Brainstorm..................................................................................................17 B4. Bloemlezing en mindmap.....................................................................................18 B4.1. Ontwikkelingen............................................................................................18 B4.2. Problemen in het licht van de gesignaleerde ontwikkelingen..............................18 B4.3. Mogelijke oplossingen...................................................................................18 B4.4. Participatie aanwezigen.................................................................................19 B4.5. Politieke en ambtelijke ambities.....................................................................19 B.4.6. Elementen uit de open discussie....................................................................19 DEEL C: CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN.....................................................................21 C.1. Conclusies.........................................................................................................23 C.2. Aanbevelingen...................................................................................................24 BIJLAGEN....................................................................................................................25 Bijlage 1: Geconsulteerde personen............................................................................27 Bijlage 2: Verslag brainstormsessie.............................................................................28 Bijlage 3: Bloemlezing...............................................................................................30 Bijlage 4: Opmerkingen uit de interviews.....................................................................44


DEEL 0: ALGEMEEN


1

01. Inleiding

In oktober 2008 is de SWOV uitgekomen met een diepte-onderzoek naar dodehoek-

ongevallen in de periode van 1997 tot en met 2007. Uit dit onderzoek blijkt dat er een breed scala aan maatregelen ter voorkoming van dodehoekongevallen is. De toepassing van deze maatregelen liggen vaak bij verschillende actoren. Hét ei van Columbus bestaat niet. Maatregelen zijn vooral effectief als deze in combinatie met andere maatregelen worden getroffen. In Amsterdam is sinds mei 2007 het Platform Dode Hoek Amsterdam actief. Behalve de gemeente Amsterdam, als weg- en wagenparkbeheerder, de politie en het Openbaar Ministerie zijn daarin vertegenwoordigd de vervoers- en verzekeringsbranche, actie- en belangengroepen en de landelijke overheid. In het Platform Dode Hoek Amsterdam wordt samenwerking gezocht in het afstemmen van ieders eigen rol. Ook werken ze samen aan de voorlichting aan alle weggebruikers. Tevens wordt er nagedacht over nieuwe oplossingsmogelijkheden, ongeacht voor wie deze zijn bedoeld of wie de maatregel het beste kan uitwerken. Minister Eurlings heeft op 28 november 2008 in een brief aan de Tweede Kamer, met kenmerk VenW/DGMo-2008/3879, aangekondigd de mogelijkheden voor een nationaal platform dodehoek te onderzoeken, in navolging van de gemeente Amsterdam. Volgens deze brief zou een dergelijk platform “alle mogelijke kennis op dit gebied verzamelen. Hierin kunnen onder andere belangenverenigingen, experts en andere professionals op dit gebied kennis delen die tot een nog verdere reductie van dodehoekslachtoffers kan leiden.” Dutch Traffic Consult heeft van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat de opdracht gekregen een onderzoek uit te voeren naar de mogelijkheden tot het oprichten van een dergelijk platform. 02. Vraagstelling De vraagstelling, die aan dit rapport ten grondslag ligt, is tweeledig. 1. De eerste vraag is welke ambitie relevante sleutelpersonen uit de wereld van de dodehoekongevallen hebben als het gaat om noodzakelijke samenwerking. Zo langzamerhand is wel duidelijk is geworden dat de oplossing van het probleem een combinatie van oplossingen is. Hoe reageren deze sleutelpersonen op het idee om een zelfstandig netwerk op te richten en tevens overeind te houden? 2. De tweede vraag is op welke wijze die samenwerking gestalte kan krijgen. Dit wordt ingegeven door: 1 de ambitie van de relevante sleutelpersonen; 2 ervaringen met dergelijke netwerken in de afgelopen tijd; 3 technische mogelijkheden die benut kunnen worden om een dergelijk netwerk op te zetten. 03. Uitgangspunten In de offerte van dit onderzoek zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: • Het kennisnetwerk wordt gezamenlijk eigendom van de betrokken partijen uit de samenleving en niet van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. • Het kennisnetwerk formuleert eigen doelen en laat zich niet voor iemands karretje spannen om diens doelen te realiseren. • Iedere professional moet kunnen aansluiten om kennis te halen en/of te brengen. • Het kennisnetwerk moet voor iedereen te raadplegen zijn. Kennisnetwerk dodehoek

3

• • • • •

Het kennisnetwerk biedt plaats voor de componenten gedrag, scholing, infrastructuur en voertuig. Betrokkenen delen kennis en wisselen geen standpunten uit. Deelnemers zijn deskundige personen en geen organisaties. Het kennisnetwerk maakt gebruik van moderne communicatie zoals internet, nieuwsgroepen e.d. Er zal mogelijk ergens een centraal punt worden ingericht waar de telefoon wordt opgenomen. In elk geval wordt de digitale communicatie gestroomlijnd. Het doel moet zijn het samenwerken van mensen; de exacte functie wordt door de deelnemers bepaald.

04. Opzet rapport Dit onderzoek is opgebouwd uit een literatuurstudie en netwerkinventarisatie. Het rapport is opgedeeld in drie delen: • DEEL A geeft het onderzoek op procesmatig niveau weer; • DEEL B geeft het onderzoek op inhoudelijk niveau weer; • DEEL C bevat conclusies en aanbevelingen.

Bron: Terts 4


DEEL A: Proces


5

A1. Ideaalbeeld Vooropgesteld is dat zaken die al geregeld zijn en goed gaan in het nieuwe kennisnetwerk niet specifiek ondergebracht hoeven worden. In feite hoeft alleen energie die nog niet gekanaliseerd is te worden verzameld. In die energie zit waarschijnlijk een groot potentieel. Op basis van de consultatieronde en de brainstorm tekent zich een ideaalbeeld af. Dat ideaalbeeld heeft de volgende basisprincipes: • Netwerk waarin zichtbaar wordt wie er zich met het onderwerp bezighouden en welke functie ieder daarin heeft. • Kennisbank: het netwerk verzamelt alle bekende gegevens, onderzoeken, etc. over het onderwerp en ontsluit deze voor iedereen. • Het netwerk biedt de gelegenheid om andere deskundigen te ontmoeten, van gedachten te wisselen, te discussiëren, samen projecten te verkennen, etc. • Daarnaast is het kennisnetwerk raadpleegbaar voor ieder die incidenteel iets over het onderwerp te weten wil komen. Eén en ander is in het volgende figuur weergegeven.

Bron: Image33


7

Geredeneerd vanuit het probleem, het voorkomen van dodehoekongevallen, moet een netwerk veranderingen bewerkstelligen op het gebied van gedrag, vaardigheden en overtuigingen. De beïnvloeding van overtuigingen zal het meeste effect hebben. Gedrag is te beïnvloeden door het stellen van regels, vaardigheden leert men aan door het geven van een geschikt handelingsperspectief en overtuigingen krijgt men door gewenst gedrag te laten ervaren.

8


A2. Eigenschappen van een kennisnetwerk Wat het in elk geval moet zijn/hebben Het kennisnetwerk moet een bundeling en uitwisseling van kennis en ideeën zijn voor deelnemers met passie en liefde voor het probleem en het oplossen van dat probleem. Het moet bestaan uit een mix van IT oplossingen en niet-IT oplossingen. Het kennisnetwerk moet informeel en “onschuldig” zijn. Het moet onafhankelijk zijn met een onafhankelijke moderator. Deze functie kan worden ondergebracht bij een kennisinstituut maar ook bij een onafhankelijke derde. Wat het zou moeten zijn/hebben? De deelnemers van het netwerk moeten hun winst ermee kunnen doen en moeten elkaar kunnen vinden in elkaars kracht. Verder zou het netwerk moeten functioneren als katalysator bijvoorbeeld als het gaat om het bevorderen van nader onderzoek zoals diepteanalyse van ongevallen. Wat het kan zijn/hebben? Het kennisnetwerk kan worden ondersteund door voorzitters en/of directeuren van bedrijven en organisaties waarvan medewerkers actief deelnemen. Verder kan het regelmatig samenkomen van de betrokkenen een agenderende functie hebben. Wat leuk zou zijn (om te hebben) Het zou leuk zijn om het netwerk onder te brengen, of aan te sluiten, bij bestaande kennisinstituten zoals CROW, KpVV en Connekt of eventueel een combinatie van deze. Wat het niet moet zijn/hebben Het netwerk mag beslist geen vehikel worden om welke partij dan ook ter verantwoording te roepen, een breekijzer zijn of een vervanging zijn van een bepaalde partij. Elk instituut blijft zelf benaderbaar door derden. Het netwerk heeft geen mening of verantwoordelijkheid en geeft geen adviezen. Adviezen komen hooguit van deelnemers op eigen titel, maar kunnen wel tot stand komen na consultatie van het netwerk. Het netwerk voert zelf geen projecten uit en betaalt geen deelnemers. IT oplossingen In feite zal het gaan om een online functionaliteit waarop het netwerk moet gaan draaien. Er zijn dan drie hoofdfunctionaliteiten aan te wijzen: • Een databank waarin beschikbare kennis over de dode hoek beschikbaar is (een zogenaamde wiki). In deze databank kan literatuur worden verzameld en kan de informatie gezamenlijk samengesteld en aangepast worden; • Een community met de profielen van participanten die actief deel nemen aan het kennisnetwerk waarin de netwerkfunctie wordt vormgegeven (zoals LinkedIn). • Een discussiegedeelte dat een podium biedt om tot discussie te komen over concrete oplossingen (forum).

bron: Image33


9

De meeste internetfora blinken uit in vrijblijvendheid en oeverloze ongenuanceerde discussies met een open einde zonder vervolgactie. Maar dat is hier niet de bedoeling. Je wilt dat een discussie leidt tot concrete resultaten bijvoorbeeld een bijdrage aan de wiki of een concrete (fysieke) afspraak of misschien wel een concreet (onderzoeks)project. Veel zaken zullen buiten het netwerk om gestalte krijgen. Het is dan belangrijk dat het resultaat ergens in het netwerk een plaats krijgt. Zie het volgende schema.

