Jaarverslag 2009
Beeld van de installatie LSP van Edwin van der Heide tijdens de PULS expositie. (Foto: EvdH)
Inhoud Inleiding
3
Beleid
4
Organisatie
5
Projecten MADpub
11
Projecten MADnet
25
Projecten MADlab
38
Programmeurs bouwen de applicatie SkyRap voor de DropStuff installatie van Willem Claassen.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
2
Inleiding Dit inhoudelijk verslag van MAD emergent art center is bedoeld als verantwoording en verslaglegging voor bestuur, medewerkers, subsidiegevers, sponsors, partners en andere relaties. Het financieel verslag MAD 2009 is separaat beschikbaar. Het jaar 2009 werd een merkwaardig jaar voor MAD. De organisatie leefde tussen hoop en vrees, en werd gedwongen tot veel improviseren en korte termijn planning. Dat alles heeft veel te maken met het subsidiebeleid van de gemeente Eindhoven, dat in 2009 drastisch werd gewijzigd. De structurele subsidie (BKV) dreigde weg te vallen, en de aanvraag voor een groter budget werd afgewezen. Maar er kwam uiteindelijk toch in juni geld beschikbaar. Toen was er voor veel projecten natuurlijk weinig tijd meer om te organiseren. De geplande en voorbereidde Image Radio editie 3 ging helaas niet door, eveneens wegens gebrek aan toegezegde middelen, maar er werden nieuwe publieksactiviteiten gerealiseerd die dit ruimschoots konden goedmaken. Door de hoeveelheid en de veelzijdigheid van deze activiteiten werden diverse nieuwe doelgroepen bereikt. Image Radio Transmissions is de naam voor incidentele en op diverse plaatsen uitgevoerde artistieke interventies. Door twee kunstenaars die een residency in het MADlab deden werden bijzondere projecten gerealiseerd, terwijl tevens voor de PULS expositie en het DropStuff project nieuwe installaties werden ontwikkeld. Een opdrachtwerk, GeoCam, werd gerealiseerd voor het gerenommeerde Rathenau Instituut. Een kunst-concept uit het nieuwe Caféin project is opgepakt door een projectgroep waaraan MAD deelneemt, en krijgt hopenlijk in 2010 een vervolg. Tegen het einde van het jaar werden een aantal interessante prijzen gewonnen door aan MAD gerelateerde kunstenaars en installaties die bij MAD werden ontwikkeld. Deelname aan en organisatie van diverse netwerkbijeenkomsten en conferenties zoals Barcamp, Just Imagine, DIFR, BiLAT, IIP Create, Winter Garden, Picnic, Future of the lab, Matching, Hacking at Random, STRP, Breedbandinnovaties, Kom je Ook etc resulteerden in veel kennis, contacten èn Eindhoven promotie. De samenwerking met partners verliep voorspoedig, onder meer met TU/e, Fontys, BISK, TAC, Smalle Haven, VERS, DHV, Your Space, Culturix, PABO, CBK Den Bosch, PICNIC, Alice, Virtueel Platform.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
3
Beleid Bestuur Het bestuur van MAD emergent art center is in de loop van 2009 gewijzigd door het aftreden van Mary-Ann Schreurs, ingegeven door persoonlijke overwegingen. Gerard Verhoogt (secretaris), Willem Jan Renders (Penningmeester), Mario van Horrik (voorzitter) en Wim van der Plas vormden daarna het vierkoppige bestuur. Beleidsplan In 2008 werd het beleidsplan 2008 – 2012 gepresenteerd, dat de missie, visie en beleid van MAD op een heldere manier verwoord en uiteenzet. Mèt de bijbehorende begroting heeft de directie en het bestuur gekozen voor een professionele en ambitieuze ontwikkeling van organisatie en beleid.
Budget Er is in 2009 een veel lager budget beschikbaar gekomen dan gewenst. De ontwikkeling van het budget naar een niveau dat past bij de ambitie en opgave van MAD gaat niet zoals gewenst. De samenhang tussen het achterblijven van een behoorlijke ondersteuning van de gemeente Eindhoven en het niet realiseren van budget doelen van andere bronnen is duidelijk: zonder investering in voldoende capaciteit kan een organisatie als MAD zich onvoldoende ontwikkelen. Niettemin zijn er stappen gezet om aan de inkomstenkant resultaten te boeken door verbreding van de activiteiten. Zo zijn er in 2009 deels beaalde opdrachten uitgevoerd. Dit heeft er toe geleid dat er qua begroting een verveelvoudiging van de initiële subsidie gerealiseerd kon worden. Het hefboomeffect van de basissubsidie die wordt gegeven om de basisorganisatie mogelijk te maken leidt aantoonbaar tot een vermenigvuldiging van het budget voor projecten en manifestaties.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
4
Organisatie
Organogram van MAD activiteiten in MADlab, MADnet, MADpub
Hoofddomeinen lab, net, pub. De activiteiten van MAD emergent art center in 2009 zijn te categoriseren in drie hoofddomeinen: MADlab (creative research lab), MADnet (netwerkorganisatie) en MADpub (publieke manifestatie). Deze indeling is ook in dit verslag gehanteerd. Personeel De personele bezetting van MAD is in 2009 gelijk gebleven qua aantallen vrijwilligers, freelancers, stageaires. Er hebben wel individuele mutaties plaatsgevonden. Met name rond de PULS expositie en met de productie van GeoCam nam het aantal vrijwilligers en freelancers flink toe, en kort daarna nam dit aantal weer af. De vaste kern bestaat in 2009 uit een directeur, een systeemprogrammeur en twee informatie-ontwerpers. Gemiddeld is er 1,5 stageair. Daarnaast zijn er projectmatig freelancers en vrijwilligers actief.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
