Journaal voor de gemeenten Ontwikkelingen die voor alle Zuid-Hollandse gemeenten van belang kunnen zijn Jaargang 2010, nummer 11

Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten

Journaal voor de gemeenten Ontwikkelingen die voor alle Zuid-Hollandse gemeenten van belang kunnen zijn

Jaargang 2010, nummer 11 redactie afgesloten op 30 november 2010

Maria Wiebosch, opent als vice-voorzitter van de VZHG het minicongres, dat op 26 november 2010 plaats vond in het Provinciehuis in Den Haag

Colofon Het Journaal voor de gemeenten wordt aan het eind van de maand digitaal aangeboden aan: • de erelieden van de VZHG: Bas Eenhoorn, Ties Elzenga en Ries Jansen • de burgemeesters; • de gemeentesecretarissen (met verzoek tot doorgeleiding naar de leden van het college); • de griffiers (met het verzoek tot doorgeleiding naar de raadsleden); • de Zuid-Hollandse leden van VNG-commissies; • de leden van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland; • de secretarissen van de samenwerkingsorganen /regio’s in Zuid-Holland; • de contactambtenaren bestuurlijke zaken • overige 195 belangstellenden.

Uitgave VZHG /Postbus 45 / 2800 AA Gouda Tel. 0182-545513 / Fax 0182-545510 / e-mail [email protected] /website : www.vzhg.nl Foto’s in dit nummer: Fotobureau Hendriksen/Valk

Inhoudsopgave U kunt rechtstreeks naar de paragraaf die u interesseert door a) de cursor in de inhoudsopgave te leiden naar die paragraaf b) de Crtl-toets in te drukken (waarna er een handje verschijnt) c) te klikken met de linker muisknop. 1

Bestuurszaken VZHG .................................................................................................................. 4 Minicongres “Besturen in Zuid-Holland in de nieuwe kabinetsperiode” ......................................... 4 VZHG-bestuur bijeen ...................................................................................................................... 9 VZHG legt voorstel over koers voor aan gemeenten ..................................................................... 9 Namens het bestuur verzonden gelukwensen ............................................................................... 9 Reacties raadsleden op oproep Ries van Kersbergen ................................................................... 9 2 Bestuurskracht (-onderzoek) ................................................................................................... 10 2.1 Project Bevordering bestuurskrachtonderzoek Zuid-Holland (BBKO).......................................... 10 2.2 Provincie Friesland koppelt bestuurskracht aan herindeling. ....................................................... 11 3 De VZHG als provinciale afdeling van de VNG ...................................................................... 11 3.1 VNG houdt buitengewone ALV op 12 november in Utrecht ......................................................... 11 3.2 Vacatures in VNG-adviescommissie “kandidaatstelling bestuur en commissies VNG” ............... 12 4 Bestuurlijke organisatie ........................................................................................................... 13 4.1 Discussie bestuurlijke inrichting op BALV VNG............................................................................ 13 4.2 Bijdrage VZHG-voorzitter Frank Koen aan BALV VNG ................................................................ 14 4.3 Rapport Statenlid Sörensen over vernieuwing Nederlandse democratie ..................................... 15 4.4 Het eerste wetgevingsoverleg BZK .............................................................................................. 15 4.5 Herindeling Krimpenerwaard ........................................................................................................ 15 4.6 Gesprekken Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude .......................................................... 17 4.7 Samenwerking Giessenlanden, Leerdam en Zederik .................................................................. 18 5 Overige bestuurlijke aangelegenheden .................................................................................. 18 5.1 Gemeenteraadsverkiezingen Bodegraven-Reeuwijk ................................................................... 18 6 Provinciaal bestuur ................................................................................................................... 18 6.1 Provinciale Staten Zuid-Holland bijeen ......................................................................................... 18 6.2 Statencommissie Bestuur en Middelen ........................................................................................ 19 7 Internationale aangelegenheden ............................................................................................. 19 7.1 VNG-commissie Europa en Internationale Zaken ........................................................................ 19 8 Veiligheid ................................................................................................................................... 20 8.1 VNG-commissie Bestuur en Veiligheid......................................................................................... 20 9 Gezondheid en welzijn .............................................................................................................. 21 9.1 VNG-commissie Gezondheid en Welzijn...................................................................................... 21 9.2 Tweede Kamer steunt stelselherziening jeugdzorg ...................................................................... 22 10 Onderwijs, cultuur en Sport ..................................................................................................... 22 10.1 Statencommissie Samenleving ................................................................................................. 22 11 Werk en inkomen....................................................................................................................... 23 11.1 VNG-commissie Werk en Inkomen ........................................................................................... 23 12 Ruimte en Wonen ...................................................................................................................... 23 12.1 Procesconvenant ruimtelijke ordening Zuid-Holland ................................................................. 23 12.2 Provinciale bijeenkomst over contourenbeleid .......................................................................... 23 12.3 VNG-commissie Ruimte en Wonen .......................................................................................... 24 12.4 Zuid-Hollandse leden van VNG-delegaties voor overleg met bewindslieden. .......................... 25 12.5 Statencommissie Ruimte en Wonen. ........................................................................................ 25 12.6 Eerste herziening Provinciale structuurvisie (PSV) ................................................................... 25 12.7 Provinciale Planologische Commissie (PPC)............................................................................ 26 12.8 CdK: Gebiedsontwikkeling is bestaansgrond provincie ............................................................ 26 12.9 Einde in zicht van gebruik oude artikel 19 lid 2 lijst ................................................................... 26 13 Groen (landelijk gebied, openluchtrecreatie) ......................................................................... 27 13.1 Statencommissie Groen, Water en Milieu ................................................................................. 27 14 Mobiliteit..................................................................................................................................... 27 14.1 Statencommissie Mobiliteit, Kennis en Economie .................................................................... 27 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5


2

Platform Verkeersveiligheid Zuid-Holland ................................................................................. 28 14.2 15 Milieu .......................................................................................................................................... 28 15.1 Bezuinigingen op Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) ....................................................... 28 15.2 VNG onderzoekt stand van zaken RUD’s ................................................................................. 28 15.3 VNG-commissie Milieu en Mobiliteit.......................................................................................... 29 16 Water .......................................................................................................................................... 30 16.1 VZHW viert 100 jarig bestaan op Waterschapsdag .................................................................. 30 16.2 Tijdelijke VNG-subcommissie Water gaat 4 jaar door. ............................................................. 31 17 Delta-aangelegenheden ............................................................................................................ 32 17.1 Hoorzitting Deltawet .................................................................................................................. 32 17.2 Bestuurlijk overleg provincie gemeenten Zuidwestelijk Delta ................................................... 32


3

1 BESTUURSZAKEN VZHG 1.1 Minicongres “Besturen in Zuid-Holland in de nieuwe kabinetsperiode” 1.1.1

Inleiding

De VZHG organiseerde op vrijdag 26 november jl. –samen met het provinciebestuur- een curieus minicongres. Eerst waren er twee ruime inleidingen over de betekenis van het regeerakkoord voor het openbaar bestuur in Zuid-Holland. Ze werden gehouden door resp. Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland en door de voorzitter van de VZHG, Frank Koen. Daarna kwam echter Prof. Wim van Dinten aan het woord om te zeggen dat hun bestuurlijke insteek voorbij ging aan de ontwikkelingen in de samenleving. Ze kijken naar binnen, niet naar buiten. Op het regeerakkoord ging hij daarom ook maar niet in. “Het land van de toekomst ligt voorbij de gevestigde orde” was de titel van zijn inleiding, waarover hij na de pauze met de zaal in discussie ging. De leiding van de bijeenkomst was in handen van Maria Wiebosch- Steeman, vice-voorzitter van de VZHG en burgemeester van Hardinxveld-Giessendam. In haar welkomstwoord kon zij alle drie de erelieden van de VZHG welkom heten: Bas Eenhoorn, Ties Elzenga en Ries Jansen. Het verslag van de bijeenkomst verschijnt in de loop van december en wordt aan alle deelnemers toegestuurd.

1.1.2

Jan Franssen over het regeerakkoord.

Commissaris van de Koningin Jan Franssen sprak uitdrukkelijk als CdK. Het College van GS is nog bezig met een reactie op het regeerakkoord en de leden daarvan willen hun kruit droog houden. Hoewel het regeerakkoord een apart hoofdstuk bestuur kent, heeft de CdK geen heldere visie op besturen kunnen ontdekken: het is rijp en groen door elkaar; met geloofsartikelen en weinig concrete aanduidingen over bestuurlijke drukte (waarvan de heer Franssen zei dat die feitelijk wel meevalt), over twee bestuurslagen, over Randstad 2040, over water en over taakdifferentiatie. Hooguit zou je de conclusie kunnen trekken dat er een sterker profiel wordt geschetst voor de rolverdeling tussen provincies en gemeenten; primair gericht op het ruimtelijk-economisch vlak, respectievelijk op zorg en arbeidsmarkt. Dit alles betekent dat het kabinet tastenderwijs aan de slag gaat op bestuurlijk terrein, minister Donner laat merken dit ook zo te ervaren. Het IPO bereidt zich voor op een mogelijk bestuursakkoord met het rijk en moet in dat kader o.a. een opstelling bepalen ten opzichte van de aangekondigde provinciale herindeling in de Randstad. Of er samenwerking met de VNG mogelijk is, zal moeten blijken. De CdK heeft weinig goede woorden over voor de voorlopige uitkomst van de VNG-discussie die startte onder de noemer Thorbecke 2.0. Het toppunt van bestuurlijk denken bestaat nu uit de oproep om goed samen te werken. Dit is Thorbecke 10.0; een testimonium paupertatis. Spreker kon zich niet voorstellen dat de VZHG zich in dat


4

gezelschap thuis voelt, gezien ook de woorden die voorzitter Frank Koen sprak tijdens de VNGbijeenkomst in Capelle aan den IJssel over de centrale vraag waar gemeenten voor staan.

De Commissaris ging verder in op de beoogde bestuurlijke opschaling in de Randstad, waarvan de motieven niet duidelijk worden uit het regeerakkoord. Er wordt wel gesproken over aansluiting bij economische dynamiek, maar waar en hoe komt nauwelijks aan de orde. Als BZK naar de Randstad kijkt dan kan het niet zo zijn dat alleen bestuurlijke provinciale grenzen worden verlegd. Dan zullen er ook taken over moeten gaan, terwijl dan ook het lokaal bestuur zich zal moeten aanpassen. De schaal kan niet buiten de discussie blijven.

1.1.3

Frank Koen over het regeerakkoord “Het kabinet zet zich in voor berechting van piraten in de regio”(blz.8 regeerakkoord). Daarmee worden toch niet de bestuurders bedoeld van de Wgr-plusregio’s , die het kabinet wil opheffen?

Frank Koen begon met de constatering dat de politieke steun in de Tweede Kamer voor het nieuwe kabinet aardig aansluit bij de verkiezingsuitslag in Zuid-Holland, waar VVD, PVV en CDA samen 50,5 % van de stemmen kregen. Net als de CdK vond Frank Koen niet alles even duidelijk in het regeerakkoord. Hij wees op de passages over de Randstadautoriteit voor vervoer en infrastructuur in relatie tot de beoogde provinciale herindeling, het opheffen van de WGRplusregio’s versus het grote belang dat aan de regio’s wordt gehecht in het kader van Randstad Urgent. Diverse uitspraken stonden ook al in het regeerakkoord van het vorige kabinet; dus misschien is het beter niet te zwaar te tillen aan de tekst van het regeerakkoord.


5

Het meest “getriggerd” hadden hem de plannen tot decentralisatie van o.a. de jeugdzorg, de Awbz-taken en de uitvoering van een nieuwe regeling aan de onderkant arbeidsmarkt. Op geen van genoemde terreinen is aannemelijk dat deze taken door al onze Zuid-Hollandse gemeenten zelfstandig uitgevoerd kunnen worden. Er is in Zuid-Holland veel ervaring met samenwerking, maar het liep niet altijd meteen naar wens. Hij riep alle gemeentebestuurders op om – bij voorkeur via bestaande samenwerkingsconstructies- de handen uit de mouwen te steken. De wethouders sociale zaken gaven op 27 oktober het goede voorbeeld op de conferentie “Werk van zorg naar kans”. Kritisch keek Frank Koen naar de opmerkingen in het regeerakkoord over de bestuurslagen en de vereiste schaalgrootte. De VZHG ziet weinig in zo’n discussie over structuren. Een ideale schaal voor de aanpak van de vele vragen waar wij voor staan, bestaat niet. Besturen is schakelen in een netwerkstructuur. Weten op welk niveau en in welke relatie onderwerpen besproken en besloten (moeten) worden is essentieel voor een bestuurder. De eenvoud van de 19e eeuw past echt niet meer. Thorbecke is over. De VZHG-voorzitter riep op om schaalverschillen niet als een probleem te zien, maar als een gegeven. Daar waar de schaal knelpunten geeft, moet in de eerste plaats die gemeente naar oplossingen zoeken, zonder de lasten op andere gemeenten af te wentelen. Dit kleurt natuurlijk ook de visie op de aangekondigde Randstadprovincie. De VZHG heeft daar gemengde gevoelens over. De roep om na te denken over taakdifferentiatie steunt de VZHG echter van harte. Naar aanleiding van de boodschap dat rijk, provincies, gemeenten en waterschappen zich tot hun kerntaken beperken, greep de VZHG-voorzitter terug op het bijna in onbruik geraakte onderscheid tussen autonomie en medebewind. Aan de VNG suggereerde hij het optreden als eerste overheid te objectiveren, bijvoorbeeld door instelling van een Instituut kostprijsberekening kerntaken, het IKK. . Het regeerakkoord gaat helaas voorbij aan de relatie tussen de overheid en de samenleving, de burger. De gemeenten onderkennen dat daar sprake is van een crisis. Op de Zuid-Hollandse discussiebijeenkomst staken gemeentebestuurders hun hand in eigen boezem. Ze zullen dat zelf moeten aanpakken. De VZHG wil daarbij een ondersteunende rol vervullen. Een koersdocument is net voor commentaar voorgelegd aan de gemeente besturen. Graag wil de VZHG zich daarover ook verstaan met het provinciebestuur, waar de afgelopen periode goed mee is samengewerkt hebben. Dat zal wat de VZHG betreft in de komende jaren zo blijven, aldus Frank Koen.


