JAARVERSLAG 2015 - CREATIEVE COÖPERATIE 1. Inleiding In zekere zin kun je de Creatieve Coöperatie zien als een product van de economische crisis. Gevestigd in leegstaand vastgoed, voor een sector die ondanks de crisis blijft vernieuwen en met een ambitie om nieuwe economische wegen in te slaan waarin gezamenlijke en duurzame waardencreatie centraal staat. In 2015 kroop Nederland langzaam uit de crisis, spannend was wat dit zou betekenen voor de Creatieve Coöperatie. De Creatieve Coöperatie staat als een huis, zonder op de zaken vooruit te lopen kunnen we constateren dat de lessen van de crisis voor ons louterend zijn geweest. De Creatieve Coöperatie draait om samen werken. Met mensen die hun eigen doelen nastreven, maar die ook open staan om te blijven leren en zich te ontwikkelen. Leren doe je niet alleen, daar zijn ontmoetingen voor nodig. Daar is ondersteuning voor nodig voor datgene wat je zelf nog niet kan. Je ontwikkeling houdt nooit op. Leren doe je een leven lang, een werkleven lang. Het liefst van elkaar. In de middeleeuwen werd de basis al gelegd: leerling, gezel, meester. Van student tot professional. De Creatieve Coöperatie Zwolle wil die plek zijn waar dit als vanzelf tot stand komt. Om dit te onderstrepen is ook ons pand een metamorfose ondergaan. Want om elkaar te inspireren heb je ook een omgeving nodig die inspireert. En een omgeving waarin je niet te gast bent maar waar je je thuis voelt, waar je mede eigenaar van bent. Voorliggend jaarverslag doet inhoudelijk verslag van de realisatie van de doelen en plannen die zijn neergelegd in de beleidsrijke begroting 2015. In het financiële jaarverslag 2015 is het positieve financiële resultaat zichtbaar gemaakt. Het inhoudelijk jaarverslag vertelt het verhaal achter de cijfers. Ten opzichte van de begroting zijn er een aantal noemenswaardige afwijkingen. Doordat het pand vol zit zijn er meer huurinkomsten en de gezamenlijke producten en diensten leveren inmiddels ook financieel resultaat op. De inkomsten van de kuil en de flexplek vielen tegen ten opzichte van de begroting al dragen zij beide inhoudelijk wél heel sterk bij aan het concept. Het geeft heel veel energie dat we met de inzet en betrokkenheid van onze ondernemers, van de mensen van het Cibap, van het bestuur van de stichting en van onze eigen medewerkers voorliggend resultaat hebben kunnen neerzetten. Eefke Meijerink Directeur Creatieve Coöperatie beheer BV
2. Resultaat op deelterreinen In 2015 lag de focus van de Creatieve Coöperatie op de gezamenlijke product en dienst ontwikkeling, de samenwerking tussen ondernemers en de doorontwikkeling van kuil en horeca. In onderstaande paragrafen gaan we daarom in op: a. b. c. d. e. f.