5
Huisvesting Begin 2009 verhuisde ook het laatste deel van MAD naar Strijp-S, waar in het SWA (Glasgebouw) een nieuwe biotoop gevonden moest worden. In de nabijheid van diverse nieuwe en bestaande organisaties werkzaam in de creatieve industrie werd er al snel een goede atmosfeer gecreëerd. De bescheiden ruimten in SWA zijn het hele jaar intensief gebruikt. Hiervoor werd een bijdrage in de huisvestingskosten ontvangen van de gemeente Eindhoven. Faciliteiten De door MAD aangeboden faciliteiten zijn in 2009 uitgebreid met de aanschaf van een MACpro computersysteem, gekochte en zelf ontwikkelde software en serverfunctionaliteit. Met name voor het ontwikkelen van geluid- video- en animatie produkties werd een een Final Cut Studio software pakket aangeschaft. Een electronica-faciliteit werd opgezet voor het AIR project met Holly Schmidt, en vervolgens als permanente faciliteit gehandhaafd. Mediatheek De mediatheek werd gereorganiseerd en de database opgeschoond en aangevuld met nieuw verworven boeken en mediadragers. De online beschikbaarheid en vindbaarheid is van belang om snel informatie te vinden die van belang is bij het schrijven van stukken, rapportages en referenties, maar ook voor inspiratie en historisch besef. Er bevinden zich eind 2009 ruim 750 publicaties in de collectie. OK-Net De virtuele ruimte die MAD ter beschikking heeft in de vorm van een server en hosting platform is een welkome faciliteit voor een groot aantal activiteiten. Met name: Upgrade Eindhoven website; Mad Mediatheek applicatie en DB; Image Radio website; Netart projecten applicaties; Ok-net.nl website + hosting Sponsors en subsidiënten MAD wordt mogelijk dankzij de welwillende en welkome ondersteuning. Sponsors zijn: MAZARS, Edutel, Grafico de Poost, Digitale Stad Eindhoven. Subsidiënten zijn: Gemeente Eindhoven, Prins Bernard Cultuurfonds, Provincie Noord-Brabant.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
6
MADlab MADlab is een creatief research laboratorium. Deze onafhankelijke eenheid biedt faciliteiten, services en ruimte voor wetenschappers, ingenieurs en kunstenaars, alsmede studenten om samen te werken in creative research & development. Naast diensten op aanvraag wordt zelf geïnitieerd en in projecten geparticipeerd. De gemeenschappelijke ruimte brengt de volgende groepen samen: 1. Kunstenaars, ontwerpers, architekten, game-ontwikkelaars, programmeurs, en andere creatieve werkers die research en development uitvoeren vanuit een autonoom perspectief. Een artist is residence programma nodigt internationale kunstenaars uit om deel te nemen. 2. Wetenschappelijke en industriële onderzoekers en ontwikkelaars die creatief onderzoek verrichten in een omgeving die inspireert, uitdaagt en faciliteert. 3. Studenten van technische, creatieve en wetenschappelijke instellingen, die deelnemen in research projecten en programma ' s, en bachelor- , afstudeerprojecten of promotie realiseren.
impressies labopstellingen Schmidt
Dit resulteert in frisse en vernieuwende cross-disciplinaire concepten, installaties, modellen en prototypen. Het heeft een positief effect op betere en meer duurzame kwaliteit van technologie, innovatie, kennis en implementatie. Verspreiding en communicatie hiervan triggert een grote hoeveelheid innovaties en ontwikkeling, alsmede een algemeen positief effect op de waardering van de regio Eindhoven (Brainport). Spin-offs en commerciële licenties kunnen worden verwacht. •!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
7
Advies en facilitair Doorlopend staat MAD open voor advies en faciliteiten voor kunstenaars die hulp nodig hebben op het gebied van media, electronica, software, computers etc. In het kader van dergelijke activiteiten staat MAD ook bekend als medialab, of digitale werkplaats. In 2009 werden in dat kader kleine en grote projecten uitgevoerd voor diverse kunstenaars. Dit zijn vaak hele korte trajecten van 2 à 3 contactmomenten, die gratis en zonder administratie worden uitgevoerd (baliefunctie). Wanneer een kunstenaar een groter project wil doen met of in MADlab, worden er afspraken gemaakt over uitvoering, presentatie, budget etc. Artist in Residence De verdere ontwikkeling van het artist in residence programma heeft geleid tot een drietal residencies in 2009, waarvan er een (Rien Daamen) het resultaat presenteerde op PULS. De residency van Holly Schmidt betrof de productie van een levende maquette van het voormalige NatLab op Strijp-S. De residency van Céline de Waal Malefijt was gericht op het ontwikklen van een interactieve beleving in een Eindhovense Fellenoord fietstunnel. Ontwikkeling Er zijn in 2009 gesprekken opgestart met een aantal partners in en buiten de regio om een structurele samenwerking op te zetten voor het realiseren van de doelstellingen. Daarnaast is een website voor MADlab ontwikkeld, die informatie geeft over de mogelijkheden, en een portfolio van eerdere projecten laat zien.