Bron: Image33

Als applicatie is, in elk geval voor de beginfase, LinkedIn redelijk geschikt. Ten behoeve van het kennisnetwerk heeft LinkedIn de volgende relevante kenmerken: • er is een aparte LinkedIn-groep “dode hoek” te maken; • personen moeten toegelaten worden door de moderator; • er kunnen subgroepen worden gemaakt; • er kan worden gediscussieerd; 10


• • • •

• •

er kunnen nieuwsartikelen van andere sites opgezet worden; het profiel van de deelnemers is zichtbaar, inclusief voor het netwerk niet-relevante zaken; een LinkedIn-account is nodig om te kunnen deelnemen; Om nieuwsartikelen voor niet-groepsleden zichtbaar te maken zijn andere middelen nodig bijvoorbeeld www.wikipedia.org. Daar kunnen artikelen ook door niet-leden worden bewerkt. Een wiki kan ook een plaats krijgen op een andere site bijvoorbeeld www.dodehoek.nl; er zijn geen uitbreidingen op mogelijk, anders dan die door LinkedIn worden geboden. de lay-out is gebonden aan de LinkedIn-lay-out.

Er zijn ook eenvoudigere mogelijkheden bijvoorbeeld “yahoogroups”. Het nadeel van dergelijke groepen is dat iedereen zich daarvoor kan aanmelden. Je krijgt dan snel te maken met te vrijblijvende discussies en de moderator wordt vrij snel een politieagent. Niet-IT oplossingen Voor het netwerk zijn er ook diverse niet-IT oplossingen. Deze zijn: • regelmatige bijeenkomsten; • contacten naar aanleiding van activiteiten zoals hierboven genoemd; • het onder de aandacht brengen van dit netwerk op congressen en symposia, zoals VTL, NVVC, Verkeerskundige Werkdag(en), enz.; • organisaties waarvan medewerkers actief zijn in het netwerk kunnen op hun eigen symposia, netwerklunches, e.d. aandacht besteden aan (onderwerpen uit) het netwerk; • ten behoeve van het netwerk kunnen afzonderlijke bijeenkomsten worden georganiseerd naar het voorbeeld van het Platform Dode Hoek Amsterdam. Vooral de laatste niet-IT oplossing vraagt een moderator, of coördinator, die de agenda bepaalt en in financieel opzicht een bijeenkomst wil dragen. Financiële aspecten Een kennisnetwerk is niet gratis. De kosten zitten in: • een trekker en moderator (een onbezoldigde moderator is moeilijk te vinden); • een website die onderhouden wordt; • de organisatie van netwerkbijeenkomsten. Door in eerste instantie gebruik te maken van gratis internetdiensten zoals www.wikipedia.nl en www.linkedin.com kunnen de kosten heel laag zijn. Verder is deelneming aan het netwerk voor eigen rekening. Behalve de hierboven genoemde financiële aspecten worden er ook kosten gemaakt als het netwerk goed gaat renderen. Het netwerk heeft dan effect en leidt tot concrete projecten. Maar in feite gaat dat niet om kosten maar om opbrengsten, althans qua verkeersveiligheid.


11

DEEL B: Inhoud


13

B1. (Desk)research Welke documenten zijn beschikbaar en bruikbaar als uitgangspunt voor dit kennisnetwerk en welk ander research is noodzakelijk? Nederlandse literatuur Gemeente Amsterdam, DIVV (28 november 2006) Rechtsafslaande vrachtauto's en bussen in Amsterdam, Verslag creatieve denksessie dodehoek problematiek. TVM (z.d.) Preventiewijzer; Tips voor onderweg C.C. Schoon, R-2006-2. Problematiek rechtsafslaande vrachtauto's. Ing. C.C. Schoon, dr. M.J.A. Doumen & D. de Bruin, R-2008-11A. De toedracht van dodehoekongevallen en maatregelen voor de korte en lange termijn. Ing. C.C. Schoon, dr. M.J.A. Doumen & D. de Bruin, R-2008-11B. Bijlagen bij het rapport 'De toedracht van dodehoekongevallen en maatregelen voor de korte en lange termijn'. SWOV-factsheet (mei 2009). Dodehoekongevallen. Allen publicaties van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid Technische Universiteit Delft (z.d.). Onderzoek LISA2Alert Ministerie van Verkeer en Waterstaat (z.d.) Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2008-2020: Van, voor en door iedereen. CROW(1 september 2005). Verkeersveiligheidspallet voor vracht- en bestelverkeer, publicatie 217. CROW (15 november 2006). Handleiding Kwaliteitsnet Goederenvervoer, publicatie 241. Buitenlandse literatuur Groot Brittannië • Letter to mayor of London on HGV accindents Een brief van “London Cycling Campaign”, waarin de burgemeester van Londen wordt gevraagd maatregelen te nemen tegen dodehoekongevallen. • Response to the Department for Transport consultation on the retrofitting of mirrors to existing goods vehicles. London Cycling Campaign, 13 oktober 2008 Communiqué van de “London Cyclist Campaign” voor snelle invoering van aanvullende spiegels op vrachtwagens. Duitsland • Verkehrssicherheitsveranstaltung der Fuhrgewerbe-Innung Berlin-Brandenburg e. V. 'Workshop “Gefahren des Toten Winkels an Lkw”' Bundel met alle bijdragen aan een workshop over dodehoekongevallen in Berlijn, georganiseerd door de Berlijnse branche-organisatie. Denemarken • Havarikommissionen for Vejtrafikulykker, Rapport nr. 4, 2006, “Ulykker mellem højresvingende lastbiler og ligeudkørende cyklister” – Themarapport ONGEVALLEN MET NAAR RECHTS AFSLAANDE VRACHTWAGENS EN RECHTDOOR RIJDENDE FIETSERS


15

B2. Netwerkinventarisatie

B2.1. Algemeen Vooraf heeft een netwerkinventarisatie plaatsgevonden. Er is een lijst met sleutelpersonen opgesteld (zie bijlage 1). Deze lijst is niet eindig. De sleutelpersonen zijn in groepen onderverdeeld: 1. een groep die alleen een informerende e-mail gestuurd krijgt; 2. een groep die een uitnodiging krijgt voor een interview; 3. een groep die een uitnodiging krijgt voor een brainstormsessie. Zowel voor de interviews als de brainstorm is een selectie gemaakt uit de volledige lijst op basis van de vier deelgebieden beleid, regelgeving, handhaving en uitvoering. B2.2. Interviews Geïnterviewd zijn: • De heer W. Salomons Gemeente Enschede • De heer J. den Becker Bimex Automotive • De heer F. Ton Holland Safety Systems • De heer W. van Waes European Road Safety Tools • De heer H. Vergeer Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Zuid-Holland • De heer R. van de Moosdijk LISA2Alert • De heer R. Berkhout Politieacademie • De heer M. Michon BCI Global • De heer N. Anten Connekt • De heer S. de Coninck De Coninck Traffic Management B.V. B2.3. Brainstorm Een aantal sleutelpersonen is geselecteerd voor een brainstormsessie. Er zijn sleutelpersonen geselecteerd uit de volgende gebieden: • beleid: Gemeentes, rijksoverheid; • regelgeving: Europese en nationale regelgeving, jurisprudentie; • uitvoering: Branche, belangengroepen; • handhaving: Politie, inspectie, Openbaar Ministerie. Aan de brainstorm hebben de volgende sleutelpersonen deelgenomen: • Mevrouw M. van Assema Veilig Verkeer Nederland • De Heer D. Beckers Vakopleiding Transport en Logistiek • De Heer B. van den Berg Deli XL • De heer W. Bot Fietsersbond • De heer D. Dirkzwager Politie Haaglanden • De heer K. Dubbink Vereniging Verkeersslachtoffers • De heer. N. van Gaalen Rijksvoorlichtingsdienst • De heer C. Greuter Politie Amsterdam-Amstelland • De heer H. Jongenelen Rijksdienst voor het Wegverkeer • De heer E. Jongenotter Contactgroep Verkeersregeltechnici Nederland • Mevrouw J. Pieters Gemeente Den Haag, Dienst Stadsontwikkeling • Mevrouw L. Slagter Inspectie Verkeer en Waterstaat • Mevrouw W. Slinger Kennisplatform Verkeer en Vervoer • Mevrouw M. Speelziek Verkeersschool Speelziek • De heer G. van Veldhuizen Shanks/Stoel Groep/Icova

16


B3. Consultatieronde

B3.1. Interviews De interviews vonden plaats aan de hand van de volgende vragen: 1. Als u de ogen sluit, welke ontwikkelingen op het gebied van het delen van kennis over dodehoek-ongevallen komen volgens u op ons af? 2. Welke valkuilen, knelpunten of symptomen constateert u hierbij op het gebied van beleid, regelgeving, uitvoering en handhaving? 3. Op welke wijze kunnen de door u geschetste problemen worden opgelost (maak hierbij onderscheid in beleid, regelgeving, uitvoering en handhaving)? 4. Mocht uw oplossing worden gekozen, wat kunnen wij van u verwachten? 5. Stel dat u bestuurder was: wat moeten we per se bereiken op dit gebied? 6. Welke ambities moet het project volgens u in elk geval hebben? B3.2. Brainstorm De brainstorm met sleutelpersonen werd ingeleid door een gesloten ronde aan de hand van de vragen uit de interviews hierboven. Vervolgens werden daar enkele meest kenmerkende stellingen op gebaseerd.

