Todlin NV Jaarverslag Jaarverslag 2012

(Post)adres Todlin NV Woudenbergseweg 11

3953 ME Maarsbergen Postbus 60, 3950 AB Maarn T: 0343 - 55 44 49 | F: 0343 - 41 35 95 E: [email protected] | www.todlin.nl

Teslin Capital Management BV investeert al

Administratie

ruim twintig jaar in veelbelovende bedrijven

CACEIS Netherlands NV

die het in zich hebben om beter te presteren

De Ruyterkade 6-i, 1013 AA Amsterdam

dan het marktgemiddelde. Voor onze fond-

Ernst & Young Belastingadviseurs LLP Boompjes 258, 3011 XZ Rotterdam

Accountant

KPMG Accountants NV Laan van Langerhuize 1, 1186 DS Amstelveen

Verhandelbaarheid SNS Securities NV

Nieuwezijds Voorburgwal 162, 1012 SJ Amsterdam Contactpersonen: De heer A. van de Laar | T: 020 550 84 82 De heer J. Heere | T: 020 550 84 86

2102 galsrev raaJ

Todlin NV Jaarverslag 2012

Fiscaal adviseur

Jaarverslag 2012

sen Darlin, Todlin en Midlin zoeken wij naar die pareltjes op de beurzen in Nederland en in onze buurlanden op basis van onze heldere en consistente investeringsfilosofie. En als wij participeren, doen we ook echt mee. We stellen ons op als mede-eigenaar. Als zodanig hebben wij altijd de intentie een langetermijnrelatie aan te gaan. Zolang wij vertrouwen hebben in de bedrijven waarin wij deelnemen, blijven wij nauw betrokken, in goede en slechte tijden. Ze kunnen steeds rekenen op onze – soms kritische, maar altijd opbouwende – aandacht. Die betrokkenheid staat natuurlijk even hoog in het vaandel in de relatie met

Teslin Capital Management BV

onze eigen mede-eigenaren. En langetermijn-

Contactpersoon: de heer B.C. Eeltink

relaties kunnen op ieder moment beginnen;

T: 0343 55 44 49 | E: [email protected]

Colofon

Uitgave: Todlin NV

Teslin staat altijd open voor interessante ontmoetingen, want wij weten als geen ander dat daar iets moois uit kan groeien.

Redactie: Moving Mirrors, Maurice Eykman, Teslin Capital Management BV

Teslin Capital Management. Mede-eigenaar

Concept en ontwerp: Arthur Hermans

van veelbelovende bedrijven.

Druk: Drukkerij Wedding BV, Harderwijk Bindwerk: Binderij Utrecht BV, Utrecht Papier: omslag: 300 grms Signature smooth Extra White en binnenwerk: 100 grms ColorCopy

Jaarverslag 2012

10 nanogram per jaar In het Bernini Mysterie van Dan Brown lukt het wetenschappers van het researchcentrum CERN één druppel antimaterie te maken. De cilinder waar die in zit wordt gestolen om als bom Vaticaanstad te verwoesten. CERN heeft na verschijning van het boek een speciale webpagina geopend om uit te leggen dat dat niet kan. Het kan slechts circa 10 nanogram (0,000000010 gram) antimaterie per jaar maken en dat kost US$10 miljoen. Enne... hun medewerkers gaan trouwens ter ontspanning niet in een windtunnel hangen, ze fietsen of skiën liever, liet de persvoorlichter ook even weten.

8 10 14 16 18 20 22 26 45

Kerngegevens Column Maarten Hartog Profiel Teslin Investeringsfilosofie Teslin Investeringsteam Profiel Todlin Investeren in Todlin Bedrijven in portefeuille Verslagen

46

Verslag van de Raad van Commissarissen Directieverslag

49

61 62 64 66

69 70 79 86 92

94 96 97

Jaarverslag Todlin | 4

Jaarrekening

Balans per 31-12-2012 (voor winstbestemming) Winst- en verliesrekening over 2012 Kasstroomoverzicht over 2012

Toelichting

Algemene toelichting Toelichting op de balans per 31-12-2012 Toelichting op de winsten verliesrekening over 2012 Overige gegevens

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Overige informatie Structuur Todlin

Inhoudsopgave | 5

Inhoudsopgave

Klein en rijk Luxemburg stond lange tijd bovenaan de lijst rijkste landen ter wereld. In 2012 moest het die plaats echter afstaan aan Qatar. Dat komt omdat de opsteller van de lijst, het Amerikaanse zakenblad Forbes, niet langer uitsluitend kijkt naar het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking, maar die cijfers corrigeert naar koopkracht. Dan is Qatar rijker dan Luxemburg en wordt een land als Brunei – met lage levenskosten en hoge inkomsten uit olie en gas - opeens het op vier na rijkste land ter wereld. Nederland staat op de tiende plaats. Jaarverslag Midlin | 6

Kerngegevens | 7

Bedragen in euro’s

2012

2011

2010

2009

2008

3.843 15.678,63 500,00 8,84%

3.817 14.864,50 450,00 –10,2%

3.667 17.045,65 400,00 37,8%

3.333 12.664,56 375,00 59,6%

3.333 8.172,43 500,00 –45,4%

1,26%

1,22%

1,25%

1,33%

1,39%

1,84% 60.253

1,31% 56.738

1,61% 62.506

1,36% 42.211

1,39% 27.239

Aantal uitstaande aandelen Intrinsieke waarde per aandeel Uitgekeerd dividend per aandeel Totaal rendement Expense ratio exclusief gerealiseerde winstparticipatie * Expense ratio inclusief gerealiseerde winstparticipatie * Eigen vermogen (x € 1.000)

Totaal rendement Todlin vanaf oprichting (maart 1998)

300 250 200 150 100 50 0 1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

* Zie toelichting op bladzijden 90 en 91.

Resultaat per aandeel Opbrengsten uit deelnemingen Waardeveranderingen van deelnemingen Overige opbrengsten

Brutoresultaat per aandeel Dotatie/vrijval voorziening winstparticipatie Kosten

Nettoresultaat per aandeel

2012

2011

2010

2009

2008

927,05 704,79 0,00 1.631,84

894,63 –2.758,62 0,00 –1.863,99

584,77 4.766,65 0,43

376,60 4.823,50 0,00

808,77 –8.499,62 2,61 –7.688,24

–18,03 –310,10 1.303,71

Dividendvoorstel over 2012: € 550 per aandeel.

325,12 –231,10 –1.769,97

5.351,85

–550,06 –225,88

4.575,91

5.200,10

–197,36 –135,61

4.867,13

648,24 –169,51 –7.209,51

Portefeuilleverdeling

Acomo

29%

Neways

8%

Beter Bed

26%

Reesink

11%

DOCDATA

9%

Stern

NedSense

2%

Overige effecten 7%


Kerngegevens | 9

8%

Een wet vangt geen boef De

financiële sector wordt bedolven onder nieuwe weten regelgeving. Ik kan daar wel enig begrip voor opbrengen; de sector heeft er lang en op veel terreinen een puinhoop van gemaakt en is mede verantwoordelijk voor de crisis waar we nu al jaren in zitten. Er moest dus wel iets gebeuren. Maar met een wet vang je geen boef. En door te proberen alle mogelijke risico’s af te dekken met regels wordt het (bedrijfs)leven niet automatisch beter. Meer controle en scherpere regels is wat de Nederlandse overheid en toezichthouders in Brussel willen en wat deels ook wordt gevraagd vanuit de samenleving. Niemand wil immers meer een financiële crisis meemaken. Maar is dit nu de juiste methode? Dat korte metten wordt gemaakt met onduidelijke financiële producten en het kortetermijndenken vind ik logisch. Ook dat ruim baan wordt gegeven aan transparantie en eerlijkheid. Overigens geldt de opmars van de paarse krokodil niet alleen voor de financiële wereld. De wens om ieder risico te beheersen of zelfs uit te sluiten, leidt in allerlei sectoren tot een sterke toename van de regeldruk. Volgens mij wordt het aankondigen van weer een nieuwe wet te veel bejubeld en wordt er vaak voorbij gegaan aan de duidelijk negatieve aspecten. Het legt bijvoorbeeld een grote druk op particulieren en bedrijven, of het nu financiële instellingen zijn of niet. Bij de bedrijven die het zich kunnen veroorloven worden hele afdelingen opgetuigd die ervoor moeten zorgen dat men zich aan die nieuwe regel(tje)s houdt. Ondernemingen zijn veel geld en energie kwijt aan het implementeren van nieuwe regels en het inrichten van interne controle daarop. Geld en tijd dat niet benut wordt voor de werkelijke business en niet altijd in het belang van de klant is. Daarbij komt dat de regels elkaar ook nog eens zo snel opvolgen dat het vaak lijkt alsof er niet wordt gekeken of de ene regel effect heeft of de volgende staat alweer klaar.

De trend lijkt om alle risico’s af te dekken.

Zowel in het bedrijfsleven als in de omgang van alledag. Maar is het nou zo dat als er meer regels zijn alles vanzelf goed komt? Volgens mij niet. Nu kan je stellen dat nieuwe wetgeving zal helpen om uitwassen te voorkomen en dat dit, zeker gezien de gebeurtenissen in het recente verleden, een gewenste ontwikkeling is. Maar het is een utopie te denken dat alle excessen hierdoor worden uitgebannen. Bovendien maakt een tsunami aan regelgeving het leven niet direct plezieriger. De schandalen in het bedrijfsleven hebben zich onmiskenbaar voorgedaan en toch zijn de fatsoenlijke zakenmensen nog steeds in de meerderheid. Zoals wel vaker het geval is, lijden zij onder het falen van de minderheid. Zit er één persoon met de hand in de kas, of beduvelt hij op een andere wijze de zaak, dan wordt er direct een wet gemaakt waardoor regels strak worden aangehaald en waar uiteindelijk iedereen door wordt getroffen.


Een bankierseed, hoe goed bedoeld ook, biedt geen zekerheid dat mensen niet meer over de schreef gaan. Fatsoenlijke omgangsvormen moeten in je DNA zitten. Fatsoen moet je doen. Als het niet in je genen zit om op een goede en transparante wijze met beleggers en hun vermogen om te gaan, dan kunnen regels zeker bijsturen. Al zullen ze de echt kwaadwillenden niet tegenhouden. De ontwikkelingen leiden er kortom toe dat toezicht een doel op zich lijkt te worden. Het lijkt meer over de vorm te gaan dan over de inhoud. Regels kunnen wel helpen, maar zijn niet de eigenlijke oplossing voor uitwassen en misdragingen. Daarvoor is het nodig dat er een omslag is in het denken en in de wijze waarop er met elkaar en klanten wordt omgegaan, met name in de financiële sector. Een visie, waarbij gekozen wordt voor de lange(re) termijn, transparantie en fatsoenlijk omgaan met het vertrouwen van beleggers. De manier waarop we het al jaren doen bij Teslin.

Maarten Hartog

“Fatsoen moet je doen”

Column Maarten Hartog | 11

Chique kleine eitjes Kaviaar, ofwel het zwarte goud, bestaat uit de onbevruchte eitjes van de steur. De naam komt van het Perzische Khag-avar. Perziërs dachten dat de exclusieve eitjes hun uithoudingsvermogen en potentie zouden verbeteren. Ook bij de Russische tsaren waren ze populair. Een hapje goede kaviaar kost tegenwoordig al gauw € 50, dus het is voorbehouden aan vermogende gourmands. Dat was echter niet altijd zo, in het begin van de vorige eeuw werd in Amerikaanse saloons gratis kaviaar bij het bier gegeven omdat het hoge zoutgehalte de omzet van de drank verhoogde.

Profiel Teslin: Onafhankelijke beursparticipaties sinds 1991

Teslin Capital Management BV (‘Teslin’) investeert met een langetermijnvisie in kleine en middelgrote beursgenoteerde bedrijven in Nederland en andere Europese landen. Met ruim 20 jaar ervaring in deze investeringscategorie zijn wij een van de meest vooraanstaande small cap specialisten in Nederland.

Organogram

Teslin is volledig onafhankelijk. Onze drie fondsen – Darlin NV, Todlin NV en Midlin NV – nemen aanzienlijke

belangen in een select aantal goed geleide ondernemingen met een sterke balans. Wij beheren de fondsen met een professioneel team van ervaren deskundigen met verschillende achtergronden. Ieder draagt vanuit de eigen specifieke expertise en ervaring bij aan een integrale visie op de investeringen. Een belangrijk onderdeel van de visie is dat onze fondsmanagers zich altijd opstellen als betrokken langetermijnaandeelhouders. Zij denken actief mee met het bestuur van de deelnemingen, stellen vragen en sporen zo nodig aan tot actie. Daarbij is het doel altijd het zeker stellen of verbeteren van verantwoorde waardecreatie. Corporate governance en fatsoenlijk ondernemen zijn ijzeren criteria in het beoordelen van ondernemingen. Wij vertrouwen op de kracht van onafhankelijke, eigen analyses en constructieve persoonlijke relaties met de deelnemingen. En die relatie hebben wij ook met onze investeerders. Ook met hen communiceren wij frequent, open en transparant. Niet alleen het goede, maar ook het minder goede – of zelfs slechte – nieuws wordt gemeld en toegelicht in het jaarverslag, kwartaalbrieven, maandberichten en maandelijkse factsheets. Dat deze opstelling gewaardeerd wordt blijkt uit de goed bezochte jaarvergaderingen en bedrijfsbezoeken aan de deelnemingen, die wij regelmatig organiseren. Wij hebben onze investeringen ondergebracht in drie fondsen:

Darlin

neemt participaties van ten minste 5% in Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen met een beurswaarde van € 100 miljoen – € 400 miljoen op het eerste moment van investeren (small caps). Todlin neemt belangen van ten minste 5% in Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen met een beurswaarde tot € 100 miljoen op het eerste moment van investeren (micro en small caps). Midlin belegt in Nederlandse, Duitse en andere Europese beursgenoteerde ondernemingen met een marktkapitalisatie van gemiddeld € 500 miljoen (small en mid caps). Anders dan bij Darlin en Todlin, neemt Midlin (ook) kleinere belangen. Midlin is een open-end fonds waarin investeerders wekelijks tegen intrinsieke waarde kunnen toe- en uittreden. Daarnaast beheert Teslin nog een mandaat. De aandelen van Teslin worden gehouden door het management en een participatiemaatschappij. De fondsmanagers en/of hun families hebben een belangrijk deel van hun vermogen in de fondsen van Teslin geïnvesteerd. Teslin heeft als beheerder van de Autoriteit Financiële Markten een vergunning, als bedoeld in artikel 2:65 lid 1 sub a en lid 2 van de Wet op het financieel toezicht. Jaarverslag Todlin | 14

beheerder van

Investeringsfilosofie Teslin: Het begint met de juiste keuze. De parels vinden, daar gaat het om Teslin investeert met een langetermijnvisie in kleine en middelgrote, beursgenoteerde bedrijven

in Europa. We participeren niet in veel bedrijven, maar houden een geconcentreerde portefeuille aan. Bij het zoeken naar geschikte bedrijven voor de portefeuilles van onze fondsen gaan we zorgvuldig te werk en zijn we selectief. Natuurlijk bestuderen we nauwgezet de cijfers van potentiële kandidaten voor onze portefeuille, maar de beslissing om in een bedrijf te participeren nemen we op veel bredere gronden. We volgen niet alleen de ontwikkelingen in de sectoren en regio’s die ons interesseren, we bezoeken ook beurzen en bedrijven in de branche. Zo krijgen we een beter beeld van de markt waarin een bedrijf opereert en van de kansen en bedreigingen. Bovendien biedt het ons de gelegenheid om te praten met de concurrent, een leverancier of een klant. De historie van een bedrijf is interessant, maar de plannen voor de komende jaren en de samenstelling van het bestuur vinden wij belangrijker. Wij houden van bedrijven waar de oorspronkelijke ondernemersfamilie nog bij betrokken is. Wij investeren in goed geleide bedrijven die niet alleen waarde creëren voor de aandeelhouders, maar voor alle stakeholders die bij het bedrijf betrokken zijn. Bedrijven met een krachtig en betrouwbaar bestuur, dat meer ondernemer dan beheerder is, een sterke marktpositie, een overtuigende strategie en een goede groei van omzet, winst, kasstroom en dividend. We beoordelen waardecreatie op de capaciteit van een onderneming om duurzaam cashflow en bovengemiddelde rendementen op geïnvesteerd vermogen te genereren. Daarnaast is een goed ondernemingsbestuur (corporate governance beleid) een belangrijk investeringscriterium. Jaarlijks analyseren we een groot aantal beursfondsen. Slechts enkele komen in een van onze portefeuilles.