E-culture & educatie Voor BISK (sinds 2010 Kunstbalie) werd een educatief programma ontwikkeld genaamd Nieuwe Media en Kunsteducatie. Hierin worden docenten en programmamakers meegenomen in de wereld van Web 2.0 en geleerd hoe dit in te zetten in het kunstonderwijs. De finetuning van de cursustekst, de ontwikkeling van de online ondersteuning en het organiseren van de uitvoering van de cursus en werving en inschrijving van deelnemers heeft tot de daadwerkelijke start hiervan geleid begin 2010. Met PABO studenten werd een workshop ontwikkeld voor het introduceren en activeren van nieuwe media in het basisonderwijs.Dit is in 2009 verder ontwikkeld en uitgevoerd op de Karel de Grote Basisschool te Eindhoven. Workshops werden gegeven aan groep 3, groep 6 en aan het voltallige docentencorps. •!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
8
workshop nieuwe media voor BO docenten...
Een workshop programma door MAD is in voorbereiding. Hiermee gaat MAD een brede groep kunstenaars, architecten, designers praktische en theoretische ontwikkeling aanbieden op nieuwe gebieden van kunst en technologie.
MADnet Door participatie in netwerkbijeenkomsten en advies in expert meetings betreffende innovatie, e-cultuur, kunstonderwijs, overheidsbeleid etc heeft MAD een ambassadeursfunctie en verbindt nationale en internationale netwerken aan de EIndhovense cultuur. De uitwisseling van kennis en de samenwerking in programma ' s en activiteiten zijn belangrijk om de aandacht voor wat er buiten de regio gebeurt te versterken en hierop actie te ondernemen. In 2009 werd deelgenomen aan diverse programmas, waarvan de meest in het oog springende zijn: NBKS (nu BKKC) expertmeetings nieuwe media Winter Garden netwerkconferentie Amsterdam PicNic Amsterdam - ecolabs Cultuur Totaal bijeenkomsten gemeente Eindhoven Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg - creatief management Kids are the Future - Future Parade - kunstcomponent •!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
9
Brabantstad Culturele hoofdstad Den Bosch - visie en programma-ontwikkeling RFID werkgroep – De Waag Met Fontys werd een Partnership aangegaan waarbij MAD een deelnemer is in het educatieve programma van Fontys. Er zijn hiervoor afspraken gemaakt betreffende kennisuitwisseling, presentaties, stages etc. Voor de Minor Creatief Management van de faculteit voor de kunsten in Tilburg werd een traject aangegaan om een projectgroep studenten te begeleiden. Met een groep actieve leden werd in Eindhoven een Hackerspace (MADspace) opgericht waarbij MAD als host-organisatie optreedt voor de bijeenkomsten die periodiek worden georganiseeerd. Op de oprichtingsbijeenkomst van de Brabant Academy werd kennisgemaakt met DHV, en innovatieprojecten gerelateerd aan Eindhoven. Dit resulteerde in het project Caféin, dat in december een eerste resultaat opleverde. De ontwikkeling van een provinciaal beleid op het gebied van nieuwe media werd door MAD ondersteund door het verlenen van adviezen en deelname aan expertmeetings.
MADpub De publieksactiviteiten van MAD bestonden in 2009 uit een paar grote en een aantal kleinere activiteiten. Het wegvallen van de geplande Image Radio werd gecompenseerd door de expositie PULS die als onderdeel van de Dutch Design Week een groot publiek trok. Verder werden er incidentele artistieke interventies geprogrammeerd die op diverse locaties plaatsvonden, zoals het 09-09-09 festival, de presentatie op Hacking at Random, de Second Life installatie op de Design Safarti en de Shockwave presentatie tijdens Glow. De presentatie van de installatie Skyrap op het Catharinaplein was een op jongeren gerichte activiteit, die door de locatie en de periode van bijna één maand grote aantallen bezoekers trok. De ontwikkeling van software en de vormgeving van informatie en locatiegegevens voor de Atelierroute Eindhoven is een proces dat elk jaar een verdere ontwikkeling laat zien, waarbij de website een steeds grotere rol speelt.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
10
Projecten MADpub PULS – signalen van een zintuig
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
11
De meest intensieve en in het oog springende activiteit van MAD in 2009 was PULS – signalen van een zintuig. Deze expositie van installaties vond plaats in het voormalige Natlab op het Strijp-S terrein. Hiervoor werd het auditorium, drie verdiepingen hallen en werkplaatsruimten en een vleugel op de 1 verdieping gebruikt. Hiermee kreeg de opstelling een mooie ruimtelijke werking en werd een volwassen tentoonstelling gerealiseerd. De negen installaties omvatten thematisch alle zintuigen, in meer of minder expliciete mate, en bestonden bovendien qua techniek uiteenlopend van high tech laserinstallatie tot puur fysieke natuur.
Beeld van LSP, Edwin van der Heide.
