JAARVERSLAG Goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, FACAW JAARVERSLAG

JAARVERSLAG 2005 Goedgekeurd door de Algemene Vergadering van 22.03.2006

Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, FACAW – JAARVERSLAG 2005

1

Inhoud 1.

Inleiding ..................................................................................................... 5

2.

Interne organisatie ..................................................................................... 7 2.1. Interne structuur .................................................................................... 7 2.2. Personeel .............................................................................................. 7 2.3. Teamwerking ....................................................................................... 11 2.4. Visie-ontwikkeling................................................................................. 11

3.

Algemeen overzicht in “boordtabel” ......................................................... 13

4.

Informatie- en adviesverstrekking, externe communicatie ....................... 15 4.1. Algemeen ............................................................................................ 15 4.2. CAW-mails........................................................................................... 15 4.3. Communicatieplan Steunpunt Algemeen Welzijnswerk; .............................. 19 4.4. Nieuwsbrief Algemeen Welzijnswerk ........................................................ 24 4.5. Websites ............................................................................................. 24 4.6. Publicaties ........................................................................................... 26 4.7. Nieuwsbrief jeugdrecht.......................................................................... 26 4.8. Juridische helpdesk ............................................................................... 26

5.

Vorming .................................................................................................... 29

6.

Dataverwerking, registratie en onderzoek ................................................ 31 6.1. Tellus: cliëntregistratie voor het autonoom algemeen welzijnswerk .............. 31 6.2. Onderzoek........................................................................................... 35

7.

Beleids- en organisatieontwikkeling autonome CAW’s.............................. 37 7.1. Sociaal overleg..................................................................................... 37 7.2. Algemene belangenbehartiging, statuut en regelgeving. ............................. 38 7.3. CAW-overleg als forum voor ervaringsuitwisseling ..................................... 38 7.4. Procesondersteuning Kwaliteitszorg......................................................... 38 7.5. Vrijwilligersbeleid ................................................................................. 39


2

8.

Kerntaken en kernprocessen van de CAW’s .............................................. 41 8.1. Begrippenkader .................................................................................... 41 8.2. Uitbouw onthaal als eerste kerntaak........................................................ 41 8.3. Visieontwikkeling psychosociale begeleiding ............................................. 41 8.4. Preventie en beleidssignalering............................................................... 42 8.5. Signaleringsprocedure ........................................................................... 42 8.6. Omgaan met cliëntinformatie ................................................................. 42 8.7. Sectorale klachtenregeling ..................................................................... 43 8.8. Overleggroep interculturalisering ............................................................ 43

9.

Thuisloosheid en armoede ........................................................................ 45 9.1. Thuisloosheid ....................................................................................... 45 9.2. Netwerk slachtoffers mensenhandel ........................................................ 48 9.3. Schuldbemiddeling................................................................................ 49 9.4. Armoedebeleid ..................................................................................... 49

10. Jeugdhulpverlening – integrale jeugdhulp ................................................ 51 10.1.

Jac overleg..................................................................................... 51

10.2.

Nieuwe media................................................................................. 51

10.3.

Weglopers...................................................................................... 51

10.4.

Integrale jeugdhulpverlening ............................................................ 52

10.5.

Ondersteuning Jeugdrecht ................................................................ 52

10.6.

Jongvolwassenen ............................................................................ 52

11. Gezins- en relationeel welzijnswerk.......................................................... 55 11.1.

Overleggroep algemeen ambulante begeleiding ................................... 55

11.2.

Deskundigheidsbevordering van hulpverleners .................................... 55

11.3.

Werkgroep cliëntbijdrage ................................................................. 55

11.4.

Samenwerking en beleidsdossier ....................................................... 55

11.5.

Scheiding....................................................................................... 55

11.6.

Scheidingsbemiddeling..................................................................... 55

11.7.

Opvoedingsondersteuning ................................................................ 56

11.8.

Preventie van depressie en zelfdoding ................................................ 56

11.9.

Bezoekruimten ............................................................................... 56

11.10.

Intrafamiliaal geweld....................................................................... 57

11.11.

Interlandelijke adoptie .................................................................... 58


3

12. Forensisch welzijnswerk ........................................................................... 59 12.1.

Forensisch Team ............................................................................. 59

12.2.

Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en hun directe omgeving .... 60

12.3.

Algemene ondersteuning Slachtofferhulp ............................................ 65

12.4.

Herstelgerichte initiatieven ............................................................... 70

12.5.

Alternatieve gerechtelijke maatregelen............................................... 71

13. Ondersteuning straathoekwerk (Vlastrov)................................................ 77 13.1.

Straathoekwerk: definitie en missie ................................................... 77

13.2.

Deskundigheidsbevordering .............................................................. 78

13.3.

Promotie van het straathoekwerk ...................................................... 79

13.4.

Signaalfunctie................................................................................. 79

13.5.

Registratie ..................................................................................... 80

13.6.

Straathoekwerk, harm reduction en peer support ................................ 80


4

1. Inleiding

In dit werkingsverslag vindt U een toelichting bij de belangrijkste activiteiten van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en de Federatie Autonome Centra Algemeen Welzijnswerk van het afgelopen jaar 2005. Dit verslag beschrijft:

de activiteiten van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk realiseert in het raam van de algemene overeenkomst met de Vlaamse overheid, de activiteiten van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk in het kader van de overeenkomst m.b.t. het forensisch welzijnswerk, de activiteiten in het kader van specifieke en tijdelijke projectovereenkomsten, de activiteiten van de Federatie Autonome CAW’s in het kader van de belangenbehartiging vanuit werkgeversoogpunt (sociaal overleg), de praktijkprojecten in opdracht van het Ministerie van Justitie, ressorterend onder de bevoegdheid van de VZW Federatie Autonome Centra Algemeen Welzijnswerk.

Van de specifieke projecten zijn er meer uitgewerkte jaar- of projectverslagen beschikbaar. Een belangrijk deel van het dagelijkse werk van de medewerk(st)ers van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk - m.n. het beantwoorden van de vele vragen, ad hoc opdrachten en de talrijke vertegenwoordigingstaken - zal u niet in de verslag kunnen lezen. Toch willen we aanstippen dat we deze aspecten van de werking vanuit een dienstverlenende opstelling erg belangrijk vinden. Het is echter vrij moeilijk én extra-belastend om dit allemaal gedetailleerd in beeld te brengen. We hopen dat dit werkingsverslag U helder een beeld geeft van de werking van het Steunpunt de Federatie.

Ludo Serrien, algemeen coördinator Maart 2005


5


6

2. Interne organisatie 2.1. Interne structuur Het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en de Federatie Autonome Centra Algemeen Welzijnswerk zijn twee afzonderlijke v.z.w.’s die in de praktijk nauw samenwerken.

De voornaamste opdracht van de Federatie ligt op het terrein van de belangenbehartiging van de autonome CAW’s vanuit werkgeversstandpunt (incl. de vertegenwoordiging in het paritair overleg. De Federatie treedt tevens op als werkgever voor de (nationale) projecten “Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen” (Justitie) en enkele aanverwante projecten. De kernopdracht van het Steunpunt is de ondersteuning van de CAW’s en van het straathoekwerk, met inbegrip van de uitvoering van een aantal projecten die in het verlengde liggen van deze ondersteuningsopdracht. Het Steunpunt voert deze opdracht uit overeenkomstig art. 16 van het decreet van 19.12.1997 inzake het algemeen welzijnswerk en art. 24 van het uitvoeringsbesluit.

2.2. Personeel Overzicht van de medewerkers van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (STP) en de Federatie Autonome Centra Algemeen Welzijnswerk (FACAW) in 2005. Team Algemeen Welzijnswerk (Steunpunt Algemeen Welzijnswerk) Naam (werktijd)

Algemene taken

Beleidsdossiers

Kris Stas (0,8)

jeugdhulpverlening

integrale jeugdhulpverlening, beroepsgeheim,

tijdelijk vervangen door L. deontologie Moerkerke (tot 18.02) en Veronique Hauglustaine (vanaf 19.09) Annik Vander Steene (0,8)

gezin, relationele en persoonlijke problemen

scheidingsbemiddeling

Danny Lescrauwaet (VT)

thuislozenzorg

huisvesting, armoede, vluchtelingen, dagprijzen

Jan Vos (VT)

managementondersteuning, kwaliteitszorg, profilering, klachtenprocedure, diversiteit

schuldbemiddeling, armoede, lokaal sociaal beleid

Tina Demeersman (1,0 tot 30.04; 0,8 vanaf 01.05)

justitieel welzijnswerk

justitie en welzijn

Astrid Rubbens (1,0 tot 30.04; slachtofferhulp 0,8 vanaf 01.05) Peter De Koster (VT)

externe communicatie,media

Gerard Van Menxel (0,65 tot 31.10; VT vanaf 01.11

onderzoek, registratie, dataverwerking

Koen Mendonck (VT)

registratie

Anita Cautaers (0,5 FACAW)

werkgeverszaken


justitie en welzijn

armoede

sociaal overleg,

7

Anita Cautaers (0,5 STP)

CAW regelgeving en subsidiëring

Blow Helen (0,8 vanaf 15.11)

ondersteunend stafmedewerker thuislozenzorg

Veronique Hauglustaine (0,2 tot 31.05; 0,8 vanaf 19.09)

ondersteunend stafmedewerker jeugdhulpverlening

Ludo Serrien (VT)

algemeen coördinator, profilering, alg. en sectorieel beleid

Willy Vleugels (VT)

algemeen directeur, personeel en financiën, projectbeheer, alg. en sectorieel beleid

financiering en regelgeving algemeen welzijnswerk

integrale jeugdzorg, lokaal sociaal beleid

totaal: Steunpunt:15 personen – 10,83 vte (op jaarbasis); structureel: 10,5 vte Federatie: 1 persoon – 0,5 vte (op jaarbasis); structureel: 0,5 vte

Team ondersteuning straathoekwerk (Steunpunt Algemeen Welzijnswerk) Krista Mertens (VT)

stafmedewerker (gedetacheerd)

Stijn Goossens (VT, tot 31.12)

projectmedewerker harm reduction

Cis Dewaele (VT)

teamcoördinator

totaal: 3 personen - 3 VTE (op jaarbasis); structureel: 2 +1 (gedetacheerd) Forensisch team (Steunpunt Algemeen Welzijnswerk) Omvat tevens de vroegere afzonderlijke projecten: ondersteuning vrijwilligerswerk slachtofferhulp; ondersteuning hulpverlening kinderen slachtofferhulp; ondersteuning trajectbegeleiders gedetineerden en herstelgerichte benadering gedetineerden Kristin Nuyts (0,6; tijdelijk vervangen vanaf teamcoördinator 01.11) Roland Martein (0,5 tot 30.06; 0,3 vanaf 01.07)

bezoekruimten, HSD-teams

Tina Demeersman (0,2 vanaf 01.05 )

justitieel welzijnswerk

Astrid Rubbens (0,2 vanaf 01.05)

slachtofferhulp

Vermeulen Lies (0,8)

vrijwilligerswerk slachtofferhulp

Ilse Vande Walle (0,6 tot 30.09; 0,1 vanaf 01.10) kinderen in slachtofferhulp Lifa Ouald Chaib (VT)

trajectbegeleiders gedetineerden

Kris De Groof (VT)

intrafamiliaal geweld

Sarah Eelen (tijdelijke vervanging van Kristin ondersteunend stafmedewerker Nuyts en Ilse Vande Walle; 0.8 vanaf 01.10) Greet Raets (0,2 tot 31.01; 0,1 vanaf 01.02) Tine Marain (0,6 tot 31.01; 0,7 tot 13.12)

herstelgerichte benadering gedetineerden (SIB in de gevangenis)


8

Mariette Thys (0,6 vanaf 13.12) Karin Franssen (0,6) Marjan Gryson (0,6 vanaf 01.05); totaal: 14 personen - 6,72 vte (op jaarbasis); structureel: 6,7 vte

Projectmedewerkers (Steunpunt Algemeen Welzijnswerk & FACAW) organ.

project:

Saskia Saelens (0,3 tot 11.02)

STP

jongeren en slachtofferschap (Levenslijn)

Cathia Coeckaerts (VT)

STP

provinciale coördinatie “kinderen slachtoffers van een schokkende gebeurtenis”

Mariette Thys (HT, vanaf 15.09 vervangen door Katrien Herbots)

FACAW

Slachtoffer in Beeld voor minderjarigen

Johan Van Genechten (VT)

STP

netwerk hulpverlening aan slachtoffers van mensenhandel

STP

ondersteuning strategisch plan tegen thuisloosheid

Ella Neyrinck (VT tot 31.10)

STP

ondersteuning schuldbemiddeling (VVSG)

Herbots Katrien (0,4 tot 31.01; vanaf 01.02 vervangen door Nora Mettioui)

STP

Nieuwsbrief Jeugdrecht

Barbara Wille (VT vanaf 01.04)

STP

Europees project (AGIS) vrijwilligers slachtofferhulp

Els Vandecasteele (0,4 tot 31.03; VT vanaf 01.12); van 01.12.04 tot 15.10 vervangen door Lies Vandemaele (0,5) en van 15.10 tot 01.12 door Inse Van Melkebeke (0.4)

FACAW

minderjarige daders seksueel geweld

Vanessa Verhaege (0,5)

FACAW

Time-out (intrafamiliaal geweld Antwerpen)

An Debruyn (0,8) Ilse Delafontaine (VT ; vanaf 21.11 vervangen door Marloes de Vries, 0,75) Jacqueline Eyckerman (VT) Ellen Van Wesenbeeck(VT)

Koen Beckx (0,5) Ilse Hulsbosch (0,5) Delphine Albert (0,5 van 01.03 tot 03.06; vervangen door Stephanie Singer vanaf 01.07) Helen Blow (0,8 tot 15.11) Gerard Van Menxel (0,35 tot 31.10)

Veronique Hauglustaine (0,6 tot 31.05)

totaal: 25 personen – 12,19 vte (op jaarbasis)


9

Praktijkmedewerkers alternatieve gerechtelijke maatregelen (FACAW) Leerproject daders seksueel geweld : Ann Boschmans (0,7; coördinator), Bart Duron (VT, 0,5 vanaf 01.09), Gust Hermans (0,6), Roland Martein (0,2; ondersteuning), Ina Raymenants (0.5), Ingeborg Roussel (0,5; 0,75: 01-31.08), Jennifer Schutters (0,5 tot 31.10, coördinator), Danny Tant (0,8), Marc Van Borm (0,4), Sofie Vanden Camp (VT; waarvan 0,5 coördinator vanaf 01.11), Ellen Vandenplas (0,5 vanaf 01.11), Kristel Van Hollebeke (0,5 vanaf 01.09), Sibrecht Van Hooren (0,8), Inse Van Melkebeke (0,8; 0,4 van 15.10 tot 01.12) totaal: 7,81 vte Dader In-zicht: Patrick Bailliu (VT), Bart Ballegeer (VT), Dominique Bekemans (0,6), Lieve Briers (0,5), Veerle Briers (0,5), Kris De Muylder (VT), Tinneke Dilliën (VT), Roland Martein (0,2; ondersteuning, Sabine Persad (0,8 vanaf 01.03, coördinator), Myriam Van de Voort (0,75), Heidi Van Heste (0,95 vanaf 01.03; waarvan 0,2 coördinatie), Christel Van Mosselveld (VT, waarvan 0,5 stafmedewerker), Ellen Wageneire (0,5 tot 28.02); totaal: 9,13 vte Slachtoffer in Beeld: Nadia Biermans (0,6; 0,5 vanaf 01.04), Katrien Dalle (0,6 vanaf 01.06), Karin Franssen (0,2 tot 30.04), Katrien Herbots (0,5 jan., VT juli-aug., 0,3 sept.-nov., 0,5 dec.), Roland Martein (0,1; ondersteuning), Greet Raets (0,6; coördinator), Katrien Smeets (0,5; 0,9 vanaf 01.08), Mariette Thys ( 0,5 tot 31.07; coördinator), Van Hoenacker Kristin (0,5), Hans Van Lint (0,5 vanaf 01.03), Vanessa Verhaeghe (0,5 vanaf 01.03), Moira Verhofstadt (0,5 vanaf 01.06), Els Wille (0,5 vanaf 01.05); totaal: 4,96 vte Totaal: 38 personen – 21,9 vte Secretariaat en logistiek (STP + FACAW): Anita Jennen 01.11)

(VT,

0,8

vanaf verantw. personeelsadministratie

Marianne Laureys (VT)

verantw. boekhouding en financiële administratie

Karin De Groof (VT)

verantw. secretariaat

Doris Michielsen (VT)

onthaal en administratie

Bill Van Assche (VT)

netwerkbeheer en logistiek

totaal: 5 personen – 4,8 VTE (op jaarbasis)


10

Totaal personeel in dienst van Steunpunt en Federatie in 2005: Afdeling

Personen

in VTE

16

11,33

3

3,00

forensisch team

14

6,72

diverse projecten

25

12,19

alternatieve gerechtelijke maatregelen

38

21,90

secretariaat en logistiek

5

4,80

totaal

(1)

team algemeen welzijnswerk, incl. sociaal overleg team straathoekwerk

87

59,94

(1)

zonder dubbeltellingen van medewerkers werkzaam in 2 afdelingen en met inbegrip van de medewerkers die slechts een gedeelte van het jaar in dienst waren.

2.3. Teamwerking Binnen de staf en met betrokkenheid van andere medewerkers wordt gewerkt met thematische teams:

Team “data”: verwerking sectorgegevens (registratie), opstellen en bijhouden van een sectordossier

Team “sectorbeleid en communicatie”: regelgeving algemeen welzijnswerk, algemeen beleid (statuut, erkenning, financiering), communicatiebeleid

Team “kernprocessen”: visie-, beleids- en methodiekontwikkeling m.b.t. de “kernprocessen” van een CAW: onthaal, psychosociale begeleiding en preventie, kwaliteitszorg en deontologie.

Team “thuisloosheid”: ondersteuningsacties m.b.t. de problematiek van thuisloosheid.

Team “forensisch welzijnswerk”: ondersteuningsacties op het raakvlak van algemeen welzijnswerk en criminaliteit (dader- en slachtofferschap,…). Dit team coördineert eveneens de opdrachten die werden toegekend door de Beleidscel Samenleving en Criminaliteit (Vlaamse gemeenschap). Binnen dit forensisch team zijn er meerdere operationele teams actief: team “slachtofferhulp”, team “justitieel welzijnswerk”, team “kinderen als verkeersslachtoffer”, team “alternatieve gerechtelijke maatregelen”

Team straathoekwerk (Vlastrov): ondersteuningstaken naar het straathoekwerk in Vlaanderen en Brussel

Wekelijks is er een directie-overleg, waar naast het opvolgen van de algemene leidinggevend taken, ook punten worden besproken die van belang zijn voor het sectorbeleid. Voor deze punten worden ad hoc de betrokken stafmedewerkers uitgenodigd.

2.4. Visie-ontwikkeling Jaarlijks worden een aantal visie- en vormingsdagen georganiseerd voor de staf en de projectmedewerkers. In 2005 waren dat:

12 mei 2005: visiedag over de concepten van de Integrale Jeugdhulp 10 oktober 2005: visiedag over vrijwilligerswerk en vrijwilligersbeleid


11


12

3. Algemeen overzicht in “boordtabel” Net als t.a.v. de CAW’s werd door de overheid ook aan het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk gevraagd om zgn. “boordtabellen” op te maken voor de financies, het personeel en de inhoudelijke werking. In onderstaande tabel wordt een globaal overzicht gegeven van de activiteiten die in 2005 uitgevoerd werden door de stafmedewerkers die gefinancierd worden via de basisenveloppe van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, de inkomsten uit Sociale Maribel en Gesco, en inkomsten uit overeenkomsten met derden. Dit alles geeft echter slechts een gedeeltelijk beeld van de werking van het Steunpunt: Het overzicht brengt enkel de activiteiten in beeld, die werden geregistreerd. Activiteiten die niet in beeld komen, zijn:

activiteiten in de sfeer van de randvoorwaarden: directie, interne coördinatie, administratie, financieel beheer, secretariaat,... informatie-, documentatie- en adviesverstrekking via post, telefoon, e-mail,... alle vormen van “desk-werk” van de stafmedewerkers: voorbereiding van activiteiten, dossiervorming, redactiewerk, studiewerk, organisatorisch werk,...

Ook de activiteiten van de projectmedewerkers werden niet in het overzicht opgenomen. VORMING

VORMING (deelnrs.)

92

2

53

7

49

8

23

20

19

78

6

63

102

15

41

158

41

88

70

33

39

142

14

267

115

87

48

250

23

267

Straathoekwerk

86

21

13

120

37

224

Diversen

13

9

3

25

155

517

216

181

914

155

131

985

INHOUDELIJKE CLUSTER

ACTIVIT.

EXTERN

EXTERN +

TOTAAL

Kernprocessen: kwaliteit, deontologie, profilering,…

50

31

11

Data, registratie en onderzoek

42

0

Algemeen sectoraal beleid

39

Thuisloosheid en armoede Gezin, relaties, jeugd Forensisch welzijnswerk

Totaal:

BIJSCH.

Legende: Activiteiten (Kolom 1) = activiteiten die door het Steunpunt zelf werden ingericht: overlegbijeenkomsten, werkgroepen,... uitgedrukt in het aantal dagdelen van de betrokken stafmedewerker(s) (zonder voorbereidingswerk). Extern (kolom 2) = deelname aan externe overlegvergaderingen, bilaterale contacten met organisaties en overheden, vertegenwoordigingstaken,... uitgedrukt in het aantal dagdelen van de betrokken stafmedewerker(s) (zonder voorbereidingswerk) Extern + (kolom 3) = Deelname aan externe initiatieven, met een belangrijke eigen inbreng (referaat, begeleiding, voorzitterschap, consult,...), uitgedrukt in het aantal dagdelen van de betrokken stafmedewerker(s) (zonder voorbereidingswerk) Bijscholing (kolom 5) = door de eigen medewerkers gevolgde bijscholing, uitgedrukt het aantal dagdelen van de betrokken stafmedewerker(s) (zonder voorbereidingswerk) Vorming (kolom 6) = aantal vormingsactiviteiten georganiseerd voor de sector en derden (open inschrijving) Vorming-deelnemers (kolom 7) = totaal aantal bereikte deelnemers via deze vormingsactiviteiten (= zowel grote studiedagen als kleinschalige vorming)


13


14

4. Informatie- en adviesverstrekking, externe communicatie 4.1. Algemeen Het beantwoorden van informatie- en adviesvragen is een belangrijke dagelijkse activiteit van de Steunpunt-stafmedewerkers. Het betreft zowel vragen uit de sector als vaan derden. Deze dienstverlening neemt een belangrijke plaats in, maar wordt (om bijkomende belasting te vermijden) niet geregistreerd.

4.2. CAW-mails In 2005 werd de communicatie met de CAW-directies verder systematisch gevoerd in de vorm van “CAW-mails”. Een overzicht: Nummer

Datum

Onderwerp

2005/001

04/01/05

Aanpassing loongrenzen in arbeidsovereenkomstenwet en bij loonbeslag

2005/002

04/01/05

Bescherming van stagiairs

2005/003

06/01/05

Indexcijfer december 2004

2005/004

06/01/05

Wetgeving en parl. publicaties – december 2004

2005/005

14/01/05

Persbericht campagne “praten over seks”

2005/006

21/01/05

Vlaams Werkgelegenheidsakkoord

2005/007

24/01/05

Typemodulering Integrale Jeugdhulp

2005/008

25/01/05

Staking Social Profit – Standpunt werkgevers

2005/009

27/01/05

Verslag overleg minister Vervotte met Viboso, Vlaams Netwerk Armoede en Steunpunt A W

2005/010

28/01/05

CO2 taks op bedrijfswagens

2005/011

28/01/05

Uitbreiding van de mogelijkheden van het “ervaringsfonds”

2005/012

31/01/05

Diverse maatregelen uit de programmawet van december 2004

2005/013

07/02/05

Indexcijfer januari 2005

2005/014

07/02/05

Wetgeving en parlementaire publicaties

2005/015

07/02/05

Jaarverslag interne dienst preventie en bescherming op het werk

2005/016

10/02/05

Globale overeenkomst REPROBEL - VSO vzw.

2005/017

10/02/05

Zijn bestuurders van vzw's voortaan ook zelfstandigen?!

2005/018

10/02/05

KLEIS Europees Nieuws nr. 93 - Edito en inhoud.

2005/019

11/02/05

Bolkesteinrichtlijn - terugblik op een controverse.

2005/020

21/02/05

Dossier verkeersslachtoffers

2005/021

21/02/05

De anciënniteitsevolutie in de sector algemeen welzijnswerk.

2005/022

23/02/05

staking social profit

2005/023

23/02/05

minimumprestaties

2005/024

24/02/05

Gratis CISCO-materiaal : verlenging


15

2005/025

24/02/05

Overleg Vervotte en drie koepels (vervolg)

2005/026

28/02/05

Bijkomende richtlijnen klachtenprocedure

2005/027

01/03/05

ALERT Colloquium "Met recht van spreken" 14 april 2005

2005/028

01/03/05

Tekst & U!tleg 2005/16 - Indexcijfer

2005/029

01/03/05

Wetgeving en parlementaire publicaties met Tekst & U!tleg 2005/17

2005/030

02/03/05

Familiale bemiddeling

2005/031

02/03/05

Bespreking van de beleidsnota-Vervotte in het Vlaams parlement

2005/032

07/03/05

Tekst & U!tleg 2005/18 - Het recht op een rookvrije werkplek.

2005/033

07/03/05

Tekst & U!tleg 2005/19 - KLEIS Europees Nieuws nr. 94 - Edito en inhoud.

2005/034

08/03/05

Akkoord Federale Gezondheidssectoren

2005/035

09/03/05

Tekst & U!tleg 2005/21 Interprofessioneel Akkoord 2005-2006: een social profit analyse.

