Jaarverslag 2008 Ethias nv
ETHIAS VERZEKERING ETHIAS NV rue des Croisiers 24 4000 Luik
www.ethias.be
[email protected]
Verzekeringsonderneming toegelaten onder het nr. 0196 voor de beoefening van alle verzekeringstakken Niet-Leven, de levensverzekeringen, de bruidsschats- en geboorteverzekeringen (KB van 4 en 13 juli 1979, BS van 14 juli 1979) alsook de kapitalisatieverrichtingen (Beslissing CBFA van 9 januari 2007, BS van 16 januari 2007). RPR Luik BTW BE 0404.484.654
Rekening Ethias Bank: 827-0821680-86
IBAN : BE78 8270 8216 8086
BIC : ETHIBEBB
Ethias Verzekering Nationale zetel Rue des Croisiers 24 4000 LUIK Tel. + 32 (0)4 220 31 11 Fax + 32 (0)4 220 30 05 Zetel voor Vlaanderen Prins-Bisschopssingel 73 3500 HASSELT Tel. + 32 (0)11 28 21 11 Fax + 32 (0)11 28 20 20 Zetel voor het Duitstalige Gewest Paveestrasse 5 4700 EUPEN Tel. + 32 (0)87 59 10 00 Fax + 32 (0)87 59 10 09
www.ethias.be •
[email protected]
Centrum van Brussel Sterrenkundelaan 19 1210 BRUSSEL Tel. + 32 (0)2 227 98 11 Fax + 32 (0)2 227 98 02
ETHIAS MOET OPNIEUW SCHITTEREN
et jaarverslag dat u in handen heeft, is de weerspiegeling van het jaar 2008. Een jaar dat – in alle betekenissen van het woord – uitzonderlijk was voor onze onderneming. De wereldwijde financiële crisis barstte los en Ethias kon de dans niet ontspringen.
H
Vier maanden na mijn aanstelling, volgend op de herkapitalisatie en de structurele wijzigingen van de Groep, is het mijn wens dat wij allen samen – personeel, directie en cliënten – de blik richten op de toekomst. Die toekomst begint bij de bevestiging van de waarden die Ethias sedert haar oprichting uitdraagt: nabijheid, engagement, ethiek en menselijkheid. Ethias is een belangrijke speler in het Belgisch maatschappelijk bestel. Wij hebben een grote verantwoordelijkheid ten aanzien van onze cliënten: honderden gemeenten, intercommunales, openbare en private ondernemingen, en meer dan een miljoen particuliere cliënten die ons hun vertrouwen zijn blijven schenken, ondanks de storm. De beste manier om dit vertrouwen waard te zijn is onze cliënten producten en diensten te blijven aanreiken die hen gemoedsrust schenken. Dat is een terechte verwachting van iedere verzekerde. Wij willen onze cliënten dan ook verantwoorde, kwaliteitsvolle producten tegen de juiste prijs blijven aanbieden. De relatie cliënt-Ethias is een langetermijnrelatie die gedragen moet worden door een evenwichtige en correcte verhouding in de wederzijdse belangen.
Dankzij de herkapitalisatie is de continuïteit van Ethias verzekerd en kan zij zich opnieuw volledig inzetten voor de belangen van haar “stakeholders”: de cliënten, het personeel, de aandeelhouders en het maatschappelijk bestel. Dit vertaalt duidelijk onze visie op maatschappelijk verantwoord ondernemen. In dat opzicht hebben wij reeds besloten tot een reeks maatregelen, die zich uitstrekken van de verbetering van de corporate governance tot de invoering van het Plan Horizon 2011, de garantie voor onze hervonden rentabiliteit. De eerste effecten van dit in maart goedgekeurde plan worden verwacht vanaf 2009. De crisis die wij hebben doorgemaakt, deed onze ster tanen. Wij stellen dan ook alles in het werk om haar opnieuw te laten schitteren.
Erik De Lembre Voorzitter van de Raad van bestuur
ETHIAS TREKT RESOLUUT DE KAART VAN DE TOEKOMST
et jaar 2009 is een scharnierjaar voor Ethias. Onze groep heeft zich immers versterkt op financieel en organisatorisch vlak om zich nog beter te wapenen voor de toekomst.
H
Via de opgerichte structuur, in een nieuwe juridische vorm, kan een dienstverlening worden verzekerd die wij nog performanter willen maken. Onze contractuele verplichtingen én onze fundamentele waarden, die gegroeid zijn uit onze mutualistische achtergrond, blijven daarbij onveranderd. De waarden van menselijkheid, ethiek, engagement en nabijheid vormen dan ook het draagvlak voor de verbintenis die wij ten aanzien van u aangaan. Deze waarden zijn trouwens meer dan ooit actueel. Bovendien is het onze wens om een performante, Belgische en onafhankelijke verzekeringsonderneming te blijven.
Meer dan ooit zullen wij bijzondere aandacht schenken aan uw behoeften en onze producten en diensten aanpassen zodat ze voortdurend afgestemd zijn op uw verwachtingen. Onze eerste zorg is – en blijft – de Ethias-verzekerde.
Ethias heeft recent een ambitieus plan aangevat om snel opnieuw een onbetwist succes neer te zetten.
Namens mezelf en het voltallige Ethias-personeel wens ik mijn oprechte dank te betuigen aan al onze cliënten die ons trouw
HET PLAN “HORIZON 2011” BERUST OP DRIE HOOFDDOELSTELLINGEN: •
het streven om trouw te blijven aan onze mutualistische waarden;
•
gebleven zijn, zelfs op de ergste momenten van een economische en financiële crisis zonder weerga. Ik stel me garant voor de wens van Ethias om dit teken van (ver)trouw(en) waardig te zijn. Voortaan richten we ons vastberaden naar de toekomst, met als basisreferentie de waarden die wij samen delen.
het versterken van onze solvabiliteit en het snel opnieuw aanknopen met een duurzame rentabiliteit;
•
het behouden van de specifieke relatie die wij in de loop van de jaren met onze verzekerden hebben opgebouwd.
Onze gehele onderneming – directiecomité, kaderleden en werknemers – staat paraat om van dit plan een succes te maken opdat Ethias haar aanzien en fierheid volledig herwint. Voortaan zal Ethias zich focussen op haar kernactiviteit: de verzekering, met een versterking van haar rol als eerste verzekeraar van de openbare sector (de openbare collectiviteiten en hun werknemers). De activiteiten Leven en Niet-Leven zullen een meer evenwichtige bijdrage leveren aan de verwezenlijking van het omzetcijfer.
Bernard Thiry Directeur-generaal Voorzitter van het Directiecomité
TABLE DES MATIÈRES
ETHIAS VERZEKERING _______________________________________________________________________ 3 ETHIAS MOET OPNIEUW SCHITTEREN __________________________________________________________ 5 ETHIAS TREKT RESOLUUT DE KAART VAN DE TOEKOMST __________________________________________ 7 SAMENSTELLING VAN HET DIRECTIECOMITÉ EN DE RAAD VAN BESTUUR ____________________________ 10 Directiecomité ____________________________________________________________________________________________ 10 Raden van bestuur (samenstelling op 15 mei 2009) _________________________________________________________________________ 10
BEHEERSVERSLAG _________________________________________________________________________ 12 De voorafgaande reorganisatie van de groep ___________________________________________________________________ 13 Belangrijke gebeurtenissen die na afsluiting van het boekjaar hebben plaatsgevonden ________________________________ 15 Analyse van de resultaten van het boekjaar ____________________________________________________________________ 16 Premies _________________________________________________________________________________________________ 16 Uitkeringen ______________________________________________________________________________________________ 18 Resultaten van de voornaamste verzekeringscategorieën _________________________________________________________ 19 Teruggaven_______________________________________________________________________________________________ 19 Structuur van de eigen middelen _____________________________________________________________________________ 20 Toelichting bij de rubrieken op de balans en de resultatenrekening_________________________________________________ 21 Informatie betreffende milieu- en personeelsaangelegenheden____________________________________________________ 23 Waardering van het Dexia-effect _____________________________________________________________________________ 24 Blootstelling van de onderneming aan de risico’s________________________________________________________________ 24 Doelstellingen en beleid van de onderneming inzake het beheer van de financiële risico’s ______________________________ 24 Blootstelling aan het prijsrisico, het kredietrisico, het liquiditeitsrisico en het thesaurierisico ___________________________ 24 Verslag van het College van Commissarissen aan de algemene vergadering der aandeelhouders van Ethias nv over de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2008 __________________________________________________ 25
BALANS __________________________________________________________________________________ 28 RESULTATENREKENING _____________________________________________________________________ 30 TOELICHTING ______________________________________________________________________________ 34 SOCIALE BALANS ___________________________________________________________________________ 56 I. Staat van de tewerkgestelde personen ______________________________________________________________________ 57 II. Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar __________________________________________________________ 58 IV. Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar _______________________________________ 59
GECONSOLIDEERDE JAARREKENINGEN OP 31 DECEMBER 2008 ____________________________________ 60 Commentaar bij de geconsolideerde rekeningen ________________________________________________________________ 61 Geconsolideerd beheersverslag ______________________________________________________________________________ 63
BALANS __________________________________________________________________________________ 66 RESULTATENREKENING _____________________________________________________________________ 68 TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE REKENINGEN ___________________________________________ 71 Verslag van het College van Commissarissen aan de algemene vergadering der aandeelhouders van Ethias nv over de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2008 ____________________________________ 84
UITGEOEFENDE VERRICHTINGEN _____________________________________________________________ 86
SAMENSTELLING VAN HET DIRECTIECOMITÉ EN DE RAAD VAN BESTUUR
Directiecomité Bernard Thiry
voorzitter van het directiecomité
Hans Verstraete
ondervoorzitter van het directiecomité
Frank Jeusette
chief risk officer
Luc Kranzen
directies particulieren
Philippe Lallemand
directies collectiviteiten
Benoît Verwilghen
chief financial officer
Raden van bestuur (samenstelling op 15 mei 2009) Erik De Lembre, vertegenwoordiger van de bvba BELCOM Voorzitter
Daniel Bacquelaine Jacques Braggaar Claude Desseille, vertegenwoordiger van de cva C. Desseille Jean-Pierre Grafé Philip Neyt Steve Stevaert Chris Verhaegen, vertegenwoordigster van de bvba RELPROM Bernard Thiry Hans Verstraete Frank Jeusette Luc Kranzen Philippe Lallemand Benoît Verwilghen Bestuurders
Het College van Commissarissen,
10
Ernst & Young Bedrijfsrevisoren bcvba De Kleetlaan 2 - B-1831 Diegem vertegenwoordigd door J.-F. HUBIN en P. TELDERS Vennoten PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren bcvba Woluwe Garden, Woluwedal 18 - B-1932 Sint-Stevens-Woluwe vertegenwoordigd door J. TISON en K. VERMEIRE Bedrijfsrevisoren
11
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
BEHEERSVERSLAG
OPMERKING TER INLEIDING Dit verslag houdt rekening met hetgeen in het koninklijk besluit van 17 november 1994 is bepaald over de jaarrekeningen van verzekeringsondernemingen.
Om vergelijkingsredenen zijn de gegevens van 2007, die zijn opgenomen op bladzijden 16 en 18, voorgesteld op basis van dezelfde perimeter als deze voor 2008 beschreven in de paragraaf «De voorafgaande reorganisatie van de groep» op bladzijde 13. De gegevens met betrekking tot 2007 werden niet geauditeerd.
12
Verslag van de Raad van bestuur van Ethias nv aan de Raad van bestuur van Ethias Finance nv van 19 mei 2009 geldend als Algemene vergadering van Ethias nv.
De voorafgaande reorganisatie van de groep De financiële crisis heeft Ethias in de loop van het tweede semester 2008 zwaar getroffen. Door de sterke daling van de aandelenkoersen en de waardedaling van financiële obligaties en gestructureerde producten werd Ethias, en in het bijzonder Ethias Leven, geconfronteerd met een tekort aan solvabiliteit en dekkingswaarden. Daarenboven werd Ethias geconfronteerd met een liquiditeitsprobleem en dit door het verlies van vertrouwen van de verzekeringsnemers in de solvabiliteit van de onderneming, waardoor er gedurende een beperkte periode massaal veel FIRST-gelden werden opgevraagd. De oorzaken van bovengenoemde problemen waren: •
een financieel beheer dat onvoldoende afgestemd was op de verzekeringsengagementen;
•
de voorwaarden van het FIRST-product, die een te gemakkelijke opvraag toelieten;
•
een organisatiestructuur, die onvoldoende afgestemd was op de risico-elementen verbonden aan een verzekeringsbedrijf.
In het kader van haar prudentiële activiteit vestigde de CBFA (Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen) in oktober 2008 de aandacht van Ethias op het feit dat de eigen middelen van Ethias Leven dienden te worden versterkt rekening houdend met het effect van de financiële crisis. De aangenomen oplossing om de solvabiliteit en de liquiditeit van Ethias te versterken wordt hieronder beschreven. De juridische structuur van de Ethias-groep, hoofdzakelijk samengesteld uit onderlinge verzekeringsverenigingen, maakte een traditionele kapitaalverhoging onmogelijk, zoals dat wel kon voor naamloze vennootschappen. Een onderlinge verzekeringsvereniging heeft immers geen maatschappelijk kapitaal noch aandeelhouders. Er werd bijgevolg beslist om de Ethias-groep te reorganiseren voorafgaand aan de tussenkomst van de Openbare Investeerders. Een «term sheet» met de principes van deze reorganisatie werd overgemaakt aan de Europese Commissie op 31 oktober 2008 en een meer uitvoerige onderschrijvingsovereenkomst werd onderhandeld en ondertekend op 24 december 2008. Onder bepaalde voorwaarden, waaronder de conditie dat de Commissie de tussenkomst van de Openbare Investeerders niet als onwettig verklaart, beoogde deze overeenkomst de realisatie van de herfinancieringsverrichting op 9 februari 2009 (termijn nodig om alle juridisch vereiste verrichtingen uit te voeren) en beschreef zij een voorafgaande reorganisatie in de volgende stappen. Nateus nv, een filiaal van de Ethias-groep dat actief is als verzekeraar die haar producten via het makelaarskanaal verdeelt, werd gedeeltelijk gesplitst op 26 december 2008 door de inbreng van haar activiteiten leven en niet-leven in twee nieuwe vennootschappen: Nateus Life nv en Nateus nv. Zij kreeg de nieuwe naam Ethias nv. Ethias Arbeidsongevallen ovv werd gefusioneerd met Ethias Gemeen Recht door overneming van de eerste door de tweede vereniging. Ethias Leven ovv en Ethias Gemeen Recht ovv brachten het geheel van hun goederen (met uitzondering van de goederen betreffende de activiteit «Arbeidsongevallen - Openbare sector») onder in Ethias nv (de vroegere Nateus), respectievelijk door een inbreng van algemeenheid en een inbreng van bedrijfstak. Daarna zal de vereniging Ethias Leven worden vereffend. De verzekeringsactiviteit «Arbeidsongevallen – Openbare sector» is binnen Ethias Gemeen Recht ovv gebleven. Door het behouden van de resterende activiteit in Ethias Gemeen Recht ovv kan deze onderlinge verzekeringsvereniging blijven bestaan (dit voortbestaan is juridisch gezien gekoppeld aan de uitoefening van een verzekeringsactiviteit). Nadat Ethias Leven haar aandeel heeft verkocht aan de ovv Ethias Gemeen Recht, heeft deze laatste haar aandelen in Ethias nv ingebracht bij Ethias Finance nv voor een waarde van 500 miljoen euro (inclusief de 25 miljoen euro ingebracht bij de oprichting van Ethias Finance nv). Van haar kant is Ethias Finance nv overgegaan tot een kapitaalverhoging ten bedrage van 1,5 miljard euro, die is onderschreven door de Openbare Investeerders in ruil voor preferente aandelen die 75 % + 3 aandelen vertegenwoordigen van het geheel van aandelen uitgegeven door Ethias Finance nv.
13
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
De inbreng werd in boekhoudkundige continuïteit geboekt en haar effect op de eigen middelen wordt hernomen op bladzijde 12.
Na afloop van de hierboven beschreven stappen ziet de structuur en het aandeelhouderschap van de Ethias-groep er als volgt uit (uitgezonderd de dochterondernemingen van minder belang):
Uiteindelijke structuur van de Ethias-groep Ethias Gemeen Recht ovv 25 % (-3)
Federale Staat
Waals Gewest
via de FPIM
via de FIWAPAC nv
25 % (+1)
25 % (+1)
Vlaams Gewest 25 % (+1)
Ethias Finance nv 100 %
Ethias nv
Nateus nv
Nateus Life nv
Ethias Bank nv
BelRé nv
NRB nv
Overige deelnemingen
Bij de finalisering van haar kapitaalverhoging ten bedrage van 1,5 miljard euro heeft Ethias Finance nv de gehele kapitaalinjectie overgebracht naar Ethias nv om een versterking van haar solvabiliteitsmarge, van haar liquiditeiten en van haar representatieve waarden (dekkingsactiva) mogelijk te maken, en dit anticipatief in de rekeningen op 31 december 2008. Deze liquiditeitsinbreng door de overheden in Ethias Finance nv heeft plaatsgevonden tijdens de laatste dagen van 2008. Het was materieel gezien onmogelijk om de kapitaalverhogingen van Ethias nv nog in 2008 te realiseren. Daarenboven werden de beslissingen van de algemene vergaderingen van de onderlinge verzekeringsverenigingen Leven en Gemeen Recht pas genomen op 9 februari 2009. Toch leek het ons gepast om deze kapitaalverhoging anticipatief op 31 december 2008 te boeken aangezien de overige reorganisatieverrichtingen met retroactief boekhoudkundig gevolg op 1 januari 2008 werden uitgevoerd. De tegenboeking van deze geldelijke kapitaalverhoging werd opgenomen op het actief van de balans in de rubriek vorderingen E.IV “Opgevraagd, niet gestort kapitaal”. Op 12 februari 2009 heeft de Europese Commissie de herfinanciering van de groep goedgekeurd voor een periode van 6 maanden vanaf 20 oktober 2008. Er werden nieuwe Raden van bestuur samengesteld, met 12 leden bij Ethias Finance en 14 leden bij Ethias nv. Tevens werd er een Auditen Risicocomité alsook een Benoemings- en Remuneratiecomité aangesteld. Zonder afbreuk te doen aan de collegiale werking werd een nieuw Directiecomité aangesteld met een duidelijke toewijzing van verantwoordelijkheden. Zo zetelt in het Directiecomité een CRO (Chief Risk Officer), die, onafhankelijk van de operationele en financiële diensten zich toelegt op het toezicht van de verzekeringstechnische, financiële en operationele risico’s. Daarnaast zetelt in het Directiecomité een CFO (Chief Financial Officer) die naast de verantwoordelijkheid voor de boekhouding tevens het financieel beheer waarneemt. In het Directiecomité worden de belangen van de cliënten behartigd door twee leden, één voor de particulieren en één voor de collectiviteiten. Door deze structuur kan de eigenheid van elke cliëntengroep op de meest optimale vorm opgevolgd worden. Tevens werden onder toezicht van het Directiecomité verschillende comités opgericht om de verschillende risico’s van het bedrijf perfect te monitoren. Voor de keuze van de samenstelling van deze comités, heeft het Directiecomité erop toegezien dat voldoende verzekeringstechnische, actuariële en financiële competenties werden opgenomen.
14
Met de hulp van consultant McKinsey werd een plan opgesteld om de solvabiliteit en de rentabiliteit van Ethias nv te versterken. Dit plan werd opgesteld met de hulp van meer dan 50 medewerkers van Ethias nv en voorziet in een hele reeks van maatregelen, waaronder: •
een verbetering van de technische rentabiliteit, door onder meer een optimalisering van de processen;
•
een beheersing van al de kosten, onder meer van de ICT-kost, zonder afbreuk te doen aan de goede werking van het bedrijf;
•
een duidelijk cliëntgericht model met oog voor de collectiviteiten en haar medewerkers, alsook voor bedrijven en particulieren.
Deze maatregelen zullen geen afbreuk doen aan de eigenheid van Ethias, inzonderheid haar “mutualistisch“ karakter en haar waarden van Menselijkheid, Ethiek, Engagement en Nabijheid. Deze karakteristieken zullen steeds de geest vormen voor de beslissingen van het management. Tevens wordt er bijzondere aandacht besteed aan het personeel, die een belangrijke schakel vormt voor het welslagen van de ondernemingsdoelstellingen. Verder werd er door Ethias beslist zich volledig te concentreren op de verzekeringsactiviteit. Daarom zal Ethias Bank verkocht worden, zonder echter de distributie van bepaalde bancaire producten in het Ethias netwerk op te geven. In hetzelfde kader zal BelRé, de Luxemburgse herverzekeringsmaatschappij, haar activiteit als herverzekeraar voor derde partijen stopzetten. Ten slotte heeft Ethias besloten om het bijzonder beschermingsfonds voor deposito’s en levensverzekeringen te onderschrijven, zodat onze cliënten genieten van een staatswaarborg op hun spaargeld ten belope van 100.000 euro. Het management van Ethias is ervan overtuigd dat door het geheel van de genomen en de voorgestelde maatregelen, de solvabiliteit en de rentabiliteit terug op peil zullen gebracht worden. De Raad van bestuur heeft in haar vergadering van 2 april 2009 zich unaniem akkoord verklaard met het voorgestelde plan en zal samen met het Directiecomité de opvolging van het plan bewaken. Deze beslissing bevestigt het geloof in de continuïteit van de onderneming. Ethias kan en zal terug de plaats innemen die haar toekomt. Om ook na deze periode nog verder te kunnen blijven genieten van de goedkeuring van de Europese Commissie, werd het herstructureringsplan (“Plan Horizon 2011”) ingediend op 20 april 2009. De diensten van de Commissie onderzoeken ons plan om zich ervan te vergewissen dat het zal toelaten om de levensvatbaarheid van onze onderneming op lange termijn te herstellen, waarbij concurrentieverstoringen worden vermeden.
