Jaarverslag 2010 Inspireert en activeert

Jaarverslag 2010 Inspireert en activeert

Inhoud

Voorwoord

1 Uitgangspunten en organisatie 1.1 De missie van Mobiel 21 1.2 Activiteitenclusters en Programmalijnen 1.2.1 Activiteitenclusters 1.2.2 Programmalijnen 1.3 Organisatiestructuur 1.3.1 Algemene Vergadering 1.3.2 Raad van Bestuur 1.3.3 Interne organisatie

3 4 4 4 4 5 5 5 5 6

2 Mobiel 21 in actie 2.1 Algemene werking in 2010 2.1.1 Intelligente Mobiliteitsaanpassingen 2.1.2 Milieuvriendelijke verplaatsingen stimuleren 2.1.3 Verkeersveiligheid bevorderen 2.1.4 Andere educatieve projecten 2.2 Beweging voor duurzame mobiliteit 2.2.1 Schijnwerper op kwaliteitszorg 2.2.2 Schijnwerper op sociaal-culturele methodiek: hoogtepunten 2.3 Documentatiedienst 2.4 Pers en communicatie

7 7 7 7 21 22 24 23

3 Publicaties, artikels en bijdragen

29

4 Kosten en opbrengsten

30

5 Bestuur en personeel

31

23 26 27

Voorwoord

Geachte lezer In dit jaarverslag vindt u een overzicht van alle activiteiten en projecten die Mobiel 21 in 2010 gerealiseerd heeft. Mobiel 21 heeft ook het afgelopen jaar verschillende acties en campagnes uitgewerkt, om zo het thema duurzame mobiliteit te promoten. Dat hebt u kunnen merken aan de verschillende berichten in de eigen nieuwsbrief, maar ook aan de persaandacht voor het thema. 2010 stond voor de afronding van een eerste beleidsperiode als beweging. Dit is dan ook het laatste jaarverslag in een reeks van zes. Vanaf volgend jaar zal de organisatie verslag uitbrengen van acties en campagnes gestart vanuit een vernieuwde missie. In het afgelopen werkjaar werden heel wat acties afgerond, maar ook opgestart. Het Europese project CONNECT dat focuste op duurzame mobiliteitscampagnes voor kinderen en jongeren, is nu afgelopen. Tijden de drie projectjaren (2007-2010) is CONNECT erin geslaagd om een significante stijging in het gebruik van duurzame vervoermiddelen en een daling in CO2 teweeg te brengen. Nieuw in 2010 zijn het actieprogramma Participatie en Europese projecten zoals ELTISplus en ISEMOA. 2010 was ook het jaar van de befaamde kaasschaafmethode van de Vlaamse Overheid. Spijtig genoeg heeft ook Mobiel 21 de gevolgen van die besparingsronde gevoeld, waardoor de ambities voor het nieuwe beleidsplan 2011-2015 serieus teruggeschroefd werden. Maar Mobiel 21 zou Mobiel 21 niet zijn, als die realiteit niet omgebogen zou worden naar een kans om meer en andere mensen en organisaties aan te zetten tot het nastreven van hetzelfde doel en duurzame mobiliteit meer groeikansen te geven. Mijn welgemeende waardering voor alle inspanningen, solidariteit en verantwoordelijkheidszin van het hele Mobiel 21-team in het afgelopen jaar. Mijn dank ook aan de blijvende inzet van de leden van de Raad van Bestuur en de waardevolle bijdrage van de Algemene Vergadering. Duurzame mobiliteit blijft een actueel maatschappelijk thema. Het blijft ook hoog op de politieke agenda staan. Als sociaal-culturele beweging heeft Mobiel 21 een specifieke opdracht, waarbij een kruisbestuiving tussen zijn maatschappelijke en verkeerskundige rol niet geschuwd wordt. Dat sterkt Mobiel 21 voor een toekomst die de volgende vijf jaar overstijgt. Pierre-Bernard Van Acker Voorzitter Raad van Bestuur

3

1 Uitgangspunten en organisatie

1.1

De missie van Mobiel 21

Mobiel 21 is een centrum voor kennisontwikkeling, educatie en gedragsbeïnvloeding op het gebied van duurzame en veilige mobiliteit. Mobiel 21 bestaat uit een interdisciplinaire groep medewerkers van pedagogen, onderzoekers, vormingswerkers, verkeerskundigen, documentalisten en communicatiedeskundigen. Mobiel 21 werkt nauw samen met partners in binnen- en buitenland die eenzelfde bekommernis delen.

4

Mobiel 21 ontwikkelt innoverende thema’s en programma’s, verricht wetenschappelijk onderzoek, zet demonstratieprojecten op en formuleert beleidsadviezen en -evaluaties. Dat gebeurt door middel van publicaties, internet en media, via het documentatiecentrum, gastcolleges, studiedagen en conferenties. Mobiel 21 zet mensen en groepen aan tot duurzaam verplaatsingsgedrag en ondersteunt hun initiatieven. Hiertoe ontwikkelt Mobiel 21 aangepaste instrumenten, producten en methoden, en kunnen projecten in die zin aangestuurd en gerealiseerd worden. Mobiel 21 begeleidt leerprocessen, democratische besluitvorming en samenspraak rond mobiliteit. Mobiel 21 beheert een uitgebreid en toonaangevend documentatiecentrum in woord en beeld, dat door iedereen geraadpleegd kan worden. Mobiel 21 maakt deel uit van de brede beweging voor duurzame mobiliteit in Vlaanderen, België, Europa en daarbuiten, en wenst zich ten dienste te stellen van die beweging. Mobiel 21 zoekt samenwerking en synergie. Mobiel 21 is gegroeid uit de voormalige vzw Langzaam Verkeer, waarvan het de kennis van zaken en de maatschappelijke inspiratie bewaart en ontwikkelt.

1.2

Activiteitenclusters en Programmalijnen

In 2010 maakte Mobiel 21 voor de laatste keer werk van het structureren van alle projecten in de programmalijnen en activiteitenclusters, zoals vijf jaar eerder goedgekeurd voor subsidiëring als beweging. Dit is dan ook het laatste jaarverslag in die reeks. Om de missie waar te maken, structureerde Mobiel 21 in de laatste vijf jaar zijn werkzaamheden met een geïntegreerde aanpak doorheen activiteitenclusters en programmalijnen.

1.2.1 Activiteitenclusters Bij het ontwikkelen van nieuwe initiatieven en projecten waakt Mobiel 21 over een geïntegreerde werking. Realisaties doorlopen de verschillende stadia, van kennisontwikkeling tot het beïnvloeden van het mobiliteitsgedrag.

Kennisontwikkeling Mobiel 21 onderbouwt zijn werk met actieonderzoek. Op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bouwt het onderzoeksteam verder aan de referentielijst van de organisatie. Het onderzoeksteam is multidisciplinair samengesteld: een sterke basis verkeerskunde en menswetenschappen, aangevuld met een economische, politieke en sociale achtergrond.

Kennisverspreiding In 2010 investeerde Mobiel 21 in het verspreiden van kennis en informatie op verschillende manieren, namelijk door beleidsadvies, informatieverlening en documentatie. Dat gebeurde onder meer via de bibliotheek en mediatheek van Mobiel 21, het organiseren van educatieve activiteiten, het opzetten van leerprocessen, bijscholingsmomenten en gastcolleges en voornamelijk via tweedelijnsondersteuning. Communicatiemiddelen die Mobiel 21 hierbij aanwendde, zijn onder meer de website, publicaties, nieuwsbrieven en studiedagen. Een team met de nodige didactische en communicatieve vaardigheden en het nodige organisatietalent stuurt deze activiteitencluster aan.

Programmalijnen Kennisontwikkeling

Activiteitenclusters Kennisverspreiding

Gedragsbeïnvloeding

Intelligente MobiliteitsAanpassing Milieuvriendelijke Verplaatsingen Veilig Verkeer

Gedragsbeïnvloeding Mobiel 21 streefde er in het afgelopen jaar opnieuw naar het mobiliteitsgedrag te beïnvloeden. Met deze cluster van activiteiten doelt Mobiel 21 op het ontwerpen van methodieken voor duurzame gedragsbeïnvloeding, het opzetten van demonstraties om deze methodieken uit te testen, participatieve begeleidingsactiviteiten en maatschappelijke leerprocessen, al dan niet in tweedelijnsondersteuning, en het sensibiliseren en maatschappelijk activeren van doelgroepen voor acties rond veilig verkeer en duurzame mobiliteit. Het team dat hiervoor instaat, heeft de nodige communicatieve en pedagogische vaardigheden en hanteert veelal sociaalculturele methodieken.

1.2.2 Programmalijnen Mobiel 21 werkte in 2010 voor het laatste jaar met drie inhoudelijke programmalijnen die vooropgezet werden bij de start als sociaal-culturele beweging. Die programmalijnen zijn: intelligente mobiliteitsaanpassingen aanmoedigen, milieuvriendelijke verplaatsingen stimuleren en veilig verkeer bevorderen. Mobiel 21 heeft ook in 2010 steeds opnieuw gezocht naar synergie tussen de drie programmalijnen. De drie vragen die de organisatie in die richting sturen, blijven: 1 2 3

Waarom verplaatsen wij ons? Met welk vervoermiddel verplaatsen wij ons? Hoe gedragen wij ons in het verkeer?

1.3

Organisatiestructuur

1.3.1 Algemene Vergadering De leden van de Algemene Vergadering zijn afkomstig uit verschillende sectoren, zoals het maatschappelijke middenveld, de academische en de mobiliteitswereld. De voornaamste rol van de Algemene Vergadering is het aansturen van de inhoudelijke lijnen van Mobiel 21. De Algemene Vergadering kwam in 2010 tweemaal samen, op 22 maart en 22 november. Tijdens de eerste vergadering stond het goedkeuren van het tweede beleidsplan op de agenda. Tijdens de tweede vergadering werd tijd besteed aan de verschillende stappen die door de Vlaamse Overheid werden gezet met betrekking tot de toekenning van het subsidiebedrag. De kaasschaafmethode betekent dat Mobiel 21 tot 25% van zijn subsidies voor het bewegingswerk moet inleveren voor de nieuwe beleidsperiode vanaf 2011. Tijdens die tweede Algemene Vergadering werd dan ook extra aandacht besteed aan alle projecten en initiatieven die Mobiel 21 onderneemt met andere middelen dan die van de Vlaamse Overheid voor het bewegingswerk.

1.3.2 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bestond ook in 2010 uit dezelfde zes gemotiveerde vrijwilligers. Zij vergaderen samen met het management. De voornaamste rol van de Raad van Bestuur is het bewaken van de missie en het beleidsplan, alsook de samenwerking met Vectris cvba. De Raad van Bestuur fungeert als inhoudelijk klankbord voor de globale werking, draagt zorg voor een strategische langetermijnplanning van de organisatie en volgt nauw de portefeuille, begroting en financiële resultaten op. De Raad van Bestuur kwam in 2010 samen op 12 januari, 25 februari, 27 april, 14 juni, 14 september en 9 november.

5

1.3.3 Interne organisatie Mobiel 21 is een weinig hiërarchische organisatie. De dagelijkse werking wordt opgevolgd door de door de Raad van Bestuur aangestelde manager. Het projectteam bestaat uit de inhoudelijke medewerkers en geeft richting aan de concrete projectopvolging binnen het raamwerk van de programmalijnen en de activiteitenclusters. Het management en het projectteam genieten de hulp van het ondersteuningsteam, waartoe onder meer de taken van administratie, secretariaat en onderhoud behoren. Maandelijks is er binnen Mobiel 21 een inhoudelijk teamoverleg. Om de twee maanden is er een briefing met de hele ploeg.

6

Mobiel 21 had eind 2010 achttien medewerkers in dienst, op een niveau van 14,1 VTE, waarvan 0,5 VTE management, 9,4 VTE inhoudelijke medewerkers en 4,2 VTE ondersteunende medewerkers. Het personeelsbestand bestaat voor 77% uit vrouwen. Dat gegeven is vergelijkbaar met een trend in de sociaal-culturele sector, maar is omgekeerd met de trend in de mobiliteitssector. De gemiddelde leeftijd in 2010 was 39 jaar: de jongste medewerker was 23 en de oudste medewerker 55 jaar. Het opleidingsniveau varieert van lager secundair tot postuniversitair onderwijs. Ziekte van personeelsleden doet zich in iedere organisatie voor. Toch was 2010 wat dat betreft een bijzonder jaar, zoals ook blijkt uit het overzicht van de kosten en opbrengsten waarbij het personeelsbudget bijna 10% onder de begroting bleef als gevolg van onvolledig vervangen ziekteverlof. Onverwacht langdurige afwezigheden hebben een grote impact in kleine organisaties. Gelukkig is het team groot genoeg om dat deskundig op te vangen, ook voor een lange periode.

2 Mobiel 21 in actie

2.1

Algemene werking in 2010

2.1.1 Intelligente Mobiliteitsaanpassingen Mobiel 21 wil de globale verplaatsingsbehoeften van individuen, gezinnen, groepen en organisaties verder onderzoeken. Daarbij wil Mobiel 21 onnodige verplaatsingen vermijden en gewenste verplaatsingen waar mogelijk verkorten. Die innovatieve piste wordt steeds belangrijker in het globale mobiliteitsdebat en bij het aansturen van duurzame oplossingen om de mobiliteitsknoop te ontwarren. Onderstaande projecten werden uitgevoerd in 2010 en kunnen in eerste instantie gezien worden als een bijdrage tot het oplossen van de vraag: waarom verplaatsen wij ons?

