Jury Excellente Scholen Schoolrapport 2013
Accent Praktijkonderwijs PRO | Hoogvliet
622022_O20_SOniet_Omslagen.pdf 1
06-01-14 10:36
Woord Vooraf Voor u ligt het rapport over uw school zoals dat is opgesteld door de Jury Excellente Scholen. Uw school heeft zich aangemeld voor het predicaat ‘Excellente School 2013’. De jury heeft de presentaties van en bezoeken aan alle aangemelde scholen bijzonder op prijs gesteld. De jury heeft gegevens over uw school vanuit verschillende bronnen bijeengebracht. Vooral belangrijk waren daarbij uw presentatie voor de jury, het bezoek aan uw school door een delegatie van de jury, de Inspectiegegevens, de Venstergegevens, tevredenheidonderzoeken en de referenties. Bij elkaar geven deze en aanvullende gegevens naar het oordeel van de jury een adequaat beeld van uw school. Dit rapport over uw school is het resultaat van een zorgvuldig en afgewogen proces waarin de jury de verschillende soorten informatie van uw school in een kader plaatst en een waardering uitspreekt. Het schoolrapport brengt de erkenning en de waardering door de jury voor de ontwikkelingen op uw school tot uitdrukking en kan andere scholen inspireren. Voor meer informatie over het proces en de gehanteerde criteria verwijs ik u graag naar het eindverslag 2013 van de jury: ‘Maatgevende Scholen II. Excellente scholen in primair, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs’. Dit is te vinden op http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/predicaat-excellentescholen/excellente-scholen.
Namens de Jury Excellente Scholen, Prof. dr. Fons van Wieringen
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
Schoolrapportage 1. Achtergrondgegevens van de school Gegevens van de school: 28DF Aanvrager Adres Locatie
Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet Yvonne Laging Max Havelaarweg 53 Rotterdam Hoogvliet Hoogvliet
Leerlingenaantal
145
Bestuur
CVO Rotterdam
Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet maakt deel uit van CVO Rotterdam. Accent bestaat uit vier scholen voor praktijkonderwijs (Capelle, Hoogvliet, Rotterdamcentrum en Delfshaven) en afdelingen Onderwijsondersteuning, Onderwijsopvang, en Avondscholen voor verstandelijk beperkte volwassenen. De scholen maken gezamenlijk beleid voor de toekomst. De school die de jury bezoekt, is met 28 leerlingen gestart per september 2007, als vierde vestiging van Accent, met leerwerkplaatsen voor metaal, zorg en welzijn, beeldende vorming en drama, horeca, handel en administratie, agrarisch en magazijn. De personeelsformatie groeide van 2,3 fte in 2007 naar 22,8 fte in 2013 en van twee klassen leerjaar 1 naar tien klassen, leerjaar 1 t/m 5 in dezelfde periode.
2. Motivatie van de school De onderbouwing die de school bij de aanmelding als kandidaat Excellente School 2013 gaf, luidt als volgt. ‘Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet is in 2007 gestart als nieuwe vierde vestiging van Accent Praktijkonderwijs. Vanaf de start van de school is de ambitie: de leukste en de beste school van Nederland worden. De afgelopen zes jaar heeft de school zich door goede resultaten stevig op de kaart gezet binnen de wijk, stad en binnen het Rotterdamse en landelijke praktijkonderwijs. Er zijn goede resultaten behaald de afgelopen jaren op het gebied van uitstroom naar werk en/of vervolgopleiding en het behalen van zo veel mogelijk branchecertificaten voor elke leerling. Er zijn de afgelopen jaren goede scores behaald bij de jaarlijkse leerling- en oudertevredenheidenquêtes. De school ontving de afgelopen jaren veel complimenten van: • JOS Rotterdam voor de verbeterde scores Diataal (vanuit het Rotterdamse project Beter Presteren) op het gebied van Nederlandse taal; • Stimulans voor doorlopen kwaliteitstraject en maken van jaarlijkse en meerjaren ontwikkelplannen; • begeleiders Topklassen voor ontwikkelingen binnen de school de afgelopen twee jaar; • KPC voor behalen certificaat Veilige School. • begeleiders Kenniscentrum Cultuur Rotterdam voor implementatie van de extra vakken drama, muziek en multimedia in de leerjaren 1, 2 en 3; • begeleiders Youz/Bouman GGZ voor pilot alcohol en drugspreventie; De school zorgt dat praktisch alle uitgevallen lessen worden vervangen.
1
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
Onderwijstijd wordt ruimschoots gerealiseerd. School realiseert leertijduitbreiding in het kader van Beter Presteren.’