Belangrijke gebeurtenissen die na afsluiting van het boekjaar hebben plaatsgevonden Tijdens het eerste trimester van 2009 zijn de financiële markten verder verslechterd. Het Directiecomité en de Raad van bestuur zullen bijzondere aandacht blijven besteden aan de gevolgen die de beursmarkten zullen hebben op het netto-actief van de onderneming, op haar solvabiliteitsmarge en op de waarde van haar dekkingsactiva.
•
Er werd besloten om de activiteiten van de groep opnieuw te centreren op de verzekeringsberoepen, wat onder meer volgende maatregelen impliceert: »
Er wordt gezocht naar een koper voor de dochteronderneming Ethias Bank. De overdracht van de bank zal gepaard gaan met het afsluiten van een commercieel partnership met de koper;
»
De Luxemburgse herverzekeringsdochter BelRé ziet af van de herverzekering voor rekening van derden, een gespecialiseerde activiteit waarvoor haar omvang niet voldoende is.
15
Er werden inspanningen geleverd om de interne controlestructuren en het risicobeheer te verbeteren;
BEHEERSVERSLAG 2008
•
Ethias nv
In het kader van het plan Horizon 2011 zijn volgende elementen te onthouden:
Analyse van de resultaten van het boekjaar Aangezien vergelijkende geauditeerde resultaten als gevolg van de herstructurering niet beschikbaar zijn, beperken wij ons tot de hoofdindicatoren van de sector: de premies en de uitkeringen.
Premies Vergeleken met het vorige boekjaar, op basis van dezelfde perimeter als voor 2008, zijn de premies niet-leven gestegen met 12,04 % en, in leven, zijn ze verminderd met 15,17 %. Het totaal van de premies bereikt zodoende meer dan drie miljard vierhonderd drieëndertig miljoen euro.
Leven
2008
Eénmalige premies Periodieke premies Premies aanvaarde herverzekering
1.240.714.646 934.502.297 11.873.199
1.693.061.654 845.403.236 40.881.706
Premies voor eigen rekening Premies afgestaan in medeverzekering
2.187.090.142 49.533.211
2.579.346.596 57.148.301
Totaal leven
2.236.623.353
2.636.494.897
2008
2007
Niet-leven Arbeidsongevallen (*) Premies Wet 71 Premies aanvaarde herverzekering
90.278.095 121.280.206 211.558.301
83.698.161 131.735 83.829.896
946.566.275 9.146.673 955.712.948
942.778.215 11.956.435 954.734.650
Premies voor eigen rekening Premies afgestaan in medeverzekering
1.167.271.249 29.869.316
1.038.564.546 29.920.216
Totaal niet-leven
1.197.140.565
1.068.484.762
3.433.763.918
3.704.979.659
BOAR Premies Premies aanvaarde herverzekering
Totaal
16
(*)
2007
De uitgegeven premies betreffende de activiteit Arbeidsongevallen Wet van 1967 zijn niet opgenomen in de cijfers 2007. Deze premies bedroegen 124.116.686 euro. In 2008 daarentegen komt de activiteit Arbeidsongevallen Wet van 1967 tussen via de aanvaarde herverzekering door Ethias nv, ten bedrage van 120.863.379 euro.
De volgende tabel toont de evolutie van het incasso van Ethias sedert haar oprichting (Ethias nv vanaf 2008): Boekjaar 1920 1925 1930 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Arbeidsongevallen (*)
BOAR
TOTALEN
Vereniging opgericht in 1924
Vereniging opgericht in 1924
88.333 227.338 489.633 943.869 1.572.530 2.354.572 2.788.459 3.817.876 5.638.039 14.023.232 27.218.966 92.799.073 331.526.991 684.772.073 876.877.465 895.871.158 1.036.944.351 1.059.697.614 1.023.076.665 1.220.072.091 1.916.904.790 3.117.850.744 3.436.235.697 3.896.091.191 2.697.175.269 2.636.494.896 2.236.623.353
19.632 23.153 43.988 104.275 265.071 505.121 859.456 1.458.952 2.643.065 12.395.293 26.432.634 42.774.848 64.867.962 91.042.591 99.399.138 100.187.262 101.350.509 107.443.145 112.242.194 133.187.245 149.211.666 162.280.751 174.196.980 187.821.878 191.080.100 207.946.582 211.558.301
5.668 13.980 47.234 68.184 94.309 170.128 503.479 1.056.463 2.129.956 4.971.909 14.285.898 36.551.752 102.329.035 171.692.099 300.729.441 433.350.200 454.515.472 476.849.608 505.777.638 517.461.448 538.083.707 563.985.056 644.005.507 720.518.365 823.589.668 876.263.607 904.198.408 984.654.867 985.582.264
5.668 13.980 155.199 318.675 627.930 1.218.272 2.341.080 3.916.156 5.777.871 10.248.737 22.567.002 62.970.277 155.980.635 307.266.020 697.124.394 1.209.164.864 1.430.792.075 1.472.908.028 1.644.072.498 1.684.602.207 1.673.402.566 1.917.244.392 2.710.121.963 4.000.649.860 4.434.022.345 4.960.176.676 3.792.453.777 3.829.096.345 3.433.763.918
17
BEHEERSVERSLAG 2008
Tot in 2007 herneemt de tabel de uitgegeven premies betreffende de activiteit Arbeidsongevallen Wet van 1967. Het jaar 2008 herneemt de bijdragen aanvaard in herverzekering van de ovv Gemeen Recht voor de tak Arbeidsongevallen Wet van 1967 (voor een bedrag van 120.863.379 euro).
Ethias nv
(*)
Leven
Uitkeringen (medeverzekering niet inbegrepen) De gestorte of gereserveerde uitkeringen zijn verminderd met vierhonderd tweeëntwintig miljoen negenhonderd zesenzestig duizend euro en bereiken zodoende drie miljard vierhonderd eenenzeventig miljoen euro.
Leven
2007
Rechtstreekse uitkeringen Wijziging van de voorziening inzake de verzekering «leven» - Daling - Stijging Wijziging van de andere technische voorzieningen (post D.) - Daling - Stijging
2.948.508.989
1.917.330.053
46.090.265 -
1.049.307.967
191.697.896 -
178.294.228
Totaal leven
2.710.720.828
3.144.932.248
2008
2007
Niet-leven Arbeidsongevallen Last uitkeringen Voorziening voor te regelen uitkeringen: - Daling - Stijging BOAR Last schadegevallen Voorziening voor te regelen schadegevallen - Stijging
Totaal niet-leven
Totaal
18
2008
115.837.186
35.051.995
59.980.263 55.856.923
21.618.003 56.669.998
618.570.382
576.180.692
86.298.214 704.868.596
116.629.551 692.810.243
760.725.519
749.480.241
3.471.446.347
3.894.412.489
Resultaten van de voornaamste verzekeringscategorieën De sector werd getroffen door de financiële crisis. Dit heeft belangrijke waardeverminderingen op de effectenportefeuille tot gevolg.
LEVEN Hoewel het globale incasso gedaald is, stijgt het voor de groeps- en pensioenverzekeringen. De financiële crisis heeft, gedurende een beperkte termijn, een stijging in de afkoop van spaarproducten teweeggebracht. De verzekeringsuitkeringen en vervallen rentetermijnen bedragen 2.948.508.989 euro, de voorziening voor de verzekering «leven» 16.365.899.439 euro en de technische voorzieningen «post D.» 596.457.136 euro.
NIET-LEVEN De geregelde uitkeringen bereiken 734.407.568 euro en de voorziening voor schadegevallen 2.530.037.531 euro. In Brand zet de stijging van het incasso zich voort. Ondanks de slechte weersomstandigheden en enkele zware schadegevallen blijven de technische resultaten (de netto financiële opbrengsten niet inbegrepen) gunstig. In Arbeidsongevallen laten de resultaten van het voorvalsjaar 2008 niet toe om teruggaven uit te keren. De versnelling van de beheersprocedures als gevolg van een steeds toenemende informatisering, het elektronisch versturen van aangiftes en van ziekenhuisfacturen, brengt een grotere betalingssnelheid en een inschrijving van de individuele reserves in het voorvalsjaar met zich mee. Inzake Automobielverzekering blijven de resultaten (de netto financiële opbrengsten niet inbegrepen) bevredigend ondanks een lichte verslechtering van de schade, gedeeltelijk verbonden aan de aanpassing van de indicatieve tabellen voor de regeling van lichamelijke letsels. In Gezondheidszorg zijn de resultaten licht verbeterd maar blijft een permanente opvolging noodzakelijk. De jaarlijkse herziening van de tarieven zal worden voortgezet. Wat de polissen Collectiviteiten in Gezondheidszorg betreft, heeft de driejaarlijkse herziening van de portefeuille, in voege sedert 2005, de S/P teruggebracht van 119 % in 2004 tot 96,9 % in 2008, of een recuperatie van 17,6 miljoen euro in 4 jaar, zonder dat het aantal zaken in portefeuille op significante wijze is toegenomen (863.210 verzekerden in 2004 tegen 886.577 verzekerden eind 2008, of een stijging met 2,7 %). In Algemene Burgerlijke Aansprakelijkheid zijn de resultaten verslechterd. In 2008 hebben we, in overeenstemming met het actuariaat, beslist om de reservering van de schadegevallen aan te passen, gezien de toegenomen verliezen de laatste jaren. Er werd bijgevolg beslist om een verslechteringsreserve te voorzien op basis van de resultaten in 2008. Voorts werden alle dossiers individueel gereserveerd vóór 31 december 2008, in tegenstelling tot de voorgaande jaren. Ten slotte werd er rekening gehouden met de nieuwe indicatieve tabel betreffende lichamelijke letsels. De ervaring zal uitwijzen of de verslechteringsreserve voorzien door het actuariaat zich zal bevestigd zien door de toekomstige evolutie van de resultaten van de tak burgerlijke aansprakelijkheid. Op algemene wijze werden de technische resultaten in positieve zin beïnvloed door niet-terugkerende elementen, zoals de technische bonussen die werden bekomen als gevolg van een uiterst voorzichtig reserveringsbeleid van onze schadegevallen. Het plan « Horizon 2011 », dat werd goedgekeurd door de Raad van bestuur, voorziet onder andere een verbetering van de rentabiliteit in de activiteiten van onze cliënten door middel van gerichte saneringsacties.
Teruggaven
19
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
Hoewel vaststaat dat de herstructurering van de Ethias-groep het teruggavenbeleid in geen enkel opzicht wijzigt, zal hun toekenning voor het boekjaar 2008 niet mogelijk zijn als gevolg van de financiële crisis.
Structuur van de eigen middelen Evolutie van het kapitaal Nateus nv op 31 december 2007 Opsplitsing Nateus/Nateus Life nv Inbreng van algemeenheid Ethias Leven Inbreng bedrijfstak Gemeen Recht Vervroegde kapitaalverhoging
Geplaatst kapitaal
Evolutie van het eigen vermogen Nateus nv op 31 december 2007 Opsplitsing Nateus/Nateus Life nv Inbreng van algemeenheid Ethias Leven Inbreng bedrijfstak Gemeen Recht Vervroegde kapitaalverhoging Resultaat van het boekjaar
Totaal
2008 89.549.827 -89.449.827 100.000 100 474.899.900 474.900.000 1.525.000.000
2.000.000.000
2008 98.170.516 -98.070.516 100.000 736.267.657 921.695.572 1.525.000.000 -2.071.479.152
1.111.584.077
Resultaatverwerking Onttrekking aan de beschikbare reserves (verschil tussen de boekhoudkundige waarde van de inbrengen en hun vergoeding) Overgedragen verlies
20
TOTAAL
2008 -1.183.063.229 -888.415.923
-2.071.479.152
Toelichting bij de rubrieken op de balans en de resultatenrekening BALANS Actief Rubriek B.
Immateriële activa
B.I.
Oprichtingskosten: omvat de uitgiftekosten van de achtergestelde obligaties evenals de kosten verbonden aan de herstructurering van de groep.
B.II.
Immateriële vaste activa: het betreft hier de bedragen bestemd voor de naamsverandering, de geïnvesteerde bedragen ten titel van «rechten» in de «tax shelter» en de bedragen betreffende grote informaticaontwikkelingen.
Rubriek C. C.I.
Rubriek E.
Beleggingen Terreinen en gebouwen. 1. Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden: maatschappelijke onroerende goederen. 2. Overige: onroerende goederen bestemd voor verhuur. Vorderingen
I.
Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen 1. Verzekeringnemers: het gaat voornamelijk over bedragen verschuldigd door onze verzekerden. 3. Overige: omvat de bedragen verschuldigd door de verscheidene verzekeringsmaatschappijen, evenals de uit te betalen uitkeringen in 2008 maar met uitwerking in 2009.
II.
Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen: herneemt de vorderingen bij de herverzekeraars.
III.
Overige vorderingen: omvat de gestorte borgtochten, de hypothecaire schulden van particulieren en aangesloten instellingen, de intresten op beschikbare waarden in 2008 en geïnd in 2009 evenals de overschotten van voorafbetalingen. Omvat eveneens de lopende rekening voortvloeiend uit de splitsing van de activiteiten van de vereniging Arbeidsongevallen.
IV.
Opgevraagd, niet gestort kapitaal: het betreft hier de herkapitalisering door de overheden.
Rubriek F.
Overige activabestanddelen
I.
Materiële activa: omvat de installaties, machines, elektronische uitrusting, het gereedschap, meubilair en rollend materieel.
II.
Beschikbare waarden: kasspeciën en de tegoeden, op termijn van minder dan één maand, bij de verschillende banken.
Rubriek G. I.
Overlopende rekeningen Verworven, niet-vervallen intresten en huurgelden: inkomsten uit roerende goederen in portefeuille en verworven bankdeposito’s in 2008 maar waarvan de inning slechts in 2009 geschiedt.
Passief Rubriek E. III. Rubriek G. I.
Voorzieningen voor overige risico’s en lasten Andere voorzieningen: het betreft hoofdzakelijk de voorziening voor het gebruik van financiële middelen. Schulden Schulden uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen
Rubriek H.
Overlopende rekeningen Omvat hoofdzakelijk de intresten die in 2008 geïnd werden doch betrekking hebben op 2009 en de gelopen niet-vervallen intresten op REPO.
21
Overige schulden 2. Overige: omvat hoofdzakelijk de leveranciers, de te ontvangen rekeningen, de stortingen in afwachting van boeking en in deposito ontvangen fondsen.
BEHEERSVERSLAG 2008
V.
Ethias nv
Omvat de premies betaald vóór vervaldag evenals de bedragen verschuldigd aan verschillende verzekeringnemers en de uit te betalen uitkeringen.
RESULTATENREKENING Technische rekening Rubriek 2 Rubriek 2bis bb) Rubriek 3
Opbrengsten van beleggingen - Technische rekening levensverzekering. Opbrengsten van beleggingen - Technische rekening niet-levensverzekering. opbrengsten afkomstig van andere beleggingen: de opbrengsten van beleggingen, die representatieve waarden zijn van technische voorzieningen en technische schulden, zijn onder deze posten geboekt. Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening niet-levensverzekering.
Het betreft voornamelijk opbrengsten ingevolge de recuperatie van premies. Rubriek 5
Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening niet-levensverzekering.
Het betreft de wijziging van de voorziening voor indexering in de wet 1971. Rubriek 6
Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening levensverzekering.
Deze post omvat de wijziging van de voorziening inzake de verzekering « leven ». Rubriek 8
Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening niet-levensverzekering.
Herneemt het bedrag van de kapitalen overgedragen aan het Fonds voor arbeidsongevallen in de wet 1971. Rubriek 11
Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening levensverzekering.
Het betreft hoofdzakelijk een taks op de contracten tak 21 en tak 23 zonder roerende voorheffing.
Niet-technische rekening Rubriek 7
Overige opbrengsten.
Deze post omvat de commissies ontvangen van de medeverzekeraars en de conversieverschillen op vreemde munten. Rubriek 8
Overige kosten.
Het gaat over de afschrijvingen van machines, elektronische uitrusting, meubilair en rollend materieel, en waardeverminderingen op vorderingen. Rubriek 17.b)
Overboeking naar de belastingvrije reserves (-).
Het gaat over het belastingvrije bedrag betreffende de uitgevoerde beleggingen in het kader van de « tax shelter ». De cijfers van 2008 zijn niet vergelijkbaar met deze van 2007 omdat, tijdens de herstructurering, de structuur van ex Nateus nv gebruikt is en het zijn de cijfers van deze laatste die men terugvindt voor 2007.
22
Daarom werden in 2008, tijdens de splitsing van ex Nateus nv in Nateus Life nv en Non Life nv, alle activa- en passiva-elementen tegengeboekt (met uitzondering van 100.000 euro aan kapitaal gevormd door beschikbare waarden) en werden alle elementen verbonden aan de inbreng van algemeenheid en activiteiten van Ethias Leven en Ethias Gemeen Recht (behalve de activiteit Arbeidsongevallen Wet van 1967) geïntegreerd in Ethias nv.
Informatie betreffende milieu- en personeelsaangelegenheden De wens van Ethias om een eerste meerjarenplan voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) op te stellen tussen 2003 en 2008 zorgde voor een steeds groter milieubewustzijn van haar activiteit. Eén van de acties die Ethias in het kader van dit meerjarenplan ontwikkelde, is de invoering van een beleid voor een verminderd water- en energieverbruik. Zo werden de reguleringssystemen in bepaalde gebouwen gemoderniseerd om energie te besparen en de CO2-uitstoot te verminderen. Met hetzelfde doel voor ogen werd er besloten om zonnepanelen te plaatsen op het dak van de nationale zetel. In 2007 sloot Ethias een contract af voor de levering van groene energie, wat het geval is voor de zetel van Hasselt sinds 2008. Ethias verving ook de verschillende hoogspanningstransformatoren die PCB’s bevatten. Bij de keuze van haar kantoorbenodigdheden ziet Ethias er sterk op toe om zoveel mogelijk te opteren voor producten die niet schadelijk zijn voor het milieu. In de algemene voorwaarden van alle bestelbonnen van de onderneming werd bovendien een artikel opgenomen waarin de leverancier zich verbindt tot het naleven - en doen naleven door zijn eventuele onderaannemers en fabrikanten - van de vier basisprincipes van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO): verbod op kinderarbeid, respect van de vakbondsvrijheid, afschaffing van iedere vorm van dwangarbeid, verbod op iedere vorm van discriminatie inzake tewerkstelling en beroepsuitoefening. Zo sensibiliseert de onderneming ook haar onderaannemers voor deze problematiek. Ethias is zich ervan bewust dat de CO2-uitstoot verbonden aan het woon-werkverkeer een belangrijke impact heeft op het milieu. Zij ontwikkelde daarom een mobiliteitsplan rond verschillende punten. Zowel het gebruik van het openbaar vervoer als carpooling werden gepromoot onder het personeel. Tot slot past de onderneming sinds januari 2008 een milieumaatregel voor haar bedrijfsvoertuigen toe: er werd voor iedere categorie van dienstvoertuig een maximale CO2uitstoot vastgelegd (van 150 tot 182 gr CO2/km). Het humanresourcesbeleid heeft de ambitie om competent en gemotiveerd personeel ter beschikking te stellen van de onderneming en dit in het kader van een permanente dialoog met de sociale partners en het management. De motivatie van het personeel vormt een reële troef voor het concurrentievermogen van de onderneming op voorwaarde dat zij gepaard gaat met maatregelen ter bevordering van het competentiebeheer en de interne mobiliteit van de werknemers. In dat opzicht is een grotere, interne mobiliteit een van de hoofddoelstellingen van het humanresourcesbeleid voor de komende jaren. Daartoe zijn er reeds middelen aanwezig. Andere zullen in de loop van de komende jaren worden ontwikkeld. De publicatie van vacatures op het intranet is een eerste factor in het sensibiliseren van de medewerkers voor dit doel. Door haar gecentraliseerd en proactief beheer (aanvraagformulier voor ondersteuning, boordtabellen) wil ook het Mobility Team inspelen op dit mobiliteitsstreven door de medewerkers, die het wensen, competenties te laten opdoen in verschillende domeinen. Zo zullen zij specifieke hulptaken kunnen krijgen in de diensten waarin de vraag ernaar zich stelt. Andere belangrijke doelstelling: de voortdurende competentieontwikkeling en permanente vorming. In dat opzicht richt het Ethias Competence Center (E.C.C.) zich tot het voltallige personeel en biedt een steeds grotere waaier van technische, commerciële, gedragsen managementopleidingen aan. Tevens worden er opleidingen georganiseerd die betrekking hebben op de juridische en technische evoluties in de verschillende beroepen. Primordiale motiveringselementen zijn de werkomstandigheden alsook het sociale klimaat, waarvan de kwaliteit het resultaat is van een permanente en constructieve dialoog met de vakbondsorganisaties. Dit komt tot uiting in de lage turn-over van het personeel en de uitzonderlijk lage graad van absenteïsme. Tot slot vormen het loopbaanbeheer en het previsionele tewerkstelling- en competentiebeheer twee ontwikkelingspistes voor de komende jaren.
