Jaarverslag 2012 Woonpartners Midden-Holland stichting voor bouwen en beheren
Waddinxveen, 25 april 2013 Doc. nr. 1303013/#
Inhoudsopgave 1.
Inleiding
4
2.
Visie, missie, opgave en strategie 2.1 Meerjarenbeleidsplan 'Thuis in Wonen 2.0' 2.2 Visie 2.3 Missie 2.4 Opgave en strategische keuzes 2.5 Ontwikkelingen
5 5 5 6 6 8
3.
Nieuwbouwactiviteiten en verwerving en verkoop van vastgoed 3.1 Nieuwbouw 3.2 Verwerving van vastgoed 3.3 Verkoop van vastgoed 3.4 VvE-beheer
11 11 12 12 13
4.
Wonen, zorg en welzijn (WZW) 4.1 Inleiding 4.2 Wonen, zorg en welzijn in Gouda 4.3 Wonen, zorg en welzijn in Waddinxveen 4.4 Wonen, zorg en welzijn in Zuidplas 4.5 Maatschappelijke & Overig Vastgoed 4.6 Betrekken van bewoners bij beleid en beheer
14 14 14 16 17 17 19
5.
Wonen, leren en werken
20
6.
Woningbeheer 6.1 Woningmarkt algemeen 6.2 Woningmutaties Woonpartners 6.3 Onderhoud 6.4 Kwaliteit van de dienstverlening
22 22 22 24 33
7.
Governance 7.1 Governance: maatschappelijke inbedding 7.2 Samenwerking met belanghouders 7.3 Governance: organisatie, bestuur en interne beheersing (Bestuurder) 7.4 Governance: organisatie en intern toezicht (Raad van Toezicht)
34 34 35 35 44
8.
Personeel en Organisatie 8.1 Organisatie 8.2 Personeel & arbo 8.3 Facilitaire zaken 8.4 Marketing & communicatie 8.5 Ondernemingsraad 8.6 Klachtencommissie
51 51 52 57 58 59 60
9.
Financiële gang van zaken 9.1 Balans 9.2 Winst- en verliesrekening 9.3 Grondslagen financiële verslaggeving 9.4 Resultaat
61 61 62 63 75
2 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Bijlage 1 Kengetallen
82 82
Bijlage 2 Gegevens verbinding met Woonpartners Midden-Holland Holding BV Gegevens verbinding met Woonpartners Midden-Holland Wooninvestment BV Gegevens verbinding met Stichting Woonomgeving Souburgh Gegevens verbinding met Woningnet B.V.
85 85 86 87 88
Bijlage 3 Overzicht nieuwbouwprojecten in uitvoering en/of voorbereiding in 2012
89 89
3 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
1.
Inleiding
Het jaar 2012 was voor onze organisatie een jaar met twee gezichten. Onze organisatie boekte mooie en aansprekende resultaten. We bereikten overeenstemming over veel nieuwe projecten in de nieuwbouw. Ook op het vlak van leefbaarheid, zorg en welzijn werden goede resultaten geboekt in nauwe samenwerking met onze ketenpartners. Tegelijkertijd bleef de dienstverlening van onze organisatie op het gewenste niveau. Maar er was ook een schaduwkant aan ons werk. Het jaar 2012 was landelijk gezien voor de woningcorporaties een turbulent jaar. Niet alleen de Vestia-affaire werd breed uitgemeten in de media. Er waren daarnaast diverse andere incidenten bij collega-corporaties. Het beeld van woningcorporaties in de publieke opinie was nog nooit zo negatief. Woningcorporaties zijn daarmee een speelbal geworden voor de politiek en een prooi voor het doorvoeren van omvangrijke verhuurdersheffingen. In het voorjaar van 2012 werden in het Kunduz-akkoord al forse extra heffingen voor verhuurders ingeboekt. In het Regeerakkoord Rutte II zijn deze heffingen nog verder opgevoerd. De verhuurders worden volgens het Woonakkoord van februari 2013 aangeslagen voor jaarlijkse heffingen oplopend tot 1,75 miljard. Daartegenover staat een wankel en niet goed uitgewerkt huurbeleid dat de verhuurders aan enige compensatie moet helpen. Over onze activiteiten in het afgelopen jaar en de achtergronden hiervan kunt u meer lezen in dit jaarverslag. Het jaarverslag en de jaarrekening zijn in concept besproken met de huurderskoepels HWZM en HWHM op 10 april 2013. Op 22 april heeft Pricewaterhouse Coopers de controleverklaring verstrekt. Dit jaarverslag is besproken en goedgekeurd door de Raad van Toezicht op 22 april 2013 en aansluitend door mij vastgesteld. Ook in 2012 zijn alle middelen besteed in het belang van de volkshuisvesting. Dit verslag wordt samen met de jaarrekening 2012 toegezonden aan de huurderskoepels HWZM en HWHM, de Minister voor Wonen en Rijksdienst, het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV), het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW), kredietverstrekkers, de gemeentebesturen in ons werkgebied en overige belanghouders. Wij stellen u allen graag in de gelegenheid om op dit jaarverslag te reageren. Deze versie wordt ook integraal op onze website geplaatst. Waddinxveen, 25 april 2013 Woonpartners Midden-Holland
R.J. Mascini directeur-bestuurder
4 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
2.
Visie, missie, opgave en strategie
2.1 Meerjarenbeleidsplan 'Thuis in Wonen 2.0' Het meerjarenbeleidsplan is het belangrijkste toetsingskader voor onze organisatie. Het meerjarenbeleid heeft een stevig fundament, want het is in dialoog met de belanghouders van Woonpartners Midden-Holland gemaakt. Woonpartners hanteert als motto ‘Thuis in Wonen 2.0!’ Met dit motto geeft de organisatie aan dat ze zich kan en wil aanpassen aan de snel optredende veranderingen in de samenleving. Om ‘Thuis in Wonen’ voor nu en de komende jaren goed inhoud te geven, zijn veranderingen in het woningaanbod, de klantgestuurde inrichting van werkprocessen en het bewuster en meer gebruiken van social media noodzakelijk. Aan deze veranderingen is in het verslagjaar met inzet door de medewerkers gewerkt. De resultaten zijn terug te vinden in dit jaarverslag.
2.2 Visie De organisatie van Woonpartners staat voor mensen die niet of moeilijk zelfstandig in hun woonbehoefte kunnen voorzien. De corporatie richt het aanbod en de dienstverlening in op de (woon)wensen en behoeften van klanten. Woonpartners vindt dat vitale wijken en buurten de basis zijn voor plezierig wonen. Daarvoor is meer nodig dan alleen goede huisvesting. Voor mensen is goed onderwijs of werk (betaald of onbetaald) minstens zo belangrijk. Het gaat daarbij om kansen op een betekenisvolle ontplooiing en daarmee een goed toekomstperspectief. Daarbij is het van groot belang dat er goede voorzieningen zijn in de directe woonomgeving. Daarom realiseert en exploiteert Woonpartners ook maatschappelijk vastgoed. De corporatie is bovendien een dragende partner en continue factor in de wijken en buurten waar zij veel klanten heeft en vastgoed exploiteert. Woonpartners kent haar rol en haar kwaliteiten: op de eerste plaats staat het wonen. Het vastgoed is een middel waarmee de beschikbaarheid, betaalbaarheid en kwaliteit van wonen gerealiseerd wordt. Waar de vraag van de huurders buiten de directe verantwoordelijkheid valt, verwijzen de medewerkers door naar instanties die gekwalificeerd zijn om mensen te begeleiden. Daarover maakt de corporatie goede afspraken met de ketenpartners. De corporatie werkt vraaggericht en richt haar dienstverlening naar de vragen van de klanten en de ketenpartners. Dit wordt vertaald naar producten, diensten en concepten, bij voorkeur in samenwerking. Woonpartners ontwikkelt vraaggericht nieuwe projecten in huur en koop en brengt de kwaliteit van het bezit op een niveau dat past bij de vraag van huurders. De corporatie voelt zich verbonden aan het convenant ‘Energiebesparing corporatiesector’ en het doel: 20% energiebesparing in de periode tot 2020. Daarmee ondersteunt zij het streven naar een gezond leefmilieu in een veilige woonomgeving voor de toekomst. Maar duurzaamheid gaat verder. Het gaat niet alleen over de energieprestatie van de woningvoorraad, maar ook over het gebruik van duurzame materialen en de wijze waarop de corporatie zelf en haar leveranciers en partners produceren en samenwerken. Woonpartners differentieert haar inzet omdat de specifieke behoeften op het vlak van openbare ruimte, maatschappelijke voorzieningen en sociale interactie per wijk en buurt in de tijd verschillen. Dit geldt ook voor de inzet van de betrokken partners. Maatschappelijke onderneming Woonpartners Midden-Holland heeft zich ontwikkeld tot een maatschappelijke onderneming met een variëteit aan producten en diensten. Maar wat is een maatschappelijke onderneming precies? Het kennisplatform Maatschappelijk Ondernemen definieert maatschappelijk ondernemen als volgt: het agenderen en helpen oplossen van lokaal-maatschappelijke (woon)vraagstukken, met als doel dat mensen prettig wonen en leven in dorpen en wijken. Vanuit de lokaal-maatschappelijke agenda de dialoog aangaan met je klanten en lokale belanghebbenden. Je klanten en partners kennen, weten hoe ze denken en werken, weten wat ze willen en kunnen. Verantwoorden welke beleidskeuzes worden gemaakt, welke maatschappelijke prestaties zijn geleverd en daardoor het vertrouwen en de reputatie verdienen die is gewenst. Als ondernemer het lef hebben om de ruimte te nemen om op effectieve wijze te doen waar de samenleving om vraagt en het meest bij is gediend. 5 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
De moderne klant vraagt om professionele service, flexibele dienstverlening en betrouwbare communicatie. De samenleving verlangt van corporaties dat zij verantwoordelijkheid nemen voor maatschappelijke problemen, zeker als zij over het benodigde vermogen beschikken. Woonpartners is zich daarvan bewust en neemt haar verantwoordelijkheid door: deel te nemen in de ontwikkeling van buurten en wijken met extra aandacht voor wijken met achterstandssituaties het ontwikkelen van nieuwbouw in sociale huur, markthuur en sociale koopwoningen het revitaliseren van het bestaande woningbezit te investeren in de leefbaarheid van wijken en buurten Dit alles uiteraard bij voorkeur in de buurt van haar woningbezit of bij de ontwikkeling van uitleggebieden. Zowel met geld als menskracht zet Woonpartners haar beschikbare vermogen in om binnen haar verzorgingsgebied het wonen en leven aangenamer te maken, om zo een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de huidige en nieuwe generatie huurders
2.3 Missie De missie van Woonpartners is het fundament van de organisatie, het richtsnoer voor de te ondernemen activiteiten. Aan deze missie wordt gemeten in hoeverre de organisatie effectief is in een dynamische maatschappelijke omgeving. Deze missie is in samenspraak met onze belanghouders tot stand gekomen en wordt elke vier jaar getoetst aan de actualiteit. Missie Woonpartners Midden-Holland is een vraaggestuurde organisatie zonder winstoogmerk, actief in de regio Midden-Holland en in het bijzonder in de gemeenten Boskoop, Gouda, Waddinxveen en Zuidplas. Zij richt zich primair op mensen die niet zelfstandig in hun woonbehoeften kunnen voorzien. Daarnaast rekent Woonpartners het tot haar taak om met lef marktgerichte activiteiten te ontwikkelen op het gebied van bouwen en beheren, zij het dat er wel een rechtstreekse – aantoonbare – relatie met de primaire doelstelling moet zijn. Woonpartners investeert creatief in mensen, buurten en wijken en zoekt samenwerking met maatschappelijke partners om betaalbaar wonen in sociaal goed functionerende verbanden met goede maatschappelijke voorzieningen tot stand te brengen. In trefwoorden kan de missie als volgt worden omschreven. Woonpartners is een onderneming die: vraaggestuurd werkt zonder winstdoelstelling handelt gericht is op betaalbaar wonen samenwerking zoekt investeert in mensen, buurten en wijken
2.4 Opgaven en strategische keuzes Woningvraag Uit onderzoek van WoningNet, in opdracht van Woonpartners, blijkt dat gedurende heel 2012 in deze regio bijna 12.000 huishoudens op zoek zijn naar een huurwoning. Dat zijn er ruim 300 meer dan eind 2011. Voor starters op de woningmarkt is het tekort in ons werkgebied opgelopen tot circa 5400 huurwoningen. Doordat de doorstroming stagneert van huur naar koop en veel huurders ook niet willen of kunnen verhuizen, daalt het aanbod aan huurwoningen nog steeds en lopen de wachttijden verder op. Met name starters zijn hierbij, letterlijk en figuurlijk, het kind van de rekening. Zij vormen momenteel, zo blijkt uit het onderzoek, met 45 procent de grootste groep woningzoekenden. In het beleid gaat Woonpartners er vanuit dat blijvend ingespeeld wordt op de vraag naar sociale en markthuurwoningen. Dit betekent dat de corporatie 90% van de woningen (inclusief nieuwbouw) beschikbaar houdt voor de sociale huur en 10% aanbiedt als markthuurwoningen. Deze verhouding is in overeenstemming met de actuele woningvraag van de diverse inkomensgroepen naar huurwoningen in ons werkgebied. Volgens de gegevens van Woningnet heeft 10% van de woningzoekenden een inkomen boven de DAEB-grens. Deze middeninkomens zijn aangewezen 6 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
op een markthuurwoning omdat het inkomen niet toereikend is voor het financieren van een koopwoning. Er is in ons werkgebied slechts een zeer beperkt aanbod aan markthuurwoningen door andere partijen. Een deel van onze nieuwbouw wordt dan ook bestemd voor markthuurwoningen. We blijven ons bij nieuwbouw echter vanzelfsprekend met name richten op de bouw van sociale huurwoningen. Beheerste groei Woonpartners Midden-Holland streeft naar een stabiel, zo mogelijk licht groeiend marktaandeel in de regio Midden-Holland. De organisatie heeft een stevig aandeel in de woningmarkt in Gouda, Waddinxveen en gemeente Zuidplas en is sinds eind 2010 ook actief in Boskoop. De komende jaren wordt een beperkte netto groei verwacht van het totaal aantal woningen in exploitatie. Door de bouw en verwerving van huurwoningen op diverse nieuwbouwlocaties in het werkgebied groeit de woningportefeuille. Daartegenover staat een daling als gevolg van de sloop van woningen in de bestaande voorraad. De nieuwbouw die aansluitend op deze locaties plaatsvindt, leidt in de regel tot het realiseren van minder huurwoningen. Bovendien worden jaarlijks een aantal bestaande huurwoningen uit de voorraad verkocht zoals vastgelegd in het strategisch voorraadbeleid. De daaruit voortvloeiende positieve kasstromen worden benut voor investeringen in nieuwbouw en de bestaande woningvoorraad. Ook door het beheer van woningen voor derden zal het marktaandeel van Woonpartners verder groeien, waaronder het VvE-beheer. Wij werken strategisch samen met een groot aantal ketenpartners om de dienstverlening aan hun klanten zo adequaat mogelijk tot stand te brengen. Taakafbakening Woonpartners Midden-Holland ontwikkelt en beheert vastgoed, maar is daarbij maatschappelijk gedreven. De voornaamste taak van Woonpartners is immers het huisvesten van de beoogde doelgroep: mensen die niet op eigen kracht in hun woonbehoefte kunnen voorzien. Dit doet onze organisatie door het optimaliseren van het bestaande bezit en door nieuwbouw van woningen. Hiermee is een groot deel van de bestedingsruimte voor de toekomst vastgelegd. Voor de uitgaven voor nieuwbouw, herontwikkeling en verwerving van de diverse vormen van vastgoed is een investeringsstatuut vastgesteld. Dit statuut is van toepassing op Woonpartners Midden-Holland en de daarmee verbonden rechtspersonen. Gelet op de snelle en omvangrijke veranderingen op de woningmarkt en de investeringscondities voor woningcorporaties in het bijzonder, wordt het investeringstatuut twee keer per jaar getoetst op actualiteit en waar nodig aangepast. Wonen is meer dan het gebruik van de fysieke ruimte van de woning en de directe woonomgeving. Huurders hebben belang bij het sociaal, maatschappelijk en economisch goed functioneren van de wijk en de daarbij behorende voorzieningen. In het beheer van de directe woonomgeving en de leefbaarheid werkt Woonpartners met bewoners, gemeente en overige ketenpartners samen aan zo optimaal mogelijke resultaten. Woonpartners begeeft zich niet op het terrein van de uitvoering van het welzijnswerk, maatschappelijk werk of openbare orde en veiligheid. Onze organisatie investeert doelgericht in de leefbaarheid van buurten en wijken. Dit doet Woonpartners door in samenspraak met de ketenpartners buurtgerichte activiteiten mede mogelijk te maken en te participeren in de totstandkoming van maatschappelijke voorzieningen in wijken waarin de corporatie veel woningen beheert. Voor de leefbaarheidsuitgaven van de organisatie is een beleidskader vastgesteld. Voor het verstrekken van nieuwe bijdragen in leefbaarheidactiviteiten wordt in alle gevallen ook een actieve bijdrage en inzet van huurders gevraagd. In het werkgebied neemt de vergrijzing toe. Dat geldt in nog sterkere mate voor de huurders van Woonpartners. Ouderen hebben behoefte aan meer aanpassingen in hun woning die het woongemak bevorderen. Senioren blijven immers langer in hun woning wonen en verlaten over het algemeen pas hun woning als zelfstandig wonen echt niet meer gaat. De scheiding tussen wonen en zorg wordt de komende jaren beleidsmatig sterk doorgezet. Er is veel minder geld beschikbaar voor institutionele zorg en welzijn. Ook op de thuiszorg wordt fors bezuinigd 7 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
en deze voorziening zal voor minder mensen beschikbaar zijn. Daarbij zal de eigen bijdrage sterk stijgen. De druk op mantelzorg en zelfredzaamheid van ouderen neemt daardoor verder toe. De afgelopen jaren heeft Woonpartners veel resultaten geboekt in de realisatie van geschikte woningen voor ouderen. De corporatie heeft samen met veel andere organisaties het ‘Pact van Savelberg’ ondertekend. Woonpartners heeft daarin vastgelegd dat de organisatie 750 woningen ouderengeschikt en drempelvrij zou maken. De corporatie is deze afspraak met de realisatie van meer dan 800 woningen ruimschoots nagekomen. In totaal omvat de woningportefeuille van de corporatie nu meer dan 2.500 nultredenwoningen. De inzet ligt nu niet zozeer in de realisatie van méér woningen die geschikt zijn voor ouderen, maar in het realiseren en mogelijk maken van de benodigde dienstverlening in en rondom de ouderenwoningen. Woonpartners werkt daarbij onder andere nauw samen met de Zuidrandflat, Palet Welzijn, De Vierstroom en Zorgpartners Midden-Holland. Daarnaast wordt er samengewerkt met specifieke zorgaanbieders als de Gemiva-SVG Groep en ASVZ. Woonpartners heeft zich verbonden aan het convenant ‘Energiebesparing corporatiesector’, dat branchevertegenwoordiger Aedes en de Woonbond hebben afgesloten. Het doel: 20% energiebesparing in de periode tot 2020 en het streven naar een gezond leefmilieu voor de toekomst. De organisatie kiest ervoor om de grootste inzet op het gebied van duurzaamheid te leveren in de bestaande woningvoorraad. Met de ingrepen in de bestaande voorraad realiseert de corporatie ook een langere levensduur van haar woningen. De wijze waarop wordt geïnvesteerd in het bestaande bezit is aangepast, zodat er sneller resultaten worden geboekt, minder proces- en overlegtijd nodig is en een aantrekkelijker aanbod aan de zittende huurders wordt gedaan. De nieuwbouwwoningen voldoen vanzelfsprekend aan de geldende duurzaamheideisen, met aandacht voor comfort en veiligheid. Inzet op het thema duurzaamheid past ook binnen de aanpak om meer te sturen op de totale woonlasten. De totale woonlasten voor de huurders zijn de afgelopen jaren gestegen, niet zozeer door stijgende huren, maar met name door stijgende energielasten. Met de investeringen in energiebesparende maatregelen kan Woonpartners een bijdrage leveren aan het waar mogelijk beperken van de totale woonlasten. De medewerkers adviseren de huurders bovendien over een duurzaam energieverbruik.
2.5 Ontwikkelingen Het jaar 2012 was voor woningcorporaties geen goed jaar. Met name de Vestia-affaire, maar ook enkele verhoudingsgewijs kleinere incidenten hebben de woningcorporaties in het nauw gebracht en het vertrouwen bij politiek én publiek in het werk van woningcorporaties tot op het bot aangetast. De omvang van speculatie met derivaten was bij Vestia zo groot dat de grootste woningcorporatie van Nederland ternauwernood aan een faillissement ontkwam. Woonpartners heeft in 2012 binnen haar mogelijkheden actief geprobeerd een deeloplossing te bieden voor het in nood verkerende Vestia en getracht een bedrijfsonderdeel (Vestia - Zuidplas) over te nemen. Nadat een bieding van onze organisatie op Vestia Zuidplas geen resultaat had, hebben wij samenwerking gezocht en gevonden met andere corporaties. Wij gaan daar in 2013 verder mee door. We doen dat vanuit de overtuiging dat corporaties gezamenlijk de beste oplossingen moeten vinden voor de huurders van Vestia. De corporaties die actief zijn in Nederland, staan onderling voor elkaar garant om incidenten zoals bij Vestia op te lossen. In 2013 staan wij bovendien 4% van onze totale huurinkomsten af voor collegacorporaties die in acute nood verkeren. Dat bedrag zal mogelijk de komende jaren nog verder oplopen. Dat corporaties ook in moeilijke tijden als deze elkaar steunen, is iets waar de sector trots op mag zijn. Het is ook de sleutel voor het verbeteren van het geschonden imago. Het is echter logisch dat financieel gezonde woningcorporaties meer voorwaarden gaan stellen aan de noodlijdende broeders en zusters, zodat de ondersteuning weer tot een gezonde bedrijfsvoering leidt. Het is juist nu aan de corporatiesector om te laten zien dat zorgvuldig wordt omgegaan met de belangen van alle huurders en waar dat nodig is stevig te saneren en te vernieuwen. Dat kan via het leveren van een financiële bijdrage met voorwaarden of via het overnemen van activa.
8 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Parlementaire enquête Er komt een parlementaire enquête naar het functioneren van woningcorporaties. De Tweede Kamer steunde in maart 2012 unaniem de motie van Tweede Kamerlid Van Bochove (CDA) voor een enquête. Aanleiding voor de parlementaire enquête is onder meer de situatie bij woningcorporatie Vestia en de eerdere affaires bij andere woningcorporaties. Het onderzoek zal zich richten op het functioneren van het systeem van woningcorporaties, waaronder: het beheer het (interne en externe) toezicht op maatschappelijk gebonden kapitaal de positie van huurders de rol van banken, financiers en gemeenten De uitvoering van de parlementaire enquête heeft vertraging opgelopen en zal nu starten in het voorjaar van 2013. Het onderzoek richt zich ook op het handelen van de landelijke toezichthouders WSW en Centraal Fonds voor Volkshuisvesting. De conclusies van het onderzoek zullen een belangrijke input zijn voor de nieuw te vormen inrichting van het toezicht in de Volkshuisvestingsautoriteit en de toekomstige inrichting van de onderlinge borging van financiering in de sector. Regeer- en Woonakkoord In het Regeerakkoord van het kabinet Rutte II zijn forse verhuurdersheffingen ingeboekt. Deze heffingen zijn in 2013 nog van relatief beperkte aard, maar lopen daarna snel op tot 2 miljard in 2017. In het recent gesloten Woonakkoord van februari 2013 wordt de maximale jaarlijkse bijdrage verlaagd tot 1,75 miljard. In datzelfde akkoord worden de huurinkomsten echter weer verder aan banden gelegd. Per saldo resteert een nog forsere rekening van het Rijk, die voor de woningcorporaties als geheel niet uitvoerbaar is. De parlementaire besluitvorming over dit onderdeel van het Woonakkoord is op het moment van schrijven van dit jaarverslag nog niet afgerond, Duidelijk is evenwel dat de huurders en kopers de komende jaren zullen worden geconfronteerd met forse woonlastenstijgingen. Ook op andere beleidsterreinen worden lastenverzwaringen doorgevoerd, terwijl er geen ruimte lijkt voor reële inkomensstijgingen. Een deel van de huurstijgingen wordt bovendien inkomensafhankelijk gemaakt. Dit laatste onderdeel is zeer omstreden. Ook nu de Eerste Kamer met de kleinst mogelijke meerderheid heeft ingestemd met de invoering van inkomensafhankelijke huren, is het doorvoeren ervan nog allerminst zeker. De maatregelen moeten nog tijdig uitgewerkt worden. Er zijn door diverse instellingen, waaronder de Nederlandse Woonbond, juridisch procedures in het vooruitzicht gesteld. Daarmee dreigt voor de derde opeenvolgende keer een inkomensafhankelijk huurbeleid niet tot uitvoering te komen. Ook Woonpartners heeft grote moeite met de voorstellen. Op zich is het juist dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, maar een inkomensafhankelijke huurverhoging is in feite een verkapte vorm van inkomstenbelasting. Onze organisatie is geen dependance van de Belastingdienst en is op de uitvoering van deze taken niet toegerust. De juiste toepassing van de inkomensafhankelijke huurstijgingen zorgt voor een onevenredig zware belasting voor de werkorganisatie. Tegen deze achtergrond heeft Woonpartners er voor gekozen om in 2013 de inkomensafhankelijke huurverhogingen niet door te voeren. Wonen 4.0 en het belang van een investeringsagenda. In Wonen 4.0 is door de Woonbond, Aedes, Vereniging Eigen Huis en de NVM aangegeven wat een werkbare oplossing kan zijn om de vastgelopen woningmarkt vlot te trekken. Dit voorstel laat de investeringsmogelijkheden van woningcorporaties intact en ontziet de huurders maar ook kopers met een laag inkomen. Steeds meer hoogleraren, economen en belangenorganisaties zijn overtuigd van de voordelen van Wonen 4.0. Het stimuleert de economie en de werkgelegenheid, zorgt voor herstel van woonconsumentenvertrouwen en creëert een opleving van de woningmarkt. Woningcorporaties hebben zich in het verleden vaak onderscheiden door anticyclisch te investeren. Door juist in economisch mindere tijden extra geld te stoppen in nieuwbouw- en grootonderhoudsprojecten, waar andere partijen de geldkraan juist dichtdraaien. Het aandeel van de Nederlandse woningcorporaties in de nieuwbouw was ook in 2012 weer meer dan 50%. Dat is iets om trots op te zijn en niet zonder slag of stoot op te geven. 9 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
De keuze is eenvoudig. Kiezen voor krimp of kiezen voor groei. Kiezen voor verdere kaalslag in de totale bouwkolom en blijvende stagnatie op de woningmarkt of investeren in woningbouw en werkgelegenheid in Nederland. Kiezen voor doneren of investeren. Het aantal voorstanders van een investeringsagenda voor de bouw wint momenteel sterk aan kracht. Het Woonakkoord van februari jl. biedt echter nog niet de juiste combinatie van maatregelen om de woningmarkt uit het slop te halen en de bouwsector de noodzakelijke ondersteuning te bieden. Investeringen doorzetten Woonpartners behoort tot de financieel sterkste woningcorporaties van het land. Dat blijkt onder meer uit onze relatief lage financieringslasten. Bij ons meerjarenbeleidsplan 2012-1016 hebben wij rekening gehouden met de sterk verslechterde omstandigheden op de woningmarkt. Wij kunnen onze investeringen in energiebesparende maatregelen en nieuwbouw dan ook de komende jaren nog op een stevig niveau voortzetten. Veel woningcorporaties hebben inmiddels aangegeven hun nieuwbouwinvesteringen te verminderen. Woonpartners volgt deze trend de komende tijd niet. Wij hebben prestatie-afspraken gemaakt met onze gemeenten en zijn contracten aangegaan met bouwers en aannemers. Die afspraken willen we ook nakomen. Wij zijn een corporatie, die wel een stootje kan hebben. We werken met onze medewerkers aan een sober en doelmatig woningbeheer en hebben tijdig geanticipeerd op de Haagse beleidsvoornemens. Onze organisatie heeft zich altijd al gericht op de kerntaken in de volkshuisvesting. Ook onder de actueel slechte omstandigheden willen wij de koers, zoals opgenomen in ons meerjarenbeleidsplan, vast houden. Wij nemen als organisatie juist nu onze verantwoordelijkheid. Dit is ook in het belang van de werkgelegenheid in de regio waarin wij werken. Onze inzet is gericht op prettig wonen voor huurders en het bieden van goede en betaalbare woonruimte aan woningzoekenden. Onze investeringen in nieuwbouwprojecten zijn ook broodnodig voor de bouwsector, die het nu bijzonder moeilijk heeft door de sterk verminderde opdrachtenportefeuille. Wij zetten daarom in ieder geval de komende 4 jaar onze plannen ongewijzigd door. Voor de periode daarna zijn we terughoudend in het maken van nieuwe afspraken. We wachten eerst de besluitvorming over de heffingen en het huurbeleid in de Tweede Kamer af. Als het Regeerakkoord ongewijzigd wordt voortgezet, zal Woonpartners in de periode na 2017 genoodzaakt zijn om het investeringsniveau aan te passen. Nieuwe oplossingen: coöperatieve samenwerking In moeilijke tijden als deze is het zoeken naar nieuwe mogelijkheden voor samenwerking en het bundelen van investeringskrachten essentieel. Coöperatieve samenwerking is daar een goed voorbeeld van. Een coöperatie (niet te verwarren met corporatie) geeft ketenpartners en bewoners meer eigen verantwoordelijkheid en activeert partijen. Wij onderzoeken de mogelijkheden hiervan in het project De Triangel, bijvoorbeeld bij het Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Coöperaties kunnen in de huidige omstandigheden mogelijk een goed alternatief zijn voor het kopen van een woning of het huren van een markthuurwoning. Ook onderzoeken we de mogelijkheden van coöperatieve samenwerking met zorgpartijen in het Anne Frank Centrum in Waddinxveen en bij projecten waar de scheiding van wonen en zorg aan de orde is.