3. De resultaten, breed opgevat (Criterium 1) Hierbij onderscheidt de jury drie gebieden: 1. resultaten op de kernvakken; 2. resultaten op de andere leergebieden; 3. resultaten op aanvullende gebieden zoals burgerschap, sociaal-emotionele vorming, redzaamheid. Om recht te doen aan de verscheidenheid in het praktijkonderwijs heeft de jury ervoor gekozen de scholen zelf te laten aangeven op welke terreinen ze opvallend goede resultaten behalen. Daarnaast raadpleegt de jury de Inspectie van het Onderwijs over de door de school behaalde resultaten. 3.1 Resultaten op de kernvakken (Indicator I) Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet geeft aan in de periode 2010-2012 goede resultaten te hebben behaald op de volgende aspecten.
-Percentage einduitstroom naar regulier vervolgonderwijs -Hoogte van uitstroombestemming in verhouding tot het IQ van de leerlingen -Percentage leerlingen dat twee jaar na de uitstroom nog op het niveau of de plaats zit waarnaar hij of zij is uitgestroomd (of op een vergelijkbaar niveau of bestemming) -Tussentijdse uitstroom naar regulier onderwijs
2010 nog nvt
start school 2007
nog nvt
0%
2011 Geen einduitstroom
nog nvt
nog nvt
3 leerlingen; 37,5%
2012 57% werk, 36 % ROC
93% werk/opleiding !
nog niet meetbaar
0%
De school noemt in de aanmelding de volgende leergebieden waarbij ze zeer goede resultaten boekt: • kernvakken (taal/Nederlands, rekenen en wiskunde, eventueel Engels); • aanvullende leergebieden (oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie, bewegingsonderwijs); • beroepsgerichte vakken. De school gebruikt hierbij volgens de aanmelding de volgende systematiek: ‘Kernvakken: • op het gebied van Nederlands Diataal (twee keer per jaar) en DLE-IVIOtoetsen;
2
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
• op het gebied van rekenen jaarlijkse DLE-IVIO-toetsen. Resultaten worden vastgelegd/bijgehouden in IOP’s (individuele ontwikkelplannen) in SOM. Kunstzinnige oriëntatie: • voor vakken drama, beeldende vorming, muziek, multimedia zijn bewijzen ontwikkeld voor portfolio voor leerjaren 1, 2, 3; • beroepsgerichte vakken. Mogelijkheid tot behalen van en tellen jaarlijks behaalde branchecertificaten en diploma’s: schoonmaken in de groothuishouding, schoonmaken in de zorg, VCA, winkelmedewerker, vorkheftruck, reachtruck, werken in de keuken, baliemedewerker, lassen, keukenvaardigheden niveau 1, AKA-diploma.’ Op grond van de resultaten die de school in 2010, 2011 en 2012 heeft behaald, stond Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet niet in een voorselectie die de Inspectie van het Onderwijs aan de jury heeft verstrekt. De onderwijsopbrengsten van de kernvakken in Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet zijn gezien het korte bestaan van deze afdeling nog niet aan uitstroomgegevens over de afgelopen drie jaar te koppelen. Toch laat de school op zeer verantwoorde wijze zien dat er vanaf de oprichting ingezet wordt op het behalen van hoge opbrengsten. De school weet met deze aanpak meer uit de leerlingen te halen dan de intakegegevens bij de aanmelding aangeven. Om de voortgang goed te kunnen beoordelen, neemt de school halfjaarlijks DLEtoetsen af. Diataaltoetsen in leerjaar 1, 2, en 3; IVIO-en APS-toetsen in leerjaar 3, 4 en 5. De resultaten worden vastgelegd in IOP’s en SOM. In een toetsoverzicht is te zien dat de school scoort rond de ideaallijn. Dat is geen eenvoudige opgave. Bovendien valt op dat bij 30% van de leerlingen in leerjaar 1, 2 en 3 de leerachterstand afneemt op minimaal één van de vier gebieden (spelling, inzichtelijk rekenen, technisch lezen en begrijpend lezen). Door de aanpak van de school stromen de meeste leerlingen uit naar arbeid en kan een substantieel aantal leerlingen zelfs opstromen naar middelbaar beroepsonderwijs (roc/bol/AKA). De school heeft in haar korte bestaan nog maar twee jaar uitstroom kunnen registreren. 3.2 Resultaten op andere leergebieden uit het standaardcurriculum (Indicator II) In de overige vakken zorgt de school voor een aantrekkelijk aanbod, een programma waardoor de leerlingen in contact gebracht worden met gedachtegoed, een buitenwereld, waarmee zij vanuit hun eigen achtergrond niet zo snel in aanraking komen. De school heeft een ‘bewijzenroute’ ontwikkeld voor drama, beeldende vorming, nieuwe media en muziek voor de leerjaren 1, 2, 3. Deze vakken zijn toegevoegd aan de lessentabel. Sport, drama en cultuurlessen worden taalrijk ingezet. De school vult het basisprogramma aan met: Super Fitprogramma, theaterpresentatie-avond, cultuurtraject, projecten met kunstenaars, extra sportactiviteiten. In de school hangen prachtige producten van thema’s als Duizend-en-een-nacht en Don Quichot. 3.3 Resultaten op aanvullende leergebieden (Indicator III) De school noemt in het aanmeldingsformulier de volgende leergebiedoverstijgende terreinen waarbij ze zeer goede resultaten boekt:
3
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
• • •
sociaal-emotionele ontwikkeling; omgaan met media en technologische hulpmiddelen; praktische redzaamheid.
