Jaarverslag 2014
Kids First COP groep Wethouder opent nieuw kantoor in Groningen
naar Leeuwarden, Stadskanaal en Coevorden met maar liefst 5 locaties.
Op 30 oktober 2014 werd het nieuwe kantoor Groningen officieel geopend door wethouder Ton Schroor. Onder toeziend oog van vele belangstellenden hielpen een aantal kinderen de wethouder met de openingshandeling
Lees verder op blz 2
Lees verder op pagina 6
Kids First COP groep heeft zich uitgebreid
In een notendop Voor ons was 2014 vooral het jaar van integratie, wijkgericht werken en groei. We hebben namelijk achter de schermen hard gewerkt aan de integratie van de afdelingen P&O, Financiën & Facilitair en Planning & Communicatie. Locaties zijn volgens de leidraad wijkgericht werken opnieuw ingedeeld en we hebben een aantal locaties overgenomen in Friesland en Drenthe. Lees verder op pagina 3.
Kids First COP Groep timmert aan de weg Vanaf januari 2012 zijn Kids First en de COP groep een strategische samenwerking aangegaan om de krachten te bundelen met als doel een stevige marktpo-
sitie te veroveren. Deze samenwerking is uitgegroeid tot een dynamische innovatieve organisatie met 42 locaties. Nu gaan we verder met één naam en
met één logo. Wij zijn trots u de nieuwe naam Kids First COP groep en het daarbij behorende nieuwe logo te mogen presenteren.
Financieel gezond We hebben in 2014 een goed resultaat neergezet. Zowel qua omzet als aantal kinderen zijn we gegroeid. Bekijk de cijfers op blz 8.
Actie voor de voedselbank GRONINGEN - Rondom het thema eten en drinken hebben de teams van de BSO Wigwam en de peuterscholen Wigwam en Honingboom in de wijk Beijum een gezamenlijke actie gehouden voor de voedselbank. Voor veel kinderen is het gelukkig vanzelfsprekend dat er altijd voldoende gezond eten is, maar helaas is dit niet voor alle kinderen het geval. De kinderen werden door de voorzitter van de voedselbank uitgenodigd voor een rondleiding. Ook werden de mogelijkheden besproken wat de kinderen zouden kunnen doen. De kinderen van de BSO hebben gekozen om een buffet te organiseren voor alle belangstellenden. Dat was een geweldig succes, want ze hebben een cheque ter waarde van €300,- overhandigd aan de voedselbank!
Modder is een feestje
Gewoon bijzonder ... kinderen mogen speels, actief en stoutmoedig zijn
Koninklijk bezoek
Lekker buiten spelen waarbij je vies mag worden? Op modderdag kan het! Want spelen met water en zand, contact met natuur en aarde: van onschatbare waarde voor onze kinderen!
Koningin Maxima heeft een werkbezoek gebracht aan het Centrum voor Jeugd en Gezin in Groningen Zuid. Deze werkt samen met de Gemeentelijke Krediet Bank die net in die week haar 10 jarig bestaan vierde met een congres over schuldpreventie. De onderwerpen aan tafel gingen onder andere over bespaartips en zakgeld. Koningin Maxima vertelde ook een kort verhaaltje over haar dochters en eindigde het verhaal met de opmerking dat zakgeld leergeld is.
Kids First COP groep jaarverslag 2014 | 1
ONTWIKKELINGEN 2014
Speerpunten gemeente Slochteren
Nieuwe locaties
In Leeuwarden hebben we de locaties It Sinnebern, Bernelân en Bernstate overgenomen. Het zijn 3 zeer diverse locaties, in verschillende wijken van Leeuwarden. Bernelân is een locatie voor voornamelijk jonge schoolgaande moeders. De locatie is gevestigd naast ROC Friese Poort. It Sinnebern is gevestigd in het Crystalic Business Center. Bernestate is gevestigd bij het Sportcentrum Kalverdijkje, wat voor de BSO mogelijkheden biedt betreft het sporten. In Coevorden hebben we de locatie Het Ganzennest/Wildebras overgenomen, welke is gevestigd op een industrieterrein nabij de uitvalsweg van
Coevorden. In Stadskanaal hebben we de locatie de Speeldoos overgenomen. Het zijn allemaal zeer interessante locaties: ze zijn nieuw en zien er fantastisch uit met prachtige tuinen. Medewerkers hebben we over kunnen nemen. Er is een goede verhouding tussen het aantal m² en efficiency en qua bereikbaarheid voor de ouders zitten ze ook op een A1 locatie.
In 2014 verscheen het “Beleidsplan Zorg voor Jeugd 2014 tot en met 2017”. Sippy van der Meer, manager dienst Beleid van de gemeente Slochteren, geeft aan dat we te maken zullen krijgen
met een daling van het aantal kinderen. “Dat zal gevolgen hebben voor de beschikbare middelen en instandhouding van de zorginfrastructuur. We zien dat nu al terug in het onderwijs en de kinderopvang: teruglopende leerlingenaantallen, samenvoegen van groepen of sluiten van locatie. We investeren in het opvoedkundig klimaat en het versterken van de eigen kracht / eerste lijn. In 2014 heeft de focus gelegen op het doorvoeren van de decentralisaties in het sociaal domein en daarbij het opzetten van het sociaal team. Dat wordt dit jaar doorontwikkeld. Met de organisaties (scholen, kdv, psz) blijven we in gesprek over jullie rol bij het versterken van het opvoedkundig klimaat, en waar we elkaar kunnen versterken.” In 2014 heeft de SKS nog geen gevolgen ondervonden met betrekking tot een daling van het aantal kinderen binnen de Gemeente. Ook het eerste kwartaal van 2015 is het aantal kinderen stabiel gebleven.
Nieuws van de overheid In een brief aan de Tweede Kamer heeft minister Asscher in juli 2014 aangekondigd een nieuwe stap in de “Harmonisatie van peuterspeelzalen en kinderopvang” te willen zetten.
Kruisbestuiving in PACT Proeftuin PACT is een project van het kinderopvangfonds. PACT investeert in de pedagogische omgeving van jonge kinderen door de kwaliteit van de medewerkers te versterken. Het project gebruikt de expertise vanuit de kinderopvang, het onderwijs en de zorg. Wetenschap en praktijk trekken samen op. PACT werkt mee aan de kwaliteit van de pedagogische professionals van de toekomst. Landelijk zijn er 7 proeftuinen gestart in 2007, waarvan één in Groningen. Namens Kids First COP Groep deden peuterschool Robbedoes en peuterschool Lutje Potje mee.
• beroepskracht-kindratio, dit is gerealiseerd op 1 januari 2015, • het vierogenprincipe, dit is gerealiseerd in 2013-2014, • het pedagogisch beleidsplan, is op bovengenoemde punten versterkt.
Speerpunt voor 2015
In het pedagogisch beleidsplan voor de kinderopvang dient vanaf juli 2015 aandacht te worden besteed aan de wijze van signaleren door beroepskrachten van bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen of andere problemen en de wijze van doorwijzen naar instanties die ouders hierbij hulp kunnen bieden. Binnen de peuterspeelzaal moet het pedagogisch beleidsplan zich, naast de invulling van
In deze proeftuin starten 2 gemengde groepen peuters en kleuters in de leeftijd van 3 tot 6 jaar. De pedagogisch medewerkers van Kids First COP groep gaan met hun driejarigen op de donderdag -en vrijdagochtend samen met de instroomgroep van jongste kleuters van de basisscholen, spelen en leren in de BSO ruimte Karrepad en in de kleutergroep van de Kleine Wereld. De driejarigen maken kennis met de kleuters en mogen meedoen aan alle activiteiten. Bovendien maken peuters van twee verschillende organisaties kennis met elkaar en wordt verwacht dat de overgang naar de basisschool soepel zal verlopen doordat ze 1 ochtend in de week al “geproefd hebben” aan een onderwijssetting.
het vierogenprincipe, tevens gaan richten op het wenbeleid. De oudercommissies hebben adviesrecht over het aanpassen van het pedagogisch beleidsplan.
Pedagogische samenhang creëert vreedzame wijken
Alle peuters gratis naar de Peuterschool? Sinds 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg en het jeugdbeleid. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is samen met de PO-raad (vereniging van basisschoolbesturen) met een plan gekomen om álle peuters in Nederland vanaf 2,5 jaar gratis naar een peuterschool te sturen. In Groningen zijn we hier al helemaal op ingespeeld met onze peuterschool die al vanaf 2011 bestaat. Daarnaast hebben we al meer dan twaalf jaar een goede samenwerking met basisscholen op het gebied van VVE. Wij zijn er dus klaar voor. Het gaat om de toekomst van de hele samenleving en een goede voorbereiding voor de basisschool voor álle kinderen.
2 | Kids First COP groep jaarverslag 2014
Dat past in het voornemen van het kabinet om het huidige stelsel van voorschoolse voorzieningen te verbeteren en onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzalen en VVE meer op elkaar af te stemmen. Het kabinet wil de pedagogische kwaliteit versterken, één kwaliteitskader voor alle voorschoolse voorzieningen en één financieringsstructuur voor werkende ouders. De gewijzigde Regeling Kwaliteit Kinderopvang en Peuterspeelzalen regelt de veranderingen ten aanzien van de
GRONINGEN - In de wijken Lewenborg, Selwerd, Paddepoel en Tuinwijk is vanaf begin schooljaar 2014/2015 het programma ‘De vreedzame wijk’ gestart. Het komt voort uit het programma ‘De vreedzame school’ en brengt pedagogische samenhang in de wijk en verbinding tussen school, straat en thuis. Scholen, welzijnsorganisaties, peuterscholen, kinderdagverblijven, sportfaciliteiten en andere jeugdvoorzieningen in de wijk werken volgens dezelfde pedagogische uitgangspunten aan een positief sociaal klimaat in de wijk, met betrokken inzet van kinderen zelf.
