Jaarverslag Zelfregiecentrum Nijmegen 2014

Jaarverslag Zelfregiecentrum Nijmegen 2014

INHOUD

pagina

1

Voorwoord

3

2

Stuurgroep

4

3

Het zelfregiecentrum in cijfers

5

4

Trainingen

7

5

Coaching en begeleiding

12

6

Zelfhulpgroepen

15

7

Ontmoeting

19

2

1 Voorwoord Het Zelfregiecentrum heeft in 2014 een spectaculaire groei doorgemaakt. Ten opzichte van 2013 verdubbelde het aantal deelnemers bij coaching en begeleiding en bij de lotgenotengroepen. Bij trainingen ging het zelfs om een ruime verdubbeling, terwijl het aantal deelnemers aan ‘ontmoeting’ steeg met bijna 30 procent. Lag het accent in 2013 nog voor een deel op het ontwikkelen van trainingen en activiteiten, in 2014 was er ruim baan voor de uitvoering van werkzaamheden. De groei was zo groot dat we tegen de grenzen van onze capaciteit aanliepen. Sinds augustus konden we als partners van het Zelfregiecentrum maandelijks beschikken over ruimte in weekblad De Brug, op de pagina’s Meedoen in Nijmegen. We hebben als Zelfregiecentrum zelf het initiatief genomen tot dit samenwerkingsverband van achttien organisaties uit zorg en welzijn. De pagina’s bieden voor het Zelfregiecentrum Nijmegen een mooi platform om breed bekendheid te geven aan de mogelijkheden die we bieden. In het verslagjaar hebben we geparticipeerd in een werkgroep die tot doel heeft een samenhangend aanbod van inloopvoorzieningen in de regio Nijmegen te ontwikkelen. Deze werkgroep heeft een voorstel gemaakt voor 2015 en is nog steeds actief. Op onze website hebben we eind 2014, na intensief onderzoek, een database van zelfhulpgroepen gepresenteerd, die actief zijn in de regio Nijmegen. Het gaat om circa 80 groepen van mensen die hetzelfde probleem ervaren en daar samen iets aan willen veranderen. Met het overzicht van zelfhulp- en lotgenotengroepen wil het Zelfregiecentrum bijdragen aan meer bekendheid van het fenomeen zelfhulp. Voor lotgenoten is de waarde van zelfhulpgroepen groot. Er is sprake van erkenning (ik heb dit probleem) en van herkenning (anderen hebben dit ook). Je hoort van elkaar hoe je ‘ermee leert leven’ of hoe je zaken kunt oplossen. Je krijgt de gelegenheid je eigen gevoelens op een rijtje te zetten. Je kunt gaandeweg groeien in je rol, van ‘geholpene’ naar ‘helper’. Zelfhulp kan zo een belangrijke aanvulling zijn op professionele hulp. Ook professionals in zorg en welzijn kunnen nu snel zien of zij naar een zelfhulpgroep kunnen verwijzen. Het was, kortom, een zeer vruchtbaar jaar voor het Zelfregiecentrum Nijmegen.

Jan Nillesen, voorzitter stuurgroep Zelfregiecentrum Nijmegen 3

2 Stuurgroep Het Zelfregiecentrum is een samenwerkingsverband van vier belangenorganisaties voor mensen met een beperking: WIG, BWN, De Kentering en Onderling Sterk. Zij hebben najaar 2012 een convenant tot samenwerken afgesloten, dat per 31 december 2014 afliep. De stuurgroep Zelfregiecentrum, met vertegenwoordigers uit de besturen van de deelnemers, heeft in de loop van het verslagjaar besloten het convenant met onbepaalde tijd te verlengen. In het verslagjaar heeft de stuurgroep prioriteit uitgesproken om ervaringsdeskundigen op te leiden voor sociaal gewaardeerde rollen in de stad, zoals medewerker inloopvoorziening, medewerker Stip (informatie- en adviespunt) en maatje keukentafelgesprek. Met Trias zijn gesprekken gevoerd over huisvesting op de locatie St. Jorisstraat 72 en deelname aan het Zelfregiecentrum Nijmegen. Trias biedt activiteiten aan voor mensen met een licht verstandelijke beperking, ouder dan 18 jaar. In de loop van december 2014 heeft Trias zijn intrek genomen in het pand St. Jorisstraat 72. Een mogelijke samenwerking van Trias met Onderling Sterk wordt nader verkend. Dit krijgt zijn beslag in 2015. Dat geldt ook voor bezinning op de juridische structuur van dat deel van het Zelfregiecentrum dat zich bezighoudt met taken onder de noemer ‘bevorderen zelfregie en eigen kracht’. Nu lopen alle financiën nog via de WIG. Dit wordt als ongewenst ervaren.