Expositie De expositie omvatte installaties van geselecteerde kunstenaars en groepen. De curators waren Tom Veeger, René Paré en co-curator Jacki Dodemontova. De expositie was onderdeel van de Dutch Design Week, een grootschalig evenement dat zich jaarlijks gedurende tien dagen afspeelt in en rond Eindhoven. Een zeer groot aantal activiteiten wordt hierin door een veelvoud van organisaties aangeboden aan een massaal en internationaal publiek, uiteenlopend van tentoonstelling, symposium, workshop, prijsuitreiking, show, lezing en demonstratie. In dit amalgaam is PULS een oase van autonome creativiteit, van kunst zonder opsmuk, en een ervaring die intensiever is dan die welke de gangbare tentoonstellingen •!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
12
aanbieden. Mede door het participeren in de programmacommunicatie van de Dutch Design Week en de lokatie van het NatLab op Strijp-S werd een groot aantal bezoekers verwelkomd. De organisatorische samenwerking tussen MAD en Veeger Verbakel kreeg de naam Good Stuff Special Projects, dit succes smaakt naar meer... De deelnemende kunstenaars en gepresenteerde installaties – Edwin van der Heide: Laser Sound Projector – Daan Roosegaarde: Flow 5.0 – Mario van Horrik / Petra Dubach: DioN.Y.sus’ Scales – Tom Veeger: Megapixel – Rien Daamen / John Fillwalk / Jesse Allison: 2nd Live – Ralf Brodruck: Zonder Geluid – Maki Ueda: Eau de parfum perfect Japanese woman – Jean Paul Jennen: Zonder Titel – Rob Moonen: Video selectie – Frans Franssen: zonder titel. Een bijzondere installatie was de laserinstallatie L.S.P., van Edwin van de Heide (winnaar Witteveen en Bos Prijs voor Kunst en Techniek 2009), die in het beslotene van het donkere auditorium met twee krachtige lasers en een stevige quadrofonische geluidsinstallatie een wonderbaarlijk spektakel van vormen kleuren en geluiden wist neer te zetten. De intensiteit van deze beleving was voor sommigen op het randje, maar velen waren verrukt en verwonderd. Enkelen zelfs kwamen er meerdere dagen voor terug om het nog eens te beleven.
Flow 5.0, Daan Roosegaarde
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
13
Voor veel bezoekers was de ervaring met de installatie Flow 5.0 van Daan Roosegaarde een ware eye-opener. De combinatie van strak design, verbazingwekkende technologie en subtiele maar intelligente fysieke interactie oogstte alom bewondering. Niet voor niets werd deze installatie dan ook tijdens deze Dutch Design Week uitgeroepen tot winnaar van de Dutch Design Award autonoom ruimtelijk ontwerp. Nieuwe installaties die voor PULS werden geconcipieerd waren Megapixel van Tom Veeger, een verrassend intensief licht- en kleurspel in de ingangpartij, en de opstelling van Ralf Brodruck waarbij met strobalen een tunnel werd gebouwd die het stemgeluid nagenoeg geheel absorbeerde. Hetgeen twee bezoekers vereiste om te ervaren, een reden tot onderling samenwerken, en natuurlijk hilariteit.
Zonder Titel, Jean Paul Jennen
Wat ook tot besmuikte vrolijkheid leidde was de aangrenzende installatie van Jean Paul Jennen, die bestond uit de esthetische collage van tijd en data en lichaamsgewicht van de kunstenaar, in flessen urine op lijn gezet. •!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
14
De sculpturen van Frans Franssen in de kale industriele ruimte vormden een fraaie verstilde contrapunt in vorm en massa en bedeesde kleuren, met de er tegenover opgestelde installatie van Mario van Horrik en Petra Dubach.
detail van DioN.Y.sus ' Scales
Deze ingenieuze en wonderlijke machine, genaamd DioN.Y.sus ' Scales was niet eerder in Eindhoven tentoongesteld, en dat bleek onterecht, want het spektakel van snaren en en motoren en geluidproducerende dan wel geluidopnemende elementen was een intrigerende belevenis voor nieuwsgierige oren en ogen. In de galmende omgeving was er aan de rauwe en door merg en been gaande geluiden niet te ontsnappen, want het spel begon pas bij nadering van de ingebouwde sensoren. Een niveau hoger, in de voormalige laboratoria van het NatLab boven het auditorium, bood zich nog meer sensorische prikkeling aan, met door beeldend kunstenaar Rob Moonen gepresenteerde videowerken die het resultaat zijn van een samenwerking •!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
15
van hem en componist/muzikant Tom America en dichter Ingmar Heytze. Electronische zinneprikkeling van oog en oor met een vette knipoog naar de bezoeker. In de verduisterde en subtiel aangelichte ruimte die werd ingericht door Maki Ueda, kon een uitgewogen en geurige installatie worden bewonderd. De kunstenaar maakte vier parfums met geuren als Misosoep en Zeep, vier geuren die sociale beelden van Japanse vrouwen symboliseren. De puurheid van het proces van distillatie dat de kunstenaar zelf uitvoerde en de onverwachte boodschap uit de parfumflesjes maakte dit een bijzondere maar fijne ervaring.
detail 2nd Live opstelling
Een interactieve geluidsinstallatie waarbij de bezoekersruimte in het NatLab verbonden was met een stukje Second Life wereld bracht electronische synthesizer geluiden tot leven: 2nd Live. Electronische geluiden die ooit hier in dit stukje Eindhoven ontdekt en ontwikkeld werden kwamen via de virtuele werkelijkheid in cyberspace weer terug. De synthesizer in de installatie (een samenwerking van MAD, Rien Daamen met John Fillwalk en Jesse Allison) werd letterlijk direct aangestuurd door de bezoekers hier of elders, en kon ook elders worden beluisterd. Gefascineerd door de vermenging van werkelijkheden die zichtbaar en hoorbaar verbonden waren speelde menige bezoeker een spel met zijn of haar eigen voorstellingsvermogen. Of was het verwerking van de waarneming?
