Jaarverslag Afdeling Anesthesiologie VU medisch centrum

Jaarverslag Afdeling Anesthesiologie VU medisch centrum 2010

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave

Voorwoord………………………………………………………………..…………………..……

3

1. Patiëntenzorg…………………………………………………………………………….…… 1.1. Operatiekamers 1.2. Polikliniek Anesthesiologie 1.3. Anesthesiesessies 1.4. Mobiel Medisch Team

4

2. Onderwijs / Opleiding……………………………………………………………………… 2.1. Onderwijs- en opleidingscommissie 2.2. Besprekingen, lesprogramma en stages 2.3. Refereerbijeenkomsten, complicatiebesprekingen en lezingen 2.4. Simulatieonderwijs met ADAM (AmsterDamAnesthesieMannequin) 2.5. Congressen en symposia 2.6. Onderwijs aan studenten 2.7. Advanced Life Support onderwijs

9

3. Onderzoek…………………………………………………………………………………… 3.1. Ontwikkelingen in 2010 3.2. Pijn, pijnbestrijding en palliatieve zorg 3.3. Perioperatieve geneeskunde

21

4. Samenwerkingsverbanden………………………………………………….…………….

25

5. Publicaties en boekbijdragen ……………………………………………………………

31

6. Voordrachten……………………………………………………………..…………………

37

7. Personeel…………………………………………………………………………………….

39

-2-

Voorwoord

Voorwoord Geachte lezer, Voor u ligt het jaarverslag 2010 van de afdeling Anesthesiologie van het VUmc. De afdeling presenteert hierin de resultaten en ontwikkelingen op het gebied van patiëntenzorg, onderwijs en opleiding, wetenschappelijk onderzoek en management. Op alle velden werd er veel bereikt. De afdeling kan trots zijn op de behaalde resultaten. In 2010 zijn meer patiënten dan ooit binnen het VUmc geopereerd. De afdeling heeft ruim 30.000 operatiekameruren gerealiseerd, voor 2011 is een verdere uitbreiding gepland. De laatste vier operatiekamers werden volgens de actuele eisen gerenoveerd zodat nu 16 moderne operatiekamers beschikbaar zijn. De verwachting is dat de nieuwe perianesthetic care unit in 2013 in gebruik genomen kan worden. De planning voor extra operatiekamers zijn begonnen. In 2010 zijn 2 nieuwe stafleden begonnen en succesvol binnen de afdeling geïntegreerd. Acht artsassistenten zijn hun opleiding tot anesthesioloog begonnen en 8 collega’s hebben hun opleiding succesvol afgerond. De simulatietraining heeft zijn vaste plek in de opleiding verder uitgebouwd, nieuwe projecten zoals multidisciplinaire training met een mobiele simulator en baby simulaties zijn met succes begonnen. De afdeling verzorgt meer onderwijs tijdens de geneeskundeopleiding, jonge geïnteresseerde talenten maken vroeger kennis met de anesthesiologie en de perioperatieve geneeskunde. Geïnteresseerde talenten worden zo vroeg mogelijk geïntegreerd. Palliatieve zorg is een vast onderdeel van de opleiding tot anesthesioloog en samen met het hospice Kuria is het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de palliatieve zorg uitgebouwd. Ook in 2010 heeft de afdeling Anesthesiologie bijgedragen aan de opleiding tot SEH arts. Ook op het gebied van wetenschappelijk onderzoek was 2010 voor de afdeling Anesthesiologie een succesvol jaar. De wetenschappelijke output van de afdeling gemeten aan de gebruikelijke indicatoren is t.a.v. 2009 verder gegroeid, er is een goede basis voor lopende projecten. Er is in de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de begeleiding van jonge onderzoekers en in 2010 zijn de eerste internationale samenwerkingsprojecten begonnen. De afdeling Anesthesiologie behoort tot de grote afdelingen van het VUmc met belangrijke functies binnen het ziekenhuis en binnen de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie. In het jaar 2010 stond de voorbereiding van de NIAZ accreditatie hoog op de agenda. De afdeling speelt een proactieve rol bij het ontwikkelen en implementeren van nieuwe projecten, zoals LEAN. Ik ben vereerd om dit jaarverslag aan u te presenteren en wens u veel leesplezier.

Prof. dr. Stephan Alexander Loer, M. Sc. Afdelingshoofd en opleider Anesthesiologie Amsterdam, april 2011

-3-

1. Patiëntenzorg

__________________________________________________________________________

1.

Patiëntenzorg

1.1.

Operatiekamers

Het jaar 2010 was voor het OK-complex van het VUmc een succesvol jaar. Het aantal gerealiseerde OK-uren is wederom gestegen en deze keer met maar liefst 2000 uur van 28.000 uur in 2009 naar 30.000 uur in 2010. Dit is een stijging van ruim 7 % en vooralsnog ziet het er naar uit dat ook in 2011 het aantal gerealiseerde uren wederom belangrijk toe zal nemen. Dit jaar is de laatste fase van de verbouwprocessen waar we in 2006 mee gestart zijn afgesloten met de oplevering van de OK’s 7 t/m 10. Inmiddels voldoen alle OK’s aan de modernste eisen met betrekking tot inrichting en luchtbehandeling. Hiermee is het bouwproces voor het OK-complex echter nog niet ten einde. Naar verwachting zal in 2011 worden gestart met de bouw van een nieuwe recovery en PACU op 6D. Daarnaast wordt nu gewerkt aan een studie over 3 nieuw te bouwen OK’s op 6D. Gezien de groei van de laatste jaren en het huidige gebruik van de ruimtes is er dringend behoeft aan extra OK’s, mede gezien het feit dat komende jaren er extra groei wordt verwacht. Inmiddels werken er 10 OK-assistenten uit India binnen het OK-complex om het tekort aan instrumenterenden op te vangen. Er is veel aandacht besteed aan integratie en (Nederlandse) taalverwerving door deze medewerkers, met name dit laatste behoeft veel aandacht. Inmiddels is het gelukt om deze medewerkers op een adequate manier in de organisatie op te nemen. Bij de groep van anesthesiemedewerkers bestaat nog steeds een tekort wat noodgedwongen wordt opgevuld met gedetacheerde medewerkers. Er bestaat veel aandacht voor opleiding van OK-medewerkers om de personele problemen op te lossen, ook gezien de te verwachten groei in de behoefte aan deze medewerkers. Dit tekort is een landelijk probleem. In 2010 is in het VUmc op een aantal afdelingen gestart met een pilot-introductie van LEAN. Het OKcomplex is een van de afdelingen waar deze pilot wordt gestart. Met de introductie van deze werkwijze hopen we alle werkwijzen op het OK-complex te verbeteren. Vanzelfsprekend blijft patientveiligheid een zeer belangrijk onderwerp op het OK-complex. De PASSPORT procedure wordt verder uitgerold en verbeterd en er is onder andere een werkgroep gestart om het proces van medicatie voorschrijven en toedienen te analyseren en verbeteren. Tevens is er een project gestart om met ondersteuning van IOP het planningsproces te verbeteren.

Bronvermelding foto: Digidaan

-4-

1. Patiëntenzorg

Zittingen

Electief

Niet-electief

TOTAAL

2006

2007

2008

2009

2010

10.178

9.358

9.617

10.344

11.512

77,3%

72,6%

74,5%

74,1%

76,2

2.986

3523

3.299

3.613

3.589

22,7%

27,4%

25,5%

25,9%

23,8%

13.164

12.881

12.916

13.957

15.101

100%

100%

100%

100%

100%

2006

2007

2008

2009

2010

Zittingen per specialisme Specialisme Cardio-thoracale Chirurgie

Verloskunde en Gynaecologie

Heelkunde

Kinderchirurgie

Keel-, Neus- en Oorheelkunde

659

625

657

646

666

5,0%

4,9%

5,1%

4,6%

4,4%

1.602

1.631

1.568

1.779

1.668

12,2%

12,7%

12,1%

12,7%

11%

2.960

3.122

2.856

3.156

3.330

22,5%

24,2%

22,1%

22,6%

22,1%

617

646

607

566

581

4,7%

5,0%

4,7%

4,1%

3,8%

2.022

1.913

2.058

2.082

2.019

15,4%

14,9%

15,9%

14,9%

13,4%

Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie

556

514

512

543

513

4,2%

4,0%

4,0%

3,9%

3,4%

Neurochirurgie

756

760

814

786

841

5,7%

5,9%

6,3%

5,6%

5,6%

1.030

930

843

1.081

1.525

7,8%

7,2%

6,5%

7,7%

10,1%

Oogheelkunde

Orthopedie

Plastische-, Reconstructieveen Handchirurgie Urologie Kinderen

Urologie

Diversen

TOTAAL

1.061

969

985

921

987

8,1%

7,5%

7,6%

6,6%

6,5%

672

631

607

612

897

5,1%

4,9%

4,7%

4,4%

5,9%

325

306

356

357

338

2,5%

2,4%

2,8%

2,6%

2,2%

508

442

420

415

367

3,9%

3,4%

3,3%

3,0%

2,4%

396

392

633

1.013

1.369

3,0%

3,0%

4,9

7,3%

9,1%

13.164

12.881

12.916

13.957

15.101

100%

100%

100%

100%

100%

-5-

1. Patiëntenzorg

1.2.

Polikliniek Anesthesiologie

Preoperatieve screening (POS) De preoperatieve beoordeling, multidisciplinaire risico-inschatting en voorbereiding van operatieve patiënten is een van de kerntaken van de afdeling Anesthesiologie. In 2010 zijn 9.245 patiënten op de POS beoordeeld en voor hun operatie voorbereid (44% ASA I, 42% ASA II, 11% ASA III en 3% ASA IV). Extra service In principe bestaat op de POS een inloop spreekuur zodat alle chirurgische patiënten na het bezoek aan een chirurgische poli en het stellen van een operatie indicatie meteen naar de POS kunnen komen voor de verdere behandeling. Echter kan een inloopspreekuur tot piekbelastingen voor de POS leiden met een lange wachttijd voor de operatieve patiënten met name als verschillende chirurgische poliklinieken parallel grote hoeveelheden operatie-indicaties stellen. Om de patiëntenvriendelijkheid en de wachttijd zo kort mogelijk te organiseren heeft het management team uitgebreide analysen doorgevoerd en heeft voor bepaalde patiëntengroepen met complexe comorbiditeit een extra afspraak spreekuur buiten de piekbelasting ingevoerd. Deze patiënten worden vaak multidisciplinair besproken en vragen veel aandacht. Ook werd met flexibiliteit tijdens de piekbelasting extra personeel van andere werkplekken op de POS ingezet. Door deze twee maatregelen kon de gemiddelde verblijfstijd voor alle patiënten in 2010 duidelijk gereduceerd worden. In januari lag de doorlooptijd (wacht- en onderzoekstijd) voor rond 20% van alle patiënten binnen 60 minuten, in het vierde kwartaal konden rond 50% van alle patiënten binnen een uur behandeld worden, 15% was zelfs binnen 30 minuten behandeld. Dankzij de grote inzet van alle POS medewerkers en de flexibele bedrijfsvoering zal deze succesvolle ontwikkeling in 2011 gecontinueerd worden. Nieuw Handboek POS Om de preoperatieve beoordeling van patiënten met complexe comorbiditeit (met name cardiale en pulmonale aandoeningen) te stroomlijnen is een nieuwe versie van het handboek POS in 2010 geschreven en via kwaliteitsnet beschikbaar. Het POS team heeft alle beschikbare evidence verzameld en verwacht door een standaardisatie van behandelprotocollen de kwaliteit van perioperatieve zorg verder te verhogen. Nieuwe ontwikkelingen voor de voorbereiding van patiënten met diabetes en andere aandoeningen zijn beschreven. Het perioperatieve stoppen of doorgeven van anticoagulantia werd gestandaardiseerd. Nieuwe protocollen voor cardiopulmonaal onderzoek (zoals ECG, bloeddruk, spirometrie, zuurstof-saturatie) zijn geïntroduceerd. Een gezondheidsvragenlijst helpt de POS medewerkers het proces te stroomlijnen. Het internetportal van de POS is verder ontwikkeld t.a.v. informatievoorziening rondom een operatie onder anesthesie. Een nieuwe gezondheidsvragenlijst kan digitaal ingevuld en aan [email protected] gestuurd worden. Infrastructuur De ICT-infrastructuur met name de koppelingen tussen Mirador en Chipsoft voldoet nog niet aan de eisen, het team hoopt zeer, dat in 2011 duidelijke verbeteringen gerealiseerd worden. Ook de wachtkamer en spreekkamers van de POS zullen in 2011 gerenoveerd worden. Een flat-screen zal in 2011 belangrijke informaties aan patiënten communiceren. Ook staat voor 2011 de aanschaf van een nieuwe monitor voor de beoordeling van de cardiopulmonale inspanningstolerantie gepland.

-6-

1. Patiëntenzorg

Wetenschappelijk onderzoek In 2010 werd de prevalentie van leefstijlgerelateerde risicofactoren onderzocht in patiënten die de POS bezochten. Het onderzoek is een deelstudie uit het project ‘Gezond Opereren’. De beschreven prevalentie vormt een basis voor de ontwikkeling van kortdurende leefstijlinterventies voor patiënten met twee of meer leefstijlgerelateerde risicofactoren. Doel van het project ‘Gezond Opereren’ is het terugbrengen van de intra- en postoperatieve morbiditeit die mogelijk het gevolg is van een ongezonde leefstijl. Tevredenheidsonderzoek Onze patiënten zijn zeer tevreden met de bejegening en behandeling door verpleegkundige (gemiddelds score 8.0) en POS artsen (gemiddelde score 8.1). Ruimte voor verbetering wordt aangegeven (wachtkamer, behandelkamer met scores tussen 7.2 en 7.8).

Pijnpolikliniek Op de pijnpoli zijn 3 stafleden en 2 AIOS werkzaam. In 2010 heeft er uitbreiding plaats gevonden met e 1 staflid. Tevens doet een 5 jaars AIOS spreekuur in zijn of haar verdiepingsstage. Het team draagt zorg voor de palliatieve zorg, de benigne en oncologische pijnbestrijding, de acute en chronische pijnconsulten en de postoperatieve pijnbestrijding. Per week zijn er 15 dagdelen spreekuur, dat is 2 meer dan in 2009, dit om voldoende plaats te bieden voor nieuwe patiënten. Dit jaar is de bouw van de behandelkamer voor röntgen verrichtingen voltooid. Hier wordt door de pijnpoli 1 dagdeel gewerkt. Hierbij wordt ondersteuning geleverd door een röntgen laborant. De patiënten worden na de verrichtingen in dagopname op de eigen dagbehandelingsunit opgenomen, hier is ook de mogelijkheid om de patiënten na de ingreep te bewaken. Er vonden op de pijnpoli in 2010 1631 eerste patiëntbezoeken plaats. Dit is iets onder de norm, met name door een te laag aanbod aan patiënten in de maand december. Er zijn in 2010 849 röntgen verrichtingen in dagbehandeling gedaan, dit is boven de norm. Op de pijnpoli worden diverse wetenschappelijk onderzoeken gedaan (zie hoofdstuk 3).

