Geachte heer/mevrouw dokter,
zomer 2006 Koninklijk Oost-Vlaams Apothekersgild Nieuwebosstraat 5 9000 Gent www.kovag.be Tel 09/225.41.90 Fax 09/225.99.75
[email protected] i.s.m. AVK www.avk.be en BOA www.boa-apotheek.be
INHOUD Magistrale bereidingen - Zalfbasissen - De module - Jeuk
Melatonine Goed om weten Uit de handel
De “eerstelijnszorg” is een begrip dat al een paar jaren geleden ingang vond in de discussies omtrent gezondheidszorg. Elke beroepsgroep poogde zijn “discipline” in het zonnetje te zetten om toch zeker niet in het volledige plaatje te ontbreken. Men vergat bijna dat het hier om de patiënt ging. Elke zorgverstrekker is specialist in zijn vakgebied. In de raakvlakken tussen de verschillende zorggebieden is communicatie noodzakelijk en uiterst nuttig. De patiënt kan er enkel maar beter van worden als elke “specialist” van alle facetten van zijn discipline volledig op de hoogte is. Ook in dit Collegazetje vind je, als arts, extra info over het voorschrijven van geneesmiddelen. Het is zeker niet de bedoeling om belerend over te komen. Maar in de apotheek beschikken we over informatie en zijn we onderhevig aan “spelregels”, eigen aan de uitvoering van ons beroep, die nuttig zijn om weten voor de arts en zo overlast voor de patiënt kunnen beperken. In de inhoudstabel hiernaast zie je de verschillende onderwerpen, die we kort en overzichtelijk verder in het blaadje behandelen. We hopen dat dit een nuttig en krachtig werkdocument is voor u en uw collega’s. Samen, als arts en apotheker, in onmiddellijk contact met de patiënt, kunnen we de eerstelijnszorg nog verder optimaliseren ter bevordering van het welzijn van de patiënten. Jan Depoorter Voorzitter KOVAG
Gewijzigde vergoedingsmodaliteiten - Hypolipemiërende middelen - Maagzuurremmers
Voorschriften voor indicaties die vallen buiten de voorziene vergoedingsvoorwaarden van hoofdstuk II Prijswijzigingen van geneesmiddelen per 1 juli 2006 Voorschrijven gasvormige O2 Misbruik van benzodiazepines Ginkgo Biloba Collegazetje - zomer 2006
Magistrale bereidingen Zalfbasissen
Indicaties van de verschillende zalfbasissen HYDROFOBE ZALF = watervrije zalf met occlusief effect indicaties: hyperkeratotische, gelichenificeerde huidaandoeningen Het occlusief karakter van deze basis verhoogt de resorptie van corticosteroïden opmerking: kan door de patiënt als onaangenaam ervaren worden omdat deze basis zeer vet aanvoelt LIPOFIELE CRÈME = waterhoudende vette crème indicaties: subchronische dermatoses bij droge huid HYDROFIELE CRÈME = waterhoudende niet-vette crème indicaties: acute en subacute huidaandoeningen voor alle huidtypen, behalve zeer droge. Ideaal voor het incorporeren van corticoïden en antimycotica HYDROFIELE GEL = niet-vette basis indicaties: aangewezen wanneer, omwille van medische of esthetische redenen, een niet-vette basis wenselijk is (o.a. voor behandeling van behaarde zones) opmerking: bevat propyleenglycol dat irritatie kan veroorzaken wanneer op een acuut, geschaafd letsel wordt aangebracht LIPOFIELE PASTA = beschermende vette basis indicaties: basis voor verwerking van o.a. clioquinol of dithranol Kan ook zonder actief bestanddeel voorgeschreven worden WATERPASTA = beschermende en afkoelende basis indicaties: jeuk, acute of subacute dermatosen met blazen Kan met of zonder geneesmiddel voorgeschreven worden contra-indicatie: open wonden 2
Collegazetje - zomer 2006
Magistrale bereidingen - vervolg Basis voor terugbetaling = de module Voor terugbetaalde bereidingen wordt het remgeld berekend op basis van het aantal voorgeschreven modules. Modules refereren naar aantal stuks of volume-eenheden.
