JAARVERSLAG 2007, NOORDERPOORT

JAARVERSLAG 2007, NOORDERPOORT

1

2


Inhoud Voorwoord 3 Inleiding 4 1. Algemeen 5 2. Plan! Strategie en beleid 7 3. Do! Daden van het Noorderpoort 9 Wij: ‘Gedwongen te verkassen’ 9 Wij: ‘De pijl van de weegschaal staat in het positieve deel’ 12 Wij: ‘Competentiegericht onderwijs’ 14 Wij: ‘Leer-werkplaza is win-win’ 18 4. Check! (Onderwijs-) verantwoording en waardering

Bijlage: Plussen en minnen Financieel verslag 2008 Medewerkers in cijfers Leerlingen in cijfers Nevenfuncties Raad van Toezicht en CvB

Voor meer informatie over het Noorderpoort: Bestuursbureau, Verzetsstrijderslaan 4, Groningen Telefoon (050) 5977400 (tijdens kantooruren). Het jaarverslag van het Noorderpoort kunt u ook vinden op www.noorderpoort.nl ©Noorderpoort 2009 Colofon Ontwerp: Klaas de Vries, Grafisch ontwerper BNO, Groningen Fotografie: Rudmer Nijman, Groningen, e.a. Drukwerk: VanLiereMedia, Emmen 2

21


Voorwoord Het Noorderpoort heeft in 2008 een forse ombuiging doorgevoerd om financieel gezond te blijven. De gedwongen ontslagen die in het jaarverslag van 2007 nog aangekondigd werden zijn gelukkig niet nodig gebleken. De verwachting dat deze ombuigingen voldoende zouden zijn voor de komende jaren is door de komst van de financiële- en economische crisis weer op losse schroeven komen te staan. Er is in 2008 fors ingezet om de organisatie gereed te maken voor een marktgerichte houding t.b.v. postinitieel onderwijs. Een leven lang leren zal de komende jaren gezien de vergrijzing en ontgroening steeds belangrijker worden. Het Noorderpoort is er klaar voor. Voor de traditionele doelgroepen heeft het Noorderpoort weer meer de focus gelegd op scholen. De voorbereidingen voor een omwenteling van een sectororganisatie naar een organisatie op basis van locaties (scholen) is in 2008 voorbereid. Onderwijs wordt gegeven in scholen die herkenbaar en veilig zijn met een eigen schooldirecteur. De veranderingen binnen het onderwijs zelf worden ook steeds duidelijker. De invoering van competentiegericht onderwijs gaat gestaag verder. Steeds meer opleidingen veranderen naar modern en aantrekkelijk onderwijs gegrond in de praktijk. Het College van Bestuur van het Noorderpoort is met de benoeming van de heer Wim van de Pol als lid van het College van Bestuur in maart 2008 weer op sterkte. Bestuurlijke kracht is in deze turbulente en complexe tijd noodzakelijk voor een organisatie midden in het maatschappelijke krachtenveld. College van Bestuur Rob Schuur

3

Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2008 van het Noorderpoort. Zoals u zult merken is dit jaarverslag anders opgezet dan die van de jaren 2002 t/m 2007. Werd voorgaande jaren een bloemlezing gegeven van de verschillende onderdelen en activiteiten van het Noorderpoort, aangevuld met een financieel overzicht, het jaarverslag 2008 wil vooral de voorgenomen doelen en de realisatie daarvan onder de loep nemen. Met deze manier van verslaglegging werken wij langzaam toe naar het geïntegreerde jaardocument zoals dat over het verslagjaar 2010 formeel van kracht wordt. In de opstelling van het cijfermateriaal is ook al rekening gehouden met de voorschriften van dit geïntegreerde jaardocument. Om naast de formele verslaglegging en het ‘kille’ cijfermateriaal een menselijker beeld te schetsen van het Noorderpoort in 2008 zijn enkele artikelen uit het personeelsblad WIJ toegevoegd, die illustratief zijn voor hoe het beleid van bovenaf in de dagelijkse werkomgeving door medewerkers wordt ontvangen, toegepast en beleefd. Wij hebben gekozen voor artikelen ter illustratie van de interne thema’s ‘De invoering van competentiegericht onderwijs’ en ‘Van sectoren naar scholen’ en van de externe thema’s ‘Leven lang leren’ en ‘Onderwijs voor bedrijven en instellingen’. Net als vorig jaar is achterin dit verslag als bijlage een verkorte jaarrekening opgenomen.