1.3.

Anesthesie sessies e

In 2010 is de verkoeverkamer die gebouwd is bij de MRI op de 4 etage in de polikliniek in gebruik genomen. Hier worden 2 dagen per week kinderen onder narcose gescand. Dit voorziet in een regionale behoefte. Daardoor neemt de wachtlijst voor deze diagnostiek nog niet af. Er heeft uitbreiding plaats gevonden van de ingrepen van de kindergastroenterologie, de electro convulsie therapie, de MRI’s en de andere radiologische ingrepen onder narcose. Tevens is er vanuit het zorgpad retinoblastoom bij kinderen, waar de afdeling anesthesiologie in participeert, een nieuwe behandeling onder narcose gestart in samenwerking met de afd. Radiologie; kinderen worden nu ook behandeld met intraarteriele chemo therapie. Deze behandeling is nieuw in Europa, hiermee kunnen een aantal kinderen het oog behouden. Ondanks dat de registratie in CS-OK plaats vond is het vooralsnog echter lastig om de verschillende ingrepen van diverse behandelaars goed in beeld te krijgen. Daarom hier een globaal overzicht: Per week zijn er gemiddeld; 18 patiënten voor ECT’s, 11 MRI’s, 0,5 Fletcher applicatie, 3 LPBP’s, 0,25 nierbiopt, 3 ingrepen van de kinder GE, 4 botox patiënten, 0,25 RFA en dan nog een enkele PET en CT scan geweest. Samen goed voor in ieder geval 5 dagen per week verrichtingen onder narcose waarbij de efficiëntie van deze sessies wellicht lager is dan voor OK sessies vanwege de wisselende locaties. Tevens is voor een aantal ingrepen een beperking aanwezig gezien het fysieke tekort aan OK ruimte. Dit geldt voor ingrepen die op de OK moeten plaatsvinden. -7-

1. Patiëntenzorg

1.4.

Mobiel Medisch Team

Als Traumacentrum heeft het VUmc een aantal taken op het gebied van de traumazorg, zoals de opvang en behandeling van ernstige ongevalpatiënten, en de inzet van een Mobiel Medisch Team (MMT) om medisch-specialistische zorg aan acuut bedreigde patiënten buiten het ziekenhuis te leveren. Bij het vervullen van deze taken speelt de afdeling Anesthesiologie een belangrijke rol. Sinds de oprichting van het Helikopter-MMT in 1995 heeft de afdeling meer dan 50% van de diensten voor haar rekening genomen. Voor 2010 worden meer dan 65% van de diensten ingevuld door stafleden van de afdeling Anesthesiologie. Sinds de invoering van de functie van “Chief Doctor” binnen de organisatie van het Trauma-centrum wordt deze functie vervuld door een staflid Anesthesiologie. De huidige Chief Doctor is H.M.T. Christiaans. Zijn plaatsvervanger is S. Greuters. Sinds 1 april 2009 is het MMT 24 uur per dag inzetbaar. In de periode van 7.00 – 19.00 uur tijdens de daglichtperiode wordt het MMT vervoerd met de helikopter en op de overige tijden met het MMT- voertuig. In 2010 is veel energie gestoken om de 24 uur inzetbaarheid met de helikopter vanaf de daklocatie VUmc te kunnen starten. In september 2010, is wel met de trainingen voor het nachtvliegen gestart. Vanuit het MMT werden ook in 2010 trainingen verzorgd voor instructeurambulanceverpleegkundigen op het gebied van het airwaymanagement. Daarnaast werd ook theoretische scholing verzorgd aan ambulance personeel. Samen met de drie andere HelikopterMMT’s in Nederland wordt continu gewerkt aan het bijwerken van de “Richtlijnen MMT in Nederland”.

Het Helikopter- MMT van het Traumacentrum Noord- West Nederland/VUmc werkt ook intensief samen met de afdeling Anesthesiologie op het gebied van training (waarbij met name intensief gebruik gemaakt wordt van het Simulatielaboratorium), voor zowel de skill-trainingen als ook de communicatietrainingen). Ook voor het onderzoek is een intensieve samenwerking met de afdeling Anesthesiologie onontbeerlijk, vooral binnen de ALARM onderzoeksgroep. De focus van dit onderzoek ligt op de vitale parameters van onze patiëntenpopulatie. Tevens werd een artikel gepubliceerd over de cancels van de helikopter- MMT inzetten. Op 19 november 2010 werd in verband met het 15 jarig bestaan van het Helikoper- MMT van het VUmc het symposium “ Prehospitale samenwerking” georganiseerd. Mede door de hoge kwaliteit van de sprekers en de goede opkomst werd dit symposium een groot succes.

-8-

2. Onderwijs / Opleiding

__________________________________________________________________________

2.

Onderwijs / Opleiding

2.1.

Onderwijs- en opleidingscommissie

De onderwijscommissie is verantwoordelijk voor de organisatie en coördinatie van alle onderwijs- en opleidingsaspecten voor en door de afdeling Anesthesiologie. Het doel is de continue verbetering van de kwaliteit van de opleiding en het onderwijs waarbij ook de wetenschappelijke vorming van de AIOS een rol speelt. De afdeling streeft er naar om een van de beste opleidingen in Nederland aan te bieden aan jonge hoog gemotiveerde top talenten. Het Handboek Opleiding Anesthesiologie VUmc is voltooid. Met dit handboek willen we een lokale leidraad geven. Naast de landelijke opleidingsstructuur, wordt het onderwijs en de beoordelingen beschreven en voorbeelden van de gebruikte formulieren getoond. Daarnaast worden er een aantal praktische handleidingen en instructies voor AIOS en docenten gegeven. Het opleidingsplan sluit aan bij het landelijke gemoderniseerde opleidingsplan dat door de werkgroep Modernisering Curriculum Anesthesiologie opgesteld werd.

2.2.

Besprekingen, lesprogramma en stages DAGELIJKS GENERAAL RAPPORT Doel: Overdracht van patiënten die tijdens de dienst of bij het wisselen van de dienst nog onder de hoede van de afdeling anesthesiologie vallen, mededelingen van de leiding van de afdeling, bespreking van de dagelijkse agenda. Frequentie: Iedere ochtend van 7:30 – 7:45 Spreker: Dienstdoende AIOS PROBLEEMOPLOSSENDE OVERDRACHT Doel:

Frequentie: Sprekers:

Bespreking van de problemen en complicaties tijdens het OK programma van die dag en het bespreken van complexe patiënten die zullen worden geopereerd op de volgende dag. Iedere maandag, woensdag, donderdag en vrijdag van 16:30 – 17:00. Aanwezige AIOS en staf leden

PIJNBESPREKING, PALLIATIEVE ZORG Doel: Frequentie: Sprekers:

Bespreking van bijzondere pijnpatiënten of pijnsyndromen. Iedere dinsdag van 16:30 – 17:00 Pijnteam

COMPLICATIEBESPREKING Doel: Frequentie: Sprekers:

Bespreking van complicaties binnen de anesthesiologie en intensive care. Iedere 2e donderdag van de maand van 17:00 – 19:30 uur Stafleden en AIOS Anesthesiologie en Intensive Care

-9-


REFEREERAVOND Doel: Frequentie: Sprekers:

Thema avond waarop literatuur en klinische inzichten ten aanzien van een voor de anesthesiologie relevant onderwerp worden besproken. Iedere 3e woensdag van de maand van 17:00 – 18:30 uur. Eén staflid en twee AIOS

JOURNALCLUB Doel: Bespreking van een artikel zowel inhoudelijk als methodologisch. Frequentie: Iedere 4e woensdag van de maand van 17:00 – 18:00 uur. Sprekers: Stafleden en AIOS RESEARCHBESPREKING Doel: Frequentie: Sprekers:

Bespreking van lopend onderzoek binnen de afdeling. Iedere 4e woensdag van de maand van 18:00 – 19:00 uur. Stafleden en AIOS

AB-ONDERWIJS Elke woensdagmiddag vind het onderwijs aan de AIOS plaats. De eerste twee uur wordt besteed aan onderwijs ten behoeve van het A en B examen van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie. Dit onderwijs wordt verzorgd door de AIOS zelf, waarbij hoofdstukken uit de examenstof worden voorbereid en gepresenteerd aan alle aanwezige AIOS en een staflid. Tijdens deze presentaties worden regelmatig kritische vragen gesteld door zowel de stafleden als AIOS waarbij met name gelet wordt op de praktische en klinische consequentie van de behandelde theorie. Het tweede deel van elke woensdagmiddag wordt besteed aan probleem gestuurd onderwijs (PGO). Hierbij wordt aan de hand van een door de taskforce PGO van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie vastgestelde casus door een groep AIOS een probleem geanalyseerd en uitgewerkt. Deze groepen worden begeleid door een staflid c.q. tutor die als taak heeft het hele proces te sturen. CD-ONDERWIJS Naast de Centrale Cursus Anesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie wordt door een aantal UMC’s het gezamenlijk CD-onderwijs georganiseerd. De opzet is om praktisch en interactief onderwijs te geven aan derde en oudere jaars aios ten behoeve van het C en D examen e e van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie. Het onderwijs vindt de 1 en 3 woensdag van de maand plaats in de verschillende UMC’s. Het programma zoals die door de afdeling anesthesiologie van het VUmc in 2010 was georganiseerd: Ademhaling en beademing S.A. Loer

Welkom, introductie, schriftelijke kennistest

S.A. Loer

De pulmonaal belaste patiënt op de preoperatieve polikliniek

R. Reinhard

Beoordeling beeldvorming van de thorax

R.A. Bouwman

Intra- en postoperatieve respiratoire complicaties

L.A. Schwarte

Intraoperatieve long embolie

G. Franschman

Prehospitale behandeling van patiënten met ernstig hersenletsel

P. Schober

Wat is nieuw in BLS, AED en ALS?

R.D. Sibarani

Wat is nieuw in neonatale resuscitatie?

Spoedeisende geneeskunde / reanimatie I

S. Greuters

De traumapatiënt met massaal bloedverlies

S.A. Loer

Afsluiting

- 10 -


Stages AIOS Opleidingscluster VUmc Ten behoeve van het “perifere” tweede jaar is een zogenaamd opleidingscluster door 4 perifere ziekenhuizen en het VU medisch centrum geformeerd. De vertegenwoordigers van de ziekenhuizen voeren ieder kwartaal overleg over de voortgang van de stages en de individuele AIOS.

Westfries Gasthuis, Hoorn Opleider: dr. J.P. Hering J

F

M

A

M

J

J

A

S

O

N

D

F

M

A

M

J

J

A

S

O

N

D

J

F

M

A

M

J

J

A

S

O

N

D

J

F

M

A

M

J

J

A

S

O

N

D

L.N.J. Tjon Soei Len H.J. Scholten E.M. Koopman B. van den Berg Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp Opleider: E.L.V.M.M. Wiewel J R.J. Colenbrander M.J.C.H. Fieren Rode Kruis ziekenhuis, Beverwijk Opleider: P. Knape

R.J. Vaessen C.W. Buiter N. de Groot S. van Rijswijk Medisch Centrum, Alkmaar Opleider: H.S. Traast

K.M. Szadek J.R. Leemreis M.E. Langemeijer

- 11 -


Stage intensive care Tijdens het derde jaar van de opleiding tot anesthesioloog worden de AIOS 12 maanden in het specialisme intensive care opgeleid. Drie maanden hiervan kunnen zij op de kinder-IC volgen. Afdeling Intensive Care Volwassene en Medium Care, VUmc Opleider: prof.dr. A.R.J. Girbes Intensive Care Volwassenen stage : J

F

M

A

M

J

J

A

S

O

N

D

A

M

J

J

A

S

O

N

D

J

J

A

S

O

N

D

A

S

O

N

D

F.B. van Dehn E.S. van der Heiden S. Dettwiler B.A.A. Huisman S.A. Buma F. van Gijtenbeek M. van der Horst R. Colenbrander W.J. Mulder K.M. Szadek R.J. Vaessen H.J. Scholten L.N.J. Tjon Soei Len C.W. Buiter Afdeling Intensive Care Kinderen, VUmc Opleider: prof.dr. J.J. Roord J

F

M

Dettwiler, S. Wetenschappelijke / IC-stage buitenland Afdeling Intensive Care, King’s College Hospital, UK Opleider: dr. Phil Hopkins J

F

M

A

M

J.M. van der Kaaij Afdeling Intensive Care Mater Childrens Hospital, Brisbane, Australie Opleider: dr. Mark Hayden Mater Childrens Hospital

J

F

M

A

F. van Gijtenbeek

- 12 -

M

J

J


Pijnstage Afdeling Anesthesiologie, VUmc Opleider: prof.dr. W.W.A. Zuurmond J

F

M

A

S. Dettwiler B.A.A. Huisman J.M. van der Kaaij S.A. Buma F. van Gijtenbeek

- 13 -

M

J

J

A

S

O

N

D


2.3

Refereerbijeenkomsten en complicatiebesprekingen

Refereerbijeenkomsten In 2010 werden de volgende refereerbijeenkomsten gehouden voor de stafleden, AIOS en anesthesiologen in de regio.

Datum

sprekers

titel

13-01-2010

P.G.K.B. Geersing M. Erwteman prof. dr. A. van Zundert Catharina-Ziekenhuis, Eindhoven E.M. Koopman Mascha Regeer (Schering-Plough)

“RSI, wat is standaard aan de gouden standaard?” “Videolaryngoscopie essentieel beter dan klassieke laryngoscopie” “Mechanische beademing bij ARDS patiënten” “klinisch-praktische aspecten in gebruik van sugammadex (Bridion)“ “Perioperatieve echocardiografie – Feel Fate Fast Focus” “Slechte ECHO, ECHO?” “Oefenen presentaties NVA dagen”

17-02-2010 17-03-2010

21-04-2010

12-05-2010

22-06-2010 30-06-2010 18-08-2010

dr. R.A. Bouwman A.I. van Waart P.G.K.B Geersing S. de Vries A. Kanninga L.N.J. Tjon Soei Len E. Koetsier M.S. van der Knaap M.F. Mulder P. Oedarajsingh Varma S. van Rijswijk L.M. Sipkens

“Anesthesie bij kinderen met bijzondere aandoeningen” “De rol van de anesthesist in de fast track chirurgie. Is er een rol?” “SIADH en cerebral salt wasting bij de neurochirurgische patiënt’” “Semisitting position and venous air embolism in neurosurgery “Obstructief slaap apneu syndroom”

L.H. ter Horst 15-09-2010 20-10-2010

B. Huisman L.N.J. Tjon Soei Len K.M. Szadek

“Risico van anesthesie- toxiciteit van anesthetica” “Medicatie fouten binnen de anesthesie: hoe ontstaan ze en hoe kunnen we deze voorkomen?” “Update on Vasoactiva”

K. Noordermeer

17-11-2010

S. Dettwiler M.P.A. Hoefeijzers

Complicatiebesprekingen Naast de dagelijkse besprekingen van complicaties, incidenten en problemen organiseert de afdeling maandelijkse complicatiebesprekingen waar met name interdisciplinaire aspecten uitvoerig besproken worden. Deze besprekingen worden met de even maanden gezamenlijk georganiseerd met de - 14 -


Intensive Care Volwassen. Het doel van de complicatiebespreking is te leren van elkaars inzichten door het bespreken van complicaties die recentelijk op de operatiekamers, binnen het MMT en op de IC hebben plaatsgevonden. Aan de bespreking werd deelgenomen door stafleden, AIOS en fellows van beide afdelingen. Een complicatie wordt gepresenteerd door een staflid en een AIOS/fellow. Het karakter van de complicatiebespreking is strikt vertrouwelijk. De bespreking vindt maandelijks plaats en er is ruimte voor 1 of 2 casussen. In 2010 zijn o.a. de volgende casussen in de complicatiebespreking aan de orde geweest:

Datum

Sprekers

titel

14-1-2010

B. van den Berg J.W. Coumou

“Gecompliceerd beloop van een plexusblokkade” “Beetje suf”

11-2-2010

C.W. Buiter

“Perifere vaatchirurgie; minder complicaties onder regionale anesthesie?”