Transitiearena De Transitiearena Duurzaam Wonen en Bouwen is een kennisplatform waarin een brede waaier van organisaties en instanties elkaar ontmoeten in hun streven naar een duurzamer bebouwd en bewoond Vlaanderen. In verschillende werkgroepen wordt onder andere gewerkt aan energieefficiënt materialengebruik en duurzame woonkernen. Mobiel 21 is lid van de werkgroep Levende Kernen en maakt deel uit van het adviesnetwerk voor duurzame stadsvernieuwing dat in de schoot van die werkgroep ontstond. Doel van dat adviesnetwerk is bestaande kennis op vlak van duurzaam wonen en bouwen te verspreiden onder projectpromotoren in de vorm van een gecoördineerd advies van verschillende organisaties die deskundigheid bezitten op vlak van energieefficiënt bouwen, duurzame mobiliteit, samenlevingsopbouw, architectuur, stadsweefsel, speelweefsel, … Mobiel 21 neemt daarin de rol van mobiliteitsdeskundige op zich. Resultaat Mobiel 21 coördineerde het advies voor het stadsvernieuwingsproject Oude Dokken in Gent. Type activiteit: advies, netwerking Type financiering: bewegingsdecreet, bijdrage van adviesvrager Meer informatie: www.duwobo.be

2.1.2 Milieuvriendelijke verplaatsingen stimuleren Mobiel 21 wil het aandeel duurzame, milieuvriendelijke verplaatsingen zien groeien. Met een doelgroepgerichte benadering stimuleert Mobiel 21 een betere benutting van alle vervoerswijzen. Projecten en acties onder die programmalijn richten zich op de vraag: met welk vervoermiddel verplaatsen wij ons?

Bambini Bambini is een Europees project dat duurzame mobiliteit bij jonge ouders wil stimuleren. Om mobiliteit in de toekomst duurzamer en energiezuiniger te maken, probeert Bambini het mobiliteitsgedrag van jonge ouders om te buigen van het automatisme van autogebruik naar meer duurzame verplaatsingswijzen. Bambini probeert eveneens hun jonge kinderen (in de leeftijd van 0-6 jaar) te beïnvloeden door hen speelgoed, boekjes en projecten over duurzame mobiliteit aan te bieden. Het project startte in juni 2009 en loopt tot juni 2012. Twaalf partners uit Oostenrijk, Slovenië, België, Nederland, Polen, Roemenië, Italië, Bulgarije, Duitsland, Griekenland en Frankrijk werken samen om jonge ouders bewust te maken en kinderen al zeer jong te socialiseren van duurzame transportmodi als alternatief voor de auto. Het project wil milieuvriendelijk gedrag in de toekomst op die manier verzekeren. Dat gebeurt concreet door: - - - -

de ontwikkeling van spelmateriaal met als thema duurzame mobiliteit; de stimulering van duurzame transportwijzen naar kinderdagverblijven, crèches en kleuterscholen; de organisatie en ontwikkeling van cursussen over het thema voor ouders, kinderverzorgers en kleuteronderwijzers; ondersteuning bij de organisatie van speelstraten in buurten en bij het creëren van een draagvlak voor woonstraten.

Resultaat In 2010 startte Mobiel 21 met de implementatie van acties binnen het Bambini-project. Mobiel 21 ontwikkelde de brochure Op pad met fiets en kids (43 pagina’s), met daarin een uitgebreid overzicht van alle mogelijke systemen om zich met kleine kinderen te verplaatsen met de fiets (een autozitje op de bagagedrager, een bakfiets, een fietskar, een loopfiets, …), gestoffeerd met ervaringsverhalen en vele foto’s. Dankzij de steun van KBC werd de brochure gedrukt in een oplage van 30.000 exemplaren en verdeeld over alle KBC-kantoren en via eigen kanalen. Het thema fietsen met kleine kinderen kwam ook aan bod in het interview dat Mobiel 21 gaf aan Brieven aan Jonge Ouders, een uitgave van de Gezinsbond die gedrukt werd op 66.875 exemplaren.

7


Nog in 2010 organiseerde Mobiel 21 op de Vlaamse NMEdag een workshop voor leerkrachten over het ontwikkelen van activiteiten rond duurzame mobiliteit voor kleuters. Verder ontwikkelde Mobiel 21 een toolkit rond de implementatie van speelstraten en woonerven voor alle partners van Bambini. Ook organiseerde Mobiel 21de workshop Kleuterparade voor de meters en peters van de speelstraten in Leuven. Die workshop focuste op het ontwikkelen van activiteiten rond duurzame mobiliteit voor de kleinste speelstraatdeelnemers. Type activiteit: communicatie/informatieverspreiding/ campagne Type financiering: Europese subsidie, eigen middelen, KBC Meer informatie: www.mobiel21.be, www.mobile-bambini.eu 8

Mijn korte ritten© Via de campagne Mijn korte ritten (het vroegere Korterittencontract) zette Mobiel 21 van 21 maart tot 21 april 2010 mensen aan om meer te stappen, te fietsen of het openbaar vervoer te gebruiken voor korte afstanden. Fietsen en te voet gaan zijn gezonde, milieuvriendelijke en goedkope verplaatsingswijzen voor afstanden korter dan vijf kilometer. Mobiel 21 stimuleerde gemeenten, verenigingen, wijken en bedrijven om een korterittencontract te ondertekenen. De deelnemers noteerden hun gereduceerde autokilometers in een logboekje en ontdekten al doende hoe eenvoudig of moeilijk het is om meer te stappen of te trappen. Hun ervaringen konden ze kwijt in een tevredenheidsbevraging. Mobiel 21 organiseerde de campagne voor de zesde keer en bezorgde de deelnemende gemeenten en organisaties gratis campagnemateriaal: korterittencontractjes, affiches, folders, een campagnehandleiding, voorbeeldbrieven en een voorbeelduitnodiging voor de pers. Alle deelnemers konden ook een tevredenheidsbevraging over de voorzieningen en verkeersleefbaarheid voor zachte weggebruikers in hun gemeente invullen. Mobiel 21 begeleidde op vraag ook enkele gemeenten bij het organiseren van een infomoment en organiseerde op het einde van de campagne een loting voor de deelnemers. De campagnewebsite werd grondig vernieuwd. Deelnemers konden hun ritten online ingeven en automatisch werd berekend hoeveel ze uitspaarden op vlak van milieu, gezondheid en uitgaven. Na afloop van de campagne werd de website verder aangepast om groepsleiders en gemeentebesturen vanaf 2011 meer mogelijkheden te geven om hun gemeente of groep online te beheren. De inschrijvingsperiode voor gemeenten werd voor de volgende editie vervroegd naar het najaar 2010. De grote sociaal-culturele verenigingen werden ondertussen grondig geïnformeerd en opgeroepen om de campagne bekend te maken bij hun lokale afdelingen.

Resultaat 20 gemeenten, 35 groepen en 578 deelnemers namen deel aan de vernieuwde campagne Mijn korte ritten. Tijdens de actieperiode legden de deelnemers samen 82.395,1 kilometer af. Ze overbrugden te voet of met de fiets een afstand van twee keer de omtrek van de aarde. Hierdoor bespaarden ze 26.686,7 euro aan individuele autokosten en 23.573,67 euro aan maatschappelijke autokosten, wat in de huidige economische context mooi meegenomen is. 3.778.400,8 extra calorieën werden tijdens hun korte ritten verbrand, wat overeenkomt met 12.594 stukken slagroomtaart. De vervroegde inschrijvingsprocedure voor gemeenten en de verhoogde communicatie-inspanningen voor de editie 2011 wierpen hun vruchten af: voor het einde van 2010 hadden 36 gemeenten zich al ingeschreven. Type activiteit: sensibilisatie via doelgroepgerichte campagne Type financiering: bewegingsdecreet, eigen middelen, sponsoring Meer informatie: www.mobiel21.be

Vervoersplannen Katholieke Hogeschool Kempen De Katholieke Hogeschool Kempen (KHK) telt in totaal ongeveer 6.800 studenten en 900 personeelsleden verspreid over vier campussen: Geel, Lier, Turnhout en Vorselaar. De hogeschool wenste in samenspraak met de vier lokale besturen de mobiliteitsproblematiek van de campussen op een gestructureerde manier aan te pakken. Ze formuleerden samen de volgende doelstellingen: de campussen duurzaam bereikbaar maken en de studenten en het personeel stimuleren om te voet, met de fiets, met het openbaar vervoer of al carpoolend naar de campussen te komen. Resultaat Het project startte in het najaar 2009 met een bereikbaarheidsanalyse van de vier campussen en het organiseren van een mobiliteitsenquête. In 2010 werkte Mobiel 21

in samenwerking met de rechtstreeks betrokkenen een gedetailleerd actieplan voor de afzonderlijke campussen uit. Elk actieplan bevatte naast gezamenlijke acties ook concrete acties ter promotie van fietsen openbaarvervoergebruik en sturend autogebruik. Alle acties werden verder gespecificeerd naar doelgroep (studenten, personeel en bezoekers), naar uitvoeringstermijn en uitvoerende partner. Ook mogelijke kanalen om de acties te realiseren, werden uitgezet. Type activiteit: onderzoek, ondersteuning en begeleiding Type financiering: projectmiddelen KHK, Geel, Lier, Turnhout, Vorselaar en Vlaams Gewest Meer informatie: www.mobiel21.be

Poolcampagnes Met de poolcampagnes wil Mobiel 21 een gedragswijziging bij leerlingen en ouders bekomen door het opzetten van fietsen voetpools. Mobiel 21 begeleidt scholen bij het uitwerken van een poolwerking ter bevordering van veilige en duurzame mobiliteit van en naar school. Resultaat De nieuwe brochure POOLEN veilig en weerbaar naar school werd ontwikkeld ter vervanging van de drie verschillende brochures over fiets-, voet- en carpoolen. Een vernieuwde website en een nieuwe presentatie werden ontwikkeld. Op die website www.fietspoolen.be kunnen de scholen verschillende documenten voor de opstart van een fietspool, downloaden. Ook kunnen scholen hun fietspool toevoegen aan een databank. Die databank wordt in het voorjaar 2011 gelanceerd. Daarnaast werden scholen ook begeleid in het kader van de campagne Sam de Verkeersslang en in opdracht van de provincie Oost-Vlaanderen. Type activiteit: doelgroepgerichte campagne, ondersteuning Type financiering: bewegingsdecreet (ouderraden) en projectsubsidies via lokale overheden en provincies Meer informatie: www.mobiel21.be, www.fietspoolen.be

Schoolroutekaart© Via de ontwikkeling van een totaalconcept rond schoolroutekaarten (begeleiding, veldanalyses, grafisch ontwerp t.e.m. druk) hielp Mobiel 21 ook in 2010 scholen en gemeentebesturen met het realiseren van veilige en milieuvriendelijke schoolverplaatsingen. De schoolroutekaart is een eenvoudig leesbare kaart die de veiligste schoolroutes aangeeft. Meestal staat fietsen centraal, maar ook voetgangersroutes en openbaarvervoerfaciliteiten kunnen worden opgenomen. De schoolroutekaart legt de nadruk op de multimodale en veilige bereikbaarheid van scholen: minder kinderen op de achterbank, meer milieuvriendelijke alternatieven! De schoolroutekaart is vooral een sensibiliserend/educatief instrument dat in duizenden exemplaren wordt verdeeld onder leerlingen van tien tot veertien jaar en/of hun ouders. In de scholen wordt er educatief rond gewerkt en in een aantal gevallen is de kaart ook de aanzet voor verdere sociale (verkeers)acties op het lokale niveau. Resultaat In 2010 werd het proces van opmaak, begeleiding en oplevering van zeventien verschillende schoolroutekaarten beëindigd voor gemeenten en scholen in De Pinte, Grobbendonk, Gullegem, Heverlee, Kasterlee, Keerbergen, Kessel-lo, Leuven, Lubbeek, Malle, Moorsele, Pepingen, Ronse, SintNiklaas, Tielt-Winge, Wevelgem en Wilsele/Wijgmaal. In Leuven werd ervoor gekozen om, naast de overzichtskaart die in 2009 opgesteld werd, vier meer gedetailleerde kaarten op te maken die samen het hele grondgebied van Leuven in kaart brachten. In de gemeente Wetteren werd samen met de provincie Oost-Vlaanderen geopteerd voor een totaalaanpak. Naast de opmaak van een schoolroutekaart in 2009, werd in 2010 voor alle Wetterse scholen tegelijk een schoolvervoerplan uitgewerkt. Door de beslissing van minister Pascal Smet om de Vlaamse subsidies voor het project Duurzaam naar School te laten uitdoven, zag Mobiel 21 de aanvragen vrij drastisch minderen. Het schooljaar 2009-2010 was het laatste schooljaar dat gemeenten subsidies konden krijgen. Mobiel 21 sensibiliseert gemeenten en steden om met andere middelen dezelfde engagementen voor een veiliger en duurzamer schoolverkeer waar te maken. Resultaten hiervan zullen in 2011 duidelijk worden. Type activiteit: educatie, doelgroepgerichte sensibilisatie, sociale activering Type financiering: projectmiddelen gemeenten/scholen/ provincies Meer informatie: www.mobiel21.be