De CC als merk Doorontwikkeling CC ‘van onderop’ Kuil en horeca Verhuur werkplekken en voorzieningen in het pand PR/communicatie Ondersteunende organisatie
a. Frisdenkers en waarmakers halen dromen dichterbij Doel: De Creatieve Coöperatie wil bekend staan als betrouwbaar en innovatief of avontuurlijk ‘merk’ voor opdrachtgevers op zoek naar innovatie en inspiratie. Ondernemers en studenten werken ondersteund door de CC samen om dat te realiseren. Een merk dus waar creatieve ondernemers bij willen horen en opdrachtgevers graag opdrachten wegzetten. Realisatie: De Creatieve Coöperatie heeft in 2015 gewerkt aan het ontwikkelen van een productlijn en op onderstaande onderdelen is deels ook succes geboekt. De ambitie was deze aanzet meer structureel in te bedden. Gebleken is dat in de gezamenlijke ontwikkeling is de factor tijd belangrijk. Door de inzet, denkkracht en creativiteit van velen ontstaat een innovatieve, sterke, frisse en weerbare organisatie. Tegelijkertijd vraagt afstemming tijd en is er door de voortdurende groei steeds een nieuwe groep ondernemers die we ‘bij willen laten schakelen’ zonder in het proces een stap terug te doen. Samen werken blijft experimenteren en ook dat vraagt tijd. Daardoor is het resultaat van de gezamenlijke ontwikkeling minder concreet dan verwacht in de beleidsrijke begroting. Al met al tekenen de contouren van het samenwerkingsverband zich af in zowel diverse productlijnen van gezamenlijke producten en diensten, in de marketing, in de organisatie en ook in de financieel-juridische zakelijke constructie die daarbij past. Dat geeft heel veel ondernemers de energie om in het voorjaar van 2016 al deze onderdelen concreet bij elkaar te laten komen waardoor daarna wel concreet resultaat geboekt kan gaan worden in het gezamenlijke vermarkten van het merk CC. In dit proces heeft de ‘Producten en Dienstenzwerm’ door het jaar heen een belangrijke rol gespeeld. Niet alleen ten aanzien van het ontstaan van de productlijnen maar ook indirect in het ontstaan van concrete samenwerkingsklussen tussen tal van ondernemers. Onderstaande overzicht geeft een globaal beeld van de in de beleidsrijke begroting beoogde en daadwerkelijk gerealiseerde gezamenlijke opdrachten. Ter illustratie van het ontwikkelproces gaan we op twee opdrachten uitgebreider in, zonder daarmee een volledig beeld te geven. Voor Deltawonen mochten we een ontwerp indienen voor de inrichting van kantoren, een restaurant en samenwerkplekken. De opdracht kwam in de zomervakantie binnen, wat het lastig maakte de juiste mensen bij elkaar te zetten voor de opdracht en voor de Creatieve Coöperatie als hoofdaannemer om voldoende te sturen op kwaliteit. Daarnaast bleek voor zo’n grote opdracht ook onvoldoende financieel juridische en organisatorische structuur aanwezig om zaken in goede banen te leiden. De opdracht is naar een andere partij gegaan. Het tweede voorbeeld is een opdracht voor de gemeente Zwolle
aangenomen door één van onze ondernemers. Samen met 10 verschillende ambachtelijke CC-ondernemers en met ondersteuning van de Creatieve Coöperatie hebben we in september de Open Monumentendag ingevuld. Financieel heeft de Creatieve Coöperatie daaraan niets over gehouden, sterker nog, er zijn drukkosten gemaakt voor flyers. Toch is dit een heel mooi voorbeeld van gezamenlijke waardencreatie omdat de afzonderlijke ondernemers én de Creatieve Coöperatie zich sterk hebben kunnen profileren in de hele stad. Onderdelen Omschrijving Miniatuur Engel
Activiteiten /doel Verkooppunten uitbreiden naar nieuwe VVV Zwolle
Kerstpakketten
Ontwikkeling en verkoop aan 5 bedrijven
Workshopdagen
Minimaal 5 workshopdagen verkopen Verkoop van workshops, producten en werkplekken met begeleiding
3D printen
Externe opdrachten divers
Ism ondernemers minimaal 5 nieuwe opdrachten
Gerealiseerd Verkooppunten zijn uitgebreid maar de samenwerkingspartner is door overname en vervolgens onenigheid over afspraken in het voorjaar afgehaakt. De CC heeft geen kerstpakketten verkocht, wel hebben een aantal bedrijven producten geleverd voor de kerstmarkt van Cibap. Er zijn 8 workshopdagen/ stadssafari’s verkocht. Vooral naar de mogelijkheid om iets te laten printen in ons lab is vraag. Kleinkunstig verkoopt veel workshops. Er zijn 7 door de CC binnengehaalde opdrachten uitgevoerd (of in uitvoering) door ondernemers. Daarnaast hebben ondernemers op zelf binnengehaalde opdrachten naar schatting 40-50 keer samengewerkt.