Y. Jauw

“Als het middel erger is dan de kwaal”

B. van den Berg

“Meningitis na spinaal-anesthesie?”

dr. I. Winkler

“Free flap failure”

dr. K. Stoecklein

M. Hoogeveen

“Perioperatieve glucose controle-huidige stand van zaken” “Falen van invasieve bloeddrukmeting tijdens hartchirurgische ingreep – wat is hier aan de hand?” “De zeer gecompliceerde patiënt”

dr. P. Schober

“Een niet te beademen patiënt”

E. Lust

“De gecompliceerde pneumectomie”

dr. L. Schwarte

“Pancuronium vs Rocuronium

14-10-2010

dr. G. Scheepstra

“Haar buik hield ons bezig”

11-11-2010

F. van Dehn

“Een apneu na een gift diclofenac…..”

S. Buma

“En nog een casus over postoperatieve pijnbestrijding”

M. Bisschops

“De Frova catheter en een dubbel lumen tube”

E. Lust

“De wet van behoud van ellende”

11-3-2010 18-5-2010

dr. P. Schober

10-6-2010 12-8-2010

9-12-2010

Lezingen

Datum

sprekers

titel

16-2-2010

dr. Ingo Störmer Sydney, Australië dr. Benedikt Preckel AMC, Amsterdam

“Working for the Royal Flying Doctor Service of Australia “Noble gas induced preconditioning: a translational research approach”

25-5-2010

- 15 -


2.4.

Simulatieonderwijs met ADAM

Het inmiddels, niet meer uit de opleiding weg te denken, simulatie onderwijs heeft in 2010 een verdere vlucht genomen. Naast de uitbreiding van het cursusaanbod werd ook de sim-familie verder uitgebreid met een mobiele simulator en een neonaat simulator welke door de afdeling middels een LPT aanvraag werden gefinancierd. Interne Trainingen In 2010 werd begonnen met het geven van simulatie training voor studenten in de M2 fase. Het onderwijs bestond uit een onderdeel ‘inleiding in de anesthesie’ en een onderdeel urgentiegeneeskunde. Met de komst van 3G, de nieuwe mobiele draadloze simulator, werd in 2010 begonnen met het geven van trainingen op locatie. Op de afdeling Verloskunde/Gynaecologie werden trainingen voor de gynaecologen, arts-assistenten en verpleegkundigen gegeven. Ook werd er begonnen met het geven van multidisciplinaire teamtrainingen op de shockroom van de Spoed Eisende Hulp (reanimatieteam / traumateam). Alle arts assistenten anesthesiologie namen in de eerste 2 maanden van hun aanstelling deel aan een twee daagse introductiecursus . Gedurende deze cursus worden de basisstappen van de anesthesie behandeld zoals werkplekmanagement, luchtwegmanagement, medicijngebruik en CRM training. Aan deze cursus nemen ook AIOS interne en AIOS SEH deel. Het multidisciplinaire karakter van deze cursus draagt bij aan een open sfeer en wederzijds begrip op de werkvloer. Om de techniek van de flexibele intubatie aan te leren werd er in het afgelopen jaar gestart met de FIVE cursus. Voor stafleden werd de ‘HIGH FIVE’ cursus georganiseerd."FIVE" bestaat uit vijf modules F1 t/m F5. Module F1 is gericht op de theoretische achtergrond van de (wakkere) flexibele intubatie. De modules F2 t/m F4 hebben een praktisch karakter. Module F2 zal op de simulator plaatsvinden en stelt AIOS in staat om vertrouwd te raken met de benodigde apparatuur en de procedure kan "droog" worden geoefend. Bovendien krijgen de AIOS onderwijs in de juiste hantering van de flexibele scopen. Module F3 is het uitvoeren van flexibele intubaties bij patiënten onder algehele anesthesie op. Module F4 vind plaats op de polikliniek KNO. Module F5 bestaat uit een webbased examen dat de assistenten na behalen in staat stelt op OK onder supervisie patiënten wakker flexibel te intuberen. Succesvol doorlopen van "FIVE" zal toegang geven tot de advanced cursus "HIGH FIVE". Deelnemers aan de FIVE cursus krijgen toegang via een persoonlijk wachtwoord tot de besloten website over Airway management van onze afdeling. Naast al deze trainingen verliepen ook de reguliere woensdag AIOS sessies naar plan. Alle AIOS zijn in 2010, conform de eisen van de NVA, getraind. Externe Trainingen In samenwerking met het simulatieteam van de afdeling Intensive Care volwassenen werd in 2010 de eerste SAMT (Simulation based Airway Management Training) cursus gegeven. Deze twee daagse luchtweg cursus voor anesthesisten en intensivisten is open voor inschrijving door artsen van binnen en buiten het VUMC. In 2011 zal er een internationale SAMT cursus georganiseerd worden als preconference course van de ESA (European Society of Anaesthesia). Het succes van deze cursus blijkt uit het feit dat de cursussen voor 2011 vrijwel volledig zijn volgeboekt. De in 2009 door Sjoerd Greuters gestarte LISA (Luchtweg Instructie-Scholing Amsterdam) cursus voor ambulancepersoneel werd ook dit jaar weer met succes gegeven. Ook werden er meerdere MMT - 16 -


trainingen gegeven. Ook werden er in 2010 weer verschillenden verpleegkundige teams in het ADAM skillslab getraind. Onder de leiding van Dick van Groeningen en Olaf Meulstee werden anesthesie medewerker en leerlingen, operatie assistenten en leerlingen en recovery personeel in simulatiesessies ingeroosterd. Symposium patiëntveiligheid “to err is human, toch?” Op initiatief van Ralf Krage werd er op 12 november een nationaal symposium patiëntveiligheid georganiseerd. Omdat bijna iedereen in de zorg met patiëntveiligheid bezig is, maar iedereen ook zijn eigen visie op dit groeiende onderwerp heeft wilde de organisatie ingaan op deze verschillenden perspectieven, zowel plenair als tijdens interactieve workshops met ervaringsdeskundigen en wilde zo laten zien dat patiëntveiligheid niet alleen maar bureaucratie betekent maar in eerste instantie een interessant en relevant onderwerp is. Het onderwerp stond erg in de belangstelling. 170 ingeschreven deelnemers, waaronder artsen, verpleegkundigen, arts-assistenten, verpleegkundigen in opleiding, beleidsmakers, kwaliteitsmanagers en studenten geneeskunde, zijn naar het VUmc gekomen. ADAM simulatie netwerk + congressen Behalve binnen het VUMC was onze simulatie groep ook op nationaal en internationaal niveau duidelijk zichtbaar. Januari: Juni Juni Juni Juni Juni :

: : : :

September October October

: : :

October

:

November November November December

: : : :

SSIH (Society for simulation in healthcare) meeting, Phoenix, USA, twee workshops, 1 poster, preconference course voordracht: Nederlandse Reanimatie Raad congres workshop: world congres anesthesia nursing, Den Haag voordracht: airway symposium, VUmc workshop: ESA Helsinki annual SESAM (Society in Europe for Simulation Applied to Medicine) meeting Preconference course, twee workshops, host SIG meeting eerste SAMT cursus (Simulation-based Airway Management Training) voordracht: Nederlandse OK dagen (RAI, Amsterdam) European Society for Computing and Technology in Anesthesia and Intensive Care, Amsterdam, sessievoorzitter, 1 voordracht international simulation meeting Northwestern University Chicago Voordracht, twee workshops organisatie: patiëntveiligheidssymposium VUmc eerste in-situ simulatie sessie (VUmc intern) (verloskunde) eerste FIVE cursus MASTERCLASS eerste SEH in-situ simulatie sessie: reanimatieteam

Het Team Om alle bovenstaande activiteiten mogelijk te maken was de inzet nodig van een hecht team toegewijde instructeurs. De ADAM’s familie bestond in 2010 uit: Roderick Breuer, Jürgen Dertinger, Micha Erwteman, Ludmilla Garmers, Sjoerd Greuters, Dick van Groeningen, Douglas Helfferich, Ralf Krage, Olaf Meulstee, Axel Schauer, Ad Vermeulen en Jenny Vieveen. Nienke Wisman versterkte het team dit jaar als student assistent. Al met al werden er in 2010 het record aantal van rond 1000 mensen getraind tijdens een van de bovenstaande cursussen.

- 17 -


2.5.

Congressen en symposia

-

INNOVATION IN INTRAOPERATIVE AIRWAY MANAGEMENT Georganiseerd door dr. J.M. Huitink, dr. R.H.J. Breuer, dr. R. Krage en S. Arensma-Portente VUmc Amsterdam, 09 juni 2010

-

ESCTAIC 2010 Georganiseerd door drs. A.A. van Dusseldorp, ing. N.T. van Schagen en S. Arensma-Portente VUmc Amsterdam, 06 t/m 09 oktober 2010

-

TO ERR IS HUMAN, TOCH? Georganiseerd door dr. R. Krage In samenwerking met de afdeling IOP VUmc Amsterdam, 12 november 2010

-

PREHOSPITALE SAMENWERKING: 15 JAAR LIFELINER 1 Georganiseerd door drs. S. Greuters, drs. H.M.T. Christiaans, E.J. Spoelder en S. ArensmaPortente In samenwerking met de afdeling Traumacentrum Noord West Nederland/VUmc VUmc Amsterdam, 19 november 2010

-

KLINISCHE DIABETESZORG, EEN ZOETE DROOM? Mede georganiseerd door dr. K. Stoecklein In samenwerking met de afdeling Interne Geneeskunde / Endocrinologie / diabetescentrum VUmc Amsterdam, 15 december 2010

2.6

Onderwijs aan studenten

In 2010 heeft de afdeling Anesthesiologie zijn onderwijstaken binnen de Bachelor en Master VUmccompas gecontinueerd en leverde daarmee een belangrijke bijdrage aan het facultaire onderwijs. dr. e Veerman was vice-coördinator van de cursus Homeostase (1 jaar) in het VUmc-compas en treedt ook op als weekdocent. Prof.dr. Zuurmond was weekdocent in een tweetal cursussen in het VUmccompas, namelijk in cursus Ziektegedrag (1.1.4, thema pijn) en in cursus Levensfase tot en met de dood (2.2.3, thema palliatieve zorg bij ouderen). Prof.dr. Zuurmond trad op als docent in het blok e Werking van het Zenuwstelsel (3 jaar) bij het onderwerp Pijn en pijnbestrijding. Daarnaast heeft de e e afdeling 2 tutoren voor 1 en 2 jaar geleverd en 1 mentor. Dr. C. Boer heeft het practicum e ‘Perioperatieve Zorg’ in het VUmc-compas (3 jaar) gereorganiseerd waardoor de waardering voor het practicum door studenten steeg. In het Wetenschappelijk Focusonderwijs (WFO) werd in samenwerking met de afdeling Metamedica door dr. C. Boer dagonderwijs gegeven aan geneeskunde studenten over de ethische kant van dierexperimenteel en klinisch onderzoek. Daarnaast vond er binnen het WFO een onderwijsweek plaats onder leiding van dr. C. Boer en dr. L.A. Schwarte over autonome functie. Hieraan leverden dr. R.A. Bouwman en drs. C.S.E. Bulte een belangrijke bijdrage. De afdeling verzorgde in het eerste jaar van de Master VUmc-compas (M1) onderwijs ten aanzien van ‘Infuus prikken’, ‘BLS’ en ‘ATLS’. Dit onderwijs werd iedere drie weken gegeven door stafleden en AIOS Anesthesiologie, en het BLS onderwijs werd iedere zes weken getoetst. Dr. R. Krage is

- 18 -


coördinator van dit onderwijs, en werd geassisteerd door M. Erwteman, P. Geersing, N. Lecluse, A. Kanninga, J. Vieveen, B. van den Berg, M. Langemeijer, S. de Vries, S. van Rijswijk en F. van Dehn. Het anesthesiologie onderwijs op de terugkomdag Heelkunde in het tweede jaar van de Master VUmccompas (M2) is gecontinueerd. Tijdens deze dag maakten studenten kennis met twee verschillende onderdelen. Allereerst participeerden zij in simulatieonderwijs waarin anesthesie en urgentiegeneeskunde centraal staan. Het simulatieonderwijs vond plaats in het simulatiecentrum ADAM van de afdeling Anesthesiologie. Tijdens het tweede deel kregen studenten informatie over locoregionale technieken en maakten zij kennis met de perioperatieve screening. Dr. Krage en dr. Boer zijn cursusleiders van de M2 terugkomdag, en werkten hierbij nauw samen met dr. Bouwman, dr. Stoecklein en drs. Erwteman. Dr. Krage verzorgde een college over ‘de human factor en patiëntveiligheid’ tijdens de terugkomdag in de stage Interne Geneeskunde in de Master VUmccompas. Dit college vond iedere drie weken plaats. Onder leiding van dr. Boer vond er een onderwijsweek plaats voor biomedische studenten die de Cardiovascular Research Master van het ICaR-VU volgen. De afdeling bood plaats aan een vijftiental biomedische en medische studenten en drie nieuwe studenten uit het Honours Program traject voor het doorlopen van hun wetenschappelijke stage. De studenten werden begeleid door dr. Boer en dr. Perez.

2.7.

Advanced Life Support onderwijs

In 2010 werden 4 Advanced Life Support (ALS) cursussen gegeven. Een ALS cursus duurt 3 dagen en heeft als doel de reanimatievaardigheid van het reanimatieteam en van de individuele deelnemers te vergroten. Dit wordt bereikt door het verbeteren van de communicatie binnen het team, het aanleren van vaardigheden en protocollair werken. Leermiddelen bestaan uit korte praktisch gerichte theoriepresentaties, workshops en veel casustraining met een geavanceerde reanimatiepoppen. Vanuit de afdeling Anesthesiologie waren bij de cursus de docenten D. van Groeningen en P. Schober betrokken.

