Ethias nv - Jaarverslag 2013 - Finaal 2.0 2014-09-17.docx - 17-sep-14
2 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
3
Ethias nv Rue des Croisiers 24 - 4000 LUIK
www.ethias.be
[email protected]
Verzekeringsonderneming toegelaten onder het nr. 0196 voor de beoefening van alle verzekeringstakken Niet-Leven, de levensverzekeringen, de bruidsschats- en geboorteverzekeringen (KB van 4 en 13 juli 1979, BS van 14 juli 1979) alsook de kapitalisatieverrichtingen (Beslissing CBFA van 9 januari 2007, BS van 16 januari 2007). RPR Luik BTW BE 0404.484.654
Rekening Belfius Bank: BE72 0910 0078 4416 – BIC : GKCCBEBB
NATIONALE ZETEL Rue des Croisiers, 24 4000 LUIK Tel. + 32 (0)4 220 31 11 Fax + 32 (0)4 220 30 05 ZETEL VOOR VLAANDEREN Prins-Bisschopssingel 73 3500 HASSELT Tel. + 32 (0)11 28 21 11 Fax + 32 (0)11 28 20 20 ZETEL VOOR HET DUITSTALIGE GEWEST Klötzerbahn 24-26 4700 EUPEN Tel. + 32 (0)87 59 10 00 Fax + 32 (0)87 59 10 09
4 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
5
Een historisch resultaat voor het tweede jaar op rij Wij kunnen ons verheugen over het feit dat wij opnieuw een uitstekend resultaat weten te boeken dankzij het strategische ondernemingsplan en de acties binnen elke bedrijfsactiviteit. Dit resultaat van meer dan 226 miljoen euro wordt tot beloop van 116 miljoen euro toegewezen aan "knipperlichtreserves". De NBB verplichtte in 2013 de gehele verzekeringssector om deze reglementaire reserve aan te leggen. Op die manier krijgen onze verzekerden een bijkomende bescherming binnen een omgeving van lage renten. Met deze maatregel wil de regulator ook het economische eigen vermogen versterken in het vooruitzicht van Solvency II. Het boekhoudkundige nettoresultaat bedraagt bijgevolg 110 miljoen euro. In 2013 bedraagt ons totale incasso 2,7 miljard euro. Dit is 9,8 % meer dan vorig jaar. Het incasso Niet-Leven bereikt bijna 1,3 miljard (+2,4 %). Het incasso Leven ligt lichtjes boven 1,4 miljard (+17,3 %). De stijging in Niet-Leven verheugt ons in het bijzonder. Deze ligt hoger dan de inflatie en consolideert ons marktaandeel. Aan de kant van de Particulieren stijgt het incasso Niet-Leven met 2,2 %. Deze gunstige evolutie wordt hoofdzakelijk verklaard door de voortdurende groei van de commerciële activiteit. Alle producten dragen op gunstige wijze bij aan deze groei. Wat de Collectiviteiten en Ondernemingen betreft, noteren de activiteiten Leven en Niet-Leven een positief resultaat, wat met name een vertaling is van onze verbeterde beheersmethoden. Het incasso Niet-Leven stijgt met 2,5 % en het incasso Leven met 21,1 %, wat een historisch niveau van 2,1 miljard euro oplevert. Ook ons streven om steeds beter te doen voor onze verzekerden wordt opnieuw beloond. Ethias werd voor het tweede jaar op rij verkozen tot "Meest betrouwbare merk van de Belgen op verzekeringsvlak". Het is dan ook niet verwonderlijk dat wij 17 nationale en internationale prijzen mochten ontvangen in 2013 uit handen van externe instellingen en organismen. Het merendeel van deze prijzen hebben betrekking op initiatieven die volledig in overeenstemming zijn met ons streven naar innovatie, ons duurzaam ontwikkelingsbeleid en onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het jaar 2013 bevestigt onze terugkeer naar een belangrijke en duurzame rentabiliteit. Dankzij deze recurrente rentabiliteit kunnen wij de toekomst op serene wijze tegemoetzien.
Bernard Thiry
Erik De Lembre
Voorzitter van het Directiecomité
Voorzitter van de Raad van bestuur
6 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Inhoud Ethias nv in 2013 samengevat ................................................................................................................... 9 Voorstelling van Ethias nv ....................................................................................................................... 10 Governance (op 31 januari 2014) ............................................................................................................ 14 Het Directiecomité .................................................................................................................................... 14 De Raad van bestuur ................................................................................................................................ 14 Het Audit- en Risicocomité ...................................................................................................................... 14 Het Benoemings- en Remuneratiecomité .............................................................................................. 14 De Commissaris ........................................................................................................................................ 15 Beheersverslag ......................................................................................................................................... 16 1 Het jaar 2013 in enkele data en markante feiten............................................................................... 17 1.1
Afbouw van de activiteit Leven voor de cliënten particulieren ...................................................................... 17
1.2
Oprichting van een nieuwe dochter Ethias Spaar‐ en Kredietdistributie ....................................................... 17
1.3
Fitch‐beoordeling .......................................................................................................................................... 17
1.4
Overige feiten in enkele data ........................................................................................................................ 17
2 Resultaten 2013 ................................................................................................................................... 19 2.1
Incasso ........................................................................................................................................................... 19
2.2
Aandeel van het incasso per activiteitentak .................................................................................................. 19
2.3
Premies .......................................................................................................................................................... 19
2.4
Uitkeringen .................................................................................................................................................... 20
3 Getrouw overzicht van de ontwikkeling, van de resultaten en van de positie van de vennootschap ...................................................................................................................................... 21 3.1 Analyse van de resultaten van het boekjaar ................................................................................................. 21 3.1.1 Particulieren ............................................................................................................................................ 21 3.1.2
Collectiviteiten en Ondernemingen ........................................................................................................ 22
3.1.3
Financiën en beheer van de activa .......................................................................................................... 23
3.1.4
Algemene kosten .................................................................................................................................... 26
3.2
Winstdeelnames en restorno's ...................................................................................................................... 26
3.3 Wettelijke coëfficiënten ................................................................................................................................. 26 3.3.1 Staat betreffende de expliciete solvabiliteitsmarge ............................................................................... 26 3.3.2
Dekking van het technisch passief (met limieten) .................................................................................. 26
3.4
Evolutie van het eigen vermogen .................................................................................................................. 27
3.5
Beoordeling van de interne controle ............................................................................................................. 27
3.6
Belangrijke risico's (blootstelling en beheersbeleid) en gebruik van de financiële instrumenten van de vennootschap ................................................................................................................................................ 28 3.6.1 Governance inzake risicobeheer ............................................................................................................. 28
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
7
3.6.2
Solvency II ............................................................................................................................................... 29
3.6.3
Risk Appetite ........................................................................................................................................... 30
3.6.4
Verzekeringsrisico's ................................................................................................................................. 30
3.6.5
Financiële risico's .................................................................................................................................... 30
3.6.6
ALM‐risico's ............................................................................................................................................. 30
3.6.7
Operationele risico's ............................................................................................................................... 31
3.7
Herverzekering .............................................................................................................................................. 32
3.8
Informatie betreffende milieu‐ en personeelsaangelegenheden .................................................................. 32
4 Gebeurtenissen die na de afsluiting van het boekjaar hebben plaatsgevonden ..........................34 5 Informatie over de omstandigheden die een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van de vennootschap....................................................................................................34 5.1
Europese Commissie ...................................................................................................................................... 34
5.2
Fiscaal geschil ................................................................................................................................................ 35
6 Rechtvaardiging van de onafhankelijkheid en de competentie van de leden van het audit- en risicocomité van Ethias nv ..................................................................................................................35 7 Externe functies uitgeoefend door de leiders van Ethias nv (op 31/01/2014) ...............................36 8 Verslag van de commissaris over de jaarrekeningen van boekjaar afgesloten op 31 december 2013 .......................................................................................................................................................38 Verslag over de jaarrekeningen ..........................................................................Erreur ! Signet non défini. 9 Toelichting bij de rubrieken van de balans en de resultatenrekening ...........................................40 9.1 Balans ............................................................................................................................................................ 40 9.1.1 Actief ....................................................................................................................................................... 40 9.1.2
Passief ..................................................................................................................................................... 40
9.2 Resultatenrekening........................................................................................................................................ 41 9.2.1 Technische rekening ................................................................................................................................ 41 9.2.2
Niet‐technische rekening ........................................................................................................................ 41
10 Balans, resultatenrekening en toelichtingen ....................................................................................43 10.1 Balans ............................................................................................................................................................ 44 10.2 Resultatenrekening........................................................................................................................................ 46 10.3 Toelichting ..................................................................................................................................................... 49 10.4 Sociale balans ................................................................................................................................................ 66
8 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
ETHIAS NV IN 2013 SAMENGEVAT
9
10 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Voorstelling van Ethias nv Een mutualistisch geïnspireerde groep Een onderlinge verzekeringsmaatschappij wordt opgericht door haar leden en leeft voor hen. Ook al is de juridische structuur mettertijd geëvolueerd, toch blijven wij trouw aan de mutualistische waarden die wij hebben vertaald in de slogan "Ethias doet wat moet": efficiënt handelen voor het welzijn van onze verzekerden en van ons personeel. In 1919 ging een groep gemeente- en provinciebesturen over tot de oprichting van de "Onderlinge Maatschappij der Openbare Besturen voor verzekering tegen brand, bliksem en ontploffingen". Dit was het begin van een rijke geschiedenis met vele wendingen en successen, en met als resultaat een sterke verzekeringsgroep die vandaag kan steunen op het vertrouwen van meer dan een miljoen verzekerden.
Onze structuur Federale Staat via de FPIM
25 %(+1)
Waals Gewest via de FIWAPAC
Vlaams Gewest
25 %(+1)
25 %(+1)
Ethias Gemeen Recht ovv (activiteit AO Wet van 1967)
25 %(- 3)
Vitrufin nv 100 %
Ethias nv Vitrufin nv is een holdingmaatschappij waarin de openbare overheden (Belgische Staat, Waals Gewest en Vlaams Gewest) participaties hebben genomen die samen 75 % + 3 aandelen van het kapitaal van Vitrufin vertegenwoordigen. Vitrufin bezit 100 % van de aandelen van Ethias nv. Ethias nv is de belangrijkste operationele entiteit van de groep aangezien zij alle activiteiten Leven en Niet-Leven centraliseert, met uitzondering van de verzekering tegen arbeidsongevallen voor de openbare sector (AO Wet van 1967). Zij is bovendien de exclusieve of meerderheidsaandeelhouder van de vennootschappen in de groep zoals Ethias Services, Ethias Patrimoine, Ethias Investment RDT-DBI, Ethias Spaar- en Kredietdistributie en NRB (informaticavennootschap) en is aanwezig in andere vennootschappen waarin zij participaties bezit. Ethias Gemeen Recht ovv beoefent de verzekeringsactiviteit tegen arbeidsongevallen voor de openbare sector (AO wet van 1967), en is aandeelhouder van de holding Vitrufin nv aan de zijde van de openbare investeerders.
Onze waarden De Ethias-waarden zijn: Menselijkheid: de overtuiging dat de verzekering een dienst moet zijn die toegankelijk is voor iedereen, als teken van openheid en solidariteit; Ethiek: het respect voor onze cliënten en de naleving van de engagementen die wij met hen zijn aangegaan; Engagement: het voortdurend streven om producten en diensten aan te bieden met de beste prijs-kwaliteitverhouding en afgestemd op de noden van onze cliënten; Nabijheid: de wil om een simpel en snel antwoord te geven op de vragen van onze cliënten, dankzij onze contactmogelijkheden en een perfecte kennis van hun situatie. Wij geven dagelijks uiting aan onze waarden: bij het onthaal van onze verzekerden, bij de regeling van een schadegeval, bij een telefonische inlichting, ... Zij concretiseren zich ook in de verwezenlijking van ons dynamische beleid voor maatschappelijke verantwoordelijkheid, luisterend naar de wensen en verwachtingen van onze verzekerden en collectiviteiten.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
11
Ons engagement - "Ethias doet wat moet" Ethias, verzekeraar Leven en Niet-Leven, engageert zich voor een wederzijds vruchtbare vertrouwensrelatie met haar partners van de openbare diensten en hun personeelsleden, met de ondernemingen en met de particulieren die hun vertrouwen in haar stellen. Ethias zet zich in om al haar cliënten eersterangsproducten en -diensten aan te bieden met de beste prijs-kwaliteitverhouding voor het garanderen van een duurzame rentabiliteit, met respect voor haar fundamentele waarden van menselijkheid, ethiek, engagement en nabijheid.
Onze verzekerden Particulieren Ethias is een algemene multi-productenverzekeraar voor de particulieren. Onze cliëntenbenadering is opgebouwd rond de permanente ontwikkeling van nieuwe, nog performantere producten en aangepaste en toegankelijke oplossingen tegen een juiste prijs-kwaliteitverhouding. Ethias houdt er immers aan dat haar producten worden ontwikkeld om zo goed mogelijk tegemoet te komen aan de behoeften van haar verzekerden, ongeacht zij werknemers van de overheidsdienst zijn. Een algemene verzekeraar staat per definitie, naast haar verzekerden in alle goede en minder goede momenten van hun leven of van hun activiteiten. Ethias, directe verzekeraar, biedt een volledig gamma van producten aan: Niet-Leven: voertuigverzekering, woningverzekering, assistance, familiale verzekering, hospitalisatieverzekering, ... Leven: de beslissing van de Europese Commissie dd. 20 mei 2010 verplichtte Ethias om elke nieuwe productie van producten Leven Particulieren stop te zetten. Om haar cliënten een volledig gamma van producten en diensten te blijven aanbieden, sloot Ethias distributiepartnerships af met Integrale betreffende de producten Leven van tak 21 voor particulieren.
Collectiviteiten Ethias is de geprivilegieerde partner van de Collectiviteiten. Ethias is sinds meer dan 90 jaar de natuurlijke verzekeraar van de openbare overheden en dit, dankzij een onvergelijkbare knowhow. Tot haar aangeslotenen behoren de federale staat, de Gewesten en Gemeenschappen, de gestelde lichamen, de 10 provincies, meer dan 580 steden en gemeenten, honderden OCMW's en sociale huisvestingsmaatschappijen alsook duizenden intercommunales, parastatalen, scholen, ziekenhuizen, diensten van algemeen nut, ... Alle risico's die de personeelsleden van de openbare diensten lopen worden gedekt door Ethias: burgerlijke aansprakelijkheid, gezondheidszorgen, ongevallen waaronder de arbeidsongevallen, maar ook de sportongevallen, auto en assistance. Ethias dekt ook de schade of de eventuele vernietiging van materiaal, gebouwen of installaties.
Ondernemingen Sinds 2000 stelt Ethias ook haar competenties en haar expertise ten dienste van de private ondernemingen. Om deze laatsten toe te laten koploper te zijn in het Risk Management biedt Ethias een reeks dekkingen aan die afgestemd zijn op de specifieke kenmerken van de gelopen risico's en van de ervaren behoeften: Patrimonium: verzekering auto, brand en alle risicoverzekeringen, machinebreuk, de verzekering alle risico's, ... Aansprakelijkheden: verzekering van de burgerlijke aansprakelijkheid van de onderneming en de burgerlijke aansprakelijkheid van de bestuurders en bedrijfsleiders; Medewerkers: verzekering groepsverzekering.
arbeidsongevallen,
lichamelijke
ongevallen,
hospitalisatie,
gewaarborgd
inkomen,
12 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Verdeling van het incasso 2013 van Ethias nv Het incasso op eind 2013 bedraagt € 2,7 miljard en wordt als volgt verdeeld tussen de activiteiten Leven en Niet-Leven: Niet‐Leven: incasso van 1,3 miljard euro
Leven: incasso van 1,4 miljard euro 2de pijler 21,61% Leven Individueel 4,72% Aanvaarde herverzekering 1,10% Tak 23 0,01% Overige 0,01%
1ste pijler 72,55%
Auto 35,42%
Assistance 2,68% Burgerlijke aansprakelijkheid 8,68% Gezondheidszorgen 13,27%
Overige Niet‐Leven 5,69%
Arbeids‐ ongevallen 20,54%
Brand 13,72%
Het merendeel van de activiteiten van Ethias is geconcentreerd op de Belgische markt. Ethias is met 7,7% marktaandeel de 4de verzekeraar van het land voor alle takken samen en de 1ste verzekeraar van de openbare sector en haar werknemers.
Ons distributiekanaal Ethias is de enige belangrijke rechtstreekse verzekeraar in België, waar de makelaars en de bankverzekeraars een overheersende plaats innemen. Op het vlak van de cliënten particulieren verdeelt Ethias haar producten via drie rechtstreekse distributiekanalen: verzekeringsadviseurs verspreid over het ganse land via een netwerk van 41 kantoren;
Zetel NL: Hasselt Zetell FR: Luik
Kantoren Ethias
twee "contactcenters" staan ter beschikking van de verzekerden waar 70 medewerkers dagelijks meer dan 3.000 oproepen beantwoorden; de internetsite is een volwaardig distributiekanaal. Ethias ontvangt meer dan 350.000 bezoekers per maand. Dankzij een persoonlijke ruimte (My Ethias) kunnen de verzekerden hun verzekeringen raadplegen en bepaalde schadegevallen melden. Een team van inspecteurs en preventiespecialisten staat ten dienste van de openbare collectiviteiten en ondernemingen, met, voor de ondernemingen, de samenwerking met gespecialiseerde makelaars.
Strategisch plan 2013-2015 De strategie van Ethias werd eind 2012 geactualiseerd teneinde de huidige contextuele elementen hierin op te nemen: wij evolueren in een nog steeds moeilijke macro-economische omgeving, de regelgeving wordt steeds complexer (onder meer met het vooruitzicht van de Solvency II-normen), de consumptiegewoonten van de cliënten wijzigen en de technologische omgeving evolueert exponentieel. Ethias integreerde deze evoluties in haar ondernemingsmodel en vertaalde ze in concrete initiatieven met als doel waarde te creëren. Het strategisch plan Visa voor de Toekomst is toegespitst op 4 belangrijke pijlers voor de periode 2013-2015: rentabiliteit, groei, innovatie en onze waarden (menselijkheid, ethiek, nabijheid en engagement). Zo versterken wij in Collectiviteiten nog meer onze banden met de openbare collectiviteiten. Wij zetten de aankoop van marktaandelen in de ondernemingen voort en wij blijven de producten en diensten op innovatieve wijze verbeteren.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
13
Wat de Particulieren betreft, bieden wij allen kwaliteitsvolle verzekeringsproducten aan die nog toegankelijker en nog eenvoudiger zijn. Wij halen nog meer voordeel uit onze positie van rechtstreekse verzekeraar, onder meer door gebruik te maken van de mogelijkheden die door de nieuwe technologieën worden geboden. Onze ambitie is marktaandelen te winnen, onder meer in Vlaanderen en bij ons historisch en trouw cliënteel van het overheidspersoneel.
2013 - Het jaar van de bekroningen In de loop van 2013 ontvingen wij 17 nationale en internationale prijzen uit handen van externe instellingen of organisaties, waaronder: Favoriete merk van de Belgen in de categorie "verzekeringsonderneming" in 2013, en dit voor het tweede jaar op rij (onderzoek "European Trusted Brands" van Reader's Digest) Dit onderzoek telt 18.314 respondenten in 12 landen. Elk land heeft zijn eigen winnaar. 3 Decavi-trofeeën o o
o
Publi-Plan innovatie van het jaar in Leven; Een hart voor sport: prijs voor onze innovatie, aangezien Ethias de eerste verzekeraar in België is die een dekking biedt voor cardiovasculaire ongevallen tijdens de beoefening van een sport binnen een club, federatie, school of andere instelling; Ethias Familiale: trofee die ons product bekroont omwille van de kwaliteit van zijn algemene voorwaarden, in het bijzonder voor de ruimere bescherming die wij onze verzekerden bieden.
Een 3-sterrenlabel voor de operatie "Tous vélo-actifs" gerealiseerd in het kader van de week van de Mobiliteit. De titel van "Beste werkgever van Limburg 2013" door de krant Het Belang van Limburg. Het merendeel van deze prijzen hebben betrekking op initiatieven die voortvloeien uit ons streven naar innovatie, ons duurzaam ontwikkelingsbeleid en onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Uit de studie "Brand Image Monitor" (BIM) blijkt bovendien nogmaals dat Ethias in België de eerste plaats bekleedt op het vlak van imago voor "efficiëntie in schadebeheer", voor "toegankelijkheid" en voor "competitieve prijzen".
Belangrijkste innovaties in 2013 Op het vlak van technologische innovatie ontwikkelden wij: een applicatie voor de aangifte van schadegevallen (Ethias Auto 24/7) via Smartphone of tablet. Met deze applicatie kunnen de verzekerden een autoschadegeval melden via hun Smartphone, maar ook de juiste lokalisatie van onze kantoren zoeken via een geïntegreerde GPS of de lijst met onze erkende herstellers raadplegen. Onze cliënten blijven bovendien in contact met hun Ethias-adviseur en op de hoogte van de laatste nieuwtjes van de verzekeringswereld; de nieuwe versie van MyEthias, de online verzekeringsportefeuille met een totaal nieuw, gebruiksvriendelijk en intuïtief concept. In Collectiviteiten hebben wij: in samenwerking met Kluwer, de newsletter Info Pensioenen gelanceerd; voor de derde keer op rij de Decavi-trofee voor innovatie ontvangen voor "Een hart voor Sport", unieke dekking van de cardiovasculaire en cerebrovasculaire risico's tijdens de sportbeoefening; Publi-Plan ontwikkeld, een simulatietool die een innovatieve visie op de loonkosten en de pensioenverplichtingen van een instelling mogelijk maakt. Dankzij deze dienst behaalden wij een nieuwe Decavi-trofee voor innovatie in Levensverzekering; de eerste editie van de Ethias Prevention Awards georganiseerd. Onze missie bestaat er ook in bij te dragen tot het voorkomen van maatschappelijk leed en ongevallen door het promoten van de preventie en de initiatieven in die zin. De prijsuitreiking was een echt succes qua deelnemers door het belonen van de 'best practices" op het vlak van preventie in de openbare sector, met de exclusieve steun van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.
14 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
GOVERNANCE (OP 31 JANUARI 2014) Het Directiecomité Naam
Functie
Bernard Thiry
Voorzitter van het Directiecomité (CEO)
Benoît Verwilghen
Ondervoorzitter van het Directiecomité (Vice-CEO) – Chief financial officer (CFO)
Frank Jeusette
Chief risk officer (CRO)
Luc Kranzen
Directies particulieren
Philippe Lallemand
Directies collectiviteiten
Renaud Rosseel
Commerciële directie collectiviteiten en ondernemingen Noord
De Raad van bestuur Naam
Functie
Erik De Lembre
Voorzitter, vertegenwoordiger van de bvba BELCOM
Daniel Bacquelaine
Bestuurder
Jacques Braggaar
Bestuurder
Claude Desseille
Bestuurder, vertegenwoordiger van de cva C. Desseille
Jean-Pierre Grafé
Bestuurder
Philip Neyt
Bestuurder
Steve Stevaert
Bestuurder
Chris Verhaegen
Bestuurder, vertegenwoordiger van de bvba RELPROM
Bernard Thiry
Bestuurder
Benoît Verwilghen
Bestuurder
Frank Jeusette
Bestuurder
Luc Kranzen
Bestuurder
Philippe Lallemand
Bestuurder
Renaud Rosseel
Bestuurder
Het Audit- en Risicocomité Naam
Functie
Claude Desseille
Voorzitter, vertegenwoordiger van de cva C. Desseille
Erik De Lembre
Lid, vertegenwoordiger van de bvba BELCOM
Jean-Pierre Grafé
Lid
Chris Verhaegen
Lid, vertegenwoordiger van de bvba RELPROM
Het Benoemings- en Remuneratiecomité Naam
Functie
Erik De Lembre
Voorzitter, vertegenwoordiger van de bvba BELCOM
Daniel Bacquelaine
Lid
Jacques Braggaar
Lid
Steve Stevaert
Lid
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
De Commissaris PwC – Bedrijfsrevisoren bcvba Woluwe Garden, Woluwedal 18 – B-1932 Sint-Stevens-Woluwe Vertegenwoordigd door J. TISON, Erkend revisor
15
16 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
BEHEERSVERSLAG Opmerking ter inleiding Dit verslag houdt rekening met hetgeen in het koninklijk besluit van 17 november 1994 is bepaald over de jaarrekeningen van verzekeringsondernemingen en van het Wetboek der vennootschappen.