10 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
3. Ontwikkeling, verwerving en verkoop van vastgoed 3.1 Nieuwbouw In het meerjarenbeleidsplan 2012-2016 zijn voor nieuwbouw de kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen geformuleerd. De aantallen te slopen en te realiseren woningen in verschillende segmenten zijn concreet benoemd voor de beleidsperiode. In onderstaande tabel is weergegeven hoe de stand van zaken ultimo 2012 is. MJB 20122016 Sociale huur Markthuur Koop vrije sector Koop/MGE
301 139 53
Totaal opgeleverd en in voorbereiding 332 136 4
145
25
Opgeleverd t/m 2012
In aanbouw ultimo 2012
Prognose start bouw 2013
Prognose start bouw 2014
33 33
46 6
147 39
106 58 4
10
15
MGE= Maatschappelijk Gebonden Eigendom
In de tabellen zijn de concrete plannen of plannen waarvoor concrete productieafspraken zijn gemaakt opgevoerd. De totalen geven aan dat de productie van huurwoningen op koers ligt. Ook in 2015 zal naar verwachting nog met een aantal woningen worden gestart die nog in de beleidsperiode opgeleverd zullen worden. De nieuwbouw van koopwoningen verloopt minder voorspoedig. Dit komt door de marktomstandigheden. Mochten die echter verbeteren dan zijn er voldoende mogelijkheden in de Triangel in Waddinxveen en in Gouda Oost om de productie op te voeren. Niet alle projecten zijn even zeker qua planning en soms zelfs daadwerkelijke realisatie. In de portefeuille zijn voldoende prospects beschikbaar om de productie van zowel sociale huurwoningen als markthuurwoningen op te voeren. Indien de aantallen op te leveren huurwoningen daartoe aanleiding geven kan ook overwogen worden (met name in Gouda Oost) om delen van het geplande huurprogramma om te zetten naar koop. Een overzicht van de afzonderlijke nieuwbouwprojecten in uitvoering en/of in voorbereiding in 2012 is terug te vinden in bijlage 3. groen oranje geel
opgeleverd in 2012 in aanbouw ultimo 2012 vergaand uitontwikkeld; verwachte start bouw in 2013
Woonpartners Midden-Holland heeft in 2012 geen woningen met stichtingskosten hoger dan € 240.000,- opgeleverd. In 2012 heeft Woonpartners Midden-Holland de grond aangekocht voor de 28 eengezinswoningen in het project ‘Alblas fase 2’ te Waddinxveen. Daarnaast ook de extra benodigde grond van de gemeente Gouda voor de 31 woningen in het plan ‘Margrietplein’ te Gouda aangekocht. Om de nieuwbouw in Gouda Oost mogelijk te maken zijn in 2012 in totaal 122 woningen gesloopt. Woonkeur Woonpartners heeft aan nieuwbouw de kwaliteitsnorm `Woonkeur` gekoppeld. Door overeenkomstig dit keurmerk te ontwerpen, wordt duurzame en levensloopbestendige woningbouw door onze organisatie bevorderd. Per project wordt bekeken hoe en in welke mate deze aspecten meegenomen zullen worden. In 2012 heeft dat geresulteerd in (gedeeltelijk) bouwen onder Woonkeur bij: Parklaan in Boskoop; Alblaslocatie in Waddinxveen; Parc Houtzicht in Waddinxveen.
11 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
3.2 Verwerving van vastgoed Verwerving woningen in Gouda Oost In samenwerking met de gemeente worden de woningen en winkels aan de Eendrachtsweg en de De Rijkestraat actief aangekocht. De woningen worden na aankoop tijdelijk verhuurd en daarna gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw in deze wijk. Van de in totaal 39 woningen en winkels zijn er ultimo 2012 daadwerkelijk 13 verworven. Om het aankooptempo te versnellen wordt onteigening voorbereid. Dat houdt in dat voor beide locaties plannen worden gemaakt op basis waarvan de gemeente de bestemmingsplanprocedures en vervolgens -zo nodig- de onteigening kan starten.
3.3 Wijkontwikkeling De gemeente Gouda, Mozaïek Wonen en Woonpartners Midden-Holland werken samen aan leefbaarheid en sociale samenhang in de wijken Korte Akkeren en Gouda Oost. De kosten hiervoor worden gezamenlijk gedragen. De inzet is activiteiten te ondersteunen vanuit een interactie en samenspraak met betrokken partijen in de wijk zoals bewoners, ondernemers en instellingen. De volgende overlegstructuur wordt hierbij aangehouden: Stuurgroep Wijkontwikkeling Procesmanagers Redactieteam Nieuwsbrieven In 2012 zijn 2 nieuwsbrieven uitgebracht met informatie voor Gouda Oost en Korte Akkeren en 1 special voor Korte Akkeren uitgegeven. Bij de fysieke planontwikkeling wordt nauw samengewerkt met de Werkgroep Wijkontwikkeling van het Wijkteam Gouda Oost. Er is besloten om twee keer per jaar naar de bewoners/gebruikers van de wijk te gaan om de stand van zaken te presenteren en te bespreken. In Korte Akkeren zijn in 2012 door Woonpartners geen nieuwbouwplannen uitgevoerd. De projecten in deze wijk stonden meer in het teken van leefbaarheid zoals het tuinenproject.
3.4 Verkoop van vastgoed Verkoop bestaand bezit De doelstelling voor verkoop in 2012 was 20 woningen. Deze doelstelling is vertaald naar een bedrag (target) van € 3.000.000,-. Hoewel de verkoop aanvankelijk stroef verliep is met name in het laatste kwartaal 2012, door de aangekondigde wijzigingen in hypotheekregels, relatief veel verkocht. Dat resulteerde in een totaal van 26 verkochte woningen. De target is daardoor met een totaal ontvangen bedrag van bijna € 3.600.000,- ruimschoots behaald. Daarmee wordt invulling gegeven aan de gewenste kasstroom voor de investeringen volgens het meerjarenbeleidsplan. De marktsituatie blijft echter door het ontbreken van positieve impulsen op de koopmarkt zorgelijk en de verkoop vraagt ook in 2013 om de nodige aandacht. De verkoopresultaten 2012 zijn weergegeven in onderstaande tabel. Gouda Aan zittende huurder
0
Aan andere huurder Op de vrije markt Totaal verkochte huurwoningen Verkocht nog niet geleverd Te koop staande woningen ultimo 2012
Waddinxveen Zuidplas Totaal 3
1
4
3
0
0
3
6
10
3
19
9
13
4
26
3
2
1
6
13
5
2
20
12 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Verkoop nieuwbouw In 2012 zijn geen nieuwbouw koopwoningen gerealiseerd en/of verkocht.
3.5 VvE-beheer In 2012 is het SKW-certificaat voor VvE-beheer, waarborg voor kwaliteit, zoals in de voorgaande jaren behouden. In de gemeenten Waddinxveen, Gouda en Zuidplas voert Woonpartners het beheer voor 31 VvE’s. Onderstaand overzicht geeft de aantallen VvE’s in beheer en daaronder vallende appartementsrechten ultimo 2012 weer.
Gouda Waddinxveen Zuidplas Totaal
Aantal VvE’s in beheer (*) 19 9 3 31
Aantal appartementsrechten 342 282 104 728
(*) in de jaarverslagen van 2011 en eerder zijn in deze tabel ook een multifunctioneel gebouw in Moordrecht en een stichting voor een woonomgeving in Waddinxveen zonder appartementsrechten opgenomen. Strikt genomen zijn dat geen VvE’s. Woonpartners doet voor hen wel het beheer.
In 2013 wordt verwacht 4 VvE’s in Boskoop en 2 VvE’s in Waddinxveen toe te voegen aan de portefeuille.
13 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
4. Wonen, zorg en welzijn 4.1 Inleiding Woonpartners voelt het als haar plicht om ook betrokkenheid te tonen bij de maatschappelijke aspecten van het wonen. Hieronder vallen de zorg voor veilige en vitale wijken en buurten, het in samenwerking met de ketenpartners zorgen voor de meer kwetsbaren in de samenleving en het bieden van kansen, met name aan jongeren. Leefbaarheid Woonpartners verdeelt haar inspanningen naar de wijken waar zij werkzaam is. De inzet over die wijken wordt verdeeld naar gelang de problemen in die wijk. Leefbaarheid heeft twee peilers: het schoon, heel en veilig houden van de leefomgeving (fysieke leefbaarheid) en de activiteiten om cohesie te verbeteren en kwetsbaren een steuntje in de rug te geven (sociale leefbaarheid). Werken aan leefbaarheid doen we niet alleen. We doen dit vooral met onze bewoners, maar ook met andere partners in de wijken. In de ketensamenwerking in het kader van ‘zorg voor de kwetsbaren’ en ‘kansen creëren voor jongeren’ zijn wij niet de professionals. We ondersteunen initiatieven hierin altijd vanuit de rol van huisvester en maatschappelijk betrokken organisatie. Een lijst van alle leefbaarheidsinitiatieven waar Woonpartners bij betrokken is, staat op de website. Via deze QR-code komt u bij de juiste pagina. Totale uitgaven ten opzichte van de begroting voor leefbaarheid over 2012 zijn als volgt: begroot Gouda € 156.929,Waddinxveen en Zuidplas € 120.511,Overige uitgaven € 142.300,Totaal € 419.740,-
gerealiseerd € 136.489,€192.025,€ 66.449,€ 394.963,-
De meeste uitgaven zijn gerealiseerd in de fysieke leefbaarheid. Dit zijn de maatregelen die genomen worden om de woonomgeving schoon, heel en veilig te houden. De overschrijding op de totale kosten wordt met name veroorzaakt door de kosten gemaakt ter voorkoming van huisuitzettingen. Een van de resultaten van een nieuw convenant ‘Voorkomen Huisuitzettingen’ in 2012 is dat er beter gestuurd kan worden op een efficiënte wijze om huisuitzettingen te voorkomen.
4.2 Wonen, zorg en welzijn in Gouda Hoogtepunten uit de wijkaanpak Gouda Oost De wijkaanpak van Gouda Oost is een nieuwe fase ingetreden. In 2012 zijn onze vier flats in het Zuidelijk Stempel West (ZSW) gesloopt, dit geldt eveneens voor de sporthal op de Springerslocatie en de voor voormalige Anne Frank-school. De wijk heeft een compleet ander aanzicht. Herhuisvesting Per 1 juli 2013 hadden alle bewoners van de vier flats in de eerste fase van het ZSW een andere woning gevonden. Het hele traject is zonder grote incidenten verlopen. Geen enkele huurder is met tussenkomst van de rechter uitverhuisd. Naast het verhuistraject, is er ook gekeken of de meest kwetsbare huishoudens op het gebied van arbeidsparticipatie, schuldenproblematiek of andere problemen door onze ketenpartners op de goede weg gezet konden worden. De rol van Woonpartners is dan die van problemen signaleren en toezien dat de ketenpartners hun rol goed oppakken. In maart is de tweede fase van het verhuistraject opgestart. De 66 bewoners van de drie flats aan de Telderstraat en Verzetslaan moeten op 1 september 2013 verhuisd zijn. Op 31 december 2012 hadden al 43 bewoners een andere woning gevonden.
14 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Nelson Mandela Centrum (NMC) Om het in 2011 geopende NMC meer een gebouw voor de buurt te laten zijn, zijn in 2012 diverse activiteiten voor bewoners en professionals georganiseerd, waar Woonpartners (mede-)initiator van is geweest: In het kader van ‘Gouda Oost Bruist’ zijn op initiatief van Woonpartners drie bijeenkomsten door de Ideeënbrouwerij georganiseerd, om de wijkbewoners uit te dagen initiatieven te ontplooien. Buurtalliantie: om de samenwerking tussen de gebruikers binnen het NMC alsook tussen de gebruikers van binnen het NMC en de buurtbewoners te verbeteren, zijn er twee bijeenkomsten georganiseerd door de Buurtalliantie uit Amsterdam. Deze organisatie voelde de behoefte van de gebruikers, partners en omwonenden onvoldoende aan om tot resultaten te komen. Een derde sessie is dan ook afgeblazen. Portiekportiers In het voorjaar van 2012 is door Woonpartners en Mozaïek Wonen gezamenlijk het project PortiekPortiers opgestart. Hier worden kinderen tussen 7 en 12 jaar door de huismeesters van de woningcorporaties bewust gemaakt van hun leefomgeving en hoe ze die schoon, heel en veilig kunnen houden. Dit project is in eerste instantie opgestart door professionals van De Bakkerij. Nu is het doorgezet door de huismeesters zelf. Dit project heeft veel positieve PR opgeleverd. De Rijkestraat 32 Het voormalige pand van de Politie Hollands Midden is in 2011 door Woonpartners verworven met als doel het gehele gebied te herstructureren. Hiervoor moeten eerst de overige panden verworven worden. Met de stichting SaSafit en de Speelgoedbank heeft Woonpartners een tijdelijke gebruiksovereenkomst gesloten, om er voor te zorgen dat het pand in gebruikte staat blijft en om twee buurtinitiatieven waar veel draagvlak voor is, te faciliteren. Stichting SaSafit is een sportschool met als doel om vrouwen met behulp van beweging uit hun isolement te halen. De Speelgoedbank is een uitgiftepunt voor tweedehands speelgoed voor de allerarmsten in onze samenleving. Elckerlycstraat, Oud-Achterwillens Het grootonderhoudsproject aan de eengezinswoningen in de Elckerlycstraat is in de zomer van 2012 beëindigd. Bij dit project moesten de bewoners vanwege asbest voor lange tijd hun woningen verlaten en zijn tijdelijk gehuisvest in andere woningen van Woonpartners of collega-corporaties. Ondanks deze problematiek is de bewonersbegeleiding door onze klanten goed gewaardeerd. Dit blijkt uit een hoge KWH-score en het uitblijven van klachten. Kort Haarlem Het Pretoriaplein is opgeknapt zodat er meer speelgelegenheid is voor de kinderen. Dit project staat bekend onder de noemer van het ‘Pret-plein’. Daarnaast is er met de bewoners van de F.W. Reitzstraat een project gestart om ze verder te activeren. Zo is gewerkt aan meer groen in de straat en aan de sociale cohesie. Deze activiteiten zijn gefilmd en worden in 2013 gemonteerd en gepresenteerd als een reallife-soap. Maatschappelijke taken/ketensamenwerking Project aanpak woonfraude Sinds 2009 heeft Woonpartners zich geconformeerd aan de richtlijn ‘Bestrijding woonfraude’ van de gemeente Gouda. In 2012 zijn 168 meldingen onderzocht. Dit hoge aantal is mede te wijten aan de herhuisvesting in Gouda Oost ZSW fase 2, waar voordat de daadwerkelijke uitverhuizing plaats vond, eerst een check op illegale bewoning werd gedaan. Deze aanpak van illegale bewoning blijft niet meer beperkt tot Gouda. In totaal hebben de onderzoeken tot 28 vrijwillige of onvrijwillige huurbeëindigingen geleid. In 6 gezinnen is dusdanige problematiek aangetroffen dat dit is doorgegeven aan de specifieke ketenpartners. Samenwerking met ketenpartners In 2012 is actief bijgedragen aan de volgende projecten en overleggen: convenant aanpak extreme overlast Goudse maatschappelijke beursvloer Buurtsport van Sport.Gouda 15 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Jeugdagenda (activiteiten in dit kader staan in het hoofdstuk onder wonen, leren en werken genoemd) convenant voorkoming huisuitzetting optimaliseren van de uitstroom uit instanties voor maatschappelijke opvang Zorgdakcontracten (zijn geactualiseerd) Signaleringsoverleg Zorg en overlast Platform armoedebestrijding maatjesproject Brede School Goudse Weekendschool (als sponsor en oprichter) Buurtbemiddeling wijkteamsoverleg en overleg tussen de voorzitters van de wijkteams convenant aanpak inbraakpreventie met Politie Hollands Midden, Promen, Mozaïek Wonen en de gemeente Gouda
4.3 Wonen, zorg en welzijn in Waddinxveen Hoogtepunten uit de wijkaanpak Havikhoek Gelijktijdig met de uitvoering planmatig onderhoud, zijn met de bewoners ook groepsgesprekken gevoerd om de sociale cohesie te bevorderen binnen het wooncomplex. De huismeester van Woonpartners is voor een proefperiode aan de slag gegaan in dit complex, om ervoor te zorgen dat het complex schoon blijft. Het complex is in deze periode zienderogen opgeknapt. Begin 2013 krijgen de huurders de keus of ze voor deze dienst willen gaan betalen of niet. Als het antwoord negatief is dan stoppen we met deze dienst. Groenswaard Ook in de flat van de Wingerd loopt eenzelfde proef met een huismeester. Anne Frank wooncomplex Voor het wooncomplex aan het Jan van Bijnenpad is een plan in voorbereiding om meer diversiteit in de woningplattegronden aan te brengen en de uitstraling van het complex van binnen en buiten te verlevendigen. Bomenwijk In 2012 is een start gemaakt met een kwaliteitsslag voor onze woningen in de Bomenwijk. De veiligheid van de woningen wordt verbeterd. Daarnaast worden de woningen beter geïsoleerd, waardoor de energieprestatie zal toenemen. De komende jaren worden de afzonderlijke complexen gefaseerd aangepakt. Inmiddels zijn de bewoners geïnformeerd en zijn ze tevreden over de gepresenteerde plannen tot nu toe. Woonwagenlocaties De gemeente Waddinxveen heeft Woonpartners gevraagd om beide woonwagenlocaties te herstructureren. De corporatie en de gemeente willen deze koers doorzetten. Er zijn inmiddels 2 standplaatsen leeggekomen. Maatschappelijke taken/ ketensamenwerking Binnen Waddinxveen werkt Woonpartners samen met veel ketenpartners. We zijn daarbij één van de dragende krachten van de wijkaanpak en het integrale veiligheidsbeleid. In Waddinxveen is deelgenomen aan de volgende projecten en overleggen: signaleringsoverleg Buurtbemiddeling integraal veiligheidsbeleid wijkplatforms overleg met ouderenadviesraad (Zorg) aanpak eenzaamheid toekomstvisie maatschappelijke voorzieningen
16 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
4.4 Wonen, zorg en welzijn in Zuidplas Hoogtepunten uit de dorpsaanpak Schoolstraat In 2012 is gekeken naar de situatie van de huidige reguliere huurders. Er zijn nog slechts 3 woningen bewoond door de oude huurders die allen hoogbejaard zijn. Herhuisvesting van de bewoners en de daaropvolgende sloop van de woningen is op dit moment niet aan de orde. Daarom is aan de reguliere bewoners aangeboden om een kleine schilder of behangklus in huis uit te (laten) voeren. Burgemeester Klinkhamerweg Het plan is om deze woningen in 2014 te slopen en te vervangen door nieuwbouw. De 12 huishoudens zijn over het proces geïnformeerd. Inmiddels zijn al 2 bewoners verhuisd. Zodra de andere bewoners een urgentie hebben gekregen van de gemeente, kunnen ook zij gericht op zoek naar een andere woning. Natuurspeeltuin Moerkapelle In juni is de door Woonpartners aangelegde natuurspeeltuin ‘De Houtsnip’ geopend in aanwezigheid van de kinderen van 2 basisscholen. Maatschappelijke taken/ketensamenwerking De in Zuidplas werkzame woningcorporaties en de gemeente zijn voor heel Zuidplas een contract aangegaan met Participe (voormalige Factor-G) voor buurtbemiddeling.
4.5 Maatschappelijk en Overig Vastgoed Algemeen Het Maatschappelijk & Overig Vastgoed (M&OV) wordt gebruikt en beheerd volgens de richtlijnen uit het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBHS) in de paragraaf over leefbaarheid. Wegens tijdsdruk is er alleen aandacht geschonken aan het beheer van vastgoed, daar waar dat nodig was. Er is een compleet overzicht opgesteld van alle M&OV objecten. Op basis van deze lijst zijn voor de begrotingen 2013 per object onderhoud- en overige kosten inzichtelijk gemaakt. Alle objecten hebben een individueel complexnummer gekregen, waardoor vanaf 2013 beter zicht op rendement mogelijk is. De contracten van bijna alle objecten zijn gedigitaliseerd. De presentatie van de afdeling op intra- en internet is (nog) niet gerealiseerd omdat het voorstel pas eind 2012 tot stand gekomen is. Binnen het personele vlak zijn geen wijzigingen opgetreden. Ook uit het medewerkerstevredenheidonderzoek komt de tevredenheid van de medewerkers voldoende naar voren. De afdeling maakt gebruik van diensten van overige afdelingen zoals administratieve ondersteuning vanuit Bestuursondersteuning (BO) en ondersteuning van een technisch opzichter vanuit Wijk- & Buurtbeheer (W&B). Getallen M&OV (per 31-12-2012) per gemeente totaal aantal m² Gouda Waddinxveen Zevenhuizen Totaal
verhuurd
niet verhuurd
% leegstand
12.377
10.631
1.746
14,1%
5.227
4.859
368
7,0%
82
82
0
0,0%
17.686
15.572
2.114
12,0%
Kantoren voor eigen gebruik zijn niet opgenomen. In Gouda zijn niet opgenomen Livingstonelaan 52 en Tesselschadestraat 1; worden beheerd door Mozaïek Wonen. Niet verhuurd Gouda bestaat grotendeels uit; Middenmolenplein à 875m², De Rijkestraat à 480m² en Koningin Wilhelminaweg 212 à 209m². Niet verhuurd Waddinxveen = 5 kantoren à 61m² in het woongebouw AFC + 1 kantoor Wingerd à 63m².
17 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Soorten huurders In totaal zijn er ongeveer 70 verschillende organisaties en personen die maatschappelijk en overig vastgoed huren. Dit zijn voornamelijk zorgbiedende organisaties en welzijnsorganisaties, scholen, peuterspeelzalen, kinderopvangorganisaties en diverse stichtingen. Daarnaast wordt bedrijfsmatig onroerend goed tot 150 m² verhuurd aan plaatselijke winkeliers en startende ondernemers. Huurprijsontwikkeling Veel huurders binnen het M&OV zijn trouwe huurders. Maar een huurprijs die al jaren geïndexeerd is, staat niet op gelijk niveau met een actuele marktconforme huurprijs per m². Alle uitgevoerde mutaties leveren zodoende meer huurinkomsten op. Highlights Maatschappelijk Vastgoed Gouda Nelson Mandela Centrum: Structureel is 96% verhuurd. Woonpartners verhuurt alleen ruimten voor exclusief gebruik. De incidentele verhuur van ruimten wordt uitgevoerd door de welzijnsorganisatie Participe Gouda, die op deze wijze haar huurlasten kan verlichten. Eens per kwartaal vindt een huurderoverleg plaats. In dit overleg worden alle gebouw- en huurdergerelateerde zaken besproken. Dankzij dit platform zijn alle processen rondom het gebruik van het pand inmiddels ingeburgerd. Bij een reguliere controle bleek het drinkwater een verhoogde concentratie legionella te bevatten. Op basis hiervan is een deel van het leidingwerk richting de gymzaal constructief aangepast. Aansluitend is het complete leidingwerk diverse keren doorgespoeld, waarna een laboratoriumtest heeft bevestigd dat er geen sprake meer is van verhoogde waarden. Het duurt ongeveer twee jaar voordat luchtbehandeling, vloerverwarming en dergelijke juist op elkaar zijn ingesteld. Dit jaar zijn diverse negatieve reacties ontvangen over het t klimaat in het complex. Op elke melding is actie ondernomen door het aanpassen van de inregeling installaties. In het voorjaar bleek het klimaat niet conform de verwachting van de gebruikers. De gebruikers vonden het te warm in het complex, ook al voldeed het binnenklimaat aan de normen zoals deze tijdens het bouwproces zijn afgesproken. Woonpartners heeft in de zomer verschillende maatregelen genomen zoals het aanbrengen van zonwerende folie, externe zonwering en een topkoeling. Deze extra investering heeft niet geleid tot een huurverhoging. De reacties van de gebruikers zijn positief. Middenmolenplein 104: Enkele constructieve gesprekken met potentiële huurders hebben niet geleid tot een verhuring. Het pand heeft een maatschappelijke bestemming welke in het huidige financiële en politieke klimaat zeer belemmerend werkt op een verhuring binnen dit segment. Zodoende is in de herfst 2012 een aanvraag ingediend om de huidige bestemming te wijzigen naar een ‘Centrumbestemming’. De Rijkestraat 32: Het pand is aangekocht met het oog op de strategische ontwikkeling. De ruimtes zijn inmiddels in gebruik genomen door de Speelgoedbank en SaSafit, waardoor het pand de gewenste maatschappelijke bestemming heeft gekregen. Het tegengaan van de verloedering van de directe omgeving door het bezit schoon, heel en veilig te houden, kost extra inzet van geld en tijd. Waddinxveen Anne Frank Zalencentrum: Vanaf 2012 biedt Palet Welzijn de seniorenactiviteiten aan vanuit het centrum. Zij doen dit volgens de uitgangspunten van het seniorenwerk nieuwe stijl, waarbij zelfredzaamheid uitgangspunt is. De samenwerking met Palet Welzijn is gedurende 2012 steeds beter en intensiever geworden. Omdat het aanbod van vrijwilligers die hand en spandiensten uitvoeren binnen het centrum terugloopt, kan Woonpartners niet meer dezelfde services bieden als voorheen. Aan de gebruikers van het centrum is dit uitgelegd tijdens een gebruikersoverleg. De wervingscampagne voor nieuwe vrijwilligers heeft contacten opgeleverd met een bemiddelingsbureau. Vier vrijwilligers zijn via dit bureau inmiddels in het centrum werkzaam. 18 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Kantoren Anne Frank Centrum: Op de begane grond zijn een praktijk voor fysiotherapie, een kapper en een schoonheidsalon met diverse specialismen samengebracht om zo extra diensten aan de bewoners te bieden. Kantoren streng Jan van Bijnenpad: In de boven elkaar gelegen kantoorruimten in het woongebouw is bewust leegstand gecreëerd (zes van de acht) zodat de planvorming rondom leeftijdsbestendig wonen aan het Jan van Bijnenpad zo min mogelijk vertraging oplevert. Het plan beoogt om meer diversiteit in de woningplattegronden aan te brengen en de uitstraling van het complex van binnen en buiten te verlevendigen. Kuyperhoeve 9: De Jutters heeft het pand na zeven jaar verlaten. Woonpartners heeft aansluitend een nieuwe huurovereenkomst voor tien jaar kunnen sluiten met Julikids kinderopvang. Mogelijke participatie in de bouw van Maatschappelijk Vastgoed in de Triangel ligt stil. Nadat Woonpartners in september 2011 haar aanbod bij de gemeente Waddinxveen heeft uitgebracht, is het proces in 2012 gestagneerd. Highlights Overig Vastgoed Woonpartners beheert een bescheiden vastgoedportefeuille Overig / Commercieel Vastgoed. Het beheren en verwerven van dit soort vastgoed is geen doel op zich. Dergelijk vastgoed behoort in het algemeen tot het woongebouw dat Woonpartners beheert (plint). Waddinxveen Ieplaan 89 – Bakkerij Gerritsen. Bakkerij Gerritsen is failliet verklaard. Het pand is aansluitend verhuurd aan bakker Smit. Deze snelle verhuring heeft bijgedragen aan het behouden van de voorzieningen in deze straat.
4.6 Betrekken van bewoners bij beleid en beheer Huurderskoepels Woonpartners heeft twee huurderskoepels: de Huurdersbelangenorganisatie Waddinxveen Zevenhuizen-Moerkapelle (HWZM) en Huurdersvereniging Woonbelang Hollands Midden (HWHM). Hiermee wordt in totaal zes keer per jaar overlegd. Tijdens de gezamenlijke overleggen met de huurderskoepels worden beleid, strategie en jaarplannen besproken en de jaarstukken ter verantwoording overlegd. In de overleggen met de afzonderlijke huurderskoepels worden meer gebiedsgerichte kwesties besproken. Bewonerscommissies Eind 2011 werd samengewerkt met 33 bewonerscommissies. Met deze commissies worden zaken rondom het complexbeheer besproken. Extra aandacht is er voor het daadwerkelijk werken aan leefbare complexen. Klantarena In 2012 is voor de tweede maal een klantarena georganiseerd. Met een brede vertegenwoordiging van onze huurders is gesproken over de wijze waarop Woonpartners werkt aan leefbare wijken. Voorafgaand aan de klantarena is door studenten van de Hogeschool Utrecht in Amersfoort een enquête onder onze huurders gehouden over dit onderwerp. Vernieuwing huurdersparticipatie Samen met vertegenwoordigers uit HWHM en HWZM is gewerkt aan een plan om de huurderparticipatie te vernieuwen. Dit wordt in 2013 verder uitgewerkt.
19 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
5. Wonen, leren en werken Activiteiten in de keten ‘Wonen, leren en werken’ zijn een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden van Woonpartners. De corporatie is er als werkgever bij gebaat dat veel jongeren zich aangetrokken voelen tot werken in de bouwsector. Daarnaast proberen wij een bijdrage te leveren om van kansarme jongeren en kinderen, kansrijke talenten voor de toekomst te maken. De onderstaande activiteiten zijn voorbeelden van werkzaamheden van Woonpartners Midden-Holland in deze keten.
Onderwerp Sluitende aanpak jeugdwerkloosheid bij externe partijen
Stage- en werkervaringsplaatsen bij Woonpartners
Aansluiting onderwijs op de beroepspraktijk Inzet taakgestraften
PortiekPortiers
Uitwerking in 2012 René Mascini, directeur-bestuurder van Woonpartners is een van de ambassadeurs voor dit project, namens de werkgevers. Woonpartners heeft in zijn algemene voorwaarden bij aanbestedingen staan dat minimaal 5% van de werkzaamheden moet gebeuren in het kader van leerwerkplekken. Woonpartners is een erkend leerbedrijf. Binnen de organisatie is een ruim aanbod aan stage- en werkervaringsplaatsen. In 2012 hebben wij beduidend meer stageverzoeken ontvangen dan in 2011 (85 in 2012 en 55 in 2011); 23 stagiairs zijn in 2012 ook daadwerkelijk geplaatst. (24 in 2011). De stagiairs waren van de volgende onderwijsinstellingen afkomstig: Radboud Universiteit Nijmegen (4) Hogeschool Utrecht (5) Hogeschool Rotterdam (2) ID-College Gouda (5) ROC Zadkine Rotterdam (1) Groene Hart College Alphen aan den Rijn (1) Hogeschool In Holland Den Haag (1) ROC Midden Nederland (1) Albeda College Rotterdam (1) Daarnaast is er een werkervaringsplaats t.b.v. cv-opbouw ter beschikking en was er één plek voor een reïntegratietraject van de gemeente Gouda. Woonpartners is met het ID-College overeengekomen om jaarlijks vier snuffelstageplaatsen ter beschikking te stellen aan de TOP-klas (beroepsoriëntatie voortijdig schooluitvallers). In 2012 zijn hiervoor geen kandidaten aangeboden. René Mascini heeft zitting in de klankbordgroep Bouw van het ROC ID-college om zo het onderwijs beter te doen aansluiten op de beroepspraktijk. Woonpartners ondersteunt bureau Halt bij de uitvoering van taakstraffen. Het lukt steeds meer om zinvolle werkzaamheden aan te dragen. In Gouda Oost worden kinderen door onze huismeester opgeleid tot PortiekPortier. Zij worden zo bewust van het schoon, heel en veilig houden van de leefomgeving.