Dit gebeurt via diverse kinderactiviteiten, training van kinderen tot wijkmediator en activiteiten van kinderraden. Ook ouders worden in het programma betrokken. Met deze verbreding wordt een eenduidige pedagogische aanpak ingevoerd in alle organisaties die in de wijk met kinderen in de peuterschool- en basisschoolleeftijd werken. Door aan te sluiten bij de werkwijze van de scholen worden de pedagogische milieus ‘aan elkaar geknoopt’ en wordt het voor de kinderen duidelijk dat er overal dezelfde verwachtingen worden gehanteerd en dezelfde regels en afspraken gelden. In 2014 zijn alle pedagogische medewerkers getraind van de volgende locaties: Ienemini, Dikkie Dik, Klein Duimpje (Selwerd, Paddepoel en Tuinwijk), ’t Brugwachtertje, ’t Leeuwtje en Flipper (Lewenborg).
PLANNEN VOOR DE TOEKOMST
Nieuwe etalage voor Kids First COP groep De organisaties Kids First Kinderopvang en COP Groep zijn al jaren geworteld in de Groningse regio. Vanaf 2014 is de organisatie ook in Friesland en Drenthe actief. Al 3 jaar werken ze succesvol samen om hun marktpositie verder uit te bouwen. Achter de schermen is hard gewerkt om de integratie zorgvuldig en soepel te laten verlopen. Aly van Dalen, manager Planning
en Communicatie: “Nu is het tijd om onze etalage opnieuw in te richten. Er is een nieuwe merkidentiteit ontwikkeld waarin onze waarden verenigd en vastgelegd zijn. Deze waarden vertegenwoordigen onze cultuur waar we intern naar handelen en die we uitdragen naar onze klanten en partners.” Onderstaand een korte samenvatting:
Visie Elk kind verdient een plek waar geborgenheid wordt geboden, waar met liefde voor hem gezorgd wordt, waar hij kan spelen en waar hij zich mag ontwikkelen in zijn eigen tempo.
Missie Kids First COP groep is meer dan alleen een opvangplek: we willen kinderen iets meegeven waar ze de rest van hun leven plezier van hebben.
Onze locaties
Over kinderen Elk kind kan bij ons terecht ongeacht achtergrond, cultuur of godsdienst. We werken kindgericht: we respecteren kinderen zoals ze zijn, bieden hun liefdevolle aandacht en geborgenheid, geven ze de ruimte om zich te ontwikkelen, maar stimuleren vooral om te spelen en kind te zijn. Avontuurlijk, speels, actief, energiek, initiatiefrijk en stoutmoedig. Dat is wat kinderen bij ons mogen zijn. Wij zetten hun behoeftes op de eerste plaats. Ontwikkelen doen ze in hun eigen tempo. We willen ze iets meegeven waar ze de rest van hun leven plezier van hebben.
Wij zijn een organisatie met een uniform beleid, maar er mogen ook verschillen zijn. Eigenheid wordt op elke locatie gevormd door medewerkers, kinderen en hun ouders. Dat maakt elke locatie bijzonder en geeft het een plek binnen de directe omgeving. We voelen ons verbonden met de mensen en organisaties om ons heen. We bieden in de wijk altijd een vast aanspreekpunt en een bekend gezicht. Onze maatschappelijke betrokkenheid is groot, de zorg voor kinderen is een samenspel van ouders/verzorgers, kinderopvang, school, CJG en andere partners. We weten graag wat er leeft om te kunnen helpen waar het mogelijk is.
Interview Ben Schnieders voorzitter Raad van Bestuur
Onze organisatie
Passie voor ons vak, liefde voor kinderen en de energie die we als medewerkers inzetten, zorgen er voor dat wij (kinderen voorop) in onze ontwikkeling blijven groeien. We vinden het belangrijk om betrouwbaar te zijn. U mag er op vertrouwen dat wij onze afspraken nakomen naar kinderen, ouders, onze partners en naar elkaar. Elkaar kunnen en mogen vertrouwen is voor ons een belangrijke waarde en wij nemen onze verantwoordelijkheid waar nodig. Bovenal doen we het samen: medewerkers, kinderen, ouders en onze partners. We bouwen aan onze relaties om de band te versterken, helpen en stimuleren elkaar. We willen met een ieder prettig samenwerken.
Hoe kijk je terug op 2014? In januari 2012 zijn we gestart met een strategische samenwerking en begin januari 2014 hebben we gezegd ‘nu gaan we de organisaties helemaal integreren’. Toen hebben we de volgende stap gezet in de strategische samenwerking om de organisaties volledig te integreren. Het kostte tijd en aandacht om de afdelingen planning en communicatie, P&O, financiën en het facilitaire bedrijf naadloos op elkaar aan te sluiten, maar vanaf dag 1 hebben we samen bedacht wat we zouden willen bereiken. De timing en hoe we het zouden doen, dat wisten we nog niet. Het nieuwe kantoor kwam eerder dan verwacht, de groei kwam ook sneller. Alle doelstellingen die we gezamenlijk hadden bepaald, hebben we feilloos weten te realiseren. Wat was voor jou het mooiste moment van 2014? Er zijn vele mooie momenten geweest: het snelle schakelen met de OR, de Raad van Toezicht en de Raad van Commissarissen ten aanzien van de overname in de zomer en de verhuizing van het kantoor. Het vertrouwen dat iedereen uitstraalde om het te gaan doen. De snelheid en de dynamiek die we als organisatie hebben gekend, om de veranderingen tot een succes te brengen. Dat tovert aan het einde van het jaar een glimlach op je gezicht zodat je eind 2014 zegt dat hebben we heel goed gedaan! De betrokkenheid van de medewerkers heeft echt het verschil gemaakt. In 2014 hebben jullie het aantal locaties uitgebreid naar Friesland en Drenthe. Hoe zijn jullie daartoe gekomen? We hebben een groeiscenario voor ogen, dat verder gaat dan de gemeente Groningen. We willen in de drie noordelijke provincies echt van betekenis zijn. Door een faillissement van een andere aanbieder hebben we nu ook locaties in Leeuwarden, Coevorden en Stadskanaal. We zien dat we door de nieuwe locaties marktaandeel winnen. Ouders zijn in het begin nog voorzichtig, maar als ze merken dat de organisatie stabiel is, geeft hun dat al snel vertrouwen en gaat ook de mond op mond reclame snel van ‘daar gaat het goed’ en ‘daar moet je zijn’. Wat zijn de uitbreidingsplannen voor het komend jaar? We hebben een behoedzaam scenario. Groei is een belangrijk onderdeel van onze strategie, maar wel op stabiele en gecontroleerde wijze. We willen in alle wijken en kernen waar we zitten dominant aanwezig zijn. We groeien in 2015 volgens een uitgekiende strategie, ook in de Stad (Groningen). Wat is de ambitie van Kids First COP groep? Onze ambitie is van betekenis te zijn voor kinderen. We zijn meer dan een opvangplek, we willen écht iets toevoegen aan het leven van kinderen, waar ze later plezier van hebben. Het is van oudsher voor beide organisaties een belangrijke drijfveer. Het is zo authentiek, dat het zegt waar Kids First COP groep voor staat. We zeggen niet voor niets ‘Kids First: Kinderen op de eerste plaats’, dat geldt voor beide organisatie onderdelen. Er is geen verschil in benadering. Je voelt gewoon dat het bij iedereen uit het hart komt. Elk kind verdient een plek waar geborgenheid wordt geboden, waar met liefde voor hem gezorgd wordt, waar hij kan spelen en waar hij zich mag ontwikkelen in zijn eigen tempo. Laat kinderen gewoon zichzelf zijn en laat ze in hun eigen tempo ontwikkelen. Omdat spelen op die leeftijd belangrijker is dan educatie. En wij zorgen dat het kind zich kan ontwikkelen, maar dat willen we niet opdringen, dat gaat spelenderwijs.
We zeggen niet voor niets ‘Kids First: Kinderen op de eerste plaats’, dat geldt voor beide organisatie onderdelen. Er is geen verschil in benadering. Je voelt gewoon dat het bij iedereen uit het hart komt. Waarin vind je Kids First COP groep uniek? Dat stukje dynamiek dat ik aangaf, dat kindgerichte, de passie voor ons vak, onze betrokkenheid, zijn belangrijke elementen die we in ons DNA hebben zitten. Dat willen we ook duidelijk maken voor onze partners, voor ouders en de kinderen. Die zien dat wel, die voelen dat wel, maar we laten het nog te weinig zien aan potentieel nieuwe ouders en partners. We zijn ondernemend, zien waar de mogelijkheden liggen en kunnen snel schakelen om de kansen te benutten. Samen is heel belangrijk. Dat betekent ook een ander iets gunnen. Ieder werkt vanuit zijn eigen competenties en vaardigheden, maar je doet het samen. Iedereen mag binnen zijn eigen omgeving, binnen zijn eigen verantwoordelijkheid, de kansen pakken.