Betrokken aandeelhouderschap

Wij streven naar een constructieve relatie met de bestuurders en commissarissen van de bedrijven waarin we investeren en denken met hen mee. Als mede-eigenaar maken we actief gebruik van de rechten die de wet ons biedt. Ons stemrecht bijvoorbeeld zien we niet alleen als een recht. Het is onze plicht om er gebruik van te maken. Zaken als benoemingen, beloningen en de verdeling van de winst hebben onze bijzondere aandacht. Het aanstellen van commissarissen is belangrijk, omdat zij mede de belangen van de aandeelhouders behartigen en sterk genoeg moeten zijn om toezicht te houden op het bestuur. Benoemingen in het bestuur zijn van belang omdat het vertrouwen in de kwaliteit van het management een belangrijk criterium is in onze investeringsbeslissing. Bij het beoordelen van beloningspakketten kijken we meer naar de methodiek en instrumenten dan naar de hoogte ervan. Wij vinden dat ze aan moeten sluiten bij wat maatschappelijk verantwoord is en een langetermijnbeleid moeten ondersteunen. En we spreken ons ook altijd uit over het dividendbeleid, omdat we als mede-eigenaren daarmee de directie ook een nieuw mandaat geven om een deel van de winst te herinvesteren in toekomstige groei. Jaarverslag Todlin | 16

We willen niet op de stoel van de directie gaan zitten, maar als er bijvoorbeeld sprake is van belangrijke wijzigingen in bedrijfsstrategie spreken wij ons wel vaak uit over de (on)wenselijkheid hiervan. En in uitzonderingsgevallen nemen wij zelf – al dan niet met andere grootaandeelhouders samen – het initiatief om belangrijke vragen over de strategie aan de orde te stellen. Doordat we een langetermijnvisie hebben en een constructieve relatie met de directies nastreven, stuit dit zelden op weerstand. Integendeel, uiteindelijk wordt onze kennis en betrokkenheid ook in deze gevallen op prijs gesteld.

Investeringsfilosofie Teslin

Teslin investeert na uitgebreide research in een select aantal kleine en middelgrote bedrijven, die waarde creëren voor aandeelhouders en fatsoenlijk omgaan met personeel, klanten, leveranciers, omgeving en eigenaren.

Als betrokken aandeelhouder

gericht op de lange termijn, gebruiken we onze aandeelhoudersrechten in de overtuiging dat dit bijdraagt aan het van de onderneming.

succes

Investeringsfilosofie Teslin | 17

Investeringsteam:

De investeringsfondsen van Teslin worden beheerd door een ervaren team van in totaal dertien mensen. De directie van Teslin wordt gevormd door Frederik van Beuningen, Maarten Hartog en Aleid Kruize. Het team bestaat verder uit medewerkers met uiteenlopende kennis en ervaring. Ieder draagt vanuit zijn expertise en ervaring bij aan een integrale visie op de investeringen. Het dagelijks beheer van Todlin is in handen van Maarten Hartog en Frederik van Beuningen.

Maarten Hartog

(1973) heeft zowel civiel als bedrijfsrecht gestudeerd in Leiden. Hij heeft zes jaar als advocaat in een ondernemingsrechtpraktijk gewerkt. Maarten is lid van zowel de beleggingscommissie als de juridische commissie van Eumedion. Tevens staat Maarten als compliance professional geregistreerd bij het Dutch Securities Institute. Maarten is fondsmanager van Todlin en Darlin.

Frederik van Beuningen

(1949) studeerde economie. Na een loopbaan in de transportsector was hij zes jaar werkzaam in het directieteam van een participatiemaatschappij. Hij was in 2003 lid van de Commissie Tabaksblat, die de Nederlandse Corporate Governance Code voor beursfondsen opstelde. Momenteel is Frederik lid van het dagelijks bestuur van Eumedion, de organisatie die de belangen van institutionele beleggers op het gebied van corporate governance behartigt. Frederik is fondsmanager van Darlin en Todlin.

Aleid Kruize

(1958) studeerde zowel notarieel als fiscaal recht. Zij was ruim acht jaar als adviseur werkzaam in een internationale belastingadviespraktijk. Zij is onder andere commissaris geweest bij een participatiemaatschappij en een vermogensbeheerder. Sinds 2007 is zij bestuurslid van DUFAS (Dutch Fund and Asset Management Association), de belangenvereniging van in Nederland werkzame vermogensbeheerders en beleggingsinstellingen. Op de website van Teslin (www.teslin.nl) is meer informatie te vinden over het investeringsteam.


Investeringsteam | 19

Profiel Todlin: Mede-eigenaar van veelbelovende bedrijven

Todlin neemt belangen van ten minste 5% in ambitieuze, Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen met een beurswaarde tot € 100 miljoen (micro en small caps) op het eerste moment van investeren. Todlin stelt zich ten doel een goed investeringsresultaat (koersresultaat en dividendinkomsten) te behalen voor haar investeerders. Todlin is in 1998 opgericht als tweede investeringsfonds van Teslin, dat ook het beheer voert over Todlin. Het fonds werkt op basis van de investeringsfilosofie van Teslin. Dit betekent dat Todlin een betrokken mede-eigenaar is van waardecreërende en fatsoenlijke bedrijven gericht op de lange termijn. Todlin houdt een gefocuste portefeuille met rond de tien deelnemingen. Per 31 december 2012 bestond de portefeuille van Todlin uit negen ondernemingen. De bedrijven waarin Todlin investeert worden geselecteerd aan de hand van strenge selectiecriteria. Een goed management, een sterke marktpositie en een gezonde balans behoren daartoe. Maar ook wordt gekeken naar fatsoenlijk ondernemerschap en het corporate governance beleid. Todlin keert, indien mogelijk, het contant ontvangen dividend na aftrek van kosten uit. Gestreefd wordt het dividend jaarlijks te verhogen. Door de omvang van haar participaties geniet Todlin fiscale faciliteiten, waardoor zij geen vennootschapsbelasting verschuldigd is over ontvangen dividenden en gerealiseerde koerswinsten. Todlin kan na een ‘delisting’, die al dan niet op haar initiatief plaatsvindt, een belang aanhouden als buiten de beurs op termijn een beter resultaat te verwachten is.

Todlin investeert in ambitieuze, ondernemingen met een beurswaarde tot € 100 miljoen Gestreefd wordt een jaarlijks uit te keren.

Nederlandse beursgenoteerde (micro en small caps). stijgend dividend

Todlin maakt hooguit tijdelijk gebruik van een effectenkrediet tot een maximum van 15% van de aanwezige fondswaarden. Todlin verhoogt het rendement en risico van de portefeuille niet kunstmatig door te investeren met geleend geld (financiële hefboom). Het dagelijks beheer is in handen van Maarten Hartog (1973) en Frederik van Beuningen (1949). Zij hebben meer dan 25 jaar ervaring met participeren in Nederlandse small caps en profiteren van de kennis en kunde van de managers van Teslin’s andere fondsen. Een onafhankelijke Raad van Commissarissen houdt toezicht op het gevoerde beheer van Todlin.


Profiel Todlin | 21

Investeren in Todlin: Todlin is open voor investeerders die geloven dat een langetermijninvestering in goed

geleide, innovatieve bedrijven de beste kansen biedt op een goed investeringsresultaat. De aandeelhouders van Todlin zijn doorgaans zelf ondernemer (geweest) en waarderen de open en ondernemende cultuur van de beheerorganisatie. De aandeelhoudersvergadering van Todlin wordt druk bezocht, evenals de voor investeerders georganiseerde bezoeken aan bedrijven waarin geïnvesteerd wordt.

Verhandelbaarheid

Todlin is een zogenaamde closed-end beleggingsinstelling. Investeerders kunnen toetreden bij Todlin door te participeren in de emissie. De vennootschap heeft de mogelijkheid nog 157 aandelen uit te geven. Bij toetreding via de emissie wordt een plaatsingsprovisie van 1% berekend. De verhandelbaarheid van aandelen van de Todlin-vennootschappen wordt verzorgd door de heren A. van de Laar (020 550 84 82) en J. Heere (020 550 84 86) van SNS Securities NV, die vraag naar en aanbod van aandelen bij elkaar brengen. De verkoop van aandelen Todlin is derhalve afhankelijk van het beschikbaar zijn van een koper. Voor transacties in de Todlin-vennootschappen brengt SNS Securities bij de koper en de verkoper, afhankelijk van de transactiegrootte, 0,3% tot 0,5% in rekening.

Kosten De jaarlijkse managementvergoeding bedraagt 1,05% per jaar berekend over het gemiddeld eigen

vermogen per kalenderjaar. Daarnaast ontvangt de beheerder Teslin bij een succesvolle (gedeeltelijke) verkoop van een van de participaties een performance fee. Een uitgebreide beschrijving van de kosten is opgenomen in het prospectus en in de toelichting in dit jaarverslag.

Informatie Op de website, www.todlin.nl, is uitgebreide informatie opgenomen over het fonds, zoals een informatiememorandum, jaarverslagen en de maandelijkse factsheet. Verder zijn daar achtergronden over de investeringen van Todlin te lezen.

Verhandelbaarheid: SNS Securities NV Kosten:

managementvergoeding van 1,05% plus performance fee bij goede resultaten

Informatie:

telefoon: 0343 55 44 49 website: www.todlin.nl

Meer informatie over Todlin of participeren in Todlin is te verkrijgen bij Teslin via 0343 55 44 49. De medewerkers van Teslin staan belangstellenden graag persoonlijk te woord.

Agenda Op woensdag 22 mei 2013 houdt Todlin haar aandeelhoudersvergadering waarin de fondsmanagers verantwoording zullen afleggen over het gevoerde beheer en de samenstelling van de portefeuille. Investeerders worden voor deze bijeenkomst persoonlijk uitgenodigd. In de middag is er voor de liefhebbers een golfwedstrijd. In 2012 bezochten wij met onze investeerders het Centraal Station van Den Haag waar Grontmij NV de integrale engineering verzorgt. Grontmij maakt deel uit van de portefeuille van Darlin NV. Ook in het nieuwe boekjaar wordt een bedrijfsbezoek georganiseerd. Jaarverslag Todlin | 22

Investeren in Todlin | 23

De grote Napoleon Napoleon was klein. Of toch niet? Dit bekende ‘feit’ zou wel eens op een vertaalfout kunnen berusten. Ondanks de invoering van het metrieke stelsel ging men in Frankrijk namelijk nog jaren door met het oude meetsysteem. En dus noteerden de Fransen in het autopsierapport een lengte van 5 voet, 2 inches. Dat hebben de Engelsen overgenomen zonder zich te realiseren dat de Franse inch langer was dan de hunne. Als die theorie klopt was Napoleon geen 1.57, maar 1.70 meter; gewoon voor die tijd. Hij leek alleen klein omdat hij zich omringde met lange lijfwachten.

Amsterdam Commodities NV (‘Acomo’) ‘Ambachtelijk en betrouwbaar’

Acomo is een conglomeraat van handelshuizen in thee, kruiden en specerijen, noten, gedroogde vruchten, zaden en natuurlijke voedselingrediënten en grondstoffen. De specialistische handelaren van Catz, TEFCO, SNICK, King Nuts & Raaphorst, Red River en Van Rees zijn allemaal ervaren en hebben een eigen sterk ambachtelijk karakter. Er gaat jaarlijks 500.000 ton aan goederen door de handen van de 500 professionals van de handelshuizen. Vaak letterlijk, want ze lopen over de hele wereld rond om te keuren, proeven en onderhandelen. Het bedrijf is de schakel tussen kleine boeren en plantages in tropische landen die grondstoffen produceren en de industriële voedingsverwerkers en groothandels. Acomo doet voor hen niet alleen de aanen verkoop, maar ook alles er tussenin: verwerking, verpakking, opslag, analyse, kwaliteitscontrole en distributie. Betrouwbare levering en gegarandeerde prijzen geven de klanten van Acomo zekerheid en gemoedsrust in markten waarin oogsten kunnen mislukken, prijzen en valuta schommelen en wanbetalers rondlopen. Het biedt, kortom, ‘Peace of Mind’. 2012

Groot in mentaliteit

Beurswaarde Omzet Nettowinst Dividend/aandeel Aantal medewerkers Gemiddelde kostprijs Beurskoers

€ € € €

323,1 593,1 27,0 0,70 500 € 4,82 € 13,90

2010

2011

€ € € €

240,4 571,0 26,2 0,65 500 € 4,82 € 10,34

€ € € €

226,2 374,9 15,5 0,50 468 € 3,54 € 11,08

2009

2008

88,5 164,5 10,5 0,40 65 € 3,38 € 5,42

€ 55,5 € 175,3 € 8,7 € 0,35 59 € 3,38 € 3,40

€ € € €

Jaarcijfers per 31-12 / In portefeuille sinds 10 juni 2005 / Beurswaarde, omzet en nettowinst in miljoenen euro’s

Hoe gaat het? Dat het Acomo goed gaat blijkt ook uit de waardering voor haar daden op de beurs. Over de afgelopen tien jaar boekte het aandeel een koersstijging van 490% tegen 6% voor de AEX. En de toekomst ziet er zonnig uit. Ondanks de economische situatie gaat de handelaar pur sang onverstoord door met het uitbouwen van het bedrijf. Alle groepsondernemingen zijn winstgevend. De wereldwijde groeiende welvaart leidt tot hogere voedselconsumptie en daardoor ook tot hogere grondstofprijzen. Bijna alles waarin Acomo handelt, peper, nootmuskaat, kokosnoot en alle noten, is in de afgelopen jaren duurder geworden. Daar moet je als slimme handelaar goed op inspelen. Amerikaanse boeren willen overigens vaak dat je al anderhalf jaar van tevoren reserveert en aangeeft welke producten je wilt kopen. Niet voor niets zegt Acomo zelf dat haar mensen ‘professionele risicomanagers’ zijn voor de eindgebruikers in de voedingsindustrie. De kwaliteiten van Acomo’s bedrijven werden recent nog eens onderstreept toen het grote Amerikaanse Cargill ($135 miljard omzet) de distributie in de Benelux van haar zetmeel, zoetstoffen en dextrose aan Acomo toevertrouwde. Jaarverslag Todlin | 26

Groot in mentaliteit Acomo’s ‘roots’ liggen in de tropen. Was het aanvankelijk een succesvolle rubberplantage-eigenaar, sinds 2010 ligt de hele focus op ‘food’ en het rijgen van kralen. Mede dankzij de crises kreeg het de kans om bedrijven over te nemen waar het al langer naar keek, zoals Red River (zaden), Van Rees (thee) en King Nuts & Raaphorst (noten en rijstcrackers). Dankzij die acquisities verdubbelde het in omvang en is het wereldwijd marktleider in de theeen zadenhandel geworden. Acomo koopt echter niet zomaar. Het gaat met acquisities net zo slim om als met de aanen verkoop van nootjes. Het selecteert streng en gaat liever voor ‘klein maar fijn’ dan zich te overeten aan iets groots. Overnamekandidaten mogen geen turn-around gevallen zijn, moeten ten minste 15% rendement op het eigen vermogen hebben, de winst per aandeel mag niet verwateren en het management moet blijven. Een succesformule die de oude VOC-tijden doet herleven. www.acomo.nl Portefeuille | 27

Beter Bed Holding NV ‘Hard at work on a good night’s rest’

Wij kennen Beter Bed van de Retteketet - twee halen, één betalen – achtige acties en van de Nederlandse winkelboulevards. Maar de beddenreus is in vrijwel heel Europa aanwezig met ketens als Matratzen Concord, Slaapgenoten en El Gigante del Colchón. Dus ook Belgen, Duitsers, Spanjaarden, Oostenrijkers en Zwitsers slapen in een ‘beter bed’. Van een boxspring met pocketveermatras voor € 800 tot een kinderledikantje voor € 100. Nachtkastje, ombouw, kussens erbij en je hele slaapkamer is ingericht. De slaapspecialist brengt nieuwe, modieuze en innovatieve producten met militaire precisie op de markt. Zo huurt het winkels op B- of Clocaties waar goed te onderhandelen is over de prijs. Een huurcontract voor een jaar is geen uitzondering. Voor een relatief beperkt bedrag richt Beter Bed de hele winkel in en als het niet lekker loopt zijn ze snel weer weg en openen elders. Dankzij goede marketingcampagnes en de prijzen die zij winnen bij Consumentbond-testen is hun naamsbekendheid uitstekend.