Demingcirkel

C 4

O

H

D

K C E

N

AC

A

T

PL

Bij de hoofdstukindeling laten we ons dit jaar leiden door de vier fasen van de Demingcirkel. Deze cirkel beschrijft vier activiteiten, te weten Plan, Do, Check en Act, die op alle organisaties van toepassing zijn en zorgen voor meer kwaliteit. Na het eerste hoofdstuk met algemene informatie en de jaarverslagen van de Raad van Toezicht en de Centrale Medezeggenschapsraad, vertegenwoordigt hoofdstuk 2 de Plan-fase uit de Demingcirkel: wat zijn de strategische plannen en doelstellingen van het Noorderpoort. Het derde hoofdstuk, Do, laat zien wat er binnen het Noorderpoort gedaan is om deze doelstellingen te verwezenlijken. De verantwoording van de resultaten, of en in hoeverre deze naar tevredenheid tot stand gekomen zijn, is te vinden in het vierde hoofdstuk Check. De Act-fase, waarin de wijzigingen van beleid voor 2009 geschetst worden, staat niet in dit jaarverslag.


1. Algemeen Noorderpoort in het kort Het Noorderpoort is een Regionaal Opleidingencentrum voor middelbaar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Daarnaast heeft het Noorderpoort een grote sector voortgezet onderwijs. Op 40 locaties in Assen, Appingedam, Delfzijl, Groningen, Hoogezand, Leek, Musselkanaal, Stadskanaal, Veendam, Winschoten en Winsum dragen ruim 1800 medewerkers bij aan “eigentijds eigenwijs” onderwijs voor circa 20.000 leerlingen in de onderwijssectoren Educatie, Gezondheidszorg en Welzijn, Horeca, Toerisme en Voeding, Techniek, Zakelijke dienstverlening en Voortgezet onderwijs.

Raad van Toezicht 2008 In 2008 bestond de Raad van Toezicht uit de volgende personen: • Dhr. Th. Brugman (voorzitter) • Dhr. J. Cooijmans • Dhr. K. Keestra • Dhr. G. Kral • Mevr. E.I. van Leeuwen • Mevr. M. de Meijer • Dhr. K. Pronk De Raad van toezicht kent drie commissies die onderwerpen voorbereiden voor bespreking in de voltallige Raad van Toezicht: 1. Auditcommissie (de heren Brugman, Keestra en Pronk). Deze commissie heeft de bespreking van de jaarrekening en het gesprek met de accountant voorbereid. 2. Remuneratiecommissie (de heer Brugman en mevrouw de Meijer). Deze commissie voerde de beoordelingsgesprekken met het College van Bestuur, de selectiegesprekken voor de vacaturevervulling in het CvB en het arbeidsvoorwaardengesprek t.b.v. de benoeming van het nieuwe collegelid. 3. Onderwijscommissie (de heren Brugman en Kral en mevrouw van Leeuwen). Deze commissie ontwikkelde een toetsingskader voor onderwijskwaliteit en sprak met de onderwijsinspectie. Naast de commissievergaderingen is de Raad van Toezicht als toezichtorgaan in 2008 zesmaal bijeengekomen. Voorts heeft de Raad van Toezicht diverse werkbezoeken in verschillende delen van de organisatie afgelegd en was aanwezig bij overleg met adviesraden en bijzondere gelegenheden van het Noorderpoort. Met de Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) heeft in 2008 tweemaal overleg plaatsgevonden en er is eenmaal gesproken met een delegatie van het directieteam. Het afgelopen jaar is bijzondere aandacht van de Raad van Toezicht uitgegaan naar de voortschrijdende organisatie-ontwikkeling in de beweging van sectoren naar scholen Ook de bijbehorende reorganisatie van de staf is diepgaand besproken. In dit kader is ook de positionering van het contractonderwijs aan de orde geweest. De aansturing is in één hand gebracht, zodat de