ALS cursus 2010

totaal 3 cursussen

Deelnemers

totaal

AIOS Anesthesiologie Anesthesiemedewerkers AIOS Interne Geneeskunde AIOS Cardiologie AIOS Spoedeisende Hulp

73 8 12 10 9 10

Auditoren

1

Externe medewerkers

23

Naast de ALS cursussen werden er door genoemde docenten 11 ALS casustrainingen gegeven voor

- 19 -


de studenten anesthesiemedewerkers, artsen en verpleegkundigen van de CCU, volwassenen IC’s en Spoedeisende Hulp. Voor de Huisartsen Opleiding VU werden lessen gegeven in volwassenenreanimatie, kinderreanimatie en het gebruik van de AED. Voor externe intensive care verpleegkundigen en anesthesiemedewerkers werd een aangepaste bijscholing gegeven. In totaal werd onderwijs gegeven aan 382 personen gedurende 34 sessies.

- 20 -

3. Onderzoek

__________________________________________________________________________

3.

Onderzoek

3.1

Nieuwe ontwikkelingen

In 2010 heeft de afdeling Anesthesiologie op het gebied van wetenschappelijk onderzoek voor een duidelijke strategische koers gekozen voor de onderzoekslijnen Perioperatieve Zorg en ALARM waarmee de onderzoeksfocus toenam. Daarnaast werd binnen de onderzoekslijn Pijn & Pijnbestrijding en Palliatieve Zorg onderzoek gestart dat dankzij de in 2009 behaalde subsidies mogelijk werd gemaakt. Dr. R.S.G.M. Perez en dr. C. Boer werden benoemd als Universitair Hoofddocent, waarmee de academische uitstraling van de afdeling Anesthesiologie naar een nieuw niveau werd gebracht. Er werd een start gemaakt met het experimenteel laboratorium voor vitale functies voor het opzetten van translationele onderzoekslijnen onder supervisie van mw. Charissa van den Brom. Het aantal internationale peer-reviewed wetenschappelijke publicaties steeg opnieuw ten opzichte van het jaar daarvoor. In 2010 werd de basis gelegd voor een aantal promoties die in 2011 en 2012 zullen worden afgerond. De onderzoeksstructuur van de afdeling was als volgt opgebouwd: Pijn, Pijnbestrijding & Palliatieve Zorg Perioperatieve Zorg Experimentele Cardiovasculaire Anesthesiologie Microcirculatie ALARM

Prof.dr. Wouter W.A. Zuurmond Dr. Roberto S.G.M. Perez Dr. Christa Boer Dr. R. Arthur Bouwman Drs. Charissa E. van den Brom Dr. R. Arthur Bouwman Dr. Christa Boer Dr. Lothar A. Schwarte Dr.med. Patrick Schober Dr. Christa Boer

In 2010 nam het aantal activiteiten dat gerelateerd is aan wetenschappelijk onderzoek binnen de afdeling opnieuw toe. Het onderzoeksbureau (mw. Silwana Arensma) professionaliseerde de coördinatie voor METc protocollen, de administratie van wetenschappelijke stagestudenten, de organisatie van symposia en workshops en de maandelijkse afdelingsbesprekingen. De Stuurgroep Wetenschappelijk Onderzoek Anesthesiologie vervulde een rol in het bespreken van de voortgang van het wetenschappelijk onderzoek binnen de afdeling. Het aantal AIOS dat in 2010 participeerde in wetenschappelijk onderzoek nam toe, waarbij er een duidelijke positieve trend was in participatie van jonge AIOS aan het wetenschappelijke onderzoek van de afdeling. De samenwerking tussen de afdelingen Anesthesiologie, Cardio-thoracale chirurgie en Intensive Care Volwassenen kreeg een structurele vorm. Er was opnieuw een toename zichtbaar in het aantal geneeskunde studenten dat een wetenschappelijke stage liep binnen de afdeling, wat tevens resulteerde in het verbinden van jong wetenschappelijk talent aan de opleiding Anesthesiologie.

2006 2007 2008 2009 2010

Aantal publicaties 16 32 21 33 43

Mediane impact factor 2.5 2.8 1.6 2.6 2.4

- 21 -

Cumulatieve impact factor 74.3 71.6 34.5 139.6 101.7

3. Onderzoek

Subsidies In 2010 werden de volgende subsidies of andere vormen van ondersteuning verkregen voor onderwijs en onderzoek: Aanvrager Dr. R.A. Bouwman / Dr. C. Boer / Prof.dr. S.A. Loer Dr. R.A. Bouwman / Dr. C. Boer / Prof.dr. S.A. Loer Dr. C. Boer / Drs. A.B.A. Vonk / Dr. G.P. van Nieuw Amerongen Dr. C. Boer

3.2

Naam en Verstrekker ZonMW Klinische Fellow Young Investigator Grant NVA ICaR-VU AIO opstartsubsidie

Bedrag € 160.000 € 50.000 € 41.000

Unrestricted Grant CSL Behring

€ 2.000

Pijn, Pijnbestrijding en Palliatieve Zorg

Activiteiten binnen het thema van Pijn, Pijnbestrijding en Palliatieve zorg hebben zich in 2010 met name geconcentreerd op het continueren van reeds in gang gezet onderzoek op het gebied van het complex regionaal pijn syndroom (CRPS), postoperatieve pijnbestrijding, chronische aspecifieke lage rugpijn en palliatieve zorg en palliatieve sedatie. Voorts is de afdeling anesthesiologie als founding partner betrokken bij de oprichting van het center of research excellence NeuroControl in het kader van het Innovative Medical Devices Initiative (IMDI). Onderzoek van het thema Pijn, Pijnbestrijding en Palliatieve zorg is ondergebracht bij de onderzoeksinstituten EMGO+ en VICI. In de hieronder beschreven verbanden liepen voor het thema pijn en pijnbestrijding in 2010 19 verschillende onderzoeksprojecten op een totaal van 6 promovendi. Binnen dit thema werden in 2010 in 26 voordrachten gepresenteerd op verschillende nationale en internationale bijeenkomsten. Onderzoekgegevens werden tevens gepresenteerd tijdens voordrachten op scholingsbijeenkomsten van beroepsverenigingen en voordrachten voor niet wetenschappelijk publiek. Trend De afdeling anesthesiologie participeert sinds 2004 in het onderzoeksconsortium Trauma Related Neuronal Dysfunction (TREND) en draagt bij aan onderzoek op het gebied van de diagnostiek, epidemiologie, ontwikkeling van meetinstrumenten en farmacotherapie. Nieuwe onderzoekingen gericht op de effecten van anti-inflammatioire behandeling bij CRPS werden in 2010 gestart. De inclusie voor een onderzoeksproject gericht op de effecten van NMDA antagonisten werd in 2010 afgerond, de onderzoeker op dit project zal hierop in 2011 promoveren. Onderzoekssamenwerking met Europese en Amerikaanse partners heeft geleid tot ontwikkeling van nieuwe diagnosecriteria voor CRPS. Voorts zijn op basis van deze samenwerkingsverbanden in 2010 onderzoeksprojecten gestart gericht op definiëring van herstel en ernst van CRPS, hetgeen heeft geresulteerd in een Europese subsidieaanvraag. Benigne pijnsyndromen De gerandomiseerde studie naar de effecten van diagnostische blokkade van het sacro-iliacaal gewricht (SIG) bij aspecifieke lage rugklachten in samenwerking het PKC Maastricht werd in 2010 gecontinueerd. In samenwerking met de faculteit bewegingswetenschappen (prof. dr. Jaap van Dieëen) en de TU Delft (dr. Riender Happee) werd gestart met een onderzoek naar de effecten van closed loop perturbaties op de spiercontrole en propriocepsis bij patiënten met lage rugpijn. Twee promotietrajecten op dit onderzoek zijn gestart, de VUmc-anesthesiologie promovendus in 2011 zal starten.

- 22 -

3. Onderzoek

Palliatieve zorg De dataverzameling voor het onderzoek naar de praktijk van de palliatieve sedatie (AMROSE onderzoek), uitgevoerd in samenwerking met afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg van het Erasmus MC, het Integraal Kankercentrum Amsterdam (IKA), het EMGO+ instituut en het hopsice Kuria werd in 2010 afgerond. De afdeling participeert daarnaast in een Europese survey naar ervaringen van patiënten met kanker met de behandeling van doorbraakpijn (hoofdonderzoeker A. Davies, Royal Mardsen Hospital, Suffolk, GB). In samenwerking met dr. A. Lukas van het AVL wordt sinds 2010 onderzoek verricht naar verschijnselen van neuropathische pijn en de effecten van gepulste radiofrequente laesies bij post-mastectomie pijn.

3.3

Perioperatieve Geneeskunde

Binnen de onderzoekslijn Perioperatieve Geneeskunde werd in 2010 de focus en onderscheidende positie verstevigd. Er wordt binnen de lijn getracht naar een match met de bestaande patiëntenpopulatie, met de onderzoeksthema’s van het ICaR-VU, en het onderzoek heeft een cardiovasculaire focus met een translationeel en mechanistisch karakter. Het onderzoek binnen de lijn Perioperatieve Zorg focusseerden op de volgende drie kernthema’s:

Perioperatieve risicoreductie Perioperatieve hemostase Extracorporele circulatie

Er waren binnen de onderzoekslijn een post-doc, een gezondheidsvoorlichter, een arts-onderzoeker, 8 promovendi en 15 studenten werkzaam, waarvan 6 Honours Program studenten. Er werden verschillende internationale en nationale voordrachten verzorgd vanuit de onderzoekslijn Perioperatieve Geneeskunde, en er vond uitbreiding plaats op het gebied van internationale samenwerking. De plaats van de onderzoekslijn binnen het Instituut voor Cardiovasculair Onderzoek (ICaR-VU) en de samenwerking met de ICaR-VU partners werd verstevigd.

Opmerkelijk • In 2010 werd samen met het UMCG het multidisciplinaire Platform Perioperatieve Hemostase opgezet voor het ontwikkelen van richtlijnen en onderzoek op het gebied van stolling en trombose binnen de perioperatieve zorg. Aan het platform nemen een twintigtal anesthesiologen en hematologen deel. • Het onderzoek van drs. Willie Scharwächter liet zien dat meer dan 70% van de POS populatie een of meer leefstijl risicofactoren bezit. Deze bevinding kreeg uitgebreide aandacht binnen de media. • Het onderzoek van Nick Koning, HP student binnen de afdelingen Cardio-thoracale chirurgie en Anesthesiologie, ontving in 2010 een opstartsubsidie van het ICaR-VU. Daarnaast won Nick Koning de StudentenOnderzoeksprijs Vumc 2010. Zijn promotietraject biedt een voorbeeldfunctie voor andere jonge, getalenteerde student-onderzoekers.

- 23 -

3. Onderzoek

•

•

De afdeling kreeg de officiële status als referentiecentrum voor het gebruik van ROTEM (stolling) en Nexfin (niet-invasieve bloeddrukmetingen) en trok met verschillende workshops nationale en internationale geïnteresseerden aan. In 2010 werd onder supervisie van drs. Charissa van den Brom een start gemaakt met het Experimental Laboratory for Vital Signs (ELVIS). Binnen dit laboratorium zal de nadruk komen te liggen op de thema’s perioperatieve cardiale stress (dr. Arthur Bouwman) en extracorporele circulatie (Nick Koning).

ALARM Binnen de onderzoekslijn Amsterdam Lifeliner: Analysis of Results and Methods worden er twee verschillende richtingen onderscheiden. ALARM-Vital Function richt zich op stollingsmanagement in traumapatiënten (drs. S. Greuters), en ALARM-TBI focusseert op de prehospitale behandeling van patiënten met traumatisch schedelhersenletsel en het ziektebeloop in deze patiëntenpopulatie (drs. G. Franschman). De samenwerking met de afdelingen Spoedeisende Hulp, Intensive Care Volwassenen en Traumachirurgie op het gebied van onderzoek werd verstevigd. In 2010 werd het aantal publicaties voor de ALARM onderzoeksgroep uitgebreid. Met de publicatie van drs. Greuters over stollingsproblematiek bij patiënten met traumatisch schedelhersenletsel werd de aanzet gegeven tot een nieuwe en onderscheidende onderzoekslijn binnen de traumazorg.

- 24 -

4. Samenwerkingsverbanden

__________________________________________________________________________

4.

Samenwerkingsverbanden

Academische werkplek Palliatieve Zorg Stichting Kuria Het Hospice Kuria biedt palliatieve zorg aan een specifieke doelgroep. De bewoners zijn ongeneeslijk ziek en hebben een relatief korte levensverwachting. In 2006 is het Hospice Kuria gestart met het leveren van dagbehandeling voor palliatieve zorg. De afdeling anesthesiologie stelt expertise ter beschikking in de vorm van consulten en bereikbaarheid van een anesthesioloog met ervaring op het gebied van pijnbestrijding. Prof.dr. W.W.A. Zuurmond is lid van de raad van bestuur en medisch directeur van het hospice Kuria (prof.dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez). Expertisecentrum Palliatieve Zorg Amsterdam (EPZ) Het EPZ is een multidisciplinair samenwerkingsverband van onderzoekers en behandelaars op het gebeid van de palliatieve zorg binnen Amsterdam. Het doel van kenniscentrum is kennis te genereren en uit te dragen op het gebeid van de palliatieve zorg, teneinde de behandeling van patiënten in de terminale fase te kunnen verbeteren (prof.dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez, drs. W.J.J. Jansen - coördinator EPZ).

Onderzoeksinstituten VUmc ICaR-VU De onderzoekslijnen Experimentele cardiovasculaire anesthesiologie (drs. C.E. van den Brom, dr. R.A. Bouwman), Perioperatieve Zorg, (dr. C. Boer) en Microcirculatie (dr. L.A. Schwarte) zijn ingebed in het onderzoeksnetwerk van het Instituut voor Cardiovasculaire Research (ICaR-VU). Binnen ICaRVU werken we samen met de afdelingen Cardio-thoracale chirurgie, Fysiologie, Intensive Care Volwassenen, Cardiologie, Orthopedie, Heelkunde, Endocrinologie, Pathologie en Intensive Care Kinderen. Onderzoek naar de identificatie van markers voor ontsteking in urine bij patiënten met het Complex Regionaal Pijn syndroom is bij het ICaR-VU ondergebracht. Dit onderzoek wordt in samenwerking met de afdeling Klinische Chemie uitgevoerd. (dr. C. Boer, dr. R.S.G.M. Perez, drs. C.E. van den Brom, dr. R.A. Bouwman) CCA/V-ICI Het CCA/V-ICI is het onderzoeksinstituut van VUmc waarin onderzoek op het gebied van de oncologie en immunologie is ondergebracht. Onderzoek op het gebied van oncologische pijnbestrijding en palliatieve zorg van de afdeling anesthesiologie is in dit instituut ondergebracht. (prof.dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez) EMGO+ Het onderzoek ondergebracht bij het EMGO instituut richt zich op de eerste lijn en maatschappelijke gezondheidszorg, met speerpunten op het gebied van chronische ziekten en veroudering. Onderzoek op het vlak van de palliatieve zorg is ingebed in het programma Quality of Care. Daarnaast is hier ook het onderzoek naar benigne pijnklachten van de afdeling anesthesiologie ondergebracht onder het thema musculoskeletal disorders. (dr. R.S.G.M. Perez, drs. K.M. Szadek, drs. S. Collins, drs. I Spoor, drs. S.G. Fischer, drs. T. Brinkkemper)

- 25 -


Neuroscience campus Het onderzoek dat is gericht op metabole veranderingen in de hersenen tijdens anesthesie dat in samenwerking met dr. S.M. Peerdeman wordt uitgevoerd is ingebed in de Neuroscience campus van VU/VUmc.(dr. C. Boer) MOVE In samenwerking met de faculteit bewegingswetenschappen en de TU Delft is in 2009 subsidie verkregen voor een onderzoek naar de effecten van closed loop perturbaties op de spiercontrole en propriocepsis bij patiënten met lage rugpijn. Sinds 2008 wordt met de faculteit bewegingswetenschappen samengewerkt in het kader van onderzoek en onderwijs op het gebied van het Complex Regionaal Pijnsyndroom. (prof. dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez).