9


Meester op de Fiets

10

Meester op de Fiets is een programma fietsvaardigheidstraining voor beginnende fietsers in het basisonderwijs. Mobiel 21 ontwikkelde het aanbod samen met de Stichting Vlaamse Schoolsport en het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid. Het aanbod genereert het beste uit de jarenlange ervaring van de drie organisaties op het gebied van bewegingseducatie, motorische ontwikkeling en verkeersdeskundigheid. Het project helpt leerkrachten om een fietsvaardigheidstraining te organiseren. Met de speciaal ontworpen materiaalset kunnen een ruime variatie aan fietsvaardigheidsproeven en een fietsparcours opgezet worden. Een provinciale begeleider (de fietsmeester) stelt de materiaalset en het parcours op in de scholen, neemt met de leerkracht de handleiding door en bereidt met hem of haar het leerproces voor. De leerkracht behoudt de leiding over de leeractiviteit en de verantwoordelijkheid voor het leerproces. Resultaat In het schooljaar 2009-2010 namen niet minder dan 39.245 scholieren uit 410 scholen, verspreid over heel Vlaanderen en Brussel, deel aan Meester op de Fiets. Het Meester op de Fiets-team ontwikkelde ook theoretische lesfiches die een aanvulling vormen op de reeds bestaande handleiding en de praktische fietsvaardigheidstraining. De lesfiches bevatten oefeningen en zijn bedoeld om in de klas te gebruiken, net voor of na een Meester op de Fiets-training. Met die extra uitgave kan Mobiel 21 in samenwerking met de partners in het schooljaar 2010-2011 nog meer scholen bereiken! Type activiteit: gedragsbeïnvloeding via praktische training Type financiering: eigen middelen, departement Onderwijs zorgt voor provinciale Startbaners VeVe Meer informatie: www.mobiel21.be, www.schoolsport.be, www.bivv.be

Scholen die zich inschreven voor het spel, inhoudelijke begeleiding vroegen en een projectomschrijving indienden, konden door Mobiel 21 gratis inhoudelijk begeleid worden. Die begeleidingen konden bestaan uit advies aan een verkeerswerkgroep op school, advies aan leerkrachten of het verzorgen van een informatieavond. Mogelijke thema’s waren: schoolroutekaart, voet-, fiets-, en/of carpooling, autovrije schooldagen, verkeers- en mobiliteitseducatie, schoolvervoerplan, scholenovereenkomst, Ruimte Gevraagd voor fietsers en voetgangers of een specifieke vraag van de school (zoals een veilige infrastructuur). Resultaat Deze editie van Sam de Verkeersslang was opnieuw een groot succes: 985 basisscholen namen deel en 1.141 spelpakketten werden verdeeld. Hierdoor werden 230.133 leerlingen, 189.503 gezinnen, 17.040 leerkrachten en 12.017 klassen bereikt. Voor de campagne werd op basis van de ontvangen evaluatiegegevens een gemiddelde van 53% milieuvriendelijke verplaatsingen vastgesteld. Tijdens de campagne liep dat op tot 70%. Na de campagne werd nog steeds 60% milieuvriendelijke verplaatsingen geregistreerd. Mobiel 21 gaf in 2010 volgende begeleidingen: -

- - - - -

Campagne Sam de Verkeersslang Met de campagne Sam de Verkeersslang (opvolger van de Schoolspaaractie Veilig en milieuvriendelijk naar school) tracht Mobiel 21 het aandeel veilige en milieuvriendelijke verplaatsingen naar de basisschool te verhogen. Dankzij de steun van KBC en het Levenslijn-Kinderfonds kon Mobiel 21 de campagne Sam de Verkeersslang in 2010 voor de tiende keer gratis aanbieden aan alle basisscholen in Vlaanderen. Onder de noemer Sam de Verkeersslang is de campagne in 2010 aan haar derde editie toe. Die campagne bestaat uit een spel, inhoudelijke begeleidingen, organisatie van een fietsbelconcert en een aanbod van brochures en verkeersveiligheidmateriaal.. Met het spel stimuleren scholen hun leerlingen en hun ouders op een ludieke manier om veiliger en milieuvriendelijker naar school te komen. Jaarlijks kunnen daarbij een aantal scholen gratis inhoudelijk begeleid worden bij het uitwerken van projecten. Vaak is het spel de eerste stap naar een groter verkeersproject voor de eigen school. Op 3 mei 2010 werd de campagne voorgesteld aan de pers.

-

opmaak verkeerseducatieve routes voor scholen in Grobbendonk, Bilzen, Bree, Brugge, Torhout en Oudenaarde; opmaak schoolroutekaart voor scholen in Geetbets en Gavere; opstart voet- of fietspoolwerking voor scholen in Kortenaken en Herentals; opmaak schoolvervoerplan voor scholen in Anderlecht, Berchem, Brasschaat, Dilsen-Stokkem en Nederename; ondersteuning organisatie autovrije schooldag voor school in Hofstade; advisering werkgroep verkeersveiligheid voor school in Heverlee; uitwerken sensibiliserende initiatieven voor scholen in Balen en Oostende.

Type activiteit: doelgroepgerichte campagne Type financiering: KBC, Levenslijn-Kinderfonds Meer informatie: www.verkeersslang.be

Paramount

ELTISplus

Paramount was een Europees project (aanvankelijk 20062008, verlengd tot 2010) dat gecoördineerd werd door de Oostenrijkse partner FGM en waarin Mobiel 21 een belangrijke rol opnam. Paramount had tot doel het verhogen van kennis en vaardigheden van professionelen op het gebied van verkeer en mobiliteit en dat via vorming en educatie. Paramount wilde bijdragen aan de actieve en recente kennis van verkeer en mobiliteit door het ontwikkelen van nieuw cursusmateriaal op Europees niveau, gekoppeld aan het organiseren van training en opleiding. Daarnaast was Paramount verantwoordelijk voor de opvolging en update van de ELTIS-website. Mobiel 21 volgde hiervoor onder meer het Europese nieuws op de voet en was expert voor de onderwerpen verkeersveiligheid, intermodaliteit, wandelen en fietsen.

ELTISplus is een Europees tenderproject (2010-2012) en de rechtstreekse opvolger van Paramount. Het geheel heeft twee grote werkpakketten: enerzijds is er ELTIS, ofwel de European Local Transport Information Service, waarvan Mobiel 21 werkpakketleider is, en anderzijds is er SUMP, ofwel de Sustainable Urban Mobility Plans, waarbij Mobiel 21 focust op België en Nederland. Formeel ging ELTIS in 2010 binnen de Europese Commissie over van het Directoraat-Generaal Energie en Vervoer (DG TREN) naar het Uitvoerend Agentschap voor Concurrentievermogen en Innovatie (EACI). Als deel van dat proces werd de website volledig herontworpen en zal het voorjaar van 2011 een nieuwe belangrijke mijlpaal bieden via de herlancering van ELTIS als Urban Mobility Portal.

Resultaat Paramount zorgde voor de update en het onderhoud van de toonaangevende transportwebsite ELTIS, de European Local Transport Information Service. In 2010 werd de gemiddelde publicatie van zes internationale transportberichten per week voortgezet. Voor het eerst in zijn tienjarig bestaan mocht ELTIS bovendien 1.000.000 aanvragen per maand ontvangen! Een enorme stijging ten opzichte van begin 2006 toen er ongeveer 164.000 aanvragen per maand waren en een duidelijk teken van de waardering van de gebruikers. Mobiel 21 werkte ook een aantal nieuwe casestudies uit voor de onderwerpen wandelen, fietsen en intermodaliteit. Sinds de start van PARAMOUNT werden 1.200 nieuwe gevalstudies gepubliceerd. Ondertussen zijn er ruim 1.640 gevalstudies online die door diverse experts gescreend werden. Type activiteit: vorming en educatie Type financiering: Europese subsidie (6FP) Meer informatie: www.eltis.org en www.eu-portal.net

Resultaat Sinds april 2010 verdubbelde ELTIS het aantal nieuwsitems over mobiliteitsontwikkelingen van en in Europa en worden maandelijks gemiddeld 50 nieuwe items aangeboden. In de loop van 2010 werd bovendien gestart met de wijzigingen aan het ELTIS-webportaal. Die veranderingen zijn niet louter structurele of cosmetische aanpassingen. De website werd volledig herontworpen en voortaan zullen een aantal nieuwe kenmerken en diensten beschikbaar zijn om ELTIS het portaal van Europa voor lokaal vervoer te laten blijven. Naast het nieuws en honderden inspirerende voorbeelden worden niet enkel een fotodatabank en videogevalstudies toegevoegd, maar ook overzichten van een groot assortiment van onderwerpen als EU-wetgeving en -beleid, EU-financiering, educatie en training, statistieken en werkaanbiedingen. Type activiteit: vorming en educatie Type financiering: Europese tender Meer informatie: www.eltis.org

11


EPOMM en EPOMM Plus

LINK

Mobiel 21 is stichtend lid van EPOMM (European Platform on Mobility Management). Dat netwerk heeft als doel het concept en de principes van mobiliteitsmanagement beter te laten doordringen in het dagelijks beleid van de Europese landen.

LINK, The European Forum on Intermodal Passenger Travel, is een Europees project (2007-2010) dat werkt rond het thema passagiersintermodaliteit voor langeafstandsreizen (min. 100 kilometer). Doelstellingen van het LINK-project zijn het installeren van een netwerk om de informatie over goede voorbeelden uit te dragen en het bespreken van belangrijke uitdagingen in technische werkgroepen om zo beleidsaanbevelingen te formuleren die passagiersintermodaliteit zullen bevorderen.

Resultaat

12

Samen met FGM/AMOR (Oostenrijkse consultant) en Eurocities (Europees stedennetwerk) zorgt Mobiel 21 voor de dagelijkse werking van EPOMM. Netwerking, lobbyen, de organisatie van workshops en trainingen alsook de realisatie van maandelijkse thematische e-nieuwsbrieven blijven belangrijke instrumenten uit het jaarplan. Binnen het consortium is Mobiel 21 verantwoordelijk voor de EPOMM e-update, liaison met relevante Europese projecten en het dagelijks secretariaat van het netwerk. Bovendien worden de Raad van Bestuur, de Algemene Vergadering en nationale workshops mee voorbereid en gevolgd. ECOMM, de jaarlijkse conferentie over mobiliteitsmanagement die georganiseerd wordt onder de vlag van EPOMM, vond in 2010 plaats in Graz, Oostenrijk. Die werd inhoudelijk actief mee voorbereid door Mobiel 21. ECOMM behoudt met meer dan 400 internationale deelnemers zijn status van topactiviteit. Mobiel 21 leverde ook in 2010 expertise via begeleiding van workshops en ervaringsuitwisseling van de projecten Straatpraat en Message, beide rond ouderen en duurzame mobiliteit. Om meer leden te werven en het aanbod van EPOMM uit te breiden, ging in juni 2010 het project EPOMM-PLUS van start. Mobiel 21 is verantwoordelijk voor de Europese projectnetwerking en ondersteunt andere werkpakketten. Ook in 2010 organiseerde Mobiel 21, samen met het VlaamsEuropees verbindingsagentschap (VLEVA) en met steun van onder meer de FOD Mobiliteit, Mobiel Brussel, Leefmilieu Brussel en SPW Mobilité, een eerste Belgisch netwerkevent rond mobiliteitsmanagement: de Inspiratiemeeting Mobiliteitsmanagement. Niet minder dan 77 deelnemers, afkomstig uit de drie Belgische regio’s, kwamen samen om eigen ervaringen rond mobiliteitsmanagement uit te wisselen en met elkaar te netwerken. De eerste editie van de Inspiratiemeeting kreeg een zeer goede evaluatie, zowel van de aanwezigen als van de partners, en smaakte naar meer. Op 7 juni 2011 zal dan ook de tweede editie plaatsvinden. Type activiteit: netwerking, educatie en campagnes, beleidsvoorbereiding Type financiering: ledenbijdrage van Nederland, Zweden, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Spanje, Hessen/Duitsland en Portugal, bijkomende projectsubsidiëring voor EPOMM-PLUS via EU/EACI. Meer informatie: www.epomm.eu

Resultaat Mobiel 21 was verantwoordelijk voor het werkpakket Disseminatie en werkte een communicatiestrategie uit. Mobiel 21 leverde inhoud voor de LINK-website, bedacht gadgets en give-aways, schreef de nieuwsbrieven, bracht verslag uit van de netwerken werkgroepbijeenkomsten, organiseerde een nationaal event tijdens de POLIS-conferentie en schreef een samenvattende populaire brochure getiteld Intermodal Passenger Transport in Europe, Passenger Intermodality from A to Z. Door de deelname aan LINK kon Mobiel 21 ook zijn eigen kennis over intermodaliteit verder verrijken en aanvullen. Type activiteit: educatie, netwerking, beleidsadvies Type financiering: Europese subsidie (6FP) Meer informatie: www.linkforum.eu

Heen-en-weer-week en Aardig-op-weg-week Sinds 1996 organiseert Mobiel 21 samen met de KOMIMOpartners en met steun van de Vlaamse Overheid, de NMBS en De Lijn elk jaar in mei de Heen-en-weer-week en in september de Aardig-op-weg-week. Tijdens de Heen-en-weer-week ligt de klemtoon op het stimuleren van milieuvriendelijke verplaatsingen. Bij de Aardig-op-weg-week in september ligt de klemtoon op lokale mobiliteit en verkeersleefbaarheid.