2005/036

14/03/05

Relationele- en seksuele vorming

2005/037

16/03/05

Opvraging beleidsplannen 2006-08, Boordtabellen 2004 en Werkingsverslagen 2004

2005/038

16/03/05

Tellus-cliëntregistratie: gegevens 2004

2005/039

17/03/05

CAW-mail 2005-39 met Tekst & U!tleg 2005/22 - Besprekingen nieuw Vlaams Intersectoraal Akkoord voor social profit van start

2005/040

22/03/05

caw-mail 2005-40 ivm themaverloven

2005/041

06/04/05

caw-mail 2004-041 ivm vlaams aanmoedigingspremie

2005/042

06/04/05

caw-mail 2005-42 ivm indexmaart

2005/043

06/04/05

caw-mail 2005-43 ivm inhoud Alert

2005/044

07/04/05

caw-mail 2004-44 ivm evaluatie legionellabesluit

2005/045

07/04/05

CAW-mail 2005-45 met Tekst & U!tleg 2005/29 - Wetgeving en parlementaire publicaties - maart 2005

2005/046

19/04/05

Financ. tussenkomst VTO agressie

2005/047

20/04/05

Tekst & U!tleg 2005/31 met het editoriaal en de inhoudstafel van nummer 95 van het Kleis-tijdschrift Europees Nieuws

2005/048

21/04/05

Rookverbod en rookbeleid op de werkplek

2005/049

22/04/05

caw-mail 2005-49 ivm VIAstand van zaken

2005/050

22/04/05

Overleg met minister Vervotte op 25.04.2005

2005/051

29/04/05

CAW mail 2005/51 ivm behoeftepeilingen

2005/052

03/05/05

Parlementaire publicaties

2005/053

03/05/05

Index 0405

2005/054

03/05/05

Stakingen

2005/055

10/05/05

Verslag overleg minister Vervotte 25.04.05

2005/056

13/05/05

Bevraging knelpunten klachtenregeling

2005/057

17/05/05

caw-mail 2005-057 met Tekst & U!tleg 2005/37 ivm VIA2006

2005/058

17/05/05

caw-mail 2005-058 ivm inhoud Kleis n°96

2005/059

17/05/05

caw-mail 2005-059 ivm Alert0502

2005/060

17/05/05

caw-mail 2005-060 VIAstptVCSPO

2005/061

18/05/05

Caw-mail 2005/061 Oproep kandidaten federale bemiddelingscommissie


16

2005/062

19/05/05

Caw-mail 2005/062 Reactie autonome CAW’s op het uitbreidingbeleid in het nieuw VIA-akkoord

2005/063

26/05/05

Caw-mail 2005-063 ivm een bevraging ivm extra-legale voordelen en overzicht bestaande diploma's

2005/064

26/05/05

caw-mail 2005-064 ivm woon-werkverkeer met Tekst & U!tleg 2005/44

2005/065

31/05/05

caw-mail 2005-065 ivm index mei

2005/066

31/05/05

caw-mail 2005-066 ivm wetg. en parl. pub

2005/067 2005/068

Caw-mail ivm vivo-middelen + vormingsbrochures Steunpunt 17/06/05

10 actiepunten voor uitbreidingsbeleid autonoom algemeen welzijnswerk

2005/069

CAW-mail 2005-069 + Tekst en Uitleg 2005/047 Kleis Europees Nieuws

2005/070

Caw-mail 2005-070 ivm nieuwe LBC Nationale secretaris + Tekst en uitleg 2005/048

2005/071

20/06/2005

Alle inschrijvingen opleidingen schuldbemiddeling vanaf nu rechtstreeks bij centrum schuldbemiddeling (VVSG/SAW)

2005/072

27/06/05

CAW-mail 2005-072 met Tekst & U!tleg 2005/49 omtrent de Vlaamse aanmoedigingspremies in de social profit.

2005/073

27/06/05

CAW-mail 2005-073 met Tekst & U!tleg 2005/50 - Aanpassing bedrag van de kilometervergoeding.

2005/074

29/06/2005

Gemiste kans internationale solidariteit tsunami-slachtoffers

2005/075

30/06/2005

CAW-mail 2005-75: CAW-advertentie geselecteerd door De Standaard

2005/076

30/06/2005

CAW-mail 2005-076 ivm wetg. en parl. pub

2005/077

01/07/2005

caw-mail 2005-077 ivm index juni

2005/078

01/07/2005

caw-mail 2005-078 ivm bijkomende middelen SM

2005/079

01/07/2005

caw-mail 2005-079 ivm nieuwe wet vrijwilligers

2005/080

Indexering dagprijzen vanaf juli 2005

2005/081

Sectorale standpunten m.b.t. preventie

2005/082

06/07/2005

caw-mail 2005-082 ivm CAO brugpensioen

2005/083

06/07/2005

gedragscode voor alle Belgische schuldbemiddelaars

2005/084

08/07/2005

CAW-Mail 2005/084: Aangifte bij de privacycommissie

2005/085

12/07/2005

caw-mail 2005-085 ivm preventieve verwijdering zwangere wn

2005/086

13/07/2005

Caw-mail 2005-086 ivm inhoud Alert

2005/087

20/07/2005

Caw-mail 2005-087 ivm betaald educatief verlof

2005/088

29/07/2005

CAW-mail 2005-088 ivm index juli

2005-089

29/07/2005

CAW-mail 2005-089 ivm wetg en parl pub

2005-090

01/08/2005

CAW-mail 2005-090 ivm aangepaste barema’s

2005-091

Uitbreiding verlof voor bijstand zwaar ziek kind

2005-092

Vernieuwingen in het ouderschapsverlof

2005-093

01/09/2005

Caw-mail 2005-093 ivm index augustus

2005-094

05/09/2005

CAW-mail ivm openbaarheid van bestuur

2005-095

05/09/2005

Caw-mail ivm parlementaire pub en wetgeving

2005-096

05/09/2005

CAW-mail ivm CAO-bundel pc 319.01

2005-097

05/09/2005

CAW-mail ivm financiering geneeskundig onderzoek stagiairs


17

2005-098

07/09/2005

CAW-mail ivm evaluatie inspectie kwaliteitszorg Integrale Jeugdhulp: uitvoeringsbesluit m.b.t. netwerken en modulering

2005-100

16/09/2005

CAW-mail bijsturing klachtenregeling

2005-101

21/09/2005

CAW-mail actualisering socio-vitaal minimum (vervangen door 2005113)

2005-102

23/09/2005

CAW-mail ivm welzijn stagiairs

2005-103

29/09/2005

pilootprojecten intrafamiliaal geweld

2005-104

29/09/2005

Overleg over opvoedingswinkels en opvoedingsondersteuning

2005-105

30/09/2005

met Tekst & U!tleg 2005/71 - Indexcijfer september 2005.

2005-106

30/09/2005

Met Tekst en uitleg 2005/72 – wetgeving en parlementaire publicaties

2005-107

03/10/2005

met Tekst & U!tleg 2005/73 - Nieuwe VSO-website mét online ledenservice.

2005-108

03/10/2005

ivm stakingsaanzegging

2005-109

12/10/2005

CAW-mail 2005-109 ivm Kleis Europees nieuws

2005-110

12/10/2005

CAW-mail 2005-110 ivm generatiepact

2005-111

21/10/2005

CAW-mail 2005-111 ivm preventieve verwijdering zwangeren + FBZ

2005-112

26/10/2005

met Tekst & U!tleg 2005/79 - Staking en vakbondsacties op 28 oktober 2005.

2005-113

27/10/2005

CAW-mail actualisering socio-vitaal minimum BIS (vervangt 2005-101)

2005-114

31/10/2005

CAW-mail 2005-114 met Tekst & U!tleg 2005/80 - VSO-partners vragen tussenkomst in hoge energiekosten.

2005-115

07/11/2005

CAW-mail 2005-115 met Tekst & U!tleg 2005/81 - Indexcijfer oktober 2005

2005-116

07/11/2005

CAW-mail 2005-116 met Tekst & U!tleg 2005/82 - Wetgeving en parlementaire publicaties - oktober 2005

2005-117

14/11/2005

CAW-mail 2005-117 met Tekst & U!tleg 2005/83 -Eindejaarspremie 2005: indexering vast gedeelte

2005-118

14/11/2005

CAW-mail 2005-118 met Tekst & U!tleg 2005/84 -Jubileumnummer Europees Nieuws van Kleis

2005-119

14/11/2005

caw-mail 2005-119 ivm Alert nr4

2005-120

15/11/2005

caw-mail 2005-120 ivm vzwboekhoudafspraken

2005-121

15/11/2005

caw-mail 2005-121 ivm RESOC-SERRmandaten

2005-122

15/11/2005

Caw-mail 2005-122 ivm Beleidsbrief minister Vervotte

2005-123

16/11/2004

CAW-Mail 2005-123: Begeleiding terugkeer vreemdelingen

2005-124

17/11/2005

CAW-Mail 2005-124: Concepttekst psychosociale begeleiding

2005-125

28/11/2005

CAW-Mail 2005-125 verslag eerste inspectieronde kwaliteitszorg

2005-126

30/11/2005

CAW-mail 2005-126 met Tekst & U!tleg 2005/86 - Ondernemen in de Vlaamse social-profitsectoren

2005-127

01/12/2005

CAW-mail 2005-127 met Tekst & U!tleg 2005/87 - Indexcijfer november 2005.

2005-128

05/12/2005

CAW-mail 2005-128 met Tekst & U!tleg 2005/88 - Wetgeving en parlementaire publicaties - november 2005

2005-129

05/12/2005

CAW-mail 2005-129 met Tekst & U!tleg 2005/89 - Staking en vakbondsacties op 8 december 2005.


18

2005-130

09/12/2005

CAW-mail 2005-130 met Tekst & U!tleg 2005/90 - Aantal 50-plussers stijgt sterk in Vlaamse social profit.

2005-131

09/12/2005

CAW-mail 2005-131 met Tekst & U!tleg 2005/91 - Nieuwe financiering FAVV = nieuwe lasten voor de social profit.

2005-132

12/12/2005

CAW-mail 2005-132 in verband met het onderbenutten van de VIVOopleidingsmiddelen.

2005-133

15/12/2005

CAW-mail 2005-133: Typemodules Integrale Jeugdhulp

2005-134

21/12/2005

CAW-mail 2005-134 toespraak Vervotte ouderschapsbemiddeling

2005-135

22/12/2005

CAW-mail 2005-135 in verband met de opvraging van leeftijds- en anciënniteitsgegevens.

4.3. Communicatieplan Steunpunt Algemeen Welzijnswerk; In 2005 werd het communicatieplan voor het steunpunt gefinaliseerd. In dit plan is te lezen hoe de organisatie verbetering kan brengen in de communicatie met haar verschillende communicatiedoelgroepen. De conclusies werden vertaald naar concrete actiepunten en een stappenplan. Dit stappenplan en de actiepunten werden in 2005 uitgevoerd en de concrete resultaten hiervan kan je in onderstaande oplijsting terugvinden. 4.3.1. Campagnes Dit jaar kregen we de vraag om mee te werken aan de internationale campagne ‘stop huiselijk geweld’ die uitgaat van ‘The Body shop’. Het steunpunt en Amnesty International Vlaanderen zijn de Vlaamse partners voor deze internationale actie. De opbrengst van de campagne zal gaan naar twee projecten van CAW mozaiek en CAW metropool. Het Steunpunt nam voor de derde keer deel aan ‘De Standaard Sollidariteitsprijs’ en zag voor de eerste keer haar werk beloond met een gratis advertentie die tijdens de zomermaanden terug te vinden was in De Standaard. Onder de slagzin ‘Als je niet weet waar te beginnen…’ werd het onthaal van de Centra Algemeen Welzijnswerk in de kijker gezet. 4.3.2. Mediabelangstelling voor het Algemeen Welzijnswerk In 2005 werd voor het eerst systematisch werk gemaakt van een mediastrategie. Enkele signalen werden in ruimere mate verspreid via de media. Contacten werden gelegd met journalisten en er werd werk gemaakt van een verhoogde dienstverlening naar journalisten. Het aanbieden van cijfers en duiding en een verbeterde communicatie heeft er toe bijgedragen dat in 2005 meer dan 130 journalistieke bijdragen aan het Algemeen Welzijnswerk werden besteed in de Vlaamse Media. Dit is een vervijfvoudiging ten aanzien van het jaar ervoor. We hebben geen volledige overzicht van de bijdragen van de meer streekgebonden media. Datum

Media

Woordvoerder

Onderwerp

26-01-05

Kerk en Leven

Kris De Groof

Intrafamiliaal geweld

03-02-05

Laatste Nieuws

Chez Nous

Prijs gewonnen

03-02-05

Website Welzijnszorg

Chez Nous

Prijs gewonnen

Feb 05

Weliswaar

Telus-team steunpunt

Cliëntregistratie

12-03-05

De Morgen (Zeno)

Hilde Genetello

Partnergeweld

17-03-05

Koppen

De Witten Hof

Vrouwen in de opvang

26-04-05

De Standaard

Gerard Van Menxel

Vrouwen in de opvang

03-05-05

Politicsinfo.net>sp.a-spirit

Danny Lescrauwaet

Thuislozen verdienen


19

betere aanpak 25-05-05

Tertio

Ludo Serrien

26-05-05

www.politics.be

26-05-05

De Gentenaar

27-05-05

Het NIeuwsblad

28-05-05

Gazet van Antwerpen

Patrick Janssen

ILC De Lange Gaank

28-05-05

Laatste Nieuws

Patrick Janssen

ILC De Lange Gaank

Juni 05

Ledenblad sp.a-spirit Doén

Danny Lescrauwaet

Thuislozen verdienen betere aanpak

01-06-05

Tertio nr 277

Danny Lescrauwaet

Vluchthuizen zitten overvol

Juni 05

Draad van Ariadne

Blow, De Groof & Van Menxel

Vrouwen, partnergeweld en thuisloosheid

09-08-05

La Libre Belgique

SAW vermeld

Artikel + website over vluchthuizen

09-08-05

Gazet van Antwerpen website

SAW vermeld

Aantal vrouwelijke daklozen neemt toe

09-08-05

Belga radio

Mark Van Riet


09-08-05

ATV

Mark Van Riet


10-08-05

Metro

10-08-05

De Standaard

Uitgeburgerd Simonne Auman

Nieuwsblad/Het Volk Artikel + website + commentaarstuk

Meer vrouwen op straat Helft van de vrouwen in vluchthuizen allochtoon

Aantal vrouwelijke daklozen neemt toe Helen Blow


Mark Van Riet, Helen Blow, Martine Noel


Artikel + website 10-08-05

Kleine sectoren gefrustreerd

10-08-05

Voor de Dag (radio1)

Mark Van Riet


11-08-05

Nieuwsblad ed. A’pen

Mark Van Riet


Dag Allemaal

Getuigen uit CAW Visserij


20-08-05

De Morgen (4 stukken)

Kris De Groof

IFG dossier

20-08-05

De Morgen (voorpagina)

Danny Lescrauwaet

vluchthuizen

20-08-05

Voor de Dag (radio1)

Inge Vervotte

Vluchthuizen, capaciteitstekort en ifg

20-08-05

VTM middag- en avondjournaal

Kris De Groof, Simonne Auman en Helen Blow


20-08-05

VRT avondjournaal

Getuigenissen


21-08-05

De Zondag

Leen Quadflieg


22-08-05

De Morgen


22-08-05

Nieuwsblad



20

22-08-05

Gazet van Antwerpen

Mark Van Riet


22-08-05

De Tijd

23-08-05

Gazet van Antwerpen

23-08-05

www.hulporganisaties.be

December 05

Trefpuntkrant

Oktober 05

Alert

27-08-05

De Morgen

Helen Blow

Allochtone vrouwen in vluchthuizen

Komende

Nachtwacht

Kris De Groof

IFG dossier

25-08-05

De Morgen

Helen Blow

zwerfjongeren

25-08-05

VRT Radiojournaal

Helen Blow

zwerfjongeren

25-08-05

Voor de dag (radio1)

Helen Blow

zwerfjongeren

25-08-05

VRT middagjournaal

Kris Stas en De Vaart

zwerfjongeren

25-08-05

Studio Brussel radiojournaal

Helen Blow

zwerfjongeren

25-08-05

ATV avondjournaal

Kris Stas

zwerfjongeren

25-08-05

Belga Radio

Kris Stas

zwerfjongeren

25-08-05

Radio 2

Kris Stas

zwerfjongeren

25-08-05

QFM

Helen Blow

zwerfjongeren

25-08-05

Stadsradio Brussel

zwerfjongeren

25-08-05

Website De Standaard

zwerfjongeren

?

ATV inzicht

Kris Stas

zwerfjongeren

25-08-05

De wandelgangen (radio1)

Taalfabet getuigen

zwerfjongeren

25-08-05

VRT avondjournaal

Kris Stas

zwerfjongeren

25-08-05

Canvas

zwerfjongeren

25-08-05

Laatste Nieuws

zwerfjongeren

06-09-05

Ter Zake

Kris Stas

zwerfjongeren

Augustus 2005

Alter Echos

Gerard Van Menxel en Helen Blow

Allochtone vrouwen in vluchthuizen/thlh

augustus 2005

De Standaard

Annik Vander Steene

Reeks over echtscheiding

22-09-05

De Standaard

Ludo Serrien lezersbrief

Weglopers

7-10-05

De Morgen

6-10-05

Lopende Zaken/Wandelgangen

6-10-05

ATV

18-10-05

Dag Allemaal

Klemenswerk + De Aansluiting + getuige

Kinderen in vluchthuizen

Nov 05

Marie Claire

IFG getuigen

Body Shop actie IFG

19-10-05

Knack

Vlastrov

20j Straathoekwerk

19-10-05

De Standaard

JWW, Tina Demeersman

Staking cipiers, JWW

20-10-05

Nieuwsblad

Tamara Laevaert & Cis Dewaele

Straathoekwerk

Vluchthuizen, capaciteitstekort en ifg Liesbeth Geeurickx

IFG (Time Out) Vluchthuizen, capaciteitstekort en ifg

IFG dossier

Body Shop actie IFG Anita Roddick + getuige + Liesbeth Jacoby

Body Shop actie IFG Body Shop actie IFG


21

21-10-05

Visie

CAW Z-O Vl

oudermishandeling

27-10-05

De Morgen (Ego)

Myriam Steenakkers (Sonar) & Mia Gys (De Terp)

Trouwen waarom

03-11-05

Het Nieuwsblad

Kris De Groof

Intrafamiliaal geweld

07-11-05

De Morgen

Straathoekwerk

Rellen Frankrijk

08-11-05

De Morgen

Straathoekwerk

Rellen Frankrijk

09-11-05

De Standaard

Jo Knockaert (De Terp)

Nieuw samengestelde gezinnen

15-11-05

VRT middagjournaal

Straathoekwerk

15-11-05

De Morgen voorpagina

Straathoekwerk

15-11-05

De Morgen p 3

Straathoekwerk

17-11-05

Radio1 De Wandelgangen

Straathoekwerk

17-11-05

Libelle

Body Shop campagne IFG

18-11-05

De Standaard + online

Straathoekwerk

Bezoek a premier

18-11-05

De Morgen

Straathoekwerk

Bezoek a premier

18-11-05

Het Laatste Nieuws

Straathoekwerk

Bezoek a premier

18-11-05

Nieuwsblad

Straathoekwerk

Bezoek a premier

23-11-05

Tertio

Straathoekwerk

beschouwing

18-11-05

Het Nieuwsblad

Vluchthuis Leuven

Tekort aan plaatsen

21-11-05

VTM middagjournaal

Hilde Genetello

Project Partnergeweld

24-11-05

TV Eén Journaal middag + av

Kris De Groof

IFG

24-11-05

Koppen Justitie

Kris De Groof

IFG + project partnergeweld + politie

27-11-05

Nieuwsblad

Kris De Grrof & Hilde Genetello

IFG

28-11-05

Nieuwsblad

25-11-05

Radio2 Antwerpen

28-11-05

Alle kranten

28-11-05

De wandelgangen

Cijfers van www.thuisloos.be Getuige Vluchthuis Mechelen

partnergeweld Winterdoden vrieskou

Gie Jansen (De Terp)

winterhulp

Radio 1 29-11-05

Het Laatste Nieuws

CAW Artevelde

winterhulp

30-11-05

Het Laatste Nieuws

De Lange Gaank (ILC)

winterkoude

Nr 67

Weliswaar

Hulp à lesbiennes

Els Maesschalk (Metropool)

01-12-05

Het Nieuwsblad

CAW Waasland

Hogere dagprijs voor thuislozen

02-12-05

Nieuwsblad

Dirk van de Ponseele (CAW Visserij)

De Sint

03-12-05

Nieuwsblad

Vluchthuis Roeselare, IFG

Taboe doorbroken

03-12-05

De Morgen

Maureen Jordens, straathoekwerk

Na de vrieskou

03-12-05

De Standaard

Diogenes, straathoekwerk

Een trage dood op straat

05-12-05

Radio2 Oost Vlaanderen

Barbara Wille

Werving vrijwilligers


22

slachtofferhulp 07-12-05

Het Nieuwsblad

CAW Waasland

Lange wachttijden voor beschut wonen

09-12-05

Het Nieuwsblad

CAW Archipel, Edwin Van Hollebeke

Aantal doden zal blijven stijgen

10-12-05

DS Online

JAC/CAW Brugge

Stad telt 40 dakloze jongeren

14-12-05

ATV - Inzicht

Kris Stas

Thuisloze jongeren

15-12-05

Libelle

Elke Thys (JWW A’pen)

JWW trajectbegleiding

16-12-05

HLN

Barbara Saevels, JAC Brugge

JAC maakt stadsplan voor jongeren

20-12-05

Metro

21-12-05

Het Volk/Nieuwsblad

CAW Artevelde

Nachtopvang daklozen

21-12-05

AVS

CAW Artevelde

Nachtopvang daklozen

21-12-05

Belga

CAW De Terp

Emancipatieprijs moslimvereniging voor HV PCS

22-12-05

De Morgen (2x), HLN

Astrid Rubbens/Ingrid Marit

Slachtofferhulp

22-12-05

6minutes women matters

Mia Renders, CAW Artevelde

Scheiding

23-12-05

Het Laatste Nieuws

Ingrid Marit, CAW DE Kempen

Slachtofferhulp

24-12-05

Het Volk

Sigrid Desmet

De Vier Sprong

24-12-05

De Standaard ed O Vl

CAW Artevelde

Nachtopvang

27-12-05

De Standaard + website

Klemenswerk, Sandra Sabo, CAW Artevelde

Vluchthuizen

27-12-05

Het Laatste Nieuws + website

Vluchthuizen

27-12-05

Het Nieuwsblad/Het Volk+ website

Vluchthuizen

27-12-05

4FM/Q-Music

Helen Blow

Vluchthuizen

27-12-05

Radio2

Klemenswerk, Sandra Sabo

Vluchthuizen

27-12-05

Radio1 De Wandelgangen

Rik Eeckhoudt

Vluchthuizen

27-12-05

TV Limburg

Esther Meuwis

Vluchthuizen

29-12-05

Gazet van Antwerpen

De Steenhouwer & De Biekorf (A’pen)

Daklozen blijven in de vrieskou

28-12-05

Belga

Alain Slock, CAW ARtevelde

Opvang daklozen: Gent heeft voldoende bedden

29-12-05

Nieuwsblad

De Biekorf (CAW Metropool)

Geen nood aan extra bedden daklozen

29-12-05

De Standaard

CAW Artevelde

Legerkazernes open

30-12-05

Het Laatste Nieuws

De Biekorf (CAW Metropool)

De Biekorf niet vol ondanks vrieskou

30-12-05

Het Laatste Nieuws

Feestcomité reikt cheque uit

VH Roeselare

Weliswaar dec 05-jan06

WelISwaar

Cis Dewaele, VLASTROV

Straathoekwerk

Weliswaar dec 05-jan06

WelISwaar

Kris De Groof

Dossier IFG

Schuldbemiddeling “Laat je niet in de zak zetten”


23

4.4. Nieuwsbrief Algemeen Welzijnswerk In 2005 is de Nieuwsbrief 10 maal verschenen, met gemiddeld een 30 tal bijdragen per nieuwsbrief. De gemiddelde nieuwsbrief telt 35 bladzijden. Het zwaartepunt van de bijdragen blijft liggen op het nieuws vanuit het Steunpunt, daarnaast zijn er de rubrieken externe vorming en publicaties. 2005 wordt de laatste jaargang van de nieuwsbrief als papieren uitgave. Vanaf 2006 zal de nieuwsbrief digitaal worden aangeboden als e-zine. De nieuwsbrief zal verwijzen naar de website steunpunt.be, waar de nieuwsbijdragen vanaf dan terug te vinden zullen zijn. Totale oplage van de papieren NB: 578 ex.

