Jaarverslag 2011
Arbeid & Milieu vzw
Goedgekeurd op de Algemene Vergadering van 22 maart 2012
Inhoud 1.
2.
INLEIDING ..................................................................................................................................... 3 1.1.
Over Arbeid & Milieu .......................................................................................................... 3
1.2.
De visie van A&M ................................................................................................................. 3
1.3.
A&M in 2011 ......................................................................................................................... 3
WERKING A&M ............................................................................................................................. 4 2.1.
Organisatie............................................................................................................................ 4
Algemene Vergadering .......................................................................................................... 4
Raad van Bestuur ................................................................................................................... 5
Personeel ................................................................................................................................ 6
Wijziging statuten .................................................................................................................. 6
2.2.
Activiteitenverslag 2011 .................................................................................................... 7
A.
Informeren en sensibiliseren............................................................................................ 7
B.
Overleg................................................................................................................................. 20
C.
Beleidsadvisering .............................................................................................................. 20
D.
Samenwerkingsverbanden .............................................................................................. 21
2
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
1. INLEIDING 1.1.
Over Arbeid & Milieu
Arbeid & Milieu vzw is het samenwerkingsverband tussen de milieubeweging en de 3 Vlaamse vakbonden: ACV, ABVV en ACLVB. Arbeid & Milieu vzw streeft naar een sociaal en ecologisch verantwoorde samenleving. Dit proberen we te bereiken op 3 manieren: A. We informeren en sensibiliseren de vakbonden en milieubeweging over sociale en ecologische thema’s. Hiertoe organiseert Arbeid & Milieu vzw een waaier aan activiteiten - gaande van de jaarlijkse fietstocht, over info- en studie-avonden tot bedrijfsbezoeken. Hierbij staan telkens de bevordering van wederzijds contact en begrip tussen de milieubeweging en de vakbonden centraal. B. We organiseren overleg tussen de milieubeweging en de vakbonden, over thema’s waar een raakvlak is tussen de pijlers ecologie en economie. C. We doen aan beleidsadvisering rond onze gemeenschappelijke standpunten.
1.2.
De visie van A&M
De vakbonden en de milieubeweging stellen vast dat in ons huidig maatschappelijk model teveel de nadruk ligt op economie, terwijl juist de integratie van sociale, ecologische en economische belangen noodzakelijk is. Deze inzichten vertalen zich onder meer in een milieuwerking binnen de vakbonden en een groeiende aandacht voor sociaal-economische aspecten binnen de milieubeweging. Om die reden is Arbeid & Milieu vzw in 1987 opgericht. Omdat de vakbonden en de milieubeweging er van uit gaan dat er een werkveld is dat ze het best samen aanpakken, met beide organisaties tegelijk. Zo komen ze tot een sterker resultaat: én inhoudelijk, én organisatorisch. De activiteiten van Arbeid & Milieu moeten dan ook een meerwaarde bieden ten opzichte van de afzonderlijke werkingen van de vakbonden en de milieubeweging.
1.3.
A&M in 2011
Samengevat zag de werking in 2011 voor Arbeid & Milieu er als volgt uit: Vormingen 2011 spitste zich vooral toe op het vormen van vakbondsafgevaardigden rond het thema sociaal rechtvaardige transitie. Voor de verschillende vakbonden werd hierover vorming gegeven. Verder werden ook vormingen georganiseerd rond de thema’s water en duurzaam van 9 to 5, die ook als een onderdeel van het verhaal rond de sociaal rechtvaardige transitie kunnen worden gezien. Projecten
3
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Het project Groene Jobs, dat gekaderd wordt binnen de sociaal rechtvaardige transitie, loopt sinds midden 2010 en werd verder gezet in 2011. Om de vormingen rond Groene Jobs/Sociaal rechtvaardige transitie te concretiseren in actieve betrokkenheid van afgevaardigden, werd een Europees project, Green Workplaces, uitgewerkt met enkele binnen- en buitenlandse partners. Dit moet in 2012 resulteren in een aantal pilootprojecten en een handboek voor afgevaardigden die rond vergroening willen werken binnen hun bedrijf. In 2011 werd ook gewerkt rond het project ‘Duurzaam Winkelen: Sensibiliseren over labels voor duurzame consumptie in de supermarkt’. Andere activiteiten Verder werden nog een aantal sensibiliserende activiteiten georganiseerd, waaronder een educatieve fietstocht, een seminarie over elektrische mobiliteit en een infoavond over biodiversiteit.