Heen-en-weer-week De Heen-en-weer-week vond plaats van 3 tot 9 mei 2010 met als thema duurzaam recreatief verkeer en dagrecreatie als invalshoek. Bijna de helft van de afgelegde kilometers gebeurt in het kader van vrijetijdsactiviteiten en de auto is vervoermiddel nummer één. Om duurzame mobiliteit te stimuleren, is het belangrijk dat uitbaters van recreatieve bestemmingen een rol gaan spelen in dat verhaal. Mobiel 21 lanceerde een oproep aan uitbaters van toeristische bestemmingen en attracties om te participeren aan een publieksactie. Bezoekers die te voet, met de fiets, met het openbaar vervoer of per autocar kwamen, kregen aan de kassa een Heen-en-weer-kaartje om deel te nemen aan de campagnewedstrijd. Als bijkomende voorwaarde om te participeren aan de campagne, vroeg Mobiel 21 aan die uitbaters van toeristische bestemmingen en attracties om duurzame bereikbaarheidsinfo op hun website te plaatsen. Een bereikbaarheidsfiche kon in de aanloopperiode voor de actie gratis aangemaakt worden door Slimweg. Resultaten 21 bestemmingen en attracties verspreid over Vlaanderen participeerden aan het actieweekend van 8 en 9 mei 2010. Die bestemmingen en attracties kregen materiële ondersteuning in de vorm van spandoeken (29) en de Heen-en-weer-kaartjes (6.680). Sommige uitbaters gaven een extra korting aan de kassa. Op vraag van vijf attracties maakte Slimweg een bereikbaarheidsfiche aan, die onmiddellijk op de website van de bestemmingen werd geplaatst. De attracties waren tevreden met de ondersteuning en de verkregen materialen, maar hadden wel een ruimere promotie verwacht. Dat had vooral te maken met de beperkte media-aandacht voor de Heen-en-weer-week 2010. Type activiteit: doelgroepgerichte campagne Type financiering: Vlaamse Overheid Partners: Komimo vzw (Koepel Milieu en Mobiliteit) en Vlaams minister van Mobiliteit Hilde Crevits met steun van de Vlaamse Overheid, De Lijn, NMBS en Slimweg Meer informatie: www.mobiel21.be en www.komimo.be.

Aardig-op-weg-week De Aardig-op-weg-week vond plaats van 16 tot 22 september 2010 met als thema Kinderen en duurzame mobiliteit. In dat kader lanceerde Mobiel 21 een oproep aan steden, gemeenten en buurten om een Autovrije Zondag te organiseren. Op die dag konden bewoners en bezoekers ervaren hoe aangenaam een autovrij centrum en/of autovrije straten kunnen zijn. Er was meer ademruimte om te wonen, te spelen, te wandelen, te fietsen, te recreëren, te winkelen, ... Het thema duurzame mobiliteit kwam aan bod via informatie en georganiseerde activiteiten. De Autovrije Zondag wil op termijn aanzetten tot het realiseren van meer leefbare centra en steden. Resultaten Op de oproep gingen 32 steden en gemeenten, en 46 buurten en verenigingen in. Zowel lokaal als nationaal kreeg de Autovrije Zondag heel wat persaandacht. De initiatiefnemers konden rekenen op een pakket materialen van Mobiel 21. Dat pakket bestond uit spandoeken met opdruk Autovrije Zondag, affiches en signalisatielinten met opdruk. Alle initiatiefnemers ontvingen een digitaal draaiboek en werden via nieuwsbrieven geïnformeerd. Omwille van het succes lanceerde Mobiel 21 onmiddellijk een nieuwe oproep voor 2011. Type activiteit: doelgroepgerichte campagne Type financiering: Vlaamse Overheid Partners: Komimo vzw (Koepel Milieu en Mobiliteit) en Vlaams minister van Mobiliteit Hilde Crevits met steun van de Vlaamse Overheid, De Lijn, NMBS en Slimweg Meer informatie: www.mobiel21.be en www.komimo.be.

Multimodaliteit in het woon-werkverkeer Op weg naar de realisatie van een mobiliteitscheque? Mobiel 21 ging, in samenwerking met Mobimix, na of een mobiliteitsbudget of concreter een mobiliteitscheque een waardig alternatief voor de bedrijfswagen kan zijn. Een mobiliteitsbudget is een fiscaal interessant instrument dat de werknemer vrij kan spenderen aan mobiliteitsopties. De mobiliteitscheque is de concrete verzilvering van een mobiliteitsbudget, waarmee een werknemer mobiliteit naar eigen behoefte kan betalen. Om het maatschappelijk debat te voeden en het draagvlak te verbreden, werd het concept verder geconcretiseerd en getoetst op haalbaarheid.

13


Resultaten Het project werd in 2010 opgezet als een haalbaarheidsstudie. De haalbaarheid werd getoetst tijdens twee rondetafelsessies. Zowel uit de sessie met HRM-experts als uit de sessie met gebruikers en aanbieders, kwamen een aantal waardevolle inzichten met betrekking tot de praktische en fiscale implicaties van de invoering van een mobiliteitsbudget. Uiteraard riepen de discussies ook veel vragen op. Die werden getoetst via een digitale bevraging van de bedrijfswereld. Belangrijkste conclusie is dat, ondanks vele vragen over de haalbaarheid en de praktische gevolgen, maar liefst 87% van de respondenten ernstig nadenkt over het invoeren van een mobiliteitsbudget.

14

De grote interesse in het thema werd nogmaals bevestigd door het hoge aantal aanwezigen (ca. 100) tijdens de slotconferentie die plaatsvond in het Belgacom-auditorium. Samen met Vlerick Management School en Belgacom konden Mobiel 21 en Mobimix er een geslaagde en inhoudelijk interessante conferentie van maken. Belangrijkste conclusies van de dag waren dat er veel interesse en goodwill bestaat bij de bedrijfsleiders en dat, ondanks fiscale en administratieve hinderpalen, het vandaag al mogelijk is om op creatieve wijze de werknemers een mobiliteitsbudget te geven. Nochtans werd ook duidelijk dat de administratieve rompslomp en het onduidelijke fiscale kader toch nog veel bedrijfsleiders tegenhouden. Conclusies en aanbevelingen werden neergeschreven in een eindverslag. Mobiel 21 laat het thema mobiliteitsbudget niet vallen in 2011, integendeel. Samen met Mobimix blijft de organisatie aan de kar trekken en wil ze bedrijven en beleid verder overtuigen van het nut, de haalbaarheid en de ecologische winst van het mobiliteitsbudget als tegenhanger van de bedrijfswagen. Type activiteit: kennisontwikkeling, kennisverspreiding en sensibilisatie Type financiering: Vlaamse Overheid (adminstratie MOW) Partners: BBL, Arbeid & Milieu en Traject Meer informatie: www.mobiel21.be

Red de stoep Met de campagne Red de stoep wil Mobiel 21 in verschillende steden op een ludieke en positieve manier (fietsende) studenten/inwoners aanzetten tot hoffelijkheid tegenover voetgangers. Studenten/inwoners worden opgeroepen om stoepen te redden van verkeerd gestalde fietsen en andere hinderlijke voorwerpen, zodat iedereen (ook personen met een handicap, ouders met kinderwagens, ouderen, …) zich veilig en vrij door de stad kan bewegen. Om de campagne te doen slagen, wordt in elke stad samenwerking gezocht met verschillende partners, zoals de dienst studentenvoorzieningen,

de politie, gemeenschapswachten, adviesraden en organisaties. In 2008 vond de campagne voor de eerste maal in Leuven plaats. Door de positieve evaluatie werd de campagne in 2009 uitgebreid met de steden Antwerpen en Gent. In 2010 ging stad Leuven verder met de campagne en zette Mobiel 21 een grootscheepse wervingsactie op om nieuwe steden op te roepen om deel te nemen. Resultaat In de stad Leuven waren er twee campagnemaanden, namelijk mei en september. In de eerste campagnemaand werd op dinsdag 4 mei (Alma 3) en donderdag 6 mei (Oude Markt) een toegankelijkheidsparcours georganiseerd. Het campagnemateriaal werd tijdens beide dagen verdeeld. 1.000 bierkaartjes werden verspreid in de facbars en in een aantal cafés op de Oude Markt. De spandoeken waren te zien op tien plaatsen in de stad. In de tweede campagnemaand werden acties georganiseerd op zondag 26 september (Leuven Autovrij) en donderdag 30 september (Studentenwelkom). Tijdens Leuven Autovrij werd een straattheateract georganiseerd. Twee acteurs versperden met hun caravan de stoep en lieten voorbijgangers zo op een leuke manier kennismaken met de (on)toegankelijkheid van de stoepen. Voorbijgangers konden zich registreren als stoepredders en kregen een stoepredderstasje. De straattheateract heeft 51 nieuwe stoepredders opgeleverd. 400 stoepredderspakketten werden uitgedeeld. De gemeenschapswachten hielpen enthousiast mee om de studenten te begeleiden. Het belevingsparcours heeft 118 nieuwe stoepredders opgeleverd. Er werden zo’n 350 stoepredderspakketten uitgedeeld. De spandoeken waren opnieuw te zien op tien plaatsen in stad. Naast de acties tijdens de campagnemaanden werd een Red de stoep Leuven-Facebookgroep aangemaakt die in het voorjaar 200 leden telde. In het najaar, na de acties verdubbelde het aantal leden. Via de Facebookgroep werden mensen ook opgeroepen om deel te nemen aan de fotowedstrijd. De fotowedstrijd die georganiseerd werd in het najaar, leverde 144 foto’s op. De projectgroep koos de winnende foto en de maker

werd beloond met een picknickmand. De winnende foto en een aantal andere geselecteerde zullen worden gebruikt voor de fototentoonstelling die in 2011 samen met stadsfotograaf Marco Mertens uitgewerkt zal worden. De stad Mechelen besliste in 2010 deel te nemen aan de campagne. In het najaar werd een grootschalige probleemanalyse uitgevoerd. Via rondetafelgesprekken en schriftelijke vragenlijsten bevroeg Mobiel 21 de betrokken doelgroepen (senioren, personen met een handicap, jonge ouders), de handelaren, horeca-uitbaters en de betrokken stadsdiensten van elke wijk (wijkmanagers, gemeenschapswachten, wijkagenten, …) over de problemen die zij ondervonden met betrekking tot de toegankelijkheid van de stoep. In 2011 zullen sensibiliseringsacties rond fout gestalde fietsen, fout geparkeerde wagens, uitstallingen van handel en horeca en tijdelijke werfsignalisatie ontworpen en uitgevoerd worden. Ook Kortrijk besloot deel te nemen aan de campagne. In 2011 zal de probleemanalyse van start gaan waarna een campagne zal worden uitgewerkt. Type activiteit: campagne en educatie Type financiering: Vlaamse Overheid: Gelijke Kansen Vlaanderen, bewegingsdecreet Meer informatie: www.reddestoep.be

CIVITAS VANGUARD Sinds 2002 ondersteunt de Europese Commissie binnen het CIVITAS-initiatief reeds 36 Europese steden bij de implementatie van maatregelen met het oog op het creëren van een duurzaam mobiliteitssysteem in hun stad. Die maatregelen hebben steeds betrekking op een aantal thema’s: propere brandstoffen en voertuigen; geïntegreerde prijsstrategieën; minder auto-intensieve levensstijlen; zachte maatregelen; toegangsbeperkingen; openbaar vervoer; goederentransport; transportmanagement; veilig en zeker vervoer en vraaggerichte strategieën.

Resultaat Mobiel 21 is binnen deze CIVITAS PLUS-ronde partner in het CIVITAS VANGUARD-project. CIVITAS VANGUARD is een overkoepelend project met als doelstelling de communicatie over CIVITAS, de CIVITAS PLUS-steden en hun resultaten bekend te maken. CIVITAS VANGUARD moet de 25 nieuwe CIVITAS PLUS-steden ondersteunen in het voeren van hun communicatie en promotiebeleid voor de volgende vijf jaar. De CIVITAS PLUS-steden zullen door VANGUARD worden ondersteund in het communiceren over de geïmplementeerde maatregelen in hun stad. Ook trainingen en workshops rond de CIVITAS-thema’s en algemene communicatiemethoden zullen in dat kader worden georganiseerd. Mobiel 21 is binnen het VANGUARD-project werkpakketleider van het behoefteonderzoek en permanente evaluatie van de communicatie- en promotietaken. Mobiel 21 evalueerde in 2010 de verschillende trainings, workshops en de nieuwsbrief. Die evaluatie leidde tot een aanpassing en verbetering van deze items. Mobiel 21 is binnen het VANGUARD-project taakleider voor het organiseren van trainings, studiereizen en thematische workshops. Op basis van de resultaten van het behoefteonderzoek worden door het VANGUARD consortium workshops en trainingen opgezet en communicatiemethoden ontwikkeld. In 2010 was Mobiel 21 verantwoordelijk voor de organisatie van de training rond marketing en communicatie die in februari plaatsvond in Leuven. Daarnaast ondersteunde Mobiel 21 de organisatie van de training rond bedrijfsvervoerplannen die in november plaatsvond in Szentendre (Hongarije). Verder trekt Mobiel 21 de evaluatie van die trainingsactiviteiten en de andere communicatieactiviteiten van het VANGUARD-consortium. Mobiel 21 is ook verantwoordelijk voor de verbinding tussen CIVITAS VANGUARD en het CIVITAS-project ARCHIMEDES. Binnen het project ARCHIMEDES werken zes steden samen aan duurzame mobiliteit in hun steden. De volgende zes steden maken deel uit van het ARCHIMEDES-project: Aalborg (Denemarken), Usti nad Labem (Tsjechië), Donostia-San Sebastian (Spanje), Brighton & Hove (Verengd Koningrijk), Lasi (Roemenië) en Monza (Italië). Om die taak tot een goed einde te brengen organiseert Mobiel 21 maandelijks een teleconferentie en woont Mobiel 21 tweejaarlijks de consortiumvergaderingen bij. Mobiel 21 bekijkt steeds op welke manier CIVITAS VANGUARD de ARCHIMEDES-steden het best kan ondersteunen in hun communicatie over de mobiliteitsmaatregelen die in hun stad geïmplementeerd zullen worden. Type activiteit: communicatie/informatieverspreiding/ campagne Type financiering: Europese subsidie Meer informatie: www.civitas-initiative.eu