Jeuk R/ Glucocorticoide crème NF VI Dt 50g S/ 3 applicaties per dag
R/ Anti-jeukcrème NF VI Dt 50g S/ volgens noodzaak
Formule:
Formule:
R/Prednisolone 500mg Hydrocortisonacetaat 500mg Cetomacrogolcrème NF VI ad 50g
R/ Menthol 500mg Lidocaïne HCl 50mg Propyleenlgycol 0,83g Cetomacrogolcrème NF VI ad 50g
Melatonine Arrest van de Raad van State 09/03/06: vernietiging van het KB dat de aflevering van melatonine verbiedt. Hierdoor is het afleveren van melatoninehoudende geneesmiddelen in België niet langer verboden, maar … in België zijn geen dergelijke geneesmiddelen geregistreerd en de grondstof melatonine heeft geen vergunningsnummer. Omdat melatonine nergens in het buitenland zou geregistreerd zijn als geneesmiddel, kan het ook niet ingevoerd worden op basis van een artsenverklaring.
Collegazetje - zomer 2006
3
Goed om weten Canestene derm® 30g (clotrimazole 1%) werd vervangen door Canestene derm® 15g (bifonazole 1%) en is aangewezen bij curatieve behandeling van schimmelinfecties zoals voetschimmel. Canestene derm® spray 40 ml (clotrimazole 1%) vervangt Canestene derm clotrimazole 1% lotion 20ml, en is aangewezen bij preventieve behandeling van voetschimmel. De firma Eli Lilly heeft de specialiteit Humaject NPH®, een insuline met intermediaire werkingsduur onder vorm van voorgevulde wegwerp-pen, van de markt teruggetrokken. Ook de specialiteiten Humaject Regular® (snelwerkend insuline) en Humaject 30/70® (associatie van een snelwerkende insuline en een insuline met intermediaire werkingsduur), eveneens beschikbaar als voorgevulde wegwerp-pennen, zullen binnenkort van de markt worden teruggetrokken. Gezien de beschikbare alternatieven (flacons, cartouches voor insulinepennen, wegwerppennen van een ander merk) zouden deze terugtrekkingen geen problemen mogen stellen voor wat betreft de diabetesregeling. Sinds 1 juni 2006 is in België een vaccin tegen rotavirus voor orale toediening gecommercialiseerd onder de specialiteitsnaam Rotarix®. Het gaat om een monovalent vaccin op basis van levende, verzwakte virussen van de meest frequente rotavirusstam bij de mens. Dit nieuwe vaccin wordt voorgesteld voor de preventie van gastro-enteritis door rotavirus bij zuigelingen. De vaccinatie bestaat uit orale toediening van twee doses met een interval van minstens 4 weken; het vaccin kan worden toegediend vanaf de leeftijd van 6 weken tot de leeftijd van 6 maand. Het vaccin kan op hetzelfde moment worden toegediend als de inspuitbare vaccins tegen polio, difterie, tetanus, kinkhoest, haemophilus influenzae type b, hepatitis B en pneumokokken. Een interval van 2 weken wordt aanbevolen na toediening van het oraal vaccin tegen polio (dat enkel nog in uitzonderlijke omstandigheden wordt gebruikt). De belangrijkste ongewenste effecten zijn systemische reacties (prikkelbaarheid, koorts) en gastro-intestinale stoornissen. Het vaccin wordt niet terugbetaald. De schorsing van de aflevering van geneesmiddelen die fenylpropanolamine bevatten is terug met een jaar verlengd. Marevan® wordt niet meer terugbetaald sinds 1 mei 2006. Cosopt® is vanaf 1 augustus 2006 enkel nog vergoedbaar mits een attest van de adviserend geneesheer.