23
Ethias nv
Als voorbeeld vermelden wij de volgende projecten: verbetering van de interne en externe communicatie; geleidelijke aanpassing van de internetsite van Ethias om deze af te stemmen op de vereisten van het Anysurfer-Label; toegankelijkheid van de lokalen voor mindervalide personen en personen met een handicap; opleidingen rond diversiteit; partnerships met verenigingen gespecialiseerd in thema’s rond handicap, zoals de vzw Wheelit, die de integratie van personen met een handicap op de arbeidsmarkt wil vergemakkelijken.
BEHEERSVERSLAG 2008
In maart 2006 keurde Ethias een intern Diversiteitscharter goed om het pluralisme te bevorderen en de diversiteit na te streven bij aanwervingen, integratie en loopbaanbeheer als vooruitgangsfactor voor de onderneming. Samen met het Gelijkheid-Diversiteitslabel, dat in maart 2007 voor een periode van 3 jaar werd uitgereikt door de FOD Tewerkstelling, wil dit Charter getuigen van ons engagement om de gelijkheid tussen mannen en vrouwen alsook de culturele, etnische en sociale diversiteit te bevorderen binnen onze onderneming. Hoewel het verbod op iedere vorm van discriminatie en het gelijkekansenprincipe reeds uitdrukkelijk in de Sociaal-ethische code van Ethias aan bod komen, hebben dit charter en dit label als doel dergelijke principes te herbevestigen door ze verder uit te diepen en ze te concretiseren binnen de onderneming. In dat opzicht werd een werkgroep Diversiteit door het Ethisch Comité van Ethias belast met het opstellen van een Diversiteitsplan voor de jaren 2007 tot 2009. Dit Diversiteitsplan bevat 10 projecten. Voor het merendeel van deze projecten werd een werkgroep opgericht met medewerkers die voor deze materie bevoegd zijn en met één of meerdere vertegenwoordigers van het personeel.
Waardering van het Dexia-effect Ethias nv bezit 72.743.790 Dexia-aandelen, waarvan de historische aanschaffingsprijs 1.130 miljoen euro bedraagt (d.i. een gemiddelde aankoopprijs van 15,54 euro per aandeel). Ten gevolge van problemen waarmee Dexia geconfronteerd werd en de tussenkomst van de Dexia-aandeelhouders in de herkapitalisatie van de groep, in oktober 2008, besliste Ethias om de waarde van het Dexia-aandeel in haar boeken terug te brengen tot 9,9 euro per aandeel. De volgende elementen worden in aanmerking genomen voor de waardering van het Dexia-effect op 9,9 euro in de rekeningen van Ethias nv op 31 december 2008: •
de koers van 9,9 euro stemt overeen met de prijs door Ethias betaald bij de laatste kapitaalverhoging van oktober 2008;
•
de participatie in Dexia wordt gehouden in het vooruitzicht op lange termijn;
•
volgens een waardering van Dexia vanuit het geconsolideerde IFRS netto-actief (met uitsluiting van de negatieve «AFS»-reserves, per definitie niet duurzaam, de reserves voor «cash flow hedges», het negatieve conversieverschil en de minderheidsdeelnemingen) vertoont het netto-actief van de groep per aandeel een intrinsieke waarde van het effect ten bedrage van 9,92 euro, op 31 december 2008.
De door de Dexia-groep aangekondigde maatregelen laten de Raad van bestuur toe te oordelen dat de waardering die in aanmerking wordt genomen de intrinsieke waarde van deze participatie beter weergeeft dan de beursnotering op 31 december 2008.
Blootstelling van de onderneming aan de risico’s De onderneming wordt geconfronteerd met de blootstellingen verbonden aan haar verzekeringsactiviteit. Het betreft de risico’s gekoppeld aan de onderschrijvingen van verzekering en herverzekering, aan de financiële investeringen en aan de inhoud van de operationele activiteiten. In dit kader oordeelt de Raad van bestuur dat de technische voorzieningen die met voorzichtige reserveringsmethodes werden berekend, een adequate weerspiegeling zijn van het in aanmerking nemen van deze risico’s. Het nieuwe Directiecomité richtte een departement «risk management» op. Het gedetailleerd in kaart brengen van de verschillende types van risico’s waarmee de onderneming geconfronteerd werd, behoort tot de eerste opdrachten van dit departement.
Doelstellingen en beleid van de onderneming inzake het beheer van de financiële risico’s Rekening houdend met de financiële crisis van 2008 werd het investeringsbeleid opnieuw toegespitst op de traditionele financiële activa (overheids- en bedrijfsobligaties, aandelen, participaties, onroerende goederen …) terwijl het gebruik van afgeleide, gestructureerde en getitriseerde producten drastisch werd verminderd. Het beheer van deze producten moet voldoen aan de beleggingslimieten (inzake omvang, rating, maturiteit, per land, per sector …) naargelang het type van producten en onderliggende producten. De verkochte opties op aandelen en obligaties voldoen aan de limieten in termen van omvang en risico (delta). Bovendien moeten de verkochte «call options» steeds gedekt zijn, d.w.z. dat het onderliggende actief in portefeuille moet zitten. Voor alle lopende afgeleide producten op afsluitingsdatum wordt een «lower of cost or market»-revalorisatie (LoCoM) uitgevoerd volgens het voorzichtigheidsprincipe en leidt, in voorkomend geval, tot de aanleg van een provisie voor financiële risico’s terwijl de latente meerwaarden niet worden geboekt.
Blootstelling aan het prijsrisico, het kredietrisico, het liquiditeitsrisico en het thesaurierisico In een context van inactieve markten worden de effecten, waarvoor geen enkele betrouwbare valorisatie beschikbaar is op de markt, onder bepaalde duidelijke voorwaarden geëvalueerd naar « mark-to-model ». De valorisaties in « mark-to-model » worden uitgevoerd volgens de regels van «good practices», met voorzichtige hypotheses en rekening houdend met alle relevante informatie die beschikbaar is op de markten. De blootstelling aan het prijsrisico, zonder systemisch effect, is beperkt dankzij de risicolimieten inzake omvang en de daaruit voortvloeiende diversificatie. Bovendien wordt de blootstelling aan het kredietrisico beperkt door de vastgelegde grenzen inzake minimumrating naargelang het producttype en de globale verplichting per portefeuille voor een rating, rekening houdend met de afgeleide kredietproducten, die minstens gelijk is aan A. Alle emittenten moeten tot de klasse « investment grade » behoren, waarbij de effecten die van deze regel afwijken, naargelang de betrokken bedragen, moeten worden goedgekeurd door het Comité Investering of door het Directiecomité.
24
Tot slot wordt de blootstelling aan het liquiditeitsrisico en aan het thesaurierisico beperkt dankzij het vastgestelde gemiddelde liquiditeitsniveau, de minimale omvangslimieten in «liquide activa», de omvang van de obligatieproducten die in «repo» kunnen worden gesteld en de invoering van activa/passiva-vervaldagkalenders die toelaten de liquiditeitsbehoeften op te volgen.
Verslag van het College van Commissarissen aan de algemene vergadering der aandeelhouders van Ethias nv over de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2008 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij U verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen.
VERKLARING OVER DE JAARREKENING MET VOORBEHOUD EN TOELICHTENDE PARAGRAAF Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2008, opgesteld op basis van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van EUR 25.578.960.541 en waarvan de resultatenrekening afsluit met een verlies van het boekjaar van EUR 2.071.480.747. Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening die geen afwijkingen bevat van materieel belang als gevolg van fraude of van fouten, alsook het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel te geven over deze jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen bevat van materieel belang. Overeenkomstig deze normen, hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter staving van de in de jaarrekening opgenomen bedragen en inlichtingen. De keuze van de uitgevoerde werkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling en van de inschatting van het risico op materiële afwijkingen in de jaarrekening als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van die risico-inschatting, hebben wij rekening gehouden met de interne controle van de vennootschap met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening om controleprocedures vast te leggen die geschikt zijn in de gegeven omstandigheden, maar niet om een oordeel te geven over de doeltreffendheid van die interne controle. Wij hebben tevens een beoordeling gemaakt van het passende karakter van de waarderingsregels, de redelijkheid van de door de vennootschap gemaakte boekhoudkundige ramingen en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel. Ten slotte hebben wij van de raad van bestuur en de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controle noodzakelijke verduidelijkingen en inlichtingen bekomen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel De rubriek van het actief E.IV “Opgevraagd, niet gestort kapitaal” en de rubriek van het passief A.I.1 “Geplaatst kapitaal” bevatten een bedrag van EUR 1.525.000.000, welke een inbreng in geld vertegenwoordigt die juridisch gezien pas op 13 februari 2009 werd vastgesteld. Bijgevolg zijn de vorderingen en het eigen vermogen van de vennootschap op 31 december 2008 overgewaardeerd ten belope van hetzelfde bedrag. Naar ons oordeel, onder voorbehoud van het effect van de opmerking vermeld in de voorgaande paragraaf, geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2008 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.
25
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
Zonder de hierboven vermelde verklaring in het gedrang te brengen, vestigen wij de aandacht op de financiële moeilijkheden toegelicht door de raad van bestuur in toelichting n°23 van de jaarrekening en in haar jaarverslag. Niettegenstaande deze financiële moeilijkheden, is de jaarrekening opgesteld in de veronderstelling van verderzetting van de activiteiten van de onderneming. Deze veronderstelling is slechts verantwoord in de mate dat (i) de controleautoriteit gunstig antwoordt op de vragen tot afwijking die hen werden voorgelegd, (ii) het herstructureringsplan (“Plan Horizon 2011”) opgesteld door de vennootschap bekrachtigd wordt door de bevoegde Europese overheden en (iii) de uitwerking van het Plan Horizon 2011 verloopt zoals voorzien. Deze drie elementen zijn uitdrukkelijk beschreven in het jaarverslag. De raad van bestuur verantwoordt hiermee de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van continuïteit. Er werden geen aanpassingen gedaan in de jaarrekening met betrekking tot de waardering of de classificatie van bepaalde balansposten die noodzakelijk zouden kunnen blijken indien de vennootschap niet meer in staat zou zijn haar activiteiten verder te zetten.
BIJKOMENDE VERMELDINGEN EN INLICHTINGEN Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door de vennootschap van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen: •
Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de vennootschap wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat.
•
Zoals toegelicht in het jaarverslag en toelichting n°23 van de jaarrekening, zijn de splitsingsoperaties en de inbrengen goedgekeurd door de algemene vergadering van aandeelhouders op datum van respectievelijk 26 december 2008 en 9 februari 2009 boekhoudkundig in werking getreden op 1 januari 2008. Hieruit volgt dat de cijfers van vorig boekjaar niet vergelijkbaar zijn met deze van het boekjaar 2008.
•
Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang en met uitzondering van hetgeen vermeld is in het eerste deel van onderhavig verslag, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.
•
Met uitzondering van het voorbehoud uitgedrukt in het eerste deel van dit verslag, hebben wij geen kennis gekregen van verrichtingen of beslissingen die in overtreding met de statuten of het Wetboek van vennootschappen zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaat die aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.
•
Zoals toegelicht door de raad van bestuur in haar jaarverslag, is de organisatiestructuur van de vennootschap onvoldoende afgestemd op de risico’s verbonden met een verzekeringsmaatschappij. De maatregelen recentelijk genomen door het nieuwe directiecomité met het oog op het herstellen van de toestand en het wegwerken van de vastgestelde tekortkomingen dienen onverwijld verder opgevolgd te worden.
Luik, 19 mei 2009
Het College van Commissarissen,
26
Ernst & Young Bedrijfsrevisoren bcvba De Kleetlaan 2 - B-1831 Diegem vertegenwoordigd door J.-F. HUBIN en P. TELDERS Vennoten PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren bcvba Woluwe Garden, Woluwedal 18 - B-1932 Sint-Stevens-Woluwe vertegenwoordigd door J. TISON en K. VERMEIRE Bedrijfsrevisoren
27
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
Balans
op 31 december 2008 Ethias nv in euro-eenheden
Actief B.
Immateriële activa I. Oprichtingskosten II. Immateriële vaste activa 2. Overige immateriële vaste activa
C.
Beleggingen I.
Terreinen en gebouwen 1. Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden 2. Overige II. Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen - Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Bons, obligaties en vorderingen - Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 3. Deelnemingen 4. Bons, obligaties en vorderingen III. Overige financiële beleggingen 1. Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten 2. Obligaties en andere vastrentende effecten 4. Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten 5. Overige leningen 6. Deposito’s bij kredietinstellingen 7. Overige IV. Deposito’s bij cederende ondernemingen
D.
Beleggingen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten ‘leven’ en waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
Dbis. Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen
E.
19.915.612.073 120.785.874 66.827.069 53.958.805 2.212.323.755 1.344.225.636 1.144.225.636 200.000.000 868.098.119 867.911.704 186.415 16.751.092.768 1.318.270.646 14.813.633.545 150.281.716 265.497.107 199.748.550 3.661.204 831.409.676
596.457.136 1.317.870.270
Vorderingen
2.564.804.775
I.
269.486.551 147.850.476 25.989.557 95.646.518 56.018.398 714.299.826 1.525.000.000
Overige activabestanddelen
Overlopende rekeningen I. Verworven, niet-vervallen intresten en huurgelden III. Overige overlopende rekeningen
Totaal 28
5.494.346 5.837.433 5.837.433
2.471.861 1.198.452.155 116.946.254
I. Materiële activa II. Beschikbare waarden
G.
11.331.779
I. Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s II. Voorziening voor verzekering « leven » III. Voorziening voor te betalen schaden
Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen 1. Verzekeringnemers 2. Tussenpersonen 3. Overige II. Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen III. Overige vorderingen IV. Opgevraagd, niet gestort kapitaal
F.
2008
906.147.249 12.300.969 893.846.280
266.737.259 265.979.343 757.916
25.578.960.541
Vastgesteld door de Raad van bestuur op 23 april 2009.
in euro-eenheden
I.
Geplaatst kapitaal of equivalent fonds, onder aftrek van het niet-opgevraagd kapitaal 1. Geplaatst kapitaal V. Overgedragen resultaat 2. Overgedragen verlies (-)
1.111.584.077 2.000.000.000 2.000.000.000 -888.415.923 888.415.923
325.000.000
B.
Achtergestelde schulden
C.
Technische voorzieningen
19.357.978.446
I. II. III. IV. V. VI.
225.205.797 16.365.899.439 2.530.037.531 5.557.381 42.612.525 188.665.773
D.
E.
Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s Voorziening voor verzekering ‘leven’ Voorziening voor te betalen schaden Voorziening voor winstdeling en restorno’s Voorziening voor egalisatie en catastrofen Andere technische voorzieningen
Technische voorzieningen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten ’leven’ wanneer het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
596.457.136
Voorzieningen voor overige risico’s en kosten
144.851.426
I. Voorziening voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen III. Andere voorzieningen
19.946.312 124.905.114
F.
Deposito’s ontvangen van herverzekeraars
1.262.494.329
G.
Schulden
2.754.428.878
I. II. IV. V.
H.
Schulden uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen Schulden uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen Schulden t.a.v. kredietinstellingen Overige schulden 1. Schulden wegens belastingen, bezoldigingen en sociale lasten a) belastingen b) bezoldigingen en sociale lasten 2. Overige
Overlopende rekeningen
Totaal
98.391.170 26.008.377 2.112.951.655 517.077.676 436.411.516 390.393.142 46.018.374 80.666.160
26.166.249
25.578.960.541
29
Eigen vermogen
BEHEERSVERSLAG 2008
A.
2008
Ethias nv
Passief
Resultatenrekening op 31 december 2008 Ethias nv in euro-eenheden
Technische rekening niet-levensverzekering 1.
2008
Verdiende premies, onder aftrek van herverzekering
1.100.948.040
a) Brutopremies b) Uitgaande herverzekeringspremies (-) c) Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s, zonder aftrek van herverzekering (daling +) d) Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s, deel van de herverzekeraars (daling -)
1.167.271.250 69.494.100
2bis. Opbrengsten van beleggingen a) Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondern. of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat aa) verbonden ondernemingen 1° deelnemingen bb) andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1° deelnemingen b) Opbrengsten van andere beleggingen aa) opbrengsten van terreinen en gebouwen bb) opbrengsten van andere beleggingen d) Meerwaarden op de realisatie
3.
Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering
4.
Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) a) Betaalde netto-bedragen aa) bruto-bedragen bb) deel van de herverzekeraars (-) b) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, onder aftrek van herverzekering (stijging +) aa) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (stijging +) bb) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars (daling +)
5.
Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (daling +)
6.
Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering (-)
7.
Netto-bedrijfskosten (-) a) Acquisitiekosten c) Administratiekosten d) Van de herverzekeraars ontvangen commissielonen en winstdeelnemingen (-)
7bis. Beleggingslasten (-) a) Beheerslasten van beleggingen b) Waardecorrecties op beleggingen c) Minderwaarden op de realisatie
3.286.086 115.196
169.312.788 30.676.587 10.984.136 10.984.136 19.692.451 19.692.451 121.379.267 390.937 120.988.330 17.256.934
844.786 765.071.602 722.250.720 821.461.727 99.211.007 42.820.882 35.099.258 7.721.624
156.839 7.223.734 194.250.939 136.356.034 59.878.877 1.983.972
523.608.949 39.653.656 474.056.162 9.899.131
8.
Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-)
11.563.650
9.
Wijziging van de voorziening voor egalisatie en catastrofen, onder aftrek van herverzekering (stijging -)
12.138.223
10. Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering
30
Verlies (-)
242.594.644
Vastgesteld door de Raad van bestuur op 23 april 2009.
in euro-eenheden
Technische rekening levensverzekering 1.
2.
Premies, onder aftrek van herverzekering
2.149.036.683
a) Brutopremies b) Uitgaande herverzekeringspremies (-)
2.187.090.142 38.053.459
Opbrengsten van beleggingen
1.375.098.706
a) Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat aa) verbonden ondernemingen 1° deelnemingen bb) andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1° deelnemingen b) Opbrengsten van andere beleggingen aa) opbrengsten van terreinen en gebouwen bb) opbrengsten van andere beleggingen c) Terugneming van waardecorrecties op beleggingen d) Meerwaarden op de realisatie
3.
Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D. (opbrengsten)
5.
Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) a) Betaalde netto-bedragen aa) bruto-bedragen bb) deel van de herverzekeraars (-)
6.
2008
Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (daling+)
62.033.698 20.477.054 20.477.054 41.556.644 41.556.644 1.166.693.583 6.594.920 1.160.098.663 573.498 145.797.927
15.101.225 2.750.282.517 2.750.282.517 2.952.556.694 202.274.177
221.393.812
a) Wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, onder aftrek van herverzekering (daling +) aa) wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, zonder aftrek van herverzekering (daling +) bb) wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, deel van de herverzekeraars (daling -) b) Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (daling +)
29.695.915 46.090.265 16.394.350 191.697.897
7.
Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering (-)
-119.033.328
8.
Netto-bedrijfskosten (-) a) Acquisitiekosten c) Administratiekosten d) Van de herverzekeraars ontvangen commissielonen en winstdeelnemingen(-)
9.
70.514.332 25.186.689 45.389.338 61.695
Beleggingslasten (-)
2.675.847.680
a) Beheerslasten van beleggingen b) Waardecorrecties op beleggingen c) Minderwaarden op de realisatie
645.860.822 1.907.932.443 122.054.415
10. Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D. (kosten) (-) 11. Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-)
203.571.305 745.757
13. Resultaat van de technische rekening levensverzekering
31
BEHEERSVERSLAG 2008
1.821.297.837
Ethias nv
Verlies (-)
Vastgesteld door de Raad van bestuur op 23 april 2009.
in euro-eenheden
Niet-technische rekening 1.
Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering Verlies (-)
2.
5.
242.594.644
Resultaat van de technische rekening levensverzekering Verlies (-)
3.
2008
Opbrengsten van beleggingen
1.821.297.837
481.672
b) Opbrengsten van andere beleggingen bb) opbrengsten van andere beleggingen d) Meerwaarden op de realisatie
473.588 473.588 8.084
Beleggingslasten (-)
8.573.269
a) Beheerslasten van beleggingen b) Waardecorrecties op beleggingen
592.277 7.980.992
7.
Overige opbrengsten
22.783.032
8.
Overige kosten (-)
20.011.152
8bis. Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting Verlies (-)
11. Uitzonderlijke opbrengsten 12. Uitzonderlijke kosten (-)
2.069.212.198
20.820 362.420
13. Uitzonderlijk resultaat Verlies (-)
15. Belastingen op het resultaat (-)
341.600
1.926.949
16. Resultaat van het boekjaar Verlies (-)
2.071.480.747
18. Te bestemmen resultaat van het boekjaar Verlies (-)
Resultaatverwerking A.
B. D.
2008
Te verwerken verliessaldo (-)
2.071.479.152
1. Te verwerken verlies van het boekjaar (-) 2. Overgedragen winst van het vorig boekjaar
2.071.480.747 1.595
Onttrekking aan het eigen vermogen
1.183.063.229
2. aan de reserves
1.183.063.229
Over te dragen resultaat 2. Over te dragen verlies
32
2.071.480.747
888.415.923
33
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
TOELICHTING
De in de toelichting vermelde bedragen zijn in euro-eenheden.
34
De teksten van het wettelijke schema die betrekking hebben op niet-gebruikte posten in de rekeningen werden weggelaten.
1. STAAT VAN DE IMMATERIËLE ACTIVA, DE ONROERENDE GOEDEREN DIE TOT BELEGGING DIENEN EN DE EFFECTEN BESTEMD VOOR BELEGGING Betrokken activa-posten B.
C.I.
C.II.1.
C.II.2.