20 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
De Goudse Weekendschool
Buurtsport Gouda
Brede School mentor project Jeugdagenda Huisvesting voor jongeren
Nelson Mandela Centrum (NMC)
Herstructurering Gouda Oost
Aanpak kindermishandeling
Natuurspeeltuin Moerkapelle
Op initiatief van Woonpartners Midden-Holland is in februari 2010 de Goudse Weekendschool opgericht. Op de Weekendschool krijgen kinderen van 10-14 jaar op zondag les van mensen die met enthousiasme vertellen over hun beroep. Kinderen die meedoen aan de Goudse Weekendschool ontdekken de wereld, krijgen meer zelfvertrouwen, zicht op hun eigen talenten en hun binding met de (Goudse) samenleving neemt toe. Behalve dat Woonpartners (Rene Mascini) initiatiefnemer, bestuurslid en sponsor is, levert Woonpartners ook gastdocenten om kinderen iets uit de praktijk van de woningcorporatie mee te geven. Woonpartners ondersteunt Buurtsport van Sport.Gouda. Met name in de wijken Oud-Achterwillens, Kort Haarlem en Gouda Oost worden op die manier veel kinderen er toe aangezet om in hun vrije tijd gezond en actief bezig te zijn. Woonpartners ondersteunt het Brede School mentorproject, met een financiële bijdrage. Woonpartners participeert in de Goudse Jeugdagenda. Voor jongeren die begeleid worden door het jongerenwerk in samenwerking met de Goudse stadsmarinier, wordt een traject gestart naar een regulier leven, met werk, een vast dagritme en vaste huisvesting. Deze jongeren kunnen daarna bij Woonpartners een tijdelijke woning huren met daarbij een aangepast zorgdakcontract. In het NMC huisvesten we het consultatiebureau, het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), een peuterspeelzaal, crèche, basisschool, jeugddependance van de bibliotheek en jongerenwerk. Bij de huishoudens die moeten verhuizen vanwege de herstructurering wordt altijd onderzocht of er probleemsituaties zijn waar Woonpartners en haar ketenpartners bij kunnen ondersteunen. Het CJG participeert hier sinds de tweede fase van de uitverhuizingen. Op deze wijze komt er extra aandacht voor situaties waar kinderen bij betrokken zijn. Woningcorporaties zijn niet verplicht om aan de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te voldoen. Indachtig de maatschappelijke taak van Woonpartners wil zij daar waar medewerkers signalen van mishandeling oppikken dat ze wel weten hoe er mee om te gaan. Woonpartners heeft aan haar medewerkers die bij bewoners thuis komen een workshop gegeven om de signalen te herkennen. Daarnaast is een protocol opgesteld zodat onze medewerkers zonder te hoeven vrezen voor hun eigen veiligheid. Om de jongere jeugd in Moerkapelle de ruimte te bieden om meer in de natuur te kunnen spelen, is op verzoek van de bewonerscommissie een natuurspeeltuin aangelegd.
21 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
6. Woningbeheer 6.1 Woningmarkt algemeen Woonpartners Midden-Holland werkt in het gebied waar zij bezit heeft samen met de daar actieve corporaties. Dit gebied omvat naast de gemeenten Gouda en Waddinxveen ook de kernen Zevenhuizen en Moerkapelle van de gemeente Zuidplas. De woningen in het project De Parkwachters in Boskoop zullen -zodra zij beschikbaar komen- worden verhuurd via de daar actieve collegacorporatie Trifolium Woondiensten Boskoop. Het gezamenlijk woningaanbod van de corporaties in dit gebied – inclusief de gemeente BodegravenReeuwijk - wordt aangeboden via de webservice www.woningnet.nl, via de link ‘Gouda en omstreken’. Woningen met een huurprijs boven € 664,67 (liberalisatiegrens 2012) worden ook aangeboden via www.pararius.nl. De woningmarkt in het werkgebied van Woonpartners wordt nog steeds gekenmerkt door een tekort aan woningen. Voor het gebied waar de woningen via WoningNet worden aangeboden zijn meer gedetailleerde marktgegevens bekend. Ultimo 2012 is het aantal van 8.886 bij WoningNet ingeschreven woningzoekenden voor dit werkgebied vrijwel stabiel gebleven. Het aandeel ingeschreven woningzoekenden met belangstelling voor een huurwoning steeg echter van 7.567 naar 7.982. Een toename van 5,5%. De belangstelling voor koop- en huur daalde van 659 naar 631 (-4,2%) en de belangstelling voor koop daalde verder van 367 naar 273 (-25,6%) woningzoekenden. Het aandeel starters onder de woningzoekenden is licht toegenomen (42%), de groep doorstromers is iets kleiner geworden (32%) en die van zelfstandig wonenden is het kleinst (27%). Op het totaal aantal ingeschreven woningzoekenden zoekt 89,9% een huurwoning, 7,1% zoekt een huur- of koopwoning en nog maar 3,1% zoekt een koopwoning. In 2008 stonden nog 17,8% van de woningzoekenden voor een koopwoning ingeschreven. Het totaal aantal aangeboden woningen (inclusief het particuliere aanbod) via WoningNet bedroeg 858 woningen. Dat is een stijging met 9,9% t.o.v. het voorgaande jaar. Het corporatieaanbod daarin bedroeg 806 woningen. Dit aanbod lag bijna 11,3% hoger dan vorig jaar. Het aantal daadwerkelijke verhuringen bedroeg 618 en is vrijwel gelijk aan het aantal van 2011. Het verschil tussen het aantal aangeboden en verhuurde woningen wordt verklaard doordat woningen die wel in 2012 zijn aangeboden Slaagkans: aan het einde van dat jaar nog niet waren verhuurd. Daarnaast is er Dit is de kans dat men een aantal woningen dat voor de tweede maal moest worden daadwerkelijk een woning aangeboden. krijgt wanneer men reageert. De slaagkans is over het hele jaar genomen gestegen van een magere 5% in het vierde kwartaal van 2011 naar 9% in het vierde kwartaal van 2012 (deze cijfers worden altijd per kwartaal weergegeven). Dit is volledig toe te schrijven aan de tweede helft van 2012 en wordt sterk beïnvloed door het nieuwbouwaanbod. Van de woningen wordt 65 % verhuurd aan starters, 25% aan doorstromers en 10% aan zelfstandig wonenden.
Het aantal verhuringen per kwartaal wordt daarbij afgezet tegen het aantal actief woningzoekenden in de te beschouwen periode.
6.2 Woningmutaties Woonpartners Woonpartners heeft in 2012 in totaal inclusief de nieuwbouwopleveringen 500 woningen aan een nieuwe huurder verhuurd. Dat waren 491 regulier verhuurde woningen, 4 verhuringen aan aannemers voor werkzaamheden en 5 verhuringen aan gemeenten voor de huisvesting van personen zonder verblijfsstatus. In 2012 heeft Woonpartners 89,9% van de woningen met een huur tot € 664,67 toegewezen aan de doelgroep met een maximaal verzamel jaarinkomen tot € 34.085,-. Hiermee wordt net niet voldaan aan de door de minister gesteld eis dat maximaal 10% van de mutaties mag worden toegewezen aan inkomens buiten de doelgroep. Gelet op de veranderende regelgeving kan nog niet worden aangegeven welke consequenties dit heeft. Het gaat daarbij in 2012 in totaal om 46 huishoudens. 22 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Gouda In de loop van het jaar zijn er uit de bestaande voorraad 313 woningen vrij gekomen. Hiervan werden 163 woningen weer verhuurd en werden 18 woningen voor verkoop aangemerkt. De overige woningen zijn leeggekomen voor sloop (W. Beckmanstraat / Verzetslaan) of waren aan het einde van het jaar nog niet verhuurd. Waddinxveen In Waddinxveen kwamen 207 woningen uit de bestaande voorraad leeg. Hiervan werden 195 woningen weer aan nieuwe huurders in gebruik gegeven. Daarnaast zijn 12 woningen vrijgekomen ten behoeve van de verkoop. Zuidplas In Zuidplas (kernen Zevenhuizen-Moerkapelle) kwamen 62 woningen bestaande woningen vrij. Hiervan werden 50 woningen weer verhuurd en werden 5 woningen voor verkoop aangemerkt. De overige woningen zijn leeggekomen voor sloop (Schoolstraat en Burgemeester Klinkhamerweg in de kern Zevenhuizen) of waren op het einde van het jaar nog niet verhuurd. Mutatiegraad Hiermee komt de mutatiegraad in de bestaande voorraad, op basis van het totaal aantal daadwerkelijk weer verhuurde woningen, voor heel 2012 in het hele werkgebied van Woonpartners op 6,0%.
2012 6,0% 2011 6,1% 2010 6,7% 2009 7,9%
Inkomensklasse Huurklassen
Leeftijd
Woningtoewijzing In 2012 verhuurde Woonpartners in totaal 491 woningen aan nieuwe huurders (in 2011: 475 woningen). Hiervan vallen 390 woningen in de categorie betaalbare huurwoningen. De toewijzingen vonden plaats zoals weergegeven in de tabel. Deze aantallen betreffen alle huurwoningen, inclusief woningen die door nieuwbouw aan de voorraad zijn toegevoegd. Verder zijn 64 woningen tijdelijk verhuurd in het kader van de herontwikkeling van Gouda Oost in de sloopcomplexen aan de W. Beckmanstraat en de Verzetslaan. Daarnaast zijn in 2012 ten behoeve van grootonderhoud 4 woningen verhuurd aan de aannemer gedurende de renovatie van complexen.
<= € 366,36 > € 366,37 <= € 524,27 > € 524,28 < 65
Aantallen eenpersoonshuishoudens <= € 22.025 87 107
< 65 >=65
> € 22.025 <= € 20.675
>=65
> € 20.675
Totaal
18 1
1
18 21
33 3
0
5
6
106
151
43
Aantallen tweepersoonshuishoudens < 65
<= € 29.900
9
44
5
< 65 >=65
> € 29.900 <= € 28.225
0 1
6 13
32 1
>=65
> € 28.225
Totaal
0
3
3
10
66
41
Aantallen drie- en meerpersoonshuishoudens < 65
<= € 29.900
2
45
2
< 65 >=65
> € 29.900 <= € 28.225
0 0
9 1
14 0
>=65
> € 28.225
0
0
1
2 118
55 272
17 101
Totaal Totaal-generaal
Marktsituatie De populariteit volgt uit het gemiddeld Ontwikkelingen per markt aantal reacties per aangeboden woning. Populariteit Hoewel er per gemeente verschillen zijn te 2012 2011 constateren is over het geheel genomen de belangstelling min of meer gelijk 85,0 Gouda 72,6 gebleven ten opzichte van vorig jaar. Wel 73,2 Waddinxveen 87,7 blijkt dat de woningzoekende kritischer is 22,5 Zuidplas 21,1 geworden. Het aantal keren dat een woning moet worden aangeboden is licht gestegen.
Aanbiedingsgraad 2010
2012
2011
2010
61
3,7
2.9
4,0
66,6
2,8
2,7
3,9
21,3
2,3
2,3
2,3
23 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Afhandeling urgentieaanvragen Urgenten
Gouda 2012
Waddinxveen 2012
Zuidplas 2012
Totaal 2012
Totaal 2011
Totaal 2010
Aanvragen
40
30
6
76
82
74
Afwijzingen
9
9
3
21
13
20
Toekenningen
33
18
4
55
58
53
Gehuisveste urgenten
17
17
5
39
18
37
In Gouda en Waddinxveen kunnen woningzoekenden rechtstreeks bij Woonpartners terecht voor het indienen van hun urgentieaanvraag. Woonpartners werkt samen met stichting Kwadraad (sociale urgentieaanvragen) en GGD Midden-Holland (medische urgentieaanvragen). In Zuidplas verzorgt de gemeente de aanvragen voor de urgenties. Afgifte huisvestingsvergunningen Voor de gemeenten Gouda en Waddinxveen verzorgt Woonpartners de afgifte van de huisvestingsvergunningen. Dit doet zij op basis van overeenkomsten met die gemeenten niet alleen voor de door haar zelf verhuurde woningen, maar ook die van andere verhuurders en koopwoningen. In de gemeente Zuidplas worden er alleen vergunningen afgegeven voor de woningen die Woonpartners zelf verhuurt.
Huisvestingsvergunningen 2012
2011
2010
Gouda
284
264
221
Waddinxveen
233
178
179
Zuidplas
43
53
67
6.3 Onderhoud Vernieuwde aanpak Planmatig Onderhoud (PO) Om meer grip te krijgen op de uitvoering van het PO en de PO-lasten, is in 2012 ‘on the job’ de vernieuwde aanpak met drie nieuwe procesbeschrijvingen opgesteld te weten: opstellen MJOB, jaarbegroting en MIP realisatie PO aanbesteding van diensten en werken Uitgangspunt in de vernieuwde aanpak PO is een financiële taakstelling op basis van benchmarks (CFV/WSW) in combinatie met een transparante en objectieve methode om te bepalen welke prioriteiten in het PO als eerste moeten worden uitgevoerd. Daarbij staan (brand)veiligheid, gezondheid en wet-/regelgeving bovenaan, gevolgd door eventueel gemaakte afspraken met huurders, de technische staat van de woningen op basis van de conditiemeetmethode (NEN 2767), de woonwensenlijst, esthetische kwaliteitswensen en overige zaken. De jaarbegroting PO voor 2013 is gebaseerd op deze nieuwe aanpak. Daarbij is een eenduidige verdeling gemaakt tussen: het kort- en langcyclisch onderhoud de uitsplitsing naar onderhoudslasten investeringen wat wel en niet tot de benchmark wordt gerekend. Tevens is de organisatorische en financiële splitsing tussen het exterieur (buitenschil + collectief interieur) en interieur (inbouwpakket individuele woning) verder vormgegeven. Om voor de aankomende jaren de koers en kaders voor het onderhoud scherp te hebben is in 2012 een eerste concept ‘Onderhoudsfilosofie Woonpartners Midden-Holland’ opgesteld. Hierin wordt integraal de verbinding gelegd met ondermeer Dagelijks Onderhoud (DO) en de vernieuwde standaard voor Woonpartnerskwaliteit (WPK). In 2013 zal dit concept tot een definitieve versie worden uitgewerkt.
24 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Onderhoud 2012 Planmatig Onderhoud (PO) De projectmatige aanpak van het PO is in 2012 verder verbeterd waarbij werkzaamheden op een slimme manier zijn gebundeld tot een voor de markt aantrekkelijke omvang. In een aantal situaties zijn dezelfde werkzaamheden aan meerdere complexen samengevoegd. Hiermee zijn aanbestedingsvoordelen geboekt. Daarbij is ook gebleken dat de juiste balans tussen de omvang en de bundeling over meerdere complexen bepalend zijn voor een effectieve en efficiënte aanpak. In de projectenplanning PO 2013 zijn de leer- en verbeterpunten meegenomen die uit de projectevaluaties naar voren zijn gekomen. Met de in 2011 aangeschafte conditiemeetmethode (NEN 2767) zijn in 2012, ten behoeve van de jaarbegroting PO 2013, voor 26 complexen het exterieur en de gemeenschappelijke binnenruimte gemeten. Hiermee is het mogelijk op een objectieve wijze de kwaliteit inzichtelijk te krijgen en daarmee ook een prioriteitsstelling tussen de te onderhouden complexen aan te brengen. Ten behoeve van het verbeteren van de klantcommunicatie en -informatie zijn, al voor het eind van 2012, de uit te voeren PO werkzaamheden voor 2013 in complexgerichte overzichten op de website geplaatst. Ook de toepassing van het Klanten Informatie Systeem (KIS) en het aanstellen van een coördinator nazorg heeft bijgedragen aan verbetering van klantencontacten en een verbeterde vastlegging van de klantcontacten en de afhandeling van nazorgpunten. In onderstaande tabel zijn alle PO lasten zoals begroot en gerealiseerd in 2012 opgenomen, ook per genormeerde verhuureenheid (vhe). Ter vergelijking zijn de PO lasten 2011 aangegeven. De onderschrijding op PO wordt voor een deel veroorzaakt door aanbestedingsvoordelen en minderwerk. Daarnaast is een deel van het werk doorgeschoven naar 2013 omdat met name de voorbereidingstijd van de projecten te krap was ingeschat.
Specificatie planmatig onderhoud Planmatig Onderhoud CV-ketels PKVW, WPK Totaal planmatig onderhoud
Begroting
Lasten
Lasten
Begroting
Lasten
Lasten
in €
in € 2012
in €/vhe (*)
in €
in € 2011
in €/vhe (*)
9.689.649,-
8.342.700,-
10.966.200,-
8.725.300,-
1.248,-
In PO In PO
In PO In PO
903.500,In PO
1.281.500,In PO
183,In PO
9.689.649,-
8.342.700,-
11.869.700,-
10.006.800,-
1.431,-
1.207,In PO In PO 1.207,-
(
*)Woonpartners rekent voor dit jaar met 6.912 (in 2011 met 6.991) genormeerde verhuureenheden. Dit aantal wordt berekend door het gemiddelde te nemen van de voorraad aan het begin van het jaar + de voorraad, waarbij sommige verhuureenheden slechts deels meetellen. Een garage telt bijvoorbeeld als een ¼ verhuureenheid.
25 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Dagelijks Onderhoud (DO) Specificatie dagelijks onderhoud
Serviceonderhoud Mutatieonderhoud PKVW, WPK, overig
Begroting
Lasten
Lasten
Begroting
in €/vhe (*)
in €
Lasten in € 2011
Lasten
in €
in € 2012
1.417.000,-
2.322.928,-
336,-
1.875.400,-
2.255.511,-
323,-
1.479.000,-
1.352.715,-
195,-
1.341.000,-
1.347.902,-
193,-
485.000,-
679.880,-
98,-
534.000,-
415.466,-
59,-
Gemaakte kosten zijn als investering verwerkt Budget is overgeheveld naar overige bedrijfslasten
in €/vhe (*)
Energetisch bij mutatie
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
119.300,-
EPAcertificering
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
58.200,-
889.600,-
795.588,-
115,-
858.800,-
792.783,-
113,-
4.270.600,-
5.151.111,-
745,-
4.786.700,-
4.811.662,-
688,-
541.400,-
-582.973,-
-84,-
-529.900,-
-603.000,-
-86,-
3.729.200,-
4.568.138,-
661,-
4.256.800,-
4.208.662,-
602,-
Contractonderhoud Totaal Dagelijks onderhoud Af: dekking uren eigen dienst Totaal Dagelijks onderhoud
n.v.t.
n.v.t.
(
*) Woonpartners rekent voor dit jaar met 6.912 (in 2011 met 6.991) genormeerde verhuureenheden. Dit aantal wordt berekend door het gemiddelde te nemen van de voorraad aan het begin van het jaar + de voorraad, waarbij sommige verhuureenheden slechts deels meetellen. Een garage telt bijvoorbeeld als een ¼ verhuureenheid.
Serviceonderhoud Bij de begroting voor 2012 is verzuimd de kosten voor onze eigen dienst bij het serviceonderhoud op te tellen. Hierdoor is het serviceonderhoud te laag begroot. Uitgaande van de benchmark van het CFV voor serviceonderhoud, zou een begroting van circa € 1.900.000,- reëel zijn geweest. Opvallende uitgaven waren het interieuronderhoud aan de Winterdijk in Gouda en het verhelpen een lekkage aan de rookgasafvoeren in de Havikhoek in Waddinxveen. Mutatieonderhoud Het budget mutatieonderhoud bleek voldoende. Halverwege 2012 is ten gevolge van stagnatie op de markt besloten om een aantal lege woningen niet meer in de verkoop te houden maar opnieuw verhuurklaar te maken. Met name vier woningen in de Bomenwijk in Waddinxveen zorgen voor een flinke uitgavenpost. In totaal is voor tien woningen een bedrag van € 150.000,- uitgegeven. Contractonderhoud Aan contractonderhoud is in 2012 minder uitgegeven dan begroot. Dit komt door nieuw afgesloten liftcontracten, waardoor de kosten voor de vervanging van onderdelen lager uitvallen. Daarnaast zijn kosten voor contracten verschoven naar VvE-beheer in verband met verkoop van woningen. Tevens zijn de kosten van de meting parkeerdruk voor ’t Leliepark niet op contracten geboekt en is een aantal facturen te laat ontvangen, om nog in de uitgaven voor 2012 mee te nemen. Dekking uren eigen dienst De eigen dienst heeft sinds het tweede kwartaal geen boventallige fte meer. Daarmee zijn de kosten weer gedempt. 26 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Woonpartnerskwaliteit (WPK) De na te streven kwaliteit in de door Woonpartners beheerde woningvoorraad is vastgelegd in een kwaliteitsstandaard. Deze standaard staat bekend als ‘Woonpartnerskwaliteit’ (WPK). Bij dit kwaliteitsniveau kunnen huurders rekenen op een duurzaam onderhouden eigentijdse woning. In 2012 is een eerste aanzet gemaakt om WPK te updaten waarbij meerdere kwaliteitsniveaus worden gehanteerd. In 2013 wordt hiervoor een definitieve lijn vastgesteld. In 2012 zijn 272 woningen, gelijktijdig met de uitvoering van planmatig onderhoud of mutatieonderhoud, voorzien van WPK. Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) De oorspronkelijke doelstelling van het beveiligen van woningen conform het PKVW is het terugdringen van het aantal woninginbraken. Aangezien het PKVW in 2011 sterk is gewijzigd, is er in 2012 een nieuw beleidsdocument opgesteld. Hiermee is met name duidelijk geworden wat dit keurmerk precies inhoudt, wanneer een certificaat kan worden afgegeven en welk beleid door Woonpartners wordt toegepast. Financieel heeft dit in 2012 geen directe gevolgen gehad. In 2012 zijn voor 97 woningen werkzaamheden uitgevoerd en certificaten afgegeven. Hiermee komt het totale aantal woningen met PKVW certificaat in de drie gemeenten Gouda, Waddinxveen en Zuidplas uit op 3.765. Bij 110 woningen is het al aanwezige PKVW aangepast naar de huidige regelgeving. Daarnaast biedt Woonpartners in Gouda een zogenaamde light-variant van dit keurmerk aan. Dit is overeengekomen in een convenant met o.a. Promen op 4 december 2012. Huurders van een aantal door Woonpartners te selecteren woningen, hebben de mogelijkheid om zonder al te hoge kosten hun woningen aanvullend te laten beveiligen met een pakket eenvoudige aanpassingen. Dit wordt tegen gereduceerde kostprijs uitgevoerd. Hiermee wordt op korte termijn actie ondernomen tegen het hoge aantal woninginbraken in Gouda. Individuele woningverbetering Woonpartners Midden-Holland biedt haar huurders de mogelijkheid om, met het oog op individuele woningverbetering, bewonersopties aan te vragen. Het kan daarbij onder meer gaan om het aanbrengen van elektra in de berging, het plaatsen van een nieuwe CV-installatie of een Velux dakraam. Binnen dit kader zijn in Gouda 6 aanvragen afgehandeld. In Waddinxveen betrof dit 48 aanvragen en in Zuidplas 17 aanvragen.
x
Recyclebaar PVC
x x x x x x x
LED verlichting
264 - Nic. Beetslaan in Waddinxveen 721 - Elckerlycstraat e.o. in Gouda 833 - B. Gaarlandtsingel e.o. in Gouda 500 - Parklaan in Boskoop 234 - W. de Zwijgerlaan in Waddinxveen e 175 - Alblas 1 fase in Waddinxveen 445 - Goudsbloemstraat in Zevenhuizen
Loodvervangers
Complexnummer/-naam en plaats
FSC hout (deels)
Maatregelen duurzaamheid
x x x x
x x x x x x
Vogelvides (*)
Duurzaamheid en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) In het kader van duurzaamheid en MVO streeft Woonpartners Midden-Holland ernaar haar activiteiten op een voor het milieu zo min mogelijk belastende wijze uit te voeren. Dit heeft, naast de gebruikelijke maatregelen op het vlak van duurzaamheid, geresulteerd in extra maatregelen in de volgende complexen.
x
x
(*) Vogelvides zijn maatregelen om vogels te laten nestelen in nieuwe daken binnen de duurzame flora- en faunavoorzieningen.
27 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
De volgende aspecten worden door Woonpartners Midden-Holland ook geschaard onder duurzaamheid en MVO. Energetische maatregelen Woonpartners Midden-Holland heeft zich geconformeerd aan het Convenant Energiebesparing corporatiesector, om in 2018 een reductie van 20% te hebben gerealiseerd in de CO² uitstoot. Woonpartners Midden-Holland heeft eind 2012 een CO² besparing gerealiseerd van 19,85% ten opzichte van de aanvangsituatie op 1-1-2009. In 2012 zijn de volgende maatregelen toegepast. Maatregel ¹) Bij 36 woningen is alleen de voorgevel nageïsoleerd.
CV-ketels vervangen door HR-ketels (incl. vervanging op klacht) Collectieve CV-ketel vervangen door collectieve HR-ketel Aanbrengen HR++ beglazing (in woonkamer en/of keuken en/of slaapkamer en/of hal) Aanbrengen dakisolatie Aanbrengen spouwmuurisolatie Aanbrengen vloerisolatie begane grond
Aantal woningen
Toelichting
60
N.v.t.
56
N.v.t. 264 - Nic. Beetslaan in Waddinxveen heeft 15% van de bewoners van het aanbod gebruik gemaakt. Bij de overige complexen is, vanwege gewijzigd beleid, geen huurverhoging meer gevraagd. Idem Idem Idem
162
109 147¹) 60 2
Met deze maatregelen is in 2012 een reductie van de CO uitstoot gerealiseerd van 55 ton. In 2012 was een bedrag van € 2,1 miljoen begroot aan uitgaven. Hiervan is uiteindelijk € 1,1 miljoen gerealiseerd, een bedrag dat ongeveer in lijn is met het meerjarenbeleidsplan van Woonpartners. Deze onderschrijding is veroorzaakt door aanbestedingsvoordelen, technische beperkingen met betrekking tot de uitvoering en het doorschuiven van een deel van het PO naar 2013 waaraan de energetische maatregelen direct zijn gekoppeld. Energie Prestatie Advies (EPA)-labeling De woningen van Woonpartners kunnen onderverdeeld worden volgens onderstaande tabel. Status
31-12-2012
Gelabeld
2131
Niet gelabeld
4292
Bouwjaar > 2003
232
Monument
51
Eindtotaal
6706
28 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Verdeling verstrekte energie-labels 800
720
700 571
600
518
500
442
400 300
246 185
200 100
Ultimo 2012
350 296
Ultimo 2011 197192
36 33
11 10
0 A
B
C
D
E
F
G
Alle woningen beschikken, zolang ze nog niet afgemeld zijn, over een zogenaamd leeftijdslabel. Op die manier kan altijd aan de verplichting om het label bekend te stellen, worden voldaan. De woningen worden afgemeld na het aanbrengen van energetische maatregelen. Leefbaarheid Binnen het onderhoud is sprake van fysieke maatregelen op het gebied van leefbaarheid. In 2012 zijn maatregelen gerealiseerd bij de volgende projecten/complexen: 262/263/264 - Nic. Beetslaan in Waddinxveen - behandelen metselwerk onderbouw; 833 - B. Gaarlandtsingel in Gouda - afsluiten en opknappen portieken; 234 - W. de Zwijgerlaan in Waddinxveen - reinigen gevelbekleding kunststof; 750/751 - Rutgerstraat en Verzetslaan e.o. te Gouda - binnenschilderwerk trappenhuizen; 761 - Dunantsingel in Gouda - reiniging kozijnen; 765 - Hammarskjöldhof in Gouda - reinigen gevelbekleding en kunststof kozijnen; 727 - Wingerd hoogbouw in Waddinxveen - vervangen automatische schuifdeuren en plafonds begane grond in de trappenhuizen. Brandveiligheid Met betrekking tot brandveiligheid zijn in 2012 de volgende aspecten gerealiseerd en/of opgestart: 262/263/264 - Nic. Beetslaan in Waddinxveen: aanbrengen noodtrappen, noodverlichting trappenhuis; 234 - W. de Zwijgerlaan in Waddinxveen: aanbrengen 30 minuten brandwerende berging- en voordeuren; 230 - Pr. Bernhardlaan in Waddinxveen: moderniseren van een tweetal brandmeldinstallaties in de twee woonblokken.
29 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Ventilatie Goede ventilatie is niet alleen van belang voor het juiste binnenklimaat en daarmee de gezondheid van de bewoners. Het is ook van belang voor de instandhouding van de goede technische staat van woningen. Daarom zijn de volgende voorzieningen aangebracht en werkzaamheden uitgevoerd in 2012 bij de complexen: 264 - Nic. Beetslaan in Waddinxveen: mechanische ventilatie-units vervangen, het mechanisch ventilatiesysteem gereinigd, ventilatieroosters vervangen, ventilatieroosters in kozijnen opgenomen (40 woningen); 466/467 - Stampioenstraat en Tirionstraat in Zevenhuizen: 27 woningen WTW units gereinigd en nieuwe filters geplaatst; 721 - Elckerlycstraat in Gouda: mechanische ventilatie en ventilatieroosters in de gevelkozijnen aangebracht; 833 - B. Gaarlandtsingel in Gouda: mechanische ventilatie en ventilatieroosters in de gevelkozijnen aangebracht; 236 - W. de Zwijgerlaan in Waddinxveen: vernieuwen dakventilatoren en inregelen collectieve MVinstallatie. Asbest Conform het beleid binnen de corporatiewereld zijn bij meerdere complexen/projecten asbestinventarisaties en asbestsaneringen uitgevoerd. Opvallend is dat bij de uitvoering van het grootonderhoud aan de Elckerlycstraat in Gouda extra asbest is aangetroffen. Het asbest is volgens de wet- en regelgeving en een aangepast plan van aanpak vanaf eind 2011 tot en met juli 2012 gesaneerd. Daarbij zijn de bewoners tijdelijk verhuisd. Het grootonderhoud kon vervolgens in onbewoonde toestand worden uitgevoerd. Arbeidsomstandigheden In 2012 is met de aangescherpte processen binnen de organisatie verder gewerkt. Hierbij zijn geen specifieke aandachtspunten aan de orde geweest.
30 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Complex Gouda Elckerlycstraat e.o. Pretoriaplein Burg. Gaarlandtsingel e.o. J. van Stolbergstraat e.o., Ouverturelaan, Willensplein, Bleysstraat, Gedenklaan,Vrijheidslaan, Schweitzerplein, Van Heuven Goedhartsingel, Hammarskjöldhof e.o., Roerdompstraat Van de Puttestraat Dunantsingel, Westhaven (Callicarpa) Dunantsingel Rutgersstraat, Bockenbergstraat Willensplein, Middenmolenplein Kazernestraat Waddinxveen Nic. Beetslaan Juliana van Stolberglaan Heemraadweg W. de Zwijgerlaan Jan van Bijnenpad, Kerkweg West Wilgenhorst, Peppelhorst, K. Rietbergplantsoen. J. Postlaan, P. Zuidlaan A, B en C Wilgenhorst, Peppelhorst Havikhoek, Eksterdreef, Pr. Bernhardlaan Visserhoeve, A. de Waalhoeve, Floriserf Esdoornlaan e.o. Wingerd Tesselschadelaan, Nic. Beetslaan, Busken Huetlaan Zuidplas De Patrijs, De Grutto, Noordelijke Dwarsweg, B. Klinkhamerweg De Graskamp, De Esdoorn, Korenstraat Jhr. van der Welstraat, Wilhelminastraat Boslaan, Raadhuishof, Dorpsstraat e.o (Zevenhuizen), N. Dwarsweg, B. Klinkhamerweg, Rozenstraat e.o., Bilderdijkstraat, Perkstraat, Staringstraat Hollevoeterlaan, Akkerweg, Van Swaanswijckstraat, Van Hogendorpstraat, Raadhuisstraat Goudsbloemstraat
Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
(Buiten)riolering/ en/of hemelwaterafvoer Installaties (elektra en/of CV-ketels en/of lift) Energetische maatregelen en/of PKVW Asbestsanering
Interieur (keuken en/of douche en/of toilet) Mechanische ventilatie
Buitenschilderwerk (incl. houtrotherstel)
EGW = eengezinswoningen EW = etagewoningen Q1 = eerste kwartaal van een jaar
Exterieur bouwkundig werk gevels en/of daken en/of diversen
Realisatieoverzicht complexen 2012 In onderstaand overzicht zijn de meest in het oog springende complexen benoemd.
