Daarom!
de Bibliotheek
Zuid-Hollandse Delta
Jaarverslag 2014
de Bibliotheek op school Bibliotheek Volksuniversiteit: een totaalpakket op educatief gebied
Digitaal lezen steeds belangrijker Kleintjes worden grote lezers
1
Colofon Vormgeving en beeldredactie: Lein Goudzwaard Eindredactie: Lindsay van der Have-Pelt, Theo Mak Fotografie: Shutterstock, eigen archief Druk: Grafisch Bedrijf Kapsenberg van Waesberge, Rotterdam Met dank aan: medewerkers Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta Woordbouwerplein 1 3224 XL Hellevoetsluis +31 (0)181 315 111
uitgave maart 2015
2
de Bibliotheek
Zuid-Hollandse Delta in één oogopslag
Legenda Bibliotheek vestiging
Voorne-Putten 13% laaggeletterden
Bibliotheek op school
190 km2
Leespunt
Goeree Overflakkee 14% laaggeletterden
262 km2
200 openingsuren 11.000 volwassen leden k
k
liothee
liothee
de Bib
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
de Bib
k
liothee
www.bzhd.nl 60199232852
D
M.GOUDZWAAR
de Bib
60199232852
M.GOUDZWAAR
14.000 jeugdleden
k
liothee
www.bzhd.nl
D
de Bib
M.GOUDZWAAR
k
liothee
www.bzhd.nl 60199232852
D
de Bib
www.bzhd.nl 60199232852
D
M.GOUDZWAAR
D
k
liothee
de Bib
k
liothee
de Bib
k
liothee
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
de Bib
k
liothee
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
de Bib
k
liothee
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
de Bib
k
liothee
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
de Bib
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
k
60199232852
de Bib
k
liothee
liothee
www.bzhd.nl
M.GOUDZWAAR
de Bib
www.bzhd.nl
M.GOUDZWAAR
60199232852
M.GOUDZWAAR
D
de Bib
k
60199232852
M.GOUDZWAAR
de Bib
k
de Bib
www.bzhd.nl
M.GOUDZWAAR
k
de Bib
www.bzhd.nl
www.bzhd.nl 60199232852
60199232852
60199232852
D
liothee
liothee
liothee
www.bzhd.nl
D
D
M.GOUDZWAAR
M.GOUDZWAAR
D
D
k
liothee
de Bib
k
liothee
www.bzhd.nl
60199232852
D
k
www.bzhd.nl
liothee
60199232852
M.GOUDZWAAR
D
de Bib
k
60199232852
D
de Bib
de Bib
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
k
liothee
k
liothee
liothee
www.bzhd.nl
M.GOUDZWAAR
de Bib
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
k
liothee
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
de Bib
k
60199232852
D
de Bib
k
liothee
liothee
www.bzhd.nl
M.GOUDZWAAR
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
de Bib
www.bzhd.nl 60199232852
M.GOUDZWAAR
D
3
Inhoud
Colofon Infographic: de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta in één oogopslag Veranderingen en doorontwikkeling Regiomanager: Verandering blijft Bibliotheek op school Dag uit het leven van... leesconsulent Stephanie Deskundigheid én expertise van medewerkers maken van kleintjes grote lezers Fotoverslag jeugd Bibliotheek Volksuniversiteit: een totaalpakket op educatief gebied Fotoverslag Volwassenen Mediawijsheid HRM: Weerbare medewerker is een sterke medewerker Collectie: Digitaal lezen steeds belangrijker Raad van Toezicht Cijfers
4
2 3 5 7 8 11 16 20 23 26 28 29 30 32 33
Veranderingen en doorontwikkeling Voor u ligt het jaarverslag van Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta. Een aantrekkelijk magazine vol nieuws en informatie over de bibliotheek, de doorontwikk eling en verandering die plaatsvonden in 2014. Een voorbeeld hiervan is de Bibliotheek op school, waarbij het concep t meer toegespitst wordt op de individuele wensen van de school. Daarnaast is 2014 ook geb ruikt om de komende bezuinigen inhoudelijk vor m te geven. Op een zodanige manier dat do or keuzes te maken de bibliotheek zich toch blijft ontwikkelen, kwaliteit blijft bieden en daardoo r verder komt. Wij blijven hierdoor een aantr ekkelijke voorziening voor de klant en voor on ze vele samenwerkingspartners. Ik ben trots op het behale n van het certificaat van Certificering Openba re Bibliotheken. Door de inzet van onze vrijwilliger s en onze medewerkers hebben we een mooi res ultaat geboekt. Vooruitkijkend, verwacht ik dat in 2015 besluiten genomen zullen worden over het creëren van een cultuurhuis in Brielle en/of Hellevoetsluis. Ook zullen de vestigingen Oostvoorne, Rockanje en Oude-Tonge verhuize n naar nieuwe locaties.
Deze vestigingen worden weliswaar kleinschaliger, maar tegelijkertijd ook mo derner en laagdrempeliger. Bovenstaande ontwikkeli ngen hebben gevolgen, niet alleen voor de biblio theek als geheel, maar zeker ook voor de individu ele medewerker. Door de digitalisering, ver anderingen van leesgedrag van de klant en de onvermijdelijke bezuinigingen gaat Biblio theek Zuid-Hollandse Delta het bibliotheekwerk vorm geven in nieuwe concepten. Dit vraagt andere compe tenties van medewerkers, andere samenwerkingsvo rmen met partners. Om een voorbeeld te gev en: in een cultuurhuis is het belangrijk de gezam enlijke belangen uit te dragen en elkaars produ cten te verkopen. Aan de bibliotheek de uitdaging om in deze beweging mee te gaan. Dit vraagt flexibiliteit en verkoopvaardigheid om de produ cten, zowel van bibliotheek als bijvoorbe eld van een theater of museum, aan de man of vrouw te brengen. Komend jaar zal veel van ons vragen, maar gaat ons ook veel geven. Nieuw e uitdagingen, nieuwe verbanden, samenwerki ng met nieuwe partners , kortom: nieuwe mogelijk heden! Arnold Hertogh
plaatsve
rvangen d
directeu
r
5
6
Regiomanager: verandering blijft!
Leidinggeven in een veranderende bibliotheek is een uitdagende taak. Ik ben regiomanager van Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta (BZHD) op het eiland Voorne-Putten. De bibliotheekvestigingen bruisen van de activiteiten, zoals Boek en Film, KoffiePLUS ochtend, Tabletcafé en Leeskringen. Deze worden georganiseerd door de Bibliotheek Volksuniversiteit. (lees hierover meer op pagina 23) Nog niet zo lang geleden kwam de klant alleen naar de bibliotheek voor een boek. Nu komt hij voor een cursus waarvoor hij zich digitaal heeft aangemeld, laadt een e-Book op zijn tablet, verzamelt zijn informatie over de bibliotheek via de website en de nieuwsbrief en gaat zondagmiddag naar vestiging Hellevoetsluis om gezellig aan de leestafel zijn favoriete tijdschrift te lezen en leent ook nog een boek als hij weer naar huis gaat. Er is veel meer mogelijk “De medewerkers geworden. gaan soepeler in Daarnaast maakt de klant gebruik van digitale diensten, zoals de website www.leerenbeleef.nl om zich aan te melden voor activiteiten veranderingen mee, en maakt hij steeds meer gebruik van de mogelijkheid om e-Books te lenen. De uitdaging voor de bibliotheekmedewerker is om alle samenwerking met activiteiten en mogelijkheden die de bibliotheek biedt moeiteloos met de klant te delen. andere partijen wordt
als een Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta (BZHD) participeert in Brielle, Hellevoetsluis en Middelharnis in culturele platvormen waarvan de uitdaging beschouwd deelnemende partijen, in samenspraak met de gemeente, op weg zijn samen een Cultuurhuis te vormen. en de klant staat meer Ook deze stap vraagt nieuwe vaardigheden van de dan ooit centraal!” bibliotheekmedewerker: zij moet niet alleen de producten van de bibliotheek actief kunnen delen met de klant, maar ook de producten van de participerende partijen in het Cultuurhuis. We zien dat er stappen worden gemaakt: de medewerkers gaan soepeler in veranderingen mee, samenwerking met andere partijen wordt als een uitdaging beschouwd en de klant staat meer dan ooit centraal! De Hostmanshiptrainingen waaraan het voltallige personeel in 2013 en 2014 heeft deelgenomen, hebben hieraan zeker bijgedragen. De nieuwe medewerker die veranderingen niet uit de weg gaat, de wensen van de klant scherp in het vizier heeft en de fysieke en digitale mogelijkheden van de bibliotheek weet te combineren, gaat steeds meer gestalte krijgen!
