Geachte dokter winter 2010 Koninklijk Oost-Vlaams Apothekersgild Nieuwebosstraat 5 9000 Gent www.kovag.be Tel 09/225.41.90 Fax 09/225.99.75
[email protected] i.s.m. AVK www.avk.be en BOA www.boa-apotheek.be
INHOUD Magistraal - gelulen met dihydroergotamine mesilaat - riboflavine gelulen Uit de handel Goed om weten Voorschrijven van verdoving Melding op voorschrift “zorgtraject chronische nierinsufficiëntie”
Vanaf 1 januari 2010 is elke apotheker wettelijk verplicht om ‘basis farmaceutische zorg’ te verschaffen. De waarde en het belang van de rol van de apotheker hangt af van de kwaliteit van diens farmaceutische zorg. Zonder farmaceutisch dossier is farmaceutische zorg niet mogelijk. Enkel doordat de medicatiehistoriek van alle patiënten bijhouden wordt, slagen apothekers erin om talloze geneesmiddelgebonden problemen te vermijden. Dagelijks en in alle discretie. Farmaceutische zorg en het farmaceutisch dossier bijhouden gebeurt al veel langer. Nieuw is alleen dat die begrippen nu duidelijk omschreven zijn. De Gids voor Goede Officinale Farmaceutische Praktijken geeft aan wat de verplichtingen en de mogelijkheden van de apotheker zijn en ook welke rechten de patiënt heeft. Naast het registreren van de wettelijke verplichte gegevens is het aangewezen om ook bijkomende relevante gegevens in het farmaceutisch dossier op te nemen, uiteraard met respect voor de rechten van de patiënt. Natuurlijk moet het voor de patiënt duidelijk zijn welke gegevens (kunnen) worden geregistreerd, en met welke bedoeling. In overleg met de privacycommissie en met de patiëntenrechtenorganisaties werd afgesproken dat de patiënt in de apotheek duidelijk geïnformeerd zal worden door middel van een affiche en een folder. Weinig patiënten zijn zich bewust dat hun medicatiehistoriek in de apotheek wordt bijgehouden. Nog minder patiënten realiseren zich hoeveel geneesmiddelgebonden problemen hierdoor worden vermeden of opgelost. De tijd is rijp om daar nu mee naar buiten te komen en patiënten en andere zorgverstrekkers te wijzen op het belang van een goed gestoffeerd farmaceutisch dossier en de rol die de apotheker daarbij speelt in het belang van de gezondheid van zijn patiënt.
Attesten Plavix Voorschrift voor de urgentietrousse
Jan Depoorter Voorzitter KOVAG
Inning GMD via derdebetalersregeling Onder de loep: vitaminen en mineralen voor kinderen en 50+
Collegazetje - winter 2010
Magistraal Gelulen met dihydroergotamine mesilaat Dihydergot Forte® 2,5mg maakt momenteel een stockbreuk van onbepaalde duur door. Ter vervanging kan u volgende magistrale bereiding voorschrijven: R/ Dihydroergotamine mesilaat 2,5mg dt 30 gelulen Deze bereiding wordt, net als de specialiteit Dihydergot Forte®, niet terugbetaald. De geregistreerde indicaties voor de orale vorm samen met hun dosering zijn in volgende tabel samengevat. Indicatie
tijdsduur
Dosis
Orthostatisch syndroom bij volwassenen
Initiële behandeling (gedurende 1 week)
7,5 à 10mg/dag
Onderhoudsbehandeling (ged. 5 tot 6 weken)
5mg/dag (verdeeld over 2 innames)
Behandelingsduur afh. van de behandelingsduur met geneesmiddel dat hypotensie veroorzaakt
5 à 12,5mg/dag
Iatrogene hypotensie
Dihydroergotamine interageert met CYP3A4 inhibitoren wat kan resulteren in een verhoogde blootstelling aan dihydroergotamine en kan leiden tot ergotisme. Daarnaast wordt de combinatie met andere vasoconstrictoren of nicotine best vermeden. Ook is voorzichtigheid geboden bij gelijktijdig gebruik van β-blokkers, vooral bij patiënten met stoornissen of insufficiëntie van de perifere circulatie.