4

3

Het zelfregiecentrum in cijfers

ACTIVITEIT Trainingen

TOTAAL 2014

Jezelf presenteren Durven doen Hier ben ik Moed doet goed Linked-in Weet wat je besteedt Subtotaal Werken met eigen ervaring WRAP Subtotaal Totaal trainingen

Coaching en begeleiding

Locatie Sint Jorisstraat 26 21 12 7 25 91 Locatie Kentering 13 23 36 127

64

TOTAAL 2013

21 15 6 42 10 10 52

32

Lotgenotengroepen Eye-vision PTSS subtotaal Mantelzorggroep psychiatrie Contact kwijt Ypsilon Anoiksis Autisme Ouders van mensen met autisme Partners van mensen met autisme HEE-groep Subtotaal Totaal lotgenotengroepen

Locatie Sint Jorisstraat 4 4 Locatie Kentering 9 35 9 20 8 10 20

4 6 10 8

15 14 10 5

6 117 121

5

52 62

Ontmoeting Startmanifestatie Dance for health Roti maken Open dag Inloop Film en muziekquiz Van hart tot hart Steekje los Toon goede moed Percussie Improvisatietoneel Arabic afternoon Lezing zelfregie Hoe kom je tot jezelf Film Creatief atelier Mission impossible Estafette-ontmoeting Voorlichting DIS Hobbymarkt Rommelmarkt Kind van iemand met ASS Sportdag Themalunch Fotografie Doe je mee? Daten met een beperking Mens in beeld (Zorgbelang) Subtotaal High tea Kring van verbinding Ouders van mensen met psychische beperking Vriendengroep Mantelzorggroep Unitacademie Oudjaarsfeest Kentering Muziek-eetgroep Eetgroep via uitacademie Subtotaal Totaal ontmoeting

Totaal deelnemers

-

30 38 20 4 27 6 13 11 8 18 7 28 18 17 7 21 30 56 8 8 10 3 16 4 5 413 Locatie Kentering 27 24 10 10 10 8

120 20 20 100 50 15 3 328 12 10

5 8 102 515

10 9 30 5 76 404

2014 827

2013 550

6

4

Trainingen

4.1

Training Jezelf Presenteren

Opzet van de training Het Zelfregiecentrum biedt sinds 2013 de training Jezelf Presenteren aan. Deze is gebaseerd op het streven naar empowerment en op de theorie van het Oplossingsgericht Werken. Hierbij proberen deelnemers in kleine stapjes hun persoonlijke doel te realiseren. Dit persoonlijke doel wordt tijdens een intakegesprek en in de eerste bijeenkomst geïnventariseerd. Het vormt een leidraad tijdens de cursus. In vier bijeenkomsten van twee uur oefenen de deelnemers met concrete presentatieopdrachten, zoals een rollenspel. Hiervan kunnen zij mede de inhoud bepalen. Zo heeft een groep geoefend met een teamvergadering. Doelgroep De deelnemers hebben een fysieke of psychische beperking of komen op dat moment minder tot hun recht dan zij zouden willen. De training Jezelf Presenteren wordt gegeven door trainers en co-trainers die een fysieke beperking hebben. Frequentie en deelname In 2014 is de training Jezelf Presenteren drie keer gegeven. In februari hebben vier mensen deelgenomen. In april is de training van start gegaan voor vier medewerkers van Bed and Breakfast De Vlinder in Nijmegen. Zij werken in de horeca met een indicatie voor dagbesteding. De training is na een intake met begeleiders van de Vlinder enigszins toegespitst op de werksituatie van deze doelgroep. Uit de evaluatie bleek dat de deelnemers ook zouden willen meedoen aan een training met een gemengde groep. De derde training heeft plaatsgevonden in september en oktober. Hier namen twee mensen namens De Vlinder aan deel en vijf die zich hebben aangemeld bij het Zelfregiecentrum. Drie cursisten hebben de training niet afgerond. Ook in de andere groepen moest bijna de helft de training voortijdig afbreken. De redenen hiervoor stonden los van de training. Zij waren persoonlijk van aard of hingen samen met de fysieke of psychische gesteldheid van de deelnemers. We zijn hier bij de intake nadrukkelijk aandacht aan gaan besteden. Om het ‘commitment’ van deelnemers te vergroten, wordt ook een kleine financiële bijdrage gevraagd (2,50 euro per dagdeel). Evaluatie De reacties op alle trainingen waren positief. Cursisten gaven aan dat hun zelfvertrouwen 7

