Bieb search
®
bibliotheek op school
De bibliotheek op school De bibliotheek wacht niet langer tot jongeren naar de bibliotheek komen, maar zoekt ze in plaats daarvan actief op in de omgeving waar ze in schoolverband het meest vertoeven: de elektronische leeromgeving (ELO). Hierdoor krijgen leerlingen in één omgeving toegang tot zowel het lesmateriaal van hun onderwijsinstelling als informatie van de bibliotheek. Biebsearch is een unieke kruisbestuiving tussen de wereld van het onderwijs en de bibliotheek. Binnen dit project werkt een onderwijsinstelling samen met de bibliotheek aan nieuwe diensten en werkvormen om leerlingen te ondersteunen bij hun stu-
Bieb search
®
bibliotheek op school
die. Uitgangspunt van het project zijn de lokale wensen en behoeften van de onderwijsinstelling, waarbij de mogelijkheden van het project talrijk zijn. Zo kan de bibliotheek al haar digitale diensten rechtstreeks onderbrengen in de digitale leeromgeving van de scholieren. Als een leerling inlogt in zijn persoonlijke omgeving ziet hij bijvoorbeeld meteen de bibliotheekcatalogus op zijn scherm. Op deze manier heeft de scholier dus in één
De bibliotheek slaat de handen ineen met het voortgezet onderwijs en ROC’s met een uniek samenwerkingsproject: Biebsearch. Binnen dit project werken de bibliotheek en het onderwijs nauw samen om leerlingen te ondersteunen hun talenten te ontwikkelen. De mogelijkheden binnen Biebsearch zijn legio. Zo kan de bibliotheek al haar digitale diensten rechtstreeks onderbrengen in de digitale leeromgeving van de scholieren. Bovendien biedt Biebsearch zowel het onderwijs als de bibliotheek een unieke kans om de krachten te bundelen op het gebied van mediawijsheid en mediavaardigheid.
klap toegang tot zowel zijn eigen digitale lesmateriaal als het digitale aanbod van de bibliotheek.
Digitale diensten
het onderwijs. Hierin staat alle informatie die leerlingen nodig
Voorbeelden van digitale bibliotheekdiensten die rechtstreeks in
hebben voor het maken van werkstukken en opstellen.
de leeromgeving van scholieren kunnen worden geplaatst zijn:
• Al@din: de digitale vraagbaak van de bibliotheek. Een professioneel team van bibliothecarissen beantwoordt uiteenlopen-
• De aquabrowser zoekmachine met hierin opgenomen de col-
de vragen waar leerlingen tegenaan lopen tijdens hun studie-
lectie van zowel de lokale bibliotheek als de collectie van alle
werkzaamheden.
Overijsselse bibliotheken en de collectie Nederland.
• Zoek&Boek knop waarmee materialen besteld kunnen wor-
Bovendien bevat de aquabrowser diverse databanken, specia-
den. Wanneer een leerling online een boek bestelt, wordt deze
listische collecties en ook externe bronnen zoals de kranten-
zo spoedig mogelijk gratis op school afgeleverd.
databank.
• Bovendien zijn er mogelijkheden om ook onderwijscontent
• Schoolbieb.nl: een uitgebreide website van de bibliotheek voor 2
onder te brengen binnen de aquabrowser zoekmachine. 3
• Informatievaardigheden
De samenwerking zorgt er voor dat leerlingen en medewerkers
Om het project te doen slagen is het van belang dat onderwijs
• Mediawijsheid
straks één omgeving hebben waarbinnen de bronnen op school
en bibliotheek samen de handschoen oppakken. De visie van
• Herkennen van betrouwbare bronnen
en de bibliotheek worden ontsloten. Dit maakt het zoeken naar
Biebsearch is dat het onderwijs en de bibliotheek samen naar
• Op een slimme manier zoeken in de aquabrowser
informatie niet alleen een stuk gemakkelijker, het zorgt er
mogelijkheden zoeken om leerlingen te ondersteunen en bege-
• Bestellen van een document
bovendien voor dat de leerlingen gestimuleerd worden om
leiden. Uitgangspunt hierbij zijn de wensen en behoeften van
• Oefenen met Al@din: leren op de juiste manier vragen te
gebruik te maken van betrouwbare bronnen. Ook kunnen de
het onderwijs.
stellen • De online cursus 23 onderwijsdingen (voor docenten van het voortgezet onderwijs en ROC’s)
Krachten bundelen
boeken van de bibliotheek gewoon op school worden opgehaald. Voor de bibliotheek betekent de samenwerking met het
Door de krachten te bundelen en uit te gaan van elkaars sterke
onderwijs dat er niet alleen meer gebruik wordt gemaakt van de
punten, ontstaat er een dynamisch werkveld waar school,
collectie en expertise van de bibliotheek, maar dat er opeens
bibliotheek maar vooral de leerlingen profijt van hebben.
duizenden scholieren binnen handbereik zijn.