Groot in snel schakelen

Beurswaarde Omzet Nettowinst Dividend/aandeel Aantal medewerkers Aantal winkels Gemiddelde kostprijs Beurskoers

2012

2011

2010

2009

2008

€ 287,3 € 397,3 € 14,4 € 0,47 2.400 1.219 € 4,42 € 13,20

€ 305,1 € 397,0 € 28,0 € 1,10 2.451 1.187 € 4,42 € 13,99

€ 463,6 € 374,7 € 27,9 € 1,30 2.353 1.117 € 3,84 € 21,26

€ 344,5 € 361,5 € 23,9 € 1,04 2.274 1.064 € 3,83 € 15,80

€ 185,6 € 358,6 € 22,1 € 0,52 2.227 1.036 € 3,83 € 8,51


Hoe gaat het? Het bedrijf liet jaren stijgende omzetten en winsten zien. Maar in 2012 bleef de omzet stabiel en daalde de winst voor het eerst in lange tijd. Vooral in Spanje, waar men veel minder te besteden heeft, en in Nederland, waar de woningmarkt op slot zit, waren consumenten terughoudend en liep het minder. Reden om af te schrijven op de Spaanse activiteiten en een voorziening te nemen voor reorganisaties en winkelsluitingen. Overigens wordt al 65% van de omzet buiten Nederland gerealiseerd, zoals bij Matratzen Concord in Duitsland. En daar steeg de omzet. Het marktaandeel in Europa werd ook vergroot. Beter Bed maakte daarnaast een inhaalslag in e-commerce door een strategische samenwerking met Wehkamp.nl aan te gaan en haar hele IT-infrastuctuur aan te passen. De omzet via de webshop ligt nu rond de 5%, maar de directie verwacht dat dit in de toekomst 20 á 30% wordt. De fysieke winkels blijven belangrijk voor het uitproberen van matrassen en advies van de verkopers. De solide basis en gezonde cashflow zorgen er bovendien voor dat er geïnvesteerd kan blijven worden in die winkels. Morgen dus gezond weer op. Jaarverslag Todlin | 28

Groot in snel schakelen Beter Bed is in 1981 opgericht met de opening van twee slaapspeciaalzaken in Nederland, ging in 1996 naar de beurs en heeft nu 1.219 winkels in zes landen. Die groei heeft het te danken aan het vermogen goed en snel in te spelen op marktontwikkelingen. Het opent snel nieuwe winkels en sluit ze met dezelfde vaart als het ergens niet loopt. Zo sloot het rond 2003 ook de eigen fabrieken toen bleek dat eigen fabricaat minder opbracht dan het verkopen van bedden en matrassen die volgens eigen specificaties elders gemaakt werden. Het kwam met een betaalbare boxspring als antwoord op de vergrijzing en het M Line traagschuimmatras als antwoord op het toenemend aantal mensen met rugklachten. Met een webshop voor het groeiend aantal thuiswinkelaars en een duurzaamheidsgarantie voor de bewuste consument. De ‘waar voor je geld’ filosofie is goed voor alle stakeholders: jaarlijks wordt een substantieel deel van de winst als dividend uitgekeerd. Cash & carry voor de aandeelhouders. www.beterbedholding.nl Portefeuille | 29

Koninklijke Brill NV ‘Moderne schriftgeleerde excelleert’

Wilt u een abonnement op het open source tijdschrift African Diaspora? Of zoekt u een boek over hoe er in het middeleeuwse China werd gedacht over de menselijke sterfelijkheid? Of bestudeert u graag een interpretatie van Joodse gebeden in de Dode Zee-rollen? En geeft u de voorkeur aan Engels of consumeert u uw wetenschappelijke kost liever in het Hebreeuws of in het Chinees? Dan moet u bij Brill zijn. Al meer dan drie eeuwen lang is Brill dé uitgeverij voor academische boeken, tijdschriften en naslagwerken voor de alfa’s. Brill geeft alles uit wat ertoe doet in de geesteswetenschappen, klassieke taal- en letterkunde, internationaal recht en wetenschapsgeschiedenis. In een gewoon boek of in digitale vorm. Vanuit haar hoofdvestiging in Leiden en een kantoor in Boston (Verenigde Staten) bedient zij een wereldwijd klantenbestand van individuele wetenschappers, onderzoeksinstituten en universiteitsbibliotheken. De grootste markt voor Brill is Noord-Amerika (43%), gevolgd door Europa (37%) en de rest van de wereld (20%). Driekwart van de omzet loopt via derden, zoals verzendboekhandels en tijdschriftenagenten. Superintelligente auteurs en lezers zijn er blij mee. 2012

Groot in het faciliteren van informatiestromen


€ € € €

36,6 27,5 5,7 1,08 122 € 19,85 € 19,50

2010

2011

€ € € €

25,3 27,4 3,3 1,05 118 n.v.t. € 13,50

€ € € €

24,4 27,1 2,8 0,90 114 n.v.t. € 13,16

2009

€ € € €

19,8 26,1 2,1 0,90 121 n.v.t. € 10,70

2008

€ € € €

21,4 25,7 0,2 0 127 n.v.t. € 11,55

Jaarcijfers per 31-12 / In portefeuille sinds 25 februari 2013 / Beurswaarde, omzet en nettowinst in miljoenen euro’s

Hoe gaat het?

De nieuwe aanwinst in onze portefeuille onderscheidt zich van concurrenten door de uitstekende reputatie, hoge kwaliteit van aangeboden titels en een effectieve marketing en distributie. Het heeft bovendien niet veel concurrenten in de nichemarkt van wetenschappelijke publicaties voor de alfastudies. Die markt is klein, maar wel vrij stabiel en Brill heeft er al eeuwen een vooraanstaande positie. Dat wil niet zeggen dat Brill gewoon kan blijven doen wat ze vroeger deed, er zijn wel ontwikkelingen waar het op in moet spelen. Dat doet het ook. Zo is het goed voorbereid op de voortgaande digitalisering van de wereld. Was de bijdrage van de verkoop van digitale boeken in 2006 nog 6% van de omzet, inmiddels is dat al ruim 40%. Bovendien kan de onderneming, zowel autonoom als via acquisities, verder groeien. In het verleden heeft men bewezen dit te kunnen, want de omzet nam van € 11,6 miljoen in 2000 toe tot € 28,6 miljoen in 2011. De winst per aandeel laat ook een duidelijk stijgende trend zien en het heeft een aantrekkelijk dividendrendement dat gezien de goede cashflow ook redelijk zeker is. Gecombineerd met een goed management, al bijna tien jaar onder leiding van de ervaren uitgever Herman Pabbruwe, zien wij een mooie rol voor Brill in onze portefeuille. Jaarverslag Todlin | 30

Groot in het faciliteren van informatiestromen Brill is opgericht in 1683 in Leiden en kan bogen op een prachtige historie als zetterij, drukkerij, antiquariaat en uitgever. Haar wortels liggen in de Gouden Eeuw, die ook wetenschappelijk een bloeiperiode was en waarin Brill de hofleverancier was voor de oudste universiteit van Nederland. Het heeft haar goede internationale naam mede te danken aan het feit dat het net zo makkelijk Chinese karakters kon zetten als Hebreeuwse en Latijnse letters. De uitgever op hoge leeftijd heeft nog steeds goede banden met Universiteit Leiden, maar verder is het bedrijf jong van geest en meegegroeid met zijn tijd. Het stootte alle niet-uitgeverij activiteiten af en vergrootte het aantal vakgebieden door overnames van prestigieuze uitgeverijen als Martinus Nijhoff en Hotei en delen van Transnational en Gieben. Het zette ook in op online publicaties, ging samenwerken met Google’s ‘search inside the book’ en startte een eigen YouTube-kanaal. Al met al is Brill bepaald geen wereldvreemde schriftgeleerde en doet het stickertje ‘uitgeverij’ haar eigenlijk tekort. De kerncompetentie van Brill is het faciliteren van de informatiestroom tussen wetenschappelijke auteurs en academische lezers en dat begrijpt het zelf al 335 jaar. www.brill.com Portefeuille | 31

DOCDATA NV ‘E-succes voor e-tailers’

Koopt u via internet een trui bij de Bijenkorf, gordijnen bij V&D of een dvd bij bol.com? Dan komen die via DOCDATA bij u in huis. De complete achterkant van de webshops van deze en andere grote namen wordt door de e-commerce dienstverlener verzorgd. Voorraadbeheer, online betalingen, klachtenafhandeling, DOCDATA kan het allemaal. En helpt daarmee haar klanten om hun klanten tevreden te houden. Er komt meer bij kijken dan dozen schuiven. Een goede afhandeling van retourzendingen is bijvoorbeeld ook van belang. Een kwart van de onlineshoppers stuurt weleens een pakketje terug. Voor de omloopsnelheid natuurlijk goed als dat snel wordt geregeld, maar voor klantbeleving nog belangrijker. Klanten die tevreden zijn over het retourbeleid zijn namelijk eerder geneigd tot een herhalingsaankoop. DOCDATA werkt snel en kosteneffectief en kan bovendien de teruggestuurde artikelen zo herverpakken dat ze direct de winkel weer in kunnen. En de webwinkel krijgt een retourgedrag-analyse zodat het terugzendingen kan verminderen. Die worden trouwens ook voorkomen door goede productfoto’s en video’s op de site. Ook daar kan DOCDATA voor zorgen via haar complete fotostudio.

Groot door internet


2012

2011

2010

€ 91,8 € 152,8 € 7,6 € 0,55 1.129 € 5,81 € 13,12

€ 101,5 € 130,7 € 6,8 € 0,50 1.116 € 5,70 € 14,50

€ 62,0 € 104,0 € 3,8 € 0,35 813 € 5,70 € 8,85

2009

€ € € € € €

59,5 80,5 7,7 0,55 593 5,52 8,50

2008

€ € € € € €

39,3 78,6 3,7 0,30 590 5,43 5,62


Hoe gaat het?

DOCDATA’s fulfilment activiteiten groeien autonoom en laten jaar op jaar stijgende cijfers zien. Webshops breiden uit en hebben baat bij de expertise en flexibiliteit die DOCDATA biedt. Sommige worden zelfs zo groot dat ze alles zelf willen gaan doen. Zalando bijvoorbeeld. Dat zal leiden tot omzetverlies, maar de reputatie van DOCDATA is sterk en het zal er alles aan doen om dit op te vangen. Mede dankzij Zalando wordt het steeds vaker in Nederland - en ook in Duitsland - benaderd als er een tender voor een fulfilment opdracht is. Het investeerde dit jaar ook in capaciteitsuitbreiding om aan de grotere vraag te kunnen voldoen. E-tailers willen een steeds groter assortiment aanbieden onder het motto: ‘Hoe meer keus je biedt, hoe meer orders je kunt genereren’. Daarnaast investeert het in uitbreiding van kennis om ook nieuwe markten als ‘huis & tuin’ te kunnen bedienen. De andere poot van het bedrijf – IAI Industrial Systems BV- had in 2012 geen geweldig jaar. Echter, de orderportefeuille van deze leverancier van machines voor het beveiligen en personaliseren van paspoorten, rijbewijzen, diploma’s en andere waardedocumenten is nu al weer goed gevuld. Jaarverslag Todlin | 32

Groot door internet DOCDATA levert essentiële diensten aan e-tailers. En internetshoppen neemt toe. Ondanks de crisis steeg de online omzet in 2011 en 2012 in Nederland met bijna 10%. Alleen al via iDEAL-betalingen werden 115 miljoen internetbestellingen geplaatst. Steeds vaker via telefoon of tablet. DOCDATA groeit mee, vooral dankzij haar uitstekende logistiek en planning. Zo ligt de verkooppiek voor bol.com bijvoorbeeld rond Sinterklaas wanneer er per dag meer dan 150.000 pakketten het warehouse van DOCDATA verlaten. Ook de Bijenkorf met de Drie Dwaze Dagen en de Maffe Marathon en de V&D met haar Prijzencircus zorgen voor een verhoging van het aantal orders met factor twintig ten opzichte van een gewone dag. DOCDATA is hier zo op ingespeeld dat piekperiodes beheerst verlopen met een goede en snelle terugkoppeling van data vanuit haar Business Intelligence programma. www.docdatanv.nl Portefeuille | 33

NedSense enterprises NV ‘Verbinden van virtuele en reële wereld’

Bent u op zoek naar een nieuwe bank? In de grote meubelwinkels staan er honderden. Je kunt een lapje stof meenemen naar huis, maar je kunt niet even een hele zithoek mee naar huis nemen om te zien hoe die daar staat. Dat kan wel met LOFT, het technologische hoogstandje van NedSense. Met dat programma kun je een foto van je kamer maken, die veranderen in 3D en daarin ieder meubelstuk vervangen door iets anders. Kleuren en lichtinval kunnen ook worden aangepast. Zo kun je switchen van de virtuele wereld naar de realiteit en andersom. NedSense ontwikkelt al 30 jaar superslimme softwaretoepassingen voor de mode- en textielbranche via een wereldwijd netwerk. Het investeert continu in hooggekwalificeerde medewerkers, marktonderzoek en productontwikkeling. Zo blijft NedSense voorop lopen in de snel veranderende wereld van internettoepassingen die iedere consument steeds meer individuele keuzemogelijkheden biedt. En biedt het haar klanten - designers, producenten en verkopers van kleding, vloerkleden, gordijnen en meubels - een kortere doorlooptijd naar de markt, een optimaal productontwikkelingsproces en vermindering van monsterkosten. 2012

Groot in consumentenbeleving


€

6,3 n.n.b. n.n.b. n.n.b. n.n.b. € 2,39 € 0,30

2010

2011

€ € € € € €

7,8 9,1 –1,8 0 109 2,39 0,37

€ € € € € €

6,8 9,5 –0,7 0 114 2,39 0,50

2009

€ € € € € €

5,9 8,1 –1,7 0 112 3,67 0,60

2008

€ € € €

2,3 9,8 –6,2 0 120 € 12,70 € 0,53

Jaarcijfers per 31-12 / In portefeuille sinds 8 november 1999 / Beurswaarde, omzet en nettowinst in miljoenen euro’s

Hoe gaat het?

In veel plaatsen waar mode belangrijk is, zoals in Milaan en Madrid, zorgen economische problemen voor moeilijke marktomstandigheden. Maar in Amerika zet het herstel goed door en daar komt de helft van de omzet van NedSense vandaan. LOFT is een mooi product, maar het komt nog niet echt van de grond. Er moet steeds flink in worden geïnvesteerd om de concurrentie voor te blijven. Het bedrijf heeft een grote light house-klant nodig. Die rol zou Crate & Barrel – de Amerikaanse versie van IKEA - wel eens kunnen spelen. Dat ging in 2012 in zee met LOFT, evenals een andere grote partij: het Australische Carpet Court. Inmiddels is ook een opdracht van Trendhopper verkregen. Het gaat ons echter niet snel en goed genoeg. Het bedrijf had ook nog wat governance issues die ertoe leidden dat er een compleet nieuwe Raad van Commissarissen aantrad en de CFO vertrok. Goed dat daarnaast Boer & Croon werd ingeschakeld om een strategisch verkenningstraject uit te voeren, want NedSense heeft innovatieve producten en een grote markt aan haar voeten liggen. Nu nog uitrollen.


Groot in consumentenbeleving In de huidige ‘belevingseconomie’ staat de individuele ervaring van de consument centraal. Mensen willen hun eigen leven naar eigen inzicht inrichten. NedSense kan met haar innovatieve IT-oplossingen flink aan die behoefte bijdragen. Het maakt echt prachtige producten. Het voormalige Blue Fox, opgericht in de jaren tachtig, groeide snel dankzij haar Buy & Build strategie, maar kwam in 2006 voor flinke financiële uitdagingen te staan. Na jaren herstructureren en het afstoten van alle niet-kernactiviteiten veranderde het in 2009 de naam in NedSense enterprises. Dat symboliseerde een nieuwe start. De introductie van LOFT leek vervolgens een gouden zet, maar leidde nog niet tot het succes dat de slimme ontwerper zou moeten kunnen hebben. ‘NedSense is the ‘My Brand’ provider in a society in which the ‘Me’ consumer emerges’, zegt het zelf. Dat klinkt bijna filosofisch en zou veel meer klanten als poëzie in de oren moeten klinken. www.nedsense.nl Portefeuille | 35

Neways Electronics International NV ‘Smart in elektronica’

Een succesvol product begint met een goed idee. Op basis van goede ideeën van haar klanten ontwerpt en ontwikkelt elektronicabedrijf Neways nieuwe producten voor haar klanten. Dat zijn vooral de grote, mondiaal opererende systeemleveranciers. Het dienstverleningspakket strekt zich uit van de keuze van componenten tot het ontwerp, van het toetsen op maakbaarheid tot de snelle productie van prototypes en tot het verlagen van de productiekosten. Neways kan het allemaal en combineert hoogwaardige kennis en kunde van de medewerkers in West-Europa met de kracht van eigen productiefaciliteiten in Oost-Europa en China. Of het nu alleen de printplaten levert die elektronische componenten verbinden of een heel systeem ontwikkelt en het totale product life cycle management verzorgt, in ieder geval zit er iets van Neways in ontelbare machines in de halfgeleider-, medische-, auto-, defensie- en telecomindustrie.

Groot in smartnerships


2012

2011

2010

2009

2008

€ 46,5 € 274,3 € –0,4 € 0,012 2.052 € 6,65 € 4,68

€ 53,1 € 283,9 € 5,2 € 0,12 2.170 € 6,74 € 5,40

€ 85,8 € 254,5 € 5,1 € 0,16 2.194 € 6,69 € 8,86

€ 61,1 € 188,4 € –5,7 € 0 1.772 € 6,69 € 6,34

€ 48,2 € 242,8 € –0,5 € 0 1.946 € 6,69 € 5,00


Hoe gaat het? In een moeilijke markt zag Neways in 2012 dat klanten hun plannen neerwaarts bijstelden en orders uitstelden. En als ze na uitstel alsnog een order plaatsten, dan eisten ze een snelle uitvoering. Dat betekent dat er soms dure extra capaciteit moet worden ingehuurd en er anderzijds soms overcapaciteit is. Reden om de organisatie en de bedrijven in Nederland tegen het licht te houden en de onbalans in capaciteitsbezetting aan te pakken. De herallocatie van activiteiten binnen Nederland zou tot structurele kostenbesparingen moeten leiden. Daarnaast heeft het bedrijf inmiddels de noodzakelijke organisatieverandering in Duitsland doorgevoerd. Overigens komt de strategie om meer als one-stop provider te gaan functioneren (nog) niet goed uit de verf. ASML ziet wel de voordelen van de strategie van Neways, maar bij andere bedrijven krijgen ze minder makkelijk een stevige poot aan de grond. Toch zou herstel van de winstgevendheid mogelijk moeten zijn als de markt minder volatiel wordt en er meer klanten komen die zaken uitbesteden aan Neways. Naar het zich laat aanzien laten beide zaken echter nog even op zich wachten. Jaarverslag Todlin | 36

Groot in smartnerships Neways was vroeger leverancier van printplaatjes, maar schoof steeds dichter naar de eindklant. Een goede strategie, want het heeft alle smaken in huis qua elektronica en kan haar klanten daarvoor één loket bieden. Dat is handig, want de concurrentie bestaat grotendeels uit kleine, gespecialiseerde bedrijven. Die kunnen vaak maar één kunstje. Als de grote klanten daar inkopen moeten ze zelf alle beetjes kennis en kunde aan elkaar knopen. Veel tijden energierovender dan Neways inschakelen. Die zit ook altijd ‘om de hoek’, waar de klant zich ook bevindt. Neways heeft goed gezien dat grote jongens als de Philipsen van deze wereld beter met een paar sterke dan met een heleboel kleine partners kunnen praten. En het is ook goed uitgerust voor het smeden van ‘smartnerships’. Nu moet het haar ambities alleen nog waarmaken. www.neways.nl Portefeuille | 37

Ordina NV ‘Grote bergen data veranderen in nuttige informatie’

We wisselen steeds meer informatie uit, op iedere tijd en plaats en via allerlei communicatiemiddelen. Grote bergen data zijn theoretisch beschikbaar voor bedrijven en overheden die daardoor hun service kunnen verbeteren. Maar zie enorme hoeveelheden twitterberichten, beelden van videocamera’s langs de snelweg of gegevens van smartphones maar eens te verwerken en te analyseren. Daar kan Ordina bij helpen. Net als bij het bedenken en maken van trendy apps voor de smartphone. Of tools voor de social media strategie. En ten slotte kan Ordina ook het tegenovergestelde doen en zorgen dat informatie, die niet bedoeld is om gedeeld te worden, veilig kan worden doorgegeven en blijft wat het moet zijn: vertrouwelijk. Ordina werkt op het snijvlak van business, communicatie en informatietechnologie. Het levert kennis en advies (consultancy), producten en systemen (ICT) en kan ook het hele beheer van een bedrijfsproces overnemen (outsourcing). Het is actief in Nederland en in mindere mate ook in België.