Het engagement van Ethias Ethias, verzekeraar Leven en Niet-Leven, engageert zich voor een wederzijds vruchtbare vertrouwensrelatie met haar partners van de openbare diensten en hun personeelsleden, met de ondernemingen en met de particulieren die hun vertrouwen in haar stellen. Ethias zet zich in om al haar cliënten eersterangsproducten en -diensten aan te bieden met de beste prijs-kwaliteitverhouding voor het garanderen van een duurzame rentabiliteit, met respect voor haar fundamentele waarden van menselijkheid, ethiek, engagement en nabijheid.
Verslag van de Raad van bestuur van Ethias nv aan de Raad van bestuur van Vitrufin nv van 21 mei 2014 geldend als Algemene Vergadering van Ethias nv.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
17
1
Het jaar 2013 in enkele data en markante feiten
1.1
Afbouw van de activiteit Leven voor de cliënten particulieren
In zijn beslissing van 20 mei 2010 verplicht de Europese Commissie Ethias onder meer om haar volledige activiteit Leven Particulieren af te bouwen tegen eind december 2013. Teneinde zich te conformeren aan deze beslissing heeft Ethias tussen 2010 en 2013 een reeks maatregelen ingevoerd om de afbouw van de reserves te versnellen. Aldus: werd geen enkele winstdeelname uitgekeerd op de boekjaren 2011, 2012 en 2013; bedragen sinds februari 2012 de gewaarborgde rentevoeten van de FIRST Rekening en Top FIRST 0 % voor alle nieuwe stortingen alsook voor het toekomstige rendement van de contracten afgesloten na september 2003 en dit naarmate de 1 reserves de vervaltermijn van 8 jaar bereiken . Deze maatregel wordt genomen met respect voor alle contractuele verplichtingen van Ethias ten aanzien van haar cliënten. Hij heeft geen impact op de verzekeringen Niet-Leven (aangeboden aan de cliënten particulieren, collectiviteiten en ondernemingen), op de andere verzekeringsproducten voor de cliënten particulieren, op de groepsverzekeringen alsook op de pensioenverzekeringen van de collectiviteiten en de ondernemingen; verdeelt Ethias, als verzekeringsagent voor rekening van Integrale, sinds februari 2012 de CertiFlex-8, een alternatief product voor de FIRST rekening en Top FIRST. werden in 2012 en 2013 diverse commerciële acties ingevoerd om de afbouw van de reserves te versnellen (intrestbonus, toekenning van een bonus bij overdracht van de reserves naar een product CertiFlex, gratis instapkosten op de CertiFlex-8 ...); werd er in januari 2013 een distributieovereenkomst afgesloten met Keytrade voor de commercialisering van haar spaarrekeningen, gericht op de cliënten die relatief liquide beleggingsoplossingen zoeken rekening houdend met de heersende onzekerheid op de markt en met het oog op het aanbieden van een bijkomend alternatief voor de FIRSTcliënten (zie hieronder). De door Ethias uitgerolde acties lieten toe de uitstroom van de reserves te versnellen. Er werd aldus een uitstroom van om en bij de 1.450 miljoen euro geregistreerd over 2013 op het vlak van het niet-fiscale productengamma (met name FIRST, Top FIRST, FIRST Invest en FIRST Junior), die 24 % van de reserves vertegenwoordigen op 1 januari 2013. De Europese Commissie zou binnenkort een beslissing nemen over gewijzigde verbintenissen die na 2013 door Ethias zouden moeten worden nageleefd.
1.2
Oprichting van een nieuwe dochter Ethias Spaar- en Kredietdistributie
Na de financiële crisis van 2008 was Ethias nv verplicht haar dochteronderneming Ethias Bank te verkopen. Om haar cliënteel een ruim product- en dienstengamma te kunnen blijven aanbieden, richtte Ethias nv zich eind januari 2013 op de commercialisering van spaarproducten voor rekening van Keytrade Bank. Hiertoe richtte Ethias nv eind december 2012 een nieuwe dochteronderneming, Ethias Spaar- en Kredietdistributie, op die optreedt als klantaanbrenger voor Keytrade Bank. Dankzij dit partnership kan Ethias een antwoord bieden aan de verzekerden die spaaroplossingen op korte termijn vragen. Op eind december 2013 hebben ongeveer 1.100 klanten een Keytrade rekening geopend via de internetsite van Ethias.
1.3
Fitch-beoordeling
De rating verbetert in 2013 en gaat van BBB- stable outlook naar BBB stable outlook (stabiel perspectief). Fitch erkent aldus de inspanningen die Ethias nv sinds 2009 levert om haar risicoprofiel te verbeteren, haar rentabiliteit en haar solvabiliteit maakten het mogelijk de financiële soliditeit van de onderneming te versterken.
1.4
Overige feiten in enkele data
22 februari:
Ethias lanceert een iPhone-applicatie Auto 24/7. Met deze applicatie kan in alle eenvoud een autoschade worden gemeld.
5 maart::
Ethias lanceert My Ethias 3.0, een totaal nieuw, gebruiksvriendelijk en intuïtief concept van de online verzekeringsportefeuille.
14 maart::
De audit uitgevoerd door de vzw Forum Ethibel over de boekhoudjaren 2011-2012 staat in overeenstemming met de Ethische Investeringscode. Sinds 2013 wordt er driemaandelijks een controle uitgevoerd. Deze initiatieven
1
Voor deze contracten is de rentevoet gewaarborgd tot het einde van het 8ste jaar volgend op de datum van de eerste storting.
18 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013 passen in een controledynamiek van de afstemming van onze Ethische Investeringscode en van onze investeringen. 17 april:
Publicatie van het 1ste nummer van de e-newsletter Info Pensioenen uitgegeven door het departement Oplossingen Pensioenen Collectiviteiten van Ethias in samenwerking met Kluwer.
15 mei:
2 DECAVI-trofeeën Ethias wordt voor het 3de opeenvolgende jaar bekroond voor een innovatie die in overeenstemming is met haar maatschappelijk engagement: de waarborguitbreiding "Een hart voor sport" in het kader van de collectieve contracten "sportongevallen". Ethias is de eerste verzekeraar in België die een dekking biedt voor cardiovasculaire ongevallen tijdens de beoefening van een sport binnen een club, federatie, school of andere instelling. Ethias behaalt voor de 5de keer de zege met haar familiale verzekering.
17 mei:
De campagne "Buurtfiksers" van Ethias sleept 3 awards in de wacht en wordt zo de meest bekroonde campagne van de Best of Activation Awards 2013 die door de Association of Communication Companies (ACC) wordt uitgereikt aan de beste commerciële campagnes van het jaar.
31 mei:
De Ethias Trophy ontvangt de "Trofee 2012 voor Sport en Duurzame Ontwikkeling" van het Internationaal Olympisch Comité. Een bijzonder mooie bekroning voor de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de Ethias Trophy, die bovendien perfect aansluit bij ons beleid inzake Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO).
25 juni:
Ethias wordt voor het tweede jaar op rij verkozen als "favoriete verzekeraar van de Belgen" in de categorie "verzekeringsonderneming" tijdens het "European Trusted Brands"-onderzoek van Reader's Digest.
10 juli:
Ethias Gemeen Recht ovv neemt deel aan de oprichting van een coöperatieve vennootschap, EthiasCo genaamd.
31 juli:
De applicatie voor de onlineaangifte van een autoschadegeval voor iPhone is nu ook beschikbaar voor Android.
14 augustus:
Bernard Thiry, Voorzitter van het Directiecomité van Ethias, wordt uitgeroepen tot Ereburger van de Stad Luik.
23 september: Het nieuwe kantoor van Brugge opent zijn deuren. Het betreft het prototype van een nieuw kantoormodel om een innovatief antwoord te geven op de uitdagingen van de toekomst en de behoeften van onze cliënten die voortdurend evolueren. In het kader van de week van de Mobiliteit ontvangt Ethias het 3-sterrenlabel "tous vélo-actifs" van het Waalse Gewest. Ethias behoort tot de top 5 van de meest dynamische maatschappijen ter zake. 30 september: Ethias lanceert de gratis dekking van nieuwe winterbanden. 15 oktober:
De campagne "Ethias Buurtfiksers" wint een award op het wereldkampioenschap van de reclame (Echo Awards in Chicago) dat de beste direct-marketingcampagnes ter wereld bekroont.
21 oktober:
Ethias behaalt de titel van "beste werkgever van Limburg 2013" tijdens een wedstrijd georganiseerd door de krant Het Belang van Limburg.
23 oktober:
Ethias ontvangt een vierde Decavi-trofee voor innovatie, dit keer in Leven voor Publi-Plan: een unieke tool die toelaat diverse simulaties uit te voeren voor een betere raming van de financiële last die de loonkosten, de loonmassa en de pensioenverplichtingen voor het personeel van een openbare entiteit vertegenwoordigen. Het is voor Ethias de vierde trofee voor innovatie op 3 jaar.
12 november: Het nieuwe Welcome Magazine van Ethias sleept in New York maar liefst 5 Pearl Awards in de wacht. 15 november: Ethias organiseert samen met P&V en Integrale het eerste colloquium over de vergrijzing in Brussel. Dit 1ste colloquium stelde een objectieve diagnose op het vlak van vergrijzing via een overzicht van de uitdagingen die alle betrokken partijen zullen moeten opnemen. Tijdens deze studievoormiddag wisselden meerdere gerenommeerde sprekers elkaar af. Onder de bijna 300 aanwezigen noteerden we onder meer Monica De Coninck, Minister van Werk, en Jean-Pascal Labille, Minister van Overheidsbedrijven 25 november: Ethias ontvangt de Caïus-prijs 2013 uitgereikt door de vzw Prométhéa in de categorie "bedrijfsmecenaat" voor haar drievoudig partnership met de Erfgoeddagen in Wallonië, Artikel 27 en de Vereniging van culturele centra van de Franse Gemeenschap van België. 11 december: Ethias organiseert de eerste editie van de "Ethias Prevention Awards", met de steun van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Deze awards belonen de best practices van de openbare sector op het vlak van preventie.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
2
19
Resultaten 2013
Het jaar 2013 noteert een resultaat van 226 miljoen euro voor dotatie aan de knipperlichtreserve. Dit resultaat is een vooruitgang ten opzichte van het jaar 2012 waarin een winst van 180 miljoen werd gegenereerd. Rekening houdend met onder meer de evolutie van de langetermijnrentes op de financiële markt besliste de Nationale Bank van Bank van België (NBB) evenwel om geen vrijstelling van dotatie aan de knipperlichtreserve voor de gehele markt te verlenen in 2013; dit brengt het resultaat op 110 miljoen EUR. Het gunstige resultaat van 2013 kon hoofdzakelijk worden opgetekend dankzij de verbetering van de schadefrequentie en de invoering van de initiatieven van het plan Visa voor de Toekomst dat als doel heeft de rentabiliteit te verbeteren en de financiële soliditeit van de vennootschap te versterken. Dit resultaat wordt hoofdzakelijk gegenereerd door de activiteit Niet-Leven. Ethias zal in de toekomst een strikt technisch beheer blijven handhaven om een structurele rentabiliteit te genereren. Het resultaat dat over het boekjaar 2013 werd opgetekend liet toe om in de loop van het laatste kwartaal van 2013 een voorschot op dividend van 25 miljoen euro uit te keren aan Vitrufin. Hierdoor kon deze laatste onder meer over de nodige liquiditeiten beschikken met het oog op de terugbetaling van de intresten op de obligatielening. Het saldo zal bijdragen aan de versterking van het eigen vermogen van Ethias nv met het oog op de bijkomende Solvency II-vereisten.
2.1
Incasso 31 december 2013
Cijfers in duizend euro
31 december 2012
Wijziging (2013/2012)
1.266.008
1.236.529
2,38%
Collectiviteiten en Ondernemingen
722.923
705.257
2,50%
Particulieren
543.085
531.272
2,22%
Leven
1.450.126
1.236.009
17,32%
Collectiviteiten en Ondernemingen
1.382.121
1.141.375
21,09%
68.005
94.634
-28,14%
2.716.134
2.472.538
9,85%
Niet-Leven
Particulieren TOTAAL
2.2
Aandeel van het incasso per activiteitentak 31 december 2013
31 december 2012
31 december 2011
31 december 2010
31 december 2009
Niet-Leven
47%
50%
51%
48%
46%
Leven
53%
50%
49%
52%
54%
2.3
Premies
Cijfers in duizend euro
31 december 2013
31 december 2012
1.266.008
1.236.529
Arbeidsongevallen
260.807
246.345
Premies wet 1971
113.348
103.910
Premies aanvaarde herverzekering
147.459
142.435
BOAR
1.005.201
990.184
Premies
1.004.821
982.995
Niet-Leven
380
7.189
1.450.126
1.236.009
Enige premies
474.724
334.552
Periodieke premies
959.477
901.200
Premies aanvaarde herverzekering Leven
Premies aanvaarde herverzekering TOTAAL
15.925
257
2.716.134
2.472.538
20 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
2.4
Uitkeringen
Cijfers in duizend euro
31 december 2013
31 december 2012
Niet-Leven
782.036
818.773
Schadelast
746.437
779.733
Wijziging van de voorziening voor schadegevallen 35.599
39.040
Leven
1.987.932
1.768.795
Rechtstreekse uitkeringen
2.759.537
3.288.314
-730.247
-1.537.168
Stijging
Wijziging van de voorziening inzake de verzekering "Leven" Daling (-) Wijziging van de andere technische voorzieningen (Post D.) 17.649
Stijging Daling (-)
-41.358
TOTAAL
2.769.968
2.587.568
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
3
Getrouw overzicht van de ontwikkeling, van de resultaten en van de positie van de vennootschap
3.1
Analyse van de resultaten van het boekjaar
3.1.1
Particulieren
21
Het totale incasso van de activiteit Particulieren bedraagt in 2013 ongeveer 611 miljoen euro. In de activiteit BOAR (Niet-Leven) stijgt het incasso met 2,2 % ten opzichte van eind december 2012 en bereikt aldus 543 miljoen euro. Deze gunstige evolutie in BOAR wordt hoofdzakelijk verklaard door de voortdurende groei van de commerciële activiteit. Alle producten dragen op een gunstige manier bij aan deze groei. Ethias wil volledig de kaart van de innovatie trekken, zowel op het vlak van haar productengamma als op het vlak van de digitale evolutie. Aldus werd de mobiele applicatie "Ethias Auo 24/7" gelanceerd. Hiermee kunnen de verzekerden niet enkel een autoschadegeval melden via hun smartphone, maar kunnen zij ook de juiste lokalisatie van onze kantoren zoeken via een geïntegreerde GPS, de lijst met erkende herstellers raadplegen en nog veel meer. Sinds de lancering van deze applicatie werden meer dan 12.000 downloads geregistreerd en werden enkele honderden aangiftes via deze weg ingediend. Na de creatie in 2012 van de Woningverzekering voor Huurders - die snel, eenvoudig en efficiënt kan worden afgesloten via internet - werd deze in 2013 reeds uitgebreid met nieuwe waarborgen. Sinds deze winter was Ethias de eerste en de enige om de gratis dekking van nieuwe winterbanden aan te bieden in al haar omniumformules van de autoverzekering. Ethias is haar specifieke knowhow en haar maatschappelijk engagement blijven tonen op het vlak van de Autoverzekeringen, onder meer door de publicatie van de resultaten van de grootschalige enquête met betrekking tot de perceptie en de invloed van het rijden met een voertuig uitgerust met winterbanden. Parallel blijft de verbetering van de verkeersveiligheid een belangrijk punt. Bewijs hiervan ons partnership met Sofico via verkeersmediacampagnes, onze deelname aan de actie Noctambus van de TEC om het gebruik van het (gratis) openbaar vervoer tijdens Nieuwjaarsnacht te promoten alsook ons partnership met de "Vlaamse Stichting Verkeerskunde". Op het vlak van de externe communicatie en de commerciële ontwikkeling behaalt Ethias, voor de 5de keer, de DECAVI-trofee voor de familiale verzekering. Ons product biedt zeer uitgebreide waarborgen vergeleken met de concurrentie tegen een nog steeds competitieve prijs. Ethias werd in 2013 voor het 2de jaar op rij verkozen als "favoriete verzekeraar van de Belgen" volgens een omvangrijke enquête over "European Trusted Brands" van Reader's Digest bij een representatieve bevolkingstestgroep. Uit de studie "Brand Image Monitor" (BIM) blijkt nogmaals dat Ethias in België de eerste plaats bekleedt op het vlak van imago voor "efficiëntie in schadebeheer", voor "toegankelijkheid" en voor "competitieve prijzen". Ethias behaalde in 2013 overigens meerdere prestigieuze prijzen waaronder 4 nieuwe onderscheidingen voor haar campagne "Buurtfiksers" (1 "Echo Awards" in Chicago en 3 "IMC European Awards"). Hierdoor wordt het totale aantal bekroningen voor dit concept op 9 gebracht als men hierbij de 5 "Pearl Awards" telt die in New York werden behaald voor het gepersonaliseerde Welcome Magazine dat zij naar haar nieuwe cliënten verstuurd. Na de inhuldigig van de nieuwe kantoren van Turnhout en Maasmechelen in 2011 en de nieuwe inplanting in Ukkel in 2012, opende Ethias in 2013 haar eerste "Concept Store" in Brugge en versterkt aldus het dynamisch en proactief karakter van haar kantoren. Onze bezoekers kunnen hier in een gemoedelijke sfeer gebruik maken van talrijke technologische innovaties. Het incasso van de activiteit Leven daalt met 28 % ten opzichte van eind december 2012 en bereikt 68 miljoen euro. Deze drastische daling vloeit voort uit de beslissing van 20 mei 2010 van de Europese Commissie om de verzekeringsactiviteit Leven stop te zetten voor het segment van de Particulieren. Rekening houdend met haar wens om haar cliënten een uitgebreid gamma van financiële producten aan te bieden sloot Ethias in 2011 en 2012 twee distributieakkoorden af met Integrale krachtens dewelke Ethias de producten "Rent" en "CertiFlex-8" , verzekeringsproducten van tak 21, commercialiseert voor rekening deze laatste. Sinds januari 2013 werd via de nieuwe dochteronderneming Ethias Spaar- en Kredietdistributie een nieuw partnership afgesloten met Keytrade Bank, dat een antwoord biedt aan de verzekerden die spaaroplossingen op kortere termijn zoeken. Wat de technische resultaten betreft, sloten de individuele verzekeringsactiviteiten Niet-Leven af met een positief netto technischfinancieel saldo van 103 miljoen euro. Dit resultaat wordt enerzijds verklaard door het feit dat het een jaar met een over het algemeen gunstige schadelast betreft, ondanks verschillende klimaatgebeurtenissen die een impact hadden op de schadelast van de woning- en autoverzekeringen. Wij herinneren ons de winderige dagen van oktober en de kerststorm alsook de mist die op 3 december aan de basis lag van een kettingbotsing in Zonnebeke waarbij in totaal 144 voertuigen waren betrokken.
22 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013 Anderzijds moet er ook rekening worden gehouden met de permanente aandacht voor de operationele uitmuntendheid, voor de controle op de interne en externe schadebeheerskosten en voor de controle op de schade-uitgaven, met name dankzij het verscherpte anti-fraudebeheer en de grotere aandacht voor de lichamelijke schade. Wat de individuele levensverzekeringsactiviteit Leven betreft, heeft het lichtjes negatieve technisch-financiële nettoresultaat tot gevolg dat er geen enkele winstdeelname aan onze verzekerden kan worden toegekend.