2. WERKING A&M 2.1.
Organisatie
Algemene Vergadering Op 25/10/2011 was de Algemene Vergadering als volgt samengesteld: Stemgerechtigde leden van de AV Naam Bienstman Mathias Cautaers Eddie Claeys Stefaan Clauwaert Annick Cnop Walter Cox Lieve De Wel Bert De Witte Cindy Desmet Mike Genet Michel Gillabel Jeroen Goossens Johan Grietens Erik Jacobs Danny Kiekens Dominique Kwanten Suzanne Lesaffer Jordi Lieve Cloots
4
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Organisatie
Fractie
BBL Greenpeace BBL ABVV ACV ACV ACV ABVV BBL
Milieubeweging Milieubeweging Milieubeweging Vakbonden Vakbonden Vakbonden Vakbonden Vakbonden Milieubeweging Milieubeweging
Greenpeace BBL ABVV BBL BBL ISUA ACLVB VIGEO BBL
Milieubeweging Vakbonden Milieubeweging Milieubeweging Andere Vakbonden Andere Milieubeweging
Lodewijckx Patrick Peirens Pierre Van Assche Jo
ABVV ACV RUG CDO
Vakbonden Vakbonden Andere
Van Dyck Sara Van Hamme Dirk Vandecasteele Karlien
BBL ACLVB BBL
Milieubeweging Vakbonden Milieubeweging
Verbeek Pieter Vermorgen Ann Verplancken Elie
ABVV ACV ABVV
Vakbonden Vakbonden Vakbonden
Neirynck Sara
gecoöpteerd
Gecoöpteerden
Snoeck Fredrik
gecoöpteerd
Gecoöpteerden
Gecoöpteerd:
Wyffels Timothy gecoöpteerd Aangevuld met niet-stemgerechtigde leden van de AV
Gecoöpteerden
De lijst van stemgerechtigde leden de AV werd per 25/10/2011 als volgt gewijzigd: • • • • • •
Conings Lode (BBL) wordt vervangen door Bienstman Mathias (BBL) Debrabandere Kristof(BBL) wordt vervangen door Gillabel Jeroen (BBL) Turf Jan (BBL) wordt vervangen door Cloots Lieze (BBL) Van Zeebroeck Bruno (BBL) wordt vervangen door Vandecasteele Karlien (BBL) De Clerck Timothy (ACLVB) wordt vervangen door Neirynck Sara (ACLVB) Van Eyck Kris (ACV) wordt vervangen door Snoeck Fredrik (ACV)
In 2011 vonden 2 Algemene Vergaderingen plaats.
Vergadering
Datum
Plaats
Algemene Vergadering A&M Algemene Vergadering A&M
15/03/11 25/10/11
Brussel Brussel
Raad van Bestuur Begin 2011 was de Raad van Bestuur als volgt samengesteld: Naam Dominique Kiekens (voorzitster) Pieter Verbeek Bert De Wel Suzanne Kwanten Kristof Debrabandere
5
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Organisatie ISUA ABVV ACV ACLVB BBL
Fractie Andere Vakbonden Vakbonden Vakbonden Milieubeweging
Sara Van Dyck
BBL
Milieubeweging
Volgende bestuursleden traden toe in 2011: Naam
Organisatie
Datum toetreding
Mike Desmet
BBL
25/10/2011
Volgende bestuursleden traden uit in 2011: Naam
Organisatie
Datum
Kristof Debrabandere
BBL
25/10/2011
In 2011 kwam de Raad van Bestuur 6 maal samen.
Vergadering
Datum
Plaats
Raad van Bestuur A&M Raad van Bestuur A&M Raad van Bestuur A&M Raad van Bestuur A&M Raad van Bestuur A&M Raad van Bestuur A&M
02/02 27/04 09/06 08/09 13/10 08/12
Brussel Brussel Brussel Brussel Brussel Brussel
Personeel Ook in 2011 bestond het secretariaat van A&M uit 2 werknemers: Coördinator: Jorre Van Damme Educatief Medewerker: Thijs Calu
-
Wijziging statuten Op de AV van 25 oktober 2011 werden de statuten als volgt gewijzigd: Wijziging van de maatschappelijke zetel van de vzw A&M verhuisde eind augustus naar de kantoren van de Bond Beter Leefmilieu in de Tweekerkenstraat in Brussel. Dit werd gewijzigd in de statuten. Schrappen van passage m.b.t. uitnodigen van niet-stemgerechtigde leden op de Algemene Vergaderingen. De AV heeft beslist om enkel nog de stemgerechtigde leden uit te nodigen op de Algemene vergadering. Dit werd zo aangepast in de statuten.