Groot in zichzelf hervinden


2012

2011

2010

2009

2008

€ 103,0 € 400,7 € 0,5 € 0 2.920 € 1,06 € 1,12

€ 88,6 € 426,3 € –15,8 € 0 3.035 n.v.t. € 0,97

€ 184,3 € 455,9 € –7,0 € 0 3.330 n.v.t. € 3,53

€ 248,9 € 542,3 € 0,2 € 0 4.121 n.v.t. € 4,84

€ 118,2 € 653,4 € –81,1 € 0 5.030 n.v.t. € 2,74


Hoe gaat het?

De nieuwe aanwinst in onze portefeuille heeft een bewogen periode achter de rug. Verkeerde keuzes, dure overnames en slecht uitgepakte investeringen brachten het aan de financiële afgrond. De omzet daalde, de winst vervaagde en de koers zakte van de piek van € 40 tijdens de IT-hype tot rond de € 1. De nieuwe topman Stépan Breedveld, afkomstig van de Boston Consulting Groep, pakt de zaken echter voortvarend aan. Werden bedrijfsonderdelen voorheen op omzetgroei afgerekend, tegenwoordig wordt alleen beloond voor winstgroei. En waar vroeger veel ZZP’ers voor Ordina bij de klant liepen, terwijl de eigen mensen thuis op de bank zaten, wordt nu zwaar ingezet op eigen goed opgeleide mensen en een bestand van oproepkrachten. Ordina verhuurt nog steeds ‘handjes’, maar concentreert zich ook sterker op de totale dienstverlening en grote projecten. Minder managementlagen zorgen ook voor meer ondernemerschap. In december 2011 is Ordina geherfinancierd. De vooruitzichten voor het bedrijf zijn goed. Al is de markt nog niet aangetrokken, het moment waarop ICT-projecten bij bedrijven en overheden niet langer kunnen worden uitgesteld komt er. Zo niet nu dan morgen. Jaarverslag Todlin | 38

Groot in zichzelf hervinden Ordina komt van ‘ordinateur’, Frans voor computer. Het startte namelijk in 1973 als Nederlandse dochterneming van een Frans bedrijf. In 1985 zorgde een management buy-out voor verzelfstandiging. Deze stap markeerde het begin van de gekozen eigen autonomie. In tegenstelling tot grote, internationaal georiënteerde spelers koos Ordina er voor zelfstandig en lokaal te blijven. Dat is een voordeel bij het zaken doen met Nederlandse bedrijven, financiële instellingen en overheden. Ordina kent de lokale weten regelgeving, taal en cultuur en kan daardoor adequate (maatwerk)oplossingen maken voor specifiek Nederlandse uitdagingen. Het bedrijf groeide jarenlang sneller dan de markt, maar werd hard geraakt door de economische crisis, waar het in eerste instantie niet snel genoeg op reageerde. Nu wel. Het volgde haar eigen advies aan klanten op: ‘Richt je niet op het efficiënter maken van het verleden, maar op het creëren van je eigen toekomst.’ Die ziet er zonnig uit, want zonder ICT kunnen complexe organisaties niet goed draaien, kan de overheid maatschappelijke problemen niet oplossen en kunnen bedrijven niet productiever worden. Portefeuille | 39

www.ordina.nl

Koninklijke Reesink NV ‘Van werkhandschoen tot dorsmachine’

Handelshuis Reesink is een vooraanstaand distributeur in twee segmenten. In het ‘groene’ levert het machines voor de agrarische sector en het landschappelijk onderhoud. De exclusief importeur van sterke merken als het Duitse Claas en Franse Kuhn (landbouwmachines), het Zuid-Koreaanse Tym (mini-tractortjes) en de Amerikaanse ClubCar (golfkarretjes) levert alle machines en gereedschappen die boeren, groenvoorzieningbedrijven, golfbanen, parken, waterschappen en bosbouwers nodig hebben. Van echte hectarevreters tot stadstuin-maaiertjes en van hark en werkhandschoen tot grote hooipersen of dorsmachines. In het industriële segment is Reesink ook distributeur, maar dan van staal. Het levert ‘walserijproducten’ als platen, balken en buizen, desgewenst op maat gemaakt voor de klant. Dat zijn technische groothandels, constructiewerkplaatsen, machinefabrikanten, installatiebouwers en de agro-industrie. De bedrijven binnen de twee segmenten zijn grotendeels zelf verantwoordelijk voor het ontwikkelen van hun strategie. De holding ondersteunt hen daarin en stimuleert zoveel mogelijk ‘cross-selling’ tussen de bedrijven van artikelen die niet op exclusieve basis worden gedistribueerd.

Groot door een sterke reputatie


2012

2011

2010

2009

2008

€ 58,9 € 185,2 € –4,3 € 0 293 € 72,60 € 76,00

€ 51,3 € 173,4 € 5,6 € 6,00 236 € 71,79 € 76,50

€ 48,3 € 189,8 € 5,9 € 7,00 364 n.v.t. € 71,99

€ 48,7 € 163,3 € 2,0 € 4,00 336 n.v.t. € 72,60

€ 45,6 € 198,9 € 7,4 € 7,00 357 n.v.t. € 68,00

Jaarcijfers per 31-12 / In portefeuille sinds 21 januari 2011 / Beurswaarde, omzet en nettowinst in miljoenen euro’s

Hoe gaat het?

Reesink blijft zich steeds goed focussen. In Nederland en België heeft het al een stevig marktaandeel in de groensector. Ook begeeft het zich op aanpalende markten. Grondverzet is zo’n markt en daarin heeft het dit jaar een mooie stap gemaakt met de overnames van Kemp Groep en Hans van Driel. De ene is importeur van Atlas en Terex in België en de ander in Nederland. Onder de paraplu van Reesink ontstaat nu een sterke Benelux-organisatie voor die merken. Daarnaast kan het handelshuis groeien door internationalisering. Ook daar nam het een grote stap met het nemen van een meerderheidsbelang in het Duitse CT Agro voor de Kazachstaanse markt. Het levert dan rechtstreeks landbouwmachines, van met name Claas, in dit land waar alleen al de akkerbouw 20 miljoen hectare beslaat en een bedrijf van 60.000 hectare geen uitzondering is. Bovendien is in Kazachstan een grote moderniseringsslag ingezet en streeft men ernaar de graanschuur van Eurazië te worden. De aankopen werden deels gefinancierd door de uitgifte van aandelen. Met de herstructurering van de staalactiviteiten wordt het kostenniveau fors verlaagd. Het groene segment ziet er veelbelovend uit, maar een pas op de plaats kan nu geen kwaad. Acquisitiehonger is prima, maar eerst de genuttigde bedrijven verteren en de schulden verlagen. Jaarverslag Todlin | 40

Groot door een sterke reputatie Reesink is een van de oudste handelshuizen van Nederland (1786). Door acquisities en autonome groei werd het een van de belangrijkste spelers in Nederland en België. Op de relatief kleine markten waarin het bedrijf actief is, zijn de principalen zo tevreden over Reesink dat ze het als een interessante partner zien om meer zaken mee te doen. Daardoor mogen ze met een wereldspeler als Claas mee naar Kazachstan. In opkomende markten is vaak nog geen goed distributiemodel. Dat biedt Reesink kansen. De sterke reputatie van Reesink hielp ook poten in de grondverzetmarkt aan de grond te krijgen. Kemp haakte daarom ook graag aan bij Reesink. Zo wordt de handelaar steeds groter. Niet alleen door een adequaat acquisitiebeleid, maar vooral door haar werk heel goed te doen. www.royalreesink.nl Portefeuille | 41

Stern Groep NV ‘Altijd mobiel’

Of u nu een auto wilt kopen, leasen of huren: bij Stern kunt u altijd terecht. Met meer dan 100 automotive bedrijven in Nederland biedt het nieuwe auto’s van 18 toonaangevende automerken en occasions met twee jaar garantie. Die kunnen ook door Stern onderhouden, gefinancierd en verzekerd worden. Stern heeft gekozen voor een geïntegreerde marktbenadering en heeft een landelijke dekking in de autodichte gebieden in Nederland. Stern Dealers verkoopt nieuwe auto’s van merken als Mercedes, Opel, Fiat, Ford, Renault, Volkswagen, Audi en Volvo. Stern Finance richt zich op autolease voor het midden- en kleinbedrijf, wagenparkbeheer en financiële mobiliteitsproducten. En Stern Universeel verhuurt auto’s, verkoopt tweedehands auto’s en richt zich daarnaast op onderhoud en schadeherstel. Bij de dealers zelf namen de aftersales activiteiten de afgelopen jaren af omdat klanten liever naar goedkopere, ongebonden garages gaan. Daarom zet het automobielbedrijf onder de naam SternPoint een landelijke keten van universele garagebedrijven op waar iedereen terecht kan.

Groot door diversificatie en organisatie

Beurswaarde Omzet Nettowinst Dividend/aandeel Aantal medewerkers Aantal dealers Gemiddelde kostprijs Beurskoers

2012

2011

2010

2009

2008

€ 81,8 € 936,0 € –6,9 € 0 2.309 90 € 29,06 € 13,80

€ 123,2 € 938,6 € 6,0 € 1,00 2.379 89 € 29,06 € 20,80

€ 124,1 € 920,4 € 10,2 € 1,00 2.457 92 € 29,45 € 20,94

€ 108,7 € 828,7 € 3,0 € 0 2.579 95 € 29,95 € 18,35

€ 77,9 € 932,7 € 4,4 € 0 2.825 96 € 29,40 € 13,15

Jaarcijfers per 31-12 / In portefeuille sinds 23 april 2002 / Beurswaarde, omzet en nettowinst in miljoenen euro’s

Hoe gaat het?

Wie koopt er nog een nieuwe auto bij slechte, economische omstandigheden en in tijden van onzekerheid? Daarbij komt ook nog eens dat de marge op de verkoop van een nieuwe auto laag is. Dus moet Stern het nu vooral hebben van de aftersales. Dat is echter ook geen vetpot, want doordat nieuwe auto’s beter zijn, hebben ze minder onderhoud nodig en de oude zorgbehoevende auto’s worden geëxporteerd naar het buitenland. Het plan om universele garages te openen lijkt logisch en begint te lopen. In deze SternPointwerkplaatsen is een lagere bezetting nodig dan in officiële dealergarages, omdat je niet hoeft te voldoen aan allerlei verplichtingen van de importeur. De eerste zijn inmiddels geopend en het komend jaar volgt er nog een aantal. Begin 2012 nam Stern drie vestigingen van een Ford dealer over. Dezelfde die het eerder met goodwill verkocht, kocht het nu terug met badwill. Van Opel verkocht het enkele minder goed lopende vestigingen. Prima, maar het zet niet echt zoden aan de dijk. Mooi is wel de uitbreiding van de lease-portfolio; Stern kreeg het contract voor circa 300 auto’s van Car2go, dat veel werk met zich meebrengt. Al met al laat de autoverkoper geen mooie cijfers zien, maar het is wel knap dat ze überhaupt het hoofd boven water kunnen houden. Jaarverslag Todlin | 42

Groot door diversificatie en organisatie Stern denkt dat in de automobiliteitsmarkt uiteindelijk - op een aantal kleine specialisten na - alleen grote, sterke bedrijven succesvol zijn. Dit omdat de omvang, en daarmee de druk en eisen, van leveranciers (autofabrikanten), belangrijke afnemers (lease- en verzekeringsmaatschappijen) en sommige concurrenten ook toeneemt. In de geschiedenis van Stern is die gedachte sterk terug te zien. Het bedrijf voegde steeds nieuwe vestigingen en activiteiten toe en heeft nu een stevige marktpositie. Dat het sterk is komt echter vooral doordat ze het financieel en organisatorisch goed voor elkaar heeft. De back-office is ‘lean en mean’ waardoor het bedrijf snel kan schakelen. Tijdens moeilijke marktomstandigheden de redding van de autospecialist. Sterker nog, het kon profiteren van de shake-out in die markt. De combinatie van schaalgrootte, organisatie en diversificatie geeft het een goede positie om weer gas te geven als de economie aantrekt. www.sterngroep.nl Portefeuille | 43

2012

Wie het breed heeft…. Het ‘Trippenhuis’ aan de Kloveniersburgwal 29 is met ruim 22 meter het breedste woonhuis in Amsterdam. Het stamt uit 1660 en was van de gefortuneerde broers Lodewijk en Hendrick Trip. Er recht tegenover (nr. 26) ligt het ‘Kleine Trippenhuis’, met een lijstgevel van 2.44 m breed een van de smalste huizen in de stad. Daar woonde de koetsier van de familie. Het verhaal gaat dat hij eens riep: ‘Ach, ik zou al gelukkig zijn met een huis dat zo breed is als de voordeur van mijn meester’. Die wens werd verhoord.

Geachte aandeelhouder Todlin NV heeft het jaar met een goed beleggingsresultaat afgesloten. Inclusief dividend kwam het rendement uit op 8,84%. Het jaar 2012 kenmerkte zich door een voortzetting van Europese schuldencrisis waarbij aan het begin van de zomer de spanning op de financiële markten tot een nieuw hoogtepunt kwam. De bezwerende woorden “whatever it takes” van de president van de ECB, de heer Mario Draghi, brachten de markten tot rust en dit bleek een keerpunt te zijn. De rentes in de zuidelijke EU-lidstaten liepen terug en de aandelenmarkten begonnen te stijgen, een stijging die in het najaar zelfs versnelde.

Verslag van de Raad van Commissarissen

De onderliggende economische situatie in de EU laat echter sterk te wensen over, het consumentenvertrouwen is onverminderd laag en het proces van schuldenafbouw zal de komende jaren de economische groei negatief beïnvloeden. Tegen deze achtergrond hebben de deelnemingen in de Todlin-portefeuille in 2012 over het algemeen goed gepresteerd. In het directieverslag wordt inhoudelijk ingegaan op de gang van zaken per deelneming. De Raad van Commissarissen heeft in het verslagjaar vijf keer formeel met de directie vergaderd. Daarnaast is er regelmatig telefonisch contact geweest. In de vergaderingen is de gang van zaken bij de deelnemingen een vast agendapunt en wordt uitvoerig gesproken over de ontwikkelingen bij de bedrijven. In het verslagjaar is intensief contact met de directie geweest omtrent de desinvestering van twee belangen: de verkoop van HITT NV aan Saab en de verkoop van TMC Group NV aan Gilde Buy Out Partners. Bij deze desinvesteringen heeft de directie haar uiterste best gedaan om een goed resultaat voor de aandeelhouders te realiseren en is daar in geslaagd. De door de verkoop vrijgekomen liquide middelen zullen weer worden geïnvesteerd in nieuwe belangen. Ook deze investeringsvoorstellen zijn uitgebreid in onze vergaderingen aan de orde geweest. Wij hebben ook een bezoek gebracht aan een nieuwe deelneming en gesproken met de Jaarverslag Todlin | 46

Raad van Bestuur van deze onderneming om onze oordeelsvorming te ondersteunen. De directie heeft ons periodiek geïnformeerd over de kwaliteit van de Bedrijfsvoering. Deze voldoet aan de criteria vanuit de Wet op het financieel toezicht. De compliance officer heeft vastgesteld dat alle betrokkenen voldoen aan de vastgestelde Code of Conduct. Volgens het rooster trad Tjeerd van der Hoek in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 23 mei 2012 af. Hij heeft zich herbenoembaar gesteld en is door de vergadering unaniem herbenoemd als commissaris voor een laatste termijn van drie jaar. Het voorstel van de directie om een dividend uit te keren van € 550 per aandeel heeft onze instemming. Wij stellen voor de directie te déchargeren voor het gevoerde beleid gedurende het verslagjaar 2012 en onze Raad voor het daarop gehouden toezicht. Hierbij bieden wij u de jaarrekening over het boekjaar 2012 van Todlin NV aan zoals die door de directie is opgemaakt. De jaarrekening is gecontroleerd door en besproken met KPMG Accountants NV. De bevindingen van de accountant zijn in onze Raad uitvoerig aan de orde geweest en de accountant heeft de jaarrekening voorzien van een goedkeurende verklaring. De opgestelde jaarrekening heeft onze goedkeuring. Net als voorgaande jaren is de jaarrekening opgemaakt voor winstbestemming. Wij stellen u voor de jaarrekening 2012 vast te stellen overeenkomstig de voorgelegde stukken. Maarsbergen, 11 maart 2013 De Raad van Commissarissen Tjeerd van der Hoek Erry de Boer Oscar van den Ende Verslag van de Raad van Commissarissen | 47

Verslag van de Raad van Commissarissen

Vertrouwen in de kracht van ondernemers

De heer T.C. van der Hoek (1967), lid sinds 2003, voorzitter sinds 2011. Belangrijkste functie: - Chief Financial Officer van Baarsma Wine Group Holding BV. Samenstelling Raad van Commissarissen Todlin NV

De heer E.P. de Boer (1950), lid sinds 2001. Belangrijkste functies: - Lid van de Raad van Commissarissen van Greetz BV; - Diverse directeurposities. De heer J.O.M. van den Ende (1952), lid sinds 2011. Belangrijkste functies: - Voorzitter van de Stichting Retail Jaarprijs; - Diverse commissariaten en maatschappelijke functies.