3.1.2
Collectiviteiten en Ondernemingen
Tijdens het jaar 2013 hebben de Directies Collectiviteiten en Ondernemingen hun acties voor een duurzame efficiëntie en prestatie voortgezet met respect voor waarden van ethiek, menselijkheid, engagement en nabijheid. Deze strategische aanpak is er in de eerste plaats op gericht de relaties met de verzekerden Collectiviteiten en Ondernemingen te consolideren door hen een volledig en aangepast gamma van oplossingen aan te bieden voor hun risicobeheer en hun verzekeringen. De Collectiviteiten vormen de herbevestigde kern van de activiteiten van Ethias. In een economische markt die volop in verandering is, blijft het begrip “partnerschap” van groot belang, zowel in termen van veiligheid en bescherming als van preventie en ondersteuning. Een relatie die Ethias wil versterken met haar historische verzekerden: de Federale Staat, de Gewesten en de Gemeenschappen; de gestelde lichamen (Kamer, Senaat, de parlementen van Gewesten en Gemeenschappen); de 10 provincies; Meer dan 580 steden en gemeenten; honderden OCMW’s en sociale huisvestingsmaatschappijen; duizenden intercommunales, parastatalen, diensten van algemeen nut, politiezones en verenigingen allerhande. Ethias biedt sinds lang dekkingen aan voor alle risico's die de openbare diensten en hun personeelsleden kunnen lopen: burgerlijke aansprakelijkheid, gezondheidszorg, arbeidsongevallen, sportongevallen, auto, bijstandsverlening, enz. Ethias dekt tevens de beschadiging of vernieling van materiaal, gebouwen en installaties. Met het oog op continue verbetering zette Ethias in 2013 verschillende belangrijke innovaties voort die bijdragen tot de kwaliteit en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van haar producten en diensten. Zo ontving de waarborguitbreiding met cardiovasculaire en cerebrovasculaire risico's in sportongevallen ("Een hart voor Sport") de Decavi-trofee voor innovatie 2013 in de verzekering NietLeven. In Leven werd Publi-Plan - geheel van oplossingen om de toekomstige loonkosten en -verplichtingen van alle openbare instellingen op optimale wijze te plannen - door professionals van de sector bekroond met een Decavi-innovatietrofee 2013 in levensverzekering. Verder bouwend op innovatieve diensten zoals de waarschuwingsdienst voor meteorologische risico's, die samen met het Koninklijk Meteorologisch Instituut werd ontwikkeld, wil Ethias bij haar verzekerden een echte preventiecultuur blijven cultiveren via het uitwisselen en het delen van "best practices". Om de 'best practices" bij haar verzekerden te belonen lanceerde Ethias in juni 2013 het concept van de "Ethias Prevention Awards", de preventietrofeeën die in de eerste editie bestemd zijn voor de historische verzekerden van Ethias (Wet van 67). In samenwerking met de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg bood Ethias aan iedere openbare instelling de mogelijkheid om zich kandidaat te stellen in 4 afzonderlijke categorieën: veiligheid van de personen, bescherming van de goederen, opleidingen en geïntegreerde meerjarenplannen. Op 11 december 2013 waren bijna 300 vertegenwoordigers van de openbare sector - gemeentebesturen, provincies, OCMW's, politiezones, intercommunales, enz. aanwezig op de prijsuitreiking te Brussel. De prijzen werden uitgereikt door een jury van onafhankelijke experts voorgezeten door de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. In Levensverzekering biedt Ethias eveneens oplossingen aan die aangepast zijn aan de noden van haar verzekerden (pensioen- en bijdrageverzekeringen, groepsverzekeringen, individuele pensioenverplichtingen, verzekeringen voor bedrijfsleiders, rentecontracten, enz.) Zij neemt ook actief deel aan de ontwikkeling van oplossingen voor de nieuwe noden die door de markt worden geuit: bevordering van het aanvullend pensioen voor de contractuele werknemers van de openbare sector, dienstenaanbod voor de pensioenfondsen via de nieuwe entiteit Ethias Services (actuarieel advies, financieel en administratief beheer ...) of de ontwikkeling van een extranet-toepassing gewijd aan het pensioenbeheer (Easenet Pensions). Teneinde haar positie van belangrijke speler en haar unieke expertise inzake pensioenen te versterken, blijft Ethias innovatieve initiatieven en projecten met een sterke meerwaarde voor haar verzekerden ontwikkelen: terbeschikkingstelling van een driemaandelijks rapport inzake pensioenen (Info-Pensioenen) in samenwerking met Kluwer, redactie en publicatie van een naslagwerk inzake wettelijke pensioenen uitgegeven door Vanden Broele, of de grotere deelname aan opleidingen en conferenties in deze domeinen. Ethias is zich bewust van de toekomstige uitdagingen van de demografische evolutie van de Belgische bevolking, en de progressieve omkering van de leeftijdspiramide en stuurt een denkoefening over de vergrijzing. Hiertoe heeft zij, samen met twee andere onderlinge en coöperatieve verzekeraars, de organisatie van een groot colloquium over de vergrijzing op zich genomen. Ethias wil zo op termijn duurzame oplossingen voorstellen en ontwikkelen in thema's zoals afhankelijkheid, bejaardenhulp en -zorg, zonder de pensioenfinanciering te vergeten. Vanuit haar ruime ervaring in de openbare sector heeft Ethias performante dekkingen ontwikkeld voor particuliere ondernemingen, door middel van een uitgebreid gamma aan verzekeringsproducten ter bescherming van hun werknemers, hun bezittingen en hun verantwoordelijkheden. In dit verband werkt Ethias samen met makelaars die gespecialiseerd zijn in ondernemingen. In 2013 bood de hospitalisatieverzekering "Hospiflex" aan de ondernemingen die op zoek waren naar een kwaliteitsvolle dekking in gezondheidszorgen de mogelijkheid om te genieten van onze waarborgen en van unieke diensten zoals "EthiasHospi" , online aangifte van alle hospitalisaties met een automatisch derdebetalersysteem. Op het einde van dit boekjaar 2013 zijn de resultaten van de Directies Collectiviteiten positief.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
23
Op kwantitatief vlak steeg het totale incasso voor de verzekeringsactiviteit Collectiviteiten & Ondernemingen met 14 % en bedraagt 2,105 miljard euro. De activiteiten Niet-Leven tonen een incasso van 723 miljoen euro, het resultaat van het herbevestigde vertrouwen van onze verzekerden, van het dynamisme van de teams en van hun inzet om een kwaliteitsvolle historische relatie te versterken. Als verzekeraar en geprivilegieerde partner van de Collectiviteiten en Ondernemingen blijft Ethias de ontwikkeling van nieuwe innovatieve en efficiënte diensten versterken voor haar verzekerden, in al hun opdrachten en activiteiten: preventie, risicoanalyse, maatschappelijk verantwoord ondernemen en ook het ter beschikking stellen van performante informaticatoepassingen. In elk van deze domeinen wil Ethias haar permanente streven naar efficiëntie en innovatie concretiseren. In Leven stijgen de activiteiten met 21 % en bedragen 1,382 miljard euro. De portefeuille Pensioenverzekeringen (1ste pijler) stijgt met 25,3 % en de portefeuille Groepsverzekeringen (2de pijler) stijgt met 17,8 %. Ethias positioneert zich meer dan ooit als partner van de openbare Collectiviteiten in het domein van de pensioenen (pensioen- en bijdrageverzekeringen, administratief beheer en uitbetaling van pensioenen, enz.). In termen van rentabiliteit tonen de activiteiten Leven en Niet-Leven Collectiviteiten & Ondernemingen een positief nettoresultaat van 126 miljoen euro, hetgeen wijst op een verbetering van onze beheersmethoden alsook op een nieuw evenwicht in de relaties met onze verzekerden.
3.1.3
Financiën en beheer van de activa
3.1.3.1
Impact van de waarderingsregels op de financiële activa
De gebouwen worden op het actief geboekt tegen hun acquisitiewaarde of kostprijs, met inbegrip van de bijkomende kosten. De terreinen worden niet afgeschreven. Wij herinneren eraan dat, om de afschrijvingsregels tussen de Belgische referentiestelsels en IFRS op elkaar af te stemmen, de afschrijvingsregels voor de nieuw verworven vaste activa werden aangepast via de componentenbenadering. Het afschrijvingsbedrag bedraagt 9 miljoen euro op eind 2013. Voor de overige activacategorieën herinneren wij hieronder aan de algemene regels en de impact ervan op de jaarrekeningen op 31 december 2013. De deelnemingen maakten het voorwerp uit van waardeverminderingen (onder aftrek van de terugnemingen van waardeverminderingen) ten bedrage van 1 miljoen euro. Wij noteren dat dit bedrag rekening houdt met het positieve resultaat van de evolutie van de netto inventariswaarde (NIW) van de bevek DBI (+3 miljoen). De aandelen maken het voorwerp uit van waardeverminderingen wanneer de minderwaarde hoger is dan 20 % van de aanschaffingswaarde tijdens een periode van 12 opeenvolgende maanden voorafgaand aan de afsluiting. Een daling met meer dan 50 % (zonder tijdsdruk en weerlegbaar) geeft eveneens aanleiding tot een waardevermindering. Het bedrag van de waardeverminderingen (onder aftrek van de terugnemingen van waardeverminderingen) dat aldus geboekt wordt voor deze activaklasse bedraagt 3 miljoen euro. De obligaties en andere vastrentende effecten geven aanleiding tot gedifferentieerde verwerkingen naargelang de aard van de effecten. De gestructureerde obligaties met gewaarborgd kapitaal alsook de klassieke obligaties en andere niet-eeuwigdurende obligaties maken het voorwerp uit van waardeverminderingen wanneer een daling van meer dan 50 % (zonder tijdsdruk en weerlegbaar) wordt vastgesteld. Er werden terugnemingen van waardeverminderingen op deze activa geboekt voor een bedrag van 2 miljoen euro. De gestructureerde obligaties (met niet-gewaarborgd kapitaal) maken op hun beurt het voorwerp uit van een waardevermindering n wanneer de marktprijs lager is dan 80 % of 98 % van de nominale waarde van het effect waarbij “n” de wettelijke maturiteit (of de eerste calldatum) vertegenwoordigt. Ten gevolge van de algemene verbetering van de markten werden er terugnemingen op waardeverminderingen geboekt voor een bedrag van 6 miljoen euro. De eeuwigdurende obligaties worden gewaardeerd in LoCoM (Lower of Cost or Market), overeenkomstig de bepaling van art. 31 al. 4 van het KB van 17 november 1994. Sommige effecten worden gewaardeerd op basis van een modelprijs in plaats van een marktprijs, omwille van de illiquiditeit die nog steeds op de markten wordt waargenomen. Deze obligaties, die een openstaand bedrag van 446 miljoen in nominale waarde vertegenwoordigen, maakten het voorwerp uit van een terugneming van waardeverminderingen ten bedrage van 42 miljoen euro (cfr. punt 3.1.3.2). Dit wordt hoofdzakelijk verklaard door de daling van de credit spreads, door de stijging van de kans op vervroegde terugbetaling (ten gevolge van de nieuwe Bazel III-reglementering) en door de toenemende vraag naar deze effecten (vermindering van de hoogrenderende beleggingsmogelijkheden). De leningen maakten op hun beurt het voorwerp uit van waardeverminderingen ten bedrage van 9 miljoen euro. De afgeleide producten worden gevaloriseerd volgens het LoCom-principe. Er werden terugnemingen van waardeverminderingen op deze activa geboekt voor een bedrag van 1 miljoen euro. De monetaire bestanddelen worden gewaardeerd aan de wisselkoers op afsluitdatum en de niet-monetaire activa blijven behouden in euro tegen de aanschaffingskoers. De waardeverminderingen op effecten in valuta worden berekend met inbegrip van het wisselkoerseffect. Het bedrag van de terugnemingen van waardeverminderingen bedraagt 0,5 miljoen euro. Wij benadrukken dat er bovendien voorzieningen voor financiële risico's werden geboekt voor een bedrag van 61 miljoen euro. Deze hebben hoofdzakelijk betrekking op effectenoverdrachten in januari 2014, terugvorderingsrisico's en risico's met betrekking tot de financiële markten.
24 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013 De Raad van bestuur meent dat de regels aangenomen door Ehias nv in overeenstemming zijn met het Belgische boekhoudkundige referentiestelsel.
3.1.3.2
Opmerking betreffende bijlage 3 - Eeuwigdurende obligaties
De huidige waarde van de eeuwigdurende obligaties (opgenomen onder de andere types van obligaties in de rubriek 8.03.223.2) is afkomstig van het gebruik van een "modelprijs" in plaats van een marktprijs die ofwel overeenstemt met een Bloomberg-valorisatie ofwel met een valorisatie meegedeeld door een tegenpartij. Dit betreft enkel twee effecten op datum van 31 december 2013 (hetzij 20 % van de totale portefeuille in nominale waarde). De aldus ingevoerde kwantitatieve benadering is in overeenstemming met de aanbevelingen van de Institute Accounting Standards Board (IASB) in zijn verslag: "IASB Expert Advisory Panel – Measuring and disclosing the fair value of financial instruments in markets that are no longer active" Deze waardering wordt in de rekeningen vertaald door een verbetering van de huidige waarde van deze obligaties met +11 miljoen euro op datum van 31 december 2013.
3.1.3.3
Toelichting bij de PIIGS2
De blootstelling van Ethias nv aan de perifere soevereine schulden in de eurozone werd op 31 december 2013 als volgt verdeeld: Italië vertegenwoordigt 3,1 % van de activa in portefeuille in marktwaarde. Ierland, Spanje en Portugal vertegenwoordigen respectievelijk 0,9 %, 1,3% en 0,9 %. Op datum van 31 december 2013 bedragen de latente minderwaarden op de PIIGS 9 miljoen euro. Er moet worden genoteerd dat Ethias gebruik maakte van de mogelijkheid geboden door artikel 27bis §4 van het KB van 17 oktober 1994, met name de spreiding van de minderwaarden die voortvloeien uit de overdracht van Griekse staatsobligaties die in 2012 werd gerealiseerd ten belope van 57,9 miljoen euro. Op eind december 2013 bedraagt de af te schrijven stock 36 miljoen euro. De posities op de andere landen maken geen voorwerp uit van een waardevermindering aangezien zij niet in een default situatie verkeren.
3.1.3.4
Investeringsbeleid
Verschillende investeringsbeleidslijnen dekken het geheel van investeringen uitgevoerd door Ethias nv en beschrijven het algemeen kader waarin de beleggingen moeten passen alsook de rollen en verantwoordelijkheden van alle interveniënten. Het zogenaamde algemeen investeringsbeleid dekt het merendeel van de uitgevoerde investeringen. Naast dit algemeen beleid bestaan er beleidslijnen voor sommige specifieke activaklassen zoals het vastgoed en de private equity. Deze beleidslijnen worden jaarlijks geactualiseerd en werden goedgekeurd door het Directiecomité van 25 november 2013 en gevalideerd door het Audit- en Risicocomité en de Raad van bestuur van 10 december 2013. De investeringsbeleidslijnen bepalen de investeringen die in aanmerking komen, de doelstellingen in termen van risico en rendement en dit in overeenstemming met het beleid inzake activa-passivabeheer (Assets & Liabilities Management), de toekenning van strategische activa alsook de investeringsrichtlijnen die afhangen van de risicoappetijt van de vennootschap en van deze financiële doelstellingen op middellange en lange termijn. Zij hebben onder andere als doel de kwaliteit en de liquiditeit van de portefeuille te verzekeren, de complexiteit ervan te verminderen en de diversificatie en het risicoprofiel te optimaliseren, met respect voor het wettelijk intern limietenkader alsook de guidelines en verplichtingen van de Europese Commissie. De diversificatie van de portefeuille wordt voortgezet per activaklasse maar ook voor alle activaklassen samen en op verschillende niveaus: type van activa, sector, land, maturiteit, emittent/tegenpartij, enz. Zoals de voorbije jaren werd de blootstelling aan ondoorzichtige producten zoals gestructureerde, getitriseerde, afgeleide en complexe producten verder verminderd ten voordele van de traditionele financiële activa. De instrumentenklassen die de grootste voorkeur genieten blijven de staatsobligaties, met uitzondering van de perifere landen en de kredietobligaties, met een voorkeur voor de niet-financiële sector, en dit in lijn met de guidelines opgenomen in de beslissing van de Europese Commissie. In de loop van 2013 was er een lichte stijging van onze blootstelling aan aandelen, die in lijn was met de evolutie van de gemiddelde blootstelling van de Belgische verzekeraars zoals gepubliceerd door Assuralia. Op het vlak van de obligatiebeleggingen, werd het eerste deel van het jaar gekenmerkt door een globale daling van de rentes, alsook van de rendementen op de Belgische overheidsobligaties, terwijl er van mei tot september een relatief sterke stijging kon worden vastgesteld. Wij hebben van deze periodes van hoger rendement gebruik gemaakt om onze blootstelling aan het Belgische soevereine risico te verhogen. Het merendeel van de obligatiebeleggingen gebeurde in kredietobligaties. Ondanks de inkrimping van de credit spreads vooral in de het 2 semester, bood de gunstige tendens op de kredietmarkten en de pick-up van rendement ten opzichte van de soevereine effecten investeringsmogelijkheden waarbij onze interne limieten werden gerespecteerd en werd toegezien op een bevredigende rendement/risicokoppeling. Enkel de obligaties met notering "investment grade" kwamen in aanmerking voor aankoop. De blootstelling aan de financiële schulden werd nog verminderd rekening houdend met de uitdagingen van de financiële sector, de nauwe band ervan met de soevereine en de grotere vereiste van Europa in termen van "burden sharing" van de privésector in geval van ontoereikend kapitaal.
2
PIIGS is het acroniem van Portugal, Italië, Ierland, Griekenland, Spanje.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
25
De vastgoedbeleggingen stegen eveneens in lijn met de wil van Ethias om haar beleggingen in deze activaklassen op te drijven via investeringen in rust- en verzorgingstehuizen alsook in kantoorgebouwen. De verschillende gevoerde acties om de omvang van de tak Leven Particulieren van Ethias te verminderen verplichtten het behoud van een aanzienlijke liquiditeitsbuffer gedurende het hele jaar. Tevens ziet Ethias, als verantwoordelijke financiële partner, erop toe de naleving van haar fundamentele waarden te promoten via een investeringscode. Een zwarte lijst van verboden investeringen wordt jaarlijks geactualiseerd. De laatste versie van deze investeringscode werd goedgekeurd door het Directiecomité op 4 februari 2013. In haar vastgoedbeleggingen geeft Ethias tevens de voorkeur aan investeringen die haar maatschappelijke rol versterken, zoals de investering in rust- en verzorgingstehuizen.
3.1.3.5
De marktomstandigheden in 2013
2013 werd ingeleid door gunstige berichten onder meer met de aankondiging van een bevredigende groei in de Verenigde Staten en een kleinere liquiditeitsbehoefte van de Europese banken. De Europese banken betaalden immers een deel terug van de sommen die hen door de Europese Centrale Bank (ECB) werden geleend om een liquiditeitsgebrek te vermijden. De onzekerheid met betrekking tot de Italiaanse verkiezingen en de problemen in Cyprus, waar bepaalde depositobanken moesten bijdragen aan de redding van de banken, zorgden nadien voor een zekere volatiliteit. Uiteindelijk hadden zij slechts een tijdelijke impact op de markten. De ECB besliste evenwel om haar rentes te verlagen van 0,75 naar 0,50 % teneinde een marktblokkering te vermijden. Tijdens het tweede kwartaal waren er meer concrete tekens van economisch herstel in Europa terwijl de vrees over de schuldencrisis geleidelijk aan afnam. Er heerste dan ook een sereen klimaat toen de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) omstreeks juni begon te spreken over een afbouw van haar obligatieaankopen. Deze aankopen maakten deel uit van de uitzonderlijke maatregelen die door de muntinstelling werden genomen om de langetermijnrentes te verlagen en de economie nieuw leven in te blazen. Ten gevolge van deze aankondiging steeg de Amerikaanse overheidsrente op 10 jaar van 1,80% naar 3,00% tussen mei en september. De Europese rentes werden eveneens getroffen door deze beweging en de Belgische rente op 10 jaar steeg over dezelfde periode van 2,00 % naar 2,80 %. Rekening houdend met deze grote impact op de markten, nam de Fed wat gas terug waardoor de marktrentes in de USA, maar ook in Europa, daalden. In Europa werd de daling van de marktrentes echter versterkt door interne factoren. Europa toonde immers een lichte terugloop van haar groei tijdens het tweede deel van het jaar terwijl de inflatie, die 0,7 % bedroeg in december, duidelijk niet meer bedreigd werd. Bovendien besliste de Europese Centrale Bank in november om haar monetaire beleidsrente voor de tweede keer dit jaar te verlagen van 0,50 naar 0,25 %. Wat de Europese schuldencrisis betreft, was er dit jaar een duidelijke tendens. Enerzijds bleef de volatiliteit op de perifere landen (Spanje, Griekenland, Italië, Portugal en Ierland) beperkt en anderzijds was er een globale daling van de risicopremies. Hoewel er nog talrijke uitdagingen en problemen zijn, lijkt de markt nu te denken dat het ergste achter ons ligt. De Spaanse overheidsrente op 10 jaar begon het jaar boven de 5,00 % en eindigde op 4,15 %. Italië toonde een minder goede prestatie omwille van een lager startniveau (4,30 %) en de onrust met betrekking tot de verkiezingen in het begin van het jaar, maar eindigde het jaar niettemin op 4,12 %. De Portugese rente zakte van meer dan 6,50 % naar ongeveer 6,00 % ondanks de sociale onlusten met betrekking tot de begrotingsbesparingen. Tot slot zag ook Ierland zijn financieringsrente dalen dankzij een reeks gunstige berichten: terugkeer op de obligatiemarkten, geplande uitstap uit het Europese steunprogramma en aanzienlijke liquiditeitsreserve in geval van problemen. Op de bedrijfsobligatiemarkten startte de iTraxx op 5 jaar, die de risicopremie met betrekking tot de financiering van de ondernemingen alle sectoren samen vertegenwoordigt, het jaar op 107 bpn. Het eerste kwartaal werd gekenmerkt door een belangrijke indexafwijking te wijten aan de problemen in Cyprus en Italië. De index sloot het eerste kwartaal 2013 af in de buurt van de 130 bpn. Nadien was er een sterke daling van de kredietpremies door het dalende rendementsstreven en de afnemende druk op de markten. Hierdoor daalden op dezelfde wijze de financieringsrentes van de emittenten en het door de investeerders behaalde rendement. De markt was koopgericht en duwde de index vanaf de maand mei onder de grens van de 100 bpn. Deze positieve richting voor de obligatie-emittenten was slechts van voorbijgaande aard. De risicoaversie trad vanaf de maand juni weer op de voorgrond toen de Fed gewag maakte van de stopzetting van haar obligatieaankopen. Met als gevolge een sterke stijging van de risicopremies tot ongeveer 130 bpn op het einde van het semester. Tijdens het tweede deel van 2013 daalden de risicopremies bijna continu. De iTraxx -index zakte vanaf oktober duidelijk onder de drempel van de 100 bpn en sloot het jaar af op 70 bpn. Op de aandelenmarkten was er een algemeen stijgende tendens, gekenmerkt door enkele kleine correcties in februari (verkiezingen in Italië), april (redding van de Cypriotische banken) en juni (afbouw van de activa-aankopen in de USA). De aandelen stegen dankzij het behoud van de soepele monetaire beleidslijnen (Europa en Amerika) en dankzij de gunstige economische cijfers, die duidelijk verbeteren in de USA en geruststellend zijn in Europa. De Europese economie blijft broos en dit vertaalt zich in de uiteenlopende prestaties tussen de Eurostoxx50 (+17,95 %) en de S&P (+29,60 %). Idem in Europa; de bovenmaatse prestatie van Duitsland (DAX: +25,48 %) wordt verklaard door haar betere economische gezondheid. De Spaanse conjunctuurverbetering vertaalt zich eveneens in een stijging van de IBEX-index (+21,42 %). Bij de sectoren met een sterke stijging noteren wij deze die het meest blootgesteld zijn aan de economische cyclus en aan de Europese situatie: de automobielsector (+35,97 %), verzekering (+33,18 %), media (+33,18 %), technologie (+27,41 %). De sectoren van de 'Utilities' (+9,18 %), 'Dranken en Voeding (+7,04 %), aardolie (+4,28 %) en Vastgoed (+2,63 %) behoren tot de minst performante.
26 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
3.1.4
Algemene kosten
De algemene kosten bedragen, overeenkomstig het budget, 316 miljoen euro, komend van 305 miljoen euro in 2012, d.i. een stijging van 3,7%. De gemiddelde jaarlijkse groei over de drie laatste boekjaren bedraagt ten minste 1 %. Met 158 miljoen euro liggen de globale loonlasten lichtjes boven het budget (156,5 miljoen euro) ten gevolge van een herziening van de actualisatievoet van de vroeger opgebouwde brugpensioenvoorzieningen. Komend van 69 miljoen euro een jaar eerder bedragen de informaticakosten 71 miljoen euro, d.i. een budgetoverschrijding van een klein percent omwille van, zoals in 2012, het beroep doen op externe dienstverleners ter compensatie van de moeilijkheid om bepaalde profielen op de arbeidsmarkt te vinden. De commerciële kosten bedragen 18 miljoen euro, d.i. een stijging van 8,3 % ten opzichte van 2012. Deze konden profiteren van gunstige marktomstandigheden en laten een budgettaire marge van meer dan 2 miljoen euro. De voortzetting van een strikt uitgavenbeheer laat ons ook toe bepaalde begrotingsmarges vrij te maken op de werkings- en consultancykosten.