Aantal woningen 32 EGW 30 EGW+ 8 EW 4 EGW+ 72 EW 405 EW+ 48 EGW
x x
x
Start
Gereed
x x
x
x
x
x
x
x
Q2 - 2011 Q3 - 2011
Q3 - 2012 Q1 - 2012
x
x
x
x
x
x
x
Q4 - 2011
Q1 - 2013
Q3 - 2012
Q4 - 2012
x
x
56 EW
x
Q2 - 2012
Q2 - 2012
40 EW 41 EGW 80 EW
x
Q2 - 2012
Q2 - 2012
56 EW 8 EGW 121 EW 33 EW 40 EW 36 EW 46 EGW 24 EW 94 EW 305 EW 100 EW 141 EW 32 EGW 50 EW 42 EGW 145 EW 56 EW
x
x
x
Q3 - 2012
Q4 - 2012
x
x
x
Q2 - 2012
Q4 - 2012
Q2 - 2012 Q3 - 2012
Q2 - 2012 Q4 - 2012
x x x
x x x x
x x x x
x x x x
x x x
x x
x x x x x
x x x x
Q1 - 2012 Q1 - 2012 Q4 - 2012 Q2 - 2012 Q2 - 2012
Q2 - 2012 Q3 - 2012 Q3 - 2011
Q3 - 2012 Q4 - 2012 Q2 - 2012
x x
Q4 - 2012 Q2 - 2012 Q2 - 2012
Q4 - 2012 Q4 - 2012 Q3 - 2012
x x
x x
x x
x
Q2 - 2012
Q3 - 2011 Q4 - 2011 Q3 - 2012 Q2 - 2012 Q2 - 2012
x x
Q4 - 2011
x
x
x x
50 EGW 12 EW 48 EGW 26 EGW 129 EGW 24 EW
x
x
x
x
Q1 - 2012
Q2 - 2012
x x x
x x
x
x x x
Q2 - 2012 Q2 - 2012 Q4 - 2012
Q3 - 2012 Q3 - 2012 Q1 - 2013
94 EGW 10 EW 17 EGW
x
x
x
Q4 - 2012
Q1 - 2013
x
x
x
Q4 - 2012
x
Q1 – 2013
31
Eigen onderhoudsdienst Keuringen Mutatiewoningen worden door hiervoor gecertificeerde medewerkers van de eigen onderhoudsdienst gekeurd op veiligheid (gas en elektra). In 2012 zijn 337 keuringen verricht, waarbij in 154 woningen één of meerdere gebreken geconstateerd zijn. Indien in een woning gevaarlijke situaties worden aangetroffen, worden deze direct doorgegeven aan de installateur of gerepareerd door de eigen onderhoudsdienst. 183 woningen zijn direct bij de keuring goedgekeurd 67 woningen konden na enkele kleine reparaties worden goedgekeurd, in sommige woningen moesten meerdere reparaties worden verricht 87 woningen zijn afgekeurd, de gebreken zijn later (door Woonpartnersservice of een derde) hersteld waarna de woning alsnog een goedkeuring heeft gekregen Reparatieverzoeken In 2012 zijn er 13.419 (14.359 in 2011, 14.024 in 2010 en 13.110 in 2009) meldingen binnengekomen waaruit 16.152 (20.077 in 2011, 18.661 in 2010 en 15.945 in 2009) opdrachten voortkwamen. Daarvan hadden 11.684 opdrachten betrekking op het serviceonderhoud. De overige opdrachten hadden betrekking op mutatieonderhoud, woningverbetering en uitvoering opdrachten in het kader van de Wmo. Van alle opdrachten zijn er 6.119 (38%) door de eigen organisatie afgehandeld. hiervan zijn 3.750 (61%) opdrachten uitgevoerd door de eigen onderhoudsdienst, de overige 2.369 (39%) in eigen beheer uitgevoerde opdrachten kwam voor rekening van de in Gouda opererende huismeesters en wijkopzichters. Per saldo zijn er 10.033 opdrachten (62%) uitgevoerd door derden. Het betreft dan voornamelijk bijzonder kennisspecifieke opdrachten aan CV-installaties, riolering, liften en de grotere mutatieopdrachten. Het aantal uitgezette opdrachten in 2012 ligt belangrijk lager dan in 2011. Meerbepaald: in het vierde kwartaal is het verschil het laagst. . Ook worden steeds meer de huurvoorwaarden aangehouden, daar waar vroeger meer naar de historie e.d. werd gekeken (lees strengere beoordeling/handhaven spelregels). Ook het aantal opdrachten dat door de eigen dienst is uitgevoerd ligt lager dan vorig jaar. Dit wordt grotendeels verklaard doordat de formatie van de technische dienst met 1 medewerker is afgenomen, bovendien waren de opdrachten groter waardoor er meer tijd per opdracht nodig was. Meldingen buiten kantoortijd Huurders kunnen voor spoedreparaties buiten kantooruren bellen met een speciaal servicenummer. Zij krijgen dan contact met een gespecialiseerd callcenter, de Service Telefoon Centrale (STC) uit Den Haag. In 2012 zijn bij de STC 953 meldingen binnengekomen (708 in 2011, 606 in 2010 en 515 in 2009). Zie voor de verdeling over de aard van de storingen onderstaande tabel. Brand
CV
Hang- en sluit werk
Elektra
Riool
Inbraak
Lift
Lekkage
Glas
Div.
Totaal
Gouda
2
74
52
81
66
Waddinxveen
4
91
41
43
50
16
5
87
28
45
456
2
86
53
17
37
424
Zuidplas
2
18
1
4
9
5
3
20
4
7
73
Totaal
8
183
94
128
125
23
94
160
49
89
953
Naast het melden via de STC kunnen huurders voor veel van deze reparatieverzoeken rechtstreeks met de daarvoor aangewezen aannemer bellen, dit geldt onder meervoor problemen met CVinstallaties, liften en het riool.
32 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
6.4 Kwaliteit van de dienstverlening Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH) In 1997 is Woonpartners Midden-Holland gestart met het meten van de kwaliteit van haar dienstverlening door gebruik te maken van het KWH-label. De resultaten van deze kwaliteitsmeting gebruikt Woonpartners om haar dienstverlening te verbeteren. In 2012 is KWH gestart met het nieuwe KWH Huurlabel 2.0 met de belangrijkste veranderingen ten opzichte van het oude label: de klantbeleving staat centraal; het betreft een continu meting; aftersales wordt op de kaart gezet; er wordt beter op behoeften gestuurd; er is voor Woonpartners ‘realtime’ inzicht in resultaten.
(Bron: KWH)
Overigens is Woonpartners per 2012 gestopt met de kwaliteitsmeting van USP-Marketing Consultancy BV. Het nieuwe KWH-Huurlabel 2.0 bestaat uit een vaste kern van vier onderdelen en diverse optionele onderdelen. De vaste kern is verplicht en die meet KWH jaarlijks en continu.
(Bron: KWH)
Hieronder staat hoe de klanten de dienstverlening van Woonpartners waarderen: eindcijfer Plaats t.o.v. andere woningcorporaties e Totaalscore 7,8 74 van de 169 Klantcontact: e Contact 7,4 129 van de 175 e Bereikbaarheid 7,7 95 van de 174 e Communicatie en informatie 7,9 104 van de 171 Verhuizen: e Woning zoeken 7,9 65 van de 172 e Nieuwe woning 8,3 25 van de 172 e Huur opzeggen 8,1 105 van de 172 Onderhoud: e Reparaties 7,9 134 van de 173 e Onderhoud(projecten) 8,1 52 van de 172 e Klachten behandelen 7,1 34 van de 174 Hiermee is voldaan aan de norm (> 7,0 voor alle onderdelen) om het huurlabel voor het e 10 achtereenvolgende jaar te behouden. 33 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
7. Governance 7.1 Governance: maatschappelijke inbedding Woonpartners onderhoudt intensief contact met haar belanghouders om de belangen van huurders en woningzoekenden zo goed mogelijk te kunnen behartigen. Het gaat dan onder meer om overleg met lokale overheden, huurdersbelangenorganisaties, bewonerscommissies en maatschappelijke organisaties. De wijze waarop het overleg gevoerd wordt met de gemeenten is geborgd in de prestatieafspraken, die periodiek worden geëvalueerd. De wijze waarop het overleg wordt gevoerd met de huurdersorganisaties is vastgelegd in een meerjarige samenwerkingsovereenkomst. De wijze waarop het overleg met alle belanghouders inhoud wordt gegeven, is vastgelegd in het governancebeleid van de organisatie en gepubliceerd op www.woonpartners-mh.nl. Horizontale verantwoording Woonpartners Midden-Holland bespreekt het te voeren beleid met de gemeenten in het werkgebied en met de beide huurderskoepelorganisaties, de Huurdersbelangenorganisatie Waddinxveen Zevenhuizen-Moerkapelle (HWZM) en Huurdersvereniging Woonbelang Hollands Midden (HWHM). Woonpartners beschouwt de huurderskoepels en de gemeenten als belangrijke gespreks- en samenwerkingspartners bij de voorbereiding en totstandkoming van activiteiten. Samenwerking met de huurders De samenwerking met de huurders vindt op woningcomplexniveau plaats via bewonerscommissies (BC’s) en overkoepelend met HWZM en HWHM. Tweemaal per jaar vindt overleg plaats met elke bewonerscommissie over het onderhoud, de leefbaarheid en de servicekosten. Woonpartners Midden-Holland heeft in 2012 tweemaal gecombineerd overleg gevoerd met de beide koepels. Aan dit overleg nemen de managers deel en het overleg wordt in de regel voorgezeten door de adjunct-directeur. Het najaarsoverleg, waarin ondermeer de begroting en het jaarplan aan de orde komen, vindt plaats onder voorzitterschap van de directeur-bestuurder. De belangrijkste onderwerpen van het gecombineerde overleg met HWZM en HWHM waren: huurbeleidsplan 2012-2013 jaarverslag en jaarrekening 2011 concept activiteitenprogramma 2013 concept begroting 2013 bijdrage van de corporatie aan de koepels werving van een lid voor de Raad van Toezicht ontwikkelingen bij Vestia vernieuwing van de wijze van samenwerken tussen de koepels en de corporatie landelijke ontwikkelingen rondom de verhuurdersheffing en de heffing voor het steunfonds CFV. Huurderskoepel HWHM Van de huurders van Woonpartners Midden-Holland in de gemeente Gouda is 34% deelnemer van de huurdersbelangenvereniging. In 2012 is met de HWHM tweemaal apart overleg gevoerd. Onderwerpen van overleg zijn complexoverschrijdende onderwerpen. Onderwerpen van gesprek waren onder meer: diverse onderhoudsprojecten doorbelasting huismeesterskosten afrekening servicekosten uitgaven leefbaarheid gebruik van e-mailadressen huurders levering van een lid voor de geschillencommissie Sociaal Statuut herstructurering voorgenomen bezuiniging op de bijdrage aan de huurderskoepels
34 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Huurderskoepel HWZM Van de huurders van Woonpartners Midden-Holland in de gemeente Waddinxveen en de kernen Zevenhuizen en Moerkapelle (gemeente Zuidplas) is 55% deelnemer van de huurdersbelangenvereniging. In 2012 heeft Woonpartners tweemaal overleg gevoerd met de HWZM. Onderwerpen van gesprek waren onder meer: lopende leefbaarheidsprojecten schoonmaken glazen buitenkant van de galerijbalustrades afnemende belangstelling voor deelname aan bewonerscommissies kwaliteit van de dienstverlening
7.2 Samenwerking met belanghouders Het bestuurlijk overleg met de gemeenten Boskoop, Gouda, Waddinxveen en Zuidplas vindt plaats op kwartaalbasis. Met deze gemeenten zijn prestatieafspraken gemaakt ten aanzien van de woningvoorraad waar het gaat om nieuwbouw en herstructurering, verkoop van huurwoningen, huisvesting van kwetsbare groepen, beheer, dienstverlening, sociale projecten en leefbaarheidsinitiatieven. Onderwerpen van gesprek waren onder meer: Waddinxveen vernieuwing prestatie-afspraken Gouda Woonpartners heeft als ketenpartner deelgenomen aan het regionaal bestuurlijk overleg (O)GGZ. Deze overleggroep is in 2012 driemaal bijeengeweest. Aan de orde kwamen de evaluatie van het regionaal beleidskader (O)GGZ 2008-2011, de concept nota Regionaal Kader Maatschappelijke Zorg Midden-Holland 2013-2016, de hoofdlijnen voor de uitvoeringsagenda. Zuidplas concept Woonvisie Zevensterlocatie Boskoop prestatieafspraken voortgang nieuwbouw GBA stand van zaken huisvestingsverordening gevolgen landelijke wetgeving Belanghouders Op de website www.woonpartners-mh.nl is terug te vinden welke organisaties en instellingen door Woonpartners als belanghouders worden beschouwd. Het gaat daarbij onder meer om bestuurders van gemeenten, vertegenwoordigers van onze huurders en om zorg- en welzijnsorganisaties en andere maatschappelijke en commerciële partners.
7.3 Governance - organisatie, bestuur en interne beheersing: verslag van de bestuurder Governancecode Op basis van de governancecode hebben bestuur en Raad van Toezicht een voortgangsdocument gemaakt, waarbij per onderdeel aangegeven wordt op welke wijze onze organisatie uitvoering aan de code geeft, volgens het principe ‘pas toe of leg uit’. In 2012 is het voortgangsdocument besproken, geactualiseerd en vervolgens opnieuw vastgesteld. Het stuk is op de website geplaatst: www.woonpartners-mh.nl. 35 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Bestuur In het verslagjaar was de heer R.J. Mascini (1956) directeur-bestuurder. Taken en verantwoordelijkheden directeur-bestuurder In de statuten van Woonpartners Midden-Holland en het huishoudelijk reglement Raad van Toezicht zijn de taken van Raad van Toezicht en bestuur beschreven. De documenten zijn te raadplegen op de website van Woonpartners: www.woonpartners-mh.nl. Er zijn in het verslagjaar geen tegenstrijdige belangen gemeld of vastgesteld. Nevenfuncties In het verslagjaar bekleedde de directeur-bestuurder de volgende nevenfuncties: Nevenfunctie voorzitter van de Stichting Woonomgeving Souburgh voorzitter van de Bouwsociëteit Midden-Holland lid van de Raad van Toezicht van SBWU voorzitter auditcommissie Raad van Toezicht van SBWU voorzitter Goudse Weekendschool adviseur en voorzitter externe begeleidingscommissie gemeente Zoetermeer inzake bouw moskee Roggeakker
van augustus 2000 juni 2011 december 2009 december 2009 februari 2010 december 2011
t/m februari 2012
Overzicht belangrijkste bestuursbesluiten en momenten Hieronder staan in chronologische volgorde een aantal belangrijke momenten genoemd en de belangrijkste bestuursbesluiten. Op andere plaatsen in het jaarverslag leest u er meer over. 10-01-2012 11-01-2012 12-01-2012 12-01-2012 26-01-2012 01-02-2012
01-02-2012 14-02-2012 16-02-2012 16-02-2012 16-02-2012 06-03-2012 14-03-2012 27-03-2012 29-03-2012 29-03-2012 04-04-2012
Woonpartners heeft in het Anne Frank Centrum in Waddinxveen haar jaarlijkse nieuwjaarsreceptie voor medewerkers en relaties gehouden. Samen met andere Goudse organisaties heeft woonpartners de gezamenlijke nieuwjaarsreceptie gehouden in de Goudse Schouwburg. De procesbeschrijving salarisadministratie is na aanpassing opnieuw vastgesteld. Het mandaterings- en delegatiebesluit 2012 is vastgesteld. Het convenant zorgnetwerken OGGZ Midden Holland is ondertekend. Een volmacht voor notariskantoor Kock, Ubachs en de Vries in Waddinxveen is getekend ten behoeve van de grondoverdracht van de Alblaslocatie (appartementencomplex 35 woningen). Besloten is -in ieder geval tot een nieuw treasurystatuut is vastgesteld- het huidige beleid om niet met derivaten te werken te continueren. De voorfinancieringsovereenkomst CPO voor senioren (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) is ondertekend. Akkoord is gegeven op de uitbetaling van het restantbedrag aan de laatste 10 kopers van Toren C van ’t Leliepark. De handleiding communicatie is na toevoeging van een hoofdstuk crisiscommunicatie opnieuw vastgesteld. ‘Wat en hoe’ is na toevoeging van een subhoofdstuk crisissituaties opnieuw vastgesteld. Het plan van aanpak voor het ‘Programmaplan automatisering’ is ondertekend. Akkoord is gegeven op de urenbesteding voor de personeelsvereniging in 2012. Een viertal aandeelhoudersbijeenkomsten is gehouden (met de medewerkers van Woonpartners Midden-Holland). Het groot onderhoud van het complex Juliana van Stolberglaan is feestelijk opgeleverd. Op basis van de resultaten van de organisatie in 2011 is besloten om de medewerkers van Woonpartners Midden-Holland over het jaar 2011 een eindejaarsuitkering van 2% van het bruto jaarsalaris (conform de regeling in de algemene arbeidsvoorwaarden) toe te kennen. De uitkering is in mei 2012 uitbetaald. 36
Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
04-04-2012
18-04-2012 23-04-2012 24-04-2012 25-04-2012 25-04-2012 25-04-2012 26-04-2012 26-04-2012 26-04-2012 23-04-2012 07-05-2012 09-05-2012 10-05-2012 15-05-2012 16-05-2012 16-05-2012 16-05-2012 21-05-2012 24-05-2012
29-05-2012 11-06-2012
25-06-2012 28-06-2012 29-06-2012 02-07-2012 02-07-2012 02-07-2012 02-07-2012 03-07-2012 03-07-2012 04-07-2012 13-08-2012 13-08-2012
Op basis van de resultaten van de organisatie in 2011 is besloten om de koers van het medewerkersaandeel Woonpartners Midden-Holland per 1 januari 2012 te verhogen met 2%. Het huurbeleidsplan 2012-2013 Woonpartners Midden-Holland is vastgesteld. De jaarrekening 2011 Woonpartners Midden-Holland, stichting voor bouwen en beheren, is vastgesteld. Het volkshuisvestingsverslag 2011 Woonpartners Midden-Holland, stichting voor bouwen en beheren, is vastgesteld. Het overzicht meer & minderwerk Parc Houtzicht is ondertekend. De jaarrekening 2011 Woonpartners Midden-Holland Wooninvestment is vastgesteld. De jaarrekening 2011 Woonpartners Midden-Holland Holding BV is vastgesteld. Het GBA-protocol voor vestiging Gouda is vastgesteld. Het GBA-protocol voor vestiging Waddinxveen is vastgesteld. Op feestelijke wijze is de eerste paal voor het project De Parkwachters in Boskoop geslagen. Het reglement commissies Raad van Toezicht Woonpartners Midden-Holland is vastgesteld. De opdracht aan Deloitte voor ondersteuning bij overname van een deel van de woningenportefeuille van Stichting Vestia Groep is ondertekend. Het privacyprotocol (omtrent privacy klanten) is vastgesteld. De aanpassing van het inkoopbeleid is vastgesteld. Het meer & minderwerk Parc Houtzicht is vastgesteld. Opdracht is verstrekt aan Breijer Bouw voor meer-minderwerk aan Elckerlycstraat te Gouda. Het proces tijdelijk verhuur is vastgesteld. De realisatieovereenkomst en de aannemingsovereenkomst De Parkwachters Boskoop zijn ondertekend. De notariële en onderhandse volmachten Parc Houtzicht zijn ondertekend. Opdracht is verstrekt aan Ponsioen Installatie Techniek BV voor het aanbrengen van zonwering en aanpassen van de koelingsinstallatie van het Nelson Mandela Centrum te Gouda. Het transactievoorstel voor conversie van drie BNG-leningen is ondertekend (BNG 40.0083709, BNG 40,0083710, BNG 40,0082125). Akkoord is gegeven op het ruilen van een aantal vierkante meters grond met gemeente Waddinxveen aan de Rijnlandstraat ten behoeve van Bovenland (complex 211), op de volmacht voor de afhandeling van deze transactie en op het aanvullende budget van € 5.389,58 voor deze transactie. De uitgangspunten voor de MGE-regeling voor de ontwikkeling van 475 woningen in het project Park Triangel te Waddinxveen zijn ondertekend. De opdracht voor sloopwerkzaamheden van 122 woningen in het Zuidelijk Stempel West in Gouda is verstrekt. De intentieovereenkomst voor samenwerking in het project Gouwe Oever te Boskoop met Vink Bouw Nieuwkoop is ondertekend. De algemene arbeidsvoorwaarden zijn opnieuw vastgesteld na aanpassing van het hoofdstuk over deeltijdarbeid. De intentieovereenkomst samenwerking bij bedrijfsvoering tussen Woonpartners Midden-Holland, Mozaïek Wonen, Wonen Centraal en Qua Wonen is ondertekend. Het controleplan 2012-2013 is vastgesteld. De onderhandelingen over de overname van Vestia Zuidplas zijn afgebroken. Akkoord is gegeven aan het voorstel voor de selectie van een civieltechnisch adviesbureau voor Gouda Oost. De aangifte VpB 2010 van Woonpartners Midden-Holland is voor akkoord ondertekend. Besloten is geen bod uit te brengen op diverse panden in Gouda die in eigendom zijn van Vestia Zuid. De bevestiging bij het overzicht van de dVi 2011 is afgegeven. ‘Wat en hoe’ is geactualiseerd en opnieuw vastgesteld. 37
Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
14-08-2012
16-08-2012 16-08-2012 23-08-2012 23-08-2012 03-09-2012 10-09-2012 11-09-2012 11-09-2012 13-09-2012 14-09-2012 17-09-2012 17-09-2012
27-09-2012 27-09-2012 01-10-2012 09-10-2012 11-10-2012 22-10-2012 22-10-2012 22-10-2012 23-10-2012 24-10-2012 25-10-2012 25-10-2012 26-10-2012 10-11-2012 19-11-2012 19-11-2012 27-11-2012 27-11-2012 29-11-2012 29-11-2012
Een volmacht is verstrekt aan Van der Meulen Kock & Ubachs notarissen, waarin medewerking wordt verleend aan het opheffen van een splitsing in appartementsrechten, ruiling en levering kadastrale percelen met Gemeente Waddinxveen, splitsing in appartementsrechten/toedeling in appartementsrechten (Zuidplaslaan) De offerte voor projectondersteuning telefooncentrale door WCS is ondertekend. De realisatieovereenkomst met gemeente Gouda voor het Margrietplein is ondertekend. Akkoord is gegeven op de gunning van het schilderwerk diverse complexen Gouda aan Den Hollander Schildersbedrijf uit Moordrecht. Op basis van meervoudige aanbesteding is een overeenkomst afgesloten met Canon voor vervanging van 5 multifunctionele printers. Een reactie op de brief van de Goudse Adviesraad voor mensen met een beperking inzake de toegankelijkheid van het Nelson Mandela Centrum in Gouda is verzonden. Het plan van aanpak ‘Reparatieverzoeken tot afrekening’ is ondertekend. De selectie van bouwaannemers en het bijbehorende aanbestedingsproces voor het Margrietplein in Gouda is vastgesteld. De groslijst 2012 van bedrijven waar Woonpartners mee samenwerkt en de bijbehorende criteria is vastgesteld. Opdracht en machtiging is verstrekt aan Robidus voor een onderzoek inzake WGA eigenrisicodragerschap en WIA onderzoek. Het groot onderhoud aan de drie flats van de Nic. Beetslaan in Waddinxveen is feestelijk opgeleverd. Opdracht is gegeven aan NCCW voor het vervolg dienstverlening voor het programmaplan automatisering Woonpartners Midden-Holland. De huurovereenkomsten tussen Woonpartners Midden-Holland en KPN BV inzake opstelpunten 5937 Middenmolenplein 120-262 te Gouda en 5923 Kerkweg Oost 219-295 te Waddinxveen zijn ondertekend. De turnkey overeenkomst met ontwikkelingscombinatie Alblas VOF voor 28 woningen (fase 2) in project Alblas is ondertekend. De opdracht voor het afsluiten van een aansprakelijkheidsverzekering bestuurders en toezichthouders is ondertekend. Op feestelijke wijze is gevierd dat het nieuwbouw appartementencomplex Alblas (fase 1) uit de steigers is. De opdracht voor de accountantscontrole van de jaarrekening boekjaar 2012 is verstrekt aan PwC. De governancecode is na bespreking in de Raad van Toezicht op 25 september 2012 opnieuw vastgesteld. Het BHV plan voor vestiging Gouda is na actualisering opnieuw vastgesteld. Het BHV plan voor vestiging Waddinxveen is na actualisering opnieuw vastgesteld. Het BHV plan voor het Anne Frank Centrum is na actualisering opnieuw vastgesteld. Voor het college van B&W van gemeente Gouda is een wijkbezoek in Gouda Oost (met o.a. een bezoek aan het Nelson Mandela Centrum) georganiseerd. De algemene arbeidsvoorwaarden zijn na actualisatie opnieuw vastgesteld. Het activiteitenprogramma 2013 Woonpartners Midden-Holland is vastgesteld. De begroting 2013 Woonpartners Midden-Holland is vastgesteld. De financiële meerjarenbegroting 2013 - 2022 Woonpartners Midden-Holland is vastgesteld. Op feestelijke wijze is de eerste paal voor het Centrumplan Waddinxveen geslagen. De overeenkomst arbodienstverlening met de Witte Raaf (1-1-2013 t/m 31-12-2015) is ondertekend. De opdracht voor levering van website CMS, intranet en klantenportaal aan NCCW is ondertekend. In Gouda Oost is een informatie-/inloopavond over de Wijkontwikkeling gehouden voor omwonenden. Besloten is de VSO2 met 1 jaar (stilzwijgend) te verlengen. De integriteitscode is na actualisering opnieuw vastgesteld. De integriteitscode voor leveranciers en aannemers incl. integriteitsverklaring is vastgesteld. 38
Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
04-12-2012
05-12-2012 05-12-2012 10-12-2012 11-12-2012 11-12-2012 12-12-2012 13-12-2012 17-12-2012 17-12-2012 17-12-2012
18-12-2012
18-12-2012 19-12-2012 20-12-2012
Het convenant ‘Samen werken en samenwerken aan de aanpak van woninginbraken in de gemeente Gouda’ tussen Promen,gemeente Gouda, Mozaïek Wonen en Woonpartners Midden-Holland (op initiatief van raadslid Jan van den Heuvel) is ondertekend. Akkoord is gegeven op het lidmaatschap van NetwIT (woningcorporaties en informatietechnologie) De offerte van Finance Ideas voor ondersteuning bij de splitsing van het bezit in DAEB / niet-DAEB is ondertekend. De volmacht voor het collectief verzoek ANBI-status via Aedes is ondertekend. De handleiding marketing & communicatie Woonpartners Midden-Holland is vastgesteld. Opdracht is verstrekt aan gebr. van Vliet voor het aanpassen van het riool Fase 1 & 2 Zuidelijk Stempel West. Opdracht is verstrekt aan TSV-groep voor vervanging van de telefonie van Woonpartners Midden-Holland. René Mascini heeft de titel machtigste van Gouda doorgegeven aan Nel Oskam (Goudse Schouwburg). De evaluatie van het arbo plan van aanpak 2012 is vastgesteld. Het arbo plan van aanpak 2013 is vastgesteld. De algemene arbeidsvoorwaarden zijn na aanscherping van een aantal onderdelen opnieuw vastgesteld (verklaring omtrent gedrag, regeling beoordelen en belonen, declareren, wijze van bekend maken wijzigingen). De volgende functiebeschrijvingen zijn na wijziging vastgesteld: - medewerker verhuur - medewerker huurincasso - medewerker verhuur-huurincasso De beloningsvoorstellen voor de medewerkers van Woonpartners Midden-Holland per 1 januari 2012 zijn vastgesteld (periodieke verhogingen en bonussen). De functiebeschrijving manager F&BEZ (voorheen hoofd afdeling F&BEZ) is na actualisatie opnieuw vastgesteld. De dienstverleningsovereenkomst met WoningNet voor de aankomende 5 jaar (vanaf 1 januari 2013) is ondertekend.
Beoordeling directeur-bestuurder en remuneratierapport De Raad van Toezicht heeft voor de beoordeling van de directeur-bestuurder een werkwijze en protocol vastgesteld op basis van het model Louppen. In 2012 heeft de directeur-bestuurder voorafgaand aan de beoordeling een schriftelijke inbreng geleverd met betrekking tot het eigen functioneren, de ontwikkelingen in de werkzaamheden van de onderneming, de eigen ambitie en de relatie met de Raad van Toezicht. De zelfevaluatie van de directeur-bestuurder is voorafgaand aan het functionerings- en beoordelingsgesprek besproken in de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht heeft daarbij input geleverd aan de delegatie die het functionerings- en beoordelingsgesprek met de directeur-bestuurder heeft gevoerd. De remuneratiecommissie bestaat naast de voorzitter uit een jaarlijks roulerend lid van de Raad van Toezicht. Voor het functionerings- en beoordelingsgesprek is een vast format vastgesteld. Als input voor de beoordeling maakt de Raad van Toezicht gebruik van een 360 graden beoordeling. Voor het jaar 2012 zijn resultaatafspraken gemaakt met de directeur-bestuurder en geëvalueerd. De Raad van Toezicht heeft daarbij geconstateerd dat de directeur-bestuurder in het verslagjaar 2012 goed tot uitstekend heeft gepresteerd. De honorering van de directeur-bestuurder valt binnen hetgeen is aangegeven in de sectorbrede beloningscode. Over het jaar 2012 is geen bonus uitgekeerd. In het verslagjaar bedroeg het belastbaar inkomen van de directeur-bestuurder € 163.653- bruto. Hierin is een bedrag aan aanvullend pensioen opgenomen groot € 9.770,-. Daarnaast is een bedrag ad € 46.028,- uitgekeerd aan pensioenpremie (zowel werkgevers- als werknemersdeel, voor ouderdomspensioen en overgangsregeling vroegpensioen).