E-news: gelulen met riboflavine bij migraine: niet vergoedbaar In het e-news magistraal nummer 36 van 24/12/09 staat er dat gelulen met riboflavine terugbetaald worden. Dit is echter foutief! Riboflavine is opgenomen in de lijst van de hulpstoffen en kan dus niet terugbetaald worden indien afzonderlijk voorgeschreven, tenzij in flavogelules NFVI (= placebo) met een max. van 1mg per gelule.
Uit de handel AROPAX 28 TABL 30 MG CODICONTIN 56 TABL 60 MG GEOMYCINE 3 AMP 80 MG 2 ML ISILUNG 20 GELL 100 MG MESULID GEL 50 G MEXITIL 100 GELL 200 MG PRURISEDINE PDR 70 G SILI-MET-SAN 60 TABL THYRAX DUOTAB 100 TABL 0,1 MG ULCOGANT 100 TABL
2
12/11/2009 27/11/2009 12/10/2009 21/09/2009 9/10/2009 3/11/2009 22/09/2009 6/10/2009 16/11/2009 5/10/2009
Collegazetje - winter 2010
Goed om weten Sedert december 2009 is er een nieuw sequentieel anticonceptivum op basis van estradiol, een natuurlijk oestrogeen, en dienogest, een nortestosteronderivaat (QLaira®) beschikbaar. Een associatie op basis van estradiol en dienogest was reeds beschikbaar, maar aan andere doseringen voor hormonale substitutiebehandeling. De associatie voor anticonceptie wordt gedurende 26 dagen in 4 fasen toegediend, met telkens een verschillende samenstelling, gevolgd door de inname van een placebo-comprimé gedurende 2 dagen. Er werd geen voordeel aangetoond van deze associatie op basis van een natuurlijk oestrogeen, ten opzichte van de andere orale anticonceptiva op basis van het synthetisch ethinylestradiol. In de beschikbare studies werd geen grotere doeltreffendheid aangetoond ten opzichte van de associatie ethinylestradiol + levonorgestrel. De goedaardige en frequente ongewenste effecten zoals nausea, spanning in de borsten en hoofdpijn, zijn globaal vergelijkbaar met de andere oestroprogestagenen, maar er zijn onvoldoende gegevens om het risico van zeldzame en ernstige ongewenste effecten zoals trombo-embolische verwikkelingen te evalueren. De contra-indicaties en gebruiksvoorzorgen zijn dezelfde als deze van de andere orale anticonceptiva. Estradiol ondergaat, vergeleken met ethinylestradiol, een belangrijk eerste passage-effect in de lever en veroorzaakt niet minder farmacodynamische interacties. Gezien de beperkte ervaring, de afwezigheid van degelijke gegevens over doeltreffendheid en ongewenste effecten, en de hogere kostprijs, is de associatie estradiol + dienogest geen eerstekeuze-anticonceptivum voor oraal gebruik. Het RIZIV voorziet terugbetaling voor jongeren (categorie CsJ). De specialiteit Indocid® werd teruggetrokken van de markt. Er bestaat dus geen specialiteit meer op basis van indometacine voor oraal gebruik. Abbott heeft de distributie van Biclar Uno® 500mg – 5 tabl. beëindigd. Biclar® 250mg - 10 tabl., Biclar 500mg Forte - 10 tabl., Biclar Uno 500mg - 10 tabl. blijven beschikbaar. Clopidogrel EG® 75mg x 28 tabl. is vanaf 4 januari beschikbaar en vergoedbaar mits attest van de adviserend geneesheer. GlaxoSmithKline zal de commercialisering van volgende verpakkingen vanaf januari 2010 stopzetten na uitputting van de voorraad: Zinnat® 125mg x 10 tabl., Clamoxyl® 250mg IV/IM x 6, Clamoxyl® 500mg IV/IM x 6, Clamoxyl® 500 mg IV/IM x 30, Kapanol® 20mg x 20 caps., Kapanol® 50mg x 20 caps., Kapanol® 100mg x 20 caps.. GlaxoSmithKline biedt een alternatief voor volgende geneesmiddelen: Aropax® 20mg x 28 tabl. Æ Seroxat® 20mg x 28 tabl. Aropax® 20mg x 56 tabl. Æ Seroxat® 20mg x 56 tabl. Aropax® orale suspensie 150ml Æ Seroxat® orale suspensie 150ml Beconase® Aqua 200 doses Æ Avamys® 27,5µg x 120 doses of Flixonase® Aqua 50mcg x 150 doses