4.5. Websites 4.5.1. Caw.be De website CAW.be werd ontwikkeld naar vorm en inhoud conform de profilering van de centra algemeen welzijnswerk. Er zijn vier grote rubrieken terug te vinden op de CAW.be: de homepagina, het CAW, vacatures, adressen. De homepagina maakt gebruikers duidelijk welke site ze bezoeken en hoe ze de site het best gebruiken, daarnaast kan men rechtstreeks doorschakelen naar de nieuwspagina op de site. De rubriek CAW geeft een overzicht van de centra, hun ontstaansgeschiedenis, de werkvormen, kernopdrachten en werkingsgebieden. Het hoofdstuk vacature geeft een overzicht van vacatures binnen de sector, binnen het steunpunt en de federatie en vacatures die ons bereiken van buiten de sector. Dit overzicht wordt permanent bijgehouden en vernieuwd. Het hoofdstuk adressen biedt de gebruiker de mogelijkheid om de contactgegevens van vestigingsplaatsen, teams etc te consulteren via een zoekopdracht. De werksoorten worden gebruikt als onderscheidingscriterium. De contactgegevens worden aangeleverd via een databank met de sectorgegevens die op regelmatige basis wordt bijgewerkt. De links geven een overzicht van zowel de websites van de CAW’s, als van andere mogelijk relevante webadressen. Maand

Unieke bezoekers

Aantal bezoeken

Pagina's

Hits

Bytes

Dec 2004

5118

7187

112961

738995

2.10 GB

Jan 2005

5545

7586

113759

731460

2.13 GB

Feb 2005

5681

8122

127792

811179

2.35 GB

Mrt 2005

6154

8920

145157

917225

2.84 GB

Apr 2005

5556

8157

121059

772831

2.46 GB

Mei 2005

5586

8058

116493

728276

2.37 GB

Jun 2005

5373

7893

110928

688950

2.17 GB

Jul 2005

3995

5738

82343

515982

1.51 GB

Aug 2005

4927

7216

105644

656856

2.00 GB

Sep 2005

6005

8863

125385

780081

2.42 GB

Okt 2005

2264

2992

40548

253091

804.46 MB

Nov 2005

3164

4257

77340

445826

1.46 GB

Dec 2005

5837

8475

121374

789116

2.58 GB

Totaal

60087

86277

1287822

8090873

25.07 GB

In bovenstaande tabel krijg je een overzicht van het aantal bezoekers van de website gedurende het jaar 2005. Er is een duidelijke stijging merkbaar van het aantal bezoe-


24

kers, over de verschillende maanden, alhoewel er geen specifiek ondersteunende bekendmakingcampagne gevoerd wordt. De terugval in de maand oktober is enkel te wijten aan een foute registratie in de statistieken. De website is opgezet als een site verwijzers en intermediairen in het ruime welzijnsveld. De steunpunt.be zal de functie van verwijzerssite overnemen van caw.be en deze laatste zal een echte portaalsite worden voor (potentiële) cliënten. 4.5.2. jac.be De website www.jac.be rondde eind 2005 de kaap van 100.000 bezoekers. Het Steunpunt verzorgt verder de technische ondersteuning van de Jac site. In de zomer kwam de werkgroep communicatie bij elkaar om de verdere strategie uit te zetten voor de ontwikkeling van de jac site. 4.5.3. www.steunpunt.be Het steunpunt intranet, werd in 2005 omgevormd tot een volwaardige internetsite voor het grote publiek. Op basis van het Steunpunt communicatieplan werd de structuur en de ‘look and feel’ (Huisstijl) van de site uitgewerkt. Het aanleveren en verwerken van het tekstmateriaal door de verschillende stafmedewerkers zal eind 2005 nog niet volledig rond zijn. De site wordt dan ook stap voor stap openbaar gemaakt. Het Steunpunt intranet blijft een belangrijke onderdeel van de site. Steeds meer werken overleggroepen maken gebruik van het intranet als forum voor het uitwisselen van informatie. De Steunpunt site zal de gebruikers een beter inzicht geven in de werking van het steunpunt en geeft een overzicht van wat het algemeen welzijnswerk te bieden heeft. Publieksgroepen zijn CAW medewerkers, studenten, lesgevers en onderzoekers, journalisten, beleidsverantwoordelijken, en cliënten (in mindere mate). In 2005 werd deze site enkel maar bekend gemaakt via de nieuwsbrief en via de persberichten. Toch hebben al heel wat gebruikers hun weg gevonden naar deze nieuwe bron van informatie, getuige hiervan de volgende webstatistieken: Maand

Unieke bezoekers

Aantal bezoeken

Pagina's

Hits

Bytes

Jan 2005

0

0

0

0

0

Feb 2005

0

0

0

0

0

Maa 2005

0

0

0

0

0

Apr 2005

0

0

0

0

0

Mei 2005

0

0

0

0

0

Jun 2005

0

0

0

0

0

Jul 2005

3

3

4

98

740.21 KB

Aug 2005

1025

1430

9926

100332

926.68 MB

Sep 2005

1313

1872

9397

106084

1.09 GB

Okt 2005

2678

3483

12516

193037

1.60 GB

Nov 2005

2568

3328

9638

171529

1.29 GB

Dec 2005

2048

2628

7678

132437

971.59 MB

Totaal

9635

12744

49159

703517

5.84 GB

4.5.4. Steunpunt Intranet In 2005 werd verder gebruik gemaakt van het digitaal platform “steunpunt intranet”, waar CAW medewerkers in werkgroepen onderling informatie kunnen uitwisselen, teksten kunnen plaatsen en binnenhalen. Groepen die gebruik maken van het steunpunt intranet zijn de werkgroep integrale jeugdhulpverlening, de groep van kwaliteitsverantwoordelijken, de medewerkers van de diensten slachtofferhulp en jongeren adviescentra


25

en de ICT medewerkers binnen de CAW’s. In totaal gaat het over ongeveer 200 regelmatige gebruikers. 4.5.5. www.straathoekwerk.be Zie hoofdstuk “ondersteuning straathoekwerk” 4.5.6. Jeugdrecht.be Zie hoofdstuk “jongeren”

4.6. Publicaties Overzicht van de publicaties:

Nieuwsbrief Algemeen Welzijnswerk: 10 nummers, 278 bijdragen, 350 bladzijden, 578 abonnees

Nieuwsbrief Jeugdrecht: 5 nummers, 52 bijdragen, 112 bladzijden, 500 abonnees

Jaarverslag 2004

“Draaiboek rampen” (februari 2005 - redactie Astrid Rubbens)

“Zorg voor medewerkers” (mei 2005 - Astrid Rubbens 23 blz.)

Steunpunt-dossier “Intrafamiliaal geweld” (juli 2005 - Kris De Groof, 68 blz.)

Steunpunt-dossier “Begeleid wonen en lokaal sociaal beleid september” (juni 2005 redactie Danny Lescrauwaet, 76 blz.)

“Vluchten kan niet altijd…” (november 2005, Danny Lescrauwaet & Helen Blow, 48 blz.)

Steunpunt-dossier “Als jongeren weglopen” (november 2005, Véronique Hauglustaine 32 blz.)

“CAW Jaarboek 2005” (december 2005, redactie Ludo Serrien, 101 blz.)

4.7. Nieuwsbrief jeugdrecht In 2005 verschenen zes nummers van de Nieuwsbrief Jeugdrecht, een initiatief in samenwerking met de Ondersteuningsstructuur Bijzondere Jeugdbijstand (OSBJ). In het voorjaar 2005 werd al het reeds gepubliceerde materiaal van de Nieuwsbrief jeugdrecht (zie boven) via een website toegankelijk gemaakt voor de abonnees.

4.8. Juridische helpdesk Binnen de vaste steunpuntstaf is als zodanig geen juridische ondersteuning voorzien. Om de juridische competenties in de sector beter uit te bouwen en te ontsluiten wil het Steunpunt bij de juristen in de sector meer netwerkvorming en samenwerking stimuleren. In 2004 werd een inventaris opgesteld van alle juristen die in loondienst verbonden zijn aan de CAW’s. Deze inventaris werd voor intern gebruik verspreid onder de juristen. In totaal zijn er 27 juristen in loondienst verbonden aan de CAW’s. De juristen in het kader van slachtofferhulp en justitieel welzijnswerk hebben een eigen overleggroep, die minimaal ondersteund door de Steunpuntstaf. In 2005 werd daarnaast gestart met een overleggroep voor alle CAW-juristen. De bedoeling van deze overleggroep is naast onderlinge kennismaking, vooral het zoeken van mogelijkheden voor een betere ondersteuning van juridische problemen binnen de CAW’s. Momenteel bestaat er voor een beperkt aantal terreinen reeds een vorm van derdelijns


26

ondersteuning. Wij denken hierbij aan juridische helpdesk van het Vlaams Centrum Schuldbemiddeling en de diensten rechtshulp van het Vlaams Minderhedencentrum en Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Voor de schuldbemiddeling bestaat sinds 2002 wel een volwaardige juridische helpdesk binnen het project dat loopt i.s.m. de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. Deze juridische helpdesk functioneert als een soort derde lijn en behandelt jaarlijks ongeveer 130 gespecialiseerde adviezen. In 2005 zal wellicht met de minister bekeken worden hoe dit project in een meer definitieve vorm kan gegoten worden.


27


28

5. Vorming In 2005 werden 985 medewerkers bereikt via het vormingsaanbod met open inschrijving. Andere initiatieven inzake deskundigheidsbevordering zijn terug te vinden in het activiteitenverslag rond specifieke thema’s (o.m. vorming via overleggroepen). Tabel: Overzicht van de vormingsactiviteiten in 2005 met open inschrijving Data

Onderwerp

Doelpubliek

Dagdelen

Deelnemers

11+12/01/2005

Methodisch werken met de leefgroep Medewerkers CAW

5

7

15+16/02/2005

Thuisloosheid en justitie

Medewerkers CAW

4

8

25/02/2005

Bemoeizorg

Straathoekwerkers

1

18

01/03/2005

Kijk, tast- en ruikdag rond drugs

Straathoekwerkers en jeugdwerkers

2

22

08/03/2005

Wettelijk kader vs drugbeleid i/d jeugdwerking en nieuwste drugs

Straathoekwerkers

2

11

04+11/03/2005

Supervisie

Vrijwilligerscoördinatoren

4

14

16+17/03/2005

Basiscursus Thuislozenzorg

Medewerkers CAW

5

12

12+13/04/2005

Thuisloosheid en diversiteit

Medewerkers CAW

5

10

14/04+03/05/05

Vorming intervisie

Medewerkers SH

4

13

19 tem 22/04/05

Initiatiecursus straathoekwerk

Straathoekwerkers

6

7

e

19/04/2005

Nieuwe media in de 1 lijnwerking

Medewerkers CAW

2

174

29/04/2005

Info- en uitwisselingsdag preventie- Preventieadviseurs adviseurs

2

20

04/05/2005

Burgerlijke partij in detentiecontext

2

35

10+11/05/05

Thuisloosheid en psychiatrie

5

12

20/05/2005

Try ou: Van politie naar rechtbank. Het verhaal van slachtoffers

Medewerkers en vrijwilligers diensten SH

1

15

26/05/2005

Straathoekwerkreünie

Straathoekwerkers

2

69

07/06/2005

Het onthaal in beweging

Medewerkers CAW

2

53

15 tem 17/06/05

Opvolgingscursus straathoekwerk

Straathoekwerkers

6

9

20+21/06/2005

Droom- en denkdagen bezoekruimten

Medewerkers CAW

4

20

21/09/2005

Hoe actief is onze actieve benadering?

Straathoekwerkers

1

13

5 tem 7/10/2005

Initiatiecursus straathoekwerk

Straathoekwerkers

6

11

12+13/10/2005

Basiscursus Thuislozenzorg

Medewerkers CAW

5

14

17+24/10/2005

Werken met cliënten in een scheidingssituatie

Medewerkers CAW

4

12

20/10+24/11/05

Schermschrijven voor JAC-werking en jongerenonthaal

Medewerkers CAW

3

24

21/10/2005

Dag van de vrijwilliger

Vrijwillige medewerkers

2

86

27/10/2005

Info- en uitwisselingsdag preventie-

Preventieadviseurs

2

18

Medewerkers JWW


29

adviseurs 15+16+17/11/05

Vorming Registratieprogramma

Registratieverantwoordelijken

6

14

17+18/11/2005

Droom- en denkdagen Slachtofferhulp

Medewerkers CAW

4

53

18/11/2005

Omgaan met psychische stoornissen Straathoekwerkers

1

30

22+23/11/2005

Begeleid wonen, zorgwonen en woonbegeleiding

Medewerkers CAW

5

11

22+29/11/2005

Werken met cliënten in een scheidingssituatie

Medewerkers CAW

4

12

23/11/2005

Integrale aanpak Intrafamiliaal Geweld

Medewerkers CAW

1

45

30/11/2005

Registratieprogramma: gegevensaf- Registratieverantlaad woordelijken

2

9

30/11/2005

Kijk, tast- en ruikdag rond drugs

Straathoekwerkers

2

22

02/12/2005

Behoeftepeiling en –detectie bij gedetineerden

Medewerkers JWW

1

12

02/12/2005

Rondetafel: kinderen en herstel

Medewerkers CAW en externen

1

19

7 tem 9/12/2005

Opvolgingscursus straathoekwerk

Straathoekwerkers

6

7

13+14+15/12/05

Thuisloosheid en problematisch mid- Medewerkers CAW delengebruik

7

14

15/12/2005

Uitwerken van projecten voor het kwaliteitsplan

Medewerkers CAW

2

25

19/12/2005

Coördinatorendag

Coördinatoren (SHW)

2

5

131

985

Totalen:


30

6. Dataverwerking, registratie en onderzoek In 2005 werd gewerkt aan de algemene doelstellingen inzake gegevensverwerking: 1. Verdere implementatie en begeleiding van de cliëntregistratie Tellus. 2. De verwerking van cliëntregistratiegegevens van de autonome CAW’s. 3. De verwerking van de financierings-, aanbods- en personeelsgegevens aangeleverd in de Boordtabellen 2004 voor de autonome CAW’s. 4. De integratie van data in een sectordatabank. 5. Samenwerking met onderzoeksinstellingen en onderzoeksnetwerk.

6.1. Tellus: cliëntregistratie voor het autonoom algemeen welzijnswerk 6.1.1. Vier jaar registreren De autonome CAW’s registreerden in 2005 voor de vierde keer met het nieuwe programma Tellus. In 2001 betrof het een beperkte registratie als test in 10 CAW’s. In 2002-2003 werd het gebruik uitgebreid tot 25 CAW’s. In 2004 werd de registratie veralgemeend tot de volledige sector van 27 CAW’s. De kernactiviteiten van het registratieproject zijn: 1) de Tellus-CDROM als instrument, 2) de gegevensverzameling en de verwerking ervan, 3) de inhoudelijke aansturing en overleg met de sector in de Werkgroep Registratie, 4) opleiding en vorming van de registratieverantwoordelijken, 5) helpdesk en support ter plaatse bij individuele CAW’s. In het Steunpunt wordt Tellus aangestuurd door het team data. Het data-ontwerp, de programmatorische uitwerking, inhoudelijke ondersteuning, helpdesk en dataverzameling wordt verzorgd door Koen Mendonck. Jan Vos en Gerard Van Menxel zorgen voor de procesbegeleiding en inhoudelijke ondersteuning en dragen bij tot de gegevensverwerking, analyse en rapportages. Sinds 2004 werd een formule ingevoerd van ‘servicecontracten’ voor CAW die bijzondere ondersteuning vinden. Deze werd ook in 2005 voortegezet. Koen Mendonck is verantwoordelijk voor deze servicecontracten, die een specifieke ondersteuning bieden aan de CAW’s. 6.1.2. Aansturing door de Werkgroep Registratie Het registratieproject wordt aangestuurd door de Werkgroep Registratie. Deze werkgroep bestaat registratieverantwoordelijken van elk CAW. De figuur van registratieverantwoordelijke heeft niet altijd betrekking op een persoon: het zowel om kwaliteitsverantwoordelijken die het proces van registratie in het CAW coördineren als om informatici. In sommige CAW’s worden beide functies opgenomen door één persoon, in andere is er een taakverdeling. De Werkgroep Registratie heeft vanaf het begin het registratieproject “gedragen”: de leden hebben veel denkwerk verricht, engageerden zich voor de inplementatie in het CAW en voor de motivatie van de medewerkers om te registreren, speelden een essentiële rol in de evaluatie en verdere inhoudelijke ontwikkeling en zorgden – waar het uiteindelijk om te doen was – voor de aflevering van de nodige gegevens. De inzet van de Werkgroep Registratie is in de voorbije vier jaren zeer intensief geweest. De registratie werd voortdurend geëvalueerd en bijgestuurd. De Werkgroep Registratie vergaderde 3 maal in 2005, telkens volledige dagen.


31

6.1.3. Voorbereiding van nieuwe versie Tellus Reeds in 2004 werd een verbeterde versie van het registratie in het vooruitzicht gesteld. Dit perspectief werd in de loop van 2005 intensief voorbereid. Er werden subwerkgroepen opgericht om bepaalde aspecten te herdenken en te verbeteren. Voorbeelden zijn de subwerkgroep ‘definities’, de subwerkgroep ‘problematieken’. De resultaten van alle subwerkgroepen werden voorgelegd aan de Werkgroep Registratie. Belangrijke wijzigingen werden voorgelegd aan het CAW-Overleg. In 2005 werkten drie werkgroepen, bestaande uit registratieverantwoordelijken die zich hiervoor aandienden, rond specifieke aspecten:

Subwerkgroep “Definities” De werkgroep “Definities” werkte rond een reeks specifieke inhoudelijke aspecten en knelpunten. Op de agenda stonden o.m. omschrijving van concepten, uitschrijven van afspraken, het inhoudelijk afstemmen op kwaliteitshandboek, begrippen, processen, intake, boordtabellen,… De subwerkgroep Definities is twee maal samengekomen in 2005.

Subwerkgroep “A17 – Problematieken” Deze werkgroep herwerkte de volledige problematiekenlijst en leverde daarmee uitgebreid en intensief denkwerk. Het resultaat is dat dit onderdeel van Tellus betere indicatoren en definities kreeg. In 2005 kwam deze subwerkgroep “A17” 3 keer samen.

Subwerkgroep “Kwetsbare groepen” Deze ad-hoc werkgroep van directeurs, kwaliteitsverantwoordelijken en registratieverantwoordelijken begeleidt een experiment voor meting van de kwetsbaarheid van het CAW-cliënteel. Het opzet is dubbel: 1) een verbeterde set van variabelen voor Tellus 2007 om het bereik van kwetsbare groepen te meten, 2) een experimentele en specifieke registratie van “meervoudige kwetsbaarheid” onder het cliënteel van het algemeen welzijnswerk. Dit onderzoek moet leiden tot een rapport op basis waarvan de sector een beleidsvisie kan ontwikkelen rond het bereik van kwetsbare groepen. De werkgroep kwam in 2005 tweemaal samen. De werkzaamheden lopen door in 2006 ter begeleiding van het onderzoek.

6.1.4. Gegevensverwerking Tellus 2004

Gegevensaflaad aan de overheid Het afladen van de CAW-gegevens gebeurde zoals voorzien in januari – maart 2005. De gegevens werden gecontroleerd en gehercodeerd op sectorniveau. De samengevoegde gegevenstabel met de door de overheid verplicht gestelde gegevens werd overgemaakt aan het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (MIS). De gegevens werden aan het ministerie overgemaakt na de ontwikkeling en met gebruik van een volledige geautomatiseerd programma om de sectorgegevens “om te zetten” in gegevens voor de IM. Deze module is gemaakt in mei – juni 2005 en zorgde ervoor dat de gegevens pas daarna doorgestuurd zijn naar de overheid. Door dit extra werk kon de gegevensaflaad 2004 niet gebeuren op 1 april, zoals bepaald in de omzendbrief, maar enkele weken later. Het is echter zo dat de gegevensaflaad van Tellus 2005 gegarandeerd klaar zal zijn op 1/4/2006 omdat de automatische module het manuele werk zal vervangen.

Verwerking op sectorniveau De resultaten op sectorniveau en voor de verschillende werkvormen werden bezorgd aan de registratieverantwoordelijken van ieder CAW en besproken in de Werkgroep Registratie. Binnen het Steunpunt werden de rapporten besproken met de staf. De sectorrapporten werden voorgelegd op overlegvergaderingen. De voornaamste bedoeling hiervan was om feedback te krijgen over de kwaliteit van de registratie en


32

over mogelijke verklaringsgronden. 6.1.5. Omgaan met gegevens: protocol De directies van de autonome Centra Algemeen Welzijnswerk zijn op voorstel van het Dagelijks Bestuur van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en de Raad van Bestuur FACAW op hun bijeenkomsten van 9.12.2004 en 10.5.2005 tot een besluitvorming gekomen inzake het omgaan met de gegevens uit de cliëntregistratie TELLUS. Zo is er een duidelijk afsprakenkader gemaakt omtrent het gebruik van de cliëntgegevens die door TELLUS verzameld worden. De afspraken betreffen drie gebruikersniveau’s: 1. de verplichte aanlevering van de gegevens Intersectorale Module van het MIS aan het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap volgens de omzendbrief van 2001 in uitvoering van het decreet aww van 1997. 2. het gebruik van de gegevens binnen de sector door het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en de CAW’s. 3. de gegevensverstrekking door het Steunpunt Algemeen Welzijnwerk aan derden. Dit betekent dat we binnen de sector cliëntregistratiegegevens (steeds anoniem en samengevat weergegeven in rapporten of tabellen) in rapportvorm doorgeven waarbij het CAW, de deelwerking, en de werksoort gekend zijn. Buiten de sector (aan derden) wordt nooit een CAW of deelwerking zichtbaar. Indien dit evenwel gemotiveerd gevraagd wordt (bv. voor onderzoeksdoeleinden), bestaat er de procedure “Gegevensverstrekking aan derden”. De CAW’s waarover de vraag gaat, worden op de hoogte gesteld van deze vraag dmv een standaardformulier, waarom ze hun goedkeuring kunnen geven. Zo weten de CAW’s steeds waar hun identificeerbare gegevens gebruikt worden. Indien zijn niet akkoord zijn, worden hun gegevens niet opgenomen in de rapporten. 6.1.6. Rapportages en gegevensverstrekking We hebben de gegevens van 2004 zoveel mogelijk gebruikt waar mogelijk.

Werksoortelijk overleg: de gegevens werden besproken op een 10-tal overlegbijeenkomsten rond verschillende werksoorten en thema’s. Ter voorbereiding van deze overleggen werd een Excel rapport gemaakt en werden er enkele opvallende punten ter bespreking voorbereid. De besprekingen op werksoortelijk en thematisch overleg werd positief bevonden zowel vanuit de deelnemers als feedback van de resultaten als voor onszelf aangezien heel wat elementen ter verrijking van de analyse en interpretatie aangereikt werden.

Dossiervorming in het Steunpunt: gebruik voor onder meer de behoeftenpeiling BEWO, IFG en voor het onderzoek Scheidingsbemiddeling.

Er zijn zo’n 30 externe vragen geweest voor cijfergegevens. Telkens is daarvoor een Excel rapport samengesteld. De administratie deed meerdere malen een beroep op ons voor het beantwoorden van o.m. parlementaire vragen. Er werden ook extra inspanningen geleverd ter ondersteuning van onderzoek door universiteiten of overheidsinstellingen.

Publicaties:

CAW-Jaarboek 2005 Nieuwsbrief: vier thematische bijdragen ism met stafmedewerkers

Pers: het voorhanden zijn van registratiegegevens is duidelijk een “trigger” voor persaandacht. Er werden in 2005 gegevens verstrekt of geciteerd in tientallen perartikels. Voor het Team Data is de belangrijkste bekommernis een kwaliteitsbewaking: 1) het doorgeven van gegevens op een duidelijke en correcte manier met de nodige commentaar, 2) instructies aan de collega’s die persacties organiseren, 3) toezicht op


33

een correct gebruik in wat uiteindelijk in de media komt.

Iedere registratieverantwoordelijke krijgt een CDROM met daarop alle registratiegegevens van alle CAW’s per deelwerking en per werksoort. Zo kan men intern een vergelijking maken met andere deelwerkingen van andere CAW’s.

6.1.7. Tellus 2005 (aflaad) en 2006 (upgrades) De “Tellus CD-Rom” is het hart van de cliëntregistratie. De CD-rom voor de aflaad van de gegevens over 2005 en voor het opstarten van de registratie in het werkjaar 2006 werd bezorgd aan alle CAW’s in december 2005. Op de CD-rom bevindt zich: 1) Het registratieprogramma in MS-Access, 2) het handboek registratie 2005, 3) het definitieboek 2005, 4) een handleiding voor de hulpverleners, 5) een voorbeeldprogramma, 6) de uniforme registratiemodules en fiches voor JWW, SH, HSD, en bezoekruimte, 7) een reeks “addins”, die in het programma ingevoegd kunnen worden en een aantal automatiseringen inhouden voor de gegevensaflaad, de hercodering, de boordtabellen-output, de gegevensverwerking op CAW niveau, en, tenslotte, 8) alle documenten zoals verslagen, registratiemails, FAQ’s en technische aanvullingen over de periode 2001-2005. Alle verplichte upgrades (in concreto : scheidingsbemiddeling, schuldbemiddeling, HSD en Berzoekruimtes) zijn in het begin van 2006 aangepast geweest. Op de CDROM staan zowel handleiding als specifieke AddIns om dit te doen. 6.1.8. Leren registreren Omdat er in elk CAW een minimum aantal medewerkers het registratiesysteem (en access) moeten beheersen, is er veel aandacht besteed aan opleiding. De “basisopleiding registratieprogramma” (3 dagen) werd herhaald in 2005. De opleiding “gegevensaflaad en hercodering” (1 dag) werd tweemaal georganiseerd. Deze opleidingen worden door het Steunpunt zelf ontwikkeld en gegeven op maat van de centra en naargelang de bekwaamheden van de registratieverantwoordelijken. 6.1.9. Helpdesk en individuele support De CAW’s doen frequent beroep op de helpdesk. Dagelijks wordt support verleend per mail en telefoon. Dit gaat zowel over inhoudelijke als over technische zaken. Alle knelpunten en pnduidelijkheden worden geïnventariseerd in een logboek. 6.1.10. Servicecontract voor individuele CAW-ondersteuning Vanaf 2005 kan ieder CAW een servicecontract afsluiten voor individuele ondersteuning ter plaatse. Een servicecontract met omvat 25 werkuren (exclusief verplaatsing). Er wordt persoonlijke assistentie verleend bij het implementatieproces (voorstellen registratieproject aan hulpverleners, helpen keuzes maken per type programma, assistentie bij de installatie,…), de programmatorische aanpassingen, de gegevensverzameling (de gegevens van de verschillende deelwerkingen samenvoegen en hercoderen). 6.1.11. Nieuwe modules

Inloopcentra Met de inloopcentra voor thuislozen werden afspraken gemaakt voor een registratie die aansluit op de algemene principes van Tellus maar toch aangepast is aan de specificiteit van hun werking, die bestaat uit “dienstverlening.” De registratie is operationeel geworden in 2005.

Bezoekruimten Een werkgroep heeft een voorstel uitgewerkt voor een gemeenschappelijke registratie van een reeks extra variabelen voor de Bezoekruimten. De registratie is operationeel geworden in 2005.


34

Straathoekwerk Het registratieprogramma van Vlastrov wordt nog gebruikt tot eind 2005. Intussen werkt het Steunpunt aan een nieuw programma, dat aansluit bij de Telluscliëntregistratie. Dit wordt operationeel in 2006.

Vrijwilligers Slachtofferhulp De diensten slachtofferhulp gebruiken vanaf 2005 een programma om de in- en uitstroom van hun vrijwilligers te monitoren.

6.1.12. Randactiviteiten We vermelden:

Verkennen van de mogelijkheden tot invoering van een elektronisch cliëntdossier

Organisatie en ondersteuning van ICT-Werkgroep (3 bijeenkomsten in 2005)

Platformonafhankelijk besturingssysteem en ontwikkeling van Linux-versie

Valorisatie van het cliëntregistratiesysteem naar andere sectoren

Registratieprogramma Slachtoffer In Beeld en Dader In Zicht

Overleg over registratie in andere sectoren (Integrale Jeugdhulp, Sociaal Huis,…)

6.2. Onderzoek 6.2.1. Onderzoeksproject “kwetsbare groepen” In het kader van Tellus, de cliëntregistratie werd gewerkt aan de voorbereiding van een onderzoek voor naar het bereik van “kwetsbare groepen”. Het onderzoek omvat twee delen: een proefmeting van het armoederisico en van de indicatoren van de NAPsIncl met oog op een permanente integratie in Tellus vanaf 2007, en een tijdelijke registratie om de “meervoudige kwetsbaarheid” van het CAW-cliënteel nauwkeuriger in beeld te brengen. Het is de hoop dat de resultaten van het onderzoek voeding kunnen geven aan een sectorvisie om de CAW’s beter toegankelijk te maken voor armen en meervoudige gekwetste personen. Om zowel aandacht te besteden aan een goede hulpverlening aan kwetsbare groepen als aan het alert blijven voor de voorkoming van armoede en sociale uitsluiting. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in 2006. 6.2.2. Medewerking aan lopende onderzoeken Er werd actief medewerking of ondersteuning verleend aan een aantal onderzoeken waaronder de voornaamste:

Social profit in cijfers. Meerwaardenonderzoek, uitgevoerd door LUCAS, KULeuven in opdracht van het VCSPO (gegevensverstrekking en bespreking). Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting, OASeS-UFSIA (expertenseminarie, rondetafel) VRIND 2005, samengesteld door de Administratie Planning en Statistiek van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (gegevensverstrekking) Feantsa, data on homelessness (werkgroep data, nationale rapporten) Onderzoek U.A. (Breda en Cantillon) “middeleninventaris hulp aan minderjarigen”

Verder werden vragen naar gegevens of informatie van allerhande instanties en personen beantwoord.