door deelname aan de training is toegenomen. Zij hebben grote stappen gezet door dingen te doen die zij van tevoren niet durfden. Zij waren positief over de aansluiting van de training op hun persoonlijke doel. De cursisten vonden het een meerwaarde hebben om van elkaar te leren en elkaar te stimuleren. Zij voelden zich veilig in een kleine groep waarin trainers en medecursisten ook een beperking hebben. Handboek De trainingen zijn grondig geëvalueerd. De resultaten van de evaluaties zijn verwerkt in het handboek dat de trainers en co-trainers in 2014 met behulp van Spectrum Elan hebben ontwikkeld. Hierin staan alle trainingsbijeenkomsten uitgeschreven met de bijbehorende opzet, werkvormen en aandachtspunten. Het handboek geeft ook de theorie achter de training weer. Het handboek is zo gemaakt dat het op grond van volgende trainingen aangevuld kan worden. Het is ook een inwerkdocument voor nieuwe trainers en co-trainers. Het opleidingstraject van co-trainers loopt in 2015 nog door onder leiding van Jolanda Bekker van Spectrum Elan.

4.2

Moed doet goed

Dit jaar is de training ‘Moed doet goed’ geïntroduceerd. Deze is in het voorjaar één keer gegeven en in het najaar twee keer. In het totaal werd de training door 12 mensen gevolgd. De training ‘Moed doet goed’ draagt bij aan een optimistische grondhouding. Als jij doet wat je zelf kunt om je gelukkiger te voelen, ervaar je meer grip op je leven en je gaat je hierdoor blijer voelen met jezelf en je leven. Bemoediging van jezelf en anderen helpt je om dit te ontwikkelen. Uitgaan van het goede en daarop verder bouwen. Dit is een zichzelf versterkend proces: wat je aandacht geeft, groeit. Een cursist zegt: het spreekwoord ‘wie goed doet, goed ontmoet’ kreeg voor mij veel meer inhoud. Als je anderen positief benadert, met een glimlach bijvoorbeeld, word je zelf ook zachter. Hier reageert de omgeving weer positief op: zie hier, een zichzelf versterkend proces’. Een andere cursist vertelt: ‘Ik ben positiever gaan denken en durf meer. Vroeger kon ik soms opzien tegen een telefoontje dat ik moest plegen. Nu bel ik gewoon. Ik merk ook: als ik mensen lachend tegemoet treed, krijg ik ook een lach terug. Soms wel een dubbele’.

4.3

Durven Doen

Training waar mensen met elkaar doelen stellen en hier wekelijks aan werken.

8

Durven Doen werd eerder gegeven door Dorien te Pas. Eind 2014 heeft Annemieke van der Gronden het stokje over genomen. Zij is ook geschoold volgens de Vrijbaan-methodiek waar Durven Doen op gebaseerd is. Inhoud van de training: Voorbeelden van doelen van deelnemers: “Ik zou graag willen onderzoeken of ik ook alleen kan zijn.” “Ik wil mijn moeder aanspreken op haar gedrag.” “Ik wil dat mijn broer mij serieus neemt.” “Ik wil geen ruzie meer met mijn collega.” “Ik wil een training ontwerpen over communicatie met hulpverleners.” “Ik wil meer sociale contacten.” Sfeerkaarten: hoe is het nu en hoe zou je het graag willen zien?

Met verschillende werkvormen is iedereen aan de slag gegaan met zijn/haar persoonlijke doelen. Communicatie blijkt een belangrijk thema te zijn tijdens de training. De trainster heeft daarom twee communicatietools toegevoegd aan de training: GROW en HEG. GROW leert de deelnemers stap voor stap aan ‘de ontvanger’ uit te leggen wat zijn/haar doel is en hoe je dit voor elkaar kunt krijgen. HEG leert je op een goede manier feedback te geven. De trainster laat oefenen in rollenspellen, dat vinden de deelnemers eerst spannend, daarom doet de trainster zelf altijd mee. Later willen ze graag oefenen, omdat ze zich willen voorbereiden op iets wat zij in de praktijk willen uitvoeren. Een uitspraak uit de training: “Ik heb HEG toepast bij mijn buurvrouw! Het werkte!”