Voorschrijven van verdoving Het voorschrijven van verdoving valt nog steeds onder de wetgeving van het KB 31/12/1930 art. 19. Het voorschift van verdovende middelen moet door de arts volledig eigenhandig geschreven, gedateerd en ondertekend zijn. Op het voorschrift moet het aantal af te leveren toedieningseenheden voluit worden geschreven. De wetgever spreekt niet van het voluit schrijven van de eenheidsdosis maar het is aan te raden ook deze eenheidsdosis voluit te schrijven, zeker wanneer het gaat over afleveringen in het kader van vervangingsmiddelen bij toxicomanie (methadon of buprenorfine). Vernieuwingen op hetzelfde voorschrift zijn slechts toegelaten indien de arts het aantal en de termijn van deze vernieuwingen voluit vermeldt op het voorschrift (m.a.w. aantal en termijn moeten duidelijk afgebakend zijn).
Collegazetje - winter 2010
3
Melding op voorschrift “Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie” Sinds 1 december 2009 worden een hele reeks geneesmiddelen terugbetaald op voorwaarde dat de arts op het voorschrift de melding "Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie" of "ZTN" aanbrengt. Het gaat hier onder andere over de sartanen en vaccins tegen hepatitis B. De volledige lijst vindt u op blz. 7. Dit geldt alleen voor patiënten die genieten van een zorgtraject chronische nierinsufficiëntie én voor zover de betrokken patiënt voldoet aan alle medische voorwaarden die noodzakelijk zijn om de vergoeding van de betrokken specialiteit te verkrijgen. De voorschrijvende arts moet de nodige bewijsstukken ter beschikking houden van de adviserend geneesheer. De reglementering voor terugbetaling van de sartanen verandert niet. Voor patiënten buiten het zorgtraject is er nog steeds een attest nodig voor terugbetaling.
Attesten Plavix Sinds begin november zijn de grote verpakkingen van Plavix (84 tabl.) terugbetaald mits attest. Voor de attesten voor kleine verpakkingen van Plavix (28 tabl.) mag de apotheker de derdebetalersregeling toepassen bij het afleveren van een grote verpakking. Deze attesten blijven geldig tot de einddatum van het attest.
Voorschrift voor de urgentietrousse Een voorschrift voor de urgentietrousse moet aan volgende voorwaarden voldoen: - Het betreft enkel geneesmiddelen voor menselijk gebruik. - De geneesmiddelen worden voorgeschreven of besteld op een origineel, gedateerd en ondertekend document. Dat document moet volgende gegevens bevatten: de naam en het adres van de voorschrijver en de vermelding "urgentietrousse". De geneesmiddelen in kwestie kunnen nooit terugbetaald worden door de mutualiteit. Als het document slaap- en verdovende middelen of psychotrope stoffen bevat, mag de apotheker die producten alleen afleveren als hij in dezelfde provincie gevestigd is als de voorschrijver.