opdracht van het Noorderpoort aangaande ‘een leven lang leren’ (post-initieel) krachtig ingezet kan worden. Met belangstelling is kennisgenomen van de benchmark MBO 2007. Daarnaast is ruim aandacht geweest voor de kwaliteit van het onderwijs, examinering, voortijdig-schoolverlaten en eerder verworven competenties (EVC), zowel vanuit de interne rapportages als door de rapportages van de inspectie. De vertaling van de landelijke discussie over Competentiegericht onderwijs (CGO) naar het Noorderpoort heeft ruim de aandacht gekregen. Daarnaast is het proces van herijking van de strategie t.b.v. 2010-2012 aan de orde geweest. De agendering van de vergadering van de Raad van Toezicht wordt goeddeels bepaald door activiteiten en rapportages zoals die in de interne P&C-cyclus gepland staan. De Raad van Toezicht gaf respectievelijk in juni en december goedkeuring aan de jaarrekening 2007 en de begroting 2009 en stelde het herziene reglement Medezeggenschap Noorderpoort vast. Op basis van de richtlijn vanuit de Vereniging voor Raden van Toezicht is de honorering van de leden van de Raad van Toezicht getoetst en conform gebleken. De rapportage van de onafhankelijke commissie governance MBO is met belangstelling gelezen en er is afgesproken om te anticiperen op de voorgestelde wijzigingen die opgenomen worden in de nieuwe governance code. Deze code is de grondslag voor de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Toezicht, die ook in 2008 heeft plaats gevonden. In maart van dit verslagjaar heeft de Raad van Toezicht dhr. W. van de Pol benoemd tot lid van het College van Bestuur, zodat het CvB van het Noorderpoort weer op volle sterkte is. Met de voorzitter van het College van Bestuur is het jaarlijkse functioneringsgesprek gevoerd, hetgeen ook een evaluerend karakter had ten aanzien van de periode dat hij als enig lid van het College van Bestuur heeft moeten functioneren. De Raad van Toezicht stelt tenslotte vast dat in 2008 inzake de haar aangeboden informatie en voorstellen en de besluitvorming op belangrijke onderwerpen door het College van Bestuur steeds grote zorgvuldigheid is betracht. De nevenfuncties van de leden van de Raad van Toezicht zijn opgenomen in de bijlage bij dit jaarverslag.

Centrale Medezeggenschapsraad 2008 De rechten en plichten van de Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) liggen verankerd in de Wet Medezeggenschap Onderwijs. Er ligt op dit moment een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer dat beoogt een wijziging aan te brengen in de Wet Educatie Beroepsonderwijs en de Wet op de Ondernemingsraden. De kern van deze wijziging is dat de huidige medezeggenschapsraad wordt vervangen door een stelsel van gedeelde mede5

zeggenschap, bestaande uit een ondernemingsraad voor het personeel en een leerlingenraad. Op dit moment kent het Noorderpoort medezeggenschap op twee niveaus, de Centrale Medezeggenschap en de sectorraden. Uit de CMR is een dagelijks bestuur gekozen, dat uit vier leden bestaat. Het dagelijks bestuur komt wekelijks bijeen. De voltallige CMR vergadert eenmaal per 14 dagen over onderwerpen die het hele Noorderpoort betreffen. De vergaderingen van de CMR zijn openbaar. Voorafgaand aan de vergaderingen laat de CMR zich regelmatig informeren door directieleden en stafmedewerkers over de stand van zaken betreffende de lopende zaken. Ook stelt de CMR regelmatig uit de leden werkgroepen samen om de door het College van Bestuur of het Directieteam voorgenomen besluiten, die ter advisering of instemming aan de CMR zijn voorgelegd, voor te bereiden. Er is in 2008 regelmatig formeel overleg geweest tussen het College van Bestuur (CvB) en de CMR.

In de nieuwe CAO is niets meer geregeld over opslagpercentages of vaste normeringen voor verschillende werkzaamheden. In het overleg tussen het CvB en de CMR is gekozen voor een integrale uitvoering van de CAO zonder nadere voorschriften. In de notitie ‘De organisatie van het werk’ (versie 30 mei 2008) wordt aangegeven hoe het Noorderpoort uitvoering geeft aan het in de CAO BVE geformuleerde beleid rond de organisatie van het werk. Onderdeel daarvan is de instelling van een commissie bestaande uit twee leden van de CMR, het hoofd P&O en de directeur van de dienst Cursistendienstverlening, Onderwijs, Marketing en Personeel (COMP). Deze commissie heeft tot taak aan het College van Bestuur voorstellen voor te leggen voor aanvullend beleid op ROC-niveau. Om goed in beeld te krijgen hoe in de verschillende teams is omgegaan met de invoering van het nieuwe taakbeleid, heeft de CMR een enquête naar het onderwijzend personeel gestuurd.

Besluiten en aandachtspunten in 2008 Elk jaar heeft de CMR een aantal malen een gesprek met de Raad van Toezicht van het Noorderpoort over de lopende zaken. In 2008 hebben twee van deze gesprekken plaatsgevonden. Gesprekspunten hierin zijn o.m. geweest: • Reorganisatie herplaatsingskandidaten en de daaruit ontstane onrust op de werkvloer; • Plannen van inzet; • Financiën en begroting; • Personeelsbeleid. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste zaken die in 2008 binnen de CMR aan de orde kwamen.

