Kenniskring leiderschap in onderwijs Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie
Onderzoek doen Wie aanwezig? Wat wilt u weten? Beeld / gedachte / ervaring
Praktijkonderzoek in de school =
Onderzoek dat wordt uitgevoerd door onderzoekers samen met schoolleiders, waarbij op systematische wijze in interactie met de omgeving antwoorden verkregen worden op vragen die ontstaan in de school- en onderwijspraktijk vanuit ervaren verlegenheidssituaties of antwoorden op vragen die direct relevant zijn voor de praktijk en gericht op ontwikkeling en vernieuwing van deze praktijk Donk & Van Lanen 2009
Kenniskring:
Praktijkonderzoek met wetenschappelijke eisen
Kader Onderzoeksmatig leiderschap zijn schoolleiders in staat om - leraren te motiveren tot het verwerven van en - werken vanuit een onderzoekende houding, - tot het doen van onderzoek en - het gebruikmaken van onderzoeksgegevens bij - het ontwikkelen van onderwijs
Informatie omzetten naar kennis
Ofwel:
Nauwkeuriger kijken Kennis & houdbaarheidsatum
Weten is meten
Verantwoording: afrekenen <> ontwikkelen
onderzoeken
Rol van onderzoeker in eigen praktijk
leren
ontwikkelen
- Leesresultaten namen toe - Onderzoek naar leesmotivatie - Veranderingen bij schoolleiding en bij in teams - Deelname kenniskring - Inzet SLOA gelden - 2 onderzoeken > welke verandering bij leraren ? > welke verandering bij schoolleiding ?
Context
Onderzoeksmatige Houding Interventies Rol Leesverbeterplan
schoolleiders
Onderzoeksmethode 1. Literatuuronderzoek - Krüger - Verbiest - Earl&Katz - OCW 2. Vragenlijst (kwantitatief) - geen nulmeting wel voor- en nameting - proef -> definitief - 43 Sl - > N=21 p <0.5 niet alles bruikbaar 3. Non-response 4. Data – analyse - Syncforce en SPSS-20 - Paired-sample T –test - Geen factoranalyse mogelijk 5. Triangulatie Terugleggen bij schoolleiders - herkenbaarheid - betrouwbaarheid 6. Semi-gestructureerde interviews (kwalitatief) 4 Schoolleiders - verhaal achter de gegevens 7. Conclusies
Houding
( -> doelen leesverbeterplan)
Self efficacy (geloof in eigen kunnen) - ik weet … ik ben in staat om .. Eigen mentaal model - bewust zijn van eigen visie - benaderingswijze Internaliseren van werkwijzen - weet de werkwijze - afspraken - begrijpen Eigenaarschap - omarmen van LVP - past bij mijn opvattingen - verantwoordelijk voelen
Begrippen Onderzoeksmatig leiderschap Het stimuleren van het - gezamenlijk benutten van - interne en externe data - voor onderwijs- en schoolontwikkeling
Data begrip ‘data’ breed opgevat op in tweeërlei zin: kwantitatieve en kwalitatieve data leerlingdata en schoolcontext
Tabel 1 Houding t.o.v. OGW, N = 21(1 = helemaal niet op mij van toepassing 2= nauwelijks op mij van toepassing; 3= grotendeels op mij van toepassing; 4 = volledig op mij van toepassing)
Item
Gem. Sd voormeting
Gem. nameting
Sd
Ik weet wat ik moet doen om meer onderzoeksmatig te werken
2,57
,68
3,38
,59
Ik ben in staat leraren uit te leggen gebruik 2,72 van beschikbare data voor verbetering van eigen werk Ik weet wat ik moet doen om meer 2,86 onderzoekend in mijn school te werk te gaan
,85
3,52
,60
,73
3,43
,51
Ik voel mij eigenaar van het leesverbeterplan 2,76
,83
3,57
,51
Vraag 10.1 / 11.1 Ik weet wat ik moet doen om meer onderzoeksmatig te werken
Vraag 9.3 /10.3 Ik ben in staat om aan leraren uit te leggen hoe je de vele beschikbare data kunt gebruiken ter verbetering van je werk 45%
70%
40, 00% 40%
60, 00% 60%
35%
50% 30, 00% 30%
40%
25%
20, 00% 30, 00%
20% 30%
15% 20% 10, 00% 10%
10, 00% 10% 5%
0, 00% 0%
0% 1
2
3
4
1
2
3
4
Interventies Stimuleren van onderzoek - steun bieden - (externe) hulp - systematisch vragen Bespreken van data in school - leraar ordent data - bespreken - publieke verantwoording - reflectie van leraar / team Omgaan met spanningen - weerstand OGW - angst voor data