Kids First COP groep jaarverslag 2014 | 3
VAN TRANSITIE NAAR TRANSFORMATIE Jeugdzorg verandert in Nederland Met ingang van 1 januari 2015 is de zorg voor jong en oud veranderd in Nederland. Voor die omslag (transitie) van landelijk naar lokaal geregelde zorg zijn in 2014 al voorbereidingen getroffen. Iedere gemeente weer op z’n eigen manier om de zorg dicht bij huis, in de buurt, te organiseren.
Wat hebben wij daarmee te maken als kinderopvangorganisatie?
Dat is toch iets voor de zorginstellingen zou je zeggen. Maar ook wij hebben te maken met ouders van (jonge) kinderen, die met alledaagse vragen zitten rond de opvoeding en ontwikkeling van hun kind. In het CJG in de buurt kunnen ouders terecht met allerlei vragen. De rol van onze medewerkers binnen het CJG is vooral gericht op de preventieve zorg, het geven van informatie, advies en ondersteuning aan opvoeders. Ook kan het CJG bij het signaleren van taal- of ontwikkelingsachterstand, in overleg met de ouders, kinderen doorverwijzen. In het CJG en straks ook in de WIJ-teams, staan professionals klaar voor advies en ondersteuning. Vanuit het CJG worden VVE indicatie afgegeven voor doelgroepkinderen, om op die manier vier dagdelen naar de peuterschool of de kinderopvang te gaan voor een speels VVE programma.
Convenant
Eind december 2014 is door de gemeente Groningen en maatschappelijke instellingen op het stadhuis een convenant getekend inzake de ontwikkeling van WIJ-teams in de stad. De partners van het convenant zijn o.a. : Gemeente Groningen, GGD, Kids First COP groep, MJD, Humanitas, Leger des Heils, en overige partners uit Zorg en Welzijn. De convenantpartners delen de mening dat de ontwikkeling van CJG en sociale teams naar WIJ-teams een opstap is naar veranderingen op (middel)lange termijn om de zorg te herscheppen (transformatie) en de broodnodige onderlinge samenwerking binnen het sociale domein te bewerkstelligen. WIJ-teams vertegenwoordigen de nieuwe gemeentelijke verantwoordelijkheden in de praktijk en in samenhang met de zorgvragen van wijkbewoners, dus ook de vragen van ouders over de opvoeding en ontwikkeling van hun kind. Huisartsen en wijkverpleegkundigen vormen een belangrijke schakel tussen wijkbewoners en zorgaanbieders.
De rol van Kids First COP groep
In 2014 is de transformatie gestart om de krachten van de CJG’s, de Stip’s en de sociale wijkteams in een WIJ-team te bundelen. Verschillende partijen werken samen binnen de WIJ-teams met als doel om, samen met de eigen inzet van buurtbewoners, ondersteuning op maat te organiseren. WIJ Groningen is de overkoepelende naam. De nieuwe teams van WIJ Groningen worden fasegewijs ingevoerd. Het is de bedoeling dat er eind 2016, begin 2017 een stadsbreed netwerk van 11 WIJ-teams actief is in de stad. De vestigingen WIJ Beijum, WIJ Oosterparkwijk en WIJ Hoogkerk zijn al gestart. Kids First COP Groep levert CJG medewerkers en consulenten voor de WIJ-teams. Belangrijk uitgangspunt is de zelfredzaamheid en eigen kracht van buurt en burgers, naast de inzet van het eigen netwerk en vrijwilligers. Bij het faciliteren van de ondersteuning ligt de nadruk eerst op preventie en een integrale, generalistische benadering gestoeld op het principe van: één gezin, één plan, één regisseur!
De wijk als kern van de samenleving GRONINGEN - Marthe Scheers, consulent van het CJG Oosterpark en werkzaam bij Kids First COP groep aan het woord. In deze wijk is vóór de zomer 2015 het tweede WIJ-team uitgerold. Voor wie is het WIJ-team? Bij de WIJ-teams kunnen alle inwoners van 0 – 100 jaar terecht met vragen over ondersteuning en zorg. De WIJ-medewerkers bieden daar begeleiding volgens het principe één regisseur en één plan voor één huishouden. Vrijwilligers en beroepskrachten met hun eigen specialisatie werken samen in de WIJ-teams. Hoe verhouden zich de rollen van generalist en specialist binnen het WIJ team? Tussen het Sociaal Team en het CJG zijn de taken verweven. Wanneer er sprake is van een hulpvraag gaat er nu al iemand van het Sociaal Team én iemand vanuit het CJG er op af. De mensen uit het Sociaal Team brengen ook hun cliënten naar het CJG. Zo leren de consulent als jeugdgeneralist en de professional in de hulpverlening van elkaar. Hoe slaag je er in de zelfredzaamheid en de eigen kracht van mensen te versterken en hen op het spoor te zetten van collectieve voorzieningen? Buurtbewoners die al actief zijn in de wijk worden zoveel mogelijk betrokken binnen het CJG om andere bewoners te stimuleren. Dat geldt ook voor ondernemers die veel voor de wijk doen. Ook met de vrijwilligers hebben we trainingen in het ontplooien van burgerinitiatieven en het zijn van een goede gastheer of gastvrouw voor de bewoners in de buurt. Om de verbindingen in wijk te leggen naar het Wij-team neemt de consulent ook deel in het kernteam met de basisschool en de voorschoolse voorzieningen. Samen werken we aan een breed ouderbeleidsplan. Ook betreffende de naschoolse activiteiten zijn aanbod en thema’s op elkaar afgestemd. Wij vinden dat het CJG van de buurtbewoner moet zijn, een plek waar men elkaar ontmoet en in en uit kan lopen: een bruisend geheel. Het centrum van de wijk. Dat zal ook binnen het WIJ-team het geval zijn.
4 | Kids First COP groep jaarverslag 2014
BIJZONDERE PROGRAMMA’S Participatie Kids First COP groep in CJG
Kids First COP groep en CJG werken al jarenlang samen. Het Centrum voor Jeugd en Gezin Groningen is een samenwerkingsverband van organisaties op het gebied van jeugd(gezondheids)zorg die in de stad Groningen diensten en hulp aanbieden bij opvoeden en opgroeien. De vaste samenwerkingspartners in het CJG zijn van oudsher MJD, GGD en Kids First COP groep. Elke organisatie heeft zijn eigen expertise. Door bundeling van die expertise probeert het CJG de vragen en problemen van ouders en andere opvoeders zo snel mogelijk en in samenhang op te pakken. Het CJG is dé plek voor ouders/verzorgers om binnen te stappen en zonder aarzeling vragen te stellen over de opvoeding en ontwikkeling van hun kind(eren). Op deze pagina vindt u een greep uit het aanbod. Meer informatie: www.cjg.groningen.nl
Opstapje (peuter 2 jaar)
Kies: kinderen in echtscheiding
Opstapje is een tweejarig programma voor peuters en hun ouders. De ouders krijgen een intensieve en meer op de individuele situatie gerichte begeleiding. Peuters worden spelenderwijs gestimuleerd in alle facetten van hun ontwikkeling met behulp van diverse speel- en spelmaterialen en voorleesboekjes. Iedere twee weken ontvangen ouders materiaal en informatie om samen met hun peuter aan kleine opdrachtjes te werken. Een CJG-medewerkster van Opstapje bezoekt de gezinnen thuis en vervult voor ouders een voorbeeldfunctie. Naast huisbezoeken maken ook ouderbijeenkomsten en peuterspeelzaalbezoek deel uit van Opstapje. Vanaf dat het kind drie jaar is gaat het programma over in VVE Thuis.
Door middel van acht KIES-bijeenkomsten met verschillende thema’s leren kinderen beter om te gaan met de scheiding en met mogelijke lastige situaties waarin ze zich bevinden of in terecht komen. Daarnaast worden kinderen weerbaarder gemaakt, doordat ze in hun kracht worden gezet; door met elkaar te herkennen en te erkennen, voelen kinderen dat wat zij ervaren reëel is en er mag zijn. Ieder thema kent een aantal middelen die ingezet kunnen worden, zoals bijvoorbeeld rollenspellen en gedichten schrijven. Tijdens de bijeenkomsten worden verschillende werkvormen gebruikt zodat ieder kind zich op eigen wijze kan uiten. Voor kinderen kan het fijn zijn om in een veilige omgeving over de scheiding van hun ouders te kunnen praten. Wat uit loyaliteitsgevoelens niet gezegd wordt tegen vader of moeder, kan in de KIESgroep wel besproken worden.
VVE thuis (peuter 3 jaar) In 2014 heeft Kids First COP groep vervolg gegeven aan de uitvoering van VVE Thuis. Door VVE Thuis gaan ouders thuis met hun peuter activiteiten doen. VVE Thuis wil de onderwijskansen van peuters vergroten door het bevorderen van hun taal- en denkontwikkeling, met accent op het vergroten van de woordenschat. Ook wil het een ondersteunend en stimulerend gezinsklimaat stimuleren. VVE thuis kent acht thema’s. Bij ieder thema wordt er een ouderbijeenkomst georganiseerd. Hierin wordt het themaboekje aan de ouders overgedragen; de activiteiten van VVE Thuis worden toegelicht en voorgedaan. De ouderbijeenkomsten worden uitgevoerd door de pedagogisch medewerker in samenwerking met de CJG medewerker. Met het programma VVE Thuis wordt 95% van de ouders bereikt. Ouders die een bijeenkomst niet bij kunnen wonen, door bv studie, worden achteraf door de CJGG medewerker geïnformeerd.