Uit de handel SINECOD SIR JUNIOR 250 ML NITRODYL 30 PLEISTERS 15 MG VIGITEN 50 TABL 1 MG AMOXICLAV BEXAL 16 TABL 250 MG HICONCIL ORAL SUSP 80 ML 250 MG/5 ML PERGONAL 75 SERONO 3 AMP PROCTO-SYNALAR 12 SUPP RYDENE 90 GEL 20 MG HUMAJECT NPH 5 PEN 100UI/ML 3 ML ZANTAC GRAN 150 MG 112 ZAK GYNO-TERAZOL 3 OVUL 80 MG FENTANYL 5 AMP 2 ML CYCLOSPASMOL 100 CAPS 400 MG FER-G FLAC 150 ML PENTOTHAL 10 AMP 1 G 50 ML
4
28/03/2006 10/04/2006 11/04/2006 12/04/2006 18/04/2006 20/04/2006 20/04/2006 20/04/2006 03/05/2006 03/05/2006 09/05/2006 19/05/2006 01/06/2006 01/06/2006 02/06/2006
BUCCALSONE 20 TOPICS CEFAPEROS ORAL SUSP 80 ML 250MG/5ML H-B-VAX II JUNIOR SPUITAMP 5 MCG 0,5 ML M-M-R VAX VACCIN 1 DOSIS SOLATRAN 30 CAPS 45 MG
Collegazetje - zomer 2006
08/06/2006 13/06/2006 14/06/2006 14/06/2006 14/06/2006
Gewijzigde vergoedingsmodaliteiten Hypolipemiërende middelen Vanaf 1 juni 2006 zijn enkele wijzigingen in de terugbetalingsmodaliteiten van de hypolipemiërende middelen in voege getreden: -Voor het berekenen van het cardiovasculaire risico wordt nu gebruik gemaakt van het SCORE-model in plaats van het Framingham-model -Voor bepaalde patiënten worden de streefwaarden voor totaal-cholesterol en LDL-cholesterol verlaagd. Meer informatie is te vinden op www.riziv.be.
Maagzuurremmers (protonpompinhibitoren) De gewijzigde vergoedingsvoorwaarden voor de PPI zijn van toepassing vanaf 1 juli 2006. Het doel van deze hervorming is correcties aan te brengen in de reglementering om mogelijke onduidelijkheden weg te werken. De onderliggende aanbevelingen van goed PPI-gebruik, zoals de RIZIVconsensusconferentie ad hoc en de Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen geformuleerd hebben, blijven van toepassing. Nieuwe terugbetalingsregels - De histologische opvolging bij Barrett-mucosa verdwijnt als terugbetalingsvoorwaarde voor zowel originele PPI als generische PPI (generieken en kopieën). - Voor PPI (generieken/kopieën) bestemd voor langdurige refluxbehandeling (vergoedbaar in categorie B onder een a posteriori controle), wordt de terugbetalingstermijn duidelijk omschreven als maximum 5 jaar voor alle graden van oesofagitis. - Voor PPI (generieken/kopieën) voor korte refluxbehandeling blijft de terugbetaling in categerie C zonder endoscopie bestaan. Deze is bepaald als 1 kleine doos PPI per 3 maand bij een patiënt < 50 jaar. Hier geldt een a posteriori controle. - Patiënten met mucoviscidose hebben frequent refluxklachten en hebben frequent géén slokdarmletsels. Voorheen was een kleine doos PPI vergoed om de 3 maand (categorie C) te weinig en was een lange behandeling (categorie B) belastend omwille van de 5-jaarlijkse gastroscopie. Mucoviscidose wordt daarom een nieuwe uitzonderingssituatie in de PPI-terugbetaling, waarbij de verplichting tot het uitvoeren van gastroscopies voor reflux wegvalt. Voor de H2-receptorblokkers verandert er niets! Meer info vindt u terug op http://inami.fgov.be/drug/nl/drugs/acid-gastric/index.htm.