Het klinkt vast ongeloofwaardig, maar 2012 was het jaar van de te positieve voorspellingen. Vooraanstaande instituten als het IMF, de ECB, de Duitse Bundesbank en ons eigen Centraal Planbureau moesten hun verwachtingen, die toch al niet florissant waren, steeds naar beneden bijstellen. Dat komt niet omdat de deskundigen bij die instanties niet kunnen rekenen of niet zien wat er gebeurt in de wereld, maar doordat de ontwikkelingen te complex zijn en te snel gaan. Dat kunnen de waarzeggersmodellen gewoon niet bijhouden. Zo stuiterden de markten in 2012 heen en weer als politieke speelbal. Op het ene moment riep Duitsland dat het misschien een goed idee was als de Grieken uit de eurozone zouden stappen, op het volgende moment riep Frankrijk dat we ze echt aan boord moesten houden. Italië leek met Monti de goede kant op te gaan met het terugdringen van het begrotingstekort en toen bood Berlusconi aan om weer terug te komen. De ene beslissende top volgde de andere in Europa, terwijl de Amerikanen zich ondertussen in het fiscale ravijn dreigden te storten. Dat zorgde voor onrust en telkens weer negatieve berichten in de pers over hoeveel ernstiger de economische situatie was dan we al dachten. Geen wonder dat de consument thuis naast de spaarpot blijft zitten. En de belegger vlucht naar obligaties en goud. Jammer, want zo slecht gaat het eigenlijk niet. Nederland staat in de top tien van de rijkste landen ter wereld. En in plaats van somber vast te stellen dat ons bruto nationaal product (‘bnp’) daalt, kunnen we ook vaststellen dat het niveau van het bnp nog steeds hoger is dan dat van een aantal jaren geleden. En toen waren we tevreden, vonden we dat alles prima ging en trok de consument wel zijn portemonnee. Bovendien wordt het grootste deel van het geld van ons bedrijfsleven niet in eigen land, maar elders verdiend. Ook in economieën als China, India en Brazilië die nog volop groeien. Vertrouwen in de Nederlandse ondernemers is op zijn plaats. Dat laten ook ‘onze’ bedrijven zien. In tijden waarin somberheid troef is, brengen wij graag goed nieuws. De bedrijven in onze portefeuille lijken de storm te doorstaan. De intrinsieke waarde van het aandeel Directieverslag | 49

Directieverslag

Koersverloop Todlin in 2012 17.000 16.500 16.000 15.500 15.000 14.500 14.000 13.500 12/11

03/12

06/12

09/12

12/12

Todlin steeg in 2012 van € 14.864,50 naar € 15.678,63. Inclusief het in mei uitgekeerde dividend van € 500 per aandeel komt het rendement over 2012 daarmee uit op 8,84%.

presteren dan de grote jongens. En als je de talentvolle regisseurs onder de kleine beursfondsen vindt, kan je daar op termijn alleen maar plezier van hebben.

Waarin klein groot is De wereld verandert. Dat doet hij altijd, maar het tempo ligt hoger dan voorheen. Dat geldt ook voor technologische ontwikkelingen. Producten waar een grote markt voor was, worden opeens overbodig en andere producten zitten van de ene dag op de andere in de lift. In onzekere tijden mijden beleggers de kleine bedrijven, omdat ze denken dat de grote meer zekerheid bieden. Dat is echter lang niet altijd het geval. Kijk naar KPN dat werd overvallen door het wegvallen van de inkomsten uit het sms-verkeer vanwege Whatsapp en Ping, of naar Kodak dat de slag om de digitale cameramarkt miste. Er zijn tal van bedrijven die in moeilijk vaarwater komen omdat ze niet meebewegen met wat de consument vraagt, te laat zijn, of niet slim genoeg. Of vanwege hun omvang niet snel kunnen bijsturen. Zie zo’n gevaarte maar eens in beweging te krijgen. Daar hebben de kleinere bedrijven minder moeite mee. En als ze dan ook nog goed wakker zijn, vinden ze creatieve manieren om uitdagingen als moeilijke marktomstandigheden, verdwijnende klanten of opgedroogde sectoren het hoofd te bieden. Kijk naar DOCDATA, dat van een CD-stamper een succesvol fulfilment bedrijf werd en nu meesurft op de groei van internetshoppen. Of naar TMC dat door haar aantrekkelijke businessmodel succesvol werd met het uitlenen van flexibel personeel, een wereld waarin anderen langzaam wegkwijnen. Of naar Reesink, een slimme handelaar waar de leveranciers en principalen zo tevreden over zijn dat ze het bedrijf meenemen naar nieuwe grote markten.

Investeringen en desinvesteringen Onze portefeuille bestond eind 2012 uit participaties in zeven bedrijven, twee minder dan aan het begin van het boekjaar. Wij investeren voor de lange termijn, dus als we eenmaal besloten hebben om te participeren in een bedrijf, verkopen we het niet snel. Niet dat we daar principieel tegen zijn, er kunnen natuurlijk redenen zijn om wel tot verkoop over te gaan. Als we niet meer geloven in de strategie of het management van een bedrijf bijvoorbeeld. Of als de meerderheid van de aandelen in handen komt van een andere partij, die volgens ons niet de regisseur is die het bedrijf tot grote hoogte zal opstuwen. Voorts kopen wij soms een beetje bij in een bepaald bedrijf of verkopen we een stukje als wij denken dat het de kwaliteit van de portefeuille ten goede komt. Overigens zijn we daar vrij terughoudend in. We zijn immers geen handelaren. En als we het doen, dan met de opzet om rendement toe te voegen. Zo kochten wij begin 2012 voor € 405.000 aandelen TMC bij omdat wij vertrouwen hadden in de activiteiten van het bedrijf. Om ons belang vervolgens aan het einde van het jaar volledig kwijt te raken aan Gilde Buy Out Partners. En als er een directie aanklopt met een goed plan dat financiering behoeft kan zij vaak ook op ons rekenen. Bij Reesink besloten we om voor € 1,7 miljoen mee te doen in de emissie om te helpen de acquisities te betalen.

Ook al zie je het niet altijd terug in de waardering op de beurs, er zijn nog genoeg sterke bedrijven. Creatieve ondernemers die steeds de regie in eigen hand houden, ook als het script verandert of de acteurs hun tekst kwijt zijn. In die regisseurs investeren wij graag. Natuurlijk hebben ook de bedrijven in onze portefeuille zo hun uitdagingen en kan niet iedereen daar even goed mee omgaan. Markten verschillen en klein is niet altijd per definitie fijn. Maar wij zijn er van overtuigd dat op de lange termijn zorgvuldig geselecteerde small caps beter Jaarverslag Todlin | 50

Verkoop HITT: Zweden zijn Chinezen te snel af

Het Zweedse defensieconcern Saab, niet te verwarren met de autoproducent, meldde in juni dat zij voornemens was een bod te doen van € 6,60 per aandeel HITT. In onze ogen niet echt een ‘offer you can’t refuse’ voor de Apeldoornse specialist in verkeersmanagement- en navigatiesystemen. In de ogen van anderen ook niet. Eind juli kreeg de directie van HITT dan ook een brief van een Chinese partij die aangaf een bod te overwegen van € 7,26 per aandeel. HITT bracht Saab op de hoogte en sprak met de Chinezen om te onderzoeken hoe groot de kans was dat deze overweging ook tot een werkelijk bod zou leiden. Ondertussen zaten de Zweden ook niet stil. Terwijl HITT nog in Directieverslag | 51

Directieverslag

gesprek was met de Chinezen, kwamen Saab en HITT Holding BV, dat 53% van de aandelen HITT in bezit had, overeen dat de Zweden dit belang zouden overnemen voor € 7 per aandeel. Hierdoor werd Saab verplicht het bod op de overige aandelen HITT ook te verhogen naar € 7. Aangezien nog steeds niet duidelijk was of de potentiële Chinese koper echt zou doorkomen en Saab haar belang verder wist uit te breiden, hebben ook wij ons belang verkocht aan de Zweden. Kort daarna maakte Saab bekend al 77% in handen te hebben. Toen de Chinese partij dit hoorde gaf hij aan niet langer geïnteresseerd te zijn en trok zich terug. De totale verkoopprijs van ons pakket is € 1.867.642 bij een oorspronkelijke kostprijs van bijna € 1.894.060. HITT zat sinds oktober 2002 in onze portefeuille. Rekening houdend met de ontvangen dividenden van ruim € 480.000 maakten wij een totaal rendement van 24%. Een positief resultaat, maar geen topper.

Sectorverdeling

Dienstverlening 47% Consument

34%

Industrie

19%

Verkoop TMC: Jammer maar helaas Detacheerder TMC vond het ‘werkondernemerschap’ uit. Een uitstekend model waarvan wij het potentieel zagen. Eind 2010 werden we daarom grootaandeelhouder van dit ‘uitzendbureau’ voor technische whizzkids. Wij hadden het goed gezien, want sindsdien is de waarde van het bedrijf meer dan verdubbeld. Wij zagen een zonnige toekomst voor het bedrijf en waren vanuit onze strategie als langetermijnbelegger van plan om het voorlopig in portefeuille te houden. Maar toen kwam Gilde met een bod op TMC, nadat het al 55% binnen had van drie aandeelhouders. In onze overwegingen om al dan niet aan te bieden telden de ontwikkelingen binnen het bedrijf mee en de rol en positie van de oprichters van TMC, die tevens bestuurders en aandeelhouders zijn. Na overleg met verschillende belanghebbenden en nadat we een hogere prijs hadden uit onderhandeld besloten wij op het bod van € 18,75 per aandeel in te gaan, wat neerkomt op een totale verkoopprijs van ons pakket van € 5.118.750. Eind 2010 kochten wij een belang van 5,52% in TMC voor bijna € 1,6 miljoen. Zowel in 2011 als 2012 breidden we ons belang uit, waardoor de totale kostprijs uitkomt op € 2.245.203. Rekening houdend met het van de onderneming ontvangen dividend van € 386.750, realiseerden wij een winst van € 3.260.297. Al namen wij ‘met pijn in het hart’ afscheid van TMC, met een dergelijk resultaat ben je wel snel getroost. Jaarverslag Todlin | 52

Ordina en Brill in de portefeuille opgenomen

In de zomer van 2012 zijn wij begonnen met de opbouw van een belang in zowel automatiseerder Ordina als in de uitgever Koninklijke Brill (‘Brill’). Wij volgen deze bedrijven al een aantal jaar, zoals we overigens meerdere bedrijven die binnen onze beleggingshorizon vallen actief volgen. Kort na het einde van het boekjaar, in februari 2013, rondden wij de beide 5%-belangen af. Reden waarom ze per 31 december 2012 nog niet vermeld staan bij de deelnemingen, maar onder de overige effecten zijn verantwoord. Ordina heeft een zeer bewogen periode achter de rug. Verkeerde keuzes, dure overnames en slecht uitgepakte investeringen brachten het trotse bedrijf uit Nieuwegein aan de financiële afgrond. Maar met een vernieuwde en enthousiaste directie en Raad van Commissarissen en de noodzakelijke herfinanciering, die het in december 2011 realiseerde, staat het bedrijf weer stevig in de markt. Sinds begin 2012 zijn we wat intensiever bij Ordina betrokken geraakt toen ons ‘zusterfonds’ Midlin in het voorjaar voorzichtig de eerste aandelen in dit bedrijf kocht. De nieuwe topman Stépan Breedveld, afkomstig van het adviesbureau Boston Consulting Groep, pakt de zaken voortvarend aan. De strategie is herijkt en nieuwe, ambitieuze managers zijn aangetrokken. Alle bedrijfsonderdelen worden voortaan op resultaat in plaats van omzetgroei afgerekend. En met minder managementlagen kan ook meer ondernemerschap worden gemobiliseerd binnen het bedrijf. De kwaliteit van het werknemersbestand wordt verhoogd en het onderscheidend vermogen van Ordina zal verbeteren. Ordina groeit voortaan organisch, overnames zijn taboe. De ICTdienstenmarkt is een groeimarkt, maar is ook cyclisch. Zonder ICT kunnen complexe organisaties niet functioneren, kan de overheid maatschappelijke problemen niet oplossen en kunnen bedrijven niet productiever worden. In economisch mindere tijden stellen klanten ICT-projecten uit, om ze in goede tijden versneld te laten uitvoeren. Dit vergt flexibiliteit van de automatiseerder. Ordina wil daarom meer inzetten op het intern opleiden van jonge specialisten en het opbouwen van een bestand van oproepkrachten. Daarnaast wil zij meer kant-en-klare projecten realiseren en minder als uitzendbureau van softwaretechneuten ingehuurd worden. 2012 brengt nog niet Directieverslag | 53

Directieverslag

het gehoopte marktherstel in de Nederlandse ICT-dienstenmarkt, maar de effecten van de herstructureringen en nieuwe aansturing van het bedrijf zijn desondanks al wel zichtbaar. Ordina is een echte turn-around investering; de koers is sinds 2000 met 98% gedaald. Wij hebben er vertrouwen in dat de nieuwe weg die het bedrijf is ingeslagen vroeg of laat tot winstherstel leidt. Brill is een wereldwijde uitgever van (boeken)series, encyclopedieën en tijdschriften, zowel in druk als elektronisch. Het richt zich specifiek op de wetenschappelijke onderzoeksmarkt voor alfastudies en heeft voornamelijk wetenschappelijke instituten en bibliotheken als klanten. Onder leiding van de CEO, de heer Pabbruwe, heeft het bedrijf een goed trackrecord opgebouwd en heeft het een duidelijk stijgende trend van de winst per aandeel laten zien. Bovendien heeft het, voor ons ook niet onbelangrijk, een aantrekkelijk dividendrendement. Brill is een stabiel en groeiend bedrijf dat volgens ons een goede aanvulling is op een aantal meer cyclische ondernemingen in de portefeuille.

Directieverslag

Ter bescherming van de waardevolle database aan artikelen, boektitels en encyclopedieën heeft Brill twee beschermingsconstructies, waaronder certificering van aandelen. We hebben uiteraard begrip voor het willen beschermen van deze database, maar we hebben liever aandelen dan certificaten. Het hebben van langetermijngrootaandeelhouders achten wij de beste bescherming die een bedrijf kan wensen. Brill is zeker geen stoffige uitgeverij, maar een moderne dienstverlener die het mogelijk maakt de informatiestroom tussen auteurs en hun lezers via de oude en de nieuwe media te faciliteren. Het is goed voorbereid op de verdere digitalisering van de wereld, die ongetwijfeld zal doorzetten. Het percentage van het online deel op de totale omzet is al substantieel en groeit behoorlijk door. We hebben vertrouwen in de houdbaarheid van het verdienmodel van Brill en tevens in de stabiele groei van deze nieuwste aanwinst.