Instellingsgeorganiseerd Overleg (IGO) De CMR heeft zijn inbreng gehad in het vooroverleg met de vakbonden voorafgaande aan de IGO’s. Bij de IGO bijeenkomsten zelf was de CMR steeds als toehoorder aanwezig. De negatieve gevolgen van de begroting voor 2008 werden in dit jaar goed duidelijk. Eind februari heeft een IGO plaatsgevonden waarin het Sociaal Plan Personele maatregelen van de sector Educatie Noorderpoort 2008 is besproken. Er is een pakket aan flankerende maatregelen uitgewerkt, gericht op het op maat faciliteren van vrijwillig vertrek. Ook werd er gevolg gegeven aan de dringende oproep tot het herschikken van werk en herplaatsen van herplaatsingkandidaten. Vanuit de sectoren werd inmiddels al geschoven met werknemers. Het Sociaal Plan MBO werd herschreven. Met tevredenheid stelt de CMR vast dat heren verplaatsen van medewerkers er uiteindelijk toe heeft geleid dat er geen vaste medewerkers hoefden te worden ontslagen. Wel was het helaas nodig afscheid te nemen van collega’s met een tijdelijk contract.

CAO Beroeps- en Volwassenen Educatie In de nieuwe CAO BVE is het geregelde model komen te vervallen. Kern in de nieuwe CAO is de ruimte die aan teams wordt geboden om bij meerderheid van stemmen tot een goede verdeling van de werkzaamheden te komen. Komt een team daar niet uit, dan is een terugvaloptie aan de orde waarvoor de CAO aanvullende regels voorschrijft, waarvan de belangrijkste is dat maximaal 1200 uren worden ingezet voor onderwijstaken (incl. voor- en nazorg). 6

De CMR heeft ingestemd met de volgende belangrijke Voorgenomen Besluiten (VB):

• • • •

Stafondersteuning Noorderpoort; De organisatie van het werk, vastgelegd in de CAO 07-09; Instelling Regiegroep Personele Toedeling; Functiebouwwerk Financiëel Economische Zaken (FEZ).

De CMR heeft positief geadviseerd met betrekking tot de Begroting 2009. De vorming van de Campus Winschoten is met aandacht gevolgd door de CMR, evenals de ontwikkeling van de Maatwerkschool Noorderpoort. De CMR heeft in 2008 de communicatie met haar achterban levendig gehouden door de belangrijkste onderwerpen op haar webpagina te plaatsen. Ook is afgesproken een nieuwsbrief uit te gaan geven. De eerste uitgave wordt in de loop van 2009 verwacht.


2. Plan! Strategie en beleid Welke voornemens had het Noorderpoort voor 2008, wat lag er aan deze voornemens ten grondslag en hoe werden deze vertaald in concrete beleidspunten?

opnieuw willen (bij)leren, doen ze dat het liefst op hun ‘eigen school’. En dat is precies wat het Noorderpoort voor ogen heeft.

2. De samenleving, de stakeholders

Missie Het Noorderpoort streeft ernaar in de regio dé onderwijsinstelling te zijn voor (V)MBO en Educatie. In goede samenwerking met brancheorganisaties, werkgevers en gemeenten, doet het Noorderpoort er alles aan om alle gevraagde opleidingen op een zo goed mogelijk niveau aan te bieden. Zichtbaarheid en herkenbaarheid is het streven. Het Noorderpoort hoopt leerlingen en cursisten naast een adequate beroepsopleiding ook een stevige basis te bieden voor verdere, niet alleen beroepsmatige, maar ook persoonlijke ontwikkeling, om zo een onmisbare bijdrage te leveren aan het functioneren van de regionale economie en de samenleving in het algemeen. Voortvloeiend uit deze missie zijn de volgende zes strategische beleidsdoelen geformuleerd, die ten grondslag liggen aan alles wat het Noorderpoort onderneemt en die richting geven aan het denken en handelen van alle medewerkers. De strategische beleidsdoelen sluiten aan op die van 2005-2008 maar bevatten, als gevolg van de ontwikkelingen in de samenleving, ook nieuwe elementen. Elk beleidsdoel wordt vervolgens vanuit de visie van het Noorderpoort toegelicht.

Het Noorderpoort volgt de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in de maatschappij op de voet. Deze ontwikkelingen worden zo goed mogelijk ingepast in het onderwijs, omdat het Noorderpoort ervoor wil zorgen dat leerlingen en cursisten uitstekend worden toegerust voor deelname aan de samenleving. Daarom acht het Noorderpoort het van het grootste belang verantwoording af te leggen over de behaalde resultaten aan de leerlingen, aan hun ouders, aan bedrijven, aan gemeenten, kortom aan alle opdrachtgevers van het Noorderpoort.

3. De regio Het Noorderpoort wil bekend staan als dé onderwijsinstelling voor (V)MBO en Educatie in de regio, als een echte Groningse instelling, als ‘van ons allemaal’ en altijd dichtbij. Met haar brede opleidingen cursusaanbod in de vele lokale vestigingen is het Noorderpoort nauw verbonden met de lokale samenleving. Niet alleen op het gebied van onderwijs, maar ook door deelname aan sportieve en culturele evenementen en plaatselijke festiviteiten. Gemeenten zien het Noorderpoort als de bekendste regionale aanbieder van educatietrajecten en scholing en betrekken haar graag in hun plannen.