Bron: Terts


17

B4. Bloemlezing en mindmap

B4.1. Ontwikkelingen Als belangrijkste ontwikkeling wordt zowel binnen de brainstorm als de interviews geconstateerd dat het kennisniveau over de hele breedte nogal wisselt. Dit geldt ook voor de organisaties en instanties die zich inhoudelijk actief met het probleem bezighouden. Het varieert van weinig kennis tot veel kennis, maar dan over een beperkt deel van het totale probleem. Zo hebben ontwikkelaars veel kennis van detectiemiddelen maar weinig kennis over het gedrag van fietsers. De indruk bestaat overigens dat de meeste (theoretische) kennis wel in het netwerk aanwezig is. De volgende fase treedt in: Het delen van deze kennis om het bovengenoemde kennisverschil op te heffen. Door de deelnemers aan de brainstorm en geïnterviewden lijkt die ontwikkeling onontkoombaar. Wat de technische problemen betreft, worden de meeste opmerkingen gemaakt over de aanvullende maatregelen op de vrachtwagens. Een doorontwikkeling hierin wordt voorzien. Daarbij wordt zowel de verwachting geuit dat er veel mogelijk is maar daarnaast worden ook beperkingen gezien. In veel mindere mate worden ontwikkelingen gezien in de sfeer van communicatie en opleiding. B4.2. Problemen in het licht van de gesignaleerde ontwikkelingen De meeste problemen worden ervaren op het kennisniveau. Veel geïnterviewden zijn in feite zoekende naar het complete plaatje. Er is ook niemand die durft te zeggen: “Stop met zoeken; ik weet alles.” Daar waar ontwikkelingen worden verwacht rond aanvullende systemen, worden er problemen gezien bij de chauffeur. Juist degene die vooral profijt moet hebben van deze systemen. In dat kader wordt de combinatie van het kennisniveau van de chauffeur en het vermogen (of het gebrek hiervan) om te kunnen werken met aanvullende systemen genoemd. De deelnemers vinden dat er genoeg aandacht is voor onderwijs. Zij zijn wel van mening dat er te weinig voorlichting wordt gegeven, dat zou beter kunnen en moeten. Juist in deze tijd wordt voor het eerst op de landelijke radio en televisie een Postbus 51campagne gevoerd. Daarnaast worden problemen genoemd met infrastructuur, weten regelgeving en ongevallencijfers. Het betreft vooral de weginrichting. Een goede weginrichting voor zwaar verkeer lijkt zich niet te verenigen met duurzaam veilig. Tevens lijkt wetgeving innovatie tegen te gaan en is er dringend behoefte aan meer ongevalsgegevens. Daarop kun je sturen, meten is weten. B4.3. Mogelijke oplossingen Volgens de deelnemers aan de sessie en de geïnterviewden zijn er mogelijkheden om tot een oplossing te komen. Deze oplossingen zijn als volgt in te delen: • Er is meer kennis te vergaren over het probleem en ongevallen. Daarbij worden verschillende ideeën geopperd die op hun beurt kunnen botsen met de juridische afhandeling van ongevallen. Daarnaast is er een besef dat tegelijk ook samengewerkt moet worden omdat de oplossing niet bij één exclusieve partij ligt. 18


•

• •

De deelnemers zien veel kansen in de sfeer van handhaving. Daarvoor moet het kennisniveau van politie en inspectie omhoog. Handhaving hoeft overigens lang niet altijd negatief te zijn. Het belonen van verantwoord en goed gedrag is essentieel en werkt preventief. De branche heeft volop mogelijkheden in de sfeer van opleiding en bijscholing en toepassen van 'best practises'. De geïnterviewden en deelnemers zien veel mogelijkheden voor communicatie en voorlichting aan het grote publiek naast verkeersonderwijs. De dodehoek is pas enkele jaren opgenomen in de landelijke voorlichtingskalender van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat en in 2009 voor het eerst bij Postbus 51 te zien. Het probleem met de verplichting van de dodehoekspiegel is slechts statisch opgelost. Dynamisch kan er nog steeds sprake zijn van onzichtbare fietsers vanwege complexe rijtaak of verkeerssituatie. Het gaat er dan ook om alle verkeersdeelnemers een goed handelingsperspectief te bieden.

B4.4. Participatie aanwezigen De deelnemers en geïnterviewden willen participeren in het verder uitwerken van oplossingen. Het is een vrij logisch vervolg op het voorgaande. Collectief is immers aangegeven dat juist samenwerken een sleutel is naar het oplossen van het dodehoekprobleem. De bijdrage is breed verdeeld over onderwijs en communicatie, opleidingen, voertuig (techniek, infrastructuur en het faciliteren van kennisdeling). Dit geeft de indruk dat een kennisnetwerk er daadwerkelijk zal komen. B4.5. Politieke en ambtelijke ambities De ambities van de aanwezigen liggen vooral op het gebied van het genereren en het vergaren van meer kennis, beter samenwerken en uiteraard minder ongevallen. Gemikt wordt op een betere samenwerking en heldere en eenduidige communicatie. Daarnaast wordt genoemd een eenduidig deskundig advies. Maar aan de andere kant is eventueel verbreden naar andere (aanverwante) onderwerpen ook een optie: de samenwerking is immers niet alleen voor dodehoekongevallen nuttig. B.4.6. Elementen uit de open discussie De aanwezigen bij de brainstorm constateerden dat er genoeg technische kennis voorhanden is om het dodehoekprobleem te tackelen. In die zin is het niet nuttig om een netwerk diep de techniek in te laten duiken. Wel is het belangrijk om als netwerk de technische ontwikkelingen goed te volgen. De aanwezigen geven aan de indruk te hebben dat aan de techniek nog wel het één en ander is te verbeteren. Verder is het van belang om zich in eerste instantie te richten op het uitwisselen en ontsluiten van informatie zonder daarin direct meningen te betrekken. Het is de vraag of een netwerk daartoe ooit moet komen. Met betrekking tot dodehoekongevallen en preventie spelen de volgende aspecten een grote rol: • Bij het toevoegen van techniek in de vrachtwagen speelt de rijtaak van de chauffeur een grote rol. De primaire rijtaak is het veilig door het verkeer loodsen van een vrachtwagen. Het zou zo moeten zijn dat de chauffeur zich niet met deze systemen zou moeten bezighouden. Het enige wat deze systemen zouden moeten doen, is ingrijpen wanneer het bijna mis gaat. Verder moet de chauffeur het zelf kunnen. Dit stelt ook eisen aan andere (bedrijfsmatige en logistieke) aspecten. • Fietsers zijn zich onvoldoende bewust van het gevaar en van hun mogelijkheden om ongevallen te vermijden. Vooral fietsers moet een handelingsperspectief krijgen. Inmiddels is daarmee gestart in de Postbus 51-campagne. Kennisnetwerk dodehoek

19

•

20

In haar laatste rapport is de SWOV gestart met de detailanalyse van ongevallen en interviews met betrokkenen. Dit moet verder worden uitgebouwd zodat er meer gegevens vrijkomen. Er is ook behoefte aan gegevens van bijna-ongevallen en kleine ongevallen. De deskundigen vragen zich nog te vaak af hoe een situatie tot een ongeval heeft kunnen leiden. Er is behoefte naar veel meer details dan die door de SWOV zijn onderzocht.


DEEL C: CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN


21

C.1. Conclusies Vanuit het netwerk wordt een op te zetten kennisnetwerk breed gedragen. Geconcludeerd kan worden dat er op dit onderwerp veel energie zit bij de sleutelpersonen. Nut en noodzaak staan niet ter discussie, wel is het belangrijk om op het doel te focussen. Als de kennisbank en de lijst met sleutelpersonen goed werken, is er al veel gewonnen. Dan al wordt voor iedereen duidelijk wat de staat van kennis is in binnen- en buitenland en wie zich ermee bezig houdt. Aangezien er genoeg energie in het netwerk zit, zal dit tot contact en discussies leiden. Deze contacten en discussies hoeven niet binnen dit kennisnetwerk gevoerd te worden, terwijl de uitkomsten daarvan juist wel weer voor het kennisnetwerk van belang kunnen zijn. De groepsfaciliteit binnen LinkedIn komt aardig in de buurt van een IT variant van het netwerk. Daarbij moet worden aangetekend dat je gelijk gebonden bent aan de mogelijkheden die LinkedIn biedt; er is niets extra's mogelijk. Ten behoeve van een databank kan voor de groepsleden worden volstaan met de LinkedIn mogelijkheden om nieuwsartikelen te uploaden. Om samen aan artikelen te werken, is een zogenaamde “wiki” nodig. Een bekend voorbeeld is Wikipedia, die door iedereen is te bewerken. Met bestaande middelen is het kennisnetwerk behoorlijk geholpen. Maatwerk is echter nog niet voorhanden. De belangrijkste niet-IT oplossingen zijn: • ontmoeting van (een deel van) het netwerk, op initiatief vanuit het netwerk; • het geven van presentaties en lezingen op congressen en symposia, zoals NVVC, Verkeerstechnische Leergang, Verkeerskundige Werkdag enz. • deelnemers aan het netwerk kunnen binnen hun eigen organisaties een podium bieden aan het kennisnetwerk.