De school gebruikt hierbij volgens de aanmelding de volgende systematiek. ‘Sociaal-emotionele ontwikkeling Sociale vaardigheidslessen/Leefstijl, sterk mentoraat en zorgstructuur, constante aandacht voor pedagogisch klimaat en inzetten van specifieke trainingen zorgen voor goede beoordeling in leerlingen- en ouderenquêtes. Dit schooljaar is het vak nieuwe media geïntroduceerd. Middels ontwikkelde bewijzenroute voor portfolio worden vorderingen bijgehouden. Praktische redzaamheid Curriculum is gebaseerd op de domeinen wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Burgerschap School participeert in landelijke pilot curriculum praktijkonderwijs. School werkt met twintig andere Nederlandse scholen voor praktijkonderwijs aan traject dat moet leiden tot diploma praktijkonderwijs.’ De school noemt in het aanmeldingsformulier de volgende vormingsgebieden waarbij ze zeer goede resultaten boekt: • burgerschapsvorming; • culturele vorming; • handvaardigheid; • werknemersvaardigheden. De school gebruikt hierbij volgens de aanmelding de volgende systematiek. ‘Burgerschapsvorming Maatschappelijke stages worden vastgelegd en bijgehouden in SOM en portfolio. School participeert in vele maatschappelijke projecten in/rond de school. Verslagen hiervan plaatsen leerlingen desgewenst in eigen portfolio. Culturele vorming De school heeft een kunst en cultuurprofiel. Vorderingen van de vakken beeldende vorming, drama, muziek en nieuwe media worden middels bewijzen voor de portfolio bijgehouden en geregistreerd in SOM. Werknemersvaardigheden Via stagevolglijsten en volglijsten worden vorderingen op het gebied van werknemersvaardigheden in de externe en interne stages van de leerlingen door vak- en stagedocenten geregistreerd in SOM.’ De resultaten op de aanvullende leergebieden zijn nog niet te bepalen. Wel is er een aanbod dat gebaseerd is op het curriculum van de domeinen wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Burgerschapsvorming vindt toepassing in maatschappelijke stages, individueel en groepsgericht, en wordt bijgehouden in portfolio en SOM. De school participeert in projecten in en rond de school. Vrije
4
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
tijd is een vak op het rooster sinds 2012/2013: verschillende vormen van sport, kunst, muziek en cultuur. De sportclinics wisselen om de zes tot acht weken. De school maakt keuzes die passen bij de achtergronden en het leerpotentieel van de leerlingen. Er is veel aandacht voor een positieve benadering van de leerlingen door hen zelf zorg te laten dragen voor hun omgeving. Voor kwetsbare jongeren is er de training Rots en Water, om hun zelfbewustzijn te vergroten. Vanaf het eerste leerjaar is er veel aandacht voor specifieke werknemersvaardigheden als: doorzettings- en uithoudingsvermogen, veilig werken, zelfstandigheid, werkhouding en sociale en beroepsvaardigheden. De ontwikkeling hiervan wordt in het portfolio opgenomen. Van de leerlingen haalt 80% minimaal een branchecertificaat of AKA-diploma. Vanaf 2010 werden in de afgelopen schooljaren respectievelijk 26, 21 en 28 branchecertificaten uitgereikt.