4. Bedrijfsleven

Strategische beleidsdoelen 2008-2009 1. De levensloopbaan van de deelnemer staat centraal 2. Een open dialoog met alle stakeholders 3. Een grote regionale verankering 4. Goede contacten met het bedrijfsleven 5. Een prettig en sociaal werkklimaat met betrokken medewerkers 6. Een innovatieve organisatie met een professionele bedrijfsvoering

1. Leerlingen en cursisten Bij het Noorderpoort kun je zijn wie je bent en worden wat je wilt. Het onderwijsconcept van het Noorderpoort gaat uit van de gedachte dat de onderwijskundige ontwikkeling van een deelnemer deel uitmaakt van zijn of haar levensloopbaan en dat het van belang is dat hij of zij daar zelf invloed op kan uitoefenen, bijgestaan door betrokken docenten. Onderwijsprogramma’s zijn goed op elkaar afgestemd en leerlingen ontvangen gedurende hun opleiding voldoende inzicht in de resultaten. Goede aansluitingsmogelijkheden tussen verschillende opleidingen maken het mogelijk om, als dat gewenst is, gemakkelijk over te stappen naar een andere opleiding. Over het algemeen leert de ervaring dat leerlingen goede herinneringen bewaren aan hun tijd op het Noorderpoort. Als ze later in hun leven

Bedrijven zijn doorgaans zeer tevreden over het niveau van de leerlingen van het Noorderpoort en over de samenwerking met contactpersonen. Om het praktijkonderwijs nog beter vorm te geven, streeft het Noorderpoort er naar om, onder het motto van ‘afspraak is afspraak’, de succesvolle samenwerking met bedrijven en instellingen voort te zetten en uit te breiden. Is er vraag naar nieuwe opleidingen, dan zullen deze vlot van de grond komen. Veelbelovend is het feit dat er veel vraag is naar gediplomeerde leerlingen van het Noorderpoort.

5. Medewerkers Een goede organisatie staat of valt met medewerkers die plezier hebben in hun werk en trots zijn op wat ze bereiken. Het Noorderpoort wil een cultuur creeëren waarin medewerkers betrokken zijn, liefde voor het vak uitstralen en hun verantwoordelijkheden serieus nemen. Een sfeer van collegialiteit waarin kennis en ervaring wordt gedeeld en uitgewisseld. Zowel in het vakgebied als op het persoonlijke vlak kunnen alle medewerkers op goede ondersteuning rekenen binnen het Noorderpoort.

6. Organisatie De basis voor een goede bedrijfsvoering binnen het Noorderpoort is de verbetering van de Planning & Controlcyclus, om de kwaliteit te verbeteren en te garanderen.

7

Kritische succesfactoren Beleidsdoelen en -plannen zijn mooi, maar het is ook zaak dat ze verwezenlijkt worden. Wat moet er georganiseerd worden om de vastgestelde beleidsdoelen te bereiken? Als eerste worden de zogenoemde ‘kritische succesfactoren' bepaald. Dat wil zeggen dat elke doelstelling wordt omgezet in concrete handelingen die het doel binnen handbereik brengen en waarmee de ‘do-fase’ uit de Demingcirkel in werking kan treden. Deze handelingen worden op hun beurt in meetbare onderdelen verdeeld, de Prestatie Indicatoren (PI). Deze indicatoren zijn zo gekozen en geformuleerd dat als voldaan wordt aan de vastgestelde normen, redelijkerwijs mag worden aangenomen dat de strategische beleidsdoelstellingen met succes zijn gerealiseerd. Natuurlijk zijn er binnen een organisatie nog vele andere activiteiten en processen zijn die kwalitatief goed moeten verlopen. Ook deze worden getoetst aan de hand van Prestatie Indicatoren. Alle PI’s en de behaalde resultaten staan beschreven in hoofdstuk 4, de ‘check-fase’ van de Demingcirkel. De hieronder genoemde kritische succesfactoren krijgen de specificatie ‘kritisch’ mee om aan te geven dat het hier om strategische beleidsdoelstellingen gaat.

1. De levensloopbaan van de deelnemer staat centraal • Het werken met een herkenbaar onderwijsconcept op basis van competentiegericht leren. • Het zorgen voor een effectieve intake-, begeleidings- en uitstroomstructuur.

2. Een open dialoog met alle stakeholders • Het uitvoeren van gesprekken met leerlingen, ouders, bedrijven en opdrachtgevers over de behaalde resultaten. • Het vertalen van de reacties van stakeholders naar een verbeterde aanpak.