Bron: Terts


23

C.2. Aanbevelingen Het verdient de aanbeveling dat het kennisnetwerk zich snel na de introductie een goede plek verwerft binnen de verkeerskundige wereld. Het kennisnetwerk moet status hebben om te kunnen functioneren. Het is van belang dat instituten zoals KpVV, Connekt en CROW er gebruik van willen maken of op willen inspelen. Daarnaast moet ook duidelijk zijn wat precies het doel is. Duidelijk moet worden dat het kennisnetwerk niet is bedoeld om wie dan ook op z'n nummer te zetten of om de verantwoordelijkheden van partijen over te nemen. Aanbevolen wordt, om op gezette tijden, het functioneren van het kennisnetwerk tegen het licht te houden. Ik denk daarbij niet aan een periodiek duur betaalde evaluatie maar aan korte gesprekken met de sleutelpersonen. De functie van deze evaluatie is tweeledig. Aan de ene kant werkt het als kwaliteitsborging voor het netwerk en aan de andere kant is het zo mogelijk te kijken hoe dergelijke netwerken functioneren en mogelijk op meerdere vlakken toepasbaar zijn.

24


BIJLAGEN


25

Bijlage 1: Geconsulteerde personen De volgende personen zijn geïnterviewd: De De De De De De De De De De

heer heer heer heer heer heer heer heer heer heer

W. Salomons J. den Becker F. Ton W. van Waes H. Vergeer R. van de Moosdijk R. Berkhout M. Michon N. Anten S. de Coninck

Gemeente Enschede Bimex Automotive Holland Safety Systems European Road Safety Tools Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Zuid-Holland LISA2Alert Politieacademie BCI Global Connekt De Coninck Traffic Management B.V.

De volgende personen hebben deelgenomen aan een brainstorm op 1 juli 2009: Mevrouw M. van Assema De Heer D. Beckers De Heer B. van den Berg De heer W. Bot De heer D. Dirkzwager De heer K. Dubbink De heer. N. van Gaalen De heer C. Greuter De heer H. Jongenelen De heer E. Jongenotter De heer M. Middelhoven Mevrouw J. Pieters Mevrouw L. Slagter Mevrouw W. Slinger Mevrouw M. Speelziek De heer G. van Veldhuizen


Veilig Verkeer Nederland Vakopleiding Transport en Logistiek Deli XL Fietsersbond Politie Haaglanden Vereniging Verkeersslachtoffers Rijksvoorlichtingsdienst Politie Amsterdam-Amstelland Rijksdienst voor het Wegverkeer Contactgroep Verkeersregeltechnici Nederland Verkeersschool Speelziek Gemeente Den Haag, Dienst Stadsontwikkeling Inspectie Verkeer en Waterstaat Kennisplatform Verkeer en Vervoer Verkeersschool Speelziek Shanks/Stoel Groep/Icova

27

Bijlage 2: Verslag brainstormsessie Het doel van de gehouden brainstormsessie d.d. 01 juli 2009 is naar aanleiding van de uitkomsten een advies uit te brengen aan Minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat over de mogelijkheden een kennisnetwerk rond de problematiek van de dodehoek van vrachtwagens in te stellen. Een aantal deskundigen kwam bijeen om unaniem over dit onderwerp te praten. In de gesloten brainstormsessie zijn veel punten aangedragen behorende bij techniek. De stelling die hieruit getrokken kan worden, is ‘Een kennisnetwerk moet niet duiken op (verkeers)techniek; die is ruimschoots voorradig’. Beknopte verslaglegging van de bijeenkomst: Voorval plaatsgevonden in Zoetermeer. Camera gemonteerd achter de oplegger. Verrassend om te zien wat de chauffeur ziet. Aan techniek valt nog wel veel te sleutelen. Eens. Kenniscentrum moet op de lijn zitten om kennis te delen. Niet te ver in detail treden. Wel kijken naar hoe ver de ervaring reikt en wat dit nog kan bijdragen aan veiligheid. Beginnen met kennis delen, wat gemakkelijk kan, en geen punten aandragen wat tot discussie kan leiden. Doch één en ander is niet uit te sluiten. Moeten voorzichtig zijn alle verantwoordelijkheden bij de chauffeur neer te leggen. Deze werkgroep kan niet functioneren zonder het één of ander uit te sluiten. Belangrijk: rijtaak van chauffeur niet met extra zaken belasten. Techniek ontwikkelt zich nog steeds door en dit moet het netwerk wel volgen. Fietsers moeten zich bewust worden van het gevaar. Wellicht wetswijziging om niet rechts naast vrachtwagen te staan. Er moet een nieuw systeem komen; een systeem dat een luid en duidelijk alarm afgeeft, zodra de vrachtauto een fietser raakt. De tijd tussen een fietser raken en het omvallen van de fietser is voldoende om dit waar te nemen. Daarbij moet de weggebruiker zich meer bewust worden van het gevaar. De chauffeur zou zich niet met dit systeem moeten bezighouden. Als de spiegels goed afgesteld staan, ziet een chauffeur veel, doch helaas niet alles. Te veel techniek belemmert de chauffeur in zijn dagelijkse werkzaamheden. Er moet gewaakt worden dat er niet te veel spiegels geplaatst worden. Veel techniek in de vrachtwagen is een punt van aandacht. Is de chauffeur nog met rijden bezig of meer met de techniek? Behoefte: hoe zit het met spiegelafstelling bij ongevallen? Waar liggen de oorzaken van dodehoek ongevallen? Deze gegevens zullen binnen het netwerk beschikbaar moeten zijn. Belang om de vraag te stellen: de deskundigen weten genoeg, maar hoe kan dit het beste gedeeld worden? In het onderzoek van 2008 van SWOV zijn een aantal overlevenden van dodehoek ongevallen geïnterviewd. Het netwerk is het eens dat deze kennis gedeeld moet worden. Niet alleen op doelgroepen richten, maar op iedereen. Zorgen dat iedereen bewust wordt. In tijden van de invoering van de dodehoekspiegel was er enorm veel media-aandacht. Na het afzwakken van deze media-aandacht is te zien dat het aantal ongelukken weer toenam. Samengevat: een deel van de (oplossing van de) problematiek ligt bij de chauffeur. Is voor een chauffeur de precieze informatie aanwezig? Er is geen duidelijke probleemeigenaar bij dodehoekongevallen. De instanties wijzen naar 28


elkaar. Elke deskundige voert zijn taak goed uit; dit is puur taakgerichtheid. Maar er is niemand resultaatgericht verantwoordelijk. Het speelveld van alle deskundigen is anders. Bij kennisverspreiding is de uitdaging om juist ook de gemeentes de informatie te laten delen. Verkeersveiligheid wordt niet altijd op de voorgrond geplaatst. Missie blijft bij de vrachtwagen vandaan en zorg dat de media weer meer aandacht aan dodehoekongevallen besteed. Moet de verantwoordelijkheid niet bij de personen zelf gelegd worden? Daarbij moet wel voorop gesteld worden dat de wegbeheerder altijd zijn verantwoordelijkheid moet nemen. Voorstel is programma te maken waarbij alle partijen oude ideeën krijgen die voor de partijen nieuw zijn om te vertellen wat zij aan dit probleem kunnen doen. De kern van het probleem wordt niet beheerst. Dit is een mooie taak voor het netwerk. Het maakt niet uit welke middelen wij gebruiken, als het doel maar bereikt wordt. Het moet heel breed worden aangepakt. Alle steentjes dragen bij aan het resultaat. De media moet wel de juiste boodschap overbrengen en niet het idee geven dat met de (extra) spiegels het probleem is opgelost. Vanaf september 2009 wordt het bij iedere rijschool verplicht om 'spiegel afstellen' als onderdeel in te voeren. Aan het netwerk wordt gevraagd om met alle informatie die tijdens de sessie is gedeeld verder te gaan en dit als platform met elkaar te delen. Eén van de grote, remmende factoren om deze ongevallen terug te dringen, is dat er investeringen gemaakt worden die niet in opbrengsten terugkomen. In de communicatie wordt er bewust voor gekozen om de fietser aan te spreken op gevaren. Verbeterpunt educatie ook landelijk uit te zetten. Dit ligt nu bij regionale instanties. Kansen voor een netwerk Brede informatie over problematiek op alle fronten delen. Mist in de praktijk hoe de informatie afdaalt naar de onderliggende lagen. Snel winst boeken bij alle relevante doelgroepen. Doelstelling is het voorkomen van de ongevallen. Media-aandacht. De doelgroepen fietsers en chauffeurs bij elkaar brengen om elkaar beter te begrijpen. Niet veel focussen op specifieke doelgroepen; vergeet niet de breedte. Top down aanpak voor één verantwoordelijke. Mogelijkheid om fietsers te verbieden om rechts van vrachtwagen te rijden of staan. Er is veel winst te behalen, maar daarvoor is een extra platform nodig. Educatie als uitgangspunt te gebruiken en voornamelijk handelingsgericht. Met name bewustwording door voorlichting. Mentaliteitsverbetering. Breed trekken van het hele probleem door middel van de media. Brede voorlichting. Ervoor waken om niet vanuit eigen deskundigheid te blijven praten, maar e.e.a. meer als één geheel te zien. Er is veel kennis aanwezig, waarmee wel iets dient te gebeuren. In educatie is snel veel winst te behalen.