b. Doorontwikkeling BV ‘van onderop’ Doel: De Creatieve Coöperatie wil als samenwerkingsverband met ondernemers door ontwikkelen naar steeds meer ‘organisatie van onderop’ door ondernemers een steeds grotere rol te geven. Als het gaat om doorontwikkeling van de BV ‘van onderop’ gaat het over: de interne organisatie, de interne communicatie, doorontwikkeling van het concept en het eigenaarschap (letterlijk en figuurlijk). Al deze onderdelen kregen aandacht in 2015. We hebben in 2015 gekozen niet allerlei (verantwoordings- en beslis) structuren vast te leggen maar te zoeken naar coöperatie, informatie en overleg als instrument om dingen samen voor elkaar te krijgen. Onafhankelijkheid en vertrouwelijkheid zijn voor ondernemers
daarbij essentieel. De ambitiegroep en de diverse zwermen functioneren hiervoor goed. Ondernemers in de zwermen ‘dragen’ echt de verschillende onderdelen waarmee we bezig zijn en de kwaliteit wordt daardoor heel hoog. De rol van de Creatieve Coöperatie daarbij is altijd ondersteunend en verbindend en toch vaak ook initiërend en regisserend. Veel ondernemers geven aan dat een prettige en belangrijke rol te vinden die ook in de toekomst moet blijven bestaan. Een kleine groep ondernemers streeft ernaar dat ondernemers ook deze rol steeds meer zelf op gaan pakken. Soms krijgt een samenwerkingsconstructie een iets traditionelere vorm dan die van een zwerm, vaak doordat de Creatieve Coöperatie er een heel grote rol in speelt of speelde bij aanvang. Om met elkaar uit te blijven wisselen wat er allemaal gebeurt gebruikten we ook instrumenten als borrels, koffiemomentjes, een speeddate, een bbq en natuurlijk de lunch. Daarnaast is er af en toe een meer ‘traditioneel’ overleg geïnitieerd van de directie met een groep ondernemers (waar dan weer vaak een actieve zwerm uit voort kwam) of één op één gesprekken, vooral als dingen niet naar wens verliepen. Het blijft een aandachtspunt om te realiseren dat met dit soort instrumenten niet steeds alle maar met alle instrumenten bij elkaar wel alle ondernemers moeten worden bereikt en betrokken. Overzicht van de zwermen en andere samenwerkingsconstructies die in 2015 actief waren naam Bezigheden Ambitiegroep Begeleiden en bewaken van het concept, van het meerjarenbeleidsplan, (Door) ontwikkelen van de organisatiestructuur, Ontwikkelen van gezamenlijk eigenaarschap Marketingzwerm Uitwerken van de visie frisdenkers en waarmakers in een gezamenlijk marketing en communicatieplan. Product- en Ontwikkelen van productlijnen en stimuleren van onderlinge dienstontwikkelingzwerm samenwerking Activiteitenzwerm Organiseren van diverse interne en externe activiteiten Interieurzwerm Inrichting pand Interne Verbeteren van de interne communicatie Communicatiezwerm Flexzwerm Verbeteren van de voorzieningen en de verbinding tussen flex ondernemers HanZup Organiseren van de Hanzup Boombattle Organiseren van de Boombattle Websitezwerm Verbeteren van de website Zwollelab Realiseren van een 3D lab in samenwerking met de Bibliotheek Structuurzwerm Realiseren van een organisatorische, financiële en juridische basis voor interne en externe samenwerking