39 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Visitatie Woonpartners Midden-Holland is lid van Aedes en volgens de bedrijfstakcode laten corporaties zich eenmaal in de vier jaar tijd door een gezaghebbend en onafhankelijk instituut visiteren. De eerste visitatierapportage vond in 2010 plaats. Directeur-bestuurder en Raad van Toezicht geven gezamenlijk de opdracht voor het visitatietraject. De conclusies uit het visitatietraject staan op de website: www.woonpartners-mh.nl. Interne (risico)beheersing Het risicomanagement systeem van Woonpartners Midden Holland richt zich op het identificeren, analyseren en beheersen van risico’s op strategisch en operationeel niveau. Voor het bepalen van het risicoprofiel en het weerstandsvermogen wordt het CFV model als toetsingskader gehanteerd. De macro economische en markt risico’s worden overgenomen uit het CFV model. De operationele risico’s worden waar mogelijk zelf bepaald. Door het management van Woonpartners zijn de operationele risico’s op organisatie- en afdelingsniveau geïnventariseerd. Het gaat daarbij hoofdzakelijk om die risico’s die de strategische doelstellingen uit het meerjarenbeleidsplan 2012 - 2016 kunnen beïnvloeden. Door middel van de risicoparagraaf is in de kwartaalrapportages van 2012 verantwoording afgelegd over de risico’s, de getroffen beheersmaatregelen en de impact die de risico’s kunnen hebben op het weerstandsvermogen. Risicoprofiel Risico houding en tolerantie De belangrijkste strategische doelstellingen uit het meerjarenbeleidsplan 2012 - 2016 zijn: vernieuwen van de woningportefeuille verbeteren van de dienstverlening Het maximale risico dat bij het realiseren van deze doelstellingen gelopen wordt, mag de grens van onze risicobuffer niet te boven gaan. Bij het aangaan van langlopende verplichtingen wordt daarom altijd nauwkeurig het risicoprofiel vooraf beoordeeld. De activiteiten moeten passen binnen de doelstellingen van het bedrijf. Speculatieve posities in activa of financiële instrumenten worden niet aangegaan. Als risicobuffer wordt het bedrag gehanteerd zoals door het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) is berekend. De risicotolerantie wordt per activiteit bekeken maar mag niet de genoemde grens te boven gaan. Strategische risico’s Risico's die het realiseren van onze doelstellingen beïnvloeden zijn met name: de gevolgen van het overheidsbeleid ten aanzien van de sector specifieke heffingen die worden opgelegd het verder stilvallen van de productie van nieuwe woningen mede door de beperkingen ten aanzien van de financieringsmogelijkheden de stagnatie in de verkoop van bestaand bezit faillissementen van partijen waarmee wordt samengewerkt De waardeontwikkeling van het vastgoed is een risicofactor die van invloed kan zijn op de mogelijkheden tot vernieuwing van de portefeuille. Een negatieve ontwikkeling raakt immers direct de omvang van het vermogen. In de meerjarenbegroting is vooralsnog uitgegaan van een waardedaling van 3,7% in 2014. In het ‘worst case scenario’ van het WSW -dat is doorgerekend in de dPi 2012wordt rekening gehouden met een daling van 4% per jaar van 2014 t/m 2017. Voor het verbeteren van de dienstverlening is ondermeer een aantal automatiseringsprojecten gestart. Bij vertraging in deze projecten bestaat het risico dat deze doelstelling niet tijdig kan worden gerealiseerd. Maatregelen Woonpartners werkt met scenario analyses waarmee wordt ingespeeld op marktontwikkelingen en (voorgenomen) maatregelen van de Rijksoverheid. Zowel de effecten op de kasstromen als de gevolgen voor de solvabiliteit worden daarbij doorgerekend. Daarnaast hanteren wij een investeringskader en vragen wij extra zekerheden bij het verstrekken van opdrachten. 40 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Waar kansen worden gezien, nemen wij initiatieven om ontwikkelingen op gang te brengen om de doelstellingen uit het meerjarenbeleidsplan te kunnen realiseren. Het gaat dan in het bijzonder om het realiseren van relatief kleinschalige projecten in (sociale) huursector. Door het afsluiten van turnkeyovereenkomsten voor nieuwbouwprojecten worden financiële risico’s zo veel als mogelijk beperkt. De interne automatiseringsprojecten worden strak gestuurd door een stuurgroep aan de hand van een gedetailleerde programmaplanning. De uitvoering ligt op schema. Risico’s projectontwikkeling Woonpartners Midden-Holland heeft als uitgangspunt dat ten aanzien van nieuwbouw met name projecten worden gestart in overeenstemming met de doelstelling van de organisatie. Voor nieuwe projecten worden risicoanalyses opgesteld die per fase van ontwikkeling worden geactualiseerd. Activa worden alleen verworven binnen de bestaande herontwikkel- en nieuwbouwplannen. Speculatieve grondposities zijn niet ingenomen. Integriteit en fraude risico’s Op basis van een interne toetsing door de controller op de naleving en actualiteit van de integriteitcode van het bedrijf, is in 2012 een vernieuwde code vastgesteld. De code is van toepassing op alle medewerkers, directie en leden van de Raad van Toezicht. Daarnaast is een integriteitcode vastgesteld die specifiek voor de opdrachtnemers van Woonpartners van toepassing is. Hiermee wordt helder gemaakt wat wij ten aanzien van het integer handelen verwachten van onze opdrachtnemers. In 2012 is eveneens een fraude risico-analyse uitgevoerd. Per bedrijfsproces zijn de mogelijke fraude risico’s geïnventariseerd en de daarbij aanwezige beheermaatregelen beschreven. Waar nodig zijn en worden aanvullende maatregelen genomen om de ’rest’ risico’s af te dekken. Woonpartners Midden-Holland heeft een regeling ‘Anonieme melding misstanden’ (klokkenluidersregeling). Hierbij maken wij gebruik van een extern meldpunt misstanden. In 2012 zijn geen meldingen ontvangen over niet-integer handelen en hebben zich geen situaties voorgedaan die in het kader van de integriteitscode tot maatregelen hebben geleid. Over het verslagjaar 2012 hebben de leidinggevenden en de directeur-bestuurder verantwoording afgelegd over het integer handelen door het ondertekenen van een ‘Integriteitsverklaring leidinggevenden’. Via de kwartaalrapportages worden de risico’s en de daarop afgestemde beheersmaatregelen gerapporteerd aan de directeur-bestuurder en de Raad van Toezicht. Financiële risico’s Treasury (rente en financiering) Renterisico Op het moment dat nieuwbouwprojecten voldoende zeker zijn, wordt de financieringsbehoefte afgedekt, vaak middels uitgestelde leningen. Woonpartners Midden-Holland maakt hierbij geen gebruik van risicodragende derivaten. Wel heeft Woonpartners Midden-Holland twee basisrenteleningen afgesloten die inmiddels onder de derivaten worden geschaard. Een basisrentelening koppelt een lange basisrente aan een korte periode voor de opslag op de basisrente. Om de vijf jaar wordt de opslag herzien. De huidige opslag bedraagt 0,65% en wordt in 2017 herzien. De basisrente staat voor de rest van de looptijd van de lening vast. Het renterisico beperkt zich derhalve tot de opslag. Er bestaat voor de basisrenteleningen geen bijstortverplichting in welke vorm dan ook. Beide leningen zijn € 6,0 miljoen groot. Stresstest Het CFV vraagt corporaties periodiek inzicht te geven in een liquiditeitsprognose voor het komende jaar rekening houdend met een rentedaling van 2%. Omdat bij basisrenteleningen sprake is van een lening met daarin opgenomen een derivaat dient Woonpartners Midden-Holland ook periodiek de stresstest te rapporteren aan het CFV. De uitkomst geeft aan dat een rentedaling van 2% opgevangen kan opvangen vanuit haar liquiditeitsbuffer en overige faciliteiten” Financieringsrisico De financiering van niet-DAEB activiteiten (Diensten van Algemeen Economisch Belang) vormt door de gewijzigde borgingscriteria een risico voor zowel de beschikbaarheid van geld als de prijs ervan. Het per ultimo 2012 beschikbare faciliteringsvolume -groot bijna € 11,0 miljoen- is in januari 2013 gebruikt middels een per 1 maart 2013 op te nemen lening. Woonpartners Midden-Holland is in 41 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
afwachting van het nieuwe faciliteringsvolume, af te geven door het WSW op basis van de Prosectieve informatie (dPi) 2012. Het WSW heeft voorlopig een beperking van de borgingsruimte sectorbreed doorgevoerd. Het risico voor Woonpartners Midden-Holland in deze bestaat uit een blijvende terughoudendheid van het WSW in het afgeven van faciliteringsvolume, waardoor de geborgde financiering van nieuwbouwprojecten onder druk komt te staan. Liquiditeitsrisico’s Door liquiditeitsproblemen bij collega-corporaties in de sector, bestaat het risico dat Woonpartners vanuit de obligoverplichting aan het Waarborgfonds, moet bijdragen aan de saneringsmaatregelen in de sector. De obligoverplichting bedraagt € 4,5 miljoen, zijnde 3,85% van de geborgde leningen per ultimo december 2012 groot € 117,9 miljoen. De omvang van de mogelijke liquiditeitsrisico’s blijkt uit de aanvullende scenarioberekeningen die op verzoek van het WSW bij de dPi 2012 zijn gemaakt. De vastgestelde begroting 2013 en de financiële meerjarenbegroting leiden nog tot positieve kasstromen. In deze begrotingen was nog geen rekening gehouden met de voorstellen van het Kabinet. Voor de dPi 2012 is het regeringsbeleid, zoals dat op dat moment bekend was, wel ingerekend. Ook als rekening wordt gehouden met het regeringsbeleid (inclusief de benutting van extra huurruimte) blijven de kasstromen van Woonpartners Midden-Holland positief. In de variant waarin de huuropbrengsten zouden worden begrensd tot 4,5% van de WOZwaarde, waarbij de negatieve ontwikkeling van de WOZ-waarden zoals voorgesteld door het WSW wordt gehanteerd, worden de kasstromen van Woonpartners Midden-Holland oplopend negatief. Inmiddels is bekend dat deze variant niet meer actueel is. Beheermaatregelen financiële risico’s Om de strategische doelstellingen van Woonpartners te realiseren is een gezonde financiële positie een voorwaarde. Om deze positie te handhaven is onder andere het treasurybeleid vormgegeven en vastgelegd in een treasurystatuut. In de treasurycommissie worden liquiditeitsprognoses besproken waarin onder andere de nieuwbouwprojecten zijn opgenomen. In de treasurycommissie is een externe treasuryspecialist vertegenwoordigd, zodat een deskundige toetsing en advisering rondom treasurybeslissingen is gewaarborgd. Door het periodiek monitoren van de ontwikkeling in de liquiditeitspositie en de financieringsbehoeften (renteconversies en herfinanciering) kan Woonpartners vroegtijdig afspraken vastleggen met financiële instellingen om risico’s te beperken en gebruik te maken van de relatief lage rentestand. Per ultimo 2012 maakt Woonpartners Midden-Holland, behoudens de twee eerder genoemde basisrenteleningen, geen gebruik van swaps of andere derivaten. Woonpartners investeerde in 2012 bij één project in niet-DAEB-activiteiten. De financiële positie van Woonpartners Midden-Holland is solide. De ongeborgde financiering zal in 2013 worden aangetrokken. Compliance risico’s Fiscale risico’s Door de complexe veranderingen die zijn doorgevoerd op het fiscale vlak neemt de kans van niet optimaal verwerkte belastingaspecten toe. Dit speelt op het gebied van de vennootschapsbelasting, maar ook op het vlak van de BTW. Hierbij valt onder andere te denken aan de problematiek rond de integratieheffing en de herbestedingsreserve. Risico inschatting Woonpartners Midden-Holland volgt de ontwikkelingen op het fiscale vlak. Nieuwe regelgeving wordt gevolgd (bijvoorbeeld verwerking pro rata BTW) en in specifieke gevallen wordt externe deskundigheid ingeroepen. De aangiften vennootschapsbelasting (vpb) worden via PwC ingediend en bij nieuwbouw ontwikkelingen wordt indien nodig fiscaal advies gevraagd. De fiscale risico’s worden hierdoor laag ingeschat. Maatregelen In algemene zin worden de risico’s ondervangen door scholing van de medewerkers die betrokken zijn bij de fiscale verwerking in de administratie. Vanwege het specifieke karakter van de belastingaspecten wordt tevens een beroep gedaan op externe deskundigheid. Dit speelt met name bij specifieke zaken, zoals bij nieuwbouwprojecten. 42 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Kwalificatie en kwantificering Risico’s worden waar mogelijk gekwantificeerd en per risicogebied benoemd. In de kwartaalrapportages worden de geïdentificeerde operationele risico’s waar mogelijk uitgedrukt in euro’s en zijn ook de getroffen maatregelen per deelgebied in kaart gebracht. Oordeel omvang eigen vermogen in relatie tot de opgaven en het risicoprofiel In de oordeelsbrieven van het CFV wordt een uitspraak gedaan over de continuïteit en solvabiliteit van corporaties. Woonpartners volgt deze systematiek om de minimaal noodzakelijke omvang van het eigen (weerstand)vermogen te kunnen bewaken in relatie tot de opgaven en het risicoprofiel. Continuïteit Het CFV heeft medio 2012 bericht dat in de periode 2012 - 2016 de voorgenomen activiteiten in financieel opzicht passen bij de vermogenspositie van de corporatie (continuïteitsoordeel A1). Solvabiliteit Het CFV concludeert eveneens dat het volkshuisvestelijk vermogen van Woonpartners op de balansdatum per 31 december 2011 ad € 105 miljoen, groter is dan het voor onze corporatie vastgestelde risicobedrag plus vpb-beklemming ad € 31 miljoen. Dit leidt tot het oordeel ‘voldoende solvabiliteit’ . Beheersing van risico’s De wijze waarop Woonpartners in algemene zin risico’s beheerst, is als volgt samen te vatten: adequate beheermaatregelen (in de bedrijfsprocessen, verbijzonderde interne controles, interne audits) verzekeringen (schade, aansprakelijkheid, risicoacceptatie) risicomijdende attitude van directie en management zeer beperkte risicotolerantie transparantie in besluitvorming Risicobeheersing-controlesysteem De belangrijkste elementen van het systeem van risicobeheersing en controle bij Woonpartners zijn: Risicomanagement wordt zoveel mogelijk verankerd in de planning- & controlcyclus. Het gebruik van de Balanced Score Card als model voor prestatiemanagement met daaraan gekoppeld een systeem van risico identificatie en -analyse, waardoor het risicoprofiel wordt bepaald. De operationele risico’s van alle belangrijke bedrijfsprocessen en passende beheersmaatregelen worden systematisch geïnventariseerd bij het vastleggen van deze processen. Per project worden risicoanalyses uitgevoerd en bewaakt door middel van fasedocumenten. In toenemende mate nemen de proceseigenaren verantwoordelijkheid voor de interne beheersing van hun processen (o.a. door uitvoeren van interne controles). Interne audits worden uitgevoerd door de controller. Resultaten interne controle In 2012 zijn door de controller audits uitgevoerd op alle belangrijke bedrijfsprocessen. De aanpak hiervan is vastgelegd in een controleplan. De uitkomsten zijn gerapporteerd aan de directeurbestuurder en eveneens beschikbaar gesteld aan de externe accountant ten behoeve van de controle van de jaarrekening. In de managementletter over 2012 van de externe accountant is gesproken over de kwaliteit van het interne controlesysteem. Enkele adviezen tot verbetering betreffen: het autorisatieproces van handmatige betalingen dossiervorming bij de woningtoewijzing het inrichten van een projectadministratie het toepassen van de Wet Kader Aansprakelijkheid (WKA) en BTW verleggingsregeling
43 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
In control verantwoording In control zijn betekent dat een organisatie tijdig in staat is om gewenste maatregelen te treffen als de resultaten van de bedrijfsvoeringsprocessen (of onderdelen daarvan) en /of de financiële resultaten afwijken van de doelstellingen en gestelde normen. Doel is de organisatie onder alle omstandigheden te beheersen doordat tijdige en betrouwbare informatie beschikbaar komt en adequate maatregelen kunnen worden genomen. De informatie moet zich enerzijds richten op het zo compleet mogelijk beschrijven van het risicoprofiel en anderzijds op het inventariseren en beschrijven van de interne beheersmaatregelen en het testen van de goede werking van deze maatregelen. Woonpartners heeft gekozen voor een gefaseerde aanpak. Voor 2012 zijn voor de onderdelen ‘Projectontwikkeling’, ‘Aanbestedingen’ en ‘Woonruimteverdeling’ de werkzaamheden uitgevoerd voor wat betreft het risicoprofiel, de beheermaatregelen en het testen van de werking. Op basis van de uitkomsten kwalificeert Woonpartners de beheersing van deze onderdelen als voldoende, met dien verstande dat verbeteringen mogelijk zijn op het gebied van: het inrichten van een projectadministratie bij projectontwikkeling het bepalen van rendementsnormen de dossiervorming bij woonruimteverdeling het inrichten van een aanbestedingskalender Deze verbeterpunten hebben de aandacht van het management en worden/zijn met prioriteit opgepakt. Functioneren externe accountant Het functioneren van de externe accountant over de boekjaren 2009 tot en met 2011 is op 23 april 2012 besproken in de vergadering van de Raad van Toezicht. Naar aanleiding daarvan is de intentie uitgesproken om de overeenkomst te verlengen voor de boekjaren 2012 t/m 2014. In deze periode zal jaarlijks de dienstverlening worden geëvalueerd, waarna bij een positieve evaluatie de overeenkomst met een jaar zal worden verlengd.
7.4 Governance - organisatie en intern toezicht: verslag Raad van Toezicht Taak en werkwijze van Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur van Woonpartners MiddenHolland en de met haar verbonden ondernemingen en staat tevens de bestuurder met raad ter zijde. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Toezicht zijn in de statuten van Woonpartners Midden-Holland, stichting voor bouwen en beheren, beschreven en verder uitgewerkt in het reglement voor de Raad van Toezicht, dat op de website www.woonpartners-mh.nl is geplaatst. In dit jaarverslag legt de Raad van Toezicht, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. Als toezichtskader voor het uitoefenen van haar taken hanteert de Raad van Toezicht: de wet en regelgeving statuten en huishoudelijk reglement de governancecode en de bedrijfstakcode van Aedes meerjarenbeleidsplan Woonpartners Midden-Holland meerjarenonderhoudsbegroting en meerjareninvesteringsplanning de begroting en het activiteitenprogramma prestatieafspraken met de gemeenten meerjarenafspraken met huurdersorganisaties HWHM en HWZM beoordelingsprocedure bestuurder resultaatafspraken met de directeur-bestuurder kadernotitie leefbaarheid investeringskader
44 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Profielschets Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft een profielschets opgesteld, die jaarlijks wordt besproken en indien nodig herzien. De profielschets is gepubliceerd op de website: www.woonpartners-mh.nl. Jaarlijks, bij de evaluatie van het eigen functioneren, stelt de raad vast of aanvullende ontwikkeling nodig is om ervoor zorg te dragen dat alle leden van de raad passen in de profielschets. Vastgesteld is dat alle leden van de Raad van Toezicht passen in de profielschets. Samenstelling Raad van Toezicht De samenstelling van de raad was gedurende het jaar 2012 ongewijzigd. Tijdens het verslagjaar 2012 was de Raad van Toezicht als volgt samengesteld: Naam
m/ Functie Geb. v binnen RvT jaar
Functie
De heer J. Havenaar
m
1956
Vennootschapsdirecteur
De heer A.R.J.M. van Huut
m
1947
Directeureigenaar AHUVAadvies
Lid RvT
Benoemd sinds
Aftredend per
Komt in aanmerking voor herbenoeming (ja-nee)
Nevenfuncties
1 januari 2006
1 juli 2013 Nee
Bemiddelaar in schuldhulpverlening sociaal zwakkeren
1 juli 2006
1 juli 2014 Nee
Voorzitter van de Externe Klachtencommissie zorginstellingen Midden Holland
Lid auditcie. Vicevoorzitter RvT t/m 30 juni 2007 Voorzitter RvT vanaf 1 juli 2007
Voorzitter van Kiddox
Lid van de Raad van Toezicht van MHR architecten in leren (tot 1 maart 2012) Lid van de Raad van Toezicht van Gorinchemse Sportaccommodaties Lid van de tuchtcommissie van de KNCB Lid van Sportnet25 Nederland De heer H.A.M. Slootjes
Mevrouw drs. M.A. Zoodsma-de Vries RC
m
v
Lid RvT (voordracht HWZM)
Lid RvT (voordracht HWHM)
1939
v
Vicevoorzitter RvT vanaf 10-10-2007
1 juli 2013 Nee
Vice-voorzitter WMO-raad Vice-voorzitter wijkplatform zuid-oost
1966
Voorzitter auditcie.
Mevrouw A.M. IJlstra
1 juli 2006
1966
Manager Financiën en Control en programmamanager EPD Rijnland Zorggroep
Eigenaar IJlstra Interim Service General Counsel Netherlands CBRE Global Investors
1 juli 2006
1 juli 2014 Nee
Voorzitter werkgroep Wonen, in de Seniorenraad Lid van de Raad van Toezicht en voorzitter auditcommissie van stichting Onderwijsadvies en stichting Cruquius
Lid Raad van Advies stichting Pro-Cura (thuiszorg)
1 juli 2007
1 juli 2015 Nee
Lid Vereniging Registercontrollers Lid Vereniging van Vastgoedjuristen Lid Rotterdams Juridisch Genootschap
45 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Overige informatie van Raad van Toezicht Vertegenwoordigers van de Raad Van Toezicht waren aanwezig bij diverse activiteiten van de organisatie, zoals de nieuwjaarsrecepties en oplevering van grootonderhouds- en nieuwbouwactiviteiten. De Raad van Toezicht neemt kennis van het overleg van de directie met de OR en de huurderskoepels door middel van de verslagen van deze bijeenkomsten. De leden van de Raad van Toezicht die benoemd zijn op voordracht van een huurderskoepel wonen eenmaal per jaar een vergadering van de betreffende huurderskoepel bij. De belangrijkste agendapunten van de Raad van Toezicht in 2012 VergaderOnderwerp Bespreking/goedkeuring/vaststelling datum 30-01-2012 profielschets Raad van Toezicht ter bespreking managementletter 2011 ter bespreking concept jaarverslag 2011 ter bespreking honorering directeur-bestuurder en ter vaststelling Raad van Toezicht 23-04-2012 jaarrekening 2011 ter goedkeuring volkshuisvestingsverslag 2011 ter goedkeuring voorbereiding bieding Vestia Zuidplas ter bespreking reglement commissies Raad van ter vaststelling Toezicht managementrapportage 4e kwartaal ter bespreking 2011 31-05-2012 indicatieve bieding Vestia Zuidplas ter goedkeuring 25-06-2012 profielschets Raad van Toezicht en ter bespreking vacatures indicatieve bieding Vestia Zuidplas ter bespreking controleplan ter goedkeuring vervreemding/verwerving onroerend ter goedkeuring goed managementrapportage 1e kwartaal ter bespreking 2012 samenwerking met Qua Wonen, ter bespreking Mozaïek Wonen en Wonen Centraal 25-09-2012 functioneren Raad van Toezicht: ter bespreking collectief en individueel functioneren/beoordelen directeurter bespreking bestuurder toets op actualiteit ter bespreking a. governancecode b. compliance c. statuten Woonpartners MiddenHolland d. huishoudelijk reglement Raad van Toezicht e. reglement commissies f. honorering Raad van Toezicht (nieuwe BTW-regels) g. overzicht functies en nevenfuncties Raad van Toezicht h. rooster van aftreden Raad van Toezicht concept vergaderdata Raad van ter vaststelling Toezicht 2013 verwerving 28 eengezinswoningen ter goedkeuring Alblaslocatie 46 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
25-10-2012
26-11-2012
verwerving Gouwe Oever integriteitscode stand van zaken vacatures Raad van Toezicht derivaten en treasury - themaonderwerp huishoudelijk reglement Raad van Toezicht activiteitenprogramma 2013 begroting 2013 financiële meerjarenbegroting met meerjareninvesteringsplanning 20132022 managementrapportage tot en met 2e kwartaal 2012 stand van zaken vacatures Raad van Toezicht honorering directeur-bestuurder en Raad van Toezicht beoordeling directeur-bestuurder aankoop 33 extra woningen Centrumplan Waddinxveen honorering directeur-bestuurder en Raad van Toezicht managementrapportage tot en met 3e kwartaal 2012 stand van zaken vacatures Raad van Toezicht regeerakkoord en reactie van Aedes
ter goedkeuring ter goedkeuring ter bespreking ter bespreking ter goedkeuring ter goedkeuring ter goedkeuring ter goedkeuring
ter bespreking ter bespreking ter bespreking ter vaststelling ter goedkeuring ter bespreking ter bespreking ter bespreking ter bespreking
Opleiding en evaluatie Raad van Toezicht Conform de governancecode evalueert de Raad van Toezicht jaarlijks haar eigen functioneren, zowel collectief als individueel. Daarbij evalueert de raad eveneens de werkwijze en het functioneren van de commissies die de raad heeft ingesteld. De evaluatie vindt plaats aan de hand van de brochure ‘Evaluatie van de Raad van Commissarissen en zijn leden’ van Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW). De Raad van Toezicht heeft haar eigen opleidingsplan vastgesteld (zie ook deskundigheidsbevorderende activiteiten 2012). Daarbij geeft de Raad van Toezicht zichzelf de opdracht om haar eigen competenties verder te ontwikkelen en daar jaarlijks naar elkaar toe verantwoording over af te leggen. Alle leden van de Raad van Toezicht namen frequent en actief deel aan de vergaderingen. Deskundigheidsbevorderende activiteiten Raad van Toezicht 2012 Naam activiteit De heer J. Havenaar
Baker Tilly Berk: seminar governance en risicomanagement
De heer H.A.M. Slootjes
VTW: toetsingskaders VTW: toetsingskaders SOM: investeringen en treasury
De heer A.R.J.M. van Huut Mevrouw M. Zoodsma-de Vries Mevrouw A.M. IJlstra
Baker Tilly Berk: seminar governance en risicomanagement VTW: cursus risicomanagement - verdieping NautaDutilh: wet bestuur en toezicht
47 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Onafhankelijkheid De Raad van Toezicht ziet erop toe dat de meerderheid van haar leden onafhankelijk is in de zin van de governancecode woningcorporaties. Er zijn in het jaar 2012 geen tegenstrijdige belangen van de directeur-bestuurder, leden van de raad of de externe accountant gemeld of vastgesteld. De Raad van Toezicht werkt met een profielschets, gerelateerd aan zijn omvang, samenstelling en activiteiten, voor de gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de Raad van Toezicht. Naleving wet- en regelgeving In 2012 zijn geen onrechtmatigheden gemeld aan of geconstateerd door de Raad van Toezicht. Commissies De Raad van Toezicht werkt met commissies: een agendacommissie, een auditcommissie en een selectie-/beoordelings- en remuneratiecommissie. De werkwijze van de commissies is vastgelegd in het huishoudelijk reglement van de Raad van Toezicht. Agendacommissie De agendacommissie bestaat uit de voorzitter (de heer A.R.J.M. van Huut) en de vice-voorzitter (mevrouw A.M. IJlstra) van de Raad van Toezicht. De taak van de commissie is: a. in het algemeen het voorbereiden van de vergaderingen van de Raad van Toezicht, waaronder: het vaststellen van de inhoud en volgorde van onderwerpen van de agenda van de Raad van Toezicht op hoofdlijnen toetsen of de juiste besluitvorming wordt voorgesteld het achteraf op hoofdlijnen toetsen of de notities waarover de Raad van Toezicht vergadert aan de gewenste kwaliteitseisen voldoen b. Het opstellen van een conceptverslag waarin de Raad van Toezicht verantwoording aflegt over de werkzaamheden van de Raad van Toezicht gedurende een verslagjaar. Dit verslag wordt toegevoegd aan het jaarverslag van Woonpartners Midden-Holland. c. Het functioneren als klankbord voor de directeur-bestuurder. In 2012 heeft ter voorbereiding van iedere vergadering van de raad overleg plaatsgevonden tussen de agendacommissie en de directeur-bestuurder. De vice-voorzitter is telefonisch / per e-mail bij deze overleggen betrokken. Auditcommissie In de auditcommissie hebben twee leden van de Raad van Toezicht zitting (mevrouw drs. M.A. Zoodsma-de Vries RC en de heer J. Havenaar). De taak van de commissie is de Raad van Toezicht te rapporteren over zijn bevindingen en aanbevelingen op financieel gebied, waaronder in ieder geval wordt verstaan: a. de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, waaronder het toezicht op de naleving van de relevante wet- en regelgeving (compliance) b. de financiële informatieverschaffing c. de jaarrekening, de financiële meerjarenplanning en het risicoprofiel d. de naleving van aanbevelingen en opvolging van opmerkingen van accountants e. de werkzaamheden van de accountant f. het functioneren en de onafhankelijkheid van de accountant g. (wijzigingen van) het treasurystatuut, het treasurybeleidsplan of het investeringsstatuut Vergaderdatum 12-04-2012 25-10-2012
Besproken ter voorbereiding voor Raad van Toezicht jaarrekening en jaarverslag 2011 managementletter begroting 2013 financiële meerjarenbegroting 2013 - 2022
48 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
In de aprilvergadering heeft de auditcommissie buiten aanwezigheid van de directeur-bestuurder, hoofd F&BEZ en controller met de accountant (PwC) gesproken over de controle van de jaarrekening. Selectie-/beoordelings- en remuneratiecommissie In de selectie-/beoordelings- en remuneratiecommissie heeft naast de voorzitter van de Raad van Toezicht (de heer A.R.J.M. van Huut) een jaarlijks wisselend lid zitting. In 2012 was dat de heer J. Havenaar voor wat betreft de taken ten aanzien van de directeur-bestuurder en mevrouw A.M. IJlstra voor wat betreft de taken ten aanzien van de Raad van Toezicht. Ten aanzien van de directeur-bestuurder zijn de taken van de commissie: a. het doen van een voorstel aan de Raad van Toezicht voor de selectiecriteria en de te volgen procedure voor invulling van een vacature b. het doen van een voorstel aan de Raad van Toezicht voor de benoeming, schorsing of ontslag van de directeur-bestuurder c. het doen van een voorstel voor een profielschets voor de directeur-bestuurder d. het doen van een voorstel voor het vaststellen van de beoordeling van het functioneren van de directeur-bestuurder. Ten behoeve daarvan verzoeken de leden van de remuneratiecommissie vooraf de leden van de Raad van Toezicht om hun oordeel ten aanzien van het functioneren en voeren de leden van de remuneratiecommissie afzonderlijke beoordelingsgesprekken met de directeur-bestuurder e. het doen van een voorstel aan de Raad van Toezicht voor het te voeren bezoldigingsbeleid f. het doen van een voorstel voor het vaststellen van het salaris en de overige arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder, of aanpassing ervan, voor zover dit salaris en/of de aanpassing ervan past binnen het door de Raad van Toezicht vastgestelde bezoldigingsbeleid g. periodieke beoordeling directeur-bestuurder De remuneratiecommissie betrekt bij het voorstel van (wijzigingen van) het salaris en de overige arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder de opvatting van de Raad van Toezicht over het functioneren van de directeur-bestuurder. De commissie heeft in 2012 met de directeur-bestuurder afspraken gemaakt over de te behalen doelen. In november heeft de commissie de gesprekken over de beoordeling van de directeurbestuurder gevoerd en de beoordeling inclusief een honoreringsvoorstel (binnen de kaders van de sectorbrede beloningscode) voorbereid voor bespreking in de Raad van Toezicht. In het kader van de 360 graden beoordeling zijn dit jaar behalve met de directeur-bestuurder gesprekken gevoerd met de ondernemingsraad, het management (de heren Van den Berge en Zwamborn) en externe relaties. Ten aanzien van de Raad van Toezicht zijn de taken van de commissie: De taken van de remuneratiecommissie zijn: a. het doen van een voorstel aan de Raad van Toezicht voor de selectiecriteria en de te volgen procedure voor invulling van de vacature in de Raad van Toezicht b. het doen van een voorstel aan de Raad van Toezicht voor de (her)benoeming van een lid van de Raad van Toezicht c. het doen van een voorstel aan de Raad van Toezicht voor de beoordeling van het functioneren van de leden van de Raad van Toezicht en de Raad van Toezicht als geheel d. het doen van een voorstel voor de (actualisatie van de) profielschets van de Raad van Toezicht als geheel en die van individuele leden e. het doen van een voorstel voor het rooster van aftreden van de Raad van Toezicht f. het doen van een voorstel aan de Raad van Toezicht voor het te voeren bezoldigingsbeleid ten aanzien van de honorering van de leden van de Raad van Toezicht, en het doen van een concreet voostel daarvoor g. het doen van een voorstel voor periodieke beoordeling, omvang en samenstelling van de Raad van Toezicht De remuneratiecommissie betrekt bij zijn voorstel voor de honorering van de leden van de Raad van Toezicht het oordeel van de Raad van Toezicht over het functioneren van de Raad van Toezicht.