Opstap (kleuter) Opstap is een tweejarig programma voor kleuters en hun ouders. Spelenderwijs worden kleuters gestimuleerd in alle facetten van hun ontwikkeling en worden zij vertrouwd gemaakt met diverse woorden en begrippen, kleuren en vormen ter voorbereiding op groep drie van de basisschool. De contactmedewerkster gaat op huisbezoek en laat zien hoe moeder en kind de activiteiten kunnen uitvoeren. Daarnaast komen de deelnemende moeders naar de groepsbijeenkomsten waar thema’s op het gebied van ontwikkeling en opvoeding worden behandeld. Opstap stimuleert de ontwikkeling, bevordert een actieve leerhouding en ondersteunt de kwaliteit van de omgang in het Centra voor Jeugd en Gezin (CJG).
Spelkoffer (baby/peuter) De Spelkoffer is een project voor kinderen van 0 tot 2 jaar op het woonwagencentrum de Kring. Doel er van is om door middel van spel en interactie tussen ouder en kind te zorgen voor een goede start voor de peuterschool als voorbereiding op de basisschool.
Triple P Methodiek voor competent ouderschap Binnen de stad Groningen is Triple P in alle CJG’s als methodiek ingezet. Triple P is een laagdrempelig, integraal programma met als doel (ernstige) emotionele en gedragsproblemen bij kinderen te voorkomen door het bevorderen van competent ouderschap. Triple P reikt ouders verschillende strategieën aan voor de dagelijkse opvoedingspraktijk. De ouders leren hoe zij gewenst gedrag bij hun kind kunnen stimuleren en ongewenst gedrag kunnen reguleren. Ouders krijgen informatie over deze opvoedingsstrategieën en kunnen, als ze dat willen, ook begeleiding krijgen bij de toepassing ervan in hun eigen situatie. De naam ‘Triple P’ staat voor Positief Pedagogisch Programma. Het oorspronkelijk Australische programma voor opvoedingsondersteuning is bedoeld voor ouders met kinderen van 0 tot 16 jaar. De kracht van het Triple P-programma is dat alle interventies zijn gebaseerd op dezelfde theoretische uitgangspunten en gedragsprincipes. De eerste drie niveaus passen goed in de CJG’s; het zijn lichte vormen van ondersteuning. De medewerkers binnen de CJG’s zijn getraind op niveau 2 en 3 van Triple P. De medewerkers passen Triple P toe tijdens ieder contactmoment tussen medewerker en ouder waar zich een opvoedvraag voordoet, bijvoorbeeld tijdens een regulier bezoek van de ouder aan het CJG, de JGZ, een huisbezoek of de spreekuren die georganiseerd zijn vanuit het CJG. Kids First COP groep jaarverslag 2014 | 5
KIDS FIRST COP GROEP Wethouder Ton Schroor opent nieuw kantoor
Nationale Voorleesdagen SLOCHTEREN - Ook bij Kids First COP Groep zijn op woensdag 22 januari De Nationale Voorleesdagen gestart met Het Nationale Voorleesontbijt. Op locatie ‘t Schakeltje las de burgemeester, de heer G.J. ten Brink, voor aan de kinderen die nog te klein zijn om zelf te lezen. De Nationale Voorleesdagen sluiten dit jaar aan bij de nieuwe campagne Vaders Voor Lezen van de Leescoalitie, waarin vaders en grootvaders worden opgeroepen om meer (voor) te lezen. Ouders die voorlezen en praten over boeken, maken hun kinderen tot blijvende lezers. Krrrr...okodil! van Catherine Rayner is gekozen tot Prentenboek van het Jaar 2014.
Op 30 oktober 2014 is het nieuwe kantoor Groningen aan de Friesestraatweg 215B officieel geopend door wethouder Ton Schroor. Onder toeziend oog van vele belangstellenden hielpen kinderen de wethouder met de openingshandeling. Door de feestelijke openingshandeling maakte Ton Schroor de prachtige foto’s op deuren en ramen bij de entree voor alle aanwezigen zichtbaar. Ook hebben twee kunstenaars en een kinderboekenschrijver, tevens medewerkers (!), zich gepresenteerd aan de genodigden. Ten opzichte
van ons oude adres is een flinke kostenbesparing gerealiseerd. Maar het maken van een gezamenlijke nieuwe start is in september 2014 het belangrijkste motief voor deze verhuizing geweest. En die nieuwe start heeft Kids First COP groep gemaakt in het huidige, efficiënt ingerichte pand.
Ik tel tot 10! Van 6 tot en met 12 oktober 2014 stond Nederland in het teken van de Week van de Opvoeding. Het motto dit jaar was “Ik tel tot tien”. Bij het dagelijks opvoeden en opgroeien hebben vaders en moeders op verschillende manieren met (af )tellen te maken. Bij tot tien tellen kan gedacht worden aan het geduld bewaren. Soms is je geduld op en tel je tot tien. (Af )tellen kom je ook tegen in de sport of bij spelletjes. In de klas, thuis, online of op straat. “Je denkt snel aan een eigen opvoedsituatie waarbij je tot tien hebt geteld. Maar je kunt ook denken aan speelmomenten met je kind: ‘wie niet weg is, is gezien!”, aldus Jacqueline van Rijn, projectleider vanuit het Nederlands Jeugdinstituut. “Of aan hoe druk je als ouder bent: het gevoel dat je soms tien dingen tegelijk aan het doen bent.” Ciska van Hes, consulent CJG Zuid: “We zijn
de week in Zuid begonnen met het thema ‘Wat doe jij om opvoedingsstress te voorkomen en hoe zorg jij voor jezelf ’? Ouders zijn hier zeer geanimeerd gezamenlijk mee aan de slag gegaan en één van de ouders gaf aan dat, onder het genot van een kleine nekmassage, je echt even tot ´opvoedingsontspanning´ komt. Als een rode draad zijn de gesprekken aan de huiskamertafel de hele week over concentratie, eigen energie en samen opvoeden gegaan. Er was onder meer een workshop over opvoedvalkuilen die door ouders werd bezocht met kinderen in de leeftijd tussen 1 en 18 jaar.”
Lawaaioptocht in Korrewegwijk GRONINGEN - Op een mooie zonnige woensdagmorgen in maart stonden ouders en peuters klaar voor de start van het project ‘Muziek’. Deze werd samen met o.a. de basisscholen Karrepad en De Kleine Wereld en natuurlijk de peuters van de peuterscholen Lutje Potje en Robbedoes georganiseerd. Het begon om 09.00 uur met een gezamenlijke lawaaioptocht door het anders zo rustige park aan de Molukkenstraat. Het was een prachtig en ontroerend gezicht om naar de maar liefst 500 (!) kinderen en belangstellenden te kijken, die met veel plezier en overtuiging een half uur
6 | Kids First COP groep jaarverslag 2014
lang héél véél lawaai maakten. Om half tien was ieder weer op zijn eigen plek om het lawaai om te toveren tot muziek. Ter voorbereiding op deze weken hadden de pedagogische medewerkers van Kids First COP groep meegedaan aan een gezamenlijke workshop muziek.
Opa en Oma dag op BSO De Gravenburger GRONINGEN - Donderdagmiddag 25 september was de eerste Opa en Oma dag op BSO de Gravenburger. We begonnen met een bakje koffie/thee met een stukje boeren- en chocoladecake. Vervolgens konden de opa’s en oma’s samen met hun kleinkinderen meedoen aan een aantal activiteiten die wij speciaal voor hen hadden georganiseerd. Ze konden gipsfiguurtjes schilderen, een doosje schilderen en versieren en cupcakes versieren. Uiteraard konden ze ook gewoon een boekje lezen, bordspelletjes doen of bouwen met de Kapla. We vonden het erg leuk om de opa’s en oma’s op de BSO te mogen ontmoeten en hebben veel positieve reacties van hen mogen ontvangen. Volgend jaar gaan we deze middag zeker weer organiseren!
Wij gaan weer naar de peuterschool In augustus hingen de spandoeken “ Wij gaan naar de peuterschool” in de straten van de diverse locaties. Deze actie sluit aan bij de jaarlijkse actie van VVN “De scholen zijn weer begonnen”. Ze moedigen weggebruikers aan rekening te houden met kinderen die na de zomervakantie weer naar
school gaan. Naast kinderen van basis- en voorgezet onderwijs gaan ook de jongere kinderen weer lopend op de fiets of achterop de fiets naar de peuterschool. Daarnaast heeft de actie ook tot doel om ouders te attenderen dat de peuterschool en peuterspeelzaal nog steeds bestaat.
ACTIVITEITEN 2014
Voor een goed doel
Vernieuwde tuin in Slochteren
GRONINGEN - Vlak voor de zomervakantie is peuterschool Zonnepit in de Oranjewijk samengegaan met peuterschool Berend Botje, Schildersbuurt. Door het samengaan van twee locaties bleef er spel- en speelmateriaal over. Kids First COP groep heeft tweedehands speelgoed gedoneerd aan een kindertehuis in Hongarije. Dit is in de zomervakantie aangeboden door onder andere één van onze medewerkers.
Stichting Kindercentra Slochteren (SKS) is een onderdeel van Kids First COP Groep en heeft 5 peuterspeelzalen in Harkstede, Kolham, Slochteren, Schildwolde en Siddeburen. De peuterspeelzaal is een goede start voor de basisschool. Samen spelen is natuurlijk heerlijk, maar samen spelen is ook heel goed voor je kind. Zo leert ieder kind de wereld verkennen en zich te ontwikkelen. Een veilige, aantrekkelijke peuterspeelzaal en een avontuurlijke buitenruimte kunnen de uitdaging bieden die ieder kind nodig heeft om op te groeien. In 2014 is daarom de tuin bij
peuterspeelzaal ‘t Schakeltje stevig onder handen genomen. De nieuwe speelruimte is groter en biedt een natuurlijke, uitdagende speelplaats. Er is een fietsroute voor de peuters en een klein stukje plein, maar verder vooral veel gras, heuvels, een grote zandbak en een waterkraan.