Immateriële activa
Terreinen en gebouwen
Deelnemingen in verbonden ondernemingen
Bons, obligaties en vorderingen in verbonden ondernemingen
Benaming
Ethias nv A)
AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar
35.208.724
76.584.978
24.654.723
285.078
10.468.489
8.810.947
436.069.939
-
4.970.005
-
241.824.907
-
Mutaties tijdens het boekjaar : •
Aanschaffingen
•
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
•
Andere mutaties
Per einde van het boekjaar C)
-20.496.005
129.481.922
1.500.633.335
199.714.922
20.211.203
214.877.847
1.719.533.090
200.000.000
28.633.474
21.710.675
8.773.116
-
AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : •
Geboekt
3.107.182
7.545.030
472.957.814
-
•
Verworven van derden
5.897.646
86.546.943
49.849.640
-
•
Afgeboekt (-)
28.758.878
21.710.675
8.773.116
-
8.879.424
94.091.973
522.807.454
-
Per einde van het vorige boekjaar
-
-
-
-
Mutaties tijdens het boekjaar
-
-
52.500.000
-
Per einde van het boekjaar
-
-
52.500.000
-
11.331.779
120.785.874
1.144.225.636
200.000.000
Per einde van het boekjaar
35
NETTO BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
BEHEERSVERSLAG 2008
NIET-OPGEVRAAGDE BEDRAGEN
Ethias nv
D)
Betrokken activa-posten C.II.3.
C.II.4
C.III.1.
C.III.2.
Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Bons, obligaties en vorderingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten
Obligaties en andere vastrentende effecten
-
-
206.127.931
1.266.432.573
135.284.160
186.415
1.945.337.821
7.026.243.252
Benaming
Ethias nv A)
AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : •
Aanschaffingen
•
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
38.726.754
-
2.019.114.131
6.633.345.154
Overboeking van een post naar een andere
10.505.191
-
-10.505.191
-
• •
Andere mutaties
Per einde van het boekjaar C)
1.191.318.738
-
1.724.701.591
14.486.137.407
1.298.381.335
186.415
1.846.548.021
16.145.468.078
-
-
18.788.353
16.623.528
412.782.131
-
474.900.674
1.010.121.135
-
-
44.534.409
321.713.398
AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : •
Geboekt
•
Verworven van derden
•
Afgeboekt (-)
-
-
20.503.349
16.623.528
412.782.131
-
517.720.087
1.331.834.533
-
-
-
-
Mutaties tijdens het boekjaar
17.687.500
-
10.557.288
-
Per einde van het boekjaar
17.687.500
-
10.557.288
-
NETTO BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
867.911.704
186.415
1.318.270.646
14.813.633.545
Per einde van het boekjaar D)
NIET-OPGEVRAAGDE BEDRAGEN
36
Per einde van het vorige boekjaar
2. STAAT BETREFFENDE DE DEELNEMINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN IN ANDERE ONDERNEMINGEN Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit in de zin van het koninklijk besluit van 17 november 1994 (opgenomen in de posten C.II.1. , C.II.3. , D.II.1.en D.II.3. van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (+) of (-) (in duizenden munteenheden) (opgenomen in de posten C.III.1. en D.III.1. van de activa)ten belope van ten minste tien procent van het geplaatste kapitaal.
Naam, Volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het B.T.W.- of nationaal nummer.
Maatschappelijke rechten gehouden door dochterondernemingen
De onderneming (rechtstreeks) Aantal
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening
%
Munteenheid
Jaarrekening per
Eigen vermogen
(volgens de officiële codificering)
%
Netto-resultaat
(in duizenden munteenheden)
0,01
49,99
31/12/2008
EUR
15.892
364
1
0,01
49,99
31/12/2008
EUR
5.057
82
AME Ré Rue Boissy d’Anglas, 8 F-75008 Paris
4
0,01
49,99
31/12/2008
EUR
38.185
720
OVE N.V. Sterrenkundelaan, 19 B-1210 Brussel NN 466 833 467
100.000
50,00
-
31/12/2008
EUR
88.526
740
Ariane Building S.A. Place saint-Jacques, 11/104 B-4000 Liège NN 862 467 382
4.050
25,00
-
31/12/2008
EUR
7.169
182
Assurcard N.V. Interleuvenlaan, 15F B-3001 Leuven NN 475.433.127
1.500
33,33
0,00
31/12/2008
EUR
3.209
618
AUDI N.V. Frankrijklei, 79 B-2000 Antwerpen NN 404 454 762
-
-
100,00
31/12/2008
EUR
8.414
509
AVIABEL N.V. Brugmannlaan, 10 B-1060 Brussel NN 403 248 004
-
-
24,70
31/12/2008
EUR
38.985
-954
Bedrijvencentrum Meetjesland-Maldegem Industrielaan, 9A B-9990 Maldegem NN 452 586 063
32
27,58
-
31/12/2007
EUR
591
-3
Bedrijvencentrum Regio Geraardsbergen Markt Stadhuis, 2 B-9500 Geraardsbergen NN 456 832 584
32
28,07
-
31/12/2007
EUR
676
-10
Belré Boulevard Joseph II, 7 L-1840 Luxembourg
104.462
100,00
-
31/12/2008
EUR
224.027
-500
Brussels I3 Funds N.V. Generaal Jacqueslaan, 141 B-1050 Brussel NN 477 925 433
1.090
18,17
-
31/12/2007
EUR
2.252
-186
1
0,08
99,92
31/12/2008
EUR
-1.117
-1.082
4.000
13,99
-
-
-
-
-
2
0,01
49,99
31/12/2008
EUR
2.596
-424
B & S S.A. in vereffening Rue des Clarisses, 18 B-4000 Liège NN 438.873.827 DG Infra+ Pachecolaan, 44 B-1000 Brussel NN 894.555.972 E-Santé S.A. Rue Boissy d’Anglas, 8 F-75008 Paris
37
1
AME Lux S.A. Boulevard Joseph II, 7 L-1840 Luxembourg
BEHEERSVERSLAG 2008
AME Life Lux S.A. Boulevard Joseph II, 7 L-1840 Luxembourg
Ethias nv
Ethias nv
Naam, Volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het B.T.W.- of nationaal nummer.
Maatschappelijke rechten gehouden door De onderneming (rechtstreeks) Aantal
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening
dochterondernemingen
%
Munteenheid
Jaarrekening per
Eigen vermogen
(volgens de officiële codificering)
%
Netto-resultaat
(in duizenden munteenheden)
Ethias nv Ethias Bank N.V. Sterrenkundelaan, 19 B-1210 Brussel NN 420 327 328 Ethias Investment RDT-DBI S.A. (High yield) Rue des croisiers, 24 B-4000 Liège NN 865 127 063
100,00
-
31/12/2008
EUR
82.177
-27.697
644.793
98,19
-
31/12/2008
EUR
349.677
-330.117
Ethias Investment RDT-DBI S.A. (US Equities) Rue des croisiers, 24 B-4000 Liège NN 865 127 063
2.268
99,96
-
31/12/2008
USD
1.203
-1.069
Ethias Life Fund Management S.A. Rue Eugène Ruppert, 12 L-2453 Luxembourg
1.249
99,92
-
31/12/2007
EUR
231
93
100
100,00
-
31/12/2008
EUR
217.898
-5.102
-
-
17,01
31/12/2008
USD
94.568
12.163
73.875
10,00
-
31/12/2007
EUR
102.349
4.162
40
40,00
-
31/12/2008
EUR
1.500
-2.009
Impulse Microfinance Investment Fund Sneeuwbeslaan, 20 B-2610 Antwerpen NN 870 792 160
1.200
15,23
-
31/12/2007
EUR
10.147
441
Immo Hofveld Van Eyckstraat, 44 B-1000 Brussel NN 889.535.233
Ethias Obligations Structurées Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège NN 894.377.612 GMF Financial California Street, 50 - Suite 2550 San Francisco CA 94111 - 4624 USA Grands Millésimes de France Rue de Prony, 76 F-75017 Paris Economisch samenwerkingsverband Legibel Koningsstraat, 55 B-1000 Brussel NN 446.584.931
1.000
100,00
-
31/12/2007
EUR
59
-3
IP1 Rue sainte-Marie, 5 B-4000 Liège NN 899.503.368
72
29,27
-
31/12/2008
EUR
8
-30
IP2 Rue sainte-Marie, 5 B-4000 Liège NN 899.506.536
72
29,27
-
31/12/2008
EUR
13
-26
Lexar Technics Place communale, 8 B-6181 Gouvy-les-Piétons BE 455 867 534
-
-
83,10
31/12/2007
EUR
1.673
9
Nateus Finance N.V. Frankrijklei, 79 B-2000 Antwerpen NN 899.535.339
-
-
100,00
-
-
-
-
Nateus Nederland BV Teleportboulevard, 110 BP 59329 NL-1040 KH Amsterdam
-
-
100,00
31/12/2008
EUR
1.090
519
42.530
68,39
-
31/12/2008
EUR
100.096
4.419
Network Research Belgium S.A. Parc Industriel des hauts-Sarts 2ème avenue, 65 B-4040 Herstal NN 430 502 430
38
1.519.420
Naam, Volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het B.T.W.- of nationaal nummer.
Maatschappelijke rechten gehouden door dochterondernemingen
De onderneming (rechtstreeks) Aantal
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening
%
Jaarrekening per
%
Munteenheid (volgens de officiële codificering)
Eigen vermogen
Netto-resultaat
(in duizenden munteenheden)
100,00
-
31/12/2008
EUR
39.800
501
Nateus Life n.v. Frankrijklei, 79 B-2000 Antwerpen NN 808.720.177
1.000
100,00
-
31/12/2008
EUR
38.912
-19.602
L’Ouvrier chez lui Rue d’Amérique, 26/1 B-4500 Huy NN 401 465 478
15.000
63,58
-
31/12/2008
EUR
2.969
259
Palais des Expositions de Charleroi S.C. Avenue de l’Europe, 21 B-6000 Charleroi NN 401 553 571
9.856
22,87
-
31/12/2007
EUR
3.729
-149
Regent Building Place Saint Jacques, 11 bte 107 B-4000 Liège NN 878 224 043
7.500
75,00
-
31/12/2008
EUR
1.143
538
S.L.F. Finances S.A. Rue sainte-Marie, 5 B-4000 Liège NN 203 978 726
122.549
39,88
0,12
31/12/2008
EUR
227.458
8.694
S.L.F. Immo S.A. Rue sainte-Marie, 5 B-4000 Liège NN 480 029 838
145
29,41
-
31/12/2008
EUR
154.018
43
S.L.F. Participations S.A. Rue sainte-Marie, 5 B-4000 Liège NN 480 029 739
60.503
29,43
-
31/12/2008
EUR
62.480
2.743
-
-
25,73
31/12/2008
EUR
120
2
Startcentrale CVBA Marktplein, 17 B-3550 Heusden-Zolder NN 882.443.840
25
18,25
-
31/12/2007
EUR
141
-12
Theodorus II N.V. Joseph Wybranlaan, 40 B-1070 Brussel NN 879 436 147
600
11,11
-
31/12/2007
EUR
2.000
-114
5.000
50,00
-
31/12/2008
EUR
730
6
200
13,54
-
30/09/2008
EUR
61.405
16.849
170.527
25,10
-
31/12/2008
EUR
11.763
-18
Sohr N.V. Stationsstraat, 172 B-1640 Sint-Genesius-Rode NN 460.930.934
Vital Building Place Saint-Jacques, 11/105 B-4000 Liège NN 875 171 810 Vlaamse Energie Holding Hoogstraat, 37 B-8000 Brugge NN 448 632 324 Westhia S.A. Rue de l’Ecluse, 21 B-6000 Charleroi NN 231 550 084
39
1.000
BEHEERSVERSLAG 2008
Nateus n.v. Frankrijklei, 79 B-2000 Antwerpen NN 808.719.880
Ethias nv
Ethias nv
3. ACTUELE WAARDE VAN DE BELEGGINGEN
Activa-posten C.
Bedragen 18.675.765.564
Beleggingen
158.087.965 2.005.258.914 1.632.330.470 1.432.330.470 200.000.000 372.928.444 372.742.028 186.416 15.681.009.009 1.057.866.757 14.003.953.675 150.281.716 265.497.107 199.748.550 3.661.204 831.409.676
I. Terreinen en gebouwen II. Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen - Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Bons, obligaties en vorderingen - Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 3. Deelnemingen 4. Bons, obligaties en vorderingen III. Overige financiële beleggingen 1. Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten 2. Obligaties en andere vastrentende effecten 4. Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten 5. Overige leningen 6. Deposito’s bij kredietinstellingen 7. Overige IV. Deposito’s bij cederende ondernemingen
4. STAAT BETREFFENDE DE OVERIGE OVERLOPENDE REKENINGEN VAN HET ACTIEF
Uitsplitsing van de actiefpost G.III. indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt
Bedrag
Over te dragen lasten 757.916 5. STAAT VAN HET KAPITAAL
Bedragen A.
Maatschappelijk kapitaal 1. Geplaatst kapitaal (post A.I.1. van de passiva) - Per einde van het vorige boekjaar - Wijzigingen tijdens het boekjaar : - Afstaan activiteiten Nateus n.v. - Inbreng bedrijfstak Ethias Gemeen Recht - Inbreng bedrijfstak Ethias Leven - Kapitaalverhoging - Per einde van het boekjaar 2. Samenstelling van het kapitaal 2.1. Soorten aandelen volgens het vennootschapsrecht 2.2. Aandelen op naam of aan toonder Op naam
40
Aantal aandelen
89.549.827 -89.449.827 474.899.900 100 1.525.000.000 2.000.000.000 2.000.000.000
4.748.999 1 15.250.000
20.000.000 20.000.000
B.
G.
Niet-gestort kapitaal
Opgevraagd bedrag (actiefpost E.IV.)
Aandeelhouders die nog moeten volstorten Ethias Finance nv
1.525.000.000
TOTAAL
1.525.000.000
STRUCTUUR VAN HET AANDEELHOUDERSCHAP VAN DE ONDERNEMING OP DE DATUM VAN DE JAARAFSLUITING, zoals blijkt uit de kennisgevingen die de onderneming heeft ontvangen Ethias Finance nv : 20.000.000 aandelen
6. STAAT VAN DE VOORZIENINGEN VOOR OVERIGE RISICO’S EN KOSTEN - ANDERE VOORZIENINGEN
Uitsplitsing van de passiefpost E.III. indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt Voorziening voor financiële risico’s Voorziening voor lopend geschil
Bedragen 121.167.110 3.738.004
7. STAAT VAN DE TECHNISCHE VOORZIENINGEN EN SCHULDEN a) Uitsplitsing van de schulden (of een deel van de schulden) waarvan de resterende looptijd méér dan 5 jaar is.
II. Niet-converteerbare leningen
TOTAAL
325.000.000 325.000.000
325.000.000
41
Achtergestelde schulden
BEHEERSVERSLAG 2008
B.
Bedragen
Ethias nv
Betrokken posten van de passiva
b) Schulden (of gedeelte van de schulden) en technische voorzieningen (of gedeelte van de technische voorzieningen) gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de onderneming.
Betrokken posten van de passiva D.
G.
Technische voorzieningen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten « leven » wanneer het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
Bedragen 596.457.136
Schulden
2.092.318.404
IV. Schulden ten aanzien van kredietinstellingen
2.092.318.404
TOTAAL
2.688.775.540
c) Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten
Betrokken posten van de passiva 1.
Belastingen (post G.V.1.a) van de passiva) b) Niet-vervallen belastingsschulden
2.
Bedragen 390.393.142
Bezoldigingen en sociale lasten (post G.V.1.b) van de passiva) b) Andere schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten
46.018.373
8. STAAT BETREFFENDE DE OVERLOPENDE REKENINGEN VAN HET PASSIEF
Uitsplitsing van de passiefpost H indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt Op voorhand ontvangen intresten Resultaten op uitstaande swaptions
42
Toe te schrijven financiële lasten
Bedragen 154.929 1.496.250 24.515.070
10. INLICHTINGEN BETREFFENDE DE TECHNISCHE REKENINGEN I. Niet-Levensverzekering Rechtstreekse zaken Totaal
Totaal
Ongevallen en ziekte (takken 1 en 2)
Motorrijtuigen Burgerlijke aansprakelijkheid (tak 10)
Motorrijtuigen Andere takken (takken 3 en 7)
2
3
4
Inhoud 0
1
1)
Brutopremies
1.167.271.250
1.036.844.371
286.957.878
247.365.496
174.601.174
2)
Verdiende brutopremies
1.170.557.336
1.040.123.314
288.897.535
251.802.777
176.286.273
3)
Brutoschaden
856.560.985
826.077.867
218.558.016
208.020.387
126.412.752
4)
Brutobedrijfskosten
196.234.911
179.198.231
32.288.173
48.161.869
31.119.620
5)
Herverzekeringssaldo
22.771.724
25.648.444
13.875.308
19.556.184
9.582.730
6)
Commissielonen
-
19.431.452
-
-
-
Scheepvaart Luchtvaart Transport (takken 4,5, 6,7,11 en 12)
Brand en andere schade aan goederen (takken 8 en 9)
Rechtstreekse zaken
Inhoud
5
6
1)
Brutopremies
2.032.848
171.386.807
2)
Verdiende brutopremies
2.740.210
3)
Brutoschaden
170.743
4)
Brutobedrijfskosten
5) 6)
Algemene burgerlijke aansprakelijkheid (tak 13)
Krediet en Borgtocht (takken 14 en 15)
Diverse geldelijke verliezen (tak 16)
7
8
9
89.691.442
1.682.585
8.112.743
167.791.781
89.244.581
1.682.094
7.898.114
102.452.694
136.786.375
-108.270
9.802.580
431.835
34.379.543
15.695.946
368.719
1.233.124
Herverzekeringssaldo
-
561.497
-18.651.457
-2.504.793
291.129
Commissielonen
-
-
-
-
-
Rechtstreekse zaken Rechtsbijstand (tak 17)
Hulpverlening (tak 18)
Aangenomen zaken
10
11
12
27.964.457
27.048.941
130.426.879
2)
Verdiende brutopremies
27.343.729
26.436.220
130.434.022
3)
Brutoschaden
2.621.932
21.360.658
30.483.118
4)
Brutobedrijfskosten
5.699.706
9.819.696
17.036.680
5)
Herverzekeringssaldo
1.462.254
1.475.592
-2.876.720
6)
Commissielonen
-
-
-
43
Brutopremies
BEHEERSVERSLAG 2008
1)
Ethias nv
Inhoud
II. Levensverzekering
Inhoud A.
Bedragen
Rechtstreekse zaken 2.175.216.943 1.014.419.560 1.160.797.383 934.502.297 1.240.714.646 6.514.617 2.071.121.834
1) Brutopremies: a) 1. Individuele premies: 2. Premies betreffende groepsverzekeringsovereenkomsten: b) 1. Periodieke premies: 2. Eénmalige premies: c) 1. Premies van overeenkomsten zonder winstdeling: 2. Premies van overeenkomsten met winstdeling: 3. Premies van overeenkomsten waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming: 2) Herverzekeringssaldo: 3) Commissielonen (art.37):
B.
97.580.492 147.886.324 1.550.040
Aangenomen zaken 11.873.199
Bruto premies: III. Niet-levensverzekering en levensverzekering, rechtstreekse zaken
Bedragen Bruto premies: -
3.207.149.807 4.896.146 15.360
in België: in de andere lidstaten van de EU: in de overige landen:
11. STAAT BETREFFENDE DE PERSONEELSLEDEN IN DIENST 1
2
3
Totaal aantal op afsluitingsdatum
Gemiddeld personeelsbestand
Aantal gepresteerde uren
Categorieën
Personeel onder arbeidsof stageovereenkomst Uitzendkr. of pers. ter besch. gesteld van de ondern.
44
TOTAAL
1.810,37
1.798,72
2.232.237,51
16,00
38,52
67.434,80
1.826,37
1.837,24
2.299.672,31
12. STAAT BETREFFENDE HET GEHEEL VAN DE ADMINISTRATIE- EN BEHEERSKOSTEN, UITGESPLITST VOLGENS AARD
Benaming I.
Personeelskosten 1. a) Bezoldigingen b) Pensioenen c) Andere rechtstreekse sociale voordelen 2. Patronale bijdragen voor sociale verzekeringen 3. Patronale toelagen en premies voor buitenwettelijke verzekeringen 4. Andere personeelsuitgaven 5. Voorzieningen voor pensioenen, bezoldigingen en sociale lasten a) Dotaties (+) b) Bestedingen en terugnemingen (-)
II.
Diverse goederen en diensten
V.
Overige lopende lasten 1. Fiscale bedrijfskosten a) Onroerende voorheffing b) Overige 2. Bijdragen gestort aan openbare instellingen 4. Overige
VI. Teruggewonnen administratiekosten en overige lopende opbrengsten (-)
Bedragen 162.923.121 102.988.387 109.426 26.690.879 31.684.594 277.090 -1.320.609 2.493.354 4.251.563 1.758.209
173.040.596 31.900.783 1.868.573 1.716.893 151.680 26.084.669 3.947.541
39.360.771
1. Teruggewonnen administratiekosten b) Overige 2. Overige lopende opbrengsten
39.354.079 39.354.079 6.692
TOTAAL
328.503.729
13. OVERIGE OPBRENGSTEN, OVERIGE KOSTEN
Bedragen Uitsplitsing van de OVERIGE OPBRENGSTEN (belangrijke bedragen) Conversieverschil op vreemde munten Ontvangen commissieloon Retributie op gemeenschappelijke afschrijvingen Terugneming van waardeverminderingen op betwistingen
Uitsplitsing van de OVERIGE KOSTEN (belangrijke bedragen) 13.752.076 1.921.978 370.256 3.966.842
45
Conversieverschil op vreemde munten Minderwaarden op de realisatie van activa Leasingkosten Afschrijvingen
BEHEERSVERSLAG 2008
B.
