Leesattitudeonderzoek Kunst van Lezen Bibliotheek op de basisschool
In het kader van de Bibliotheek op de Basisschool heeft Cubiss een onderzoek uitgevoerd naar de leesattitude bij 3235 kinderen van de groepen 5 en 7 van 79 basisscholen verspreid over het land. U leest hier een deel van de onderzoeksresultaten. Belangrijke conclusie is dat kinderen die niet zo van lezen houden ook minder in de bibliotheek komen, minder boeken lezen, thuis en op school. Het lijkt een open deur, maar daarmee kunnen we ook laten zien dat bibliotheekbezoek en meer lezen gekoppeld is aan een hogere leesattitude. Kunst van Lezen zoekt in de samenwerking tussen bibliotheek en school naar manieren om de leesattitude te verhogen, waardoor kinderen meer plezier krijgen in lezen en de spiraal naar boven wordt ingezet. Hoofdstuk 2 Aanvullende resultaten In dit hoofdstuk zullen enkele verbanden besproken worden die er gevonden zijn tussen de verschillende variabelen. In tabel 17 is te zien welk verband er is tussen de leesfrequentie van kinderen thuis en de manier waarop zij aan leesboeken komen. Er is duidelijk te zien dat er niet veel verschil is tussen de manieren waarop kinderen aan hun leesboeken komen en de leesfrequentie thuis. De leesfrequentie heeft dus geen invloed op welke manier kinderen aan boeken komen. Tabel 17 leesfrequentie naar hoe aan leesboeken komen
Leesfrequentie thuis Hoe kom je aan leesboeken We hebben thuis zelf leesboeken Ik haal ze bij de bibliotheek Ik neem ze mee van school
Totaal
Paar keer per dag 23
1 keer per dag 27
Paar keer per week 25
1 keer in de week 6
1 keer in Bijna de maand nooit 3 15
% 100
24 25
28 28
26 20
6 7
3 3
100 100
13 18
In tabel 18 is te zien dat kinderen die vinden dat er op school niet voldoende boeken zijn niet veel verschillen qua leesfrequentie thuis van de kinderen die vinden dat er wel genoeg boeken zijn op school. Tabel 18 genoeg boeken op school naar leesfrequentie
Leesfrequentie thuis Genoeg boeken op school Paar keer per dag Ja 22 Nee 22
1 keer per dag 26 29
Paar keer per week 25 23
1 keer in de week 7 5
Totaal 1 keer in Bijna nooit de maand % 3 18 100 4 17 100
In tabel 29 is te zien dat de kinderen die zelf aangegeven hebben dat ze lezen leuk vinden, ook hoog scoren op de leesattitude schaal. In deze 'controlevraag' is dus te zien dat hetgeen de kinderen aangeven overeenkomt met hetgeen de schaal laat zien. Tabel 29 leesattitude naar lezen leuk
Hoe leuk vind je het om te lezen Leesattitude gecategoriseerd Score 0 tot 3 Score 3 tot 6 Score 6 tot 9 Score 9 tot 12 Score 12 tot 15 Score 15 tot 18 Score 18 tot 21 Score 21 tot 24 Score 24 tot 27
Best wel leuk 23 34 60 74 81 76 59 35 17
Heel leuk 1 3 1 6 12 22 40 65 83
Best wel vervelend 57 39 30 14 5 1 1 0 0
Heel vervelend 59 23 8 5 2 1 0 0 0
Totaal % 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Wanneer we kijken naar de leesattitude afgezet tegen de vraag wat kinderen leuker vinden bijvoorbeeld lezen of computeren, wordt verwacht dat kinderen met een lage leesattitude eerder zullen kiezen voor computeren, terwijl kinderen met een hogere leesattitude eerder zullen kiezen voor lezen. Dit geldt ook voor de keuze lezen-tv kijken, lezen-spelen, lezen-sporten etc. Uit de resultaten blijkt dat dit klopt. In onderstaande tabel wordt een voorbeeld gegeven hiervan. Tabel 20 leesattitude naar waar lezen/computeren Leesattitude gecategoriseerd Score 0 tot 3 Score 3 tot 6 Score 6 tot 9 Score 9 tot 12 Score 12 tot 15 Score 15 tot 18 Score 18 tot 21 Score 21 tot 24 Score 24 tot 27
Wat vind je leuker? Totaal Lezen 1 5 6 10 16 30 44 67
Computeren 100 98 95 94 90 84 70 56 33