6
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Gewijzigde Raad van Bestuur: zie hoger.
2.2.
Activiteitenverslag 2011
A. Informeren en sensibiliseren Deze doelstelling van Arbeid & Milieu vzw concentreert zich rond een 4-tal speerpunten: het organiseren van activiteiten, de websites www.a-m.be en www.groenejobs.be , het A&M Magazine en onze projectwerking.
Activiteiten In 2011 organiseerde Arbeid en Milieu vzw een 20-tal activiteiten. Activiteit 1 en 2 zijn gewestelijke activiteiten, waarbij een minimum van 50 deelnemers vereist is. De overige activiteiten zijn onze vormingsactiviteiten, met een vereist minimum van 15 deelnemers.
Activiteit 1 (gewestelijk)
Datum
Plaats
Educatieve fietstocht Limburg
19/06
Limburg
Deelnemers aantal 51
Beschrijving In juni ging Arbeid & Milieu fietsen in het verre, maar mooie Limburg om er op zoek te gaan naar mooie verhalen in verband met het verduurzamen van onze economie. De tocht voert ons via het Albertkanaal langs de industriezones in Beringen, om via Heusden-Zolder te eindigen in een mooi traject door de Koerselse Heide.
7
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Deelnemersvan de 3 vakbonden en de milieubeweging komen toe in Beringen.
Delegees van Borealis en Pittsburg Corning leggen hun milieuwerking uit aan de deelnemers.
8
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Activiteit 2 (gewestelijk)
Datum
Plaats
Seminarie: ‘Elektrische mobiliteit: een blik in de toekomst!’
30/11
Haasrode
Deelnemers aantal 52
Beschrijving Is elektrische mobiliteit de mobiliteit van de toekomst? Of lopen we te hard van stapel en blijven we ons voorlopig beter concentreren op de productie van klassieke wagens? Wat zijn de eventuele randvoorwaarden om van elektrische mobiliteit een succesverhaal te maken? En hoe zit het met vorming en opleiding in de sector? Ziehier een aantal vragen die we trachtten te beantwoorden op een zonnige woensdag eind november, pal in het kloppende hart van de technologische ontwikkeling, op de nieuwe campus van GROEP-T in Haasrode. We nodigden enkele boeiende sprekers uit, die elk vanuit hun eigen expertise en invalshoek hun kijk geven op de elektrische mobiliteit als een mogelijk onderdeel van onze toekomstige verplaatsingen.
9
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Geert Waeyenbergh, coördinator GROEP-T
Tijdens de middag gaven de studenten uitleg op en rond de werkplaats van GROEP-T.
10
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Frederik Van Mulders, instructeur-ontwikkelaar bij Educam, het opleidingscentrum voor de garagesector.
11
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Het afsluitende panelgesprek met vlnr: Guido Nelissen (ACV Metaal), Roel Vanderbeuren (BBL) en Kurt Marysse (ACLVB)
Activiteit 3
Datum
Plaats
Info-avond ‘ Biodiversiteit@bedrijven’
15/03
Brussel
Deelnemers aantal 19
Beschrijving Natuurpunt bracht onlangs de publicatie ‘Biodiversiteit@Bedrijven’ uit, een handleiding rond biodiversiteit in en rond het bedrijf. Op 15 maart kwam Benno Geertsma (beleidsmedewerker Natuurpunt) de handleiding toelichten. Kristof Debrabandere (BBL) leidde het thema in, en Bert De Wel (ACV) gaf mee welke rol de vakbonden kunnen spelen in dit verhaal.
12
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Activiteit 4 - 5
Datum
Plaats
Vormingen duurzaam 9 to 5
03/03 28/03
Gent Antwerpen
Deelnemers aantal 32 22
Beschrijving In 2008 – 2009 werkte Arbeid & Milieu het project ‘Duurzaam 9 to 5’ uit. Arbeid & Milieu lichtte het doel en de inhoud van deze brochures toe op een 2 vormingen voor ACLVB militanten, waarbij 2 thema’s uit het project uitvoerig werden behandeld: duurzaam aankopen en duurzaam woon-werkverkeer.