4. De omstandigheden waarbinnen de school werkt (Criterium 2) In de aanmelding heeft de school omstandigheden benoemd die van invloed zijn op de resultaten die ze met de leerlingen behaalt. 4.1 Leerlingkenmerken en procesinrichting (Indicator IV) De school noemt in het aanmeldingsformulier de volgende omstandigheden: ‘Het sociale indexcijfer van Hoogvliet-Noord, de wijk waarin de school zich bevindt, is 5,7. De meeste leerlingen komen uit sociaal zwakke gezinnen. De school heeft alleen al tot mei 2013 (schooljaar 2012-2013) 43 SISA-meldingen gedaan, omdat er zorgen bestaan over de ontwikkeling van een leerling. Bij veel van de gezinnen van onze leerlingen komen een of meerdere hulpverleners over de vloer. Niet zelden komen leerlingen in hun vrije tijd in aanraking met justitie.’ De school houdt hier volgens de aanmelding op de volgende wijze rekening mee. ‘Het motto van de school is dat alle leerlingen dagelijks met plezier naar school moeten willen komen: de school moet een veilige, respectvolle, positieve omgeving zijn voor alle leerlingen en docenten. • Veel individuele aandacht voor alle leerlingen; leerlingen moeten voelen dat ze ertoe doen en dat er aandacht is voor hun problemen. • Duidelijke afspraken en regels met betrekking tot omgang en respect voor elkaar. • Veel aandacht voor sociaal-emotionele ontwikkeling. • Het onderwijs is vooral gericht op talenten en niet op tekortkomingen van de leerlingen.’ De school ligt in de wijk Hoogvliet, tegen het Botlekindustriegebied aan. Het sociale indexcijfer van de wijk is 5,7 en toont kwetsbaarheid aan: zwaksociale gezinnen; alcohol- en drugsmisbruik; tienermoeders; armoede; in 2013 door de school 55 SISA (stadsregionaalinstrument sluitende aanpak) meldingen; multiprobleemgezinnen; leerlingen in aanraking met justitie. Om schooluitval tegen te gaan voert de school succesvol beleid dat op een positieve insteek is gebaseerd. Laatkomers melden zich aan de balie en verantwoorden zich. De reden wordt geregistreerd. Er volgt geen verwijt. Integendeel, er wordt hen een fijne dag gewenst en gezorgd dat ze snel aansluiten bij de groep. De school kreeg van de gemeente Rotterdam een
5
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
uitstekende beoordeling op verzuimbeleid en -registratie. De school heeft een laag percentage schooluitval. In het kader van Beter Presteren past de school leertijduitbreiding toe met extra taal en rekenen in leerjaar 1 t/m 5. De school heeft in tussenevaluaties gemerkt dat er met het extra aanbod nog groei van de niveaus in de kernvakken mogelijk is. 4.2 Leerlingkenmerken en resultaten (Indicator V) Alle leerlingen hebben een individueel ontwikkelplan (IOP) dat twee keer per jaar wordt ingevuld samen met de leerling en de ouders. De mentor houdt drie keer per jaar met elke leerling een coachinggesprek, waarin motivatie, wensen, vereiste en gewenste vaardigheden aan de orde komen. Aan het IOP wordt indien nodig een handelingsplan toegevoegd dat drie keer per jaar opgesteld/bijgesteld wordt door de mentor samen met de zorgcoördinator. Het (maximale) uitstroomprofiel wordt jaarlijks geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. Het belangrijkste doel voor de toekomst van de leerlingen is hen toe te leiden naar arbeid. Voor leerlingen die nog niet kunnen uitstromen is Profiel Plus, een extra jaar, binnen Accent mogelijk. Vanaf het eerste schooljaar wordt gestart met arbeidstoeleiding met een interne stage (betekenisvol leren). Dit proces wordt eventueel tot en met het 5e jaar uitgebouwd tot externe arbeidsoriëntatie en plaatsingsstages. In stagevorderingslijsten worden vorderingen vastgelegd op het gebied van werknemersvaardigheden door mentoren, stagedocenten en vakdocenten in SOM. In een volgmonitor kan de school zien of de uitgestroomde leerlingen in arbeid blijven. De leerlingen met een speciaal profiel worden begeleid naar Wajong of een jobcoachtraject. De stagebegeleider ondersteunt de leerlingen in de gesprekken met het UWV. Ook op sociaal-emotioneel terrein spant de school zich bovenmatig in om belemmeringen in het functioneren van de leerlingen weg te nemen. Op een zeer responsieve wijze worden de leerlingen tegemoet getreden, waardoor zij de juiste motivatie krijgen om vervolgstappen te zetten in hun ontwikkeling. De wijze waarop dit gebeurt, heeft zeer veel respect afgedwongen bij de jury. Gelet op de samenstelling van de leerlingenpopulatie komt de jury tot de conclusie dat de opbrengsten zoals weergegeven onder criterium 1 meer dan passend zijn voor deze doelgroep. Ingeziene dossiers en gesprekken met enkele leerlingen ondersteunen deze conclusie expliciet. 4.3 Benutting van het inzicht in leerwinst bij onderscheiden categorieën leerlingen (Indicator VI) Een voorbeeld uit het aanmeldingsformulier waaruit blijkt dat de school leerwinst probeert bij te houden en de cijfers over leerwinst vertaalt naar differentiaties aan de onderkant en aan de bovenkant (zwak- en goedpresteerders) is het volgende. ‘Bij de start van de schoolcarrière van een leerling wordt na een warme overdracht op de afleverende school en een uitgebreid kennismakingsgesprek met leerling en ouders/verzorgers een startdocument gemaakt. Hierin wordt op basis van de gegevens een uitstroomperspectief vastgesteld. Driemaal per jaar