35


36

7. Beleids- en organisatieontwikkeling autonome CAW’s 7.1. Sociaal overleg Deze activiteiten ressorteren onder de vzw Federatie Autonome Centra Algemeen Welzijnswerk en worden mogelijk gemaakt door de ledenbijdragen van de centra. 7.1.1. Dienstverlening aan de CAW’s inzake werkgeversmateries

Individuele adviesverstrekking. Op regelmatige basis werden informatie- en adviesvragen behandeld en beantwoord via e-mail en/of telefonisch. Diverse problematieken en thema’s kwamen aan bod: tijdskrediet en andere verloven, verloning, eindejaarspremie, anciënniteitsgrens en loonbarema’s, verbreking arbeidsovereenkomst, statuut beschermd werknemer, bevoegdheden OR, aanpassingen aan arbeidsreglement, rookbeleid, syndicale premie, arbeidstijd en uurroosters, staking en minimumbezettingen, opname van feestdagen en vervangingen van feestdagen, Vivomiddelen, woon-werkverkeer, outplacement, vrijwilligers en welzijnswet, brugpensioen, …….

Collectieve ondersteuning. Informatie en informatiebundels werden ter beschikking gesteld van alle CAW’s. Volgende onderwerpen pasten in 2005 onder deze hoofding: de nieuwe bundeling CAO’s, aangepaste tabellen barema’s, overzicht vormen van verloning, brugpensioen. Bruikbare en just-in-time informatiedoorstroming over sociale regelgeving en relevante beleidsinformatie die enigszins repercussies hebben op het personeelsbeheer worden i.s.m. VSO via CAW-mail doorgezonden. Voor deze optie werd gekozen om één overzichtelijk communicatiemiddel te hebben met de CAW-directies. (zie overzicht CAW-mails). In het kader van lokale sociale conflicten werd gezorgd voor advisering/begeleiding van de directies en de raden van bestuur. Ook het optreden bij verzoeningen in het verzoeningsbureau van het PC valt onder deze rubriek. Ter ondersteuning van het intern preventiebeleid van de CAW’s werden voor de interne preventieadviseurs 2 infosessies georganiseerd. Een eerste infosessie handelde over het statuut, de taken en opdrachten van de interne preventieadviseur. Op vraag van de interne preventieadviseurs werd in een tweede sessie uitgebreid ingegaan op de psycho-sociale en mentale arbeidsbelasting en hoe binnen een CAW daar een preventief beleid kan rond gevoerd worden. De bedoeling is om op basis van concrete vragen en problemen van de interne preventieadviseurs twee maal per jaar een info- en uitwisselingsdag te organiseren. Een signaal vanuit de sector omtrent de preventieve verwijdering van zwangere werkneemsters gaf de aanleiding tot het voorbereiden van een dossier omtrent het in aanraking komen met TBC-cliënteel ten behoeve van het Fonds voor Beroepsziekten.

7.1.2. Voorbereiding en uitvoering nieuw VIA-akkoord In aanloop tot de ondertekening van het nieuwe VIA-akkoord van 6 juni 2005 werd voorbereidend werk verricht inzake personeelsgegevens voor de sector. In het najaar 2005 werd na overleg binnen de sector en i.s.m. VSO concreet onderhandeld over hoe het VIA vertaald kon worden in sectorale CAO’s. Bijkomende werknemersdesiderata werden op tafel gelegd waartegenover we ook bijkomende werkgeverseisen stelden.


37

7.2. Algemene belangenbehartiging, statuut en regelgeving. Een onderzoek werd gestart inzake de analyse van de enveloppefinanciering op basis van een gedetailleerde financiële analyse van een aantal CAW’s. Voor zes CAW’s werd grondig de kostenstructuur per voltijdse equivalent in kaart gebracht en deze werd afgezet ten aanzien van de inkomsten. Deze analyse gebeurde in de loop van 2005 op basis van de gegevens over het jaar 2004. De vaststellingen zijn niet zomaar te veralgemenen en bijkomend cijfermateriaal gaat bekeken worden. Naar aanleiding van het Vlaams regeerakkoord en/of de beleidsnota van Vlaams minister Inge Vervotte werd een nota opgesteld met tien prioriteiten voor uitbreidingsbeleid die rechtstreeks aansluiten bij passage uit beide beleidsteksten.

7.3. CAW-overleg als forum voor ervaringsuitwisseling Het voormiddaggedeelte van het zeswekelijks overleg tussen de directeurs van de autonome centra wordt gereserveerd voor ervaringsuitwisseling. De bedoeling is ervaringen uit te wisselen over beleidsthema’s en de concrete werkorganisatie binnen de autonome CAW’s. Nadat in de vorige jaren veel aandacht besteed werd aan de kwaliteitszorg, werd in 2005 gestart met een cyclus over een zorgzaam en kwaliteitsvol personeelsbeleid. Naast een algemeen kader werd ook ingezoomd op de voorwaarden, condities waaronder het werk gebeurt. De verschillende factoren of aspecten die een kwaliteitsvol en zorgzaam personeelsbeleid mogelijk maken, werden naargelang de concrete behoeften van de directies aangepakt. De verschillende thema’s die in 2005 in dit kader aan bod kwamen zijn met name het VTO-beleid, de verloning en de mentale en psycho-sociale arbeidsbelasting. Daarnaast werd ook nog 2 keer het thema van het lokaal sociaal beleid behandeld. Hieronder een overzicht van de besproken thema’s het voorbije jaar:

03/02/2005: Het VTO-beleid

23/03/2005: Lokaal Sociaal Beleid: stand van zaken decreet en

10/05/2005: Het verloningsbeleid: Wat kan daar onder verstaan worden en hoe pakt iedereen het aan + inventaris van verschillende vormen van verloning.

22/06/2005: Een toetsing van het beleidsplan van het Steunpunt

14/09/2005: Risico op mentale en psychische belasting binnen de CAW’s en de rol van de organisatie en de directie in het omgaan met secundaire traumatische stress.

25/10/2005: Evaluatie kwaliteitsinspecties 2005 + toelichting en bespreking van de concepttekst psychosociale begeleiding

08/12/2005: Het lokaal sociaal beleid: stand van zaken decreet + inventaris van de lokale samenwerkingsverbanden en initiatieven.

7.4. Procesondersteuning Kwaliteitszorg 2005 was voor de kwaliteitszorg in de sector van de autonome CAW’s een overgangsjaar. Tegen 1 november 2004 moesten alle CAW’s beschikken over een kwaliteitshandboek en tegen april 2006 moeten de CAW’s beschikken over een kwaliteitsplan. In het kwaliteitshandboek vertalen de CAW’s hun zorg voor de cliënten, de medewerkers en de organisatie in concrete werkafspraken. Het kwaliteitsplan bevat de verbeterprojecten van het lopende jaar. Het Steunpunt heeft voor de ondersteuning van de kwaliteitszorg in de CAW’s een aanbod uitgewerkt waarbij een onderscheid gemaakt wordt tussen enerzijds meer procesmatige en organisatorische ondersteuning en anderzijds meer inhoudelijke ondersteuning. Het grootste deel van de procesmatige ondersteuning verloopt via 3 regi-


38

onale overleggroepen voor kwaliteitscoördinatoren: centrum, oost en west. Het vergaderritme van de regionale overleggroepen werd in 2005 teruggeschroefd naar één bijeenkomst per trimester. Belangrijkste aandachtspunten in de overleggroepen waren de voorbereiding van inspecties en het uitwerken van verbeterprojecten. Voor de volledige groep van kwaliteitscoördinatoren werd ook een studievoormiddag georganiseerd over de methodiek van projectmatig werken in het kader van het kwaliteitsplan. Het Steunpunt beschikt ook over een intranetsysteem voor de kwaliteitscoördinatoren. Op dit intranet zetten zowel het Steunpunt als de kwaliteitscoördinatoren teksten en documenten (voorlopige versies of eindversies) die inspirerend kunnen zijn voor de collega’s.

7.5. Vrijwilligersbeleid Heel veel werkvormen binnen het AWW doen beroep op vrijwilligers. Hun inbreng wordt dikwijls onderschat. Uit een telling bleek dat in de CAW’s meer dan 2200 vrijwilligers actief zijn. Sinds 2004 organiseert het Steunpunt een overleggroep rond vrijwilligersbeleid. Deze overleggroep komt 2 keer per jaar bijeen (22/4 en 14/11) en biedt een forum voor ervaringsuitwisseling, visie- en methodiekontwikkeling en kan ook beleidsadviezen formuleren tav het CAW-overleg. In 2005 kwamen volgende specifieke thema’s aan bod: een evaluatie van het vrijwilligersdecreet, de nieuwe federale wet op het vrijwilligerswerk, het statuut van de vrijwilliger, recrutering van vrijwilligers (inclusief voorstelling van specifieke recruteringsprojecten vanuit Slachtofferhulp). Op 10/11 werd ook een studiedag georganiseerd voor de ruimere SAW-staf. Tijdens deze dag werden informatie en ervaringen uitgewisseld over het inzetten van vrijwilligers in de verschillende werkvormen. Via een stellingenspel werd ook een eerste aanzet tot visievorming gegeven.


39


40

8. Kerntaken en kernprocessen van de CAW’s 8.1. Begrippenkader De inventaris of nota ‘functies in het Algemeen Welzijnswerk’ werd voorlopig nog niet herwerkt. Over een aantal begrippen (bv begeleiding, trajectbegeleiding, ..) zijn de discussies nog niet afgerond. Wij wachten ondermeer ook op de voorstellen die een ‘denkgroep psychosociale begeleiding’ zal uitwerken. Daarnaast zullen ook de ervaringen binnen de ‘Integrale Jeugdhulp’ met het maken van typemodules en het maken van typemodules ifv de registratie (Tellus) mee verrekend worden in een herwerking van de functielijst.

8.2. Uitbouw onthaal als eerste kerntaak Binnen het project profilering werd zeer veel belang gehecht aan de uitbouw van een kwalitatief onthaal. Dit veronderstelt niet alleen een zorgvuldig gebruik van een intakeinstrument als opstap naar begeleiding, maar ook de nodige ruimte voor onmiddellijke of laagdrempelige hulp en vraagverduidelijking. Met betrekking tot het intakemodel van Professor H. Baert werd vorig jaar, na 4 jaren systematische introductiecampagnes, geen uitgewerkt aanbod meer gedaan. CAW’s die nog bijkomende vorming wilden organiseren werden rechtstreeks doorverwezen naar de betrokken trainers. Daarnaast werkte het Steunpunt vorig jaar verder aan een globaal referentiekader voor de uitbouw van onthaal. In juni organiseerde het Steunpunt een studiedag onder de titel ‘onthaal in beweging’. Hierbij kwamen verschillende aspecten aan bod: afbakening tussen onthaal en begeleiding, onderscheid tussen verschillende vormen van onthaal, organisatorische modellen, kwaliteitscriteria en competentieprofielen.

8.3. Visieontwikkeling psychosociale begeleiding Om de visie op de psychosociale begeleiding van het autonoom algemeen welzijnswerk uit te klaren werd een denkgroep opgericht (20 personen). De opdracht was om een begeleidingsconcept uit te werken waarbinnen alle werkingen en alle doelgroepen van het CAW kunnen gekaderd worden, dit alles binnen de wettelijke opdracht van het CAW. De denkgroep kwam 4 dagen bijeen (één tweedaagse en twee opvolgingsdagen) onder begeleiding van Marleen Heylen, docente aan de Katholieke Hogeschool Heverlee. De uitgangsvragen waren:

Vanuit welke hulpverleningsvisie (waarden, overtuigingen,…) vertrekken we? Hoe realiseren we onze hulpverleningsvisie in de begeleidingspraktijk? Bvb.: waarden en overtuigingen zoals: integrale kijk op de cliënt, empowerment, betrekken van de omgeving,… Wat zijn de essentiële kenmerken van het CAW-begeleidingsconcept? Waarin onderscheidt het begeleidingsconcept van het CAW zich van het aanbod van andere sectoren? Welke grenzen zijn er aan het begeleidingsconcept van het CAW? Welke consequenties heeft dit voor verwijzing, samenwerking en nazorg? Hoe omschrijven we de termen “generalistisch” en “specialistisch” (of “gespecialiseerd”)? Is de focus van de begeleiding uitsluitend gericht op de ondersteuning van de cliënt in de rollen die hij/zij opneemt in het dagelijkse leven? Wat doen we indien dit dagelijkse functioneren verstoord is door onderliggende patronen (al dan niet bepaald vanuit vroegere levenservaringen)? Hoe omschrijven we het onderscheid tussen “begeleiding” en “therapie”? Maakt therapie ook deel uit van het begeleidingsaanbod van het


41

CAW? Hoe verhoudt het CAW-begeleidingsconcept zich op de as: vrijblijvend – vrijwillig – aanklampend – gedwongen ? Wat vinden we van de tendens naar meer “bemoeizorg”? Is het begeleidingsaanbod begrensd inzake duur, intensiteit en frequentie? Inzake duur: hoort langdurige tot levenslange zorg (ook al is die ondersteunend, laagdrempelig,…) tot de opdrachten van het CAW? Afgeleide vraag: welke competenties dienen de CAW’s in huis te hebben, om hun begeleidingsconcept te realiseren? Wat is ons concept van “multi- of interdisciplinariteit”? Welke plaats hebben vrijwilligers en ervaringsdeskundigen hierin? Bijkomende vraag: In het aanbod van het CAW nemen de functies “bemiddeling” en “trajectbegeleiding” een aparte plaats in (cfr. schulden scheidingsbemiddeling, trajectbegeleiding gedetineerden). Hoe onderscheiden beide zich van het begeleidingsconcept? Welke plaats hebben beide in het CAW-aanbod?

Tijdens de denkdagen werd gewerkt met een tekstbundel en concrete hulpverleningscases. De denkgroep leverde een eindtekst af “Het CAW-concept van psycho-sociale begeleiding” (oktober 2005). Deze tekst werd gepresenteerd aan de sector op het CAW-Overleg met de afspraak dat alle centra deze tekst met al de deelwerkingen zouden bespreken en tegen 1 maart 2006 hun schriftelijke reacties bezorgen. De denkgroep verwerkt deze reacties in een nieuwe bijeenkomst in maart 2006.

8.4. Preventie en beleidssignalering Op basis van het in 2004 ontwikkelde referentiekader over preventie, werd in maart 2005 een sectorale visietekst voorgelegd aan de sector. In deze visietekst werden ook engagementen opgenomen om binnen de werking van de CAW’s doelbewuster en systematischer preventieve acties te ontwikkelen. Het Steunpunt werkte op basis van hetzelfde referentiekader een ondersteuningsaanbod uit. In een eerste fase bestaat het aanbod uit een begeleide introductie van het referentiekader in elk individueel CAW, met toepassing aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden. In het najaar van 2005 werd met dit introductie-aanbod gestart in twee CAW’s (CAW Waasland, CAW Metropool). Dit programma loopt door in 2006. Daarnaast werd er medewerking verleend aan een studiedag van CAW Mozaïek te Brussel en participeert het Steunpunt aan een actie-onderzoek van de Karel de Grotehogeschool Antwerpen, met het oog op de ontwikkeling van concrete werkmodellen voor algemene preventie.

8.5. Signaleringsprocedure In het kader van hun kwaliteitshandboek beschikken de CAW’s over een signaleringsprocedure. De meeste CAW’s hebben hiervoor beroep gedaan op het model dat door het NIZW is uitgewerkt. Cruciaal hierbij is dat CAW’s structurele problemen die regelmatig voorkomen binnen de hulpverlening vertalen in beleidssignalen. Binnen het Steunpunt wordt beleidssignalering ook als belangrijk uitgangspunt voor het uitwerken van een preventiebeleid meegenomen. Momenteel wordt ook gezocht naar manieren om vanuit het Steunpunt beleidssignalen van de CAW’s extra en vooral systematisch te ondersteunen. Naast de mogelijkheden van dossiervorming wordt ook gedacht aan een specifieke rubriek op de nieuwe website.

8.6. Omgaan met cliëntinformatie

Het instituut voor sociaal recht van de KU-Leuven organiseerde in het najaar een stu-


42

diedag over ‘Beroepsgeheim en hulpverlening’. Deze dag sloot het onderzoek ‘ Beroepsgeheim en deontologie in de welzijnssector’ af. Vanuit het steunpunt leverden we een bijdrage, waarbij we in zoemden op het cliëntdossier: hoe wordt een dossier opgebouwd? Hoe zit het met inzage in het dossier? Etc.

Heel wat deelwerkingen van een CAW bekomen en verwerken gerechtelijke gegevens en of gezondheidsgegevens van cliënten. De wet op de privacy legt aan deze verwerking beperkingen op. Dit roept de vraag op hoe we als centra hiermee om kunnen gaan: enerzijds krijgen we deze gegevens vaak ongevraagd. Anderzijds is het vaak nodig om over deze gegevens te kunnen beschikken, willen we adequaat kunnen werken met cliënten.Om hierover duidelijkheid te krijgen planden we vanuit het Steunpunt een overleg met prof. Put van de Ku. Leuven. We leerden hieruit dat we verder op zoek zullen moeten gaan in 2006 naar nog meer concrete antwoorden.

Het steunpunt vervult een beperkte helpdesk functie voor cliëntinformatie : vanuit de sector worden allerhande deontologische kwesties voorgelegd ter advisering. Dit levert het Steunpunt een belangrijke input om voeling te houden met wat er leeft in de centra op vlak van cliëntinformatie. De vragen die komen zijn zowel van juridische als van methodische aard.

Vanuit het steunpunt participeren we aan de deontologische commissie van Sugnomè (herstelbemiddeling).Praktijkwerkers kunnen concrete deontologische kwesties ter advies voorleggen aan de commissie. Het is de bedoeling om in 2006 soortgelijke regionale commissies op te richten ten behoeve van de CAW’s.

8.7. Sectorale klachtenregeling Binnen het werkterrein van de kwaliteitszorg heeft het Steunpunt vorig jaar veel energie geïnvesteerd in een gemeenschappelijke klachtenregeling voor de volledige sector van de autonome CAW’s. De bedoeling is dat klachten van gebruikers in geheel Vlaanderen op een zelfde kwaliteitsvolle manier bejegend worden. Dit komt de herkenbaarheid van de sector ten goede. De concrete regeling omvat 2 niveaus, een klachtenbehandeling door de directie en een behandeling door een onafhankelijke klachtencommissie. De meerderheid van deze commissies bestaat uit onafhankelijke deskundigen, die door de CAW’s gezamenlijk op provinciaal niveau zijn aangezocht. Vanuit het Steunpunt werd ook een informatiecampagne en –pakket uitgewerkt. Het pakket bestaat uit een folder, een affiche, concrete klachtenformulieren en een visietekst, inclusief de concrete regeling. Concreet ging de klachtenregeling op 1 januari 2005 van start. Na 6 maanden werking werd een eerste beperkte evaluatie doorgevoerd. De belangrijkste bijsturing was dat vanaf september de klachtenformulieren niet meer aan elke cliënt bij een instapgesprek zouden overhandigd worden, maar dat de formulieren ter beschikking moeten liggen en dat clienten hierover mondeling en schriftelijk (plaatselijke folder) zorgvuldig geïnformeerd worden.

8.8. Overleggroep interculturalisering Na de afronding van het project en publicatie ‘Een open deur voor elke kleur’ over de toegankelijkheid van de CAW’s voor etnisch culturele minderheden (september 2004) is het Steunpunt in samenwerking met het Vlaams Minderheden Centrum gestart met een overleggroep interculturalisering. De bedoeling is informatie- en ervaringsuitwisseling ifv het beter bereiken van etnisch culturele minderheden. In 2005 kwam de overleggroep 2 keer bijeen, op 12/4 en 11/10. Volgende thema’s kwamen aan bod: de etnisch culturele minderheden in de beleidsplannen van de CAW’s, voorstelling project interculturalisering Slachtofferhulp De Mare, samenwerking met Babel (tolkendiensten), diensten Rechtshulp VMC, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en de opvang van mensen zonder wettig verblijf.


43


44

9. Thuisloosheid en armoede 9.1. Thuisloosheid 9.1.1. Vormingsaanbod inzake thuisloosheid In 2005 werden volgende vormingsmodules georganiseerd :

een tweedaagse vormingsmodule thuisloosheid en leefgroepwerking, lesgever Ann Cardinael, hulpverlener CAW Artevelde een tweedaagse vormingsmodule thuisloosheid en diversiteit, lesgever Angelo De Simoné een tweedaagse vormingsmodule thuisloosheid en psychiatrie, lesgever Patrick Jansen, teamverantwoordelijke CAW De Kempen een driedaagse vormingsmodule thuisloosheid en verslaving gegeven door de Vereniging voor alcohol- en andere drugproblemen de tweedaagse basiscursus thuisloosheid, lesgevers My Dewilde, teamverantwoordelijke CAW Sonar; Luc Muraille, teamverantwoordelijke CAW Metropool, Danny Lescrauwaet, stafmedewerker Steunpunt Algemeen Welzijnswerk de tweedaagse vormingsmodule begeleid wonen en woonbegeleiding, lesgevers Maureen Jordens, hulpverlener Diogenes, Jan Rottiers, hulpverlener CAW Metropool, Danny Lescrauwaet, stafmedewerker Steunpunt Algemeen Welzijnswerk een tweedaagse vormingsmodule thuisloosheid en justitie, lesgevers Tina Demeersman, stafmedewerker Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, Catherine Bibaer, slachtofferhulp CAW Visserij, Roland Renson, Justitiehuis, Greet Raets en Mariette Thys, Slachtoffer in Beeld

In het volgend overzicht wordt het deelnemersaantal per cursus weergegeven : Cursus

deelnemersaantal

Basiscursus Leefgroepwerking

31 7

Diversiteit

10

Verslaving

14

Psychiatrie

12

begeleid wonen

11

Justitie

8

Totaal

93

9.1.2. Globale strategie tegen thuisloosheid Om een gefundeerd zicht te krijgen op de noden van bereikte en niet bereikte thuislozen besteedde de vorige minister voor welzijn een onderzoek uit aan het HIVA. Verschillende CAW’s en ook het Steunpunt werkten op verschillende vlakken mee aan dit onderzoek. Het rapport werd eind 2004 aan de opdrachtgever bezorgd. Het werd vrijgegeven in september 2005. Samen met de VVSG, het HIVA en de administratie werd eind 2005 een studiedag voorbereid waarop het onderzoek zal voorgesteld worden. 9.1.3. Verruiming begeleid wonen De zes pilootregio’s die in 2002 extra middelen verkregen voor de verruiming van het begeleid wonen en de woonbegeleiding alsook de regio Limburg werden als volgt onder-


45

steund :

Zeswekelijks kwam er een ervaringsuitwisselingsgroep bijeen met de verantwoordelijken van de pilootregio’s. Deze ervaringsuitwisselingsgroep bespreekt zowel inhoudelijke als beleidsgerichte onderwerpen.

Er werden individuele ondersteuningsvragen van pilootregio’s behandeld.

Voor het werkingsjaar 2004 werd een specifiek evaluatieverslag opgemaakt over de realisaties in de pilootprojecten.