3.2
Winstdeelnames en restorno's
De volgende winstdeelnames en restorno's worden voorgesteld: Activiteiten Leven Groepsverzekeringen Verhoging van het kapitaal-overlijden met 35 % (of eventueel vermindering van de premie overlijden met 35 %). Voor de levensverzekeringscontracten van de 1ste pijler, met uitzondering van deze waarvan het activabeheer in een gekantonneerd fonds gebeurt, bedraagt de toegekende netto-opbrengst de gewaarborgde intrestvoet. Voor de levensverzekeringscontracten van de 2de pijler, met uitzondering van deze waarvan het activabeheer in een gekantonneerd fonds gebeurt, bedraagt de toegekende netto-opbrengst de gewaarborgde intrestvoet. Voor de contracten waarvan het activabeheer in een gekantonneerd fonds gebeurt, wordt de winstdeelname uitgekeerd in overeenstemming met de bepalingen van het fonds. Individuele verzekeringen Geen verhoging van het kapitaal-overlijden, maar eventueel vermindering met 15 % van de periodieke premie voor de schuldsaldoverzekeringen, met uitzondering van de contracten getarifeerd op basis van een ervaringstafel waarvoor er geen winstdeelnemingen worden voorzien. Voor de contracten FIRST, FIRST Invest, FIRST Junior en Top FIRST bedraagt de toegekende nettorente de gewaarborgde rente en worden er geen winstdeelnemingen voorzien. Voor de klassieke levensverzekeringscontracten bedraagt de toegekende netto-opbrengst de gewaarborgde rente. Rentecontracten Er worden geen winstdeelnemingen voorzien met uitzondering van de contracten waarvan het activabeheer in een gekantonneerd fonds gebeurt en waarvoor de winstdeelname in overeenstemming is met de bepalingen van het fonds. Kapitalisatiecontracten (tak 26) Er worden geen winstdeelnemingen voorzien voor deze contracten. Activiteiten Niet-Leven Er worden geen teruggaven toegekend.
3.3
Wettelijke coëfficiënten
3.3.1
Staat betreffende de expliciete solvabiliteitsmarge
Samen te stellen marge (in duizend euro) 815.286
3.3.2
Totaal van de samengestelde elementen (in duizend euro) 1.551.187
Dekkingsgraad
190,26%
Dekking van het technisch passief (met limieten) Representatieve activa (in duizend euro) 19.663.529
Technische voorzieningen en schulden (in duizend euro) 18.060.039
Dekkingsgraad
108,88%
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
3.4
Evolutie van het eigen vermogen
Cijfers in duizend euro
2013 Reserves
Geplaatst kapitaal 1.000.000
Herwaarderingsmeerwaarde 35.273
11.064
Overgedragen resultaat 131.258
Resultaat
0
0
0
110.110
Kapitaalbewegingen
0
0
0
0
0
Dividenduitkering
0
0
0
-25.000
-25.000
Eigen vermogen op 1 januari
Eigen vermogen op 1 januari
1.177.595 110.110
0
-696
6.268
-5.510
62
34.577
17.332
210.858
1.262.767
Geplaatst kapitaal 2.000.000
Herwaarderingsmeerwaarde 113.379
0
Overgedragen resultaat -1.074.655
0
0
0
180.273
-1.000.000
-74.655
0
1.074.655
0
0
0
0
-40.000
-40.000
Eigen vermogen op 31 december
Cijfers in duizend euro
Totaal
1.000.000
Overige bewegingen
Resultaat Kapitaalbewegingen Dividenduitkering Overige bewegingen Eigen vermogen op 31 december
3.5
27
2012 Reserves
Totaal 1.038.724 180.273
0
-3.451
11.064
-9.015
-1.402
1.000.000
35.273
11.064
131.258
1.177.595
Beoordeling van de interne controle
De opstelling van het verslag over de beoordeling van het internecontrolesysteem is conform de CBFA-circulaire 2009_26 van 24 juni 2009 alsook de COSO-normen (Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission). In termen van controleomgeving: heeft Ethias aandacht voor de naleving van de integriteit en van de ethische waarden die zij uitdraagt; wil Ethias haar doelstellingen bereiken door een duidelijke definitie van haar organische structuren, van de passende bevoegdheden en verantwoordelijkheden; toont Ethias haar engagement om competente medewerkers aan te trekken, te vormen en te fideliseren in overeenstemming met de doelstellingen van haar driejarenplan; voert Ethias voor al haar medewerkers de plicht in om hun verantwoordelijkheden op het vlak van interne controle op te nemen. In termen van risicobeoordeling: ziet Ethias erop toe duidelijk de doelstellingen te bepalen die een identificatie en een beoordeling van de risico's verbonden aan haar doelstellingen verzekeren; identificeert zij de risico's verbonden aan de realisatie van haar doelstellingen in het geheel van haar verantwoordelijkheidsperimeter en analyseert zij deze risico's regelmatig teneinde de geschikte beheersmodaliteiten voor deze risico's te bepalen; integreert zij het interne en externe frauderisico in haar beoordeling van de riscio's die de realisatie van haar doelstellingen in het gedrang kunnen brengen; identificeert en beoordeelt zij regelmatig de wijzigingen die een significante impact zouden kunnen hebben op haar internecontrolesysteem. In termen van controleactiviteit: implementeert en/of herziet Ethias haar controleactiviteiten door middel van richtlijnen die de beoogde doelstellingen preciseren, en procedures die deze richtlijnen activeren. selecteert en ontwikkelt zij de controleactiviteiten die bijdragen tot het behoud of de vermindering van de risico's verbonden aan de realisatie van haar doelstellingen aan aanvaardbare niveaus. In termen van informatie en communicatie: communiceert Ethias intern de informatie die vereist is voor de goede werking van de andere componenten van de interne controle, meer in het bijzonder door het verkrijgen van relevante en kwaliteitsvolle informatie. In termen van sturing:
28 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013 realiseert Ethias permanente en/of punctuele beoordelingen om te controleren of de componenten van de interne controle wel degelijk zijn ingevoerd en werkzaam zijn. communiceert zij, te gepasten tijde, een beoordeling van de tekortkomingen van de interne controle aan de verantwoordelijken van de corrigerende maatregelen, met name aan het Directiecomité en het Audit- en Risicocomité. Zoals bij elk intern controleapparaat kan het door Ethias ingevoerde systeem slechts een absolute garantie bieden wanneer de risico’s volledig uitgesloten zijn. Het systeem verschaft dan ook slechts een redelijke mate van zekerheid met betrekking tot de verwezenlijking van haar doelstellingen. Het systeem evolueert voortdurend en werd in 2013 versterkt via: De regelmatige herziening van het investeringsbeleid op maat van de risicoappetijt; De opvolging van het project “Solvency II”; De continue verbetering van de toepassingen met betrekking tot de operationele uitmuntendheid; De invoering van beleidslijnen inzake continuïteit en veiligheid; Het internecontrolesysteem van Ethias is evenwel nog op bepaalde punten voor verbetering vatbaar aangezien: De afstemming op Solvency II nog moet worden afgerond; De uitrol van de beleidslijnen inzake continuïteit en veiligheid moet worden versneld; de procedures nog verder moeten worden geformaliseerd en de uitgevoerde controles beter moeten worden gedocumenteerd; De bekommernissen met betrekking tot interne fraudebestrijding nog meer moeten worden geïntegreerd in de operationele processen. De conclusies van onze beoordeling van het internecontrolesysteem hebben ons ertoe gebracht onze verbeterinspanningen op dit vlak voort te zetten via de implementatie van diverse plannen ter aanvulling op het plan “Visa voor de toekomst”.
3.6
Belangrijke risico's (blootstelling en beheersbeleid) en gebruik van de financiële instrumenten van de vennootschap
3.6.1
Governance inzake risicobeheer
Het deugdelijk bestuur van een verzekeringsonderneming vereist de invoering van de volgende functies: Interne Audit, Compliance, Risk Management en Actuariële Controle. Dit zijn niet enkel onafhankelijke controlefuncties, maar ook governancefuncties. Hun besluiten en adviezen vertalen zich in maatregelen voor de versterking van de beheersstructuur, de organisatie en de interne controle. Deze functies zijn zodanig gestructureerd dat zij drie "defensielijnen" vormen:
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
29
Eerste verdedigingslijn - De dagelijkse opvolging van de risico's De eerste defensielijn wordt verzekerd door de operationele lijnen en de ondersteunende functies (boekhouding, IT, human resources, beheerscontrole, strategische cel …). Deze defensielijn is samengesteld uit “risicocontrolebeheerders” aangezien zij dagelijks in al hun taken de principes van een doeltreffend risicobeheer integreren (controletoepassingen, vierogenprincipe, enz.). De operationele lijnen en de supportfuncties zijn verantwoordelijk voor de activiteiten die hen worden toegekend. Zij zijn bijgevolg als dusdanig verantwoordelijk voor het beheer van de risico's die voortvloeien uit deze activiteiten: toepassing van de risicobehandeling en implementatie van de actieplannen. Ethias ziet erop toe dat alle werknemers een juist begrip hebben van de risico's die de goede realisatie van de activiteiten waarmee zij belast zijn kunnen bedreigen. Zo is iedere werknemer verantwoordelijk voor de identificatie en de evaluatie van de risico's die permanent worden gelopen. Dankzij een netwerk van "risicocorrespondenten" in de operationele lijnen en de ondersteunende functies, gevormd door de Risk Management correspondenten en de cellen Legal & Compliance, kan er gebruik worden gemaakt van de technische competenties van de experten op het terrein. Deze correspondenten zijn contactpersonen die aan de CRO de informatie moeten geven die vereist is voor de goede organisatie van het risicobeheer. Zij hangen functioneel af van de CRO. Tot slot wordt de actuariële expertise op twee niveaus vertegenwoordigd: op het niveau van de eerste defensielijn, m.a.w. in de operationele lijnen, om de actuariële werkzaamheden uit te voeren ten dienste van de tariefoperaties en -aspecten (bijvoorbeeld de berekening van reserves) alsook op het niveau van de tweede verdedigingslinie via het departement Actuariële Controle die afhangt van de CRO (zie volgend deel). Tweede verdedigingslijn - De supervisie over de risico's De tweede verdedigingslijn wordt verzekerd door de entiteiten die hiërarchisch afhangen van de CRO: Compliance, Risk Management en Actuariële Controle. De CRO is lid van het Directiecomité, hetgeen een rechtstreekse communicatie van de risicoverbonden problemen naar het belangrijkste beslissingsorgaan van de onderneming mogelijk maakt. De Chief Risk Officer moet zich ervan verzekeren dat de risicobeheerstructuur van Ethias operationeel is en de doeltreffendheid ervan verbeteren. De entiteiten die hiërarchisch afhangen van de CRO staan hem bij in zijn evaluatie van het risicoprofiel van de vennootschap, van de afstemming ervan op de strategie en de risicoappetijt alsook bij de identificatie van de toekomstige risico's. Deze verdedigingslijn, die onafhankelijk is van de eerste, handhaaft een methodologisch kader en onderliggende processen die toelaten de geïmplementeerde risicobeheersstructuur te controleren en te superviseren. Bij overschrijding van het door Ethias gewenste risicoprofiel komt zij tussen op het operationele niveau om wijzigingen aan te vatten en de eerste verdedigingslijn te ondersteunen bij het oplossen van de problemen. Het netwerk van risicocorrespondenten maakt een gedecentraliseerde structuur mogelijk, die nauw verwant is met het operationele, maar met behoud van een centrale expertise, onder meer inzake risicokwantificatie. Dit vergemakkelijkt de tussenkomst van de controlefuncties van de tweede verdedigingslijn ter ondersteuning van de eerste verdedigingslijn bij de invoering van corrigerende acties om de geïdentificeerde tekortkomingen te verhelpen. Om de risicogovernance te versterken heeft het Directiecomité van Ethias tot slot beslist om vier comités op te richten die gewijd zijn aan het risicobeheer: het Comité Risico's; het Strategisch Investeringscomité; het Comité Verzekering Herverzekering; en het Comité Opvolging van de Operationele Risico's Deze comités zijn in feite opvolgings-, beslissings- en rapporteringsinstrumenten op het vlak van risico's. Elk comité wordt voorgezeten door een lid van het Directiecomité. Het was de wens van het directiecomité en van de Raad van bestuur om “sterke comités” op te richten teneinde een doeltreffende risicogovernance binnen de onderneming te organiseren. Met dit doel werden ook de verantwoordelijkheden van ieder comité duidelijk bepaald. Derde verdedigingslijn - De onafhankelijke evaluatie De derde verdedigingslijn wordt verzekerd door de Interne Audit. Deze defensielijn levert een onafhankelijk overzicht van de kwaliteit van de procedures inzake identificatie, meting en controle van de risico's. Om zijn onafhankelijkheid te verzekeren brengt deze entiteit rechtstreeks verslag uit aan de CEO.
3.6.2
Solvency II
Het Directiecomité van Ethias nv heeft de lancering van het “Programma Solvency II” al sinds november 2009 goedgekeurd. Dit programma is een geheel van transversale projecten binnen de onderneming met betrekking tot de governance, de modellering, de IT, het beheer van de databases en de ontwikkeling van processen om de vereiste Solvency II-normen te bereiken. Er werden zes belangrijke releases afgeleverd die de basis leveren voor de operationalisering van SII en die gunstig zijn voor het geheel van de onderneming. De invoering van de infrastructuur en de processen inzake Solvency II gebeurde met voortdurende inachtname van de potentiële synergieën met het geheel van de onderneming - bijvoorbeeld:
30 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013 De gegevensbehoefte zal worden gedekt door een bedrijfsdatawarehouse, De vereisten m.b.t. de productietermijnen van de Solvency II-rapporten bevatten een globaal "Fast Close" programma, De gegevensvereisten leidden tot de invoering van een globaal project voor gegevensbeheer, De aankoop van een simulatietool Niet-Leven dat toelaat beter rekening te houden met de risico's in de ondernemingsbeslissingen. In 2014 zullen de drie belangrijke doelstellingen worden voortgezet: voortzetten van de operationalisering, uitvoeren van dry-runs en verdere ontwikkelen van de interne modellen. Het plan houdt rekening met een invoering teneinde conform te zijn zodra de Solvency II-normen van toepassing zullen zijn.
3.6.3
Risk Appetite
De Risicoappetijt van Ethias werd goedgekeurd door de Raad van bestuur en is opgebouwd rond 4 hoofdpunten:de solvabiliteit, de rentabiliteit, de liquiditeit en de operationele uitmuntendheid. Elk van deze punten wordt vervolgens ontwikkeld zodat de in te voeren doelstellingen en richtlijnen concreet kunnen worden vastgelegd.
3.6.4
Verzekeringsrisico's
Het verzekeringsrisicobeheer is als volgt opgenomen in het beheer van de onderneming: 1.
2.
3. 4.
5.
6.
3.6.5
In collectiviteiten volgen de onderschrijvers de onderschrijvingsgidsen die de beperkingen inzake onderschrijving vastleggen, zowel op het vlak van de algemene en specifieke contractvoorwaarden als op het vlak van de tarifering en de hoogte van het risico. Zij bepalen ook het bevoegdheidsniveau toegekend op basis van het hiërarchische niveau en de te volgen procedures, waarbij een acceptatiebureau fungeert als laatste instantie. Voor de particulieren zijn de onderschrijvers enerzijds onderworpen aan risicoaanvaardingsprocedures die de hiërarchische lijnen volgen en anderzijds aan blokkeringslimieten in de informaticasystemen. Elk nieuw product alsook de wijziging van bestaande producten wordt vooraf geanalyseerd door de Directie Product- & Market Management die alle aspecten van het product bestudeert: marketing, rentabiliteit, ALM-verplichtingen (Asset & Liability Management), compliance, enz. De diensten actuariaat en herverzekering bepalen de noden van de onderneming op het vlak van herverzekering. De overeenkomsten worden jaarlijks herzien op basis van de onderschrijvingscapaciteiten van de onderneming en van de vragen van de productie. De tarieven worden vastgesteld door de actuarissen-tarifeerders en zijn onderworpen aan het advies van de Actuariële Controle. De Actuariële Controle geeft ook, op onafhankelijke wijze, advies aan het Directiecomité over de technische rentabiliteit van de producten, over het herverzekeringsplan, over de toereikendheid van de wiskundige voorzieningen, over het ALM-beheer en over het winstdeelnemingsplan. Het Comité Verzekering & Herverzekering volgt de technische risico’s van de bestaande producten op, analyseert de mitigerende acties van de technische risico’s, analyseert de wijzigingen aan de bestaande producten of de nieuwe productvoorstellen en superviseert het herverzekeringsprogramma. Het brengt verslag uit aan het Directiecomité voor validatie. De Chief Risk Officer stelt jaarlijks een verslag op betreffende de technische risico's waaraan de onderneming is blootgesteld. Dit verslag belicht de risicoprofielen in portefeuille alsook het belang ervan en brengt de resultaten van de analyses over de toereikendheid van de reserves. Het verslag wordt onderzocht door het Comité Verzekering Herverzekering en wordt vervolgens voorgelegd aan het Directiecomité dat, indien nodig, de corrigerende maatregelen neemt die zich opdringen. Het verslag wordt tevens voorgesteld aan het Audit- en Risicocomité dat hierover verslag uitbrengt aan de Raad van bestuur.
Financiële risico's
Het beheer van de financiële risico’s is op de volgende wijze in het beheer van de onderneming opgenomen: 1. 2. 3. 4.
3.6.6
De financiële beheerders zijn verplicht de investeringsfilosofie en de investeringscode te respecteren en erover te waken dat hun posities de financiële limieten niet overschrijden en de Asset Allocation respecteren. De Directie Financiën organiseert maandelijks een tactisch Comité Investering dat beslist over de acties die moeten worden gevoerd enerzijds in het kader van bovenvermelde beperkingen en anderzijds op basis van de gedragslijnen en beslissingen die voortvloeien uit het Strategisch Investeringscomité. Het Strategisch Investeringscomité heeft als opdracht de investeringsrichtlijnen vast te leggen en de portefeuille op te volgen in functie van het door de Raad van bestuur goedgekeurde investeringsbeleid. Het brengt verslag uit aan het Directiecomité voor validatie. De samenstelling en de waarden van financiële portefeuilles worden maandelijks gecontroleerd via het "Investment Dashboard". Een driemaandelijks verslag over de financiële risico's geeft een globaal overzicht van de financiële risico’s waaraan de onderneming is blootgesteld. Het bevat de blootstellingsprofielen per risico van de activa in portefeuille en toont de resultaten van de gevoeligheidsanalyses voor de waarde van de portefeuilles.
ALM-risico's
Een driemaandelijks ALM-verslag, opgesteld door de Directie Risk Management, laat toe om het activa-passivabeheer en de liquiditeitssituatie te diagnosticeren en om de nodige corrigerende maatregelen vast te stellen. Deze verslagen worden
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
31
geanalyseerd door het Risicocomité en aan het Directiecomité overgemaakt dat eventueel de corrigerende maatregelen neemt die zich opdringen en die het mogelijk maken om bepaalde risico's specifiek te sturen. Deze verslagen worden eveneens voorgesteld aan het Audit en Risicocomité dat er verslag over uitbrengt aan de Raad van bestuur.
3.6.7
Operationele risico's
Met betrekking tot de operationele risico’s heeft Ethias nv de typologie van Bazel II aangenomen. Hierin worden de belangrijke operationele risico’s die tot zware verliezen kunnen leiden in zeven categorieën onderverdeeld: interne fraude, externe fraude, praktijken op het gebied van werkomstandigheden en veiligheid op de werkplaats, cliënten, producten en ondernemingspraktijken, uitvoering, levering en procesbeheer, schade aan fysieke activa, verstoring van bedrijfsactiviteiten en systeemfalen. In een streven naar optimalisatie werd de informatiebeveiliging en de continuïteit van de activiteiten geïntegreerd in het beheer van de operationele risico’s. De Chief Risk Officer is overgegaan tot het in kaart brengen van de risico’s verbonden aan de businessprocessen. Deze risico's zijn ingedeeld op basis van frequentie/impact en ingedeeld in categorieën met behulp van een proces van zelfevaluatie en daarna een evaluatie met assistentie. Een reeks van uit te voeren acties werd geselecteerd en geïmplementeerd. De risicokartering is een steeds terugkerende procedure. De Chief Risk Officer heeft ook het volgende op punt gesteld: een procedure om operationele incidenten van allerlei aard naar boven te doen doorstromen. Dit zou op termijn moeten toelaten om de incidenten van structurele aard op te sporen; een procedure inzake informatiebewaking die toelaat de bedreigingen op te volgen waarmee de onderneming zou kunnen worden geconfronteerd. Het administratieve klachtenbeheer en de analyse van de klachtenstatistieken valt eveneens onder de Chief Risk Officer. Het Comité Opvolging van het Operationele Risico staat in voor de opvolging van het operationele risico (met inbegrip van de conformiteitsrisico’s) en analyseert en stelt richtsnoeren voor m.b.t. de overeenstemmende mitigerende/beheersmaatregelen. Het brengt verslag uit aan het Directiecomité voor validatie.
32 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
3.7
Herverzekering
De herverzekering past in het beheersingsproces van de verzekeringsrisico's. Zij draagt eveneens bij tot de verbetering van de solvabiliteitsratio. De herverzekeringsprogramma's zijn verdeeld in 4 grote delen: de zaakverzekeringen, de aansprakelijkheidsverzekeringen, de motorrijtuigenverzekeringen, de personenverzekeringen (arbeidsongevallen en overlijdens-/invaliditeitsverzekeringen). De programma's worden elk jaar opnieuw geëvalueerd om te beantwoorden aan de behoeften van de productie rekening houdend met de markt van de herverzekering en de evolutie van het eigen vermogen. De belangrijkste verzekeringsrisico's van Ethias nv betreffen de schade- en aansprakelijkheidsverzekeringen van de openbare sector, de aansprakelijkheid van motorrijtuigen en de catastroferisico's die hieruit voortvloeien: natuurlijke of menselijke ramp, cumul in arbeidsongevallen en in groepsverzekeringen ... Deze risico's worden gedekt door middel van herverzekeringsverdragen en facultatieve herverzekeringsovereenkomsten voor de risico's die buiten het kader van de verdragen vallen. De meerderheid van deze contracten zijn op niet-proportionele basis afgesloten. De evoluties van de herverzekering tussen 2012 en 2013 hebben hoofdzakelijk betrekking op: de invoering van een verdrag "Mensenramp", dat de arbeidsongevallen, de ongevallen Gemeen Recht en de groepsverzekeringen dekt. de aankoop van bijkomende capaciteiten in Brandramp. De herverzekeringskosten zijn stabiel: de premieverhogingen die het resultaat zijn van een nieuwe indicatieve tabel (hoofdzakelijk van toepassing op de schadegevallen met lichamelijke schade) worden gecompenseerd door een nogal softe herverzekeringsmarkt. Ethias nv herverzekert 95 % van de activiteiten van Ethias Gemeen Recht ovv.