% 100 100 100 100 100 100 100 100 100
2
In tabel 21 is te zien dat kinderen die thuis vaker lezen duidelijk een hogere leesattitude hebben dan kinderen die weinig lezen thuis. Dit verband is in zeer sterke mate aanwezig en kan beide kanten op verklaard worden. Als kinderen meer lezen, gaan ze beter lezen en vinden ze lezen leuker. Als kinderen lezen leuk vinden, gaan ze meer lezen. Tabel 21 leesfrequentie thuis naar leesattitude
Leesfrequentie thuis
Leesattitude gecategoriseerd Leesattitude gecategoriseerd Leesattitude gecategoriseerd
Score 0 tot 3 Score 3 tot 6 Score 6 tot 9 Score 9 tot 12 Score 12 tot 15 Score 15 tot 18 Score 18 tot 21 Score 21 tot 24 Score 24 tot 27
Paar keer per dag 1 6 7 6 11 14 24 33 61
1 keer per dag 7 13 21 24 26 30 36 30 26
Paar keer per week 6 13 15 26 26 32 28 30 21
1 keer in de week 6 6 10 9 11 8 6 5 1
Totaal 1 keer in de maand 6 3 4 6 4 3 3 1 0
Bijna nooit 74 59 43 27 21 13 5 1 0
% 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Het effect wat in tabel 21 te zien is, geldt – in iets mindere mate – ook voor tabel 22. Kinderen die veel lezen op school, hebben een hogere leesattitude. In vergelijking tot tabel 21 is te zien dat de grootste groep kinderen gemiddeld op school frequenter lezen dan thuis. Bij dit verband geldt ook dat het twee kanten op redeneert. Kinderen met een hogere leesattitude lezen meer op school en kinderen die meer lezen op school hebben een hogere leesattitude. Tabel 22 leesfrequentie op school naar leesattitude
Leesfrequentie op school
Leesattitude gecategoriseerd Leesattitude gecategoriseerd Leesattitude gecategoriseerd
Score 0 tot 3 Score 3 tot 6 Score 6 tot 9 Score 9 tot 12 Score 12 tot 15 Score 15 tot 18 Score 18 tot 21 Score 21 tot 24 Score 24 tot 27
Paar keer per dag 23 25 25 32 31 29 34 36 45
1 keer per dag 33 29 37 28 32 33 33 35 30
Paar keer per week 26 31 29 27 28 30 27 23 20
1 keer in de week 6 5 3 5 5 3 3 3 3
Totaal 1 keer in de maand 1 3 2 1 1 1 0 1 1
Bijna nooit 11 8 3 7 3 5 3 3 1
% 100 100 100 100 100 100 100 100 100
3
Verklaarde variantie Als er gekeken wordt naar de variabelen die de leesattitude voorspellen dan is te zien dat de leesattitude voornamelijk te voorspellen is door de leesfrequentie thuis. Dit heeft het grootste effect op de leesattitude. Ook is te zien dat dit andersom geldt. Dus de leesattitude heeft het grootste effect op de leesfrequentie thuis. In tabel 21 is al ingegaan op dit effect. Op de tweede plaats komt de invloed van de leesfrequentie op school op de leesattitude. Dit effect is ook duidelijk zichtbaar, alhoewel bijna de helft zo klein als het effect van leesfrequentie thuis. Voor dit effect geldt ook dat het beide kanten op werkt. Op de derde plaats komt het aantal boeken dat kinderen thuis lezen. Dit heeft een klein effect op de leesattitude. Het blijkt dus dat de tijd die kinderen lezen meer invloed heeft op de leesattitude van het aantal boeken dat zij lezen. Verklaarde variantie Leesattitude
Leesfrequentie thuis
Verklaarde variantie Leesattitude
Leesfrequentie op school
Verklaarde variantie Leesfrequentie
Aantal boeken gelezen thuis
4
In tabel 23a en b is het bibliotheekbezoek afgezet tegen de leesattitude. Hier is te zien of er overeenkomsten zijn tussen frequentie van bibliotheekbezoek en de hoogte van de leesattitude. In beide tabellen is te zien dat kinderen met een hogere leesattitude gemiddeld vaker in de bibliotheek komen. Kinderen die een lage leesattitude hebben, geven aan de bibliotheek in verhouding minder te bezoeken dan kinderen met een hogere leesattitude. Voor groep 7 is dit effect nog wat sterker dan voor groep 5.