6

1.1.4

Wim van Dinten over het land van de toekomst

“Het land van de toekomst ligt voorbij de gevestigde orde” was het begin van de indringende boodschap die Wim van Dinten, oud-directeur van de Rabobank en hoogleraar organisatiekunde, aan gemeente- en provinciebestuurders probeerde te brengen. De leiding van dit land, of het nu bij de overheid is of in het bedrijfsleven, heeft het gevoel voor realiteit verloren; niet onderkend dat bijna iedereen in de samenleving van zichzelf uitgaat, op zoek naar variëteit en kwaliteit van leven. Om daar mee om te gaan heb je een heel ander repertoire nodig dan waar bestuurders zich vanouds bedienen. Vanuit een maatschappij waarin velen in een economisch en sociaal afhankelijke positie verkeerden, hebben we gestreefd naar vrijheid en onafhankelijkheid voor een ieder. Dat is in ons land ontzettend goed gelukt. Bijna iedereen is onafhankelijk, maar nu gedragen we ons ook als daarnaar. We gaan steeds meer van onszelf uit, gedragen ons “zelfreferentieel”. Beeldcultuur, emotie en macht hebben steeds meer plaats gekregen ten koste van rekening houden met de ander, rationaliteit en dialoog. In ons besturen houden we echter vast aan onze oude rationele methoden van planning en besluitvorming. En omdat we zelf ook allang zelfreferentieel zijn geworden, gaan we daarbij uit van bestaande modellen en structuren. We zien niet wat er in de samenleving gebeurt, of geven daar geen betekenis aan; hebben geen repertoire om met de veranderde samenleving om te gaan. We kijken vreemd aan tegen grote groepen mensen die helemaal geen zin hebben om mee te doen aan onze manier van denken. In Nederland hebben we geen beweging als de Tea-Party nodig. Dat hebben we al lang geinstitutionaliseerd in de vorm van TV-programma’s als Pauw & Witteman en DWDD. Het besef dat we onze oude manier van werken niet meer effectief is, valt elke dag in het nieuws te lezen, volgens Van Dinten. Hij wees op de NRC van de vorige dag waarin SER-voorzitter Rinnooy Kan zegt dat de tegenstelling tussen degenen die de kracht onderkennen van compromis en consensus, en degenen die in ongeduld of verbittering kiezen voor confrontatie en conflict, raakt aan het hart van de traditie van de overlegeconomie. Als illustratie voor het anders denken en omgaan met problemen liet Van Dinten een filmpje van You Tube zien, waarin dogwhisperer Cesar Millan een Amerikaans gezin toonde hoe je een eind maakt aan dagelijks leven beheerst wordt door een agressieve hond. Niet de hond was het probleem, maar de mensen die hem als gelijkberechtigd gezinslid hadden toegelaten. Naar de mensenmaatschappij vertaald: ga je aan de situatie knutselen, of aan de persoon? Pas als je overgaat van een systeem gerichte oriëntatie op een context gebonden oriëntatie, is er zicht op een bestuur dat zich losmaakt uit de omklemming van de doorgeschoten rationaliteit.


7

1.1.5

Wim van Dinten in discussie met de zaal

Na de pauze ontstond een boeiende discussie met de zaal, waarin veel herkenning naar voren kwam, maar ook de vraag: hoe zetten we zo’n omkering in denken concreet in gang? Hoe krijgen we in beeld wat er in de samenleving echt gebeurt? En hoe kom je met die informatie tot een ander repertoire als overheid? Hoe stappen we –om het in de woorden van Van Dinten te zeggen- over van de virtual reality van de overheid op de dynamiek van de zelfreferentialiteit? De complete oplossing kwam op 26 november niet ter tafel. Naar aanleiding van een vraag van Klaas van Doeland uit Zoetermeer wees Wim van Dinten op de mogelijkheden van Studio Lokaal om de samenleving actiever en moderner in beeld te krijgen. Gewoon nadenken “Wat is hier nou eigenlijk aan de hand?”kan ook heel nuttig zijn. Is het logisch om als samenleving vele miljarden op te brengen omdat mensen niet meer zelf werk kunnen vinden en werkgevers niet meer zelf hun werknemers kunnen vinden? Wat betekent het dat we een miljoen ZZP-ers hebben? Na elke vraag of stelling uit de zaal kwam Van Dinten met nieuwe redeneringen om aan te tonen dat we anders bezig moeten gaan, hetgeen Liesbeth Bloemen, burgemeester van Zoeterwoude tot de conclusie bracht, dat ze nu in elk geval bewust onbekwaam was. Je moet de specifieke situatie kunnen honoreren; daarvoor kun je het best kleinschalig zijn, maar voor zaken die algemeen gelden kun je gerust grootschalig opereren. En passant ontnam Van Dinten aan erelid Bas Eenhoorn de illusie dat gemeenten van de Rabobank zouden kunnen leren, als voorbeeld van een coöperatieve aanpak, waarin lokale verankering wordt gecombineerd met centrale efficiëncy.. Ook op de Rabobank zijn managementmodellen losgelaten, waardoor ze zich los van de werkelijkheid hebben gemaakt en net als iedere andere bank onverantwoord leningen uitzet, omdat bijvoorbeeld in Ierland op korte termijn grote revenuen lijken te behalen. Een vraag van erevoorzitter Ties Elzenga gaf Van Dinten de gelegenheid om duidelijk te maken dat je niet ineens 100 % van koers kunt veranderen. De rationaliteit van het huidige bestuur moet niet volledig overboord worden gezet, maar nu is het doorgeschoten. Hoe je dat leert? Je zou de bewustwording kunnen starten met een leerprogramma van Sezen Academy , dat speciaal met dit doel door Van Dinten is opgericht.


8

1.2 VZHG-bestuur bijeen Het bestuur van de VZHG vergaderde op 11 november jl. in het gebouw van de VNG. Op de agenda: • Gesprek met Zuid-Hollandse leden VNG commissies: Deze keer met Rinus Bodbijl, lid VNG commissie Gezondheid en Welzijn , wethouder van Lansingerland voor Leefbaar 3B en met Frank Rozenberg, lid VNG commissie Bestuur en Veiligheid, raadslid van Leidschendam-Voorburg voor Gemeentebelang; • De koers van de VZHG • De VNG discussie bestuurlijke inrichting Nederland • Afronding Project Bevordering bestuurskrachtonderzoek Zuid-Holland (BBKO) • Voorbereiding minicongres 26 november “Besturen in Zuid-Holland in de nieuwe kabinetsperiode” • Het Procesconvenant ruimtelijke ordening Zuid-Holland.

1.3 VZHG legt voorstel over koers voor aan gemeenten In zijn vergadering van 11 november jl. heeft het bestuur van de VZHG uitspraken gedaan over de koers van de vereniging. Er waren meerdere aanleidingen. Eerder dit jaar – na de raadsverkiezingenis de samenstelling van het bestuur flink gewijzigd. Daarna vroeg de discussie die de VNG opzette over de bestuurlijke inrichting om beraad. Tenslotte speelde mee dat de secretaris van de VZHG volgend jaar 65 jaar wordt en er dus nagedacht moet worden over de opvolging. Bij brief van 16 november 2010 is de koersnotitie toegestuurd aan de leden (de gemeenten in ZuidHolland) met het verzoek om een reactie. In de brief werd gevraagd om ook aan te geven welke thema’s de gemeente het meest van belang acht om na de Statenverkiezingen van 2 maart 2011 gezamenlijk te bespreken met het nieuwe provinciebestuur. Wellicht zijn er ook andere onderwerpen die een plaats verdienen in het werkprogramma 2011 van de VZHG. Het koersdocument is ter kennisname aangeboden aan Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en aan de directieraad van de VNG.

1.3.1

Reactie graag voor 15 januari 2011.

Het bestuur wil de gemeentelijke reacties bespreken in haar volgende vergadering, die is gepland op 17 februari 2011. Daarom ziet het bestuur die reactie graag voor half januari 2011 tegemoet. De eerste reactie kwam op 29 november binnen. B&W van Zederik lieten weten de koers besproken te hebben in hun vergadering van 25 november. Het college stemt er mee in.

1.4 Namens het bestuur verzonden gelukwensen Brief d.d.

Aan

04-11-2010 04-11-2010 08-11-2010 08-11-2010 25-11-2010

Mw. R. van der Tempel Dhr. E.W.K. Meurs Dhr. H.M.M. Haring Dhr. B.S.M. Sepers Dhr. C.J.J. van Ee

Gelukwens / welkom i.v.m. benoeming tot Griffier van Albrandswaard Griffier van Vlaardingen Wethouder van Zoetermeer Griffier van Kaag en Braassem Burgemeester van Zederik

Per 01-12-2010 01-12-2010 13-09-2010 04-10-2010 03-01-2010

1.5 Reacties raadsleden op oproep Ries van Kersbergen In het vorige Journaal was (in paragraaf 3.3) een oproep opgenomen van Ries van Kersbergen, fractievoorzitter van de VVD in Vlist. Naar aanleiding van de VNG-bijeenkomst voor Zuid-Holland (op 29 september jl. in Capelle aan den IJssel) was zijn conclusie dat we niet van onze burgemeesters


9

mogen verwachten dat zij alleen de aanzet zullen geven tot beter en goedkoper lokaal bestuur. Veranderingen zullen door de gemeenteraden geëntameerd en gestuurd moeten worden. Hij riep daarom de VZHG op om discussieavonden te organiseren voor taken en functioneren van het lokaal bestuur, nadrukkelijk gericht op raadsleden. De oproep (verspreid via dit Journaal en via de griffiers) leverde zo’n 21 reacties van raadsleden op, afkomstig uit 18 verschillende gemeenten: Albrandswaard, Alphen aan den Rijn, Bergambacht, Bernisse, Dordrecht, Gorinchem, Gouda, Graafstroom, Hellevoetsluis, Hendrik-Ido- Ambacht, Kaag en Braassem, Katwijk, Lisse, Reeuwijk, Rijnwoude, Westvoorne, Zederik en Zoeterwoude. De politieke spreiding was als volgt: Lokale partijen 6x, VVD 6x, CDA 4x, D66 2x, SGP/CU 2 x, PvdA 1x. Van de reacties is een analytische samenvatting gemaakt die aan de respondenten is toegestuurd (ook voor andere belangstellenden beschikbaar) De reagerende raadsleden zijn het eens of grotendeels eens met de stellingen van de heer Van Kersbergen, zeker met stelling “Als we de discussie over de bestuurlijke inrichting van ons land overlaten aan de burgemeesters zal er niet veel gebeuren. De gemeenteraden moeten zich er ook mee bemoeien.” Dan is natuurlijk de vraag hoe raden / raadsleden zich (meer) gaan mengen in de door de VNG opgezette discussie over de bestuurlijke inrichting. Het idee van de heer Van Kersbergen om (als VZHG) speciale discussiebijeenkomsten voor raadsleden te organiseren, krijgt steun van een aantal collega’s. Er zijn echter ook kanttekeningen en bedenkingen. Het secretariaat van de VZHG wil de volgende conclusie aan het bestuur voorleggen: Het aantal reacties en de gemaakte bedenkingen geven de VZHG onvoldoende aanleiding om het idee van de heer Van Kersbergen zelf op te pakken. De VZHG wil zich wel in verbinding stellen met de Raadsledenvereniging en met het Actieprogramma Lokaal Bestuur van de VNG die ook bijeenkomsten voor raadsleden organiseren. De vereniging is graag bereid medewerking te geven aan hun bijeenkomsten op regionale of provinciale schaal. Daarnaast wil de VZHG bevorderen dat raadsleden zich meer “thuis” voelen op de gewone bijeenkomsten, bijvoorbeeld door na te gaan wie als raadslid aanwezig is en door nadrukkelijker te vragen of ook raadsleden hun mening willen geven. Het idee van (gesloten) mailgroepen spreekt ook aan. Dit wordt meegenomen bij de uitvoering van het Koersdocument (zie hiervoor 1.3.).

2 BESTUURSKRACHT (-ONDERZOEK) 2.1 Project Bevordering bestuurskrachtonderzoek Zuid-Holland (BBKO) Het bestuur van de VZHG stemde op 11 november jl. in met de afwikkeling van het project, zoals afgesproken met gedeputeerde Van Engelshoven-Huls. (zie verder paragraaf 2.2. van Journaal nr. 10) De periode van de jaarwisseling tot de Statenverkiezingen van 2 maart wordt gebruikt voor het gesprek over nieuwe thema’s van samenwerking met de provincie. In aansluiting hierop meldde de secretaris dat hij in het kader van de afwikkeling een overzicht heeft gemaakt van de voornemens ten aanzien van bestuurskrachtonderzoek in Zuid-Holland, zoals die vastliggen in coalitieakkoorden, collegeprogramma’s en programma(meerjaren) begrotingen. Hij gaat – na consultatie van de contactambtenaren- een afsluitende analyse opstellen, maar wil bij voorbaat meegeven dat de aandacht voor bestuurskracht na de raadsverkiezingen drastisch is terug gelopen. Het lijkt wel of het thema “bestuurskracht” voor het gros van de gemeenten (dus niet alleen bij de “witte vlekken”) niet meer speelt.