Kwaliteiten: Waar ben je trots op, welke eigenschappen heb je voor die situatie gebruikt?

Groepsgrootte De trainingsgroep was meestal niet erg groot, per groep 4 personen. Dit aantal bleek niet te

9

weinig, omdat deelnemers heel veel inbreng hadden. Hierdoor was er voor iedereen voldoende aandacht. Iedere deelnemer heeft de training afgerond. In totaal hebben 21 deelnemers meegedaan met de training Durven Doen. Aandachtspunt Deelnemers vinden het soms moeilijk in te schatten wat Durven Doen inhoudt en schrijven zich daardoor niet in. Het vraagt vaak een warme introductie om mensen uitleg te geven over de training, zodat mensen zichzelf herkennen en zich alsnog inschrijven.

4.4

WRAP-training

WRAP staat voor Wellness Recovery Action Plan. Het is in 1997 ontwikkeld door Mary Ellen Copeland, vanuit haar ervaring met psychische ontwrichting. Het is een niet-diagnosegebonden zelfhulpinstrument dat mensen ondersteunt bij hun herstelproces. WRAP biedt positieve resultaten op belangrijke aspecten van herstel. De gebruiker maakt een gereedschapskoffer om zich beter te voelen, met daarbij zes actieplannen. In 2014 vond de eerste WRAP-training bij de Kentering plaats in samenwerking met de RIBW. Twee ervaringsdeskundigen met een WRAP facilitators-opleiding begeleidden acht bijeenkomsten van twee en een half uur met zeven deelnemers. Zij vulden hun actieplannen aan met passend ‘gereedschap’ zoals voor dagelijks onderhoud, triggers, vroege waarschuwingstekens, signalen van ontsporing, crisis en post-crisis. Alle actieplannen geven antwoord op de hoofdvraag: wat heb ik wanneer nodig om me goed of weer beter te voelen? De uitwisseling van ideeën en het vinden van (h)erkenning en wederzijds begrip in groepsverband dragen bij aan het hervinden van eigen mogelijkheden. Eén deelnemende medewerker van De Kentering was zo enthousiast over de WRAP, dat zij deze zelf wilde gaan geven. Ze startte in het najaar van 2014 de WRAP-facilitatorsopleiding. Op 7 november 2014 haalde zij het WRAP-facilitatorscertificaat. Tijdens de Dag van de Kwaliteit op 27 november 2014 gaf ze een presentatie over de WRAP om mensen enthousiast voor de WRAP-training te maken die in 2015 gegeven gaat worden bij De Kentering.

4.5

WMEE

Tijdens de training Werken Met Eigen Ervaring – WMEE- wordt geleerd hoe je je eigen inzicht in je herstelproces kunt inzetten ten behoeve van anderen. Het is een door het Trimbosinstituut ontwikkelde cursus die gegeven wordt door ervaringsdeskundigen die

10

daartoe opgeleid zijn. De cursus betreft 12 bijeenkomsten, een terugkombijeenkomst; er gaat een intake-gesprek aan vooraf en een persoonlijk afsluitingsgesprek als besluit. Bij de Kentering heeft deze cursus in het verslagjaar tweemaal plaatsgevonden met een gemiddelde deelname van 9 personen, waar gemiddeld 8 personen het certificaat behaalden. Gedurende het jaar is een deelnemer uit 2013 opgeleid tot nieuwe docent. Zij zegt hierover: “Aan het eind van de cursus gaf ik aan de cursus WMEE te willen geven en dat is ook gelukt. Ik heb 2 cursussen meegedraaid als co-trainer en nu geef ik de cursus zelf met naast mij een nieuwe co-trainer. Ik vind het fijn dat ik deze cursus mag geven. De Kentering is een mooi initiatief. Het is goed dat mensen met een psychische onbalans elkaar daar kunnen ontmoeten. Samen kun je namelijk meer dan alleen en dat blijkt ook uit de activiteiten van De Kentering, die zich uitbreiden, zoals de high tea. Uiteindelijk zou ik graag de stap maken naar betaald werk als ervaringsdeskundige binnen een kliniek, maar zolang dat er niet van komt heb ik het bij De Kentering goed naar mijn zin.”