Tabel 23a Totaalscore leesattitude naar bibliotheekbezoek (groep 5)
Totaalscore leesattitude (gecategoriseerd)
Ongeveer 1 keer in de week
Ongeveer 1 Een paar keer keer in de in de maand maand
Ik ga bijna Een paar keer nooit naar de in het jaar bibliotheek
Totaal
%
%
%
%
%
%
Score 0 tot 3 Score 3 tot 6
3 2
1 4
2 3
2 5
6 8
3 4
Score 6 tot 9
5
4
9
12
11
8
Score 9 tot 12 7 Score 12 tot 15 8
8 14
7 12
8 9
12 13
9 11
Score 15 tot 18 15
14
16
15
15
15
Score 18 tot 21 16 Score 21 tot 24 21
16 19
17 20
15 20
17 12
16 18
Score 24 tot 27 24
20
14
12
5
16
Totaal
100
100
100
100
100
100
5
Tabel 23b Totaalscore leesattitude naar bibliotheekbezoek (groep 7)
Totaalscore leesattitude (gecategoriseerd)
Ongeveer 1 keer in de week %
Ongeveer 1 Een paar keer keer in de in de maand maand % %
Ik ga bijna Een paar keer nooit naar de in het jaar bibliotheek % %
Totaal %
Score 0 tot 3
2
2
5
6
12
6
Score 3 tot 6 Score 6 tot 9
4 4
4 4
5 8
9 13
10 9
6 7
Score 9 tot 12
5
6
6
14
10
8
Score 12 tot 15 9 Score 15 tot 18 13
12 17
14 18
12 16
10 16
11 16
Score 18 tot 21 12
20
15
16
15
16
Score 21 tot 24 22 Score 24 tot 27 28
18 17
18 11
11 3
12 5
16 13
Totaal
100
100
100
100
100
100
6
In tabel 24 is te zien welk percentage welke soorten boeken prefereren. In elke cel staat het percentage dat aangeeft die boekensoort leuk te vinden. Zo is te zien dat kinderen met een lagere leesattitude eerder kiezen voor griezelboeken dan kinderen met een hogere leesattitude. Het omgekeerde effect is te zien voor dierenboeken; kinderen met een lagere leesattitude vinden deze boeken minder leuk dan kinderen met een hoge leesattitude. Over het algemeen valt op dat de meeste boeken logischerwijs populairder zijn bij kinderen met een hogere leesattitude, omdat zij liever lezen. Bij boeken over vroeger, boeken over vriendschap, meidenboeken en informatieve boeken valt specifiek op dat deze veel geliefder zijn bij kinderen met een hogere leesattitude dan kinderen met een lagere leesattitude. Bij vriendschap-boeken en meidenboeken valt dit voor een deel te verklaren omdat deze boeken meer gelezen worden door meisjes en zij gemiddeld een hogere leesattitude hebben dan jongens. Griezelboeken en boeken over de oorlog worden echter liever gelezen door kinderen met een lagere leesattitude dan door kinderen met een hogere leesattitude. Tabel 24 leesattitude naar leesvoorkeur
Leesattitude gecategoriseerd
Avontu- Boeken Boeken Sprookren over over jes boeken vroeger oorlog
Boeken Meiden om te boeken lachen
Dieren boeken
Griezel boeken
Score 0 tot 3
44
61
46
17
42
16
53
13
Boeken Boeken over over school vriendschap 6 16
Informa tieve boeken
Score 3 tot 6
51
55
57
13
39
17
54
22
9
24
23
Score 6 tot 9 Score 9 tot 12
51 52
55 49
60 65
19 20
34 32
19 25
59 57
26 34
7 11
27 30
24 27
Score 12 tot 15
49
52
63
27
32
24
56
32
11
31
27
Score 15 tot 18 Score 18 tot 21
51 52
55 52
70 67
23 25
31 26
24 27
59 62
38 44
13 13
35 41
24 29
Score 21 tot 24
53
53
75
30
28
30
68
49
22
48
35
Score 24 tot 27
60
56
77
42
32
36
71
60
29
62
45
19
7