3.8
Informatie betreffende milieu- en personeelsaangelegenheden
Stevig verankerd in een dynamisch meerjarenplan voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen schenkt Ethias zeer in het bijzonder aandacht aan de ecologische en maatschappelijke gevolgen van haar activiteiten. Op ecologisch vlak maakte deze bewustmaking voor duurzame uitdagingen het voorwerp uit van verschillende realisaties in het tweede Actieplan MVO 2009-2013. Eén van de acties die Ethias in het kader van dit meerjarenplan ontwikkelde, is de invoering van een kordaat beleid in de volgende 4 domeinen: Vermindering van haar verbruik van fossiele energie, Vermindering van de CO2-uitstoot door haar activiteit, Beheer van het afval, de verpakkingen en de gebruikte verbruiksartikelen, Beheer van de leveranciers afgestemd op de criteria inzake ethiek, duurzaamheid en nabijheid. Zo houdt Ethias bij haar keuze van leveranciers en producten rekening met de globale aanschaffingskost. Om deze doelstellingen te bereiken lanceerde Ethias in 2012 de volgende belangrijke projecten die in 2013 werden voortgezet en die een aanvulling zijn op de vorige investeringen: Onderschrijving van contracten voor groenstroomlevering met "garantielabel van groene oorsprong". Deze waarborgt de levering van energie opgewekt door hydro-elektriciteit, windkracht, cogeneratie of zonne-energie; In partnership met de vennootschap CO2Logic, jaarlijkse meting van de koolstofvoetafdruk in uitvoering van het jaaractieplan met het oog op vermindering ervan. Eind 2012 werd de drempel van 50 % uitstootreductie bereikt dankzij de opeenvolgende acties die gedurende 5 jaar werden gevoerd. In 2013 werd de activiteitsperimeter waarop deze maatregel betrekking heeft uitgebreid naar de activiteiten restaurant, informatica, papierafval en -consumptie; Partnership met Bpost voor CO2-compensatie voor mailings; Invoering van een "slowfood" beleid in het personeelsrestaurant (85.000 maaltijden/jaar) en keuze van lokale leveranciers die zich aansluiten bij het restaurantcharter van Ethias en bij de bio-/duurzaamheidslabels; Invoering van het concept van "duurzame" commerciële agentschappen via de integratie van het Concept 3.0 inzake modernisering van de agentschappen van het commercieel netwerk; Modernisering van de productie-uitrustingen en van het verwarmings-/aircobeleid (de nieuwe verwarmingsinstallatie 2000 kw te Luik Croisiers met inbegrip van zonnepanelen). Voortzetting van de investeringen in de beheerssystemen van de technische installaties en modernisering met eco-efficiënte uitrustingen en materiaal; Keuze van goederen en leveranciers op basis van duurzame, maatschappelijke en lokale labels (FSC, Iso 9001/14001, Cradletocradle, FairTrade, PEFC); Creatie van een pagina "leveranciers" op de site Ethias.be met het duurzame aankoopbeleid en de hieruit voortvloeiende selectiecriteria;
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
33
Ethias is zich ervan bewust dat de CO2-uitstoot verbonden aan het woon-werkverkeer een belangrijke impact heeft op het milieu. Zij ontwikkelde daarom een mobiliteitsplan rond verschillende punten. Zowel het gebruik van het openbaar vervoer als carpooling werden gepromoot onder het personeel. Bovendien verleende Ethias, in partnership met het Waalse Gewest, haar steun en haar medewerking aan het project "Friday Bikeday" om andere alternatieven voor het woon-werkverkeer te promoten. Met deze actie behaalde Ethias in 2013 het 3-sterrenlabel "Tous vélos actifs". Er worden momenteel projecten ontwikkeld om de vastgoedinfrastructuur aan te passen aan deze problematiek. Als maatschappelijk verantwoordelijke speler ondersteunde Ethias eveneens alternatieve mobiliteitsprogramma's die uitgaan van de openbare overheden, zoals 'Covoit-stop'. Sinds 2012 stelt Ethias tijdens de middagpauze fietsen, waaronder ook elektrische fietsen, ter beschikking van het personeel. Voorts werd een gratis oplaadpunt voor elektrische fietsen geïnstalleerd in de parkeergarage. De onderneming past sinds 2008 een milieumaatregel toe voor haar bedrijfsvoertuigen: er werd een maximale CO2-uitstoot vastgelegd voor ieder type van bedrijfsvoertuig. Er werd een jaardoelstelling vastgelegd om de CO2-uitstoot van het volledige wagenpark van Ethias met 10 % te verminderen tegen 2015. De beheersing van de koolstofuitstoot is een belangrijk actiepunt voor Ethias. Daarenboven publiceert Ethias in haar ondernemingsverslag haar eigen CO2-rapport. Centraal hierin staat de CO2voetafdruk van de onderneming (berekend door CO2logic). Tussen 2007 en 2012 kon Ethias haar CO2-voetafdruk met de helft verminderen. Als verzekeraar die bewust is van de impact van de ongunstige weersomstandigheden op de schadelast van haar verzekerden lanceerde Ethias vanaf 2012 een waarschuwings- en preventiedienst bij risicovolle weersomstandigheden bestemd voor de lokale overheden. De bekommernis van Ethias om duurzame gedragingen te doen doorsijpelen in de onderneming vertaalde zich eind 2012 door de wil van de onderneming om innovatieve verzekeringstarieven aan te bieden voor elektrische/hybride voertuigen of voor bestuurders die hun aantal kilometers per jaar willen verminderen. Bovendien zag Ethias, met respect voor haar waarden van menselijkheid en ethiek, erop toe dat de algemene voorwaarden van alle bestelbonnen een artikel bevatten volgens dewelke de leverancier zich ertoe verbindt de basisprincipes van de IAO (Internationale Arbeidsorganisatie) na te leven en te doen naleven door zijn eventuele onderaannemers: verbod op kinderarbeid, naleving van de syndicale vrijheid, afschaffing van iedere vorm van dwangarbeid, verbod op discriminatie inzake tewerkstelling en beroepsuitoefening. Zo sensibiliseert de onderneming ook haar onderaannemers voor deze problematiek. De ethische investeringscode van Ethias, met een zwarte lijst van investeringen gebaseerd op een internationale indexering van een extern orgaan (RFA), integreert eveneens deze nalevingscriteria van de IAO-normen, bovenop het verbod op ondernemingen die rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken zijn bij de productie en de verkoop van controversiële wapens (verarmd uranium, clusterbommen, anti-persoonsmijnen). Wat ons bedrijfsrestaurant betreft, zijn de meeste van de gebruikte producten en goederen afkomstig uit de biologische landbouw of een verdelingskanaal gebaseerd op duurzame ontwikkeling. In 2013 benadrukte Ethias deze koers door in haar aanbestedingen van werkzaamheden de product- en technische varianten met een ecologisch duurzaam label te integreren. Deze denkoefening moet toelaten een echt verantwoord alternatief aan te bieden. Bovendien ontvangt Ethias, op maatschappelijk vlak, regelmatig stagiaires in beroepsopleiding, in samenwerking met verschillende opleidingscentra (VDAB, scholen, vzw’s, enz…). Het personeelsbestand van de onderneming evolueerde in overeenstemming met het plan "Visa voor de Toekomst". Sinds 2011 krijgt iedere medewerker doelstellingen toegewezen afgestemd op het strategisch plan van Ethias. In juli 2011 ontvingen de medewerkers hun functiebeschrijving. Dit beantwoordt aan de verwachtingen van het personeel in termen van erkenning van verdienste, rechtvaardigheid en loopbaanperspectief. Dit laat eveneens toe het geïntegreerde humanresourcesmodel te versterken: evaluatie, loopbaanbeheer, ontwikkeling van vaardigheden en previsioneel beheer. Daarenboven werd een omvangrijk project gestart om te zoeken naar een geïntegreerde informaticaoplossing voor het humanresourcesbeheer waarvan de implementatie in 2013 werd aangevat. Andere belangrijke doelstelling: de voortdurende competentieontwikkeling en permanente vorming. In dat opzicht richt het Ethias Competence Center (ECC) zich tot het voltallige personeel en biedt een steeds grotere waaier van technische, commerciële, gedrags- en managementopleidingen aan. In 2010 en 2011 werd gestart met een ambitieus programma voor het management als begeleidingsinstrument van het plan “Visa voor de toekomst” op het terrein. Het programma, dat betrekking had op het Change Management, het projectbeheer en het formuleren/opvolgen van doelstellingen, werd in 2011 voortgezet in het kader van een collectieve coachingopleiding. Dit programma zal in 2013 worden voortgezet. In 2013 werden er ook investeringen uitgevoerd om de competenties van ons netwerk van inspecteurs te ondersteunen. Tevens werden er opleidingen georganiseerd die betrekking hebben op de juridische en technische evoluties in de verschillende beroepen. Deze opleidingen werden uitgebreid naar de gehele onderneming. In 2014 zullen er opleidingen in change management worden georganiseerd voor alle personeelsleden teneinde de uitdagingen van het geactualiseerde strategische plan VISA beter te begrijpen. In 2013 was er een project om de "empowerment" van het management te verhogen. Dit project leverde de nodige positieve resultaten zodat vanaf 2014 ook de andere Directies hieromtrent kunnen werken. Primordiale motiveringselementen zijn de werkomstandigheden, waarvan de kwaliteit het resultaat is van een permanente en constructieve dialoog met de vakbondsorganisaties. Bovendien is Ethias medio 2013 gestart met de ontwikkeling van een ambitieus project met betrekking tot de invoering van nieuwe werkvormen. De 2 hoofddoelstellingen van dit project zijn het welzijn van de medewerkers en de operationele performantie, gemodelleerd door de formule autonomie + verantwoordelijkheid + solidariteit = geluk + performantie. Om dit te bereiken heeft Ethias ervoor gekozen het woord te laten aan de medewerkers die een pilootproject voor hun team en criteria voorstellen met betrekking tot de nieuwe werkvormen die zij willen testen zoals bijvoorbeeld, teleworking, uitbreiding van de glijdende uren, bepalen van teamdoelstellingen, participatief management... Er zullen 3 projectteams worden geselecteerd om deze criteria te testen. Indien de test doorslaggevend blijkt, zal het project worden uitgebreid naar de volledige onderneming rekening houdend met de wensen en behoeften van alle directies. Dit komt tot uiting in de lage turn-over van het personeel en de lage absenteïsmegraad. Tot slot vormen het loopbaanbeheer en het previsionele tewerkstellings- en competentiebeheer twee ontwikkelingspistes voor de komende jaren. In maart 2006 keurde Ethias een intern Diversiteitscharter goed om het pluralisme te bevorderen en de diversiteit na te streven bij aanwervingen, integratie en loopbaanbeheer als vooruitgangsfactor voor de onderneming. Samen met het Gelijkheid-Diversiteitslabel (in maart 2007 uitgereikt voor een periode van 3 jaar door de FOD Tewerkstelling) wil dit interne Charter getuigen van het engagement van Ethias om de gelijkheid tussen mannen en vrouwen alsook de culturele, etnische en sociale diversiteit te bevorderen. Hoewel het verbod op iedere vorm van discriminatie en het gelijkekansenprincipe reeds uitdrukkelijk in de Sociaal-Ethische code van Ethias aan bod komen, hebben dit charter en dit label als doel dergelijke principes te herbevestigen door ze verder uit te diepen en ze te concretiseren binnen de onderneming. In dat opzicht is Comité Diversiteit dat bestaat uit meerdere personeelsvertegenwoordigers en medewerkers met competenties in deze materie belast met het uitwerken van concrete acties voor de onderneming die ter goedkeuring worden voorgelegd aan het Ethisch Comité van Ethias. De voorstellen van het Comité Diversiteit hebben onder meer geleid tot de invoering van de volgende projecten in 2013:
34 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013 De deelname van Ethias aan de Duoday (in samenwerking met het Agence Wallonne pour l'intégration des Personnes Handicapées) met het oog op de integratie van personen met een handicap in het beroepsleven. Voor het vierde opeenvolgende jaar verleende Ethias tijdens de zomervakantie 2013 haar medewerking aan acties om jongeren uit kansengroepen een eerste ervaring als jobstudent binnen de onderneming te laten opdoen. Deze kennismaking met het bedrijfsleven vormde voor deze jongeren een springplank naar een bewuste beroepskeuze alsook een vertrouwensboost en een reële valorisatie. Vanuit dat standpunt namen het Comité Diversiteit en het Departement Human Resources deel aan een workshop "Senioren mobiliseren". Samen ontwikkelden zij actiepistes inzake leeftijdenbeheer die prioritair moeten worden ingevoerd. Deze actieplannen beogen hoofdzakelijk het welzijn van de Ethias-medewerkers tijdens hun loopbaan. In september 2013 keurde de ondernemingsraad, in overeenstemming met de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 104, een plan goed om werknemers ouder dan 45 jaar aan het werk te houden. Dit plan, dat over twee jaar loopt, voorziet talrijke maatregelen voor deze doelgroep. Deze zullen worden geïmplementeerd in 2013 en 2014: bijvoorbeeld: Aanmoediging van de loopbaanontwikkeling van de 45+ (loopbaangesprekken, competentiebalans, opleidingen...) Sensibilisering van het Management en de medewerkers voor de pluspunten van elke leeftijdscategorie door een intergenerationele benadering van het leeftijdbewuste beleid te bevorderen. Een dergelijk initiatief moet leiden tot een bewustwording van de rijkdom van elke generatie en tot het gebruik van de complementariteiten ervan. Een peterschapsysteem invoeren om de overdracht van de waarden van de onderneming te bevorderen. De volgende stap zal erin bestaan het mentoraat te ontwikkelen om de kennis van de senioren te valoriseren en het kennisverlies bij hun vertrek te vermijden. Tot slot: Ethias wenst haar beheersbeleid inzake diversiteit en in het bijzonder het beleid met betrekking tot de vrouwen voort te zetten door hen een ontwikkelingsprogramma naar de managementfuncties aan te bieden. In dat opzicht werkte Ethias in 2012 samen met Selor en implementeerde zij het TOP SKILLS programma dat de obstakels wil identificeren die vrouwen remmen om te solliciteren voor managementfuncties en te evolueren, hen wil helpen zich te ontwikkelen en de vereisten van een managementfunctie wil verduidelijken. Dit programma kende een groot succes en werd in 2013 hernieuwd. Een opleiding "Vrouwelijk leadership" alsook een opleiding in networking werden eveneens aangeboden aan de deelneemsters. Op die manier wenst Ethias nogmaals het belang van een doeltreffend talentenbeheer als motor van een duurzame groei te benadrukken.
4
Gebeurtenissen die na de afsluiting van het boekjaar hebben plaatsgevonden
Er heeft geen enkele gebeurtenis die een significante invloed zou kunnen hebben op de rekeningen plaatsgevonden na de afsluiting van het boekjaar.
5
Informatie over de omstandigheden die een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van de vennootschap
5.1
Europese Commissie
In mei 2010 was de Europese Commissie van mening dat de herkapitalisatie van Ethias door de openbare overheden conform was met de Europese reglementering inzake staatssteun, onder voorbehoud van de realisatie van diverse verbintenissen vóór eind 2013 met als doel het herstel van de financiële situatie van de vennootschap. Uitgezonderd (i) de afbouw van Leven Particulieren en (ii) de uitkering van een dividend aan de openbare aandeelhouders (deels gerealiseerd rekening houdend, voor het ene element, met de ongunstige evolutie van de marktomstandigheden en, voor het andere element, met de noodzaak om voorrang te geven aan de versterking van het eigen vermogen omwille van de geplande inwerkingtreding van de Solvency II-reglementering) werden alle verbintenissen t.a.v. de Europese Commissie, zowel deze met betrekking tot de governance en de vermindering van de risico's als deze met betrekking tot de activiteitsoverdrachten of de technische rentabiliteit, nagekomen tot eind december 2013. Aangezien beide voormelde verbintenissen niet konden worden nageleefd tegen de vooropgestelde einddatum zou de Europese Commissie binnenkort een beslissing moeten nemen over gewijzigde verbintenissen die na 2013 door Ethias zouden moeten worden nageleefd. De onderhandelingen die recent werden gevoerd met de vertegenwoordigers van de Commissie zullen meer dan waarschijnlijk leiden tot gewijzigde verbintenissen die geenszins de jaarrekeningen op 31 december 2013 zullen beïnvloeden. De waarderingsregels die van toepassing waren op deze laatste datum blijven bijgevolg adequaat.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
5.2
35
Fiscaal geschil
Wij verwijzen u voor dit punt naar de commentaren opgenomen in de toelichting 23 van de jaarrekeningen.
6
Rechtvaardiging van de onafhankelijkheid en de competentie van de leden van het audit- en risicocomité van Ethias nv
Het audit- en risicocomité is samengesteld uit vier niet-uitvoerende bestuurders, waaronder één onafhankelijke bestuurder. Om de efficiëntie van dit comité te versterken, nemen ook de voorzitter en de ondervoorzitter van het directiecomité, de interne auditor, de CRO en, in voorkomend geval, de erkende commissaris deel aan de vergaderingen, zonder er evenwel lid van te zijn. Het Audit- en Risicocomité wordt voorgezeten door de heer Claude Desseille, onafhankelijk bestuurder, en is bovendien samengesteld uit mevrouw Chris Verhaegen en de heren De Lembre en Grafé. De h. Desseille is licentiaat in de Actuariële wetenschappen, Wiskunde en Astrofysica. Hij beschikt over een grote ervaring in het domein van de verzekering en de financiën. Hij was onder meer voorzitter en CEO van Winterthur Europe Verzekeringen en lid van de raad van Crédit Suisse Financial Services, bestuurder van de BBL en voorzitter van Assuralia. Hij beantwoordt aan de onafhankelijkheidscriteria bepaald door artikel 526 ter van het Wetboek der vennootschappen. Mevr. Verhaegen is licentiaat in de rechten en was secretaris-generaal van Pensions Europe tot 31 december 2011. Bij EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority, Frankfurt a/Main) was zij Voorzitter (tot oktober 2013) en is zij momenteel lid van de stakeholdergroep voor aanvullende pensioenen. Tot oktober 2013 was zij ook lid van de stakeholdergroep voor verzekering en herverzekering. Voorts was ze gedurende tien jaar directrice van de Belgische Vereniging voor Pensioeninstellingen en lid van de Commissie Verzekeringen. De h. De Lembre is doctor in de economische wetenschappen. Zijn professionele loopbaan was gewijd aan het revisoraat van ondernemingen en aan het universitair onderwijs in de domeinen van het Belgisch boekhoudrecht, de IFRS-normen en de interne en externe audit. Als partner van Ernst & Young was hij een door het CBFA erkend bedrijfsrevisor voor de banken en beursgenoteerde bedrijven. Hij was tevens voorzitter van Ernst & Young België en professor aan de Universiteit van Gent en aan de Vlerick Management School Leuven Gent. De h. De Lembre is bovendien voorzitter van de raad van bestuur van Ethias nv. De h. Grafé is doctor in de rechten en ereadvocaat gespecialiseerd in handelsaangelegenheden en zijn politieke loopbaan omspant vele jaren. Als lid van het toezichtcomité en vervolgens bestuurder van Ethias gedurende vele jaren was hij voorzitter van de Raad van bestuur van 2001 tot 2007. De h. Grafé was onder meer voorzitter van het college van commissarissen van Intermosane, voormalig voorzitter van de Raad van bestuur van het "Office Régional de l’Informatique" en van de Permanente Commissie "Handels- en Economisch Recht" van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
36 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
7
Externe functies uitgeoefend door de leiders van Ethias nv (op 31/01/2014)
Overeenkomstig de CBFA-circulaire PPB-2006-13-CPB-CPA betreffende de uitoefening van externe functies door de bedrijfsleiders van onder meer verzekeringsmaatschappijen publiceren wij de lijst van de externe functies uitgeoefend door de bestuurders en de effectieve leiders van Ethias nv in andere vennootschappen dan deze waarmee Ethias nv nauwe banden onderhoudt. Zijn niet opgenomen in deze lijst de externe functies uitgeoefend patrimoniumvennootschappen en zogenaamde "managementvennootschappen".
in
instellingen
van
collectieve
belegging,
Bestuurders van Ethias nv Naam Bacquelaine Daniel
Maatschappij Chaudfontaine Promotion Régie communale autonome
Braggaar Jacques
Société wallonne des aéroports
De Lembre Erik
Union nationale des mutualités socialistes C.L.U. Invest Partena Business Services
Desseille Claude
2 I Immo Invest Actualic Allfin Moury Management Warehouses Estates Belgium
Grafé Jean-Pierre
Liège-Airport Liège-Airport Business Park Liège-Airport Security
Neyt Philip
Société de développement de Liège-Guillemins Curalia (Verzekeringsonderneming) Eurco Ltd Leo Stevens en Cie (Investeringsmaatschappij) Vladubel
Stevaert Steve
Dela Investment Belgium (Verzekeringsonderneming) Elia Asset Elia System Operator Gault Millau Benelux
Verhaegen Chris
Belgische technische coöperatie
Maatschappelijke zetel avenue du Centenaire 14 4053 Embourg avenue du Centenaire 14 4053 Embourg avenue des Dessus-de-Lives 8 5101 Namur Sint-Jansstraat 32-38 1000 Brussel Kartuizersstraat 45 1000 Brussel Kartuizersstraat 45 1000 Brussel Bois Héros 15 1380 Lasne Blauwe Bosbessenlaan 56 1180 Ukkel Koloniënstraat 56 1000 Brussel rue Sainte-Marie 24 4000 Liège avenue Jean Mermoz 29 6041 Gosselies Aéroport de Bierset, Bâtiment 44 4460 Grâce-Hollogne Aéroport de Bierset, Bâtiment 44 4460 Grâce-Hollogne Aéroport de Bierset, Bâtiment 44 4460 Grâce-Hollogne rue Lambert Lombard 3 4000 Liège Archimedesstraat 61 1000 Brussel George’s Dock 6 Ifsc Dublin (Ireland) Schildersstraat 33 2000 Antwerpen Havenlaan 2 1080 Brussel De Keyserlei 5/14 2018 Antwerpen Keizerslaan 20 1000 Brussel Keizerslaan 20 1000 Brussel Koningsstraat 100 1000 Brussel Hoogstraat 147 1000 Brussel
Uitgeoefende functie Voorzitter van de Raad van bestuur Voorzitter van de Raad van bestuur Bestuurder Bestuurder - Adjunct-secretaris-generaal Voorzitter van de Raad van bestuur Voorzitter van de Raad van bestuur Voorzitter van de Raad van bestuur Beheerder Bestuurder Onafhankelijk bestuurder Onafhankelijk bestuurder 1ste Ondervoorzitter van de Raad van bestuur en van het Directiecomité Bestuurder Voorzitter van de Raad van bestuur Bestuurder Bestuurder Bestuurder Beheerder Bestuurder Bestuurder Bestuurder Bestuurder Voorzitter van de Raad van bestuur Bestuurder
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
Effectieve leiders van Ethias nv Naam Closon Vincent Lallemand Philippe
Maatschappij Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds Meusinvest (Financiële holding) Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (Financiële holding) Socofe (Financiële holding) Sowalfin (Financiële holding) Techspace Aero Wespavia (Financiële holding)
Maatschappelijke zetel
Uitgeoefende functie
Liefdadigheidstraat 33 1210 Sint-Joost-ten-Node rue Lambert Lombard 3 4000 Liège Louizalaan 54/1 1050 Brussel
Bestuurder
avenue Maurice Destenay 13 4000 Liège avenue Maurice Destenay 13 4000 Liège route de Liers 121 4041 Herstal avenue Maurice Destenay 13 4000 Liège
Bestuurder
Bestuurder Bestuurder
Bestuurder Bestuurder Bestuurder
37
38 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
8
Verslag van de commissaris over de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2013
Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van Commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening afgesloten op 31 december 2013, zoals hieronder gedefinieerd, en tevens de vereiste bijkomende verklaringen. De jaarrekening bevat de balans op 31 december 2013, de resultatenrekening voor het boekjaar afgesloten op die datum en de toelichting.