15


CONNECT

16

Het Europese project CONNECT dat focuste op duurzame mobiliteitscampagnes voor kinderen en jongeren, werd afgerond. Tijden de drie projectjaren (2007-2010) is CONNECT erin geslaagd om een significante stijging in het gebruik van duurzame vervoermiddelen en een daling in CO2 teweeg te brengen. CONNECT bereikte bijna 85.000 kinderen en meer dan 5.000 leerkrachten uit meer dan 350 scholen in 9 landen. Samen bespaarden zij meer dan 1.000.000 autokilometers. CONNECT toont dan ook aan dat door samenwerking en netwerking grote resultaten bereikt kunnen worden. De focus binnen CONNECT lag op implementatie, verspreiding en al doende leren. Twee campagnes werden ontwikkeld: Traffic Snake Game voor basisscholen en de Eco-tripcampagne voor het middelbaar onderwijs. Beide campagnes hadden als doel het aanzetten van kinderen en jongeren tot meer duurzame schoolverplaatsingen (stappen, fietsen, openbaarvervoergebruik, autodelen, …). Als projectcoördinator zorgde Mobiel 21 voor het aansturen van de verschillende werkpakketten tijdens de afgelopen jaren. Het project liep niet enkel in België, maar ook in Oostenrijk, Nederland, Verenigd Koninkrijk, Slovenië, Bulgarije, Hongarije, Griekenland en Italië. In 2009 werd Mobiel 21 als initiatiefnemer en coördinator van CONNECT uit een totaal van 251 kandidaten uitgeroepen tot winnaar van de prestigieuze Sustainable Energy Europe Award Resultaat De voorbije drie jaar bereikte Traffic Snake Game niet minder dan 70.000 kinderen uit 295 scholen in de deelnemende landen. Deelnemende scholen dienden de verplaatsingswijzen van de kinderen te meten voor, tijdens en na het spel. Ieder jaar was een duidelijke stijging te merken in het percentage duurzame verplaatsingen tijdens het spel in vergelijking tot ervoor. De gemiddelde stijging over de drie jaren was14%. De kinderen verplaatsten zich ook na het spel meer duurzaam dan voorheen. De gemiddelde stijging tussen de metingen van voor en na het spel bedroeg, over de drie jaren, 8%. De Eco-tripcampagne liep gedurende twee jaar en bereikte in die periode bijna 13.000 jongeren uit 66 verschillende scholen in de deelnemende landen. Ook voor de Eco-tripcampagne dienden de deelnemende scholen de verplaatsingswijzen van de jongeren te meten voor, tijdens en na het spel. Enkel voor het eerste jaar van de campagne waren de metingen van de verplaatsingswijzen volledig. In het tweede jaar van de campagne waren de scholen niet verplicht om een Ecotripweek te organiseren waardoor niet alle scholen voor-, tijdens- en nametingen konden organiseren. De resultaten van het eerste jaar van de campagne tonen het succes van Eco-trip toch duidelijk aan. Gemiddeld steeg het percentage duurzame verplaatsingen met 12% tijdens de campagne. Na de campagne bleef het percentage duurzame verplaatsingen 8% hoger dan voor de campagne.

De drie projectjaren zijn nu afgelopen, maar de website www.schoolway.net blijft nog enkele jaren online, waar alle informatie en ervaringen rond het project terug te vinden zijn. De resultaten tonen het duidelijk aan: CONNECT was heel succesvol. De twee campagnes waren leuk om aan deel te nemen en hebben zeer veel kinderen en jongeren gestimuleerd om op een duurzamere wijze naar school te komen. Door het succes van de campagne, blijven de meeste deelnemende landen Traffic Snake Game en/of de Eco-tripcampagne verder promoten in eigen land. In Vlaanderen wordt Traffic Snake Game verdergezet onder de naam Sam de Verkeersslang, via www.verkeersslang.be, en dat met steun van KBC en Levenslijn. Type activiteit: educatie, informatieverspreiding, campagne Type financiering: Europese subsidie, provincie OostVlaanderen Meer informatie: www.schoolway.net

Duurzame Mobiliteit in de Sociale Economie Heel wat initiatieven leggen zich erop toe om duurzame mobiliteit op vlak van woon-werkverkeer te verhogen. Maar hoe wordt het duurzame aspect van mobiliteit binnengebracht in de sociale economie, aangezien mobiliteit op zich vaak nog een probleem vormt voor de doelgroepmedewerkers? Mobiel 21 heeft op vraag van VOSEC (Vlaams Overleg Sociale Economie dat meer dan 800 ondernemingen en initiatieven vertegenwoordigt) uitwisselingsbijeenkomsten met de socialeeconomie-ondernemingen begeleid en ondersteunend materiaal ontwikkeld. VOSEC en Mobiel 21 wilden het thema duurzame mobiliteit op die manier promoten en toegankelijker maken voor sociale-economie-ondernemers.

Resultaat

Resultaat

Op vraag van VOSEC werd een volledig doe-het-zelfpakket samengesteld voor ondernemers uit de sociale economie. Met dat pakket kunnen ondernemers de eigen bedrijfsmobiliteit onderzoeken, zich documenteren, gepaste maatregelen nemen en mogelijke subsidiekanalen vinden. Dat pakket is te vinden op de website Expertisepunt.

Mobiel 21 voerde twee pilootacties uit (KBC Leuven en Stadsregio Turnhout). Voor KBC Leuven werd er gefocust op het meten en evalueren van mobiliteitsmanagementmaatregelen via de MAXSUMO-methode. Voor Stadsregio Turnhout werd een vergelijking gemaakt tussen het inzetten van een eigen wagen voor dienstverplaatsingen en het gebruik van een poolwagen. Daarnaast werkte Mobiel 21 een aantal handige tips voor het implementeren van mobiliteitsmanagementmaatregelen uit.

Daarnaast werd onderzoek gedaan naar de mobiliteitssituatie van de diverse werkvormen in de sociale economie. Op basis van gegevens uit de federale woon-werkdiagnostiek en een eigen bevraging werden knelpunten en succesvolle en populaire oplossingen bevraagd. De volledige studie is te vinden op de website van VOSEC. Type activiteit: doelgroepgerichte vorming, kennisontwikkeling en -verspreiding Type financiering: VOSEC, federale overheid, POD Maatschappelijke Integratie, cel Sociale Economie Meer informatie: www.mobiel21.be, www.exper tisepunt.be, www.vosec.be

FLEAT Het Europese FLEAT-project, dat staat voor Fleet Environmental Action and Assessment, startte eind 2007 en liep tot september 2010. Het project werd geleid door VITO en had in totaal elf partners uit verschillende landen. Naast VITO was Mobiel 21 de andere Belgische partner in het consortium. FLEAT had als doelstelling de energieconsumptie en het aandeel CO2emissies van bedrijfsvloten te reduceren, enerzijds door het verbeteren van de energie-efficiëntie en de milieuperformantie van die bedrijfsvloten en anderzijds door het inzetten van mobiliteitsmanagementmaatregelen. FLEAT bood wetenschappelijk onderbouwde instrumenten om de vergroening van bedrijfsvloten te verwezenlijken. Verschillende instrumenten werden getest bij verschillende types bedrijfsvoertuigen, en dat zowel in private organisaties als bij openbare besturen. In totaal wenste FLEAT 8.500 voertuigen te betrekken in de pilootacties. Mobiel 21 was verantwoordelijk voor het aanbieden van verschillende mobiliteitsmanagementmaatregelen.

Type activiteit: kennisontwikkeling en -verspreiding, sensibilisatie Type financiering: Europese projectsubsidies (Intelligent Energy Europe - rationeel energieverbruik), eigen middelen Meer informatie: www.fleat-eu.org

ISEMOA Mensen met een tijdelijk of permanent verminderde mobiliteit (zoals mensen met een functionele beperking, ouders met kleine kinderen, ouderen, mensen herstellende van een operatie) ondervinden vaak grote moeilijkheden om zich te verplaatsen zonder gebruik te maken van de auto. Het Europees project ISEMOA (Improving Seamless Energyefficient MObility chains for All, 2010-2013) wil steden, gemeenten en regio’s helpen hun toegankelijkheid te verbeteren, zodat iedereen, ook mensen met een verminderde mobiliteit, zich op een duurzame manier van deur tot deur kan verplaatsen. Om dat te bereiken, worden ISEMOAkwaliteitszorgschema’s ontwikkeld waarmee een analyse gemaakt kan worden van de toegankelijkheid van de publieke ruimte en het openbaar vervoer in de gemeente, stad of regio, en die de lokale besturen hulp bieden bij het toegankelijker maken van hun gemeente, stad of regio. De ISEMOAkwaliteitszorgschema’s zullen worden uitgetest in achttien testsites, waaronder een Vlaamse stad.

17


18

Resultaat

MOBALB

Het project ging van start in mei 2010. In de eerste zeven projectmaanden werden de fundamenten van het project gelegd. Samen met negentien partners uit veertien verschillende Europese landen, maakte Mobiel 21 een stand van zaken op van bestaande kwaliteitszorgsystemen, bracht Mobiel 21 de noden van de lokale besturen die de ISEMOAkwalteitszorgschema’s zullen toepassen, in kaart, maakte een lijst op van relevante stakeholders en stelde een database op van Vlaamse richtlijnen rond toegankelijkheid.

MOBALB staat voor een project rond Stedelijke Mobiliteit in Albanië. In Oost-Europese landen, maar ook in de Balkan, zijn de stedelijke verkeersproblemen, omwille van een sterke verkeerstoename, bijzonder acuut geworden wat betreft bereikbaarheid, milieu, verkeersveiligheid en leefbaarheid. In Albanië zien steden en de betrokken ministeries zich gedwongen, net zoals dat gebeurde en nog steeds gebeurt in West-Europa en Vlaanderen, om op korte en middellange termijn een nieuw beleidskader op te bouwen en meer duurzame projecten uit te voeren.

Type activiteit: kennisontwikkeling en -verspreiding, sensibilisatie Type financiering: Europese projectsubsidies (IEE), eigen middelen Meer informatie: www.isemoa.eu

ECOMOBILITY Shift EcoMobility Shift staat voor EcoMobility Scheme to Incentivize Energy-Efficient Transport. Het project wordt ondersteund door de Europese Commissie, binnen het IEE-programma. Het heeft als doel het uitwerken van een kwaliteitszorgsysteem waarmee lokale besturen het duurzame karakter van hun mobiliteitsbeleid kunnen analyseren en verbeteren. De evaluatiecriteria van het systeem betreffen zowel het voetgangers- en fietsbeleid, als het beleid rond het openbaar en collectief vervoer. De inspanningen die steden en gemeenten leveren om een duurzamere stadsmobiliteit te bereiken, kunnen worden beloond door een EcoMobility Label. Dat label zal worden uitgereikt op basis van een auditprocedure. Resultaat EcoMobility Shift ging van start in juni 2010 en loopt tot juni 2013. In 2010 onderzocht Mobiel 21 bestaande labels, kwaliteitszorgsystemen en auditprocedures in functie van het opstellen van een eigen EcoMobility scheme. Type activiteit: kennisontwikkeling en -verspreiding, sensibilisatie Type financiering: Europese projectsubsidies (IEE), eigen middelen Meer informatie: http://www.ecomobility.org/shift/

Resultaat Mobiel 21 werkt tot midden 2012 aan het stedelijk mobiliteitsproject MOBALB i.s.m. Institute of Transport van het Albanese ministerie van Openbare Werken en Transport en de stad Shkodra. De vzw Focus Zuidoost-Europa opereert als partner en liaison met de Albanese partners. Het demonstratieproject in de universiteitsstad Shkodra (Noord-Albanië) is gestart in 2010. Dat heeft als doel een aantal (beperkte) projecten rond duurzame mobiliteit uit te werken en te testen op haalbaarheid, wenselijkheid en effectiviteit in Albanië. Negen stedelijke mobiliteitsmanagementacties zijn geselecteerd en in voorbereiding. De demo en de geselecteerde thema’s vormen de basis voor concrete projecten, een website, opbouw van een netwerk, werkgroepen, training en een conferentie. Type activiteit: onderzoek, educatie, sensibilisatie en beleidsondersteuning Financiering: Vlaamse Overheid, Internationaal programma Centraal en Oost-Europa Meer informatie: www.seekfocus.org

Luchtkwaliteitsplan Gent

Verenigingen voor verkeersveiligheid

De stad Gent neemt een goede luchtkwaliteit serieus en wil binnen haar mogelijkheden maatregelen treffen die bijdragen tot een betere stedelijke luchtkwaliteit. De bescherming van inwoners tegen negatieve gezondheidseffecten van een slechte luchtkwaliteit is hierbij een belangrijke drijfveer. Door de opmaak van een luchtkwaliteitsplan kan Gent een voortrekkersrol en voorbeeldfunctie uitoefenen in Vlaanderen. Het is de bedoeling om bij de uitvoering samen te werken met andere partijen, overheden, beleidsvelden, organisaties en burgers. Aangezien verkeer een belangrijke oorzaak is van slechte luchtkwaliteit, focussen vele maatregelen op het terugdringen van concentraties van CO2, NOx en fijn stof (PM).