Medewerkers op de been voor volksloop 12 oktober 2014 deed Kids First COP groep weer mee aan het leukste en gezelligste sportevenement van Groningen: De 4 mijl van Groningen. Vanuit de organisatie kwamen nieuwe aanmeldingen waardoor 2 teams samengesteld konden worden.
Open huis educatief centrum in Harkstede 31 maart 2014 was er open huis in Educatief Centrum De Borgstee in Harkstede, waar ook onze peuterspeelzaal de Blokkendoos is gevestigd. Na jaren van overleg tussen de gebruikers en de gemeente is de verbouwing van De Borgstee afgerond en openden alle gebruikers hun deuren om geïnteresseerden te verwelkomen en het gebouw te bewonderen. De heropening werd verricht door de wethouders mevrouw Huizing en de heer Scheidema. Ze werden in een politiebusje onder begeleiding van een peuter van de Blokkendoos en kinderen van de andere organisaties naar De Borgstee vervoerd.
Geld inzamelingsactie BSO Wildebras en kdv Ganzennest COEVORDEN - Vanuit een ouder kwam de vraag of wij mee wilden werken aan een inzamelingsactie voor Serious Request. Samen met de kinderen hebben we toen besloten om lege flessen in te zamelen.
Via Facebook hebben wij een oproep geplaatst. Iedereen deed enthousiast mee. Opa’s, oma’s, familieleden, buren iedereen spaarde mee. Als de kratten in de gang weer aardig vol begonnen te raken gingen we samen met de kinderen naar de supermarkt om de flessen in te leveren. In het plaatselijke café (waar het initiatief vandaan kwam) hebben de kinderen de cheque overhandigd en mochten ze het geld zelf in de kluis doen.
Welke rol zouden de nieuwkomers zich aanmeten, bescheiden of direct de ‘lead’ pakken? Hijgen we elkaar in de nek of gaat ieder op haar/ zijn eigen tempo met een blik van bemoediging naar de ander gedurende de race? Allemaal zeer relevante vragen en emoties die echter als
sneeuw voor de zon waren verdwenen zodra we allemaal hetzelfde, nieuwe loopshirt aantrokken. We waren bij toverslag één ploeg, wat een goed gevoel is dat! Iedereen heeft heerlijk, blessurevrij en comfortabel gelopen. Volgend jaar doen we weer mee!
Zomermarkt GRONINGEN - 21 augustus was de jaarlijkse zomermarkt voor alle medewerkers van Kids First COP groep. Het is de aftrap voor het komende schooljaar. Ook waren de nieuwe collega’s uit Stadskanaal, Coevorden en Leeuwarden aanwezig. Zoals de naam al zegt is het een markt met verschillende kraampjes van onder andere de
bibliotheek, het CJG, VVE , BSO, babygroep, de peuterschool en de ondernemingsraad. De directie geeft de koers aan voor het komende jaar en vertelt wat de ontwikkelingen en speerpunten zijn. Het thema van dit jaar was Wijkgericht Werken. Voor alle medewerkers was het een uitgelezen moment om kennis en ervaring uit te wisselen met collega’s.
Teambuilding wilgenhut maken GRONINGEN - Op 26 maart 2014 vond er een workshop wilgenhut maken plaats bij Kinderopvang Alles kids aan de Mimosastraat in de Oosterpark. 14 medewerkers van Kids First COP groep namen hieraan deel. De wilgentakken worden geplant en verweven zodat een duurzame, levende
constructie ontstaat waarin kinderen kunnen spelen of volwassenen kunnen verpozen in de luwte van het gebladerte. Door een wilgenhut te maken sla je twee vliegen in één klap: je leert goed met elkaar samen te werken en er wordt iets gebouwd waar de kinderen nog lang plezier van hebben.
Kids First COP groep jaarverslag 2014 | 7
NIEUWS UIT DE ORGANISATIE Nieuw: wijkgericht werken
GRONINGEN - Er is veel kennis in onze organisatie van alle verschillende producten voor de hele keten van 0-12 jaar. Wat we willen bereiken is op verschillende locaties een integraal aanbod neer te zetten waar ouders, partners en medewerkers blij van worden. Van oudsher werden locaties apart aangestuurd. In 2014 heeft een grote verandering plaatsgevonden: één manager is verantwoordelijk voor één wijk, zowel wat betreft de aansturing van peuterscholen, de kinderopvang als de medewerkers van het CJG, die bij onze organisatie op de loonlijst staan. Ze zijn verantwoordelijk voor het totale aanbod van alle locaties en alle producten van de verschillende bedrijfsonderdelen. De wijkmanager heeft autonomie gekregen, kan zelf meer sturing geven en medewerkers inzetten op verschillende locaties. Op het moment dat ze kansen zien en verbeteringen willen aanbrengen, kunnen ze dat zelf doen. Ze worden daarbij goed
ondersteund door directie, managers en kantoren. Wijkgericht werken sluit goed aan bij onze drijfveer om onze organisatie en de kwaliteit van het aanbod door te ontwikkelen structureel naar een nog hoger niveau te brengen. Het is een proces waarin we zorgvuldig en goed samenwerken met onze partners. De wijkgerichte aanpak waarin de WIJ-teams van de gemeente Groningen worden gesitueerd is voor Kids First COP groep het uitgangspunt geweest voor interne verdeling van de wijken, met ieder een eigen wijkmanager, om in de toekomst naadloos aan te sluiten bij de WIJ-teams.
OVERZICHT AANBOD KINDEROPVANG PER GEMEENTE Groningen Leeuwarden Haren Halve dagopvang
X
X
Coevorden Stadskanaal
X
X
X
Hele dagopvang
X
X
X
X
X
Flexibele opvang
X
X
X
X
X
Buitenschoolse opvang 40 weken of 52 weken
X
X
X
X
X
Vakantieopvang
X
X
X
Voorschoolse opvang
X
X
X
Tussen de Middagopvang
X
VVE: voor- en vroegschoolse educatie Op alle peuteropvanglocaties in Groningen, Leeuwarden en 1 locatie in Slochteren wordt door de pedagogisch medewerkers gewerkt met de hoogwaardige VVE programma’s Piramide en Startblokken.
Het VVE programma is gericht op kinderen met een taal- en ontwikkelingsachterstand (peuters met een risicofactor) in de leeftijd van 2 ½ tot 4 jaar. Op een groep van maximaal 16 peuters werken twee gediplomeerde pedagogisch medewerkers. Het VVE aanbod is verspreid over vier dagdelen van gemiddeld 3 uur per dagdeel, waarvan effectief 10 uur per week besteed wordt aan het VVE programma, gedurende 40 weken per jaar.
Prachtige resultaten
De speerpunten in 2014 waren medewerkers toetsen en trainen voor 3F, ouderbetrokkenheid uitbouwen en VVE thuis. Bijna alle medewerkers van Kids First COP groep zijn in het bezit van het 3F niveau. Een laatste groep medewerkers moet nog worden getoetst en daarna sluiten we het traject af met zeer positieve resultaten. Voor de ouderbetrokkenheid is met behulp van subsidie in 2014 een nieuw algemeen beleid ontwikkeld en geïmplementeerd op alle locaties. Daar waar mogelijk sluiten we aan bij het beleid van scholen of op wijkniveau. Op dit moment wordt er op 12 locaties VVE thuis gegeven met bijeenkomsten die
Groningen Voor- en Vroegschoolse Educatie VVE
X
Peuterschool
X
Leeuwarden
Speelleer groep
Haren
X
X
X
Finan. Baten/lasten 0,3%
1.789
Omzet per werkmaatschappij Omzet per werkmaatschappij € 7.139.866
931
Kids First
70%
€ 6.732.434
€ 6.964.582
€8 €7 €6
Kids First
€5
KCN
60% 511
40%
167
403 163
298
163
SKS COP
KCN
€4 SKS
€3 €2
COP
€1
20%
0%
Bij een stijgende omzet is het % kosten gedaald.
Miljoenen
680
Overhead 13,6%
Personeel 61,9%
1.984
90%
10%
Afschrijvingen 2,2%
X
100%
30%
Algemene lasten 2,3%
X
Kids First COP groep: kinderen per werkmaatschappij
50%
Kinderopvangkosten 2,5%
Buitengewone lasten -0,4%
Kids First COP groep: kinderen per werkmaatschappij
736
Kantoorkosten 2,7%
Huisvesting 14,8%
X
Kids First COP groep groeit en is financieel stabiel
80%
Medewerkers trainen in opbrengstbewust werken. Het doel is dat medewerkers zich bewust zijn van waarom ze welke activiteiten aanbieden aan de kinderen. Het analyseren van toets gegevens en observaties worden daarmee leidend voor het samenstellen van een activiteitenaanbod en niet het programma. Daarnaast willen we een nieuw zorgprotocol en zorgroute ontwikkelen, het VVE aanbod in de zomervakantie op zes locaties in zes wijken verlengen en een kind volgsysteem implementeren. Uiteraard willen we de kwaliteit naar een nog hoger niveau brengen en handleidingen ontwikkelen voor een consistent beleid.