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
16
Wat tot grote voldoening van de organisatoren leidde was dat bijna alle bezoekers blij en met een verfriste geest de trap af kwamen en naar buiten gingen. Dit bleek ook uit de steekproefgewijs verstrekte evaluatieformulieren die werden ontvangen. Media-verslag Van de kunstwerken zijn veel foto ' s, video-opnamen, uitleg en informatie te vinden op of via de website van MAD: http://www.dse.nl/~mad/events/puls2009/ puls.html Diverse media-uitingen hebben vooraf, tijdens en na de expositie aandacht besteed aan PULS of onderdelen. Een paar voorbeelden:
Eindhovens Dagblad 23-10
Eindhovens Dagblad 26-10 •!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
17
Het geheel is een mooi evenement geworden waar 1400 bezoekers geteld werden, die bijna allemaal blij verrast werden met een bijzondere collectie ervaringen, gebracht door bezielde kunstenaars en een enthousiaste organisatie. Een waardevolle bijdrage aan de Dutch Design Week, een pluim op de hoed van de subsidiënten Gemeente Eindhoven en Prins Bernard Cultuurfonds, en de reeks sponsors en sympatisanten. Ook een goede creatieve impuls voor Strijp-S, dat creatieve stad wil worden, en hiermee weer een zaadje geplant heeft dat nog lang zal heugen.
De installatie Megapixel van Tom Veeger in de ingangpartij nodigde uit tot zowel spontane als min of meer geregisseerde dans en beweging door het lichtspel dat zich ontspon.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
18
Shockwave Glow Mediakunst die reageert en shockeert
Tijdens het GLOW festival presenteerde MAD emergent art center een selectie mediakunst in het TAC onder de titel Shockwave. Er werd zowel nieuw als bestaand werk getoond van hedendaagse mediakunstenaars. In een doorlopende programmering kreeg de bezoeker een aantal ervaringen aangeboden die nieuw licht werpen op de veranderde gemedialiseerde wereld van nu en morgen.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
19
impressies van de Shockwave screenings.
De gepresenteerde kunst was qua genre in het experimentele mediakunst gebied. Door een eigenzinnige benadering van mediatechnologie worden door de kunstenaars nieuwe gezichtspunten en ervaringen geboden die bijdragen aan vernieuwing en ontwikkeling. De belangstelling voor de mediakunst manifestatie was erg goed, ondanks het feit dat de locatie niet in de vaste route van Glow was gelegen.
fragment van Anthropocene
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
20
Multimedia workshops Multimedia in je klas
Op woensdag 18 maart werd er door MAD emergent art center een multimedia workshop gegeven voor de leerkrachten op basisschool ‘Karel de Grote’ te Eindhoven.Op 26 maart werden twee workshops gegeven aan de groepen 3 en 6 van de Karel de Grote. Deze workshops werden door MAD ontwikkeld op verzoek van de school en PABO studenten die een project deden over nieuwe media op het basisonderwijs. De ervaringen van leerlingen, docenten en MAD waren erg positief, en er bestaan plannen om deze activiteit verder te ontwikkelen.
HU Symposium
Op het symposium van de Hogeschool Utrecht op 27 januari genaamd Creativity Means Business presenteerde MAD een selectie van art & technology producties. Naast de eigen presentatie was er volop gelegenheid tot netwerken en kennisdelen. De workshops en plenaire presentatie leverde nieuwe gezichtspunten op om creativiteit en ondernemen te verbinden.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
21
Open dag Strijp-S: Artist in Residence workspace
Tijdens de open dag op Strijp-S werden bezoekers uitgenodigd op de tussenverdieping van het Klokgebouw waar door Trudo een werkruimte ter beschikking was gesteld voor de duur van de residency van Holly Schmidt bij MAD. Hier toonde zij haar project in wording: de maquette van het voormalige Natlab gemaakt van deeg en gist, in een klimaatgerelateerde computergecontroleerde vitrinekast. De uitleg over het project en de getoonde docuentatie, schetsen en ontwerpen werden hogelijk gewaardeerd door de talrijke bezoekers. Met name de zorgvuldigheid en de fascinatie van de kunstenaar voor organische processen in architectonische context was reden voor grote interesse.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
22
090909 festival
In het kader van de “Image Radio Transmissions” werd op 9 september (9-9-9) een serie live online performances gepresenteerd in Smalle Haven 2 Eindhoven. Van het 20 uur durende 090909 online festival werden hier 8 performances getoond tussen 15:00 en 21:00 uur. Ook kon worden meegedaan met performances via publieke computers. Een deel van de kunstenaars heeft al in eerdere edities van het UpStage festival meegedaan. Zoals in eerdere edities heeft het voor iedereen wat te bieden. Thema’s zijn o.a. tijd, verlossing, stadsleven, en de exploratie van cyberformance en creatief samenwerken. De kunstenaars zijn geïnspireerd door improvisatietheater, mythologie, sprookjes, absurdistisch theater, poezie, dagelijks leven en media theorie.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
23
Terrari Citta
MAD presenteerde een selectie Netart (kunst op internet) uit de eigen portfolio op de tentoonstelling ter gelegenheid van de opening van La Citta Mobile aan de Vestdijk Eindhoven. Een boeiende mix van beeldende kunst, architectuur, design en duurzaamheidsconcepten was voor veel bezoekers een aangename ervaring, uiteraard versterkt door buitengewoon creatieve hapjes en drankjes.