10

In een eerste reactie riep het bestuur op die conclusie niet te snel te trekken. Zeker in regionaal verband (Drechsteden, Hoeksche Waard, Voorne-Putten, Bollenstreek) zijn afspraken gemaakt, die wellicht niet in de gemeentelijke programmabegrotingen staan. Wel kan het zijn dat de term bestuurskracht gemeden wordt; de behoefte om structureel bezig te zijn met denken over kwaliteit van bestuur is echter alom aanwezig. Juist door naar je eigen mogelijke zwaktes te kijken, toon je als gemeente kracht. Wethouder Rabin Baldewsingh gaf aan dat dit ook in Den Haag zo wordt gezien; bestuurskrachtonderzoek is echter nooit als een geschikt instrument daarvoor onderkend, o.a. vanwege de onderlinge relaties in een regio.

2.2 Provincie Friesland koppelt bestuurskracht aan herindeling. De provincie Friesland wil meer regie uitoefenen op gemeentelijke initiatieven tot versterking van de bestuurskracht. GS hebben hierover een notitie voorgelegd aan Provinciale Staten en deze vervolgens besproken met de Vereniging van Friese Gemeenten. Het VFG bestuur kan zich in grote lijnen vinden in het door de provincie voorgestelde proces. De VFG zal echter geen uitspraken namens de Friese gemeenten doen over de inhoudelijke criteria voor bestuurskracht die in de notitie worden genoemd. Dat is primair een verantwoordelijkheid van de gemeenten. Wel heeft het VFG bestuur vragen gesteld over een aantal criteria. De gedeputeerde benadrukte: 1. bestuurskracht is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de betreffende gemeente(n) 2. het uitgangspunt blijft onverkort “van onderop” De provincie Fryslân gaat de komende maanden met (clusters) gemeenten om tafel onder leiding van een externe procesbegeleider. Daarnaast heeft de provincie Fryslân een zogenaamde “Commissie van Wijzen” ingesteld die op basis van alle informatie en gesprekken een aantal aanbevelingen en conclusies zal formuleren wat betreft de gemeentelijke indeling van Fryslân in 2014. Een van de leden van deze commissie is Dick de Cloe, tot 1 oktober jl. waarnemend burgemeester van Schoonhoven. (Bron: Nieuwsbrief VFG november 2010)

3 DE VZHG ALS PROVINCIALE AFDELING VAN DE VNG 3.1 VNG houdt buitengewone ALV op 12 november in Utrecht Op vrijdag 12 november a.s. hield de VNG in de Jaarbeurs in Utrecht een buitengewone Algemene Ledenvergadering. Op de deelnemerslijst stonden ruim 350 vertegenwoordigers van gemeenten. De vergadering duurde ruim een uur langer dan gepland. Op de agenda de volgende punten. 1. Toekomst bestuurlijke organisatie Nederland: voorlopige uitkomst van de discussie die na de ALV van Leeuwarden is gestart. (Zie hoofdstuk 4) 2. Invulling vacatures in VNG-bestuur en VNG-commissies 3. Contributievoorstel 2011. 4. Opstelling richting rijk in deze kabinetsperiode: bestuursakkoord?

3.1.1

Benoeming in VNG-bestuur en –commissies

Reeds eind augustus had het bestuur van de VNG voorlopig voorzien in de ruim 180 vacatures die waren ontstaan. Omdat benoeming een bevoegdheid van de ledenvergadering is, moest de BALV zich nu over de voordracht buigen. Er waren twee tegenkandidaten, resp. voor het bestuur en voor de Commissie Ruimte en Wonen, die hun kandidatuur mochten toelichten. Het hielp niet, want in de schriftelijke stemming bleek dat zij ver achter bleven bij de kandidaten die waren voorgesteld door de VNG. Uit de stemming bleek ook de relatieve populariteit van die bestuurders in het land. Van alle 18 kandidaten voor de Commissie Ruimte en Wonen kwam burgemeester Koos Karssen van Maassluis op de 2e plaats met 7780 stemmen. Wethouder Marnix Norder van Den Haag werd als 15e lid


11

benoemd verklaard met 7585 stemmen. De tegenkandidaat, een wethouder van Beemster, kreeg 1921 stemmen. Bij de stemming over een zetel in het bestuur waren geen Zuid-Hollandse bestuurders betrokken.

3.1.2

VNG-contributie 2011 met 2% extra omlaag

De discussie over de contributie 2011 verliep minder naar wens voor het VNG-bestuur. Er lag een nieuw voorstel dat mede was ontwikkeld door de bestuurders die op de ALV van Leeuwarden de meeste kritiek hadden op het toenmalige voorstel. Er waren diverse amendementen ingediend, gebaseerd op de gedachte dat de VNG financieel mee moet lijden met de gemeenten; niet alleen wat betreft de kortingen op het Gemeentefonds, maar ook wat betreft kortingen op specifieke uitkeringen. “Samen de trap op, samen de trap af” was prima voor de algemene uitkering, maar daar moest een extra korting bovenop. Uiteindelijk werd het amendement van de gemeente Den Haag aangenomen met 60 tegen 40%. Op de VNG-contributie wordt gedurende vier jaar een extra korting toegepast van 2 %. De vraag wat dit betekent voor de dienstverlening van de VNG aan de gemeenten wordt nu in beeld gebracht.

3.1.3

Bestuursakkoord met het rijk?

Aan het eind van de algemene ledenvergadering gaf VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma een opsomming van de elementen die de VNG opgenomen wil zien in een bestuursakkoord met het rijk. Belangrijke onderwerpen zijn de financiën van gemeenten, de grote decentralisaties en de interbestuurlijke verhoudingen tussen rijk en gemeenten. De teneur was: het kan zijn dat het rijk moet besluiten tot maatregelen die voor mensen en voor gemeenten onaangename gevolgen hebben. Het kan echter niet zo zijn dat het rijk de taken voor gemeenten in tact laat, maar daarvoor domweg minder geld beschikbaar stelt, of dat extra taken gekoppeld worden aan een grote bezuiniging. Als voorbeeld werd de korting genoemd op de gelden ter uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening. De beleidsvrijheid moet omhoog en de administratieve lasten moeten omlaag. Inmiddels is op 19 november jl. een VNG-ledenbrief uitgekomen, waarin gevraagd werd om de VNG te voorzien van voorbeelden van : a. weten regelgeving die de beleids – en uitvoeringsruimte van gemeenten beperken, b. informatieverplichtingen van rijk en provincie die het functioneren van gemeenten belemmeren.

3.2 Vacatures in VNG-adviescommissie “kandidaatstelling bestuur en commissies VNG” De directieraad van de VNG heeft de VZHG bij brief van 19 november 2010 gewezen op de mogelijkheid om als provinciale afdeling kandidaten voor te dragen voor de VNG adviescommissie, die de voordrachten opstelt om te voorzien in vacatures binnen het bestuur en de vaste commissie van de VNG. Volgens artikel 15 van de statuten van de VNG wordt deze commissie elke vier jaar opnieuw samengesteld “uiterlijk in december van het jaar voorafgaande aan de gemeenteraadsverkiezingen”. Het bestuur van de VNG heeft echter vorig jaar geconcludeerd dat dit niet handig is en heeft de zittingstermijn met een jaar verlengd. De leden van de adviescommissie worden benoemd door het bestuur van de VNG op voordracht van de directieraad. De commissie bestaat uit zeven leden, waaronder een kwaliteitszetel voor de voorzitter van de directieraad van de VNG (de heer R.J.J.M. Pans). De directieraad heeft in de brief van 19 november jl. aangekondigd vier van de zittende leden opnieuw te zullen voordragen voor benoeming: de heer J.D. Pruim, griffier van Almere, de heer J.C.M. Cox, gemeentesecretaris van Alkmaar, de heer B.W. Ensink, raadslid van Coevorden (Progressief Accoord Coevorden) en mw. P. Tiel, lid van de deelraad Amsterdam-Zuid (VVD).


12

De directieraad concludeert dat er twee vacatures zijn, te vervullen door gemeentebestuurders die wethouder of burgemeester zijn. Van de leden van de adviescommissie worden verwacht dat zij zelf niet de ambitie hebben om lid te worden van een VNG-commissie of het VNG-bestuur. Het bestuur van de VZHG wil uiterlijk 15 december reageren op de brief van de VNG. Belangstellenden voor het lidmaatschap van de adviescommissie kunnen in contact treden met de voorzitter of de secretaris van de VZHG ( 010-2848231 / 0182-545513).

4 BESTUURLIJKE ORGANISATIE 4.1 Discussie bestuurlijke inrichting op BALV VNG De buitengewone VNG-ledenvergadering van 12 november jl. vormde tevens de (voorlopige) afsluiting van het debat over de bestuurlijke inrichting, dat was opgezet na de teleurstellend verlopen discussie op het VNG-congres in juni in Leeuwarden. De slotparagraaf van een ontwerpresolutie die ging over het bestuurlijk model “Thorbecke 2.0” was toen de steen des aanstoots. Aan de orde was nu de rapportage van de zgn. facilitatoren van op basis van de 12 debatten die door de provinciale afdelingen zijn georganiseerd. Dat rapport eindigde met een “zeven verzoeken” van de leden aan de VNG, die na geruime discussie zonder stemming aanvaard werden.

4.1.1

De zeven verzoeken

1. Ondersteun gemeenten in de samenwerking door het inventariseren en verspreiden van goede voorbeelden. 2. Herindeling van onderop heeft steun bij gemeenten, de VNG kan gemeenten in deze processen ondersteunen door het delen van ervaring uit andere gemeenten en steun te bieden bij het stellen en beantwoorden van strategische vraagstukken. 3. Voer binnen de vereniging een discussie over differentiatie. 4. Ondersteun gemeenten met het versterken van de bestuurskracht van gemeenten door benchmarking en goede bestuurskracht onderzoeken. 5. Pleit bij het rijk voor vermindering van het toezicht, inspectieregime en aantal monitors. 6. Pleit bij het rijk tegen inperking van lokale autonomie. 7. Ondersteun gemeenten bij het gebruik maken van ‘social media’ voor slimmer werken en contacten met de burger.

4.1.2

Het verloop van de discussie

VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma gaf aan dat de vergadering in Leeuwarden niet goed was verlopen. Zij hoopte dat de schade nu hersteld zou worden. De gemeenten hebben duidelijk gemaakt geen behoefte te hebben aan bestuurlijk-organisatorische vergezichten. Tegelijk heeft het debat duidelijke agendapunten opgeleverd voor de toekomst, die zij niet somber in zag. Vervolgens waren drie voorzitters van provinciale afdelingen uitgenodigd om hun visie te geven op inhoud en vorm van het debat: Frank Koen (VZHG), Myra Koomen (VNG-Overijssel, wethouder van Enschede) en Tjeerd van de Zwan (VFG, burgemeester Achtkarspelen) konden goed leven met de zeven verzoeken, daarbij het ene thema wat meer nadruk gevend dan het andere. De behoefte aan differentiatie klonk vanuit Zuid-Holland harder, terwijl in Friesland discussies over bestuurskracht en schaal voorop staan. Samenwerking is een thema dat men overal beter wil doordenken; uit de sfeer wil halen van noodzaak en nadelen. In dat verband werd ook de provincie genoemd, die in de 7 verzoeken niet aan bod komt. Zowel vanuit Zuid-Holland als Overijssel werd de zorg geuit dat we vast blijven zitten in bestaande processen, gekenmerkt door het feit dat we veel


13

meer pretenderen dan we kunnen waarmaken, onszelf centraal stellen als bestuur en maar door blijven gaan met het maken van beleidsnotities; ook aspecten die in de 7 verzoeken niet aan de orde komen. Daarna kwam Hubert Bruls (burgemeester van Venlo) namens de G32 zeggen dat samenwerking natuurlijk erg belangrijk was, maar dan wel aangevuld met slagkracht; het moet tot resultaten leiden. Hij koppelde daaraan de discussie over differentiatie, die niet alleen in eigen kring gevoerd zou moeten worden. De gemeente Papendrecht manifesteert zich vaak op de ledenvergaderingen van de VNG. Met alle waardering voor de kanteling die het VNG-denken had doorgemaakt, vroeg burgemeester Kees de Bruin voor alle zekerheid toch maar om aan de verzoeken 2 en 4 toe te voegen dat het op initiatief van de betrokken gemeenten moet gebeuren. Het VNG-bestuur nam dat niet over: in het ene geval (herindeling) omdat het vanzelf spreekt; in het andere geval (ondersteuning bij versterking bestuurskracht) omdat de VNG het initiatief neemt, maar die hulp natuurlijk nooit kan en wil opleggen. Daarna kwamen nog de burgemeesters Melis van de Groep (Bunschoten), Wil van den Berg (Ferwerderadiel), Jos Geukers (Westervoort) en Jan Hendrik Klein Molenkamp (Rozendaal) wat accenten leggen, maar de eindconclusie werd allengs duidelijker: op deze basis gaat de VNG verder.