Samenwerking afdelingen VUmc Op het gebied van onderzoek is de samenwerking met verschillende afdelingen binnen VUmc geïntensiveerd. Een opsomming van de structurele samenwerkingsverbanden vindt u hieronder. Cardio-thoracale chirurgie De afdelingen anesthesiologie en cardio-thoracale chirurgie hebben de handen ineengeslagen ten aanzien van onderzoek op het gebied van hemostase en extracorporele circulatie. (dr. C. Boer, drs. J.W.A. Romijn) Afdeling Intensive Care Volwassenen VUmc De samenwerking met de Intensive Care Volwassenen is in 2010 geïntensiveerd en er zijn gezamenlijke onderzoeksdoelen gedefinieerd rondom de perioperatieve zorg, hemostase en cardiopulmonale interactie. (dr. C. Boer, dr. R.A. Bouwman) Afdeling Neurochirurgie VUmc De afdeling Neurochirurgie en Anesthesiologie begeleiden samen de onderzoeksprojecten AWAKE en ALARM-TBI. In AWAKE wordt onderzoek gedaan naar de relatie tussen anesthesie en het weefselmetabolisme in het brein. In ALARM-TBI vindt onderzoek plaats naar de prehospitale behandeling en het ziektebeloop in patiënten met traumatisch schedelhersenletsel. (dr. C. Boer, drs. G. Franschman, drs. S.M. Bossers, drs. S. Greuters, dr. P. Schober) Afdeling Heelkunde In 2010 is in samenwerking met de afdeling Heelkunde (prof. H.J. Bonjer, prof. P.A.M. van Leeuwen en dr. F.C. Bakker) een aanzet gegeven tot gezamenlijke ondersteuning van onderzoek binnen de perioperatieve setting. (dr. C. Boer, dr. L.A. Schwarte, dr. P. Schober, drs. S. Greuters) Afdeling Fysiologie De samenwerking met het laboratorium voor Fysiologie is in 2010 geïntensiveerd en er zijn gezamenlijke subsidieaanvragen ingediend (dr. G.P. van Nieuw Amerongen, dr. P. Borgdorff, prof.dr. G.J. Tangelder). Eind 2010 is een start gemaakt met het experimenteel laboratorium voor vitale functies waarin de afdelingen anesthesiologie, ICV en cardio-thoracale chirurgie participeren. (dr. C. Boer, dr. R.A. Bouwman, drs. C.E. van den Brom, N.J. Koning) Afdeling Anatomie VUmc In het kader van lopende promotietrajecten werkt de afdeling anesthesiologie samen met de afdeling anatomie aan immunohistochemisch onderzoek waarin de periarticulaire innervatie van het SI - 26 -


gewricht in kaart wordt gebracht. In het verlengde hiervan is in samenwerking met de afdeling radiotherapie (prof. dr. Kuijk) de verspreiding van contrastvloeistof tijdens een periarticulaire blokkade onderzocht. In een tweede onderzoeksproject wordt de expressie van verschillende typen NMDA receptoren in weefsel van CRPS patiënten wordt onderzocht. (prof. dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez, drs. K.M. Szadek, drs. S. Collins) Afdeling Endocrinologie VUmc Binnen onderzoek en patiëntenzorg op het gebied diabetes mellitus wordt samengewerkt met prof.dr. M. Diamant en dr. E.M.W. Eekhoff. (dr. K. Stoecklein, drs. C.E. van den Brom, dr. R.A. Bouwman, dr. C. Boer) Afdeling Cardiologie VUmc Onderzoek naar autonome functiestoornissen en myocardiale perfusie worden in samenwerking met de afdeling cardiologie uitgevoerd, dr. C.P. Allaart, dr. O. Kamp (dr. R.A. Bouwman, drs. C.S.E. Bulte, drs. S.M. Keet, dr. C. Boer)

Consortia / Platforms Kennisconsortium Trauma RElated Neuronal Dysfunction (TREND) Sinds 2004 neemt de afdeling anesthesiologie intensief deel aan het onderzoek binnen het TREND consortium. Het TREND consortium is een samenwerkingsverband tussen Nederlandse technische en medische faculteiten en industriële partners op het gebied van het onderzoek naar het complex regionaal pijn syndroom. De afdeling anesthesiologie heeft een lange traditie op het gebied van CRPS onderzoek en draagt in dit kader bij aan de epidemiologische, farmacotherapeutische, klinimetrische genetische en proteomische dataverzameling. (prof.dr. W.W.A. Zuurmond/dr. R.S.G.M. Perez) Platform Pijn en Pijnbestrijding Het Platform Pijn en Pijnbestrijding is een op een initiatief van het SamenWerkingsVerband Pijndisciplines (SWVP) en het ministerie van VWS opgericht platform, waarin vertegenwoordigers van landelijke patiëntenverenigingen, beroepsverenigingen van medici, paramedici en andere organisaties binnen de gezondheidszorg participeren die betrokken zijn bij pijn en pijnbestrijding. Doel van het Platform is de coördinatie en onderlinge afstemming van pijn en pijnbestrijding in Nederland op een dusdanige manier, dat het platform uiteindelijk als een landelijk aanspreekpunt voor alle betrokkenen op het gebied van pijn en pijnbestrijding (inclusief de overheid) kan fungeren. Prof.dr. W.W.A. Zuurmond is voorzitter van dit platform. (prof.dr. W.W.A. Zuurmond) Dutch AlIiance for improvement of pain care (DALI) DALI is een landelijk programma dat zich richt op zorgoptimalisatie van vooral chronische ziekten, in dit geval neuropathische pijn. DALI richt zich op ontwikkeling van zorgaanpak die kwaliteit van zorg voor zowel patiënt als zorgverlener verbetert. (dr. R.S.G.M. Perez) Platform Perioperatieve Hemostase In samenwerking met het UMCG (dr. H. Hendriks) is in 2010 het platform Perioperatieve Hemostase opgericht waarin een 20-tal anesthesiologen en hematologen zitting hebben genomen. Het doel van het platform is om te komen tot uniformiteit ten aanzien van de perioperatieve hemostase en bloedmanagement tussen ziekenhuizen en het opzetten van wetenschappelijk multi-center onderzoek. (dr. C. Boer, drs. J.W.A. Romijn)

- 27 -


Samenwerking nationaal Sectie Pijnbestrijding Anthonie van Leeuwenhoek Ziekenhuis Amsterdam Samen met de sectie Pijnbestrijding van het AVL is in 2010 onderzoek gestart naar verschijnselen van neuropathische pijn (gemeten middels Quantitative Sensory Testing) en de effecten van gepulste radiofrequente laesies bij post-mastectomie pijn. (dr. R.S.G.M. Perez) Afdeling Anesthesiologie Westfriesgasthuis Hoorn In samenwerking met dr. J.P. Hering en dr. L. Gabel loper er verschillende onderzoeksprojecten binnen de perioperatieve zorg binnen het Westfries gasthuis te Hoorn. (dr. C. Boer, drs. M. Erwteman, prof.dr. S.A. Loer) Afdeling Anesthesiologie Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk Drs. D.P. Mackie onderzoekt samen met dr. C. Boer het voorkomen en behandelen van inhalatie trauma en infecties bij brandwondenpatiënten. (dr. C. Boer) Afdeling Cardiologie/Anesthesiologie Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp In samenwerking met dr. A.J. Voogel van de afdeling cardiologie is in 2010 de Nexfin HD cardiac output vergeleken met echocardiografie. Daarnaast is de HOT studie die binnen de afdeling anesthesiologie liep afgerond. (dr. R.A. Bouwman, drs. M. van der Horst, dr. C. Boer) Afdeling Anesthesiologie UMC Utrecht In 2010 zijn de laatste patiënten geincludeerd voor de DECS trial Dexamethasone for Cardiac Surgery trial (DECS) die is geïnitieerd door dr. D. van Dijk en prof.dr. C.J. Kalkman in het UMC Utrecht. (drs. J.R. de Jong, dr. C. Boer) Afdeling Anesthesiologie Academisch Medisch Centrum De afdeling Anesthesiologie van VUmc werkt samen met dr. B. Preckel van de afdeling Anesthesiologie van het AMC op het gebied van bescherming van het hart tegen ischemie/reperfusie schade. (dr. R.A. Bouwman, drs. C.E. van den Brom) Afdelingen Anesthesiologie en Neurologie UMC St. Radboud De afdeling anesthesiologie participeert in een gerandomiseerde klinische studie waarin de effecten van pregabaline en amitryptiline worden vergeleken bij patiënten met neuropathische pijn bij kanker. Dit onderzoek vindt plaats in samenwerking met het UMC St. Radboud en de het Erasmus MC. (prof. dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez, drs. S. Boogaard) Het VUmc participeert tevens in het POCON onderzoek van de afdeling Neurologie van het UMC St. Radboud. (drs. G. Franschman, dr. C. Boer). Afdeling Anesthesiologie Maasstad ziekenhuis Rotterdam Samen met de afdeling Anesthesiologie van het Maasstad ziekenhuis (dr. K. Gigengack) wordt onderzoek gedaan naar de invloed van diabetes op bloeddrukveranderingen na spinale anesthesie. (dr. C. Boer, dr. A. Bouwman) Afdeling Anesthesiologie academisch ziekenhuis Maastricht Sinds 1 juli 1998 is een facultaire overeenkomst tot stand gekomen die een samenwerking beoogt tussen de medische faculteiten van het VUmc en het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Binnen deze samenwerkingsovereenkomst valt ook de samenwerking met het pijnkenniscentrum (PKC) van het academisch ziekenhuis Maastricht. In 2009 werd in het kader van een onderzoek naar de ontwikkeling

- 28 -


van klinische predictieregel voor neuropathische pijn samengewerkt met het PKC Maastricht. (prof. dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez). Afdeling Anesthesiologie Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam De afdeling anesthesiologie van het OLVG is betrokken bij een onderzoek naar de ontwikkeling van een klinische predictieregel voor neuropathische pijn dat samen met het UMC Maastricht en het EMGO+ instituut wordt uitgevoerd. (prof. dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez) Afdeling Anesthesiologie Zaans Medisch Centrum Zaandam (sinds 2003) De afdeling anesthesiologie werkt samen met de afdeling anesthesiologie in een promotieonderzoek naar de effecten van loco-regionale interventies bij totale heup operaties. (prof. dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez) Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Dit betreft een samenwerkingsverband waarin de praktijkvoering van de palliatieve sedatie in 3 Nederlandse regio’s wordt onderzocht (Amsterdam Rotterdam Sedatie (AMROSE) onderzoek). Daarnaast wordt de waarde van beoordelingsinstrumenten voor de diepte van de sedatie onderzocht in het Hospice Kuria, het Hospice Alkmaar en Zorgbalans locatie Kennemerduin te Heemstede. In dit project wordt tevens samengewerkt met de afdeling maatschappelijke gezondheidszorg en de afdeling Verpleeghuisgeneeskunde van het VUmc. (prof. dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez, drs. T. Brinkkemper) Integraal Kankercentrum Amsterdam IKA Het IKA levert een bijdrage aan het bevorderen van de kwaliteit van de oncologische en palliatief terminale zorg. Als onafhankelijke partij bevordert het IKA via netwerken de deskundigheid en de multidisciplinaire samenhang in het zorgaanbod op gebied van de oncologische en de palliatieve zorg. Het IKA is de verbindende schakel tussen de instellingen en professionals in de regio. Er bestaat samenwerking op het gebied van onderzoek en patiëntenzorg. (prof. dr. W.W.A. Zuurmond, dr. R.S.G.M. Perez, drs. W.J.J. Jansen - tevens coördinator Netwerk Palliatieve Zorg AmsterdamDiemen). Nederlandse Noma Stichting De afdeling Anesthesiologie van het VUmc is verbonden aan de Nederlandse Noma Stichting (www.noma.nl) – alias The Dutch Noma Foundation. Sinds zes jaar is dr. G.L. Scheepstra (staflid afdeling Anesthesiologie) gelieerd aan de NNS, sinds vier jaar als bestuurslid. De NNS stelt zich ten doel het bevorderen van kennis over en onderzoek naar de aandoening noma, alsmede de preventie ervan en het behandelen van de aandoening. In het bijzonder het behandelen van de ernstige gelaatsdefecten, zoals die jaren na de eigenlijke ziekte nog aanwezig zijn. De NNS organiseert sinds 1997 samen met de Duitse AWD-Stiftung Kinderhilfe in Hannover en de Engelse NGO Facing Africa de uitzending van vier teams naar Sokoto in Noord-west Nigeria waar het Sokoto Noma Children Hospital staat. (dr. G.L. Scheepstra) Samenwerking internationaal Balchrist Klinik and Horten Center Universität Zurich, Zwitserland (dr. F. Brunner, prof. dr. L. Bachmann). De afdeling anesthesiologie werkt hier samen in het kader van een landelijk prospectief cohort voor CRPS I. (dr. R.S.G.M. Perez)

- 29 -


Department of Rehabilitation Studies, University Chicago, USA (dr. N. Harden, dr. S. Bruehl.) De afdeling anesthesiologie is betrokken bij de projectgroep voor validatie van diagnosecriteria voor CRPS I. (dr. R.S.G.M. Perez) Johannes Gutenberg Universität Mainz, Duitsland (prof. F. Birklein). Onderzoekssamenwerking in het kader van anti-inflammatoire behandeling van CRPS (dr. R.S.G.M. Perez). Balchrist Klinik Universität Zurich, Horten Center University of Zurich, Zwitserland, Johannes Gutenberg Universität Mainz, Duitsland, University of Liverpool/Walton Center NHS Trust, Royal National Hospital for Rheumatic Diseases Bath, Addenbrooks Cambridge University Hospitals, GrootBrittannië, Universiteit Leuven, België. Samenwerking in het kader van een Europese subsidie aanvraag (COST, KP7). (dr. R.S.G.M. Perez) Royal Marsden Hospital Sutton, Groot-Britannië (Dr. A Davies). Onderzoekssamenwerking in het kader van een Europese survey naar doorbraakpijn bij kanker (dr. R.S.G.M. Perez). Department of Integrated Neurovascular Biology, INSERM U771, and Université d'Angers, Angers, Frankrijk (prof.dr. C. Beaufreton en prof.dr. D. Henrion). Promotieonderzoek van dhr. N.J. Koning, HP student. (dr. C. Boer) Klinikum und Fachbereich Medizin Johann Wolfgang Goethe-Universität, Klinikum für Anästhesiologie, Intensivmedizin und Schmerztherapie, Frankfurt am Main (Prof.dr. K. Zacharowski en dr.med. A. Koch). Uitwisselingsproject en onderzoek op gebied van stolling in sepsis patiënten. (dr. C. Boer) Molecular Cancer Research Center, Charité - University Medical School, Berlin (dr. M.H. Gräler) Onderzoekssamenwerking op het gebied van ceramide signaling. (dr. C.E. van den Brom, dr. C. Boer) Department of Anesthesiology and Intensive Care Medicine, Hannover Medical School (prof.dr. G. Theilmeier). Onderzoekssamenwerking op het gebied van vascular signaling. (drs. C.E. van den Brom, dr. C. Boer) Diabetes Center, Institute for Clinical Biochemistry and Pathobiochemistry, Düsseldorf, (dr. D.M. Ouwens). Onderzoekssamenwerking op het gebied van diabetische en metabole cardiomyopathie. (drs. C.E. van den Brom, dr. C. Boer)

- 30 -

5. Publicaties en boekbijdragen

__________________________________________________________________________

5.