Verslag over de jaarrekening – Oordeel zonder voorbehoud Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van Ethias NV (« de Vennootschap ») voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2013, opgesteld in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel voor verzekeringsondernemingen, met een balanstotaal van EUR 20.533.406.354 en waarvan de resultatenrekening afsluit met een te bestemmen winst van het boekjaar van EUR 110.110.786. Verantwoordelijkheid van de Raad van bestuur voor het opstellen van de jaarrekening De Raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een jaarrekening die een getrouw beeld geeft in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel voor verzekeringsondernemingen, alsook voor het implementeren van een interne beheersing die het noodzakelijk acht voor het opstellen van de jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of van fouten, bevat. Verantwoordelijkheid van de Commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle volgens de internationale controlestandaarden (« ISA ») uitgevoerd. Die standaarden vereisen dat wij aan de deontologische vereisten voldoen. Als Commissaris dienen wij de controle te plannen en uit te voeren om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De keuze van de uitgevoerde werkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling en van de inschatting van het risico op materiële afwijkingen in de jaarrekening als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van die risico-inschatting hebben wij rekening gehouden met de interne controle van de Vennootschap met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening om controleprocedures vast te leggen die geschikt zijn in de gegeven omstandigheden, maar niet om een oordeel te geven over de doeltreffendheid van die interne controle. Wij hebben tevens een beoordeling gemaakt van het passende karakter van de waarderingsregels, de redelijkheid van de door de vennootschap gemaakte boekhoudkundige ramingen en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel. Ten slotte hebben wij van de Raad van bestuur en de verantwoordelijken van de Vennootschap de voor onze controle noodzakelijke verduidelijkingen en inlichtingen bekomen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen informatie voldoende en geschikt is om daarop ons oordeel te baseren. Oordeel zonder voorbehoud Naar ons oordeel geeft de jaarrekening, een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de Vennootschap op 31 december 2013 evenals van haar resultaten voor het boekjaar eindigend op die datum, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel voor verzekeringsondernemingen. Paragraaf ter benadrukking van een bepaalde aangelegenheid Zonder afbreuk te doen aan het hierboven tot uitdrukking gebrachte oordeel, vestigen wij de aandacht op de informatie opgenomen in toelichting 23 van de jaarrekening waarin blijkt dat de Vennootschap verwikkeld is in een rechtszaak met de belastingadministratie. Deze rechtszaak betreft een bedrag van EUR 367,5 miljoen, boekhoudkundig verwerkt zowel op het passief van de balans, onder de rubriek G.V.1.a) « Overige schulden – Schulden ten aanzien van belastingen, bezoldigingen en sociale lasten – Belastingen », als op het actief, onder de rubriek E.III « Overige vorderingen ». In de gegeven omstandigheden is de Raad van bestuur van oordeel dat de positie verdedigd door de Vennootschap verantwoord is. Zij acht het bijgevolg niet nodig een waardevermindering te boeken met betrekking tot deze vordering. Verslag over andere door wet- en regelgeving gestelde eisen De Raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, het naleven van de wettelijke en bestuursrechterlijke voorschriften die van toepassing zijn op het voeren van de boekhouding, alsook van het naleven van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten van de Vennootschap. In het kader van ons mandaat en overeenkomstig de Belgische bijkomende norm bij de in België van toepassing zijnde internationale controlestandaarden (« ISA »normen), is het onze verantwoordelijkheid om, in alle van materieel belang zijnde opzichten, de naleving van bepaalde wettelijke en bestuursrechterlijke voorschriften na te gaan. Op grond hiervan doen wij de volgende bijkomende verklaringen die niet van aard zijn om de draagwijdte van ons oordeel over de jaarrekening te wijzigen:
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
39
Het jaarverslag behandelt de door het Wetboek van vennootschappen vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de Vennootschap wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat.
Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften van toepassing voor verzekeringsondernemingen.
De resultaatverwerking, die aan u wordt voorgesteld stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.
Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of het Wetboek van vennootschappen zijn gedaan of genomen.
We wensen op te merken dat de Vennootschap op 31 december 2013 niet aan alle verbintenissen voldeed, die zij was aangegaan ten aanzien van de Europese Commissie in mei 2010. Het is inderdaad zo dat de Vennootschap haar levensverzekeringsactiviteit voor particulieren niet volledig heeft afgebouwd. Om die reden, zoals vermeld in het jaarverslag van de Raad van bestuur onder punt 5.1., is het meer dan waarschijnlijk dat de Europese Commissie nieuwe verbintenissen zal opleggen aan de Vennootschap. Deze nieuwe verbintenissen zouden de jaarrekening afgesloten op 31 december 2013 geenszins beïnvloeden.
Zoals toegelicht door de Raad van bestuur in haar jaarverslag is de kwaliteit van het interne controle systeem van de Vennootschap verbeterd. Zoals aangegeven door de bestuurders blijft het interne controle systeem van Ethias NV echter op enkele belangrijke punten vatbaar voor verbetering. Wij moedigen de leden van het Directiecomité aan om de ter verbetering ondernomen acties in dit domein verder te zetten.
Uitgaande van de uitdagingen die de hervorming « Solvency II » voor de Vennootschap met zich meebrengt, heef haar Directiecomité beslist er een bijzondere aandacht aan te besteden. Zoals het jaarverslag van de Raad van bestuur onder punt 3.6.2 toelicht, zijn er meerdere projecten opgestart en in uitvoering om aan de vereisten van deze hervorming te voldoen.
In de maand november van het afgelopen jaar werd een interimdividend van EUR 25 miljoen uitgekeerd. Wij hebben hierover een verslag opgemaakt overeenkomstig artikel 618 van het Wetboek van vennootschappen, toegevoegd in bijlage.
De Commissaris PwC Bedrijfsrevisoren bcvba vertegenwoordigd door: Jacques Tison Bedrijfsrevisor
40 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
9
Toelichting bij de rubrieken van de balans en de resultatenrekening
9.1
Balans
9.1.1
Actief
Rubriek B. Immateriële activa I.
Oprichtingskosten: omvat de uitgiftekosten van de achtergestelde obligaties evenals de kosten verbonden aan de herstructurering van de groep.
II.
Immateriële vaste activa: het betreft hier de bedragen bestemd voor de naamsverandering, de geïnvesteerde bedragen ten titel van "rechten" in de "tax shelter" en de bedragen betreffende grote informaticaontwikkelingen.
Rubriek C. Beleggingen I.
Terreinen en gebouwen. 1.
Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden: maatschappelijke onroerende goederen.
2.
Overige: onroerende goederen bestemd voor verhuur evenals de gestorte voorschotten op de professionele onroerende goederen in opbouw.
Rubriek E. Vorderingen I.
Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen 1.
Verzekeringnemers: het gaat voornamelijk over bedragen verschuldigd door onze verzekerden.
3.
Overige: omvat de bedragen verschuldigd door de verscheidene verzekeringsmaatschappijen, de voorzieningen voor verhaal, evenals de uit te betalen uitkeringen in 2013 maar met uitwerking in 2014.
II.
Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen: groepeert de vorderingen bij de herverzekeraars.
III.
Overige vorderingen: omvat de gestorte borgtochten, de hypothecaire schulden van particulieren en aangesloten instellingen, de intresten op beschikbare waarden in 2013 en geïnd in 2014 evenals verscheidene fiscale vorderingen.
Rubriek F. Overige activabestanddelen I.
Materiële activa: omvat de installaties, machines, elektronische uitrusting, het gereedschap, meubilair en rollend materieel en de voorraden.
II.
Beschikbare waarden: kasspeciën en de tegoeden, op termijn van minder dan één maand, bij de verschillende banken.
Rubriek G. Overlopende rekeningen I.
Verworven, niet-vervallen intresten en huurgelden: inkomsten uit roerende goederen in portefeuille en verworven bankdeposito's in 2013 maar waarvan de inning slechts in 2014 geschiedt.
9.1.2
Passief
Rubriek E. Voorzieningen voor overige risico's en lasten III.
Overige voorzieningen: het betreft hoofdzakelijk de voorzieningen voor financiële risico’s.
Rubriek G. Schulden I.
Schulden uit rechtstreekse verzekeringsverrichtingen: omvat de premies betaald vóór vervaldag, de bedragen verschuldigd aan verschillende verzekeringnemers en de uit te betalen uitkeringen.
IV.
Schulden ten aanzien van kredietinstellingen: omvat hoofdzakelijk repo's.
V.
Overige schulden 2.
Overige: omvat hoofdzakelijk de leveranciers, de te ontvangen rekeningen, de stortingen in afwachting van boeking, de niet-vereffende kapitalen op leningen, de te vereffenen beursoperaties.
Rubriek H. Overlopende rekeningen Omvat hoofdzakelijk de gelopen niet-vervallen intresten op de obligatieleningen.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
9.2
Resultatenrekening
9.2.1
Technische rekening
41
Rubriek 2 : Beleggingsopbrengsten - Technische rekening Leven Rubriek 2bis : Beleggingsopbrengsten - Technische rekening Niet-Leven bb)
opbrengsten afkomstig van andere beleggingen: de opbrengsten van beleggingen, die dekkingswaarden zijn van technische voorzieningen en technische schulden, zijn onder deze posten geboekt.
Rubriek 3 : Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening Niet-Leven. Het betreft voornamelijk opbrengsten ingevolge het RDR-beheer (Règlement Direct/Directe regeling). Rubriek 5 : Wijziging van de overige technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening Niet-Leven. Het betreft de wijziging van de voorziening voor indexering in de wet 1971 en het aandeel (95 %) van de wijziging van het indexeringsfonds in de wet 1967. Rubriek 6 : Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening Leven. Deze post omvat de wijziging van de voorziening inzake de verzekering "Leven". Rubriek 8 : Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening Niet-Leven. Herneemt hoofdzakelijk de kapitalen overgedragen aan het Fonds voor arbeidsongevallen in de wet 1971. Rubriek 11 : Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering - Technische rekening Leven. Het betreft hoofdzakelijk de taks op winstdeelnemingen en de taks op bepaalde wiskundige reserves Leven.
9.2.2
Niet-technische rekening
Rubriek 7 : Overige opbrengsten Deze post omvat hoofdzakelijk de commissies ontvangen van de medeverzekeraars evenals de moratoriumintresten. Rubriek 8 : Overige lasten Het gaat over de afschrijvingen van machines, elektronische uitrusting, meubilair en rollend materieel, van immateriële vaste activa, van minderwaarden op de realisaties van vorderingen, van waardeverminderingen op vorderingen en van een besteding en terugneming van voorziening voor waardevermindering alsook een voorziening voor overige risico’s en kosten.
42 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
10
43
Balans, resultatenrekening en toelichtingen
Cijfers (in euro-eenheden) vastgelegd op 31 december 2013 door de Raad van bestuur van 1 april 2014 en gecontroleerd door de Commissaris op 9 mei 2014.
44 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
10.1
Balans 2013
Actief
2012
Immateriële activa
871.139
5.134.020
I.
Oprichtingskosten
824.816
4.790.716
II.
Immateriële vaste activa
46.323
343.304
2.
46.323
343.304
17.571.361.559
18.058.596.608
264.697.060
251.480.933
B.
C.
Overige immateriële vaste activa
Beleggingen I.
II.
Terreinen en gebouwen
85.137.669
89.590.262
179.559.391
161.890.671
Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen
609.801.860
551.705.274
-
Verbonden ondernemingen
428.923.226
378.238.135
1.
428.923.226
378.238.135
Overige ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
180.878.634
173.467.139
3.
Deelnemingen
150.241.384
173.467.139
4.
Bons, obligaties en vorderingen
1.
Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden
2.
Overige
-
Deelnemingen
III. Overige financiële beleggingen
450.214.822 14.314.456.773
Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten
720.522.079
803.902.493
Overige leningen
483.062.333
416.952.065
88.757.493
377.726.401
Obligaties en andere vastrentende effecten
4. 5. 6.
Deposito's bij kredietinstellingen
7.
Overige
Dbis. Delen van de herverzekeraars in de technische voorzieningen I.
Voorziening voor niet-verworven premies en lopende risico's
II.
Voorziening voor verzekering 'Leven'
III. Voorziening voor te betalen schaden Vorderingen I.
II.
889.918.838
476.546.899
515.005.364
141.190.838
1.425.011.624
1.605.469
1.780.969
0
1.250.080.301
139.585.369
173.150.354
1.192.125.065
1.031.260.725
176.268.522
190.473.431
79.436.882
98.910.684
2.
Tussenpersonen
23.005.228
21.860.165
3.
Overige
73.826.412
69.702.582
Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen Overige activabestanddelen
65.006.071
39.876.805
950.850.472
800.910.489
875.975.617
877.322.786
6.085.562
5.686.909
Beschikbare waarden
869.890.055
871.635.877
Overlopende rekeningen
275.335.237
290.231.339
Materiële activa
II. I.
2.239.009
1.049.446.454
Verzekeringnemers
I. G.
3.564.718
1.
Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen
III. Overige vorderingen F.
16.365.491.563
461.408.030
Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten
2.
Beleggingen met betrekking tot de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de activiteitengroep "Leven" en waarvan het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
E.
0
15.647.416.185 13.890.101.532
1.
IV. Deposito's bij cederende ondernemingen D.
30.637.250
Verworven, niet-vervallen intresten en huurgelden
Totaal van het actief
275.335.237
290.231.339
20.533.406.354
22.202.562.466
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
2013
Passief
45
2012
1.262.767.502
1.177.595.078
Geplaatst kapitaal of equivalent fonds, onder aftrek van het niet-opgevraagd kapitaal
1.000.000.000
1.000.000.000
1.
1.000.000.000
1.000.000.000
III. Herwaarderingsmeerwaarde
34.576.715
35.272.739
IV. Reserves
17.332.416
11.064.754
14.525.000
9.015.000 1.414.707
A.
Eigen vermogen I.
V.
Geplaatst kapitaal
1.
Wettelijke reserve
3.
Vrijgestelde reserves
1.539.067
4.
Beschikbare reserves
1.268.349
635.047
Overgedragen resultaat
210.858.371
131.257.585
1.
131.257.585
Overgedragen winst
210.858.371
B.
Achtergestelde schulden
325.000.000
325.000.000
C.
Technische voorzieningen
17.482.566.941
18.050.204.637
I.
Voorzieningen voor niet-verdiende premies en lopende risico's
251.366.612
239.548.413
II.
Voorziening voor verzekering 'Leven'
13.951.309.700
14.575.979.544
III. Voorziening voor te betalen schaden
3.030.411.283
2.997.730.207
IV. Voorziening voor winstdeling en restorno's
13.399.626
11.203.299
V.
32.415.238
29.125.821
203.664.482
196.617.353
Voorziening voor egalisatie en catastrofen
VI. Overige technische voorzieningen D.
Technische voorzieningen met betrekking tot de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de activiteitengroep "Leven" wanneer het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
476.546.899
515.005.364
E.
Voorzieningen voor risico's en kosten
181.630.044
110.577.049
22.081.947
23.923.662
I.
Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen
II.
Voorzieningen voor belastingen
III.
Overige voorzieningen
F.
Deposito's ontvangen van herverzekeraars
G.
Schulden I.
Schulden uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen
II.
Schulden uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen
85.924.923
67.775.750
1.303.960.247
733.842.020
717.160.051
114.358.556
128.912.165 5.152.603
19.391.963
31.061.032
Overige schulden
596.467.421
552.034.251
1.
Schulden wegens belastingen, bezoldigingen en sociale lasten
438.537.980
435.623.277
a)
belastingen
395.433.869
394.997.380
b)
bezoldigingen en sociale lasten
2. H.
728.464
158.755.598
3.624.080
IV. Schulden ten aanzien van kredietinstellingen V.
792.499
Overige
Overlopende rekeningen
Totaal van het passief
43.104.111
40.625.897
157.929.441
116.410.974
3.277.198
3.060.040
20.533.406.354
22.202.562.466
46 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
10.2
Resultatenrekening
I. Technische rekening Niet-Leven 1.
Verdiende premies, onder aftrek van herverzekering a)
Brutopremies
b) c)
Uitgaande herverzekeringspremies (-) Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico's, zonder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico's, deel van de herverzekeraars (stijging +, daling -)
d)
2bis. Opbrengsten van beleggingen a)
Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat aa) Verbonden ondernemingen 1°
deelnemingen
bb) overige ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1° b)
deelnemingen
Opbrengsten van andere beleggingen aa) opbrengsten van terreinen en gebouwen bb) opbrengsten van andere beleggingen
c)
Terugnemingen van waardecorrecties op beleggingen
d)
Meerwaarden op realisaties
-48.389.753
-11.606.912
-8.168.316
-175.500
-317.399
153.027.679
221.703.345
11.824.207
9.575.536
7.947.798
5.972.055
7.947.798
5.972.055
3.876.409
3.603.481
3.876.409
3.603.481
125.845.589
160.275.084
886.770
2.252.669
124.958.819
158.022.415
11.508.381
19.283.469
3.849.502
32.569.256 2.732.036
Betaalde nettobedragen
808.473.268
839.497.286
aa) brutobedragen
837.340.007
866.766.070
-28.866.739
-27.268.784
69.164.059
43.428.809
35.599.074
39.038.941
33.564.985
4.389.868
Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-)
bb) deel van de herverzekeraars (-) b) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, onder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) aa) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) bb) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars (stijging -, daling +) 5. Wijziging van de overige technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) Winstdeling en restorno's, onder aftrek van herverzekering (-) Nettobedrijfskosten (-)
-7.047.128
2.220.670
-7.345.905
-6.802.280
-190.239.893
-184.430.335
141.906.522
136.427.794 50.500.529
a)
Acquisitiekosten
c)
Administratiekosten
54.182.280
d)
Van de herverzekeraars ontvangen commissies en winstdeelnemingen (-)
-5.848.909
-2.497.988
-54.325.456
-121.239.106
7bis. Beleggingslasten (-) a)
Beheerslasten van de beleggingen
31.284.679
11.568.630
b)
Waardecorrecties op beleggingen
15.115.614
46.983.407
c)
Minderwaarden op realisaties
8.
Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-)
9.
Wijziging van de voorziening voor egalisatie en catastrofen, onder aftrek van herverzekering
(stijging -, daling +) 10.
1.236.528.958
-45.672.523
-882.926.095
4.
7.
1.266.008.498
-877.637.327
Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering
6.
2012 1.179.653.490
1.753.246
3. a)
2013 1.208.553.563
7.925.163
62.687.069
-21.941.804
-17.826.335
-3.289.416
-4.474.238
201.507.559
188.611.152
Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering Winst (+)
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
II. Technische rekening levensverzekering 1.
Premies, onder aftrek van herverzekering a)
Brutopremies
b)
Uitgaande herverzekeringspremies (-)
2.
Opbrengsten van beleggingen a)
Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat aa) Verbonden ondernemingen 1°
deelnemingen
bb) overige ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1° b)
deelnemingen
Opbrengsten van andere beleggingen aa) opbrengsten van terreinen en gebouwen bb) opbrengsten van andere beleggingen
2012
1.423.917.196
1.166.749.270
1.450.125.623
1.236.008.888
-26.208.427
-69.259.618
695.733.066
913.734.885
28.940.182
25.367.954
26.573.267
22.711.212
26.573.267
22.711.212
2.366.915
2.656.742
2.366.915
2.656.742
536.216.770
560.059.837
10.429.082
5.550.282
525.787.688
554.509.555
c)
Terugnemingen van waardecorrecties op beleggingen
65.912.493
163.432.904
d)
Meerwaarden op realisaties
64.663.621
164.874.190
36.877.272
52.351.226
3.
Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D (opbrengsten)
4.
Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering
5.
Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) a)
b)
6.
2013
47
1.498.701
1.153.835
-2.751.553.210
-3.268.864.028
Betaalde nettobedragen
2.752.002.767
3.268.257.422
aa) brutobedragen
2.769.872.943
3.299.500.284
-17.870.176
-31.242.862
-449.557
606.606
-449.557
606.606
779.203.561
1.555.995.792
737.845.096
1.573.645.262
730.246.614
1.537.167.970
7.598.482
36.477.292
41.358.465
-17.649.470
bb) deel van de herverzekeraars (-) Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, onder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) aa) wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering
(stijging +, daling -) Wijziging van de overige technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) a) Wijziging van de voorziening voor verzekering 'Leven', onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) aa) Wijziging van de voorziening voor verzekering 'Leven', zonder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) bb) Wijziging van de voorziening voor verzekering 'Leven', deel van de herverzekeraars (stijging +, daling -) b) Wijziging van de overige technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +)
7.
Winstdeling en restorno's, onder aftrek van herverzekering (-)
8.
Nettobedrijfskosten (-)
-2.199.512
-1.431.493
-34.916.541
-30.093.047 16.977.255
a)
Acquisitiekosten
21.907.119
c)
Administratiekosten
13.009.422
13.115.792
Beleggingslasten (-)
-196.017.064
-337.910.929
9. a)
Beheerslasten van de beleggingen
100.375.232
-61.127.210
b)
Waardecorrecties op beleggingen
36.447.338
228.021.792
59.194.494
171.016.347
10.
Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D (kosten) (-)
-18.073.245
-11.318.075
11.
Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-)
-17.323.413
-17.860.905
13.
Resultaat van de technische rekening levensverzekering -
22.506.531
-82.853.189
-
c)
Minderwaarden op realisaties
Winst (+) Verlies (-)
48 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
III. Niet-technische rekening 1. Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering Winst (+) 2.
Resultaat van de technische rekening levensverzekering Winst (+) Verlies (-)
3.
Opbrengsten van beleggingen b) c) d)
5.
Opbrengsten van andere beleggingen bb) opbrengsten van andere beleggingen Terugnemingen van waardecorrecties op beleggingen Meerwaarden op realisaties Beleggingslasten (-)
a) b) c)
Beheerslasten van de beleggingen Waardecorrecties op beleggingen Minderwaarden op realisaties
7.
Overige opbrengsten
8.
Overige kosten (-)
8bis. Lopend resultaat vóór belastingen Winst (+) 12.
Uitzonderlijke kosten (-)
13.
Uitzonderlijk resultaat Verlies (-)
15.
Belastingen op het resultaat (-/+)
15bis.Uitgestelde belastingen (-/+) 16.
Resultaat van het boekjaar Winst (+)
17.
a) b)
18.
Te bestemmen resultaat van het boekjaar Winst (+)
Onttrekking aan de belastingvrije reserves overboeking naar de belastingvrije reserves (-)
Resultaatverwerking A. Te verwerken winstsaldo Te verwerken verliessaldo (-) 1. Te bestemmen winst van het boekjaar 2. Overgedragen winst van het vorige boekjaar Overgedragen verlies van het vorige boekjaar (-) B.
Onttrekking aan het eigen vermogen 1. aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies
C.
Toevoeging aan het eigen vermogen (-) 2. aan de wettelijke reserve
D.
Over te dragen resultaat 1. Over te dragen winst (-)
F.