29

Bijlage 3: Bloemlezing Vraag 1: Welke ontwikkelingen komen er met betrekking tot het kennisdelen rond dodehoekongevallen op ons af? Om het probleem te kunnen oplossen, is meer kennis nodig. Niet alleen kennis bij de verkeersdeelnemers, maar ook bij de professionals. Het scheelt al als de kennis die er is voor iedereen toegankelijk is. Maar er is ook behoefte aan fundamentelere kennis bij de professionals over toedracht van ongevallen en de aanleiding tot het ongeval. Vermeerderen van kennis kan niet zonder integraal werken of samenwerken. Deze worden onlosmakelijk van elkaar gezien. Het derde belangrijke punt is de doorontwikkeling van aanvullende maatregelen op vrachtwagens. Meer kennis • Probleem kenbaar maken • Richting uitzetten • Toename kennis bij fietser • Nieuwe ontwikkelingen kennis delen • Kennis delen, bijvoorbeeld via groep van deskundigen • Kennisplatform oprichten • Bundeling kennis en gegevens uit ongevallen gebeurt nu niet. Reden: kost tijd plus wie is verantwoordelijk voor kennisdeling/verspreiding binnen en buiten eigen organisatie? • Betere gegevens • Meer gegevens • Weggebruikers onbekend met het probleem • Kennis • Ga eens kijken welke oplossingen er zijn • Uitvoering richtlijn is een zooitje. Sommige landen doen niet, anderen beschamen eigen markt. • Ontwikkelingen kwijt: voor 2005 Nederland, België, Denemarken. Thans weinig landen. • Kritiek op SWOV: niet volledig. Niet alleen botspunt maar ook traject ervoor. Eenduidig oordeel: luisteren • Versnipperd is er heel veel kennis. Er is veel, heel veel gedaan. Integraal werken/samenwerken • Te weinig bij anderen • Alle partijen • Verbetering in samenwerking • Landelijk niveau in plaats van regionaal • Bundeling van kennis • Samenwerken • Kennis delen in bredere zin, is de focus niet te 'eng'? • Initiatief wat nu is ingezet vanuit het Ministerie • Landelijk symposium • Landelijke databank • Kennis en krachten bundelen • Samenwerking verschillende organisaties • Met elkaar in gesprek blijven is goed • Maatschappelijke organisaties is beroepsgroep • Samenwerking is heel belangrijk: CCV, branche, Ministerie van Verkeer en Waterstaat.

30


Aanvullende maatregelen vrachtwagens • Simpele systemen lopen tegen regels aan. Mogelijk gewenning? • LISA doorontwikkeling, evt. laagfrequent. Leer van Londen: laagfrequent achteruitrijsignaal. • Techniek gaat snel: biomassadetectie bijna ‘prove technolgy’ • Satellietbeeld 360-view – Industrie blijft ontwikkelen • Strijd: wie gaat het maken? • Belangenbehartiging: TUV, hoe verkopen ze dat intern? • Hoe reageert de chauffeur op de systemen? Interactie. Techniek mag niet chauffeur vervangen, maar aanvullen. • Wat doe je met wizz kids? • Netwerk is essentieel voor draagvlak van onderzoek • Wil weten wat er Europees gebeurt, anti-ongevalsysteem. • In 1997 begonnen, toen was het doel om zichthoek te vergroten, niet om kennis boven tafel te krijgen. Communicatie/voorlichting • Meer publiciteitscampagnes • Postbus 51 • Waarschuwingen op vrachtwagens • Overbrengen + blijven informeren van probleem richting juiste doelgroepen • Duitsland initiatief: round table (… tot 40); kijkdoos, waarmee je ziet wat je niet ziet • Hoe beïnvloed je mensen? Vrachtwagenchauffeurs • De branche is vertegenwoordigd door zorg • Is nog steeds vrachtwagenchauffeur • Praktijkervaring toevoegen. Wij kunnen praten uit het oogpunt van de chauffeur. • Gebruikersacceptatie bij chauffeur? Begeleiden! • Management: kosten-baten • Er is nu een grote kans om de dodehoek onder de aandacht te brengen in het kader van de vakbekwaamheid. Verkeersonderwijs • Wordt onvoldoende uitgeleerd • Vernieuwing aanpak veilig op weg • Verbreding doelgroep voor dodehoeklessen • Roep om effectmeting --> welke resultaten boek je met bijvoorbeeld educatieve maatregelen? • Verplicht onderdeel op school Infrastructuur • Scheiden • Rotondeproblematiek – zit in CROW-werkgroep • Problemen bij OFOS • Problemen bij VRI: fysiek scheiden en regelen, door exclusieve fase of voorstart • Infrastructuur is op zich ongeschikt om alle verkeer af te wikkelen Menselijk gedrag • Ook aanspreken op hun verantwoordelijkheid • Weggebruikers meer betrekken • Gebruiker laat zich niet sturen • MENS-WEG-VOERTUIG • Moet natuurlijk vertrouwen dat weg en voertuig niet compleet is


31

(Voertuig)techniek • Men wil het niet opnieuw uitvinden • ICT in combinatie met technieken is maar een deel • Informatie over technologische ontwikkeling komt op ons af • Nu doorontwikkeling Handhaving • Veiligheid kun je positief en negatief benadrukken Fietsers • Juridisch is er geen verschil tussen rijtaak fietser en vrachtwagen; praktisch wel Minder ongevallen • Overheid: ongeval Wet- en regelgeving • Rijk: proportionaliteit Financiën € 60 miljoen Overig • • • • • •

32

Feitelijk Praktisch Digitale netwerken à la Hyves/Face-book/Twitter Workshops Signaleren Stimuleren


Vraag 2: Welke valkuilen, knelpunten of symptomen constateert u hierbij op het gebied van beleid, regelgeving, uitvoering en handhaving? Er worden over “kennis” op zich de meeste opmerkingen gemaakt. Daar schort het nogal aan. De opmerkingen over vrachtwagenchauffeurs betreffen vooral de zware rijtaak in steden. Het aantal verplicht gestelde systemen moet deze taak ondersteunen en niet verzwaren. Meer kennis • Dodehoekprobleem lijkt 'klein' als je alleen focust op dodelijke gevallen!! Probleem is veel groter in de praktijk • Te weinig bewustzijn bij publiek • Ontbreken van een context --> Is dit het meest heikele punt binnen de verkeersveiligheid? • Uitleg? • Complexiteit van dodehoekproblematiek • Weinig gegevens omtrent juistheid spiegelafstelling, omdat onderzoek alleen bij dodelijke/ernstige ongevallen plaatsvindt en onderzoek tijd en geld kost en expertise ontbreekt • Focus op doelgroepen liever: iedereen informeren • Hebben we de juiste expositiemaat? • Definitie dodehoekongeval, soms te eng • Probleem: hoe begrijp je dat, hoe interpreteer je, houd je dingen achter? • Wat doe je met ontwikkelingen waarvan je de uitkomst niet weet? • Ken de markt, niet alleen techniek en psychologie. Is ook mogelijk voor je RO-beleid. • Geen koppeling met fietsers, want die zitten niet in Connekt netwerk. • Verschil in inzicht. Beleid gaat heel gemakkelijk uit van een goede opleiding, goed opgeleide chauffeurs en een goed examen. Dit is een mismatch. • Er is verschil tussen spiegelrichtlijn en tekst op spiegelafstelplaatsen van Rijkswaterstaat. Dit is onduidelijk voor chauffeurs. • Het begrip “dodehoekspiegel” is niet zuiver. • SWOV-rapport is op veel punten niet volledig en generaliserend. Spreekt zich tegen: beveelt dodehoekspiegel aan, terwijl de spiegel volgens rapport niet werkt. Vrachtwagenchauffeurs • Kennis bij chauffeurs ontbreekt, niet bewust • Te veel spiegels/camera's • Valkuilen: hoeveel informatie kan chauffeur aan in huidig verkeer • Rijtaak te zwaar, waarbij teveel wordt gerekend op techniek • Vrachtwagenchauffeur doet serieus zijn werk • Er zijn drie partijen: vrachtwageneigenaar/chauffeur/omgeving • Vrachtwageneigenaar: slechte planning, soms te scherp • Chauffeurs: voorlichting • Valkuil: het is geen technisch probleem, maar gedrag chauffeur en draagvlak. • Niet voor elke chauffeur is rijden hoofdzaak. • Extra verantwoordelijkheid van de chauffeur uit zich in hogere eisen.


