Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V. Groningen
Vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders d.d. 23 mei 2012.
Jaarverslag 2011
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Inhoudsopgave
Personalia ........................................................................................................................................................ 4 Kerncijfers ........................................................................................................................................................ 5 Verslag van de directie ..................................................................................................................................... 6 Bericht van de Raad van Commissarissen ....................................................................................................... 12 Geconsolideerde jaarrekening ....................................................................................................................... 14 Geconsolideerde balans per 31 december ................................................................................................... 15 Geconsolideerde winst- en verliesrekening ................................................................................................. 16 Geconsolideerd overzicht van het totaal resultaat ...................................................................................... 17 Geconsolideerd kasstroomoverzicht ............................................................................................................ 18 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening ......................................................................................... 20 Enkelvoudige jaarrekening ............................................................................................................................. 51 Verslag van de Directie ................................................................................................................................. 52 Bericht van de Raad van Commissarissen .................................................................................................... 53 Enkelvoudige balans per 31 december ........................................................................................................ 54 Enkelvoudige winst- en verliesrekening ....................................................................................................... 55 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening .............................................................................................. 56 Overige gegevens ........................................................................................................................................ 63
3
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Personalia
Raad van Commissarissen A.G. Beelaerts van Blokland A. Tukker F. Vergunst †
(tot 17 februari 2011)
Directie H. Croes, directeur
(tot 1 februari 2011)
R.S.F. van Lier, algemeen directeur
(vanaf 1 februari 2011)
P.A. van den Brom, directeur
(tot 1 juli 2011)
E.J. Pieters, financieel directeur
(vanaf 1 juli 2011)
Extern Actuaris Ernst & Young Actuarissen B.V.
Extern Accountant KPMG Accountants N.V.
4
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Kerncijfers Bedragen in duizenden euro's 2011
2010
Resultaat voor belastingen
135.500
67.515
Vennootschapsbelasting
-33.756
-17.217
Resultaat na belastingen
101.744
50.298
62.340
63.643
Opbrengsten uit beleggingen
260.710
93.014
Totaal
323.050
156.657
5.943
4.050
14.987
14.075
1.767
4.334
22.697
22.459
314%
223%
Technische voorzieningen
1.125.190
997.453
Beleggingen
1.131.191
943.140
Eigen vermogen
197.916
96.172
Balanstotaal
1.407.189
1.119.718
30
19
Resultaat
Omzet Bruto premies
Bedrijfskosten Provisies aan tussenpersonen Beheerskosten Mutatie geactiveerde acquisitiekosten Totaal
Solvabiliteit (conform Wft) Solvabiliteit AXENT
Balansgegevens
Gemiddeld aantal medewerkers (herrekend op fulltime basis)
5
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Verslag van de directie Een jaar na de verzelfstandiging Op 1 april 2010 is de entiteit NabestaandenZorg N.V. verkocht aan AXENT Verzekeringen B.V. De belangrijkste activiteiten in 2010 waren geënt op de verzelfstandiging van de entiteit. De verzekeringsportefeuille is na de acquisitie vanuit de Aegon organisatie ondergebracht in een hiervoor nieuw opgezette organisatie en systeemomgeving binnen AXENT NabestaandenZorg N.V. Dit heeft het mogelijk gemaakt om volledig zelfstandig als verzekeraar vanaf 1 november 2010 te kunnen opereren. Het jaar 2011 stond in het teken van het afronden van openstaande punten van de carve-out en het verder professionaliseren van de organisatie. Belangrijke punten hierin waren: het verder inrichten van de organisatie op afdelingsniveau (de juiste mensen op de juiste plaats), het nader uitwerken en implementeren van een administratieve organisatie die gebaseerd is op key controles teneinde de interne beheersing te optimaliseren en het verder ontwikkelen van gewenste functionaliteiten voor de in gebruik genomen IT-systemen. In 2011 is de dienstverlening aan het intermediair sterk verbeterd o.a. door de electronische communicatie via het ADN netwerk. In 2011 heeft er een directiewisseling plaatsgevonden. Per 1 februari 2011 is R.S.F. van Lier aangetreden als statutair bestuurder als opvolger van J.A.W. Croes in de functie van Algemeen Directeur en per 1 juli 2011 is E.J. Pieters aangetreden als statutair bestuurder als opvolger van P.A. van den Brom in de functie van Financieel Directeur. De markt in beweging Er zijn de nodige marktontwikkelingen: Aan de ene kant is er algemeen wantrouwen van consumenten in de financiële sector als geheel. En specifiek voor uitvaartverzekeringen is er al enige tijd discussie over het nut en de marges. Aan de andere kant zien wij dat er behoefte is in de markt aan een eenvoudig en transparant product dat doet wat het belooft en dat flexibel mee kan bewegen met de continu veranderende wensen van klanten aangaande hun uitvaartverzekering. Verder geldt dat ontwikkelingen bij financiële instellingen, waaronder verzekeraars, in belangrijke mate worden beïnvloed door ontwikkelingen in financiële markten. Dit in samenhang met de wijze waarop levensverzekeraars hun (rente)risico’s hebben afgedekt. In het 3e kwartaal 2011 heeft de AFM een onderzoek gedaan bij de vijf grootste uitvaartverzekeraars. In december 2011 is het rapport “Onderzoek naar de distributie van uitvaartverzekeringen” gepubliceerd. De AFM is van oordeel dat het klantbelang onvoldoende centraal staat bij de distributie van uitvaartverzekeringen. In het rapport doet de AFM tien aanbevelingen aan de branche. Een drietal aanbevelingen zijn voor AXENT van toepassing: (1) een gerichte controle van het intermediairsbestand. De onderzoeksperiode liep gelijk met verbeteracties hierop en sinds afgelopen zomer is het controleproces hierop aangepast. (2) het niet voldoende afbakenen van een geschikte doelgroep voor haar producten. Wij menen dat het afbakenen van een geschikte doelgroep vanuit onze rol als aanbieder niet bijdraagt aan verbetering van zorgvuldig advies. Wij weten dat onze bemiddelaars de motivatie van de klant meenemen in hun afweging om een uitvaartverzekering aan te bieden of niet, en (3) de verwachtingen die geschept worden t.a.v. zorgvuldig advies niet waargemaakt worden, omdat bij de distributie onvoldoende informatie ingewonnen wordt over de financiele positie en de risicobereidheid van de consument. Als directie beraden wij ons momenteel hoe wij vanuit onze rol als aanbieder hierin kunnen voorzien richting onze bemiddelaars die de advisering uitvoeren.
6
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Markt en marktaandeel De markt van uitvaartverzekeringen wordt gedomineerd door vijf grote partijen (Dela, Monuta, AXENT, Ardanta en Yarden). Samen zijn deze partijen verantwoordelijk voor ongeveer 90% van de omzet in de markt van verzekeraars die gespecialiseerd zijn in uitvaartverzekeringen1. In 2010 bedroeg de gezamenlijke premieomzet van deze vijf grootste verzekeraars ruim € 610 miljoen. Dit is een groei van ongeveer 6% ten opzichte van hun gezamenlijke premie-inkomsten in 20092. De verzekeraars verwachten een iets dalende trend ten aanzien van de brutopremie-aanwas in 2011 vergeleken met 2010. Het restant van de markt van gespecialiseerde uitvaartverzekeraars betreft ongeveer 35 kleinere uitvaartverzekeraars die premie-inkomsten kennen van ongeveer € 78.000 tot € 16 miljoen per jaar.3 Ontwikkeling distributiekanalen Het overgrote deel van de productie van AXENT wordt gesloten via het indirecte kanaal. Omdat vanaf 1 januari 2010 de uitvaartverzekeringen vallen onder de reikwijdte van zowel de beloningstransparantie als de inducement heeft dit een groot effect op het indirecte verkoopkanaal. Bemiddelaars dienen hun klanten inzicht te geven in provisies die worden berekend, waardoor zij hun businessmodel zullen moeten heroverwegen. Beloningstransparantie zal uiteindelijk de status van de financiële dienstverlener alleen maar ten goede komen. Het wordt nu duidelijk dat hij wordt betaald door de klant of dat nu in de vorm van een uurtarief of van provisie is. En daarmee wordt het intermediair in de ogen van een klant ook meer zijn adviseur in plaats van verkoper van een product. De bandbreedte waarbinnen de beloning voor het intermediair kan variëren, is voor het verzekeringsproduct dat AXENT in 2010 in de markt heeft gezet in 2011 beperkt. Met deze beperking is het intermediair nog steeds prima in staat om de beloning af te stemmen op de mate van dienstverlening. Ontwikkeling financiële markten4 Financiële instellingen zijn voor hun succes in belangrijke mate afhankelijk van mondiale economische ontwikkelingen. Gedurende 2011 ervaren we nog steeds de gevolgen van de wereldwijde crisis (‘kredietcrisis’) die in 2007 begon. Door de verslechterende economieën zagen overheden zich genoodzaakt de economieën te stimuleren. Een stevige stijging van de schuldpositie van onder meer een aantal Europese landen was het gevolg. Ook werd duidelijk dat een aantal landen in Europa amper hervormingen heeft doorgevoerd, waardoor hun concurrentiepositie in de Europese Unie (EU) verslechterde. Door de gestegen schulden kwamen de rentes in verschillende Europese landen op onhoudbare niveaus, de eurocrisis was geboren. 2011 ging voor obligaties redelijk goed van start. Men verwachtte toen nog dat er snel een goede oplossing zou komen voor de eurocrisis. Zowel in het eerste als in het tweede kwartaal leidde dat tot dalende risicopremies bij bedrijfsobligaties. De koersen van staatsobligaties van de noordelijke EU-landen bleven stabiel. Tegelijkertijd daalden de koersen van staatsobligaties uit de perifere landen, door toenemende onzekerheid over deze landen. Portugal vergezelde Griekenland en Ierland in het vragen van hulp aan andere EU-landen. Toch bleef de obligatiemarkt in zijn algemeenheid redelijk stabiel. Vlak voor de zomer 2011 bleek dat de eurocrisis nog niet was opgelost. Griekenland had meer steun nodig. Private beleggers (lees: banken) moesten deelnemen in de herstructurering van Griekse staatsobligaties, die daarmee hun status van risicovrije belegging lijken te hebben verloren. Dit leidde dan ook tot aantasting van andere EU-landen, zoals Spanje en Italië. En juist voor dit scenario waren de financiële markten bevreesd. Kleinere landen – als Griekenland en Portugal – zijn nog te redden, maar Italië en Spanje zijn een ander verhaal. Obligatiekoersen van 1
Bron:Jaarboek AM 2010
2
Gebaseerd op cijfers over premie-inkomsten van verzekeraars op de website van DNB over 2010 Bron: Jaarboek AM 2010 4 bron: Wilgenhaege.eu 3
7
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
deze landen daalden dan ook sterk, waardoor de rente die deze landen moeten betalen steeg. Ondanks interventies van de ECB bleven de rentes hoog. Risicopremies stegen fors. De ultieme veiligheid werd gezocht in staatsobligaties van landen als Duitsland en Nederland. De rente die deze landen moesten betalen, daalde naar historische dieptepunten: minder dan 2% voor leningen met een looptijd van 10 jaar. De kapitaalmarkten vragen zich af of er een oplossing is voor de huidige europroblemen. De aanhoudende onzekerheid heeft nu ook impact op de reële economie. Uit inkoopmanagers indices blijkt een afnemende economische activiteit. Niet alleen Europese landen hebben nog last van de naweeën van de subprime crisis. Ook landen als Japan, Verenigd Koninkrijk en Verenigde Staten hebben het zwaar. De kredietwaardigheid van de VS is zelfs verlaagd door S&P, waardoor het de ‘triple AAA’ rating verloor. Aanpassing rentetermijnstructuur Gelet op de uitzonderlijke marktomstandigheden heeft DNB besloten een correctie toe te passen door de curve voor ultimo december te baseren op een driemaandsgemiddelde, door het gemiddelde te berekenen van de rentetermijnstructuur van alle handelsdagen in de periode 1 oktober tot en met 31 december 2011. Vanwege het level-playing field op dit gebied tussen verzekeraars en pensioenfondsen, geldt deze aanpassing zowel voor pensioenfondsen als voor verzekeraars. Tegen deze achtergrond heeft DNB daarnaast besloten verzekeraars die de ECBAAA-curve hanteren, eveneens toe te staan een driemaandsmiddeling toe te passen, mits zij daartoe een verzoek indienen bij DNB. AXENT maakt gebruik van de ECB-AAA-curve maar heeft besloten om geen driemaandsmiddeling toe te passen. Onze motivatie is gelegen in het voortzetten van de bestendige gedragslijn. Beleggingen Per balansdatum is het beleid van AXENT om de obligatieportefeuille in te richten met voornamelijk staats(gegarandeerde) obligaties, waarbij een long-hold strategie gehanteerd wordt. In 2011 is door AXENT voornamelijk belegd in West-Europese staatsobligaties met een AAA-rating met een lange duration. De duration van de beleggingsportefeuille is korter dan de duration van de verplichtingen. Een wijziging van de rentestand kan direct een negatief effect op de financiële positie van de vennootschap hebben. Gezien de rentegevoeligheid in de portefeuille worden deze ontwikkelingen door de directie op de voet gevolgd met ondersteuning van de door haar ingestelde beleggingsadviesraad (“ALCO”). Beoogde verkooptransactie In de zomer van 2011 heeft zich bij de aandeelhouder van AXENT NabestaandenZorg N.V een aspirant koper (Nomura), een internationale van origine Japanse bank, gemeld voor AXENT NabestaandenZorg N.V. In juli en augustus heeft er een due diligence onderzoek plaatsgevonden. De uitkomsten van de due diligence is voor Nomura positief uitgepakt en heeft geresulteerd in het tekenen van een Share Purchase Agreement (“SPA”). Nomura heeft op 30 december 2011 de aanvraag voor een verklaring van geen bezwaar (VVGB) ingediend bij de DNB. Een onderdeel van de “SPA” is een herverzekeringscontract. Het doel van dit ‘derivaat dat als economische hedge wordt gehouden’ is om het eigen vermogen van Axent NabestaandenZorg N.V. te beschermen tegen renteschommelingen in de situatie dat de beoogde verkooptransactie niet door mocht gaan. Dit contract is van kracht op balansdatum.