7
Samenwerken aan taalontwikkeling, leesbevordering en mediawijsheid
“Uit de eerste cijfers blijkt dat het leesplezier omhoog is gegaan.” 8
“Een k wartier lezen p er dag is al genoeg om me er dan een mi ljoen w o orden per jaar te lezen”
Wist u dat veel kleuters bij aanvang op de basisschool een achterstand hebben van 2.000 woorden? Dat bij het verlaten van de basisschool 25% van de leerlingen een taalachterstand heeft van 2,5 jaar? En dat Nederland 1,5 miljoen laaggeletterden telt? Van de 15-jarigen is bijvoorbeeld 15% laaggeletterd. Het bestrijden van problemen op het gebied van taal staat hoog op de politieke agenda. Maar noch de gemeente, noch kinderopvang, noch de scholen kunnen dit probleem individueel oppakken. De bibliotheek is gelukkig steeds vaker een partner in dit netwerk. Bron: http://www.debibliotheekopschool.nl/
Bovenstaande cijfers zijn om van te schrikken. Een bijkomend
De Bibliotheek op school geeft met het fenomeen vrij lezen een
probleem is dat de kinderen van laaggeletterden een
oplossing voor het probleem. “Het blijkt dat een kwartier lezen
belangrijke risicogroep vormen, want goed onderwijs alleen
per dag al genoeg is om meer dan een miljoen woorden per
haalt opgelopen achterstand niet in. “Het is namelijk de
jaar te lezen. En in die miljoen zitten meer nieuwe woorden
thuissituatie die bepaalt met welk niveau een kind de
dan je ooit met woordenschatonderwijs kunt aanleren. En die
basisschool start”, legt Mirjam Vancrayelynghe uit,
nieuwe woorden worden in een contextrijke omgeving
onderwijsspecialist van Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta
aangeboden, waardoor ze ook beter blijven hangen. Kortom,
(BZHD). “De taal van de ouders is het meest bepalend voor de
vrij lezen loont. Dat we daar als bibliotheek bij kunnen en
taalontwikkeling van een kind. Zo hoort een kind uit een gezin
willen helpen is de volgende stap.”
met ‘zwijgzame’ ouders ca. 615 woorden per uur. Een kind met ouders die ‘gemiddeld met hun kind praten’ hoort ca. 1.251
“Binnen BZHD zijn drie leesconsulenten en twee
woorden per uur, en in een gezin met ‘praatgrage’ ouders
onderwijsspecialisten aan het werk voor de Bibliotheek op
hoort een kind zo’n 2.153 woorden per uur.”
school. De onderwijsspecialist is de verbindende factor tussen de bibliotheek enerzijds en de basisscholen anderzijds. Samen
“Deze cijfers laten zien waarom het cruciaal is dat er op school
met de leesconsulent zijn zij er ter versterking van team jeugd
extra aandacht wordt besteed aan het vergroten van de
en vormen de ogen en oren van de scholen die zij onder hun
woordenschat en het verrijken van het taal- en leesonderwijs.
hoede hebben. Ze signaleren verbeterpunten in het
Goed taalonderwijs alleen is vaak niet voldoende om de al eer-
taalonderwijs op de betreffende basisschool en dragen hier
der opgelopen achterstand op tijd weg te werken, waardoor
oplossingen voor aan. ”
het voor de kinderen bijna onmogelijk is om hun schade in te halen.” De Bibliotheek op school Met de Bibliotheek op school werken bibliotheken en scholen structureel samen aan taalontwikkeling, leesbevordering en mediawijsheid van kinderen. Doel is kinderen te stimuleren om meer te lezen, op school en thuis.
“De taal van de ouders is het meest bepalend voor de taalontwikkeling van een kind.”
“Ook in 2014 is een aantal kleinere vestigingen omgevormd tot Bibliotheek op school. Gemeente Bernisse heeft de visie van de Bibliotheek op school omarmd. Inmiddels zijn de vestigingen in Geer- en Heenvliet, Zuidland en Oudenhoorn, omgevormd tot een Bibliotheek op school. Door de algemene openingstijden van de Bibliotheek op school in Geer- en Heenvliet en Zuidland, is het voor
9
“Het concept betekent dat voor elke school een pakket op maat wordt gemaakt. Er wordt echt gekeken waar de behoefte ligt.”
iedereen mogelijk om hier boeken te lenen. Uit de eerste cijfers
Samenwerking met gemeenten
blijkt dat het leesplezier omhoog is gegaan en dat de
Om de Bibliotheek op school mogelijk te maken, werkt BZHD
leerkracht zich meer bewust is van leesbevorderende
samen met de gemeente en het onderwijs om leesplezier,
activiteiten en hun rol hierin.
leesbevordering en leesmotivatie te stimuleren. “We hebben
“Daarnaast heeft het team zich in 2014 voorbereid op een
de steun van de gemeente nodig om de Bibliotheek op school
omvorming naar de Bibliotheek op school in Westvoorne. In
tot een succes te maken. We hopen dat we voor elke gemeente
2015 wordt de Bibliotheek op school geopend in Oostvoorne en
in de regio van BZHD de Bibliotheek op school kunnen
Rockanje.”
uitrollen. Door meer samen te werken en het basisonderwijs te versterken geloven wij als BZHD in de Bibliotheek op school
De omvorming naar de Bibliotheek op school geeft veel
als de toekomst van de bibliotheek.” aldus Mirjam.
veranderingen, ook organisatorisch. “We zijn als bibliotheek
“In 2015 worden de voorbereidingen voor de Bibliotheek op
veel intensiever bezig met het leveren van diensten. Het is niet
school in Hellevoetsluis gestart. Daarom wordt in 2015 ook een
alleen meer een fysieke bibliotheek, maar ook een inhoudelijk
nieuwe leesconsulent gezocht.”
aspect. Elke Bibliotheek op school heeft een leesconsulent die hier 4 uur per week aan de slag is. De leesconsulent maakt lees- en mediaplannen, zet lessen uit voor het stimuleren van leesplezier, stelt prioriteiten voor het taalonderwijsprogramma en ondersteunt leerkrachten. Het concept betekent dat voor elke school een pakket op maat wordt gemaakt. Er wordt echt gekeken waar de behoefte ligt.” Dit geldt ook voor de collectie. “In de Bibliotheek op school is een collectie terug te vinden die past bij de identiteit van de school. Zo wordt er bijvoorbeeld rekening gehouden met de religie, verdeling jongens/meisjes, aantal dyslexie leerlingen en natuurlijk de grootte van de groepen.
10
Een dag uit het leven van... leesconsulent Stephanie 11
Een dag uit het leven van... leesconsulent Stephanie Wie: Stephanie de Kruif (23) Wat: Leesconsulent Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta (BZHD) Werkzaam in: Hellevoetsluis, Oostvoorne, Brielle, Oudenhoorn en Goeree-Overflakkee Opleiding: PABO Een gewone maandag met een strak geplande agenda voor leesconsulent Stephanie de Kruif. Voor basisscholen en voorschoolse instellingen is zij het gezicht van de bibliotheek. Ze adviseert en ondersteunt het schoolteam/pedagogisch medewerkers, de kinderen en de ouders. Bovendien voert ze leesbevorderende en mediawijze activiteiten uit. Een goed leesklimaat en vooral leesplezier staan voorop! 8.30 uur Nationale Voorleesdagen instructie
10.00 uur Evalueren Voorleesplan
“Vandaag komen de leesconsulenten, jeugdspecialisten van BZHD en extra ingehuurde krachten bij elkaar voor de instructie van de Nationale Voorleesdagen. Elk jaar kunnen kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en de
“De instructie is afgelopen. Terwijl Dorien en Eline alle vragen beantwoorden en de materialen opruimen, haast ik mij met Caroline Piso, Onderwijsspecialist en Coördinator van de Voorschoolpas en Boekstart, naar mijn afspraak op een kinderdagverblijf. Caroline heeft eerder contact gehad met deze instelling en gaat mee om mij voor te stellen als de nieuwe Voorleesconsulent.
groepen 1 en 2 zich opgeven voor een groepsbezoek tijdens de Nationale Voorleesdagen in januari. Tijdens dit bezoek wordt het ‘Prentenboek van het jaar’: Krrr...okodil!, interactief voorgelezen. Tijdens het groepsbezoek wordt er gezongen, geknutseld en gedanst. Voordat iedereen aan de slag kan, geeft team Jeugd een uitgebreide instructie met tips en trucs voor een feestelijk bezoek. Alle benodigde materialen worden klaargezet zodat de instructie om 09:00 uur kan beginnen.”