4.6

Opleiden ervaringsdeskundigen

De stuurgroep heeft in juli 2014 prioriteit toegekend aan het opleiden van ervaringsdeskundigen voor sociaal gewaardeerde rollen in de stad. Als belangenbehartiger verkondigen we geregeld richting stadsbestuur en ambtenaren dat er meer gebruik moet worden gemaakt van ervaringsdeskundigen, zoals bij het keukentafelgesprek of bij de Stips (de informatie- en adviespunten in de stad). We hebben toen aansluitend gedacht: het ligt op onze weg als Zelfregiecentrum om zelf een rol te vervullen in het opleiden van die ervaringsdeskundigen. Daarbij moeten we het containerbegrip ervaringsdeskundige inhoud geven door mensen toe te rusten dergelijke rollen te vervullen. Om het principe ‘voor-en-door-deelnemers’ optimaal in praktijk te brengen, hebben we bedacht dat we ook ervaringsdeskundige trainers en coaches willen opleiden, die op hun beurt weer ervaringsdeskundigen kunnen trainen en coachen.

11

5 Coaching en begeleiding “Een tocht van 1000 mijl moet beginnen met een eerste stap.” Lao-Tse Chinees filosoof +/- 600 v.C.

Die eerste stap zetten is soms moeilijker dan je denkt. Het roept vragen op als: Waar begin je, waar ga je heen en waar kom je uit..? Het Zelfregiecentrum helpt je bij het vinden van antwoorden in de vorm van coaching. Coaching blijkt in 2014 een mooi alternatief te zijn voor een groepstraining. Het individuele aspect van coaching spreekt veel bezoekers aan. Er zijn in 2014 64 mensen gecoacht. De coachingsvragen waren heel divers:  Omgaan met NAH  Grenzen aangeven  Contact maken met anderen/vriendschappen sluiten  Studiekeuze maken  Sparren  Huis opruimen  Werk vinden  Contacten op school verbeteren  Lotgenotencontact In 2014 is een begin gemaakt met de ontwikkeling van de Zelfregieroute, die in 2015 altijd gebruikt zal worden. De Zelfregieroute heeft als doel door middel van afwisselende oefeningen om wensen/dromen/behoeftes in kaart te brengen. De Zelfregieroute fungeert als een soort trechter waar uiteindelijke een specifieke vraag uitkomt, zoals; Hoe kan ik…? Hoe krijg ik..? Hoe word ik..? Deze vraag wordt getoetst aan het huidige aanbod van het Zelfregiecentrum: draagt dat aanbod bij aan het beantwoorden van de vraag? 12

Draagt het aanbod niet bij aan de vraag, dan kan er op maat gekeken worden naar opties die wel antwoord geven op de vraag. Voorbeelden hiervan zijn: extra coaching, het organiseren van een activiteit of het starten van een zelfhulpgroep. Op deze manier wordt er op maat een zelfregieplan gemaakt dat aansluit bij verwachtingen, wensen en mogelijkheden. De kans op succes wordt hierdoor vergroot.

Als illustratie een gedeelte uit de opzet van een Zelfregieplan om te laten zien hoe concreet de stappen zijn die mensen afspreken:

Zelfregieplan :

Dromen

Durven

Samen doen

Wat wil je bereiken? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wanneer ben je tevreden? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Op een schaal van 0-10, hoe graag wil je dit doel bereiken? (0= het maakt me helemaal niet uit, 10= ik wil niets liever dan dit)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Op een schaal van 0-10 hoe haalbaar denk je dat dit is? 0 1 2 3 4 5 6 7 8

9

10

(0=niet haalbaar , 10=makkie!)

Wat heb je nodig? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wie heb je nodig? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… 13

Wat verwacht je van begeleiding? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Hoe ga je het organiseren? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wat spreken we af? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wanneer tussenevaluatie? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wanneer eindevaluatie? …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