Inning GMD via derdebetalersregeling Het GMD (Globaal Medisch Dossier) kan voor alle patiënten 1x per kalenderjaar worden geopend of verlengd door de erkende huisarts, dit naar aanleiding van een raadpleging of een bezoek. Voor deze verstrekking (102.771) kan u de derdebetalersregeling toepassen. Wil u de eigen administratieve rompslomp hiervoor beperkt houden en deze erelonen reeds na een achttal weken op uw rekening ontvangen, dan kan u de tarifering van uw GMD’s overlaten aan de Oost-Vlaamse Tariferingsdienst. Hoe moet het getuigschrift voor GMD dan opgemaakt worden? - een afzonderlijk getuigschrift opmaken voor de verstrekking 102.771 - een vignet “die de toepassing van de derdebetalersregeling vraagt” op het getuigschrift kleven (vignetten te bekomen op de tariferingsdienst) - de patiënt zijn/haar handtekening laten zetten onder deze tekst - mutualiteitsgegevens van de patiënt aanbrengen (kleefbriefje of de gegevens noteren vanuit uw Elektronisch Medisch Dossier) De getuigschriften worden per maand (ongeacht het aantal) aan de tariferingsdienst bezorgd (per post of via een apotheek in uw buurt) Voor meer info: Oost-Vlaamse Tariferingsdienst (OVTD), Nieuwebosstraat 5 te 9000 Gent tel. 09/225.41.90 - fax 09/225.99.75 e-mail:
[email protected] www.ovtd.be 4
Collegazetje - winter 2010
Onder de loep: vitaminen en mineralen voor kinderen en 50+ De basis voor de vitamine- en mineraalvoorziening bij kinderen is een gezonde voeding. Kinderen tot 4 jaar zijn echter niet in staat om via de huid voldoende vitamine D op te nemen, noch om voldoende vitamine D uit de voeding te halen. Het advies is om dagelijks 10 µg extra vitamine D te geven. Oudere kinderen halen in principe voldoende vitaminen en mineralen uit de voeding. Wordt er toch gekozen voor een supplement, blijken er bij de kindervitamines in tabletvorm op de markt, een aantal onduidelijkheden te zijn (zie onderstaande tabel). Allereerst zien we dat Biocure junior geen minimumleeftijdsgrens aangeeft, dat Davitamon junior vanaf 3 jaar kan gegeven worden, maar dat de andere slechts vanaf 4 jaar mogen toegediend worden. Daarnaast is er onduidelijkheid betreffende de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH). Sommige verpakkingen drukken de concentratie uit in functie van de ADH voor volwassenen, andere in functie van de ADH voor kinderen. Aangezien de ADH’s variëren naargelang leeftijd en geslacht is het raadzaam om de officiële ADH’s te consulteren in de “Voedingsaanbevelingen voor België, herziening november 2006”, opgesteld door de Hoge Gezondheidsraad, vrij te raadplegen op internet. Vervolgens zijn er grote verschillen in de aanwezige mineralen en sporenelementen. Het mineraal calcium vinden we niet terug bij Davitamon junior en Biocure junior. Als laatste zijn er grote verschillen in dosis. Sommige preparaten vermelden 1 tabletje per dag, anderen 1 à 2 of zelfs tot 4 per dag. Als we zien dat 1 tablet Centrum reeds de ADH foliumzuur en Vit B12 bevat voor volwassenen, is de kans op overdosering zeer reëel. Ook belangrijk, maar dan eerder voor de mama’s en de papa’s, is het prijsverschil tussen de verschillende preparaten.
Collegazetje - winter 2010
5
Onder de loep: vitaminen en mineralen voor kinderen en 50+ (vervolg) Voor vijftigplussers ligt de ADH vitamine D hoger dan wat ze meestal via een normale, gezonde voeding kunnen binnenkrijgen. Extra vitamine D is dan ook aanbevolen. Daarnaast verloopt de opname van vitamine B12 uit voeding door de veroudering ook vaak minder efficiënt. Dit kan leiden tot bloedarmoede, een verminderde opname van foliumzuur en mogelijke geheugenproblemen. Preventief toedienen van een supplement van 1,5 tot 2µg Vitamine B12 per dag kan geen kwaad. Ook wordt voor menopauzale vrouwen en mannen boven de 50 aangeraden om dagelijks 1,2g calcium te gebruiken. Dat komt overeen met ongeveer 0,5 tot 0,7 liter melk (of yoghurt, platte kaas, verrijkte sojamelk, enz.) plus 2 sneetjes kaas. Heel wat bejaarden komen echter niet aan deze hoeveelheden. Als supplement zal 0,5 tot 1g elementair calcium per dag hier meestal volstaan. Enige voorzichtigheid is geboden bij post-menopauzale vrouwen. Enkele studies suggereren een verband tussen een hogere inname van vit A en het risico op botbreuken. Grootschalig onderzoek moet dit nog aantonen. Toch raadt het EFSA (European Food Safety Autority) aan om niet meer dan 1500µg per dag in te nemen bij postmenopauzale vrouwen met een verhoogd risico op osteoporose. In onderstaande tabel werd de vergelijking gemaakt van enkele multi-vitamine preparaten voor 50+. De concentratie wordt uitgedrukt in functie van de ADH’s voor volwassenen. De breedste waaier aan vitaminen en mineralen vinden we terug bij Centrum®, de kleinste bij Biocure®. Enkel Supradyn® vermeldt het APB-label. Qua samenstelling zijn de 50+ preparaten iets hoger gedoseerd (voor vit B1, B2, B9, B12, C en E). Alle preparaten voegen minstens ginseng toe, maar Centrum® verkiest luteïne. Merk op dat er ook bij de 50+ preparaten wel degelijk prijsverschillen zijn.