Slochteren
Peuterspeelzaal
1.915
Speerpunten 2015
Kostenverdeling 2014
Kostenverdeling 2014 OVERZICHT AANBOD PEUTEROPVANG PER GEMEENTE
Peuteropvang (3uur) 40 weken of 52 weken
redelijk tot goed worden bezocht. VVE thuis mogen we gerust een succes noemen! VVE thuis wordt uitgevoerd in samenwerking met de CJG medewerker waarbij ouders/verzorgers persoonlijk worden benaderd voor bijeenkomsten. Mocht een ouder zich voor een bijeenkomst afmelden dan kan een bezoek van de CJG medewerker zorgen dat VVE thuis wel wordt ‘geïmplementeerd’. Door deze samenwerking in de wijk is ook de verbinding met het CJG intensiever geworden.
501
2012
543
2013
In 2014 hebben we gezorgd voor continuïteit: er was geen reorganisatie nodig om de twee organisaties samen te voegen, de kwaliteit is op een hoger niveau gebracht en we hebben bijna al ons personeel weten te behouden. Die continuïteit
8 | Kids First COP groep jaarverslag 2014
592
€0
2012
2013
2014
2014
en die rust en stabiliteit zijn waarschijnlijk gewaardeerd door ouders en we hebben ook nieuwe ouders verwelkomd. Daardoor is het aantal kinderen t.o.v. van 2013 gegroeid met maar liefst 11%.
De omzet is gestegen. Dat komt enerzijds door de uitbreiding van locaties, maar ook door een goede kostenbeheersing. Ondanks de crisis hebben we de afgelopen jaren en dus ook in 2014 altijd een positief netto resultaat gehaald. We zien dat we het op alle onderdelen beter doen dan
de markt. We zijn kleinschaliger dan de meeste concurrentie. We hebben minder pedagogisch medewerkers, maar door ons open deuren beleid kennen ze wel bijna alle kinderen, ook al zijn ze van een andere groep. Dat vinden we heel belangrijk.
NIEUWS UIT DE ORGANISATIE : “Ik ltaat van 2014 r, over het resu uu st be n bb va ad ter he en s, voorzitter ra alle fronten be op t he e w t Ben Schnieder tie, omda ch ook meteen onze organisa caties voelen zi lo e w ben erg trots op eu ni n va rdeerd. Dan e medewerkers s mens gewaa al ch zi en el gedaan. Nieuw vo er, maar de organisatie ch geen numm één voelen met ch zi n, thuis, wanen zi le ke ha sc rgt er voor sen snel kunnen menwerking zo sa ie D . en zie je dat men nd ch eten te vi nt zetten wat zi snel en goed w sultaten neer ku re e en elkaar ook ed 15 go 20 ng in vi en ik zie nu al namische omge gedaan in 2014 e dat je in een dy w en gaan. bb or he do mee vertaalt. Dat en dat we daar is gd ook financieel vi te rs ve r iek alleen maa te zien!” dat die dynam is prachtig om t da En
Raad van Commissarissen en Raad van Toezicht
Aantal medewerkers in- en uitdienst en verlooppercentage per werkmaatschappij (incl. interne mutaties) 1-1-2014
in
uit
1-1-2015
Verloop %
COP
73
10
11
72
15%
KF
67
40
16
91
24%
KFKCN
13
11
4
20
31%
KCN
20
0
7
13
35%
SKS
7
2
2
7
29%
Totaal
180
63
40
203
22%
Leeftijdsverdeling per 31-12-2014
De leeftijdsverdeling over de organisatie wijkt erg af per werkmaatschappij. Bij het COP en SKS zijn de werknemers ouder dan bij Kids First. Dit komt doordat deze organisaties al langer bestaan. Leeftijdsverdeling per 31-12-2014
Verslag Raad van Commissarissen (RvC) KFKCN, Raad van Toezicht (RvT) stichting COP, RvT SKS en RvT Holding stichting COP groep.
Tijdens de vergaderingen van deze Raden zijn de volgende onderwerpen behandeld: de jaarrekening, begroting, jaarverslag en kwartaalrapportages. Het door de accountant goedgekeurde jaarverslag inclusief de jaarrekening 2013 en de begroting 2015 is door de Raden goedgekeurd. In de vergaderingen van de RvT van de Holding werd de Aandeelhoudersvergadering voorbereid. De RvT benoemde Hans Meinardi per 1 april 2014 tot statutair bestuurder van de Holding Stichting COP groep. Hij voert de administratie van de Holding. De RvC van KFKCN hield zich uiteraard bezig met de gang van zaken in de organisatie en de overname van nieuwe locaties. Overige belangrijke agendapunten waren o.a. de benoeming van de accountant, kostenverdeling en doorbelasting en statutenwijziging. De RvT van de Holding Naam
Functie
David de Jong
lid
Bianca Kaatee
Ben Plandsoen
Op voordracht van
voorzitter
lid
OR
Naast de vergaderingen hebben leden van de Raad medewerkersbijeenkomsten (nieuwjaarsbijeenkomst en zomerborrel) bijgewoond. In mei was de Raad aanwezig bij de vergadering met de Ondernemingsraad. Twee leden van de Raad waren als toehoorders aanwezig in de vergadering van de Centrale Oudercommissie (COC) in oktober. In november legden de leden van de Raad werkbezoeken af aan locaties in Leeuwarden. In december 2014 hield de RvC een zelfevaluatie. In de decembervergadering stelde de voorzitter vast dat er met frisse moed en energie ingewikkelde trajecten zijn afgerond door de bestuurder en de Raad. En dat na een intensieve periode de verhoudingen zich prettig en positief hebben ontwikkeld. De samenstelling van de Raad in 2014 was: Bianca Kaatee (voorzitter), David de Jong (vice-voorzitter) en Ben Plandsoen. De zittingstermijn van de leden van RvT en RvC is vier jaar. Voor alle raden is dit het rooster van aftreden:
Portefeuilles
Sinds
Herkiesbaar
Aftreden
Jeugd Onderwijs Financiën Lokaal netwerk
2011
2015
2019
Jeugd Organisatiekunde Politiek en regionaal netwerk
2011
Jeugd Bestuurlijk, politiek, regionaal en landelijk netwerk
2012
De leden van de Raad van Toezicht zijn onafhankelijk. Eén lid heeft zitting op voordracht van de Ondernemingsraad (OR). Dit lid maakt deel uit van de Raad zonder last of ruggenspraak. Alle vergaderingen van de Raad van Toezicht werden bijgewoond door alle leden van de Raad. Dit zijn de hoofd- en nevenfuncties van de raadsleden: • David de Jong, m, 1961, hoofdfunctie: directeur school voor voortgezet onderwijs Gomarus College Groningen, nevenfuncties: vice-voorzitter RvC Steelande Wonen Hoogezand Groningen, voorzitter Stichting Paradij te Aduard,
45
besloot in 2014 over te gaan tot een kapitaalstorting van € 250.000 aan de Stichting COP in verband met het negatieve resultaat van de Stichting COP over 2013.
46
40
35
30
30
29 Aantal
De leden van de RvC van KFKCN zijn ook de leden van de RvT van Stichting COP en de Stichting SKS. In 2014 heeft de RvC van KFKCN vijf maal vergaderd. Dat gold ook voor de RvT van de Stichtingen COP en SKS. De RvT van de Holding Stichting COP groep, die uit dezelfde leden bestaat als de RvC van KFKCN, kwam vier maal bijeen.
50
25
26 24
20
21 18
15
10 7
5
0
1
2
10-20
20-30
30-35
35-40
40-45
45-50
50-55
55-60
60-65
65-
Leeftijdscategorie
Verdeling vrouwen/mannen per 31-12-2014 Verdeling mannen en vrouwen per werkmaatschappij 100
90
80
70
60
2015
2019
50
40
2016
2020
voorzitter commissie bestuurlijke zaken Gereformeerde Kerk vrijgemaakt te Hoogkerk; • Bianca Kaatee, v, 1955, hoofdfunctie: eigenaar Kaatee organisatiepsycholoog, nevenfuncties: raadslid gemeente Leek, vice-voorzitter Wyldemerk, vice-voorzitter RvT Zienn, lid RvT Vitree; • Ben Plandsoen, m, 1957, hoofdfunctie: wethouder gemeente Leek, lid VNG, nevenfuncties: lid RvT MEE-Drenthe, lid RvT RENN4, lid van de VNG-commissie Jeugd.
Raad van Bestuur van Kids First COP groep hanteert de Governance Code De leden van de Raad van Toezicht houden toezicht op de bestuurders en de grote lijnen van het te voeren beleid. De Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht hebben de Governance Code van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Kinderopvang als leidraad voor hun handelen. Deze Governance Code bevat regels en handvatten voor integer en transparant bestuur en toezicht. De Raad van Toezicht is lid van de NVTK en bezoldiging vindt plaats conform de NVTK.
30
20
10
0 COP
KF
KFKCN
Vrouwen
KCN
SKS
Mannen
KLACHTENAFHANDELING Openbaar jaarverslag klachten Kids First COP groep 2014
Als professioneel aanbieder van kinderopvang publiceert Kid First COP groep een openbaar verslag van de behandelde klachten over het kalenderjaar 2014. In het jaarverslag wordt een beeld gegeven van de klachten die via de klachtenregeling door ouders in 2014 zijn ingediend en op welke wijze deze klachten zijn afgehandeld.