Sinds 2010 werkt de koepel van mobiliteitsorganisaties Komimo het project Verenigingen voor Verkeersveiligheid uit. Het project heeft als doel het creëren van een kader voor het opzetten van een knooppunt Verenigingen en verkeersveiligheid. Het knooppunt wil onder meer letterlijk vraag en aanbod rond verkeersveiligheidsinitiatieven aan elkaar knopen. Resultaat Mobiel 21 verleende zijn expertise en ondersteunde hierbij twee initiatieven: -

Resultaat Samen met DTV Consultants uit Nederland werkt Mobiel 21 aan een ontwerpplan voor de stad Gent. Het voltooien van de studie en de ambtelijke en politieke besluitvorming vormden een proces dat tegen het einde van 2009 kon afgerond worden. Ondertussen werd ook nagedacht en gewerkt aan de communicatie. In een eerste fase houdt dat een adviesronde met geselecteerde stakeholders in. Het communicatieplan bevat verder een hele mix van communicatie-initiatieven naar bevolking en doelgroepen. Mobiel 21 was in het voorjaar 2010 verantwoordelijk voor het in goede banen leiden van de publieke consultatie met stakeholders en burgers. Het ontwerp werd bijgestuurd en finaal goedgekeurd eind mei 2010. Type activiteit: kennisverspreiding, beleidsadvies, sensibilisatie van stakeholders en bevolking Financiering: projectmiddelen Gent Partner: DTV Consultants (Nederland) Meer informatie: www.mobiel21.be

-

Reflectiedag voor kaders en kernvrijwilligers uit verenigingen op 15 juni in Mechelen. Mobiel 21 begeleidde een workshop voor verenigingen rond valkuilen en opportuniteiten bij het werken rond veiligheid en duurzaamheid. Verkeersveiligheidsbeurs voor seniorenorganisaties op 19 oktober in Sint-Niklaas. Mobiel 21 had een interactieve stand rond senioren en duurzame mobiliteit.

Mobiel 21 doet daarnaast een gericht (tweedelijns)aanbod naar verenigingen die willen werken rond veilige en duurzame mobiliteit. Dat aanbod wordt bekendgemaakt via http://www. verenigingen-voor-verkeersveiligheid.be/mobiliteitsorganisaties. Type activiteit: educatie, doelgroepgerichte sensibilisatie en sociale activering Financiering: Vlaamse Overheid, decreet sociaal-cultureel werk Meer informatie: www.verenigingen-voor-verkeersveiligheid.be

Ateliers eco-cultuur In 2010 nodigde kersvers minister van Cultuur en Leefmilieu Schauvliege de brede cultuursector uit om mee te werken aan de verfijning van haar beleidsnota Cultuur 2009-2014. In het zogenaamde atelier eco-cultuur bogen een selectie van vertegenwoordigers uit de kunst- en sociaal-culturele sector zich over een mogelijke beleidsvisie rond ecologie en cultuur als strategische doelstelling. Resultaat Mobiel 21 zocht, vanuit zijn expertise als beweging voor duurzame mobiliteit, gedurende een vijftal werksessies mee naar de rol die de culturele sector kan en moet spelen binnen een transitie naar rechtvaardige duurzaamheid. De atelierleden stelden hun visie en doorbraken voor tijdens het Cultuurforum in Gent. Na een tweede voorstelling van de ideeën in de commissie Cultuur leek de minister enthousiast en belastte ze haar administratie met de opvolging van de ateliernota naar verdere acties. Die oefening zal afgerond worden in mei 2011. Type activiteit: beleidsbeïnvloeding Financiering: Vlaamse Overheid, decreet sociaal-cultureel werk Meer informatie: http://docs.vlaamsparlement.be/docs/zipfiles/ pdfzip/vandaag%20behandeld/g618-1.pdf

19


COMMERCE

20

COMMERCE is een acroniem voor Creating Optimal Mobility Measures to Enable Reduced Commuter Emissions. In het project focuste het consortium zich vooral op het bedrijfsvervoerplan als methodiek om tot emissiereductie te komen. Het project had de volgende doelen: het opzetten van een leerproces tussen een aantal steden uit Oost- en West-Europa, het uitdragen van kennis in de EU via een online platform (EPOWT), het stimuleren en delen van goede voorbeelden via de toekenning van een Travel Plan Award (PEWTA) en ten slotte het definiëren van een standaard voor bedrijfsvervoerplannen in de EU. Mobiel 21 was, als EPOMM-partner, verantwoordelijk voor het delen van goede voorbeelden, het uitvoeren van een benchmarkstudie die leidt tot een definitie van een standaard, het ondersteunen van het European Platform on Workplace Travel Plans en het deelnemen aan de jurering van de kandidaten voor de PanEuropean Workplace Travel Plan Award. Resultaat Het leeuwendeel van de taken voor Mobiel 21 vond plaats in 2008, waarbij een benchmarkstudie uitgevoerd werd op basis van 52 goede Europese voorbeelden. In 2010 werd Mobiel 21 opnieuw gevraagd als jurylid voor de beoordeling van de kandidaten voor de Pan-European Workplace Travel Plan Award. De uitreikingsceremonie vond plaats op de jaarlijkse conferentie voor mobiliteitsmanagement (ECOMM). Daarnaast zorgde Mobiel 21 vooral voor het verder verspreiden van de output van het project. Type activiteit: onderzoek, verspreiding van informatie en sensibilisatie Type financiering: Europese Commissie via het Intelligent Energy Europe-programma Meer informatie: www.commerce-eu.org

STRAATPRAAT Straatpraat had als doel jongeren en ouderen samen te brengen tijdens een gemeenschappelijk belevingsmoment, zodat ze elkaars behoeften, wensen, verwachtingen en problemen tijdens dagelijkse verplaatsingen kennen en erkennen. Daarnaast wou Mobiel 21 aan de hand van de ervaringen opgedaan bij het samenbrengen van jongeren en ouderen, richtlijnen en handvatten aanreiken voor het beleid. Resultaat De interesse van het beleidsniveau bleek enorm, maar het bleek minder eenvoudig om de mensen op het lokale niveau te bereiken. Dat zorgde ervoor dat het project een stevige vertraging heeft opgelopen. In Sint-Niklaas en Dilbeek werd toch een succesvol traject afgewerkt en werd de aanzet gegeven voor een meer structurele vorm van samenwerking tussen jeugd- en ouderenraad. Type activiteit: kennisontwikkeling en -verspreiding, sensibilisatie Type financiering: Koning Boudewijnstichting Meer informatie: www.mobiel21.be

Participatietrajecten Duurzame mobiliteit van mobiliteitsplan tot wijkniveau Het actieprogramma Participatietrajecten Duurzame mobiliteit van mobiliteitsplan tot wijkniveau werd opgestart. De aanleiding voor dat actieprogramma was dat in verschillende beleidsnota’s, decreten en overheidsinitiatieven participatief mobiliteitsbeleid opduikt, maar het voor gemeenten en steden onduidelijk is wat juist van hen verwacht wordt. In Vlaanderen zijn algemene publicaties rond participatie voorhanden, maar de vertaalslag naar het toepassingsgebied duurzame mobiliteit ontbreekt. Met dat actieprogramma gaat Mobiel 21 die vertaalslag maken. Het actieprogramma bevat het ontwikkelen van participatietrajecten voor drie toepassingsgebieden, het testen, evalueren en implementeren ervan. Mobiel 21 zet participatietrajecten op voor drie gemeentelijke mobiliteitsplannen, voor twee infrastructurele herinrichtingsprojecten en voor twee demonstratieprojecten op wijkniveau. De nadruk van het actieprogramma ligt bij het begeleiden en uittesten van de ontwikkelde participatietrajecten. Het actieprogramma zal komen tot een leidraad die steden en gemeenten helpt en ondersteunt bij het kiezen van de juiste methodieken. Resultaten Mobiel 21 lanceerde een oproep aan steden en gemeenten om zich kandidaat te stellen voor de demonstratieprojecten. Zeven types demonstratieprojecten verspreid over Vlaanderen werden geselecteerd in overleg met de klankbordgroep. Zeven gemeenten hebben zich geëngageerd om een participatietraject uit te testen. De demonstratieprojecten Neerpelt-Overpelt, Eeklo, Bekkevoort, Wingene, DendermondeZele, Hoboken en Binkom zijn in opstartfase. Ter voorbereiding werd een literatuurlijst, een inventaris van bestaande werkvormen en participatiemethodieken, en een raamwerk voor monitoring en evaluatie opgesteld. Het actieprogramma loopt nog tot voorjaar 2013. Type activiteit: burgerparticipatie Type financiering: Vlaamse Overheid / departement Mobiliteit en Openbare Werken Partners: Vlaamse Overheid en VVSG Meer informatie: www.mobiel21.be

2.1.3 Verkeersveiligheid bevorderen Verkeersveiligheid is afhankelijk van verschillende factoren. Mobiel 21 komt op voor aangepaste snelheden, defensief rijgedrag en hoffelijke omgangsvormen in het verkeer. Projecten en acties binnen die programmalijn worden opgezet om de verkeersveiligheid te bevorderen. Dat kan door acties te ondernemen of door het opzetten van sensibiliseringscampagnes om een groter bewustzijn rond verkeersveiligheid te creëren.

Ruimte gevraagd Het ludieke project Ruimte Gevraagd van Mobiel 21 wil de verkeersknelpunten zichtbaar maken voor weggebruikers en buurtbewoners. Mobiel 21 leent de verkeersfiguren uit en begeleidt de lokale organisaties bij het uitwerken van het plaatselijke project. Sinds 2008 zijn de sjablonen ook digitaal beschikbaar, zodat de mensen zelf aan de slag kunnen en de figuren zelf kunnen maken. Resultaat In 2010 werden de figuren uitgeleend aan het stadsbestuur van Geel, het gemeentebestuur van Denderleeuw en de gemeentelijke basisschool De Negensprong in Everberg. Zij ontvingen ook de digitale sjablonen. De gemeentebesturen van Gent en Zemst, en de vrije basisschool Boven-Lo in Kessel-Lo verkozen om de figuren zelf maken en vroegen bijgevolg enkel de digitale sjablonen aan. Type activiteit: ondersteuning van lokale initiatieven Type financiering: bewegingsdecreet Meer informatie: www.mobiel21.be

Startbanersproject Verkeersveiligheid Vanuit het departement Onderwijs kunnen startbaners verkeersveiligheid tewerkgesteld worden in gemeenten. De startbaner krijgt in de gemeente ondersteunende taken toegewezen die bijdragen tot een verbetering van de verkeersveiligheid in schoolomgevingen en het veiliger

maken van het woon-schoolverkeer. Een startbaan is een job voor maximum twee jaar en kan op elk moment van het jaar beginnen. In overleg met de projectverantwoordelijke van het departement Onderwijs geeft Mobiel 21 workshops voor die startbaners. Het zijn concrete en praktijkgerichte sessies ter ondersteuning van hun takenpakket verkeersveiligheid. Resultaat Op 15 februari en 15 september 2010 gaf Mobiel 21 in Brussel een halve dag vorming aan de startbaners verkeersveiligheid van de Vlaamse Overheid over respectievelijk duurzame mobiliteit (zestien deelnemers) en veilig en milieuvriendelijk naar school (tien deelnemers). Type activiteit: educatie en vorming Type financiering: departement Onderwijs Meer informatie: www.mobiel21.be

Fietsvriendinnen Fietsen is voor de meeste mensen een vaardigheid die tijdens de kindertijd aangeleerd werd. Voor vele, zeker vrouwelijke nieuwkomers is fietsen vaak nieuw.. Daarom organiseert de Integratiedienst van de stad Leuven sinds enkele jaren fietscursussen voor nieuwkomers, die op heel wat belangstelling kunnen rekenen. Resultaat Vaak is de stap naar fietsen in het dagelijkse verkeer voor vele nieuwe fietsers nog te groot. Daar wil het project Fietsvriendinnen verandering in brengen door ervaren en minder ervaren fietsers te koppelen om als fietsvriendinnen samen op pad te gaan. Op die manier doen minder ervaren fietsers fietservaring op en leren ervaren fietsers iets over andere culturen. In het voorjaar van 2010 rondde Mobiel 21 het project, dat in het najaar van 2009 startte, af. Drie vormingen voor de fietsvriendinnen werden georganiseerd: een vorming over de wegcode, over interculturele communicatie en over fietsherstellingen. Het project werd in juni 2010 afgerond met een fietstocht en aansluitend een picknick voor alle fietsvriendinnen. Het project werd positief geëvalueerd en samen met de Integratiedienst van de stad Leuven en de KVLV Vlaams-Brabant werd besloten om het project te herhalen. Eind 2010 bracht Mobiel 21 dan ook opnieuw een tiental fietsduo’s samen die aan een traject van fietservaringen in 2011 beginnen. Mobiel 21 bezorgde elke fietsvriendin een afsprakenkaart waarop afspraken voor fietstochtjes kunnen worden genoteerd. Ook ontving elke deelneemster een jas om de herkenbaarheid in het verkeer te verhogen. Type activiteit: campagne, educatie, sociale actie Type financiering: bewegingsdecreet Meer informatie: www.mobiel21.be

21


22

NGO KOSOVO

2.1.4 Andere educatieve projecten

In het kader van het European Enlargement Process verleent Mobiel 21 ondersteuning bij capaciteitsontwikkeling ten aanzien van partnerorganisaties in de Balkanlanden. Mobiel 21 opereert hierbij in een samenwerkingsverband binnen de vzw FOCUS Southeast Europe & Caucasus. Met het MOBKOS-project (Mobiliteit Kosovo) wordt een basis gelegd voor toekomstige deelname van betrokkenen in Kosovo aan het EU-beleid inzake stedelijk mobiliteitsmanagement. In West-Kosovo (stad Peja) worden bewustmakingscampagnes en acties opgezet samen met plaatselijke ngo’s.