14

6 Zelfhulpgroepen 6.1

Database zelfhulpgroepen

Twee medewerkers van het Zelfregiecentrum Nijmegen hebben een overzicht gemaakt van zelfhulpgroepen die actief zijn in de regio Nijmegen. Het gaat om circa 80 groepen van mensen die hetzelfde probleem ervaren en daar samen iets aan willen veranderen. Dit overzicht is toegankelijk via www.zrcn.nl onder het kopje zelfhulpgroepen. Via het overzicht op de website kun je snel zien of er een zelfhulpgroep is over het probleem dat jij ervaart. Dat kan een bepaald ziektebeeld zijn (lichamelijk, verstandelijk of psychisch), een verslaving of te maken hebben met relaties en seksualiteit. Het kan ook gaan om zaken waar verwanten (familieleden, vrienden, mantelzorgers) tegenaan lopen. Met het overzicht van zelfhulp- en lotgenotengroepen wil het Zelfregiecentrum bijdragen aan meer bekendheid van het fenomeen zelfhulp. Voor lotgenoten is de waarde van zelfhulpgroepen groot. Er is sprake van erkenning (ik heb dit probleem) en van herkenning (anderen hebben dit ook). Je hoort van elkaar hoe je ‘ermee leert leven’ of hoe je zaken kunt oplossen. Je krijgt de gelegenheid je eigen gevoelens op een rijtje te zetten. Je kunt gaandeweg groeien in je rol, van ‘geholpene’ naar ‘helper’. Zelfhulp kan zo een belangrijke aanvulling zijn op professionele hulp. Ook professionals in zorg en welzijn kunnen nu snel zien of zij naar een zelfhulpgroep kunnen verwijzen. Vergeleken met buurlanden als België, Duitsland en Engeland staat zelfhulp in Nederland nog in de kinderschoenen. Het Zelfregiecentrum Nijmegen biedt zelf ook ondersteuning aan zelfhulpgroepen. Dat doet ze bij de start van een nieuwe groep, door de trekkers van een groep te trainen, door ruimte te bieden om bijeen te komen en zonodig te voorzien in lichte administratieve ondersteuning.

6.2

Zelfhulpgroep Mantelzorg Psychiatrie

Bij Mantelzorg wordt vaak gedacht aan de zorg van kinderen voor hun (dementerende) ouders of de zorg van ouders voor hun lichamelijke of verstandelijk gehandicapte kind. Maar mantelzorg gaat ook vaak over mensen die moeten zorgen voor een (volwassen) zoon/dochter of partner met een psychiatrische ziekte. De groep die ooit begon bij het toenmalig Steunpunt Mantelzorg is met succes ‘overgenomen’ door de Kentering. Dat wil zeggen: met enige ondersteuning van de 15

coördinator Lotgenotencontact van de Kentering, draaide deze groep in 2013 gestarte groep geheel zelfstandig. Deze lotgenotengroep (of zelfhulpgroep, het is maar hoe je het noemt) komt één maal per maand bij elkaar bij ZRC De Kentering. De bijeenkomsten zijn hun ‘heilig’, ze delen ervaringen, ondersteunen en bemoedigen elkaar. Dat vergt een veilige sfeer; de groep heeft een besloten karakter. In de loop van 2014 heeft één persoon de groep verlaten om zich bij een andere groep te voegen. Een ander is er bijgekomen zodat de groep uit acht personen blijft bestaan.

6.3

‘Contact kwijt’-groep

De vraag kwam van iemand die bij Pro Persona een cursus volgde voor familieleden van mensen met een psychiatrische ziekte. Of en hoe het mogelijk was een groep te starten voor mensen die ongewild het contact met hun kind zijn kwijt geraakt. Het onderwerp kreeg de aandacht van een journalist van de Gelderlander. Naar aanleiding van een interview in de krant door drie mensen met een zelfde soort ervaring, kwamen er vijfendertig reacties! De eerste drie bijeenkomsten zijn opgevangen door twee begeleiders. Er bleek enorm veel behoefte aan het delen van ervaringen. Voor een aantal mensen was dit voldoende; anderen konden of wilden zich niet in een groep vastleggen bij nader inzien. Inmiddels is er een redelijk stabiele groep van ongeveer 12 mensen over die maandelijks bij elkaar komt. Ze worden begeleid door iemand met ervaring in het begeleiden van groepen met het doel dat de groep zichzelf staande gaat houden. Dit schrijft een deelnemer: “ Eén keer in de maand ga ik naar de lotgenotengroep 'contact met je kind kwijt'. Het is de pleister op een zeer pijnlijke wond. Ik vind er warmte, erkenning en herkenning. Ik kan er alles vertellen wat ik kwijt wil. Mensen hebben geen oordeel maar luisteren en troosten. We zijn eerlijk tegen elkaar, geven tips en leven mee. Het is een fijn gevoel en ik weet dat ik niet alleen sta. Het geeft me de kracht om weer verder te gaan.”