Geen klachten in 2014
We hebben geen officiële klachten ontvangen over alle locaties van COP, KCN, SKS en Kids First. Door direct met de klant in gesprek te gaan over eventuele onduidelijkheden of vragen die bij ouders leven zijn er in 2014 geen klacht bij de externe klachtenorganisatie SKK terechtgekomen.
Kids First COP groep jaarverslag 2014 | 9
NIEUWS: OPLEIDINGEN EN OR Opleidingen
Studiedag wijkgericht werken
Het scholingsaanbod in 2014 was groot en divers en bestond uit zowel interne als externe trainingen.
Vrijdag 3 oktober was de gezamenlijke studiedag voor alle medewerkers van Kids First en COP groep, met als thema wijkgericht werken.
Opleidingen op organisatieniveau Naam cursus
Voor wie
BHV bedrijfshulpverlening
pedagogisch medewerker, CJG medewerker, stafmedewerker
Studiedag
alle medewerkers
Personeelsbijeenkomst start van kalenderjaar
alle medewerkers
Informatiemarkt, start nieuwe schooljaar
alle medewerkers
Opleidingen op wijkniveau Naam cursus
Voor wie
VVE piramide
pedagogisch medewerker, nieuw in dienst
Triple P
CJG consulent
Basistraining RAAK
pedagogisch medewerker
Taaltoets 3 F
pedagogisch medewerker
Taaltraining 3 F
pedagogisch medewerker
Dalton training
pedagogisch medewerker
EHBO
pedagogisch medewerker
Vreedzame wijk
pedagogisch medewerker, consulent CJG, CJG medewerker, wijkmanager
In totaal waren er ruim 170 medewerkers aanwezig. De dag had een gevarieerd programma, waarin iedereen een goed beeld kreeg wat de ontwikkelingen zijn op gebied van wijkgericht werken binnen kinderopvang en binnen het CJG. Het ochtend gedeelte was een plenaire bijeenkomst en het middagprogramma was gevuld met verschillende workshops, zoals: Centrum voor Jeugd en Gezin nu en in de toekomst, ouderbetrokkenheid partnerschap bij de opvoeding en motivatie ouders, opbrengstgericht werken, ‘democratie moet je leren!’, passend onderwijs, pedagogisch PACT jonge kinderen, ‘Armoede Dichtbij’? We kijken terug op een zeer leerzame en waardevolle dag. Met dank aan de partners uit diverse wijken.
Erkend leerbedrijf Kids First COP groep vindt het belangrijk dat leerlingen van verschillende opleidingen de mogelijkheid krijgen, door middel van stages, opgeleid te worden tot een gekwalificeerde medewerker.
Ieder jaar leren stagiaires het vak bij Kids First COP groep en wij leren van hen. De stagiaires komen van diverse ROC ’s uit de provincie Groningen, Friesland en Drenthe. Wat zijn de stage mogelijkheden: • MBO SAW niveau 3/4, Sociaal agogisch Werk pedagogisch medewerker • MBO financieel administratief medewerker niveau 3 • MBO secretarieel medewerker niveau 3 • HBO SPH Pedagogiek en Maatschappelijk werk Voor ons is het belangrijk dat onze werkbegeleiders van alle ontwikkelingen binnen de ROC ‘s op de hoogte zijn. Daarom nemen zij deel aan scholingstrajecten georganiseerd door Calibris. Afgelopen november heeft de praktijkopleider de ‘train de trainer’ basisvaardigheden werkbegeleider gevolgd. Hiermee hebben we een trainer voor aankomende werkbegeleiders in huis gehaald en kunnen we de kwaliteit voor werkbegeleiders waarborgen.
Nieuws van onze voorzitter OR Marijke Komdeur, vanaf 2000 in dienst bij Kids First COP groep, pedagogisch medewerker op locatie ’t Brugwachtertje en voorzitter OR aan het woord. “In 2011 ben ik in september aan boord geklommen bij de OR en sinds februari 2015 bekleed ik de functie van voorzitter. De OR houdt zich bezig met de WOR (Wet op de Onderneming Raad). We houden vinger aan de pols wat betreft de
10 | Kids First COP groep jaarverslag 2014
veranderingen in de organisatie en onderhouden het contact met onze bestuurder, Ben Schnieders. Je moet als OR lid in ieder geval hart voor de zaak hebben en natuurlijk weten waar je rechten en plichten liggen als OR én als voorzitter. Met
6 personen vormen wij de ondernemingsraad en zetten een zo evenwichtig mogelijke OR neer die zich sterk maakt voor onze gehele achterban op de werkvloer. Onze collega’s zijn onze achterban. Zij laten ons weten wat er op de werkvloer speelt. Als er zorgen en klachten zijn, kunnen medewerkers bij ons terecht. Ze kunnen er op vertrouwen dat wij met de informatie discreet omgaan. We kunnen niet veel betekenen als het
gaat om individuele belangenbehartiging. Maar wanneer meerdere mensen dezelfde zorg/klacht hebben, dan kunnen we ons inzetten. We beraden ons dan op de te nemen stappen en raadplegen de WOR. Wat fijn is, is dat we altijd ruggespraak kunnen houden met een consulente of een trainster, die ons al verscheidende jaren wegwijs maakt in de rechten en plichten die wij hebben als OR.”
SAMENWERKINGSPARTNERS
Onze samenwerkingspartners: samen zijn we sterk
Dat we een ontwikkelingsgerichte organisatie zijn, betekent niet dat we ons alleen ontwikkelen ten behoeve van kinderen. Ook op organisatieniveau investeren we graag in de samenwerking met anderen. Of het nu gaat om medewerkers, ouders en partners. Intern en extern willen we dat de samenwerking goed en prettig verloopt. Kids First COP groep werkt in alle gemeenten waar locaties zijn samen met partners in een complex speelveld voor jonge kinderen en hun ouders op het terrein van opvoeding, onderwijs, opvang en zorg. Het is praktisch ondoenlijk om al onze partners op te noemen. In de gemeente Groningen participeren we in de Centra voor Jeugd en Gezin en geven we advies over positief opvoeden samen met de Jeugdgezondheidszorg (consultatiebureaus) en de MJD (Maatschappelijke en Juridische Dienstverlening). In de regio werken we samen met het Centrum voor Jeugd en Gezin. Daarnaast beschikken we over KIES-coaches die ingezet kunnen worden bij kinderen in echtscheidingssituaties. Op de peuterschool/peuterspeelzaal werken we samen met Centra voor Jeugd en Gezin, de
basisscholen voor de overdracht van kinderen ten behoeve van een doorgaande ontwikkeling, de bibliotheken, GGD voor de inspecties van de locaties, onderwijsinspectie voor VVE, Cedin (scholing rond VVE), ROC’s, met de gemeente, ambtenaren en politiek voor beleid, financiën en huisvesting, vensterscholen en brede scholen, Yorneo en diverse kinderopvangorganisaties om ruimte en expertise te delen. DE BSO’s werken samen met veel basisscholen, ook hier is sprake van een horizontale doorgaande lijn. De basisscholen en de buitenschoolse opvang stemmen het pedagogisch klimaat op elkaar af. Kids First COP groep deelt haar kennis graag met de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en de Hanzehogeschool. Van de directie is Bernadette Diekstra voorzitter van het LPP (Landelijk Platform Peuterspeelzalen) en Ben Schnieders is actief binnen de Branche Organisatie kinderopvang in diverse commissies.
Samenwerken met Kentalis
Kentalis is dé specialist op het gebied van diagnostiek, zorg en onderwijs voor mensen met beperkingen in horen en communiceren doordat ze doofblind, doof of slechthorend zijn. Of omdat ze communicatieproblemen hebben door een taalontwikkelingsstoornis of autisme met problemen in spraak en taal. Kentalis biedt Kids First COP groep de mogelijkheid om gebruik te maken van de deskundigheid in de vroeg signalering en ondersteuning bij kinderen met een spraak/taalachterstand. Het gezamenlijke doel is om kinderen zo vroeg mogelijk te ondersteunen in de spraak- taalontwikkeling en daar waar mogelijk kinderen op hun eigen bekende peuterschool of kinderdagverblijf te begeleiden; passend onderwijs.
Samenwerkingspartner basisschool
Samenwerkingspartner aan het woord: Aly Oosterwijk, directeur basisschool ‘Karrepad’ in de Korrewegwijk in Groningen.
De voorschool is voor kinderen heel belangrijk. Hier wordt de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van de kinderen. De speerpunten in de samenwerking met voorschoolse organisaties in 2014 waren: • Een warme overdracht van kinderen van de peuterschool en kinderopvang naar de basisschool. • Een goede samenwerking in het kader van het pedagogische PACT • Het toewerken naar een doorgaande leerlijn in de ontwikkeling van 3 tot 6 jarigen, waarbij de kansrijke leeromgeving een item is. In het afgelopen jaar zijn we gestart met ‘coaching on the job’. Dit wordt door velen als positief ervaren. De coaching vindt plaats op de eigen werkplek. Met feedback maakt de coach de betrokkene bewust van effectief en ineffectief gedrag en de valkuilen. We hopen voor de komende jaren nog meer gezamenlijk op te trekken in het belang van het jonge kind. En dat onderwijs en voorschoolse voorzieningen de plannen voor de komende jaren nog meer op elkaar afstemmen in kader van doorgaande leerlijn. Eén van onze speerpunten voor 2015 komt dan ook voort uit het PACT: koppeling tussen onderwijs, zorg en opvang.
Samenwerken met GGD De rijksoverheid stelt eisen aan kinderopvang en aan de peuterspeelzalen/ peuterscholen. Deze eisen staan beschreven in de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen.