Met de activiteitencluster Kennisverspreiding zet Mobiel 21 verscheidene acties en projecten op met een educatieve doelstelling. Bovengenoemde projecten omvatten naast een onderzoeksluik of een gedragsbeïnvloedende doelstelling meestal ook een educatieve functie. Ook aan kleinere opdrachten (tweede lijn, begeleidingen of deelname aan panels of ad-hocwerkgroepen) verleende Mobiel 21 bijdragen. Een greep uit dergelijke bijdragen in 2010:

Resultaat Op 25 en 26 januari 2010 ontving Mobiel 21 twee mensen uit Kosovo die een nieuwe ngo zouden opstarten om rond verkeersveiligheid voor scholen te werken. Mobiel 21-projectmedewerkers gaven hen een tweedaagse training om hen hierbij te ondersteunen en stonden stil bij de rol en het functioneren van een ngo en bij het concept mobiliteitsmanagement. De deelnemers kregen inzichten aangeboden rond de problematiek van kinderen in het verkeer en de principes van verkeers- en mobiliteitseducatie. Aan de hand van een praktische oefening met de methodiek van het schoolvervoerplan, leerden de deelnemers de knelpunten in een schoolomgeving te analyseren en hiervoor gepaste acties uit te denken. Type activiteit: educatie en sensibilisatie Type financiering: eigen middelen Meer informatie: www.seekfocus.org

- - - - - - - - -

-

-

- -

gastcolleges aan de verkeerskundige opleidingen in Diepenbeek (PHL) en Kortrijk; gastcollege aan de bachelor/master opleiding Verkeerskunde IMOB/Uhasselt; de opleiding verkeersveiligheid voor startbaners; de consultatie naar aanleiding van de lancering van het EU-Actieplan Stedelijke Mobiliteit; de EU Consumer Summit workshop rond Duurzame Mobiliteit in Steden te Brussel; de eindevaluatie van de 10/10 beoordelingscommissie Provincie Antwerpen; de stakeholdersfocusgroep Milieuvriendelijke voertuigen voor VITO; Verkeersplatform Forumdag (ACW) in het Provinciehuis te Leuven; een tweedaagse training aan twee mensen uit Kosovo die een nieuwe ngo opstartten om rond verkeersveiligheid voor scholen te werken; de ondertekening van het ERSC-charter (European Road Safety Charter) in aanwezigheid van staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe; het Colloque Mobilité Scolaire, georganiseerd in Namen door UVCW (Union des Villes et Communes de Wallonie), transfer van goede voorbeelden van Vlaanderen naar Wallonië; de Geelse seniorenraad rond het thema Hoe mobiliteitskansen van senioren vrijwaren; het Hasseltse OOG (Overleg onderwijs – gemeente) over initiatieven rond duurzame mobiliteit voor het secundair onderwijs.

Naast die projecten wordt een deel van de subsidies die Mobiel 21 ontvangt als sociaal-culturele beweging, specifiek ingezet voor educatieve projecten in tweede lijn, bijscholing en permanente educatie. Het communicatieluik binnen de documentatiedienst wordt daarbij steeds actiever. In 2010 verzorgde Mobiel 21 opnieuw gastcolleges voor de verkeerskundige opleidingen in Diepenbeek en Kortrijk. Daarbij werd in het bijzonder ingegaan op de sociale verkeerskunde, de mobiliteitsproblematiek rond scholen, communicatie in de gemeentelijke mobiliteitspraktijk, het mobiliteitsbeleid en de werking op Europees niveau. De gastcolleges worden elk jaar aangepast met nieuwe voorbeelden, actuele informatie en nieuwe inzichten. Binnen het kader van de opleiding seniorenconsulentenvorming aan het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (HIG), vulde Mobiel 21 een sessie in rond ouderen en mobiliteit. Ook in 2010 heeft Mobiel 21 meegewerkt aan de opleiding verkeersveiligheid voor startbaners verkeersveiligheid, samen met het departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en Vlaamse Stichting Verkeerskunde. Op vraag werden lezingen en presentaties verzorgd op verschillende infodagen. In het kader van lopende Europese projecten werd Mobiel 21 meermaals gevraagd opleidingen en presentaties te geven over duurzame mobiliteit in Vlaanderen. Specifieke trainingen werden gemaakt over fietsen, fietsvoorzieningen en verkeersveiligheid voor fietsers, mobiliteitsmanagementmaatregelen en sensibiliseringscampagnes voor verschillende doelgroepen. Nieuw in 2010 was de vraag naar presentaties en opleiding over methoden voor evaluatie van mobiliteitsmanagement.

Trainingen vonden plaats doorheen het hele jaar. In totaal spendeert Mobiel 21 ruim 1000 uur exclusief aan die meer diverse educatieve activiteiten. Training, vorming en opleiding zitten echter vervat in het overgrote deel van de projecten. Het is moeilijk om uit bovenvermelde projecten het zuivere aantal educatieve uren te halen. In 2010 maakte vzw Mobiel 21 ook deel uit van de Stuurgroep Onderwijs van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde en zegde zij medewerking toe aan de werkgroep ruimte in het kader van het derde Vlaamse Jeugdbeleidsplan van de Vlaamse Overheid (dat in het voorjaar van 2011 bekendgemaakt zal worden). In 2010 realiseerde de Vlaamse Overheid bovendien het Werkboek Schoolomgeving, Samen werken aan een duurzame en verkeersveilige schoolomgeving. Dat werkboek geeft een overzicht van goede praktijken in schoolomgevingen en een methodiek die ook kan worden gebruikt om knelpunten op de schoolroutes op te lossen. Mobiel 21 heeft de afgelopen jaren meegewerkt aan dat nieuwe werkboek, in het bijzonder vanuit de voor dat werkboek opgerichte werkgroep educatie (naast de stuurgroep en de werkgroepen infrastructuur en handhaving). Daarnaast werd Mobiel 21 opnieuw vaak geconsulteerd om advies te verlenen aan buurtcomités, ouderraden van scholen of andere sociaal-culturele organisaties. Enkele voorbeelden: -

advies gewijzigde verkeerssituatie in Rijschoolstraat Leuven voor ouderraad basisschool De Zevensprong;

-

advies snelheid en sluipverkeer buurtcomité Holsbeek.

23


2.2

Beweging voor duurzame mobiliteit

In 2010 werd veel energie gestopt in het finaliseren van het tweede beleidsplan zonder afbreuk te doen aan de inzet voor ons basiswerk: goed onderbouwde educatieve en sensibiliserende projecten opzetten om zo een breed daagvlak voor duurzame mobiliteit te creëren. Opnieuw heeft Mobiel 21 zwaar ingezet op aandacht voor het eigen mobiliteitsgedrag, het begeleiden van leerprocessen voor verschillende doelgroepen en het creëren van een maatschappelijk draagvlak.

24

Naar goede traditie werden in 2010 de beperkte subsidiemiddelen als sociaal-culturele beweging (17% van de inkomsten) zeer efficiënt verdeeld over een tiental grotere en kleinere projecten die de educatieve, sensibiliserende en maatschappelijke activeringsfunctie van Mobiel 21 in de kern vatten. Daarnaast blijft Mobiel 21 een frequent gevraagde organisatie voor tweedelijnsondersteuning in vorm van lezingen, presentaties, inspraakbegeleidingen, workshopbegeleiding en dergelijke. Bovendien blijven de bibliotheek en mediatheek een centrale rol spelen in de informatiestroom die Mobiel 21 elk jaar opnieuw genereert. Andere omkaderingsactiviteiten als netwerking en representatie, interne organisatiestructuren, een gevarieerde communicatiemix, kwaliteitszorg en bewegingsmanagement worden ook alsmaar belangrijker.

Naar een nieuwe beleidsperiode als sociaal-culturele beweging Koude douche In 2010 werden de voorbereidende werkzaamheden voor de indiening van een nieuw beleidsplan bij het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk afgerond. In de lente van 2010 legde Mobiel 21 zijn vernieuwde ambities voor de volgende vijf jaar eerst aan de Algemene Vergadering en nadien aan de adviescommissie voor. De hoge waardering bij de evaluatie was bemoedigend en in overeenstemming met de vroegere visitatieverslagen. De teleurstelling en ontgoocheling waren groot toen ook Mobiel 21 in november 2010 de gevolgen van de besparingsronde van de Vlaamse Overheid ondervond. Vanaf januari 2011 ontvangt Mobiel 21 dezelfde subsidie als in 2010. Van een verdere uitbouw is geen sprake meer en het is ook logisch dat Mobiel 21 met dezelfde middelen niet langer de bewegingsopdrachten kan uitvoeren zoals vijf jaar geleden. De besparingsronde van de Vlaamse Overheid zal weerslag hebben op de uitvoering van het nieuw ingediende en goedgekeurde beleidsplan: de noodzaak en haalbaarheid van een aantal flankerende acties zullen worden bekeken, een aantal projecten zullen in timing worden herzien, nog andere acties en projecten moeten volledig worden geschrapt.

Bewegingshoogtepunten 2010

Schijnwerper op beweging maken

In het laatste jaar van zijn eerste beleidsplan (2005-2010) heeft Mobiel 21 negen van de in totaal 26 inhoudelijke projecten uitgevoerd of afgerond met middelen als beweging. Door de intense inspanningen bij de afronding van het beleidsplanningsproces was er minder ruimte voor nieuwe projecten. Verdergaan op de vertrouwde weg was het motto. Toch zijn er enkele wijzigingen ten aanzien van de oorspronkelijke planning:

03/10 De Algemene Vergadering herziet missie en visie.

-

- - -

-

Binnen het EU-project BAMBINI werd voor productontwikkeling en trainingen nauw samengewerkt met het Vlaamse middenveld en gebruikt Mobiel 21 bewegingsmiddelen om een gedeelte van de ontbrekende 25%cofinanciering te compenseren. De campagne Mijn Korte Ritten kende een succesvolle restyling, maar kostte uiteindelijk meer dan gepland. De deelname aan de ateliers eco-cultuur was gepland, maar de inzet vergde uiteindelijk meer dan voorspeld. De doelgroepencampagnes Red de stoep en Fietsvriendinnen werden sterk opgemerkt. Bovendien werden ze uitermate gesmaakt door partners en deelnemers. Voor het educatief-sensibiliserend aanbod rond poolen (voet-, fietsen carpoolen) en Ruimte Gevaagd blijft Mobiel 21 aanvragen ontvangen, ook dankzij de integratie van het aanbod via de portaalwebsite van de Verenigde Verenigingen voor Verkeersveiligheid.

Die projecten vertegenwoordigen ongeveer 3.400 uren sociaalculturele corebusiness door een mix van educatie, sensibilisatie en sociale actie. De andere bewegingsacties omvatten de vele tijdelijke educatieve inspanningen en de ruime flankerende werking (kwaliteitszorg, bewegingsmanagement, financieel beheer, communicatie, netwerking en vertegenwoordigingswerk, vrijwilligers- en personeelsbeleid, diversiteitsbeleid, ondersteuningstaken).

Campagnemaand Mijn korte ritten van 21 maart tot 21 april. 04/10 Fietsvriendinnen komen op straat: intercultureel, sociaal en duurzaam. 05/10 De Heen-en-weer-week promoot duurzaam woonwerkverkeer. Mobiel 21 polst jongvolwassenen over het idee van de mobiliteitscheque. 06/10 Mobiel 21-team definieert strategische doelstellingen tijdens de plandagen. 07/10 Mobiel 21 geeft mobiliteitsadvies bij de VODOproefprojecten rond duurzaamheidstransitie. 08/10 Begeleiding en naslagwerk voor provinciale vormingsmomenten rond senioren en mobiliteit. 09/10 Red de stoep staat opnieuw in de kijker bij de start van het academische jaar. 09/10 De Aardig-op-weg-week scoort met lokale autoluwe initiatieven. 11/10 Met de stakeholders wordt binnen de Algemene Vergadering gebrainstormd over de operationalisering van de strategische doelstellingen. 12/10 De poolcampagnes blijven een succes. Mobiel 21 lanceert een nieuwe handleiding voor de drie modellen (fiets-, voet-, en carpoolen) samen. Meer informatie over die projecten staat in het hoofdstuk Mobiel 21 in actie. Een gedetailleerde verantwoording van het bewegingswerk van Mobiel 21 is terug te vinden in het voortgangsrapport 2009-2010.

25


2.3

Documentatiedienst

Bibliotheek

De lay-outdienst gaf in de loop van 2010 vorm aan campagnes en projecten met een eigen logo en stijl, wat bijdraagt tot de herkenbaarheid. Bij de concretisering werd ook steeds rekening gehouden met de specifieke karakteristieken van de beoogde doelgroep. In het voorjaar werd de vernieuwde campagne Mijn korte ritten gelanceerd. De sprekende campagnebeelden van Lieve Blancquaert tonen mensen onderweg in hun buurt en zijn herkenbaar voor jong en oud: een bejaard echtpaar knus schuilend onder een dagblad tijdens een plotse regenbui; twee makkers op weg naar de sportclub; een vrouw in mantelpak op koersfiets ergens onderweg tussen twee vergaderingen, … De affiches laten weinig toeschouwers onberoerd. De boodschap is duidelijk: korte afstanden fietsen of te voet afleggen is hip. Voor het toch nog halsstarrig aan de auto verankerde publiek werd dokter Cammu ingeschakeld. Als peter van de campagne, die ditmaal focuste op gezondheid, prees hij fietsen en stappen aan als remedie voor allerlei kwaaltjes. Geen nepmiddel, maar iets dat echt werkt!