4.2 Bijdrage VZHG-voorzitter Frank Koen aan BALV VNG VZHG-voorzitter Frank Koen gaf tijdens de BALV van de VNG op 12 november jl. in Utrecht een impressie van de Zuid-Hollandse reacties tijdens het VNG-debat over de bestuurlijke inrichting. Allereerst gaf hij aan dat zo’n discussie nooit kan worden afgesloten, omdat het openbaar bestuur voortdurend voor andere vragen en uitdagingen zal komen te staan. De VNG prikkelt die discussie bijna jaarlijks met een commissierapport, waarop doorgaans met welwillendheid wordt gereageerd Dit jaar was dat anders met Thorbecke 2.0. Met moed en deemoed werden de leden opgezocht voor een intensieve discussie, die uitmondde in 7 zogenaamde verzoeken. Het is niet moeilijk om het daar mee eens te zijn. Prima om geen uitspraak te doen over de bestuurlijke inrichting! Een ideale schaal voor de aanpak van de vele vragen waar gemeenten voor staan, bestaat eenvoudigweg niet. En als die al zou bestaan, is dat maar tijdelijk, want de wereld draait door. Verder praten over samenwerking en differentiatie is het devies. Ook zou het goed klinkende concept van “de gemeente als eerste overheid” meer handen en voeten krijgen. Meer nadruk is nodig op de uitvoering. De volgende vraag staat centraal: Kunnen de inwoners van ons land er voluit op rekenen dat hun gemeente als eerste overheid doet wat ze moet doen en doet ze dat zo democratisch, efficiënt en effectief mogelijk? In de Zuid-Hollandse bijeenkomst kwam zaalbreed naar voren dat de overheid, en dus ook de gemeenten, zichzelf in een lastig parket hebben gebracht door vaak meer te pretenderen dan waargemaakt kan worden. Hebben we ons niet te veel hebben mee laten voeren met de suggestie dat de overheid in staat is om elk risico in het leven weg te nemen en dat de burger primair een klant is van de overheid? De relatie van de gemeente met zijn inwoners moet volwassen worden. Die inwoners willen hun eigen leven leiden en daarvoor ook verantwoordelijkheid dragen. Daarom geen structuurdiscussie voeren maar vooral uitvoeren wat lokaal of op een hoger schaalniveau nodig is. Wat moet een gemeente eigenlijk doen? Natuurlijk is er een stuk eigen ruimte, waarvoor uiteindelijk de gemeenteraad de beslissingen neemt. Maar we moeten ons ook eerlijk voor ogen stellen dat we in medebewind gewoon taken uitvoeren die rijk en provincie bepaald hebben. Daarbij moeten we ons voortdurend afvragen of we daarvoor de nodige middelen krijgen en een zekere afwegingsruimte. Daar hebben we de VNG voor. Op de gewetensvraag of we kunnen wat we moeten, volgt de vraag hóe we dat regelen:, ieder apart of soms samen? Voor nieuwe taken zijn we niet bang maar we rekenen wel op de VNG bij het bevechten van redelijke voorwaarden, zodat wij, grote en kleine gemeenten, die nieuwe taken ook kunnen uitvoeren. Zo nodig door onderlinge samenwerking en door differentiatie, aldus de voorzitter van de VZHG.


14

4.3 Rapport Statenlid Sörensen over vernieuwing Nederlandse democratie Het Statenlid Ronald Sörensen (Leefbaar Zuid-Holland) overhandigde CdK Jan Franssen tijdens de laatste Statenvergadering een exemplaar van het rapport “Nederland 2.0 Oplossingen voor vernieuwing van de Nederlandse democratie” dat hij samen met politicoloog André Krouwel op 27 oktober jl. had uitgebracht. Zij komen hierin met een aantal voorstellen om bestuurlijke problemen op te lossen die zij zien: trage besluitvorming, hoge kosten en de kloof tussen politiek en burger. Zo moeten bevoegdheden zo veel mogelijk gelegd worden bij het laagste niveau: de gemeenten. Deze overheveling van taken en bevoegdheden heeft als gevolg dat tussenlagen zoals provincies en waterschappen opgeheven kunnen worden. Hun taken kunnen vervolgens overgenomen worden door het Rijk of door grotere gemeenten met meer bevoegdheden. Verder wordt o.a. voorgesteld om ook de burgemeester en de wethouders rechtstreeks te kiezen. Er komen zoveel mogelijk verkiezingen op één (extra vrije) dag, de Dag van de Democratie!

4.4 Het eerste wetgevingsoverleg BZK Ter voorbereiding op de begrotingsbehandeling van de het ministerie van BZK voerde de Tweede Kamer op 18 november jl. zgn. wetgevingsoverleg met minister Donner. Deze mogelijkheid werd te baat genomen om helderheid te vragen over een aantal punten uit het regeerakkoord. De Kamerleden Heijnen (PvdA) en Schouw (D66) hadden vragen over de infrastructuurautoriteit in de Randstad: Welke bevoegdheden van welke overheidslaag worden overgedragen aan die autoriteit?, vroeg Heijnen. Gegeven de huidige Wet ruimtelijke ordening zal een Randstadvervoerautoriteit automatisch zorgen voor extra bestuurlijke drukte. Schouw diende een motie in waarin hij de regering verzoekt op korte termijn met een nadere analyse te komen over de noodzaak van en voorstellen voor de invulling van een Infrastructuurautoriteit in de Randstad. Er bestaat volgens hem onduidelijkheid over de democratische controle op deze autoriteit, de financiering van dit orgaan, het takenpakket en de effecten op de bestuurlijke drukte. Minister Donner zegde toe dat hij voor maart 2011 met helderheid zal komen over de ideeën over de opschaling van de provincies in de Randstad en de infrastructuurautoriteit. Hij zal daarbij schetsen wat de relatie is tussen de infrastructuurautoriteit en de voornemens op bestuurlijk terrein. Ook neemt hij de vraag van Bruins Slot (CDA) mee hoe het kabinet omgaat met de taakdifferentiatie bij gemeenten en welke grenzen er daarbij zijn. Donner kondigde aan de Wgr-plus te willen afschaffen, zoals het regeerakkoord bepaalt, en er geen andere voorziening voor in de plaats te stellen. De taken gaan in beginsel terug naar de gemeenten. Wel wordt nog bekeken hoe een en ander zich verhoudt tot de Infrastructuurautoriteit, gelet op de taken van de plusregio's op het gebied van openbaar vervoer en infrastructuur. Schouw vroeg Donner of het beleidskader voor herindelingen gehandhaafd blijft. De provincie kan op grond daarvan onder voorwaarden het initiatief tot herindeling van gemeenten overnemen indien één (of een minderheid) van de betrokken gemeenten een herindeling afwijst. Minister Donner kon niet op zeer korte termijn duidelijkheid scheppen. Hij bekijkt welke implicaties het regeerakkoord heeft voor het herindeling-kader, maar benadrukte ook de actieve rol van provincies die in het regeerakkoord staat. (Uit IPO Nieuwsoverzicht week 46)

4.5 Herindeling Krimpenerwaard 4.5.1

Bergambacht: geen medewerking aan herindeling

De VZHG ontving bij brief van 4 november 2010 van de gemeente Bergambacht de motie die de raad van die gemeente heeft aangenomen over het “Herindelingsadvies Krimpenerwaard”. In de motie


15

spreekt de raad uit dat geen medewerking wordt verleend aan een herindeling in de Krimpenerwaard. Er wordt bij Provinciale Staten op aangedrongen om a) niet in te stemmen met het Herindelingsadvies zoals voorgelegd door Gedeputeerde Staten b) de minister van BZK te verzoeken om –gelet op de opstelling van GS- het Arhiproces en daarmee het besluit over de bestuurlijke toekomst van de Krimpenerwaard op te schorten c) de K5-gemeenten de regie terug te geven en de gemeenten, zoals geadviseerd door SGBO, voor eind 2012 zelf een besluit te laten nemen; d) aan te bevelen om te samenwerking K5 te intensiveren. De motie werd aangenomen met 7 stemmen voor (Gemeentebelang en SGP/CU) en 5 tegen (VVD, PvdA en CDA).

4.5.2

Provinciale Staten stellen herindelingsadvies vast

Een grote meerderheid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland was het op 10 november jl. eens met Gedeputeerde Staten dat de gemeenten Bergambacht, Nederlek, Ouderkerk, Vlist en Schoonhoven het best tot één gemeente kunnen worden samengevoegd. Niet alleen de coalitiepartijen CDA, VVD, PvdA en CU/SGP stemden voor, maar ook de oppositiepartijen GroenLinks, D66. De SP stemde tegen. Volgens de VVD levert een grotere gemeente automatisch meer bestuurskracht en meer democratie op. D66 en CDA oordeelden dat sprake is van te weinig bestuurskracht in de huidige gemeenten. Volgens het CDA was het aantrekken door Nederlek van een wethouder van buiten daar een bewijs van. Voor de PvdA gaf de doorslag dat drie van de vijf gemeenten geen bestuurlijke toekomst zien, als ze op de huidige voet verder gaan. De SP sprak zich fel uit tegen de herindeling omdat er geen draagvlak voor is bij de bevolking en bij de gemeenteraden. Bovendien zijn de kosten gebagatelliseerd en de baten overschat. De fractie bepleitte een volksraadpleging. Gedeputeerde Van Engelshoven-Huls was blij met de steun van de Staten. Hij zag de fusie als een bestendiging van de samenwerking, waarvoor de gemeenten al hadden gekozen. Volgens hem is de fusie van onderop tot stand gekomen, want ,,Vanuit de rijksoverheid bezien zijn de gemeenten en de provincie van onderop.’’ Eerder was afgesproken dat de gemeente het draagvlakonderzoek zouden doen; dat hoefde de provincie dus niet te doen.

4.5.3

Nederlek: teleurgesteld over statenbesluit

De gemeente Nederlek geeft in een persbericht van 11 november 2010 aan zeer teleurgesteld te zijn over het Statenbesluit. Dit wordt onbegrijpelijk genoemd, omdat de Provincie meerdere missers heeft gemaakt, waarnaar wordt verwezen. De conclusie wordt getrokken dat het bestuur van de Provincie de inzet en de weerstand van de inwoners van Nederlek niet serieus neemt. Namens de raad van Nederlek had plv. raadsvoorzitter C. Barnhoorn ingesproken bij de Statenvergadering. Hij gaf aan dat gemeenteraad van Nederlek altijd voor behoud van zelfstandigheid is geweest. Hij noemde de stelling van de provincie dat er ‘geen consistent eindbeeld’ is in de Krimpenerwaard, een doelredenering. Op grond waarvan denkt de provincie te kunnen eisen dat gemeenten met een ‘eensluidend voorstel’ komen? Bovendien was dat er wel, want de vijf gemeenten besloten eind 2009 unaniem voor voortzetting van de K5-samenwerking en evaluatie in 2012. Er is geen draagvlak bij de inwoners van Schoonhoven en Nederlek. Waarom, zo vroeg de heer Barnhoorn zich daarnaast af, houdt de provincie zich niet aan haar eigen stappenplan, zoals geformuleerd in de nota ‘Samenwerken aan de kwaliteit lokaal bestuur in Zuid-Holland’? Nederlek heeft zich inmiddels aangesloten bij het initiatief van de gemeente Goedereede om een platform op te richten van gemeenten die zich verzetten tegen een gemeentelijke herindeling die door de provincie wordt opgelegd.


16

4.5.4

Herindelingsadvies naar de minister van BZK

Bij brief van 25 november 2010 hebben Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland het herindelingsadvies Krimpenerwaard toegezonden aan minister Donner van BZK. Het college vraagt namens Provinciale Staten de aandacht voor de financiële startpositie van de nieuwe gemeente. GS willen graag overleg voeren over de financiële aspecten van de samenvoeging en verzoeken om een uitnodiging voor een gesprek, waaraan ook een delegatie van de gemeentebesturen van de vijf op te heffen gemeenten deelneemt. Gedeputeerde Staten vragen de minister tenslotte om “een spoedige behandeling van het wetsvoorstel te bevorderen zodat de samenvoeging van de vijf gemeenten op 1 januari 2013 kan ingaan”.

4.6 Gesprekken Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude Op maandag 29 november jl. kwamen de raden van de gemeenten Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude bijeen om verder te praten over een eventuele gezamenlijke bestuurlijke toekomst. Plaats van samenkomst was het Plantariumgebouw in Hazerswoude-Dorp. Op de agenda stond ter oriënterende bespreking het rapport “Alphen Boskoop Rijnwoude zetten hun vizier op scherp; Analyse samenwerking- en herindelingvarianten” dat was opgesteld door een raadswerkgroep uit de drie gemeenten. Gespreksleider was Theo Camps van Berenschot. Eerst was er gelegenheid voor inwoners om te reageren op het rapport. Daarna gaven de raadsfracties van de gemeenten met een eerste reactie. De plenaire discussie van de raadsleden werd afgesloten met de vraag of de discussie kan uitmonden in een gemeenschappelijk voorstel dat in december aan de individuele raden kan worden voorgelegd. De raadswerkgroep heeft 5 alternatieven naast elkaar gezet en vanuit 10 verschillende oogmerken gewaardeerd, zoals draagvlak, bestuurskracht, relatie met de burger etc. . De 5 denkbare constructies zijn: a. Samenvoeging van Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude b. Samenvoeging van Alphen aan den Rijn en Boskoop c. De centrumgemeente-constructie, waarbij Boskoop en Rijnwoude een deel van hun taken via een dienstverleningsovereenkomst uitbesteden aan Alphen aan den Rijn d. Een gezamenlijke ambtelijke organisatie voor de drie gemeenten (SETA-model) e. Doorgaan als drie zelfstandige gemeenten Uit de scorelijst blijkt dat binnen de werkgroep constructie 1 (samenvoeging met 3) gemiddeld de grootste steun had, op de voet gevolgd door de centrumgemeenteconstructie. Het laagst scoorde constructie 2 (samenvoeging Alphen en Boskoop). Per gemeente lag dat echter anders. Dan blijkt dat samenvoeging van de drie gemeenten alleen bij de vertegenwoordigers van Boskoop het hoogst scoorde. De vertegenwoordigers van Alphen aan den Rijn hechtten de meeste waarde aan constructie e (doorgaan als zelfstandige gemeente); bij die van Rijnwoude was de centrumgemeenteconstructie favoriet. De raad van Alphen aan den Rijn spreekt op 6 december over de bestuurlijke toekomst; de raden van Boskoop en Rijnwoude doen dat op 9 december. Eerder hebben Gedeputeerde Staten aangegeven op 14 december a.s. een procedure te starten gericht op herindeling, wanneer de betreffende gemeenten niet tot een gezamenlijk standpunt komen. Omroeprijnwoude.nl meldde op 30 november dat de gemeenten Alphen, Rijnwoude en Boskoop het tijdens de gezamenlijke raadsvergadering van maandagavond 29 november niet eens geworden. Alphen (in meerderheid) en Boskoop (unaniem) willen een fusie van de drie gemeenten. Een krappe meerderheid van de Rijnwoudse raad wil dat de gemeente zelfstandig blijft.