12
“Ik haas t me naar het kinderda gverblijf v o or een afspr aak o ver het Vo orlees plan”
Een jaar geleden is een Voorleesplan opgesteld, dit gebeurt op alle Kinderdagverblijven die meedoen aan Boekstart in de kinderopvang. In dit plan staan o.a. alle doelen, afspraken en activiteiten rondom voorlezen en leesbevordering. Nu, een jaar later, is het tijd om het plan te evalueren. Zijn de doelen bereikt? Zijn alle activiteiten uitgevoerd? Hoe staat het met de collectie? Naar aanleiding van dit gesprek worden er nieuwe afspraken gemaakt en opgenomen in een nieuw Voorleesplan voor 2015.”
vandaag een deel van de collectie door verse aanvoer.
11.15 uur Op kantoor
“Terug op het kantoor bekijk en beantwoord ik zoveel mogelijk mailtjes. Niet alle mailtjes kunnen gelijk beantwoord worden omdat ik de koffie-ochtend voor morgen nog moet voorbereiden!
Ik heb de kinderen vorige week gevraagd welke boeken ze leuk vinden. Naast nieuwe boeken heb ik zoveel mogelijk geprobeerd om aan de vraag van de kinderen te voldoen. De boeken heb ik gisteren alvast verzameld op ons kantoor. Nu hoef ik de boeken alleen nog in de auto te laden en dan rijd ik gelijk door naar de Bibliotheek op school in Oudenhoorn. Elke donderdagmiddag begeleid ik hier de ‘biebbaasjes’ met het uitlenen op school. Ik geef de kinderen leuke boekentips en vraag of ze de vorige boeken leuk vonden en ze er iets over kunnen vertellen.
Een school in Stellendam heeft gevraagd of ik tijdens de koffie-ochtend een presentatie wil geven aan de ouders over het belang van (voor)lezen. Ik zet de puntjes op de ‘i’ in de PowerPoint en zoek leuke boeken uit om aan de ouders te laten zien. Ook zorg ik ervoor dat er wat folders, over voorlezen en de bibliotheek, klaarliggen om mee te nemen. Het leuke van deze De nieuwe aanvoer valt erg in de smaak, bijna alle koffieochtend is dat ik, met nieuwe boeken gaan meteen mee de klas in! toestemming van de school, de Voordat ik door ga naar mijn volgende afspraak samenwerking met Boekhandel vraag ik de leerkrachten of ze nog nieuwe van der Boom te Sommelsdijk heb themaboeken nodig hebben. Groep 8 wil graag opgezocht. Ze kunnen zelf niet komen op de lees- en informatieboeken bij het thema ‘de koffie-ochtend, maar we hebben er voor gezorgd Romeinen’. Ik beloof de juf volgende week de dat er leuke boeken liggen voor themaboeken mee te nemen. Deze neem ik mee uit de ouders om in te kijken en diHellevoetsluis of reserveer ik, via “ De bo rect te kopen. Daarnaast heeft de Bicat. Als het om een grotere ekhan d twee b boekhandel zelfs twee boeken oeken el heeft zelf themacollectie gaat vraag ik s ge s gesponsord die ik tijdens de ik tijd ponsord d ie die aan bij ProBiblio.” k e offiekoffie-ochtend zal verloten, ochten ns de d zal ve fantas fantastisch toch!?” rlot 12.00 uur Lunch “Nu even snel lunchen, want om 12:45 uur wordt ik op de Hoorn, de Bibliotheek op school in Oudenhoorn, verwacht. Onder het eten kijk ik nog even op Facebook, wat voor nieuws is er van alle jeugdboekenschrijvers met wie ik bevriend ben!?” 12:30 Inpakken en wegwezen
“Nu is het tijd om mijn auto vol te laden. Vorige week merkte ik op dat de kinderen van de Hoorn een beetje uitgekeken zijn op de collectie. Daarom vervang ik
tisch t och!?”
en, 14:15 uur Boek & Film
“Om 14:15 uur wordt ik verwacht op een school in Hellevoetsluis voor een leuke introductie bij één van onze nieuwe projecten. Precies op tijd kom ik aan en word ik hartelijk verwelkomd door groep 5/6. Ze zijn erg nieuwsgierig naar wat er allemaal in het koffertje zit wat ik heb meegenomen. Ik introduceer het project ‘Boek & Film’ door eerst wat vragen te stellen: wat vinden de kinderen van boeken? Wat vinden ze van films? Hebben ze wel eens een film gezien waar ook een boek van is en
13
k ik nog t eten kij e h r e d n vo o r “O bo ok, wat e c a F p o e even er van all nieuws is met s r enschrijve k e o b d g u e !? j n ” vriend be w ie ik be
andersom? Wat vonden ze leuker, het boek of de film? Waren er veel verschillen tussen het boek en de film? Dan vertel ik dat zij een project gaan doen waarbij de juf een boek voorleest en ze de film gaan kijken waarna er een aantal opdrachten volgt (dat zit allemaal in het koffertje), zoals het maken van een filmposter en een muurkrant bijvoorbeeld. Natuurlijk gaan de kinderen goed kijken naar de verschillen die er zijn tussen het boek en de film van, in dit geval, Mees Kees. Dat gaan we uiteindelijk in de afsluiting van het project, dan kom ik weer even in de klas, met elkaar bespreken. Natuurlijk wil ik ook zien wat voor moois ze allemaal gemaakt hebben bij het project. Voordat ik het koffertje “Vandaag zoek ik achterlaat en terug ga naar voor alle groepen kantoor, lees ik de eerste drie hoofdstukken interactief voor uit boeken uit en Mees Kees. De kinderen zijn enthousiast en willen graag dat ik verder lees, maar de ouders staan al te wachten want het is alweer 15:00 uur! Ik wens de kinderen een fijne middag, spreek met de leerkracht af wanneer ik het project af kom sluiten en ga terug naar kantoor.”
bekijk ik goed wat ik Vandaag zoek ik voor alle groepen boeken erover kan vertellen.
Zo werk ik ook weer aan mijn eigen
jeugdboekenkennis.”
15:20 uur Boekpromotie
“De afspraken voor vandaag zijn allemaal achter de rug, fijn. Nu kan ik mijn volgende werkdag gaan voorbereiden. Maandagochtend heb ik een afspraak op mijn Bibliotheek op school om boeken te promoten in elke groep (Boekpromotie). Voor elke groep neem ik ongeveer tien leuke/nieuwe boeken mee, laat deze kort zien, vertel er iets over en/of lees een stukje voor om de kinderen nieuwsgierig te maken. Dit doe
14
ik eens in de maand, bij de volgende keer neem ik de ‘oude’ boeken weer mee en laat ik de nieuwe boeken achter.
uit en bekijk ik goed wat ik erover kan vertellen zodat de kinderen ze echt willen lezen. Dat is best een klus, maar erg leuk en leerzaam. Zo werk ik ook weer aan mijn eigen jeugdboekenkennis.
“ Vo or
elke g ro ongeve ep neem ik e leuke/ nieuwe r tien b lees ee oeken n s tuk m e en j e vo o kinder r o m de en nie uwsg ie rig te maken .”
16:30 uur Boekenpret
“Samen met Dorien, Netty en Mattie werk ik ook nog aan Boekenpret, een VVE-project waarmee we samen met en via, basisscholen en voorschoolse instellingen de ouders van peuters en kleuters willen bereiken en doordringen van het belang van voorlezen. Want door voor te lezen wordt de taalontwikkeling van jonge kinderen goed gestimuleerd. Wist je bijvoorbeeld dat 70% van de kleuters die worden voorgelezen, voldoende of zelfs een goede woordenschat hebben? Bij kleuters die niet worden voorgelezen is dit slechts 30%.
“Wist je
bijvoorbeeld dat 70% van de kleuters die
worden voorgelezen, voldoende of zelfs een goede
woordenschat hebben? Bij kleuters die niet worden
voorgelezen is dit slechts 30%.”