9.1.4. Toegankelijkheid sociale huisvesting Op beleidssignalerend vlak namen we deel aan de denktank wonen welzijn. Deze werkgroep besprak in 2005 de woonbegeleiding van problematische huurders en de taakverdeling hierbij tussen de beleidsdomeinen wonen en welzijn. We namen ook deel aan de activiteiten van het Vlaams woonplatform. 9.1.5. Reconversies in de thuislozenzorg We werkten een nota uit m.b.t. de wijze waarop CAW’s zouden kunnen omgaan met reconversies. De nota werd besproken op het CAW overleg. 9.1.6. Dagprijsdossier De voormalige minister gaf een opdracht aan de administratie om voor de volledige sector een analyse te maken over de dagprijzen en dit tegen begin 2005. De resultaten konden nog niet teruggekoppeld en besproken worden met de sector. 9.1.7. Praktijkontwikkeling inloopcentra Deze praktijkontwikkeling werd ondersteund via driemaandelijkse bijeenkomsten van het overleg van de inloopcentra. De deelnemers aan dit overleg kunnen daar eigen thema’s inbrengen waarrond ervaringen kunnen uitgewisseld worden. CAW’s met opstartende inloopcentra en ondersteuningsvragen terzake werden ondersteund. Momenteel is er binnen 14 van de 27 CAW’s een inloopcentrum aanwezig. Dit is een verdubbeling sedert het begin van de ondersteuning van de praktijkontwikkeling van inloopcentra in 1999. De CAW’s realiseerden deze uitbreiding door herschikking van middelen en door provinciale en lokale fondsen, zoals het stedenfonds. 9.1.8. Opvang hulpbehoevende mensen zonder papieren Het Steunpunt heeft hiervoor een project lopen via het impulsfonds migrantenbeleid waarbij middelen voorzien worden om tussen te komen in de opvangkosten voor mensen zonder papieren. Het gaat hierbij om zes opvangplaatsen in de regio’s Antwerpen en Gent en twaalf opvangplaatsen in de regio Brussel. Na een periode van onderbreking, wegens schrapping van de subsidie, kon het project eind 2005 heropgestart worden. 9.1.9. Overleggroepen Volgende overleggroepen werden ondersteund via driemaandelijkse bijeenkomsten: crisisopvang, vrouwenopvangcentra, algemene opvangcentra, opvangcentra voor jongeren, begeleid wonen en inloopcentra. Er werd in de mate van het mogelijke ook deelgenomen aan regionaal overleg van de thuislozenzorg. Deze overleggroepen zijn vooral fora voor ervaringsuitwisseling tussen praktijkwerkers. De reflectiegroep thuisloosheid, die werksoortoverschrijdend werkt, bereidde het ondersteuningsprogramma 2006-2008 voor. Daartoe werd een bevraging gehouden bij alle


46

thuislozenwerkingen van de CAW’s. De reflectiegroep werkte ook een conceptvoorstel van psychosociale begeleiding uit ( zie ook kernprocessen). 9.1.10. Féantsa (Europese koepel thuislozenzorg) Sedert eind 2003 wordt België binnen de Europese koepel van de thuislozenzorg vertegenwoordigd door het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk. We nemen deel aan de werkgroepen ‘data’ en ‘participatie’ van Féantsa. 9.1.11. Thuisloosheid in de media Rond de vluchthuizen en vrouwenopvangcentra zijn er verschillende media-acties geweest. Na persberichten in september en december 2004 met eerder weinig resultaat volgde eind augustus 2005 opeens een storm aan media-aandacht voor de capaciteitstekorten in de vluchthuizen. Een goede week later kwam dan een geplande media-actie rond het dossier intrafamiliaal geweld en het pleidooi van Kris De Groof voor een geïntegreerde aanpak, en dat werd in de pers opnieuw vertaald naar de vluchthuizen en hun capaciteitstekorten toe. In oktober 2005 volgde dan de Body Shop bewustmakingscampagne rond partnergeweld, met een luik fundraising ten bate van doorgangsstudio’s bij CAW Metropool en een ambulant project bij CAW Mozaïek. Vanuit de ondersteuning thuislozenzorg is in nauwe samenspraak met de Steunpunt collega’s en met de sector, voluit meegewerkt aan deze media-acties, en de media toonde heel wat belangstelling. Eind augustus kwam ook het probleem van de ‘zwerfjongeren’ (thuisloze jongvolwassenen) in beeld, en dankzij het dossier dat Kris Stas hier net rond klaar had konden we op een rustige, duidelijke manier om beleidsaandacht voor dit probleem vragen. De medewerking van de inloopcentra, OCJ’s en JAC’s was ook onontbeerlijk, want de media vragen altijd getuigenissen en deze keer konden we sterke beelden en verhalen leveren. 9.1.12. Thuisloos.be Om te werken aan de beeldvorming over thuisloosheid werd in 2005 een thema-site opgestart. Dit in samenwerking met Welzijnszorg en hun website www.armoede.be. Doordat onze websites nu goed gestoffeerd zijn met cijfers uit Tellus en met artikels en achtergrond informatie konden zowel journalisten als parlementsleden van de nodige basisgegevens voorzien worden op een vlotte en toegankelijke manier. Een website is nooit af, maar www.thuisloos.be kon in september publiek gaan, na een halfjaar proefdraaien. Een actie om hier meer bekendheid aan te geven wordt in de winterperiode 2005-2006 voorzien. 9.1.13. Opvang daklozen en mensen zonder papieren In opvolging van de interministeriële conferentie armoedebestrijding werd op initiatief van Minister Dupont een werkgroep met de gemeenschappen opgericht. Deze werkgroep dient voorstellen uit te werken voor de verbetering van de opvang voor daklozen en mensen zonder papieren. De stafmedewerker thuislozenzorg neemt als deskundige deel aan deze werkgroep. 9.1.14. Projectvoorbereiding thuisloosheid en gezondheid Met de financiële ondersteuning van de Minister voor Maatschappelijke Integratie zal er in 2006 een project uitgevoerd worden over thuisloosheid en gezondheid. Dit project kadert ook binnen het jaarthema 2006 van Féantsa. Het project omvat drie luiken : de ondersteuning van een pilootproject van CAW-Midden-West-Vlaanderen, een vormingscyclus met als doel voorstellen tot kwaliteitsverbetering inzake thuisloosheid en gezondheid uit te werken en een studiedag. Het project werd eind 2005 voorbereid en goedgekeurd.


47

9.1.15. Publicaties Binnen het kader van het programma thuislozenzorg werden in 2005 volgende publicaties gerealiseerd :

Lescrauwaet D., (eind)redactie, Woonbegeleiding en begeleid wonen als gedeelde zorg, evaluatieverslag 2004, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, 2005 Lescrauwaet D, Blow H., Begeleid wonen en lokaal sociaal beleid, Rapport van een behoeftepeiling in het kader van een Vlaamse strategie tegen thuisloosheid, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, 2005 Lescrauwaet, D. Thuislozen krijgen geen voet aan huis in de sociale huisvesting, in: De Decker, P., Goossens, L., Pannecoucke, I. (red), Wonen aan de onderkant, Antwerpen, Garant, 2005, pp. 437-446. Blow, H., Lescrauwaet D., Vluchten kan niet altijd, Behoeftepeiling residentiële opvang voor slachtoffers van intra-familaal geweld, Rapport in het kader van een Vlaamse strategie tegen thuisloosheid, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, 2005 Lescrauwaet D., Blow,H., Sociale nooddiensten, rapport ten behoeve van het jaarboek van Féantsa Lescrauwaet D., Inloopcentra als onthaalmodel, jaarboek Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, 2005 Blow, H., De Groof, K., Van Menxel, G., Vrouwen, partnergeweld en thuisloosheid in Draad van Ariadne, Centrum voor Gelijkheid van Mannen en Vrouwen, juni 2005 Vandevelde, M., Blow, H., De Koster, P., Van Coppenolle, V., Communicatiebeleid in de Social Profit, Alert nr 4, jaargang 31, oktober 2005 Van Menxel, G. De ultieme onderkant: de thuisloze in het vizier, in: De Decker, P., Goossens, L., Pannecoucke, I. (red), Wonen aan de onderkant, Antwerpen, Garant, 2005, pp. 157-194.

9.2. Netwerk slachtoffers mensenhandel Het Netwerk Hulpverlening Mensenhandel is een project gefinancierd met middelen uit het Impulsfonds voor het Migrantenbeleid en heeft tot doel om

door netwerkvorming de meest adequate hulpverlening bieden aan slachtoffers van mensenhandel de slagkracht van de gespecialiseerde onthaalcentra te verhogen.

Het Netwerk bestaat uit een coördinator en twee veldwerkers. De coördinator biedt ondersteuning aan de teams van Payoke en Pag Asa en aan de netwerkmedewerkers en bouwt aan een netwerk in functie van ondersteunende taken. Het onthaal en de begeleiding van slachtoffers van mensenhandel situeert zich op het kruispunt van drie verschillende werksoorten:

residentiële en ambulante begeleiding van thuislozen (thuislozensector) administratieve en socio-professionele begeleiding van nieuwkomers (minderhedensector) juridische en psychosociale begeleiding van slachtoffers (slachtofferhulp)

In elk van die domeinen zijn er wijzigingen inzake beleid, organisatie van de hulpverlening, methodiek,... Binnen de respectievelijke sectoren zijn slachtoffers van mensenhandel echter een marginaal gegeven. Het Netwerkproject streeft er naar de centra te informeren over relevante nieuwe ontwikkelingen en hen zicht te geven op de impact en consequenties daarvan. Dit laat hen toe kort op de bal te spelen. De netwerkmedewerkers bouwen aan een hulpverleningsnetwerk in functie van de noden van het gespecialiseerd onthaalcentrum waaraan zij verbonden zijn (resp. Payoke en Pag Asa). Beiden werken deeltijds in de hulpverlening en deeltijds voor het netwerkproject.


48

Hun opdracht bestaat erin zicht te houden het aanbod van andere werkingen (vb. onthaalhuizen, begeleid zelfstandig wonen, therapeutische ondersteuning,...) of sectoren (huisvesting, opleiding en tewerkstelling, bijzondere jeugdzorg,...) en op zoek te gaan naar complementariteit en mogelijkheden tot samenwerking. De communicatie tussen de drie gespecialiseerde onthaalcentra concentreert zich vooral rond beleidskwesties en de administratieve en juridische aspecten van het begeleidingswerk. In de teamvergadering van het Netwerkproject worden op informele wijze ervaringen over hulpverlening en knelpunten in het integratietraject, uitgewisseld. Dit 'leren van elkaar' is op zich een banaal gegeven, maar het biedt een zeer concrete meerwaarde omdat dergelijk informeel overleg op hulpverleningsniveau verder ontbreekt. De verlenging van dit project werd goedgekeurd en uitgebreid naar het derde gespecialiseerde onthaalcentrum, Sürya in Luik.

9.3. Schuldbemiddeling Op beleidsvlak blijft schuldbemiddeling binnen de sector van de CAW’s een problematische werkvorm. Alhoewel 22 van de 27 CAW’s erkend zijn en reeds meer dan 120 CAWmedewerkers een basisvorming gevolgd hebben, blijft het werkelijke aanbod schuldbemiddeling tekort schieten. De CAW’s hebben in 2004 aan meer dan 2000 cliënten schuldbemiddeling aangeboden. Het is de enige wettelijk voorziene bijkomende opdracht waarvoor de CAW’s geen bijkomende financiering ontvangen. In de loop van 2005 is er op beleidsvlak een belangrijke kentering gekomen. Eerst was er op 8 maart een hoorzitting van de Commissie Welzijn in het Vlaamse Parlement. Daarna heeft de minister van Welzijn de schuldbemiddeling als prioritair actiepunt in het Vlaamse armoedebeleid opgenomen. Samen met de VVSG hoopt het Steunpunt dat minister Vervotte op korte termijn beleidslijnen zal uitstippelen. In het gemeenschappelijk project met de VVSG werden vorig jaar belangrijke stappen gezet. De fase van projectwerking werd afgesloten met de omvorming tot ‘Vlaams Centrum Schuldbemiddeling’. Concreet betekende dit ook een autonomere profilering tov de VVSG met onder meer een eigen website en een eigen e-zine. Daarnaast werd ook het vormingsaanbod uitgebreid en werd voor de eerste keer gestart met de ondersteuning van preventieprojecten (‘laat je niet in het zak zetten’ en de budgetplanner). Binnen het Steunpunt bestaat reeds sinds jaren een overleggroep financiële hulpverlening. Deze overleggroep kwam in 2005 in totaal 3 keer bijeen (15/2, 24/5 en 18/10). Op deze bijeenkomsten is er telkens aandacht voor informatie over nieuwe wetgeving en belangrijke rechtspraak (Ella Neirinck, juridische helpdesk), nieuwe evoluties binnen de CAW’s, en beleidsnieuws. Daarnaast wordt meestal ook één punt meer inhoudelijk systematisch besproken. Vorig jaar werd extra aandacht besteed aan: systemen voor geldbeheer, energiearmoede en de campagne van Welzijnszorg en de budgetplanner.

9.4. Armoedebeleid Sinds vorig jaar heeft het Steunpunt de keuze gemaakt om het armoedebeleid actiever op te volgen. Vanuit verschillende settings hebben de CAW’s te maken met armoedeproblematiek (thuisloosheid, schulden, gedetineerden, generatie-armoede..). In het voorbije jaar heeft het Steunpunt deelgenomen aan verschillende beleidsfora: de federale evaluatie van het Algemeen Verslag over de Armoede (AVA), het verticaal overleg welzijn en gezondheid ifv Vlaams Actieplan armoede, de stuurgroep voor de heroriëntatie van het Vlaams Netwerk Armoedebestrijding, debat n.a.v. studiedag Jaarboek Armoede en koepeloverleg met minister I. Vervotte, dat grotendeels ook besteed werd aan de armoedeproblematiek.


49


50

10. Jeugdhulpverlening – integrale jeugdhulp 10.1. Jac overleg Op regelmatige basis komen vertegenwoordigers van de Jongerenadviescentra onder leiding van het steunpunt, bij elkaar. Naast infovergaring en ervaringsuitwisseling komt er telkens een thema aan bod zoals vb. jongerenonthaal in een CAW.

10.2. Nieuwe media Vanuit het JAC-overleg werd de werkgroep nieuwe media opgericht. Een aantal JAC’s willen via online hulpverlening een verruimd aanbod naar de doelgroep jongeren mogelijk maken. Ze onderzoeken zowel de technische, deontologische, inhoudelijk methodische mogelijkheden van het werken via internet, mail etc. Ze koppelen hun ervaringen regelmatig terug naar het Jac overleg; Jac’s die willen kunnen op later tijdstip aanpikken. Niet alle Jac’s zijn immers al in de mogelijkheid om zich hierop te organiseren. Vanuit het steunpunt faciliteren we deze werkgroep en leveren we een bijdrage las het nodig is. In april 2005 werd een studiedag georganiseerd over “online hulpverlening”, aangestuurd door Jac medewerkers. De studiedag was een succes: vanuit heel wat sectoren werd er deelgenomen. De reacties waren lovend. Het is duidelijk dat heel wat voorzieningen belangstelling hebben om met online hulpverlening te starten.

10.3. Weglopers

Projecten Koning Boudewijnstichting. In 2004 ontvingen een zestal Caw’s van de Koning Boudewijnstichting een toelage om een project op te zetten in het kader van het programma ‘Welcome Back’. De projecten trachten de hulpverlening aan jonge weglopers en hun ouders verbeteren. Sommige projecten focussen eerder op ruime bekendmaking van het Caw aanbod bij weglopers. Andere bieden specifieke methodieken om weglopers én hun directe omgeving te ondersteunen bij het deblokkeren van de onderliggende crisis. Vanuit het Steunpunt werden de projecten regelmatig samen gebracht om gemeenschappelijke items te bespreken.

Colloquium ‘Weglopen...waar naar toe?’ In november 2005 sloot een colloquium het programma ‘Welcome Back’af. Vanuit het Steunpunt verzorgde Ludo Serrien een uiteenzetting over werken met weglopers in het algemeen welzijnswerk.

Publicatie in Sociaal Voor het tijdschrift Sociaal Veronique Hauglustaine een bijdrage over de zes procjecten vanuit het algemeen welzijnswerk.

Samenwerking Child Focus Naar aanleiding van het onderzoek gevoerd door Child Focus, in samenwerking met de Koning Boudewijstichting, kwam vanuit Child Focus de vraag om samen met het Steunpunt te onderzoeken op welke manier een betere samenwerking met de centra algemeen welzijnswerk soelaas zou kunnen bieden bij wegloopsituaties. Child Focus ervaart immers dikwijls dat er heel wat onderliggende noden leven bij jonge weglopers en hun ouders.

Dossier weglopers


51

Heel de aandacht rond de weglopers leek het Steunpunt een goede gelegenheid om een dossier op te maken over de wegloopproblematiek vanuit het algemeen welzijnswerk. In de centra bestaat hierover immers reeds lang een expertise. Vanuit het algemeen welzijnswerk zouden we graag zien dat er meer laagdrempelige aanspreekpunten voor jongeren zouden komen, zodat (kandidaat) weglopers weten waar ze terecht kunnen met hun verhaal. Dit dossier werd verspreid onder beleidsmakers en andere sectoren.

10.4. Integrale jeugdhulpverlening

Overleggroep integrale jeugdhulpverlening Het sectoraal overleg inzake integrale jeugdhulpverlening werd in 2005 verder gezet: er wordt uitgewisseld wat er regionaal beweegt op het terrein van integrale jeugdhulpverlening. Verder wordt er thematisch gewerkt: netwerkvorming, bijdrage aan crisisnetwerken, modulering etc. Hierbij gaan we telkens na hoe het algemeen welzijnswerk een geëigende bijdrage kan leveren aan de ontwikkelingen van IJH.

Adviesraad integrale jeugdhulpverlening De adviesraad Integrale Jeugdhulpverlening werd in het voorjaar geïnstalleerd. Het algemeen welzijnswerk is vertegenwoordigd door Ludo Serrien (Steunpunt AWW) en Magda Scheelen (CAW Sonar), met als plaatsvervangende leden Koen de Vylder (CAW Metropool) en Koen Van den Abeele (CAW Mozaïek).

10.5. Ondersteuning Jeugdrecht In 2005 werd de elektronische nieuwsbrief op de sporen gezet. Dit wordt gerealiseerd in een samenwerkingsverband tussen het Steunpunt en de Ondersteuningsstructuur Bijzondere Jeugdbijstand. Een beperkte helpdeskfunctie ten aan zien van praktijkwerkers uit Caw’s levert een concrete input voor te behandelen onderwerpen in de nieuwsbrief. De financiering van de nieuwsbrief was ook in 2005 weer onzeker, maar vanuit de overheid kwam het engagement om te onderzoeken hoe een structurele verankering in 2006 gerealiseerd kan worden!

10.6. Jongvolwassenen

Jongvolwassenen in de media In de loop van de zomer 2005 kreeg de problematiek van jongvolwassenen op verschillende manieren media aandacht. Zie communicatie en media voor een concreet overzicht. Het algemeen welzijnswerk ontwikkelde historisch gezien heel wat expertise in het werken met deze specifieke doelgroep. We werden dan ook verscheidene keren gevraagd om toelichting te geven bij de situatie van jongvolwassenen: voor heel wat jongeren is deze mutatieperiode immers een moeilijke periode. Ze zijn juridisch gezien wel meerderjarig, maar missen vaardigheden om zich volwaardig te ontplooien. Heel wat onder hen staan er letterlijk alleen voor: ze hebben een zwak persoonlijk netwerk om ondersteund te worden bij de uitbouw van hun volwassenheid. Gecombineerd met een vaak lage scholingsgraad en weinig perspectief op een goede baan is hun situatie lamentabel te noemen. Vroegere ervaringen met welzijnswerkers zijn vaak negatief gekleurd. Ze kloppen eerder noodgedwongen bij het algemeen welzijnswerk aan.


52

Beleidssignaal Naar aanleiding van de media aandacht schreven we naar welzijnsminister Vervotte een brief, waarin we aandacht vroegen voor de precaire situatie van jongvolwassenen, die bij onze sector aankloppen. Als minister is ze immers bevoegd voor de hervorming van de jeugdhulpverlening tot een integrale jeugdhulpverlening. Integrale jeugdhulpverlening richt zich echter tot minderjarige jongeren (en hun ouders). We wilden de minister erop wijzen dat specifieke beleidsmaatregelen zich opdringen, gebaseerd op diepergaand onderzoek in een intersectoraal verband, om te vermijden dat achttien plussers de aansluiting met verdere hulpverlening missen.

Dossier jongvolwassenen In het najaar gingen we binnen het Steunpunt van start met een ‘werkgroep jongvolwassenen’ , om samen met werkers uit de sector een dossier op te maken over de hulpverlening én de ervaringen van onze sector met de doelgroep jongvolwassenen. Ze zijn als doelgroep terug te vinden in heel wat deelwerkingen: zowel in werkingen die zich specifiek richten tot de doelgroep 18 –25 jaar (BZW diensten, Jongerenadviescentra én Opvangcentra voor jongeren) als in werkingen die zich richten tot volwassenen. Tegen de zomer van 2006 willen we de minister ons dossier overhandigen, in de hoop dat het de aanzet kan vormen tot een meer uitgebreide analyse van de problematiek van jongvolwassenen. In dit dossier willen we ook aandacht besteden aan concrete casuïstiek, om jongvolwassenen die bij ons aankloppen vlees en bloed te geven.

Ocj overleg Een tweetal dagen per jaar komen de dertien Ocj (opvangcentra voor jongeren) werkingen bij elkaar gedurende een hele dag, onder leiding van het Steunpunt. De voormiddag wordt besteed aan info en beleidsuitwisseling, terwijl de namiddag inzoomt op een specifiek thema ter uitwisseling. Een aantal medewerkers doen een voorzet vanuit hun concrete ervaring. Een voorbeeld van dergelijk thema is het drugbeleid binnen een OCJ.


53


54

11. Gezins- en relationeel welzijnswerk 11.1. Overleggroep algemeen ambulante begeleiding De overleggroep heeft als doel ervaringen uit te wisselen, informatie en signalen door te geven vanuit het beleid naar de sector en omgekeerd, relevante dossiers te toetsen , …. Thema’s die aanbod kwamen zijn: afstemming CGGZ, IFG, deskundigheidsbevordering hulpverleners, registratie, evaluatie werking steunpunt, handelingsplan en cliëntvolgsysteem, concept psychosociale begeleiding.

11.2. Deskundigheidsbevordering van hulpverleners Het voorstel van vormingsprogramma voor de hulpverleners van de algemeen ambulante begeleidingen werd voorgelegd op het overleg met de directies. Het vormingsprogramma omvat een basismodule en modules voor specifieke doelgroepen met name: kinderen en gezinnen, mensen die in de armoede leven, etnisch culturele minderheden. Voorlopig wordt enkel het vormingsprogramma inzake mensen die in de armoede leven georganiseerd.

11.3. Werkgroep cliëntbijdrage De werkgroep cliëntbijdrage heeft een voorstel tot een éénvormige cliëntbijdrage uitgewerkt voor de algemene ambulante begeleidingen. Dit voorstel wordt bijgestuurd na toetsing met de andere werksoorten van het CAW.

11.4. Samenwerking en beleidsdossier Een voorstel van beleidsvoorbereidend onderzoek werd voorgelegd aan het kabinet Welzijn. Doel van het onderzoek is de overheid te overtuigen om een politiek debat te voeren over het belang van psychosociale hulpverlening. Daarnaast moet het onderzoek een fundament geven om de opdracht van de verschillende sectoren te verduidelijken en om het debat over de financiering van deze hulpverlening te kunnen voeren. Tot op heden is het kabinet niet op dit voorstel ingegaan.

11.5. Scheiding Naar aanleiding van het verslag van het kinderrechtencommissariaat werd een werksoortdoorbrekende werkgroep scheiding opgericht. De werkgroep heeft een werkdocument opgemaakt met de volgende onderwerpen:

Situering van de scheidingsproblematiek in een breder maatschappelijk kader Evaluatie van het huidig aanbod van de CAW’s m.b.t. de scheidingproblematiek gerelateerd aan de drie kerntaken: onthaal, begeleiding en preventie. Visie en voorstellen tot een wenselijk aanbod inzake scheiding. Voorstellen tot meer samenhang tussen de verschillende werkvormen (relatiebegeleiding, scheidings- en ouderschapsbemiddeling, bezoekruimte, jongerenhulpverlening, residentiële opvang,…).

De toetsing en overleg met de relevante actoren moet nog gebeuren. Er werd meegewerkt aan een artikelenreeks over scheiding in de krant De Standaard. Daarin kwamen onder meer de diverse werkingen van de centra voor algemeen welzijnswerk die hulp bieden inzake scheiding aan bod.

11.6. Scheidingsbemiddeling De uitvoering van de wet op de bemiddeling werd van nabij opgevolgd. Het steunpunt


55

heeft kandidaten voorgedragen voor de deelname aan de commissies die belast zijn met de uitvoering van de wet. Twee kandidaten werden geselecteerd waarvan één effectief voor de subcommissie voor familiezaken en één als plaatsvervangend lid voor de algemene commissie. Het steunpunt heeft zich kandidaat gesteld als instantie die zal instaan voor de erkenning van scheidingsbemiddelaars die werkzaam zijn in het algemeen welzijnswerk en eventueel voor de scheidingsbemiddelaars van het OCMW. Op de overleggroep scheidingsbemiddeling kwamen de volgende thema’s aan bod: IFG, afstemming onthaal en begeleiding, cliëntregistratie, opvolging beleidsontwikkelingen, deskundigheidsbevordering, website.

11.7. Opvoedingsondersteuning Er werd een werkgroep opgestart over opvoedingsondersteuning en opvoedingswinkels. Aanleiding is het beleidsvoornemen van minister Inge Vervotte over de oprichting van opvoedingswinkels in 14 centrumsteden. Met deze werkgroep willen we een sectoraal standpunt innemen over vanuit welke visie en met welk concreet aanbod de CAW’s zich hierin willen profileren.

11.8. Preventie van depressie en zelfdoding Vanuit het steunpunt werd deelgenomen aan een werkgroep: “Preventie van depressie en zelfdoding”. Aan de werkgroep nemen verschillende partners uit de gezondheidszorg en welzijnssector deel. De werkgroep heeft als doel een visie te ontwikkelen in het kader van de zesde gezondheidsdoelstelling van de overheid over deze materie. De werkgroep heeft daartoe een nota voorgelegd aan minister van welzijn Inge Vervotte. Daarin pleit de werkgroep voor een brede contextuele - maatschappelijke visie op de problematiek van depressie en zelfdoding naast de meer medische benadering. Ook wordt er gepleit om deze visie te operationaliseren in de beleidsnota van deze legislatuur. De werkgroep vraagt eveneens om deel te nemen aan het overleg dat door de overheid daaromtrent wordt georganiseerd. De minister is op deze vraag niet ingegaan. De werkgroep beraadt zich nu over haar verdere taak en opdrachten.

11.9. Bezoekruimten De inhoudelijke ondersteuning als de belangenbehartiging maken deel uit van de globale activiteiten van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en dit onder de noemer ‘werksoortelijk overleg bezoekruimten’. Het werksoortelijk overleg bezoekruimten (W.O.B.) kwam 9 keer samen in 2005. Daarnaast gingen enkele voorbereidende vergaderingen door met het d(enktank)-team met medewerkers van de bezoekruimten. Gezien de bezoekruimten een jonge werksoort zijn binnen het AWW, blijft bijzondere aandacht gaan naar het bewerkstelligen van meer eenduidigheid en coherentie en naar de positionering binnen het AWW. De globale doelstelling voor 2005 is: de eenheid van beleid, organisatie en uitvoering conceptualiseren (visie en positionering) en operationaliseren. De volgende aspecten kwamen aan bod op het werksoortelijk overleg:

Evoluties binnen de regio’s; Vormings- en ondersteuningsbehoeften; Vertegenwoordiging op VTM-programma “Recht van Antwoord”; Decreet rechtspositie minderjarigen; Situering SAW concepttekst psychosociale begeleiding; Beantwoorden parlementaire vragen, becommentariëren van lopende relevante wetsvoorstellen- en ontwerpen en vertegenwoordiging; Tekstmateriaal website Projectvoorstel Fonds Hugo Van Mierlo;


56

Huishoudelijk reglement; Nota “Wachtlijsten bezoekruimten” aan mevrouw Inge Vervotte; (Aanvullende) operationele doelstellingen werkplan 2006-2008; Nota werkafspraken werksoortelijk overleg bezoekruimten (plaats, opdracht, vertegenwoordiging, mandaten, e.a.); Werkgroep vrijwilligers en werkgroep kinderboekje “Het verhaal van Sofie”; Europese Federatie Bezoekruimten en vertegenwoordiging; Ontwerp van samenwerkingsakkoord; Samenstelling prioriteitenlijst i.f.v. werking 2006; Explicitatie van weigerings-, opschortings- en stopzettingscriteria, de kernopdracht en aspecten die samenhangen met de integratie binnen CAW’s; Ophelderen van onduidelijkheden m.b.t. registratie; Mogelijkheden van effectonderzoek door overheid; Rapportage naar F.O.D. Justitie.