Het is 365 dagen per jaar Algemene Vergadering van Aandeelhouders Wij vinden dat wij als aandeelhouders niet alleen

rechten, maar ook plichten hebben. Als mede-eigenaar van de bedrijven in onze portefeuille bezoeken wij dan ook niet alleen de Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders. Wij bezoeken ook de bedrijven zelf en als het nodig is overleggen we met andere medeeigenaren of met de directie en de commissarissen van een bedrijf. Kritisch, maar constructief. En in het belang van alle stakeholders. We spreken over onderwerpen waar we ongerust over zijn, of gewoon meer duidelijkheid over willen krijgen. Over de strategie bijvoorbeeld, zoals bij Neways. Daar blijft de winstgevendheid achter. Dat ligt niet alleen aan de moeilijke markt, maar volgens ons ook aan wat zaken die wellicht niet optimaal geregeld zijn. Wij hebben met andere grootaandeelhouders, commissarissen en de directie overlegd. Ook brachten we een bezoek aan de verlieslijdende vestiging in Kassel. De directie van Neways staat altijd open voor bijeenkomsten met haar mede-eigenaren en is bereid te luisteren. Dat biedt ons de kans een vinger aan de pols te houden. Ook governance is een onderwerp dat ons zeer interesseert. Zonder goede ‘checks and balances’ kan een bedrijf opeens gaan zwalken zonder dat er ingegrepen kan worden. Zo spraken wij over dit onderwerp bij NedSense. De Raad van Commissarissen en de grootste aandeelhouder waren het niet met elkaar eens over de toekomstige samenstelling van de Raad waardoor de Raad per direct wilde opstappen. Wij wilden juist graag dat de Raad aanbleef tot de opvolging goed geregeld was. We speelden een coördinerende rol in het overleg van grootaandeelhouders en het bestuur van de onderneming over de situatie die naar ons idee de controle en balans van bestuur en toezicht in gevaar bracht. Dat leidde tot ‘het pact van Amerongen’; een compleet nieuwe Raad van Commissarissen trad aan, de CFO vertrok en Boer & Croon werd ingeschakeld om te helpen met een strategische heroriëntering van het bedrijf.

Portefeuilleverdeling

Acomo

29%

Beter Bed

26%

DOCDATA

9%

NedSense

2%

Neways

8%

Reesink

11%

Stern

8%

Overige effecten 7%


Directieverslag | 55

In de aandeelhoudersvergadering van TMC gaven wij aan niet helemaal geporteerd te zijn van de voorgestelde wijziging van een twotier naar een one-tier board. Op zich zijn wij daar niet op tegen, want het kan voordelen bieden als toezicht en bestuur zo dicht bij elkaar zitten. Bij de samenstelling van de board van TMC voelden wij ons echter ongemakkelijk, omdat de helft van de non-executive bestuursleden ook grootaandeelhouder was. We besloten de werkondernemers een jaar de kans te geven in te gaan op onze wens voor een beter evenwicht. Eind 2012 verliet TMC de beurs.

Directieverslag

Onze ervaring en kennis zetten we ook in om relatief jonge directies te ondersteunen. Niet voor niets noemen wij ons zelf ook wel een participatiemaatschappij in beursfondsen. Directies die geen of weinig ervaring hebben op de kapitaalmarkt, zoals bij Reesink, zijn geneigd meer en eerder te luisteren naar professionele adviseurs dan naar hun eigenaren. Bij de financiering van overnames praten wij echter wel graag mee. Emissies zijn prima, maar bestaande aandeelhouders moeten wel de kans krijgen om mee te doen en niet tegen hun zin te verwateren.

Balans en resultaten De jaarrekening is net als voorgaande jaren

opgesteld voor resultaatbestemming. In de overige gegevens hebben wij weliswaar een dividendvoorstel opgenomen, maar de uiteindelijke beslissing hierover ligt natuurlijk bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De waarde van de deelnemingen is toegenomen met € 1.970.648 van € 60.547.523 per 1 januari tot € 62.518.171 per het einde van het boekjaar door enerzijds de gunstige ontwikkelingen op de beurs (€ 2.708.496) en anderzijds het saldo van nieuwe investeringen en verkoop van aandelen (-€ 737.848). In het boekjaar zijn 26 nieuwe aandelen uitgegeven waarop in totaal € 413.483 aan kapitaal is gestort. In de balans is een voorziening opgenomen voor de winstparticipatie die verschuldigd is over de netto te realiseren vermogenswinst bij (gedeeltelijke) verkoop van de per balansdatum gehouden deelnemingen. Mede door de koersstijgingen is in het boekjaar € 69.271 gedoteerd aan de voorziening die daarmee per einde boekjaar uitkomt op € 1.503.160 (2011: € 1.433.889). Jaarverslag Todlin | 56

In het boekjaar 2012 ontving Todlin € 3.548.671 (2011: € 3.408.809) aan dividend. Het gehele bedrag werd ontvangen in contanten. De gerealiseerde waardeveranderingen van € 2.979.494 zijn een optelsom van de verkoop van het gehele belang in HITT en TMC en een aantal aandelen in een paar van onze andere belangen. Dit bedrag is gespecificeerd op bladzijde 86. Op deze verkopen realiseerden wij ten opzichte van de gemiddelde kostprijs een winst van € 3.127.519. Als gevolg daarvan is een winstparticipatie van € 352.546 (2011: € 54.964) aan de beheerder verschuldigd. De managementvergoeding wordt berekend over het gemiddelde eigen vermogen en bedraagt voor 2012 € 634.138 (2011: € 639.358). Het nettoresultaat over het boekjaar komt daarmee uit op € 5.010.199 (2011: -€ 6.755.960).

Risico’s

In de algemene toelichting op de jaarrekening is een risicoparagraaf opgenomen. Bekend mag zijn dat beleggen in effecten, wat de beleggingen in onze portefeuille en daarmee in Todlin zijn, risico’s met zich meebrengt. De risico’s die beschreven staan op bladzijden 74 tot en met 78 hangen deels samen met de bedrijfsactiviteiten van de ondernemingen waarin Todlin een belang houdt. Hoewel een groot aantal risico’s wordt genoemd, hebben we niet de illusie volledig te zijn. De financiële crises hebben aangetoond dat juist het onverwachte en niet als risico onderkende grote gevolgen kan hebben.

Bedrijfsvoering

Teslin beschikt als beheerder van Todlin over een beschrijving van de Bedrijfsvoering (‘Bedrijfsvoering’) die voldoet aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht en het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (‘Bgfo’). De Bedrijfsvoering kan geen zekerheid bieden dat zich nooit afwijkingen zullen voordoen, maar is ontworpen om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen over de effectiviteit van de interne beheersingsmaatregelen aangaande de risico’s gerelateerd aan de activiteiten van Todlin. Gedurende het boekjaar zijn verschillende aspecten van de Bedrijfsvoering beoordeeld en geactualiseerd. Bij deze werkzaamheden zijn geen constateringen gedaan op grond waarvan zou moeten worden geconcludeerd dat de beschrijving en de opzet van de


Directieverslag

Bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 Bgfo niet voldoen aan de vereisten zoals opgenomen in de Wet op het financieel toezicht en daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond hiervan verklaart Teslin als beheerder van Todlin te beschikken over een beschrijving van de Bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 Bgfo, die voldoet aan de eisen van de Bgfo. In het boekjaar 2012 is niet geconstateerd dat de Bedrijfsvoering niet effectief en niet overeenkomstig met de beschrijving functioneert. Derhalve verklaart Teslin met een redelijke mate van zekerheid dat de Bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2012 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd.

Eigen governance

Directieverslag

Het afgelopen boekjaar hebben wij vijf keer formeel met de Raad van Commissarissen vergaderd. In deze vergaderingen zijn onder andere het (algemene) beursklimaat, het aantrekken van nieuwe aandeelhouders en de verhandelbaarheid, de samenstelling van de portefeuille en het inhoud geven aan en uitoefenen van het betrokken aandeelhouderschap aan de orde geweest. Ook is uitvoerig gesproken over het verkopen van onze belangen in HITT en TMC en het opbouwen van nieuwe participaties. Naast de formele vergaderingen is informeel overleg gevoerd over, onder andere, de gewenste samenstelling van de Raad van Commissarissen.

Dividendvoorstel

Het nettoresultaat over het boekjaar komt uit op € 5.010.199 (2011: -€ 6.755.960). Gelet op de door Todlin ontvangen cashdividenden van in totaal € 3.548.671, ons streven om een jaarlijks, als het even kan, stijgend dividend uit te keren en de investeringen die wij gedaan hebben in Ordina en Brill, stellen wij voor, met goedkeuring van de Raad van Commissarissen, een dividend uit te keren van € 550 (2011: € 500) per aandeel. Op basis van het per ultimo boekjaar aantal uitstaande aandelen is met het totale dividend een bedrag gemoeid van ruim € 2,1 miljoen.

bezig met het intensief onderzoeken van nieuwe kansen, maar veel werk is dan al gedaan. Het bekijken van bedrijven en sectoren doen we op onze eigen manier. Grondig en niet gehaast. ‘We geloven in kennis en niet in spreiding’, zoals een van onze persoonlijke tegeltjeswijsheden zegt. Je moet natuurlijk geen Don Quichot worden, maar wij geloven in onze filosofie en laten ons niet leiden door de waan van de dag. Die zorgt er bijvoorbeeld voor dat in onzekere tijden de waardering van vooral de kleinere bedrijven daalt omdat de beleggers vinden dat ze niet liquide genoeg zijn. Voor ons is dat overigens geen reden om te twijfelen aan onze strategie. Een bedrijf is geen handelswaar, liquiditeit is niet zaligmakend. Zodra de markt zich minder door paniek laat leiden, zal zij weer aandacht krijgen voor de fundamentals en zullen de aandelen van de verborgen kostbare activa in waarde stijgen. Politieke onrust zorgde voor verdeeldheid in 2012 en dat zal in 2013 niet anders zijn. We kunnen een hele opsomming geven van onzekerheden en risico’s. Die sombere lijstjes krijgt iedereen elke dag weer via de media voorgeschoteld. Het goede nieuws is dat veel bedrijven in de basis gezond zijn en het economisch herstel iedere dag een dag dichterbij is. Maarsbergen, 11 maart 2013 De directie Teslin Capital Management BV Frederik van Beuningen Maarten Hartog Aleid Kruize

Vooruitzichten

Zelfs als onze kas leeg is volgen wij bedrijven op de beurs die mogelijk interessant zijn om in de portefeuille op te nemen. Uiteraard zijn wij na de verkoop van deelnemingen nog drukker Jaarverslag Todlin | 58


Directieverslag

2012

Snelle groeiers De hoofdpersoon in het bekende ‘Rupsje Nooitgenoeg’ heeft zo’n honger dat hij, als de blaadjes op zijn, ook chocola en worst gaat eten. In werkelijkheid houden rupsen vaak maar van één soort plant. Daar moeten ze dan enorme hoeveelheden van eten, omdat er niet veel energie in zit. En die hebben ze wel nodig: een van de extreemste soorten wordt 10.000 keer zwaarder in minder dan 20 dagen. En dan moeten ze ook nog genoeg brandstof hebben om te transformeren tot vlinder, te vliegen en zich voort te planten.

(bedragen in euro’s)

Toelichting

31-12-2012

31-12-2011

62.518.171

60.547.523

5.697

4.262

62.523.868

60.551.785

Beleggingen

6

Vorderingen

7

Deelnemingen Overige vorderingen Totale activa

Eigen vermogen

Jaarrekening Balans

Balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming)

8 17.438.779 16.783.462 21.020.548 5.010.199

Geplaatst kapitaal Agioreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat

Voorzieningen

Bank Overige

60.252.988

56.737.806

1.503.160

1.433.889

9

Winstparticipatie

Kortlopende schulden

17.320.796 16.487.962 29.685.008 –6.755.960

10 309.697 458.023

2.232.897 147.193 767.720

Totale passiva


2.380.090

62.523.868

60.551.785


Opbrengsten

Dividenden Interest obligatielening Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen

2012

Toelichting

11 11.1

2011

11.2

3.548.671 14.000 2.979.494

3.408.809 6.010 86.890

11.3

–270.998

–10.616.558 6.271.167

–7.114.849

Kosten

Jaarrekening Winst en verlies

Winst- en verliesrekening over 2012

Managementvergoeding Gerealiseerde winstparticipatie Commissarissenbeloning Overige kosten Interest Dotatie/(vrijval) voorziening winstparticipatie Aan- en verkoopkosten deelnemingen Resultaat vóór belastingen Vennootschapsbelasting

Nettoresultaat na belastingen


12 12.1 12.1 12.2 12.3

12.1 12.4

12.5

634.138 352.546 33.388 94.046 –1.114.118

639.358 54.964 33.363 68.315

67.730

68.136

69.271 9.849

–1.240.987 17.963

–796.000

–146.850

1.154.888

5.010.199 0

–6.755.960 0

5.010.199

–6.755.960


Kasstroom uit beleggingsactiviteiten

Jaarrekening Kasstroomoverzicht Kasstroomoverzicht over 2012

2012

2011

Contant ontvangen dividend Aankoop deelnemingen Verkoop deelnemingen Aan- en verkoopkosten deelnemingen Overige betalingen * Betaalde/ontvangen interest Interest obligatielening Afgewikkelde effectentransacties

3.548.671 –6.661.227 7.399.075 –9.849 –805.601 –66.852 14.000 0

2.985.964 –7.948.671 3.125.795 –17.874 –926.321 –55.275 65.706 132.743 3.418.217

–2.637.933

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing van aandelen Betaald dividend Saldo uit kasstromen Bankstand begin boekjaar

Bankstand einde boekjaar

* In de overige betalingen zijn de managementvergoeding, winstparticipatie en overige kosten opgenomen.


413.483 –1.908.500

2.702.964 –1.712.700 –1.495.017

990.264

1.923.200

–1.647.669

–2.232.897

–585.228

–309.697

–2.232.897

Kangoeroes bezuinigen in crises Bij de geboorte is een kangoeroe 2,5 centimeter en het duurt een maand of tien voor hij zelfstandig is. Tegen die tijd deelt hij de buidel allang met een broertje of zusje en staat er een volgende klaar om geboren te worden. Moeder heeft tepels van verschillende maten waaruit melk komt die is aangepast aan de ontwikkelingsfase van de buidelkinderen. Het voortplantingsproces wordt echter automatisch stilgelegd in periodes van grote droogte. Dan wacht moeder tot er weer genoeg eten is om de lopende band weer op te starten.

1. Algemeen Todlin is opgericht op 9 maart 1998 en is een closed-end

beleggingsinstelling. Statutair is de vennootschap gevestigd te Utrecht. Todlin houdt zich hoofdzakelijk bezig met het deelnemen in ter beurze genoteerde ondernemingen en het beleggen van het overige vermogen. Todlin ziet zichzelf als een participatiemaatschappij en investeert voor de lange termijn. Investeringen worden in principe gedaan voor een geruime tijd, waarin Todlin zich opstelt als een betrokken en constructief kritische aandeelhouder. Beleggingen worden dan ook gezien als deelnemingen. De 5%-belangen kwalificeren voor de fiscale deelnemingsvrijstelling.

Jaarrekening Algemene toelichting

De jaarrekening 2012 is opgemaakt in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving, de Wet op het financieel toezicht en het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en de uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Todlin is onder gewone voorwaarden belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Teslin (als beheerder en directie) wordt aangemerkt als verbonden partij als bedoeld in artikel 381 lid 3 van boek 2 BW en als gelieerde partij als bedoeld in artikel 1 onder m juncto artikel 124 lid 1 sub a en sub c van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft. Van een verbonden partij is sprake wanneer een partij beslissende zeggenschap kan uitoefenen over een andere partij dan wel invloed van betekenis kan uitoefenen op het financiële en zakelijk beleid van de andere partij. De vergoeding, voortvloeiend uit het gevoerde management, die aan de directie wordt uitgekeerd wordt verantwoord (ex artikel 124 lid 1 sub a Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft) op bladzijden 87 en 88. In het afgelopen boekjaar hebben, naast de hierboven vermelde vergoeding voorvloeiend uit het gevoerde management, geen transacties Jaarverslag Todlin | 70

plaatsgevonden tussen Todlin en de met haar verbonden partijen. Voor wat betreft de door de verbonden partijen, dan wel gelieerde partijen gehouden belangen in Todlin verwijzen wij naar bladzijde 93.

2. Grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat

De gehanteerde grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat zijn ongewijzigd ten opzichte van 2011. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. Waardering van de beleggingen Beursgenoteerde financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen de reële waarde, tenzij anders vermeld. Voor beursgenoteerde effecten die regelmatig worden verhandeld wordt de reële waarde bepaald op basis van de per ultimo boekjaar geldende slotkoers. Afwijkingen van de beurskoers worden, indien van toepassing, toegelicht. Op dagen waarop een of meerdere effectenbeurzen of markten waarop een substantieel gedeelte van de onderliggende beleggingen wordt verhandeld om gebruikelijke redenen is of zijn gesloten, worden beursgenoteerde beleggingen gewaardeerd op basis van de slotkoers van de laatste handelsdag. Alle overige beleggingen (waaronder eventuele beleggingen in ondernemingen die op het moment van investeren genoteerd waren, maar waarbij een ‘delisting’ heeft plaatsgevonden waarin Todlin heeft geparticipeerd) worden gewaardeerd op basis van in het maatschappelijk verkeer aanvaardbaar geachte waarderingsgrondslagen. Converteerbare obligatieleningen worden pas vanaf het moment dat de conversie mogelijk is gewaardeerd tegen het aantal aandelen dat uit de conversie kan worden verkregen op basis van de koers van dat betreffende aandeel. Tot dat moment wordt de lening gewaardeerd op de geamortiseerde kostprijs. Transactiedatum en afwikkelingsdatum Alle aanen verkopen van financiële activa en passiva die moeten worden afgewikkeld binnen het tijdsbestek dat door regelgeving of een marktconventie is vastgesteld, worden verantwoord op basis van de transactiedatum, de datum waarop Todlin als partij betrokken wordt bij de contractuele bepalingen van het instrument.