49 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
In 2012 heeft de commissie de werving en selectie voor twee vacatures die per 1 juli 2013 ontstaan als gevolg van het aftreden en niet herkiesbaar zijn van twee leden van de raad (de heren Havenaar en Slootjes) voorbereid voor bespreking in de Raad van Toezicht. Honorering Raad van Toezicht De honorering van de Raad van Toezicht is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de afzonderlijke leden en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De vergoedingen zijn gebaseerd op de betalingscode van VTW (Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties. Daarnaast worden door de organisatie de kosten vergoed voor opleidingen, verzekeringen en abonnementen. Overige vergoedingen worden niet verstrekt. Naam De heer J. Havenaar De heer H.A.M. Slootjes De heer A.R.J.M. van Huut Mevrouw M.A. Zoodsma-de Vries Mevrouw A.M. IJlstra
Functie Lid Lid Voorzitter Lid
Bruto vergoeding 2012 € 8.637,€ 8.637,€12.783,€ 8.637,-
Vice-voorzitter
€ 9.313,-
Mededeling Raad van Toezicht Woonpartners Midden-Holland De Raad van Toezicht heeft op 22 april 2013, na de toelichting van PWC op de accountantsrapportage en goedkeurende controleverklaring, het jaarverslag en de jaarrekening 2012 van Woonpartners Midden-Holland, stichting voor bouwen en beheren goedgekeurd. Ondanks zware economische omstandigheden en een hoge turbulentie in de sector is 2012 een jaar geweest waarin Woonpartners haar voornemens heeft kunnen waarmaken en haar gezonde financiële positie heeft weten te behouden. Op deze plaats spreekt de Raad van Toezicht haar waardering uit voor de inzet van de medewerkers en directie.
A.R.J.M. van Huut voorzitter Raad van Toezicht
50 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
8. Personeel en organisatie / Bestuursondersteuning 8.1 Organisatie Woonpartners Midden-Holland, Stichting voor bouwen en beheren, is opgericht op 18 april 1996. Op 9 december 1999 is de stichting organisatorisch gefuseerd met Woonpartners Gouda, stichting voor bouwen en beheren en de beheerstichting Woonpartners Midden-Holland. Op 7 september 2010 is Woonpartners Midden-Holland gefuseerd met de Stichting Waddinxveense Bejaardenhuisvesting en Stichting Ouderencentrum Waddinxveen. De huidige statuten zijn vastgesteld per notariële akte op 7 september 2010. Woonpartners Midden-Holland is bij Koninklijk Besluit van 23 september 1998 toegelaten in de zin van de Woningwet onder nummer 98.004524. De stichting is een toegelaten instelling in de gemeenten Gouda, Rotterdam, Waddinxveen, Zuidplas en Boskoop. Woonpartners Midden-Holland is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel en Bedrijven te Rotterdam/kantoor Gouda, onder nummer 29045958 en is statutair gevestigd aan de Coenecoop 6, 2741 PG te Waddinxveen. Het boekjaar loopt van 1 januari tot en met 31 december. Aedes Woonpartners Midden-Holland is aangesloten bij Aedes, de landelijke vereniging van woningcorporaties. Op 6 november 1996 is Woonpartners Midden-Holland geregistreerd als organisatie die de Bedrijfstakcode Woningcorporaties onderschrijft en onder nummer 4363 opgenomen in het Nationaal Register Volkshuisvestingsinstellingen. VNO-NCW West Woonpartners Midden-Holland is aangesloten bij het ondernemersnetwerk in Noord- en Zuid-Holland: VNO-NCW West. VNO-NCW West biedt een netwerk aan haar leden, behartigt de collectieve belangen van het bedrijfsleven in Noord- en Zuid-Holland, maar ook op bovenlokaal niveau. Het ondernemersnetwerk vertegenwoordigt bedrijven in de sectoren industrie, handel, transport, bouw, zakelijke en maatschappelijke dienstverlening en de gezondheidszorg en werkt nauw samen met de landelijke vereniging VNO-NCW. Bestuurlijke organisatiestructuur Raad van Toezicht Directeur-bestuurder Werkorganisatie Huurders Verbindingen met andere rechtspersonen en vennootschappen
(zie ook bijlage 2) 51 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Interne organisatie Directeur-bestuurder
Ondernemingsraad (OR)
Afdeling Bestuursondersteuning
Controller
Afdeling F&BEZ
Afdeling Ontwikkeling
Adjunct-directeur
Afdeling Planmatig Onderhoud en Nieuwbouw (PON)
Afdeling Woonpartnersservice
Afdeling Maatschappelijk en Overig Vastgoed (M&OV)
Afdeling Klantinformatie & Verhuur (K&V)
Afdeling Wijk- en Buurtbeheer (W&B)
In het Woningbeheeroverleg (WBO), waarin behalve de adjunct-directeur de onder hem ressorterende afdelingen zijn vertegenwoordigd, wordt inhoud gegeven aan de operationele processen met betrekking tot het woningbeheer van de organisatie. In het Strategisch Overleg (SO), waarin behalve de directie de controller en de afdelingen Ontwikkeling, F&BEZ en Bestuursondersteuning zijn vertegenwoordigd, wordt het strategisch beleid vormgegeven.
8.2 Personeel & arbo Cultuur en ontwikkeling Woonpartners geeft haar medewerkers veel eigen verantwoordelijkheid. Samenwerking staat hoog in het vaandel, want samen bereik je het beste resultaat. De werksfeer is plezierig, open en behulpzaam. Goede ideeën worden op prijs gesteld. Medewerkers zijn trots op waar de organisatie voor staat. De medewerkers gaan bewust om met de beschikbare middelen om de maatschappelijke doelstelling zo goed mogelijk in te vullen. Woonpartners werkt continu aan de ontwikkeling van de organisatie door te investeren in de ontwikkeling van haar medewerkers. Kennisdeling Diverse medewerkers/afdelingen nemen deel in een functionarissenkring in het kader van kennisdeling. Afdeling Directeur-bestuurder
Functionarissenkring Nederlandse Vereniging Bestuurders Woningcorporaties
Directeur-bestuurder
Avicenna jaargroep
Directeur-bestuurder
Avicenna alumnibijeenkomsten
Directeur-bestuurder
Platform 31 bestuurdersbijeenkomsten (voorheen KEI)
Directeur-bestuurder
Directeur-bestuurder
Bouwsociëteit Midden-Holland NVTZ (Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen) Aedes bijeenkomsten voor directeur-bestuurders, waaronder jaarcongressen
Bestuursondersteuning
P&O netwerk Aedes
Bestuursondersteuning
Cover en Het Corporatiehuis
Directeur-bestuurder
52 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Afdeling
Functionarissenkring
Controlling
Aedes overleg controllers
Controlling
Alumnigroep Public Sector (Deloitte)
F&BEZ
NetwIT
Klantinformatie & Verhuur
Netwerk vrouwelijke managers Aedes
Ontwikkeling
KEI Yurp
Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw
Kring Technisch Management ICP
Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw
KEI Yurp
Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw
Netwerk Monumenten
Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw
Netwerk Duurzaamheid en Energie
Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw
Klankbordgroep Bouwregelgeving
Maatschappelijk & Overig Vastgoed
Bouwstenen
Wijk & Buurtbeheer
KEI Yurp
Ontwikkeling
Fellowship gebiedsontwikkeling
Ontwikkeling
Bouwsociëteit Midden-Holland
Exitmotieven Vier vaste medewerkers hebben in 2012 de organisatie verlaten. De vertrekmotieven waren: vroegpensioen, eigen bedrijf beginnen, beëindigingsovereenkomst en te weinig uitdaging/tegenvallende functie-inhoud. Functiebeschrijvingen Waar nodig zijn de functiespecifieke competenties geactualiseerd, waarmee de competentieprofielen (weer) aansluiten bij wat van de medewerkers verwacht wordt.
53 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Benchmark woningcorporaties
Prestatie
Klantgerichtheid
Leiderschap
Werksfeer
Productiviteit
Efficiëntie
Effectiviteit
Rolduidelijkheid
Verloopbestendigheid
Verzuimbestendigheid
Loyaliteit
Engagement
Betrokkenheid
Motivatie
Tevredenheid
Medewerkersonderzoek In mei 2012 is voor een viertal afdelingen, te weten Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw, Klantinformatie & Verhuur, Wijk- en Buurtbeheer en Woonpartnersservice een hermeting van het medewerkersonderzoek 2011 gedaan. De uitslagen zijn aan de medewerkers gecommuniceerd en besproken op de heisessies SO en WBO. Hoewel er ook verbeteringen zichtbaar waren, vielen de uitslagen evenals in 2011 tegen op onderdelen. Verbeteracties waren opnieuw noodzakelijk en zijn door de managers van de afdelingen gevat in een plan van aanpak, dat door de afdelingen zelf wordt uitgevoerd. De resultaten hiervan zullen worden gemeten in het medewerkersonderzoek dat in mei 2014 wordt gehouden.
7,8 7,4 8,4 8,0 7,8 8,0 8,4 7,6 7,4 6,7 7,7 7,7 7,3 7,6 7,5 7,4 7,3 8,5 8,0 7,8 7,6 8,2 7,1 7,6 6,4 7,5 7,7 7,6 7,8 7,4
Woonpartners 2011 F&BEZ, controller, Ontwikkeling, Bestuursondersteuning en directie 2011
7,9 7,6
Maatschappelijk & Overig Vastgoed 2011
8,0 7,4 8,4 8,1 7,9 8,2 7,1 7,9 7,5 7,0 7,5 7,8 8,4 8,4 7,3
Klantinformatie & Verhuur 2011
6,7 6,9 8,5 7,6 7,3 6,6 7,8 7,7 7,4 5,3 6,8 7,2 7,0 7,8 6,9
Klantinformatie & Verhuur 2012
7,4 6,8 7,8 7,7 7,9 6,7 7,6 5,5 7,0 5,2 6,8 7,1 6,2 8,0 6,9
Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw 2011
6,9 7,0 6,9 7,5 6,9 7,3 7,1 5,7 7,0 5,3 6,9 7,4 7,1 7,1 6,8
Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw 2012
6,7 6,8 8,5 7,6 6,8 7,2 7,4 5,8 6,4 4,5 6,6 7,3 7,0 7,9 6,5
Wijk- & Buurtbeheer 2011
7,9 7,8 9,2 8,2 8,2 8,2 8,8 7,0 7,9 6,9 7,9 8,1 7,6 8,4 7,8
Wijk- & Buurtbeheer 2012
7,3 7,4 7,3 7,9 6,9 8,1 7,1 8,1 7,6 6,8 7,8 7,8 7,4 7,8 7,7
Woonpartnersservice 2011
6,9 7,3 6,3 8,3 8,1 7,8 8,8 7,4 7,9 6,9 7,7 7,4 7,7 8,4 7,3
10
8,4 8,4 7,9 9,2 7,5 8,1 7,1 8,1 8,0 8,0 7,5 8,1
Woonpartnersservice 2012 7,0 6,8 7,5 7,6 7,8 8,0 8,1 5,8 7,3 6,3 7,6 7,1 6,5 8,0 7,4 In 2012 heeft onderzoeksbureau Effectory, waar Woonpartners Midden-Holland haar medewerkersonderzoeken laat uitvoeren, een vergelijking gepubliceerd. Hieraan zijn de cijfers van Woonpartners Midden-Holland in 2011 toegevoegd om de prestaties van de organisatie te spiegelen aan die van collega-corporaties:
Medewerkersonderzoek
Woningcorporaties 2011
Woningcorporaties 2010
NTI*
Tevredenheid Vitaliteit Betrokkenheid Bevlogenheid Rolduidelijkheid Efficiëntie Leiderschap Klantgerichtheid
7,7 7,6 8,2 8,0 6,9 6,5 7,3 7,4
7,7 n.b. 8,2 7,9 7,3 6,7 7,3 7,5
7,4 7.4 7,5 7,7 6,6 6,3 6,9 7,3
Woonpartners Midden-Holland 2011 7,4 n.b. 8,5 8,0 7,1 6,4 7,6 7,8
*Nationale Tevredenheids Index
54 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Algemene arbeidsvoorwaarden De algemene arbeidsvoorwaarden zijn in 2012, naast een algemene actualisering, op de volgende onderdelen aangepast: deeltijdarbeid verklaring omtrent gedrag regeling beoordelen en belonen declareren wijze van bekend maken wijzigingen ‘Wat en hoe’ In 2012 is in het ‘Wat en hoe-boekje’, naast een algemene actualisering, een hoofdstuk over crisissituaties toegevoegd. Bijeenkomst leidinggevenden In 2012 is in een aparte bijeenkomst voor alle leidinggevenden aandacht besteed aan de volgende onderwerpen met betrekking tot het personeels- en organisatiebeleid: loopbaanontwikkelingsbudget versus opleidingsplan ziekteverzuimbeleid werving & selectie snuffelstages TOP klas ID College relatiemanagement Opbouw personeelsbestand Totaal Directie en Bestuursondersteuning Financiën & Bedrijfseconomische Zaken Planmatig Onderhoud & Nieuwbouw Ontwikkeling Woonpartnersservice & Intake Wijk- en Buurtbeheer Klantinformatie & Verhuur Maatschappelijk & Overig Vastgoed Boventalligen Totaal Fulltime Parttime
Mannen Vrouwen Fulltime Parttime
10 9 16 6 13 18 20 8 1
3 3 13 4 9 8 2 2 1
7 6 3 2 4 10 18 6 0
7 3 13 4 9 7 6 1 0
3 6 3 2 4 11 14 7 1
101
45
56
50
51
50 51
41 4
9 47
Ultimo 2012 bedroeg de gemiddelde leeftijd van de medewerkers 45 jaar ten opzichte van 43 jaar en 7 maanden ultimo 2011. Er zijn geen medewerkers buiten Nederland werkzaam.
55 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Ziekteverzuim Totaal 2012
Totaal 2011
Kort
Lang
Aantal meldingen
Gem. aant. dagen/ melding
Totaal Woonpartners
5,91%
6,27%
0,83%
5,08%
177
12,2
Het ziekteverzuim over 2012 is gedaald ten opzichte van 2011. Salarisadministratie In 2012 is gezorgd voor een adequate backup voor de kwetsbare eenmanspositie van de medewerker salarisadministratie. Arbo e
In het 4 kwartaal is het arbo plan van aanpak 2012 geëvalueerd en is een nieuw plan van aanpak voor 2013 vastgesteld. In 2012 zijn geen (bijna) ongevallen in werktijd gemeld. In 2012 hebben zes medewerkers agressie & geweld door een klant gemeld (intimidatie, bedreiging, verbaal geweld). Er zijn in 2012 geen gevallen van seksuele intimidatie of discriminatie gemeld. De bedrijfshulpverleningsplannen voor de kantoren Gouda en Waddinxveen en het AFC zijn geactualiseerd. Arbodienst Het contract met 365 ArboNed is per 1 januari 2013 opgezegd. Aan de ene kant omdat het na een periode van 3 jaar tijd werd om opnieuw te bezien welke dienstverlening het beste aansluit bij onze organisatie, aan de andere kant omdat er onvrede bestond over 365 ArboNed. Met ingang van 1 januari 2013 is De Witte Raaf de arbodienst van Woonpartners. Integriteitscodes De integriteitscode Woonpartners Midden-Holland is geactualiseerd en opnieuw vastgesteld. Daarnaast is een integriteitscode voor leveranciers en aannemers vastgesteld. Bij opdrachten in het kader van planmatig onderhoud, dagelijks onderhoud, contractonderhoud en nieuwbouw wordt altijd een integriteitsverklaring van de leverancier of aannemer gevraagd. Ook bij alle andere opdrachten wordt gevraagd om een integriteitsverklaring, tenzij dit een aankoop betreft tegen een niet onderhandelbare prijs (openbaar tarief). Dit moet aannemelijk gemaakt kunnen worden. Contractbeheer Contracten die Woonpartners is aangegaan, zijn samengebracht in één overzicht. Iedere medewerker kan inzien welke contracten er binnen Woonpartners Midden-Holland zijn, wie deze beheert (en archiveert), wanneer het contract is afgesloten en wanneer het herzien dient te worden. Ook de contracten zelf zijn digitaal inzichtelijk gemaakt.
56 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
8.3 Facilitaire zaken Programmaplan automatisering In het meerjarenbeleidsplan 2012-2016 is uitdrukkelijk aandacht gegeven aan het beleidsuitgangspunt om de digitale dienstverlening gericht te gaan inzetten. Doelstelling is om met beschikbare, beproefde informatietechnologie en een projectmatige aanpak te komen tot een verbetering van de dienstverlening aan onze klanten. Tevens dienen ook daarmee samenhangende klantprocessen te worden geoptimaliseerd en is de wens om deze efficiënter te laten verlopen. Hiervoor is een programmaplan opgesteld. De projecten binnen het programmaplan hebben als doel het implementeren of herinrichten van nieuwe of bestaande informatiesystemen. In 2012 is een extern programmamanager (van NCCW) aangetrokken om een aantal van deze automatiseringsprojecten in samenhang vorm te geven. Voor deze automatiseringsprojecten is een stuurgroep ingesteld. De stuurgroep stelt de prioriteit, bewaakt de voortgang, neemt de beslissingen en beziet de afzonderlijke projecten in samenhang. Voor de afzonderlijke projecten worden projectgroepen ingesteld, veelal onder leiding van de programmamanager. De projectgroepleden leveren advies en input aan de projectleider, ter voorbereiding op bespreking van de stukken in de stuurgroep. De projectgroep is in het gehele traject nauw betrokken als bron van informatie maar ook voor beoordeling van keuzes, het inrichten en testen van systemen tijdens de implementatie. Project Website / intranet / content management systeem Telefonie omgeving incl. centrale Digitale verwerking van reparatieverzoeken Digitale opname mutatie inspectie Financiële projectadministratie (afdelingen Ontwikkeling en PON) Balanced Score Card Energielabelling Woningtoewijzing: informatie-uitwisseling primair systeem en woningtoewijzingssysteem (WoningNet) ICT hardware, infra, kantoorautomatisering en beheer Digitaal archief systeem (DMS)
Wat is er gebeurd in 2012 De website wordt in 2013 in zijn geheel vervangen. Een programma van eisen is opgesteld, de leverancierskeuze is bepaald, de eerste fase van het implementatietraject met NCCW-ProImpact is gestart. Het programma van eisen is aangepast, de leverancier is gekozen, het implementatietraject met TSV-groep is gestart. De procesinventarisatie en verbeteringsvoorstellen zijn opgesteld, voorbereidingen voor de implementatie zijn gestart. Het project is afgerond en medewerkers zijn geïnstrueerd. De leverancierskeuze is gemaakt, besloten is om de verplichtingenadministratie per 1-1-2013 onder te brengen bij afdeling F&BEZ, de implementatie bevond zich eind 2012 in de afrondende fase. Besloten is te stoppen met Bizzscore en gebruik te maken van de mogelijkheden van de in gebruik zijnde systemen van NCCW. Besloten is Epaview aan te schaffen, de implementatie is afgerond. Het toewijzingsproces is beoordeeld, er is gekozen voor implementatie van een beperkte koppeling tussen BIS NOA en WoningNet, deze implementatie vindt begin 2013 plaats. Na de implementatie van een nieuwe versie van het WoningNetsysteem, naar verwachting medio 2013, zal/kan een uitgebreidere koppeling worden geïmplementeerd. Extra apparatuur is geïnstalleerd, een inventarisatie van de huidige situatie heeft plaatsgevonden, knelpunten en de beheeromgeving zijn in kaart gebracht. De afweging m.b.t. het beheer is voorbereid, nadere afweging en verdere uitwerking volgt in 2013. De kosteninschatting voor de begroting 2013 is opgesteld, het project wordt in 2013 met een selectietraject opgestart.
57 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Energiebesparing Grontmij heeft naar aanleiding van het onderzoek naar mogelijkheden voor energiebesparing op kantoor Waddinxveen een rapportage opgeleverd. De uitkomsten zijn met Woonpartners besproken. De installateur heeft diverse instellingen van de installaties aangepast. Zo is bijvoorbeeld de luchtbehandelingsinstallatie 's avonds en 's nachts uitgeschakeld. Een aanzienlijke energiebesparing op gas en elektra werd al snel zichtbaar. Vervanging printerpark Een vijftal grote print-/kopieermachines op vestigingen Gouda en Waddinxveen is vervangen. Deze vervanging levert een aanzienlijke kostenbesparing op, naar verwachting circa € 35.000,- per jaar. Smartphones De verouderde pda's zijn vervangen door gebruiksvriendelijkere smartphones.
8.4 Marketing & communicatie Beleid marketing & communicatie De handleiding communicatie is aangevuld met het beleid voor marketing en crisiscommunicatie. De handleiding zal jaarlijks, in de aanloop naar activiteitenprogramma en begroting, worden geactualiseerd. Relatieblad Besloten is om in 2013 toe te werken naar een digitale vervanger voor het relatieblad WP-magazine. Campagnerichtlijn Er is een campagnerichtlijn (‘bitterballennorm’) opgesteld. Dit stuk dient als richtlijn voor de inzet van communicatie/marketingmiddelen bij evenementen zoals een eerste paal, een hoogste punt of een oplevering. Sponsorbeleid In 2012 zijn 41 (26 in 2011, 13 in 2010) aanvragen ingediend waarvan er 17 (8 in 2011, 6 in 2010) zijn gehonoreerd. Aanvragen kunnen alleen worden gehonoreerd als deze een relatie hebben met het werkveld van de corporatie. In 2012 zijn sponsorbijdragen toegekend aan: Rode Kruis Midden Holland Kinderboerderij Dierendal Waddinxveen Stichting Waddinxveense Peuterspeelzalen Oranjevereniging Gouda Museum Gouda Open Monumentendag 2012 Oranjevereniging Waddinxveen Biljartvereniging Onder Ons Historische Vereniging die Goude Rolstoel-3-daagse Ontmoetingsdag voor zieken en ouderen Waddinxveen Stichting Gouds Metaheerhuis (Stolpersteine) Cultuurevenement in Waddinxveen Stichting Kumpulan (Indische middag) Aanvragen in het kader van leefbaarheid en wonen, leren en werken zijn hierin niet opgenomen. Dit wordt verantwoord in de hoofdstukken 4 en 5.
58 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
8.5 Ondernemingsraad (OR) De OR van Woonpartners Midden-Holland heeft in 2012 verkiezingen gehouden. Na de verkiezingen bestond de raad uit de heren Ten Zijthoff (voorzitter), Van Doorn en Wulffraat en de dames Scharleman en Stevens. De nieuwe raad heeft een tweedaagse OR-training gevolgd. Het overleg tussen de OR en de directeur-bestuurder verloopt in goede harmonie. Overleg-vergadering d.d. 28-03-2012
18-04-2012
27-06-2012
10 oktober 2012
24-10-2012
17-12-2012
Belangrijkste onderwerpen installatie nieuwe OR Vestia Zuidplas hermeting medewerkersonderzoek concept jaarverslag 2011, onderdeel P&O budget opleidingen Woonpartners Midden-Holland opleiding OR evaluatie overleg OR - bestuurder gedurende de afgelopen zittingstermijn CAO 2012 ziekteverzuim Vestia Zuidplas CAO 2012 samenwerkingsovereenkomst met andere corporaties indicatieve bieding Vestia Zuidplas verlofoverzicht hermeting medewerkersonderzoek algemene arbeidsvoorwaarden actualisatie poolautogebruik vitaliteitspakket met spaarregeling werknemers loopbaanontwikkelingsbudget langdurig ziekteverzuim per afdeling veiligheid medewerkers en agressieprotocol asbestprotocol hermeting medewerkersonderzoek deeltijdbeleid integriteitscode langdurig ziekteverzuim per afdeling veiligheid medewerkers en agressieprotocol asbestprotocol hermeting medewerkersonderzoek algemene arbeidsvoorwaarden: extra aandacht op intranet en e-mail bij wijzigingen aanscherping verklaring omtrent gedrag (vrijwilligers) aanpassing regeling beoordelen en belonen aanscherping werkwijze regeling vergoedingen kopen van verlof (werkwijze) bedrijfssluitingsdagen 2013 regels bij omgang met klanten arbo: evaluatie arbo plan van aanpak 2012 arboplan van aanpak 2013 hermeting medewerkersonderzoek plan van aanpak
59 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
8.6 Klachtencommissie De samenstelling van de Klachtencommissie en de werkwijze van deze commissie staan vermeld op de website: www.woonpartners-mh.nl. Aantal binnengekomen klachten 2012 Ontvankelijk Niet ontvankelijk Aantal klachten dat tot een zitting is gekomen Aantal klachten dat door de organisatie alsnog is opgepakt en opgelost Onderwerpen 2012 Dienstverlening personeel Dienstverlening derden Beleid Woonpartners Woningtoewijzing Uitgevoerd onderhoud Burenoverlast
20 19 1 4 16
4 1 1 1 6 7
60 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
9.
Financiële gang van zaken
9.1 Balans Woonpartners Midden-Holland VERKORTE BALANS PER 31 DECEMBER Bedragen x 1.000 2012
2011
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen Financiële vaste activa
€ € €
5.924 656.254 9.178
€ € €
6.196 683.239 3.039
Totaal vaste activa
€
671.356
€
692.474
Vlottende activa Voorraden Onderhanden projecten Vorderingen Liquide middelen
€ € € €
217 0 1.087 38
€ € € €
170 0 1.690 101
Totaal vlottende activa
€
1.342
€
1.962
Totaal activa
€
672.698
€
694.435
Overige reserves
€
504.635
€
551.066
Totaal eigen vermogen
€
504.635
€
551.066
Egalisatierekening
€
0
€
0
Voorzieningen
€
20.923
€
7.562
Langlopende schulden
€
130.814
€
119.954
Kortlopende schulden
€
16.326
€
15.853
Totaal passiva
€
672.698
€
694.435
PASSIVA Eigen vermogen
61 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
9.2 Winst- en verliesrekening Woonpartners Midden-Holland Winst- en verliesrekening bedragen x 1.000
Werkelijk 2012
Werkelijk 2011
€ € € € € €
35.072 1.732 0 610 347 578
Begroting 2012
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Geactiveerde productie t.b.v. het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten
€ € € € € €
35.305 1.911 0 1.038 431 548
€ € € € € €
35.807 2.074 0 580 393 540
Som der bedrijfsopbrengsten
€
39.233 €
38.339 €
39.394
Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfslasten
€ € € € € € € € €
508 31.321 4.477 703 870 12.237 673 1.904 6.394
€ € € € € € € € €
409 7.363 4.471 675 867 13.419 742 2.033 6.250
Som der bedrijfslasten
€
59.087 €
35.725 €
36.229
Bedrijfsresultaat
€
-/- 19.854 €
2.614 €
3.165
waardeveranderingen €
-/- 27.326 €
Rentebaten Rentelasten Belastingen
€ € €
419 € -/- 5.825 € 6.156 €
RESULTAAT NA BELASTING (NA MUTATIE ACTUELE WAARDE MATERIËLE VASTE ACTIVA)
€
-/- 46.430 €
BEDRIJFSLASTEN
Niet gerealiseerde vastgoedportefeuille
€ € € € € € € € €
377 6.447 4.428 665 845 14.190 567 1.707 6.500
-/-27.972 € -/- 22.982 507 € -/- 5.697 € 5.365 €
311 -/- 6.094 -/- 1.217
-/- 25.183 € -/- 26.817
62 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
9.3 Grondslagen financiële verslaggeving Algemene toelichting Algemeen Woonpartners Midden-Holland is een stichting met de status van ‘toegelaten Instelling volkshuisvesting’. Zij heeft specifieke toelating in de gemeenten Boskoop, Gouda, Waddinxveen en Zuidplas en is werkzaam binnen de juridische wetgeving vanuit de Woonwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De statutaire vestigingsplaats is Waddinxveen, de feitelijke vestigingsplaats in Coenecoop 6 te Waddinxveen. De activiteiten bestaan voornamelijk uit de exploitatie en ontwikkeling van woningen voor de sociale huursector. Woonpartners Midden-Holland heeft in het verslagjaar haar middelen uitsluitend besteed in het belang van de volkshuisvesting. Regelgeving De jaarverslaggeving door Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH). In dit besluit wordt Titel 9 boek 2 BW voorgeschreven behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2012 is door de Raad voor de Jaarverslaggeving de herziene Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en de winst- en verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie, waarderings- en verslaggevingsvoorschriften geformuleerd. Woonpartners MiddenHolland past deze herziene richtlijn vanaf verslagjaar 2011 toe. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Grondslagen voor consolidatie Woonpartners Midden-Holland te Waddinxveen staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is onderstaand opgenomen: Niet-geconsolideerde maatschappijen: Naam Woonpartners Midden-Holland Holding B.V. Woonpartners Midden-Holland Wooninvestment BV
Statutaire zetel Waddinxveen Waddinxveen
Aandeel in het geplaatste kapitaal 100% 100% via Woonpartners Midden-Holland Holding B.V.