8
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Resultaat Bij een dalend premie-inkomen met 2% naar EUR 62,3 miljoen in 2011 heeft AXENT NabestaandenZorg N.V.over 2011 een netto resultaat geboekt van EUR 101,7 miljoen. Dit is 102% hoger dan het netto resultaat van 2010 van EUR 50,3 miljoen. Het ‘derivaat dat als economische hedge wordt gehouden’ is verwerkt onder de financiële vaste activa. Het ongerealiseerde resultaat van deze hedge ter grootte van EUR 92,6 miljoen is ten gunste van het resultaat verantwoord. Daarnaast is het resultaat positief beïnvloed ter grootte van EUR 130,9 miljoen door ongerealiseerde herwaardering van beleggingen (2010: EUR 18,7 miljoen). De bedrijfskosten (exclusief beleggingslasten) ter grootte van EUR 22,7 miljoen zijn in 2011 op een vergelijkbaar niveau gebleven met 2010 (EUR 22,5 miljoen). In de bedrijfskosten van 2011 zijn kosten opgenomen die betrekking hebben op de afronding van de carve-out uit Aegon. De betaalde provisies in 2011 zijn, door toegenomen nieuwe productie, gestegen met EUR 1,9 miljoen. Technische voorzieningen, eigen vermogen en solvabiliteit Het eigen vermogen bedroeg op 31 december 2011 EUR 197,9 miljoen, tegen EUR 96,2 miljoen ultimo 2010. De toename van EUR 101,7 miljoen wordt volledig verklaard door een netto winst van EUR 101,7 miljoen. In het jaar 2010 bedroeg de solvabiliteit 223%. In 2011 is de solvabiliteit toegenomen tot 314%. De verbetering van de solvabiliteit werd voornamelijk veroorzaakt door het afsluiten van een economische hedge die het eigen vermogen van AXENT NabestaandenZorg N.V. tegen rentewijzigingen beschermt. Met deze solvabiliteitspositie voldoet AXENT ruim aan de minimaal vereiste solvabiliteit volgens de Wft en aan de interne eisen. In de berekening van de huidige aanwezige solvabiliteit wordt de waarde van het ‘derivaat dat als economische hedge wordt gehouden’ meegenomen. In 2011 zijn er drie verfijningen doorgevoerd op de technische voorzieningen. De eerste verfijning heeft betrekking op de technische voorziening voor het in oktober 2011 geïntroduceerde AXENT product, die te prudent was vastgesteld. De tweede verfijning heeft betrekking op de afrondingsmethodiek van de leeftijden van verzekerden bij ingangsdatum van de polis. De derde verfijning betreft een aanpassing van de latente winstdeling. Tezamen met de reguliere portefeuilleontwikkeling is de technische voorziening voor levensverzekeringen in 2011 gestegen van EUR 959,6 miljoen naar EUR 970,9 miljoen. In december is er een tekort uit de toereikendheidstoets vastgesteld. Dit leidt ertoe dat de balansvoorziening per ultimo 2011 verhoogd is tot het niveau van de WFT toetsvoorziening. Het tekort wordt vooral veroorzaakt door de gedaalde rente die leidt tot een hogere marktwaarde van de verplichtingen. Deze dotatie heeft een negatieve impact op het eigen vermogen en daarmee een negatief effect op de solvabiliteit. Riskmanagement De vennootschap heeft te maken met een verscheidenheid aan risico’s. Sommige daarvan zijn inherent aan de functie van een uitvaartverzekeraar, zoals wijzigingen in sterfte en polisverval. De grootste risico's hangen echter samen met bewegingen op de financiële markten (zoals rente- en kredietrisico’s). Deze risico’s zijn van invloed op de waarde van de beleggingen en de verplichtingen van de verkochte verzekeringsproducten. De directie onderkent dat bij een wijziging van de rente de solvabiliteit van de vennootschap onder druk zou kunnen komen te staan. In 2011 heeft AXENT een extern beleggingsadviesbureau aangesteld om oplossingen aan te dragen om de rentegevoeligheid af te dekken en de duration van de verplichtingen beter te matchen met haar
9
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
beleggingsportefeuille. Daarnaast is met het in 2011 afgesloten derivaat (als onderdeel van de beoogde verkooptransactie) het renterisico significant ingeperkt. In de jaarrekening wordt in de risicoparagraaf verder ingegaan op de risicobeheersing. Corporate Governance Corporate Governance gaat over vier elementen die onderling samenhangen: sturing, beheersing, verantwoording en toezicht. Deze vier elementen dienen onderling met elkaar in balans te zijn. AXENT NabestaandenZorg N.V. is een Uitvaartverzekeraar. In dat verband is naleving van deze Governance principes, hierna de “Code”, welke zijn uitgevaardigd door het Verbond van Verzekeraars van belang. De code is een uitwerking van de algemene maatschappelijke gedachte en derhalve bijzonder bruikbaar als leidraad. Verder zijn de bepalingen uit de Wft over beheerste en integere bedrijfsvoering en de uitwerking daarvan door De Nederlandsche Bank een referentiekader voor AXENT. Ten aanzien van de samenstelling, deskundigheid, taak en werkwijze van de Raad van Commissarissen voldoet AXENT aan de “Code”. Het Bestuur voldoet grotendeels aan de samenstelling en deskundigheid en de taak en werkwijze. De ontbrekende elementen betreffen de ondertekening van een moreel-ethische verklaring (deze zal in 2012 worden ondertekend) en een structureel programma voor permanente educatie (als gevolg van directiewisselingen in 2011 is er nog geen gelegenheid geweest hier invulling aan te geven maar zal in 2012 opgepakt worden). In het “Reglement van het bestuur van AXENT NabestaandenZorg N.V.” heeft AXENT onderwerpen geregeld als de samenstelling, taken en bevoegdheden van het bestuur, bezoldiging en besluitvorming. Risicomanagement wordt uitgevoerd conform de “Code”. De grootste risico's hangen samen met bewegingen op de financiële markten. Deze risico’s zijn van invloed op de waarde van de beleggingen en de verplichtingen gerelateerd aan de verkochte verzekeringsproducten. AXENT heeft een Beleggingsraad (“ALCO”) ingesteld die als adviseur optreedt van het Bestuur. De taken, bevoegdheden en werkwijze zijn geregeld in het “Reglement van de beleggingsraad van AXENT NabestaandenZorg N.V.”. Operationele risico’s zijn benoemd en worden gemonitord en gerapporteerd aan het Bestuur en de Raad van Commissarissen. In 2011 was er nog geen ‘product approval process’ geëffectueerd. De focus heeft in 2011 vooral gelegen op de interne organisatie. Er zijn in 2011 geen nieuwe verzekeringsproducten in de markt gezet. Afhankelijk van de gekozen strategie van de beoogde nieuwe aandeelhouder “Nomura”, zal in 2012 beoordeeld worden op welke wijze er invulling gegeven zal worden aan het ‘product approval process’ door AXENT Nabestaandenzorg N.V. Gezien de omvang van de AXENT organisatie is er geen separate auditfunctie gepositioneerd. De Financieel Directeur draagt hiervoor de (inhoudelijke) verantwoordelijkheid. Om de objectiviteit te waarborgen is een Audit Commissie ingesteld van twee leden. De voorzitter van de Audit Commissie is tevens lid van de Raad van Commissarissen. De leden van de Audit Commissie zijn allen financieel expert. In het “Reglement van de Audit Commissie van AXENT NabestaandenZorg N.V.” is onder meer de samenstelling, taken en bevoegdheden van de Audit Commissie geregeld. Het beloningsbeleid van AXENT is overeenkomstig de “Code”. Gezien de omvang van de Axent organisatie en door de recente verzelfstandiging heeft de organisatie nog niet alle punten uit de code formeel kunnen verankeren. Ondanks dat de expliciete vastlegging van een aantal punten ontbreekt, blijkt de naleving van de code al wel impliciet uit het gevoerde beleid. Het komend jaar zullen deze zaken ook formeel verankerd worden binnen de organisatie.
10
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Vooruitzichten 2012 De huidige markt voor uitvaartverzekeringen is een verdringingsmarkt waarbij marges zowel voor de aanbieder als de adviseur steeds meer onder druk komen te staan. Het mogelijke besluit dat het provisieverbod ook van toepassing wordt op uitvaartverzekeringen per 1 januari 2013, zal het intermediair dwingen hun business model aan te passen. Wij verwachten dat het afsluiten van uitvaartverzekeringen via het directe kanaal (internet) verder in populariteit zal toenemen en daarmee een belangrijk distributiekanaal wordt.
In het licht van de beoogde verkoop van AXENT NabestaandenZorg N.V aan Nomura en het gegeven dat de strategie die Nomura wil volgen nog niet bekend is, geven wij als directie geen vooruitblik op die zaken die samenhangen met de strategie van de onderneming. Wel is de verwachting gerechtvaardigd dat de overname niet zal leiden tot gedwongen ontslagen.
Groningen, 19 maart 2012
Ronald van Lier
Emiel J. Pieters
Algemeen Directeur
Financieel Directeur
11
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Bericht van de Raad van Commissarissen Hierbij biedt de Raad van Commissarissen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de jaarrekening over 2011 aan, zoals die werd opgesteld door de directie van AXENT NabestaandenZorg N.V. In het verslag is de goedkeurende controleverklaring van KPMG Accountants N.V. opgenomen. Wij stellen u voor uw goedkeuring aan de jaarrekening te verlenen. Deze goedkeuring strekt tot decharge van de directie voor het gevoerde beheer en eveneens decharge van de Raad van Commissarissen voor het in 2011 gehouden toezicht. De eerste helft van het jaar 2011 stond voor AXENT NabestaandenZorg N.V. in het teken van een directiewisseling en de afronding van de verzelfstandiging uit Aegon. In de tweede helft van het jaar eiste de voorgenomen transactie om alle uitstaande aandelen van Axent NabestaandenZorg N.V. aan Nomura te verkopen veel aandacht. Op 27 december 2011 werd de betreffende koop- en verkoop- overeenkomst door partijen ondertekend. Op 30 december 2011 is de Verklaring van Geen Bezwaar aangevraagd bij De Nederlandsche Bank. De Raad heeft in 2011 mede hierdoor een actieve invulling gegeven aan haar Commissariaat. Enerzijds heeft de Raad de reguliere gang van zaken in de organisatie gevolgd, waarbij met name de ontwikkeling van de solvabiliteit van Axent centraal stond als gevolg van de spanningen binnen de Euro zone. Anderzijds werd speciale aandacht geschonken aan specifieke deelgebieden van de organisatie, zoals de financiële administratie, de klantenservice en de mogelijke ontwikkeling van nieuwe producten. Met betrekking tot de beoogde verkoop aan Nomura heeft de Raad in het bijzonder toegezien op de gevolgen voor de positie van belanghebbenden, met name de polishouders, de werknemers en de aandeelhouder. De Raad van Commissarissen vergaderde in 2011 zeven maal in aanwezigheid van de directie. In de vergaderingen besprak de Raad van Commissarissen, naast de hiervoor vermelde actuele en algemene beleidsonderwerpen, het beleggingsbeleid, de financiële rapportages, de risicoanalyse, het commerciële beleidsplan en de algemene gang van zaken in de organisatie. Verder vergaderde de Raad in 2011 enige malen onderling. Daarin werd vooroverleg over agendapunten gepleegd en de gang van zaken met de directie besproken en geëvalueerd. Ook heeft de Raad in 2011 het eigen functioneren onderzocht en geëvalueerd. De Audit Commissie wordt voorgezeten door medecommissaris de heer A. Tukker. De Audit Commissie is in het boekjaar 2011 driemaal bijeengekomen. Naast de financiële rapportages, zijn met name de waarderingsgrondslagen als gevolg van de verzelfstandiging van AXENT NabestaandenZorg N.V. met de externe actuaris en accountant besproken. De Audit Commissie deed steeds verslag van zijn werkzaamheden aan de Raad van Commissarissen. Per 1 februari 2011 is de heer Croes als algemeen directeur van de vennootschap teruggetreden. In zijn plaats is de heer van Lier aangesteld. Per 1 juli 2011 is de heer Van den Brom teruggetreden als financieel directeur. Hij is vervangen door de heer Pieters. De Raad van Commissarissen spreekt zijn waardering uit voor de manier waarop de heren Van Lier en Pieters in het afgelopen jaar de onderneming, onder dikwijls moeilijke omstandigheden, geleid hebben. In februari 2011 heeft de heer Vergunst met onmiddellijke ingang om gezondheidsredenen zijn werkzaamheden als commissaris moeten beëindigen. In maart bereikte ons het trieste bericht van zijn overlijden. De Raad van Commissarissen is hem zeer erkentelijk voor zijn belangrijke en positieve inbreng voor de onderneming en gedenkt hem met eerbied en affectie.
12
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Tot slot is de Raad van Commissarissen de medewerkers en de directie erkentelijk voor de getoonde inzet en betrokkenheid in 2011. Groningen, 19 maart 2012
A.G. Beelaerts van Blokland Voorzitter
13
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Geconsolideerde jaarrekening AXENT NabestaandenZorg N.V.