De bibliotheek draagt de zorg voor het maken, controleren en uitzetten van de Boekenpretkisten (in een kist staat één prentenboek centraal, er zitten totaal 32 exemplaren van dit boek in om aan de ouders mee te geven om zo het voorlezen thuis te stimuleren. Verder zitten er aanverwante themaboeken, bij het boekpassende materialen en activiteitensuggesties voor de leerkrachten/ leidsters in de kist). Ik mail samen met Dorien de
instellingen dat de kisten die zij in hun bezit hebben voor de kerstvakantie ingeleverd moeten worden. In de vakantie kijken wij de kisten weer na en zetten ze klaar voor de volgende uitleenronde. Er moeten ook nog nieuwe kisten gemaakt worden. We hebben hiervoor al twee geschikte prentenboeken uitgekozen. Ik ga op internet op zoek naar bijpassende materialen die we aan kunnen schaffen.” 17.30 uur Tijd om naar huis te gaan
“Het was een drukke dag, maar ik ben blij met al het werk dat ik verzet heb vandaag.
15
Deskundigheid én expertise van medewerkers maken van kleintjes grote lezers In het beleidsplan (2013-2016) van Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta (BZHD) wordt de bibliotheek ‘een open deur’ genoemd: de bibliotheek maakt je leven rijker. Een leven lang kun je er leren, lezen, je ontspannen, je verdiepen, je verbazen, met elkaar in gesprek gaan en heel wat wijzer worden. De drempel is laag, de openbare bibliotheek is voor iedereen bereikbaar. Daarmee levert de bibliotheek de samenleving waarde, steeds weer opnieuw, ook in een snel veranderende omgeving Caroline Piso, lid van team jeugd, haakt hier direct op in.
kinderen die al op jonge leeftijd in aanraking komen met
“Vanuit het spreekwoordelijke gezegde jong geleerd is oud
boeken, een voorsprong ontwikkelen waar ze hun hele leven
gedaan is het niet meer dan logisch om hier vroeg mee te
voordeel van hebben. “BZHD zet in op de deskundigheid én
beginnen.” Uit onderzoek (Mol 2010) blijkt namelijk dat
expertise van haar medewerkers om van kleintjes grote lezers te maken. De bibliotheek is niet meer alleen een doorgeefluik van boeken, maar biedt zoveel meer” vertelt Caroline. “Expertise van onze medewerkers en samenwerken met diverse organisaties staan centraal. Zo kunnen we samen werken aan taalontwikkeling vanaf het allereerste begin. Er is
“Er is een actieve
momenteel een actieve samenwerking binnen diverse
samenwerking
leesbevorderingsnetwerken.
binnen diverse
Voor- en Vroegschoolse
leesbevorderingsnetwerken”
In 2014 is deelname aan de Educatie Goeree Overflakkee geïntensiveerd (Boekenpret) en daaruit is voortgevloeid, deelname aan de LEA (Lokaal Educatieve Agenda) Goeree
Overflakkee. Nieuw in 2014 is deelname aan het netwerk Brede School Bernisse. Daarnaast is BZHD betrokken bij de plannen om een Integraal Kindcentrum in gemeente Hellevoetsluis tot stand te brengen.” Caroline is trots op de deskundigheid die BZHD te bieden heeft aan zowel ouders en leerkrachten op het gebied van (voor) lezen, taalontwikkeling, (prenten)boeken en leesbevordering.
16
“BZHD wordt gevraagd door koepelorganisaties van
voorlezen. Zo leren jonge kinderen meer woorden en zullen ze
kinderdagverblijven, zoals de Kinderkoepel en Humanitas
beter en vaker gaan lezen. Onderzoek bevestigt dat kinderen
om op ouderavonden te komen vertellen over het belang van
die als baby zijn voorgelezen, het beter doen op school. In
(voor)lezen en voorleesplezier. Hiermee wordt
samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin
ouderbetrokkenheid en het ontstaan van een
Rijnmond (CJG Rijnmond) wordt BoekStart ter sprake gebracht
(voor)leesklimaat thuis sterk gestimuleerd”.
bij speciale groepsbijeenkomsten op het consultatiebureau. Tijdens deze bijeenkomsten voor ouders met baby’s van 7-10
Boekstart
maanden wordt (nogmaals) informatie over BoekStart
De Burgemeester van Bernisse, mevrouw P. Bouvy-Koene,
gegeven.
opende op 8 januari 2014 BoekStart in vestiging Zuidland. “Met de opening van BoekStart binnen gemeente Bernisse, is
BoekStart was in eerste instantie een project dat vier jaar op
BoekStart nu beschikbaar in alle vestigingen van BZHD” zegt
subsidie kon rekenen (2009-2012). “Toenmalig minister
Caroline. In alle bibliotheekvestigingen kunnen ouders met
Plasterk heeft zich sterk gemaakt voor dit project om jonge
hun kinderen BoekStartboekjes lenen. “De sterke formule van
kinderen meer in aanraking te laten komen met lezen en zo
BoekStart steunt op de hechte samenwerking met de
hun taalontwikkelingen te bevorderen.” Het was de bedoeling
gemeenten en consultatiebureaus.
dat BoekStart na vier jaar zo bekend en verspreid zou zijn, dat
Daarmee is het mogelijk om elke ouder van een kind van drie maanden een brief te sturen waarin ouders worden uitgenodigd het BoekStartkoffertje in de bibliotheek op te halen en hun kind lid te maken van de bibliotheek. Zo komen hele jonge kinderen in aanraking met boeken en worden ouders gestimuleerd om al heel vroeg te beginnen met
17
“Stimuleren van voorlezen is en blijft echt nodig”
“Zo maken we van
het structureel deel
Daarnaast is BoekStart ook in de kinderopvang aanwezig. “De
(voor)lezen een feest!”
zou uitmaken van de
afgelopen jaren is er erg veel onderzoek gedaan naar het
bibliotheek. “En dat is
effect van voorlezen bij kinderen onder de twee jaar. En
gelukt. Zo’n 90 tot 95
daaruit blijkt dat stimuleren van voorlezen op de voorschoolse
procent van de bibliotheken in Nederland werkt met
opvang echt nodig is en blijft. Zo is het idee van BoekStart op
BoekStart. De landelijke stuurgroep heeft dit voor elkaar
de voorschoolse opvang ontstaan. Ook willen wij elk kind op
gekregen met hulp van de lokale bibliotheken.”
de kinderopvang de kans geven om zelf naar een boekje te grijpen.” Caroline vervolgt “Onze leesconsulenten hebben het afgelopen jaar hard gewerkt om -onder andere- de voorleesplannen te actualiseren. Deze plannen zijn in samenwerking met de locaties van Boekstart in de Kinderopvang doorgenomen en besproken. Op meerdere locaties, zoals Watergeusje Brielle, Wielewater Hellevoetsluis en Speelhúûs Sommelsdijk, wordt structureel gewerkt aan taalontwikkeling doordat BoekStart opgenomen is in het pedagogisch werkplan. Zo wordt iedere dag op alle groepen voorgelezen en zijn
18
er boekjes voor alle leeftijden, ook voor de baby’s. De leescon-
leukste voorleesboeken en de meest geschikte boeken, die
sulenten adviseren en begeleiden waar mogelijk de inzet van
kinderen zelf kunnen beleven en ontdekken.” En er is meer. “Er
voorleesprogramma’s van BZHD. Zo maken we van (voor)lezen
is speciale aandacht voor lokale en landelijke kinderboeken-
een feest!”
acties, zoals de Nationale Voorleesdagen, waarbij het accent ligt op voorleesplezier. Zo kwamen in 2014 vijftig kinderen met
de Voorschoolpas
hun ouders en/of verzorgers naar de aftrap van de Nationale
BoekStart zich richt op baby’s en hun ouders/verzorgers. Met
Voorleesdagen: het Voorleesontbijt in bibliotheek Hellevoet-
de producten en diensten rondom De Voorschoolpas richt
sluis en Middelharnis. Centraal stond het prentenboek van
BZHD zich specifiek op alle Voorschoolse instellingen binnen
het jaar ‘Krrrr....okodil’. Daarnaast maakten tachtig groepen
het werkgebied van BZHD, zoals peuterspeelzalen en
peuters en kleuters tijdens het programma Bieb op bezoek
kinderdagverblijven. Alle producten en diensten worden modulair aangeboden en zijn gericht op voorleesplezier, ontluikende geletterdheid en ouderbetrokkenheid. “De Voorschoolpas is inmiddels een begrip voor leid(st)ers en ouders en een ideaal middel om het leesplezier en de taalontwikkeling van kinderen van nul tot vier jaar te bevorderen” legt Caroline uit. “De Voorschoolpas biedt veel voordelen. Zo kunnen leid(st)ers het gehele jaar beschikken over de
“Er wordt structureel gewerkt aan
ook kennis met dit prentenboek.” Caroline benadrukt nog eens dat BZHD hiermee laat zien dat de bibliotheek niet langer alleen maar een ruimte met boeken is.
taalontwikkeling doordat BoekStart opgenomen is in het pedagogisch werkplan.”