8

3. Een grote regionale verankering • Het participeren in de regionale en lokale omgeving. • Het vergroten van het marktaandeel. 4. Goede contacten met het bedrijfsleven • Het systematisch onderhouden van contacten met alle (bpv-) bedrijven. Het betrekken van de (bpv-)bedrijven bij de onderwijs• uitvoering.

5. Een prettig en sociaal werkklimaat met betrokken medewerkers • Het uitvoeren van competentiegericht personeelsbeleid. • Het functioneren op basis van resultaatverantwoordelijkheid (in het team, als medewerker).

6. Een innovatieve, ondernemende organisatie met een professionele bedrijfsvoering • Het creëren van ruimte voor groei en innovatie. • Het werken met een Planning & Controlcyclus gericht op kwaliteitsverbetering en -borging.


3. Do! Daden van het Noorderpoort De doelstellingen van het Noorderpoort zoals die in het vorige hoofdstuk zijn uiteengezet, bewogen zich in 2008 rond de interne thema’s Organisatieontwikkeling Noorderpoort en Invoering Competentiegericht Onderwijs en wat betreft de externe thema’s rond Leven lang leren en het Contractonderwijs. Hieronder worden de activiteiten van het Noorderpoort op deze terreinen beschreven en geïllustreerd met verhalen uit de praktijk zoals die in de loop van het jaar verschenen zijn in het personeelsblad WIJ. Elke activiteit verwijst met een nummer terug naar één van de in het vorige hoofdstuk beschreven kritische succesfactoren zoals die zijn opgesteld om de voorgenomen beleidsdoelen te realiseren.

onderwijs en kwaliteitszorg en de centrale stafmedewerkers op het gebied van onderwijs en innovatie. OKI ondersteunt de scholen op het gebied van onderwijsontwikkeling, onderwijsborging en kwaliteitszorg in samenwerking met stafmedewerkers Personeel & Onderwijs (P&O) en Planning & Control (P&C). Een beperkt aantal taken van OKI wordt nog wel Noorderpoortbreed uitgevoerd. De personeelsadministratie van P&O is intern overgedragen aan Financieel Economische Zaken. Door deze functies te scheiden en de taken van het financieel-administratief proces uit te laten voeren door verschillende, van elkaar onafhankelijke organisatieonderdelen, wordt de betrouwbaarheid vergroot.

Organisatieontwikkeling Noorderpoort

Personeelsreductie (doel 6.2)

Bestuur en Sturing (doel 6.1 en 6.2) In 2007 is de rolverdeling tussen het College van Bestuur (CvB) en de directie duidelijker bepaald. Het CvB profileert zich nadrukkelijker als ‘bestuur’ van de organisatie en het directieteam is verantwoordelijk voor de uitvoering van het bestuursbeleid. In 2008 heeft deze nieuwe sturingsfilosofie nader vorm gekregen. Zo is bijvoorbeeld de formele besluitvormingsprocedure van het CvB herzien en aangepast en is er een werkgroep Medezeggenschap ingesteld. Deze werkgroep heeft advies uitgebracht over de manier waarop medezeggenschap in het nieuwe besturingsmodel kan worden vormgegeven. De staf is minder centraal georganiseerd, dit om te bewerkstelligen dat de ondersteuning op de scholen meer op de onderwijsteams ter plekke toegesneden zal zijn. De nieuwe stafafdeling Onderwijs, Kwaliteitszorg en Innovatie (OKI) is een samenvoeging van de decentrale sectorstafmedewerkers op het gebied van

Als gevolg van teruglopende inkomsten bij Educatie door de marktwerking bij inburgerings-trajecten en van in het algemeen teruglopende inkomsten bij het MBO en het VO, was het noodzakelijk om bij alle onderdelen van het Noorderpoort maatregelen te treffen ter reductie van de personeelsformatie. Hiertoe is begin 2008 een regiegroep Personele Toedeling gestart met als taak om herplaatsingskandidaten voor te stellen voor passende interne vacatures. In het Instellings Gebonden Overleg (IGO) van februari 2008 is met de vakbonden een Sociaal Plan opgesteld waarin de personele maatregelen voor Educatie zijn vastgelegd. Gelukkig hoefden er geen gedwongen ontslagen te vallen. 48 fte is via de regiegroep Personele Toedeling binnen de organisatie geplaatst. Inkrimping door een natuurlijk verloop had nog eens ongeveer 100 fte, wat neerkomt op ruim 7%, reductie in de personeelsformatie tot gevolg. In het blad WIJ vertelden twee ‘herplaatsers’ over hun ervaringen.