6
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
worden vorderingen en leerdoelen met leerlingen en hun ouders besproken en vastgelegd in een individueel ontwikkelplan. Het hoogst haalbare uitstroomperspectief en het IOP bepalen de individuele leerroute van elke leerling. Dat varieert van een op school gegeven AKA-opleiding (niveau 1 in samenwerking met ROC Albeda), onderwijs gericht op dagbesteding, op een vervolgopleiding op een roc (niveau 1 of 2) of op een betaalde baan met/zonder regeling en met zo veel mogelijk behaalde branchecertificaten.’ Tijdens het schoolbezoek is met betrokkenen verkend of de school ook inzicht heeft in de leerwinst van individuele leerlingen op basis van bijvoorbeeld trendanalyses van geobjectiveerde toetsen. Uit het gesprek met schoolleiding en leraren is gebleken dat de aandacht voor het werken met IOP’s optimaal is ingevuld. Het gaat er naar de mening van de jury om dat zo spoedig mogelijk na plaatsing een ontwikkelingsperspectief per leerling wordt bepaald. In zo’n perspectief worden het instroomniveau en het te verwachte uitstroomniveau van de leerling met elkaar verbonden waardoor een prognose c.q. ontwikkelingslijn ontstaat waarlangs de vorderingen van de leerlingen gevolgd worden op basis van genormeerde toetsen. Aan al deze vereisten voldoet de school. De kwaliteit van de dossiers getuigt hiervan. De feitelijke leerwinst die op individueel niveau geboekt wordt, is hierin op toegankelijke wijze te vinden. De jury merkt op dat de portfolio’s op een bijzondere (en ordelijke) wijze in de school zijn gepositioneerd; heel symbolisch in kasten in het trappenhuis in het hart van de school, waar de leerlingen elke dag langslopen als zij op de eerste verdieping naar de praktijklokalen gaan.
5. De inrichting van het onderwijsproces (Criterium 3) 5.1 Schoolspecifieke aanpak en proceskwaliteit (Indicator VII) De school noemt drie facetten het meest kenmerkend voor de onderwijsaanpak die ze nastreeft: • begeleiding van leerlingen; • buitencurriculaire activiteiten; • beroepsgerichte vakken in levensechte situaties. De school licht in de aanmelding de onderwijsaanpak als volgt toe. ‘Met een uitstekende zorgstructuur en veilige leeromgeving is het onderwijs sterk individueel gericht op optimale talentontwikkeling. Naast de algemeen vormende en beroepsgerichte vakken is er veel aandacht voor projecten op het gebied van burgerschap en extra vakken als vrije tijd, gymnastiek (Super Fit/Gezonde School), drama, muziek, beeldende vorming. Jaarlijks organiseren we een theater-presentatieavond (met dit jaar Don Quichot als thema), waarin alle leerjaren een verhaal uitbeelden met daaraan gekoppeld een aantal projectweken. Beroepsgerichte vakken vinden plaats in goed geoutilleerde vaklokalen en zo veel mogelijk in levensechte situaties. De school bezit een aantal winkelpanden en een restaurant, en leerlingen onderhouden de schoolomgeving.’ De oprichting van een nieuwe school voor praktijkonderwijs is door de schoolleiding aangegrepen om op basis van een bewust gekozen concept
7
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
aantrekkelijk en eigentijds onderwijs te realiseren, ondersteund door een goed ontwikkelde zorgstructuur. Bij elke belangrijke ontwikkeling in het onderwijsproces staat het belang van de leerling voorop: ‘Wij zijn een leefgemeenschap waarin het leren in de breedste zin van het woord centraal staat’. De jury heeft leerlingen gezien die ervaring opdoen in hun beroepsgerichte vakken in een levensechte omgeving in prachtig geoutilleerde praktijklokalen. De leerlingen weten aan welke competenties zij werken. In portfolio’s worden van elke leerlingen via een bewijzenroute verworven vaardigheden opgenomen. De school is heel ambitieus en participeert in een landelijke pilot curriculum praktijkonderwijs, een traject dat moet leiden naar een landelijk erkend diploma praktijkonderwijs. Daarnaast ontwikkelt en implementeert zij jaarlijks nieuwe branchecertificaten. 