14
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Geconsolideerde balans per 31 december (na verwerking voorstel resultaatbestemming)
Bedragen in duizenden euro’s Toelichting
31-dec-2011
31-dec-2010
Vaste activa Beleggingen
(1)
1.131.191
943.140
Derivaten
(2)
92.560
-
_________
_________
1.223.751
943.140
Vlottende activa Latente belastingvorderingen
(3)
39.944
13.872
Vorderingen
(4)
48.149
50.554
Overlopende activa
(5)
81.869
82.454
Liquide middelen
(6)
13.476
29.698
_________
_________
Totaal activa
183.438
176.578
_________
_________
1.407.189
1.119.718
________
________
31-dec-2011
31-dec-2010
197.916
96.172
_________
_________
197.916
96.172
Groepsvermogen Groepsvermogen
(7)
Overige passiva Verzekeringsovereenkomsten
(8)
1.125.190
997.453
Latente belastingverplichtingen
(9)
72.369
17.318
6.437
4.302
Schulden
(10)
Overlopende passiva
(11)
Totaal passiva
5.277
4.473
_________
_________
1.209.273
1.023.546
_________
_________
1.407.189
1.119.718
________
________
15
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
Bedragen in duizenden euro’s Toelichti ng
2011
2010
Verdiende premies eigen rekening Bruto premies
(12)
62.340
63.643
Uitgaande herverzekeringspremies
(12)
-22
-33 62.318
63.610
Opbrengsten uit beleggingen Beleggingsopbrengsten
(13)
36.808
36.804
Waardeverandering van beleggingen en derivaten Gerealiseerde winst op beleggingen
(14)
223.432
18.724
(15)
470
37.486 260.710
93.014
_________
_________
323.028
156.624
Uitkeringen en voorzieningen Uitkeringen eigen rekening Wijziging technische voorzieningen eigen rekening Winstdeling en kortingen
32.625
28.422
(16)
126.082
33.747
(17)
5.735
4.267 164.442
66.436
Bedrijfskosten Provisies, beheers- en personeelskosten
(18)
22.697
22.459
Beleggingslasten
(19)
389
214
Resultaat voor belasting Vennootschapsbelasting
Resultaat na belasting Netto resultaat voor technische rekening
(20)
23.086
22.673
_________
_________
135.500
67.515
33.756
-17.217
_________
_________
101.744
50.298
_________
_________
101.744
50.298
________
________
16
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Geconsolideerd overzicht van het totaal resultaat
Bedragen in duizenden euro’s 2011
2010
101.744
50.298
Herwaarderingen van beleggingen
-
-
Gecumuleerd belastingeffect van posten die direct in het eigen vermogen zijn verantwoord
-
-
_______
_______
-
-
_______
_______
101.744
50.298
______
______
Resultaat na belasting Overige gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten
Overige gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten na belasting
Totaal resultaat na belasting
17
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Geconsolideerd kasstroomoverzicht Bedragen in duizenden euro’s 2011
2010
101.744
50.298
Kasstroom uit operationele activiteiten Netto resultaat Mutatie voorziening verzekeringsverplichtingen Mutatie voorziening winstdelingsverplichtingen Mutatie latente winstdelingsverplichtingen Mutatie toetsvoorziening Mutatie technische voorzieningen eigen rekening
11.256
57.509
558
-286
37.371
-23.762
77.456
126.641
Mutatie latente belastingposities Afschrijving Rentestandkorting
33.461
28.979
1.918
1.096
1.050
Afschrijving vooruitbetaalde provisie
800
600
Afschrijving immateriële vaste activa
-
163
Activering vooruitbetaalde provisie
-
-8.000
-5.209
-2.371
6.976
6.705
Activering overlopende acquisitiekosten Afschrijving overlopende acquisitiekosten Activering en afschrijvingen Overige schulden en overlopende passiva Overige activa en vooruitbetaalde kosten
3.663
-1.853
2.939
6.294
423
42.962 3.362
Kasstroom uit operationele activiteiten
49.256 162.645
82.782
264.389
133.080
Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Investeringen en aankopen: - Aankopen van beleggingen - Aankopen van deposito - Resultaat uit financiële transacties
-222.896
-579.791
-15.000
-
-243.570
-70.976
Desinvesteringen, aflossingen en verkopen: - Ontvangen aflossingen uit beleggingen - Verkoop van beleggingen - Verkopen van derivaat - Overige Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Transport
-
5.040
200.767
578.947
-
53.398
87
-280.611
-13.382
-16.222
119.698
18
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Bedragen in duizenden euro’s 2011 Transport
2010
-16.222
119.698
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaalde dividenden
-
-90.000
Opgenomen leningen Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-
-
-90.000
Vrije kasstroom (mutatie geldmiddelen)
-16.222
29.698
Beginstand liquide middelen
29.698
-
13.476
29.698
Eindstand liquide middelen
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Alleen die mutaties zijn in aanmerking genomen die tot wijziging in de liquide middelen aanleiding hebben gegeven.
19
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Algemeen Algemene informatie AXENT NabestaandenZorg N.V., gevestigd in Groningen, is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht en staat geregistreerd bij de Kamer van Koophandel van Groningen op het adres Leonard Springerlaan 31, 9727 KB Groningen. AXENT NabestaandenZorg N.V. is sinds 1 april 2010 een 100% dochtermaatschappij van AXENT Verzekeringen B.V. te Amsterdam. AXENT NabestaandenZorg N.V. en haar dochterondernemingen zijn actief op het gebied van uitvaartverzekeringen. Groepsverhoudingen De vennootschap maakt deel uit van een groep waarvan AXENT Holding B.V., statutair gevestigd te Amsterdam, aan het hoofd staat. AXENT NabestaandenZorg N.V. te Groningen staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen: Geconsolideerde maatschappijen:
Statutaire zetel
Aandeel in het geplaatste kapitaal
AXENT Uitvaartverzekeringen N.V.
Groningen
100%
LPU Verzekeringen N.V.
Groningen
100%
Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende vennootschappen. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van AXENT Holding B.V. De financiële gegevens van de geconsolideerde vennootschappen zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening zodat, gebruikmakend van artikel 2:402 BW, is volstaan met een verkorte winst-en-verliesrekening in de enkelvoudige jaarrekening. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Saldering van activa en passiva Financiële activa en verplichtingen worden in de balans gesaldeerd indien AXENT NabestaandenZorg N.V. een wettelijk afdwingbaar recht daartoe heeft en tevens de bedoeling heeft om actief en verplichting op een netto basis of op hetzelfde moment af te wikkelen. Samenvatting van significante waarderingsgrondslagen De waarderingsgrondslagen toegepast bij het opstellen van deze jaarrekening worden hierna behandeld. Deze grondslagen zijn, tenzij anders vermeld, gedurende de gehele verslagperiode van toepassing geweest. De opstelling van de balans is, in grote lijnen, gebaseerd op de volgorde van liquiditeit. Cijfers luiden in duizenden euro’s tenzij anders vermeld. De jaarrekening is opgemaakt op 19 maart 2012 en vastgesteld op 23 mei 2012.
20
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening Basis voor de opstelling De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Voor de verantwoording van de activa en passiva van de verzekeringsactiviteiten zijn hierbij de bepalingen van afdeling 15 in aanmerking genomen. De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld met historische kostprijzen als uitgangspunt gemodificeerd met de herwaardering van die financiële instrumenten (inclusief derivaten) die gewaardeerd staan tegen marktwaarde. Met betrekking tot de enkelvoudige winst- en verliesrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. is artikel 402, Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek toegepast, op grond van waarvan een vereenvoudigd model is opgenomen. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening brengt met zich mee dat AXENT NabestaandenZorg N.V. schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de gerapporteerde posten in de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening, en op voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen per de datum van de jaarrekening. Met name de verplichtingen uit hoofde van verzekeringscontracten zijn onderhevig aan schattingen en veronderstellingen. Hoewel deze schattingen en veronderstellingen met betrekking tot actuele feiten, gebeurtenissen en, tot op zekere hoogte, toekomstige gebeurtenissen en handelingen naar beste weten van het management zijn gemaakt, kunnen de feitelijke uitkomsten uiteindelijk, en mogelijk in belangrijke mate, afwijken van die schattingen. Presentatie Om beter aan te sluiten op de inrichtingsvoorschriften voor verzekeraars zijn de volgende presentatiecorrecties in de jaarrekening doorgevoerd: a.
In de balans is onderscheid aangebracht tussen vorderingen en overlopende activa. Het kasstroomoverzicht, de toelichting op de balans en de vergelijkende cijfers zijn hiervoor eveneens aangepast.
b.
De geactiveerde boekwaarde aan rentestandkortingen is met ingang van dit boekjaar in mindering gebracht op de technische voorzieningen. Voorgaand boekjaar stonden de rentestandkortingen gerubriceerd onder de overlopende kosten en kortingen. Het kasstroomoverzicht, de toelichting op de balans en de vergelijkende cijfers zijn hiervoor eveneens aangepast.
c.
Overlopende acquisitiekosten en vooruitbetaalde provisies zijn geherrubriceerd naar overlopende activa. Het kasstroomoverzicht, de toelichting op de balans en de vergelijkende cijfers zijn hiervoor eveneens aangepast.
d.
Vanaf 2011 worden vorderingen uit directe verzekering opgenomen aan de activazijde van de balans. Daarmee is een duidelijk onderscheid aangebracht met vooruitontvangen premies die aan de passivazijde van de balans blijven staan.
e.
In de balans is onderscheid aangebracht tussen schulden en overlopende passiva. Het kasstroomoverzicht, de toelichting op de balans en de vergelijkende cijfers zijn hiervoor eveneens aangepast.
f.
Het kasstroomoverzicht volgens de indirecte methode is in lijn gebracht met het voorgeschreven model zoals beschreven in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.
21
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Beleggingen (1) De vennootschap classificeert haar beleggingen in de categorie: financieel actief tegen reële waarde met verwerking van de waardeverandering in de winst- en verliesrekening. De reële waarde van obligatieleningen is gebaseerd op biedkoersen. De vennootschap waardeert verstrekte langlopende leningen en vorderingen tegen reële waarde eventueel onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. De lopende interest wordt niet opgenomen in de reële waarde van het financieel actief maar onder de overlopende activa. Derivaten (2) Alle derivaten worden op de balans gewaardeerd tegen reële waarde. Alle wijzigingen in de reële waarde worden in de winst- en verliesrekening verantwoord. De reële waarde wordt berekend zonder lopende interest en is gebaseerd op beschikbare marktprijzen. Wanneer marktprijzen niet beschikbaar zijn, worden andere waarderingstechnieken toegepast, zoals optiewaarderingsmodellen of een stochastische benadering. De waarderingstechnieken bevatten alle factoren die marktpartijen in hun overwegingen zouden betrekken en zijn gebaseerd op marktwaarnemingen, indien beschikbaar. Derivaten met een positieve waarde worden verantwoord als actiefpost; derivaten met een negatieve waarde worden verantwoord als verplichting. Vorderingen (4) Vorderingen worden gewaardeerd tegen reële waarde. Hierbij wordt aangenomen dat de nominale waarde een voldoende nauwkeurige benadering is van de reële waarde. Daar waar sprake is van dubieuze vorderingen wordt een voorziening voor oninbaarheid gevormd. Overlopende activa (5) Overlopende activa omvatten overlopende acquisitiekosten, vooruitbetaalde provisies, opgelopen rente en overige vooruitbetaalde kosten. Overlopende acquisitiekosten Overlopende acquisitiekosten hebben betrekking op verzekeringsovereenkomsten. Zij bestaan uit de variabele kosten in verband met het afsluiten of vernieuwen van deze overeenkomsten. Acquisitiekosten worden geactiveerd voor zover zij kunnen worden terugverdiend. De overlopende acquisitiekosten worden lineair afgeschreven over de gemiddeld gewogen resterende premieduur van het onderliggende polisbestand. Bij het bepalen van de resterende levensduur wordt rekening gehouden met de kans op verval. Het deel van de overlopende acquisitiekosten dat niet kan worden terugverdiend wordt ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. De overlopende kosten komen ten laste van het resultaat als de betreffende polissen zijn afgewikkeld of verkocht. De overlopende acquisitiekosten worden betrokken in de toereikendheidstoets. Vooruitbetaalde provisie De vooruitbetaalde provisies worden geactiveerd en afgeschreven in lijn met de gewogen resterende premieduur van de onderliggende verzekeringsportefeuille. Bij de bepaling van de resterende premieduur wordt rekening gehouden met de kans op verval.