Bovenstaande groepsmaatschappijen zijn afzonderlijk en gezamenlijk van te verwaarlozen betekenis en daarom niet in de consolidatie betrokken. Stelselwijziging Woonpartners Midden-Holland heeft in de jaarrekening 2011 de herziene Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting verwerkt. In het verslagjaar 2012 hebben zich geen stelselwijzigingen voorgedaan. Schattingswijzigingen Volgens RJ 145 is van een schattingswijziging sprake indien een eerdere schatting wordt herzien. Onder een schattingswijziging wordt mede verstaan een wijziging in de schattingsmethode. Het effect van de schattingswijziging dient te worden verwerkt in de winst- en verliesrekening. Het gaat hier bijvoorbeeld om een aanpassing van de afschrijvingstermijn of een wijziging in de verwachte belastingdruk. 63 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van Woonpartners Midden-Holland zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Grondslagen voor waardering van activa en passiva Algemeen Vergelijking met vorig jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijk verplichting is sprake indien de formalisering van de definitief ontwerpfase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden. Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van de daarop toegepaste afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. Vanuit de nieuwe Richtlijn 645 dient de afschrijving op de materiële vaste activa lineair en volgens de componentenmethode plaats te vinden. Voor zowel de roerende en onroerende zaken is deze methode gevolgd. Jaarlijks wordt beoordeeld of er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Vastgoedbeleggingen Vastgoed in exploitatie Het vastgoed in exploitatie bestaat uit het sociaal vastgoed gekwalificeerd als vastgoedbelegging en het commercieel vastgoed. Het sociaal vastgoed betreft woningen met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. Het commercieel vastgoed betreft woningen met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed en het overige commerciële vastgoed. Het beleid van Woonpartners Midden-Holland is er op gericht de (sociale) vastgoedportefeuille continu te verversen. Voor het merendeel van het sociale vastgoed vindt optimalisatie van het financiële rendement plaats. Een deel van de portefeuille is gealloceerd voor verkoop, een deel voor het maximaliseren van de vraaghuur en een deel voor renovatie en herstructurering gericht op waardeontwikkeling. Daarnaast zal in mindere mate de portefeuille vanuit nieuwbouw worden uitgebreid met markthuurwoningen. Daarmee kwalificeert Woonpartners Midden-Holland zich als vastgoedbelegger en is de marktwaarde in verhuurde staat met inachtneming van de relevante feiten en omstandigheden van de markt waarop de toegelaten instelling en actief zijn en de bepalingen zoals opgenomen in het BBSH de basis voor de waardering.
64 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
De waardering wordt bepaald aan de hand van de IPD systematiek. De marktwaardeberekeningen zijn tot stand gekomen met inachtneming van het waarderingsprotocol, de procesrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen zoals door IPD gedefinieerd. De marktwaarde in verhuurde staat is het bedrag dat het complex bij complexgewijze verkoop naar schatting zal opbrengen nadat de verkoper het complex na de beste voorbereiding op de gebruikelijke wijze in de markt heeft aangeboden en waarbij de koper de onroerende zaak aanvaardt onder gestanddoening van de lopende huurovereenkomsten met alle daaraan verbonden rechten en plichten. Om de uiteindelijke marktwaarde in verhuurde staat te bepalen worden de kopers-kosten in mindering gebracht. Voor het bepalen van de marktwaarde maakt het IPD rekenmodel gebruik van de Discounted Cash Flow (DCF) berekening. Dit betekent dat voor een periode van 15 jaar zo goed mogelijk de inkomsten en uitgaven worden geschat en dat deze aan de hand van een disconteringsvoet contant worden gemaakt naar het heden. Daarnaast wordt een eindwaarde bepaald na afloop van de DCF-periode van 15 jaar. Het inschatten van kosten en opbrengsten wordt gedaan aan de hand van twee scenario’s: doorexploiteren en uitponden. Bij doorexploiteren is de veronderstelling dat het volledige complex in bezit blijft gedurende de volledige DCF-periode. Bij uitponden is de veronderstelling dat zo snel mogelijk tot verkoop van individuele woningen wordt overgegaan. Bij beide scenario’s wordt ervan uitgegaan dat het object/complex eerst in zijn geheel aan een derde partij wordt verkocht en dat deze derde partij de afweging maakt tussen beide scenario’s. Het inschatten van de kosten en opbrengsten wordt op basis van een marktconform uitgangpunt gedaan. De ingerekende initiële huur betreft de huidige contracthuur van het object. De kosten zijn afgeleid van de Vastgoed Exploitatiewijzer (VEX). Die geven de kosten weer die noodzakelijk zijn om het object technisch in stand te houden tegen marktconforme beheerkosten. VEX normen worden gedifferentieerd naar type vastgoed en ouderdom van het object. Zo nodig worden deze normen gecorrigeerd voor achterstallig onderhoud en nadere aan het vastgoed gerelateerde contractuele verplichtingen. De eigen in het verleden gerealiseerde kosten en voorgenomen beleid worden dus niet naar de toekomst geprojecteerd en er wordt binnen de DCFberekening gestreefd naar opbrengstenmaximalisatie. Per complex wordt uiteindelijk het scenario met de hoogste uitkomst gelijk gesteld aan het begrip ‘marktwaarde’. De gehanteerde disconteringsvoet is opgebouwd uit een vast basisdeel dat bestaat uit een 24 maands gemiddelde van de 10 jaars EURO IRS. Op deze basis komt een opslag waarin risico’s tot uiting komen die onder andere betrekking hebben op de algemene risico’s voor het investeren in onroerend goed. Locatiespecifieke risico’s en segmentspecifieke risico’s. Voor 2012 bedraagt de basis IRS 2,51%, de sector risico-opslag 4,30% en de object risico-opslag tussen 0,69% en 2,71%. Dit resulteert in een disconteringsvoet tussen 7,50% en 9,52%. Voor het BOG gelden afzonderlijke percentages per type. De eindwaarde geeft aan in welke mate het vastgoed onderhevig is aan veroudering en welke potentie het bezit heeft aan het einde van de 15-jarige exploitatieperiode. Veroudering is grofweg in drie typen te onderscheiden: locatieveroudering; economische/markttechnische veroudering technische veroudering Veroudering komt tot uiting in de rendementseis (exit yield) die een belegger heeft als hij het bezit aan het einde van de 15-jaars periode wil (ver)kopen. Er wordt dus meer rendement gevraagd dan in jaar 1 van de exploitatieperiode. Uitgangspunt is dan ook dat het Bruto Aanvangs Rendement lager ligt dan de exit yield. Het tweede uitgangspunt is gerelateerd aan de potentie van een object aan het einde van de 15-jarige exploitatieperiode. Hierbij zijn de mate waarin uitponding in het object heeft plaats gevonden, de bouwperiode en de locatie van invloed. De door Woonpartners Midden-Holland gehanteerde exit yields liggen tussen de 5,75% en 15,0% (gemiddeld 7,94%). De eindwaarde wordt berekend door de jaarlijkse huuropbrengst te delen door de exit yield. 65 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Voor alle gehanteerde aannames en uitgangspunten (inclusief de disconteringsvoet) is door een externe taxateur een aannemelijkheidsverklaring met betrekking tot de marktconformiteit afgegeven. Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de stichtingskosten de realiseerbare waarde duurzaam overschrijdt. Op vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie Dit betreffen complexen in aanbouw die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering, onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Er wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken, wordt de rentevoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Voor de bijzondere waardevermindering wordt aan de creditzijde van de balans een voorziening opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen aanschaffingsprijs en bijkomende kosten. Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart. Combiprojecten In RJ645-216 tot en met 218 worden de gecombineerde bouwprojecten behandeld. De richtlijn gaat met name in op het splitsen van de huur- en koopwoningen en de wijze waarop dient te worden omgegaan met de verantwoording van het resultaat op het gehele project. Met betrekking tot zogeheten gecombineerde projecten wordt het aandeel van de koopwoningen verantwoord onder de post ‘Onderhanden projecten’, het aandeel huurwoningen wordt verantwoord onder ‘Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie’ Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken die in het kader van een regeling ‘Verkoop onder Voorwaarden’ (VOV) zijn overgedragen aan een derde partij en waarvoor Woonpartners Midden-Holland een terugkoopplicht kent, worden aangemerkt als een financieringsconstructie. De betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde, dit is de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste waardering) en daarna de marktwaarde op basis van VOV. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft Woonpartners Midden-Holland een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economische verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden, is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden in ontwikkeling Dit betreffen woningen in aanbouw die na oplevering worden verkocht onder voorwaarden. De woningen worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te ontvangen koopsommen. Er wordt tijdens de bouw rente toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken, wordt de intrestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Voor de bijzondere waardevermindering wordt aan de creditzijde van de balans een voorziening opgenomen. Complexindeling De complexindeling is gebaseerd op beheerkenmerken, zoals vastgelegd in het strategisch voorraadbeleid. Hierbij zijn de uitgangspunten van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) zo veel mogelijk in aanmerking genomen. Criteria die hierbij bepalend zijn: bouwjaar, geografische ligging en woningtype.
66 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Grond en erfpacht De grond en erfpacht zijn onderdeel van de vastgoedbeleggingen die tegen actuele waarde worden gewaardeerd. Er wordt derhalve niet op afgeschreven. Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Voor de woningen, gebouwd onder de regeling Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS), worden de voorgecalculeerde exploitatietekorten tegen netto contante waarde in één bedrag toegekend. Deze toekenning wordt voor dezelfde contante waarde in de activa opgenomen. Jaarlijks neemt het saldo af met een door het Rijk te betalen bedrag aan subsidie. De betaalperiode duurt maximaal 30 jaar. Deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde-methode. Invloed van betekenis wordt verondersteld aanwezig te zijn bij een aandelenbelang van meer dan 20%. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor de jaarrekening van Woonpartners Midden-Holland. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Woonpartners Midden-Holland in deze situatie geheel of ten dele instaat voor de schulden van de deelneming -respectievelijk het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen- wordt een voorziening getroffen. Deelnemingen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of- indien hier aanleiding toe bestaat- een lagere waarde. Overige financiële vaste activa De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie, gewoonlijk de nominale waarde, en na eerste verwerking tegen de geamortiseerde kostprijs. Voor de financiële vaste activa wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel actief. Bij aanwezigheid van objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen bepaalt Woonpartners Midden-Holland de omvang van het verlies en verwerkt dit in de winst- en verliesrekening. Vlottende activa Voorraden De voorraad onderhoudsmaterialen wordt gewaardeerd tegen vaste verrekenprijzen. Deze prijzen worden bij aanvang van het boekjaar bepaald op basis van te verwachten prijzen in dat jaar. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop De voorraden onderhanden werk (onverkochte woningen uit projectontwikkeling) worden gewaardeerd op vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met de verkrijging of vervaardiging, alsmede gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. In de kosten van vervaardiging zijn begrepen directe loonkosten en toeslagen voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten, waaronder de kosten van het bedrijfsbureau, onderhoudsafdeling en interne logistiek alsmede toegerekende rente. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden.
67 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Onderhanden projecten Onderhanden projecten in opdracht van derden wordt gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectopbrengsten. Indien van toepassing, worden hierop de verwerkte verliezen en reeds gedeclareerde termijnen in mindering gebracht. Onderhanden projecten waarvan de gefactureerde termijnen hoger zijn dan de gerealiseerde projectopbrengsten worden gepresenteerd onder de kortlopende schulden. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, veelal gelijk aan de nominale waarde. Een voorziening voor oninbaarheid gebaseerd op een statische beoordeling op balansdatum wordt in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan één jaar. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder de kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Passiva Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden ingeschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen met uitzondering van een voorziening voor pensioenen die wordt bepaald op basis van contante waarde volgens actuariële grondslagen. Met verplichtingen van samenwerkingscombinaties in de vorm van een ‘Vennootschap onder firma’ wordt als gevolg van de hoofdelijke aansprakelijkheid slechts rekening gehouden indien en voor zover de financiële positie van één of meerdere partners daartoe aanleiding geeft. Voorziening onrendabele investeringen Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen in nieuwbouw en renovatieprojecten worden als bijzondere waardeveranderingen in mindering gebracht, op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Voor deze verwachte verliezen wordt een voorziening gevormd. Onder verwacht verlies wordt verstaan het verschil tussen de investeringsuitgaven en de stijging van de marktwaarde in verhuurde staat als gevolg van deze investering. Latente belastingvorderingen en -verplichtingen Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds. Belastinglatenties zijn opgenomen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze latenties zijn gewaardeerd tegen contante waarde en hebben overwegend een langlopend karakter. De gehanteerde disconteringsvoet bedraagt 5,25%. Bij het bepalen van de belastinglatentie uit hoofde van verrekenbare tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva, is rekening gehouden met de verwachte levensduur van deze activa en passiva. Voor de verschillen tussen de fiscale en commerciële waardering van het vastgoed betekent dit dat alleen de latentie als gevolg van voorgenomen verkopen leidt tot een contante waarde hoger dan nihil. De contante waarde van de latentie voor het door te exploiteren bezit tendeert naar nihil. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden worden benut. 68 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar gelden, of tegen de tarieven die in de komende jaren gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld. De latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. Voorziening uitgestelde beloningen Verplichtingen uit hoofde van uitgestelde beloningen dienen volgens RJ 271.403 in de jaarrekening te worden opgenomen. Uitgestelde beloningen zijn beloningen van personeel die betaalbaar zijn op termijn (langer dan een jaar), zoals gratificaties voor dienstjubilea en pensionering, onder voorwaarde van voortduring van het dienstverband. De voorziening voor uitgestelde beloningen is opgenomen tegen nominale waarde. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij de eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald, dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de kortlopende schulden. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft Woonpartners Midden-Holland een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden, is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven, worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde materiële vaste activa. Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot het eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties. Gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten.
69 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Projectopbrengsten en projectkosten Voor onderhanden projecten, waarvan het resultaat op betrouwbare wijze kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten en de projectkosten verwerkt als netto-omzet en kosten in de winst- en verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum,de Percentage of Completionmethode. De voortgang van de verrichte prestaties wordt bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Als het resultaat (nog) niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat, dan worden de opbrengsten als netto-omzet verwerkt in de winst- en verliesrekening tot het bedrag van de gemaakte projectkosten, dat waarschijnlijk kan worden verhaald. De projectkosten worden dan verwerkt in de winst- en verliesrekening in de periode waarin ze zijn gemaakt. Zodra het resultaat wel op betrouwbare wijze kan worden bepaald, vindt opbrengstverantwoording plaats volgens de PoC-methode naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Het resultaat is het verschil tussen de projectopbrengsten en projectkosten. Projectopbrengsten zijn de contractueel overeengekomen opbrengsten en opbrengsten uit hoofde van meer- en minderwerk, claims en vergoedingen indien en voor zover het waarschijnlijk is dat deze worden gerealiseerd en ze betrouwbaar kunnen worden bepaald. Projectkosten zijn de direct op het project betrekking hebbende kosten, die kosten die in het algemeen aan projectkosten worden toegerekend en toegewezen kunnen worden aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. Indien het waarschijnlijk is dat de totale projectkosten de totale projectopbrengsten overschrijden, dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk in de winst- en verliesrekening verwerkt. Dit verlies wordt verwerkt in de kostprijs van de omzet. De voorziening voor het verlies maakt onderdeel uit van de post onderhanden projecten. Bijzondere posten Bijzondere posten zijn baten of lasten die behoren tot de gewone bedrijfsuitoefening, maar op grond van de aard, omvang of het incidentele karakter afzonderlijk worden toegelicht, teneinde een goed inzicht te geven in het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening van de corporatie en met name de ontwikkeling daarin. Bijzondere posten worden met het oog op de analyse en de vergelijkbaarheid van de resultaten zoveel als mogelijk naar aard en omvang afzonderlijk en ongesaldeerd toegelicht.
70 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Bedrijfsopbrengsten Huren Berekende huuropbrengsten van de roerende en onroerende zaken zijn opbrengsten die aan het boekjaar toe te rekenen zijn of worden, verminderd met derving als gevolg van leegstand en oninbaarheid. De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2012 bedroeg dit maximumpercentage 2,3%. Opbrengsten servicecontracten Dit betreffen de ontvangen bedragen van huurders en bewoners ter dekking van te maken en gemaakte servicekosten. Jaarlijks vindt verrekening plaats op basis van de daadwerkelijke bestedingen. De kosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten. Overheidsbijdragen Overheidsbijdragen zijn bepaald op grond van de regeling van de Wet Voorziening Gehandicapten. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille De post netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde (bestaand bezit) dan wel de vervaardigingsprijs (projecten voor derden). Winsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra ze voorzienbaar zijn. De opbrengst uit ‘Woningen Verkocht onder Voorwaarden’ wordt niet verantwoord als verkoopopbrengst daar de belangrijkste economische rechten niet zijn overgedragen aan de koper. De gegarandeerde terugkoopverplichting wordt opgenomen onder de post ‘Langlopende schulden, terugkoopverplichting VOV woningen’ en wordt jaarlijks met inachtneming van de contractvoorwaarden gewaardeerd. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden onder deze boekingspost verantwoord. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder worden verstaan opbrengsten die niet als huuropbrengst, vergoedingen leveringen en diensten en ook niet als buitengewone baten gezien kunnen worden. Het betreffen voornamelijk de opbrengsten van aan huurders in rekening gebrachte onderhoudskosten en diverse vergoedingen voor verrichte diensten. Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijving materiële vaste activa wordt gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs op basis van de verwachte gebruiksduur. Met uitzondering van de kantoorpanden en de vervoersmiddelen, wordt geen rekening gehouden met een mogelijke restwaarde. Vanuit de nieuwe Richtlijn 645 dient de afschrijving op de materiële vaste activa lineair en volgens de componentenmethode plaats te vinden. Voor de onroerende zaken ten dienste van de exploitatie en de roerende zaken ten dienste van de exploitatie is deze methode gevolgd. Over terreinen en vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen. Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa De overige waardeveranderingen worden gebaseerd op de waardering van de betreffende activaposten. De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op een afboeking dan wel terugneming van een bijzondere waardevermindering. Deze bijzondere waardevermindering ontstaat door een jaarlijkse toets van de reële waarde ten opzichte van de waarde gebaseerd op boekwaarde. 71 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Lonen en salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenlasten De pensioenregeling (SPW) betreft een toegezegd-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Deze toegezegd-pensioenregeling is verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. Voor de pensioenregeling worden op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan het pensioenfonds betaald. Behalve de betaling van premies zijn er geen verdere verplichtingen uit hoofde van de pensioenregeling. Bij een tekort bij het pensioenfonds is er geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Lasten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen. Voor toekomstige kosten van groot onderhoud is geen voorziening gevormd. De kosten worden rechtstreeks in het resultaat verantwoord. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in de kosten van derden en eigen dienst alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. Leefbaarheid De onder deze post verantwoorde kosten betreffen de kosten van fysieke ingrepen niet zijnde investeringen die de leefbaarheid in buurten en wijken ten goede moeten komen. Overige bedrijfslasten Hieronder worden kosten van derden geboekt, die niet vallen onder onderhoudskosten, maar wel betrekking hebbende op de dagelijkse gang van zaken in het bedrijf. De uitgaven moeten de bedrijfsuitvoering ondersteunen. De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekeninghoudend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen. Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende activa gedurende de periode van vervaardiging van een actief. Indien het een aanmerkelijke hoeveelheid tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van een rentepercentage van 5% in verhouding tot de uitgaven en de periode van vervaardiging. Geactiveerde rente wordt in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de rentebaten en soortgelijke opbrengsten.
72 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening,rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Sinds 1 januari 2008 vallen de corporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de belastingdienst betreffende de VSO-2. In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming. De VSO-1 is eenzijdig in 2008 door de belastingdienst opgezegd. Woonpartners Midden-Holland heeft op basis van de uitgangspunten van VSO-1 en VSO-2 de fiscale positie ultimo 2012 en het voorlopige fiscale resultaat 2012 bepaald en in de jaarrekening verwerkt. Niet gerealiseerde waardeverandering vastgoedportefeuille Het waarderingssysteem tegen actuele waarde op basis van de marktwaarde in verhuurde staat resulteert in een actuele waarde per begin en per ultimo boekjaar. Het verschil in deze twee waarden is de niet-gerealiseerde waardeverandering vastgoedportefeuille in de winst- en verliesrekening. Financiële instrumenten Waardeveranderingen financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde Waardeveranderingen van de volgende financiële instrumenten worden rechtstreeks verwerkt in de winst- en verliesrekening: financiële activa en verplichtingen die onderdeel zijn van de handelsportefeuille afgeleide financiële instrumenten (derivaten) met een beursgenoteerde onderliggende waarde gekochte leningen, obligaties (tenzij aangehouden tot einde looptijd) en aangehouden eigenvermogensinstrumenten die beursgenoteerd zijn Waardeverminderingen van financiële instrumenten die op reële waarde gewaardeerd zijn, worden verwerkt in de winst- en verliesrekening. Voor gerealiseerde waardevermeerderingen van financiële instrumenten die op reële waarde worden gewaardeerd met verwerking van de waardevermeerderingen rechtstreeks in het eigen vermogen, wordt het cumulatieve resultaat dat voorheen in het eigen vermogen was opgenomen, verwerkt in de winst- en verliesrekening op het moment dat de desbetreffende effecten niet langer in de balans worden verwerkt. Financiële instrumenten Binnen het treasurybeleid van Woonpartners Midden-Holland dient het gebruik van financiële instrumenten ter beperking van inherente (rente-, looptijden- en markt-) risico's. Op grond van het vigerende interne treasurystatuut is het gebruik van financiële instrumenten slechts toegestaan voor zover er een materieel verband met het belegde/gefinancierde vermogen kan worden gelegd en de toepassing ervan tot een positie van de totale leningen-/beleggingenportefeuille leidt welke vergelijkbaar is met een positie zonder gebruik te maken van deze instrumenten. Valutarisico Woonpartners Midden-Holland is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valutarisico. Renterisico Woonpartners Midden-Holland loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa, effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken bestaat risico ten aanzien van toekomstige kasstromen, met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden wordt risico gelopen over de marktwaarde. Met betrekking tot de vorderingen en schulden worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico gecontracteerd, behoudens twee afgesloten basisrenteleningen.
73 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Kredietrisico Woonpartners Midden-Holland heeft geen significante concentraties van kredietrisico. Woonpartners Midden-Holland heeft de beschikking over een kredietfaciliteit bij de huisbankier. Er zijn hiervoor geen nadere zekerheden verstrekt aan de bank. De effecten opgenomen onder de financiële vaste activa en de vlottende activa worden gewaardeerd tegen de reële waarde. Alle overige in de balans opgenomen financiële instrumenten zijn gewaardeerd tegen de (geamortiseerde) kostprijs. Dit is de nominale waarde, tenzij anders vermeld. De reële waarde is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en onafhankelijk van elkaar zijn. Indien niet direct een betrouwbare reële waarde is aan te wijzen, wordt de reële waarde benaderd door deze af te leiden uit de reële waarde van bestanddelen of van een soortgelijk financieel instrument, of met behulp van waarderingsmodellen en waarderingstechnieken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van recente gelijksoortige ‘at arm’s length’-transacties en van de DCFmethode (contante waarde van kasstromen), rekening houdend met specifieke omstandigheden. Liquiditeitsrisico Woonpartners Midden-Holland heeft bij de Bank Nederlandse Gemeenten een kredietfaciliteit afgesloten van maximaal € 10.000.000,-. Hiervoor zijn geen nadere zekerheden verstrekt. Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling De jaarrekening wordt overeenkomstig Titel 9 boek 2 BW opgesteld. Het management dient daartoe bepaalde veronderstellingen en schattingen te maken die van invloed zijn op de waardering van activa en verplichtingen, op de resultaatbepaling en de rapportage van voorwaardelijke activa en verplichtingen. Materiële vaste activa, marktwaarde in verhuurde staat Het vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen marktwaarde in verhuurde staat, met inachtneming van de relevante feiten en omstandigheden van de markt waarop de toegelaten instelling actief is en de bepalingen zoals opgenomen in het BBSH. De aannames aangaande de geprognosticeerde kasstromen zijn gebaseerd op de contractuele verplichtingen van de toegelaten instelling die rusten op het vastgoed. De overige (na contractperiode in acht te nemen) aannames en uitgangspunten zijn gebaseerd op gegevens van de markt waarop de toegelaten instelling actief is. De actuele waarde is gebaseerd op de IPD/aeDex systematiek. De marktwaarderingen zijn tot stand gekomen met inachtneming van het waarderingsprotocol, de procesrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen zoals door IPD/aeDex gedefinieerd. IPD/aeDex hanteert het waardebegrip van de marktwaarde in verhuurde staat. Dit is het bedrag dat het complex bij complexgewijze verkoop naar schatting zal opbrengen nadat de verkoper het complex na de beste voorbereiding op de gebruikelijke wijze in de markt heeft aangeboden en waarbij de koper de onroerende zaak aanvaardt onder gestanddoening van de lopende huurovereenkomsten met alle daaraan verbonden rechten en plichten. In de waardering is een groot aantal schattingselementen opgenomen. Voor alle gehanteerde aannames en uitgangspunten (inclusief de disconteringsvoet) is door een externe taxateur een aannemelijkheidsverklaring afgegeven, met betrekking tot de marktconformiteit. Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als ‘intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd’. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitieve ontwerpfase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden.
74 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
De aannames gedaan bij de financiële impact van bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen afwijken bij daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan ondermeer wijzigingen in de tijd ondergaan door bewegingen in het prijsniveau van leveranciers, wettelijke procedures en aanpassingen in de voorgenomen bouwproductie. Verwerking fiscaliteit Ten aanzien van de acute belastinglast en belastinglatenties in de jaarrekening heeft Woonpartners Midden-Holland een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de aangifte over de verslagjaren 2006 tot en met 2012 door de fiscus zullen worden getoetst. De belangrijkste standpunten betreffen: de waardebepaling van de ontwikkelrechten het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen de verwerking van projectontwikkelingsresultaten Dientengevolge kan de fiscale last over 2012 en voorgaande jaren nog wijzigingen ondergaan. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor de posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van bankkredieten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde rente (opgenomen onder operationele activiteiten). De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van de verworven groepsmaatschappij is opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De geldmiddelen die in de verworven groepsmaatschappij aanwezig zijn, zijn van de aankoopprijs in aftrek gebracht.
9.4 Resultaat Waarderingsgrondslag Woonpartners Midden-Holland streeft naar transparantie in de financiële berichtgeving van de corporatie. De waarderingsgrondslag is daar een onderdeel van. Vanaf verslagjaar 2011 wordt de herziene richtlijn 645 Toegelaten Instellingen volkshuisvesting toegepast. Door te waarderen tegen de actuele waarde, marktwaarde in verhuurde staat wordt het beste inzicht gegeven in het resultaat, de vermogenspositie en de kasstromen. Er heeft zich in 2012 geen wijziging van de waarderingsgrondslag voorgedaan. Resultaat Het resultaat na belastingen bedraagt over 2012 € 46,4 miljoen negatief. Het resultaat wordt door twee aspecten negatief beïnvloed. Dit betreft de posten overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille en niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille. Onder de post overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille is voor ruim € 31,3 miljoen aan onrendabele investeringen verwerkt. De waardeontwikkeling van het bezit, bepaald conform de aeDex-methodiek is verwerkt onder de post niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille. Er is een waardedaling groot € 27,3 miljoen opgetreden.