5.2 Schoolspecifieke aanpak en organisatiekwaliteit (Indicator VIII) De school noemt in het aanmeldingsformulier drie facetten het meest kenmerkend voor de wijze waarop ze is georganiseerd: • omgangsvormen op school; • ouderbetrokkenheid; • de rol van de school in haar omgeving. De school licht in de aanmelding haar organisatie als volgt toe: ‘Respect, veiligheid en verantwoordelijkheid zijn de kern van de omgang met elkaar. School is sterk gericht op omgeving: afleverende scholen, deelgemeente, buurt (bewoners), stagebedrijven. Ouderbetrokkenheid is speerpunt van de school. School participeert actief in Rotterdams project Beter Presteren en heeft medewerker ouderbetrokkenheid daartoe aangesteld.’ De school is kleinschalig georganiseerd. De groepen hebben doorgaans les van de eigen mentor en daarnaast worden enkele lessen verzorgd door vakdocenten. Het aantal docenten per groep wordt op deze wijze beperkt gehouden. Er is een uitgebreide zorgstructuur met professionele specialisten: zorgcoördinator, psycholoog, mentoren en maatschappelijk werkende. Deze groep werkt nauw samen en vormt een zorgadviesteam (ZAT). Zij spreken met leerlingen over de leerbehoefte en het welbevinden, leggen waar nodig contacten met andere hulpverleners en plegen interventies. De school werkt nauw samen met allerlei hulporganisaties in de wijk. Accent werkt bijvoorbeeld met een oudercontactpersoon. Zij zorgt dat allochtone ouders van verschillende origine de juiste informatie meekrijgen. Zij laat ouders onderling tolken voor een goede communicatie. Tijdens deze activiteiten kan met ouders ook gesproken worden over opvoedingsproblemen en onderwijsondersteunend gedrag van ouders. Het team merkt dat zij met deze inzet de sociaal-emotionele ontwikkeling beter reguleert bij haar leerlingen. Door deze succesvolle aanpak draait de school mee in de pilot moeilijk plaatsbare leerlingen. Door Koers VO wordt de school circa vijf keer per jaar benaderd om moeilijk plaatsbare leerlingen op te nemen. De
8
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
vermelde opbrengsten moeten mede tegen de achtergrond van deze specifieke en verzwarende contextfactor geïnterpreteerd worden.
6. Verband tussen de inrichting van het onderwijsproces en de resultaten die de school boekt (Criterium 4) 6.1 Veranderingen vanwege resultaten (Indicator IX) In het aanmeldingsformulier is de school gevraagd toe te lichten op welke wijze haar aanpak (zowel het primaire proces als de organisatie daaromheen) bijdraagt aan de leerlingresultaten. ‘Door individueel bindend en boeiend onderwijs aan te bieden met mogelijkheden voor behalen van vakdiploma’s en certificaten en aandacht voor vrije tijd, sport en kunst en cultuuractiviteiten in extra onderwijsleertijd (ook naschools) gericht op talenten van leerlingen, is er sprake van minimale schooluitval/verzuim. Leerlingen en ouders zijn zeer tevreden over de school en komen graag op/naar school. Regelmatig testen/toetsen bevordert de resultaatgerichtheid van leerlingen en docenten.’ De school licht in de aanmelding toe hoe de organisatie bijdraagt aan de resultaten. ‘Schooluitval/verzuim zijn door positief schoolklimaat minimaal. Door goede samenwerking met ouders krijgen leerlingen optimale begeleiding en is ongeoorloofd verzuim door goede registratie en directe terugkoppeling naar ouders onmogelijk.’ Het team heeft in beeld gebracht op welke activiteiten zij de komende periode wil inzetten. De prioriteiten liggen bij het optimaliseren van opbrengstgericht werken en de doorontwikkeling van branchecertificaten. Voor de leerlingen wil de school de individuele leerlijn verbeteren en de zelfstandigheid van leerlingen verder vergroten. De interventies op het gebied van opbrengstgericht werken hebben er al toe geleid dat individuele leerlingen de progressie boeken die verwacht mag worden. 6.2 Vasthouden van resultaten (Indicator X) De school kent een uitgewerkt systeem voor kwaliteitszorg (gericht op de analyse van de opbrengsten op verschillende niveaus). De school beschrijft dit in de aanmelding als volgt. ‘Op basis van uitkomsten van onder andere verschillende enquêtes, uitstroommonitor, toetsen en testen, feedback van Topklassenarrangementmedewerkers en kwaliteitsbegeleider van Stimulans heeft de school een uitgebreid meerjarenschoolontwikkelplan ontwikkeld.’ In het kwaliteitsdocument is te zien dat de school zich planmatig verbetert. Bovendien zorgt zij voor behoud van kwaliteit door te werken met een goede PDCA-cyclus. De school ondervindt hierbij steun van de ontwikkelingen en verworvenheden in de overige praktijkscholen die ressorteren onder het bestuur van Accent.