13.744.844 2.805.621 6.230.713 1.854
Ethias nv
A.
14. UITZONDERLIJKE RESULTATEN
Bedragen A.
Uitsplitsing van de UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN (belangrijke bedragen) Overige opbrengsten
B.
20.820
Uitsplitsing van de UITZONDERLIJKE KOSTEN (belangrijke bedragen) Afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële activa
362.420
15. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT
Bedragen A.
UITSPLITSING VAN DE POST 15 a) « belastingen »: 1. Belastingen op het resultaat van het boekjaar : a. Voorafbetalingen en terugbetaalbare voorheffingen b. Andere verrekenbare bestanddelen c. Overschot van de voorafbetalingen en/of van de geactiveerde terugbetaalbare voorheffingen (-) 2. Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren : a) Verschuldigde of betaalde belastingsupplementen
B.
3.966.849
BRONNEN VAN BELASTINGLATENTIES (in de mate waarin deze informatie belangrijk is om een inzicht te verkrijgen in de financiële positie van de onderneming) 1. Actieve latenties - Gecumuleerde fiscale verliezen die aftrekbaar zijn van latere belastbare winsten - Over te dragen definitief belaste inkomsten - Belaste technische voorzieningen - Belaste financiële voorzieningen - Verborgen reserves (Gemeen Recht) - Overdracht 30/09
46
974.389 16.927.450 5.185.533 21.138.594 1.171.324 1.171.324
BELANGRIJKSTE OORZAKEN VAN DE VERSCHILLEN TUSSEN DE WINST VOOR BELASTINGEN, zoals deze blijkt uit de jaarrekening, EN DE GERAAMDE BELASTBARE WINST, met bijzondere vermelding van die welke voortspruiten uit het tijdsverschil tussen de vaststelling van de boekwinst en de fiscale winst (in de mate waarin het resultaat van het boekjaar op belangrijke wijze werd beïnvloed op het stuk van de belastingen). Belasting van de winstdeelname toegekend aan de werknemers
D.
2.145.713
1.453.519.166 94.456.512 3.302.750 354.302.436 999.808.049 1.649.419
16. ANDERE TAKSEN EN BELASTINGEN
Bedragen A.
Taksen 1. Taksen op verzekeringsovereenkomsten ten laste van derden 2. Andere taksen ten laste van de onderneming
B.
253.938.620 915.073
De ingehouden bedragen ten laste van derden bij wijze van : 1. Bedrijfsvoorheffing
236.577.531
17. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN
Bedragen B.
Persoonlijke zekerheden door de onderneming gesteld of onherroepelijk beloofd voor rekening van derden
C.
Zakelijke zekerheden door de onderneming gesteld of onherroepelijk beloofd op haar eigen middelen als zekerheid van de rechten en verplichtingen a) van de onderneming
Ontvangen zekerheden (andere dan in baar geld) a) effecten en waarden van herverzekeraars b) overige
Termijnverrichtingen
Overige (nader te bepalen) Aanschaffingsverbintenissen Irs swap Cds Caps/floors Swaptions Verworven opties op vreemde munten Onzeker te recupereren verhalen
1.486.717 1.486.717
1.176.437.598 8.660.109 855.143.484 145.000.000 50.000.000 75.000.000 35.575.583 7.058.422
47
e) Verrichtingen op rente (aankopen, …) f ) Verrichtingen op rente (verkopen, …)
G.
50.501.191 168.108
BEHEERSVERSLAG 2008
E.
2.092.318.403
Ethias nv
D.
7.292.605
18. BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT
Betrokken balansposten
C. II. BELEGGINGEN IN VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN DEELNEMINGEN
Verbonden ondernemingen
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Afgesloten boekjaar
Afgesloten boekjaar
1.344.225.636
868.098.119
1.144.225.636
867.911.704
2 + 4 Bons, obligaties en vorderingen
200.000.000
186.415
-
200.000.000
186.415
-
140.350
-
140.350
166.801.118
943.208
69.509
-
12.832.134
703.077
153.899.475
240.131
1 + 3 Deelnemingen overige
D. II. BELEGGINGEN IN VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN DEELNEMINGEN 1 + 3 Deelnemingen E.
VORDERINGEN I.
Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen
II. Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen III. Overige vorderingen B.
ACHTERGESTELDE SCHULDEN
12.500.000
-
G.
SCHULDEN
29.588.178
1.080.723
199.841
-
24.791.353
-
4.596.984
1.080.723
I.
Schulden uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen
II. Schulden uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen V. Overige schulden
Verbonden ondernemingen Betrokken balansposten
48
-
Door de onderneming gestelde of onherroepelijk beloofde PERSOONLIJKE EN ZAKELIJKE ZEKERHEDEN als waarborg voor schulden of verplichtingen van verbonden ondernemingen
Afgesloten boekjaar
7.292.605
19. FINANCIËLE BETREKKINGEN MET
Bedragen bestuurders en zaakvoerders 4. Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening toegekende pensioenen, voor zover deze vermelding niet uitsluitend of noodzakelijk betrekking heeft op de toestand van een enkel identificeerbaar persoon: - aan bestuurders en zaakvoerders
19BIS.
491.991
FINANCIËLE BETREKKINGEN MET
Bedragen De Commissaris(sen) en de personen met wie hij (zij) verbonden is (zijn) 288.207
49
777.697 583.354 12.843 181.500
BEHEERSVERSLAG 2008
1. Bezoldiging van de commissaris(sen) 2. Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de commissaris(sen) - Andere controleopdrachten - Belastingadviesopdrachten - Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten
Ethias nv
A.
20. WAARDERINGSREGELS De waarderingsregels die van toepassing zijn op de jaarrekening worden hieronder vermeld.
Activa van de balans
Obligaties en overige vastrentende effecten (C.III.2)
Immateriële Activa (rubriek B)
Deze beleggingen worden tegen hun aanschaffingswaarde in de balans opgenomen. Wanneer echter hun actuarieel rendement, berekend bij de aankoop (rekening houdend met hun terugbetalingswaarde op vervaldag) verschilt van hun nominale opbrengst, wordt het verschil tussen de aanschaffings- en terugbetalingswaarde in resultaat genomen, pro rata temporis voor de resterende looptijd van de effecten, als bestanddelen van de renteopbrengsten van deze effecten en toegevoegd aan of afgetrokken van hun aanschaffingswaarde. Rekening houdend met het actuarieel rendement bij aankoop wordt dit verschil op geactualiseerde basis in het resultaat opgenomen.
Zij worden op het actief geboekt tegen hun aanschaffingswaarde of kostprijs, met inbegrip van de bijkomende kosten. De afschrijvingen gebeuren volgens de lineaire methode a rato van 20 %. Beleggingen (rubriek C) Terreinen en gebouwen (onderrubriek C.I.) Zij worden op het actief geboekt tegen hun aanschaffingswaarde of kostprijs, met inbegrip van de bijkomende kosten. De afschrijvingen gebeuren volgens de lineaire methode tegen de volgende percentages: •
onroerende goederen : 2 %
•
aanpassingswerken : 20 %
Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen (onderrubriek C.II.) In geval van duurzame ontwaarding maken zij het voorwerp uit van waardeverminderingen. Op voorstel van het Directiecomité kunnen er aanvullende of uitzonderlijke waardeverminderingen worden geboekt. Overige financiële beleggingen (onderrubriek C.III.) Aandelen, deelbewijzen en andere niet-vastrentende effecten (C.III.1) In geval van blijvende minderwaarde worden op deze beleggingen waardeverminderingen toegepast. Het bestaan van een belangrijke latente minderwaarde ten opzichte van de aanschaffingswaarde wordt als een criterium voor blijvende minderwaarde beschouwd. Deze minderwaarde wordt bepaald op basis van de gewogen gemiddelde prijs, over een periode van 12 opeenvolgende maanden voorafgaand aan de afsluiting van het boekjaar. De minderwaarde wordt als significant beschouwd wanneer ze, in een normale marktomgeving, hoger is dan 20 % van de aanschaffingswaarde. Dit criterium kan door het Directiecomité worden aangepast wanneer de markten volatieler zijn. Op voorstel van het Directiecomité kunnen er aanvullende of uitzonderlijke waardeverminderingen worden geboekt. Voor zover het een aanzienlijk bedrag betreft, wordt de impact van deze waardeverminderingen opgenomen in de toelichting bij de jaarrekening.
50
In geval van overdracht van effecten zal de boekhoudkundige waarde, die gebruikt wordt om de gerealiseerde meer- of minderwaarde te berekenen, bepaald worden op basis van de gewogen gemiddelde prijs.
In geval van blijvende minderwaarde wordt er op de obligaties en overige vastrentende effecten een waardevermindering toegepast. Ethias meent bovendien dat de minderwaarde duurzaam is voor de gestructureerde obligaties en past bijgevolg een waardevermindering toe wanneer de marktwaarde (‘clean n price’) van het effect lager is dan 80 % of 0,98 van de nominale waarde van de obligatie. Hierbij is n gelijk aan het aantal jaren dat het effect nog loopt tot de eindvervaldag (of de eerste ‘calldatum’). Voor de eeuwigdurende leningen moet het verschil tussen hun aanschaffingswaarde en hun lagere marktwaarde beschouwd worden als een blijvende ontwaarding zodat deze effecten gewaardeerd worden op de laagste waarde tussen hun boekhoudkundige waarde en hun marktwaarde. In geval van overdracht van effecten zal de boekhoudkundige waarde die gebruikt wordt om de gerealiseerde meer- of minderwaarde te berekenen, worden bepaald op basis van de gewogen gemiddelde prijs. In het kader van een arbitrageverrichting wordt de gerealiseerde meer- of minderwaarde op de balans behouden en in de resultaten opgenomen, gespreid over de duur van de wederbeleggingsinvestering. Hypothecaire leningen en kredieten - Overige leningen (C.III.4 & C.III.5) Op deze leningen worden waardeverminderingen toegepast zo er voor het geheel of een gedeelte ervan onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag. Beleggingen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep activiteiten ‘leven’ en waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming (rubriek D - tak 23) Deze beleggingen worden tegen hun huidige waarde (marktwaarde) in de balans opgenomen. Deposito’s bij de kredietinstellingen (onderrubriek C.III.6)
Vorderingen (rubriek E) Beschikbare waarden (onderrubriek F.II.) Deze posten worden tegen hun nominale of aanschaffingswaarde geboekt. Er worden waardeverminderingen opgetekend om rekening te houden met de onzekerheden van hun terugwinning.
De voorzieningen met betrekking tot voorgaande boekjaren worden regelmatig herzien en in resultaat opgenomen als ze zonder voorwerp zijn. Deposito’s ontvangen van de herverzekeraars (rubriek F) en schulden (rubriek G)
Aandeel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen (rubriek D. bis)
Deze posten worden tegen hun nominale waarde ingeschreven.
Deze post bevat de verbintenis van de herverzekeraars. De opgetekende bedragen worden bekomen conform de verschillende herverzekeringsverdragen die van toepassing zijn.
Rekeningen in deviezen
Overige activabestanddelen (rubriek F) Materiële activa (onderrubriek F.I.) De materiële activa worden op het actief geboekt tegen hun aanschaffingswaarde of kostprijs, met inbegrip van de bijkomende kosten.
Andere bijzondere regels De monetaire bestanddelen worden in euro gevaloriseerd tegen de contante koers op de afsluitingsdatum van het boekjaar. De niet-monetaire bestanddelen worden behouden in euro tegen hun aanschaffingskoers.
De afschrijvingen gebeuren volgens de lineaire methode tegen de volgende percentages :
Het saldo van de negatieve verschillen uit de omrekening van monetaire bestanddelen, andere dan de technische voorzieningen, wordt in de resultatenrekening opgenomen. Het saldo van de positieve verschillen wordt opgenomen in de overlopende rekeningen als over te dragen opbrengst.
•
installaties, machines, elektronische uitrusting : 33 1/3 %
Afgeleide producten
•
rollend materieel : 25 %
•
meubilair en kantoormateriaal : 10 %
De afgeleide producten, aangewend ten speculatieve titel, volgen het voorzichtigheidsprincipe. Dit betekent dat de latente minderwaarden het voorwerp uitmaken van waardeverminderingen of worden gebruikt om voorzieningen voor financiële risico’s mee aan te leggen. De latente meerwaarden worden evenwel niet in het resultaat opgenomen.
Het meubilair en kantoormateriaal waarvan de aanschaffingswaarde minder dan 250,00 EUR bedraagt, wordt het eerste jaar afgeschreven. •
medisch materiaal : 20 %
Passiva van de balans Technische voorzieningen (rubriek C) Deze voorzieningen worden met voorzichtigheid berekend, rekening houdend met de wettelijke en reglementaire bepalingen vastgesteld door de verschillende controleorganen. Technische voorzieningen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep activiteiten ’leven’ en waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming (rubriek D - tak 23) Deze voorzieningen worden geschat op basis van de huidige waarde van de activa van rubriek D.
De termijnrenteverrichtingen tot microdekking of afgesloten in het kader van het ALM-beheer, worden symmetrisch gewaardeerd met de toerekening van kosten of opbrengsten van de gedekte bestanddelen over de resterende looptijd van deze bestanddelen. Onder als dekking bestemde termijnrenteverrichting moet worden verstaan de termijnverrichting die tot doel of gevolg heeft het risico te compenseren of te beperken op een actief, een passief, een recht, een verplichting buitenbalansstelling of een geheel van bestanddelen met homogene kenmerken ten aanzien van hun renteschommelingsgevoeligheid. Tot slot: de dekkingsverrichtingen of de verrichtingen afgesloten in het kader van het ALM-beheer moeten van bij het begin als zodanig worden gekwalificeerd.
Voorzieningen voor overige risico’s en kosten (rubriek E)
51
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
De voorzieningen die moeten worden aangelegd om de voorzienbare risico’s en kosten te dekken, worden met voorzichtigheid, oprechtheid en te goeder trouw bepaald.
21. WIJZIGING VAN DE WAARDERINGSREGELS De aandelen maken voortaan het voorwerp uit van waardeverminderingen wanneer de minderwaarde hoger is dan 20 % van de aanschaffingswaarde tijdens een periode van 12 opeenvolgende maanden voorafgaand aan de afsluiting. Een daling met meer dan 50 % (zonder tijdsdruk en weerlegbaar) geeft eveneens aanleiding tot een waardevermindering. Deze regel bevat echter een uitzondering voor twee sectoren (“utilities” en “consumer goods non cyclical”), want de latente verliezen op de aandelen van deze twee sectoren vertonen niet dezelfde duurzaamheid, gezien hun defensieve aard. Deze regel is vergelijkbaar met een test op basis van een verlies van 20 % op 3 jaar, vergezeld van een kwalitatieve waardering door het Directiecomité. Door deze aanpassing aan de waarderingsregel die gepaard gaat met een overgang van de geïndividualiseerde prijsmethode naar die van de gewogen gemiddelde prijs, en met een wijziging van het informaticasysteem, was het niet mogelijk om de impact van deze meer voorzichtige verwerking op de jaarrekeningen te kwantificeren. De obligaties en andere vastrentende effecten geven aanleiding tot gedifferentieerde verwerkingen naargelang de aard van de effecten. Zoals vorig jaar maken de gestructureerde obligaties (met niet-gewaarborgd kapitaal) het voorwerp uit van een waardevermindering n wanneer de marktprijs lager is dan 80 % of 98 % van de nominale waarde van het effect waarbij n de wettelijke maturiteit (of de eerste call-datum) vertegenwoordigt. Voor de gestructureerde obligaties met gewaarborgd kapitaal daarentegen, werd deze regel vervangen door een test op basis van een daling van meer dan 50 % (zonder tijdsdruk en weerlegbaar) zoals voor de andere niet-eeuwigdurende obligaties. De eeuwigdurende obligaties worden in LoCoM (Lower of Cost or Market) gewaardeerd op basis van een modelprijs in plaats van een marktprijs, omwille van de huidige illiquiditeit van de markten. Ethias maakt overigens geen onderscheid meer tussen eeuwigdurende afgestemd op “hard calls” en op “soft calls”. Ziehier de impact van deze regelwijziging: Eeuwigdurende obligaties
Impact Resultatenrekening
2007
2008
« soft call »
LoCoM marktprijs
LoCoM modelprijs
+ 48
« hard call »
Geen berekende “impairment”- test, maar een kwalitatieve regel (effect per effect)
LoCoM modelprijs
- 175(*)
in miljoen euro
- 127 (*)
Het gaat om een maximale impact aangezien het bedrag dat zou zijn verkregen indien de waarderingsregels voor 2007 zouden zijn toegepast, niet gekend is.
Voor de andere types van obligaties (klassieke obligaties) geeft een daling met meer dan 50 % (zonder tijdsdruk en weerlegbaar) aanleiding tot een waardevermindering. De impact van deze regelwijziging is moeilijk te berekenen aangezien het bedrag dat zou zijn verkregen indien de regels van 2007 zouden zijn toegepast, niet gekend is. Zoals vorig jaar worden de monetaire bestanddelen gewaardeerd aan de wisselkoers op afsluitdatum en de niet-monetaire activa worden behouden in euro tegen de aanschaffingskoers. De waardeverminderingen op effecten in valuta worden berekend met inbegrip van het wisselkoerseffect. In geval van overdracht van effecten wordt de boekhoudwaarde, gebruikt voor de berekening van de gerealiseerde meer- of minderwaarde, bepaald op basis van de gewogen gemiddelde prijs.
52
De Raad van bestuur meent dat de regels aangenomen door de Ethias-groep voorzichtig zijn ten opzichte van het Belgische boekhoudkundige referentiestelsel.
22. VERKLARING MET BETREKKING TOT DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING A. Inlichtingen te verstrekken door alle ondernemingen. De onderneming stelt op en publiceert, overeenkomstig het koninklijk besluit betreffende de geconsolideerde jaarrekening van verzekeringsondernemingen en herverzekeringsondernemingen, een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag : ja.
23. BIJKOMENDE INLICHTINGEN DIE DE ONDERNEMING, OP BASIS VAN HET BESLUIT VAN 17/11/94, MOET VERSTREKKEN De onderneming, in voorkomend geval, somt de bijkomende inlichtingen op, vereist: •
door de artikelen: »
•
2bis.; 4, 2de lid; 10, 2de lid; 11, 3de lid; 19, 4de lid; 22; 27bis, § 3, laatste lid; 33, 2de lid; 34sexies, § 1, 4°; 39.
in Hoofdstuk III, Afdeling I. van de toelichting: »
voor de actiefposten C.II.1., C.II.3., C.III.7.c) en F.IV. en voor de passiefpost C.I.b) en C.IV.
C.III. Andere financiële beleggingen: 2. Obligaties en andere vastrentende effecten: Artikel 27bis,§ 3, laatste lid: -70.044.405 euro Gebruikte afgeleide instrumenten: •
Opties op obligaties: 50 transacties
•
Swaptions: 9 transacties
•
Opties op aandelen: 449 transacties
•
Opties op Index: 26 transacties
•
Renteswaps: 15 transacties
•
Kredietderivaten: 39 transacties
•
FX Forwards: 14 transacties
•
Caps en floors: -67.000 euro
•
Swaptions: 1.768.950 euro. Terugneming voorziening: 110.986 euro, voorziening: 2.631.798 euro
•
Opties op aandelen: -3.559.550 euro. Terugneming voorziening: 1.307.263 euro
•
IRS swaps: -3.940.443 euro. Terugneming voorziening: 38.894.130 euro, voorziening: 30.490.262 euro
•
CDS swaps: 3.218.285 euro. Terugneming voorziening: 679.485 euro, voorziening: 18.713.481 euro
53
Opties op obligaties: 164.600 euro
BEHEERSVERSLAG 2008
•
Ethias nv
Boekhoudkundige resultaten
Bijkomende inlichtingen Sinds meerdere jaren is er een belangrijk geschil tussen Ethias nv en de belastingadministratie omtrent de pensioenverzekeringen (wettelijke pensioenen) van de openbare besturen en entiteiten. De administratie is van oordeel dat de intresten toegekend door Ethias nv aan de reserves van deze verzekeringen moeten worden onderworpen aan de roerende voorheffing. Op grond daarvan werd een bedrag in de orde van 370,5 miljoen euro ingekohierd voor de boekjaren van 1991 tot 1994 en van 2002 tot 2006. Ethias nv betwist volledig het standpunt van de administratie en heeft in die zin bezwaren ingediend en heeft vertrouwen in de goede afloop van dit geschil. Er werd een belastingvordering voor een identiek bedrag geboekt op het actief van de balans.