Volgens deze wet moet iedere gemeente toezicht houden op de kwaliteit van kinderopvang. GGD Groningen controleert de kinderopvang voor alle gemeenten in de provincie Groningen. Regelmatig voert de GGD inspecties uit. Ze beoordeelt of een kindercentrum of peuterspeelzaal aan de gestelde eisen voldoet. De resultaten van de inspecties maakt de GGD bekend aan de gemeenten. In 2014 heeft GGD onze kindercentra en peuterscholen/ speelzalen op de volgende onderwerpen geïnspecteerd: betrokkenheid en inspraak van ouders, deskundigheid van personeel, veiligheid en gezondheid, accommodatie en inrichting, groepsgrootte en het aantal kinderen per pedagogisch medewerker, pedagogisch beleid en praktijk, het omgaan met klachten. Alle getoetste locaties hebben nagenoeg op alle punten positief gescoord. Daar waar een locatie een aanwijzing kreeg, is dit binnen de gestelde termijn van twee weken naar tevredenheid afgehandeld. In 2014 is als extra inspectieonderdeel het Vierogenprincipe toegevoegd en werden alle werkers in de kinderopvang middels een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) gescreend.
Colofon Kantoor Groningen Friesestraatweg 215B 9742 AD Groningen Telefoon 050 3124325 Kantoor Mijdrecht Postbus 1030 3640 BA Mijdrecht Telefoon 0297 214436 Website www.kidsfirst.nl Email
[email protected] Uitgave Kids First COP groep Tekst Directie en management Redactie Mariette Neumann Minke Arwert Aly van Dalen Vormgeving KCS Marketing Kids First COP groep jaarverslag 2014 | 11
WAT ER OVER KIDS FIRST COP GROEP GEZEGD WORDT WAT ER OVER KIDS FIRST COP GROEP GEZEGD WORDT WAT ER OVER KIDS FIRST COP GROEP GEZEGD WORDT WAT ER OVER KIDS FIRST COP GROEP WAT KINDEREN WILLEN
TAO VAN DE OPVOEDING*
Je hoeft van kinderen geen fantastische kinderen te maken. Je hoeft ze er alleen aan te herinneren dat ze fantastisch zijn! *uit De Tao Te King voor ouders van William Martin.
ONS MARKETING BUREAU OVER DE SAMENWERKING
OUDERS OVER KDV FLIPPER IN GRONINGEN
“Wij zijn erg tevreden over de opvang bij Flipper. Er hangt daar een gezellige en goede sfeer. De pedagogisch medewerkers zijn betrokken bij de ouders en kinderen. Ons zoontje gaat er met veel plezier heen en komt met enthousiaste verhalen weer thuis. Wij laten hem met een vertrouwd gevoel daar achter. Er worden buiten de dagelijks opvang leuke activiteiten georganiseerd zoals een boerderijdag, crèchereisjes, opa en oma week, slaapfeestje, zomerfeest en uitjes naar de bibliotheek.”
“Ik zou het wel leuk vinden om af en toe met de bso leidster te gaan zitten en te praten over wat wij leuk vinden om te doen. BBQ-en bijvoorbeeld.” “Ik wil graag dat de speelzolder blijft op Het Ganzennest. Het is daar leuk spelen en je kunt dan naar beneden kijken naar de andere kinderen.” “Ik zou het leuk vinden om een heel groot spel te krijgen voor buiten met water waar we allemaal mee kunnen spelen.” “Dat we heel veel leuke activiteiten blijven doen zoals yoga, slaapfeestje, met de trein, naar cowboys en indianen.” “Ik wil graag op dinsdag of donderdag naar de MC Donalds omdat mijn moeder daar werkt.”
“Kids First COP groep is een ontzettende leuke organisatie om mee samen te werken. De passie die zij hebben voor hun vak, raakt je ook als buitenstaander. Ze staan open voor veranderingen, houden zich aan de afspraken, werken vlot mee en het zijn allemaal prettige mensen om mee te werken. Je voelt dat de sfeer goed is bij deze organisatie en dat mensen vertrouwen krijgen om hun eigen mening te geven. Daar wordt ook echt naar geluisterd en waar mogelijk ook iets meegedaan, zonder dat het soft wordt, want ondanks dat kinderen op de eerste plaats komen, zijn ze ook zeer gedreven om samen aan de toekomst bouwen en de organisatie te laten groeien.”
PEDAGOGISCH MEDEWERKER NIEUWE LOCATIE LEEUWARDEN
“2014 was een roerig jaar maar gelukkig met een positief einde voor It Sinnebern in Leeuwarden. Ik denk dat door mijn positieve houding de rust op de groepen gewaarborgd was. Met mijn humor heb ik mijn collega’s en mezelf door spannende tijden heen kunnen helpen. Hoogtepunt was de overname door Kids First COP groep, dat de ouders het vertrouwen behielden en de dus kinderen met ons zijn meegegaan. Voor 2015 wil ik meer naamsbekendheid in en rondom Leeuwarden creëren en laten zien waar we voor staan. Dat we een eenheid vormen met alle locaties dat de betrokkenheid met elkaar bij Kids First COP groep van boven tot onder blijft groeien.”
OUDER OVER LOCATIE ’T HUMMELHOF ENGELBERT
Locatie ’t Hummelhof had in 2014 een actiekaart waarbij je kind 4 dagdelen kon meedraaien. Mijn kinderen vroegen de week erna meteen of ze weer naar “school” mochten. Een goed teken en daarom hebben we ze naast het kinderdagverblijf ook geplaatst op de peuterschool. ’t Hummelhof is een ruime locatie met een grote uitdagende natuurtuin. Wij zien juf Ria en juf Marian als een perfect duo. Het zijn zeer ervaren medewerkers die goed op elkaar zijn ingespeeld. Ze spelen in op thema’s die leven bij kinderen en bedenken hier per dagdeel een leuk programma bij. We hebben veel leuke en leerzame thema’s voorbij zien komen, aan het eind van elk thema, krijgen wij als ouders een uitgebreide mail met en verslag van de afgelopen weken en leuke foto collages. Onze kinderen gaan na een jaar nog steeds met heel veel plezier naar de peuterschool en wij als ouders laten ze met een gerust hart achter. Naar ons idee een goede voorbereiding op de basisschool!”
PEDAGOGISCH MEDEWERKSTER MARIJKE KOMDEUR, LOCATIE ’T BRUGWACHTERTJE IN GRONINGEN
“In 2014 heb ik mijn Dalton certificaat gehaald. Dalton houdt in het kort in, dat kinderen wordt geleerd dat zij zelf eigenaarschap hebben over hun leerproces. Ik gebruik op mijn groep de middelen van Dalton. Zo heb ik de kleuren van de dag, bijvoorbeeld de maandag is rood en dinsdag is blauw. De peuters leren op deze manier de kleuren sneller maar ook nog de dagen van de week. Ik doe dit uiteraard op een speelse manier. Wanneer ik de kleuren niet noem, wijzen de peuters mij hierop. Ik ben echt blij verrast over de leergierigheid van de peuters, het OUDER OVER zijn net sponsjes. Ik zie dat het werkt om middelen in LOCATIE DE SPEELDOOS IN te zetten die Dalton gerelateerd zijn. Ik ben daarom ook super blij dat ik in de gelegenheid STADSKANAAL ben gesteld om de Dalton training te “2014 was een spannende tijd i.v.m. overname. Toen de kunnen volgen.” overname eenmaal rond was, kwam er uiteindelijk rust. Ik
ben als ouder erg blij met de overname door Kids First COP groep. Het is een positieve omslag voor de ouders, want er is een directe communicatie en een aanspreekpunt op locatie en het kantoor in Mijdrecht. Positief is dat er weer leuke dingen worden georganiseerd zoals zwemmen met de peuters, bezoek aan ouderen en bezoekjes aan de bibliotheek. Je voelt de positieve sfeer en de communicatie is duidelijk. Voor 2015 zie ik graag een vollopend kinderdagverblijf met de vaste groep pedagogische medewerkers, leuke activiteiten en dat de goede communicatie behouden blijft.”
PEDAGOGISCH MEDEWERKER IDA MELESSEN, LOCATIE HUMMELHOF GRONINGEN ZUID
“Persoonlijk ervaar ik door de nieuwe organisatiestructuur ook weer nieuwe mogelijkheden. De organisatie is breder en biedt wellicht in de toekomst mogelijkheden om eens een andere functie uit te gaan oefenen. Ik heb niet meer het gevoel “vast” te zitten. De werkgroep missie/merkidentiteit/logo vond ik zeer inspirerend.”
SUZAN KNAPPER, PEUTERSPEELZAAL DE BLOKKENDOOS EN NET DROGE IN SLOCHTEREN
“2014 was voor mij het jaar van de nieuwe uitdaging, omdat ik op een vaste locatie ben gaan werken. Het warme welkom op mijn nieuwe locatie deed me goed. Ik heb veel leuke mensen ontmoet: collega’s , ouders en kinderen. Nadat er veel verschillende invalkrachten waren geweest, heb ik rust gebracht op de locatie. Dit hebben kinderen en ouders als heel prettig ervaren. Samen met de ouders zijn we heel druk geweest met het buitenterrein. Er is geschilderd, gesnoeid en er zijn zelfs bomen omgezaagd. Hierdoor hebben we nu een mooie tuin waar de kinderen heerlijk buiten kunnen spelen. De wens voor 2015 is nog een bolderkar zodat we met de kinderen naar het naastgelegen natuurgebied kunnen wandelen.”