Publicaties en boekbijdragen

SCI papers 2010 1.

ALMS A, BRAUN J, CARL M, DONGAS A, ERB J, GOEPFERT M, GOETZ A, GOGARTEN W, GROSSE J, HELLER AR, HERINGLAKE M, KASTRUP M, LOER SA, REUTER D, SCHIRMER U, SPIES C, W IESENACK C, ZWISSLER B, KROENER A, MARGGRAF G, MARKEWITZ A, SCHMITT DV. S3-Guideline on intensive medical Care for cardiac surgery Patients. Hamodynamics Monitoring and Cardiovascular System. Anaesthesiologie & Intensivmedizin 2010;51: S770-S786.

2.

ATASEVER B, BOER C, GOEDHART P, BIERVLIET J, SEYFFERT J, SPEEKENBRINK R, SCHWARTE L, DE MOL B, AND INCE C. Distinct Alterations in Sublingual Microcirculatory Blood Flow and Hemoglobin Oxygenation in On-Pump and Off-Pump Coronary Artery Bypass Graft Surgery. J Cardiothorac Vasc Anesth Epub 2010; 11.

3.

ATASEVER B, BOER C, VAN DER KUIL M, LUST E, BEISHUIZEN A, SPEEKENBRINK R, SEYFFERT J, DE MOL B, INCE C. Quantitative Imaging of Microcirculatory Response During Nitroglycerin-Induced Hypotension. J Cardiothorac Vasc Anesth Epub 2010; 01.

4.

BISSCHOPS MM, HOLLEMAN C, HUITINK JM. Can sugammadex save a patient in a simulated 'cannot intubate, cannot ventilate' situation? Anaesthesia 2010; 65: 936-41.

5.

BOUWMAN RA, VREDEN MJ, HAMDANI N, W ASSENAAR LE, SMEDING L, LOER SA, STIENEN GJ, LAMBERTS RR. Effect of bupivacaine on sevoflurane-induced preconditioning in isolated rat hearts. Eur J Pharmacol 20;647: 132-138, 2010.

6.

BRINKMAN AC, ROMIJN JW, VAN BARNEVELD LJ, GREUTERS S, VEERHOEK D, VONK AB, BOER C. Profound effects of cardiopulmonary bypass priming solutions on the fibrin part of clot formation: an ex vivo evaluation using rotation thromboelastometry. J Cardiothorac Vasc Anesth 2010; 24: 422-426.

7.

BRUNNER F, HEITZ C, KISSLING R, KESSELS AG, PEREZ RS, MARINUS J, TER RIET G, BACHMANN LM. German translation and external validation of the Radboud Skills Questionnaire in patients suffering from Complex Regional Pain Syndrome 1. BMC Musculoskelet Disord 2010; 11: 107.

8.

CARL M, ALMS A, BRAUN J, DONGAS A, ERB J, GOETZ A, GOEPFERT M, GOGARTEN W, GROSSE J, HELLER AR, HERINGLAKE M, KASTRUP M, KROENER A, LOER SA, MARGGRAF G, MARKEWITZ A, REUTER D, SCHMITT DV, SCHIRMER U, W IESENACK C, ZWISSLER B, SPIES C. S3 guidelines for intensive care in cardiac surgery patients: hemodynamic monitoring and cardiocirculary system. Ger Med Sci 2010; 8: Doc12.

- 31 -


9.

CATTANO D, SCHOBER P, KRAGE R, VAN RIJN C, VAN GROENINGEN D, LOER SA, SCHWARTE LA. Cormack-Lehane classification revisited. Br J Anaesth 2010; 105: 698-699; author reply 699.

10.

COLLINS S, SIGTERMANS MJ, DAHAN A, ZUURMOND WW, PEREZ RS. NMDA receptor antagonists for the treatment of neuropathic pain. Pain Med 2010; 11: 1726-1742.

11.

COLLINS S, VISSCHER P, DE VET HC, ZUURMOND WW, PEREZ RS. Reliability of the Semmes Weinstein Monofilaments to measure coetaneous sensibility in the feet of healthy subjects. Disabil Rehabil 2010; 32: 2019-2027.

12.

COLLINS S, VAN HILTEN JJ, MARINUS J, ZUURMOND WWA, DE LANGE JJ, PEREZ RSGM. The authors respond. Arch Phys Med Rehabil 2010; 91: 1309-10.

13.

DE LEEUW MA, PEREZ RG. Posterior lumbar plexus block in postoperative analgesia for total hip arthroplasty. A comparative study between 0.5% bupivacaine with epinephrine and 0.5% ropivacaine. Rev Bras Anestesiol. 2010; 60: 215-6, 124-5.

14.

DE ROOIJ AM, PEREZ RS, HUYGEN FJ, VAN EIJS F, VAN KLEEF M, BAUER MC, VAN HILTEN JJ, MARINUS J. Spontaneous onset of complex regional pain syndrome. Eur J Pain 2010;14: 510-513.

15.

DE VRIES W, BIERENS JJ. Instructor retraining and poster retraining are equally effective for the retention of BLS and AED skills of lifeguards. Eur J Emerg Med 2010; 17: 150-157.

16.

DE VRIES W, TURNER NM, MONSIEURS KG, BIERENS JJ, KOSTER RW. Comparison of instructor-led automated external defibrillation training and three alternative DVD-based training methods. Resuscitation 2010; 81: 1004-1009.

17.

FISCHER SGL, ZUURMOND WWA, BIRKLEIN F, LOER SA, PEREZ R. Anti-inflammatory treatment of Complex Regional Pain Syndrome. Pain 2010; 151: 251-256.

18.

FRANSCHMAN G, GREUTERS S, LOER SA, BOER C. Reply to Letter: Prehospital treatment guidelines in severe traumatic brain injury: What really happens outside the hospital? Resuscitation 2010; 81: 627-628.

19.

GAAKEER MI, VAN LIESHOUT JM, BIERENS JJ. Pain management in emergency departments: a review of present protocols in The Netherlands. Eur J Emerg Med 2010; 17: 286-289. - 32 -


20.

GIANNAKOPOULOS GF, LUBBERS WD, CHRISTIAANS HM, VAN EXTER P, BET P, HUGEN PJ, INNEMEE G, SCHUBERT E, DE LANGE-KLERK ES, GOSLINGS JC, JUKEMA GN. Cancellations of (helicopter-transported) mobile medical team dispatches in the Netherlands. Langenbecks Arch Surg 2010; 395: 737-745.

21.

HARDEN RN, BRUEHL S, PEREZ RS, BIRKLEIN F, MARINUS J, MAIHOFNER C, LUBENOW T, BUVANENDRAN A, MACKEY S, GRACIOSA J, MOGILEVSKI M, RAMSDEN C, CHONT M, VATINE JJ. Validation of proposed diagnostic criteria (the "Budapest Criteria") for Complex Regional Pain Syndrome. Pain 2010; 150: 268-2740.

22.

HARDEN RN, BRUEHL S, PEREZ RS, BIRKLEIN F, MARINUS J, MAIHOFNER C, LUBENOW T, BUVANENDRAN A, MACKEY S, GRACIOSA J, MOGILEVSKI M, RAMSDEN C, SCHLERETH T, CHONT M, VATINE JJ. Development of a severity score for CRPS. Pain 2010; 151: 870-876.

23.

HEITZ C, BACHMANN LM, LEIBFRIED A, KISSLING R, KESSELS AG, PEREZ RS, MARINUS J, BRUNNER F. Translating the Dutch Walking Stairs, Walking Ability and Rising and Sitting Questionnaires into German and assessing their concurrent validity with VAS measures of pain and activities in daily living. BMC Musculoskelet Disord 2010; 11: 108.

24.

HUITINK JM, HEIMERIKXS M, NIEUWLAND M, LOER SA, BRUGMAN W, VELDS A, SIE D, KERKHOVEN RM. Volatile Anesthetics Modulate Gene Expression in Breast and Brain Tumor Cells. Anesth Analg 2010; 111: 1411-1415.

25.

JUFFERMANS J, BIERENS JJ. Recurrent medical response problems during five recent disasters in the Netherlands. Prehosp Disaster Med 25: 127-136, 2010.

26.

KRAGE R, VAN RIJN C, VAN GROENINGEN D, LOER SA, SCHWARTE LA, SCHOBER P. Cormack-Lehane classification revisited. Br J Anaesth 2010; 105: 220-227.

27.

LAMBERTS RR, ONDERWATER G, VREDEN MJA, STEENHUISEN J, LOER SA, BOUWMAN RA, HAMDANI N, ERINGA EC, STIENEN GJM. Letter by Lotz et al. Regarding Article, "Reactive Oxygen Species-Induced Stimulation of 5 ' AMP-Activated Protein Kinase Mediates Sevoflurane-Induced Cardioprotection" Response. Circulation 2010; 21: E400.

28.

PEREZ RS, ZOLLINGER PE, DIJKSTRA PU, THOMASSEN-HILGERSOM IL, ZUURMOND WW, ROSENBRAND KC, GEERTZEN JH. Evidence based guidelines for complex regional pain syndrome type 1. BMC Neurol 2010; 10: 20.

- 33 -


29.

SCHOBER P, KRAGE R, VAN RIJN C, VAN GROENINGEN D, LOER SA, SCHWARTE LA. Cormack-Lehane classification revisited. Br J Anaesthesia 2010; 105: 698-699.

30.

SCHOBER P, LOER SA, SCHWARTE LA. Paresis of cranial nerve VI (N. abducens) after thoracic dural perforation. Minerva Anestesiol 2010; 76: 1085-1087.

31.

SCHOBER P, OTTEN M, KRAGE R, LOER SA, SCHWARTE LA. Leaking intravenous cannula caused by a glass particle in the unidirectional valve. J Clin Anesth 2010; 22: 227-228.

32.

SCHOBER P, SCHWARTE LA, LOER SA. Exhaled carbon monoxide concentration: a reliable predictor of smoking status? Eur J Anaesthesiol 2010.

33.

SCHWARTE LA, SCHWARTGES I, SCHOBER P, SCHEEREN TW, FOURNELL A, PICKER O. Sevoflurane and propofol anaesthesia differentially modulate the effects of epinephrine and norepinephrine on microcirculatory gastric mucosal oxygenation. Br J Anaesth 2010; 105: 421-428.

34.

SCHWARTGES I, PICKER O, BECK C, SCHEEREN TW, SCHWARTE LA. Hypercapnic acidosis preserves gastric mucosal microvascular oxygen saturation in a canine model of hemorrhage. Shock 2010; 4: 636-642.

35.

SWART SJ, BRINKKEMPER T, RIETJENS JA, BLANKER MH, VAN ZUYLEN L, RIBBE M, ZUURMOND WW, VAN DER HEIDE A, PEREZ RS. Physicians' and nurses' experiences with continuous palliative sedation in the Netherlands. Arch Intern Med 2010; 170: 1271-1274.

36.

SZADEK KM, HOOGLAND PV, ZUURMOND WW, DE LANGE JJ, PEREZ RS. Possible nociceptive structures in the sacroiliac joint cartilage: An immunohistochemical study. Clin Anat 2010; 23: 192-198.

37.

TWISS E, FRANSCHMAN G, REGELINK J, ZUIDEMA W. Acquired haemophilia A: a rare but life-threatening auto-immune disorder. Ned Tijdschr Geneeskd 2010; 154: A1749.

38.

VAN DEN BROM CE, BOSMANS JW, VLASBLOM R, HANDOKO LM, HUISMAN MC, LUBBERINK M, MOLTHOFF CF, LAMMERTSMA AA, OUWENS MD, DIAMANT M, BOER C. Diabetic cardiomyopathy in Zucker diabetic fatty rats: the forgotten right ventricle. Cardiovasc Diabetol 9: 25, 2010.

39.

VAN DER HORST M, VAN W EISSENBRUCH MM, DE VRIES JI. Thrombophilia Mediates Lowering Cardiovascular Risk Factors in Women with a History of Preeclampsia. Hypertens Pregnancy 2010.

- 34 -


40.

VAN DER PLOEG GJ, GOSLINGS JC, W ALPOTH BH, BIERENS JJ. Accidental hypothermia: rewarming treatments, complications and outcomes from one university medical center. Resuscitation 2010; 81: 1550-1555.

41.

VANELDEREN P, SZADEK K, COHEN SP, DE W ITTE J, LATASTER A, PATIJN J, MEKHAIL N, VAN KLEEF M, AND VAN ZUNDERT J. Sacroiliac joint pain. Pain Pract 2010; 10: 470-478.

42.

VENEMA AM, GROOTHOFF JW, AND BIERENS JJ. The role of bystanders during rescue and resuscitation of drowning victims. Resuscitation 2010; 81: 434-439.

43.

ZUURMOND WW, PEREZ RS, LOER SA. Role of cervical cordotomy and other neurolytic procedures in thoracic cancer pain. Curr Opin Support Palliat Care 2010; 4: 6-10.

National peer reviewed 2010 1.

EICKHOFF C, HERING JP, GABEL LF, BOER C, BORJESSON PKE. Post-spinal anesthesia-induced hearing loss: is there a need for increased patient awareness? Neth J Anesth 2010; 5: 20-21.

2.

FISCHER SG, ZUURMOND WW, LOER SA, PEREZ RS. Anti-inflammatoire therapie voor Complex Regionaal Pijn Syndroom: een meta-analyse. NTPP 2010:29:40-54.

3.

GREUTERS S, VAN DEN BERG A, VAN DER RIJST CMJ, VIERSEN VA, SCHWARTE LA, BOER C. Secondary bleeding in traumatic brain injury: a case report. Neth J Anesth 2010; 1: 18-22.

4.

HUITINK H. Pluis/Niet-pluis in de anesthesiologie. Ned Tijdschr Geneesk 2010:154: A1451.

5.