22
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Opgelopen rente en overige vooruitbetaalde kosten Opgelopen rente en vooruitbetaalde kosten worden gewaardeerd op reële waarde. Hierbij wordt aangenomen dat de nominale waarde een voldoende nauwkeurige benadering is van de reële waarde. Liquide middelen (6) Onder liquide middelen zijn begrepen de rekening-courantsaldi, saldi op spaarrekeningen alsmede de korte termijn deposito’s aangehouden bij diverse bankinstellingen. Groepsvermogen (7) Herwaarderingsreserve Binnen het groepsvermogen wordt voor ongerealiseerde baten van beleggingen en derivaten met verwerking van de baten in de winst- en verliesrekening een herwaarderingsreserve gevormd ten laste van de overige reserves. Wettelijke reserve Voor overig beklemd vermogen wordt een wettelijke reserve gevormd ten laste van overige reserves. Voor nadere toelichting bij het groepsvermogen wordt verwezen naar het eigen vermogen in de enkelvoudige balans van Axent NabestaandenZorg N.V. Verzekeringsovereenkomsten (8) Levensverzekeringsovereenkomsten zijn polissen met gegarandeerde, van het leven afhankelijke uitkeringen. De waardering van de verplichting voor levensverzekeringsovereenkomsten varieert afhankelijk van de aard van de polis. Bij een aantal producten wordt voor de waardering de nettopremiemethode gebruikt. De voorziening is daarbij bepaald als de som van de contante waarde van de verwachte uitkeringen en toekomstige administratiekosten direct verbonden aan de polis, verminderd met de contante waarde van de verwachte theoretische premies die nodig zouden zijn voor de toekomstige uitstroom van geldmiddelen gebaseerd op de gehanteerde veronderstellingen voor de waardering. De voorziening is voor bepaalde naturaproducten gebaseerd op de huidige kostenveronderstellingen en voor andere producten berekend op grond van de veronderstellingen vastgesteld op het moment dat de polis werd afgegeven. De voorziening voor levensverzekering omvat eveneens de voorziening voor lopende risico’s en de voorziening voor toekomstige administratiekosten die gevormd is om de geschatte toekomstige kosten van de periode na einde premiebetaling te dekken. Rentestandkortingen Rentestandkorting is een vorm van winstdeling waarbij AXENT NabestaandenZorg N.V. korting heeft gegeven op de verschuldigde premie, gebaseerd op de verwachte overrente die op de verzekeringsovereenkomst zal worden verdiend. De verwachte beleggingsopbrengst was gebaseerd op de beleggingsportefeuille zoals die ten tijde van het sluiten van de verzekeringsovereenkomst gold. Rentestandkortingen worden sinds 2003 niet meer verleend. Rentestandkortingen waarvan wordt verwacht dat zij in toekomstige perioden kunnen worden terugverdiend, worden geactiveerd en afgeschreven naarmate de overrente wordt gerealiseerd. De rentestandkortingen worden betrokken in de toereikendheidstoets.
23
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
In het contract besloten derivaten en winstdelingscomponenten Sommige levensverzekeringsovereenkomsten kennen derivaatachtige voorwaarden, waaronder de optie die polishouders het recht geeft de polis door de verzekeraar af te laten kopen. Factoren zoals winstdeling worden betrokken bij het bepalen van de voorziening voor verzekeringsverplichtingen. In de gevallen dat AXENT NabestaandenZorg N.V. zeggenschap heeft over bedrag of tijdstip met betrekking tot het toekennen van winstdeling aan polishouders wordt een voorziening opgenomen gelijk aan het bedrag dat op balansdatum beschikbaar is voor toekomstige uitkering of bijschrijving. Toereikendheidstoets Periodiek wordt de toereikendheid van de voorziening verzekeringsovereenkomsten na aftrek van overlopende acquisitiekosten en rentestandkortingen vastgesteld door middel van de toereikendheidstoets (TRT). Wanneer de opgebouwde voorzieningen niet toereikend zijn om de toekomstige verwachte uitkeringsverplichtingen en kosten te dekken, worden aanvullende voorzieningen gevormd en opgenomen in de voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen. De toets is gebaseerd op actuele schattingen van alle contractuele toekomstige verplichtingen inclusief de ermee verband houdende verplichtingen van de (niet-lineaire) opties en garanties van polishouders, waarbij gebruik gemaakt wordt van stochastische modellering. De in de toets gebruikte rentevoet ter discontering van de kasstromen wordt vastgesteld uitgaand van de AAA ECB-curve. Wanneer de uitkomst van de toets een tekort aangeeft als gevolg van verslechterde terugverdienbaarheid op kosten, wordt dit tekort eerst aangevuld door de rentestandkorting en vervolgens de geactiveerde acquisitiekosten af te waarderen. Mocht er nog een tekort resteren dan wordt een afzonderlijke technische voorziening gevormd ten laste van het resultaat. Als het tekort voornamelijk ontstaat door renteontwikkelingen wordt hiervoor rechtstreeks een technische voorziening ten laste van het resultaat gevormd. Vennootschapsbelasting (3,9,20) Over het boekjaar verschuldigde of terug te vorderen vennootschapsbelasting is gebaseerd op de belastbare winst over het boekjaar, na eventuele correcties voor voorgaande jaren. Vennootschapsbelasting wordt berekend over het resultaat voor belastingen. Latente belastingvorderingen en –verplichtingen zijn opgenomen ten aanzien van alle tijdelijke verschillen tussen de fiscale waarde van de activa en verplichtingen en de boekwaarde daarvan in de geconsolideerde jaarrekening. De belangrijkste tijdelijke verschillen vloeien voort uit de herwaardering van bepaalde financiële activa en verplichtingen waaronder verplichtingen uit hoofde van verzekeringsovereenkomsten. Bij het berekenen van de latente belastingvorderingen en –verplichtingen wordt gebruik gemaakt van de belastingtarieven die zijn vastgesteld op balansdatum, dan wel waartoe in principe reeds op balansdatum is besloten. Latente belastingvorderingen worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn waartegen de tijdelijke verschillen kunnen worden afgezet.
24
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Premie-inkomen (12) Bruto premies, bestaande uit periodieke premies en koopsommen van levensverzekeringen, worden als bate verantwoord als zij invorderbaar worden. Premieopslagen voor betaling in termijnen en aanvullende betalingen door de polishouder voor kosten die worden gedragen door AXENT NabestaandenZorg N.V. worden opgenomen in de brutopremies. Kortingen die onderdeel zijn van de premietarieven komen in mindering op de brutopremies; overige kortingen worden verantwoord als kosten. Bedragen voor winstdeling die aangewend worden ter verhoging van de verzekerde bedragen worden verantwoord als brutopremies. Opbrengsten uit beleggingen en derivaten (13,14,15) Opbrengsten uit beleggingen en derivaten bestaan uit dividend, rente, amortisatie van (dis)agio, verkoopresultaten en herwaarderingen. Dividenden op aandelen wordt als baten verantwoord op de ex-dividenddatum. Rentebaten worden opgenomen in de periode waarop deze betrekking hebben, waarbij rekening wordt gehouden met het effectieve rendement op de belegging. Het gerealiseerde boekresultaat op de verkoop van een belegging is het verschil tussen de ontvangen opbrengsten, na aftrek van transactiekosten, en de oorspronkelijke (geamortiseerde) kostprijs. Herwaarderingen op beleggingen en derivaten tegen reële waarde met verantwoording van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening betreft het verschil tussen de boekwaarde aan het einde van het jaar met de boekwaarde aan het einde van het voorgaande jaar. Personeelsbeloningen De aanspraken van medewerkers op jaarlijks verlof worden opgenomen in de periode waarin deze rechten ontstaan. Een voorziening wordt getroffen voor de geschatte verplichtingen ten aanzien van verlof uit hoofde van door medewerkers tot de balansdatum verleende diensten. Er zijn geen materiële verplichtingen ten aanzien van jubileumgaranties. Pensioenverplichtingen De vennootschap heeft een toegezegd-pensioenregeling voor het personeel. De pensioenregeling is een geïndexeerde middelloonregeling. Hierbij wordt rekening gehouden met een AOW-franchise en overige specifieke voorwaarden. De pensioenverplichtingen en uitvoering van de pensioenen zijn ondergebracht bij AEGON Levensverzekering N.V. De premiebijdragen worden als kosten verantwoord op het moment dat zij betaalbaar zijn. Bedrijfs- en beleggingskosten (18,19) Overige bedrijfs- en beleggingskosten zijn toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Gebeurtenissen na balansdatum De jaarrekening wordt aangepast voor de effecten van gebeurtenissen die plaatsvonden tussen de balansdatum en de datum waarop de jaarrekening wordt vastgesteld, onder de voorwaarde dat dit voortkomt uit omstandigheden die bestonden op de balansdatum. Gebeurtenissen die wijzen op omstandigheden die zijn ontstaan na de balansdatum worden toegelicht, maar resulteren niet in een aanpassing van de jaarrekening zelf.
25
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Kritische schattingen en beoordelingen bij het toepassen van de verslaggevingsgrondslagen Toepassing van de verslaggevinggrondslagen bij het opstellen van de jaarrekening vereist oordeelsvorming van het management mede op basis van veronderstellingen en schattingen met betrekking tot toekomstige resultaten of andere ontwikkelingen waaronder waarschijnlijkheid, tijdstip of bedragen van toekomstige transacties of gebeurtenissen. Er kan geen zekerheid worden verschaft dat de werkelijke uitkomsten niet materieel zullen afwijken van deze schattingen. Grondslagen die van wezenlijk belang zijn voor het beeld van de jaarrekening en die bij het toepassen ervan complexe schattingen vereisen of in belangrijke mate steunen op oordeelsvorming, worden in de volgende paragrafen beschreven. Waardering van activa en verplichtingen uit overeenkomsten van levensverzekering De belangrijkste veronderstellingen die zijn gehanteerd bij de waardebepaling van voorzieningen voor levensverzekeringsovereenkomsten met gegarandeerde uitkeringen, hebben betrekking op sterfte en toekomstige kosten. De voorziening voor levensverzekeringen met gegarandeerde uitkeringen is voor bepaalde naturaverzekeringen gebaseerd op actuele veronderstellingen omtrent de pakketwaarde of op de veronderstellingen ten tijde van het afsluiten van de overeenkomst, welke een weergave zijn van de beste schattingen op dat moment, verhoogd met een marge voor negatieve afwijkingen. Alle overeenkomsten zijn onderworpen aan een toereikendheidstoets op grond van actuele schattingen door het management van toekomstige kasstromen. Indien de voorziening is gebaseerd op de actuele veronderstellingen, heeft een verandering in de veronderstellingen onmiddellijk invloed op de winst- en verliesrekening. Als een verandering in veronderstelling erin resulteert dat de toereikendheidstoets een tekort aantoont, wordt het tekort aangevuld. Bovendien worden bepaalde acquisitiekosten met betrekking tot de verkoop van nieuwe polissen en de verwerving van reeds lopende polissen als overlopende acquisitiekosten verantwoord en afgeschreven ten laste van de winst- en verliesrekening over de resterende looptijd. Afschrijving van deze kosten dient mogelijk te worden versneld als de veronderstellingen met betrekking tot de toekomstige winstgevendheid van deze polissen niet wordt gerealiseerd. Het zou zelfs tot volledige afschrijving kunnen leiden omdat terugverdienen niet mogelijk is. Actuariële veronderstellingen bij de toereikendheidstoets De toegepaste sterftetafels zijn in het algemeen ontwikkeld op basis van een samenstel van ervaringscijfers op basis van studies van de verzekeringsbedrijfstak. AXENT NabestaandenZorg hanteert de AG generatietafel 2010-2060 bij de toereikendheidstoets. Het sterfteverloop wordt door periodieke studies gevolgd. De resultaten daarvan worden in de tariefstelling voor nieuwe producten betrokken en indien van toepassing verwerkt in de berekening van de voorziening. Veronderstellingen met betrekking tot de beleggingsopbrengsten zijn voorgeschreven door de toezichthouder of gebaseerd op de toekomstverwachtingen van het management. In het laatste geval worden de voorziene toekomstige beleggingsrendementen bepaald op basis van onder andere de beschikbare marktinformatie, economische indicatoren en het huidige effectieve rendement van de beleggingsportefeuille. Veronderstellingen met betrekking tot toekomstige kosten zijn gebaseerd op het actuele kostenniveau, waar nodig aangepast voor verwachte kosteninflatie. Vervalpercentages zijn afhankelijk van producteigenschappen, looptijd van de polis en voorzienbaar gedrag van polishouders.
26
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Derivaten besloten in verzekeringsovereenkomsten Sommige afgesplitste, in verzekeringsproducten besloten, derivaten zijn niet genoteerd op actieve markten. De reële waarden worden bepaald met behulp van waarderingstechnieken. Vanwege de dynamiek en de complexe aard van de kasstromen worden ook stochastische technieken gebruikt met een uiteenlopende reeks scenario’s voor marktrendementen. Meerdere factoren worden daarbij betrokken, zoals verwachte marktrendementen, marktvolatiliteit, samenhang van marktrendementen, disconteringsvoeten en actuariële veronderstellingen. De vennootschap heeft voor de bepaling van de winstdelingskasstromen, een opslag (credit spread) op de risicovrije rente toegepast in de berekeningen van de voorzieningen van de latente winstdeling. Verantwoording van latente belastingvorderingen Latente belastingvorderingen worden opgenomen voor belastingbaten met betrekking tot aftrekbare tijdelijke verschillen, voorwaartse compensatie van niet gebruikte fiscale verliezen en ongebruikte fiscaal verrekenbare tegoeden, wanneer het in de ogen van het management eerder wel dan niet aannemelijk zal zijn dat de belastingbaten zullen worden ontvangen. Aangezien er geen absolute zekerheid is dat deze activa uiteindelijk zullen worden gerealiseerd, beoordeelt het management periodiek de positie van de latente belastingvorderingen teneinde vast te stellen of het eerder wel dan niet aannemelijk zal zijn dat deze activa zullen worden gerealiseerd. Periodieke beoordeling richt zich onder andere op aard en bedrag van de belastingbaten en –lasten, het verwachte tijdstip wanneer bepaalde activa zullen worden gebruikt of verplichtingen zullen moeten worden verantwoord en de betrouwbaarheid van de historische winstgevendheid van zaken waarvan wordt verwacht dat zij toekomstige winsten zullen opleveren. Voorzieningen Voor bestaande wettelijke of feitelijke verplichtingen voortkomend uit gebeurtenissen in het verleden wordt een voorziening gevormd indien het aannemelijk is dat hieruit een uitstroom van economische middelen zal ontstaan en het bedrag van de verplichting of het verlies betrouwbaar kan worden geschat. Het management beoordeelt de waarschijnlijkheid dat een verlies zich voor zal doen. Voor de inschatting van de hoogte van het verlies wordt gebruik gemaakt van modellen en specifieke veronderstellingen met betrekking tot het risico dat men loopt.