6
Collegazetje - winter 2010
Onder de loep: vitaminen en mineralen voor kinderen en 50+ (vervolg) Besluit: Kindervitamines krijgen vlug het label van ‘gezond snoepje’. Dit is onjuist, zeker gezien de soms vrij hoge dosering. Het is belangrijk dat ouders/kinderen beseffen dat een kindervitamientje geen vervanging is voor een portie broccoli of bloemkool. Kiezen zij voor een supplement, dan vormt de aanwezigheid van calcium en vit D een bonus. Ook bij ouderen geldt dat een vitaminesupplement geen vervanging kan zijn voor een gezonde voeding. Toch is een supplement van vitamine D en B12 belangrijk. Voor vitamine D beveelt de Hoge Gezondheidsraad 10 µg per dag aan. Voor vitamine B12 zijn er bij ons geen aanbevelingen. In de VS daarentegen krijgt iedere 50-plusser het advies om extra vitamine B12 te nemen omdat tot een kwart van de ouderen een mild tekort zou hebben. Bronnen: 1. The efficacy and safety of multivitamin and mineral supplement use to prevent cancer and chronic disease in adults: a systematic review for a National Institutes of Health state-of-the-science conference. AU Huang HY; Caballero B; Chang S; Alberg AJ; Semba RD; Schneyer CR; Wilson RF; Cheng TY; Vassy J; Prokopowicz G; Barnes GJ 2nd; Bass EB SO Ann Intern Med. 2006 Sep 5;145(5):372-85. 2. www.testaankoop.be 3. http://www.gezondheid.be 4. http://www.gezondheidsraad.nl
Specialiteiten vergoedbaar in cat. B mits vermelding ‘zorgtraject chronische nierinsufficiëntie’ of ‘ZTN’ op het voorschrift (voor patiënten buiten het zorgtraject chronische nierinsufficiëntie blijft een attest vereist) ALPHA-1 30 caps. x 0,25mcg 50 caps. x 1mcg druppels 10ml 2mcg/ml APROVEL 28 co. x 150mg 28 co. x 300mg | 98 tabl. x 300mg ATACAND 28 co. blister x 8mg | 56 co. blister x 8mg 98 co. x 8mg 28 co. blister x 16mg | 56 co. blister x 16mg 98 co. x 16mg ATACAND (Aktuapharma) 28 co. x 16mg | 56 co. x 16mg ATACAND PLUS 28 co. x 16/12,5mg | 56 co. x 16/12,5mg | 98 co. x 16/12,5mg BELSAR 28 co. x 10mg 28 co. x 20mg | 98 co. x 20mg 28 co. x 40mg | 98 co. x 40mg BELSAR PLUS 28 tabl. x 20/12,5mg | 98 tabl. x 20/12,5mg 28 tabl. x 20/25mg | 98 tabl. x 20/25mg CAPOTEN (Aktuapharma) 30 co. x 100mg CAPTACE Boss Pharma 30 co. x 100mg CIBACEN 28 co. x 10mg CO DIOVANE 28 co. x 80/12,5mg | 56 co. x 80/12,5mg 28 