13
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Activiteit 6 - 10
Datum
Vormingen ‘duurzaam omgaan met water 10/06 in mijn bedrijf’ 16/06 21/06 23/06
Plaats Elewijt Elewijt Elewijt Elewijt
Deelnemers aantal 16 20 20 17
Beschrijving Arbeid & Milieu werkte in het verleden een project rond watergebruik in bedrijven uit. Dit leverde een vormingspakket op, waarop deze vorming is gebaseerd. A&M organiseerde 4 vormingen voor de ACV-METEA-afgevaardigden rond dit thema en belichtte de rol van water in een bedrijf en hoe een afgevaardigde zijn werkgever kan overtuigen rationeler met deze kostbare grondstof om te springen. Dit zowel naar het gebruik van water toe, als naar het verminderen van de vuilvracht. Activiteit 7 – 22
Datum
Vormingen Sociaal rechtvaardige transitie 06/05 15/06 21/06 04/10 13/10 19/10 20/10 27/10 8/11 17/11 22/11 24/11 01/12 08/12 13/12
Plaats Brussel Kortrijk Brugge Gent Gent Gent Gent Loenhout Gent Gent Gent Gent Gent Gent Gent
Deelnemers aantal 25 20 24 25 19 15 15 16 35 20 22 31 17 24 25
Beschrijving (Vooral) in het najaar van 2011 werden heel wat vormingen over sociaal rechtvaardige transitie georganiseerd, voor de verschillende vakbonden. Doel van deze vormingen is het overtuigen van vakbondsafgevaardigden dat deze groene transitie noodzakelijk is, maar dat ook het aspect van sociale rechtvaardigheid in dit verhaal moet worden meegenomen. Aan de hand van duiding rond de verschillend problematieken die aan de oorzaak liggen van de noodzakelijke transite (biodiversiteitsverlies, grondstoffenschaarste, klimaat, bevolkingsgroei, kloof tussen arm en rijk, ...) worden ook een aantal oplossingen aangereikt.
Websites
14
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
www.a-m.be en www.groenejobs.be De websites van werden in 2011, zoals steeds, regelmatig aangepast in functie van de komende activiteiten van Arbeid & Milieu. Op vraag en naargelang de actualiteit werd regelmatig verwezen naar campagnes en activiteiten van bevriende organisaties.
A&M Magazine
Magazine 1: januari – februari – maart
15
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Het eerste magazine verscheen eind maart, in een oplage van 800 exemplaren. Inhoud: • • • • • • • • •
Redactioneel: Weg van het doemdenken en over tot actie! Project duurzaam winkelen Het klimaatakkoord van Cancun herstelt het vertrouwen maar het klimaat is nog lang niet gered Interview delegees E-Max Eco-cheques: opmerkelijke resultaten na 2 jaar Interview met Peter Bostyn Verslag recente activiteiten Ken uw management! Nieuwe handleiding inspireert bedrijven rond natuur
Magazine 2: april –mei – juni
16
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Het 2e magazine verscheen eind juni, in een oplage van 800 exemplaren. Inhoud: • • • • • • • •
Redactioneel: Hoe de strijd voor een beter leefmiliieu en die voor meer sociale rechtvaardigheid steeds meer één worden Verslag info- en debatavond 'biodiversiteit werkt?! Een sociaal rechtvaardige transitie naar 100% hernieuwbare energie Wie windturbines bouwt, krijgt de wind vanvoren Zonnepanelen ja, maar hoe zit dat nu met die groenestroomcertificaten? Naar een slim elektriciteitsnetwerk? Over de uitbouw van een 'Smart Grid' en slimme meters Is meer klimaatambitie een bedreiging voor jobs en economie? Ecobouwers opendeur
Magazine 3: juli – augustus – september
17
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Het 3e magazine verscheen eind september, in een oplage van 800 exemplaren. Inhoud: • • • • • •
Redactioneel: A&M verhuist (opnieuw)! Fotoverslag fietstocht Van Groene Huize: Netwerk Duurzaam Leuven Interview Judith Kirton-Darling (Europees Vakverbond) Over haat en liefde: de ecocheques Matigingsbeleid inzake klimaatverandering en sociale rechtvaardigheid in België
Magazine 4: oktober – november - december
18
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
Het 4e magazine verscheen eind december, in een oplage van 800 exemplaren.
Inhoud: • • • • • • •
Redactioneel: een euro kan je maar 1 keer uitgeven Interview Mike Desmet (Bond Beter Leefmilieu) Mijnbouw en mensenrechten in India: een verslag Elektrische mobiliteit: een blik in de toekomst! Rio +20: vergroening van de economie en armoedebestrijding Publicatie in de kijker: een euro voor energiebesparing brengt 5 euro in het laatje A&M Magazine: een nieuwe aanpak
Projectwerking
19
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
•
Groene Jobs/Sociaal rechtvaardige transitie Dit project vormt het bredere kader waarbinnen alle activiteiten van A&M zich situeren en stelt zich als doel de vakbondsafgevaardigden en de milieubeweging te overtuigen van de noodzaak van een groene en sociaal rechtvaardige transitie. Ook de andere projecten sluiten hier inhoudelijk bij aan. In 2011 werd de website groenejobs.be regelmatig geactualiseerd en aangevuld met nuttige documenten omtrent het thema. Verder werden 16 vormingen gegeven op verschillende plaatsen in Vlaanderen, voor afgevaardigden van de 3 vakbonden.