17

4.7 Samenwerking Giessenlanden, Leerdam en Zederik In de gemeenteraden van Giessenlanden, Leerdam en Zederik is de notitie “Verder met GLZ, omdat het beter kan” aan de orde geweest. In 2008 sloten de gemeenten een convenant gericht op ambtelijke samenwerking. Zelfstandigheid en bestuurlijke autonomie is het vertrekpunt hiervoor. De nieuwe notitie beoogt het fundament onder de samenwerking te verstevigen. In de raad van Zederik was op 1 november jl. het voorstel aan de orde om in te stemmen met de notitie. Voorgesteld werd om uit te spreken dat de drie gemeenten elkaars “preferred partner” zijn voor toekomstige samenwerking. Er komt een gecombineerd onderzoek naar de bestuurskracht en naar de reikwijdte van de verder gewenste ambtelijke samenwerking. De huidige initiatieven tot ambtelijke samenwerking worden per 1 januari 2011 geïmplementeerd. Hiervan worden op korte termijn geen efficiencyvoordelen verwacht. Het gaat om een kwaliteitsimpuls die voor een structurele stijging van lasten gaat zorgen. Daar tegenover staan inverdieneffecten, die zich op termijn gaan voordoen in de sfeer van managementcapaciteit, inkoop en ICT.

5 OVERIGE BESTUURLIJKE AANGELEGENHEDEN 5.1 Gemeenteraadsverkiezingen Bodegraven-Reeuwijk Per 1 januari a.s. ontstaat de gemeente Bodegraven-Reeuwijk door samenvoeging van de gemeenten Bodegraven en Reeuwijk. De verkiezingen voor de nieuwe gemeenteraad werden gehouden op woensdag 24 november jl. De opkomst lag op 51,6 %. Bij de vorige raadsverkiezingen lag de opkomst in Bodegraven op 64,1 % en in Reeuwijk op 69,7 %. De uitslag: 1. CDA 23,81 % 5 zetels 2. VVD 22,90 % 5 zetels 3. Beter Bodegraven / Reeuwijks Belang 16,21 % 4 zetels 4. SGP 13,14 % 3 zetels 5. GroenLinks 8,44 % 2 zetels 6. ChristenUnie 7,88 % 2 zetels 7. PvdA 7,61 % 2 zetels.

6 PROVINCIAAL BESTUUR 6.1 Provinciale Staten Zuid-Holland bijeen De Staten van Zuid-Holland waren op 10 november jl. bijeen. Hoofdpunt was de vaststelling van de begroting voor 2011. De volgende samenvatting is ontleend aan de impressie van Kor Kegel op www.pzh.nl 1. De provincie wil 5 gemeenten in de Krimpenerwaard samenvoegen (zie hoofdstuk 4) 2. Hoewel Krimpen aan den IJssel wat betreft de provincie zelfstandig blijft, kan de vacature van burgemeester om formele redenen nog niet worden opengesteld, aldus de CdK. 3. De Stichting Jong Ondernemen Zuid-Holland krijgt toch nog een jaar subsidie, hoewel het strikt genomen geen taak van de provincie is. 4. De provincie wil dat er op vier nieuwe locaties (bij Puttershoek, bij Nieuwkoop, in de Zuidplas en bij Oude Tonge) 130 ha glastuinbouwareaal wordt gerealiseerd, ter compensatie van areaal dat eerder verdween. Bij motie spraken de Staten uit dat die vier toekomstige glastuinbouwgebieden


18

5. 6.

7.

8.

landschappelijk goed ingepast moeten zijn en een duurzaam energie- en waterbeheer moeten hebben. De Staten willen dat gemeentelijke bestemmingsplannen dit vastleggen. Fiets meenemen in de bus. De Staten vinden dat je de fiets moet kunnen meenemen in de bus. Bij motie werd GS verzocht hiervoor een pilot voor in te richten. De Staten willen ook het elektrisch autogebruik stimuleren. De provincie gaat onderzoeken of er langs de provinciale wegen oplaadpunten met groene stroom kunnen komen. Ook wordt gekeken naar de aanschaf van elektrische auto’s voor het provinciale wagenpark. Infrastructuur mag geen sluitpost provincie zijn. Ter vergadering bleek zorg te bestaan over de middelen die de provincie voor de infrastructuur beschikbaar heeft. GS moeten voor de Statenverkiezingen aangeven waarin de kosten van beheer en onderhoud van de provinciale wegen hoger kan uitvallen dan de beschikbare middelen. Kabinetsbeleid leidt tot fricties in de Staten. Bij meerdere punten van de vergadering kwam het regeerakkoord aan de orde en de gevolgen voor Zuid-Holland. De partijen die landelijk in de oppositie zitten, probeerden een aantal uitspraken te ontlokken, maar VVD en CDA wilden eerst afwachten waar het kabinet concreet mee gaat komen.

6.2 Statencommissie Bestuur en Middelen De Statencommissie komt op 8 december a.s. bijeen. Op de agenda o.a.: • Algemene subsidieverordening: evaluatie en wijziging; • Parkschap Nationaal Park de Biesbosch: oprichting en deelname door de provincie Zuid-Holland; • Bestuurlijk Platform Zuidvleugel: Zuid-Hollandse evaluatie • Interactief werken: voortgang pilots; • Vermindering externe inhuur: analyse en voorstellen

7 INTERNATIONALE AANGELEGENHEDEN 7.1 VNG-commissie Europa en Internationale Zaken De commissie is voor het eerst bijeen geweest op 11 november jl. Voorzitter is de burgemeester van Groningen, Peter Rehwinkel. De Zuid-Hollandse leden zijn Arnoud Rodenburg, burgemeester van Midden-Delfland, Hans van der Sluijs, burgemeester van Leidschendam-Voorburg en Bas Verkerk, burgemeester van Delft. De leden maakten tijdens een speed-date nader kennis met elkaar en met medewerkers van de directie Europa en VNG-International. De commissie heeft twee kamers ingesteld, resp. voor Europa en voor Internationale Zaken. De vergaderingen bestaan uit een plenair gedeelte en uit gedeelte per kamer. De heer Rehwinkel zal de bijeenkomsten van de kamer Internationale zaken voorzitten, terwijl Bas Verkerk (ook voorzitter van de Nederlandse delegatie bij het Comité van de Regio’s) is aangewezen als voorzitter van de Europese kamer. De commissie gaat zich nu buigen over de uitwerking van de beleidsopdracht van de VNG aan VNG-international. Arnoud Rodenburg gaat zitting nemen in het bestuur van het Kenniscentrum Europa Decentraal. KED geeft gemeenten, provincies en waterschappen praktische ondersteuning en informatie over de toepassing van Europees recht. Verder sprak de commissie nog over de Wet naleving Europese regelgeving publieke entiteiten (NErpe). De Eerste Kamer behandel dit wetsvoorstel binnenkort en de VNG heeft bezwaren geuit. De wet betekent voor gemeenten onder andere dat er aanvullend toezicht op naleving van Europese regels bij decentrale overheden wordt opgezet. De commissie achtte dit strijdig met het wetsvoorstel revitaliseren generiek toezicht.


19

8 VEILIGHEID 8.1 VNG-commissie Bestuur en Veiligheid 8.1.1

Agenda vergadering 11 november 2010

De commissie is bijeen geweest op 11 november jl. Op de agenda: • Versterking gemeentelijke aansturing veiligheidsregio: bespreking van het eindrapport van AEF en de aanbevelingen die daarin worden gedaan. • Politie: stand van zaken in het licht van het regeerakkoord. • Veiligheidshuizen: Gevolgen van het huisvestingsbeleid van het Openbaar Ministerie voor de gemeenten • Informatie over ex-gedetineerden • Burgernet • Samenwerking • Mededelingen/stand van zaken/korte bespreekonderwerpen: a. Taak en werkwijze van de subcommissie GDI (Gemeentelijke Dienstverlening en Informatiebeleid); b. Werkplan van het Kwaliteits Instituut Nederlandse Gemeenten (KING) ; c. Plaatsonafhankelijke verstrekking van identiteitsdocumenten. Een werkgroep brengt in kaart welke producten in aanmerking komen voor “plaatsonafhankelijke dienstverlening”. Ook wordt onderzocht of reeds bestaande werkwijzen en ICT (bijvoorbeeld vanuit de strafrechtketen gericht op opsporing, boetes innen e.d) geschikt zijn voor toepassing in plaatsonafhankelijke dienstverlening. Er wordt een kosten/batenanalyse opgesteld gericht op het modelwerkproces en distributie. Bij distributie zal o.a. aandacht worden besteed aan gericht afhalen, thuisbezorgen, afhalen in een andere gemeente, het bedienen van expats. d. Integrale Veiligheidsmonitor; e. Implementatie NUP, Nationaal Urgentie Programma e-overheid, waarvoor de bestuurlijke afspraken per 31-december a.s. aflopen; f. Differentiatie tussen gemeenten: is het nodig het officiële VNG-standpunt, zoals bepaald bij resolutie van 26 september 2008, te herzien?

8.1.2

Hoofdpunten vergadering

Commissielid Frank Rozenberg, raadslid van Leidsschedam-Voorburg, heeft op 11 november met het VZHG-bestuur de belangrijkste thema’s doorgenomen die eerder die dag in de commissie aan de orde waren: - Versterking gemeentelijke aansturing veiligheidsregio Aan de orde was het eindrapport van bureau AEF en de aanbevelingen die daarin staan. De commissie vindt voor de gemeentelijke aansturing centraal staat dat een veiligheidsregio een vorm van verlengd lokaal bestuur is. Het bureau stelt een structuur voor in de vorm van zogenaamde ISA’s (intergemeentelijke Samenwerking Arrangementen), dat door sommigen als betrekkelijk hoogdravend werd ervaren. Er is afgesproken dat de VNG met een oplegnotitie bij het AEF-rapport komt, dat concrete handvaten aan gemeenten biedt hoe ze tot versterking van de aansturing kunnen komen. - Politie Binnen de commissie overheerst het gevoel dat het niet zinvol is om als gemeenten in verzet te gaan tegen het idee van een nationale politie, georganiseerd in regio’s die samenvallen met de gerechtelijke indeling in arrondissementen. Nuttiger lijkt om aan te dringen op een goede verankering van de rol van de burgemeester en van de gemeenteraad en op een goede koppeling tussen de politieregio’s (in Zuid-Holland twee) en de veiligheidsregio’s (in Zuid-Holland vier). Binnen de huidige veiligheidsregio’s is het al zwaar genoeg voor een gemeenteraad om de samenhang te ervaren.


20

Gebiedscongruentie is net voor elkaar en werkt redelijk; laat dit niet verloren gaan, zo werd vanuit het VZHG-bestuur benadrukt. Het werken met districten binnen de politieregio’s ligt voor de hand. - Veiligheidshuizen Rond de veiligheidshuizen spelen twee thema’s. De bestaande Veiligheidshuizen in grote(re) steden gaan heel verschillend om in het opereren ten behoeve van andere gemeenten. Anderzijds lijkt het Openbaar Ministerie zich steeds meer te willen terug trekken uit de Veiligheidshuizen en zich in haar contact te willen beperken tot de G31-gemeenten. De VNG begrijpt die terugtrekkende beweging in het licht van het Regeerakkoord niet en zal daarop actie ondernemen. De capaciteit van het OM is in de praktijk van groot belang voor de mogelijkheden, net als de duidelijkheid waarmee een gemeente haar behoefte weet te onderbouwen. Gemeenten moeten daarover zelf aan de bel trekken bij de hoofdofficier van justitie. - Differentiatie tussen gemeenten Op de agenda stond de vraag van de VNG of de commissie adviseert om het standpunt over differentiatie –gezien de lopende discussie over de bestuurlijke inrichting- te heroverwegen. De commissie stelde zich hier formeel op. Aan de vooravond van een BALV, waar de leden zich over deze kwestie kunnen buigen, werd het niet kies geacht hierover als commissie een uitspraak te doen.

9 GEZONDHEID EN WELZIJN 9.1 VNG-commissie Gezondheid en Welzijn. 9.1.1

Agenda vergadering 11 november 2010.