Een werkgroep werd opgericht met medewerkers en coördinatoren bezoekruimten en met beleidsverantwoordelijken van een CAW. Deze werkgroep kwam 2 keer samen i.f.v. het uitwerken van een voorstel om de wachtlijsten in de bezoekruimten te verminderen. Dit overleg vond plaats op 21/09 en 06/10. Binnen de schoot van deze werkgroep werden de krachtlijnen van de nota “Wachtlijsten bezoekruimten” gericht aan mevrouw Inge Vervotte, minister van Welzijn Volksgezondheid en Gezin, vastgelegd. Op 20 en 21 juni vond een tweedaagse plaats rond visieontwikkeling. Deze tweedaagse was gericht naar alle praktijkmedewerkers en niet enkel naar de coördinatoren of teamverantwoordelijken van de bezoekruimten. De bedoeling was om de afstemming te maximaliseren door een uitwisseling te hebben over de kernopdracht van de bezoekruimten binnen de context van het algemeen welzijnswerk. De aandacht ging naar een sterkte-zwakte analyse, de kwaliteiten, attitudes en vaardigheden van de hulpverlener, de mogelijke samenwerkingsverbanden, de nog openliggende elementen waarrond afstemming nodig is en de daarvoor te volgen strategie.

11.10. Intrafamiliaal geweld In het kader van de ondersteuningsopdracht m.b.t. thema’s van het forensisch welzijnswerk ondersteunen we de centra voor algemeen welzijnswerk in het formuleren van een antwoord op de problematiek van het intrafamiliaal geweld. De centrale doelstelling hierbij is een effectief en integraal aanbod formuleren van de sector algemeen welzijnswerk m.b.t. intrafamiliaal geweld. Concrete acties waren:

Een groter inzicht verkrijgen in het eigen potentieel bij de aanpak van de problematiek Het dossier ‘Intrafamiliaal geweld- naar een meer samenhangende aanpak’ werd afgerond in juli. In het najaar was er een terugkoppeling van dit dossier binnen elk werksoortelijk overleg en het CAW-overleg. Een hulpaanbod ontwikkelen dat erop gericht is de escalatie van problemen te voorkomen

Op het CAW-overleg werd in het najaar aan de CAW-directies gevraagd wie zich kandidaat wil stellen als pilootregio IFG. We beperkten ons hier tot vijf regio’s (waarin meer dan één CAW werkzaam is). We kiezen hierin voor een procesmatige ondersteuning, om het aanbod binnen de CAW’s (en één regio) meer op elkaar te laten aansluiten. Hierin zal bijzondere aandacht besteed worden aan het formuleren van een vroegtijdig aanbod m.b.t. IFG. Omdat meerdere CAW’s (en regio’s) zich kandidaat stelden, beslisten we voor alle CAW’s die aangeven hierrond te werken een minder intensief overleg te voorzien (samenkomst max. drie x/jaar). In dit overleg staat informatie-uitwisseling en afstem-


57

ming tussen de verschillende CAW’s centraal.

Deskundigheidsbevordering De studiedag ‘Een integrale aanpak van IFG’ ging door op 23 november. Hierin werd de integrale aanpak die nodig is rond IFG toegelicht door Kris De Groof, op basis van het dossier IFG. Daarnaast werd er door drie CAW’s toelichting gegeven over hoe ze intern reeds een aantal eerste stappen zetten rond deze integrale aanpak, en welke mogelijkheden en knelpunten dit met zich meebracht.

Opbouwen van een beleidsnetwerk. In 2005 werd veel overleg gepleegd met diverse beleidsactoren: vertegenwoordigers van sectoren, provinciale coördinatoren geweld, Vlaamse en federale overheid,…

11.11. Interlandelijke adoptie Het Steunpunt organiseerde ad hoc overleg met de 5 CAW’s (Viersprong-Brugge, Visserij-Gent, Mozaïek-Brussel, De Mare-Antwerpen, Sonar-Hasselt) met een bijkomende taak inzake de gezinsevaluatie voor interlandelijke adoptie. In 2005 werd (tot einde april) met de coördinatoren van de 5 evaluatieteams een project uitgevoerd (met middelen van de Vlaamse Gemeenschap) met de bedoeling te komen tot een eenvormige werkwijze inzake het onderzoek en de evaluatie van de geschiktheid van kandidaat adoptanten met het oog op interlandelijke adoptie, dit in het kader van de nieuwe federale wetgeving en procedure inzake interlandelijke adoptie; meer bepaald: de bijdrage aan het “maatschappelijk onderzoek” i.f.v. van het afleveren van de beginseltoestemming door de jeugdrechter en dit binnen de wettelijk voorziene termijnen. De project werd begeleid door Annemie Simkens. Met Kind en Gezin en met het kabinet werd overlegd over de subsidiëring van de evaluatieteams binnen de nieuwe context van het Vlaams adoptiedecreet (15 juli 2005) en het bijhorende uitvoeringsbesluit (23 september). De bestaande evaluatieteams worden ingepast in de nieuwe Vlaamse (en federale) regelgeving inzake interlandelijke adoptie en krijgen het statuut van “dienst voor maatschappelijk onderzoek”.


58

12. Forensisch welzijnswerk 12.1. Forensisch Team De ondersteuning van het forensisch welzijnswerk wordt gerealiseerd door het ‘forensisch team’. Hiertoe werd tussen het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en de Vlaamse overheid, i.c. de Beleidscel Samenleving en Criminaliteit een aparte overeenkomst afgesloten m.b.t. “de ondersteuning van forensische opdrachten in de centra voor algemeen welzijnswerk”. Deze overeenkomst bepaalt dat de verantwoording van de subsidie gebeurt door viermaandelijkse opvolgings- en evaluatieverslagen en een eindrapportage. Deze werkingsverslagen zijn overgemaakt aan de toezichthoudende Beleidscel Samenleving en Criminaliteit. In dit jaarverslag worden pro memorie enkel de belangrijkste krachtlijnen opgesomd. Naast een beknopte omschrijving van het forensisch team op zich, overlopen we de diverse deelsectoren. Het (blijvend) realiseren van een gediversifieerde ondersteuning naar de diverse forensische deelwerkingen, blijft vanzelfsprekend een zeer belangrijke doelstelling van het forensisch team. Toch willen we door de bundeling van krachten, ook meer bereiken dan de optelsom van het bestaande. Door de uitbouw van een ‘forensisch team’, willen het forensisch welzijnswerk zoals dat uitgebouwd is binnen het Algemeen Welzijnswerk versterken. In het forensisch team bundelen we het perspectief van daders/slachtoffers, meerderjarigen/minderjarigen, vrijwillige hulpverlening/conditionele hulpverlening; forensisch welzijnswerk/algemeen welzijnswerk… De missie van het forensisch team luidt: “een gediversifieerde, doch afgestemde ondersteuning naar de diverse praktijkwerkingen van het forensisch welzijnwerk met het oog op een verbindende verdieping, deskundigheidsbevordering, duidelijke profilering en positionering van het forensisch welzijnswerk in de sector, t.a.v. andere sectoren en t.a.v. de betrokken overheden.” De meerwaarde van een forensisch team ligt in belangrijke mate dan ook in de verbinding en de afstemming van de bestaande ondersteuning en projecten waardoor de uitbouw van een geïntegreerde en innovatieve (toekomst)visie op het forensisch welzijnswerk binnen het algemeen welzijnswerk kan worden geprofileerd en het veld- en beleidswerk conform die visie kan worden aangestuurd. Daarnaast willen we vanuit het forensisch welzijnwerk impulsen geven aan het algemeen welzijnswerk met het oog op een integraal beleid en aanbod tav (potentieel) ‘justitieclienteel’. Een gedifferentieerd en toegankelijk welzijnsbeleid en –aanbod kan bijdragen tot het vermijden van conflictescalatie en criminalisering van sociale conflicten. De maandelijkse forensisch teamvergadering, onder het voorzitterschap van de coördinator van het team Kristin Nuyts (periode oktober 2005 – april 2006 ad interim coördinatie door Tina Demeersman), biedt de leden van het forensisch team een forum waar de uitbouw, evaluatie, opvolging en afstemming van de diverse werkingen een plaats krijgen. Inhoudelijk is er ruimte voor visieontwikkeling, (gedeelde) knelpuntbespreking, afstemmen van beleidswerk, opvolgen van wetgevend werk, uitbouw van een meer slagvaardige kritische signaalfunctie etc. In het bijzonder m.b.t. het thema ‘Herstel’ werd er het afgelopen werkjaar aan gewerkt om aparte, werksoortelijke processen te overstijgen en naar een meer gezamenlijke, geïntegreerde opvolging toe te werken. Het “forensisch team” vormt doelbewust een integraal onderdeel van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk. De inbedding binnen het Steunpunt waarborgt dat de aandacht voor het forensisch welzijnswerk blijvend berust op een breed sectoraal welzijnsgericht draagvlak. Omgekeerd willen we ook de verworven competenties omtrent het omgaan


59

met onze doelgroepen overbrengen naar de reguliere werkingen van het AWW. Deze doelstelling is eveneens gericht op het vergroten van draagvlak, kennisoverdracht omtrent specifieke doelgroepen en inclusief beleid. Eind 2005 werd van start gegaan met de voorbereiding voor de opmaak van een nieuwe overeenkomst (periode mei 2006 - april 2007). Verschillende dynamieken sturen deze oefening;

Enerzijds de wenselijkheid om rond een aantal thema’s resoluut werksoortoverstijgend aan de slag te gaan. De verdere ontwikkeling van een sterke visie en identiteit van het forensisch welzijnswerk vraagt een meer geïntegreerde benadering, wat niet enkel inhoudelijke verschuivingen maar ook organisatorische consequenties voor het forensisch team zal hebben – hoe wordt mankracht aansluitend op deze wenselijkheid het best ingezet?

Deze dynamiek sluit aan bij ontwikkelingen in de sector, met name toenemende forensische clustervorming en toenemende ondersteuningsvragen vanuit CAW die het werksoortelijke overstijgen.

Anderzijds de noodzakelijkheid tot personeelsinkrimping binnen het forensisch team ten gevolge van een structureel – groeiend – financieel tekort (geen aanpassing aan de evolutie van de index, noch aan de meerkost t.g.v. de toenemende anciënniteit). Dit maakt behoud van de actuele personeelsinzet, laat staan het realiseren van alle vooropgestelde doelstellingen met de bestaande middelen onmogelijk. Het gebrek aan een decretale basis voor de inzet van de middelen op het forensisch terrein ligt hier mee aan ten grondslag. Deze precaire situatie werd reeds verschillende malen (vruchteloos) aangekaart bij de overheid; een officieel schrijven aan de minister werd verstuurd op 20 juni 2005. Het is duidelijk dat deze situatie vanaf 1 mei 2006 onhoudbaar zal zijn: in haar toekomstplanning is het forensisch team genoodzaakt uit te gaan van een personeelsinkrimping van 0,5vte voor de periode 01/05/200630/04/2007. Vanuit deze gegevenheid moet i.f.v. de voorbereiding van de volgende overeenkomst een realistisch evenwicht worden gevonden tussen financiële mogelijkheden en een meer geïntegreerde benadering van inhoudelijke opdrachten. Deze oefening wordt verder gezet in januari 2006. Een eerste knoop terzake werd reeds eind 2005 doorgehakt: de coördinatie van het team ‘provinciale coördinatoren inzake de opvang van kinderen, slachtoffer van een schokkende gebeurtenis’ zal ingaande van mei 2006 niet meer vanuit de forensische ondersteuningsopdracht opgenomen worden.

12.2. Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en hun directe omgeving Justitieel Welzijnswerk(JWW) streeft naar rechtsgelijkheid voor alle gedetineerden. Voor de werking van het team JWW van het Steunpunt vertaalt dit zich in het streven naar zoveel mogelijk afstemming en kwaliteitsbevordering van de diensten JWW. Dit concretiseert zich in het voorbereiden en leiden van verschillende werkgroepen binnen JWW, waarbij informatiedoorstroming een belangrijk aspect is naast visieontwikkeling en standpuntbepaling. Een belangrijk gegeven is het werken aan een geactualiseerde profilering en positionering van JWW ikv het Strategisch plan voor hulp en dienstverlening aan gedetineerden. Dit beleidsplan is momenteel in uitvoering in 3 pilootregio’s en hertekent de opdrachten van JWW in een breder intersectoraal samenwerkingsconcept. Ook het beleids- en structureel werken t.b.v. gedetineerden en hun omgeving zijn traditioneel belangrijke aandachtspunten.


60

12.2.1. Algemene ondersteuning van de diensten Justitieel Welzijnswerk Werkoverleg JWW Het 6-wekelijks werkoverleg JWW is het centrale overlegorgaan ifv de algemene ondersteuning van de diensten JWW. Dit overleg brengt alle coördinatoren (of afgevaardigden) van de diensten JWW onder voorzitterschap van de stafmedewerker samen. Opzet van dit overleg is werken aan gezamenlijke visieontwikkeling, profilering en positionering, inhoudelijke verdieping, informatie- en ervaringsuitwisseling, terugkoppeling van beleidsevoluties, bundelen van beleidssignalen, strategiebepaling voor verdere deelsectorontwikkeling… Ondermeer volgende thema’s werden behandeld:

Visie- en werkontwikkeling mbt het thema ‘Herstel’ (cf. infra) Bespreking van een afsprakenkader mbt cliëntregistratie op maat van JWW Afstemming met kernconcepten binnen het Algemeen Welzijnswerk: voorstelling van het concept ‘Algemene preventie binnen het AWW’, reflectie mbt vertaling naar de JWW-praktijk Opdrachtbepaling en opvolging van de werkzaamheden van verschillende werkgroepen JWW (werkgroep ondersteuning vrijwilligers JWW, ad hoc werkgroep ‘Omgaan met de media’, werkgroep juristen JWW – allen onder leiding van de stafmedewerker) Opvolging en terugkoppeling mbt federale beleidsontwikkelingen: Basiswet gevangeniswezen en interne rechtspositie van gedetineerden Wetsontwerpen ‘externe rechtspositie gedetineerden’ en ‘strafuitvoeringsrechtbanken Beleidsopvolging en -signalering mbt de implementatie van het Vlaams Strategisch plan voor hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Opvolging van praktijkontwikkelingen ikv het Strategisch plan, met focus op trajectbegeleiding aan gedetineerden Opvolging van de werkzaamheden van het forensisch team Werken met de klachtenprocedure van het AWW in een detentiecontext Voorstelling van het dossier Intrafamiliaal geweld en bespreking van JWW-ervaringen mbt deze thematiek Netwerkvorming: kennismaking en verkenning van samenwerkingsmogelijkheden met de ‘Liga voor Mensenrechten’ en met de ‘Centrale Toezichtsraad voor het gevangeniswezen en haar lokale Commissies van Toezicht’ Vragen van diensten en voorstelling van nieuwe projecten in de regio’s

Het werkoverleg kende een zeer regelmatige opkomst. Aandachtspunt blijft een inhoudelijk evenwichtige agendasamenstelling om de betrokkenheid van alle diensten JWW (grote heterogeniteit: pilootregio/niet-pilootregio, plaats van dienst binnen CAW, mate van betrokkenheid op beleid binnen eigen CAW, vertegenwoordiging door coördinator of teamafgevaardigde, lokale context en samenwerkingsverbanden,…) te behouden. Werk- en visieontwikkeling mbt ‘herstel’ In afstemming met de acties van het forensisch team en de andere forensische werkingen verkozen de diensten JWW ‘Herstel’ als jaarthema voor 2005. In het voorjaar 2005 werd overgegaan tot onderzoekswerk in de verschillende diensten JWW; hoe komen de dader-, slachtoffer- en maatschappelijke dimensie in het begeleidingswerk van de verschillende diensten JWW aan bod? Deze oefening, verwerking en bespreking van de onderzoeksgegevens, resulteerde in het rapport ‘JWW en herstelgericht werken’ en de formulering van een aantal werkpunten voor 2006;

Organisatie van een introductie in het contextueel denken en de meerzijdige partijdigheid als basishouding voor alle medewerkers van de diensten JWW. Structurele verbindingen leggen tussen dader- en slachtofferhulpverlening; forensische werken visieontwikkeling, forensische clustervorming,…


61

Herbronning en versteviging van de positie en deelname van JWW op herstelgerichte fora en in de samenwerking met partners op dit terrein.

Werkgroep juristen JWW In het voorjaar 2005 werd beslist tot oprichting van een werkgroep met en voor de juristen van de diensten JWW. Momenteel zijn 4 diensten JWW versterkt met een jurist. Deze werkgroep beoogt

de onderlinge ondersteuning, uitwisseling,… tussen juristen van JWW te stimuleren een gecoördineerde opvolging van relevante juridische ontwikkelingen ifv gerichte beleidssignalering en expertiseontwikkeling van de diensten JWW (m.n. overdracht en vorming mbt relevante wetgeving)

Het afgelopen werkjaar werd de aandacht prioritair gericht op de wetsontwerpen ‘externe rechtspositie gedetineerden’ en ’strafuitvoeringsrechtbanken’. De werkgroep verzamelde knelpunten m.b.t. beide wetsontwerpen en werkte aan een nota m.o.o. beleidssignalering. I.s.m. collega’s wordt toegewerkt naar een geïntegreerd forensisch dossier waarin ook knelpunten vanuit slachtofferperspectief worden opgenomen. De nota zal in het voorjaar 2006 gefinaliseerd worden en toegestuurd aan de commissieleden van de Kamercommissie Justitie. Werkgroep ‘Bemiddeling maatschappelijke dienstverlening’ De werkgroep ‘BMD’ brengt bemiddelaars van verschillende diensten JWW samen onder begeleiding van de stafmedewerker. Bemiddelaars hebben de structurele opdracht de brug tussen de gevangenis en maatschappelijke voorzieningen te slaan; zij sensibiliseren en ondersteunen voorzieningen om een aanbod in de gevangenis op maat van gedetineerden te doen en zorgen er voor dat dit geheel vlot en gecoördineerd kan verlopen. De werkgroep staat voor info- en ervaringsuitwisseling en expertisebevordering. Volgende thema’s kwamen aan bod: behoeftedetectie in de gevangenis, gevangenisbibliotheken, werken rond affectieve relaties, ouder-kind contact in de gevangenis, diversiteit binnen de muren, algemene preventie en beleidssignalering. Vrijwilligers en JWW De werkgroep ‘Ondersteuning vrijwilligers JWW’ werkt een introductievorming voor vrijwilligers ingeschakeld in de diensten JWW uit. Dit pakket zal gefinaliseerd en verspreid worden in 2006. Via participatie van de collega bevoegd voor ondersteuning van de vrijwilligerscoördinatoren wordt doorstroming van bestaande expertise alsook een meer forensische benadering beoogd. Vanuit de werkgroep is een brug geslagen met Tine Vanthuyne, onderzoekster aan de Universiteit Gent. Zij plant een onderzoek naar ontwikkelingen en beleidslijnen inzake vrijwilligerswerking binnen JWW. In de gevangenissen zijn tal van vrijwilligers uit verschillende hoeken actief. Tot vandaag wordt geen overkoepelend vrijwilligersbeleid – op niveau van de gevangenis – gevoerd. In het najaar werden vertegenwoordigers van verschillende organisaties die vrijwilligers in de gevangenissen binnenbrengen voor het eerst samengebracht op een studiedag n.a.v. de nieuwe wet op het vrijwilligerswerk. Dit initiatief stond tevens in het teken van sensibilisering voor gezamenlijke, intersectorale beleidsvoering rond dit thema op niveau van de gevangenis. Een opvolgingsbijeenkomst is gepland in het najaar van 2006. Opvolging van tewerkstellingsinitiatieven in detentiecontext Het Steunpunt kent een traditie in de ontwikkeling van innovatieve projecten ter bevordering van de arbeidskansen van (ex)gedetineerden. In het verleden werd vooral focus


62

gelegd op de gedetineerde; hoe hem maximaal voorbereiden op de arbeidsmarkt en hoe een aanbod op dit vlak structureel verankeren in de gevangenissen. Het afgelopen jaar werd de klemtoon verlegd naar de werkgevers; vaak blijken drempels voor indienstneming van (ex)gedetineerden voor hen te hoog. In juni 2005 werd i.s.m. partners een studiedag georganiseerd gericht naar intermediaren die werken met werkgevers; kennismaking met de gevangeniscontext en informeren en sensibiliseren mbt de tewerkstellingsproblemen van ex-gedetineerden stond voorop. In opvolging van dit initiatief werden perspectieven i.k.v. het beleid ‘Evenredige arbeidsdeelname en diversiteit’ verkend: in 2006 zullen enkele pilootregio’s (Limburg, Leuven en De Kempen) van start gaan met lokale netwerkvorming en samenwerking tussen partners met oog op sensibilisering en ondersteuning van werkgevers met aandacht voor de doelgroep. Vanuit hun structurele brugfunctie worden de betreffende diensten JWW gestimuleerd tot participatie in deze proefprojecten. Vormingsaanbod Volgend aanbod werd gegeven in 2005:

Studiedag ‘Burgerlijke partij in detentiecontext’ voor medewerkers van JWW Vorming ‘Methoden en technieken voor behoeftedetectie in de gevangenis’ voor JWW Studiedag ‘De nieuwe wet op het vrijwilligerswerk en consequenties voor vrijwillige inzet in de gevangenis’ voor JWW en andere organisaties die vrijwilligers binnenbrengen in de gevangenissen 2-daagse introductievorming ‘Samen werken aan de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden’ voor JWW en Vlaamse partners actief in de gevangenissen Vorming ‘Meerzijdig gerichte partijdigheid’ voor trajectbegeleiders van JWW Bijdrage aan de vormingsdag ‘Onthaal in het AWW’ 2-daagse vorming ‘Thuisloosheid-Justitie’ voor de thuislozenzorg

Actualisering van de kerntaken van het Justitieel Welzijnswerk in kader van het ‘Strategisch plan voor hulp en dienstverlening aan gedetineerden’ Onder deze hoofding wordt in het aparte werkingsverslag van het forensisch team de opvolging en evaluatie van de implementatie van het strategisch plan, de ondersteuning van de betrokken diensten JW bij hun opdrachten taakinvulling ikv het strategisch plan en de signaalfunctie tav de overheid mbt evaluatie, bijsturing en uitbreiding naar andere regio’s besproken. Ondersteuning ‘Methodiekontwikkeling trajectbegeleiding gedetineerden (p.m.) In het licht van de implementatie van het strategisch plan wordt in het bijzonder klemtoon gelegd op de visie– en methodiekontwikkeling m.b.t de functie trajectbegeleiding in de diensten JWW. Dit vertaalt zich onder meer in de coördinatie van het interregionaal overleg trajectbegeleiding met teambegeleiders van de betrokken diensten justitieel welzijnswerk met het oog op informatie– en ervaringsuitwisseling, profilering van de functie trajectbegeleiding, methodische ondersteuning en het uitwerken van een vormingsprogramma voor trajectbegeleiders. Het uitwerken en uitdiepen van de trajectbegeleider als centrale spilfiguur op het vlak van hulp– en dienstverlening en hieraan gekoppeld de finaliteit, de meerwaarde en de begeleidingsdimensie van trajectbegeleiding staan hierbij centraal. In het kader van het jaarthema ‘herstel’ voor justitieel welzijnswerk is er stil gestaan bij de rol die trajectbegeleiders te vervullen hebben inzake een herstelgerichte strafuitvoering en hieraan gekoppeld de vorming m.b.t de meerzijdig gerichte partijdigheid. Deze


63

vorming biedt heel wat handvaten voor de integrale begeleidingsopdracht van trajectbegeleiders en inzake het collegiaal functioneren in de gevangenis. Verder worden er in het kader van de verdere uitwerking en uitdieping van de trajectbegeleider als spilfiguur op het vlak van hulp– en dienstverlening samenwerkingsmodaliteiten uitgestippeld met de partners binnen de Vlaamse Gemeenschap en naargelang het thema met de partners van de Federale Overheidsdienst Justitie. De doelstelling is de concrete operationalisering en implementatie van trajectbegeleiding bewerkstelligen in samenwerking en overleg met alle betrokken partners. In het aparte werkingsverslag van het forensisch team wordt op het voorgaande onder de noemer ‘Specifieke ondersteuning in het licht van de implementatie van het strategisch plan’ dieper ingegaan. Verbetering van de (rechts)positie van (ex)gedetineerden en hun sociale omgeving

Netwerk Samenleving & Detentie Het Netwerk heeft tot doel het publieke en politieke draagvlak te vergroten voor de realisatie van de ‘Basiswet gevangeniswezen en rechtspositie van gedetineerden’ (gestemd op 12 januari 2005) en een zinvolle invulling van de detentie. De stafmedewerker JWW is actief lid van het Netwerk en van het kernoverleg (Bureau Netwerk). In het verleden werden heel wat sensibiliserende acties terzake opgenomen met de ‘basiswet gevangeniswezen en rechtspositie van gedetineerden’ als concreet strijdpunt. In 2005 werden contacten gelegd met de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen i.f.v. onderlinge verbinding en versterking.

Werkgroep Juristen JWW (cf. supra) Met de werkgroep Juristen JWW wordt relevant wetgevend werk opgevolgd. Focus in 2005 lag op opvolging van de ontwikkelingen m.b.t wetsontwerpen ‘externe rechtspositie van gedetineerden’ en ‘strafuitvoeringsrechtbanken’.

Vertegenwoordiging en netwerkvorming In het kader van de verbetering van de rechtspositie van gedetineerden en hun omgeving wordt vanuit de invalshoek en deskundigheid van JWW geparticipeerd aan diverse overlegorganen. Tegelijkertijd staat sectorvertegenwoordiging hierbij voorop.

‘Werkgroep Vorming en Ondersteuning’ in de schoot van het Strategisch plan voor hulp- en dienstverlening aan gedetineerden ‘Werkgroep Bemiddeling Fase Strafuitvoering’ van Suggnomé Adviesgroep ‘Handboek gedetineerden’ van de herstelconsulenten Lidmaatschap van de Raad van Bestuur van De Rode Antraciet vormingsinstelling voor de penitentiaire sector Taskforce Herstel van de Beleidscel Samenleving & Criminaliteit Taskforce tewerkstelling gedetineerden o.l.v. het kabinet van de minister van werk Technische werkgroep tewerkstelling gedetineerden o.l.v. de Beleidscel Evenredige Arbeidsdeelname Rondetafel Onderwijs aan gedetineerden, georganiseerd door de Vlaamse administratie en het VOCB

Beleidscontacten Op regelmatige basis wordt samengezeten met de Beleidscel Samenleving & Criminaliteit ifv samenwerking, praktijk- en beleidsopvolging en knelpuntsignalering.


64

In 2005 vonden ad hoc contacten met parlementairen plaats i.f.v. knelpuntsignalering m.b.t. de sociale zekerheid en het sociaal statuut van gedetineerden, de regelgeving omtrent eerherstel en het bewijs van goed gedrag en zeden en de vakbondsacties van penitentiaire beambten in de gevangenis van Antwerpen.