Algemene toelichting | 71


Saldering Financiële activa en passiva worden gesaldeerd en het nettobedrag wordt in de balans gerapporteerd wanneer er een wettelijk afdwingbaar recht is om de verantwoorde bedragen te salderen en er de intentie is om tot een afwikkeling op netto-basis te komen of tegelijkertijd het netto-actief te realiseren en de verplichting af te wikkelen. Grondslagen liquide middelen, vorderingen en kortlopende schulden Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. De debetsaldi van rekeningen-courant aangehouden bij de custodian maken integraal deel uit van het cashmanagement van het fonds. De vorderingen en de kortlopende schulden worden opgenomen tegen de nominale waarde.


Grondslagen voor de resultaatbepaling Het resultaat is bepaald door de opbrengsten uit beleggingen, gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen en overige bedrijfsopbrengsten te verminderen met de daarop betrekking hebbende kosten. In het algemeen geldt dat baten en lasten worden toegerekend aan de periode waartoe zij behoren. Grondslagen voor kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. De kasstroom als gevolg van aanen verkopen van deelnemingen en daarmee verband houdende kosten, betaalde en/of ontvangen interest, ontvangen dividenden en overige ontvangsten en betalingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit beleggingsactiviteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Het saldo van de kas en kasequivalenten en de bankschulden vormen de geldmiddelen per 31 december in het kasstroomoverzicht. Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van Todlin zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Jaarverslag Todlin | 72

3. Corporate governance De directie van Todlin wordt gevoerd door

Teslin, een onafhankelijke beheerder. De aandelen van Teslin worden gehouden door het management (82%) en een familieparticipatiemaatschappij (18%). Teslin verricht geen andere activiteiten dan het beheren van beleggingsfondsen/-portefeuilles, waaronder Todlin. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Todlin heeft het recht om Teslin als directie, tegen een schadevergoeding, te ontslaan. De administratie is uitbesteed aan CACEIS Netherlands NV. De effectenportefeuille wordt bewaard bij SNS Securities NV. Transacties in effecten geschieden via van Todlin en Teslin onafhankelijke brokers. De structuur van zowel Todlin als Teslin is transparant, waardoor de kans op een mogelijke belangenverstrengeling wordt beperkt. Beide vennootschappen hebben een eigen Raad van Commissarissen die onafhankelijk van elkaar opereren. De ‘checks and balances’ zijn bij Todlin gewaarborgd. De Raad van Commissarissen van Todlin houdt onder andere toezicht op de belangen van de aandeelhouders en het beleid van de directie. Zowel de leden van de Raad van Commissarissen als de accountant van Todlin worden door de aandeelhouders benoemd. Mocht een aandeelhouder de Algemene Vergadering van Aandeelhouders niet kunnen bijwonen, dan kan deze zich laten vertegenwoordigen, dan wel per volmacht stemmen. De directie van Todlin legt jaarlijks verantwoording af aan de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders over het gevoerde beleid en de samenstelling van de in het betreffende jaar ten laste van de winsten verliesrekening komende managementvergoeding. Teneinde mogelijke belangenconflicten te voorkomen is met alle werknemers van Teslin en de commissarissen van de fondsen een Code of Conduct gesloten. Daarnaast is met goedkeuring van de Raad van Commissarissen van de verschillende fondsen een trading reglement opgesteld. Als institutionele belegger leeft Teslin de Nederlandse Corporate Governance Code na. Bij best practice bepaling IV.4.4 kiest Teslin er echter voor af te wijken van wat de code aanbeveelt. Teslin conformeert zich niet bij voorbaat aan de beperkingen bij de uitoefening van het agenderingsrecht, die worden voorgesteld in IV.4.4. Teslin zal van geval tot geval bezien wat in het belang is van haar investeerders. Teslin kan Algemene toelichting | 73


niet op voorhand een beperking accepteren van bestaande wettelijke rechten, aangezien zo’n beperking nadelig kan zijn voor haar investeerders. Bij wege van zelfregulering heeft Dutch Fund and Asset Management Association (DUFAS) de Principles of Fund Governance opgesteld. De Minister van Financiën heeft (met steun van de Tweede Kamer) deze DUFAS Principles onderschreven als een adequate oplossing voor de wettelijk vereiste implementatie van een governance beleid door fondsbeheerders. Teslin streeft er naar aan deze regels te voldoen. Op de website www.teslin.nl/over-teslin/publicaties is de Fund Governance Regeling van Teslin opgenomen.

4. Stembeleid


Todlin hecht aan zeggenschap en het uitoefenen van zeggenschapsrechten en bezoekt (fysiek dan wel via volmacht) dan ook alle (bijzondere) aandeelhoudersvergaderingen van vennootschappen waarin zij investeert. Waar mogelijk oefent Todlin haar stemrecht uit. In het geval Todlin verhinderd is een vergadering bij te wonen, verleent Todlin een volmacht aan een derde met een eenduidige steminstructie conform het stembeleid van Todlin. In de oordeelsvorming omtrent de onderwerpen waarover op de aandeelhoudersvergaderingen gestemd wordt, maakt Todlin onder meer gebruik van interne analyses, overleg met andere (groot)aandeelhouders, alsmede van haar visie op corporate governance. De stemverantwoording van Todlin is te lezen op de website www.todlin.nl.

5. Risico’s en risicomanagement Doel van de vennootschap is het

deelnemen in aan Euronext genoteerde ondernemingen met een marktkapitalisatie tot € 100 miljoen op het eerste moment van investeren en het beleggen van vermogen in effecten. Een gedwongen verkoop op het moment van ‘delisting’ van een onderneming waarin Todlin een belang houdt kan onvoordelig zijn voor Todlin en daarmee voor de aandeelhouders. Todlin kan, indien een hogere waardering op termijn te verwachten is, besluiten het belang aan te houden en te participeren in de ‘delisting’. Uitgangspunt blijft overigens dat alleen belegd wordt in beursgenoteerde ondernemingen.


Aan een belegging in Todlin zijn financiële kansen, maar ook financiële risico’s verbonden die in het algemeen gepaard gaan met het beleggen in effecten. Todlin houdt via aandelen of certificaten van aandelen slechts rechtstreekse posities en eventueel (converteerbare) obligaties. In de portefeuille zijn geen afgeleide financiële instrumenten opgenomen zoals opties, valutatermijntransacties, futures en dergelijke, waardoor deze risico’s kunnen worden afgedekt. Ook sluit het beleggingsbeleid uit dat effecten worden verkocht die Todlin niet bezit (‘short gaan’). De waarde van de belegging kan zowel stijgen als dalen en een aandeelhouder kan daardoor minder terugkrijgen dan de aandeelhouder heeft ingelegd. De mogelijkheid bestaat dat de belegging in Todlin in waarde stijgt. Het is echter ook mogelijk dat een belegging in het fonds weinig tot geen inkomsten zal genereren en dat de inleg bij een ongunstig koersverloop geheel of ten dele verloren gaat. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Bij het beleggen in aandelen dient rekening te worden gehouden met de gebruikelijke risico’s die verbonden zijn aan het beleggen in effecten. Hieronder volgt een niet-limitatieve opsomming van de verschillende risico’s.

> Marktrisico > Risico’s op fiscaal en juridisch gebied > Afwikkelingsrisico > Liquiditeitsrisico > Valutarisico > Politiek risico > Bewaarrisico > Concentratie- en tegenpartijrisico

> > > > >

Inflatierisico Koersrisico Marktverstoringsrisico Renterisico Verhandelbaarheidsen liquiditeitsrisico van de certificaten > Risico van beleggen met geleend geld > Operationeel risico


Risicomanagement Bekend is dat beleggen in effecten risico’s met zich mee brengt. Met het aanvaarden van die risico’s kan een belegger, als hij deze goed inschat en goed beheerst, een aantrekkelijk rendement realiseren. En in theorie geldt: hoe hoger het risico dat wordt aanvaard, hoe hoger het mogelijke rendement. De vraag daarbij is op welke manier de te nemen risico’s ingeschat kunnen worden en wat gedaan kan worden om de impact van zich materialiserende risico’s te beperken.


De beheerder bewaakt de risico’s onder meer door zich te laten informeren over de gang van zaken bij de bedrijven waarin belegd wordt en de markten waarin zij opereren. Verder worden in een wekelijks investeringsoverleg de portefeuilles van de door Teslin beheerde fondsen, waaronder Todlin, besproken en relevante informatie over de bedrijven uitgewisseld. Daarnaast worden aan de hand van de Bedrijfsvoering per kwartaal rapportages opgesteld over de naleving van de procedures (zie ook ‘in control’-verklaring op bladzijden 57 en 58). Tevens wordt de wekelijkse berekening van de intrinsieke waarde en andere door de financiële administratie vervaardigde documenten gecontroleerd en gefiatteerd. In het boekjaar hebben zich enkele risico’s gematerialiseerd. Om inzicht te geven hoe deze risico’s waren ingeschat en zijn beheerst wordt hieronder ingegaan op het risicomanagement ten aanzien van deze risico’s. Concentratierisico Todlin investeert bewust in een beperkt aantal kleine en middelgrote beursgenoteerde Nederlandse ondernemingen. Deze ondernemingen kunnen door hun omvang kwetsbaar zijn, waardoor hun risicoprofiel relatief groot is. Door mede te selecteren op de kracht van het management en de organisatie, de marktpositie en de groei van cashflow en winst, trachten de fondsbeheerders de risico’s te beperken, maar dit is geen garantie voor een positieve waardeontwikkeling. Wij zien het aanhouden van een geconcentreerde portefeuille niet zo zeer als risico. Bij ons is het juist beleid. Het risico van een negatieve waardeontwikkeling trachten wij te beperken door vooral te weten waarin we investeren. Risicobeheersing zit wat ons betreft dan ook niet in een grote diversificatie van de portefeuille. Todlin heeft circa tien bedrijven in de portefeuille. We geloven in focus met kennis. Het Jaarverslag Todlin | 76

beleid van de fondsbeheerders is er mede op gericht door zorgvuldige selectie het eventuele negatieve effect van koersfluctuaties op de nettovermogenswaarde van het fonds zoveel mogelijk te beperken. Kennis, gecombineerd met actief en betrokken aandeelhouderschap is ons inziens een effectieve vorm van risicobeheersing. Door nauw bij de beleggingen betrokken te zijn en de markt van het bedrijf waarin Todlin investeert in de gaten te houden, zijn de fondsmanagers op de hoogte van de dynamiek waarmee ze te maken kunnen krijgen. Door goed contact met de bestuurders van de deelnemingen te onderhouden, tracht Todlin onaangename verrassingen te voorkomen. Sterker nog, door betrokken te zijn en bijvoorbeeld kritische vragen te blijven stellen aan de bestuurders van een onderneming in de portefeuille, heeft het fondsmanagement mogelijk zelfs invloed op het voorkomen van negatieve scenario’s. Op deze manier wordt een aantal zaken onder de aandacht gebracht van het bestuur. Reden waarom wij dat dan ook doen. Uiteraard kunnen niet alle negatieve ontwikkelingen bij de bedrijven in portefeuille door de fondsmanagers worden voorzien. Maar mocht er zich iets voordoen, dan treden zij actief op om te trachten de invloed op de waardeontwikkeling van het bedrijf te beperken. Marktrisico/Politiek risico/Kredietcrisisrisico De onzekerheid in de markten ten gevolge van het uitblijven van politieke daadkracht van de EU-bestuurders met betrekking tot de schuldpositie van Zuid-Europese landen, was ook in het afgelopen boekjaar van invloed op de beurskoersen. Dit risico lijkt enigszins te zijn verminderd, maar het is nog steeds actueel. Door zich strikt aan de beleggingsfilosofie te houden, de selectie van de bedrijven in portefeuille, de kennis van die bedrijven en het betrokken aandeelhouderschap streeft Todlin er naar dit risico te beperken. Liquiditeitsrisico De mate van verhandelbaarheid van de effecten waarin belegd wordt, is van invloed op de hoogte van de feitelijke aanen verkoopkoersen. De liquiditeit van aan de beurs genoteerde small caps kan (relatief) beperkt zijn, waardoor het afbouwen van een positie meer tijd kan vergen, dan wel een waardedrukkend effect heeft. Todlin kan participeren in een ‘delisting’ van de bedrijven in portefeuille. De liquiditeit van een niet-beursgenoteerd bedrijf is de facto beperkt. In het afgelopen boekjaar waren alle bedrijven in de portefeuille van Todlin beursgenoteerd.



Teslin is ruim twintig jaar actief in beleggen in small caps en dus bekend met deze beperktere liquiditeit. We zijn van mening dat een aantal ondernemingen, dat zich ‘onder de radar van de banken’ bevindt en mede daardoor minder liquide is, ondergewaardeerd is. Dat maakt ze interessante investeringen, zeker op de langere termijn. Het liquiditeitsrisico wordt met name ten tijde van eventuele aan- of verkopen gemonitord door inzicht te hebben in de koersontwikkelingen van de betreffende bedrijven, informatie te hebben over de aanwezigheid van eventuele (grote) aanbieders of kopers alsmede inzicht te hebben in de zogenaamde ‘spread’ op dat moment. De aandelen van Todlin zijn niet beursgenoteerd, waardoor een belegging in de vennootschap illiquide is. Het verkopen van een positie in Todlin kan daardoor tijd vergen. De fondsbeheerders en Teslin spannen zich in om Todlin bij beleggers onder de aandacht te brengen en daarmee de vraag naar aandelen Todlin positief te beïnvloeden.

6. Beleggingen

Deelnemingen Onder deelnemingen worden verstaan belangen in en converteerbare obligatieleningen aan beursgenoteerde ondernemingen en in ondernemingen die niet langer beursgenoteerd zijn. In het afgelopen boekjaar zijn de belangen in HITT NV en TMC Group NV verkocht. Daarnaast zijn belangen in met name Koninklijke Reesink NV en Neways Electronics International NV uitgebreid. Verder is aangevangen met de opbouw van nieuwe 5%-belangen. Het verloop van de post deelnemingen in het boekjaar is als volgt: 2012


2011

60.547.523 65.856.767 Stand per 1 januari 6.661.227 9.356.111 Aankopen –7.399.075 –4.119.374 Verkopen Gerealiseerde 2.979.494 70.577 waardeveranderingen Niet-gerealiseerde –270.998 –10.616.558 waardeveranderingen 62.518.171 60.547.523 Stand per 31 december

In het bedrag van de aankopen is € 0 aan stockdividend opgenomen.


Toelichting Balans | 79

Jaarrekening Toelichting Balans Toelichting op de balans per 31 december 2012

De deelnemingen laten zich als volgt specificeren:

Jaarrekening Toelichting Balans

Aantal

% *)

1.283.402 1.219.463 432.815 0 3.238.711 1.058.236 90.390 386.655 0

5,52 5,59 6,18 0,00 15,36 10,65 11,65 6,53 0,00

31-12-2012 % Weging Beurswaarde in portefeuille

17.839.288 16.096.911 5.678.533 0 968.375 4.951.486 6.869.640 5.335.839 0 4.428.099

29,61 26,72 9,42 0,00 1,61 8,22 11,40 8,86 0,00 7,35

62.168.171

103,19

350.000

0,58

62.518.171 Kas en overigen Totaal nettovermogenswaarde

Amsterdam Commodities NV Beter Bed Holding NV DOCDATA NV HITT NV NedSense enterprises NV Neways Electronics International NV Koninklijke Reesink NV Stern Groep NV TMC Group NV Overige effecten NedSense enterprises NV Conv. Note

350.000

Aantal

% *)

1.283.402 1.239.233 429.736 266.806 3.238.711 994.797 67.020 386.655 243.000 0

5,52 5,68 6,14 5,68 15,36 10,12 9,99 6,53 6,17 0,00

31-12-2011 % Weging Beurswaarde in portefeuille

13.270.377 17.330.674 6.231.172 1.280.669 1.198.323 5.371.904 5.127.030 8.042.424 2.344.950 0

23,39 30,55 10,98 2,26 2,11 9,47 9,04 14,17 4,13 0,00

60.197.523

106,10

350.000

0,62

103,76

60.547.523

106,71

–2.265.183

–3,76

–3.809.717

–6,71

60.252.988

100,00

56.737.806

100,00

350.000

De totale kostprijs van de deelnemingen in portefeuille bedraagt per jaarultimo € 51.068.722. * Het vermelde percentage geeft de grootte van het belang weer in de verschillende deelnemingen.




7. Vorderingen

Overige vorderingen De specificatie van de overige vorderingen is als volgt: 2012

2011

1.457 Opgebouwde/nog te ontvangen rente op rekening-courant 4.240 Vooruitbetaalde verzekeringspremie

308 3.954

5.697

4.262

De looptijd van de overige vorderingen is korter dan een jaar.