9
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
6.3 Kwalificatie, professionaliteit, schoolkennis (Indicator XI) Het meest recente tevredenheidonderzoek is afgenomen in 2013. Gemiddelde score op de tevredenheidonderzoeken Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Gemiddelde score school 8 8,1 7,3
Landelijke score -
De school noemt in de aanmelding de volgende observaties uit de tevredenheidonderzoeken. ‘De opvallende zaken uit deze onderzoeken zijn als ontwikkelpunten opgenomen in het onder indicator X genoemde ontwikkelplan. Belangrijkste ontwikkelpunten komend jaarplan: • betrokkenheid; • zelfstandigheid; • IOP en portfolio.’ Tijdens de presentatie noemt de school lesuitbreiding taal en rekenen, concrete leerdoelen taal en rekenen in IOP. Startdocument al voor de leerling binnenkomt. De school heeft bij de oprichting eigenstandig personeelsbeleid mogen voeren en heeft dit kwalitatief goed ingevuld. Het management streeft ernaar dat 20% van de medewerkers een masteropleiding heeft voltooid. De docenten zijn meer dan gemiddeld opgeleid en beschikken over diverse specialismen. Bovendien volgt elke docent de cursus Pedagogische Tact van het NIVOZ. Het personeel is zich sterk bewust van de taak en rol die zij heeft bij het behalen van maximale resultaten van dit onderwijs. Het team maakt actief gebruik van netwerken.
7. Het excellentiebeleid van de school (Criterium 5) Het uitgangspunt van de jury is dat een excellente school zeer goede resultaten behaalt en een weloverwogen onderwijsinrichting laat zien. Daarenboven kan een school op een specifiek excellentiegebied uitblinken. Dat kan betrekking hebben op diverse zaken en bijvoorbeeld gericht zijn op een inhoudelijk domein en/of op een specifieke groep leerlingen. 7.1 Het schooleigen excellentiebeleid (Indicator XII) De school kent een excellentiegebied waarop ze de focus legt. De school licht dit in het aanmeldingsformulier als volgt toe. ‘Alle bezoekers, externen, leerlingen, ouders, collega’s van andere scholen enzovoort geven aan dat de positieve sfeer met oprechte aandacht en respect voor alle individuele leerlingen voelt als een warm welkom bad. In deze voor leerlingen en docenten prettige omgeving is de school in staat optimale talentontwikkeling te bewerkstelligen. Elke leerling is in het bezit van een digitaal vastgelegd individueel ontwikkelplan. Het einddoel daarbij is zo veel mogelijk leerlingen laten uitstromen naar een betaalde baan en/of vervolgonderwijs en in het bezit van zo veel mogelijk branchecertificaten. [Dit doel] is het afgelopen jaar ruimschoots behaald. 93% van de leerlingen stroomde uit naar vervolgonderwijs of een betaalde baan. Het percentage uitstroom naar werk is in Rotterdam gemiddeld circa 40%.’