12.3. Algemene ondersteuning Slachtofferhulp Slachtofferhulp streeft naar rechtsgelijkheid voor alle slachtoffers. Voor zijn eigen werking vertaalt zich dit in het streven naar zoveel mogelijk afstemming en kwaliteitsbevordering van de diensten Slachtofferhulp. Dit concretiseert zich in het voorbereiden en leiden van verschillende werkgroepen binnen Slachtofferhulp, waarbij informatiedoorstroming een belangrijk aspect is naast visieontwikkeling en standpuntbepaling. Ook het beleids- en structureel werken zijn belangrijke aandachtspunten. Om de twee jaar worden voor alle medewerkers Slachtofferhulp Droom –en Denkdagen georganiseerd. Deze 2-daagse biedt de gelegenheid belangrijke thema’s uit te diepen met alle medewerkers samen. De droom en denkdagen vonden plaats in november 2005, met als centraal thema: “basisbegrippen en visie in hulpverlening aan slachtoffers”. De voorbije maanden werden enkele zeer elementaire vragen gesteld omtrent de werking en vooral de werkbelasting van Slachtofferhulp. Men is toe aan een grondige evaluatie van het basis hulpverleningsaanbod van Slachtofferhulp en de vrijwilligerswerking daarbinnen. Dit maakt deel uit van de onderhandeling rond de nieuwe overeenkomst met de Beleidscel Samenleving en Criminaliteit (Vlaamse Gemeenschap). De stafmedewerker Slachtofferhulp en de stafmedewerker Vrijwilligerswerking Slachtofferhulp op het Steunpunt zijn beiden betrokken op dit proces. Ad hoc ondersteuning De stafmedewerkster is aanspreekpunt voor allerhande vragen van diensten Slachtofferhulp, zowel praktisch als inhoudelijk. Deze worden op maat beantwoord en indien mogelijk en nodig structureel vertaald. In 2005 stelden de diensten Slachtofferhulp Antwerpen en Slachtofferhulp Kempen een vraag in het kader van de werkdruk in beide diensten. Werkoverleg Slachtofferhulp De ondersteuning van de diensten Slachtofferhulp in hun opdracht van hulp –en dienstverlening aan slachtoffers is een kerntaak van de stafmedewerkster Slachtofferhulp. Het werkoverleg is een kanaal om deze taak vorm te geven. Deze vergadering, onder leiding van de stafmedewerker Slachtofferhulp, komt zeswekelijks samen en bestaat uit de coordinatoren van de afdelingen Slachtofferhulp en de stafmedewerker Vrijwilligerswerking Slachtofferhulp van het Steunpunt. Dit overleg is een kanaal voor informatiedoorstroming tussen de verschillende diensten Slachtofferhulp. Er wordt samengewerkt rond visieontwikkeling en standpuntbepaling. Het is een werkinstrument om de koppeling beleid en praktijk te garanderen. Vanaf 1.1.2005 werd er gestart met een verslaggeving uit de verschillende werkgroepen naar het werkoverleg. Op deze manier wil het werkoverleg feedback geven vanuit het perspectief van afstemming. Volgende specifieke thema’s en onderwerpen kwamen aanbod:

Interne registratie: dit is de registratie van structurele taken, groepsopvang, en vormende en sensibiliserende activiteiten die diensten slachtofferhulp realiseren en die


65

geen plaats krijgen in de cliëntregistratie. Intranet SH: Het opzetten en beheren van het intranet voor de sector Slachtofferhulp. Bedoeling is in eerste instantie informatie op deze site te verzamelen die downloadbaar is voor alle beroepskrachten Slachtofferhulp (bvb. goedgekeurde verslagen, visieteksten, werkinstrumenten). Het intranet is operationeel sinds 1.1.2005. Er werden nog geen bijkomende functies geëxploreerd. Inventaris van de cijfers en het aanbod rond nabestaanden zelfdoding, inventaris van de cijfers rond verkeer. Aanzet tot ontwikkelen van een folder voor slachtoffers omtrent het effect van een schokkende gebeurtenis. Rol en taak van Slachtofferhulp omtrent specifieke situaties: Opvang van medewerkers binnen de gevangenis die slachtoffer werden van geweld Opvang van slachtoffers van rampen Bespreking van thema Intrafamiliaal Geweld en mogelijke rol van Slachtofferhulp Ontwikkelingen m.b.t. het forensisch welzijnswerk

Werkgroep daders-slachtoffers Deze werkgroep komt tweemaandelijks samen en wordt geleid door de stafmedewerker Slachtofferhulp. Deze sterk inhoudelijke werkgroep staat stil bij alle thema’s die zich op het veld dader–slachtoffer en herstel situeren (de thematiek daderslachtoffercommunicatie, herstelgerichte justitie en initiatieven, bemiddeling, forensisch welzijnswerk) en dit vanuit een slachtofferperspectief. Verder wordt stilgestaan bij casuistiek. Centraal thema is de ontwikkeling van een visietekst rond herstel. Er is stilgestaan bij een definitie rond herstel, herstellende aspecten voor slachtoffers en het instrumenteel gebruik van het SO. Andere thema’s besproken op de werkgroep:

‘Statement on the position of victims within the procedure of mediation’ van het European Forum for Victim Services, evoluties op vlak van de strafuitvoeringsrechtbanken,…

Werkgroep juristen De juristen binnen Slachtofferhulp komen tweemaandelijks samen om specifieke, juridische thema’s te bespreken. Ze volgen de (nieuwe) wetgeving op en beantwoorden ook juridische vragen uit andere centra Slachtofferhulp. Het juristenoverleg beantwoordt aan een nood om samen met andere juristen in overleg te gaan rond specifieke, juridische thema’s. Dit wordt niet actief ondersteund door een medewerker van het Steunpunt maar wel passief opgevolgd. Ad hoc kan de stafmedewerker gevraagd worden om initiatieven mee te ondersteunen. De werkgroep Juristen buigt zich momenteel over de juridische positie van het minderjarige slachtoffer. Vorming Er werd een werkdocument ontwikkeld omtrent VTO-beleid (vorming/training/opleiding) voor de periode 2006-2008. Om een voldoende afstemming te kunnen realiseren met de VTO-planningen binnen de CAW worden deze eerst afgewacht. Daarna zal verder gewerkt worden aan de planning van een aanbod op maat vanuit het Steunpunt. De volgende thema’s kwamen aan bod in 2005:


66

Opvolging Droom- en denkdagen 2003, thema ‘zelfzorg’ (Er ging een tweedaagse vorming door rond intervisietechnieken.) Bijdrage aan de studiedag ‘onthaal’ van het Steunpunt. Sensibilisering van politie inzake het “recht op geven van informatie” wordt gestimuleerd door de ontwikkeling van een vormingspakket met en voor de diensten Slachtofferhulp. De video “Van politie naar rechtbank. Het verhaal van slachtoffers” staat in deze vorming centraal. Er werd deelgenomen aan een panel omtrent het omgaan met pers voor het welzijnsteam Antwerpen. Bijdrage op de studiedag van de Commissie Justitie van de Kamer rond de verwachtingen van slachtoffers t.a.v. de samenleving. Het Belgisch instituut voor Victimologie heeft de vraag gesteld om vorming te geven over het slachtofferbeleid en de slachtofferbijstand in Vlaanderen. Hierop is toegezegd. Deze vormingen gingen door op 24/02/06 en 10/03/06.

Dossiers

Dossier ‘Zorg voor medewerkers’ Het dossier ‘Zorg voor medewerkers’ omtrent de verantwoordelijkheid van leidinggevenden inzake de preventie van secundaire traumatische stress is gefinaliseerd. In september werd dit dossier voorgesteld op het C.A.W-overleg. In oktober werd het dossier besproken met de beleidscel.

Dossier ‘Verkeer’ De Europese Dag van het Slachtoffer 2005 werd als aanleiding gebruikt om het dossier rond de psychosociale opvang van verkeersslachtoffers en hun omgeving over te maken aan de betrokken ministers en bekend te maken bij de pers. Het dossier psychosociale opvang van verkeersslachtoffers werd op 18.2 overgemaakt aan de betrokken ministers Vervotte en Van Brempt. Er kwam hierop geen formeel antwoord.

Dossier ‘Fonds’ De ontwikkelingen rond een Fonds Slachtofferhulp in Vlaanderen gaan traag omdat er onvoldoende ruimte is om aan dit dossier te werken en dit niet als een prioritaire opdracht wordt gezien. In opvolging van de contacten met het Fonds in Nederland is gezocht naar mensen met een zekere expertise op dit terrein in Vlaanderen en overleg gepleegd.

Dossier ‘Samenwerking bij rampen’ In het dossier ‘Samenwerking bij rampen’ werden afspraken in de vorm van een draaiboek uiteengezet. Het betreft afspraken omtrent de samenwerking tussen de psychosociaal managers en de diensten Slachtofferhulp in het kader van de psychosociale nazorg van slachtoffers bij rampen.

Verbetering van de (rechts)positie van slachtoffers

Vertegenwoordiging In het kader van de verbetering van de positie van slachtoffers en de visie van Slachtofferhulp hierop wordt deelgenomen aan verschillende overlegfora en vertegenwoordigd de stafmedewerker de sector. Dit betreft zowel structurele overlegorganen als ad hoc werkgroepen, en zowel intern als extern.

Inhoudelijke werkgroepen

Stuurgroep bemiddeling in de fase van de strafuitvoering Ad hoc overleg forensisch team – Suggnomé (Er vond een overleg plaats met Suggnome omtrent de samenwerking tussen de forensische werkingen binnen het


67

A.W.W. en Suggnomé). Werkgroep herstelgerichte en slachtoffergerichte strafuitvoering Ad hoc werkgroep Burgerlijke Partijstelling (Nationaal Forum voor Slachtofferbeleid) Stuurgroep Hergo Hoge Raad Justitie (ad hoc) Raad voor de Journalistiek Redactieraad Panopticon Child Focus: raad van Bestuur, begeleidingsteam inzake een onderzoek rond de noden en behoeften van slachtoffers in het kader van vermissingen Redactieraad Panopticon (er werd deelgenomen aan de redactieraad ‘strafuitvoering en justitiële hulpverlening’ van Panopticon, er werd bijgedragen tot de ontwikkeling van een artikel inzake slachtofferbeleid). Taskforce Herstel (Vlaamse Gemeenschap - Beleidscel Samenleving en Criminaliteit) In de aanloop van de Vlaamse “Staten Generaal voor verkeersslachtoffers en hun na(ast)bestaanden” werd deelgenomen aan een overleg tussen de kabinetten van Welzijn, Mobiliteit en Jeugd, het OVK (Ouders van Verongelukte Kinderen), Zebra en het Steunpunt. European Forum for Victim Services

Structureel overleg en beleidsopvolging

Het Nationaal Forum voor Slachtofferbeleid. Onderzoek Slachtofferbeleid NICC. Het NICC voert een onderzoek uit, op vraag van FOD Justitie rond het slachtofferbeleid in België. Hiervoor werd door de onderzoekster Tinneke Van Camp een gesprek gevoerd met de stafmedewerkster. Opvolging Samenwerkingsakkoord. De implementatie, opvolging en evaluatie van het Samenwerkingsakkoord inzake de Slachtofferzorg van 1998 blijft een belangrijk aandachtspunt. Beleidscontacten met kabinet en beleidscel. Er waren contacten met de adviseurs bevoegd in materies omtrent Slachtofferhulp van het kabinet Welzijn en de persverantwoordelijke van het kabinet inzake de opvolging van de ramp in Zuidoost Azië en andere vragen van journalisten. Met de verantwoordelijke medewerker voor Slachtofferhulp op de beleidscel Samenleving en Criminaliteit is regelmatig overleg en een nauwe samenwerking. In het kader van de verderzetting van het project ‘Provinciale Coördinatoren Kinderwerking Slachtofferhulp’ waren er contacten met het kabinet Jeugd en de Administratie Kinderrechten

Communicatie, media en pers

Er werd een werkdocument geschreven omtrent de externe communicatie. In samenwerking met de Vereniging van Vlaamse Journalisten (VVJ) en de Raad voor Journalistiek werd de folder ‘pers en slachtoffers’, ontwikkeld. De folder is verdeeld onder alle beroepsjournalisten. De realisatie werd mogelijk gemaakt met financiële steun van de minister van media, Dhr. Bourgeois. Er werden verschillende interviews gegeven door de stafmedewerker omtrent Slachtofferhulp en de slachtofferproblematiek, waaronder: Op 20/12 verscheen in De Morgen een interview met de stafmedewerker Slachtofferhulp omtrent de werkdruk binnen Slachtofferhulp. Dit interview kwam er op vraag van de krant, naar aanleiding van een eerder gepubliceerd interview waarin een slachtoffer aangeeft lang te hebben moeten wachten alvorens hulp te krijgen. Naar aanleiding van dit interview verscheen in dezelfde krant op 21/12 een interview met een hulpverleenster van een dienst Slachtofferhulp en volgden verschillende interviews in de regionale pagina’s van enkele kranten. Het kabinet werd ingelicht over het eerste interview.


68

Er werd door de stafmedewerker en een provinciaal coördinator kinderwerking slachtofferhulp bijgedragen aan een persconferentie op 15/11 van de VZW Zebra rond de gevolgen van een verkeersongeval voor kinderen. Hiernaast worden wij regelmatig gecontacteerd rond het aanbrengen van getuigenissen.

Internationale contacten De internationale samenwerking is belangrijk voor Slachtofferhulp in Vlaanderen. Het geeft ons de gelegenheid onze werking te toetsen aan internationale ontwikkelingen en tevens bij te dragen tot de verwezenlijking van de implementatie van de rechten van het slachtoffer in de E.U. In het kader van deze internationale samenwerking werden twee projectaanvragen ingediend bij de Europese Unie, waaraan Vlaanderen haar medewerking heeft verleend.

M.b.t. rekruteringsbeleid van vrijwilligers (aanvrager Victim Support U.K.) (Agis programma) M.b.t. inventarisering van Europese initiatieven op vlak van Slachtofferhulp (aanvrager INAVEM – France)

De twee projectaanvragen waaraan Slachtofferhulp Vlaanderen haar medewerking heeft verleend werden goedgekeurd. Zij zijn inhoudelijk van start gegaan vanaf 1.1.2005. Het European Forum for Victim Services 2005 ging door van 25 mei tot 29 mei in Haarlem (NL). Lies Vermeulen en Astrid Rubbens gaven een workshop over de verantwoordelijk van een organisatie m.b.t. secundaire traumatische stress. Dit in opvolging van de lezing die vorig jaar gegeven werd door Astrid Rubbens en naar aanleiding van het dossier dat voor Slachtofferhulp ontwikkeld werd. In het kader van het voorstel om in Vlaanderen een fonds voor Slachtofferhulp op te richten naar analogie met het Fonds voor Slachtofferhulp in Nederland heeft de directeur van het Fonds NL een werkbezoek afgelegd aan het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en de dienst Slachtofferhulp in Gent. Er wordt gewerkt aan een werkplan. In het najaar ging een overleg door met Prof. M. Groenhuysen rond het onderzoekscentrum Intervict omtrent samenwerkingsmogelijkheden en werden relevante onderzoeksthema’s uitgewisseld. Verder zijn er regelmatig contacten met Slachtofferhulp Nederland en Slachtofferhulp Schotland. Gezien het aanbod en de organisatie van de diensten Slachtofferhulp in deze vergelijkbaar is, vormt de uitwisseling van expertise een zinvolle bijdrage. Ondersteuning van de vrijwilligerswerking binnen Slachtofferhulp De volgende thema’s worden uitgebreid besproken in het aparte werkingsverslag van het forensisch team:

Visie-, werken methodiekontwikkeling met het oog op het vrijwilligersbeleid binnen de verschillende diensten Slachtofferhulp op een meer uniforme manier uitbouwen (aanzet denkoefening huidige rol vrijwilligers Slachtofferhulp). Expertisebevordering van de diensten Slachtofferhulp met betrekking tot het werken met vrijwilligers, onder meer door informatie-uitwisseling en vorming op maat Deelname aan Europees actie-onderzoek AGIS: Onderzoek naar rekrutering en diversifiëren vrijwilligerspopulatie bij slachtofferhulp UK, Nederland en Vlaanderen. Dag van de vrijwilliger 2005 op vrijdag 21 oktober. De inhoudelijke voorbereiding van de dag van de vrijwilliger gebeurde in samenspraak met alle diensten Slachtofferhulp (via vwco-overleg). Een ad hoc werkgroep met enkele vrijwilligerscoördinatoren kwam een aantal keer samen om het programma uit te werken. Thema van 2005 was diversiteit. Dossiervorming (inventarisatie van het profiel van welke slachtoffers worden begeleid


69

door beroepskrachten respectievelijk vrijwillige medewerkers; onkostenvergoeding vrijwillige medewerkers) Inbedding en wederzijdse afstemming “Vrijwilligersbeleid in een CAW”. Continueren werkgroep met de verantwoordelijken voor vrijwilligersbeleid van de CAW’s olv medewerkster van SH; aanspreekpunt rond vrijwilligerswerk in het algemeen welzijnswerk. Wederzijdse afstemming ondersteuning vrijwilligers JWW en ondersteuning vrijwilligers SH (inzake vorming) Opvolgen van beleidsmatige evoluties en wettelijke initiatieven inzake vrijwilligerswerk en het statuut van de vrijwilliger in het bijzonder

Ondersteuning van de kinderwerking Slachtofferhulp ‘Kinderwerking Slachtofferhulp’ heeft vier grote luiken:

De uitbouw van de hulpverlening aan kinderen bij de diensten voor Slachtofferhulp. Dit gebeurd door: Visie- en methodiekontwikkeling, netwerkvorming en deskundigheidsbevordering van en voor de diensten slachtofferhulp Organiseren van periodiek overleg tussen de diensten slachtofferhulp inzake kinderen en jongeren als slachtoffer De coördinatie en begeleiding van de vijf provinciale coördinatoren inzake de opvang van kinderen, slachtoffer van een schokkende gebeurtenis Sensibilisering van de publieke opinie inzake de problematiek van kinderen, slachtoffer van een schokkende gebeurtenis. De uitbouw van Europese samenwerking op het vlak van de hulpverlening aan kinderen en het behouden van de voortrekkersrol die Vlaanderen op Europees niveau op dit vlak heeft.

De werking wordt uitgebreid beschreven in het aparte rapport van het forensisch team.

12.4. Herstelgerichte initiatieven 12.4.1. Slachtoffer in Beeld in het kader van herstelgerichte detentie Sinds 2000 wordt Slachtoffer in Beeld (SIB) gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap om in de Vlaamse penitentiaire inrichtingen bij te dragen tot het realiseren van een specifieke dienstverlening gericht op het stimuleren van een uitdrukkelijk tweerichtingsverkeer tussen binnen en buiten, tussen dader(context) en slachtoffer(context). Het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk organiseert met het project Slachtoffer in Beeld een vormingsaanbod op vrijwillige basis in het kader van herstelgerichte detentie. Het project is erop gericht de gedetineerden bewust te maken van de gevolgen van hun misdrijven voor slachtoffers in het algemeen en hun slachtoffer in het bijzonder. Daarnaast wordt getracht hun inlevingsvermogen in de situatie van het slachtoffer te vergroten en hen te laten stilstaan bij hun verantwoordelijkheid ten aanzien van het slachtoffer. Er wordt een bewustmakings- en reflectieproces op gang gebracht waardoor gedetineerden een herstelperspectief geboden wordt. Het project werd aangeboden in de gevangenissen van Hoogstraten, Leuven-Hulp, Leuven-Centraal en Gent. Het afgelopen werkingsjaar werd het aanbod uitgebreid naar de gevangenis van Hasselt. Hier ging dan ook voor de eerste keer een vorming door. De afgelopen jaren werd SIB binnen de gevangenis een gevestigde waarde, werd het aanbod op methodisch vlak verder verfijnd en geprofessionaliseerd, was er een diversificatie in het aanbod en een uitbreiding van de doelgroep. Het is essentieel om dit aanbod structureel te verankeren en in te bedden in de ruime


70

context van detentie en herstel. Dit maakt dat het beleidsmatig en structureel werken een heel belangrijke component blijft. Niet alleen de positionering ten aanzien van justitiële partners, maar ook ten aanzien van de partners binnen de Vlaamse Gemeenschap staan hierbij centraal. 12.4.2. Slachtoffer in Beeld - minderjarigen Dit werkingsjaar stonden volgende opdrachten centraal. Enerzijds de mogelijkheden verkennen voor een eventuele uitbouw van Slachtoffer in Beeld – minderjarigen binnen de bijzondere jeugdbijstand, anderzijds de randvoorwaarden voor een mogelijke uitbouw uitwerken. Voor de operationalisering van deze opdracht is de samenwerking met de Ondersteuningsstructuur Bijzondere Jeugdzorg (OSBJ) primordiaal. Uit het praktijkexperiment bleek immers dat het samengaan van de eigenheid en de expertise van de dienst B.A.A.L. van de bijzondere jeugdzorg en dat van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk – Slachtoffer in Beeld een duidelijke meerwaarde bood. Daarnaast heeft de OSBJ een duidelijke opdracht tav. ondermeer de leerprojecten, namelijk het ondersteunen van initiatieven inzake constructieve afhandelingen door o.m. visie- en methodiekontwikkeling, ondersteunen bij verdere ontwikkeling en implementatie, en de bestaande werkingen inhoudelijk op elkaar afstemmen in functie van een gecoördineerde verdere ontwikkeling en een gezamenlijk gedragen visie. Om de opdracht te kunnen realiseren werd dan ook een overleg geïnstalleerd met een aantal medewerkers van het forensisch team en de OSBJ. Bedoeling is om tot meer afstemming en visie-uitwisseling te komen aangaande het thema ‘jeugddelinquentie’. Daarnaast werd er beslist om een team Slachtoffer in Beeld – minderjarigen in het leven te roepen waaraan een medewerker van de OSBJ, de dienst B.A.A.L. en B.I.C. van de bijzondere jeugdzorg en van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk – Slachtoffer in Beeld participeren. Dit team werkt rond 4 thema’s: visie, implementatie, praktijk en intervisie en komt maandelijks samen. Vanuit het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk – Slachtoffer in Beeld werd ook concrete praktijkondersteuning aangeboden. De dienst B.I.C. van Mechelen, die gestart is met de implementatie van het project werd gecoacht op verschillende vlakken: inzicht in de verschillende methodieken, vaardigheden inzake het vorming geven, kapstokken voor het maken van evaluaties. Daarnaast werden er themanamiddagen georganiseerd ondermeer rond verantwoordelijkheid, empathie, het verwerkingsproces en het werken met allochtonen. Er wordt ook voorzien in een permanente doorstroming van informatie aangaande relevante thema’s of ontwikkelingen.

12.5. Alternatieve gerechtelijke maatregelen 12.5.1. Exit EXIT is een project i.v.m. het vermijden van seksueel grensoverschrijdend gedrag door jongeren. De doelstelling van dit project is geheel ontleend aan die van het Autonoom Algemeen Welzijnswerk waarbinnen dit project zich situeert: het verhogen van het welzijn van de jongere in kwestie opdat seksueel grensoverschrijdend gedrag in de toekomst vermeden wordt. Hiertoe is tijdens de begeleiding aandacht voor persoonlijke, relationele, gezins- en maatschappelijke factoren die samenhangen met dit gedrag. Uiteindelijk wordt op deze manier ook ‘harm reduction’ beoogd: het beperken van schade voor mogelijke (nieuwe) slachtoffers. Concreet bestaat het project uit individuele sessies en contextuele interventies (= huisbezoeken; gesprekken met ouders, plaatsvervangende opvoeders, betrokken hulpverleners; ronde-tafel-gesprekken). Het geheel wordt voorafge-


71

gaan door een intake en gevolgd door een follow-up fase. Het project wordt, sedert juli 2001, gesubsidieerd door het Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, afdeling Bijzondere Jeugdbijstand. Sinds de oprichting van het project is er 1 VTE medewerker tewerkgesteld. EXIT is een initiatief van de Leerprojecten voor Daders van Seksueel Geweld en geïmplementeerd in nauwe samenwerking met diensten uit de bijzondere jeugdbijstand. Sedert 2005 worden in de eerste plaats jongeren begeleid uit het gerechtelijk arrondissement Brugge. Als de caseload het toelaat, kunnen ook jongeren uit de gerechtelijke arrondissementen Ieper en Veurne bij EXIT terecht. In 2005 werden 11 nieuwe jongeren aangemeld. T.o.v. 2004 is dit een serieuze vermindering, toen werden 30 jongeren aangemeld. De bij de doorverwijzers gekende wachtlijst (± een jaar) en de afwezige sensibilisering, zijn hier vermoedelijk de oorzaak van. In de loop van het werkjaar werden in totaal 11 (andere) jongeren in het kader van een intake, begeleiding of follow-up begeleid. Naast deze kernopdrachten werd o.a.: aandacht besteed aan het verminderen van de tijd tussen aanmelding en start begeleiding; n.a.v. concrete begeleidingen, overleg met collega’s, literatuur en nieuwe wetenschappelijke inzichten methodieken aangepast en ontwikkeld; de positie van EXIT binnen het algemeen welzijnswerk en de bijzondere jeugdzorg opnieuw op de agenda geplaatst; geparticipeerd aan diverse overlegmomenten en stuurgroepen: SGGJ, IRIS, LDSG, provinciaal overleg daderhulp, stuurgroep n.a.v. het samenwerkingsprotocol herstelrechtelijke en constructieve afhandeling minderjarigen, …; deelgenomen aan studiedagen, het congres georganiseerd door ESSAY, themadagen georganiseerd door de OSBJ, inter- en supervisie; meegewerkt aan het onderzoek onder leiding van Pol Haemers van de faculteit Psychologie en Pedagogie van de Universiteit van Gent met als doel een test te ontwerpen die het mogelijk maakt de begeleiding van jongeren die seksueel grensoverschrijdend gedrag stelden zo goed mogelijk op de noden van de jongere af te stemmen; ingegaan op vragen naar vorming en advies inzake de preventie en begeleiding van jongeren die seksueel grensoverschrijdend gedrag stellen; alle gegevens i.v.m. de jongeren zo accuraat mogelijk geregistreerd. Zowel het jaarverslag “EXIT 2005”, als de uitgebreide brochure en folder, kunnen op aanvraag bekomen worden. 12.5.2. Dader In-Zicht (DIZ) Dader In-Zicht is een individuele vormingscursus die kadert binnen alternatieve gerechtelijke maatregelen. Personen die een misdrijf hebben gepleegd worden via gerechtelijke instanties naar het project doorverwezen om een cursus van 15 of 20 uren te volgen. Als nationaal project wordt de cursus aangeboden in alle Vlaamse provincies. In 2005 werden 472 cursisten bereikt. Via bemiddeling in strafzaken werden 303 cliënten doorverwezen. Vanuit probatie kwamen 136 cursisten bij Dader In-Zicht terecht en 33 dossiers werden opgestart in het kader van vrijheid onder voorwaarden. Dader In-Zicht wil een kader aanbieden waarbinnen de misdrijfpleger:

inzicht verwerft in de oorzaken van zijn delinquent gedrag en in de gevolgen van het misdrijf voor zichzelf, zijn omgeving en het slachtoffer zijn verantwoordelijkheid opneemt voor het misdrijf en zijn gedrag de oorzaken aanpakt die geleid hebben tot het plegen van de strafbare feiten oplossingsmechanismen kan leren om met probleemsituaties om te gaan.