De bibliotheek van Mobiel 21 droeg ook in 2010 bij tot de educatieve functie van Mobiel 21 als beweging voor sociaalcultureel volwassenenwerk. In het bijzonder omvat dat haar opdracht tot het verzamelen, ontsluiten en actief uitdragen van informatie en documentatie over duurzame mobiliteit in al haar aspecten aan een zo breed mogelijk publiek.

26

Bij de collectievorming lag de focus op literatuur over nieuwe denkwijzen en goede praktijkvoorbeelden van duurzame mobiliteit. Daarnaast werd in het kader van lopende projecten gericht gezocht naar innovatieve inzichten rond campagnevoering, citymarketing, gedragsbeïnvloeding en burgerparticipatie. Een actualiteitenportfolio informeerde de inhoudelijke staf wekelijks over interessante persartikels rond nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzame mobiliteit, wijzigingen in de verkeerswetgeving, evoluties in beleid en trends. Via de communicatiekanalen van Mobiel 21 droeg de bibliotheek alle beschikbare kennis en informatie zo efficiënt mogelijk uit. De trimestriële Mobiel 21-nieuwsbrief bracht nieuwe publicaties, producten en diensten onder de aandacht van zijn lezers. Op de Mobiel 21-website werd de projectendatabank permanent up-to-date gehouden. Persberichten onder de nieuwsrubriek hielden bezoekers voortdurend op de hoogte van Mobiel 21-projecten, -publicaties, -acties en -campagnes. FELNET (Flanders Environmental Library Network), het samenwerkingsverband van de belangrijkste milieudocumentatiecentra in Vlaanderen, was ook in 2010 een trouwe bondgenoot voor de promotie van Mobiel 21 als prominente mobiliteitsbibliotheek en voor het online openstellen van haar boeken- en tijdschriftencollectie via www.felnet.be.

Mediatheek

De lay-outdienst verzorgde ook enkele publicaties in eigen beheer en in het kader van lopende projecten. Op stap met fiets en kids is een handige gids, opgemaakt in het kader van het Europese Bambini-project, die alle mogelijkheden toont om kleine kinderen veilig mee te nemen met de fiets. De gids is leuk geïllustreerd met tal van foto’s en zal zijn lezers zeker inspireren. Sustainable Mobility Campaigns for Young People is een overzichtelijke bundel van alle opgedane ervaring in het Europese project CONNECT. In de brochure Poolen werd op een overzichtelijke manier alle informatie over fiets-, voet- en carpoolen samengebracht. In het kader van de Aardig-op-weg-week stelde Mobiel 21, net als in de vorige editie, campagnemateriaal en een draaiboek met stappenplan ter beschikking van de initiatiefnemers van een autovrije zondag. Als medeorganisator van Leuven Autovrij ontwierp Mobiel 21 speciaal voor Leuven affiches, een wegwijsprogramma, postkaarten, fietshangers en Winnies. Tal van gemeenten en enkele middelgrote steden vroegen Mobiel 21 in de loop van 2010 assistentie bij de (her) opmaak van hun schoolroutekaart(en), onder meer De Pinte, Grobbendonk, Gullegem, Heverlee, Kasterlee, Keerbergen, Kessel-lo, Leuven, Lubbeek, Malle, Moorsele, Pepingen, Ronse, Sint-Niklaas, Tielt-Winge, Wevelgem, Wilsele/Wijgmaal. In het kader van de campagne Sam de Verkeersslang werkte Mobiel 21 in 2010 verkeerseducatieve routes uit voor de basisscholen in Bilzen, Bree, Brugge, Grobbendonk, Nederename en schoolroutekaarten voor de basisscholen in Asper, Geetbets, Rummen en Torhout. Het mag gezegd worden dat telkens maatwerk werd geleverd.

2.4

Pers en communicatie

Mobiel 21 benut verschillende communicatiekanalen om informatie en resultaten te verspreiden, maar ook om nieuwe kennis binnen te halen. Al naargelang het doel van de communicatie wordt een mix van mediamiddelen gelijktijdig ingezet met het oog op een zo groot mogelijke verspreiding. Communicatiemiddelen die ingezet worden, zijn onder meer de elektronische verzendlijst, de driemaandelijkse Mobiel 21-nieuwsbrief, de Mobiel 21-website www.mobiel21. be, parte websites voor lopende campagnes zoals www. mijnkorteritten.be, www.verkeersslang.be, www.fietspoolen.be, de algemene voorstellingsfolder van Mobiel 21 en projectfiches, handleidingen, het jaarverslag, publicaties binnen projecten en artikels in meer gespecialiseerde tijdschriften, zoals in de Verkeersspecialist, presentaties en papers voor conferenties en studiedagen. Om belangrijke mijlpalen in Mobiel 21-projecten bekend te maken bij een breed publiek, worden persmomenten georganiseerd en persberichten opgemaakt en verzonden. Zo kon de campagne Mijn korte ritten in het voorjaar van 2010 opnieuw rekenen op heel wat aandacht in de reguliere pers en verschenen een dertigtal artikels in de regionale edities van Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad, Het Belang van Limburg, De Morgen, Krant van West-Vlaanderen, De Zondag, De Streekkrant en Passe-Partout. De campagne Sam de Verkeersslang haalde niet enkel de geschreven pers. De campagne kwam tijdens de campagneweek ook in beeld in het 1-uur-journaal van Eén, in het regionale nieuws van FocusWTV en in het programma Karrewiet van Ketnet. Ook andere projecten, zoals Red de stoep, Fietsvriendinnen en Autovrije Zondag, konden rekenen op voldoende aandacht in de lokale pers. Mobiel 21 haalde in de loop van 2010 166 maal de pers. Dat is een lichte stijging ten opzichte van 2009. Met betrekking tot projectgerelateerde thema’s reageert Mobiel 21 steeds op vragen van de pers. Daarbij wordt telkens nagegaan of er een verband is met actieve projecten teneinde enkel gefundeerde standpunten naar buiten te brengen. Gezamenlijke standpunten met partnerorganisaties worden vaak gebundeld geformuleerd naar de buitenwereld, onder meer via KOMIMO, Modal Shift, Mobimix en de Stuurgroep Onderwijs van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde. Op de Mobiel 21-blog http://mobiel21.blogspot.com/ kunnen bezoekers Mobiel 21-standpunten lezen over actuele thema’s die niet noodzakelijk aan lopende projecten gelieerd zijn.

27

28

Bron: Gazet van Antwerpen, Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad

3 Publicaties, artikels en bijdragen

Auwerx, P., Frederix, M. & Martens, S. (2010). Mijn korte ritten? Ik fiets of stap! Campagnehandleiding Mijn korte ritten 2010. Leuven: Mobiel 21. Auwerx, P., Frederix, M. & Martens, S. (2010). Mijn korte ritten? Ik fiets of stap! Campagnehandleiding Mijn korte ritten 2011. Leuven: Mobiel 21. Bührmann, S., Christiaens, J., Hoenninger, P., Riley, P. (2010). Intermodal Passenger Transport in Europe. Passenger intermodality from A to Z. Leuven: Mobiel 21 [Brochure gepubliceerd in het kader van het Europese LINK-project].

Vlaamse Overheid. (2010). Werkboek Schoolomgeving. Samen werken aan een duurzame en verkeersveilige schoolomgeving. Brussel: Vlaamse Overheid, Agentschap Wegen en Verkeer i.s.m. Departement Mobiliteit en Openbare Werken [Het Werkboek Schoolomgeving is gerealiseerd door de Vlaamse Overheid samen met verschillende externe deskundigen, o.a. Mobiel 21].

Canters, R. (2010). Wat zijn de gevolgen van het stopzetten van ‘Duurzaam naar school’? In: Verkeersspecialist, 163, pp. 6-7. Canters, R. & Lambert, L. (2010). Mobiliteitsmanagement voor kinderen en jongeren. Europees project CONNECT ontwikkelt goede voorbeelden. In Verkeersspecialist, 165, pp. 18-21. Canters, R. & Lambert, L. (2010). Sustainable Mobility Campaigns for Young People. Lessons learned from the CONNECT project. Leuven: Mobiel 21 [Brochure gepubliceerd in het kader van het Europese CONNECT-project]. Dierckx, V. (2010). Verkeerseducatieve Route de Vier Tuinen, Nederename. Verkeerseducatie voor fietsers. Leuven: Mobiel 21. Dierckx, V., Jans, C., Franchois, E. & Lambert, L. (2010). Op pad met fiets en kids. Een brochure vol informatie over veilig op pad met de fiets en je kids. Leuven: Mobiel 21 [Brochure gepubliceerd in het kader van het Europese BAMBINI-project]. Dierckx, V. (2010). Een platform voor mobiliteitsmanagement EPOMM. In: De Mobiliteitsgids, 29, pp. 11-13. Franchois, E. (2010). Verkeerseducatieve Route Basisschool Immaculata, Brugge. Verkeerseducatie voor fietsers. Leuven: Mobiel 21. Frederix, M. & Lambert, L. (2010). Poolen. Fietspoolen, voetpoolen, carpoolen. Veilig en milieuvriendelijk naar school. Leuven: Mobiel 21. Frederix, M. (2010). Verkeerseducatieve Route ’t Piepelke Bilzen. Verkeerseducatie voor voetgangers en fietsers. Leuven: Mobiel 21. Frederix, M. (2010). Verkeerseducatieve Route De kei, Bree (Beek). Verkeerseducatie voor voetgangers en fietsers. Leuven: Mobiel 21. Frederix, M. (2010). Verkeerseducatieve Route De Wijngaard Grobbendonk. Verkeerseducatie voor voetgangers en fietsers. Leuven: Mobiel 21.

29

4 Kosten en opbrengsten

Mobiel 21 heeft ook in 2010 het jaar positief afgesloten.

De opbrengsten komen uit volgende bronnen:

De kosten, exclusief de materiële projectkosten en de kosten gerelateerd aan projectpartners, zijn verdeeld over volgende grote groepen.

De totale omzet voor 2010 beloopt 1.361.411,91 euro. Het saldo van kosten en opbrengsten is positief.

5 % Belastingen en financiële kosten 3,5 % Huisvesting 6,5 % Afschrijvingen van apparatuur, meubilair en gebouw

10 % Andere diensten en goederen

Aan de kostenzijde is de begroting 2010, goedgekeurd door de Algemene Vergadering van de vzw in november 2009, sluitend uitgevoerd. Het budget voor personeel bleef, als gevolg van onvolledig vervangen ziekteverlof, bijna 14% onder de begroting. In totaal werd 88,76% van de door de Algemene Vergadering goedgekeurde begroting besteed. Het eigen vermogen en de financiële stabiliteit van Mobiel 21 vzw blijven verbeteren. 2 % Financiële opbrengsten

30

8 % Recuperatie van huisvestingskosten bij derden

12 % Subsidiebeweging 1,5 % Andere subsidies als socioculturele organisatie

75 % Personeel

32 % Werkgelegenheidssubsidies 44,5 % Erelonen en projectsubsidies

5 Bestuur en personeel

2.4

Bestuur en personeel

Raad van Bestuur Miseur Koen Provoost Liesbeth Van Acker Pierre-Bernard (voorzitter) Van der Velden Marleen Vanhove Johan Zuallaert Gert

Algemene Vergadering Antonissen Dirk Auwerx Patrick Berghs Bruno Beyst Veerle Bossaert Elke Boudry Linda (tot maart 2010) Broeders Mieke (tot november 2010) Buijs Willem Canters Raf Cuyvers Rob De Jonghe Anne-Marie Debruyne Erwin Dhert Stijn Geeroms Jul (tot maart 2010) Gehre Gunter Hendrix Guy Hens Luc Janssens Geert Macharis Cathy Miseur Koen Pauwels Jan Popelier Geert Provoost Liesbeth Stuyven Koen Van Acker Pierre-Bernard Van Calster Bruno (tot maart 2010) Van der Velden Marleen

Van der Wee Dominique Vancuyck Stijn (tot november 2010) Vanhove Johan Vits André Zuallaert Gert Zuallaert Jos

Medewerkers Auwerx Patrick (campagnes en educatie) Bossaert Elke (educatie en onderzoek, management) Canters Raf (educatie en onderzoek) Christiaens Jan (campagnes en educatie) Delic Sanja (poetsvrouw, tot en met 12 februari 2010) De Ridder Daniëlle (poetsvrouw) Dierckx Vicky (educatie en campagnes, vanaf 15 maart 2010) Franchois Elke (onderzoek en campagnes) Frederix Marjan (campagnes en educatie) Lambert Lies (educatie en campagnes) Lerat Hans (startbaner project verkeersveiligheid, tot en met 1 maart 2010) Maes Nadine (documentatiedienst) Martens Sarah (educatie en campagnes, vanaf 4 januari 2010) Motmans Luc (budgetbeheer, boekhouding) Stroombergen Katleen (secretariaat) Theys Kim (educatie en campagnes, vanaf 6 september 2010) Vandenberghen Jasper (startbaner project verkeersveiligheid, vanaf 8 september 2010) Verhaeghe Micheline (personeelsadministratie) Verstraeten Sabine (documentatiedienst) Vleugels Ilse (onderzoek en campagnes) Zuallaert Gert (campagnes en educatie)

31

Mobiel 21 vzw Vital Decosterstraat 67 A / 0101 3000 LEUVEN Tel. +32 (0)16 23 94 65 Tel. +32 (0)16 31 77 00 Fax +32 (0)16 29 02 10 [email protected] www.mobiel21.be V.u.: Elke Bossaert

Jaarverslag 2010 Inspireert en activeert

Recommend Documents