Het onderwijs en de bibliotheek hebben van nature veel raakvlakken. Zo hebben beide instellingen een leven lang leren als maatschappelijk uitgangspunt en jongeren als kerngroep. Biebsearch biedt beide instellingen een uitgelezen kans om de krachten te bundelen en een gezamenlijke stap voorwaarts te maken.
Denk hierbij aan werkstukken van leerlingen, lesmateriaal van docenten en een koppeling naar lesmethoden van uitgevers. Door deze samenhang van bronnen in één omgeving wordt de leerling gestimuleerd om gebruik te maken van deze betrouwbare bronnen.
Instructies Naast het samenvoegen van digitaal lesmateriaal en het digitaal aanbod van de bibliotheek, biedt Biebsearch ook mogelijkheden om samen te werken op het gebied van mediawijsheid en mediavaardigheid. De bibliotheek kan een belangrijke bijdrage leveren aan instructies en kennisdeling voor docenten en leerlingen, zoals:
4
5
Bieb search
®
bibliotheek op school E E N
D I G I T A L E
O N T D E K K I N G S R E I S
Het project Biebsearch is oorspronkelijk ontwikkeld door Bibliotheek Zwolle. In 2007 hebben Bibliotheek Zwolle en ROC Landstede en in 2008 Bibliotheek Zwolle en ROC Deltion besloten een ambitieuze samenwerking aan te gaan. Voor beide ROC’s geldt 9 september 2009 als de datum voor de doorstart. Daarmee komen in totaal maar liefst 40.000 leerlingen in beeld
Mediawijsheid is een belangrijk onderdeel binnen Biebsearch.
als bibliotheekgebruikers. Afgelopen jaar ontving Bibliotheek
Speciaal voor docenten heeft de bibliotheek in dit verband de
Zwolle de Bibliotheek Innovatieprijs voor Biebsearch. Het
cursus 23 onderwijsdingen ontwikkeld. In dit online
Zwolse project is medio 2008 gepresenteerd aan belangstellen-
leerprogramma maken docenten kennis met alle facetten en
de bibliotheken uit het hele land. Deze dag is door ruim 70
toepassingen van het internet dat we inmiddels kennen als
mensen van verschillende bibliotheken bezocht. De reacties
Web 2.0. Tijdens deze digitale ontdekkingsreis leren zij welke
waren lovend. Het project leent zich er dan ook uitstekend voor
programma’s en toepassingen leerlingen en steeds meer
om provinciaal en landelijke verder ontwikkeld te worden.
collega’s gebruiken om zich een weg te banen door het huidige informatiedoolhof. Docenten worden bovendien uitgedaagd om
Inmiddels is Biebsearch eveneens gestart op de Stichting
na te denken hoe je de opgedane kennis en ervaringen kunt
Scholengroep Christelijk Onderwijs (SSCO). De pilotschool voor
gebruiken in de onderwijspraktijk.
deze Stichting is het Ichthus College in Dronten. Op 29 januari
Deze cursus biedt docenten een prachtige kans om de kloof te
2009 is Biebsearch hier officieel van start gegaan en is men
dichten met de (belevings)wereld van leerlingen en in te spelen
gestart met de planning om het project ook op de andere scho-
op de diverse vernieuwingen in de digitale onderwijswereld.
len in te voeren. Ook hier is men vol vertrouwen met elkaar aan de slag gegaan met het inbrengen van bibliotheekdiensten in de
De meest gebruikte facetten en toepassingen van Web 2.0
digitale leeromgeving van de scholieren en de ondersteuning
komen tijdens 23 onderwijsdingen aan de orde. Denk aan
door de bibliotheek bij onder andere de thema’s mediawijsheid
weblogs, online fotobewerking, wiki’s, online documentatie,
en informatievaardigheden.
Twitter en sociale netwerken zoals Hyves en Facebook. Maar ook aan mediawijsheid, veiligheid en auteursrecht wordt uitvoerig aandacht besteed.
6
7
Vormgeving: Frank de Wit
Informatie Voor extra informatie over het project of eventuele vragen, kunt u contact opnemen met: • Annemarie van Essen • Marcel Mentink Overijsselse Bibliotheek Dienst T. 0548 - 63 44 44 E.
[email protected]