72

Mensen motiveren om naar zichzelf te kijken en constructieve stappen te zetten in hun leven, maakt integraal deel uit van het proces. Belangrijke ontwikkelingen hadden betrekking op:

Jaarlijkse actualisering van het draaiboek waarin ingegaan wordt op aspecten die betrekking hebben op: historiek, organogram, functieomschrijvingen, visie, afspraken rond standplaatsen, inhoudelijke en methodische uitwerking, e.a. Verder ontwikkelen van een aantal richtlijnen m.b.t. het hanteren van een deontologische code. Ontwerpen van een gedigitaliseerd registratiesysteem. Uitvoering VTO beleid in functie van gemeenschappelijk theoretisch contextueel kader Implementatie van een effectenonderzoek in opdracht van de federale overheidsdienst justitie. Digitaliseren van het methodiekenpakket. Uitwerking twee aparte modules : een pakket gericht op plegers van vermogensdelicten en een specifieke module afgestemd op plegers van geweldsdelicten, waaronder een pakket naar plegers van intrafamiliaal geweld toe.

12.5.3. Slachtoffer In Beeld (SIB) Slachtoffer in Beeld wil in het kader van alternatieve sancties bijdragen tot een zinvolle, constructieve reactie op strafbare feiten, die gericht is op herstel. Slachtoffer in Beeld wil in haar vormingsproject de slachtofferdimensie binnenbrengen in de leefwereld van daders.Dit betekent:

de dader bewust(er) maken van de mogelijke gevolgen van misdrijven voor slachtoffers (kennis en inzicht); het inlevingsvermogen van de dader trachten te versterken (empathie); de dader stimuleren zijn verantwoordelijkheid op te nemen, waarbij erkenning van zijn slachtoffer en de hieruit volgende schade een wezenlijk element is.

De vorming is gericht op personen die een ernstig strafbaar feit pleegden en zich weinig bewust zijn van de gevolgen voor de betrokken slachtoffers. Een brede waaier van delicten komt in aanmerking: diefstal, carjacking, bedreiging, gijzeling, vandalisme, hooliganisme, slagen en verwondingen, stalking, weerspannigheid, intrafamiliaal geweld, enz. Drugsdelicten komen niet in aanmerking; drugsgerelateerde delicten wel. In 2005 werden 15 vormingen georganiseerd in gans Vlaanderen: 5 in de arrondissementen Hasselt/Tongeren, 2 in Antwerpen, 2 in Gent, 2 in Turnhout, 1 in Brussel, 1 in Dendermonde, 1 in Leuven en 1 in Mechelen. In totaal werden er 119 dossiers behandeld. 72 daarvan werden doorverwezen in het kader van bemiddeling in strafzaken, 46 in het kader van probatie, 2 in het kader van vrijheid onder voorwaarden en 1 in het kader van voorlopige invrijheidstelling. Informeren en sensibiliseren was een belangrijke taak. Niet alleen het doel en de mogelijkheden van alternatieve sancties in het algemeen, maar ook de concrete inhoud, de manier van werken en de doelstellingen van Slachtoffer in Beeld, werden regelmatig terug onder de aandacht van de verwijzers gebracht. Dit gebeurde op verschillende manieren: via lokale overlegplatforms, sensibliseringsacties georganiseerd door een Justitiehuis van een welbepaald gerechtelijk arrondissement, vormingsdagen voor advocaten en/of magistraten en de persoonlijke voorstelling aan de verwijzers en magistraten. De bekendheid en verankering van Slachtoffer in Beeld is echter niet in ieder gerechtelijk arrondissement gelijk. Sommige arrondissementen vragen een vernieuwde, een intensievere sensibilisering. De noodzaak werd aangevoeld om pro-actief te werk te gaan. In 2005 werd dan ook gestart met het uitwerken van een sensibiliseringsplan. Bovendien werd in het najaar van 2005 beslist om het sensibiliseringsmateriaal aan te vullen met een video. De mogelijke doelstellingen werden uitgewerkt en de haalbaarheid van der-


73

gelijke video wordt momenteel onderzocht. De vorming vraagt om voortdurende bijsturing en dit op het vlak van methodieken, aard der feiten als doelpubliek. Op methodisch vlak gebeurde er in de eerste plaats een vertaling van een aantal nieuwe inzichten rond feedback, empathie en groepsdynamica. Daarnaast ging de nodige aandacht naar de ontwikkeling van de nieuwe methodieken enerzijds en anderzijds het uniformiseren van de methodieken binnen de drie deelwerkingen (alternatieve sancties, herstelgerichte detentie, minderjarigen) en dit in de mate van het mogelijke gezien het onderscheiden karakter van iedere deelwerking. Op het vlak van de aard van de feiten waarmee gewerkt wordt, werd in 2005 specifieke aandacht besteed aan intrafamiliaal geweld. De rol van Slachtoffer in Beeld, de al dan niet aangepastheid van bepaalde methodieken, enz. werden doorgelicht. Ervaring uit de praktijk, tenslotte, leerde dat werken met deelnemers van allochtone afkomst specifieke vragen deed rijzen. Een ervaringsdeskundige werd uitgenodigd om Slachtoffer in Beeld een aantal mogelijke tips, handvaten en mogelijke valkuilen aan te reiken. Daarnaast werden er verschillende stappen gezet om de deskundigheid van de medewerkers te optimaliseren. Een belangrijk instrument hiervoor is de uitbouw van een kwantitatief VTO-beleid. Zo werd voor het team een praktijkgerichte basisopleiding van vijf dagen rond basisvaardigheden georganiseerd, interne opleidingsmomenten en een residentiële vorming van twee dagen vonden plaats, teamleden namen regelmatig deel aan externe vormingsmomenten en studiedagen, en teammedewerkers volgden één tot meerjaren-opleidingen. In 2005 werd gewerkt aan de ontwikkeling van een elektronisch registratiesysteem. Het kader werd geconstrueerd. De ontwerpversie werd uitgetest en aangepast. Vanaf 2006 gaan we met het nieuwe registratiesysteem van start? Tenslotte, werden een aantal inhoudelijke thema’s uitgediept, m.n. omgaan met cliëntinformatie, wet op de bemiddeling en burgerlijke partij. 12.5.4. Leerprojecten voor Daders van Seksueel Geweld (LDSG) De Leerprojecten voor Daders van Seksueel Geweld zijn een alternatieve gerechtelijke leermaatregel die bestaat uit een opgelegde individuele begeleiding met een agogisch en therapeutisch karakter. Momenteel wordt het project op vraag van Justitie uitgevoerd in de 14 gerechtelijke arrondissementen van Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel vanuit 11 vaste standplaatsen. Er wordt op die manier gestreefd naar rechtsgelijk aanbod en continuïteit voor alle justitiecliënten die in aanmerking komen voor een leerproject DSG. De dader wordt uitgenodigd om stil te staan bij zijn eigen aandeel en de effecten van zijn handelen. Dit aanbod stoelt op een theoretisch-wetenschappelijke en klinisch gefundeerde basis. Professionele hulp wordt gecombineerd met toezicht vanuit justitie. De aard van het delict is bepalend voor de inhoud van de alternatieve maatregel. De duur van de maatregel is afhankelijk van het juridisch kader waarbinnen werd doorverwezen. Ten aanzien van de betrokkene gaat het dus duidelijk om een inspanning met een nietvrijblijvend karakter als reactie op strafbaar gedrag. De betrokkene dient uitdrukking te geven aan een engagement, waarbij hij zich ertoe verbindt het misbruikgedrag te stoppen. Het is de bedoeling dat de betrokkene zich bewust wordt van de gevolgen van zijn handelingen. Het preventieve element in deze sanctie richt zich op het voorkomen van verder seksueel misbruik en van het daaruit voortvloeiende leed. In het algemeen wordt beoogd dat de betrokkene:

meer inzicht verkrijgt in de oorzaken van het grensoverschrijdend gedrag; zich bewust wordt van de ernst van de feiten en de mogelijke gevolgen voor het slachtoffer en zichzelf; over een groter vermogen beschikt om verantwoordelijkheid op te nemen voor het delict en het eigen gedrag; meer zelfcontrole ontwikkelt om grensoverschrijdend gedrag in de toekomst te ver-


74

mijden; meer inzicht verkrijgt in de mogelijke problemen die samenhangen met het grensoverschrijdend gedrag.

De betrokkene moet zich uitdrukkelijk engageren om naar de realisatie van doelstellingen binnen een leerproject te werken. In 2005 volgden 349 justitiabelen een Leerproject voor Daders van Seksueel Geweld. Belangrijke ontwikkelingen van LDSG betrekken:

Het integreren van de verschillende registratiesystemen; Verdere visieontwikkeling met Slachtoffer-in-Beeld en Dader-in-Zicht; Een powerpointpresentatie als doeltreffende vorm van sensibilisatie; Effectonderzoek vanuit FOD Justitie, uitgevoerd door Universiteit Gent; Start van een uitgebreide arrondissementele evaluatie in samenwerking met de Steundienst Alternatieve Maatregelen.

12.5.5. Ondersteuning Hulpverlening aan Seksuele Delinquenten De LDSG en de HSD-teams hebben en gezamenlijk tweemaandelijkse werkoverleg. Beide initiatieven hebben een gedeeld werkingsgebied en overleggen rond visie, uitgangspunten en interventiestrategieën vanuit een pluriformiteit aan denkkaders. Het is de bedoeling de informatiedoorstroming te optimaliseren en een complementaire benadering te ontwikkelen in de aanpak van seksuele delinquenten. Aandacht gaat naar de opvolging van het Begeleidingscomité seksuele delinquenten binnen het kader van het Samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Federale Staat (zie verder), afstemming, inventarisatie van knelpunten en zoeken van oplossingen. Dit werksoortelijk overleg kwam 5 keer samen. Sinds 24 mei wordt een ganse dag samen gekomen. In de voormiddag worden de coördinatoren verwacht en gaat het in hoofdzaak over beleidsmatige, technischadministratieve en organisatorische kwesties. In de namiddag vindt met praktijkmedewerkers thematisch overleg plaats. Hierop worden thema’s aangesneden met enige relevante voor de praktijk. De volgende kwesties kwamen aan bod op het werksoortelijk overleg:

Opvolging van het begeleidingscomité; Opvolging begeleidingscomité ‘begeleiding en behandeling van seksuele delinquenten’. Commentaren sneuveltekst Universitair Forensisch Centrum “Handvatten voor samenwerking en communicatie tussen gespecialiseerde voorzieningen en politionele en justitiële instanties met respect voor beroepsgeheim”. Bevraging i.f.v. beleidsplan 2003-2005 SAW; Bespreking geïntegreerd kwalitatief werkingsverslag i.f.v. bespreking evaluatie op het begeleidingscomité; In kaart brengen van vrijwillige cliënten binnen HSD, toetredingsovereenkomsten, openliggende vragen en knelpunten en confronteren van mogelijke werkwijzen; Totaalontkenners en de wijze waarop dan o.a. met prestatieverbintenis omgegaan wordt; Beleidsmatige opvolging minderjarigen en seksueel misbruik en laatste hand artikel “Seksueel misbruik aanpakken op jonge leeftijd” in CAW jaarboek 2005; Stand van zaken bij de HSD-teams en nieuws uit de regio’s; Tekst voor website Behoeften aan ondersteuning en vorming en de plaats van het werksoortelijk overleg

Voorts vond er intersectoraal overleg plaats met Vagga (GGZ) en het Universitair Forensisch Centrum (UFC) m.b.t. hulp- en dienstverlening en behandeling van seksuele delin-


75

quenten. Naast de ondersteuning van de HSD- initiatieven t.a.v. meerderjarige plegers vond er ondersteuning plaats t.a.v. initiatieven voor minderjarige plegers. Het ging hier inzonderheid over de werkzaamheden i.f.v. beleidsvoorbereiding en werkzaamheden die leidden tot de samenstelling van het artikel “Seksueel misbruik aanpakken op jonge leeftijd” dat gepubliceerd werd in het CAW-jaarboek 2005. De volgende inhouden komen aan bod: situering, waarom in AWW werken met jongeren die seksueel misbruik (dreigen) te plegen, begripsafbakening, prevalentie, aard van hulpverlening vanuit het AWW, kenmerken van de huidige hulpverlening en wenselijk hulpverleningsaanbod en mogelijk preventieaanbod. In december verscheen het CAW-jaarboek 2005 met de definitieve tekst van bovenvermeld artikel (zie bijlage). Voorts ging er aandacht naar het opmaken van een typemodulering “Ambulante psychosociale begeleiding van minderjarige plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag vanuit de HSD-teams”.


76

13. Ondersteuning straathoekwerk (Vlastrov) Er werkten in 2005 binnen het straathoekwerk in Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel een honderdtal mensen: een 75 straathoekwerkers, een 20 (al dan niet voltijdse) projectcoördinatoren en 3 mensen die betrokken zijn bij de regionale en Vlaamse ondersteuningsdiensten. De regionale ankerpunten (VOS voor Oost-Vlaanderen, WESTROV voor West-Vlaanderen, Astrov voor de provincie Antwerpen en LiSS voor Limburg) zorgen voor de rechtstreekse ondersteuning (intervisie en de mogelijkheid tot supervisie) en regionale belangenbehartiging. De Nederlandstalige straathoekwerkers van Brussel dienden het ook in 2005 zonder regionaal ankerpunt te klaren. Vlastrov bleef hen maandelijks intervisie aanbieden. Sinds oktober werd deze intervisie afgeschaft (te weinig deelnemers) en hebben de Brusselse straathoekwerkers zich voor intervisie aangesloten bij de andere ankerpunten. Een aantal werkers hadden supervisiegesprekken met iemand van Vlastrov. Vlastrov bleef instaan voor meer onrechtstreekse ondersteuning. De kwaliteitsbewaking gebeurde voornamelijk via het maandelijks ondersteuningsteam. Sinds oktober 2004 vormen de ankerpuntencoördinatoren mee het team en één van de taken van dit team is om alle strategische doelstellingen concreet te maken. Op deze manier komt de koepel dichter tegen de coördinatoren en de werkers te staan waardoor er efficiënter en effectiever gewerkt kan worden.

13.1. Straathoekwerk: definitie en missie Definitie Straathoekwerk is gericht op de realisatie van de sociale grondrechten van restgroepen en doet dit op een actieve, positieve, integrale en structurele manier. Vlastrov is het ondersteuningsteam voor iedereen betrokken bij het opstarten en uitvoeren van kwalitatief straathoekwerk. Missie Het straathoekwerk is een laagdrempelige professionele werkvorm van aanwezig zijn waarbij het respect voor de vragen, behoeften, waarden en de eigen verantwoordelijkheid van de doelgroepen de norm is. De laagdrempelige optie wordt gerealiseerd door te vertrekken vanuit vier basisprincipes:

Actieve of offensieve benadering Straathoekwerkers zoeken de doelgroepen op in hun ‘eigen’ milieu. Dit noemen wij onze vindplaatsen. Deze zijn onder meer alle openbare plaatsen. Op die manier bereiken werkers alsnog mensen die er op één of andere manier niet in slagen aan te sluiten bij de maatschappelijke voorzieningen. Door veelvuldig aanwezig te zijn in het milieu krijgt de werker een genuanceerd beeld van de situatie en het dagdagelijks functioneren van de doelgroepsleden. In hun eigen milieu is de cultuur van de doelgroepsleden veelbepalend en dit heeft ook invloed op het aanbod en de manier van werken van de straathoekwerker

Integrale benadering De situatie van de doelgroepsleden vraagt een integrale aanpak waarbij het doelgroepslid als totale persoon benaderd wordt. Op deze manier beperkt men zich niet tot één of enkele leefdomeinen van het doelgroepslid. Integraal werken slaat hier ook op de context van het doelgroepslid: er wordt gewerkt vanuit een volledig zicht op de wijk, peers, familie…

Positieve benadering


77

De actieve benadering veronderstelt ook een positieve benadering. De nadruk ligt hier op het exploreren en hanteren van alle mogelijke groeikansen bij het doelgroepslid. Dit betekent dat het doelpubliek in al zijn aspecten aanvaard wordt: zijn handelingen, zijn taal, houding, waarden en normen,… Deze aanvaarding houdt echter op zich geen goedkeuring in. Het betekent wel dat de waarden en normen van de doelgroep aanvaard worden als een eigen keuze. Daar moeten ze zelf verantwoordelijkheid voor dragen. Zo vermijdt men bepaalde conflicten en worden zaken bespreekbaar.

Structureel werken Waar al het voorgaande betrekking heeft op het werken met de gast zelf, gaat structureel werken over het opbouwen en gebruik maken van een netwerk door de straathoekwerker en/of de coördinator. Dit netwerk geeft de mogelijkheid om niet alleen juiste informatie te verkrijgen of doorverwijzingen te doen, het zorgt er ook voor dat de werkers kunnen trachten structureel veranderingen door te voeren. Op die manier kunnen de belangen van het doelpubliek behartigd worden.

13.2. Deskundigheidsbevordering 13.2.1. Vormingsaanbod Vorming bleef een kernopdracht. Het gaat hier over vormingen rond verschillende thema’s voor verschillende doelgroepen, gegeven op verschillende manieren. In 2005 werd afgestapt van het systeem van verspreiden van vormingsbrochures en werden de vormingen via e-mail en de website van het straathoekwerk bekend gemaakt. Tevens werden onze vormingen vermeld in de nieuwsbrief van het SAW. Bekendmaking en inschrijvingen werden hierdoor sterk versneld en geoptimaliseerd. In de praktijk gaat het hier over de initiatiecursus (3 dagen, die 2x heeft plaatsgevonden in 2005), de opvolgingscursus (3 dagen, die 2x heeft plaatsgevonden in 2005), de thematische vormingen (o.a. omgaan met psychische stoornissen, productinfo, jeugdrecht, actieve benadering, werken met meisjes, grenzen stellen…), vorming specifiek voor coördinatoren (een volledige dag, 1x doorgegaan in 2005), de intervisies, de straathoekwerk reünie en een colloquium rond 20 jaar straathoekwerk. Het harm-reduction project neemt een specifieke plaats in binnen onze organisatie en ook in ons vormingsaanbod (zie verder) Vlastrov wil met haar vormingsaanbod volgende doelstellingen waarmaken;

de kwaliteit van het straathoekwerk op het terrein verbeteren straathoekwerkers en anderen op de hoogte houden van actuele evoluties en thema’s vorming aanbieden over actuele en/of probleemaspecten zoals gezondheid, inkomen, justitie, werkloosheid, …

De vormingen van Vlastrov worden gekenmerkt door:

het werken met kleine groepen (grote intensiteit en interactie, praktijkgericht) samenwerkingsverbanden met andere instantie (o.m. met Uit de Marge, …) inschakeling van ervaringsdeskundigen en deskundigen uit andere sectoren, we denken hierbij dan vooral aan onze vormingen rond productinfo, beter bekend als de kijk-, tast- en ruikdag rond drugs die nog steeds een immens succes kent.

13.2.2. Ontwikkelen van instrumenten De bedoeling van deze instrumenten is dat zij dienen als methodische handleiding maar ook als kwaliteitsbewaking. De instrumenten moeten zowel als richtlijn en als toetsingsinstrument kunnen gebruikt worden. Hierdoor krijg je instrumenten die specifiek gericht zijn op werkers, andere die meer gericht zijn op coördinatoren en dan weer andere die op


78

beide gericht zijn. Aan het instrument voor de coördinatoren werd reeds in 2004 een eerste hand gelegd. In dit coördinatorenhandvest hebben we aandacht voor het takenpakket van een straathoekwerk-coördinator met focus op de aanwerving van de straathoekwerker en zijn ondersteuning (a.d.h.v. werkbespreking, supervisie, intervisie, vormingen, registratie, garanties voor de veiligheid van de werker, straatgeld en signalen). Een eerste versie werd ter discussie aan alle coördinatoren voorgelegd waarna de definitieve versie in oktober op de coördinatorendag werd overhandigd. De visietekst straathoekwerk en signaalfunctie werd geschreven in 2005. De visietekst straathoekwerk en deontologie werd geactualiseerd. Tevens werden alle beschikbare teksten van het straathoekwerk op punt gezet met het oog op het lanceren van de website over straathoekwerk (www.straathoekwerk.be) in juli 2005. De info gaat over de werkvorm straathoekwerk, achterliggende theorieën, Vlastrov en de ankerpunten, nieuws uit het straathoekwerk, vacatures, vormingen en links. 13.2.3. Methodiekverfijning Vlastrov stond ook in 2005 open voor nieuwe ontwikkelingen en creëerde ruimte om hierover te kunnen reflecteren. We denken hierbij aan de verschillende vormingsmomenten rond actieve benadering, bemoeizorg, het spanningsveld veiligheid – welzijn, presentie… In 2005 werden ook 2 werkgroepen georganiseerd met externen. De eerste werkgroep behandelde de maatschappelijke en sociale tendensen van de voorbije 50 jaar en de invloed op en gevolgen voor het straathoekwerk. De andere werkgroep heeft stilgestaan bij het concept empowerment en de visie van het straathoekwerk hierop.

13.3. Promotie van het straathoekwerk Rond promotie van het straathoekwerk zijn in 2005 een aantal belangrijke acties ondernomen:

De website www.straathoekwerk.be werd ontworpen en gelanceerd. De oude website was reeds lang achterhaald en nood aan een recente versie was hoog. In juli 2005 werd de website online gezet. Aan de hand van reacties en mails blijkt deze website zijn vruchten reeds af te werpen. 20 oktober organiseerden we het colloquium 20 jaar straathoekwerk in het Vlaams Parlement. De geschiedenis van het straathoekwerk werd geschetst, de huidige situatie werd uit de doeken gedaan en dit werd gevolgd door een debat tussen Dirk Geldof en Louis Tobback over het spanningsveld welzijn – veiligheid. Er waren die dag 170 personen aanwezig waarvan 70 uit het straathoekwerk en 100 externen. Verschillende artikels over straathoekwerk verschenen in : De Knack, De Morgen, Het Nieuwsblad, Het Volk, Het Laatste Nieuws, Weliswaar…

13.4. Signaalfunctie

Het signaal rond strafblad en de invloed hiervan op het zoeken naar werk werd door Vlastrov opgenomen. Rond dit signaal werd een parlementaire vraag gesteld. Dit signaal moet verder opgevolgd worden in 2006. Er werd gewerkt rond het derde betalers systeem bij artsen De belangen van de doelgroepen van het straathoekwerk werden verdedigd op verschillende fora: algemeen verslag van de armoede, algemeen verslag onveiligheid van de Koning Boudewijnstichting, …


79

13.5. Registratie Alle bij Vlastrov aangesloten straathoekwerkprojecten konden ook in 2005 gebruik maken van het op maat gemaakte registratiesysteem voor het straathoekwerk. Dit systeem meet in de eerste plaats de communicatie tussen straathoekwerker en gast en het proces van de straathoekwerker. De straathoekwerkers voeren op een volledig anonieme manier gegevens in over hun gasten: persoonsgegevens, contacten, leefdomeinen en activiteiten. Door middel van rapportering (projectniveau) en verwerking (ankerpunten en Vlastrov) kunnen samenvattingen van de registratie worden bekomen ten behoeve van jaarverslagen, evaluaties en signaalrapporten. De registratie moet steeds in functie van de 3 strategische doelstellingen gezien worden. In 2004 hebben we een werkgroep registratie opgericht die zich bezig houdt met het herbekijken van het systeem. Gedurende 2005 heeft deze werkgroep samen met Koen Mendonck zich beziggehouden met het ontwerpen van een volledig nieuw registratieprogramma, meer op maat van het straathoekwerk. Een testversie werd in november door verschillende straathoekwerkers uitgeprobeerd met het oog op het optimaliseren van het systeem. De opmerkingen van deze werkers werden dan omgezet in aanpassingen gedurende de maand december. Begin 2006 zal dit programma in gebruik worden genomen door alle projecten.

13.6. Straathoekwerk, harm reduction en peer support Het afgelopen jaar werd met eigen middelen geïnvesteerd in de ondersteuning van straathoekwerkers m.b.t. de specifieke en actieve benadering van drugs en druggebruikers ofwel ‘harm reduction’ (inperking van aan drugs gerelateerde schade) en ‘peer support’ (gebruik maken van informele communicatienetwerken tussen druggebruikers). De projectverantwoordelijke ‘harm reduction’ stelde in samenwerking met straathoekwerkers de introductiecursus ‘harm reduction en peer support’ samen. De cursus tracht op beknopte wijze kennis over de specifieke benaderingswijze ‘harm reduction’ en het instrument ‘peer support’ bij te brengen. Deze cursus wed gegeven aan verschillende straathoekwerkers, projecten en externe organisaties. Naast de algemene introductiecursus werd er ook een meer specifiek harm reduction vormingsaanbod samengesteld rond veiliger druggebruik, overdosispreventie, algemene gezondheidsbevordering bij druggebruikers en belangenbehartiging voor gebruikers. Een aantal straathoekwerkprojecten en externe projecten maakten gebruik van dit aanbod. De projectverantwoordelijke werd regelmatig geconsulteerd als deskundige over drugs en harm reduction. Hij droeg op die manier bij aan onder andere de drugsbeleidplanning van de stad Antwerpen, de denknamiddag over de werking en toekomst van de Belangenvereniging Antwerpse Druggebruikers, ondersteuning bij de oprichting van het Steunpunt Druggebruikers en harm reduction ondersteuning aan het team van Passage 9 (residentiele jongerenopvang) in Moorslede. Gedurende het jaar werd veel energie gestoken in het zoeken naar subsidies om het project verder te zetten in 2006. De vele inspanningen ten spijt werden deze niet gevonden.


80

Berchem-Antwerpen Maart 2005


81

JAARVERSLAG Goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, FACAW JAARVERSLAG

Recommend Documents