33

Communicatie/voorlichting • Onvoldoende communicatie • Slechte communicatie • Je bereikt maar een beperkte doelgroep • Knelpunt: communicatie van het probleem • Campagnes zijn prima • Kinderen • Gaten in opvoedingssysteem • Je moet het positieve verhaal laten zien. • Beleid: gaat beter, “daar kun je mee thuis komen”. Infrastructuur • Beleid: wegbeheerder, infrastructuur denkt star/klassiek • Stroperigheid bij gemeenten (procedures, inspraak, politiek) • Beleid: verschillende typen verkeersdeelnemers moeten over hetzelfde wegdeel (in plaats van bijvoorbeeld vrijliggende fietspaden) • Weginrichting • Consistentie • Te krappe profielen: shared space minder gelukkig? • Geef iedereen zijn eigen ruimte, dan kom je niet op het terrein van de ander • Gaten in scheiden van verkeerssoorten: mengen in 30 km zone is gevaarlijk • Venstertijden en alternatieve vervoerssystemen zijn deeloplossing Wet- en regelgeving • Binnen transportsector aansluiting met beleid • Uitvoering: onvoldoende aandacht juridische status • Ingewikkelde huidige regelgeving • Regelgeving: waar haal je deze? • Regelgeving? • Wettelijk kader? • Te weinig eenheid in beleid • Beleid: duidelijkheid naar buiten • Fietsers hebben de verkeerde positie in rechtssysteem, overrulet gevoel van kwetsbaarheid Integraal werken/samenwerken • Algemeen: hokjes denken emotie • Te veel verdeeldheid (belangen) • Ontbreken van een aanspreekpunt waar evaluaties van educatieve projecten samen komen en gedeeld worden • Beleid vanuit alle partijen! • Geen databank aanwezig • Samenwerking Ministerie Onderwijs en Ministerie Verkeer en Waterstaat • Uitvoering: communicatie met verschillende organisaties • Probleemeigenaar • Steakholder bij elkaar brengen Minder ongevallen • Taakstelling • Hebben we het juiste belang? • Doden • Gewonden • Bijna ongevallen • Getuigen • Statistieken zeggen niet zoveel, dit jaar veel ongevallen • Het wegebben van de daling kan niet alleen liggen aan media-aandacht.

34


(Voertuig)techniek • Regelgeving: LISA Draagkracht bij industrie van voertuigen • Te veel aan spiegels, monitoren • Valkuilen: te veel spiegels • Te veel lampjes, toeters en bellen • Te veel focus op voertuigtechniek • Regelgeving over wat wel/niet toegestaan is voor wat betreft 'aankleding' in cabine • Techniek is geen issue, is hoofdzakelijk voorhanden Aanvullende maatregelen • Ontwikkelingen en doorontwikkelen • Systemen uitzetten tijdens het rijden: te zware rijtaak, te weinig kennis, fietsles op school • Valkuil is wetgeving: wetgeving houdt een en ander tegen. Een goede oplossing loopt tegen wetgeving • Denk niet dat je het ei van Columbus. • Uitvindingen zijn te veel Willy Wortel. • Er is verschil in detectieprestatie van systemen onderzocht. In het begin zijn alleen de Dobli-spiegel, camera's en de klapspiegel getest. Daarna binnenspiegel en DAF-spiegel. Er zijn teveel significante systemen. Menselijk gedrag • Mens geneigd tot slecht gedrag • Doelgroep? • Mentaliteit weggebruikers • Te veel op vrijwillige basis • Dodehoek blijft bestaan, is een mensprobleem. • Fietser is kwetsbaar; daaraan veiligheid vergroten aan sterke partij. Handhaving • Handhaving bijna niet • Handhaving • Basis politieagent verdwaalt in de stukken • Handhaving is negatief. De meesten doen het goed. Daling ongevallen helpt men niet om het beter te maken. • Het is goed mis met regelgeving en handhaving. Financiën • Uitvoering: geld en handen tekort, commerciële belangen • Geld • Geld Verkeersonderwijs • Beleid: dodehoekeducatie is nu vrijwillig, dit zou standaard horen te zijn • Scholen hebben interesse Fietsers • Geen handhaving richting fietsers • Te weinig kennis in basis (veel weggebruikers hebben geen kennis over de vrachtwagen) Overig • Waar? • Het blijft bij praten, maar je moet gewoon dingen doen • Logistiek = goedkoper. We hebben nu rijdende magazijnen.


35

Vraag 3: Op welke wijze kunnen de door u geschetste problemen worden opgelost (maak hierbij onderscheid in beleid, regelgeving, uitvoering en handhaving)? Verkeersonderwijs • Uitvoering: voldoende lesgevers voor de uitvoering • Uitvoering: landelijk zelfde lesinhoud • Scholing doelgroep • Verplichte bijscholing voor iedereen!! • Brede verplichte educatie van 4 jaar tot …. • Verplicht in het onderwijs pakket, zowel in basis als in voortgezet onderwijs Communicatie/voorlichting • Investeren in communicatie + educatie • Beleid: verplichtstelling van educatie met betrekking tot dode hoek • Toetsen van educatieve producten zorgt dat mensen/kinderen tot het juiste gedrag aangezet worden • Meer voorlichting in brede zin en dit ook toetsen op bereiken boodschap • Maak dit duidelijk --> Nascholing Postbus 51 • Bredere doelgroep benaderen; ouderen, ouders, studenten (Voertuig)techniek • Techniek (camera) • Ontwerp auto • Technisch – APK? • Gevolgd door technologie Vrachtwagenchauffeurs • informatie m.b.t. spiegelafstelplaatsen voor chauffeurs, rijopleiding/vakbekwaamheid • Rijtaak overzichtelijk houden • Bredere opleidingsvormen • LISA-systemen • Bedrijfsaansprakelijkheid • Opleiding + bewustwording Aanvullende maatregelen vrachtwagens • Route/venstertijden • Bijrijder • Restrictie toegang Infrastructuur • Lokale politiek aanspreken op verkeersveiligheid --> Prioriteit boven alles bij herinrichtingen • Voorzieningen in OR --> fietsstroken, blokkades, bewegwijzering • Beleid: aparte wegdelen voor verschillende typen weggebruikers • Verplichting van spiegelafstelplaatsen bij bedrijven, c.q. Industrieterreinen Handhaving • Politie: fietsers aanspreken op gedrag + handhaving • Handhaving – politie/APK • Uitbreiding expertise bij de politie • Handhaving • Misschien strakkere handhaving regelgeving voor wat betreft spiegelzichten fietsers minder ongevallen

36


Wet- en regelgeving • Beleid bijvoorbeeld welke doelgroepen • Wat gebeurt er op Europees niveau • Regelgeving – duidelijkheid • Regelgeving • Wijzigen verkeerswet Integraal werken/samenwerken • Integrale aanpak • Kruisbestuiving • Centrale aanpak op landelijk niveau • Platform voor beleid • Duidelijkheid naar buiten (eenheid) • Niet slechts één categorie aanspreken Meer kennis • Informatie over lopende zaken voor iedereen • Informatiesite met relevante informatie m.b.t. regelgeving, bevindingen politiecontroles, spiegelafstelling/kennis chauffeur problematiek, geplande voorlichtingsacties • Brede afspraken maken • Continu informatie Menselijk gedrag • Mentaliteit verbeteren • Bewustwording Financiën • Beleid: subsidie Overig • Meer aandacht • Deskundigengroep opstellen


37

Vraag 4: Mocht uw oplossing worden gekozen, wat kunnen wij dan van u verwachten? Verkeersonderwijs • Educatie • Dodehoeklessen bieden (zowel aan lesgevers als op scholen) • Evaluaties van educatieve producten in samenwerking met SWOV/Adviesbureaus • Er is al heel veel lesmateriaal en kennis ontwikkeld • Educatie Communicatie/voorlichting • Voorlichting • Advies over en uitvoering van communicatie • Samenwerking en goede communicatie! • Publiciteit via gemeentelijke website, gemeentepagina (Voertuig)techniek • Het plaatsen van de camera/monitoren Vrachtwagenchauffeurs • Uitleren van de afstelling spiegels • Meenemen informatie door IVW naar bedrijven om hen te motiveren aandacht te schenken aan goede spiegelafstelling door chauffeurs, spiegelafstelplaatsen op eigen bedrijfsterrein inrichten en opleiding chauffeur. • Het aanpassen/herschrijven/ vernieuwen van cursussen met nadruk op dodehoekproblematiek (dit wordt ook nu reeds gedaan, maar door nog meer documentatie te vergaren dit te verbeteren) • In de opleidingen Infrastructuur • Gebiedsspecifiek? Minder ongevallen • Samenwerking zoeken Wet- en regelgeving • Lobby met betrekking tot beleid • Bijdrage in beleid maken en uitvoering educatie • Politiek druk Integraal werken/samenwerken • Deelname Meer kennis • Kennisdeling onder overtreden faciliteren • Branchespecifieke benadering Menselijk gedrag • Alle medewerking naar de juiste doelgroep • Aandachtspunt in dagelijks werk

38


Overig • • • • • • • • • •

Lobby Deelname aan deskundigengroep Ervaringen meenemen in regelgeving Vrijwilligers werven Ondersteuning Workshops organiseren Support aanbieden Eventueel aanvullende maatregelen Aansluiten bij brede aanpak (wel kritisch blijven) Steun