19
Vo orlezen
Vo orleesontbijt
Krr
rok o... di
l!!!
60 jaar
Kinderboekenweek!
Fees t!
Kinderboekenweekfe
20
Lezer in de krant
stival
Angela Gro othu izen
Boekstartbaby ’s
Bibliotheek op sch
Breicafé Kids
Vo orlees w
e d s trijd
Winnaar
Voorleeswe dstrijd
Expositie Brielle
21
Lessen in het Titel Activiteit donker Ondertitel Film en verdieping
TitelHorse Activiteit War Ondertitel Kunstbus naar
theater Carré Amsterdam
Politiek Café Titel Activiteit Ondertitel Aan tafel bij
Blok en van Amersfoort
In samenwerking met Vrouwen van Nu Heenvliet
Live vanuit de Bibliotheek Lijsttrekkersdebat Met lijsttrekkers in Brielle, Westvoorne en Hellevoetsluis
Meer informatie en aanmelden www.leerenbeleef.nl aan de balie in de Bibliotheek Aanmelden voor leden ‘Vrouwen van Nu’ bij Jutta van Loo: 0181-662761
Aanmelden via www.leerenbeleef.nl aan de balie in de Bibliotheek
Donderdag 16 oktober
Zondag 28 september Aanvang voorstelling: 14.00 uur; Prijs: € 95,00
Zaterdag 15 maart van 10.00 tot 12.00 uur
‘t Trefpunt Branderf 3 3218 AC HEENVLIET
Opstapplaatsen: Stellendam: 11.00 uur Hellevoetsluis: 11.20 Spijkenisse: 11.40
Vestiging Hellevoetsluis Woordbouwerplein 1 3224 XL HELLEVOETSLUIS 0181 315 111
Aanvang 20:00; Prijs € 4,00 Leden ‘Vrouwen van Nu’ gratis
Titel Activiteit Nederland Leest!
Ondertitel De moestuin In de sporen van Maarten 't Hart
Theetijd met
Jan Terlouw
Filmmiddag Titel Activiteit Ondertitel
In samenwerking met Amnesty International
Programma:
Korte introductie door Jan Terlouw met aansluitend “meet&greet” Tevens mogelijkheid tot kopen en laten signeren van boeken
Lezing met tips en trucs voor het aanleggen en onderhouden van je moestuin
Presentatie van het activiteitenprogramma Leer&Beleef
Door Jolet Zantingh
Pauze
Coming of age-documentaire over het dilemma van de Russische studente Marsha.
Keuze uit 2 programma-onderdelen: Tabletcafé (met speciale aandacht voor Taal-apps) Tip: neem uw tablet mee
Filmvertoning van “Oorlogswinter
Reserveren aan de balie in de Bibliotheek of via www.leerenbeleef.nl
Zondag 9 november Aanvang: 13.30 uur Toegang �3,00 / niet-leden: �5,00 Vestiging Hellevoetsluis Woordbouwerplein 1 3224 XL Hellevoetsluis 0181-315111
Titel Activiteit Tabletcafé Xtra InOndertitel het kader van de Fotoweek
Woensdag 10 september Hellevoetsluis Aanvang 10.00 uur Vrijdag 12 september Ouddorp Aanvang 18.00 uur
Aanmelden via www.leerenbeleef.nl of aan de balie in de Bibliotheek
Toegang gratis Reserveren: www.leerenbeleef.nl / aan de balie in de Bibliotheek
, Dinsdag 9 september Aanvang 14.00 uur, inloop va 13.45 uur
Vestiging Hellevoetsluis
Zondag 12 oktober Aanvang: 13:30 uur Toegang vrij
Vestiging Hellevoetsluis Woordbouwerplein 1 3224 XL Hellevoetsluis 0181-315111
Vestiging Hellevoetsluis Woordbouwerplein 3224 XL Hellevoetsluis 0181 315 111
Lezing over Titel Activiteit
Ondertitel Operatie Market Garden
Titel en Activiteit Petra Jordanië Ondertitel
KoffiePLUS
Door Kees Stoutjesdijk In samenwerking met Stichting WO2GO Operatie Market Garden was een geallieerd offensief in september 1944. Tevens boekpresentatie nieuwe uitgave Stichting WO2GO. Aanmelden via www.leerenbeleef.nl aan de balie in de Bibliotheek
Aanmelden via www.leerenbeleef.nl of aan de balie in de Bibliotheek Meer info: 0187-485644
Woensdag 10 september Hellevoetsluis Met speciale aandacht Aanvang: 10.00 uur voor foto-apps! Vrijdag 12 sept
22
Meer info www.leerenbeleef.nl aan de balie in de Bibliotheek 0181-315111
Zaterdag 20 september Aanvang 13.30 uur
Woensdag 10 december Aanvang: 14.00 uur Toegang: € 5,00 / Leden: € 3,00
Rabobankzaal van Het Diekhuus Beneden Zandpad 7 3241 GA MIDDELHARNIS
Infirmerie Rozemarijnstraat 42 3231 AL BRIELLE 0181-315111
Toegang € 5,00 / Leden € 3,00
Bibliotheek Volksuniversiteit: een totaalpakket op educatief gebied team Volwassenen Bij Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta (BZHD) is dagelijks iets te beleven! Zeker nu sinds augustus 2014 de Volksuniversiteit Hellevoetsluis en BZHD zijn samengegaan. Hiermee is de Bibliotheek Volksuniversiteit de educatieve tak van Bibliotheek ZuidHollandse Delta. Met de slogan Leer en Beleef (werktitel) wordt een uitgebreid pakket aan cursussen, excursies en activiteiten voor volwassenen en jeugd aangeboden. “Een leven lang leren, daar draait het om. Om dit vorm te
hebben altijd betrekking op een van bovengenoemde doelen.
geven, levert BZHD een gevarieerd programma, zowel op het
We hebben een tabletcafé, de Kunstbus en lezingen en
gebied van activiteiten, als van cursussen. Een mooie
workshops over actuele onderwerpen.” aldus Gerdie.
prestatie.” Aan het woord is Gerdie Schellevis, samen met
Leesgroepen
Margareth van Rooijen, Cris Vaudo en Lindsay van der Have-
Een activiteit die volledig om boeken draait, is de leesgroep.
Pelt, verantwoordelijk voor Leer en Beleef. “De samenvoeging
In samenwerking met Senia zijn verschillende leesgroepen
van VU Hellevoetsluis en BZHD zorgt ervoor dat BZHD er een volledige educatieve tak bij heeft gekregen. In één organisatie zijn de krachten gebundeld, wordt er gezamenlijk geprogrammeerd en zijn de sterke kanten van beide organisaties zo
“We zijn niet meer alleen een gebouw waar je boeken kunt lenen.
efficiënt mogelijk ingezet. Naast het organiseren van bibliotheekactiviteiten voor volwassenen biedt BZHD sinds 2014 ook een gevarieerd cursusprogramma aan”, vertelt Gerdie. “Daardoor kan men sinds 2014 bij en in de bibliotheek terecht voor nóg meer persoonlijke ontwikkeling. Van een cursus Android voor beginners tot yoga: er is voor ieder wat wils. Met Leer en
We zijn een plaats om te leren, om jezelf te
ontstaan in diverse vestigingen. “Wij zorgen voor de faciliteiten en de boeken, Senia zorgt voor een literatuurlijst met leeswijzers. De groepen kunnen momenteel uit ruim vijftig verschillende titels kiezen om samen te lezen en over te debatteren. Aan het einde van het seizoen komen alle leeskringen bij elkaar in de bibliotheek tijdens de Leesfinale!. “Deze avond is een terugblik op het leesgroep seizoen” legt Lindsay Pelt uit. “Daarnaast
ontwikkelen en om
presenteert Senia de nieuwe aanwinsten
elkaar te ontmoeten.”