Boekhoudkundige verwerking van de inbreng van bedrijfstak en van algemeenheid Op boekhoudkundig vlak werden de inbreng van bedrijfstak Ethias Gemeen Recht Onderlinge Verzekeringsvereniging (ovv) alsook de inbreng van algemeenheid van Ethias Leven Onderlinge Verzekeringsvereniging (ovv) gerealiseerd met retroactieve uitwerking op 1 januari 2008. Ondanks het feit dat de bewuste inbrengen pas op 9 februari jl. werden goedgekeurd door de buitengewone algemene vergaderingen van Ethias Gemeen Recht ovv en van Ethias Leven ovv, besliste de Raad van bestuur van Ethias nv deze in aanmerking te nemen in het kader van de sluiting van de jaarrekening van deze laatste op 31 december 2008. De Raad van bestuur is immers van mening dat rekening houdend met onder meer de volgende vier elementen: •
op boekhoudkundig vlak, de verrichtingen werden afgesloten met uitwerking op 1 januari 2008;
•
de Raden van bestuur van de twee verenigingen zich uitgesproken hebben over de verrichtingen, overgegaan zijn tot het neerleggen van de voorstellen tot inbreng en de algemene vergaderingen hebben bijeengeroepen in november 2008;
•
de aandeelhouders van Ethias nv de twee verrichtingen en hun boekhoudkundige inwerkingtreding voorafgaand aan de sluiting van de jaarrekeningen op 31 december 2008 (door de Raad van bestuur) hebben goedgekeurd;
•
de boekhoudkundige vertaling van de verrichtingen, die sinds 1 januari 2008 gerealiseerd werden in de jaarrekeningen van 2009, schade zouden berokkenen aan het getrouwe beeld van de resultaten van dit laatste jaar (deze zouden immers de resultaten vermelden van vierentwintig maanden van activiteit of van de periode van 1 januari 2008 tot 31 december 2009), de boekhoudkundige verwerking van de inbreng van bedrijfstak en van algemeenheid op 31 december 2008 beantwoordt aan de bepaling van artikel 3 van het koninklijk besluit van 17 november 1994 betreffende de jaarrekening van verzekeringsondernemingen dat onder meer benadrukt dat de jaarrekeningen een getrouw beeld moeten geven van het vermogen, de financiële positie en het resultaat van het boekjaar. Conform de bepalingen van artikel 16 van het koninklijk besluit van 17 november 1994 heeft de Raad van bestuur ervoor gezorgd een schatting te maken van de impact van het in aanmerking nemen van de twee verrichtingen op het vermogen, de financiële positie en het resultaat van het boekjaar. Hiertoe is er een speciale vermelding opgenomen in het beheersverslag van de Raad van bestuur. (cfr. hoofdstuk «Evolutie van de vrije reserves»). Bovendien wenst de Raad van bestuur de lezer van de jaarrekeningen te verwijzen naar de voorstellen tot inbreng die werden neergelegd (bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel te Luik) alsook naar de verslagen die in het kader van de twee verrichtingen werden uitgegeven door het College van de Commissarissen.
Opmerking betreffende toelichting 3
54
Wij noteren dat de huidige waarde van de eeuwigdurende obligaties (opgenomen onder de andere types van obligaties in de rubriek 8.03.223.2) afkomstig is van het gebruik van een «modelprijs» in plaats van een «marktprijs» zoals dat het geval was op 31/12/2007 (deze «marktprijs» stemde ofwel overeen met een Bloomberg-valorisatie ofwel met een valorisatie meegedeeld door een tegenpartij). Deze overgang van een «marktprijs» naar een «modelprijs» vertaalde zich in een verbetering van de huidige waarde van deze obligaties met +231,8 miljoen euro op 31/12/2008.
Naleving van de reglementaire vereisten Op 31 december 2008 bedroeg de solvabiliteitsmarge van Ethias nv 160 % van de vereiste marge, rekening houdend met de kapitaalinjectie in speciën van 1,5 miljard € en zonder rekening te houden met de latente minderwaarden. Het technisch passief van de onderneming zou volledig gedekt zijn door de dekkingswaarden indien sommige participaties die de concentratielimieten overschrijden in rekening konden worden gebracht. Een aanvraag tot afwijking hieromtrent werd dan ook bij de CBFA ingediend op 18 maart 2009. Zonder rekening te houden met de gevraagde afwijking vertegenwoordigde het tekort op 31 december 2008 slechts een zeer beperkt percentage van het technisch passief. In de loop van het eerste trimester 2009 verslechterde de situatie op de financiële markten. Onze solvabiliteitsmarge blijft hoger dan 100% (131%) en het technisch passief van de onderneming geniet nog steeds van een voldoende dekkingsgraad rekening houdend met de te verkrijgen afwijking (cfr. supra). In de loop van de maand april verbeterde de situatie. Zowel op 31 maart als op 30 april 2009 werd de dekking van het technisch passief niet onderworpen aan een nazicht door het College van Commissarissen. De Raad van bestuur blijft de situatie zeer aandachtig volgen. Tot op heden werden de diverse akkoorden van de toezichtsautoriteiten nog niet formeel bekomen. De Raad van bestuur is echter de mening toegedaan dat deze akkoorden bekomen zullen worden voor het einde van het tweede trimester 2009.
Rechtvaardiging van de boekhoudregels m.b.t. de continuïteit De financiële problemen waarmee de onderneming geconfronteerd werd en blijft, zijn hiervoor beschreven in het hoofdstuk “De voorafgaande reorganisatie van de groep”. De maatregelen die werden genomen met het oog op het herstel van haar financiële situatie en haar rentabiliteit worden hierin eveneens beschreven. De Raad van bestuur blijft vol vertrouwen in de toekomst. De genomen maatregelen zouden, naar alle waarschijnlijkheid, dringend hun vruchten moeten afwerpen. Wij hebben bovendien goede hoop op de gunstige uitkomst van het dossier dat aan de Europese Commissie werd voorgelegd volgend op de financiële tussenkomst van de openbare overheden. De contacten die wij met de vertegenwoordigers van de toezichtsautoriteit hebben gehad, zijn positief en lijken te wijzen op een gunstig antwoord van hun kant.
•
Ethias heeft een diepgaande wijziging van haar structuren ingezet teneinde haar rentabiliteit en haar solvabiliteit te herstellen en om haar risicoprofiel te verminderen;
•
Het plan Horizon 2011 heeft betrekking op de analyse van het geheel van de activiteiten van Ethias. Het bevat een reeks maatregelen die wezenlijke verbeteringen toelaten op het vlak van de organisatie, het technische karakter van verzekering, commerciële aspecten, financiële aspecten, risicobeheer en governance. Het plan voorziet tevens een inkrimping van de algemene kosten. Het management heeft vertrouwen in de capaciteit van het geheel van deze maatregelen om de levensvatbaarheid van Ethias op lange termijn te garanderen;
•
Ethias heeft geen liquiditeitsprobleem.
55
Ethias heeft steun van de Staat en van de lokale overheden ontvangen in de vorm van een herfinanciering ten bedrage van 1,5 miljard euro in februari 2009;
BEHEERSVERSLAG 2008
•
Ethias nv
Rekening houdend met het voorgaande werden de rekeningen opgesteld in een perspectief van bedrijfscontinuïteit, wat in hoofdzaak wordt gerechtvaardigd door volgende elementen:
56
SOCIALE BALANS
Sociale balans Ethias nv
I. Staat van de tewerkgestelde personen A. WERKNEMERS INGESCHREVEN IN HET PERSONEELSREGISTER
1. Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar Gemiddeld aantal werknemers
1.
2.
3.
Voltijds
Deeltijds
Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE)
(boekjaar)
(boekjaar)
(boekjaar)
1.659,99
199,27
1.798,72
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
2.043.550,24
188.687,27
2.232.237,51
Personeelskosten (in euro-eenheden)
127.220.475
10.990.255
138.210.730 537.728
Bedrag van de voordelen bovenop het loon (in euro-eenheden)
1.
2.
3.
Voltijds
Deeltijds
Totaal in voltijdse equivalenten
2. Op de afsluitingsdatum van het boekjaar a.
Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister
b.
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst
1.810,37
1.579
187
1.710,67
84
2
85,20
Vervangingsovereenkomst
14
1
14,50
983
29
1.002,40
Volgens het geslacht Mannen -
lager onderwijs
1
0
1,00
-
secundair onderwijs
299
16
310,20
-
hoger niet-universitair onderwijs
425
8
430,50
-
universitair onderwijs
258
5
260,70
694
161
807,97
Vrouwen -
lager onderwijs
3
2
4,30
-
secundair onderwijs
173
64
218,20
-
hoger niet-universitair onderwijs
349
68
398,47
-
universitair onderwijs
169
27
187,00
22
0
22,00
1.652
189
1.784,67
3
1
3,70
Bedienden Arbeiders
57
Directiepersoneel
BEHEERSVERSLAG 2008
Volgens de beroepscategorie
Ethias nv
d.
190
Overeenkomst voor een bepaalde tijd
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
c.
1.677
B. UITZENDKRACHTEN EN TER BESCHIKKING VAN DE ONDERNEMING GESTELDE PERSONEN 1. Uitzendkrachten
Tijdens het boekjaar Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen
38,52
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
67.434,80
Kosten voor de onderneming (in euro-eenheden)
1.962.867
II. Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar A. INGETREDEN
a. b.
1.
2.
3.
Voltijds
Deeltijds
Totaal in voltijdse equivalenten
Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven
107
3
108,80
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
14
1
14,80
Overeenkomst voor een bepaalde tijd
71
1
71,50
Vervangingsovereenkomst
22
1
22,50
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst
B. UITGETREDEN
a.
b.
d.
Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam
2.
3.
Voltijds
Deeltijds
Totaal in voltijdse equivalenten
72
11
79,10
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
36
8
41,60
Overeenkomst voor een bepaalde tijd
18
2
19,00
Vervangingsovereenkomst
18
1
18,50
23
7
27,80
4
0
4,00
45
4
47,30
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst
Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst Brugpensioen Afdanking Andere reden
58
1.
IV. Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar Mannen
Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven voor de werknemers ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers
550
Aantal gevolgde opleidingsuren
19.808,36
15.831,44
Nettokosten voor de onderneming (in euro-eenheden)
2.532.880
2.424.892
-
waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding
2.387.929
2.301.415
-
waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen
144.951
123.477
Aantal betrokken werknemers
187
179
Aantal gevolgde opleidingsuren
14.902,00
19.402,60
Nettokosten voor de onderneming (in euro-eenheden)
1.579.574
1.467.904
59
Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven voor de werknemers ten laste van de werkgever
BEHEERSVERSLAG 2008
b.
707
Ethias nv
a.
Vrouwen
GECONSOLIDEERDE JAARREKENINGEN OP 31 DECEMBER 2008
VOORSTELLING VAN DE JAARREKENINGEN
60
De balans en de resultatenrekening voor het boekjaar 2008 zijn opgemaakt overeenkomstig de bepalingen van het KB van 13 februari 1996 betreffende de geconsolideerde jaarrekening van verzekeringsondernemingen.
Commentaar bij de geconsolideerde rekeningen Het Directiecomité van Ethias dat de keuze had tussen twee consolidatiemethoden (eerste consolidatie en continuïteitsprincipe) heeft besloten om te kiezen voor de methode van de continuïteit.
CONSOLIDATIEKRING Zijn begrepen in de consolidatiekring op 31 december 2008: de ondernemingen die Ethias controleert of waarin zij bij machte is om een aanzienlijke invloed uit te oefenen op de beleidskoers en dit rechtstreeks of onrechtstreeks via één of meerdere filialen.
Aldus zijn volgende ondernemingen in de kring opgenomen: Consolidatie met globale integratie: •
Audi nv
•
Belré nv
•
Ethias Obligations Structurées nv
•
Ethias Bank nv
•
Ethias Investment RDT-DBI nv (voor de afdelingen « European Equities High Yield » en « US Equities »)
•
Nateus nv
•
Nateus Life nv
•
Nateus Nederland bv
•
Nateus Finance nv
•
Network Research Belgium nv
Consolidatie volgens proportionele integratie: •
A.M.E. Lux nv
•
A.M.E. Life Lux nv
•
A.M.E. Ré nv
•
E-santé nv
•
O.V.E. nv
Vermogensmutatiemethode: •
Aviabel nv
•
IP1 bvba
•
IP2 bvba
•
SLF Finances nv
•
SLF Participations nv
•
SLF Immo nv
De filialen en verbonden ondernemingen met een geringe significantie inzake resultaat, balanstotaal en eigen vermogen werden niet opgenomen in de consolidatiekring in zoverre hun individuele bijdrage in de geconsolideerde rekeningen lager zou zijn dan volgende bedragen: •
balans: 10 miljoen euro
•
eigen vermogen: 5 miljoen euro
•
resultaat: 1 miljoen euro
61
BEHEERSVERSLAG 2008
Het gaat om de volgende ondernemingen: Ethias Life Fund Management nv, Business & Show nv (in vereffening sedert 31 maart 2009), l’Ouvrier chez lui nv, Vital Building nv, Lexar Techniques nv, Immo Hofveld nv, Regent Building nv (verkocht in januari 2009), Ariane Building nv, Assurcard nv, Bedrijvencentrum Meetjesland - Maldegem, Bedrijvencentrum Regio Geraardsbergen, Economisch Samenwerkingsverband Legibel, Palais des expositions de Charleroi sv, Sohr nv, Whestia nv.
Ethias nv
Het geheel van de aldus uitgesloten entiteiten blijft beneden een globale limiet van 1% van de geconsolideerde balans en 1% van het geconsolideerde eigen vermogen.
WIJZIGINGEN BETREFFENDE DE CONSOLIDATIEKRING VAN DE ETHIAS-GROEP Na afloop van de herstructureringsactiviteiten van de groep wordt Ethias Finance nv de moedervennootschap van de groep. De consolidatie van de rekeningen op 31 december 2008 werd evenwel uitgevoerd op het niveau van Ethias nv aangezien Ethias Finance nv haar eerste boekjaar pas afsluit op 31 december 2009. Het gaat om de eerste consolidatie van Ethias nv, het vroegere Nateus nv, wat de afwezigheid van een vergelijkingscijfer voor het boekjaar 2007 verklaart voor de geconsolideerde balans en resultatenrekening. Hoewel het gaat om een eerste consolidatie voor Ethias nv, werd de consolidatie van de rekeningen van de Ethias-groep op 31 december 2008 gerealiseerd op basis van het boekhoudkundige continuïteitsprincipe. Dit principe is niet voorzien door het koninklijk besluit van 13 februari 1996 dat de geconsolideerde rekeningen van verzekeringsondernemingen regelt en dat bepaalt dat de consolidatieverschillen dienen berekend te worden op basis van het eigen vermogen van de geconsolideerde entiteiten bij hun aankoop. In de context van de herstructurering van Ethias zou dit de inbrengdatum van de activiteiten van de Onderlinge Verzekeringsverenigingen in Ethias nv zijn. De Raad van bestuur is echter van mening dat de geconsolideerde rekeningen opgesteld in boekhoudkundige continuïteit een getrouwer beeld van de economische situatie van de groep op 31 december 2008 weergeven, immers: •
De herstructurering van de Ethias-groep geeft geen aanleiding tot een significante wijziging van de consolidatiekring. De enige wijziging van de consolidatiekring heeft betrekking op de onderlinge verzekeringsvereniging Ethias Gemeen Recht. Deze bezit, ten gevolge van de herfinanciering en de herstructurering van de groep, 25 % min drie aandelen van Ethias Finance en wordt hierdoor niet in consolidatie opgenomen. Deze wijziging van de consolidatiekring heeft weinig impact op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde resultatenrekening aangezien de activiteit uitgeoefend door Ethias Gemeen Recht («arbeidsongevallen openbare sector») herverzekerd is ten belope van 95 % door Ethias nv.
•
De herfinanciering van 1.500.000.000 euro toegekend door de openbare aandeelhouders in de vorm van kapitaal (3 verschillende aandeelhouders: het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest via de Fiwapac en de Federale Staat via de FPIM, die elk 25% + 1 aandeel bezitten) is een reddingsmaatregel waardoor de continuïteit van de activiteiten van Ethias, zwaar getroffen door de financiële en economische crisis, kon worden verzekerd. Dit bedrag van 1.500.000.000 euro heeft Ethias toegelaten om zich in regel te stellen met de reglementaire eisen. De waarde van de Ethias-groep die in aanmerking werd genomen om de remuneratie van de onderlinge verzekeringsverenigingen Ethias Gemeen Recht en Ethias Leven vast te stellen, als tegenprestatie voor de inbreng van bedrijfstak in Ethias nv, werd op conventionele basis bepaald.
In verband met de wijziging van de juridische structuur van de Ethias-groep werd de vennootschap Nateus op 26 december 2008 opgesplitst in twee verschillende wettelijke entiteiten: Nateus (nieuwe vennootschap) nv en Nateus Life nv waarbij de eerste de inbreng van de activiteiten niet-leven van Nateus (vorige vennootschap) nv ontvangt en de tweede de activiteiten leven. De vennootschap Immo Projets werd op 23 juli 2008 opgesplitst in 2 nieuwe vennootschappen: IP1 bvba en IP2 bvba die respectievelijk de aankoop en de constructie van gebouwen met het oog op doorverkoop tot doel hebben. De vennootschap Nateus Finance nv werd op 28 juli 2008 opgericht met een maatschappelijk kapitaal van 1.250.000 euro met als doel de leningen op afbetaling van Ethias Bank te commercialiseren. Zij is voor 99% in handen van Nateus Life nv en voor 1% van Audi. Ethias Obligations Structurées nv werd op 20 december 2007 opgericht met een startkapitaal van 50 miljoen euro en had als doel het beheer van de gestructureerde producten van het moederbedrijf te waarborgen. Aangezien de Ethias-groep zijn informatica-dochteronderneming Network Research Belgium nv (N.R.B.) voor 68% in handen heeft, werd deze geconsolideerd met globale integratie.
CONSOLIDATIEMETHODE Worden geconsolideerd met globale integratie: de vennootschappen die Ethias nv volledig controleert, m.a.w. de vennootschappen waarin Ethias nv rechtstreeks of onrechtstreeks door middel van een dochteronderneming een beslissende invloed kan uitoefenen op de benoeming van het merendeel van de beheerders of op hun beleidskoers. Worden geconsolideerd met proportionele integratie: de entiteiten die samen door Ethias nv en één of meerdere vennoten worden gecontroleerd, m.a.w. de vennootschappen waarvan de beslissingen met betrekking tot de te volgen beleidskoers enkel genomen kunnen worden na een gemeenschappelijk akkoord overeengekomen door de verschillende vennoten. De vennootschappen waarin de Ethias-groep niet over de controlebevoegdheid beschikt, maar een aanzienlijke invloed op de te volgen beleidskoers uitoefent, worden geïntegreerd volgens de vermogensmutatiemethode.
WAARDERINGSREGELS
62
De waarderingsregels van de groep zijn identiek aan deze van Ethias nv. De consolidatieverschillen op de actiefzijde van de balans worden afgeschreven op 20 jaar.
Geconsolideerd beheersverslag UITEENZETTING OVER DE EVOLUTIE VAN DE ZAKEN EN DE BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN VAN DE OVERIGE ONDERNEMINGEN OPGENOMEN IN DE CONSOLIDATIE In de loop van het boekjaar 2008 heeft onze informatica-dochteronderneming Network Research Belgium nv (N.R.B.) haar groei en diversificatie inzake aanbod en cliënteel voortgezet en sluit zij het boekjaar af met een winst van 3.668.777 euro. Zij draagt bij tot het geconsolideerde resultaat ten belope van 6.089.228 euro. Terwijl het omzetcijfer met betrekking tot de Openbare Nutssector stabiel is gebleven, heeft NRB een groei in de Overheidssector gerealiseerd. Het derde hoofdsegment van de activiteiten van NRB betreft de Financiële sector die uitsluitend gewijd is aan de verlening van informaticadiensten voor rekening van de vennootschappen van de groep. Hoewel een onderzoeks- en ontwikkelingsafdeling binnen NRB strikt genomen niet bestaat, is deze activiteit toch aanwezig. Nieuwe producten kunnen onmiddellijk door de diensten worden ontwikkeld om alzo in te spelen op de vraag van de cliënten. Nateus en Nateus Life, verzekeringsfilialen die hun producten verdelen via een netwerk van makelaars, hebben relatief goed het hoofd geboden aan de financiële crisis die wij doormaken. Het incasso van het jaar daalt met 6 % (4 % in niet-leven, 9 % in leven) ten opzichte van 2007, naar 355 miljoen euro. Het resultaat van Nateus is positief voor een bedrag van 501.014 euro, terwijl Nateus Life een verlies boekt van 19.601.553 euro. De bijdragen van de 2 entiteiten tot het geconsolideerde resultaat bedragen respectievelijk -1.610.309 euro en -21.355.768 euro. Ook onze dochteronderneming Ethias Bank heeft sterk geleden onder de crisis met een ongunstig koersklimaat in 2008 en met inkomsten die hoofdzakelijk afhankelijk waren van de intrestmarge. Ethias Bank was winstgevend tot de maand september 2008, met een groei van haar bankproduct, dat 11.788.718 euro bedroeg voor het boekjaar 2008. Toch sluit Ethias Bank haar boekjaar af met een verlies van 27.696.911 euro. Dit verlies is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de waardeverminderingen op de effectenportefeuille. Ethias Bank draagt bij tot het geconsolideerde resultaat ten belope van -25.692.563 euro. Onze Luxemburgse herverzekeringsdochter Bel Ré boekte in 2008 voor 70.185.672 euro aan brutopremies op verdragen afgesloten met tegenpartijen buiten de groep. De brutoschaden met betrekking tot deze verdragen bedragen 22.742.300 euro en de wijzigingen van de technische reserves bedragen 20.063.179 euro. Om het hoofd te kunnen bieden aan onvoorziene risico’s werd een bedrag van 171.668.709 euro overgebracht naar de voorziening voor egalisatie en catastrofen. Het resultaat van het boekjaar is een verlies van 499.601 euro dat toe te schrijven is aan de waardecorrectie op de deelneming in “Business & Show”, dat in vereffening is gegaan op 31 maart 2009. Bel Ré draagt bij tot het geconsolideerde resultaat ten belope van -1.254.468 euro.