75 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
In het verslagjaar is een bedrijfsresultaat (voor niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille, financiële baten en lasten en belastingen) geboekt van € 19,9 miljoen negatief. Over 2011 bedroeg het vergelijkbare resultaat € 2,6 miljoen positief. Ook dit resultaat wordt sterk beïnvloed door bovengenoemde post overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille. De post overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille is tevens de post die het meest afwijkt van de begroting 2012. De oorzaak hiervan is dat er voor enkele niet in de begroting opgenomen nieuwbouwcomplexen ten laste van deze post in de jaarrekening 2012 wel voorzieningen zijn gevormd. De belangrijkste locatie is het Zuidelijk Stel West in Gouda Oost. Met de verwerking in de jaarrekening 2012 zijn de onrendabele delen van het grootste deel van de in de lopende beleidsperiode voorziene nieuwbouw verwerkt. Verder is het advies van de accountant gevolgd om, afhankelijk van de situatie, eerder tot afboeken van kosten over te gaan, in plaats van deze bedragen te activeren. Ook zijn er nog nagekomen bedragen ten laste van het resultaat gebracht van reeds opgeleverde en financieel afgewikkelde complexen. De waarderingsgrondslag brengt met zich mee dat de waardeontwikkeling van het bezit via de post niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille wordt afgewikkeld. Op basis van de externe ontwikkelingen is voor 2012 een waardedaling bepaald via de waardering op basis van de aeDex-methodiek die uitkomt op ruim € 27,3 miljoen. Dit is ruim € 4,3 miljoen meer dan in de begroting was voorzien. Voor onze woningen komt dit overeen met een waardedaling van 1,7%. Verder wijkt de post belastingen in positieve zin af van de begroting. Op basis van de gerealiseerde fiscale verliezen tot en met 2012 bestaat een groter te verrekenen verlies. Dit is in verwerkt in de post actieve belastinglatentie in de balans en komt in de winst en verliesrekening tot uiting in de post belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening. Hiermee zijn de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting 2012 verklaard. Het negatieve resultaat is onttrokken aan de overige reserve, binnen het eigen vermogen. Bedrijfsopbrengsten De totale huurontvangsten (na derving) namen toe met 1,8% (1,5% in 2011). De huurprijzen van de woningen in de algemene huurprijsaanpassing per 1 juli 2012 werden met gemiddeld circa 2,3% aangepast. Behalve de jaarlijkse huurverhoging hebben huurharmonisatie bij mutatie en de verkoop van huurwoningen uit het bestaande bezit invloed op de huurontvangsten. In 2012 zijn 26 huurwoningen verkocht, ten opzichte van een begroting van 20 woningen. De verkopen brengen een dalend effect op de huurinkomsten met zich mee. Het effect van de huurharmonisatie heeft een positief effect op de huurinkomsten. Verder zijn er in 2012 twee nieuwbouwprojecten opgeleverd. Dit betreffen het project Parc Houtzicht te Waddinxveen 31 woningen en het project op de Alblaslocatie eerste fase 35 woningen eveneens te Waddinxveen. Dit betreft allemaal huurwoningen, die uiteraard een stijging van de huuropbrengsten tot gevolg hebben. In 2012 is er ten laste van de huuropbrengsten een voorziening voor dubieuze debiteuren gevormd. Hierdoor is er een bedrag groot € 400.000,- ten laste van de huuropbrengsten gebracht. Dit komt overeen met 1,1% van de huuropbrengsten. Bedrijfslasten De bedrijfslasten namen in 2012 ten opzichte van 2011 toe met een bedrag van € 23,4 miljoen en komen uit op € 59,1 miljoen. Ten opzichte van de begroting 2012 zijn de bedrijfslasten circa € 22,9 miljoen hoger. Dit wordt vrijwel uitsluitend verklaard door de hogere afwaardering via de overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille van circa € 23,9 miljoen ten opzichte van de begroting. De hogere waardeveranderingen vastgoedportefeuille worden met name veroorzaakt doordat er voor enkele nieuwbouwprojecten onrendabele investeringen in de jaarrekening zijn verwerkt die tijdens het samenstellen van de begroting 2012 nog niet waren voorzien voor dit boekjaar. 76 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
In 2012 bedragen de totale overige waardeveranderingen van de vastgoedportefeuille € 31,3 miljoen. In de bestaande bouw zijn de toekomstige onrendabele investeringen in de projecten Jan van Bijnenpad en Bomenwijk in Waddinxveen en Dahliastraat in Zuidplas opgenomen. Daarnaast wijken bij enkele reeds afgeronde projecten de stichtingskosten af van wat eerder werd voorzien, zodat daar nog een aanvulling op de onrendabele investering heeft plaatsgevonden. In de nieuwbouw betreft het de toekomstige onrendabele investeringen in de projecten Alblas deel 2 en Centrumplan in Waddinxveen, Gouwe Oever in Boskoop en Margrietplein en Zuidelijk Stempel West in Gouda. Voor enkele complexen die zijn afgerond of nog in aanbouw zijn, wordt nu een lagere marktwaarde voorzien, zodat ook voor deze projecten nog een aanvulling op de onrendabele investering heeft plaatsgevonden. De lasten onderhoud komen ongeveer € 1,2 miljoen lager uit dan begroot. De onderhoudslasten dalen doordat de onderhoudsbudgetten taakstellend naar beneden zijn bijgesteld naar benchmarkniveau. De lagere lasten onderhoud worden verder veroorzaakt door een verschuiving in de tijd van werkzaamheden. Een gedeelte van het planmatig onderhoud wordt in 2013 uitgevoerd. Deze zogenoemde overloop is afgenomen ten opzichte van vorig jaar. De overige posten opgenomen onder de bedrijfslasten liggen in lijn met de begrote bedragen. Renten en opbrengsten effecten De lijn om hoogrentende leningen indien mogelijk vervroegd af te lossen en tijdig op renteconversiemomenten in te haken is doorgezet. Verder is het beleid van Woonpartners Midden-Holland om gebruik te maken van de relatief goedkope mogelijkheid van korte financiering via de rekening courant faciliteit. Verder wordt bij het aangaan van nieuwe leningen zoveel mogelijk gewerkt met voorfinancieringsperiodes. Gedurende deze periodes kunnen leningbedragen die niet nodig zijn worden teruggestort aan de bank, zodat er geen rente over hoeft te worden betaald. De rentelasten inzake kapitaalmarktleningen zijn in 2012 ten opzichte van 2011 gestegen met circa € 85.500,-. Dit wordt veroorzaakt door de stijging van het saldo van de langlopende leningen. Het gemiddelde rentepercentage is gedaald van 4,56% in 2011 tot 4,39% in 2012. De rentelasten komen circa € 268.000,- lager uit dan begroot. Voor de financiering van de dagelijkse kasstromen is in 2012 beperkt gebruik gemaakt van de leningcapaciteit in rekening courant. Buitengewone baten en lasten Er is in 2012 geen aanleiding geweest om buitengewone baten of lasten te verwerken. Investeringen en desinvesteringen In 2012 werd er voor ongeveer € 20,0 miljoen geïnvesteerd in het woningbezit en de overige materiële vaste activa. Dit gebeurde in de nieuwbouwprojecten 31 woningen Parc Houtzicht, 35 woningen op de Alblaslocatie fase 1 en 28 woningen op de Alblaslocatie fase 2 te Waddinxveen en 24 woningen in het project De Parkwachters te Boskoop. Verder zijn uitgaven gedaan ten behoeve van het Zuidelijk Stempel West in Gouda Oost te Gouda. Verder zijn uitgaven gedaan voor enkele projecten in het bestaande bezit, waaronder de Elckerlyckstraat en de Burgemeester Gaarlandtsingel te Gouda en de Nicolaas Beetslaan A en C en de Willem de Zwijgerlaan te Waddinxveen. Ook zijn er woningverbeteringen aangebracht en zijn er energetische maatregelen genomen door het gehele bestaande bezit en is er geïnvesteerd in de materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie.
77 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Beleggingen Anders dan die in het eigen vastgoed zijn er per ultimo 2012 geen beleggingen, hetgeen in overeenstemming is met het beleid van Woonpartners om geen overschotten aan liquide middelen te hebben. Vermogen Het negatieve resultaat over 2012 groot € 46,4 miljoen is aan het eigen vermogen onttrokken. Het negatieve resultaat wordt voor het grootste gedeelte verklaard uit de posten overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille voor € 31,3 miljoen negatief en de niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille, groot € 27,3 miljoen negatief. Per ultimo 2012 komt het eigen vermogen uit op € 504,6 miljoen. Binnen het eigen vermogen wordt een gedeelte geoormerkt en afgescheiden in zogenoemde revolving funds. Binnen Woonpartners Midden-Holland bestaan de volgende revolving funds: Revolving fund Waddinxveen Revolving fund Ouderenhuisvesting Waddinxveen Revolving fund Zuidplas Twee van deze revolving funds vloeien voort uit de prestatieafspraken die met de gemeenten Waddinxveen en Zuidplas in overeenkomsten zijn vastgelegd. De geoormerkte middelen betreffen de resultaten uit de verkoop van woningen. De onttrekkingen bestaan uit de onrendabel geïnvesteerde bedragen. Per ultimo 2012 is het revolving fund Waddinxveen komen te vervallen. Daarnaast is er op basis van fusieafspraken een revolving fund ouderenhuisvesting Waddinxveen gevormd. Dit revolving fund is éénmalig gevoed en is specifiek bestemd voor uitgaven voor de ouderenhuisvesting in Waddinxveen. Uit dit revolving fund worden uitsluitend gelden onttrokken die worden gebruikt voor investeringen en uitgaven in de ouderenhuisvesting en aanvullende voorzieningen voor senioren in de gemeente Waddinxveen. De solvabiliteit nam af tot 75,0% (van 79,4% in 2011), op basis van actuele waarde, marktwaarde in verhuurde staat. Hierbij moet worden bedacht dat deze percentages als gevolg van de waardering tegen de marktwaarde in verhuurde staat niet meer te vergelijken zijn met de solvabiliteitspercentages gebaseerd op eerdere waarderingsgrondslagen. De solvabiliteit brengt de verhouding van het eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen tot uitdrukking. Dat wil zeggen de mate waarin een bedrijf in staat is vanuit eigen beschikkingsrecht (eigen vermogen) het bedrijfsproces (bouwen en beheren van onroerende zaken) te beheersen en risico’s op te vangen. Een corporatie wordt daarnaast in belangrijke mate gefinancierd door langlopende leningen. Het eigen vermogen kan alleen opgebouwd worden door het boeken van batige resultaten. De mate van solvabiliteit kan een belangrijk gegeven zijn voor de financiers. Dit wordt belangrijker nu de nietDAEB-activiteiten niet meer met WSW-geborgd kapitaal kunnen worden gefinancierd en het WSW terughoudend is met het afgeven van faciliteringsvolume. Door de hoogte van de solvabiliteit blijft Woonpartners Midden-Holland goed financierbaar. Uit de cijfers blijkt dat Woonpartners Midden-Holland beschikt over een solide financiële positie, op basis waarvan de financiële continuïteit is gewaarborgd. Financiering Vóór de vermindering van de aflossingsverplichtingen volgend boekjaar heeft de leningportefeuille een schuldrestant van € 132,2 miljoen (ultimo 2011: € 123,1 miljoen). Er is in 2012 volgens schema afgelost. De gemiddelde rentevoet ultimo 2012 is 4,39% (ultimo 2011 4,56%). Ten opzichte van de totale (huidige) leningportefeuille bedraagt het percentage van het relatieve renterisico slechts bij uitzonderingen meer dan 15%, in de sector een gebruikelijk maximum. Dit wordt veroorzaakt door voorgenomen investeringen en deze zijn in sommige gevallen nog onzeker. Over het algemeen heeft de portefeuille een laag risicoprofiel. De hogere renterisico's kunnen nog niet afgewend worden.
78 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Woonpartners Midden-Holland voldoet aan de eisen die het Waarborgfonds Sociale Woningbouw stelt om voldoende financieringsruimte te kunnen verkrijgen. In het vierde kwartaal van 2012 heeft het Waarborgfonds Sociale Woningbouw een nieuw faciliteringsvolume afgegeven. Hierbij is door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw een aantal claims gelegd, waardoor slechts een beperkt gedeelte van het gevraagde faciliteringsvolume groot bijna € 11,0 miljoen vrijgegeven. Dit faciliteringsvolume is in 2013 gebruikt. Er is een lening voor dit bedrag opgenomen bij de BNG. Woonpartners Midden-Holland is in gesprek met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw om op korte termijn nieuw faciliteringsvolume beschikbaar te krijgen op basis van de ingediende dPi 2012. In 2012 is een drietal renteconversies overeengekomen, met de volgende specificaties: Geldverstrekker BNG BNG BNG
Schuldrestant € 770.550,80 € 751.534,85 € 1.858.179,69
Type Annuïtair Annuïtair Annuïtair
Huidig % 4,26% 4,29% 4,82%
Nieuw % 3,11% 3,14% 3,56%
Termijn 12 jaar 12 jaar 10 jaar
Verder is er in 2012 nieuwe leningen onder WSW-borging afgesloten, ter grootte van € 10.950.000,- met stortingsdata 1 maart 2013. Op deze lening is een zogenoemde voorfinancieringsperiode van 1 jaar afgesloten. Gedurende het eerste jaar wordt over het opgenomen bedrag een rente betaald op basis van het 1 maands euribortarief, met een opslag van 0,3%. Daarna zal voor een periode van 8 jaar een rente van 2,635% worden vergoed. Verder is per 1 oktober 2012 een niet-DAEB-lening van € 5,1 miljoen voor het nieuwbouwproject Parc Houtzicht gestort. Tevens zijn twee WSW geborgde leningen van beide € 6,0 miljoen gestort in 2012. Woonpartners Midden-Holland is met één van de huisbankiers een rekening-courantfaciliteit overeengekomen. Hierdoor heeft Woonpartners Midden-Holland indien nodig de beschikking over een bedrag van € 10,0 miljoen. Vennootschapsbelasting Woonpartners Midden-Holland heeft de VSO-2 ondertekend. Er is een nevenstructuur opgericht, maar er zijn nog geen activiteiten in de nevenstructuur ondergebracht, als gevolg van de wijziging op het fiscale vlak. Vanaf 1 januari 2008 bestaat er voor de corporatiesector de integrale vennootschapbelastingplicht. Per ultimo 2012 liep de eerste termijn van de VSO-2 af. Woonpartners Midden-Holland heeft de VSO-2 met 1 jaar verlengd. In 2012 is de aangifte vennootschapsbelasting over de jaren tot en met 2010 ingediend bij de belastingdienst. Woonpartners Midden-Holland heeft zich aangesloten bij het intermediairsconvenant voor de aangifte over 2008 en verder. Het opstellen van de aangiften is gebeurd op basis van de voorschriften uit de VSO-2. Over 2011 is de fiscale aangifte in concept klaar en wordt voor 1 mei 2013 bij de belastingdienst ingediend. De voorlopige fiscale positie per ultimo 2012 is in de jaarrekening 2012 verwerkt. Dit is enerzijds verwerkt in een actieve latentie, als gevolg van toekomstig te verrekenen verliezen. Anderzijds komt dit tot uiting in de post ‘belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening’. Ten gunste van deze post is de actieve latentie gevormd. Toekomstige ontwikkelingen Het financiële beleid staat in dienst van het volkshuisvestingsbeleid. Het een kan niet zonder het ander. Een goed volkshuisvestingsbeleid kan niet zonder een gezonde financiële onderbouwing. Doel van een gezond financieel beleid is enerzijds om in ieder geval voldoende middelen te garanderen om een goed volkshuisvestingsbeleid te kunnen waarborgen. Anderzijds dient er ook een samenhang te zijn tussen de te behalen financiële doelstellingen en sociale doelstellingen. Met andere woorden: het beschikbare vermogen van Woonpartners Midden-Holland moet zo veel als verantwoord mogelijk is worden ingezet. In de komende periode zal de nadruk van de investeringen meer komen te liggen in de sfeer van de ontwikkeling van nieuwbouwwoningen en het uitvoeren van energiebesparende maatregelen. Het beschikbare volkshuisvestelijke vermogen zal op deze punten worden ingezet. Hierbij wordt rekening gehouden met het door het Centraal Fonds Volkshuisvesting minimaal vereiste vermogen. Volgens het laatste solvabiliteitsoordeel (2012 verslagjaar 2011) van het Centraal Fonds Volkshuisvesting bedraagt het in te zetten vermogen circa € 74,2 miljoen. 79 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Concrete projecten waaraan thans wordt gewerkt, zijn: nieuwbouw huurwoningen (28) Alblaslocatie in Waddinxveen, fase 2 nieuwbouw huurappartementen (24) project De Parkwachters in Boskoop energetische maatregelen in diverse complexen in het bestaande bezit Verder vinden er voorbereidingen voor een aantal nieuwbouwprojecten plaats. Hierbij valt te denken aan het Centrumplan in Waddinxveen, locatie Gouwe Oever in Boskoop, het Margrietplein en het Zuidelijk Stempel West in Gouda. In deze en andere nieuwbouwontwikkelingen liggen onder andere de uitdagingen voor de volkshuisvestelijke doelstellingen. De financiële crisis heeft een vertraging in de uitvoering van enkele projecten tot gevolg. Een andere factor die belemmerend werkt op de voortgang van projecten is de terughoudendheid van het WSW om faciliteringsvolume af te geven. Het WSW heeft claims opgelegd, waardoor het beschikbaar gestelde faciliteringsvolume wordt beperkt. Hierdoor neemt de onzekerheid omtrent de financiering van de activiteiten van de organisatie toe. Een ander aspect dat een rol gaat spelen in de financiering zijn de niet-DAEB activiteiten. Deze activiteiten mogen niet met WSW-geborgd kapitaal worden gefinancierd. Woonpartners MiddenHolland treft voorbereidingen om de administratieve splitsing op een zo gunstig mogelijke wijze door te voeren. Op dit moment moet verdere regelgeving op dit onderdeel worden afgewacht, voordat hierin verder stappen kunnen worden ondernomen. De financiële meerjarenbegrotingen, waarin een reële inschatting van de nieuwbouwprojecten is opgenomen, geven aan dat Woonpartners Midden-Holland financieel gezien de plannen aan kan. Dit geldt ook als het regeringsbeleid wordt ingerekend. Dit blijkt uit de dPi 2012, waarin de verhoogde verhuurders- en saneringsheffing zijn verwerkt. Hierbij moet uiteraard wel worden aangetekend dat de effecten van de vennootschapsbelasting en de sanerings- en de verhuurderheffing een beperking van de investeringscapaciteit met zich mee brengen. De effecten van het voorgenomen regeerbeleid, met name de Wet verhuurderheffing in combinatie met een verruiming van het huurbeleid en de extra heffingen in het kader van de saneringssteun zijn als volgt in de dPi 2012 en de meerjarenplanningen meegenomen: x € 1000
2013
2014
2015
2016
2017
CFV saneringssteun heffing*) Verhuurderheffing
1.504
1.549
1.596
822
847
186
3.829
4.683
5.425
6.161
Huurstijging **)
4,3%
3,8%
3,7%
3,4%
3,2%
*) betreft de aanvullende saneringssteun heffing, gebaseerd op percentages van respectievelijk 4% in 2013 tot en met 2015 en 2% in 2016 en 2017. **)dit zijn percentages inclusief harmonisatie
Ondanks de heffingen blijven de belangrijkste kengetallen, Interest Coverage Rate, Loan to Value en de 2% aflossingsfictie toereikend om ons toegang te bieden tot de kapitaalmarkt. Woonpartners Midden-Holland verwacht dan ook om in de komende jaren de gemaakte prestatieafspraken waar te blijven maken. Hieronder volgt een overzicht van de ontwikkeling van de betalingscapaciteit, ook inclusief de 2% aflossingsfictie.
80 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Betalingscapaciteit 16.000
14.000
12.000
(x € 1.000)
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
2013
2014
2015
2016
2017
11.669
10.742
12.185
13.748
14.242
Totale rente
5.838
6.486
7.381
7.773
7.986
Af lossingscapaciteit
5.831
4.256
4.804
5.975
6.256
Betalingscapaciteit na 2% af lossing
4.319
2.665
1.967
2.695
2.571
Operationele kasstroom
Woonpartners Midden-Holland volgt haar financiële positie onder andere aan de hand van de financiële meerjarenprognoses. Bij het samenstellen van deze prognoses wordt gewerkt met scenario’s. In de laatste financiële meerjarenprognoses zijn een maximale variant, een minimumvariant (in geval van een verdere stagnatie) en een middenvariant (ook wel het waarschijnlijke scenario genoemd) doorgerekend. Deze werkwijze zal worden doorgezet in de komende jaren. De planning van nieuwbouwprojecten is afhankelijk van een aantal externe factoren en daarmee onzeker. Het is de kracht van de financiële positie van dit bedrijf dat het eigen vermogen een zodanige omvang heeft, dat dit de aanjager is om investeringen ten behoeve van de volkshuisvesting te kunnen doen. Het is ook geen noodzaak dat het eigen vermogen verder stijgt, maar juist aangewend wordt waarvoor het bestemd is, namelijk voor investeringen in nieuwbouw ten behoeve van sociale huurwoningen en verbeteringen in het bestaande woningbezit.
81 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Bijlage 1 Kengetallen
Totaal
Bijz. gebouwen
Eengezinswoningen
Etagewoningen met lift
Etagewoningen
Totaal
Garages en parkeerplaatsen
Winkels en kantoren
Overige objecten
Woningvoorraad en overig vastgoed Woonpartners Midden-Holland heeft per 31 december 2012 in totaal 6.722 woningen en 742 overige verhuureenheden in eigendom. Dit bezit is verspreid over de gemeenten Waddinxveen, Zuidplas, Gouda en Rotterdam.
Overige
6.800 0 66 122 26 4 0
5 0 0 0 0 0 0
2.776 0 31 0 19 4 0
2.200 0 35 0 5 0 0
1.819 0 0 122 2 0 0
734 0 44 0 0 0 9
624 0 44 0 0 0 3
19 0 0 0 0 0 0
91 0 0 0 0 0 6
In eigendom ultimo boekjaar
6.722
5
2.792
2.230
1.695
787
671
19
97
In eigendom begin boekjaar Samengevoegd Opgeleverde nieuwbouw Gesloopt vastgoed Verkocht en geleverd(*) Aangekocht
(*)De specificatie van het vastgoed is als volgt: van het totaal aantal per ultimo 2012 in eigendom zijnde woningen waren 26 woningen niet meer beschikbaar voor de verhuur. Deze woningen stonden leeg voor de verkoop, dan wel waren verkocht maar nog niet geleverd.
In 2012 zijn in totaal 26 woningen verkocht en geleverd, waarvan 7 met korting aan huurders: in Waddinxveen waren dit 13 woningen, waarvan 3 met korting in Gouda zijn 9 woningen verkocht, waarvan 3 met korting in de gemeente Zuidplas zijn 4 woningen verkocht, waarvan 1 met korting
82 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Samenstelling woningvoorraad (huurwoningen) Woonpartners heeft haar woningbezit ingedeeld in 5 huurklassen. In onderstaande tabel is ultimo 2012 de verdeling tussen de huurklassen weergegeven met onderscheid naar woningtypen. Huurklasse (HK) Totaal Eengezins- Etagewoning- Etagewoningen en met lift woningen (*) zit niet in totaal telling Aantal Percentage Aantal Aantal Aantal Gouda Bijzondere woongebouwen Woningen te koop Cpl 751 en 758, nominatie sloop HK1 < € 366,36 HK2 € 366,36 - € 458,93 HK3 € 458,93 - € 561,98 HK4 € 561,98 - € 664,66 HK5 > € 664,66Totaal Gouda Verhouding typen woningen Waddinxveen Bijzondere woongebouwen Woningen te koop Nominatie sloop HK1 < € 366,36 HK2 € 366,36 - € 458,93 HK3 € 458,93 - € 561,98 HK4 € 561,98 - € 664,66 HK5 > € 664,66Totaal Waddinxveen Verhouding typen woningen Zuidplas Bijzondere woongebouwen Woningen te koop Complex 442 en 451, nominatie sloop HK1 < € 366,36 HK2 € 366,36 - € 458,93 HK3 € 458,93 - € 561,98 HK4 € 561,98 - € 664,66 HK5 > € 664,66Totaal Zevenhuizen-Moerkapelle Verhouding typen woningen Gehele bezit Bijzondere woongebouwen Woningen te koop Nominatie sloop HK1 < € 366,36 HK2 € 366,36 - € 458,93 Hk3 € 458,93 - € 561,98 Hk4 € 561,98 - € 664,66 Hk5 > € 664,66Totaal gehele bezit Verhouding typen woningen
(*)2 16 78 576 991 544 63 29 2.297
0,70% 3,40% 25,08% 43,14% 23,68% 2,74% 1% 100,00%
10 11 104 263 195 31 5 619 26,95%
3 0 11 172 326 28 24 564 24,55%
(*)3 7 0 677 1210 1125 200 75 3.294
0,21% 0,00% 20,55% 36,73% 34,15% 6,07% 2% 100,00%
6 0 148 206 724 150 34 1.268 38,49%
1 0 161 905 399 50 41 1.557 47,27%
0 3
0,27%
3
32 181 323 423 128 36 1.126
2,84% 16,07% 28,69% 37,57% 11,37% 3% 100,00%
32 53 267 401 114 35 905 80,37%
16 22 14 1 53 4,71%
168 14,92%
(*)5 26 110 1434 2524 2092 391 140 6.717
0,39% 1,64% 21,35% 37,58% 31,14% 5,82% 2% 100,00%
19 43 305 736 1320 295 74 2792 41,57%
4 0 172 1093 747 92 66 2174 32,37%
3 67 957 695 25 4 0 1751 26,07%
3 67 461 556 23 4 1114 48,50%
0 368 99 2
469 14,24%
128 40
83 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Op basis van de woningmarktanalyse uit 2001 wordt ervan uitgegaan dat een minimale voorraad van 5.550 woningen in het werkgebied nodig is met een huurprijs tot € 561,98 per maand (peildatum 1 juli 2012). Dit zijn woningen tot en met huurklasse 3. Het huurbeleid is er dan ook op gericht een voldoende voorraad van goedkope en betaalbare woningen aan te houden. De algemene huurverhoging, de invoering van de vraaghuur en de verkoop van woningen hebben invloed op de voorraad tot en met huurklasse 3. Marktgebied Marktverkenning Realisatie 2001 ultimo 2012 Gouda Waddinxveen Zuidplas
2.250 2.400 900
2.111 3.012 927
Totaal
5.550
6.050
Ultimo 2012 heeft Woonpartners Midden-Holland 6.050 woningen in de goedkope en betaalbare voorraad. Toevoeging aan de woningvoorraad door middel van nieuwbouw In het jaar 2012 zijn 66 woningen toegevoegd aan de woningvoorraad door middel van nieuwbouw. Dit betreffen de projecten Parc Houtzicht en Alblas fase 1 in Waddinxveen. Verder zijn er 3 woningen toegevoegd door aankoop in de wijk Gouda Oost. Onttrekking aan de woningvoorraad door middel van sloop In het jaar 2012 zijn er 122 woningen in Gouda, W. Beckmanstraat (complex 755) en gedeeltelijk de Verzetslaan (complex 751), door middel van sloop aan de woningvoorraad onttrokken.
84 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Bijlage 2 Algemene gegevens: Naam van de verbinding Woonpartners Midden-Holland Holding B.V. Rechtsvorm B.V. Vestigingsplaats Waddinxveen Statutaire doelstelling Het verkrijgen, vervreemden en exploiteren van onroerende zaken en andere vermogenswaarden, het uitvoeren van projectontwikkeling, alsmede het verlenen van adviezen en diensten op het gebied van projectontwikkeling Kern/Nevenactiviteiten in verslagjaar Geen werkzaamheden uitgevoerd Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden? Nee Financiële gegevens 2012: Vennootschap Besloten Vennootschap Eigen vermogen € 16.196,Jaaromzet 0 Belang in % 100% Intrinsieke waarde € 16.196,Eventuele overige participanten in vennootschap N.v.t. Stichting / Vereniging -Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap 100% dochter van Woonpartners Midden-Holland Productie en ontwikkeling van de voorraad N.v.t. woongelegenheden in de verbinding Geldstromen:: Van TI naar verbinding N.v.t. Doorberekende kosten aan de verbinding N.v.t. Waarde verstrekte lening(en) N.v.t. Rentepercentage N.v.t. Zekerheden N.v.t. Aflossingstermijn N.v.t. Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI N.v.t. Inzet van personeel van de TI N.v.t. Van verbinding naar TI N.v.t. Ontvangen winstuitkeringen door TI N.v.t. Afgegeven zekerheden ten behoeve van de N.v.t. verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid N.v.t. Risicobeheersing: N.v.t. Er zijn geen werkzaamheden ondergebracht in Woonpartners MiddenHolland Holding B.V. wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt verkregen zekerheden juridische structuur selectie samenwerkingspartners maximale omvang projectaanspraken gegarandeerde afzet vooraf vermogensdoelstelling en dividendbeleid
85 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Algemene gegevens: Naam van de verbinding Woonpartners Midden-Holland Wooninvestment B.V. Rechtsvorm B.V. Vestigingsplaats Waddinxveen Statutaire doelstelling Het verkrijgen, vervreemden en exploiteren van onroerende zaken en andere vermogenswaarden, het uitvoeren van projectontwikkeling, alsmede het verlenen van adviezen en diensten op het gebied van projectontwikkeling. Kern/Nevenactiviteiten in verslagjaar Geen werkzaamheden uitgevoerd. Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden? Nee Financiële gegevens 2012: Vennootschap Besloten Vennootschap Eigen vermogen € 17.097,Jaaromzet 0 Belang in % 100% Intrinsieke waarde € 17.097,Eventuele overige participanten in vennootschap N.v.t. Stichting / Vereniging -Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap 100% dochter van Woonpartners Midden-Holland Holding B.V. Productie en ontwikkeling van de voorraad N.v.t. woongelegenheden in de verbinding Geldstromen: Van TI naar verbinding N.v.t. Doorberekende kosten aan de verbinding N.v.t. Waarde verstrekte lening(en) N.v.t. Rentepercentage N.v.t. Zekerheden N.v.t. Aflossingstermijn N.v.t. Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI N.v.t. Inzet van personeel van de TI N.v.t. Van verbinding naar TI N.v.t. Ontvangen winstuitkeringen door TI N.v.t. Afgegeven zekerheden ten behoeve van de N.v.t. verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid N.v.t. Risicobeheersing: N.v.t. Er zijn geen werkzaamheden ondergebracht in Woonpartners MiddenHolland Wooninvestment B.V. wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt verkregen zekerheden juridische structuur selectie samenwerkingspartners maximale omvang projectaanspraken gegarandeerde afzet vooraf vermogensdoelstelling en dividendbeleid
86 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Algemene gegevens: Naam van de verbinding Stichting Woonomgeving Souburgh Rechtsvorm Stichting Vestigingsplaats Waddinxveen Statutaire doelstelling Het voor de bewoners/eigenaars van de appartementen en het zorgcentrum Souburgh realiseren en in stand houden van een goede woonomgeving op de zogenaamde Souburgh-locatie Kern/Nevenactiviteiten in verslagjaar Tuinonderhoud Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden? Nee Financiële gegevens 2012: Vennootschap -Eigen vermogen € 10.023,- (per ultimo 2011). Jaaromzet Circa € 18.000,- (2011) Belang in % 33,3% Intrinsieke waarde € 10.023,- (per ultimo 2011) Eventuele overige participanten in vennootschap Stichting Zorgcentra en VvE Woonomgeving Souburgh Stichting / Vereniging Stichting Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap Woonpartners Midden-Holland heeft zitting in het bestuur Productie en ontwikkeling van de voorraad N.v.t. woongelegenheden in de verbinding Geldstromen: Van TI naar verbinding Bijdrage in de kosten circa € 6.300Doorberekende kosten aan de verbinding N.v.t. Waarde verstrekte lening(en) N.v.t. Rentepercentage N.v.t. Zekerheden N.v.t. Aflossingstermijn N.v.t. Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI N.v.t. Inzet van personeel van de TI N.v.t. Van verbinding naar TI N.v.t. Ontvangen winstuitkeringen door TI N.v.t. Afgegeven zekerheden ten behoeve van de N.v.t. verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid Het beschikbare eigen vermogen Risicobeheersing: N.v.t. wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt verkregen zekerheden juridische structuur selectie samenwerkingspartners maximale omvang projectaanspraken gegarandeerde afzet vooraf vermogensdoelstelling en dividendbeleid
87 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#
Algemene gegevens: Naam van de verbinding Woningnet B.V. Rechtsvorm B.V. Vestigingsplaats Statutaire doelstelling Woonruimtebemiddeling Kern/Nevenactiviteiten in verslagjaar Woonruimtebemiddeling Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden? Nee Financiële gegevens 2012: Vennootschap Besloten Vennootschap Eigen vermogen € 7.195.000,- (per ultimo 2011) Jaaromzet € 15.770.000,- (over 2011) Belang in % 0% Intrinsieke waarde € 7.195.000,-.(per ultimo 2011) Eventuele overige participanten in vennootschap Ja Stichting / Vereniging -Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap Woonpartners Midden-Holland is aandeelhouder Productie en ontwikkeling van de voorraad N.v.t. woongelegenheden in de verbinding Geldstromen: Van TI naar verbinding N.v.t. Doorberekende kosten aan de verbinding N.v.t. Waarde verstrekte lening(en) N.v.t. Rentepercentage N.v.t. Zekerheden N.v.t. Aflossingstermijn N.v.t. Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI N.v.t. Inzet van personeel van de TI N.v.t. Van verbinding naar TI N.v.t. Ontvangen winstuitkeringen door TI N.v.t. Afgegeven zekerheden ten behoeve van de N.v.t. verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid Aandelen voor € 961,Risicobeheersing: N.v.t. wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt verkregen zekerheden juridische structuur selectie samenwerkingspartners maximale omvang projectaanspraken gegarandeerde afzet vooraf vermogensdoelstelling en dividendbeleid
88 Jaarverslag 2012 Doc. nr. 1303013/#