Uit te keren winst (-) 1. Vergoeding van het kapitaal
2013
2012
201.507.559
188.611.152 22.506.531
-82.853.189 21.647.923
29.395.952
14.277.598 14.277.598 7.160.500 209.825
15.368.033 15.368.033 13.606.176 421.743
-21.587.712
-42.748.121
17.532.622 3.917.231 137.859
28.637.049 10.681.947 3.429.125
12.598.786
12.503.429
-36.194.868
-27.825.984
95.118.499
182.442.959
-
-2.348
-
-2.348
15.180.681
-24.856
-64.035
-728.106
110.235.145
181.687.649
246.019 -370.378
379 -1.415.443
110.110.786
180.272.585
2013 241.368.371 110.110.786 131.257.585 -
2012 -894.382.219 180.272.585 -1.074.654.804
-
1.074.654.804 1.074.654.804
-5.510.000 5.510.000
-9.015.000 9.015.000
-210.858.371
-131.257.585
-25.000.000 25.000.000
-40.000.000 40.000.000
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
10.3
Toelichting
49
50 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Nr. 1. Staat van de immateriële activa, de onroerende goederen die tot belegging dienen en de effecten bestemd voor beleggingen B. Immateriële activa Benaming
Betrokken activaposten C.I. Terreinen en C.II.1. Deelnemingen in verbonden gebouwen ondernemingen
C.II.3. Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
31.002.862
311.455.961
462.452.231
184.418.799
Mutaties tijdens het boekjaar: - Aanschaffingen
-
31.307.345
298.556.461
9.200.557
- Overdrachten en buitengebruikstellingen
-
-29.098.262
-396.003.834
-32.603.515
- Overboekingen van een post naar een andere
-
-
-
11.214.024
- Overige mutaties
-
-
-
-
31.002.862
313.665.044
365.004.858
172.229.865
31.058.927
72.345.152
7.158.510
- Geboekt
-
-
-
- Afgeboekt
-
-
-1.597.898
31.058.927
72.345.152
5.560.612
25.868.842
91.033.955
156.559.248
9.369.357
Per einde van het boekjaar b) Meerwaarden Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar:
Per einde van het boekjaar c) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: 4.262.881
9.084.186
2.745.660
1.307.393
- Teruggenomen want overtollig
-
-
-3.431.942
-1.591
- Afgeboekt
-
-20.091.230
-148.220.858
-736
30.131.723
80.026.911
7.652.108
10.674.423
774.676
8.133.857
- Geboekt
Per einde van het boekjaar c) Niet-opgevraagde bedragen
8.740.813
Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: Per einde van het boekjaar Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
871.139
264.697.060
774.676
16.874.670
428.923.226
150.241.384
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
Betrokken activaposten
Benaming
C.II.4. Bons, obligaties en vorderingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
C.III.1. Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten
-
486.070.401
C.III.2. Obligaties en andere vastrentende effecten
a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
14.461.255.416
Mutaties tijdens het boekjaar: - Aanschaffingen
-
374.799.694
7.059.039.711
- Overdrachten en buitengebruikstellingen
-
-375.013.263
-7.576.049.796 3.787.356
-
-15.001.380
- Overige mutaties
30.637.250
-
2.876.816
Per einde van het boekjaar
30.637.250
470.855.452
13.950.909.503
- Overboekingen van een post naar een andere
b) Meerwaarden -
Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: - Geboekt
-
- Afgeboekt
-
Per einde van het boekjaar
-
c) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar
-
17.434.829
146.798.643
Mutaties tijdens het boekjaar: - Geboekt
-
7.304.423
45.549.408
- Teruggenomen want overtollig
-
-4.571.108
-71.049.475
- Afgeboekt
-
-10.868.172
-60.490.605
Per einde van het boekjaar
-
9.299.972
60.807.971
c) Niet-opgevraagde bedragen 18.420.751
Per einde van het vorige boekjaar
-18.273.301
Mutaties tijdens het boekjaar:
147.450
Per einde van het boekjaar Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
30.637.250
461.408.030
13.890.101.532
51
52 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Nr. 2. Staat betreffende de deelnemingen en maatschappelijke rechten in andere ondernemingen NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het B.T.W.- of NATIONAAL NUMMER
Maatschappelijke rechten gehouden door de onderneming (rechtstreeks) Aantal
Dochterondernemingen
%
%
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening Eigen vermogen
Jaarrekening per
Munteenheid
Nettoresultaat
(+) of (-) (in duizenden munteenheden)
Adehis SA Rue de Néverlée, 12 BP-5020 Temploux BE 0861.023.666
0
0,00
34,88
31/12/2012
EUR
11.544
1.509
Adinfo SA Pachecolaan, 44 B-1000 Brussel BE 0414.914.926
0
0,00
34,88
31/12/2012
EUR
7.597
3.174
Afélio SA Clos Chanmurly, 13 B-4000 Liège BE 0536.963.393
0
0,00
51,36
-
-
-
-
248.879
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
2.530
-70
AME Conseil SARL Rue Louvigny, 14 L-1946 Luxembourg
0
0,00
50,00
-
-
-
-
AME Life Lux SA Boulevard Joseph II, 7 L-1840 Luxembourg
1
0,00
10,00
31/12/2012
EUR
18.997
1.562
100.000
50,00
0,00
31/12/2012
EUR
48.064
1.778
4.050
25,00
0,00
31/12/2012
EUR
-5.604
-6.621
200
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
9.092
-143
Assurcard nv Interleuvenlaan, 15F B - 3001 Leuven NN 475.433.127
1.125
25,00
0,00
31/12/2012
EUR
2.790
272
Aviabel SA Brugmannlaan, 10 B-1060 Brussel NN 403.248.004
4.940
24,70
0,00
31/12/2012
EUR
38.341
4.752
Bedrijvencentrum Meetjesland-Maldegem Industrielaan, 9A B-9990 Maldegem NN 452.586.063
32
27,59
0,00
31/12/2012
EUR
522
-41
Bedrijvencentrum Regio Geraardsbergen Markt Stadhuis, 2 B-9500 Geraardsbergen NN 456.832.584
32
27,12
0,00
31/12/2012
EUR
644
0
Bellefroid nv Genkersteenweg, 390 B-3500 Hasselt BE 0429.884.105
13
10,40
0,00
31/12/2012
EUR
581
144
484
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
6.822
-45
Brussels I Funds nv Generaal Jacqueslaan, 141 B-1050 Brussel NN 477.925.433
1.090
18,17
0,00
31/12/2012
EUR
2.005
-418
Carolidaire SCRL Boulevard Mayence, 1 B-6060 Gilly BE 0464.424.815
5.000
13,19
0,00
31/12/2012
EUR
842
-1
80
10,00
0,00
31/12/2012
EUR
29
-77
Cerep Loi 1 SPRL Arianelaan 5 B-1200 Brussel BE 0866.441.909
126.717
35,00
0,00
31/08/2013
EUR
9.585
-13.163
Cevi nv Bisdomplein, 3 B-9000 Gent BE 0860.972.295
0
0,00
34,88
31/12/2012
EUR
9.567
2.001
1.400
16,16
0,00
31/12/2012
EUR
20.952
880
Ankaret SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège BE 0438.840.866
AME SA Sterrenkundelaan, 19 B-1210 Brussel NN 466.833.467 Ariane Building SA Place Saint-Jacques, 11/104 B-4000 Liège BE 0862.467.382 Ariane Real Estate SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège BE 0898.866.435
Bora nv Prins-Bisschopssingel, 73 B-3500 Hasselt BE 0444.533.281
Centrexperts SA Av Franklin Roosevelt, 104 B-1332 Genval BE 0463.891.315
De Oostendse Haard VZW Nieuwpoortsesteenweg, 205 B-8400 Oostende BE 405.277.282
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het B.T.W.- of NATIONAAL NUMMER
Developpement Cauchy SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège BE 0832.269.896
Maatschappelijke rechten gehouden door de onderneming (rechtstreeks) Aantal
Dochterondernemingen
%
%
53
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening Eigen vermogen
Jaarrekening per
Munteenheid
Nettoresultaat
(+) of (-) (in duizenden munteenheden)
1.000
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
82
13
DG InfraYield SA Pachecolaan, 44 B-1000 Brussel NN 833.921.767
1.218.175
14,45
0,00
30/06/2013
EUR
7.652
556
DG Infra+ SA Pachecolaan, 44 B-1000 Brussel NN 894.555.972
19.386
15,04
0,00
31/12/2012
EUR
40.540
-825
122.549
39,88
0,08
31/12/2011
EUR
221.051
8.191
10
10,00
0,00
31/12/2012
EUR
100
35
999
99,90
0,10
-
-
-
-
578.096
96,17
3,83
31/12/2012
EUR
194.541
20.930
1.249
99,92
0,00
31/12/2011
EUR
165
22
Ethias Patrimoine SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège NN 894.377.612
40
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
21.222
221
Ethias Service SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège NN 825.876.113
999
99,90
0,00
31/12/2012
EUR
247
58
Foncière du Berlaymont SPRL Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège BE 0833.012.640
1.000
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
-78
-15
0
0,00
17,01
31/12/2012
USD
112.247
2.419
Goed Arthur nv Prins-Bisschopssingel, 73 B-3500 Hasselt BE 0806.904.101
1.000
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
2.364
-88
Het Rijksarchief nv Heistraat, 129 B - 2610 Wilrijk BE 0837.321.816
2.000
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
2.014
14
0
0,00
100,00
31/12/2012
EUR
901
-2.725
Impulse Microfinance Investment Fund Sneeuwbeslaan, 20 B-2610 Antwerpen NN 870 792 160
1.200
10,54
0,00
31/12/2012
EUR
15.588
273
Immo Hofveld nv Sterrenkundelaan, 19 B-1000 Brussel NN 889.535.233
1.000
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
150
46
179.999
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
-22.646
-209
Immovivegnis sa Rue des Croisiers, 24 B 4000 Liège BE 0463.660.394
10.500
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
192
24
Jan Dockx SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège BE 0458.920.757
2.500
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
127
-62
400
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
3.499
9
44
46,21
0,00
30/05/2013
EUR
0
-18
Ecetia Finances SA Rue Sainte Marie, 5 B - 4000 Liège NN 203.978.726 E.D.A. SA Avenue de la Cokerie, 9 B-4030 Grivegnée NN 823.162.982 Ethias Distribution Epargne Crédit SA Rue des Croisiers,24 B-4000 Liège BE 0508.712.243 Ethias Investment RDT-DBI SA (High yield) Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège NN 865 127 063 Ethias Life Fund Management SA Rue Eugène Ruppert, 12 L-2453 Luxembourg
GMF Financial California Street, 50 - Suite 2550 San Francisco CA 94111 - 4624 USA
Hotel Wellness SPRL Rue Jaspar, 2 B-4000 Liège BE 0895.274.069
Immo Life Insure nv Minister Liebaertlaan, 10 B-8500 Kortrijk BE 0471.135.433
Koasla SA Langestraat, 366 B-1620 Drogenbos BE 0873.412.150 Legibel Groupement d'intérêt économique Koningsstraat, 55 B-1000 Brussel NN 446.584.931
54 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het B.T.W.- of NATIONAAL NUMMER
Les Hauts Prés SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège BE 0812.149.029
Maatschappelijke rechten gehouden door de onderneming (rechtstreeks) Aantal
Dochterondernemingen
%
%
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening Eigen vermogen
Jaarrekening per
Munteenheid
Nettoresultaat
(+) of (-) (in duizenden munteenheden)
1.000
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
6.770
-77
Lexar Technics SA Chaussée de Mariemont (MLZ), 113 bte 24AB - 7140 Morlanwelz BE 0455.867.534
0
0,00
45,32
31/12/2012
EUR
1.910
137
Logins nv Generaal De Wittelaan, 17 bus 32 B-2800 Mechelen BE 0458.715.671
0
0,00
34,88
31/12/2012
EUR
2.517
745
2.776
10,66
0,00
31/12/2012
EUR
2.800
91
Network Research Belgium SA Parc Industriel des Hauts-Sarts 2ème avenue, 65 B-4040 Herstal BE 0430.502.430
42.530
68,39
0,00
31/12/2012
EUR
103.106
10.066
L'Ouvrier chez lui SA Rue d'Amérique, 26/1 B-4500 Huy NN 401.465.478
15.000
63,58
0,00
31/12/2012
EUR
3.235
113
9.856
23,04
0,00
31/12/2012
EUR
2.319
-133
1.326.622
16,28
0,00
31/12/2012
EUR
1.408
-711
0
0,00
37,61
31/12/2011
EUR
3.144
152
240
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
3.331
72
Skarabee nv Minister Liebaertlaan, 10 B-8500 Kortrijk BE 0468.210.684
0
0,00
31,25
31/12/2012
EUR
2.199
27
Société Immobilière de Rénovation SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège BE 0440.691.982
0
0,00
100,00
30/06/2012
EUR
-18.422
-18.490
Stesud SA Vorstlaan 47 B-1160 Oudergem BE 0461.401.482
0
0,00
34,88
31/12/2012
EUR
2.303
941
TEB Foncière SA Rue Louvrex, 95 B-4000 Liège BE 0480.029.838
145
29,41
0,00
31/12/2012
EUR
196
18
TEB Participations SA Rue Louvrex, 95 B-4000 Liège BE 0480.029.739
60.503
29,43
0,00
31/12/2012
EUR
63.460
5.151
600
11,11
0,00
31/12/2012
EUR
2.756
-184
Thier sur la Fontaine SPRL Rue Thier sur la Fontaine, 5 B-4000 Liège BE 0891.400.603
0
0,00
100,00
30/06/2012
EUR
-647.516
-628.993
UP38 SA Rue des Croisiers, 24 B - 4000 Liège BE 0833.845.751
0
0,00
100,00
31/12/2012
EUR
339
36
Vecquim SA Rue des Croisiers, 24 - 4000 Liège NN 459.183.449
600
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
2.258
150
Veran Real Estate SA Rue des Croisiers, 24 B-4000 Liège BE 0894.106.012
100
100,00
0,00
31/12/2012
EUR
6.171
146
Huis der Verzekeringen Brussel de Meeussquare 29, B-1000 Brussel BE.0403.306.501
Palais des Expositions de Charleroi s.c. Avenue de l'Europe, 21 B-6000 Charleroi NN 401.553.571 Pertinea Fund SCA Vilvoordsteenweg, 101a B-1860 Meise BE 0839.182.929 PMF Infrastructure Fund SCA Oude graanmarkt 63 B-1000 Brussel BE 0841.334.448 Sagitta nv Prins-Bisschopssingel 73 B-3500 Hasselt BE 0812.356.489
Theodorus II SA Joseph Wybranlaan, 40 B-1070 Brussel NN 879.436.147
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het B.T.W.- of NATIONAAL NUMMER
Maatschappelijke rechten gehouden door de onderneming (rechtstreeks) Aantal
Vital Building SA Place Saint-Jacques, 11/105 B-4000 Liège NN 875.171.810
Dochterondernemingen
%
%
55
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening Eigen vermogen
Jaarrekening per
Munteenheid
Nettoresultaat
(+) of (-) (in duizenden munteenheden)
5.000
50,00
0,00
31/12/2012
EUR
4.585
59
170.527
25,10
0,00
31/12/2012
EUR
12.130
2.342
Xperthis SA Rue d'Arlon, 53 B - 1040 Etterbeek BE 0840.582.796
0
0,00
37,61
31/12/2012
EUR
32.262
3.488
Xtenso nv Generaal De Wittelaan, 19 BUS 3 B - 2800 Mechelen BE 0419.920.423
0
0,00
37,61
31/12/2012
EUR
342
3.405
Westhia SA Rue de l'Ecluse, 21 B-6000 Charleroi NN 472.365.155
Nr. 3. Actuele waarde van de beleggingen Activaposten C.
Bedragen 18.584.795.877
Beleggingen I.
Terreinen en gebouwen
286.018.723
II.
Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen
696.466.296
-
Verbonden ondernemingen
453.850.718
1.
453.850.718
-
Deelnemingen
Overige ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
242.615.578
3.
Deelnemingen
211.978.328
4.
Bons, obligaties en vorderingen
30.637.250 16.552.864.404
III. Overige financiële beleggingen
560.223.123
1.
Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten
2.
Obligaties en andere vastrentende effecten
4.
Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten
720.522.079
5.
Overige leningen
483.062.333
6.
Deposito's bij kredietinstellingen
7.
Overige
14.696.859.231
88.632.920 3.564.718 1.049.446.454
IV. Deposito's bij cederende ondernemingen
Nr. 5. Staat van het kapitaal Bedragen A.
Aantal aandelen
Maatschappelijk kapitaal 1.
2.
Geplaatst kapitaal (post A.I.1. van de passiva) -
Per einde van het vorige boekjaar:
-
Wijzigingen tijdens het boekjaar:
-
Per einde van het boekjaar
1.000.000.000
xxxxxxxxxxxxxxx
1.000.000.000
xxxxxxxxxxxxxxx
1.000.000.000
20.000.000
xxxxxxxxxxxxxxx
20.000.000
Samenstelling van het kapitaal 2.1. Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten Aandelen zonder aanduiding van de nominale waarde 2.2. Aandelen op naam of aan toonder Op naam
G. Structuur van het aandeelhouderschap van de onderneming op de datum van de jaarafsluiting Vitrufin nv
xxxxxxxxxxxxxxx
20.000.000
56 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Nr. 6. Staat van de voorzieningen voor overige risico's en kosten - Andere voorzieningen Uitsplitsing van de passiefpost E.III
Bedragen 800.000
Voorziening voor risico's en lasten Materiaal/Programmatie
134.744.305
Voorziening voor financiële risico's
6.435.530
Voorziening voor lopende geschillen
1.700.000
Voorziening voor waardeverminderingen op vorderingen
14.363.060
Voorziening voor risico's en lasten
712.703
Voorziening voor overige geschillen
Nr. 7. Staat van de technische voorzieningen en schulden Betrokken posten van de passiva a)
Bedragen
Uitsplitsing van de schulden (of een deel van de schulden) waarvan de resterende looptijd méér dan 5 jaar is. B.
Achtergestelde schulden II.
325.000.000
Niet-converteerbare leningen
325.000.000 Totaal
b)
Schulden (of gedeelte van de schulden) en technische voorzieningen (of gedeelte van de technische voorzieningen) gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de onderneming. D. Technische voorzieningen met betrekking tot de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de activiteitengroep "Leven" wanneer het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming G. Schulden
476.546.899 19.347.396 19.347.396
IV. Schulden ten aanzien van kredietinstellingen Totaal c)
325.000.000
495.894.295
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten. 1.
Belastingen (post G .V.1.a) van de passiva) b)
2.
Niet-vervallen belastingschulden
395.433.869
Bezoldigingen en sociale lasten (post B.V.1.b) van de passiva) b)
Overige schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten
43.104.111
Nr. 8. Staat van de overlopende rekeningen van het passief Uitsplitsing van de passiefpost H Over te dragen financiële opbrengsten (Op voorhand ontvangen intresten) Toe te schrijven financiële lasten (REPO) Toe te schrijven financiële lasten (Obligatielening) Toe te schrijven financiële lasten (IRS)
Bedragen 242.225 3.476 3.023.747 7.750
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
Nr. 10. Inlichtingen betreffende de technische rekeningen Niet-levensverzekering Inhoud
Rechtstreekse zaken Totaal
Totaal
Ongevallen en ziekte
Motorrijtuigen Burgerlijke Aansprakelijkheid
Motorrijtuigen Andere takken
(takken 1 en 2)
(Tak 10)
(takken 3 en 7)
1)
Brutopremies
1.266.008.498
1.118.169.810
326.756.565
231.056.056
2)
Verdiende brutopremies
1.254.401.586
1.106.468.593
325.228.043
230.388.101
182.224.091 182.844.292
3)
Brutoschaden
872.939.081
749.315.635
240.660.956
177.309.120
116.952.532
4)
Brutobedrijfskosten
196.088.802
178.147.489
31.286.138
39.795.702
29.877.694
5)
Herverzekeringssaldo
-44.885.994
-43.219.683
-2.510.694
12.829.455
-1.324.440
6)
Commissielonen (art. 37)
15.785.524
Inhoud
Rechtstreekse zaken Scheepvaart Luchtvaart Transport (takken 4, 5, 6, 7, 11 en 12) 352.970
Brand en andere schade aan goederen (takken 8 en 9)
Algemene Burgerlijke aansprakelijkheid (Tak 13)
Krediet en borgtocht
Diverse geldelijke verliezen
(takken 14 en 15)
(Tak 16)
1)
Brutopremies
188.190.028
100.554.752
2.718.415
16.603.793
2)
Verdiende brutopremies
354.211
186.416.614
100.299.892
2.719.713
9.347.868
3)
Brutoschaden
355.662
102.565.113
39.889.326
13.088
7.860.200
4)
Brutobedrijfskosten
80.669
36.822.093
17.280.690
652.119
1.650.342
5)
Herverzekeringssaldo
-
-20.340.244
-29.076.234
-2.797.526
0
6)
Commissielonen (art. 37)
Inhoud
Rechtstreekse zaken Rechtsbijstand
Assistance
(Tak 17)
(Tak 18)
Aangenomen zaken
1)
Brutopremies
35.783.662
33.929.478
147.838.688
2)
Verdiende brutopremies
35.452.629
33.417.230
147.932.993
3)
Brutoschaden
42.048.666
21.660.972
123.623.446
4)
Brutobedrijfskosten
7.933.941
12.768.101
17.941.313
-
-
-1.666.311
5)
Herverzekeringssaldo
6)
Commissielonen (art. 37)
II. Levensverzekeringen Inhoud A. 1)
1.434.200.969
Brutopremies a)
69.663.678
1. Individuele premies 2. Premies betreffende groepsverzekeringsovereenkomsten
b) c)
1. Periodieke premies
959.477.331 474.723.638
1. Premies van overeenkomsten zonder winstdeling 3. Premies van overeenkomsten waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
2) 3)
1.364.537.290
2. Enige premies 2. Premies van overeenkomsten met winstdeling
B.
Bedragen
Rechtstreekse zaken
12.135.474 1.421.923.085 142.409 -739.769
Herverzekeringssaldo
764.180
Commissielonen (art. 37) Aangenomen zaken
15.924.654
Brutopremies
III. Niet-levensverzekering en levensverzekering, rechtstreekse zaken Inhoud
Bedragen
Brutopremies: - in België - in de andere lidstaten van de EU
2.551.056.175 1.314.604
57
58 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Nr. 11. Staat betreffende de personeelsleden in dienst Totaal aantal op afsluitdatum
Categorieën Personeel onder arbeids- of stageovereenkomst (**) Uitzendkrachten of personen ter beschikking gesteld van de onderneming Totaal
Personeel onder arbeids- of stageovereenkomst (**) Uitzendkrachten of personen ter beschikking gesteld van de onderneming Totaal
Aantal gepresteerde uren
1.808
1.742,29
0
2,82
4.940
1.808
1.745,11
2.647.800
Totaal aantal op afsluitdatum
Categorieën
2013 Gemiddeld personeelsbestand (*)
2012 Gemiddeld personeelsbestand (*)
2.642.861
Aantal gepresteerde uren
1.806
1.729,87
0
4,04
2.595.921 7.078
1.806
1.733,91
2.602.999
(*) Het gemiddeld personeelsbestand wordt berekend in voltijdse equivalenten overeenkomstig artikel12, § 1 van het koninklijk besluit van 12 september 1983 tot uitvoering van de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding en de jaarrekening van de ondernemingen. (**) Het personeel onder arbeids- of stageovereenkomst bestaat uit de werknemers ingeschreven in het personeelsregister en verbonden met de onderneming door een arbeidsovereenkomst of een stageovereenkomst zoals bedoeld door het koninklijk besluit nr. 230 van 21 december 1983.
Nr. 12. Staat betreffende het geheel van de administratie- en beheerskosten, uitgesplitst volgens aard Benaming I.
Bedragen
Personeelskosten
181.676.740
a) Bezoldigingen
115.063.972
1.
b) Pensioenen
0
c) Andere rechtstreekse sociale voordelen
29.619.265
2.
Patronale bijdragen voor sociale verzekeringen
36.744.420
3.
Patronale toelagen en premies voor buitenwettelijke verzekeringen
4.
Overige personeelsuitgaven
5.
Voorzieningen voor pensioenen, bezoldigingen en sociale lasten a)
Dotaties (+)
b)
Bestedingen en terugnemingen (-)
174.640 1.916.159 -1.841.716 1.087.112 -2.928.828 134.476.871
II.
Diverse goederen en diensten
V.
Overige lopende lasten
7.838.378
Fiscale bedrijfskosten
1.493.846
a)
Onroerende voorheffing
1.351.907
b)
Overige
1.