8. Eigen vermogen


Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bestaat per 31 december 2012 uit 4.000 aandelen van nominaal € 4.537,80. Hiervan zijn 3.843 aandelen geplaatst en volgestort. De ontwikkeling in de diverse componenten van het eigen vermogen kan als volgt nader worden toegelicht:

Stand per 1 januari Uitgifte van aandelen Uit de overige reserves Dividenduitkering Resultaat boekjaar Stand per 31 december


Geplaatst kapitaal

Agioreserve

Overige reserves

Onverdeeld resultaat

Totaal 2012

Totaal 2011

17.320.796 117.983

16.487.962 295.500

29.685.008

–6.755.960

–8.664.460

8.664.460 –1.908.500 5.010.199

56.737.806 413.483 0 –1.908.500 5.010.199

62.506.409 2.700.057 0 –1.712.700 –6.755.960

21.020.548

5.010.199

60.252.988

56.737.806

17.438.779

16.783.462

In de overige reserves en het onverdeeld resultaat is in totaal € 11.449.452 opgenomen aan niet-gerealiseerde waardeveranderingen. Jaarverslag Todlin | 82


Meerjarenoverzicht eigen vermogen

Eigen vermogen (x € 1.000) Aantal uitstaande aandelen Intrinsieke waarde per aandeel Uitgekeerd dividend per aandeel

2012

2011

2010

2009

2008

60.253 3.843 15.678,63 500

56.738 3.817 14.864,50 450

62.506 3.667 17.045,65 400

42.211 3.333 12.664,56 375

27.239 3.333 8.172,43 500

9. Voorzieningen


Winstparticipatie Als voorziening wordt op de balans tot uitdrukking gebracht dat over de netto te realiseren vermogenswinst op de per balansdatum gehouden beleggingen op grond van de managementovereenkomst een winstparticipatie verschuldigd is. Per 31 december 2012 is deze voorziening € 1.503.160 (2011: € 1.433.889).

10. Kortlopende schulden

Bank De vennootschap beschikt over een kredietfaciliteit in rekeningcourant van maximaal € 10 miljoen. De debetrente wordt berekend op grond van eenmaands Euribor vermeerderd met 1,75% per maand, vooraf vast te stellen en per kwartaal achteraf te voldoen. Voor 2012 varieerde de debetrente tussen 1,86% en 2,76%. Voor de kredietfaciliteit zijn geen zekerheden gesteld in vorm van een pandrecht op de aandelenportefeuille en eventuele vorderingen. De looptijd van de kortlopende schulden is korter dan één jaar. De gerealiseerde winstparticipatie wordt pas uitbetaald na vaststelling van de jaarrekening door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.


Jaarrekening Toelichting Balans Overige De specificatie van de overige kortlopende schulden is als volgt:

Managementvergoeding Gerealiseerde winstparticipatie Loonbelasting t.b.v. commissarissenbeloning Interest rekening-courant Accountantskosten Kosten jaarverslaglegging Bewaarloon Overige kosten

2012

2011

28.842 352.546 16.072 20.773 14.000 20.000 4.965 825

24.358 54.964 19.104 18.747 12.020 18.000 0 0

458.023

147.193


12. Kosten

11. Opbrengsten

11.1 Dividenden uit deelnemingen 2012

2011

422.845 0 Stockdividenden 2.985.964 3.548.671 Contant ontvangen dividenden 3.408.809 3.548.671 11.2 Gerealiseerde waardeveranderingen De gerealiseerde waardeveranderingen laten zich als volgt specificeren:

Jaarrekening Toelichting W&V Toelichting op de winsten verliesrekening over 2012

Beter Bed Holding NV DOCDATA NV HITT NV TMC Group NV

In resultaat 2012

Reeds in resultaat verantwoord

T.o.v. gemiddelde kostprijs

35.881 –12.160 586.973 2.368.800

189.185 67.483 –613.391 504.747

225.067 55.323 –26.418 2.873.547

2.979.494

148.025

3.127.519

De gerealiseerde waardeveranderingen betreffen het nog niet eerder in de winsten verliesrekening verantwoorde gedeelte van het verschil tussen de aanen de verkoopprijs van de verkochte aandelen. 11.3 Niet-gerealiseerde waardeveranderingen De niet-gerealiseerde waardeveranderingen van –€ 270.998 betreffen het verschil tussen de beurswaarde van de beleggingen per 31 december 2011 en de beurswaarde per 31 december 2012. Een overzicht van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen is opgenomen onder de overige gegevens op bladzijden 92 en 93.


In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 25 mei 2011 is besloten de directie machtiging te verlenen voor uitgifte van alle nog niet geplaatste aandelen. Voor de in 2012 uitgegeven 26 aandelen is gebruik gemaakt van de vrijstelling ex artikel 5:3 lid 2 van de Wet op het financieel toezicht. Om deze reden is de regelgeving met betrekking tot het prospectus en het daarin op te nemen kostenoverzicht zoals bepaald in artikel 123 lid 1j van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft niet op Todlin van toepassing. Een vergelijkend overzicht van de naar soort onderscheiden te maken kosten en de daadwerkelijk gemaakte kosten is dan ook niet opgenomen. 12.1 Managementvergoeding en winstparticipatie De vennootschap is een managementovereenkomst aangegaan met Teslin Capital Management BV. De managementvergoeding en winstparticipatie worden als volgt berekend: > Een jaarlijkse managementvergoeding van 1,05% berekend over het gemiddelde eigen vermogen van de vennootschap van ieder kalenderjaar. De managementvergoeding wordt achteraf op kwartaalbasis gedeclareerd met verrekening per jaareinde. > Een winstparticipatie van 12,5% over de netto-gerealiseerde vermogenswinst bij (gedeeltelijke) verkoop van een door de vennootschap gehouden deelneming. Onder netto-gerealiseerde vermogenswinst wordt verstaan: de verkoopopbrengst minus de historische kostprijs na bijtelling van een rendement van 5% per jaar, verminderd met van de desbetreffende deelneming ontvangen interest en dividenden en gecorrigeerd voor eventuele terugbetalingen van kapitaal of additionele kapitaalstortingen. Uitbetaling geschiedt slechts indien en voor zover de som van de overige reserves (na winstbestemming) en een eventuele herwaarderingsreserve per einde boekjaar positief is en eerst na vaststelling van de jaarrekening. Indien in enig boekjaar de winstparticipatie niet (volledig) betaald kan worden, zal Teslin Capital Management BV voor het restant een vordering krijgen op de vennootschap die wordt voldaan indien en voor zover de som van de overige reserves (na winstbestemming) en een eventuele herwaarderingsreserve, zoals blijkend uit de vastgestelde jaarrekening, positief is. Toelichting W&V | 87

Jaarrekening Toelichting W&V

Bij de bepaling van de hoogte van de winstparticipatie wordt mede rekening gehouden met gerealiseerde resultaten bij eerdere verkopen. Dit houdt in dat bij de (gedeeltelijke) verkoop van een deelneming gerealiseerde winsten eerst gecompenseerd moeten worden met op eerdere verkopen geleden verliezen. Het is echter niet zo dat bij verkoop geleden verliezen worden teruggewenteld naar eerder gerealiseerde winsten. Noch kan deze wijze van berekenen ooit leiden tot een vordering op Teslin Capital Management BV. In 2012 zijn de navolgende bedragen ten laste van het resultaat gebracht:


Managementvergoeding Gerealiseerde winstparticipatie Dotatie/(vrijval) voorziening winstparticipatie

2012

2011

634.138 352.546

639.358 54.964

69.271

–1.240.987

1.055.955

–546.666

De bij verkoop van beleggingen verschuldigde winstparticipatie wordt ten laste van de winsten verliesrekening verantwoord. Als voorziening wordt op de balans tot uitdrukking gebracht dat over de netto te realiseren vermogenswinst op de per balansdatum gehouden beleggingen op grond van de managementovereenkomst bij realisatie een winstparticipatie verschuldigd is. Deze voorziening wordt gevormd ten laste van de winsten verliesrekening.


12.2 Commissarissenbeloning De commissarissenbeloning is als volgt te specificeren: 2012

2011

0 5.424 F.P.J.M. van Wegen 12.796 11.674 T.C. van der Hoek 10.296 10.216 E.P. de Boer 6.049 J.O.M. van den Ende 10.296 33.388 33.363 Alle vergoedingen zijn inclusief kosten en eventueel verschuldigde omzetbelasting. 12.3 Overige kosten De specificatie van de overige kosten is als volgt: 2011 2012 12.020 Kosten controle jaarrekening 11.900 0 Overige controleopdrachten 3.388 3.686 Advieskosten 11.178 19.381 Bewaarloon 32.775 16.041 Kosten verslaglegging 22.000 17.187 Diversen 12.805 68.315 94.046

In 2011 is de vennootschap gewisseld van depotbank. Door verschil in berekeningswijze van het bewaarloon is over de laatste drie kwartalen van 2011 door beide depotbanken een vergoeding in rekening gebracht. Over een eventuele restitutie wordt nog gesproken. De dubbele vergoeding is in 2012 verantwoord.

Toelichting W&V | 89



12.4 Aan- en verkoopkosten deelnemingen De aanen verkoopkosten deelnemingen betreffen de kosten met betrekking tot effectentransacties. Deze zijn rechtstreeks ten laste van het resultaat gebracht. 12.5 Vennootschapsbelasting Het fiscale resultaat over het boekjaar is negatief, mede omdat de dividendopbrengsten onder de deelnemingsvrijstelling belastingvrij zijn. Gelet op de onzekere compensatie van de negatieve fiscale resultaten is er geen belastinglatentie opgenomen. De aangiften vennootschapsbelasting tot en met 2011 zijn ingediend. Op grond van de ingediende aangiften is het fiscaal compensabele verlies per 31 december 2011 € 5,9 miljoen. Definitieve aanslagen zijn opgelegd tot en met 2010. Personeel De vennootschap heeft, net als in 2011, geen personeel in dienst. Uitbesteding taken De directie van het fonds, Teslin, heeft een aantal taken uitbesteed bij onafhankelijke partijen. De (financiële) administratie wordt verzorgd door CACEIS Netherlands NV. Evenals de voorgaande jaren worden de administratiekosten uit de managementvergoeding voldaan en niet ten laste van het resultaat van de vennootschap gebracht. KPMG Accountants NV controleert de jaarrekening. De beleggingen van Todlin worden bewaard en geadministreerd door SNS Securities NV, een van Teslin onafhankelijke partij. Het opstellen van de aangifte vennootschapsbelasting en andere fiscale zaken zijn uitbesteed aan Ernst & Young Belastingadviseurs LLP. Expense ratio Met betrekking tot transparantie van kosten en nauwe banden wordt onderstaand een expense ratio gepresenteerd. De expense ratio (kostenratio) drukt de totale kosten, die in de verslagperiode ten laste van Todlin NV zijn gebracht, uit in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling. Conform de regelgeving is de gemiddelde intrinsieke waarde bepaald door het nemen van vijf kwartaalultimo’s waarbij de eerste en laatste waarneming slechts voor de helft meewegen. Het betreft zowel kosten die ten laste van de winsten verliesrekening als het eigen vermogen zijn gebracht. Onder de totale kosten worden begrepen de bestuurskosten Jaarverslag Todlin | 90

en de overige kosten (2012: € 1.114.118; 2011: € 796.000). Hierin zijn niet begrepen de kosten van vreemd vermogen, de aanen verkoopkosten deelnemingen en de dotatie voorziening winstparticipatie. De dotatie voorziening winstparticipatie is niet opgenomen omdat deze jaarlijks sterk kan fluctueren. Ter vergroting van het inzicht is de gerealiseerde winstparticipatie opgenomen in de berekening van de expense ratio. Deze is in 2012 € 352.546 (2011: € 54.964). De expense ratio inclusief gerealiseerde winstparticipatie is 1,84% (2011: 1,31%). Inclusief de dotatie voorziening winstparticipatie zou voor 2012 de expense ratio 1,96% (2011: -0,74%) bedragen. Exclusief gerealiseerde winstparticipatie en de dotatie voorziening winstparticipatie bedraagt de expense ratio 1,26% (2011: 1,22%). Omloopsnelheid / Omloopfactor Op grond van artikel 123 lid 1 sub p van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft wordt onderstaand de omloopsnelheid van de activa gepresenteerd. De omloopsnelheid betreft de aankopen plus verkopen gecorrigeerd voor inkoop en plaatsing van eigen aandelen gerelateerd aan de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling (dit is de zogenaamde ‘double count methode’). In een geconcentreerde portefeuille zoals die van Todlin hebben aanen verkopen van 5%-belangen een grote invloed op de hoogte van de omloopsnelheid. In 2012 werden de belangen in HITT NV en TMC Group NV verkocht, alsmede werd er deelgenomen in een emissie van Koninklijke Reesink NV. Voorts werd aangevangen met de opbouw van nieuwe 5%-belangen. De omloopsnelheid over 2012 bedraagt 22,6% (2011: 14,5%). De gemiddelde intrinsieke waarde is bepaald door het gemiddelde te nemen van vijf kwartaalultimo’s waarbij de eerste en laatste slechts voor de helft meewegen. Maarsbergen, 11 maart 2013 De directie De Raad van Commissarissen Teslin Capital Management BV F.W.H. van Beuningen T.C. van der Hoek M. Hartog E.P. de Boer A.C. Kruize J.O.M. van den Ende Toelichting W&V | 91


Voorstel resultaatbestemming

Ingevolge artikel 30 van de statuten staat de winst ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De directie stelt voor over 2012 een dividend uit te keren van € 550 per aandeel. Het voorstel resultaatbestemming 2012 luidt daardoor als volgt:

Voorstel dividend 2012 Toevoeging aan de overige reserves

2.113.650 2.896.549

Winst 2012

5.010.199

Specificatie verloop deelnemingen

Belangen van bestuurders en commissarissen

Bestuurders houden gezamenlijk per 31 december 2012 een rechtstreeks belang van 0,18% (2011: 0,18%) en een middellijk belang van 13,11% (2011: 12,37%) in de vennootschap in de zin van de Wet op het financieel toezicht. Eén van de bestuurders is directeur van een vennootschap die per 31 december 2012 een middellijk belang van 0,78% (2011: 0,26%) in Todlin houdt. Commissarissen hebben geen belang in de vennootschap noch in een belegging van de vennootschap. Via een ander Teslin-fonds, Midlin, houden twee bestuurders en een commissaris een middellijk belang in Beter Bed Holding NV. Gebeurtenissen na balansdatum Naast de aankopen van de belangen in Ordina en Brill zijn er geen relevante gebeurtenissen na balansdatum.

Overige gegevens Amsterdam Commodities NV Beter Bed Holding NV NedSense enterprises NV DOCDATA NV HITT NV Neways Electronics International NV Stern Groep NV TMC Group NV Koninklijke Reesink NV NedSense enterprises Conv. Note Overige effecten


Kostprijs 01-01-2012

Nietgerealiseerd t/m 2011

Beurswaarde 01-01-2012

6.190.495 5.471.957 7.724.810 2.450.613 1.894.061 6.707.567 11.237.803 1.840.203 4.811.545 350.000 0

7.079.882 11.858.717 –6.526.487 3.780.559 –613.392 –1.335.663 –3.195.379 504.747 315.485 0 0

13.270.377 17.330.674 1.198.323 6.231.172 1.280.669 5.371.904 8.042.424 2.344.950 5.127.030 350.000 0

48.679.054

11.868.469

60.547.523

Aankopen 2012

Verkopen 2012

Gerealiseerd 2012

Nietgerealiseerd 2012

Beurswaarde 31-12-2012

0 0 0 109.290 0 333.503 0 405.000 1.751.124 0 4.062.310

0 0 35.881 –312.365 0 0 –12.160 –100.318 586.973 –1.867.642 0 0 0 0 –5.118.750 2.368.800 0 0 0 0 0 0

4.568.911 –957.279 –229.948 –549.451 0 –753.921 –2.706.585 0 –8.514 0 365.789

17.839.288 16.096.911 968.375 5.678.533 0 4.951.486 5.335.839 0 6.869.640 350.000 4.428.099

859.879 1.207.529 0 213.543 69.370 124.575 386.655 273.000 414.120 * 14.000 0 *

6.661.227

–7.399.075 2.979.494

-270.998

62.518.171

3.562.671

Overige gegevens | 93

Dividend 2012

Overige gegevens

Aan: de Raad van Commissarissen en aandeelhouders van Todlin N.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening over 2012 van Todlin N.V. te Utrecht gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de winsten verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van de directie De directie van het fonds

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Jaarverslag Todlin | 94

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van het fonds. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van het fonds gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Todlin N.V. per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW

vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amstelveen, 11 maart 2013 KPMG ACCOUNTANTS N.V. M.J. van Ackooij RA

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant | 95

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Overige informatie

De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het prospectus en de statuten van Todlin worden u op verzoek kosteloos toegezonden. Het prospectus is ook te downloaden van www.todlin.nl. Algemene en actuele informatie over Todlin is op deze website te raadplegen. Todlin is ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nummer 30145302. Directie Teslin Capital Management BV De directie van Teslin Capital Management BV bestaat uit: De heer F.W.H. van Beuningen (1949) De heer M. Hartog (1973) Mevrouw A.C. Kruize (1958) De Raad van Commissarissen bestaat uit: De heer T.C. van der Hoek RA (1967) De heer E.P. de Boer (1950) De heer J.O.M. van den Ende (1952) Teslin Capital Management BV heeft een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten als bedoeld in artikel 2:65 lid 1 sub a en lid 2 van de Wet op het financieel toezicht.


Structuur

Stad of dorp? In de Nederlandse wet bestaat de term ‘stad’ niet; behalve als ‘hoofdstad Amsterdam’. Vóór de negentiende eeuw was er wel een definitie: je was een stad als je stadsrechten had gekregen. Den Haag is volgens deze definitie geen stad en Staverden, een gehucht met circa 40 inwoners, wel. In de praktijk spreken we nu bij plaatsen vanaf circa 25.000 inwoners van een stad, maar dat is zeker geen regel. Laat staan internationaal. Zo zal een plaats met 1.000 inwoners in Tsjaad al een stad zijn, terwijl er daar in Japan minstens 50.000 voor nodig zijn.

Todlin NV Jaarverslag Jaarverslag 2012

Recommend Documents