De commissie is bijeen geweest op 11 november jl. Op de agenda • Decentralisatie jeugdzorg In opdracht van de VNG is een advies opgesteld door prof. dr. T.A. van Yperen en drs. P.M. Stam onder de titel ‘Opvoeden versterken’. Dit rapport is ter vergadering toegelicht en in eerste termijn besproken. • Decentralisatie AWBZ Aan de commissie was een notitie voorgelegd onder de titel “Overgang AWBZ-begeleiding naar gemeenten”, • Concept modelverordening Wmo + toelichting • Overige onderwerpen/ hamerstukken: 1. Stelselonderzoek vrouwenopvang; 2. Ontwikkeling richtlijn jeugdgezondheidszorg. • Stand van zaken: 1. Wmo; 2. Publieke gezondheid en jeugdgezondheidszorg; 3. Maatschappelijke stage en vrijwilligerswerkbeleid.

9.1.2

Impressie van de vergadering

Op 11 november jl. was commissielid Rinus Bodbijl, wethouder van Lansingerland, aanwezig bij de bestuursvergadering van de VZHG. Hij nam de vergadering kort door. Hij gaf aan dat de commissie de meeste tijd heeft stilgestaan bij één onderwerp: de decentralisatie van de jeugdzorg. Het rapport “Opvoeden versterken” van Prof. Van Yperen werd toegelicht en besproken. De opdracht tot het onderzoek kwam van de VNG. Opvoeding vindt primair plaats in het gezin, bij de kinderopvang en op school. Die basislijn moet beter verankerd worden. Er werd opgeroepen om eerst te denken op inhoud en pas later over geld. Ook werd benadrukt om eerst wijk- of kerngericht te denken, dan pas stadsgericht en als laatste regionaal gericht. De organisatievraag moet aan het eind staan, niet aan het begin. Het ging hier om meningsvorming, waarbij nog niet duidelijk werd hoe deze visie zich


21

verhoudt tot de decentralisatievoornemens van de regering. De commissieleden is gevraagd per email opvattingen na te sturen. Vanuit het VZHG-bestuur werd aangegeven dat een verdere VNG-discussie ook aandacht moet hebben voor de doorzettingsmacht die een burgemeester nodig heeft om zich te kunnen bemoeien met gezinnen, waarin het misgaat. Er is vaak sprake van ontkenning als ouders worden aangesproken. Allerlei extra taken bij gemeenten hebben geen zin, als niet aan de voorkant ook dwang mogelijk is. Het zou bijvoorbeeld mogelijk moeten worden ook ouders in een opvanghuis te plaatsen, zodat het kind niet helemaal uit zijn context wordt weggehaald. Er was ook enige verwondering over het proces: de VNG wenst al tijden decentralisatie van de jeugdzorg, maar nu pas start de commissie de meningsvorming over de invulling. Hoe belangwekkend het rapport –Van Yperen ook was; de uitvoerige behandeling zorgde er voor dat er geen tijd was om serieus in te gaan op de agendapunten AWBZ en WMO. De heer Bodbijl, nieuw in de VNG-commissie, wist niet of deze gang van zaken gebruikelijk is. Hij zal hierover contact opnemen met commissievoorzitter Dannenberg.

9.2 Tweede Kamer steunt stelselherziening jeugdzorg Het voorstel van het kabinet om het stelsel van de jeugdzorg ingrijpend te wijzigen kan in beginsel rekenen op brede steun van de Tweede Kamer. Dat bleek op 9 november jl. bij de behandeling van de begroting 2011 voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Centraal in de plannen staat de overheveling van de verantwoordelijkheid van de provincies naar de gemeenten. Verschillende fracties vroegen om een plan van aanpak, waarin duidelijkheid wordt geboden over de inrichting en fasering van het transitieproces. Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten (CDA) zegde zo’n plan vóór 1 januari 2011 te presenteren. Zij zal dan ook een onderbouwing geven van de voorgenomen bezuiniging van 300 miljoen euro. Is dit mogelijk zonder dat dit leidt tot verhoging van de werkdruk van professionals, toename van wachtlijsten en aantasting van de kwaliteit van de zorg, zo vroeg GroenLinks. Ook de aanpak van de wachtlijsten zal aan de orde komen. Het kabinet wil het wettelijk recht op jeugdzorg loslaten, zo bleek. De staatssecretaris vertrouwt erop dat gemeenten ook zonder een dergelijk wettelijk recht, zullen zorg dragen voor voldoende zorg voor jeugdigen en gezinnen die dat nodig hebben. Discussie was er over het voornemen om eigen bijdragen te gaan vragen; ook regeringspartij CDA zette daar vraagtekens bij. VVD en PVV drongen aan op invoering van een meldplicht kindermishandeling.

10 ONDERWIJS, CULTUUR EN SPORT 10.1 Statencommissie Samenleving De commissie is bijeen geweest op 24 november jl. Op de agenda: • Besteding resterende rijksmiddelen 2010 voor restauratieprojecten; • Invulling Themajaar 2012; • Molenbeleid 2010: tussenbalans; • Historische Landgoederen: voortgang beleidskader.


22

11 WERK EN INKOMEN 11.1 VNG-commissie Werk en Inkomen De commissie komt bijeen op donderdagmorgen 9 december 2010 a.s.. Op de agenda: • Terugkoppeling bestuurlijk overleg van 18 november jl. De delegatie voor overleg met staatssecretaris De Krom bestond uit wethouder Marco Florijn (voorzitter, Leeuwarden, PvdA), wethouder Henk Kool (Den Haag, PvdA), wethouder Myra Koomen (Enschede, CDA), burgemeester Ricardo Offermans (Meerssen, VVD) en wethouder Yvonne van Mierlo (Helmond, VVD). Er is gesproken over het te volgen proces in de gesprekken over één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt en over de status van een aantal lopende trajecten met SZW. Ook de borging van de regionale aanpak van de jeugdwerkloosheid kwam kort aan de orde. • Begrotingsbehandeling Sociale Zaken (Brief aan Tweede Kamer dd. 23 november 2010) • Eén regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt Voorgelegd is een uitgebreide secretariaatsnotitie en een verslag van de brainstormsessie van 18 november 2010 • Toekomst gemeentelijke schuldhulpverlening

12 RUIMTE EN WONEN 12.1 Procesconvenant ruimtelijke ordening Zuid-Holland N.a.v. de discussie in de vorige bestuursvergadering ( zie paragraag 11.3 van Journaal nr. 9) heeft VZHG-portefeuillehouder Kees Wassenaar contact gezocht met de regioportefeuillehouders van Haaglanden en Midden-Holland. Vanuit Haaglanden en Alblasserwaard-Vijfheerenlanden is het bericht gekomen dat de portefeuillehouders instemmen met het convenant. In Midden-Holland is dat waarschijnlijk, maar nog niet helemaal zeker. Een opmerking van de stadsregio Rotterdam is verwerkt. In andere regio’s waren de regio-portefeuillehouders akkoord, maar loopt de discussie met de gemeenten nog. Samen met gedeputeerde Veldhuijzen heeft Kees Wassenaar de definitieve tekst vastgesteld van het procesconvenant, dat nu per regio wordt aangevuld met een meer inhoudelijke paragraaf. Kees Wassenaar stelde het bestuur voor om nu als VZHG in te stemmen met het procesconvenant en niet te wachten op de uitkomst van nog komende overleggen per regio. Aldus werd besloten.

12.2 Provinciale bijeenkomst over contourenbeleid De provincie Zuid-Holland organiseert op maandagmiddag 13 december a.s. een informele bijeenkomst over contourenbeleid. De bijeenkomst begint om 12.00 uur in de statenzaal van het provinciehuis in Den Haag. Gedeputeerde Govert Veldhuijzen heeft bij brief van 11 november 2010 een aantal vertegenwoordigers van rijk, gemeenten, regio’s en van maatschappelijke organisaties uitgenodigd om hun ervaringen met het contourenbeleid kenbaar te maken. Ook een twintigtal maatschappelijke organisaties is gevraagd om aanwezig te zijn. In het provinciaal beleid worden de bebouwingscontouren ingezet als instrument om verstedelijking te concentreren en verdere aantasting van het buitengebied tegen te gaan. Daarnaast wil de provincie voorkomen dat de druk op de grondprijzen te hoog wordt, zodat rendabele agrarische bedrijfsvoering en de ontwikkeling van recreatie- en natuurgebieden mogelijk blijft. Diverse partijen hebben gesignaleerd dat de huidige systematiek van de bebouwingscontouren de kwaliteit van de stads- en dorpsranden aan kan tasten. Op verzoek van gedeputeerde Veldhuijzen wordt verkend of het nodig is


23

om het beleid bij te stellen. Centraal daarbij staat de vraag of de systematiek die nu in Zuid-Holland wordt gehanteerd wel het beste instrument is om de gestelde doelen te bereiken. Zijn er alternatieven die beter werken? Er wordt geïnventariseerd hoe andere provincies dit aanpakken en daarvan wordt een sterkte zwakte analyse gemaakt. Om de bijeenkomst overzichtelijk te houden heeft de provincie gemeend aan de regio’s in ZuidHolland te vragen om twee of drie gemeenten uit die regio te benaderen voor deelname. De VZHG heeft in een memo aan de gedeputeerde aangegeven van mening te zijn dat alle gemeenten die met het countourenbeleid “worstelen” in de gelegenheid moeten zijn om aan de bijeenkomst deel te nemen. Die behoefte zal niet in elke regio even groot zijn.

12.3 VNG-commissie Ruimte en Wonen 12.3.1 Vergadering van 11 november 2010. De commissie is bijeen geweest op 11 november jl. Op de agenda: • Samenstelling bestuurlijke delegaties voor overleg met bewindslieden • Bestuursakkoord rijk-gemeenten. • Stand van zaken Water (samen met de subcommissie Water) • Intrekken Ontgrondingenwet in relatie tot de Wabo • Stand van zaken Geluid (Swung 1 en 2) • Arbeidsmigranten MOE-landen • Omgangscode AMvB Ruimte • Kantoren • Goedkeuren Statuten WEW • Onderzoek grondexploitaties • Natura2000: stand van zaken • Ter kennisname/ Hamerstukken: Stand van zaken Radarverstoring, Convenant Bodem, Huisvesting asielzoekers en Monumenten.

12.3.2 Vergadering van 14 oktober 2010. De VNG-commissie Ruimte en Wonen was eerder bijeen op 14 oktober 2010. Voorzitter is burgemeester Heidema van Deventer. Marnix Norder, wethouder van Den Haag, werd aangewezen als vice-voorzitter. De commissie ging akkoord met het verlengen van de instelling van de subcommissie Water tot eind 2014. Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) Verschillende commissieleden maakten zich zorgen over de bezuinigingen (regeerakkoord) in relatie tot de voorgenomen (zware) kwaliteitscriteria. Uitgangspunt voor de VNG is samenwerking tussen gemeenten afzonderlijk met interbestuurlijk toezicht van de provincies. Het is niet de bedoeling dat er via een omweg provinciale milieudiensten ontstaan. Een aantal commissieleden vertelde hun ervaringen uit de praktijk, met daarbij aandachtspunten voor kosten en informatievoorziening. Zo werd een conflict gemeld met de provincie over leges, die nu bij de provincie terecht komen in plaats van bij de gemeente, terwijl die vergunningverstrekker is. De commissie vroeg aandacht voor de verhouding tussen kwaliteit en kosten, gezien de bezuinigingen die in regeerakkoord zijn opgenomen. Regeerakkoord en eerste doorkijk naar mogelijk bestuursakkoord De commissie erkende zich dat gemeenten zelf gevraagd hebben om decentralisatie, maar het kan niet zo zijn dat het rijk zich terugtrekt op verschillende beleidsterreinen en taken overdraagt aan gemeenten, zoals wijkaanpak en monumenten, zonder dat het budget overgeheveld wordt. Op het gebied van RO en wonen werken wordt veel op regionaal niveau samengewerkt. Wat betekent dan de stelling in het regeerakkoord dat ten hoogste twee bestuurslagen bij een onderwerp betrokken zijn? Wat wordt de rol van de provincie en hoe past de regionale samenwerking daar in?.


24

Wanneer de extra benodigde budgetten op het terrein van Water onderdeel worden van politieke afweging, gaat onze waterveiligheid en zoetwatervoorziening in gevaar komen. De aangekondigde veranderingen in het natuurbeleid zullen invloed hebben op het landbouwbeleid. De commissie zag die veranderingen als een kans.

12.4 Zuid-Hollandse leden van VNG-delegaties voor overleg met bewindslieden. De VNG-commissie Ruimte en Wonen heeft de delegaties vastgesteld voor overleg met de verschillende bewindspersonen: 1. Overleg Ruimte (algemeen) met minister Melanie Schultz van Haegen en staatsecretaris Joop Atsma van het Ministerie van Infrastructuur, Ruimtelijke Ordening en Milieu (IROM): burgemeester Koos Karssen van Maassluis en wethouder Marnix Norder van Den Haag. 2. Overleg Wonen (algemeen) met minister Piet Hein Donner van Binnenlandse Zaken: burgemeester Koos Karssen van Maassluis, 3. Lid van de Raad van Toezicht Visitatie Corporaties: wethouder Marco Kastelein van Gouda.

12.5 Statencommissie Ruimte en Wonen. De commissie komt bijeen op 1 december 2010. Op de agenda: • Versnelling realisatie locaties voor windenergie in Zuid-Holland. De Nota Wervelender wil de aanwijzing versnellen van zoeklocaties voor grootschalige opwekking van windenergie, zoals opgenomen in de Nota Wervel. Tevens willen GS “het windenergiebeleid in overeenstemming brengen met recenter beleid voor landschap, cultuur, natuur en ruimtelijke ordening”. Daarom wordt aan de Nota een voorstel gekoppeld tot herziening van de op 2 juli jl. vastgestelde Provinciale structuurvisie (PSV), waarin ook een plaatsingsvisie was opgenomen. • Protocollen Wro-instrumentarium en Procesconvenant ruimtelijke ordening Zuid-Holland • Bevolkingsdaling in Zuid-Holland: beleidsagenda; • Inpassingsplan Gouweknoop op grondgebied gemeente Waddinxveen: aanpassing van de Staat van Wijzigingen.