39

Vraag 5: Stel dat u minister was: wat moeten we per se bereiken op dit gebied? Verkeersonderwijs • Verkeerseducatie verplicht onderdeel in het Basis- en Voortgezet onderwijs. Dus samen met het Ministerie van Onderwijs • Maak iets wat duidelijk is naar alle doelgroepen (scholen, fietsers, auto, vracht/bus), door middel van film, voorlichting, discussie • Verplicht verkeersonderwijs van Basis- tot en met Voortgezet onderwijs • Verplichte verkeerslessen op minimaal Basis- en Voortgezet onderwijs Communicatie/voorlichting • Voorlichting breder (Voertuig)techniek • Veel scherpere voertuigeisen • Verplicht elektronisch waarschuwingssysteem • Technisch stand der techniek Vrachtwagenchauffeurs • Dat ik weet hoe ik mijn spiegels goed moet afstellen • Dat ik regelmatig controleer of spiegels goed afgesteld staan Aanvullende maatregelen vrachtwagens • Bijrijder/loods binnen de kom verplicht Infrastructuur • Hoge vrachtwagen niet mee toelaten in de steden • Overslagplaatsen creëren in buitengebieden vervolgens met kleine vrachtwagens bevoorraden Minder ongevallen • Halvering dodehoekongevallen • Structurele afname verkeersdoden + ongevallen (door gezamenlijke inspanning) • NUL dodehoekongevallen per jaar!! Geen dodehoekongevallen; meer bewustwording: verkeersdoden zijn onacceptabel, forse vermindering, nog verder terugdringen van ongevallen, minder ongevallen Integraal werken/samenwerken • Bundeling van krachten • Samenwerking bevorderen • Eén minister als probleemeigenaar Meer kennis • Duidelijkheid • De boodschap hoe om te gaan met de vrachtwagen als verkeersdeelnemer bij iedere Nederlander tussen de oren! • Kennis/krachten bundelen • Het niet alleen over dodehoekproblemen, maar ook over blindehoekproblemen spreken Menselijk gedrag • Dat ik rekening houd met onberekenbaar gedrag van medegebruikers, met name fietsers en kinderen

40


Overig • Concrete afspraken • Evalueren • Aandacht blijven geven


41

Vraag 6: Welke ambities moet het project volgens u in elk geval hebben? Verkeersonderwijs • Zelfde lesmethode in heel Nederland Communicatie/voorlichting • Media • Beschikbaarheid voorlichtingsmateriaal • Veel media aandacht (Voertuig)techniek • Innovatie/experimenten Minder ongevallen • Verminderen van het aantal ongevallen • Forse vermindering ongevallen • Reële doelen • Het terugbrengen van de ongevallen • Aantal ongevallen reduceren • Resultaat moet methode overstijgen Wet- en regelgeving • Invloed uitoefenen op beleid en regelgeving Integraal werken/samenwerken • Verspreiden praktisch toepasbare kennis onder alle partijen (geen mening!) • Delen van bruikbare kennis aan derden • Kennisnetwerk met slagkracht: door bundeling kennis van alle betrokken partijen • Samenwerking op landelijk niveau • Vertrouwen in elkaar • Duidelijk neerzetten van belangen van alle partijen en de problematiek • Stimuleren om te komen tot landelijke afspraken/richtlijnen • Doorwerking naar 'achterbannen' van leden van het platform • Deelname alle relevante partijen, inclusief beleid (Ministerie Verkeer en Waterstaat) • Bekendheid van platform bij relevante actoren • Platform met alle disciplines/kennis Inventarisatie projecten • Samenwerking • Uniforme aanpak • Betere samenwerking • Heldere/duidelijke communicatie richting alle betrokken partijen • Opzetten van landelijk netwerk op dit gebied • Samenwerking • Kennisdeling Meer kennis • Stimuleren van herontwikkelen van mogelijk nieuwe kennis • Het is een samenloop van omstandigheden • Toegankelijke website met informatie omtrent relevante zaken • Nieuwe inzichten • Eenduidig deskundig advies • Duidelijkheid

42


Menselijk gedrag • Iedere weggebruiker is zich bewust van de dodehoek • Juiste mensen bereiken! Overig • Geloofwaardige adviezen aan ministeries geven


43

Bijlage 4: Opmerkingen uit de interviews Vraag 1: Welke ontwikkelingen komen er met betrekking tot het kennisdelen rond dodehoekongevallen op ons af? Weinig directe collega’s uit verkeerstechniek - Rotondeproblematiek – zit in CROW-werkgroep Problemen: - voorsorteren bij OFOS - bij VRI: fysiek scheiden en regelen, door exclusieve fase of voorstart Simpele systemen lopen tegen regels aan. Mogelijk gewenning? LISA doorontwikkeling - evt. laagfrequentie - leer van Londen - laagfrequent achteruitsignaal. Men wil het niet opnieuw uitvinden. Zoek uit waarom ongelukken gebeuren, maar constateer gewoon - denk dus stappen vooruit Ga eens kijken welke oplossingen er zijn Uitvoering richtlijn is een zooitje. Sommige landen doen niet, anderen beschamen eigen markt Focussen op problemen - vasthouden! Duitsland initiatief: round table (rotary tot 40), kijkdoos waarmee je ziet wat je niet ziet Ontwikkelingen kwijt: voor 2005 Nederland, België, Denemarken. Thans weinig landen. Kritiek op SWOV: niet volledig. Niet alleen botspunt maar ook traject ervoor. Is nog steeds vrachtwagenchauffeur ICT in combinatie met technieken is maar een deel Infrastructuur is op zich ongeschikt om alle verkeer af te wikkelen Gebruiker laat zich niet sturen MENS-WEG-VOERTUIG Moet natuurlijk vertrouwen dat weg en voertuig niet compleet is Praktijkervaring toevoegen. We kunnen praten uit het oogpunt van de chauffeur. Eenduidig oordeel - luisteren Met elkaar in gesprek blijven is goed Informatie over technologische ontwikkeling komt op ons af Hoe betrekken mensen op zichzelf? Hoe gaat acceptatie? Wat voor soort maatregelen? Word ik daar beter van? Negatief is voor anderen, positief voor mij. Veiligheid kun je positief en negatief benadrukken Hoe beïnvloed je mensen? Techniek gaat snel - biomassadetectie bijna prove technolgy Satellietbeeld 360-view Industrie blijft ontwikkelen Strijd: wie gaat het maken? Gebruikers acceptatie bij chauffeur? Begeleiden! Management: kosten-baten Belangenbehartiging: TUV, hoe verkopen ze dat intens? Overheid - ongeval Rijk: proportionaliteit Hoe reageert de chauffeur op de systemen? Interactie. Techniek mag niet chauffeur vervangen, maar aanvullen. Maatschappelijke organisaties is beroepsgroep. Wat doe je met wizz kids? Netwerk is essentieel voor draagvlak van onderzoek Wil weten wat er Europees gebeurd, anti-ongevalsysteem. In 1997 was het doel om zichthoek te vergroten, niet om kennis boven tafel te krijgen.

44


Versnipperd is er heel veel kennis. Er is veel, heel veel gedaan. Nu doorontwikkeling. Er is nu een grote kans om de dodehoek onder de aandacht te brengen in het kader van de vakbekwaamheid. Samenwerking is heel belangrijk: CCV, branche, Verkeer en Waterstaat.


45

Vraag 2: Welke valkuilen, knelpunten of symptomen constateert u hierbij op het gebied van beleid, regelgeving, uitvoering en handhaving? Steakholder bij elkaar brengen Ken de markt, niet alleen techniek en psychologie. Is ook mogelijk voor je RO-beleid. Denk niet dat je het ei van Columbus. Uitvindingen zijn te veel Willy Wortel. Rijtaak te zwaar, waarbij teveel wordt gerekend op techniek Te krappe profielen - shared space minder gelukkig? Geef iedereen zijn eigen ruimte, dan kom je niet op het terrein van de ander Valkuil is wetgeving: wetgeving houdt een en ander tegen. Een goede oplossing loopt tegen wetgeving -

Ontwikkelingen - doorontwikkelen Fietsers hebben de verkeerde positie in rechtssysteem, overrulet gevoel van kwetsbaarheid Vrachtwagenchauffeurs doen serieus zijn werk Systemen uitzetten tijdens het rijden - te zware rijtaak, te weinig kennis, fietsles op school

Verschil in inzicht. Beleid gaat heel gemakkelijk uit van een goede opleiding, goed opgeleide chauffeurs en een goed examen. Dit is een mismatch. Niet voor elke chauffeur is rijden hoofdzaak. Extra verantwoordelijkheid van de chauffeur uit zich in hogere eisen. Het is goed mis met regelgeving en handhaving. Er is verschil tussen spiegelrichtlijn en tekst op spiegelafstelplaatsen van Rijkswaterstaat. Dit is onduidelijk voor chauffeurs. Het begrip “dodehoekspiegel” is niet zuiver. SWOV-rapport is op veel punten niet volledig en generaliserend. Spreekt zich tegen: beveelt dodehoekspiegel aan, terwijl de spiegel volgens rapport niet werkt. Er is verschil in detectieprestatie van systemen onderzocht. In het begin zijn alleen de Doblispiegel, camera's en de klapspiegel getest. Daarna binnenspiegel en DAF-spiegel. Er zijn teveel significante systemen. Het wegebben van de daling kan niet alleen liggen aan media-aandacht. Het blijft bij praten - gewoon dingen doen Hebben we de juiste expositiemaat? Hebben we het juiste belang? Doden Gewonden Bijna ongevallen Getuigen Statistieken zeggen niet zoveel -dit jaar veel ongevallen Campagnes zijn prima Probleem: hoe begrijp je dat, hoe interpreteer je, houd je dingen achter? Wat doe je met ontwikkelingen waarvan je de uitkomst niet weet? Handhaving is negatief. De meeste doen het goed. Daling ongevallen helpt men niet om het beter te maken. Je moet het positieve verhaal laten zien. Beleid: gaat beter, “daar kun je mee thuis komen”. Definitie dodehoekongeval, soms te eng Er zijn drie partijen: vrachtwageneigenaar/chauffeur/omgeving - vrachtwageneigenaar: slechter planning - soms te scherp - chauffeurs: voorlichting - kinderen 46