Voorschriften voor indicaties die vallen buiten de voorziene vergoedingsvoorwaarden van hoofdstuk II In hoofdstuk II van de vergoedbare specialiteiten worden de terugbetalingsvoorwaarden voor de specialiteiten met controle a porteriori beschreven. Voor voorschriften die opgemaaakt worden voor indicaties die buiten de voorziene vergoedingsvoorwaarden van hoofdstuk II vallen, vermeldt de tekst: “Wanneer de voorschrijvende arts vaststelt dat zijn voorschrift niet beantwoordt aan één of meer voorwaarden die zijn opgenomen in de aanbevelingen waarvan de naleving aanleiding geeft tot de vergoeding van de betrokken specialiteit, brengt hij op het voorschrift de vermelding “niet-vergoedbaar” aan. In dat geval wordt de betrokken specialiteit niet vergoed.” Vermeldingen van de indicaties of voor PPI bvb. “laatste gastroscopie op ../../..” worden niet voorzien in de wettekst en kunnen dus aanleiding geven tot een onterechte tussenkomst vanwege het RIZIV.
Collegazetje - zomer 2006
5
Prijswijzigingen van geneesmiddelen per 1 juli 2006 Vanaf 1 juli 2006 wijzigt de prijs van een groot aantal geneesmiddelen ten gevolge van volgende maatregelen: - Besparing door "2 % prijsdaling"': elk farmaceutisch bedrijf kreeg de keuze om ofwel een lineaire prijsdaling door te voeren op zijn volledige vergoedbare gamma, ofwel prijsdalingen voor te stellen voor enkele van zijn vergoedbare specialiteiten, waarbij de beoogde besparing bereikt moest worden. Hierdoor daalt het persoonlijk aandeel van de patiënt. - De prijs van geneesmiddelen waarvan het werkzaam bestanddeel langer dan 15 jaar terugbetaald wordt, daalt met 14 %. Voor geneesmiddelen waarvan het actief product reeds langer dan 17 jaar terugbetaald wordt, daalt de prijs nog extra met 2,3 %. Door deze maatregel daalt ook het remgeld voor de patiënt. - Enkele originele specialiteiten worden opgenomen in het systeem van referentieterugbetaling. Indien de producent de prijs van deze specialiteiten niet verlaagd heeft, zal de patiënt bovenop het remgeld een supplement moeten betalen.
Voorschrijven gasvormige zuurstof Op 1 juni 2006 trad de vernieuwde wettekst i.v.m. de aflevering van zuurstof bij de patiënt thuis in werking. In deze tekst is ook een beperkte regelgeving voor artsen voorzien. Opdat de kosten door het RIZIV zouden terugbetaald worden, moet een voorschrift voor gasvormige zuurstof volgende aanwijzingen bevatten: - de af te leveren hoeveelheid gasvormige zuurstof Uitgedrukt in liters (totale hoeveelheid, ofwel aantal en grootte van de bussen). De bussen van ± 2.000L en ± 4.000L zijn het meest courant. - de periode waarvoor deze hoeveelheid wordt voorgeschreven Bij voorkeur 1 voorschrift/kalendermaand. Maar voor een patiënt die niet elke maand een fles O2 nodig heeft (vb migrainepatiënt) kan een voorschrift opgemaakt worden voor een periode van meerdere maanden (max 3 maanden). - het debiet in liter per minuut en aantal uren per dag. - vermelding van “bevochtiger”, indien noodzakelijk. Dus
R/ Gasvormige zuurstof … liter (ofwel: … bussen van ….. L) debiet: … L/min. gedurende …u/dag met bevochtiger voor 1 maand