Gedwongen te verkassen Rond de zomervakantie zijn verschillende medewerkers van het Noorderpoort herplaatst. In de eenheid waar zij werkten, bleek onvoldoende formatieruimte terwijl elders vacatures waren. Met de CMR is afgesproken hoe medewerkers de status van herplaatsingmedewerker krijgen. Opgebouwde diensttijd, vrijwilligheid en uitwisselbaarheid van taken waren daarbij belangrijke criteria. Bij de verplaatsing van medewerkers van de ene (begrotings)eenheid naar de andere heeft de Regiegroep Plaatsing en Toedeling een belangrijke rol gespeeld. Op basis van inzetbaarheid zijn mensen door de Regiegroep geplaatst op passende functies.

Hoewel van medewerkers binnen het Noorderpoort een brede inzetbaarheid wordt verwacht, is het voor veel mensen ingrijpend als ze horen dat ze zijn aangewezen als herplaatsingmedewerker. Ook de verplaatsing naar een andere locatie of team gaat niet altijd met positieve gevoelens gepaard. Twee herplaatste collega’s vertellen over hun ervaring en hun persoonlijke belevingen. Terwijl iedereen weet dat lang niet alle herplaatsers gelukkig zijn met hun huidige plek, zijn dit twee tevreden collega’s. We hebben ook ontevreden herplaatsingkandidaten gehoord, maar helaas wilde niemand daarvan in WIJ zijn verhaal doen.

9

‘Steeds een zuur gezicht opzetten werkt averechts’ Sylvia Estevez Castillo ‘Een collega met dezelfde bevoegdheid, die twintig dagen langer in dienst was, kon wel blijven’ Eén van de collega’s die aan het begin van het nieuwe cursusjaar gedwongen moest verkassen is Sylvia Estevez Castillo. Ze gaf tot aan juli van dit jaar Spaans aan onder andere leerlingen van de afdeling Toerisme en Recreatie op de Euroborg in Groningen. Door bezuiniging op het aantal uren voor dit vak was er voor haar geen werk meer. Een collega met dezelfde bevoegdheid, die slechts twintig dagen langer bij het Noorderpoort in dienst was, kon wel blijven.

wegbezuinigd. Uiteraard heb ik daartegen fel geprotesteerd. Dat had echter geen effect. Een collega van mij had voorrang. Toen we de staten van dienst er bij haalden, bleek ze drie weken langer in dienst te zijn dan ik. We hebben nog geprobeerd om onderling iets te regelen. De betrokken collega was tevens bevoegd voor een ander vak, maar dan moest ze wekelijks naar drie verschillende locaties. Daar hebben we toen maar van af gezien. Ook mijn teammanager wilde mij graag houden en probeerde mij ander werk aan te bieden. Dat lukte evenmin. Verder werd het mobiliteitscentrum ingeschakeld. Daar heeft ook iedereen z’n best gedaan. Uiteindelijk koos ik voor Hora Siccama. Daar kon ik weer Spaans geven. En die keuze heeft goed uitgepakt”.

Leuke werkkring Sylvia Estevez Castillo (51), inmiddels achttien jaar bij het Noorderpoort werkzaam, kreeg een nieuwe job aangeboden op de locatie Hora Siccama. Daar geeft ze voor een deel weer Spaans aan leerlingen van de richting Zakelijke Dienstverlening. De nieuwe baan bevalt haar goed. De herplaatsing is volgens Sylvia helemaal volgens de regels verlopen en heeft voor haar persoonlijk en zakelijk geen nare gevolgen gehad. “Helaas is er wel andere collega die overspannen thuis zit door de herplaatsingprocedure. Heel pijnlijk. Vooral omdat het een heel toegewijde collega is die erg geliefd is bij de leerlingen.”

Sylvia vertelt dat ze tijdens de hele procedure van herplaatsing fair is behandeld. "Het is natuurlijk nooit leuk als je gedwongen moet opstappen. Je ligt er aanvankelijk wel even wakker van. In mijn geval was dat snel over. Temeer omdat ik voelde dat iedereen z’n best voor mij deed. Ik heb toch weer een leuke werkkring. Aardige leerlingen en vriendelijke en behulpzame collega’s. Ik zat er snel tussen. Dat lag voor een deel ook aan mij zelf, want steeds een zuur gezicht opzetten werkt averechts.”