6.4

Ypsilon

Ypsilon is een landelijke vereniging van familieleden/betrokkenen van mensen met een psychose-gevoeligheid. Regionaal was de afdeling de laatste jaren een beetje ingeslapen. Via via kwam de nieuwe regio-verantwoordelijke in contact met De Kentering; zij wil graag nieuw leven blazen in de activiteiten. Na wat voorwerk met twee vanuit ons netwerk bekende Ypsilonleden, heeft in november 2014 een eerste bijeenkomst plaatsgevonden. De opkomst was nog niet echt groot, negen mensen. Toch bleek dit voldoende om er voortgang aan te geven. Voor 2015 staan twee bijeenkomsten gepland. Naast het lotgenotencontact, informatie-uitwisseling en ervaringen 16

delen, wordt gezocht naar mogelijkheden om te werken aan gezamenlijke belangenbehartiging.

6.5

Anoïksis

Anoïksis is een landelijke vereniging voor mensen met een psychosegevoeligheid. Met de komst van een nieuwe regio-verantwoordelijke is sinds 2012 is de afdeling Nijmegen en omstreken weer actief geworden. Elke twee maanden is De Kentering op een zaterdagmiddag de uitvalsbasis voor een bijeenkomst: er wordt een thema besproken, een film gedraaid, een workshop gehouden of een buitenactiviteit georganiseerd zoals midgetgolf, wandelen en pannenkoek eten etc. De deelnemers nemen zelf de verantwoordelijkheid voor de organisatie. De bijeenkomsten zijn bedoeld voor leden van Anoïksis en actieve vrijwilligers van De Kentering.

6.6

NVA-lotgenotencontact

Vanuit de Nederlandse Vereniging voor Autisme worden gespreksgroepen georganiseerd voor ‘partners van’ en voor mensen die zelf een vorm van autisme hebben. Van beide categorieën is een groep actief binnen de Kentering. Ze komen beide eens per twee maanden bij elkaar om een thema te bespreken. De ‘partner van’ groep wordt begeleid door twee mensen die zelf ook partner zijn. Het is een open groep met 40 mensen op de mailingslist. Het aantal bezoekers per avond varieert van 10 tot 20. De andere groep, lotgenoten met vorm van autisme, wordt begeleid door twee vrijwilligers van de NVA. De groep is vrij vast maar niet besloten; meestal zijn er rond de 8 deelnemers.

6.7

HEE-groep

De Herstelgroep is een lotgenotengroep waarin je samen met anderen werkt aan je eigen herstel. Herstel is niet hetzelfde als genezing maar betekent dat je leert zien waar je kwetsbaarheden en talenten liggen en dat je daarmee weer baas wordt over je eigen leven. HEE staat voor Herstel, Ervaring en Empowerment. In 2014 is er één Herstelgroep georganiseerd bij ZRC De Kentering. Een ervaringsdeskundige ‘kartrekker’ is, samen met een co-kartrekker een groep gestart van zes deelnemers. Deze zijn 12 keer bij elkaar geweest om aan de hand van thema’s met elkaar in gesprek te raken over thema’s als: vrije tijd, medicatie, omgaan met relaties etc. Naderhand is nog een terugkombijeenkomst geweest. Het Hersteltraject is ontwikkeld door het Trimbosinstituut.

17

De bedoeling was dat de co-kartrekker op den duur zelf een nieuwe groep zou gaan starten. Helaas is dat door persoonlijke omstandigheden niet doorgegaan.

6.8

Eye-vision

Eye-vision is een zelfhulpgroep van slechtziende en blinde mensen die samen problemen aanpakken die ze tegenkomen. De groep komt sinds 2013 bijeen in het Zelfregiecentrum Nijmegen. Het groepje bestaat uit drie actieve leden en een aantal steunleden. De laatste zijn ook lid maar kunnen de meeste bijeenkomsten niet bijwonen. De groep komt één keer per maand bij elkaar. Behandelde thema's zijn: een breder draagvlak creëren voor mensen met een visuele beperking, ledenwerving voor de eigen zelfhulpgroep en het uitwisselen van ervaringen over het aanvragen van ondersteuning bij instellingen.