27
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Risicobeheersing Het voornaamste doel van de risicobeheersing van AXENT NabestaandenZorg N.V. en haar dochterondernemingen is om belanghebbenden, waaronder klanten, werknemers en de aandeelhouder, te beschermen tegen zaken die een duurzaam behalen van financiële doelen in de weg staan. Directie onderkent het belang van efficiënte en effectieve risicobeheersing. De risicomanagementfunctie is ingericht met specifiek aandacht voor financiële, verzekeringstechnische en operationele risico’s. Vermogen en solvabiliteit AXENT NabestaandenZorg N.V. beheert haar kapitaal zelfstandig. Het doel is een gezonde kapitaalbasis te hebben, nu en in de toekomst, zelfs na het opvangen van verliezen uit ongunstige marktomstandigheden. Op 31 december 2011 bedraagt de solvabiliteitsratio van AXENT NabestaandenZorg N.V. op basis van Solvency I grondslagen 314% (2010: 223%). De solvabiliteit is inclusief het derivaat dat als economische hedge wordt aangehouden. Deze hedge is onderdeel van de ‘share purchase agreement’ tussen Axent Verzekeringen B.V. en Nomura als beoogd nieuwe aandeelhouder. AXENT streeft, onder Solvency I, een minimum solvabiliteit van 200% na. Verzekeringsproducten Op verzekeringsproducten draagt AXENT NabestaandenZorg N.V. het verzekerings- en beleggingsrisico. De verzekeraar verdient een marge, bestaande uit het verschil tussen de beleggingsresultaten en aan klanten doorgegeven rente, en realiseert verzekeringsresultaat (op sterfte, verval en kosten) of een combinatie daarvan. De rekenrente varieert tot maximaal 5%. De huidige producten die AXENT NabestaandenZorg N.V. voert kennen een rekenrente van 3%. Een belangrijk risico bij de verkoop van traditionele levensverzekeringen is het sterfterisico. Het sterfterisico kan gewoonlijk redelijk goed worden voorspeld in normale omstandigheden bij nauwgezette acceptatie en grote aantallen verzekerden. Het door de vennootschap gehanteerde acceptatieniveau hangt af van de materialiteit van het sterfterisico in relatie tot de grootte van de verzekerde som. Tijdstip en mate waarin polishouders hun polissen opzeggen vormen een ander risico van deze producten. Royementen in een vroeg stadium, voordat de acquisitiekosten volledig zijn terugverdiend kunnen een verlies veroorzaken. Ook het beleggen van toekomstige periodieke premies en herbeleggingen tegen een dan geldende lagere marktrente dan is verwerkt in het tarief is een risico. Bovendien bevatten verzekeringsproducten een rekenrentegarantie welke AXENT NabestaandenZorg N.V. blootstelt aan renterisico bij een lang aanhoudende situatie van lage rente. Wanneer er sprake is van een snel stijgend renteniveau wordt het risico van opzegging hoger, hoewel dit effect wordt verzacht door afkoopkortingen in de eerste polisjaren. Het acceptatiebeleid van AXENT NabestaandenZorg N.V. heeft als doel ervoor te zorgen dat de geaccepteerde risico’s voldoende gespreid zijn in termen van soorten risico’s en niveau van uitkeringen. AXENT NabestaandenZorg N.V. maakt geen gebruik van herverzekering van het verzekeringtechnische risico bij derden omdat het sterfterisico binnen de verzekeringsportefeuille afdoende is gespreid.
28
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Gevoeligheidsanalyse In deze paragraaf worden de geschatte gevoeligheden van de netto winst en het eigen vermogen van AXENT NabestaandenZorg N.V. in diverse scenario’s gepresenteerd. Voor elk type marktrisico toont de analyse hoe de netto winst en het eigen vermogen zouden worden beïnvloed door veranderingen in het relevante marktrisico dat redelijkerwijs mogelijk is per balansdatum. Deze mogelijke veranderingen worden als schok aangeduid omdat ze, voor de bepaling van gevoeligheden, geacht worden ineens plaats te vinden. Elke gevoeligheidsanalyse geeft de mate weer waarin een bepaalde schok, effect heeft op de kritische schattingen en beoordelingen van het management bij de toepassing van de verslaggevinggrondslagen. In de waardering van niet genoteerde beleggingen en verplichtingen worden marktconsistente veronderstellingen toegepast. De schok kan ook effect hebben op de waardering van beleggingen en verplichtingen gebaseerd op veronderstellingen die niet in de markt waarneembaar zijn. De gevoeligheidsanalyse gaat uit van een onmiddellijke verandering in korte termijn veronderstellingen. Omdat de gevoeligheidsanalyse geen rekening houdt met scenario’s over een reeks van jaren is verandering van lange termijn veronderstellingen niet van toepassing. Dit gegeven komt tot uitdrukking in de gevoeligheidsanalyses hieronder. De analyse per type marktrisico veronderstelt dat de posities per balansdatum representatief zijn voor het gehele jaar en dat de genoemde schokken plaats vonden aan het begin van het jaar. Maatregelen die in het kader van risicomanagement genomen worden om verliezen op te vangen, blijven in de analyseresultaten buiten beschouwing voor zover deze hun weerslag niet vinden in de verslaggeving. Naar gelang de bewegingen op de financiële markten kunnen deze maatregelen bestaan uit het afstoten van beleggingen, het wijzigen van de samenstelling van de beleggingsportefeuille en het aanpassen van de rentetarieven of van het winstaandeel voor polishouders. Rekening wordt gehouden met mitigerende acties door management alleen voor zover ze deel uitmaken van een bestaand beleid en procedure, zoals bestaande hedging programma’s en routine wijzigingen van rentetarieven. Incidentele acties die een wijziging in beleid noodzaken worden buiten beschouwen gelaten. De resultaten houden evenmin rekening met de samenhang tussen factoren. Ze gaan bovendien uit van ongewijzigde omstandigheden ten aanzien van alle overige activa en passiva. De resultaten van de analyses mogen niet worden geëxtrapoleerd of geïnterpoleerd voor grotere of kleinere variaties, aangezien de effecten zelden lineair zijn. AXENT NabestaandenZorg N.V. heeft, zoals vele andere verzekeraars, bij de implementatie van haar eigen stelsel gekozen voor verschillende waarderingsgrondslagen voor beleggingen en verzekeringsverplichtingen. Deze keuze kan leiden tot volatiliteit in het netto resultaat en vermogen. Deze keuze uit zich voornamelijk in dat de vennootschap haar beleggingsportefeuille in vastrentende waarden tegen reële waarde waardeert, waardoor renteschokken direct impact hebben op resultaat en vermogen terwijl de waardering van verzekeringsverplichtingen voornamelijk is gebaseerd op de veronderstellingen die golden toen de polissen werden afgegeven. De analyse houdt geen rekening met de gevolgen van in de toekomst af te sluiten polissen, een zeer belangrijk onderdeel van de toekomstige winstgevendheid van AXENT NabestaandenZorg N.V. Verder houdt de analyse geen rekening met de verschillende mogelijkheden die het management heeft om te reageren op veranderingen in de financiële markten, zoals herallocaties in de beleggingsportefeuilles, aanpassing van premies en/of winstdelingspercentages. Daarnaast geven de gevoeligheden geen betrouwbare voorspelling voor de impact van een mogelijke schok op een andere datum omdat de portefeuille dan eventueel anders is samengesteld. Geen enkel risicobeheersingproces kan een accurate voorspelling maken van toekomstige resultaten. Valutarisico Alle bezittingen en verplichtingen van AXENT NabestaandenZorg N.V. noteren in Euro’s, derhalve is Axent NabestaandenZorg N.V. niet blootgesteld aan valutarisico’s.
29
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Renterisico Op verschillende producten loopt AXENT NabestaandenZorg N.V. één of andere vorm van renterisico. De potentiële effecten van marktbewegingen beheerst AXENT NabestaandenZorg N.V. via Asset Liability Management. AXENT NabestaandenZorg N.V. heeft als beleid dat het renterisico van haar balans beperkt moet zijn. AXENT NabestaandenZorg N.V. beheert binnen bepaalde bandbreedtes het verschil tussen de gemiddelde looptijd van de verplichtingen en de gemiddelde looptijd van de beleggingen. AXENT NabestaandenZorg N.V. heeft een beleggingsadviesraad (ALCO) ingericht om het bestuur te adviseren omtrent de bewaking van het renterisico. De positie wordt bewaakt door actief de ontwikkeling in de ECB-AAA curve te volgen en periodiek rentegevoeligheid van de beleggingsportefeuille te volgen. Waar nodig kunnen rentederivaten gebruikt worden en/of de beleggingsportefeuille bijgestuurd worden, in overleg met en na goedkeuring van de beleggingsadviesraad. Als gevolg van de beoogde verkoop van Axent Nabestaandenzorg N.V. aan Nomura, is een deel van het renterisico afgedekt door een economische hedge die de rentegevoeligheid in het eigen vermogen afdekt. De gevoeligheidsanalyse onder de richtlijnen van Solvency I in de onderstaande tabel toont het geschatte effect van een parallelle verandering in de rentecurve op de netto winst en het eigen vermogen. Rentestijgingen hebben een negatief effect op het eigen vermogen omdat dit leidt tot waardedaling van de voor verkoop beschikbare beleggingen. De waardedaling wordt als direct ongerealiseerd verlies verantwoord in het resultaat. In de tabel hieronder is de waardeverandering van het derivaat meegenomen in het effect op het resultaat en eigen vermogen. In miljoenen euro’s
Geschat benaderd effect op het resultaat
Geschat benaderd effect op aanwezig eigen vermogen
-201
-121
-24
-24
(positief teken geeft aan een positief effect op het eigen vermogen en het resultaat)
2011 100 bpn toename van rentetarieven 100 bpn afname van rentetarieven
Het aanwezig eigen vermogen is weergegeven inclusief de toetsmarge uit de toereikendheidstoets.
30
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Kredietrisico AXENT NabestaandenZorg N.V. loopt kredietrisico op de beleggingen in vastrentende waarden voor algemene rekening (staats- en bedrijfsobligaties), alsmede op geldmarktbeleggingen inclusief liquiditeiten op de rekening-couranten bij diverse banken. De obligatieportefeuille is volledig (100%) belegd in AAA staatsgegarandeerde obligaties. Gezien de hoge kredietwaardigheid van deze debiteuren, is het risico dat de rente en hoofdsom niet wordt terugbetaald zeer gering. Geldmarkt beleggingen worden uitsluitend gedaan bij tegenpartijen met een A-1 (S&P) of P-1 (Moody’s) short term rating. De rating is vergelijkbaar met de –AAA- rating voor de lange termijn. Derhalve is het risico van het uitblijven van de betaling inzake rente en aflossing ook hier zeer klein. Door het gebruik van derivaten wordt eveneens kredietrisico gelopen op de tegenpartijen van de derivatencontracten. Om dit zoveel mogelijk te beheersen, zal op dagbasis collateral (onderpand) worden verrekend. Verder zijn er in de documentatie specifieke clausules opgenomen. Deze clausules maken het mogelijk, bij een verlaging van de kredietwaardigheid (downgrade) van de tegenpartij, de onderhavige contracten open te breken. De volgende tabel toont de maximumkredietpositie van de AXENT NabestaandenZorg N.V. voor beleggingen in financiële activa voor algemene rekening.
In de balans opgenomen bruto posities voor algemene rekening
Obligaties Deposito’s bij kredietinstellingen Overige leningen
2011
2010
1.116.191
943.054
15.000
-
-
86
1.131.191
943.140
429
427
429
427
Niet in de balans opgenomen posities Accreditieven
31
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Credit rating De volgende tabel laat de verdeling van de ratings zien ten aanzien van beleggingen voor algemene rekening waarbij een uitsplitsing wordt gemaakt naar beleggingen in staatsobligaties en overige beleggingen. Beleggingen naar rating In duizenden euro’s tegen reële waarde
2011
2010
Staatsobligaties
Overige beleggingen
Staatsobligaties
Overige beleggingen
1.081.898
49.293
907.242
26.216
AA
-
-
3.156
-
A
-
-
6.440
-
Activa zonder rating
-
-
-
86
________
________
________
________
1.081.898
49.293
916.838
26.302
-
-
-
-
________
________
________
________
1.081.898
49.293
916.838
26.302
_______
_______
_______
_______
AAA
Totaal Activa met betalingsachterstand of bijzondere waardevermindering
Totaal kredietexposure
Concentratie staatsobligaties per land Naar gewicht
2011
2010
Staatsobligaties
Staatsobligaties
Duitsland
42 %
41 %
Frankrijk
28 %
37 %
Nederland
19 %
16 %
11%
6%
________
________
100 %
100 %
Overig
Totaal
Beleggingen met een betalingsachterstand of impairment AXENT NabestaandenZorg N.V. heeft in 2011 de volledige boekwaarde van de verstrekte polisbeleningen voorzien. In 2011 en 2010 zijn er geen andere beleggingen met een betalingsachterstand of een bijzondere waardemindering geweest.