Brains Award voor Transit Mantra
Céline de Waal Malefijt heeft met haar idee en prototype Transit Mantra de 1e prijs gekregen van de professionele jury. De ontwikkeling van Transit Mantra is gerealiseerd tijdens haar Artist in Residence periode bij MAD in het voorjaar van 2009. Tijdens de presentatie in Dynamo werd een demonstratie van de installatie gegeven. MAD adviseerde de organisatie op het gebied van kunst toepassing.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
24
Projecten MADnet Wintercamp
Deelname aan de netwerkconferentie Winter Camp door MAD/R. Paré was een bijzonder intensieve en waardevolle ervaring. Het was een bijeenkomst van netwerken, waarbij het Upgrade! netwerk waar MAD onderdeel van is een van de deelnemers was. Dat betekende zowel een intensivering en ontwikkeling van het Upgrade! netwerk zelf door de samenkomst en de werksessies van een vijftiental leden, maar ook het onderling verbinden en uitwisselen tussen netwerken op aangrenzende gebieden. Open source, hacking, bricolabs, Edu-factory, GOTO10 etc waren uit de hele wereld verzameld in Amsterdam, en werkten drie dagen aan verdieping, uitwisseling, discussies en presentaties. Het resulteerde ook in een publicatie (zie de website: http://networkcultures.org/wpmu/wintercamp/) "In March 2009 the Institute of Network Cultures (Geert Lovink et al) brought 12 networks to Amsterdam for a week of getting things done. Aim of Winter Camp was to connect the virtual with the real in order to find out how distributed social networks can collaborate more effectively. The more people start working together online, the more urgent it becomes to develop sustainable network models."
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
25
Upgrade!Eindhoven Het internationale netwerk bestaat uit curators en organisaties in een dertigtal wereldsteden die kunst en technologie projecten organiseren. Door uitwisseling van kennis en ervaring, en samenwerking bij de organisatie en communicatie ontstaat een sterke verbondenheid die veel voordelen biedt. In Eindhoven worden sinds 2008 Upgrade! bijeenkomsten georganiseerd. MAD heeft hiervoor in 2009 een samenwerking met Your Space, een activiteit van het Van Abbemuseum.
Upgrade 4 8 maart Dick Verdult
(Hoe een kunstenaar volksheld wordt en de loop van de geschiedenis verandert) In gesprek of dialoog, tenzij het uit de hand loopt, met Willem Jan Renders (Van Abbemuseum). Geluiden en/of muziek: Harun Bahasoea. Lokatie: Your Space – Kanaalstraat
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
26
Upgrade 5 31 mei Michelle Teran, Danielle Roberts, Anja Hertenberger
Michelle Teran (Canada) onderzoekt het samenspel tussen sociale en media-netwerken in de stedelijke omgeving. Zij bedient zich van performatieve actie, vaak met publieksparticipatie, om uitdrukking te geven aan de relatie tussen media en het lichaam en de architectuur door het presenteren van stedelijke reuring zoals routes, wandelingen, buitenprojecties, interactieve installaties en happenings. Michelle presenteert een selectie van haar werk. Danielle en Anja presenteren: e-Pressed (Danielle Roberts, Anja Hertenberger, Barbara Pais) e-Pressed is kleding die je inerlijke staat waarneemt en visualieseert, daardoor bewustwording creëert in de draager en de omgeving en interactie stimuleerd. Het kledingstuk introduseert een nieuwe manier van communicatie en contact leggen. North-southfeeling (Danielle Roberts) Biologiesche datamapping en visueel hartslag meeting, GPS locatie en activiteiten De verzamelde data wordt online weergegeven.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
27
Upgrade 6 28 juni Daan Roosegaarde en Holly Schmidt
De zesde Upgrade! Eindhoven presenteert twee kunstenaars met elk een eigen wijze van benaderen van kunst en architectuur. Holly Schmidt (Canada) is als artist in residence in Eindhoven gericht op het onderzoeken van organische processen in relatie tot de gebouwde omgeving. Als gast van MAD emergent art center is zij bezig om een installatie te ontwikkelen in het Klokgebouw op Strijp-S, gebaseerd op het architectonisch model van Park Strijp. Daan Roosegaarde is vaak in het nieuws met zijn opmerkelijke installaties, die typisch een speelse en uitdagende interventie in de openbare ruimte zijn. Bekend van STRP, Oerol, Kijkduin en internationale podia zijn onder meer Liquid Space, Dune en Flow. Tevens worden een aantal nieuwe publieke projecten gepresenteerd. De lokatie was het auditorium van het voormalige Natlab op Strijp-S. Upgrade vervolg De Upgrade bijeenkomsten in 2009 waren inhoudelijk interessant voor een beperkte groep geïnteresseerden. We willen dit concept zodanig aanpassen dat er een bredere groep aan deelneemt. •!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
28
Just Imagine / BIELAT Door de BOM werd een serie innovatie-bijeenkomsten onder de uitdagende titel ‘just imagine” georganiseerd met deelname van een select gezelschap van designers, ondernemers en kaderfunctionarissen. Het thema lifestyle werd toegespitst op paardensport. De specifieke inbreng van MAD/R. Paré betrof het introduceren van nieuwe game-technologie en - theorie in de beleving van paardensport voor jongens. Dit werd in de BIELAT (Business in Eindhoven Leuven Aken Triangle) presentatie opgenomen met het idee voor Augmented Reality in de paardensport als trigger voor participatie van jongens. De bijeenkomst in het Klokgebouw was een spectaculaire manifestatie van de innovatieve kracht van de regio Eindhoven en haar regiopartners in het gebied Eindhoven Leuven Aken. De koppeling van creatieve industrie, design en industrie leverde veel inspiratie en energie. Darnaast was dit een nuttige netwerkbijeenkomst waarin nieuwe contacten werden gelegd en bestaande verstevigd.