co. x 160/12,5mg | 98 co. x 160/12,5mg 28 co. x 160/25mg | 98 co. x 160/25mg CO-QUINAPRIL EG 28 co. x 10/12,5mg | 56 co. x 10/12,5mg | 98 co. x 10/12,5mg COAPROVEL 28 co. x 150/12,5mg 28 co. x 300/12,5mg | 98 tabl. x 300/12,5mg 28 co. x 300/25mg | 98 co. x 300/25mg COZAAR 28 co. x 50mg | 56 co. x 50mg | 98 co. x 50mg 98 co. x 100mg COZAAR PLUS 28 co. x 50/12,5mg | 56 co. x 50/12,5mg | 98 co. x 50/12,5mg COZAAR PLUS FORTE 98 co. x 100/25mg DIOVANE 28 co. pell. x 80mg | 56 co. pell. x 80mg 28 co. pell. x 160mg | 56 co. pell. x 160mg | 98 co. pell. x 160mg 28 co. x 320mg | 98 co. x 320mg ENGERIX-B JUNIOR ser. IM 0,5ml ENGERIX-B ser. IM 1ml EXFORGE 28 co. x 5/80mg | 98 co. x 5/80mg 28 co. x 5/160mg | 98 co. x 5/160mg 28 co. x 10/160mg | 98 co. x 10/160mg FENDRIX ser. prerempl. 1 dos. 0,5ml FORZATEN 28 co. x 20/5mg | 98 co. x 20/5mg 28 co. x 40/5mg | 98 co. x 40/5mg 28 co. x 40/10mg | 98 co. x 40/10mg
FOSRENOL 90 co. x 500mg 90 co. x 750mg HBVAXPRO 1 fl. IM 5mcg/0,5ml 1 ser. x 10mcg/ml. 1 fl. IM 40mcg/ml KINZALKOMB 28 co. x 40/12,5mg 28 co. x 80/12,5mg | 56 co. x 80/12,5mg | 98 co. x 80/12,5mg 28 co. x 80/25mg | 56 co. x 80/25mg | 98 co. x 80/25mg KINZALMONO 28 co. x 40mg 28 co. x 80mg | 56 co. x 80mg | 98 co. x 80mg LOORTAN 28 co. x 50mg | 56 co. x 50mg | 98 co. x 50mg 98 co. x 100mg LOORTAN PLUS 28 tabl. x 50/12,5mg | 56 tabl. x 50/12,5mg | 98 tabl. x 50/12,5mg LOORTAN PLUS FORTE 98 tabl. x 100/25mg MICARDIS 28 co. x 40mg 28 co. x 80mg | 56 co. x 80mg | 98 co. x 80mg MICARDISPLUS 28 co. x 40/12,5mg 28 co. x 80/12,5mg | 56 co. x 80/12,5mg | 98 co. x 80/12,5mg 28 co. x 80/25mg | 56 co. x 80/25mg | 98 co. x 80/25mg MIMPARA 28 tabl. x 30mg 28 tabl. x 60mg 28 tabl. x 90mg OLMETEC 28 co. pell. x 10mg 28 co. pell. x 20mg | 98 co. pell. x 20mg 28 co. pell. x 40mg | 98 co. pell. x 40mg OLMETEC PLUS 28 co. pell. x 20/12,5mg | 98 co. pell. x 20/12,5mg 28 co. pell. x 20/25mg | 98 co. pell. x 20/25mg RENAGEL 360 co. x 400mg 180 co. x 800mg RENITEC 28 co. x 5mg ROCALTROL 30 caps. x 0,25mcg 30 caps. x 0,50mcg SEVIKAR 28 tabl. x 20/5mg | 98 tabl. x 20/5mg 28 tabl. x 40/5mg | 98 tabl. x 40/5mg 28 tabl. x 40/10mg | 98 tabl. x 40/10mg TEVETEN 28 co. x 600mg | 98 co. x 600mg TEVETEN PLUS 28 co. x 600/12,5mg | 98 co. x 600/12,5mg
Collegazetje - winter 2010
7