vooruitblik op een nieuw seizoen samen
Beleef biedt BZHD een totaalpakket aan.”
voor de literatuurlijst van volgend jaar. Een lezen en debatteren.” Dat samen lezen en bespreken mensen
met elkaar (ver)bindt is duidelijk. Naast de twaalf literaire BZHD organiseert cursussen en activiteiten met als doel
leesgroepen, met in totaal 120 leden, zijn er in 2014 ook twee
leesbevordering, educatie, ontmoeting en debat en
filosofieleesgroepen opgericht. Deelnemers lezen en bespreken
mediawijsheid. “Het cursusaanbod is ontstaan door
eenmaal in de zes weken boeken met een filosofische inslag.
expertise en ervaring van voormalig VU-medewerker
“Daarnaast worden alle te lezen boeken niet alleen fysiek
Margareth van Rooijen en door goed naar de klant te luisteren.
aangeboden” vertelt Lindsay, “maar attenderen wij de
Daardoor zijn veel cursussen publiekstrekkers, bijvoorbeeld de
leesgroepleden ook op de – via de bibliotheek te verkrijgen –
cursus Mindfulness en cursussen op het gebied van
e-bookversie.”
geschiedenis en oude culturen. Aangeboden activiteiten hebben niet altijd een directe link met boeken en lezen, maar
23
Nederland Leest
direct een exemplaar van het boek lenen. Op deze manier kan
Samen lezen en bespreken is ook het uitgangspunt van
de bezoeker een vergelijking maken tussen het boek en de
Nederland Leest; de grootste nationale leescampagne. Eén
film. Dat brengt discussie los en zorgt voor debat.
boek staat centraal en wordt door deelnemende openbare
“We noemen het niet voor niets Bekijk het boek eens van een
bibliotheken gratis uitgedeeld aan hun leden in de maand
andere kant!” lacht Lindsay.
november. Met de uitnodiging het te lezen en er met anderen over te praten. Een trend gestart in 2001 in Amerika met One
Ontmoeting
Book, One City. Nederland Leest werd voor het eerst
Gerdie benadrukt dat de rol van de bibliotheek verandert. “We
georganiseerd in 2006. In 2014 las Nederland het boek Een
zijn niet meer alleen een gebouw waar je boeken kunt lenen.
vlucht regenwulpen, van Maarten ’t Hart. Dit boek vertelt het
We zijn een plaats om te leren, om jezelf te ontwikkelen en om
verhaal van een door afkomst en opvoeding tot isolement
elkaar te ontmoeten. De maatschappij wordt steeds
gedoemd kind, wiens angsten verzacht worden door een grote
anoniemer. Door middel van de activiteiten die wij
opmerkingsgave en diepe liefde voor de natuur. “BZHD organiseerde in 2014 diverse activiteiten rondom de thema’s uit het boek” vertelt Gerdie. “De activiteiten zijn laagdrempelig, zoals de verfilming van het boek, een lezing over Maartens moestuin of bieden juist extra verdieping in het boek, tijdens de slotavond
organiseren proberen we mensen bij elkaar
“Samenwerken is van essentieel belang om een groot bereik te
van Nederland Leest.”
krijgen.”
Boek&Film
te brengen en te stimuleren zich verder te ontwikkelen. En dat lukt! Om deze redenen was vestiging Hellevoetsluis ook in het wintermaanden van 2014 op zondag geopend. Mensen komen echt voor ontmoeting naar de bibliotheek. De bezoekers lezen een krantje, drinken een kopje koffie en maken een praatje met elkaar. Daarnaast is er elke week een
Samen lezen en bespreken kan op nóg meer manieren. “Met de
activiteit. Filmvoorstellingen, tabletcafés, lezingen over
Boek & Film activiteit bijvoorbeeld.” Lindsay legt uit “Er
gezonde voeding, de participatiemaatschappij, Rome en
worden jaarlijks zoveel boeken verfilmd, daar valt genoeg over
muziekoptredens van regionale artiesten wisselden elkaar af. “
te bespreken! De verfilming van een boek vertonen we in de
24
vestigingen van de bibliotheek, in buurthuizen, in woonzorg-
Ontmoeting staat ook centraal bij KoffiePLUS-activiteiten.
centra en in ontmoetingscentra voor ouderen”, zegt Lindsay.
Iedere eerste woensdagochtend van de maand in vestiging
Wie een plaats reserveert voor deze activiteit kan
Hellevoetsluis én iedere tweede woensdagmiddag van de
maand in de Infirmerie in Brielle. “We merken dat men echt komt om elkaar te ontmoeten. Deze activiteiten zijn een groot succes” vertelt Gerdie. “ Niet in de laatste plaats door onze vijf ambassadeurs. Deze ambassadeurs behoren tot de doelgroep en zijn oren en
“Van een cursus Android voor beginners tot yoga: er is voor ieder wat
ogen voor de bibliotheek. Ze weten wat de behoeftes en interesses zijn van de
wils.”
doelgroep en zo kunnen we daar als
organisaties zoals bijvoorbeeld Careyn, de ANBO, Senia, de Catharinastichting, Amnesty International en Vrouwen van Nu en ook met lokale organisaties zoals bijvoorbeeld fotoclub Rarekiek en VPR fotoclub, Boekhandel Hoofdstuk Eén, Ons Dorpshuis Nieuwe-Tonge, De Overkant Ouddorp, Theater Twee Hondjes Hellevoetsluis, het Bres theater Brielle en Stichting ZIJN. Samen bereiken we meer!”, aldus Gerdie.
bibliotheek heel goed op inspelen. Bijvoorbeeld een muzikale lezing over Klassieke muziek en een lezing over de landen Petra en Jordanië. Mensen samenbrengen kan en wil BZHD niet alleen. “Samenwerken is van essentieel belang om een groot bereik te krijgen. Door samen te werken met overkoepelende
25
fé iPadca
Thea terdu o Maar tje e n Kin e
Jan Terlouw
Me diawijsheid: 7 dingen
26
Nederland Le es t Maarten ‘t Hart
Vo lle zaa l bij de B oek en Film in h et Diekhú ûs
Vo orleesmarathon tijdens Ne derland Leest
Kwa der n a st v Erne
st
Kroegquiz tijd ens de B oekenwee k
Tabletcafé
27
Mediawijsheid
Media is overal. Nagenoeg alles is tegenwoordig online te vinden en te regelen. Bankzaken, boodschappen, boeken reserveren, contacten onderhouden; er is steeds meer mogelijk. De mediatisering gaat razendsnel en dringt door tot alle lagen van de samenleving. Zelfs in de rechtbank kan de internetgeschiedenis van een verdachte een doorslaggevende rol spelen in zijn veroordeling... Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta (BZHD) profileert zich als het Huis van mediawijsheid en geeft de inwoners van het werkgebied op diverse manieren handvatten om kennis te maken met en om te gaan met deze nieuwe ontwikkelingen.
Cursussen en activiteiten 2014 iPadcafé
e-Booktour
Het iPadcafé is een gezellige ontmoetingsplek in de
BZHD biedt leden de mogelijkheid om e-Books te lenen. Om de
bibliotheek voor mensen die meer willen weten over de
klant hiermee vertrouwd te maken is er een e-Booktour
mogelijkheden van een tablet. Het iPadcafé is gebaseerd op
georganiseerd. Aan bod kwam de ontwikkeling van e-Books en
het principe ‘twee weten meer dan een’. De een wil graag
het installeren en lezen ervan. Dat leden van BZHD hun weg
weten waar foto’s opgeslagen worden en de ander wil een
naar de e-Books hebben gevonden, bewijzen de cijfers.
emailaccount installeren. Bezoekers aan het iPadcafé helpen elkaar hiermee. Zij worden ondersteund door een bibliotheekmedewerker en vrijwilligers. Ook voor het uitwisselen van tips en trucs en het met elkaar delen van handige apps kun je terecht in het iPadcafé. In 2014 vond het iPadcafé maandelijks of 6-wekelijks plaats in de vestigingen Brielle, Nieuwe-Tonge, Geervliet/Heenvliet, Hellevoetsluis, Middelharnis en Ouddorp
“Het iPadcafé is gebaseerd op het principe ‘twee weten meer dan een’.”