Illustratie uit de presentatie van de Just Imagine resultaten voor de BIELAT conferentie op 28 mei 2009.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
29
Hacking at Random
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
30
Op de conferentie Hacking at Random, 13-16 augustus in Vierhouten, was MAD deelnemer met de MADvillage waarin enkele netart/datamining projecten werden getoond. Verder werd er driftig genetwerkt en kennis uitgewisseld. Door R. Paré werd deelgenomen aan de Fablab unlimited design contest. In de tijdelijke FabLab ruimte werden concepten door artist in residence uitgewerkt tot modellen die ook daadwerkelijk gemaakt werden. Een prototype Macvooruitkijkspiegel werd gemaakt voor MAD. R. Paré werd geïnterviewd op HAR-FM over het GeoCam project, en geciteerd over het belang van goede hackers in het Nederlands Dagblad.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
31
High Tech Camping Unconference design en technologie
Naar voorbeeld van het wereldwijd bekende BarCamp format werd op initiatief van Stichting FreeForm-Fab tijdens de Dutch Design Week een 1-daags evenement georganiseerd op de High Tech Campus in samenwerking met de High Tech Campus en MAD emergent art center. Het evenement vond plaats op vrijdag 23 oktober 2009 in en om de Strip. Overnachten in Mongoolse Yurts -ronde tenten in gebruik bij steppenomaden-behoorde tot de mogelijkheden. Op uitnodiging van MAD werden keynotes gegeven door Rob van Kranenburg (the internet of things) en Anne Nigten (The Patching Zone). Presentaties en demo’s van diverse deelnemers werden binnen en buiten bezocht door een kleine maar gemotiveerde groep bezoekers. Op de Ning die voor deze activiteit werd gemaakt zijn deelnemers met elkaar in discussie, woren ideeën en beelden ‘geshared’ en wordt online genetwerkt.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
32
Design Safari
MAD presenteerde tijdens de Dutch Design Week op de High Tech Campus een live node in het Second Life project dat tegelijkertijd actief was in het voormalige NAtLab op Strijp-S als onderdeel cvan de PULS expositie. Op de Second Life locatie zelf waren speciaal de Amerikaanse partners in het project actief, tezamen met een serie andere avatars. Design aspecten van deze nieuwe wereld spraken tot de verbeelding van de geïnteresseerde bezoekers. De demonstratie was op uitnodiging van de Design Safari die burgemeester Rob van Gijzel aanbood aan een select gezelschap van gasten.
de synthesizer aan de Natlab zijde...
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
33
Caféin Multi-disciplinaire teams brainstormen over Eindhoven energieneutraal 2045
Het project heeft als doel antwoorden te ontwikkelen voor actuele maatschappelijke vraagstukken. Hiervoor worden door kunstenaars (in de brede zin van creatieve professionals: designers, architecten, beeldend kunstenaars, ingenieurs) intensieve verbindingen gelegd tussen de probleemhouders (oa overheid), technische kennis (oa producenten) en de creatieve sector (e-cultuur en design). Hiervoor is een model ontwikkeld, het Caféin, dat maximaal gebruik maakt van de potentie van e-cultuur kunstenaars/ ingenieurs om met onconventioneel gebruik van zowel state-of-the-art technologie als lowtech van binnenuit maatschappelijke vraagstukken te benaderen, en hierbij de stakeholders rond een bepaald probleem gezamenlijk te inspireren en uit te dagen om tot concrete oplossingen te komen. Het innovatieve zit met name in de bijzondere aanpak waarbij door professionele creatieven (kennis van) nieuw beschikbare technologie wordt herontdekt, en in een co-creatie proces met stakeholders wordt toegepast om voor maatschappelijke problemen oplossingen te ontwikkelen: De kunstenaar als catalysator van vernieuwing en verandering.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
34
Het model werkt aldus als een kruising tussen een living lab en een co-creation lab waarbij de betrokkenheid van de maatschappelijk betrokkenen zelf zorgt voor een significante versnelling van het innovatie-proces. De creatieve professional en de producent zitten met de probleemeigenaar in hetzelfde team, en kunnen met elkaar intensief interacteren en zo tot bijzondere resultaten komen. Het Caféin wil een breed gamma aan innovatieve ideeën, producten en diensten opleveren resulterend in afspraken over vervolgstappen. Dit kan uiteenlopen van concrete producten tot kunst- en cultuuruitingen, advieswerkzaamheden en onderzoeksprogramma’s. Hiervoor hebben we een werkwijze uitgewerkt die wij in de periode oktober 2009 – september 2011 in totaal vijf keer willen toepassen op verschillende inhoudelijke thema’s.
Het eerste thema van Caféin is Eindhoven Energieneutraal! met als doelgroep gewone Eindhovenaren en als focus de eerste stappen op weg naar een energieneutraal Eindhoven in 2045. In 2045 wil Eindhoven een energieneutrale stad zijn. Dat heeft de gemeenteraad als intentie uitgesproken in het goedgekeurde Uitvoeringsprogramma klimaatbeleid 2009 – 2012. Dit betekent dat de gemeente alle energie die binnen de gemeente wordt gebruikt op duurzame wijze binnen haar gemeentegrenzen opwekt. Dat kan
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
35
alleen als iedereen in Eindhoven, burgers, bedrijven en instellingen daar direct aan bijdragen. De eerste Caféin was een samenwerking tussen: MAD emergent art center; DHV; VERS; Cheops; Gemeente Eindhoven.
impressie creatieve sessie
een van de idee-schetsen voor projecten
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
36
ICT Brabant netwerkbijeenkomst
Leden van iCT-Brabant, introducees en belangstellenden uit SWA nodigden wij uit voor een netwerkbijeenkomst op donderdag 17 december. Host: MAD Emergent Art Center Locatie: Strijp-S, gebouw SWA 4.12 (Glasgebouw) Tijdens de netwerkbijeenkomst worden korte presentaties/demo’s verzorgd: Google Wave – Cognito (Wijtze de Groot) Bits on the Run – Bits on the Run (Merien ten Houten) GeoCam – MAD Emergent Art Center (René Paré). Het werd een interessante en nuttige bijeenkomst waarin intensief over een aantal actuele ICT vraagstukken werd gediscussieerd naar aanleiding van de gepresenteerde cases.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
37
Projecten MADlab GeoCam Na een selectie onder creatieve labs, kreeg MAD de opdracht van het Rathenau Instituut een visualisatie te ontwikkelen van Google Earth Live.