- werklast
Stimuleren en uitdagen van de medewerker - opdoen nieuwe kennis en didactiek - data bij reflectie op lesgeven - data bij professioneel oordeel over leerling
Tabel 2 Interventies, N = 21 (1 = helemaal niet op mij van toepassing 2= nauwelijks op mij van toepassing; 3= grotendeels op mij van toepassing; 4 = volledig op mij van toepassing)
Sd
Gem. nameting
Sd
Ik trek mensen van buiten aan om ondersteuning te 2,95 bieden aan leraren bij het verrichten van onderzoek
,86
3,33
,73
Ik gebruik de datamuur van leerling-opbrengsten bij bespreking met de leerkracht
2,14
,85
3,48
,60
Ik reflecteer met het team op de uitkomsten van leerling-opbrengsten
2,71
,96
3,76
,44
Ik daag leraren uit om met de leerling-opbrengsten te kijken naar eigen lesgeven
2,76
,70
3,52
,51
Item
Gem. voormeting
Vraag 19.1 / 20.1 Ik laat leraren eerst zelf data ordenen en analyseren ter voorbereiding van de leerling- of groepsbespreking 50% 45%
40,00%
45,00%
45,00%
3
4
45%
40,00%
40%
40% 35%
35% 30% 30%
25% 25%
20% 20%
15,00% 15%
15%
10,00% 10%
10%
5,00% 5%
5%
0,00% 0% 0%
1 1
2
3
4
2
Vraag 21.1 /22.1 Ik bespreek weerstanden bij het opbrengstgericht werken 60% 45%
55,00% 40,00%
40,00%
40% 50%
45,00% 35%
40% 30%
25% 30%
20%
20% 15%
10,00%
10,00%
10% 10%
5%
0,00%
0,00%
1
2
0% 0% 1
2
3
4
3
4
Vraag 19.5 /20.5 Ik maak met de intern begeleider trendanalyses per vakgebied, groep en /of leerling 70% 45%
40,00%
60,00%
40%
60%
35,00% 35% 50%
30%
40,00% 40% 25%
30%
20%
15,00% 15% 20%
10,00% 10% 10% 5%
0,00%
0,00%
1
2
0% 0% 1
2
3
4
3
4
Rol Onderzoeksmatig - relatie data en aanpak ontwikkeling leerling / groep/school - betrouwbare data - inzet critical friends Transformationeel - gezamenlijk leerproces - professionele dialoog Beheerser / controleur - afspraken nakomen - klassenbezoek - kijkwijzers Faciliteerder - tijd voor bespreken - begeleiding - inzet LVP middelen Cultuurbouwer - onderzoeksmatige cultuur - doelen stellen - teamreflectie bevorderen
Vraag 33.1 /34.1 Ik werk aan een cultuur waarin opbrengsten gebruikt Worden voor ontwikkeling en niet om af te rekenen 50%
60%
45,00%
55, 00%
45%
50%
40%
45, 00% 35%
30,00%
40%
30%
25%
30%
20,00% 20%
20%
15%
10%
10%
5,00% 5%
0%
1
2
3
4
0, 00%
0, 00%
1
2
0% 3
4
Conclusies Voorzichtig i.v.m. geringe respons en momentopname (foto i.p.v. film) Vraag naar het effect van de invoering van het leesverbeterplan op onderzoeksmatig leiderschap (in scholen van VCO en Consent)
Positief effect onderzoeksmatige - houding - interventies - rol bij schoolleiders van VCO en Consent Toename bewustwording en vaardigheden
Opmerkingen uit vragenlijst en interviews Gevaar toch teaching to the test Leraren goede kennis van toetsen Invoering LVP top down LVP knelt met traditionele vernieuwingsconcepten Veel scholingsuren en hoog tempo Leerlingresultaten geen vaststaande feiten maar actiepunten Niet alleen foto maar film nodig Will & skill bij leraren blijft aandachtspunt
Aanbevelingen - Bespreek
onderzoekende houding > achterliggende aannames en beelden - Welke data hebben we in school en wat hebben we nodig? - Omdenken: lerend vernieuwen met gebruik van data. - Stimuleer onderzoek in eigen organisatie / doe het zelf eens > thermometer dieper in organisatie - onderzoek = bijdrage aan professionele houding
Een onderzoekende houding vergroot het denkvermogen van de medewerker
Vernieuwen onderzoeken
Integratie -verbindt - deelt
leren
ontwikkelen
Mechanisch - in opdracht - trucje
Routine & verfijnen - past toe volgens afspraken - niet te veel veranderen - zicht op gevolgen
Non users -geen gebruik - oriëntatie
- ontwikkelt door - zoekt alternatieve toepassingen
onderzoeken
leren
ontwikkelen
de verandermotor draait
Wat staat er op de agenda ?
Wordt onderwijs goed vormgegeven?
Is er ontwikkeling?
Dank voor uw interesse en aandacht