c. Kuil en Horeca Doel: Eind 2015 moet de kuil niet alleen kostendekkend zijn maar ook een substantiële bijdrage leveren aan zowel de inhoudelijke ontwikkeling als de financiering van het CC-concept in zijn geheel. Er worden een aantal veranderingen doorgevoerd waarmee we dat kunnen realiseren. Realisatie:
De kuil heeft met behulp van de Efro subsidie en de inzet van ondernemers een metamorfose ondergaan. De faciliteiten zijn verbeterd, hij is breder inzetbaar geworden, er wordt meer gevarieerd in aanbod en ondernemers in huis hebben we meer betrokken bij het verhuren van de kuil (maar niet met strippenkaarten). We hebben in de kerk op zondag een substantiële vaste huurder gevonden. Voor de kuil (en voor Wendy natuurlijk) deed zich in het vroege voorjaar echter een grote tegenvaller voor. De ZZPer die we inhuren voor de acquisitie is gedurende de eerste helft van het jaar ziek en afwezig geweest. Er is geprobeerd tijdelijk vervanging in te zetten voor haar maar dit bleek weinig succesvol. Om goede acquisitie te verrichten is het nodig een goede klantrelatie op te bouwen en te bewaken en is feeling en binding met de eigen organisatie essentieel. In het tweede half jaar zijn de resultaten zichtbaar verbeterd en in lijn met de ambitie in de begroting. Met de horecaondernemer Cook&Zopie zijn nieuwe samenwerkingsafspraken gemaakt per 1 januari 2015. Deze afspraken moesten ervoor zorgen dat Horeca en CC zich samen kunnen ontwikkelen en elkaar versterken. Van twee kanten was er de wens om te komen tot een meerjarige samenwerking. Beide partijen hebben te weinig van elkaars aanwezigheid geprofiteerd. Door tegenvallende kuilomzet bleef ook de catering daar achter. Cook & Zopie heeft zelf geen klanten aangeleverd voor de kuil. Daarnaast worstelt Cook & Zopie met de kosten die ze maakt en de opbrengst voor het realiseren van de dagelijkse lunch en de vaste kosten voor de ruimte. Bezetting kuil en chatbox Dagdelen/week (40 wkn) Dagdeelverhuur regulier ‘Vaste’ verhuur met maatprijzen (trainers, cursussen ed.) Strippenkaarten en andere samenwerkingsvormen Chatbox Koffie/thee
begroot
Gerealiseerd
3 3
2 1
1
0
1 100 kopjes per week
2 60 kopjes per week
g. Verhuur werkplekken en voorzieningen in het pand Doel: Vaste ruimtes voor minimaal 95% verhuren en de kwaliteit van het aanbod aan werkplekken concurrerend houden door aanvullende voorzieningen in huis te halen, te verbeteren of te behouden. Er is veel vraag naar de kleinere vaste werkplekken in de CC. Gedurende het hele jaar is daarvoor een wachtlijst geweest. Grotere ruimtes vragen meer inzet om te verhuren. Vanaf augustus 2015 kende de CC een bezetting van bijna 100 procent, op een paar opslagruimtes en enige frictie bij nieuwe verhuur na. Qua voorzieningen geldt dat de schoonmaak is verbeterd, de kwaliteit van de receptie ook. Er is met behulp van een nieuwe glasvezelkabel geprobeerd het draadloze netwerk te verbeteren. Dat is onvoldoende gelukt en vraagt een extra investering in 2016. Sterke punten voor huurders blijven de aanwezigheid van kuil, chatbox en horeca, de ruime parkeergelegenheid en de algehele uitstraling.