12.6 Eerste herziening Provinciale structuurvisie (PSV) 12.6.1 Zienswijze Regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Op de eerste herziening van de PSV (zie VZHG-Journaal nr. 9 paragraaf 11.2) is een zienswijze ingediend door de Regio Alblasserwaard Vijfheerenlanden. De regio is verheugd over het feit dat het contourenbeleid op de onderzoeksagenda komt. Met de vereenvoudiging van de regelgeving voor het bouwen buiten de contouren wordt ingestemd. Dat geldt ook voor de nieuwe tekst over transformatiegebieden. De regio dringt er op aan om als provincie niet alleen afspraken met gemeenten en regio’s te maken over het maken van een transformatievisie, maar ook over het uitvoeren daarvan. Onder verwijzing naar de gang van zaken bij de Transformatievisie Merwede wordt opgeroepen om ook afspraken te maken over de wederzijdse binding van gezamenlijk genomen besluiten. Vragen bestaan er in de Regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden bij het voorgestelde vereveningsprincipe voor intergemeentelijke fondsen, gericht op een betere toepassing van de Ruimte-voor-Ruimte-regeling. Het oogt sympathiek, maar er moet voor worden gewaakt dat fysiek saneren al te licht wordt vervangen door een financiële bijdrage. Nog niet is bij voorbaat duidelijk of een regio beleidsvrijheid heeft bij de besteding van compensatiegelden. Ook bij de noodzaak van uitbreiding van de Provinciale Verordening met een kaart met kasteelbiotopen worden vraagtekens gezet. Dit is toch afdoende geregeld in de Monumentenwet? In plaats van extra regelgeving kan de provincie beter inzetten op voorlichting en stimulering.


25

12.7 Provinciale Planologische Commissie (PPC) De PPC is op 25 november jl. bijeen geweest. Op de agenda stonden de volgende punten: • Gebiedsprofielen ruimtelijke kwaliteit. • Compensatiegebieden glastuinbouw Provinciale Staten hebben op 10 november jl. een besluit genomen over de gebieden die de provincie zou willen aanwijzen als glastuinbouwgebied, ter compensatie van het teruggelopen areaal in de provincie. Van provinciale zijde is aangegeven hoe men dit besluit ruimtelijk denkt te vertalen met een herziening van de Provinciale Structuurvisie en de Provinciale Verordening Ruimte. NB Het onderwerp "Ontwerp Beleidsvisie Wonen" is komen te vervallen, omdat het nog niet gereed was voor bespreking. Vergaderplanning. De PPC denkt in haar vergadering van 27 januari 2011 te spreken over Bebouwingscontouren (discussienotitie) Eerste herziening van de Provinciale Structuurvisie (Nota van beantwoording en Wijziging) Tweede herziening van de Provinciale Structuurvisie (Startnotitie)

12.8 CdK: Gebiedsontwikkeling is bestaansgrond provincie De provincie Zuid-Holland organiseerde op 11 november jl. een conferentie onder de titel “Gebiedsontwikkeling in tijden van crisis”. Er waren twee externe sprekers: Peter van der Gugten, directeur van Proper Stock, en Duco Stadig, oud-wethouder van Amsterdam. Van der Gugten stelde vast dat de complexiteit van gebiedsontwikkeling is toegenomen. Hij pleitte ervoor om van een aanbodgestuurde aanpak over te stappen op een vraaggestuurde aanpak; geen totaal masterplan meer voor het gebied, maar aanpak in kleinere delen, waar de eindgebruiker goed bij betrokken is en de financiering aan de voorkant geregeld. Stadig drong er op aan rekening te houden met het instorten van de kantorenmarkt en de woningmarkt boven 2 ton door overaanbod te schrappen en tijdig af te boeken. Ook hij pleitte voor meer organische groei; bestaande plannen voor een heel gebied zouden moeten worden opgeknipt in kleinere delen. Daardoor kan beter gereageerd worden op mogelijkheden tot herbestemming en op tijdelijke functies. Volgens de Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, Jan Franssen vereist gebiedsontwikkeling in de Randstad een brede, integrale aanpak, waarbij ook de opgaven op het gebied van groen en water worden betrokken. De samenhang tussen de verschillende projecten moet meer worden opgezocht. Een goede regie op gebiedsontwikkeling is een absolute noodzaak. Het regeerakkoord bevestigt de rol van de provincie als ruimtelijk-economische gebiedsregisseur. Gebiedsontwikkeling is meer dan ooit de raison d'etre van provincies, aldus Jan Franssen. Verschillende gedeputeerden gingen tijdens parallelsessies vanuit hun portefeuilles in op de uitdagingen voor gebiedsontwikkeling. Asje van Dijk concludeerde dat het motto 'Eerst bewegen, dan bouwen' niet overboord gezet moest worden, maar dat er wel enige bescheidenheid in aangebracht kan worden en de regio wellicht meer zal moeten meebetalen. Govert Veldhuijzen trok als les de constatering dat kwaliteit niet per definitie duur hoeft te zijn en dat je gebiedsontwikkeling zo moet organiseren dat er pas geld wordt uitgegeven, als het is verdiend. (ontleend aan de provinciale nieuwsbrief d.d. 12 november 2010, nummer 210295)

12.9 Einde in zicht van gebruik oude artikel 19 lid 2 lijst De provincie Zuid-Holland biedt nog steeds de gelegenheid aan gemeenten om voor zgn. vrijstellingsaanvragen die voor 1 juli 2008 zijn binnengekomen gebruik te maken van de in 2007 door


26

Gedeputeerde Staten vastgestelde :"art 19-2 lijst". Er zijn nog steeds gemeenten die deze mogelijkheid benutten. Het idee achter de lijst was destijds om zo min mogelijk administratieve en bestuurlijke lasten te hebben in die gevallen waarvan van tevoren al duidelijk was dat de provincie toch akkoord zou zijn. Zuid-Holland is de laatste provincie die deze lijst op grond van de oude wet WRO, het Streekplan en de Regels voor Ruimte nog niet heeft ingetrokken. Inmiddels hebben Provinciale Staten op basis van de nieuwe Wro het ruimtelijk beleid vastgesteld in de vorm van de Provinciale Structuurvisie en de Verordening Ruimte. GS zijn daarom van plan de artikel 19 lid 2- lijst op korte termijn - waarschijnlijk per 1 januari a.s.- in te trekken. Om gemeenten hiermee niet te overvallen is dit ambtelijk aan de gemeenten doorgegeven, inclusief het verzoek om een overzicht door te geven van plannen die in de pijplijn zitten en die de gemeente op korte termijn met artikel 19 lid 2 zou willen realiseren. Dit kan aanleiding zijn om een overgangsregeling te ontwerpen. NB : Het gaat hier dus alleen om de - eindige - hoeveelheid aanvragen die voor 1 juli 2008 zijn ingediend. Nader info: Inge Vermeulen, senior bestuurlijk-juridisch adviseur van de provincie Zuid-Holland, Afdeling Ruimte en Wonen, Bureau Ontwikkeling en Realisatie, Team Kennis en Beleidsontwikkeling Telefoon: 070 441 6917, email: [email protected]

13 GROEN (LANDELIJK GEBIED, OPENLUCHTRECREATIE) 13.1 Statencommissie Groen, Water en Milieu De Statencommissie GWM komt bijeen op 1 december 2010. Voorafgaand aan de vergadering wordt tijdens een lunchbijeenkomst het jaarprogramma 2011 gepresenteerd van de Provinciale Adviescommissie Leefomgeving. Op de agenda van de Statencommissie o.a.: • Midden-Delfland: leiden de door GS voorgestelde acties tot de gewenste ondersteuning van de agrarische sector in Midden Delfland?; • Inrichting Landelijk gebied: voortgang uitvoering ILG; • Energiebeleid • Veenweidepact Krimpenerwaard: zijn er tekorten die realisatie in de weg staan? • Relatie provincie met Landschapsbeheer Zuid-Holland (LBZ) • Geurhinder: actualisatie van de nota • Hoe krijgt de provincie er zicht op of de doelen van het Waterplan worden behaald, wat de effecten zijn van de meerjarenbegrotingen van de waterschappen en van het toezicht op de waterschappen? • Waaraan moet een vergunning tot ontgronding worden getoetst?

14 MOBILITEIT 14.1 Statencommissie Mobiliteit, Kennis en Economie De commissie is bijeen geweest op 24 november jl. Op de agenda o.a.: • Onteigening gronden in verband met verlegging N456 en aansluiting op de A20 bij Moordrecht; • Subsidies t.b.v. sanering glastuinbouw aan de gemeenten Waddinxveen en Voorschoten en aan Natuurmonumenten • Subsidie t.b.v. kwaliteitsnet goederenvervoer en Rondweg aan de gemeente Boskoop


27

• • •

Subsidie t.b.v. ontsluiting terminals en overslaglocaties aan de gemeente Zwijndrecht en het Havenbedrijf Rotterdam Verkeersveiligheid Zuid-Holland: meerjarenplan 2011-2020 Convenant met de Motorrijders Actiegroep (MAG)

14.2 Platform Verkeersveiligheid Zuid-Holland Het platform komt bijeen op 2 december 2010. Op de agenda: • Actieprogramma Rijk en Decentrale Overheden 2011 – 2012 • Meerjarenprogramma ROV-ZH (Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid) • Stand van zaken Bestuursovereenkomst tussen de 3 regievoerders (provincie Zuid-Holland, stadsregio Rotterdam en stadsgewest Haaglanden) • Stand van zaken Provinciaal Meerjarenplan, subsidieaanvragen en PRIOS (.PRIoriteit Ongevalcluster via Scenario’s)

15 MILIEU 15.1 Bezuinigingen op Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) Het bestuur van de VZHG heeft op 16 november 2010 samen met Gedeputeerde Staten van ZuidHolland een brief gestuurd over de door het kabinet aangekondigde bezuinigingen op de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s). Dringend wordt verzocht om de voorgenomen bezuiniging van 100 miljoen euro op het provinciefonds en gemeentefonds te herbezien op realiteitsgehalte en tijdpad, dan wel om middelen ter beschikking te stellen ter compensatie van de ontwikkel- en opstartkosten die momenteel worden gemaakt. In de brief aan de staatssecretaris voor Infrastructuur en Milieu, de heer J.J. Atsma, wordt vastgesteld dat provincie en gemeenten in Zuid-Holland geruime tijd werken aan de vorming van Regionale Uitvoeringsdiensten naar het eindbeeld dat door VNG, IPO en het Rijk is geschetst. In een brief van 10 november 2010 heeft de staatssecretaris complementen gegeven voor de voortvarendheid waarmee dat in Zuid-Holland is opgepakt. Hij kondigde daarbij aan snel een onderzoek te starten naar de bestuurslasten, c.q. de verschuiving daarin. Tegelijk kondigde hij echter de genoemde bezuiniging aan, omdat de nieuwe Regionale Uitvoeringsdiensten voor gemeenten en provincies een efficiencywinst opleveren. Door deze efficiencywinst bij voorbaat in te boeken, zet het rijk het proces van de vorming van de RUD’s in Zuid-Holland onder zware druk. Juist in deze fase van opbouw en het plegen van investeringen zorgt de bezuiniging voor het tegenovergestelde van wat het rijk er mee wil bereiken, aldus GS van Zuid-Holland en het bestuur van de VZHG in hun brief.

15.2 VNG onderzoekt stand van zaken RUD’s De VNG heeft op basis van diverse bezoeken in het land een stand van zaken opgemaakt. De belangrijkste conclusies: Het overgrote deel van de gemeenten is er van doordrongen dat de taken met betrekking tot vergunningverlening, handhaving en toezicht professioneler moeten worden uitgevoerd. In alle provincies zijn gemeenten bezig met het treffen van voorbereidingen voor het vormen van samenwerkingsverbanden. Dit gebeurt vanuit de bottum-up benadering. Een aanzienlijk deel van de provincies heeft haar twee rollen (regievoerder op het proces en partner) uit elkaar getrokken. Dit heeft enerzijds geleid tot een meer coöperatieve houding van gemeenten. Anderzijds zijn er provincies die hun huidige rol binnen het proces moeilijk handen en


28

voeten weten te geven. Bij de vorming van RUD’s zijn inhoud en de aard en omvang van de problematiek in de regio leidend voor de verschijningsvorm die de RUD krijgt. Op dit moment wordt onderzoek gedaan naar de kosten en baten van de RUD-vorming waar een achttal gemeenten aan meewerkt.