32
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Per ultimo boekjaar loopt AXENT NabestaandenZorg N.V. tevens kredietrisico over een derivaat met een waarde van EUR 93 mln. Deze vordering heeft geheel betrekking op Nomura Reinsurance 1 IC Limited. Nomura Holdings Inc staat garant voor dit contract. Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico’s zijn inherent aan een groot deel van de activiteiten van AXENT NabestaandenZorg N.V. Alle beleggingen die aangekocht en alle verplichtingen die verkocht worden, hebben hun eigen unieke liquiditeitskenmerken. Als AXENT NabestaandenZorg N.V. op korte termijn een meer dan normale behoefte aan liquide middelen zou hebben, dan kan het problematisch zijn om deze beleggingen tegen een aantrekkelijke prijs en/of tijdig van de hand te doen. AXENT NabestaandenZorg N.V. houdt daarom een ruime buffer aan liquide middelen aan om aan onverwachte direct opeisbare verplichtingen te kunnen voldoen. AXENT NabestaandenZorg N.V. belegt voor algemene rekening in voornamelijk overheidsobligaties die onmiddellijk beschikbaar zijn voor verkoop of teruggeplaatst kunnen worden in geval van een liquiditeitstekort. AXENT NabestaandenZorg N.V. verwacht op basis van operationele kasstromen en de opbrengsten uit financiële activa aan haar verplichtingen te kunnen blijven voldoen. Kasstroomrisico Ten behoeve van het kasstroomrisico zijn de beleggingsportefeuille en overige financiële vaste activa van Axent NabestaandenZorg dusdanig geconstrueerd, dat op basis van de operationele kasstromen van de beleggingen en de opbrengsten uit overige financiële activa, Axent NabestaandenZorg N.V. op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Verzekeringsrisico De resultaten van AXENT NabestaandenZorg N.V. zijn afhankelijk van de mate waarin de werkelijke uitkeringen in overeenstemming zijn met de uitgangspunten die bij de prijsstelling van producten en bij het bepalen van de hoogte van de technische voorzieningen zijn gehanteerd. Naarmate de werkelijke resultaten minder gunstig zijn dan werd aangenomen bij het bepalen van die verplichtingen, kan dat de winst drukken. Indien structureel sprake is van hogere uitkeringen kan AXENT NabestaandenZorg N.V. zich genoodzaakt zien om de voorzieningen naar boven bij te stellen. Daarnaast zijn bepaalde acquisitiekosten met betrekking tot de verkoop van nieuwe polissen en de verwerving van bestaande polissen geactiveerd op de balans. Deze kosten worden over een periode van een aantal jaren afgeschreven ten laste van het resultaat. Indien de veronderstellingen betreffende het toekomstige winstpotentieel van deze polissen (zoals toekomstige uitkeringen, beleggingsresultaat en kosten) niet uitkomen, moeten deze kosten wellicht versneld worden afgeschreven, hetgeen een negatief effect heeft op de operationele resultaten en de vermogenspositie van AXENT NabestaandenZorg N.V. Verzekeringsrisico’s houden onder meer verband met polisafkopen en –uitkeringen en kosten. In het algemeen loopt AXENT NabestaandenZorg N.V. risico wanneer het aantal polisafkopen toeneemt, omdat het niet altijd mogelijk is om de afsluitkosten bij de verkoop van een product volledig terug te verdienen, ondanks de optie op terugvordering van provisies. Wat het overlijdensrisico betreft, wordt op alle producten het risico gelopen dat de verzekerde eerder komt te overlijden dan door het management werd verwacht. AXENT NabestaandenZorg N.V. loopt tevens risico wanneer de kosten hoger zijn dan door het management werd verwacht. Ingeval de werkelijke resultaten aanzienlijk afwijken van de prognoses, worden mutaties in resultaat en voorzieningen geanalyseerd om inzicht te verkrijgen in de achterliggende oorzaken. Voorts voert AXENT NabestaandenZorg N.V. ervaringsstudies uit naar de veronderstellingen voor verzekeringsrisico’s, waarbij ervaringscijfers worden vergeleken met de gebruikte tariefgrondslagen.
33
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
De gevoeligheid van de netto winst en het eigen vermogen voor diverse verzekeringsrisico’s is gemeten door middel van sterfte- en afkoopschokken. Een stijging van het sterftecijfer leidt tot hogere uitkeringen en verzekeringstechnische lasten. In de gevoeligheden komt tot uitdrukking in hoeverre de netto winst en het eigen vermogen, rekening houdend met de toetsmarge in de toereikendheidstoets, hierdoor wordt beïnvloed. Een eenmalige schok in sterftecijfers zal over het algemeen niet leiden tot aanpassing van de veronderstellingen die ten grondslag liggen aan de waardering van de verzekeringsverplichtingen, omdat het management veronderstelt dat de schok van tijdelijke aard is. Voor de afkopen is gerekend met een één-jarige stijging van de afkopen met 50%.Voor de sterftecijfers is gerekend met een één-jarige stijging van de sterftekans met 15%. De resultaten van de gehanteerde schokken zijn weergegeven in onderstaande tabel. Gevoeligheid eigen vermogen en resultaat voor sterfte en afkopen In miljoenen euro’s Sterfte +15% Afkopen +50%
Resultaat Eigen Vermogen -27
-27
-2
-2
Overige risico’s Wijzigingen in wet- en regelgeving De verzekeringsactiviteiten van AXENT NabestaandenZorg N.V. zijn onderhevig aan uitgebreide regelgeving en toezicht gericht op bescherming van de polishouders. Wijzigingen in de huidige weten regelgeving op het gebied van verzekeringen kunnen van invloed zijn op de producten en bedrijfsvoering van AXENT NabestaandenZorg N.V. Bovendien kunnen veranderingen in de regelgeving op het gebied van pensioenen, arbeidsvoorwaarden, sociale zekerheid, financiële dienstverlening, belastingen en aandelenproducten negatieve gevolgen hebben voor de verkoop van nieuwe polissen en op de uitkeringen op bestaande polissen. Ook kan nieuwe wet- en regelgeving op het gebied van verzekeringen in de toekomst meer restrictief zijn of tot hogere kosten leiden dan onder de huidige regels het geval is.
34
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Juridische procedures AXENT Nabestaandenzorg N.V. loopt risico’s als gevolg van juridische procedures en van onderzoeken en maatregelen door toezichthouders in verband met haar activiteiten als verzekeraar, belegger en belastingbetaler. De verzekeringsbranche krijgt de laatste jaren steeds vaker te maken met juridische procedures vanuit consumentenorganisaties als gevolg van uitzendingen van consumenten-programma’s (o.a TROS Radar, KASSA), die financiële producten tegen het licht houden. Er zijn ook onderzoeken en maatregelen van allerlei overheids- en toezichthoudende instanties met betrekking tot algemeen gangbare gebruiken in de branche, zoals transparantie in provisies. Een schadeveroordeling of een sanctie door toezichthoudende instanties kan ernstige gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering, de operationele resultaten en de vermogenspositie van AXENT Nabestaandenzorg N.V. Het bestuur van AXENT Nabestaandenzorg N.V. heeft deze trend onderkend en hierop ingespeeld door in 2010 een eenvoudig en transparant product te lanceren die tegemoetkomt aan de behoefte van transparantie en concurrende prijsstelling voor de polishouders. Operationeel risico Operationele risico’s hebben te maken met het handelen of nalaten van medewerkers of derden. Als zij iets doen of juist niet doen kunnen de bedrijfsprocessen worden verstoord. Dit kan ook worden veroorzaakt door toevallige gebeurtenissen of omstandigheden. Om dit risico te beperken, zijn er gedurende interne beheersmaatregelen geformuleerd waaronder een ‘operational loss’ procedure. Sinds de verzelfstandiging is gestart met het formeel vastleggen van de risico’s van alle belangrijke processen binnen Axent en van de beheersmaatregelen die deze risico’s uitsluiten of beperken. IT risico Het IT-risico is het risico dat bedrijfsprocessen en informatievoorziening onvoldoende integer, niet continue of onvoldoende beveiligd worden ondersteund door IT. Ter beheersing van dit risico heeft AXENT in 2011 een Chief Technology Officer (CTO) in dienst genomen die mede verantwoordelijk is voor het IT beleid, informatiebeveiligingsbeleid en het opstellen van een calamiteitenplan. De CTO heeft structureel overleg met de IT-dienstverleners die hun diensten leveren aan AXENT en ziet erop toe dat gemaakte service level afspraken worden nagekomen. Uitbestedingsrisico Het uitbestedingsrisico is het risico dat de continuiteit, integriteit en/of kwaliteit van de aan derden uitbestede werkzaamheden wordt geschaad. Voor AXENT houdt het uitbestedingsrisico met name in dat de externe vermogensbeheerder, de beleggingsadviseurs en IT leveranciers aan wie diensten zijn uitbesteed niet handelen in overeenstemming met de aan hen verstrekte opdrachten. Om dit uitbestedingsrisico te beheersen, hanteert AXENT een procedure voor het selecteren en monitoren van externe leveranciers. In deze procedure is ook een ‘exit’ procedure opgenomen. Door de uitbestedende partij worden periodiek rapportages aangeleverd. Wij streven ernaar dat elke uitbestedingspartner in het bezit is van een ISAE-3402 verklaring en jaarlijks wordt onderworpen aan een controle door een extern accountant.
35
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans (1)
Beleggingen
Onder beleggingen voor algemene rekening worden verantwoord financiële activa exclusief derivaten. Bedragen in duizenden euro’s Toelichting
Beleggingen
(1.1)
Polisbeleningen
Totaal beleggingen algemene rekening
2011
2010
1.131.191
943.054
-
86
__________
__________
1.131.191
943.140
__________
__________
(1.1) Beleggingen Obligaties
Deposito’s
Totaal
Stand per 1 januari
943.054
-
943.054
Aankopen / Inleg
222.896
15.000
237.896
-200.767
-
-200.767
-
-
-
470
-
470
150.538
-
150.538
__________
__________
__________
Bedragen in duizenden euro’s
Verkopen Aflossingen Gerealiseerd bij verkoop Herwaardering
Stand op 31 december
1.116.191
15.000
1.131.191
__________
__________
__________
De (geamortiseerde) kostprijs van de obligaties per einde boekjaar bedraagt EUR 952,9 miljoen (2010 : 910,6). De looptijd van de deposito’s is korter dan één jaar. (2)
Derivaten Derivaten activa
Bedragen in duizenden euro’s Derivaten die als economische hedge worden gehouden
2011
2010
92.560
-
_________ _________ 92.560
-
_________ _________
De kostprijs van het herverzekeringscontract (economische hedge) per einde boekjaar bedraagt EUR 0. De economische hedge beperkt de impact van renteschommelingen op het eigen vermogen van Axent NabestaandenZorg N.V. De waarde van het contract is afgeleid van de Market Consistent Embedded Value (MCEV) van Axent NabestaandenZorg N.V
36
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(3)
Latente belastingvorderingen
Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
Verzekeringsovereenkomsten
Verzekeringsovereenkomsten
Stand op 1 januari
13.872
15.033
T.l.v. / t.g.v. winst- en verliesrekening
26.072
-1.970
-
809
_______
_______
39.944
13.872
______
______
Overige
Stand op 31 december
Latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden gesaldeerd wanneer er een wettelijk afdwingbaar recht tot verrekening van directe belastingvorderingen met directe belastingschulden bestaat en de latente belastingposten betrekking hebben op dezelfde fiscale autoriteit. Latente belastingposities worden gevormd voor tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van balansposten. Latente belastingvorderingen worden gevormd wanneer de commerciële waardering van activa lager is dan de fiscale waardering of wanneer de commerciële waardering van verplichtingen hoger is dan de fiscale waardering. De voorziening is berekend tegen het geldende tarief. De verwachte looptijd van de latentie is langer dan één jaar. In november 2011 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen dat de toepassing van de administratiekostenreserve fiscaal in aanmerking mag worden genomen. Deze uitspraak heeft er in 2011 toe geleid dat het deel van de gevormde latente belastingvordering dat op de administratiekostenreserve ziet, vrijvalt. Axent NabestaandenZorg N.V. heeft deze uitspraak met terugwerkende kracht in de bepaling van het belastbare inkomen verwerkt. (4)
Vorderingen
Bedragen in duizenden euro’s
Toelichting
31-dec-2011
31-dec-2010
Vorderingen uit directe verzekering
(4.1)
532
-
Overige vorderingen
(4.2)
47.617
50.554
________
________
48.149
50.554
_______
_______
31-dec-2011
31-dec-2010
281
-
De verwachte looptijd is korter dan één jaar. (4.1)
Vorderingen uit directe verzekering
Bedragen in duizenden euro’s
Verzekeringnemers Tussenpersonen
251
-
________
________
532
-
________
________
37
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(4.2)
Overige vorderingen
Bedragen in duizenden euro’s
Toelichting
Rekening-courant AXENT Verzekeringen B.V. Overige vorderingen
31-dec-2011
31-dec-2010
47.611
50.426
6
128
________
________
47.617
50.554
_______
_______
Over het saldo in de rekening-courant wordt een rente vergoed op basis van de 3-maands Euribor. De gemiddelde rentevoet over 2011 bedraagt 1,31% (2010 : 0,76%). Voor de vordering is geen zekerheid verkregen.
(5)
Overlopende activa
Bedragen in duizenden euro’s
Toelichting
31-dec-2011
31-dec-2010
Lopende rente beleggingen en bankrekeningen
(5.1)
11.724
9.817
Overlopende acquisitiekosten
(5.2)
63.499
65.266
Overige overlopende activa
(5.3)
6.646
7.371
_______
_______
81.869
82.454
_______
_______
31-dec-2011
31-dec-2010
11.137
9.817
587
-
_______
_______
(5.1)
Lopende rente beleggingen en bankrekeningen
Bedragen in duizenden euro’s
Lopende rente obligaties Lopende rente deposito en bankrekeningen
11.724
9.817
_______
_______
De verwachte looptijd van de lopende rente op beleggingen is korter dan één jaar. (5.2)
Overlopende acquisitiekosten
Bedragen in duizenden euro’s
Stand op 1 januari
2011
2010
65.266
69.600
Toevoegingen
5.209
2.371
Afschrijvingen
-6.976
-6.705
_______
_______
Stand op 31 december
63.499
65.266
_______
_______
De verwachte looptijd van de overlopende acquisitiekosten is langer dan één jaar.