10
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
De aandacht voor het excellentiegebied is gericht op alle leerlingen. Accent is een school met als motto: ‘geen prestatie zonder relatie’. Op basis hiervan wil de school optimale talentontwikkeling bewerkstelligen voor haar leerlingen en zo veel mogelijk leerlingen laten uitstromen naar een betaalde baan en/of vervolgopleiding. Daarbij is de focus gericht op een zo adequaat mogelijk ontwikkelingstraject van iedere leerling waarbij het digitale IOP de ruggengraat vormt. De kwaliteit daarvan is hoog en zonder meer rijp om ook andere scholen op dit terrein zowel inhoudelijk als procesmatig verder te brengen. 7.2 Erkenning door externe partijen (Indicator XIII) Externe partijen (bijvoorbeeld andere scholen, ouders, andere partners) erkennen het gebied respectievelijk de gebieden waarop de school uitblinkt. De school licht dit in het aanmeldingsformulier als volgt toe. • ‘Uitslag tevredenheidenquêtes; • complimenten externen (Topklassen, JOS, Stimulans, stagebedrijven, deelgemeente, wethouder); • resultaten Beter Presteren - taal, ouderbetrokkenheid; • resultaten uitstroommonitor en volgmonitor; • hoog aantal behaalde branchecertificaten; • behalen schoolveiligheidscertificaat; • aangeboden onderwijstijd; • laag percentage schooluitval/verzuim; uitstekende beoordeling schoolcontrole JOS. De herkenbaarheid van het excellentiegebied blijkt volgens de aanmelding verder uit: • externe bezoekers specifiek gericht op dit gebied; • verworven projectgelden op dit gebied; • vermelding in publicatie(s) over dit gebied. Drie benaderde referenten (twee afkomstig van de begeleidingsstructuur rond de school en een van een collega-school binnen het bestuur) onderschrijven het beeld van Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet als excellente school. Een citaat: ‘De school blinkt uit in de omgang met ouders (onder andere door huisbezoeken aan de ouders van alle leerlingen), is in vergelijking met andere praktijkscholen heel ver in het werken met de IOP’s, beschikt over een uitstekend en gedreven team en is niet bang om noodzakelijke keuzes te maken, ook al zijn de conqeuenties niet altijd voor iedereen even leuk.’ 7.3 Versterking van het excellentiebeleid in de toekomst (Indicator XIV) De school heeft plannen om haar excellentiefocus in de toekomst verder te versterken. De school licht dit in het aanmeldingsformulier als volgt toe. ‘Ons ontwikkelplan 2011-2014 bevat op de negen beleidsterreinen van het CVO geformuleerde ontwikkeldoelen en helder omschreven gewenste resultaten.’ Voor de genoemde toekomstplannen geldt volgens de aanmelding dat: • de plannen aansluiten op de specifieke behoeften van (subgroepen) leerlingen van de school; • de plannen aansluiten bij de door de school gehanteerde didactische aanpak.
11
- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2013
In het meerjarenschoolplan is te zien hoe de school op negen beleidsterreinen, met elk een aantal doelstellingen, gestaag vorderingen boekt en hierbij op een inzichtelijke manier duidelijk maakt wat nog doorontwikkeld moet worden. Met name de verdere vervolmaking van het IOP-traject krijgt daarbij de nodige aandacht.
8.
Opmerkingen Inspectie Geen aanvullende opmerkingen
9.
Conclusie van de jury Dit is het eerste jaar dat scholen voor praktijkonderwijs zich aanmelden voor het predicaat Excellente School. Deze scholen beoordeelt de jury aan de hand van de veertien indicatoren die ook voor het reguliere basisonderwijs en voortgezet onderwijs gelden. De wijze waarop naar de school en onderwijspraktijk is gekeken, is uiteraard aangepast aan de specifieke situatie waarin de school of haar leerlingen zich bevinden. De jury heeft zeker oog voor de verzorgende taken van de school, maar beoordeelt vanuit het schoolkarakter. Accent Praktijkonderwijs Hoogvliet gaat succesvol om met de omstandigheden waarin zij moet werken. Zij kent haar leerlingenpopulatie goed en past het onderwijs aan, aan de behoefte van de leerling, en is hierin niet alleen leerlingvolgend maar ook -sturend. De opbrengsten zijn dan ook meer dan passend gezien de samenstelling van de leerlingenpopulatie. De school heeft een eigen theorie voor haar beredeneerde aanpak en de beoogde resultaten. Kenmerkend voor de school zijn verder de professionaliteit van de leraren en het responsieve klimaat. Bovendien zet zij in op een continue verbetering en behoud van haar kwaliteit. Het excellentieprofiel richt zich op de optimale ontwikkeling van iedere leerling. De school gaat bij alle leerlingen systematisch na of de feitelijke ontwikkeling zich voltrekt conform de ingeschatte ontwikkeling die in het ontwikkelingsprofiel is vastgelegd, en zij stelt dit profiel beredeneerd bij. Op dit punt onderscheidt de school zich en is ze zonder meer rijp om ook andere scholen op dit terrein zowel inhoudelijk als procesmatig verder te brengen. De vestiging Hoogvliet is in 2007 van start gegaan en de opbrengsten zijn goed. Haar korte bestaan leidt ertoe dat slechts over twee jaar uitstroomgegevens beschikbaar zijn. Het percentage leerlingen dat twee jaar na de uitstroom nog op het niveau of de plaats zit waar hij of zij is uitgestroomd, is nog niet bekend. Alles overziende is de jury van oordeel dat de school op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School nog niet toekomt; wel zijn de voorwaarden aanwezig om de school op termijn te doen ontwikkelen naar een excellente school.
12