15.3 VNG-commissie Milieu en Mobiliteit De commissie komt bijeen op 9 december a.s. Op de agenda: • Terugblik begrotingsbehandeling Ministerie van Infrastructuur, Ruimtelijke Ordening en Milieu (V&W + VROM) die plaats vindt in de week van 30 november. • Toekomst stadsregio's en Randstad Infrastructuurautoriteit Uit de evaluaties van de Wgr-plus en de Wet BDU blijkt dat de stadsregio's - zeker op het gebied van verkeer en vervoer - goed functioneren. Desondanks heeft het Kabinet besloten de stadsregio's te willen opheffen. Wat vindt de commissie van de verschillende opties voor een VNG-strategie? 1. Stemt de commissie in met optie 1: blijven inzetten voor voortbestaan van stadsregio’s, totdat blijkt dat er een beter alternatief is (binnen én buiten de Randstad)? 2. Heeft de commissie andere terugvalopties? 3. Bestaat er bij de commissie al een voorkeur voor een mogelijke terugvaloptie? 4. Hoe kijkt de commissie aan tegen het instellen van een Randstad Infrastructuurautoriteit en welke taken en bevoegdheden zou deze moeten krijgen? • Regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) In november is de stand van zaken van de RUD-vorming opgemaakt. De provincies moesten allemaal een brief naar de minister sturen over hoe het in hun gebied gaat. De VNG heeft op basis van diverse bezoeken in het land een eigen stand van zaken opgemaakt (zie hiervoor) • Tunnelveiligheid Oud-minister Eurlings heeft in een brief (dd 31 augustus 2010) aan de Tweede Kamer een nieuwe aanpak voor wegtunnels aangekondigd. Op basis van de bevindingen van een quick scan heeft de minister een Actieplan wegtunnels opgesteld. De twee belangrijkste acties uit het Actieplan zijn: aanpassing van de Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels (WARVW) en een onderzoek naar standaardisatie van functionele eisen voor tunnels. De wijziging van de WARVW moet voor het eind van dit jaar gereed zijn, de VNG is betrokken via de begeleidingscommissie. Aan de commissieleden wordt gevraagd of zij bekend zijn met knelpunten betreffende de tunnelveiligheid, als het gaat om onduidelijke of tegenstrijdige regelgeving en zijn er suggesties voor oplossingen? Hoe ervaart men de rol van Rijkswaterstaat? Hoe kijkt met aan tegen de zogenaamde nationale kop? • Warmte- Koude opslag Het VNG bureau bereidt de onderhandelingen met het ministerie van IROM voor in verband met de kosten voor WKO (warmte koude opslag)systemen. Gemeenten worden waarschijnlijk bevoegd gezag voor een deel van gesloten WKO systemen. Waarschijnlijk krijgen gemeenten geen vergoeding voor deze nieuwe taak. Aan de commissie wordt gevraagd: Willen de gemeenten deze taak, ook wanneer er geen vergoeding tegenover staat? • Het actieprogramma Verkeersveiligheid In 2010 is het concept Actieprogramma Verkeersveiligheid 2011-2012 opgesteld door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het nieuwe actieprogramma moet bewerkstelligen dat de doelen uit het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2008 – 2020 worden bereikt: maximaal 500 doden en 12.250 gewonden per jaar in 2020. Kan de commissie instemmen met het Actieprogramma Verkeersveiligheid 2011-2012?


29

•

•

•

Voortgang verpakkingen & producentenverantwoordelijkheid De raamovereenkomstbesluit beheer verpakkingen en papier en karton loopt tot en met 2012. Daarna moeten er nieuwe afspraken gemaakt worden over de inzameling en recycling van verpakkingsmateriaal. Geluid Het SWUNG (Samen Werken aan een Nieuw Geluidbeleid) wetgevingstraject bevindt zich op dit moment in een belangrijke fase. SWUNG betekent een grote herziening van het geluidbeleid in Nederland, waarbij meer nadruk komt te liggen op bronbeleid. Het wetsvoorstel voor de invoering van geluidproductieplafonds ligt op dit moment bij de Tweede Kamer en zal binnenkort plenair behandeld worden. Het tweede deel van het SWUNG traject dat betrekking heeft op de gemeentelijke en provinciale wegen en de normen voor woningbouw en industrielawaai gaat het komende half jaar verder uitgewerkt worden zodat daarna naar de wetgevingsjuristen kan. Waar staan we nu en wat is de inzet van de VNG? In het landelijk DUIV-overleg is afgesproken: 1. Woningbouw mag niet beperkt worden door SWUNG. 2. Het nieuwe normenstelsel moet effectneutraal voor de woningbouw ingevoerd worden. 3. Het nieuwe Reken en Meetvoorschrift moet effectneutraal ingevoerd worden. Aan de commissie is gevraagd of deze afspraken voldoende zekerheden voor de VNG bieden om het wetsvoorstel SWUNG1 te blijven steunen. Overige onderwerpen: Stand van zaken bodemconvenant, De eerste monitoring Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL ); Spelregelkader deelname zoutloketten; Afspraken over plaatsing laadinfrastructuur met Stichting E-laad en EnergieNed

16 WATER 16.1 VZHW viert 100 jarig bestaan op Waterschapsdag Op maandag 1 november jl. verzamelde het hele Nederlandse waterschapsbestel zich in de Van Nelle fabriek in Rotterdam. De (nationale) Waterschapsdag werd gecombineerd met de viering van het 100jarig bestaan van de Vereniging van Zuid-Hollandse Waterschappen. Er werd niet veel tijd verdaan met terugkijken, want de Unie van Waterschappen wilde de aandacht richten op thema’s als innovatie en jeugd en op de voornemens van het nieuwe kabinet. Unievoorzitter Peter Glas kon zich redelijk vinden in de uitspraken die over water worden gedaan in het regeerakkoord. Met enige verbazing constateerde hij dat het functioneren van de waterschappen tegenwoordig niet meer aan de orde wordt gesteld, maar het voortbestaan wel. Hij dacht dat te kunnen pareren door de 3 P's, (Polity, politics en policy, de scharnieren waaraan het bestuur volgens een recente studie van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid is opgehangen) aan te vullen met de P van Publics. Glas wilde laten uitkomen dat de waterschappen niet zelfgenoegzaam achteruit leunen. Een dienstbare houding en samenwerking (onderling, met de gemeenten) zijn belangrijk, want een Afrikaans gezegde luidt: "Alleen loop je snel, samen lopen je verder".

Aboutaleb en Jorritsma niet op één lijn. Commentaar op de toespraak werd ter plekke geleverd door Rotterdams burgemeester Ahmed Aboutaleb en VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma. Tussen hun bijdragen zat enig licht. Aboutaleb is onder de indruk geraakt van het indrukwekkende werk dat op waterterrein gedaan wordt en vindt het daarom onbegrijpelijk dat de waterschappen er niet in slagen om dat aan het publiek en aan de politiek duidelijk te maken. Verkiezing van de waterschappen door de gemeenteraden zag hij als een doodlopend spoor. Hij trok de vergelijking met de moeizame gang van zaken bij de aanwijzing van


30

leden van het bestuur van een recreatieschap door de gemeenteraad. Meer zag hij in de aanpak van de Veiligheidsregio met een Raad van Toezicht. Jorritsma was het echter met Glas eens om dit voornemen van het kabinet serieus in bespreking te nemen en een oplossing te zoeken voor de haken en ogen die er ook zijn. De vergelijking met de aanwijzing van bestuursleden in een gemeenschappelijke regeling vond zij mank gaan, beter is te kijken naar de gang van zaken bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer door Provinciale Staten. Ook Aboutalebs liefdesverklaring aan de constructie van de Veiligheidsregio is voor de VNG nog geen "gefundenes Fressen”. Jorritsma zette, net als CdK Jan Franssen die later in het programma aan bod kwam, vraagtekens bij de mogelijkheden om de taken van het waterschap als een sexy-thema in de aandacht van de burger te krijgen. Jan Franssen was daarin duidelijk :waterschap en provincie zitten nu eenmaal niet in de positie om structureel een nauwe band met de burger op te bouwen, dan moet je dat ook niet kost-wat-kost proberen te realiseren, dus wat hem betreft geen vierde P erbij. De ZuidHollandse CdK ging verder nog in op het dilemma dat de overheid moet overwinnen om zowel om te gaan met de onmiskenbare druk tot schaalvergroting als met de wens tot binding om vervreemding tegen te gaan. Voor de "jarige" voorzitter van de VZHW, Jan Geluk, had hij een fraaie bokaal bij zich, want naar een verjaardag neem je nu eenmaal een cadeautje mee. Als tegenprestatie kreeg hij het eerste exemplaar van een gedenkboekje van de VZHW.

16.2 Tijdelijke VNG-subcommissie Water gaat 4 jaar door. Binnen het werkterrein van de VNG-commissie Ruimte en Wonen was tijdelijk een subcommissie Water werkzaam, waarvan het mandaat liep tot eind 2010. De VNG oordeelt dat er ruim voldoende thema’s zijn die verlenging van de opdracht tot eind 2014 rechtvaardigen. De taak van de subcommissie is om te adviseren over of aan: o de vorming en invulling van regionale samenwerkingsverbanden in de afvalwaterketen; o de agenda en VNG-inbreng van het Nationaal Water Overleg (NWO); o de gemeentedelegatie in Bestuurlijk Overleg Waterketen (BOW); o het bestuurlijk overleg VNG en UvW over implementatie aanpak afvalwaterketen; o de inbreng van de gemeentedelegaties in het Regionaal Bestuurlijk Overleg van de zes (deel)stroomgebieden; o de VNG-inbreng in de (deel-)stuurgroepen van het Deltaprogramma; o voortgang en mogelijke knelpunten bij de uitwerking van de afspraken van de nationale bestuursakkoorden water en waterketen. De samenstelling van een subcommissie wordt door de VNG zelf geregeld. In de subcommissie waren na de verkiezingen enkele vacatures ontstaan, waarin de directieraad inmiddels heeft voorzien. De commissie wordt voorgezeten door burgemeester Ina Adema van Veghel. De commissie kent drie Zuid-Hollandse leden: 1. Burgemeester Piet IJssels van Gorinchem (PvdA) 2. Burgemeester Bas Verkerk van Delft (VVD) 3. Burgemeester Jos Wienen van Katwijk (CDA) De heren IJssels en Wienen zijn aangewezen als lid van de VNG-delegatie voor overleg over wateraangelegenheden met de bewindslieden Schultz van Haegen en Atsma van het Ministerie van IROM. Van deze delegatie maken ook subcommissie voorzitter Adema en mevrouw Vermue- Vermue, wethouder van Borsele, deel uit.


31

17 DELTA-AANGELEGENHEDEN 17.1 Hoorzitting Deltawet De Kamercommissie voor Verkeer en Waterstaat hield op 11 november jl. een hoorzitting over de Deltawet Waterveiligheid en Zoetwatervoorziening. Het wetsvoorstel beoogt om het Deltaprogramma, het Deltafonds en de Deltacommissaris wettelijk te verankeren in de Waterwet en de Wet op het Infrastructuurfonds. Is dat nog wel nodig, zo was een van de vragen. Het vorig kabinet heeft immers al in het voorjaar Wim Kuijken als Deltacommissaris benoemd, met Prinsjesdag het eerste Deltaprogramma gepresenteerd en besloten dat het Deltafonds vanaf 2020 met minimaal 1 miljard euro per jaar gevuld zal worden. En zo ja wat moet de wet moet regelen? De opgekomen vertegenwoordigers van overheden, belangenorganisaties, bedrijfsleven, adviesraden en wetenschap vonden het belangrijk dat de Deltawet er snel komt, niet alleen voor de waterveiligheid maar ook voor de aanpak van de zoetwaterproblematiek. Er werden lovende woorden gesproken over de manier waarop Wim Kuijken de rol van Deltacommissaris vervult. De discussie spitste zich toe op de integraliteit van het Deltaprogramma, de invulling van het Deltafonds en over de positie van de Deltacommissaris. Laatstgenoemde is er niet alleen voor het rijk, maar hij is ook van en voor de provincies, de gemeenten en de waterschappen., zo werd betoogd. Bestuurskundig hoogleraar Geert Teisman betoogde dat voor het succes van de Deltacommissaris niet zozeer de formele bevoegdheden bepalend zijn, maar zijn unieke positie. Niet gegijzeld door de rol en de bevoegdheden van één van de partijen is de Deltacommissaris een geslaagd voorbeeld van modern publiek leiderschap. Namens het IPO werd gesteld dat een integrale regionale aanpak van de wateropgaven het draagvlak vergroot, de uitvoering versnelt en tot betere oplossingen leidt. Volgens Theo Toonen, ook hoogleraar bestuurskunde, moet ervoor worden gewaakt dat de agenda van het Deltaprogramma onbedoeld leidend gaat worden voor het hele waterbeleid. Het WB21-beleid, de Kaderrichtlijn Water en de Hoogwaterrichtlijn vragen om regionale uitvoering. Ook VNG-vertegenwoordiger Ina Adema (burgemeester van Veghel, voorzitter VNG-projectcommissie Water) waarschuwde ervoor dat het Deltaprogramma niet teveel moet worden verbreed. Soms zit het succes in kleine maatregelen, die voor draagvlak kunnen zorgen. Bron: IPO-nieuws week 45

17.2 Bestuurlijk overleg provincie gemeenten Zuidwestelijk Delta Gedeputeerde Lenie Dwarshuis heeft de gemeenten uitgenodigd voor het derde bestuurlijk overleg over de Zuidwestelijke Delta. De vergadering vindt plaats op donderdag 6 januari van 13.00 - 14.30 uur in het gemeentehuis van Korendijk te Piershil. Aan de orde komt in ieder geval de verkenning van Kwartiermaker Van der Weijden gericht op een alliantie voor het Haringvliet.


32

VZHG-agenda voor 2011 Graag noteren in uw agenda: Vrijdag 15 april 2011: VZHG-jaarvergadering en congres vanaf 9.30 uur in de St-Janskerk te Gouda. Congresthema gemeente Gouda: Bezuinigen Tevens afscheid van VZHG-secretaris Gert Jan Jansen, die met pensioen gaat.

Vrijdag 25 november 2011 Minicongres 2011 Van 09.30 tot 13.00 uur in het provinciehuis van ZuidHolland in Den Haag. Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten

33

Journaal voor de gemeenten Ontwikkelingen die voor alle Zuid-Hollandse gemeenten van belang kunnen zijn Jaargang 2010, nummer 11

Recommend Documents