We zijn ondernemers ook extra faciliteiten gaan aanbieden zoals ondersteuning bij fondswerving en een A3 kleurenprinter. Dat verliep in 2015 kostendekkend. In 2016 moet op de laatste een kleine winst gemaakt kunnen worden. De samenwerking met Asselien en IGlow Media om flexplekken aan te bieden is in juli stop gezet omdat het onvoldoende positief resultaat had. Ook in de tweede helft van het jaar is ondanks inspanningen onvoldoende groep geweest in het aantal flexers. Inhoudelijk dragen flexers veel bij aan de onderlinge samenwerking en ontwikkeling. Daarnaast is de flexplek ook een ‘voorportaal’ geweest voor nieuwe vaste huurders. Omschrijving Verhuur vaste kantoorruimtes Flexibele kantoorplekken
Beoogd Hele jaar gemiddeld 95% bezetting Doelbezetting: 1 september 2015 (20 strippenkaarten)
Gerealiseerd 98,2% 15 strippenkaarten per 31 dec 2015
h. PR en externe marketing en communicatie Doel: De Creatieve Coöperatie wil naar buiten treden als een innovatief, divers en productief samenwerkingsverband van creatieve ondernemers. Wij presenteren ons als een collectief met een krachtig creatief probleemoplossend vermogen en willen uitgroeien tot een belangrijke stem die spreekt namens de creatieve sector in deze regio. Hierin is participatie belangrijker dan communicatie. De Creatieve Coöperatie liet dat in daden zien en heeft een functioneel maar klein basispakket aan informatieve communicatiemiddelen. Deze middelen zijn creatief en innovatief van aard. Daarnaast organiseren we activiteiten die gericht zijn op verbreding van ons publieksbereik en versterking van ons profiel. We blijven onderdeel van de Creative Board. Tot slot zullen een paar PR middelen ontwikkeld worden tbv de producten en diensten die we in de markt zetten. Omschrijving HanZup
ZZP ontbijt Inhoudelijke activiteiten in huis met externen Netwerkactiviteiten in huis met externen Maatschappelijke activiteiten waarmee we ons kunnen profileren Update Website
Activiteiten Verbinden opdrachtgevers aan creatief ondernemers en co-creatie tot stand brengen, organisatie samen met ondernemers Ontwikkelen en organiseren samen met ondernemers Vuurvogels en nog twee anderen
Gerealiseerd 5x in 2015
Open Coffee, Onderwijscafé met OOZ
4x per jaar
Boombattle en nog een
2x per jaar
Gericht op meer profilering voor CC ondernemers en de gezamenlijke producten en diensten
Heel 2015
2x in 2015 3x in 2015
Creative Board Overige externe contacten
i.
Ontwikkeling, verbinding en positionering van het culturele netwerk en de creatieve industrie Buurt, provincie, culturele partners ed.
Heel 2015 Heel 2015
Ondersteunende organisatie
Doel: Verdere professionalisering van de organisatie die tegelijkertijd flexibel genoeg blijft om in te spelen op verschuivingen in verantwoordelijkheden en eigenaarschap van ondernemers. De CC houdt plek voor stagiaires, vrijwilligers en mensen die werkervaring op willen doen om daarmee de ontwikkelgerichtheid van de CC te onderstrepen. De eigen organisatie van de Beheer BV heeft een wisselend initiërende, stimulerende, faciliterende, sturende, coöperatieve, informatieve en ondersteunende rol vervuld gericht op doorontwikkeling van de Creatieve Coöperatie. Daarbij zoveel mogelijk ruimte gevend aan ondernemers en studenten om de Creatieve Coöperatie tot een succes te maken. Afgelopen jaar is veel tijd gaan zitten in besteding van de Efro subsidie, de samenwerking met de zwermen en het uitbouwen van de organisatie. De organisatie is hiertoe conform afspraak uitgebreid met 12 uur per week.
Conclusie Door een brede groep creatieve ondernemers in de stad wordt de Creatieve Coöperatie gezien als een inspirerende werkomgeving en een broedplaats van innovatie, samenwerking en creativiteit. Deze bekendheid is nog maar deels gerealiseerd bij het brede publiek en bij potentiële opdrachtgevers. Het heeft aan tijd ontbroken daar stevig op in te zetten omdat prioriteit is gegeven aan het realiseren van de basis: het gebouw, de vaste huurders en de onderdelen van het concept als ontmoetingsplek, vergaderplek en flexplek. Inhoudelijk hebben al deze onderdelen vorm gekregen en is de basis gelegd voor een organisatie om dit ook uit te voeren. Mede daardoor is het ook gelukt huurders aan ons te binden waardoor er een relatief laag verloop is. Intern vinden ondernemers elkaar vol op en ook de betrokkenheid bij en inzet voor de Creatieve Coöperatie van ondernemers groeit door. Samenwerking ontstaat en al staan opdrachtgevers nog niet in de rij, de basis is er. Wij kijken met tevredenheid achterom en met vertrouwen en ambitie naar de toekomst.