38
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(5.3)
Overige overlopende activa
Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
6.600
7.400
Toelichting Vooruitbetaalde provisies
(5.3.1)
Overige overlopende activa
46
-29
______
______
6.646
7.371
______
______
Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
Stand op 1 januari
7.400
-
Stand op 31 december
(5.3.1) Vooruitbetaalde provisies
Vooruitbetaald gedurende boekjaar Afschrijving via de winst- en verliesrekening
Stand op 31 december
-
8.000
-800
-600
_______
_______
6.600
7.400
______
______
Als onderdeel van de verzelfstandiging van AXENT NabestaandenZorg zijn per 1 april 2010 de doorlopende provisie-inkomsten van Aegon Bank Bemiddeling vooruitbetaald. De vooruitbetaalde provisies zijn geactiveerd en worden per 1 april 2010 afgeschreven over de gewogen resterende premieduur van de onderliggende portefeuille rekening houdend met de kans op verval. De verwachte looptijd is langer dan één jaar.
(6)
Liquide middelen
Bedragen in duizenden euro’s
31-dec-2011
31-dec-2010
13.476
29.698
_______
_______
Banktegoeden
13.476
29.698
______
______
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap. (7)
Groepsvermogen
Voor een nadere specificatie van het groepsvermogen wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. De vereiste solvabiliteit volgens De Nederlandsche Bank N.V. bedraagt per einde boekjaar € 48 miljoen (2010: € 43 miljoen). De solvabiliteit die het bestuur noodzakelijk acht bedraagt € 96 miljoen (2010: € 87 miljoen). De aanwezige solvabiliteit bedraagt € 150 miljoen (314%) (2010: € 97 miljoen). De toetsmarge bedraagt, na verwerking (dotatie) van het tekort in de technische voorzieningen, € 0 (2010: € 51,0 miljoen) na belastingen.
39
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(8)
Verzekeringsovereenkomsten
Bedragen in duizenden euro’s Toelichting
31-dec-2011
31-dec-2010
Voorziening voor levensverzekering
(8.1)
970.850
959.594
Voorziening voor winstdeling en kortingen
(8.2)
4.639
4.081
Voorziening voor latente winstdelingsverplichtingen
(8.3)
72.560
35.189
Overige technische voorzieningen
(8.4)
77.456
-
Nog af te schrijven rentestandkortingen
(8.5)
-315
-1.411
_________
_________
1.125.190
997.453
________
________
(8.1)
Voorziening voor levensverzekering
De voorziening voor levensverzekering heeft geheel betrekking op levensverzekeringscontracten.
Verloop van de post levensverzekeringen: Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
Stand op 1 januari
959.594
902.085
Schattingswijziging
-
16.016
_________
_________
Herziene stand per 1 januari
959.594
918.101
Bruto premies en stortingen
62.340
63.610
Toegevoegde interest
35.005
33.600
Verfijningen
-20.527
-
Vrijval technische voorzieningen door uitkeringen en afkopen
-28.199
-28.422
Wijziging in de waardering van verwachte toekomstige uitkeringen
-12.388
-12.475
Onttrokken beheervergoedingen
-24.333
-23.253
-642
8.433
_________
_________
970.850
959.594
________
________
Overige mutaties
Stand op 31 december
Toelichting verfijningen In de loop van 2011 is de wijze waarop de leeftijd van het polisbestand (gemeten in hele jaren) wordt afgerond in lijn gebracht met de tariefsafspraken. Daarnaast is in 2011 vastgesteld dat bij één van de verzekeringsproducten onvoldoende rekening werd gehouden met toekomstige premiebaten. Hiervoor is eveneens een aanpassing doorgevoerd. Beide aanpassingen leiden in 2011 tot een eenmalige vrijval van de voorziening van EUR 20,5 miljoen.
40
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(8.2)
Voorziening voor winstdeling en kortingen
De voorziening winstdeling en kortingen betreft de intrinsieke waarde van winstdelingsverplichtingen die op basis van de per balansdatum geldende marktgegevens definitief vaststaat doch in het volgende jaar in de voorziening voor levensverzekeringen zal worden opgenomen. Verloop van de post winstdeling en kortingen: Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
Stand op 1 januari
4.081
4.367
Toevoegingen
4.639
3.217
Onttrekkingen
Stand op 31 december
(8.3)
-4.081
-3.503
_________
_________
4.639
4.081
________
________
Voorziening voor latente winstdelingsverplichtingen
De latente winstdelingsverplichtingen worden op intrinsieke waarde gewaardeerd op basis van de per balansdatum geldende marktgegevens. De intrinsieke waarde van de latente winstdeling wordt bepaald als het verschil in contante waarde van de uitkeringen inclusief winstdeling en de contante waarde van de uitkeringen exclusief winstdeling. Mutaties gedurende het jaar in de post latente winstdelingsverplichtingen: Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
Stand op 1 januari
35.189
58.951
Schattingswijziging
-
-31.834
_________
_________
35.189
27.117
Stand op 1 januari na schattingswijziging Verfijningen
-1.202
-
Mutaties boekjaar
38.573
8.072
_________
_________
72.560
35.189
________
________
Stand op 31 december
Toelichting verfijningen In boekjaar 2011 is de berekening van de latente winstdelingsverplichting verfijnd door de intrinsieke waarde van de winstdelingsverplichtingen over het eerste jaar niet langer mee te waarderen. Voor deze verplichting wordt reeds gereserveerd binnen de voorziening winstdeling en kortingen.
41
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(8.4) Overige technische voorzieningen Per ultimo boekjaar volgt uit de berekening van de toereikendheidstoets dat de waarde van de toetsvoorziening hoger is dan balanswaarde van de technische voorzieningen. Voor dit tekort is een additionele voorziening opgenomen ten laste van het resultaat. De oorzaak van het tekort is herleidbaar naar de gedaalde (lange) rente. (8.5) Nog af te schrijven rentestandkortingen Mutaties gedurende het jaar in de nog af te schrijven rentestandkortingen Bedragen in duizenden euro’s Stand op 1 januari Afschrijving
Stand op 31 december
(9)
2011
2010
-1.411
-2.461
-1.096
-1.050
________
________
-315
-1.411
_______
_______
Latente belastingverplichtingen
Mutaties gedurende 2011
Stand op 1 januari T.l.v. / t.g.v. winst- en verliesrekening
Beleggingen
Derivaten
Overlopende kosten en kortingen
8.030
-
9.288
17.318
Totaal
32.288
23.141
-378
55.051
T.l.v. / t.g.v. herwaarderingsreserve
________
________
________
________
Stand op 31 december
40.318 ________
23.141 ________
8.910 ________
72.369 ________
Beleggingen
Derivaten
Overlopende kosten en kortingen
Totaal
13.072
16.561
-3.993
10.194
-
-3.489
Mutaties gedurende 2010 Stand op 1 januari T.l.v. / t.g.v. winst- en verliesrekening T.l.v. / t.g.v. herwaarderingsreserve Overige
Stand op 31 december
3.489 14.187 -3.489 -6.157 ________ 8.030 ________
________ ________
209
-5.948
________
________
9.288
17.318
________
________
Latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden gesaldeerd wanneer er een wettelijk afdwingbaar recht tot verrekening van directe belastingvorderingen met directe belastingschulden bestaat en de latente belastingposten betrekking hebben op dezelfde fiscale autoriteit.
42
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Latente belastingposities worden gevormd voor tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van balansposten. Latente belastingverplichtingen worden gevormd wanneer de commerciële waardering van activa hoger is dan de fiscale waardering of wanneer de commerciële waardering van verplichtingen lager is dan de fiscale waardering. De voorziening is berekend tegen het geldende tarief. De verwachte looptijd van de latenties is langer dan één jaar. (10)
Schulden
Bedrag in duizenden euro’s
2011
2010
Nog te betalen uitkeringen
4.088
2.624
Vennootschapsbelasting
1.059
-
Overige crediteuren
1.290
1.678
_______
_______
6.437
4.302
______
______
Bedrag in duizenden euro’s
2011
2010
Vooruitontvangen premiebaten
4.879
3.944
398
529
_______
_______
5.277
4.473
______
______
(11)
Overlopende passiva
Kostenreserveringen
43
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde winst- en verliesrekening (12)
Premie-inkomen en premies uitgaande herverzekering
Bedrag in duizenden euro’s
Periodieke premie Premie ineens
(13)
2011
2010
bruto herverzekering
bruto herverzekering
58.080
-22
59.930
-33
4.260
-
3.713
-
_______
_______
_______
_______
62.340
-22
63.643
-33
______
______
______
______
Beleggingsopbrengsten
De opbrengst beleggingen betreft interest voor algemene rekening. Toelichting
2011
2010
Beleggingsopbrengsten
(13.1)
36.100
35.215
Overige renteopbrengsten
(13.2)
708
1.589
________
________
36.808
36.804
_______
_______
2011
2010
Rente obligaties
15.837
17.552
Renteaangroei obligaties
21.049
16.069
Amortisatie (dis)agio obligaties
-1.383
-1.303
-
2.897
597
-
________
________
36.100
35.215
_______
_______
(13.1) Beleggingsopbrengsten: Bedrag in duizenden euro’s
Dividend participaties in beleggingsfondsen Rente deposito’s en spaarrekeningen
De renteaangroei op obligaties bestaat uit gerealiseerde renteaangroei op nulcoupon obligaties. (13.2) Overige renteopbrengsten: Bedrag in duizenden euro’s
Rente groepsmaatschappijen Overige rente
2011
2010
646
616
62
973
________
________
708
1.589
_______
_______
44
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(14)
Waardeverandering van beleggingen en derivaten
Bedrag in duizenden euro’s
Ongerealiseerde herwaardering beleggingen Ongerealiseerde herwaardering derivaten
2011
2010
130.873
18.724
92.560
-
________
________
223.433
18.724
_______
_______
Deze posten bestaan voornamelijk uit de bruto mutatie in reële waarde als gevolg van rentefluctuaties.
(15)
Gerealiseerde winst op beleggingen
Bedrag in duizenden euro’s
2011
2010
470
14.870
Participaties in beleggingsfondsen
-
13.065
Derivaten
-
9.551
________
________
470
37.486
_______
_______
2011
2010
Wijziging voorziening voor levensverzekering
11.256
57.509
Wijziging voorziening latente winstdelingsverplichtingen
37.371
-23.762
Wijziging overige technische voorzieningen
77.456
-
________
________
126.083 _______
33.747 _______
Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
Afschrijving rentestandkortingen
1.096
1.050
Winstaandeel polishouders
4.639
3.217
________
________
5.735 _______
4.267 _______
Obligaties
(16)
Wijziging technische voorzieningen eigen rekening
Bedragen in duizenden euro’s
(17)
Winstdeling en kortingen
45
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(18)
Provisies, beheers- en personeelskosten
Bedragen in duizenden euro’s
Toelichting
Provisies
2011
2010
5.943
4.050
Beheerskosten
(18.1)
14.987
14.075
Wijziging overlopende acquisitiekosten
(18.2)
1.767
4.334
________
________
22.697
22.459
______
______
(18.1) Beheerskosten Bedragen in duizenden euro’s
Toelichting
2011
2010
-
4.458
3.696
2.287
3.518
2.092
Informatietechnologie en automatisering
4.794
1.915
Overige kosten
2.979
3.160
-
163
________
________
14.987
14.075
_______
_______
Doorbelasting Aegon Inhuur externen Lonen en salarissen
Afschrijving immateriële vaste activa
(18.1.1)
Voor een toelichting op de accountantskosten wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening van AXENT Holding B.V. (18.1.1) Lonen en salarissen Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
Lonen en salarissen
1.653
856
Sociale lasten
210
113
Pensioenpremies
207
175
1.176
831
272
117
________
________
3.518
2.092
_______
_______
Management vergoeding Overige personeelskosten
De vennootschap heeft een toegezegd-pensioenregeling. De pensioenregeling is een geïndexeerde middelloonregeling. Hierbij wordt rekening gehouden met een AOW-franchise en overige specifieke voorwaarden. De pensioenverplichtingen en uitvoering van de pensioenen zijn ondergebracht bij AEGON Levensverzekering N.V.
46
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Gemiddeld aantal medewerkers Het gemiddeld aantal in de groep werkzame medewerkers, berekend op fulltimebasis bedroeg:
Werknemers
2011
2010
30
19
2011
2010
-5.209
-2.371
6.976
6.705
________
________
1.767
4.334
_______
_______
(18.2) Wijziging overlopende acquisitiekosten Bedragen in duizenden euro’s
Activering overlopende acquisitiekosten Afschrijving overlopende acquisitiekosten
(19)
Beleggingslasten
De beleggingslasten bestaan geheel uit beheersvergoeding voor vermogensbeheer en administratiekosten inzake de beleggingsportefeuille.
(20)
Vennootschapsbelasting
Bedragen in duizenden euro’s
2011
2010
7.111
5.053
- voorgaand jaar
-2.333
-
- ontstaan / tenietgaan van tijdelijke verschillen (3) / (9)
28.978
12.164
________
________
33.756
17.217
_______
_______
Direct verschuldigde vennootschapsbelasting - lopend jaar
In november 2011 heeft de Hoge Raad in een arrest gewezen dat de toepassing van de administratiekostenreserve fiscaal in aanmerking mag worden genomen. Deze uitspraak heeft er in 2011 toe geleid dat eerdere dotaties aan de administratiekostenreserve fiscaal in aftrek zijn genomen. Axent NabestaandenZorg N.V. heeft deze uitspraak met terugwerkende kracht in de bepaling van het belastbare inkomen verwerkt. Het Nederlandse nominale tarief bedraagt in 2011 25% (2010: 25,5%). De effectieve belastingdruk over boekjaar 2011 bedraagt 24,9% (2010: 25,5%). De effectieve belastingdruk wijkt af van het nominale tarief in verband met herrekening van de belastinglatenties in lopend boekjaar van 25,5% naar 25%.