63
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
De financiële dochterondernemingen hebben sterk te lijden onder de huidige crisis. Wat de BEVEK Ethias Investment RDT-DBI betreft, sluit de afdeling “US Equities”, die zal worden gedeactiveerd, af met een verlies van 769.275 euro, terwijl de afdeling “European Equities High Yield” een verlies boekt van 330.116.564 euro. De bijdrage van deze 2 afdelingen tot het geconsolideerde resultaat bedraagt respectievelijk -911.536 euro en -422.498.082 euro. De afdeling « European Equities High Yield » ontdeed zich, in de loop van het eerste semester, van enkele in de crisis slecht gepositioneerde financiële waarden en verkocht de sectoren die nog niet te erg hadden geleden, zoals de farmaceutische, chemische en bepaalde (para)petroleumsectoren. In de tweede helft van het jaar, en gezien de aanhoudende verslechtering van de economie, is zij haar blootstelling aan de financiële en cyclische waarden, die het meest onderhevig zijn aan de huidige financiële crisis, blijven verminderen. Het filiaal Ethias Obligations Structurées sluit het boekjaar af met een verlies van 5.102.407 euro als gevolg van belangrijke waardeverminderingen op effecten. Het kapitaal werd op 223.000.000 euro gebracht als gevolg van een inbreng van effecten op 21 april 2008. In juni 2008 vond een quasi-inbreng plaats onder de vorm van een overdracht van obligaties voor een bedrag van 39.164.229 euro.
GECONSOLIDEERD RESULTAAT Op geconsolideerd vlak wordt het boekjaar 2008 afgesloten met een verlies van 2.106.978.892 euro: •
Aandeel van de groep:
-2.108.421.199 euro
•
Aandeel van derden :
1.442.307 euro
GECONSOLIDEERDE BALANS De balans van de groep bedraagt 28.642.019.318 euro, waarvan het eigen vermogen 1.101.577.759 euro vertegenwoordigt.
GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM
64
Het strategische plan « Horizon 2011 », vastgesteld door de Raad van bestuur van Ethias Finance nv op 2 april 2009, voorziet in het opnieuw centraal stellen van de verzekeringsactiviteit van de groep, hetgeen een aantal maatregelen met zich meebrengt voor onze dochterondernemingen: •
De Luxemburgse herverzekeringsdochter Belré ziet af van de herverzekering voor rekening van derden, een gespecialiseerde activiteit waarvoor haar omvang niet voldoende is.
•
Nateus, verzekeraar werkend via het makelaarskanaal, kende een stijging van haar winst tot 2007, een beperkt verlies in 2008 en een lichte stijging van haar marktaandeel. In niet-leven is de rentabiliteit van Nateus hoger dan het marktgemiddelde, met name wegens een performant risicoaanvaardingsbeleid en een zeer goede gecombineerde ratio. Het plan Horizon 2011 voorziet in de mogelijkheid voor Nateus om zich uit te breiden door de ontwikkeling van de KMO-markt en voorziet in de versterking van synergieën met Ethias.
•
Wat onze bankactiviteit betreft, zal de groep een bankdienst blijven aanbieden aan haar cliënten door het aangaan van partnerships. Er wordt gezocht naar een koper voor de dochteronderneming Ethias Bank.
•
Wat tot slot de rendabele informatica-dochteronderneming NRB betreft, is het doel om het informaticabeheer drastisch te wijzigen, met name door de informaticaploeg binnen Ethias te versterken om zo te komen tot een meer evenwichtige relatie met NRB.
65
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
Balans
op 31 december 2008 Geconsolideerde rekeningen in euro-eenheden
Actief B.
2008
Immateriële activa I. Oprichtingskosten II. Immateriële vaste activa 1. Goodwill 2. Overige immateriële vaste activa
Bbis. Consolidatieverschillen C.
Beleggingen I.
Terreinen en gebouwen 1. Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden 2. Overige II. Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen - Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Bons, obligaties en vorderingen - Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 3. Deelnemingen 4. Bons, obligaties en vorderingen - Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast 5. Deelnemingen III. Overige financiële beleggingen 1. Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten 2. Obligaties en andere vastrentende effecten 4. Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten 5. Overige leningen 6. Deposito’s bij kredietinstellingen 7. Overige IV. Deposito’s bij cederende ondernemingen
D.
Beleggingen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten ‘leven’ en waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
Dbis. Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen I. II. III. V.
E.
Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s Voorziening voor verzekering ‘leven’ Voorziening voor te betalen schaden Andere technische voorzieningen
23.160.209.682 195.366.373 87.854.139 107.512.234 911.543.066 13.627.362 6.007.362 7.620.000 776.928.114 776.741.699 186.415 120.987.590 120.987.590 21.219.235.208 1.956.292.673 17.434.093.724 848.155.069 621.755.684 333.604.304 25.333.754 834.065.035
643.552.750 774.438.221 8.147.535 593.170.759 172.706.549 413.378
2.736.670.913 296.480.732 153.096.588 40.952.167 102.431.977 120.185.971 795.004.210 1.525.000.000
Overige activabestanddelen
Overlopende rekeningen I. Verworven, niet-vervallen intresten en huurgelden II. Overgedragen acquisitiekosten 1. Verzekeringsverrichtingen niet-leven III. Overige overlopende rekeningen
Totaal 66
104.460.924
Vorderingen
I. Materiële activa II. Beschikbare waarden IV. Overige
G.
5.512.913 22.518.680 4.640.797 17.877.883
I.
Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen 1. Verzekeringnemers 2. Tussenpersonen 3. Overige II. Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen III. Overige vorderingen IV. Opgevraagd, niet gestort kapitaal
F.
28.031.593
867.076.413 15.595.768 851.412.015 68.630
327.578.822 323.034.692 29.524 29.524 4.514.606
28.642.019.318
in euro-eenheden
I.
Geplaatst kapitaal of equivalent fonds, onder aftrek van het niet-opgevraagd kapitaal 1. Geplaatst kapitaal III. Herwaarderingsmeerwaarden IV. Geconsolideerde reserves (-) V. Negatieve consolidatieverschillen VII. Kapitaalsubsidies
Abis. Belangen van derden
1.101.577.759 2.000.000.000 2.000.000.000 443.221 1.012.642.400 109.095.154 4.681.784
34.482.165 321.500.000
B.
Achtergestelde schulden
C.
Technische voorzieningen
21.619.441.310
I. II. III. IV. V. VI.
288.154.825 17.733.966.963 3.339.902.835 5.654.180 61.264.806 190.497.701
D.
E.
Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s Voorziening voor verzekering ‘leven’ Voorziening voor te betalen schaden Voorziening voor winstdeling en restorno’s Voorziening voor egalisatie en catastrofen Andere technische voorzieningen
Technische voorzieningen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten ‘leven’ wanneer het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
643.552.750
Voorzieningen voor overige risico’s en kosten
168.219.190
I. Voorziening voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen II. Voorziening voor belastingen III. Andere voorzieningen
F.
Deposito’s ontvangen van herverzekeraars
G.
Schulden I. Schulden uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen II. Schulden uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen III. Niet-achtergestelde obligatieleningen 2. Niet-converteerbare leningen IV. Schulden t.a.v. kredietinstellingen V. Overige schulden 1. Schulden wegens belastingen, bezoldigingen en sociale lasten a) belastingen b) bezoldigingen en sociale lasten 2. Overige
H.
Overlopende rekeningen
Totaal
23.078.512 3.008.209 142.132.469
676.569.626 4.032.032.218 117.684.026 38.401.489 4.619.927 4.619.927 2.372.011.059 1.499.315.717 456.128.726 392.065.263 64.063.463 1.043.186.991
44.644.300
28.642.019.318
67
Eigen vermogen
BEHEERSVERSLAG 2008
A.
2008
Ethias nv
Passief
Resultatenrekening op 31 december 2008
Geconsolideerde rekeningen in euro-eenheden
Technische rekening niet-levensverzekering 1.
2.
2008
Verdiende premies, onder aftrek van herverzekering
1.340.057.141
a) Brutopremies b) Uitgaande herverzekeringspremies (-) c) Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s, zonder aftrek van herverzekering (daling +) d) Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s, deel van de herverzekeraars (daling -)
1.407.964.130 71.265.194
Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgebracht van de niet-technische rekening (-)
2bis. Opbrengsten van beleggingen a) Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat bb) andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1° deelnemingen b) Opbrengsten van andere beleggingen aa) opbrengsten van terreinen en gebouwen bb) opbrengsten van andere beleggingen c) Terugneming van waardecorrecties op beleggingen d) Meerwaarden op de realisatie
3.
Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering
4.
Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) a) Betaalde netto-bedragen aa) bruto-bedragen bb) deel van de herverzekeraars (-) b) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, onder aftrek van herverzekering (stijging +) aa) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (stijging +) bb) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars (daling +)
5.
Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (daling +)
6.
Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering (-)
7.
Netto-bedrijfskosten (-) a) Acquisitiekosten c) Administratiekosten d) Van de herverzekeraars ontvangen commissielonen en winstdeelnemingen (-)
7bis. Beleggingslasten (-) a) Beheerslasten van beleggingen b) Waardecorrecties op beleggingen c) Minderwaarden op de realisatie
6.526.303 3.168.098
74.557.650 185.899.119 17.349.036 17.349.036 17.349.036 144.965.447 376.816 144.588.631 122.915 23.461.721
1.940.943 940.682.929 861.285.216 953.471.629 92.186.413 79.397.713 68.058.463 11.339.250
309 4.711.134 254.270.992 182.663.367 80.164.212 8.556.587
542.669.346 45.650.890 483.110.872 13.907.584
8.
Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-)
11.803.002
9.
Wijziging van de voorziening voor egalisatie en catastrofen, onder aftrek van herverzekering (stijging -)
12.138.223
10. Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering
68
Verlies (-)
312.935.764
in euro-eenheden
2.
Premies, onder aftrek van herverzekering
2.368.957.016
a) Brutopremies b) Uitgaande herverzekeringspremies (-)
2.379.937.939 10.980.923
Opbrengsten van beleggingen
1.454.889.063
a) Opbrengsten van beleggingen in verbonden onderneming en of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat aa) verbonden ondernemingen 1° deelnemingen bb) andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1° deelnemingen b) Opbrengsten van andere beleggingen aa) opbrengsten van terreinen en gebouwen bb) opbrengsten van andere beleggingen c) Terugneming van waardecorrecties op beleggingen d) Meerwaarden op de realisatie
3.
Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D. (opbrengsten)
4.
Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering
5.
Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) a) Betaalde netto-bedragen aa) bruto-bedragen bb) deel van de herverzekeraars (-) b) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, onder aftrek van herverzekering (daling -) aa) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (daling -) bb) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars (stijging -)
6.
40.053.495 193.807 193.807 39.859.688 39.859.688 1.251.369.064 10.389.657 1.240.979.407 1.064.590 162.401.914
15.111.660 1.006.899 2.987.207.098 2.988.207.200 3.049.645.248 61.438.048 1.000.102 382.585 617.517
Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (daling +)
291.415.070
a) Wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, onder aftrek van herverzekering (stijging -) aa) wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, zonder aftrek van herverzekering (stijging -) bb) wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, deel van de herverzekeraars (daling -) b) Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (daling +)
92.058.059 84.374.106 7.683.953 383.473.129
7.
Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering (-)
-118.282.871
8.
Netto-bedrijfskosten (-) a) Acquisitiekosten c) Administratiekosten d) Van de herverzekeraars ontvangen commissielonen en winstdeelnemingen (-)
9.
94.062.078 39.350.215 55.281.171 569.308
Beleggingslasten (-)
2.731.152.805
a) Beheerslasten van beleggingen b) Waardecorrecties op beleggingen c) Minderwaarden op de realisatie
651.470.001 1.939.343.049 140.339.755
10. Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D. (kosten) (-)
224.095.876
11. Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-)
753.302
12. Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt naar de niet-technische rekening (-)
237.830
12bis.Wijziging van het fonds voor toekomstige dotaties (daling +)
4.825.000
13. Resultaat van de technische rekening levensverzekering 1.783.021.410 Ethias nv
Verlies (-)
69
1.
2008
BEHEERSVERSLAG 2008
Technische rekening levensverzekering
in euro-eenheden
Niet-technische rekening 1.
Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering Verlies (-)
2.
Opbrengsten van beleggingen a) Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat b) Opbrengsten van andere beleggingen aa) opbrengsten van terreinen en gebouwen bb) opbrengsten van andere beleggingen c) Terugneming van waardecorrecties op beleggingen d) Meerwaarden op de realisatie
4. 5.
312.935.764
Resultaat van de technische rekening levensverzekering Verlies (-)
3.
2008
Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt van de technische rekening levensverzekering Beleggingslasten (-) a) Beheerslasten van beleggingen b) Waardecorrecties op beleggingen c) Minderwaarden op de realisatie
1.783.021.410
141.061.429 415.475 134.515.988 -743 134.516.731 643.404 5.486.562
237.830 238.378.883 68.081.122 163.616.806 6.680.955
6.
Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt naar de technische rekening niet-levensverzekering(-)
-74.557.650
7.
Overige opbrengsten
122.179.938
Overige kosten (-)
110.989.834
8.
a) Afschrijvingen op consolidatieverschillen b) Overige kosten
7.371.763 103.618.071
8bis. Geconsolideerd resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting Verlies (-)
11. Uitzonderlijke opbrengsten 12. Uitzonderlijke kosten (-)
2.107.289.044
362.493 1.073.450
13. Uitzonderlijk resultaat Verlies (-)
710.957
15. Belastingen op het resultaat (-)
3.834.834
15bis.Uitgestelde belastingen (-)
1.194.540
16. Resultaat van het boekjaar Verlies (-)
2.113.029.375
16bis.Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Winst (+) Verlies (-)
6.054.365 3.882
16ter.Geconsolideerd resultaat
70
Verlies (-) A. Aandeel van derden (+) B. Aandeel van de groep (-)
2.106.978.892 1.442.307 2.108.421.199
TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE REKENINGEN
De in de toelichting vermelde bedragen zijn in euro-eenheden.
71
BEHEERSVERSLAG 2008
Ethias nv
De teksten van het wettelijke schema die betrekking hebben op niet-gebruikte posten in de rekeningen, werden weggelaten.
1. STAAT VAN DE IMMATERIËLE ACTIVA, DE ONROERENDE GOEDEREN DIE TOT BELEGGING DIENEN EN DE EFFECTEN BESTEMD VOOR BELEGGING Betrokken activa-posten B.
C.I.
C.II.1.
C.II.2.
Immateriële activa
Terreinen en gebouwen
Deelnemingen in verbonden ondernemingen
Bons, obligaties en vorderingen in verbonden ondernemingen
Benaming
Groep Ethias A)
AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar
-
-
-
-
16.849.076
16.178.744
1.772.503
-
9.471.595
6.070.729
2.355
-
Mutaties tijdens het boekjaar: •
Aanschaffingen
•
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
•
Andere mutaties
Per einde van het boekjaar C)
73.132.903
352.214.031
4.736.815
7.620.000
80.510.384
362.322.046
6.506.963
7.620.000
AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Mutaties tijdens het boekjaar: •
Geboekt
8.058.518
16.859.639
499.601
-
•
Verworven van derden
5.897.646
86.546.944
-
-
•
Afgeboekt (-)
33.219.025
25.252.685
-
-
•
Andere mutaties
71.741.652
87.317.565
-
-
•
Overboeking van een post naar een andere
Per einde van het boekjaar
72
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
-
1.484.210
-
-
52.478.791
166.955.673
499.601
-
28.031.593
195.366.373
6.007.362
7.620.000
Betrokken activa-posten C.II.3.
C.II.5
C.III.1.
C.III.2.
Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Deelnemingen in ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten
Obligaties en andere vastrentende effecten
Benaming
Groep Ethias A)
AANSCHAFFINGSWAARDE Mutaties tijdens het boekjaar: •
Aanschaffingen
•
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
•
Overboeking van een post naar een andere
•
Andere mutaties
Per einde van het boekjaar C)
120.707.034
-
2.722.853.277
8.101.253.385
38.708.737
-
2.862.595.209
7.731.469.209
-
-
5.737.907
-412.658
1.114.903.033
120.987.590
3.125.704.584
18.466.562.455
1.196.901.330
120.987.590
2.991.700.559
18.835.933.973
AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Mutaties tijdens het boekjaar: •
Geboekt
412.782.131
-
833.608.483
1.123.831.390
•
Teruggenomen want overtollig
-
-
-
2.965.982
•
Afgeboekt (-)
-
-
13.971.159
5.339.936
•
Andere mutaties
4.377.500
-
205.213.275
286.314.777
417.159.631
-
1.024.850.599
1.401.840.249
Mutaties tijdens het boekjaar
3.000.000
-
10.557.287
-
Per einde van het boekjaar
3.000.000
-
10.557.287
-
776.741.699
120.987.590
1.956.292.673
17.434.093.724
Per einde van het boekjaar
73
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
BEHEERSVERSLAG 2008
NIET-OPGEVRAAGDE BEDRAGEN
Ethias nv
D)
2. STAAT BETREFFENDE DE DEELNEMINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN IN ANDERE ONDERNEMINGEN A. Lijst van de geconsolideerde dochterondernemingen en van de vennootschappen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast
Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een vennootschap naar Belgisch recht betreft, ondernemingsnummer
Toegepaste methode (I/E/V1/V2/V3/ V4/V5) (*)
Gehouden deel van het kapitaal (in %)
Wijziging in het percentage van het gehouden kapitaal (t.o.v. het vorige boekjaar)
74
Groep Ethias Ethias Bank n.v. Sterrenkundelaan, 19 - B-1210 Brussel BE 420.327.328
I
100,00
0,00
Ethias Investment RDT-DBI s.a. (High yield) Rue des Croisiers, 24 - B-4000 Liège NN 865.127.063
I
99,71
+ 0,01
Ethias Investment RDT-DBI s.a. (US equities) Rue des Croisiers, 24 - B-4000 Liège NN 865.127.063
I
99,96
+ 0,01
Ethias Obligations Structurées s.a. Rue des Croisiers, 24 - B-4000 Liège NN 894.377.612
I
100,00
0,00
Belré s.a. Boulevard Joseph II, 7 - L-1840 Luxembourg
I
100,00
0,00
Nateus n.v. Frankrijklei, 79 - B-2000 Antwerpen NN 808.719.880
I
100,00
+ 100,00
Nateus Finance n.v. Frankrijklei, 79 - B-2000 Antwerpen NN 899.535.339
I
100,00
+ 100,00
Nateus Life n.v. Frankrijklei, 79 - B-2000 Antwerpen NN 808.720.177
I
100,00
+ 100,00
Nateus Nederland b.v. Teleportboulevard 110, BP 59329 NL-1040 KH Amsterdam
I
100,00
0,00
Audi n.v. Frankrijklei, 79 - B-2000 Antwerpen NN 404.454.762
I
100,00
0,00
O.V.E. n.v. (50 % van de aandelen) Sterrenkundelaan, 19 - B-1210 Brussel BE 466.833.467
E
50,00
0,00
A.M.E. Lux s.a. (50 % van de aandelen) Boulevard Joseph II, 7 - L-1840 Luxembourg
E
50,00
0,00
A.M.E. Ré s.a. (50 % van de aandelen) Rue Boissy d’Anglas, 8 - F-75008 Paris
E
50,00
0,00
A.M.E. Life Lux s.a. (50 % van de aandelen) Boulevard Joseph II, 7 - L-1840 Luxembourg
E
50,00
0,00
E-Santé s.a. (50 % van de aandelen) Rue Boissy d’Anglas, 8 - F-75008 Paris
E
50,00
0,00
Network Research Belgium s.a. Parc industriel des Hauts-Sarts 2ème avenue 65 - B-4040 Herstal BE 430.502.430
I
68,39
0,00
*
S.L.F. Finances s.a. Rue Sainte Marie, 5 - B-4000 Liège BE 203.978.726
V1
39,96
+ 0,07
S.L.F. Immo s.a. Rue Sainte Marie, 5 - B-4000 Liège BE 480.029.838
V1
29,41
0,00
S.L.F. Participations s.a. Rue Sainte Marie, 5 - B - 4000 Liège BE 480.029.739
V1
29,43
0,00
IP1 s.p.r.l. Rue Sainte Marie, 5 - B-4000 Liège BE 899.503.368
V1
43,85
+ 43,85
IP2 s.p.r.l. Rue Sainte Marie, 5 - B-4000 Liège BE 899.506.536
V1
43,85
+ 43,85
Aviabel n.v. Brugmannlaan, 10 - B-1060 Brussel BE 403.248.004
V1
24,70
0,00
I : Integrale consolidatie E : Evenredige consolidatie (met opgave, in de eerste kolom, van de gegevens waaruit het gezamenlijke bestuur blijkt) V1 : Geassocieerde vennootschap waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast V2 : Dochtervennootschap waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast, waarover de onderneming een controle in feite bezit en waarvan de consolidatie zou indruisen tegen het principe van het getrouwe beeld V3 : Dochtervennootschap waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast en waarvan de werkzaamheden zodanig uiteenlopen dat haar consolidatie zou indruisen tegen het principe van het getrouwe beeld V4 : Dochtervennootschap in vereffening of die heeft besloten haar bedrijf stop te zetten of waarvoor er niet meer kan van worden uitgegaan dat zij haar bedrijf zal voortzetten en waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast V5 : Gemeenschappelijke dochtervennootschap waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast en waarvan het bedrijf niet nauw geïntegreerd is in het bedrijf van de onderneming die over de gezamenlijke controle beschikt
B.