18

7

Ontmoeting

Het Zelfregiecentrum biedt ruimte aan mensen om elkaar te ontmoeten en samen leuke dingen te ondernemen. Mensen leren elkaar zo kennen en kunnen op een ontspannen manier ervaringen delen. De meeste ontmoetingsactiviteiten worden door deelnemers van het Zelfregiecentrum geïnitieerd. Zij organiseren de activiteiten alleen of samen met anderen, al dan niet ondersteund door een coach van het Zelfregiecentrum. Het organiseren van een activiteit is niet alleen leuk, het draagt ook bij aan zelfvertrouwen. In 2014 zijn zowel het aantal activiteiten, als het aantal deelnemers behoorlijk toegenomen. Er zijn een aantal terugkerende activiteiten en activiteiten die eenmalig georganiseerd worden. De activiteiten kun je onderverdelen in ontmoeting & recreatief en ontmoeting & vormend. Bij dat laatste moet je denken aan activiteiten waarbij men doelgericht in gesprek gaat over een bepaald onderwerp. Een voorbeeld van zo’n activiteit is het bordspel ‘Een Steekje Los’, waarbij men vragen aan elkaar stelt over diverse levensgebieden en met elkaar in gesprek komt. Bij een voorbeeld van een recreatieve activiteit kun je denken aan de Themalunches. Deze worden georganiseerd door deelnemers van het Zelfregiecentrum. Door middel van een hapje en een goed verhaal maken mensen kennis met een andere cultuur. Ook zijn er activiteiten die het midden houden tussen vormend en recreatief, zoals het Filmcafé. Daarvoor worden films met inhoud uitgekozen, waarover gezamenlijk nagepraat wordt. Toppers qua bezoekersaantallen in 2014 waren een voorlichting over Dissociatieve Stoornissen en het al genoemde Filmcafé. Deze laatste activiteit heeft een enorme boost gekregen door de samenwerking met Trias. Ook de periodieke High Tea, waar mensen in gesprek gaan over actuele thema’s in de psychiatrie, scoort met 30 deelnemers hoog.

7.1

Kring van Verbinding

“Op zondagmorgen, geen kerkgang meer, wel een verlangen… naar inspiratie, het delen van het ‘heilige’ ook dat van het alledaagse, verbinding met dat wat groter is, met elkaar, met jezelf. “ (Dikkie Roelofs en Inge Pansier) Een voormalig medewerker/ervaringsdeskundige van De Kentering organiseert elke 3 e zondag van de maand deze Kring van Verbinding. Iedereen is van harte welkom. Meestal vinden de bijeenkomsten plaats in de benedenruimte van De Kentering, soms buiten.

7.2

Pleisterplaats voor de Ziel 19

“Ben je op zoek naar een plek van stilte, inspiratie, troost, samenzijn, hoop en het gevoel van verbondenheid? Ben je de weg naar de kerk, de moskee, de synagoge of andere spirituele plaats kwijt geraakt? Of zijn zij jou kwijt geraakt? Dan is de Pleisterplaats voor de Ziel misschien iets voor jou.” (tekst op de flyer) Samen met de RIBW en ProPersona heeft de Kentering aan de wieg gestaan van de Pleisterplaats voor de Ziel. Een unieke samenwerking tussen vrijwilligers (binnen en buiten de psychiatrie) en professionals om zeer laagdrempelige zingevingsbijeenkomsten te organiseren. Elke eerste maandag van de maand wanneer het luchtalarm klinkt, komen zo’n vijftien tot dertig mensen ‘voor wie het leven niet zo vanzelfsprekend is’ bij elkaar om te luisteren naar een verhaal, wat muziek, een gedicht, toelichting. Geen interactieve bijeenkomst, wel gelegenheid om daarna met elkaar te praten. De sprekers, inmiddels een vaste groep van mensen van verschillende achtergrond (Joods, humanistisch, vertellers, persoonlijke inspirators) doen dat op vrijwillige basis; bij elke bijeenkomst, die in Centrum De Appel plaatsvinden, is een professional aanwezig om de vrijwilligers waar nodig bij te staan.

7.3

High Tea

Er werd dit jaar 5 keer een High Tea georganiseerd in de Kentering op woensdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur. De bedoeling is om onder het genot van iets lekkers psychiatrische thema’s te bespreken en bespreekbaar te maken. Of mensen te informeren over de huidige ontwikkelingen in de psychiatrie. Soms is er een gastspreker, de andere keer een presentatie, soms worden alleen ervaringen uitgewisseld tussen de aanwezigen. De bijeenkomsten zijn kosteloos voor de aanwezigen. Onderwerpen of thema’s die besproken werden waren: “Van AWBZ naar WMO”, ”Uitbehandeld? Terug in de maatschappij”. “Ervaringsdeskundigheid, wat is dat?”, “Werken met een beperking ” en “Feestdagen of Vreesdagen?”. Er kwamen steeds tussen de tien en vijftien mensen op af die zeer verschillen in achtergrond, interesse en leeftijd. De reacties zijn zeer positief. We besluiten om volgend jaar met deze formule door te gaan.

20