Techniek is geen issue, is hoofdzakelijk voorhanden Valkuil: het is geen technisch probleem maar gedrag chauffeur en draagvlak. Geen koppeling met fietsers, want die zitten niet in Connekt netwerk. Fietser is kwetsbaar, daaraan veiligheid vergroten aan sterke partij. Gaten in opvoedingssysteem Gaten in scheiden van verkeerssoorten - mengen in 30km zone is gevaarlijk Logistiek - goedkoper. Venstertijden en alternatieve vervoerssystemen zijn deeloplossing Dodehoek blijft bestaan, is een mensprobleem. Basis politieagent verdwaalt in de stukken


47

Vraag 3: Op welke wijze kunnen de door u geschetste problemen worden opgelost (maak hierbij onderscheid in beleid, regelgeving, uitvoering en handhaving)? Op grote schaal uittesten, wat is representatief? Als je beperkt tot distributie- en bouwverkeer Doelgroep: auto’s die in centra komen. Menselijke factor is het grootst (96%). Blijf daarop hameren Analyseren van dodehoekongevallen door groepjes 2 á 3 personen. Wat levert dit meer op: - meer informatie, als je de chauffeur spreekt - mag niet in de procesgang worden gebruikt - er kan essentiële informatie bij vertrouwenspersoon zitten - horen van wederpartij (als die nog leeft) -

Gescheiden groen fasen Keuzes maken, bijvoorbeeld rechtsaf verbod voor vrachtwagens, circulatie aanpassen O-optie haalbaar, door overal ontvlechten, bijvoorbeeld eenrichtingsverkeer, gescheiden groenfase, rechtsaf verbod e.d.

Dodehoek game voor WI om publiciteit te genereren. Ga brainstormen over creatieve dingen. Handhaving wordt gedaan via kilometerheffing of tachograaf. Management tool Kennis van politie!! Uitvinders in een hok zetten en de industrie laten doorontwikkelen. Neutrale personen die boven de staf staan (uit bestaande technieken en gedrag komen tot nieuwe ontwikkelingen) Londen - Ware house centrum Routering - analyse ook distributie Scholing van fietsers Campagne doet veel - blicor.be (ook voor ouders) Structureel fietsonderwijs - praktijk Meerijden na rijexamen Er zijn deeloplossingen mogelijk, gaat meer 0-optie voor wat betreft acceptatie. Zo houd je ook gemeenten met 0 verkeersdoden bij de les. Je hebt organisaties en ideeën nodig. In elk gebied zit een deel van de oplossing. Deeloplossingen kun je niet optellen, maar je moet ze in elkaars verlengde zien. Je scoort omdat het gaat om groot en sterk tegen klein en zwak. Het is de ernst van het verhaal. Statistisch is er geen dodehoek, dynamisch wel Drive op een ongeval is niet universeel toepasbaar, het is breder Belonen (BOB-sleutelhanger) Puntensysteem ook bij positief? Weg met de afrekencultuur. Wat is handhaven, houden wat je hebt, niet per se straffen. Preventie!! Hoort dat bij de politie of bij het hele spectrum? Politie hoeft niet perse te belonen, maar is wel effectiever We zijn ons niet bewust van relatie gedraging - straf Communiceren goed! Neem elk ongeval serieus Zoek naar de beste oplossing Detecteren op niet al te grote afstand Rechts afslaan is een heel eng moment, dan ben je alert Voorsignaleren + aanraken, niet op 2 meter maar op een afstand dat het eigenlijk al enigszins

48


- detecteer op 40-50 cm op bijna het aanraakmoment Analyseer het ongeval in stappen. Bij eerste aanraking is nog actie mogelijk Chauffeur is ook slachtoffer - moet ook gewaarschuwd worden Verantwoordelijk voor beiden, maar chauffeur kan effectiever ingrijpen - concentratie Voorlichting voor partijen die samenwerken. Eenduidig woordgebruik door alle partijen, zowel intern als extern. Dat is ook goed voor beleid. Spreek niet meer over dodehoekongevallen, maar over doorgangsongevallen.


49

Vraag 4: Mocht uw oplossing worden gekozen, wat kunnen wij dan van u verwachten? Trainen van betrokken partijen in kennis van dodehoek. Zorg dat alle partijen meer kennis hebben. Voorlichten Perlex - komt deze zomer Techniek: niet ultrasoon, maar biomassa. Biomassa op 40-50 cm - betrouwbaarheid 100% Scheiden van rollen - ontwikkelen en onderzoeken Helpt waar kan en nuttig is Wat uitgekauwd is, moet je gewoon doen! Vraag, hoe krijg je alles gerealiseerd en hoe krijg je het tussen de oren bij de vervoerders? Wegbeheerders hebben een verantwoordelijkheid - kijk naar kritische plekken Onderzoek naar effect beloning, effect handhaving en bejegening Op internet beschrijven nieuwe handleiding “Handhaving”. Verkeersveiligheid zien als veiligheid in verkeer. Inbrengen expertise, lobbyen Gelooft in het LISA-systeem Als consultant moet je er uit als de boel staat. Expertise is oké, moet onbezoldigd gebeuren. Interventieworkshops. Bimex wil veiligheidssystemen doorontwikkelen Knipperlicht toestaan Vanuit een platform is een en ander te initiëren Uitstraling: het moet mensen, bedrijven en organisaties uitdagen om ideeën neer te leggen Platform wijst geen schuldige aan. Bijdrage Hans - meedraaien in pilots, geld. Inspanning als platform een goed idee heeft gefilterd. Connekt kan project managen - geen eigen belang Kent alle spelers aan technische, gedragen wetenschappelijke kant Kan draagvlak creëren Proef is middel en geen doel! Connekt is gewend om kennisnetwerk te faciliteren Tomtomisering

50


Vraag 5: Stel dat u minister was: wat moeten we per se bereiken op dit gebied? Afgeleide doelen worden belangrijker. Zijn doelen die meetbaar zijn. Stimuleren en afgeleide doelen het hoofddoel dienen! -

Veel meer nadruk leggen dat ongevallen geen ongevallen zijn maar fouten In een platform ongevallen analyseren buiten de rechtsgang om. Deelnemers aan onderzoek mogen geen schade leiden (a la Raad voor Veiligheid) Internationaal leren. Engeland doet aan sponsoring van verkeersveiligheid.

Het beheersen van risico’s is belangrijk. Andere doodsoorzaken zijn niet beheersbaar. Aantal slachtoffers gelijk aantal contactmomenten x 3 - je wilt altijd minder. Vanaf 2012 ‘dodehoek’ verleden tijd - alle vrachtwagens uitgerust - goede voorbeelden etaleren Eensgezind naar één doel raken zakelijke belangen Overtuigd van technische oplossing Belang van weggebruiker moet worden verbeterd Duidelijkheid: Waar hebben we het over? Partijen met dezelfde missie bij elkaar brengen: Niet alleen gedrag en vaardigheden loslaten, maar ook overtuigingsniveau. Waarnemingscyclus: spiegels als controlemiddel. Eenduidige besluitvorming of schiften kansrijke en slechte oplossingen. Wetenschap SEC te klinisch. Toevoegen van praktijk en kennis. Opdracht aan platform: breed gedragen en uitdagende aanpak van probleem, zodat men snapt dat het moeilijk is en energie oproept om het op te pakken Bewustwording Enthousiasmerend en stimulerend in plaats van voorschrijvende taak Geen commercieel verhaal, niet voor eigen productie. Producten harder aanpakken, bijvoorbeeld glasdeur rechts, stuur rechts


51

Vraag 6: Welke ambities moet het project volgens u in elk geval hebben? Ambitie om het breder te trekken dan de dodehoek: het voorkomen van ongevallen is meer dan alleen het gebruik van de spiegels, maar ook van bewustwording en risicoperceptie: gewoontegedrag doorbreken. Is voor meer dan alleen de dodehoek nuttig. Ambitie: ook gewoonten terugdringen Meer interactie met fietsers Samenwerken Wat zegt Van Dalen over verkeer Creatief nadenken - samengesteld beeld alleen voor manoeuvre Dodehoekongevallen tot en met 2008 Handelingsperspectief Verkeer • professioneel zwaarder • aanrekenen? • niet eerlijk in het verkeer • slechts tot 18 jaar Kort: al dan niet gefaseerd resultaat om politiek en bestuur in staat stellen om verantwoorde keus te maken. Lang: verkeersdoden zo laag mogelijk. Duurzaamheid vs. Efficiency. Accommoderen, zodat je redelijk kunt realiseren Ambitie om appèl te doen op ieders verantwoordelijkheid. Wat is de ondergrens? Nu roepen we 500! Ondanks techniek blijven er ongevallen gebeuren. Wilbert weet niet waar de grens ligt We kunnen veel doen, focussen op gedrag, evt. techniek waar nuttig. Groep moet niet duiken op verkeerstechnieken dat is al voorradig - communicatie ten behoeve van alle groepen Autoriteit, kracht en mentaliteit uitschakelen. Je moet hoog inzetten voor een boegbeeld. Ambitie: - betrokkenheid - deskundigheid - doelstelling Aantal slachtoffers naar beneden met alle middelen Het zijn geen dodehoekongevallen maar doorgangsongevallen Maatregelen over alle typen ongevallen Een meer positieve benadering werkt beter dan een negatieve benadering. Kun je belonen dat chauffeurs langs een afstelplaats rijden?

52


Kennisnetwerk dodehoek

Recommend Documents