Misbruik van benzodiazepines Reeds enkele jaren wordt vanuit de overheid campagne gevoerd om het benzodiazepinegebruik in België te rationaliseren. Voor de huisartsen werd dit jaar een praktisch hulpmiddelenboek ontwikkeld om hun patiënten te ondersteunen bij het afbouwen van hun gebruik. Ook voor de apothekers werd dit jaar een hulpmiddelenboek opgesteld, en organiseerde het Instituut voor Permanente Studie voor Apothekers (IPSA) een vormingsavond. De nadruk werd gelegd op de rol van de apotheker bij de eerste en/of tweede uitgifte. Zowel het hulpmiddelenboek voor artsen als voor apothekers kan gedownload worden vanaf de website https://portal.health.fgov.be (rubriek geneesmiddelen, bericht van 10.02.2006). 6
Collegazetje - zomer 2006
Ginkgo Biloba Het Ginkgo Biloba blad-extract is nog steeds een veel gebruikte fytomedicatie in Europa. Het gestandaardiseerde preparaat van het Ginkgo Biloba extract is het EGb 761. Gebruik Nog steeds lopen uitgebreide studies naar de verschillende toepassingen van Gingko Biloba. De gebruikelijke dosis varieert tussen 120 mg en 240 mg, dagelijks. Gingko Biloba-extract zou oa. aangewezen zijn bij: - dementie van het Alzheimer-type en bij vasculaire dementie, gepaard gaande met geheugenstoornissen en concentratieproblemen - symptomatische behandeling van cerebrale functiestoornissen die optreden bij het ouder worden - perifere vaatstoornissen: vb. claudicatio intermittens of subjectieve tekenen van veneuze insufficiëntie van de onderste ledematen, zoals zware benen - oorsuizen met vasculaire oorzaak Nevenwerkingen Ginkgo Biloba wordt over het algemeen goed verdragen. De nevenwerkingen die worden waargenomen zijn meestal van milde aard: gastro-intestinale klachten, hoofdpijn of allergische huidreacties. Omwille van de PAF (Platelet Activating Factor) inhiberende eigenschappen kan het gebruik van Ginkgo, samen met anticoagulantia en plaatjesremmers, in theorie gevaarlijk zijn. Studies hebben dit evenwel niet kunnen aantonen, maar toch raadt men voorzichtigheid aan bij co-medicatie van Ginkgo Biloba en ‘bloedverdunners’. Werkingsmechanisme Het is moeilijk om een éénduidig werkingsmechanisme te bepalen, oa. omdat het extract van Ginkgo Biloba verschillende actieve ingrediënten bevat. De eigenschappen van Ginkgo Biloba zijn onder meer toe te wijzen aan zijn neuroprotectieve en anti-oxidatieve eigenschappen, inhibitie van de PAF en membraanstabiliserende effecten. Ginkgo Biloba oefent een vasoregulerende werking uit op het gehele vaatbed. Ginkgo Biloba gaat arteriële spasmen tegen, heeft een vasodilatatorisch effect op de arteriolen en een vasoconstrictorische werking op de venen. Bronnen - Ginkgo Biloba, Vicotr S. Sierpina et al.; Am Fam Physician 2003; 68:923-6 - www.farmadoc.be - Wetenschappelijke bijsluiter Tanakan® en Tavonin®.
Product MEMFIT (BOEHRINGER) BIOFLOW (BIO-FYT) COGNITON (DEPHARM) COGNITON (DEPHARM) BIO-BILOBA (PHARMANORD) BIO-BILOBA (PHARMANORD) BIO-BILOBA (PHARMANORD) GINGKO-BILOBA (TRENKER)
Gestandaardiseerd extract 30 caps. 60mg 60 caps. 80mg 30 caps. 60mg 100 caps. 60mg 30 caps. 60mg 60 caps. 60mg 150 caps. 60mg 60 caps. 80mg
Prijs € 18,50 € 12,50 € 12,27 € 20,58 € 7,85 € 14,05 € 23,65 € 10,31
30 caps. 40mg € 11,47 TANAKAN (IPSEN) 90 caps. 40mg € 28,95 TANAKAN (IPSEN)* 30ml 40mg/ml € 11,47 TANAKAN (IPSEN) 90ml 40mg/ml € 28,95 TANAKAN (IPSEN)* 50 caps. 40mg € 19,09 TAVONIN (VSM) 100 caps. 40mg € 32,62 TAVONIN (VSM)* * terugbetaald mits attest van de adviserend geneesheer (bij ziekte van Alzheimer) Collegazetje - zomer 2006
7