•
‘Duurzaam winkelen: sensibiliseren over labels voor duurzame consumptie in de supermarkt’ De rol van A&M binnen het ‘duurzaam winkelen’ – project ligt vooral in het sensibiliseren van vakbondsafgevaardigden rond dit thema. In 2011 werd vooral achter de schermen meegewaakt over het project, met onder andere het bijwonen van een aantal bredere stuurgroepen en een aantal kleinere projectwerkgroepen. Projectpartners zijn NBV, Vredeseilanden en Bioforum. In 2012 volgen een aantal vormingen voor de 3 vakbonden. Hierbij zal uiteraard de nodige aandacht aan labels besteed worden, maar dit wordt breder gekaderd binnen het verhaal van een sociaal rechtvaardige transitie en andere vormen van duurzaam winkelen.
•
Green Workplaces Dit Europese project – dat pas echt van start gaat in 2012 – werd in 2011 volop voorbereid samen met de Europese partners: ETUC (European Trade Union Confederation), CEPAG (Centre d’Education Populaire André Genot (FGTB)), EPSU (European Federation of Public Sercvice Unions), TUC (Trade Union Congress) en EMF (European Metalworkers Federation). Inhoudelijk wil het project een aantal vakbondsafgevaardigden begeleiden om binnen hun bedrijf één of meerdere acties rond het vergroenen van de werkplek op te starten. De bedrijven worden in verschillende sectoren gezocht. Er wordt verder ook een reeks workshops voor en door afgevaardigden georganiseerd en op het einde van dit proces wordt een handboek voor het vergroenen van de werkplek opgesteld.
B. Overleg Gezien de aard en de doelstelling van Arbeid & Milieu is er permanent overleg met en tussen de 3 vakbonden en de milieubeweging ingebed in onze organisatie. Ook in het kader van projecten werd samengewerkt en overlegd met verschillende organisaties: Bioforum, Vredeseilanden en Netwerk Bewust Verbruiken voor het duurzaam winkelen-project en diverse Europese vakbondsorganisaties voor het Green Workplaces project (zie hiervoor). Ook het luik beleidsadvies kan niet tot stand komenzonder overleg met diverse organisaties (zie hieronder).
C. Beleidsadvisering
20
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw
1. Plan-C a) Via ISSI-academies op 14/04, 12/5 en 01/06 b) Via Ideation “Het gezin van 6ha”, 26/05 2. Duwobo a) Via ISSI-academies op (zie hierboven) b) Via Werkgroep Leren, 01/06 3. Workshop Sociale Economie, Bouw en Milieu van Levanto, onder begeleiding van het Innovatiecentrum Provincie Antwerpen, 28/06 4. Partnerdialoog Beleidsplan Ruimte Vlaams Departement RWO, 22/11 5. Walqing – HIVA, m.m.v. de Europese Commissie, 29/09
D. Samenwerkingsverbanden Zoals hierboven al beschreven werd in het kader van de lopende projecten en activeiten samengewerkt met verschillende organisaties: Bioforum, Vredeseilanden en Netwerk Bewust Verbruiken voor het duurzaam winkelen-project en diverse Europese vakbondsorganisaties voor het Green Workplaces project (zie hiervoor). Bovendien is onze organisatie zo gestructureerd dat er doorheen onze ganse werking wordt samengewerkt met de vakbonden en de milieubeweging. De recente verhuis van A&M naar de kantoren van de Bond Beter Leefmilieu zorgt ervoor dat dit laatste samenwerkingsverband nog verstevigd wordt. Ook voor verschillende activiteiten werd samengewerkt met externe partners: Voor de inhoudelijke en praktische organisatie van het seminarie elektrische mobiliteit werd samengewerkt met GROUP T, een kenniscentrum rond voertuigtechnologie. Verder werd voor die activiteit ook samengewerkt met de vakbonden, Educam (het opleidingscentrum voor de garagesector) en de Bond Beter Leefmilieu. Voor onze fietstocht werd dan weer – naast de vakbonden - samengewerkt met de Limburgse milieukoepel. De info-avond rond biodiversiteit@bedrijven leidde tot een samenwerking met Natuurpunt.
21
Jaarverslag 2011 Arbeid & Milieu vzw