2.
Bijdragen gestort aan openbare instellingen
4. VI.
Overige Teruggewonnen administratiekosten en overige lopende opbrengsten (-)
1.
Teruggewonnen administratiekosten b)
Totaal
Overige
141.939 4.255.851 2.088.681 -25.154.467 25.154.467 25.154.467 298.837.522
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
Nr. 13. Overige opbrengsten, overige kosten Bedragen A.
Uitsplitsing van de overige opbrengsten (post 7. van de niet-technische rekening) Verwijlintresten op fiscale vorderingen
1.789.974
Terugneming van waardeverminderingen op betwistingen
8.748.765
Ontvangen commissielonen
1.854.024
Meerwaarden op de realisatie van materiële activa B.
6.654 199.369
Overige Uitsplitsing van de overige kosten (post 8. van de niet-technische rekening) Afschrijvingen Waardeverminderingen op vorderingen
6.181.310 10.933.649
Minderwaarden op de realisatie van activa
2.836.669
Besteding voorziening voor waardeverminderingen op vorderingen
1.700.000
Lasten betreffende het eigen vermogen
6.321.628
Financiële kosten Honoraria Voorziening voor geschillen
303.155 99.382 19.075 7.800.000
Overige
Nr. 15. Belastingen op het resultaat Bedragen A.
Uitsplitsing van de post 15 a) ‘Belastingen’: 1.
B.
Belastingen op het resultaat van het boekjaar: a)
Voorafbetalingen en terugbetaalbare voorheffingen
c)
Overschot van de voorafbetalingen en/of van de geactiveerde terugbetaalbare voorheffingen (-)
d)
Geraamde belastingsupplementen (opgenomen onder post G.V.1.a) van de passiva)
80.131 80.131 1.797.832 -1.797.832 80.131
Belangrijkste oorzaken van de verschillen tussen de winst, voor belastingen, zoals deze blijkt uit de rekeningen en de geraamde belastbare winst Belastbare voorzieningen en waardeverminderingen (Variatie):
92.000.000
Vrijgestelde meerwaarden:
-23.000.000
Belastingteruggaven:
-16.000.000
Niet-aftrekbare kosten: Verminderingen van diverse belastinglatenties D.
53.000.000 -218.000.000
Bronnen van belastinglatenties: 1.
Actieve latenties: Gecumuleerde fiscale verliezen die aftrekbaar zijn van latere belastbare winsten Over te dragen definitief belaste inkomsten Belaste technische voorzieningen Diversen
1.425.000.000 550.000.000 59.000.000 814.000.000 2.000.000
59
60 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Nr. 16. Andere taksen en belastingen ten laste van derden 2013 A.
B.
2012
Taksen: 1. Taksen op de verzekeringsovereenkomsten ten laste van derden 2. Andere taksen ten laste van de onderneming
216.502.330 4.290.218
227.305.535 4.700.941
De ingehouden bedragen ten laste van derden bij wijze van: 1. Bedrijfsvoorheffing 2. Roerende voorheffing (op dividenden)
272.977.258 4.389.567
268.716.867 -
Nr. 17. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Bedragen C.
Zakelijke zekerheden door de onderneming gesteld of onherroepelijk beloofd op haar eigen middelen als zekerheid van de rechten en verplichtingen: a)
D.
H.
van de onderneming:
97.180.572
Ontvangen zekerheden (andere dan in baar geld): 45.475.657
a)
effecten en waarden van de herverzekeraars:
b)
overige:
931.207.382
Overige:
484.165.403
ACQUISITIEVERBINTENISSEN IRS SWAP - RECEIVE LEG CAPS/FLOOR VERBINTENISSEN IMMO FONDS VERBINTENIS LIQUIDITY FACILITY VERBINTENIS FONDS INFRA ONZEKER TE RECUPEREREN VERHALEN LENINGSVERBINTENISSEN GELEENDE EFFECTEN: COLLATERAL CREDIT SUISSE
27.142.710 20.000.000 271.750.000 2.232.055 104.250.000 11.453.262 1.400.750 37.952.688 7.983.938
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
61
Nr. 18. Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Betrokken balansposten
Verbonden ondernemingen 2013
C.
II. Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen
173.467.138
428.923.226
378.238.135
150.241.384
173.467.138
-
-
30.637.250
-
- overige
-
-
30.637.250
-
II. Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen
-
-
2.212
3.870
Bons, obligaties en vorderingen
1+3
Deelnemingen
Vorderingen I.
Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen III. Overige vorderingen Achtergestelde schulden
G. Schulden V.
2012
180.878.634
Deelnemingen
B.
2013
378.238.135
2+4
E.
2012
428.923.226
1+3
D.
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Overige schulden
-
-
2.212
3.870
63.066
39.408.298
594.172
8.894
42.570
52.861
-
0
20.496
39.355.437
594.172
8.894
5.000.000
5.000.000
1.000.000
1.000.000
28.399.176
18.267.343
618.893
430.233
28.399.176
18.267.343
618.893
430.233
Nr. 19. Financiële betrekkingen met: Bedragen A.
bestuurders en zaakvoerders: 1.
Uitstaande vorderingen op deze personen
4.
Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening toegekende pensioenen - aan bestuurders en zaakvoerders
368.571 183.984
Nr. 19bis. Financiële betrekkingen met: De commissaris en de personen met wie hij verbonden is
Bedragen
1.
Bezoldiging van de commissaris:
725.200
2.
Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de commissaris:
148.260
-
Andere controleopdrachten
82.260
-
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten
66.000
3.
Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de personen met wie de commissaris verbonden is: -
Andere controleopdrachten
-
Belastingadviesopdrachten
-
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten
205.634 17.500 55.367 132.767
Vermeldingen in toepassing van het artikel 133, paragraaf 6 van het Wetboek van vennootschappen In overeenstemming met artikel 133 van het Wetboek van vennootschappen, wordt de beoordeling "1-1" van het verslag van vergoedingen en van bezoldigingen audit vs. niet-audit van de Commissaris en van de hieraan verbonden personen uitgevoerd voor het geheel van de Ethias-groep, waarvan de onderneming deel uitmaakt. Bijgevolg wordt de naleving van het verslag "1-1" gemotiveerd in de toelichting van de geconsolideerde jaarrekeningen gepubliceerd door de moedervennootschap van de groep, Vitrufin nv, waarnaar wij u verwijzen voor meer bijzonderheden. De niet-auditprestaties van de Commissaris en de hieraan verbonden honoraria hebben het voorwerp uitgemaakt van een goedkeuring door het statutaire auditcomité van Ethias nv.
62 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Nr. 20. Waarderingsregels De waarderingsregels die van toepassing zijn op de jaarrekening worden hieronder vermeld.
Activa van de balans Immateriële activa (rubriek B) Zij worden op het actief geboekt tegen hun aanschaffingswaarde of kostprijs, met inbegrip van de bijkomende kosten. De afschrijvingen gebeuren volgens de lineaire methode a rato van 20 %. Beleggingen (rubriek C) Terreinen en gebouwen (onderrubriek C.I.) Zij worden op het actief geboekt tegen hun aanschaffingswaarde of kostprijs, met inbegrip van de bijkomende kosten. De terreinen worden niet afgeschreven. De onroerende goederen verworven vóór 1 januari 2011 worden afgeschreven volgens de lineaire methode tegen de volgende percentages:
Onroerende goederen: 2 % Aanpassingswerken: 10 %
De onroerende goederen verworven sinds 1 januari 2011 zijn onderverdeeld in de volgende categorieën:
Ruwbouw Daken Buitenschrijnwerk Speciale technieken Afwerking
Deze onroerende goederen worden lineair afgeschreven over de verwachte gebruiksduur van elk onderdeel, na aftrek van hun restwaarde, voor zover ze betrouwbaar kunnen worden bepaald. Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen (onderrubriek C.II.) In geval van duurzame ontwaarding maken deze beleggingen het voorwerp uit van waardeverminderingen. Op voorstel van het Directiecomité kunnen er aanvullende of uitzonderlijke waardeverminderingen worden geboekt. Overige financiële beleggingen (onderrubriek C.III.) Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten (C.III.1) In geval van blijvende minderwaarde maken deze beleggingen het voorwerp uit van waardeverminderingen. Het bestaan van een significante latente minderwaarde ten aanzien van de aanschaffingswaarde, bepaald op basis van de gewogen gemiddelde prijs over een periode van 12 opeenvolgende maanden voorafgaand aan de afsluiting, vormt een criterium van duurzame ontwaarding. De minderwaarde wordt als significant gekwalificeerd wanneer ze hoger is dan 20 % van de aanschaffingswaarde in een normale marktcontext. Dit criterium kan aan de beoordeling van het Directiecomité worden voorgelegd wanneer de markten volatieler zijn. Op voorstel van het Directiecomité kunnen er aanvullende of uitzonderlijke waardeverminderingen worden geboekt. Voor zover het een aanzienlijk bedrag betreft, wordt de impact van deze waardeverminderingen opgenomen in de toelichting bij de jaarrekening. In geval van overdracht van effecten wordt de boekwaarde, die gebruikt wordt om de gerealiseerde meer- of minderwaarde te berekenen, bepaald op basis van de gemiddelde gewogen prijs. Obligaties en andere vastrentende effecten (C.III.2) Deze beleggingen worden tegen hun aanschaffingswaarde in de balans opgenomen. Wanneer echter hun actuarieel rendement, berekend bij de aankoop (rekening houdend met hun terugbetalingswaarde op vervaldag) verschilt van hun nominale opbrengst, wordt het verschil tussen de aanschaffings- en terugbetalingswaarde in resultaat genomen, pro rata temporis voor de resterende looptijd van de effecten als rentecomponenten op deze effecten en toegevoegd aan of afgetrokken van hun aanschaffingswaarde. Rekening houdend met het actuarieel rendement bij aankoop wordt dit verschil op geactualiseerde basis in het resultaat genomen. In geval van blijvende minderwaarde maken de obligaties en overige vastrentende effecten het voorwerp uit van een waardevermindering. Ethias nv meent bovendien dat de minderwaarde duurzaam is voor de gestructureerde obligaties en past n bijgevolg een waardevermindering toe wanneer de marktwaarde (‘clean price’) van het effect lager is dan 80 % of 0,98 van de nominale waarde van de obligatie, waarbij n gelijk is aan het aantal jaren dat het effect nog loopt tot de eindvervaldag (of de eerste ”calldatum”). Voor de eeuwigdurende leningen moet het verschil tussen hun aanschaffingswaarde en hun lagere marktwaarde beschouwd worden als een blijvende ontwaarding zodat deze effecten gewaardeerd worden op de laagste waarde tussen hun boekwaarde en hun marktwaarde. In geval van overdracht van effecten wordt de boekwaarde, die gebruikt wordt om de gerealiseerde meer- of minderwaarde te berekenen, bepaald op basis van de gemiddelde gewogen prijs.
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
63
In het kader van een arbitrageverrichting wordt de gerealiseerde meer- of minderwaarde op de balans behouden en in de resultaten opgenomen, gespreid over de duur van de wederbeleggingsinvestering. Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten (C.III.4 & C.III.5) Op deze leningen worden waardeverminderingen toegepast zo er voor het geheel of een gedeelte ervan onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag. Beleggingen met betrekking tot de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de activiteitengroep "Leven" en waarvan het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming (rubriek D - tak 23) Deze beleggingen worden tegen hun huidige waarde (marktwaarde) in de balans opgenomen. Deposito's bij kredietinstellingen (onderrubriek C.III.6) Vorderingen (rubriek E) Beschikbare waarden (onderrubriek F.II) Deze posten worden tegen hun nominale of aanschaffingswaarde geboekt. Er worden waardeverminderingen opgetekend om rekening te houden met de onzekerheden van hun terugwinning. Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen (rubriek D. bis) Deze post bevat de verbintenis van de herverzekeraars. De opgetekende bedragen worden bekomen conform de verschillende herverzekeringsverdragen die van toepassing zijn. Overige activabestanddelen (rubriek F) Materiële activa (onderrubriek F.I.) De materiële activa worden op het actief geboekt tegen hun aanschaffingswaarde of kostprijs, met inbegrip van de bijkomende kosten. De afschrijvingen gebeuren volgens de lineaire methode tegen de volgende percentages :
installaties, machines, elektronische uitrusting: 33 1/3 % rollend materieel: 25 % meubilair en kantoormateriaal: 10 %
Het meubilair en kantoormateriaal waarvan de aanschaffingswaarde minder dan 250,00 EUR bedraagt, wordt het eerste jaar afgeschreven.
medisch materiaal: 20 %
Passiva van de balans Technische voorzieningen (rubriek C) Deze voorzieningen worden met voorzichtigheid berekend, rekening houdend met de wettelijke en reglementaire bepalingen vastgesteld door de verschillende controleorganen. De voorziening voor egalisatie en catastrofen wordt geëvalueerd volgens de actuariële methode. Technische voorzieningen met betrekking tot de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de activiteitengroep "Leven" en waarvan het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming (rubriek D - tak 23) Deze voorzieningen worden geschat op basis van de huidige waarde van de activa van rubriek D. Voorzieningen voor risico's en lasten (rubriek E) De voorzieningen die moeten worden aangelegd om de voorzienbare risico’s en kosten te dekken, worden met voorzichtigheid, oprechtheid en te goeder trouw bepaald. De voorzieningen met betrekking tot voorgaande boekjaren worden regelmatig herzien en in het resultaat opgenomen als ze zonder voorwerp zijn. Deposito’s ontvangen van de herverzekeraars (rubriek F) en schulden (rubriek G) Deze posten worden tegen hun nominale waarde ingeschreven.
64 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
Andere bijzondere regels Rekeningen in deviezen De monetaire bestanddelen worden in euro gevaloriseerd tegen de contante koers op de afsluitingsdatum van het boekjaar. De niet-monetaire bestanddelen worden behouden in euro tegen hun aanschaffingskoers. Het saldo van de negatieve verschillen uit de omrekening van monetaire bestanddelen, andere dan de technische voorzieningen, wordt in de resultatenrekening opgenomen. Het saldo van de positieve verschillen wordt opgenomen in de overlopende rekeningen als over te dragen opbrengst. Afgeleide producten De afgeleide producten, aangewend ten speculatieve titel, volgen het voorzichtigheidsprincipe. Dit betekent dat de latente minderwaarden het voorwerp uitmaken van waardeverminderingen of worden gebruikt om voorzieningen voor financiële risico’s mee aan te leggen. De latente meerwaarden worden evenwel niet in het resultaat opgenomen. De termijnrenteverrichtingen tot microdekking of afgesloten in het kader van het ALM-beheer, worden symmetrisch gewaardeerd met de toerekening van kosten of opbrengsten van de gedekte bestanddelen over de resterende looptijd van deze bestanddelen. Onder als dekking bestemde termijnrenteverrichting moet worden verstaan de termijnverrichting die tot doel of gevolg heeft het risico te compenseren of te beperken op een actief, een passief, een recht, een verplichting buitenbalansstelling of een geheel van bestanddelen met homogene kenmerken ten aanzien van hun renteschommelingsgevoeligheid. Tot slot: de dekkingsverrichtingen of de verrichtingen afgesloten in het kader van het ALM-beheer moeten van bij het begin als zodanig worden gekwalificeerd.
Nr. 22. Verklaring met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening A. Inlichtingen te verstrekken door alle ondernemingen: - De onderneming stelt op en publiceert, overeenkomstig het koninklijk besluit betreffende de geconsolideerde jaarrekening van verzekeringsondernemingen en herverzekeringsmaatschappijen, een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag: ja/nee (*): Ja
Nr. 23. Bijkomende inlichtingen die de onderneming op basis van het besluit van 17/11/94 moet verstrekken De onderneming, in voorkomend geval, somt de bijkomende inlichtingen op, vereist: Art 27 bis § 3, laatste alinea
Bedragen
2. Obligaties en andere vastrentende effecten
-24.906.922
Gebruikte afgeleide instrumenten Opties op aandelen
Geen enkele aankooptransactie en geen enkele vervroegde verkooptransactie
Opties op indices
2 aankooptransacties en 2 vervroegde verkooptransacties
CDS
1 verkooptransactie
Boekhoudkundige resultaten
Resultaat
Terugneming van waardeverminderingen
Voorziening
Opties op aandelen
169.425
-
-
Swaps
328.500
-
-
18.667
-
-
-
1.325.709
-
CDS Caps en Floors
Bijkomende inlichtingen Er is een belangrijk geschil tussen Ethias nv en de belastingadministratie omtrent de pensioenverzekeringen van verschillende openbare entiteiten (provincies, gemeenten, intercommunales en andere openbare instellingen) om de wettelijke pensioenen van hun vastbenoemde statutaire personeelsleden en hun rechthebbenden te verzekeren. De administratie meent dat, gezien het ontbreken van risico's in de zin van het burgerlijk wetboek (kans op verlies of winst), deze contracten geen verzekeringscontracten Leven vormen maar geldbeleggingscontracten en dat, bijgevolg, de jaarlijkse intresten door Ethias nv toegekend aan de reserves van deze contracten roerende inkomsten vormen in hoofde van de openbare entiteiten verzekeringnemers en dus moeten worden onderworpen aan de roerende voorheffing. Op grond hiervan werd een bedrag van
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
65
247,2 miljoen EUR ingekohierd tot het boekjaar 2008. Dit bedrag dient verhoogd te worden met de hieraan verbonden nalatigheidsintresten geschat op 120,2 miljoen EUR op 31 december 2013. Ethias nv betwist volledig het standpunt van de belastingadministratie en heeft het dossier aan het gerecht overgemaakt. Eind 2009 heeft de rechtbank van eerste aanleg te Luik de inkohieringen op de roerende voorheffing voor de jaren 2002, 2003 en 2004 bevestigd, door een uitspraak die evenwel niet beantwoordt aan tal van ernstige argumenten die Ethias had ingeroepen en die geen rekening houdt met de evolutie in de rechtspleging en de rechtsleer van de laatste jaren. Ethias nv heeft in november 2010 beroep aangetekend tegen deze uitspraak en laat zich bijstaan door vooraanstaande specialisten die haar verdediging versterkten. Bovendien heeft een interpretatieve wet van het artikel 97 van de wet op de landverzekeringsovereenkomst bekendgemaakt op 19 juli 2013 een einde gesteld aan een controverse van meer dan 20 jaar oud met betrekking tot het begrip levensverzekering door te bevestigen dat de aanwezigheid van een risico in de zin van het burgerlijk wetboek (kans op verlies of winst) niet nodig is om een levensverzekeringsovereenkomst te kwalificeren, hetgeen de stelling van Ethias alleen maar versterkt. Ethias blijft vertrouwen hebben in de goede afloop van dit geschil voor een hogere gerechtsinstantie. Een belastingsvordering voor een bedrag dat identiek is aan de schuld en wordt bijgevolg geboekt op het actief van de balans voor een bedrag van 367,5 miljoen EUR. Opmerking betreffende bijlage 3 De huidige waarde van de eeuwigdurende obligaties (opgenomen onder de andere types van obligaties in de rubriek 8.03.223.2) is afkomstig van het gebruik van een "modelprijs" in plaats van een marktprijs die ofwel overeenstemt met een Bloomberg-valorisatie ofwel met een valorisatie meegedeeld door een tegenpartij. Dit betreft enkel twee effecten op datum van 31 december 2013 (hetzij 20 % van de totale portefeuille in nominale waarde). De aldus ingevoerde kwantitatieve benadering is in overeenstemming met de aanbevelingen van de Institute Accounting Standards Board (IASB) in zijn verslag: "IASB Expert Advisory Panel – Measuring and disclosing the fair value of financial instruments in markets that are no longer active" Deze waardering wordt in de rekeningen vertaald door een verbetering van de huidige waarde van deze obligaties met +11 miljoen euro op datum van 31 december 2013. Afbouw van de activiteit Leven voor de cliënten particulieren Wij verwijzen naar punt 1.1 van het beheersverslag.
66 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013
10.4
Sociale balans
Nummer van het paritaire comité dat bevoegd is voor de onderneming: 306
Staat van de tewerkgestelde personen Werknemers waarvoor de onderneming een Dimona-verklaring heeft ingediend of die zijn ingeschreven in het algemeen personeelsregister. 2013
Totaal
Mannen
Vrouwen
Gemiddeld aantal werknemers Voltijds Deeltijds Totaal in voltijdse equivalenten (VTE)
1.563,29
895,48
667,81
247,59
37,91
209,68
1.742,29
921,80
820,49
2.367.978
1.359.551
1.008.427
274.883
41.153
233.730
2.642.861
1.400.704
1.242.157
162.614.936
102.494.469
60.120.467
19.061.804
4.031.687
15.030.117
181.676.740
106.526.156
75.150.584
549.000
321.906
227.094
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Voltijds Deeltijds Totaal Personeelskosten Voltijds Deeltijds Totaal Bedrag van de voordelen bovenop het loon
2012 Gemiddeld aantal werknemers Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Personeelskosten Bedrag van de voordelen bovenop het loon
2013 Aantal werknemers
Totaal
Mannen
Vrouwen
1.729,87
925,23
804,64
2.595.921
1.389.960
1.205.961
175.769.532
104.468.234
71.301.299
461.367
274.212
187.155
Voltijds
Deeltijds
Totaal (VTE)
1.571
237
1.744,10
1.491
237
1.664,10
72
0
72,00
8
0
8,00
896
31
917,80
0
0
0,00
secundair onderwijs
211
17
222,50
hoger niet-universitair onderwijs
423
7
428,30
universitair onderwijs
262
7
267
675
206
826,30
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd Vervangingsovereenkomst Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen lager onderwijs
Vrouwen lager onderwijs
2
1
2,8
secundair onderwijs
140
57
181,70
hoger niet-universitair onderwijs
341
103
418,60
universitair onderwijs
192
45
223,20
Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel Bedienden Arbeiders
21
0
21,00
1550
237
1723,21
0
0
0,00
Jaarverslag 2013 │ Ethias nv│
Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen 2013
Uitzendkrachten
Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen
7,37
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
12.904
Kosten voor de onderneming
483.929
Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar Ingetreden
Voltijds
Aantal werknemers waarvoor de onderneming tijdens het boekjaar een Dimona-verklaring heeft ingediend of die tijdens het boekjaar werden ingeschreven in het algemeen personeelsregister
Deeltijds
Totaal (VTE)
83
3
85,40
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
27
3
29,40
Overeenkomst voor een bepaalde tijd
47
3
47,00
9
0
9,00
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst
Vervangingsovereenkomst Uitgetreden
Voltijds
Aantal werknemers waarvoor de onderneming tijdens het boekjaar een Dimona-verklaring heeft ingediend of die tijdens het boekjaar werden ingeschreven in het algemeen personeelsregister
Deeltijds
Totaal (VTE)
72
12
79,80
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
38
10
44,50
Overeenkomst voor een bepaalde tijd
26
2
27,30
8
0
8,00
20
5
23,70
8
1
8,50
44
6
47,60
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst
Vervangingsovereenkomst Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst Pensioen Ontslag Andere reden
Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar 2013
Mannen
Vrouwen
Formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers
743
641
12.056
10.985
1.476.213
1.284.726
1.487.482
1.294.448
waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen
31.679
27.330
waaronder subsidies en andere ontvangen financiële voordelen (in mindering te brengen)
42.948
37.052
Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleidingen
Minder formele of informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming
103
131
26.804
26.643
1.618.710
1.608.959
67
68 │ Ethias nv │ Jaarverslag 2013