LAI Y-M, MERTENS M, VAN DER HOEVEN C, LOER SA, SCHWARTE LA. Long lasting choreiform dyskinesia after spinal anesthesia and ondansetron. - A case report and review of the literature. The Int J Anesth 2010.

6.

ROMIJN JWA, GREUTERS S, VONK ABA, LOER SA, BOER C. Perioperatief gebruik van fibrinogeen concentraat voor de behandeling van coagulopathie. Neth J Anesth 2010; 1: 11-17.

- 35 -


Boekbijdragen 1.

GIEZEMAN MMJM, ZUURMOND WWA, W INTER FAM. Casus 3: Een patiënt met Chronische Pijn. In: Palliatieve zorg in de dagelijkse praktijk. Wanrooij BS, De Graeff A et al., Eds. Houten 2010, Bohn Stafleu Van Loghum.

2.

ZUURMOND WWA. In: Casusboek palliatieve zorg. Van den Beuken-van Everdingen MHJ, Jansen-Jongen MLE, Eds.. Houten 2010, Bohn Stafleu Van Loghum.

3.

BOER, RDH DE In: “Klinische anesthesiologie” Anesthesie bij neurochirurgische ingrepen. Onder redactie van Noordzij, Klimek, Stamer, Uitgeverij De Tijdstroom, 2010.

- 36 -

6. Voordrachten

__________________________________________________________________________

6.

Voordrachten

dr. C. Boer -

ROTEM in clinical practice. ROTEM workshop, Amsterdam, 27 april 2010 ROTEM in clinical practice. ROTEM workshop, Amsterdam, 28 september 2010 Nexfin HD: Clinical Experience. ESCTAIC, Amsterdam, 8 oktober 2010 Nexfin in clinical practice. NEXFIN workshop, Amsterdam, 26-27 oktober 2010 Bleeding in perioperative medicine. International symposium on bleeding, Maastricht, 3 december 2010

R.D.H. de Boer -

“Validation of proposed diagnostic criteria (the “Budapest Criteria” ) for Complex Regional Pain Syndrome”, TREND symposium, Zeist, 26 maart 2010

dr. R.A. Bouwman -

-

Sevoflurane-induced cardioprotection in the rat heart is modulated by long-term macronutrient diet composition. Annual meeting of the European Society of Anaesthesiology 2010, Helsinki, Finland, 13 juni 2010 Pulse Rate Variability Corresponds with Heart Rate Variability in Autonomic Function Testing. Annual meeting of the American Society of Anesthesiologists, San Diego, USA, 18 oktober 2010

L.E. Garmers

-

"simulatie in het VUMC", bij veiligheidssymposium “To err is human, toch?” VUMC, Amsterdam, 12 november 2010 "Simulatie-onderwijs in de zorg", symposium VWS, Den Haag

S. Greuters -

Samen met Caroline Hoedemaker moderator discussie veiligheidbeleid strategiedag, Bloemendaal, 18 september 2010 Ontwikkelingen in de acute anesthesiologie, Highlight symposium, Leiden, februari 2010 “Massaal perioperatief bloedverlies”, D-cursus NVA, Epe, 11 mei en 2 november 2010

dr. J.M. Huitink

-

“Awake Fibrecapnic Intubation”, symposium Innovation in Intraoperative Airway Management, VUmc, Amsterdam, 9 juni 2010 “Paraglossal straight blade intubation”, Workshop tijdens Euroanaesthesia 2010, Helsinki Finland, 12 juni 2010 “The future of Airway Management”, SAMT (simulation based airway management training), VUmc Amsterdam, 3 en 4 september 2010

- 37 -

6. Voordrachten

-

-

Posterpresentatie met M Bisschops en C Holleman getiteld: Can sugammadex save a patient in a cannot intubate cannot ventilate situation at a large teaching hospital?, NVA Wetenschapsdag, 24 september 2010 Invited international instructor airway management training for anaesthesia residents (NATCAT) in Boxhill Training and Simulation Institute Melbourne Australia, 6 november 2010 organisatie eerste Masterclass Flexibele Intubatie voor stafleden anesthesiologie, VUmc Amsterdam, 18 november 2010 organisatie DEXTER trainingsmiddag flexibele intubatie afdeling anesthesiologie, 13 december 2010 cursus ENT radiology for anesthesiologists samen met radiologe, 23 december 2010

prof.dr. S.A. Loer -

Preoperative pulmonale evaluatie – wat en wanneer, CEEA, Den Haag, 2010 Masterclass Intensive Care – Communication and conflict management, Bremen, 2010

dr. R.S.G.M. Perez -

-

The practice of palliative sedation. Spinoza master class, AMC Amsterdam, 8 november 2010 CRPS I: perspectives from the TREND consortium. Acivated Gliacel Workshop, Chicago, 7-9 Oktober 2010 CRPS I: een nog onbegrepen aandoening? SVS congres 24 september 2010 CRPS I: Research perspectives from the TREND consortium. 4th national complex regional pain conference, Royal National hospital for Rheumatic Diseases, Bath, UK, 21 mei 2010 De praktijk van de palliatieve sedatie. Presentatie van onderzoeksresultaten. Thema avond voor artsen over palliatieve sedatie. Netwerk PZ Amsterdam-Diemen/Helpdesk PZ, Amsterdam, 30 maart 2010 Collins S, Perez RS, Loer SA, Zuurmond WW. Magnesium status in complex regional pain th syndrome type 1. 13 world Congress on Pain 2010, PT 213

J.W.A. Romijn -

Posterpresentatie ESA 2010

dr. G.L. Scheepstra -

-

“Health hazards voor teams in Sokoto” voordracht in het kader van einde bestuursfunctie NNS 2010 Op heb ik met drie collega’s de jaarlijkse anesthesie cursus voor artsen die naar de tropen gaan onder auspiciën het Consilium Opleiding Tropische Geneeskunde gelieerd aan de NVTG, georganiseerd in het VUmc, 17 april 2010 “Anesthesie in de Derde Wereld” twee maal lezing samen met dr Wolter Oosterhuis, chirurg alhier voor co-assistenten van het VUmc die een buitenlandse stage gaan lopen “Anesthesie in “rural Africa”: alles is anders of moet het anders?” een voordracht tgv het afscheid van een bevriende Plastisch Chirurg, Bronovo ZH Den Haag, 29 oktober 2010

D.H. Thöne -

“Brand op de OK, het kan u ook gebeuren”, PBLD, Anesthesiologen dagen, 20 en 21 mei 2010 - 38 -

7. Personeel

__________________________________________________________________________

7.

Personeel

Overlegorganen Dagelijks Bestuur Het DB bestaat uit de volgende leden: H.M.T. Christiaans, W.J.J. Jansen, J.R. de Jong, prof.dr. S.A. Loer (vz), dr. L. Schwarte, dr. K. Stoecklein, D.T. Thöne en dr. D.P. Veerman. Het Dagelijks Bestuur vergadert de eerste donderdag van de maand.

Stafvergadering De stafleden en twee AIOS-vertegenwoordigers vergaderen de vierde donderdag van de maand. Voorzitter: H.M.T. Christiaans.

MT Anesthesiologie Het MT Anesthesiologie bestaat uit de volgende leden: M.F. Caljouw, M. van Eerden, A. Sminia, W.J.J. Jansen, R.L.J. Koster, prof.dr. S.A. Loer (vz), E.A.P.M. Pompe, dr. L. Schwarte, dr. K. Stoecklein, D.H. Thöne en dr. D.P. Veerman. Het MT Anesthesiologie vergadert iedere twee maanden.

Wetenschappelijke staf Naam prof. dr. S.A. Loer M.Sc. dr. D.P. Veerman prof. dr. W.W.A. Zuurmond dr. L.A. Schwarte DESA, EDIC dr. K. Stoecklein DESA D.H. Thöne – Passchier

fte 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,70

Functie Afdelingshoofd, hoogleraar, opleider plv. afdelingshoofd, medisch hoofd OK hoogleraar pijn- en palliatieve zorg Chef de Clinique medisch hoofd polikliniek coördinator anesthesiesessies

R.D.H. de Boer R.A. Bouwman dr. R.H.J. Breuer H.E.J. Brink H.M.T. Christiaans J.A. Dertinger A.A. van Dusseldorp C.S. Eickhoff M. Erwteman G. Franschman L.E. Garmers S. Greuters W.D.H. Helfferich C.J. Hoedemaker dr. J.M. Huitink T.A. James J.R. Jong de

1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,80 1,00 0,80 1,00 0,90 0,80 1,00 0,70 0,80 0,80 1,00 1,00

AMS AMS AMS AMS AMS, OK- en MMT-coördinator AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS, plv. MMT-coördinator AMS AMS, OK-coördinator AMS AMS AMS - 39 -

tot 01.12.10

vanaf 01.10.10 tot 01.11.10

tot 01.11.10

7. Personeel

S.K. Kamminga dr. R. Krage, D.E.A.A. M.M.D. Laveaux J. Meijer J.W.A. Romijn dr. A. Schauer dr. G.L. Scheepstra dr. P. Schober R.D. Sibarani – Ponsen E.J. Wassenaar dr. I. Winkler E.E. van Zalingen

0,80 1,00 0,80 0,83 1,00 1,00 1,00 1,00 0,50 0,80 0,90 0,70

AMS AMS, plv. opleider, OK- en simulatorcoörd. AMS, OK-coördinator AMS AMS, OK-coördinator AMS AMS, OK-coördinator AMS AMS AMS AMS AMS

Naam

Fte

Start opleiding

K. Ariese-Beldman A. Kanninga J.W.F.Coumou A.G.Y.K. Lolkema N.H.A. Lecluse M.M.A. Bisschops M. Erwteman P.G.K.B. Geersing M. Otten P. Oedayrajsingh Varma E.G. da Conceicao Araújo Y.M. Lai L.M.J. Janssen J.M. Vieveen E. Koetsier J.M. van der Kaaij S. de Vries E.S. van der Heiden F.B. van Dehn M. van der Horst dr. S.M. Dettwiler B.A.A. Huisman S.A. Buma F. van Gijtenbeek W.J. Mulder R.J. Colenbrander K.M. Szadek R. J. Vaessen L.N.J. Tjon Soei Len H.J. Scholten C.W. Buiter

1,0 0,8 1,0 1,0 0,8 1,0 1,0 0,8 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 0,9 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0

01.07.2004 01.04.2005 01.04.2005 01.04.2005 01.07.2005 01.07.2005 01.10.2005 01.10.2005 01.01.2006 01.01.2006 01.01.2006 01.04.2006 01.04.2006 01.04.2006 01.07.2006 01.07.2006 01.07.2006 01.10.2006 01.10.2006 01.10.2006 01..04.2007 01.04.2007 01.10.2007 01.10.2007 01.01.2008 01.01.2008 01.04.2008 01.04.2008 01.07.2008 01.07.2008 01.10.2008

Arts-assistenten in opleiding

- 40 -

7. Personeel

M.J.C.H. Fieren J.R. Leemreis M.E. Langemeijer N. de Groot E.M. Koopman B. van den Berg S. van Rijswijk A.I. van Waart A.M.C. Craenen L.M. Sipkens M.P.A. Hoefeijzers L.H. ter Horst K. Noordermeer J. Stens W.D. Lubbers

1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0

01.01.2009 01.01.2009 01.04.2009 01.04.2009 01.07.2009 01.07.2009 01.10.2009 01.01.2010 01.04.2010 01.04.2010 01.04.2010 01.07.2010 01.07.2010 01.10.2010 01.10.2010

Naam

Fte

start ANIOS

A.M.C. Craenen L.M. Sipkens M.P.A. Hoefeijzers L.H. ter Horst K. Noordermeer J. Stens V.A. Viersen H.R.W. Touw

1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0

01.12.2009 01.01.2010 01.01.2010 01.04.2010 01.04.2010 01.07.2010 01.10.2010 01.10.2010

naam

fte

functie

dr. C. Boer

1,00

dr. R.S.G.M. Perez

1,00

UD, onderzoekscoördinator onderzoekslijn perioperatieve zorg UD, onderzoekscoördinator onderzoekslijn pijn en pijnbestrijding

S. Boogaard T. Brinkkemper C.S.E. Bulte S.G.L. Fischer W.H. Scharwächter I.M. Spoor

1,00 1,00 1,00 1,00 0,89 1,00

onderzoeker TREND-project onderzoeker AMROSE-project onderzoeker Hartstichting-project onderzoeker TREND-project Onderzoeker LPT-project onderzoeker DALI-project

Naam

fte

functie

H.W. Kramers

1,00

P.A. in opleiding

Arts-assistenten niet-in-opleiding

Wetenschappelijke onderzoekers

Physician assistants

- 41 -

7. Personeel

Niet-wetenschappelijk personeel naam

fte

functie

W.J.J. Jansen N.T. van Schagen G.H.P. Krijnen S. Arensma-Portente I. Jagerman N. Tameris A.G. Velberg - Gottschalk D. van Groeningen

1,00 1,00 0,92 1,00 1,00 1,00 0,78 0,40

stafadviseur technisch informaticus stafmedewerker, secr. afdelingshoofd senior secretaresse senior secretaresse senior secretaresse secretaresse Reanimatiecoördinator, Manager Simulator

- 42 -

7. Personeel

Interne en externe functies en lidmaatschappen staf

dr. C. Boer, UHD Intern Werkgroep Vitale Functies Docent Wetenschappelijk Focusonderwijs Vumc Compas 3e jaar Cursusleider M2 ‘Perioperatieve Zorg’ VUmc Compas 5e jaar Lid Onderwijscommissie Anesthesiologie Docent Master Cardiovasculair Research VUmc Onderzoekscoördinator Perioperatieve Zorg Plaatsvervangend voorzitter Commissie Wetenschappelijk Onderzoek Anesthesiologie Practicumleider ‘Perioperatieve Zorg’, VUmc Compas 3e jaar Docent geneeskunde curriculum Stagebegeleider studenten geneeskunde/CVR research master Extern Voorzitter national platform Perioperatieve Hemostase Plaatsvervangend hoofdredacteur Nederlands Tijdschrift voor Anesthesiologie Lid Local Organizing Committee EACTA Lid European Association of Cardiothoracic Anesthesiologists Lid Wetenschapscommissie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid commissie ‘Wetenschapsdag’ Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Medisch Ethische Toetsingscommissie VU medisch centrum Columnist ‘De Anesthesioloog’ Buitengewoon lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid organiserend comité ‘Journal Highlights Symposium’ Lid sectie cardio-anesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) R.D.H. de Boer Intern Aandachtsgebied pijnbestrijding en post-operatieve pijnbestrijding Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie pijnbestrijding NVA Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) Lid sectie neuroanesthesie NVA dr. R.A. Bouwman Extern Lid Nederlandse vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Sectie Cardio Anesthesiologie, NVA Lid European Society of Anaesthesiology Lid American Society of Anesthesiologists Lid Nederlandse vereniging voor intensive care - 43 -