Cursus 7 dingen De online cursus 7dingen behandelt in 10 weken een aantal onderwerpen die te maken hebben met sociale media en veiligheid op het internet. Te denken valt aan: Facebook, Twitter, YouTube, online fotobeheer- en bewerking, een weblog maken en het bijhouden en gebruiken van diverse nieuws/ informatiewebsites. De cursus werd in 2014
in Middelharnis en tweemaal in vestiging Hellevoetsluis iPadcafé Xtra Het iPadcafé Xtra is een uitbreiding van het iPadcafe. Bij deze gelegenheid worden apps toegelicht die betrekking hebben op landelijke themas, zoals de Fotoweek.
28
georganiseerd, zowel in het voor- als najaar.
Weerbare medewerker is een sterke medewerker
“Een weerbare medewerker is een sterke medewerker”. Een mooi klinkende en degelijke zin. Weerbaarheid, wat is dat eigenlijk? Weerbaarheid wordt veelal benoemd als het vermogen om voor jezelf op te komen, te weten wat je wel en wat je niet wilt en met respect voor de ander je grenzen trekken. Een belangrijke voorwaarde voor weerbaarheid is een gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen.
jezelf verder durft te ontwikkelen. (Pro-)Actief projecten en activiteiten naar je toe durft te trekken. Weerbare medewerkers leveren een organisatie, in dit geval BZHD, ook wat op. En zo is weerbaarheid bij medewerkers een win-win situatie.
In 2014 heeft BZHD aan dit onderwerp op verschillende manieren aandacht besteed. Drie voorbeelden: Door aandacht te besteden aan een Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta coachende stijl van leidinggeven. Die (BZHD) vindt het belangrijk dat “Als je jezelf kent en manier van leidinggeven gaat ervan medewerkers van de bibliotheek uit dat een medewerker in staat is zelf weerbaar zijn. Dat zij hun eigenwaarde goed op kan komen vorm te geven aan haar of zijn werk. En kennen en durven te vertrouwen op dat draagt sterk bij aan weerbaarheid. voor jezelf, is het zichzelf. Door meer bewuste aandacht voor het Dit is belangrijk om diverse redenen: geven van complimenten. Medewermakkelijker en Omdat ieders kracht en authenticiteit kers doen veel meer goed dan dat zij te zichtbaar mag zijn en gerespecteerd horen krijgen. Juist dit punt wordt vaak effectiever die mag worden. Ieder mens doet er toe en lastig gevonden of zelfs vergeten . voegt iets toe aan zijn of haar betekenisgeving te En door het bewust bespreken van omgeving. En hoe beter je dat kunt en dit onderwerp in de (functionerings) doen.” dus jezelf kent, vertrouwt en gesprekken met medewerkers. En waar waardeert, des te meer wordt je kracht nodig te vragen aan medewerkers wat en bijdrage zichtbaar. zij nodig hebben om te groeien in weerbaarheid en dat Omdat de wereld snel verandert. te faciliteren. Weerbaarheid is geen onderwerp waarmee je als Het is belangrijk dat je die veranderingen goed kan organisatie ‘klaar’ bent. Het is een proces dat continue duiden en kan vertalen naar betekenis voor jezelf en je aandacht vraagt. Dus ook in 2015 willen wij daar bewust handelen. Als je jezelf kent en goed op kan komen voor aandacht aan geven. jezelf, is het makkelijker en effectiever die betekenisgeving te doen. Het kan er voor zorgen dat je niet telkens onnodig onrustig wordt van nieuwe ontwikkelingen of zaken die zich aandienen. Omdat een gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen er mede voor zorgt dat je initiatieven durft te nemen en
29
Digitaal lezen steeds belangrijker Het is duidelijk: de samenleving digitaliseert. Boeken worden niet meer alleen fysiek gelezen, maar ook digitaal via smartphone, tablet of e-reader. Logisch dus dat leden van Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta (BZHD) sinds 2014 ook e-books kunnen downloaden en lezen via bibliotheek.nl. Dat zij hun weg hierin vinden, blijkt uit de cijfers die boven het landelijk gemiddelde liggen. Offline en online lopen steeds meer in elkaar over. De
Apps
consument is altijd bereikbaar en verwacht dit ook van
Ook de diverse apps van de bibliotheek spelen in op de trend
producten en diensten waarvan hij gebruik maakt. De
om altijd en overal beschikbaar te zijn. Zo is er de app
bibliotheek speelt hierop in met het e-bookplatform op
Bibliotheek, speciaal voor leden van de bibliotheek. Met deze
bibliotheek.nl. Bij de start hiervan telde het aanbod ruim
app kunnen leden heel gemakkelijk boeken reserveren en
5.000 titels en dit is alsmaar groeiende.
verlengen. Zo hebben zij altijd en overal toegang tot de
Vanwege deze nieuwe dienst organiseerde BZHD begin 2014
bibliotheek. Met de apps VakantieBieb en LuisterBieb kunnen
een e-booktour in al haar vestigingen. Bijeenkomsten waarin uitleg werd gegeven over het lenen en downloaden van e-books, waarna men zelf aan de slag kon. Dat digitaal lezen de toekomst heeft, blijkt uit de grote interesse vanuit de klant en de (digitale) uitleencijfers van BZHD.
óók niet-leden van de Bibliotheek gebruik
“Dat digitaal lezen
maken van diensten van de bibliotheek. Voor
de toekomst heeft,
publiek wil inspireren om digitaal te lezen of te
blijkt uit de grote interesse vanuit de klant”
deze apps geldt dat de bibliotheek een breed luisteren naar een boek. De VakantieBieb app is – de naam zegt het al – beschikbaar tijdens vakanties. Het is dan mogelijk om e-books via deze app te lezen. De collectie e-books waaruit gekozen kan worden is groot genoeg om de vakantie mee door te komen. En wanneer men het lezen even zat is, kan via de app LuisterBieb naar gesproken boeken geluisterd worden. Ideaal voor in de auto of tijdens het sporten. Digitaal lezen leeft! De verwachting is dat het aantal apps van de bibliotheek in 2015 uitgebreid wordt met onder andere de PoezieBieb en de VerhalenBieb. Boeken Naast alle digitale ontwikkelingen, is ook de fysieke collectie in de vestigingen van BZHD aan verandering onderhevig. In 2014 is de collectie geanalyseerd en is bekeken wat de wensen en
30
behoeften van de klant zijn. Deze uitkomsten zullen in 2015
Nederland boeken geleend en ingeleverd kunnen worden.
resulteren in een kleinere, maar actuelere collectie. Deze
De voorbereidingen zijn gestart en in 2015 start de pilot bij
collectie wordt zoveel mogelijk frontaal (met de kaft naar
BZHD met bibliotheken in o.a. Hoeksche Waard, Maassluis,
voren gericht) gepresenteerd wat de aantrekkelijkheid
Schiedam en Spijkenisse.
verhoogt en uitnodigt een boek te lenen.
Zo wordt het nog makkelijker om de bibliotheek te bezoeken en een boek te lenen. De bibliotheek is er: online én offline!
Gastlenen Een andere ontwikkeling is het gastlenen. Als lid van BZHD wordt het mogelijk om bij collega bibliotheekorganisaties, boeken te lenen en in te leveren. Gastlenen is een voorloper op de landelijke bibliotheekpas, waarmee in iedere bibliotheek in
31
Raad van Toezicht a. De Raad van Toezicht bestaat per ultimo 2013 uit: De heer drs. L.T. van Ravenhorst BSc, voorzitter De heer L. J. Winkelhorst, secretaris De heer dr. ing. M.A. de Bree MBA Mevrouw C. Hagenaars – de Voogt De heer A.J. de Pijper b. De leden van de Raad van Toezicht hebben de volgende relevante nevenfuncties: De heer L.T. van Ravenhorst: Hoofd Algemene Zaken, gemeente Maassluis; Lid commissie Samenleving van de gemeenteraad van Brielle; Bestuurslid van de Historische Vereniging Brielse Maasmond De heer L. J. Winkelhorst: Directeur school, obs Mildenburg in Oostvoorne De heer M.A. de Bree 1. Directeur eigenaar Next Step Management B.V. en De Hulc Holding B.V. 2. Onderzoeker Erasmus Universiteit 3. Bestuurslid Het Wester Volkshuis Mevrouw C. Hagenaars – de Voogt Personeelsadviseur CuraMare, Dirksland De heer A.J. de Pijper 1. Accountmanager bijzonder beheer, Rabobank Ridderkerk Midden-IJsselmonde; 2. Voorzitter volleybalvereniging Setpoint c. Schema van aftreden
2013
Dhr. L.T. van Ravenhorst Dhr. L.J. Winkelhorst
2014
2015
(x)
(x)
x
Mevr. C. Hagenaars – de Voogt
x
2016
2017
2018
x
Dhr. A.J. de Pijper
(x)
x
Dhr. M.A. de Bree
x
•
De maximale zittingstermijn is twee perioden van 4 jaar. In afwijking hiervan is wegens bijzondere omstandigheden de zittingstermijn van de heren Winkelhorst en Van Ravenhorst, met twee jaar verlengd.