In de ontwerp-opdracht vraagt het Rathenau Instituut om concepten die passen binnen mogelijke toekomstscenario’s van Google Earth Live. De verwachting is dat er een ervaring wordt aangeboden die zo realistisch mogelijk is, in de vorm van animatie, video etc, die zowel vragen oproept als verwachtingen, en die tot discussie leidt maar ook verwarring sticht. MAD emergent art center heeft als werkgebied de zich ontwikkelende technologie, waar deze zich openbaart in - of van invloed is op het publieke domein. Hierdoor zijn wij zowel betrokken als ervaren in het omgaan met toekomstscenario’s van applicaties die van invloed zijn op mens en maatschappij, en gedreven dit kenbaar te maken aan brede en smalle doelgroepen, van beleidsmakers tot algemeen publiek. De realisatie heeft veel artistieke en technische inzet gevergd, wat zich heeft vertaald in een boeiende serie producties die drie scenario ' s verbeelden. De presentatie van GeoCam wordt op vele plekken en gelegenheden gebruikt om de discussie los te maken overd e toekomst van de live beschikbare data.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
38
SkyRap DropStuff
"Op het Catharinaplein in Eindhoven staat een scherm van 60 m². Ontvang via Bluetooth het bericht en reageer met een sms, en zie jouw bericht verschijnen op dit scherm." Dat was het resultaat van een week hard werken voor een ad hoc team van kunstenaars, programmeurs en ontwerpers in het MADlab. Dankzij deze opdracht van DropStuff werd het concept SkyRap van Willem Claassen gerealiseerd waarbij SMS berichten door bezoekers worden gestuurd naar het grote scherm, en daarna gelabeld de lucht in gingen aan heliumballonnen.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
39
Artist in Residence: Céline de Waal Malefijt
ontwikkeling van een systeem met electronische componenenten
In het voorjaar van 2009 is als artist in residence Céline de Waal Malefijt bezig geweest in het MADlab met het ontwikkelen van een interactief kunstwerk voor de openbare ruimte. De presentatie hiervan op de TU/e en haar inzending van het werk voor de Brains Award 2009 Eindhoven resulteerde in een terechte eerste prijs!
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
40
Artist in Residence: Holly Schmidt
De zomer van 2009 werd door MAD een residency aangeboden aan Holly Schmidt (Vancouver).Voor het MAD Artist In Residence ' programma onderzocht de Canadese media-kunstenares het Strijp-S gebied terwijl het een transformatie ondergaat van het Philips Electronics erfgoed naar een creatieve stad. Om deze verandering te onderzoeken, creëerde zij een grootschalig architectonisch model gebaseerd op de ontwikkelingen van het Natuurkundig Laboratorium (NatLab). Schmidt verkent de geschiedenis van het gebied als een laboratorium voor wetenschappelijk onderzoek in verhouding tot de huidige ontwikkeling van het gebied als een creatief laboratorium voor wonen en werken. Zij werd voor het ontwikkelen van het concept begeleid door een TU/e docent bouwkunde, en technisch gefaciliteerd door het MADlab. Drie presentaties werden georganiseerd: een open lab tijdens de Open dag Strijp-S, een Upgrade! Eindhoven in het voormalige NatLab, en een eindpresentatie van het model in de werkruimte. De faciliteiten en assistentie maakten het mogelijk een interessante proefopstelling te realiseren waarin het micro-klimaat werd beïnvloed door de gemeten waarden buiten de ruimte. De Arduino hard- en software werd gebruikt in combinatie met Proceessing, hoge resolutie webcams en klimaatcontrollers.
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
41
MAD Picnic Het seizoenseinde wordt door MAD traditioneel aangewend om de MADpicnic te organiseren voor alle betrokkenen bij de MAD organisatie en de activiteiten van het afgelopen jaar. De ‘offline’ en ontspannen bijeenkomst in de Genneper Parken biedt een mooi tegenwicht ten opzichte van de technisch georiënteerde activiteiten die de rest van het jaar domineren. Het elkaar ontmoeten in een sociale context is belangrijk voor de samenwerking en het elkaar beter begrijpen.
Mateusz Herczka Kunstcommissie voorzitter Jouke Post presenteerde de film ‘Eindhoven’, het eerste digitale kunstwerk dat de TU/e in haar bestaan heeft aangekocht. Het kunstwerk is van Matheusz Herczka. De digitale video ‘Eindhoven’ (2008) is opgenomen in deze stad. Herczka heeft een fascinatie voor landschappen en op uitnodiging van MAD Emergent Art Center (artist in residence) bracht hij als artist in residence Eindhoven in kaart voor het Image Radio Festival (2008).
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
42
MAD emergent art center (Stichting Multi Art Disc) Postbus 6118, 5600 HC Eindhoven Tel. 040 21 33 032, E-mail
[email protected], www.mad.dse.nl Digitale publicaties: http://mad.dse.nl/download
•!
J a a r v e r s l a g
2 0 0 9
–
M A D
e m e r g e n t
a r t
c e n t e r!
43