7. Personeel

dr. R.H.J. Breuer Intern Aandachtsgebied Loco-Regionaal Anesthesie / echografie voor perifere zenuw blokkades & vascular access Lid werkgroep ter bevordering van loco-regionaal anesthesie Lid simulator groep / ADAM Tutor PGO / AB onderwijs Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie urgentie geneeskunde (SUG) Lid Nederlandse vereniging voor Intensive Care geneeskunde (NVIC) H.E.J. Brink Intern Aandachtsgebied pijnbestrijding Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) H.M.T. Christiaans Intern Chief doctor helikopter-MMT traumacentrum Noord West Nederland Aandachtsgebied cardioanesthesiologie Coördinator OK Lid Medisch Mobiel Team Docent OCV Extern Lid sectie cardio-anesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie intensive care en spoedeisende geneeskunde Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) Instructeur ATLS/MOET J.A. Dertinger Intern Aandachtsgebied kinderanesthesiologie Lid stuurgroep pre-operatieve screening Lid groep mentoren voor beginnende AIOS Aanspreekpunt anesthesiologische aspecten Robotchirurgie Lid groep simulatoronderwijs Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie kinderanesthesiologie (SKA) van de NVA - 44 -

7. Personeel

A.A. van Dusseldorp Intern Aandachtsgebied kinderanesthesiologie Planner Kinderachterwacht Lid Formularium commissie Consulent Anesthesie Informatie Systeem Onderhoud Anesthesiologie Portaal en beeldarchief Consulent voor Urologie en deelnemer POUS overleg Extern Lid Sectie Kinderanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Orde Medisch Specialisten Lid Deutsche Gesellschaft für Anästhesie und Intensivmedizin (DGAI) Lid en National coördinator NL van ESCTAIC Secretary van ESCTAIC (Europ.Soc.Comp.&Techn.Anesth.&Int.Care) Organisator ESCTAIC 2010 jaarcongres in Amsterdam C.S. Eickhoff Intern Lid van kinderanesthesie groep Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) M. Erwteman Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) G. Franschman Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie urgentiegeneeskunde Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) L.E. Garmers Intern Lid Medisch Mobiel Team Lid Simulatorgroep Lid Mentorgroep arts-assistenten Lid Onderwijscommissie Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid NVIC Lid SimulatieCie NVA - 45 -

7. Personeel

lid IMSH lid juridische Cie NVA S. Greuters Intern Lid Medisch Mobiel Team Coördinator complicatie bespreking plv. chief doctor helikopter-MMT traumacentrum Noord West Nederland Lid DIM-commisie anesthesiologie en operatiekamer complex Lid structureel eerstehulp overleg Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid commissie richtlijnen pre-hospitale zorg helikopter MMT’s W.D.H. Helfferich Intern Aandachtsgebied kinderanesthesiologie Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) C.J. Hoedemaker-Boon Intern Coördinator OK Aandachtsgebied verloskunde / gynaecologie Aandachtsgebied kinderanesthesiologie Lid DIM-commisie anesthesiologie en operatiekamer complex Extern Lid Obstetric Anaesthetists Association Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) dr. J.M. Huitink Intern Aandachtsgebied airway management/fiberoptische intubatie Lid Stuurgroep Wetenschappelijk Onderzoek Anesthesiologie Lid werkgroep perifere zenuwblokkades Organisator en lid Airway Management Team VUMC Cursusorganisator en instructeur FIVE (Flexibele Intubatiecursus Voor Eerstejaars) cursus Organisator en tutor Masterclass Flexibele Intubatie Organisator en tutor nationale SAMT (Simulation based Airway Management Training) cursus VUMC Organisator en tutor cursus ENT radiology for anesthesiologists Adviseur aanschaf flexibele intubatie scopen voor airway management Adviseur aanschaf ultrasound apparaat voor zenuwblokkades

- 46 -

7. Personeel

Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid European Airway Management Society (EAMS) Lid Difficult Airway Society (DAS) Lid European Society for Anaesthesiology (ESA) Lid Air Medical Physician Association (AMPA) T.A. James Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) J.R. de Jong Intern Aandachtsgebied cardioanesthesiologie Lid Dagelijks Bestuur Extern Lid Sectie Cardioanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Sectie Kinderanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Society of Cardiovascular Anesthesiologists S.K. Kamminga Intern Aandachtsgebied cardio-anesthesiologie Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Orde van Medisch Specialisten Lid KNMG Lid Society of Cardioanesthesia dr. R. Krage Intern Plaatsvervangend opleider Coördinator OK Med. organisator van het simulatieonderwijs Lid onderwijscommissie Lid Mobiel Medisch Team Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid simulatiecommissie (NVA) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) Lid Society in Europe for Simulation applied to medicine (SESAM) Lid Society for Simulation in Healthcare (SSIH) Docent EuSim group (international Simulation instructor training programme) - 47 -

7. Personeel

M.M.D. Laveaux Intern Lid Medisch Mobiel Team Coördinator OK Extern Lid sectie urgentiegeneeskunde van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Landelijke Vereniging Artsen in Diensverband lid sectie kinderanesthesie en obstetrische anesthesie prof. dr. S.A. Loer, M.Sc. Intern Afdelingshoofd Opleider Anesthesiologie Voorzitter Dagelijks Bestuur Voorzitter Management Team AOZ Voorzitter Management Team Anesthesiologie Voorzitter Onderwijscommissie Lid Divisieraad Divisie IV Lid Stuurgroep acute zorg Lid Stuurgroep Wetenschappelijk Onderzoek Anesthesiologie Lid Stuurgroep India Lid Werkgroep Vitale Functies VUmc Voorzitter werkgroep academisering acute zorg Lid invoeringsteam Lean pilot OK Lid projectgroep Lean Extern Voorzitter Wetenschapscommissie Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Concilium Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Deutsche Gesellschaft für Anästhesiologie und Intensivmedizin (DGAI) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) Lid organiserend comité Anesthesiologendagen Redacteur Nederlands tijdschrift voor Anesthesiologie J. Meijer Intern Aandachtsgebied kinderanesthesiologie Extern Lid sectie kinderanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA)

- 48 -

7. Personeel

dr. R.S.G.M. Perez, UHD Intern Onderzoekscoördinator Pijn, Pijnbestrijding & Palliatieve Zorg Coördinator wetenschappelijke stages afdeling Anesthesiologie Voorzitter Stuurgroep Wetenschappelijk Onderzoek Anesthesiologie Lid onderwijscommissie afdeling Anesthesiologie Lid wetenschappelijke commissie expertisecentrum palliatieve zorg VUmc Projectgroepleider binnen EMGO+ Musculoskeletal Health Extern Stuurgroeplid Kennisconsortium Trauma Related Neuronal Dysfunction (TREND) Coördinator onderzoek Hospice Kuria (Stichting Kuria ORO) Docent Hogeschool Leiden, prof. master chronische ziekten Projectgroeplid Off-label onderzoek (AZM-VUMC-EMC) Projectleider AMROSE onderzoek (VUMC-EMC) Projectgroeplid graded exposure in vivo onderzoek (AZM) Projectleider Qdisc onderzoek (NeuroSipe) Buitengewoon lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie Lid Sectie Pijnbestrijding NVA Lid International Association for the Study of Pain Lid Dutch Pain Association Kerngroeplid DALI voor Pijn Lid hoofdredactie Nederlands Tijdschrift voor Pijn en Pijnbestrijding Redactielid Pijninfo J.W.A. Romijn Intern Coördinator OK Aandachtsgebied cardioanesthesiologie Docent Amstel Academie/ Opleidingscentrum VUMC/OVC Docent bijscholing reanimatie huisartsen Extern Lid sectie cardioanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid: NVA Lid: EACTA Lid: Hemostaseplatform Nederland Lid: DSMB (data safety monitoring board) Klinisch onderzoek Isala, Zwolle. dr. A. Schauer Intern Aandachtsgebied neuroanesthesiologie Aandachtsgebied oogheelkunde Coördinatie airway management Projectgroep efficiënte OK Lid projectgroep zorgpaden SAB Lid projectgroep post-operatieve wond infectie (POWI) neurochirurgie - 49 -

7. Personeel

Lid apparatencommissie Coördinatie begeleiding anesthesiemedewerkers i.o. Tutor onderwijs VU compass Extern Lid sectie neuroanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie intensive care en spoedeisende geneeskunde van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) Lid landelijke werkgroep neurotraumatologie Lid Orde Medisch Specialisten dr. G.L. Scheepstra Intern Coördinator OK Aandachtsgebied kinderanesthesiologie Lid werkgroep Laser veiligheid Extern Lid sectie kinderanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Bestuurslid Nederlandse Noma Stichting Coördinator jaarlijkse cursusdag anesthesie voor tropenartsen onder auspiciën van Consilium Opleiding Tropische Geneeskunde dr. P. Schober Intern Aandachtsgebied traumatologie / orthopedie Lid Mobiel Medisch Team Lid Commissie Wetenschappelijk Onderzoek Anesthesiologie Coördinator complicatiebespreking Reanimatieonderwijs / Advanced Life Support Stagebegeleider opleidingsassistenten Spoedeisende Hulp Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie spoedeisende geneeskunde van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) Lid European Resuscitation Council (ERC) Lid International Anesthesia Research Society (IARS) Lid Deutsche Gesellschaft für Anästhesiologie und Intensivmedizin (DGAI) Lid International Society for Inhaled Medical Gases and Therapies (ISMG) Lid Arbeitsgemeinschaft Notärzte in Nordrhein-Westfalen (AGNNW) Reviewer voor de European Journal of Anaesthesiology (EJA) Reviewer voor de British Journal of Anaesthesia

- 50 -

7. Personeel

dr. L.A. Schwarte, D.E.S.A., E.D.I.C. Intern Chef de Clinique Lid DB Lid MT-Anesthesiologie Lid Commissie Wetenschappelijk Onderzoeks (CWO) Lid MMT (mobile medical team) Aandachtsgebied “transplantatie” Extern Lid Nederlands Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Deutsche Gesellschaft für Anästhesiologie und Intensivmedizin (DGAI) Lid Berufsverband Deutscher Anästhesisten (BDA) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) Lid International Society for Inhaled Medical Gases and Therapies (ISMG) Privatdozent Heinrich Heine Universitaet Duesseldorf / Universitatesklinikum Duesseldorf Journal Reviewer (b.v., Critical Care Medicine, Intensive Care Medicine) R.D. Sibarani-Ponsen Intern Lid Kinder Pijnwerkgroep VU ziekenhuis Lid Werkgroep Ontwikkeling Kinderchirurgisch Centrum Amsterdam Lid medical audit werkgroep kinder Pijnbestrijding Aandachtsgebied kinderanesthesiologie Extern Contactpersoon VUmc voor de Nederlandse Kinder Pijnwerkgroep Lid Sectie Intensive Care & Spoedeisende Geneeskunde van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Sectie Kinderanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid American Society of Anesthesiologists (ASA) Lid Society Paediatric Anaesthesia (SPA) Lid sectie Kinderchirurgie NVK Lid Sectie intensive care kinderen (SICK) Lid van SKA, sectie kinderanesthesie Lid Trachea Werkgroep Amsterdam-Leiden dr. K. Stoecklein, D.E.S.A. Intern Medisch hoofd Preoperatieve screening (POS) Lid Dagelijks Bestuur Lid Management Team Poli 4 Lid DIM-commissie polikliniek Lid Werkgroep Zorgpad Diabetesregulatie Lid Werkgroep loco-regionale anesthesietechnieken

- 51 -

7. Personeel

Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid Deutsche Gesellschaft für Anästhesiologie und Intensivmedizin (DGAI) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) D.H. Thöne-Passchier Intern Medisch hoofd pijnpolikliniek Aandachtsgebied cardioanesthesiologie Lid Dagelijks Bestuur Lid MT-Anesthesiologie Coördinator OK Werkplek manager anesthesie sessies Lid onderwijscommissie anesthesiologie Coördinator coassistenten anesthesiologie Lid Zorgpad ECT Lid zorgpad retinoblastoom kinderen Projectgroep implementatie anesthesie sessies Lid ZIROP commissie Lid Bedrijfs Nood Organisatie Extern Lid commissie kwaliteitsbewaking anesthesiologische praktijkvoering van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie cardioanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid sectie kinderanesthesiologie van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid American society of Cardiovascular anesthesia dr. D.P. Veerman Intern Plaatsvervangend afdelingshoofd Medisch hoofd Operatiekamers Lid stuurgroep verbouwing Operatiekamers Lid onderzoekscommissie Plaatsvervangend lid divisieraad Divisie IV Lid transfusie commissie Vicevoorzitter Dagelijks Bestuur Vicevoorzitter Management Team AOZ Vicevoorzitter Management Team Anesthesiologie Vicecoördinator cursus Homeostase (1e jaar, VUmc-compas) Aandachtsgebied cardioanesthesiologie Lid coördinatiegroep Patiëntveiligheid Voorzitter reanimatiecommissie Lid centrale MIP commissie, Lid commissie risicoframewerk OK van de NFU

- 52 -

7. Personeel

Extern Examinator D-examen Lid Nederlands Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) E.J. Wassenaar Intern Lid kinderIC-transportteam Extern Lid Nederlands Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) dr. I. Winkler Intern Aandachtsgebied kinderanesthesiologie Aandachtsgebied anesthesie bij longchirurgie Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Fellow of the Royal College of Anaesthetists, UK E.E. van Zalingen Intern Aandachtsgebied GE Heelkunde Lid materiaal advies commissie Lid werkgroep Sneller Beter; POWI postoperatieve wondinfectie Lid PIKO infectie prefentie commissie OK Lid werkgroep Fast track heelkunde Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Lid European Society of Anaesthesiology (ESA) Lid American Society of Anesthesiologists (ASA) prof. dr. W.W.A. Zuurmond Intern Lid dagelijks bestuur expertisecentrum palliatieve zorg VUmc Extern Lid Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie Lid Nederlandse Vereniging ter Bestudering van Pijn (NVBP) Voorzitter Platform Pijn en Pijnbestrijding (PPP) Lid International Association for the Study of Pain Lid Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering van de Geneeskunst. Lid Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Lid Voorbereidingcommissie Palliatieve Zorg ZonMw "Member" van de European Academy of Anaesthesiology - 53 -

7. Personeel

"Academician of the European Academy of Anaesthesiology" sinds 23-8-1995 "Affiliate member" American Society of Anesthesiologists Lid European Society of Regional Anaesthesia Lid Adviesraad Stichting Farmaceutische Thuiszorg Amsterdam Lid Adviesraad VIKC Consulent Stichting Kuria Amsterdam Lid Medische Adviesraad Nederlandse Vereniging van Post-traumatische Dystrofie Patiënten Lid Begeleidingscommissie KwaliteitsInstituut voor Toegepaste Thuis Zorgvernieuwing (KITTZ) Lid Comité van Aanbeveling Ingeborg Douwes Centrum, multidisciplinair centrum voor psycho-sociale zorg. Lid Comité van Aanbeveling Stichting Dome te Amersfoort Lid Comité van Aanbeveling Stichting Joods Hospice te Amsterdam Hoofdredacteur Nederlands Tijdschrift voor Pijn en Pijnbestrijding, 1994-heden Hoofdredacteur Nederlands Tijdschrift voor Palliatieve Zorg 1-1-2000-heden

- 54 -

Jaarverslag Afdeling Anesthesiologie VU medisch centrum

Recommend Documents