47
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Bezoldiging van (voormalige) bestuurders en commissarissen
Voor de bezoldiging van bestuur van de rechtspersoon kwam in 2011 een management fee van € 1.175.000 (2010: € 803.000) ten laste van de rechtspersoon. Voor de bezoldiging van commissarissen van de rechtspersoon kwam in 2011 een bedrag van € 65.000 (2010: € 78.750) ten laste van de rechtspersoon.
48
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
Leaseverplichting Voor leaseverplichtingen is door AXENT NabestaandenZorg N.V. een jaarlijks leasebedrag van € 111.000 verschuldigd. De gemiddelde looptijd van de verplichtingen bedraagt 36 maanden. Fiscale eenheid AXENT NabestaandenZorg N.V. behoort tot 26 augustus 2011 tot de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting waarvan AXENT Holding B.V. aan het hoofd staat. Vanaf 26 augustus 2011 is AXENT NabestaandenZorg N.V. het hoofd van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting tezamen met haar deelnemingen. Tot en met 26 augustus 2011 rekent AXENT NabestaandenZorg N.V. de vennootschapsbelasting af middels verrekening met het hoofd van de fiscale eenheid alsof zij zelfstandig belastingplichtig is. Vanaf 27 augustus 2011 rekent Axent NabestaandenZorg rechtstreeks af namens de fiscale eenheid waarvan zij aan het hoofd staat. AXENT NabestaandenZorg N.V. is hoofdelijk aansprakelijk voor de vennootschapsbelastingschulden van de gehele fiscale eenheid. Per 1 januari 2011 is verzocht om een fiscale eenheid voor de omzetbelasting waarvan Axent Verzekeringen B.V. aan het hoofd zal staan. De belastingdienst heeft in 2012 een beschikking afgegeven waarin de fiscale eenheid, met terugwerkende kracht naar 1 januari 2011, wordt toegekend. In de tussenliggende periode hebben Axent NabestaandenZorg N.V. en haar moederbedrijf gehandeld alsof er sprake was van een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Aansprakelijkstelling AXENT NabestaandenZorg N.V. heeft voor onderstaande dochtermaatschappijen een verklaring van aansprakelijkheid afgegeven als bedoeld in artikel 403, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. -
LPU Verzekeringen N.V., Groningen; AXENT Uitvaartverzekeringen N.V., Groningen.
Transacties met verbonden partijen AXENT NabestaandenZorg N.V. maakt binnen de AXENT Groep gebruik van diverse diensten van AXENT Verzekeringen B.V. Van AXENT Verzekeringen B.V. worden diensten met betrekking tot management € 1.175.000 (2010: € 803.000) en ICT-activiteiten € 267.000 (2010: € 26.000) afgenomen. De doorbelastingen geschieden tegen normale commerciële voorwaarden en worden per factuur in rekening gebracht. Per ultimo boekjaar heeft AXENT NabestaandenZorg N.V. een rekening-courant vordering op AXENT Verzekeringen B.V. van € 47.611.000 (zie toelichting (4.2), 2010: € 50.426.000). De hierop gerealiseerde rentebaten bedragen in 2011 € 646.000 (2010: € 616.000).
49
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Ondertekening van de jaarrekening
Groningen, 19 maart 2012
De Raad van Commissarissen
A.G. Beelaerts van Blokland Voorzitter
A. Tukker
De directie
AXENT NabestaandenZorg N.V. , namens deze
R.S.F. van Lier Algemeen directeur
E.J. Pieters Financieel directeur
50
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Enkelvoudige jaarrekening AXENT NabestaandenZorg N.V.
51
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Verslag van de Directie Voor het verslag van de Directie van AXENT NabestaandenZorg N.V. wordt verwezen naar het directieverslag bij de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V.
52
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Bericht van de Raad van Commissarissen Voor het bericht van de Raad van Commissarissen van AXENT NabestaandenZorg N.V. wordt verwezen naar het bericht in de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V.
53
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Enkelvoudige balans per 31 december (na verwerking voorstel resultaatbestemming)
Bedragen in duizenden euro’s Toelichting
31-dec-2011
31-dec-2010
Vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen
(1)
38.460
38.075
Beleggingen
(2)
1.131.191
943.140
Derivaten
(3)
92.560
-
__________
__________
1.262.211
981.215
Vlottende activa Latente belastingvorderingen
(4)
39.944
13.872
Vorderingen
(5)
9.689
12.479
Overlopende activa
(6)
81.869
82.454
Liquide middelen
Totale activa
Eigen vermogen
13.476
29.698
__________
__________
144.978
138.503
__________
__________
1.407.189
1.119.718
_________
_________
31-dec-2011
31-dec-2010
55
55
41.417
41.417
191.879
24.143
(7)
Aandelenkapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Wettelijke reserve Overige reserves
294
280
-35.729
30.277
__________
__________
197.916
96.172
Overige passiva Verzekeringsovereenkomsten
(8)
1.125.190
997.453
Voorziening latente belastingverplichtingen
(9)
72.369
17.318
6.437
4.302
Overige schulden
(10)
Overlopende passiva
(11)
Totale passiva
5.277
4.473
__________
__________
1.209.273
1.023.546
__________
__________
1.407.189
1.119.718
_________
_________
54
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Enkelvoudige winst- en verliesrekening Bedragen in duizenden euro’s
Netto resultaat groepsmaatschappijen Saldo overige baten en lasten
Netto resultaat
2011
2010
385
374
101.359
49.924
_______
_______
101.744
50.298
______
______
55
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
Deelnemingen in groepsmaatschappijen (1) Deelnemingen worden – voor zover er sprake is van overwegende zeggenschap –gewaardeerd op netto vermogenswaarde. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de vennootschap geheel of ten dele instaat voor de schulden van de desbetreffende deelneming, wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het resterende aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de vennootschap ten behoeve van deze deelnemingen.
56
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Toelichting op de onderscheiden posten van de enkelvoudige balans (1)
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Bedragen in duizenden euro’s Naam deelneming
Statutaire zetel
Aandeel in het geplaatste kapitaal
Geplaatst aandelen kapitaal
AXENT Uitvaartverzekeringen N.V.
Groningen
100%
€ 50.000
LPU Verzekeringen N.V.
Groningen
100%
€ 226.900
Bedragen in duizenden euro’s Axent Uitvaartverzekeringen N.V.
LPU Verzekeringen N.V.
Totaal
23.813
14.262
38.075
241
144
385
________
________
________
24.054
14.406
38.460
_______
_______
_______
Stand 1 januari 2011 Resultaat deelneming boekjaar
Totaal deelnemingen in groepsmaatschappijen
(2)
Beleggingen
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (1) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. (3)
Derivaten
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (3) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. (4)
Latente belastingvorderingen
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (4) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. (5)
Vorderingen
Bedragen in duizenden euro’s Toelichting
31-dec-2011
31-dec-2010
Vorderingen uit directe verzekering
(5.1)
532
-
Overige vorderingen
(5.2)
9.157
12.479
________
________
(5.1)
9.689
12.479
_______
_______
Vorderingen uit directe verzekering
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (4) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V.
57
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
(5.2)
Overige vorderingen
Bedragen in duizenden euro’s
Rekening-courant AXENT Verzekeringen B.V. Rekening-courant deelnemingen Overige vorderingen
Stand op 31 december
(6)
31-dec-2011
31-dec-2010
9.103
12.351
48
-
6
128
________
________
9.157
12.479
_______
_______
Overlopende activa
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (5) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. (7)
Eigen vermogen
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt EUR 200.000 te weten 400 aandelen van EUR 500 nominaal. Hiervan zijn 110 aandelen geplaatst en volgestort. Gedurende het boekjaar hebben er geen mutaties plaatsgevonden. In 2011 heeft AXENT NabestaandenZorg N.V. EUR 40 miljoen dividend uitgekeerd over het boekjaar 2010 (2010: EUR 50 miljoen dividend). Het bedrag aan dividend dat door AXENT NabestaandenZorg N.V. kan worden betaald aan haar aandeelhouder is wettelijk beperkt. Overeenkomstig de Nederlandse wet bestaat het bedrag dat beschikbaar is voor uitbetaling van dividend uit het eigen vermogen verminderd met het uitstaande aandelenkapitaal en de wettelijke reserves. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met de solvabiliteitseisen die door De Nederlandsche Bank wordt geëist. Op 31 december 2011 bedraagt het uitstaande aandelenkapitaal EUR 55 duizend, de wettelijke reserves EUR 192 miljoen en is EUR 6 miljoen vrij beschikbaar. Bij het vaststellen van het beschikbare bedrag voor dividend is rekening gehouden met eventuele negatieve herwaardering en eventuele tekorten in de toereikendheid van de voorzieningen voor verzekeringsverplichtingen. Hierop dient volgens de eisen van de toezichthouder berekende benodigde solvabiliteit in mindering te worden gebracht. De wettelijke reserves bestaan uit de herwaarderingsreserve ad EUR 191,9 miljoen (2010: EUR 24,1 miljoen) en de overige wettelijke reserve ad EUR 0,3 miljoen (2010: EUR 0,3 miljoen). De herwaarderingsreserve betreft de ongerealiseerde herwaarderingen van beleggingen inclusief derivaten. De overige wettelijke reserve heeft betrekking op de omzetting van twee van de onderdelen van de NBZ groep vanuit een stichtingsvorm naar naamloze vennootschappen.
58
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Aandelenkapitaal
Agioreserve
Overige wettelijke reserve
Herwaarderingsreserve
Overige reserves
Totaal
55
41.417
280
24.143
30.277
96.172
Mutatie ongerealiseerde herwaardering beleggingen en derivaten
-
-
-
167.736
-167.736
-
Overboeking naar wettelijke reserve
-
-
14
-
-14
-
Netto resultaatbestemming boekjaar
-
-
-
-
101.744
101.744
______
______
______
______
______
______
Totaal directe vermogensmutaties
-
-
14
167.736
-66.006
101.744
Betaald dividend op gewone aandelen
-
-
-
-
-
-
______
______
______
______
______
______
-
-
-
-
-
-
______
______
______
______
______
______
55
41.417
294
191.879
-35.729
197.916
______
______
______
______
______
______
Stand op 1 januari 2011 Bestemming van het resultaat
Mutaties vanuit de relatie met de aandeelhouder
Stand op 31 december 2011
59
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Stand op 1 januari 2010
55
81.417
267
10.194
43.941
135.874
Mutatie ongerealiseerde herwaardering beleggingen
-
-
-
13.949
-13.949
-
Overboeking naar wettelijke reserve
-
-
13
-
-13
-
Netto resultaatbestemming boekjaar
-
-
-
-
50.298
50.298
______
______
______
______
______
______
Totaal directe vermogensmutaties
-
-
13
13.949
36.336
50.298
Betaald dividend op gewone aandelen
-
-40.000
-
-
-50.000
-90.000
______
______
______
______
______
______
-
-40.000
-
-
-50.000
-90.000
______
______
______
______
______
______
55
41.417
280
24.143
30.277
96.172
______
______
______
______
______
______
Bestemming van het resultaat
Mutaties vanuit de relatie met de aandeelhouder
Stand op 31 december 2010
(8)
Verzekeringsovereenkomsten
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (8) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. (9)
Voorziening latente belastingverplichtingen
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (9) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. (10)
Overige schulden
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (10) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V. (11)
Overlopende passiva
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar toelichting (11) van de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V.
60
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Voor niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen verwijzen wij naar de geconsolideerde jaarrekening van AXENT NabestaandenZorg N.V.
61
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Ondertekening van de jaarrekening Groningen, 19 maart 2012 De Raad van Commissarissen
A.G. Beelaerts van Blokland Voorzitter
A. Tukker
De directie
R.S.F. van Lier Algemeen directeur
E.J. Pieters Financieel directeur
62
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Axent NabestaandenZorg N.V. Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 van Axent NabestaandenZorg N.V. te Groningen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2011 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Axent NabestaandenZorg N.V. per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
63
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Zwolle, 19 maart 2012 KPMG ACCOUNTANTS N.V. Origineel getekend door C. Messina RA
64
Jaarverslag 2011 AXENT NabestaandenZorg N.V.
Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat De winstbestemming zal worden bepaald op grond van artikel 12 van de statuten van AXENT NabestaandenZorg N.V. De betreffende bepalingen luiden als volgt: 1.
De vennootschap kan aan de aandeelhouders en eventuele andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het gestorte kapitaal van de vennootschap, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.
2.
De winst blijkende uit de door de algemene vergadering vastgestelde winst- en verliesrekening staat ter beschikking van de algemene vergadering.
3.
Het bestuur kan besluiten tot het doen van tussentijdse uitkeringen, indien aan het vereiste van lid 1 is voldaan blijkens een tussentijdse vermogensopstelling opgesteld met inachtneming van de daarvoor geldende wettelijke voorschriften en mits na voorafgaande goedkeuring van de algemene vergadering/raad van commissarissen.
4.
Op de door de vennootschap verkregen aandelen in haar kapitaal en op aandelen waarvan de vennootschap certificaten houdt vindt geen uitkering ten behoeve van de vennootschap plaats.
5.
Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar kapitaal houdt niet mee.
6.
De vordering tot uitkering vervalt door een tijdsverloop van vijf jaren te rekenen vanaf de dag van betaalbaarstelling.
Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2011 Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld om: - de ongerealiseerde herwaardering van beleggingen en derivaten ter grootte van EUR 167.736.000 ten laste van de overige reserves aan de herwaarderingsreserve te bestemmen; - een bedrag van EUR 14.000 ten laste van de overige reserves aan de wettelijke reserves te bestemmen; - het resultaat over boekjaar 2011 van EUR 101.744.000 geheel aan de overige reserves toe te voegen.
65