•
Mevrouw C. Hagenaars – de Voogt is als lid van de Raad van Toezicht voorgedragen door de Ondernemingsraad.
d. PROFIELSCHETS leden Raad van Toezicht Van de leden van de Raad van Toezicht wordt verwacht dat zij het bibliotheekwerk in de regio Goeree-Overflakkee, Voorne-Putten en Rozenburg een warm hart toedragen, een professionele houding hebben, dat zij beschikken over een voor de bibliotheek Zuid-Hollandse Delta relevant netwerk en dat zij een binding hebben met de regio. Bij de samenstelling van de Raad van Toezicht wordt ernaar gestreefd dat naast inhoudelijke kennis van de bibliotheeksector tevens expertise aanwezig is op één of meerdere van de volgende terreinen: financiën, juridische zaken, personele aangelegenheden, marketing en public-relations en bouwtechnische zaken. Bij het vaststellen van profielen voor afzonderlijke vacatures wordt met het wel of niet aanwezig zijn van deze expertise rekening gehouden.
e. Code Cultural Governance De Raad van Toezicht werkt volgens de uitgangspunten van Code Cultural Governance (www.culturalgovernance.nl). Dit is een standaard die in 2006 door de Stichting Kunst & Zaken is ontwikkeld voor goed bestuur en adequaat toezicht in de culturele sector. Door middel van deze werkwijze wordt de kwaliteit bewaakt van reglementen, contact met medewerkers en management, strategische oriëntatie en kennis van de sector. In dit kader zijn reglementen samengesteld in lijn met de Code Cultural Governance. Ook vinden bijeenkomsten plaats met het MT en met het volledige leidinggevend kader over beleidsplan en toekomstige ontwikkelingen. Daarnaast vindt structureel overleg plaats met de Ondernemingsraad. Tevens worden congressen bezocht en worden alle locaties door leden van de Raad van Toezicht bezocht. Tenslotte vindt maandelijks overleg plaats tussen de voorzitter van de Raad van Toezicht en de directeur/bestuurder.
32
Totaal Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta
2014
2013
verschil
%
Leden Leden tot 16 jaar
12.526
11.873
653
5%
Leden 16 & 17 jaar
1.309
1.330
-21
-2%
Leden volwassenen
11.081
12.869
-1.788
-14%
Scholen/instellingen
1.195
1.173
22
2%
Totaal lidmaatschap
26.111
27.245
1.134
-4%
2014
2013
verschil
%
Omvang collectie Jeugd
67.083
72.153
-5.070
-7%
Volwassenen
71.283
77.960
-6.677
-9%
DVD
2.635
3.455
-820
-24%
Totaal collectie
141.001
153.568
-12.567
-8%
2014
2013
verschil
%
Uitleningen Jeugd
377.207
392.587
-15.380
-4%
Volwassenen
478.051
528.532
-50.481
-10%
DVD
8.091
10.608
-2.517
-24%
Totaal uitleningen
863.349
931.727
-68.378
-7%
Openingsuren
200
207
-7
Leespunten
Leden
internetreserveringen
Goedereede
2014
2013 2014 2013
2014
2013
Leespunt Stellendam
80
89 595
4917
4619
475
uitleningen
Leden
internetreserveringen
Middelharnis
2014
2013 2014 2013
2014
2013
Stad a/h Haringvliet
34
41 19
1296
1697
132
uitleningen
Leden
internetreserveringen
uitleningen
OostFlakkee
2014
2013 2014 2013
Leespunt Achtsprong
*
* 1
28
883
Leespunt Bommelstee
92
88 315
297
3662
4142
Leespunt Ooltgensplaat
125
162 721
796
375
4952
2014
2013
Westvoorne Leespunt Tinte
‘Leespunt opgeheven per eind juni 2014’
33
Resultaten gemeenten
Bernisse
Brielle
Goeree Hellevoetsluis
2014
2013
Westvoorne
OverFlakkee
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
Leden Leden tot 16 jaar
1.519
Leden 16 & 17 jaar
709
1.337
1.401
4.608
4.630
4.031
4.032
1.031
1.101
57
71
147
153
454
462
536
507
115
137
Leden volwassenen
563
816
1.624
1.831
4.107
4.684
3.696
4.206
1.091
1.332
Scholen/instellingen
101
105
132
120
424
389
411
437
127
122
Totaal lidmaatschap
2.240
1.701
3.240
3.505
9.593
10.165
8.674
9.182
2.364 2.692
Bernisse
Brielle Goeree Hellevoetsluis Westvoorne
OverFlakkee
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
Collectie Jeugd
8.596
9.200
Volwassenen
4.509
5.360 10.799
DVD
7
Totaal collectie
8
7.258
8.592
24.717
23.175
13.174 26.663 28.029
440
430
1.105
1.391
13.112 14.568 18.497 22.196
52.485
52.595
17.875
19.833
22.481 24.424 722
1.245
8.637
9.572
6.831 8.754 361
381
41.078 45.502 15.829 18.707
Bernisse
Brielle Goeree Hellevoetsluis Westvoorne
OverFlakkee
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
Uitleningen Jeugd Volwassenen
30.294
21.170 31.866
DVD Totaal uitleningen
23.450 43.732
127
152
47.473 163.846 177.637 102.945 103.708 36.579 40.319
65.715 70.660 203.734 222.135 140.587 150.767 46.845 53.104 1.300
1.339
3.626
5.096
2.429
3.107
609
914
51.591 55.468 110.747 119.472 371.206 404.868 245.961 257.582 84.033 94.337
Bernisse Brielle Goeree Hellevoetsluis Westvoorne OverFlakkee Openingsuren
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
30
28
25
25
85
94
31
31
30
30
per week
Aantal scholen
Leerlingen met
Aantal
Aantal
Aantal
met een
een Bibliotheek op
Bibliotheken
Bibliotheken
leerlingen die
Bibliotheek op school
school
op school met
op school -
de Monitor
een Lees- en
de Monitor
hebben ingevuld
Mediaplan
ingevuld
(groep 4 t/m 8)
7
7
559
7
842
(3 Zuidland, 3 GeervlietHeenvliet, 1 Oudenhoorn) 1 pilot (Eben Haëzer)
153
Leer en Beleef
Leer en Beleef
2013
2014
cursus
Aangeboden* Uitgevoerd* aantal cursisten
Talen
40
Vakantiecursussen
27
263
5
4
42
Computer/foto
46
21
162
Hobby en Vrije tijd
25
5
43
Mens en Maatschappij/
17
8
73
cursus
Aangeboden*
Talen
Uitgevoerd* aantal cursisten
39
25
221
5
3
27
Computer/foto
31
9
91
Hobby en Vrije tijd
9
7
46
16
10
85
Lichaam en Geest
24
21
198
Filmhuis
12
12
656
Lezingen en act. op zondag 28
Vakantiecursussen
Mens en Maatschappij/ Kunst en Cultuur
Kunst en Cultuur Lichaam en Geest
17
14
158
Filmhuis
10
10
1399
Lezingen en act. op zondag 24
24
623
Kunstbus
1
1
52
Kunstbus
VU actief**
15
13
180
VU actief
28
446
5
4
160
3
3
64
* Aangeboden: het aantal cursussen waarop ingeschreven kon worden. * Uitgevoerd: het aantal cursussen dat feitelijk heeft plaatsgevonden. ** Vu Actief omvat (buiten-)activiteiten als wandelingen
de Bibliotheek
35
“Lezen is voor de geest wat gymnastiek is voor het lichaam” Richard Steele
36