Lijst van de niet-opgenomen exclusieve gemeenschappelijke dochterondernemingen (in toepassing van artikel 107 van het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen) en van de geassocieerde vennootschappen waarop de vermogensmutatiemethode niet wordt toegepast (in toepassing van artikel 157 van voormeld Koninklijk Besluit) Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een vennootschap naar Belgisch recht betreft, ondernemingsnummer
Toegepaste methode (A/B/C/D/E) (*)
Gehouden deel van het kapitaal (in %)
Wijziging in het percentage van het gehouden kapitaal (t.o.v. het vorige boekjaar)
25,00
0,00
A
33,33
0,00
Bedrijvencentrum Meetjesland-Maldegem Industrielaan, 9A - B-9990 Maldegem NN 452.586.063
A
27,58
0,00
Bedrijvencentrum Regio Geraardsbergen Markt Stadhuis, 2 - B-9500 Geraarsbergen NN 456.832.584
A
28,07
0,00
Business and Show s.a. Rue des Clarisses, 18 - B-4000 Liège BE 438.873.827
A
100,00
0,00
Ethias Life Fund Management s.a. Rue Eugène Ruppert, 12 - L-2453 Luxembourg
A
99,92
0,00
Economisch samenwerkingsverband Legibel Koningsstraat, 55 B-1000 Brussel NN 446.584.931
A
40,00
0,00
Immo Hofveld n.v. Van Eyckstraat, 44 - B-1000 Brussel NN 889.535.233
A
100,00
+ 100,00
75
A
Assurcard n.v. Interleuvenlaan, 15F - B-3001 Leuven NN 475.433.127
BEHEERSVERSLAG 2008
Ariane Building s.a. Place Saint-Jacques, 11/104 - B-4000 Liège NN 862.467.382
Ethias nv
Groep Ethias
*
Lexar Technics s.a. Place Communale 8 - B-6181 Gouy-lez-Piétons BE 455.867.534
A
83,10
0,00
L’Ouvrier chez lui s.a. Rue d’Amérique, 26/1 - B-4500 Huy NN 401.465.578
A
63,58
0,00
Palais des expositions de Charleroi s.c. Avenue de l’Europe, 21 - B-6000 Charleroi NN 401.553.571
A
22,87
0,00
Regent Building s.a. Place Saint Jacques, 11 bte 107 - B-4000 Liège NN 878.224.043
A
75,00
0,00
Sohr n.v. Stationsstraat, 172 - B-1640 Sint-Genesius-Rode BE 460.930.934
A
25,73
0,00
Vital Building s.a. Place Saint Jacques, 11 / 105 - B-4000 Liège NN 875.171.810
A
50,00
0,00
Whestia s.a. Rue de l’Ecluse, 21 - B-6000 Charleroi NN 231.550.084
A
25,10
0,00
Reden van de uitsluiting: A: Dochteronderneming van te verwaarlozen betekenis. B: Ingrijpende en duurzame beperkingen die de effectieve uitoefening van de controlebevoegdheid over de dochteronderneming dan wel de aanwending van het vermogen van laatstgenoemde bemoeilijken. C: De gegevens die nodig zijn om de dochteronderneming in de consolidatie op te nemen kunnen niet zonder onevenredige kosten of onverantwoorde vertraging worden verkregen. D : De aandelen van de dochteronderneming worden uitsluitend met het oog op latere vervreemding gehouden E : Geassocieerde vennootschap van te verwaarlozen betekenis voor het principe van het getrouwe beeld.
C. Vennootschappen die noch dochtervennootschappen, noch geassocieerde vennootschappen zijn
Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een vennootschap naar Belgisch recht betreft, ondernemingsnummer
Gehouden deel van het kapitaal (*) (in %)
Jaarrekeningen (**) Jaarekening per
Munteenheid
Eigen vermogen
Nettoresultaat
(in duizenden munteenheden)
Groep Ethias Brussels I3 Funds n.v. Generaal Jacqueslaan, 141 - B-1050 Brussel BE 477.925.433
18,17
31/12/07
EUR
2.252
-186
DG Infra+ Pachecolaan, 44 - B-1000 Brussel NN 894.555.972
13,99
-
-
-
-
76
Grands Millésimes de France s.a. Rue de Prony, 76 - F-75017 Paris NN 452.586.063
* **
10
31/12/2008
EUR
102.349
4.162
Impulse Microfinance Investment Fund Sneeuwbeslaan, 20 - B-2610 Antwerpen NN 870.792.160
15,23
31/12/07
EUR
10.147
441
Startcentrale b.v.b.a. Marktplein 17 - B-3550 Heusden-Zolder NN 882.443.840
18,25
31/12/07
EUR
141
-12
Theodorus II n.v. Joseph Wybranlaan 40 - B-1070 Brussel NN 879.436.147
11,11
31/12/07
EUR
2.000
-114
Vlaamse Energie Holding b.v.b.a. Stadhuis-Botermarkt - B-9000 Gent NN 448.632.324
13,54
30/09/08
EUR
61.405
16.849
Deel van het kapitaal dat wordt gehouden door de in de consolidatie opgenomen en buiten de consolidatie gelaten ondernemingen. Deze gegevens mogen achterwege worden gelaten wanneer de betrokken vennootschap niet verplicht is ze openbaar te maken.
7. STAAT VAN DE TECHNISCHE VOORZIENINGEN EN SCHULDEN a) Uitsplitsing van de schulden waarvan de resterende looptijd méér dan 5 jaar is.
Betrokken posten van de passiva B.
Bedragen 321.500.000
Achtergestelde schulden
321.500.000
II. Niet-converteerbare leningen
G.
2.254.483
Schulden
2.254.483
V. Overige schulden
323.754.483
TOTAAL
b) Schulden en technische voorzieningen gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de onderneming.
Betrokken posten van de passiva D.
G.
Technische voorzieningen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten «leven» wanneer het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
Bedragen 596.457.136
Schulden
2.127.678.071
IV. Schulden ten aanzien van kredietinstellingen V. Overige schulden
2.122.591.104 5.086.967
TOTAAL
2.724.135.207
c) Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten.
Betrokken posten van de passiva Belastingen (post G.V.1.a) van de passiva) a) Vervallen belastingsschulden b) Niet-vervallen belastingsschulden
Bezoldigingen en sociale lasten (post G.V.1.b) van de passiva) 19.741 64.043.722
77
a) Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid b) Andere schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten
BEHEERSVERSLAG 2008
2.
953.181 391.112.082
Ethias nv
1.
Bedragen
10. INLICHTINGEN BETREFFENDE DE TECHNISCHE REKENINGEN I. Niet-Levensverzekering Rechtstreekse zaken 0 Totaal
1
2
3
4
Totaal
Ongevallen en ziekte (takken 1 en 2)
Motorrijtuigen Burgerlijke aansprakelijkheid (tak 10)
Motorrijtuigen Andere takken (takken 3 en 7)
Inhoud
Ethias nv 1)
Brutopremies
1.407.964.130
1.276.754.859
291.445.772
302.042.349
202.166.536
2)
Verdiende brutopremies
1.414.490.433
1.283.233.844
293.149.893
307.950.142
204.287.358
3)
Brutoschaden
1.021.530.092
991.533.924
218.641.440
262.967.451
145.336.220
4)
Brutobedrijfskosten
262.827.579
245.551.145
31.777.602
64.909.441
39.851.160
5)
Herverzekeringssaldo
14.512.613
14.407.947
15.335.817
22.824.441
14.702.888
6)
Commissielonen
105.395.562 Rechtstreekse zaken
Inhoud
5
6
7
8
9
Scheepvaart Luchtvaart Transport (takken 4,5, 6,7,11 en 12)
Brand en andere schade aan goederen (takken 8 en 9)
Algemene burgerlijke aansprakelijkheid (tak 13)
Krediet en Borgtocht (takken 14 en 15)
Diverse geldelijke verliezen (tak 16)
Ethias nv 1)
Brutopremies
37.539.016
264.204.987
105.151.378
1.682.585
8.166.064
2)
Verdiende brutopremies
38.162.717
261.889.106
105.085.467
1.682.094
7.951.435
3)
Brutoschaden
21.940.225
177.764.542
126.322.130
-110.886
9.791.069
4)
Brutobedrijfskosten
10.181.094
61.616.716
16.223.042
363.323
1.221.935
5)
Herverzekeringssaldo
-1.137.976
-329.119
-37.636.288
-2.504.793
284.091
Rechtstreekse zaken 10
11
12
Rechtsbijstand (tak 17)
Hulpverlening (tak 18)
Aangenomen zaken
Inhoud
78
Ethias nv 1)
Brutopremies
38.440.124
25.916.048
131.209.271
2)
Verdiende brutopremies
37.776.116
25.299.516
131.256.589
3)
Brutoschaden
4)
Brutobedrijfskosten
5)
Herverzekeringssaldo
7.541.724
21.340.009
29.996.168
10.000.175
9.406.657
17.276.434
1.392.634
1.476.252
104.666
II. Levensverzekering
Inhoud A.
Bedragen
Rechtstreekse zaken 1) Brutopremies : a) 1. Individuele premies: 2. Premies voor groepsverzekeringsovereenkomsten: b) 1. Periodieke premies: 2. Eénmalige premies: c) 1. Premies van overeenkomsten zonder winstdeling: 2. Premies van overeenkomsten met winstdeling: 3. Premies van overeenkomsten waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming: 2) Herverzekeringssaldo: 3) Commissielonen (art. 37):
B.
2.378.637.939 1.182.937.018 1.195.700.921 1.062.243.289 1.316.394.650 67.802.836 2.204.859.588 105.975.515 146.047.895 14.001.594
Aangenomen zaken 1.300.000
Brutopremies III. Niet-levensverzekering en levensverzekering, rechtstreekse zaken
Inhoud 1) -
Bedragen Brutopremies : in België: in de andere lidstaten van de EU: in de overige landen:
3.548.655.031 102.173.996 4.563.771
11. STAAT BETREFFENDE HET GEMIDDELD AANTAL PERSONEELSLEDEN IN DIENST TIJDENS HET BOEKJAAR
Categorieën
Aantal
Arbeiders
4
Personeelskosten
2.879 253.158.282
79
TOTAAL
42
BEHEERSVERSLAG 2008
Directiepersoneel
2.833
Ethias nv
Bedienden
12. STAAT VAN DE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN EN DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE Consolidatieverschillen Betrokken balansposten
Positief
Vermogensmutatiemethodeverschillen
Negatief
Positief
Negatief
Groep Ethias Per einde van het vorige boekjaar
-
-
-
-
Mutaties tijdens het boekjaar -
Afschrijvingen
-
Andere wijzigingen
108.437.037
104.687.382
3.395.650
4.407.772
Per einde van het boekjaar
101.265.018
104.687.382
3.195.906
4.407.772
-7.172.019
-199.744
14. UITZONDERLIJKE RESULTATEN
Bedragen A.
Uitsplitsing van de UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN, indien het om belangrijke bedragen gaat Activering van de acquisitiekosten van de financiële beleggingen (N.R.B.) Verkoop van installaties en informaticamateriaal (N.R.B.) Terugneming van de uitzonderlijke voorziening voor risico’s en lasten (Ethias Bank)
B.
Uitsplitsing van de UITZONDERLIJKE KOSTEN, indien het om belangrijke bedragen gaat Dotatie van een uitzonderlijke voorziening voor risico’s en lasten (E-Santé) Afschrijving van de investeringen Tax Shelter (Ethias en N.R.B.)
80
117.556 101.382 84.520
531.655 498.320
15. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT
Bedragen UITSPLITSING VAN DE POST 15 a) ‘Belastingen’: 1. Belastingen op het resultaat van het boekjaar a. Voorafbetalingen en terugbetaalbare voorheffingen b. Andere verrekenbare bestanddelen c. Overschot van de voorafbetalingen en/of van de geactiveerde terugbetaalbare voorheffingen (-) d. Geraamde belastingsupplementen (opgenomen onder post G.V.1.a) van de passiva) 2. Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren : a) Verschuldigde of betaalde belastingsupplementen
BELANGRIJKSTE OORZAKEN VAN DE VERSCHILLEN TUSSEN DE WINST VOOR BELASTINGEN, zoals deze blijkt uit de jaarrekening, EN DE GERAAMDE BELASTBARE WINST, met bijzondere vermelding van die welke voortspruiten uit het tijdsverschil tussen de vaststelling van de boekwinst en de fiscale winst (in de mate waarin het resultaat van het boekjaar op belangrijke wijze werd beïnvloed op het stuk van de belastingen) Definitief belaste inkomsten Verworpen uitgaven Vrijgestelde meerwaarden Belasting van de winstdeelname toegekend aan de werknemers Aftrek fiscale verliezen Aftrek voor risicodragend kapitaal Verborgen reserves Liberaliteiten Terugname belaste voorzieningen
-121.637 10.930.011 -1.580.272 3.966.849 -364.946 -8.491.602 -905 -7.436 -1.990.210
BRONNEN VAN BELASTINGLATENTIES (in de mate waarin deze informatie belangrijk is om een inzicht te verkrijgen in de financiële positie van de onderneming) 1. Actieve latenties - Belaste voorzieningen (financiële voorzieningen en voorzieningen voor verzekeringen) - Notionele intresten - Gecumuleerde fiscale verliezen die aftrekbaar zijn van latere belastbare winsten - Over te dragen definitief belaste inkomsten - Verborgen reserves (Gemeen Recht) - Overdracht 30/09
1.532.172.012 1.354.110.485 10.052.179 163.057.179 3.302.550 1.649.419
81
D.
7.769.529 26.474.583 5.222.261 24.175.130 247.815 -3.934.695 -3.934.695
BEHEERSVERSLAG 2008
B.
3.834.834
Ethias nv
A.
17. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN (ART.14)
Groep Ethias A.
Zekerheden door derden gesteld of onherroepelijk beloofd voor rekening van de onderneming
B.
Persoonlijke zekerheden door de onderneming gesteld of onherroepelijk beloofd voor rekening van derden
C.
Zakelijke zekerheden door de onderneming gesteld of onherroepelijk beloofd op haar eigen middelen als zekerheid van de rechten en verplichtingen a) van de onderneming
D.
2.372.572.524
93.630.871 168.108
1.583.297 2.165.793
Overige Aanschaffingsverbintenissen Onzeker te recupereren verhalen
8.660.109 7.058.422
Financiële instrumenten : - Opties op vreemde munten - Opties op intrestvoeten - Termijnwisselverrichtingen - Renteswap-overeenkomsten - Caps/floors op intrestvoeten - CDS - Opties op swaps (swaptions)
1.610.798.628 35.575.583 135.000.000 6.089.315 1.164.133.730 50.000.000 145.000.000 75.000.000
Opgenomen verbinteniskredieten - kredietvervangende borgtochten - overige borgtochten Betekende kredietlijnen - voor uitbetalingskredieten Toevertrouwde waarden en vorderingen - aan de instelling toevertrouwde waarden en vorderingen
82
7.292.605
Termijnverrichtingen a) verrichtingen op effecten (aankopen) e) verrichtingen op rente (aankopen, ...)
G.
18.580
Ontvangen zekerheden (andere dan in baar geld) a) effecten en waarden van herverzekeraars b) overige
E.
Bedragen
8.944.180 4.180.838 4.763.342 245.396.784 245.396.784 39.103.607 39.103.607
18. BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT
Betrokken balansposten
Verbonden ondernemingen
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Afgesloten boekjaar
Afgesloten boekjaar
Groep Ethias C. II. BELEGGINGEN IN VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN DEELNEMINGEN 1 + 3 Deelnemingen
6.007.362
776.741.699
19. FINANCIELE BETREKKINGEN MET:
Bedragen A.
Bestuurders en zaakvoerders 4. Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening toegekende pensioenen: - aan bestuurders en zaakvoerders
19BIS.
686.409
FINANCIELE BETREKKINGEN MET:
Bedragen De Commissaris(sen) en de personen met wie hij (zij) verbonden is (zijn) 1. Bezoldiging van de commissaris(sen) 2. Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de commissaris(sen) - Andere controleopdrachten - Belastingadviesopdrachten - Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten
632.707
601.354 12.843 192.625
20. STAAT VAN DE RESERVES EN HET OVERGEDRAGEN RESULTAAT
Per einde van het boekjaar:
-1.012.642.400
83
-2.108.421.199 1.095.778.799 BEHEERSVERSLAG 2008
Per einde van het vorig boekjaar: Mutaties tijdens het boekjaar: Aandeel van de groep in het geconsolideerd resultaat Overige wijzigingen (Wijziging van reserves als gevolg van de herstructurering van de groep)
Ethias nv
Bedragen
Verslag van het College van Commissarissen aan de algemene vergadering der aandeelhouders van Ethias nv over de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2008 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij U verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de geconsolideerde jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen.
VERKLARING OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING MET VOORBEHOUD EN TOELICHTENDE PARAGRAAF Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening van Ethias NV en haar dochterondernemingen (de « Groep ») over het boekjaar afgesloten op 31 december 2008, opgesteld op basis van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van EUR 28.642.019.318 en waarvan de geconsolideerde resultatenrekening afsluit met een verlies van het boekjaar, aandeel Groep, van EUR 2.108.421.199. Het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening die geen afwijkingen bevat van materieel belang als gevolg van fraude of van fouten, alsook het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel te geven over deze geconsolideerde jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen bevat van materieel belang. Overeenkomstig deze normen, hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter staving van de in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen bedragen en inlichtingen. De keuze van de uitgevoerde werkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling en van de inschatting van het risico op materiële afwijkingen in de geconsolideerde jaarrekening als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van die risico-inschatting, hebben wij rekening gehouden met de interne controle van de Groep met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening om controleprocedures vast te leggen die geschikt zijn in de gegeven omstandigheden, maar niet om een oordeel te geven over de doeltreffendheid van die interne controle van de Groep. Wij hebben tevens een beoordeling gemaakt van het passende karakter van de waarderingsregels en de consolidatiegrondslagen, de redelijkheid van de door de Groep gemaakte boekhoudkundige ramingen en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel. Ten slotte hebben wij van de raad van bestuur en de verantwoordelijken van de Groep de voor onze controle noodzakelijke verduidelijkingen en inlichtingen bekomen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel De rubriek van het actief E.IV “Opgevraagd, niet gestort kapitaal” en de rubriek van het passief A.I.1 “Geplaatst kapitaal” bevatten een bedrag van EUR 1.525.000.000, welke een inbreng in geld vertegenwoordigt die juridisch gezien pas op 13 februari 2009 werd vastgesteld. Bijgevolg zijn de vorderingen en het eigen vermogen van de Groep op 31 december 2008 overgewaardeerd ten belope van hetzelfde bedrag. Naar ons oordeel, onder voorbehoud van het effect van de opmerking vermeld in de voorgaande paragraaf, geeft de geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december 2008 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de Groep, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.
84
Zonder de hierboven vermelde verklaring in het gedrang te brengen, vestigen wij de aandacht op de financiële moeilijkheden toegelicht door de raad van bestuur in de toelichtingen van de geconsolideerde jaarrekening en in haar jaarverslag. Niettegenstaande deze financiële moeilijkheden, is de geconsolideerde jaarrekening van de Groep opgesteld in de veronderstelling van verderzetting van haar activiteiten. Deze veronderstelling is slechts verantwoord in de mate dat (i) de controleautoriteit gunstig antwoordt op de vragen tot afwijking die hen werden voorgelegd, (ii) het herstructureringsplan (“Plan Horizon 2011”) opgesteld door de Groep bekrachtigd wordt door de bevoegde Europese overheden en (iii) de uitwerking van het Plan Horizon 2011 verloopt zoals voorzien. Deze drie elementen zijn uitdrukkelijk beschreven in het jaarverslag. De raad van bestuur verantwoordt hiermee de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van continuïteit. Er werden geen aanpassingen gedaan in de geconsolideerde jaarrekening met betrekking tot de waardering of de classificatie van bepaalde balansposten die noodzakelijk zouden kunnen blijken indien de Groep niet meer in staat zou zijn haar activiteiten verder te zetten.
BIJKOMENDE VERMELDINGEN EN INLICHTINGEN Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen: •
Het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de Groep wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat.
•
Zoals verantwoord door de raad van bestuur in de toelichtingen van de geconsolideerde jaarrekening, werd de consolidatie van de rekeningen van de Groep Ethias op 31 december 2008 uitgevoerd op basis van het principe van boekhoudkundige continuïteit. De consolidatieverschillen werden bijgevolg niet herberekend op de verschillende data van de herstructureringsoperaties van de activiteiten van de Groep.
•
Zoals toegelicht door de raad van bestuur in haar jaarverslag, is de organisatiestructuur van de Groep onvoldoende afgestemd op de risico’s waaraan zij is blootgesteld. De maatregelen recentelijk genomen door het nieuwe directiecomité met het oog op het herstellen van de toestand en het wegwerken van de vastgestelde tekortkomingen dienen onverwijld verder opgevolgd te worden.
Luik, 19 mei 2009
85
PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren bcvba Woluwe Garden, Woluwedal 18 - B-1932 Sint-Stevens-Woluwe vertegenwoordigd door J. TISON en K. VERMEIRE Bedrijfsrevisoren
Ethias nv
Ernst & Young Bedrijfsrevisoren bcvba De Kleetlaan 2 - B-1831 Diegem vertegenwoordigd door J.-F. HUBIN en P. TELDERS Vennoten
BEHEERSVERSLAG 2008
Het College van Commissarissen,
UITGEOEFENDE VERRICHTINGEN
VERZEKERING TEGEN BRAND VERZEKERING TEGEN ARBEIDSONGEVALLEN (WET VAN 1971) MOTORRIJTUIGENVERZEKERING ETHIAS ASSISTANCE SCHOOLVERZEKERINGEN AANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERINGEN VERZEKERING VAN BOUWWERKEN : ”CONTROLEVERZEKERING” EN ”ALLE RISICO’S BOUWPLAATSEN” VERZEKERING TEGEN DIEFSTAL GLASBRAAKVERZEKERING VERZEKERING VAN TENTOONSTELLINGEN TEGEN ALLE RISICO’S VERZEKERING TEGEN MACHINEBREUK
86
LEVENSVERZEKERINGEN
MENSELIJKHEID E T H I E K ENGAGEMENT
88
N A B I J H E I D