Schrikken

Wiepie Tiesma

”Het was natuurlijk schrikken dat er bij de Euroborg geen uren meer voor mij waren”, vertelt de geboren Spaanse (Barcelona) Sylvia. “Het vak Spaans werd voor een bepaalde groep leerlingen

‘Nieuwe baan voelt niet als een herplaatsing’

Siylvia Estevez Castillo 10

Wiepie Tiesma uit Groningen is aan het begin van het nieuwe cursusjaar met een nieuwe baan binnen het Noorderpoort begonnen. Zij verkaste van Educatie Leek naar de afdeling Welzijn op de locatie Verlengde Visserstraat in Groningen. Wiepie zag al in een vroeg stadium aankomen dat ze niet in Leek kon blijven en nam zelf het initiatief voor een andere job. Daartoe oriënteerde ze zich ook buiten het Noorderpoort. Toch kwam ze weer bij dezelfde werkgever terecht. Wiepie Tiesma (45) vanaf 1994 bij het Noorderpoort in dienst, was in een eerder stadium al min of meer gedwongen in Leek terecht gekomen. Bij gebrek aan leerlingen bij Educatie Groningen kwam ze daar via natuurlijk verloop. Hier hield ze zich voornamelijk bezig met het vak Nederlands en gaf ze les aan anderstaligen. In Leek beviel het werk haar uitstekend. Een klein team met aardige en vooral behulpzame collega’s. Voorjaar 2008 dreigde echter gedwongen ontslag vanwege een bezuinigingsronde bij Educatie, maar omdat het Noorderpoort de afvloeiing via zo geheten cohorten (leeftijdsgroepen red.) regelde, kon ze bij nader inzien toch blijven. Wiepie koos er echter voor om te vertrekken. ”Ik zag het team helemaal uit elkaar vallen. Dat stemde mij niet vrolijk. Omdat ik toch al iets anders wilde, besloot ik om te vertrekken. Van huis uit ben ik orthopedagoge. Het geven van trainingen aan instellingen of scholen, bijvoorbeeld bij Renn 4 trok mij aan. Daarom keek ik ook verder dan het Noorderpoort. Tot ik in juni van dit jaar een advertentie zag, waarin het Noorderpoort aan de Verlengde Visserstraat voor de afdeling Gezondheidszorg & Welzijn een docente voor de agogische vakken zocht. In korte


‘Ik voel mij hier als een vis in het water’ tijd was alles geregeld. Ik ben nu docente/trajectbegeleider en geef les aan een groep eerstejaars SPW bol 18+, niveau 4. Het bevalt mij prima. Hier is voor mij veel meer uitdaging. Dit werk is compleet anders dan mijn vorige baan. Niet te vergelijken met Educatie.”

Nieuwe kansen Wiepie voelt haar nieuwe job zeker niet als een herplaatsing. ,”Ik voel mij hier als een vis in het water. Kijk, ik heb alles zelf geregeld. Ik had in Leek kunnen blijven, maar ik zag ook nieuwe kansen. Die heb ik gepakt. De sollicitatie verliep uitstekend. Het was misschien wel een voordeel dat ik uit het eigen bedrijf kwam. Ik heb nu weer een leuk team om mij heen. Een groep van zo’n twintig personen. Ik voelde mij hier gelijk thuis.”

Wiepie Tiesma

Van sectoren naar scholen (doel 1.1, 1.2 en 3.1) De kernwaarde ‘Verbindingen die er toe doen’, heeft het Noorderpoort doen besluiten om de sectorstructuur te verlaten en weer terug te keren naar een fysiek herkenbare eenheid met een menselijke maat: de school. Zo kan meer inhoud aan deze kernwaarde worden gegeven, zowel in de begeleiding van de leerlingen van het MBO en VO als in de contacten met de stakeholders. In 2008 zijn voorbereidingen getroffen hoe deze overgang zo goed mogelijk kan verlopen. De kerntaken voor het management, de staf en de docenten van de scholen zijn geformuleerd en de schoolplannen voor het cursusjaar 2009-2010 zijn voorbereid. Ook is er aandacht besteed aan de afbakening van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de schooldirecteuren.

Stakeholdermanagement (doel 4.1) Maatschappelijk ondernemen wordt steeds belangrijker en daarmee de noodzaak om het Noorderpoort en haar omgeving nog beter op elkaar af te stemmen. Stakeholdermanagement, dat wil zeggen het onderhouden van contacten met de externe relaties, is daarbij van groot belang. Naarmate stakeholders vaker worden uitgenodigd om bijvoorbeeld mee te denken in de voorbereiding tot besluitvorming, zullen zij zich meer betrokken tonen. Op die manier kunnen zij ook een belangrijke bijdrage leveren aan het realiseren van de doelstellingen door het Noorderpoort.

Het College van Bestuur heeft een programma opgesteld om de belangrijkste externe relaties te bezoeken. Dit zijn o.a. alle gemeenten in de provincie Groningen en Noord-Drenthe, de grote bedrijven en instellingen in de regio, toeleverende scholen en werkgeversorganisaties. In november 2008 is een begin gemaakt met de bezoeken.

Re-invention (doel 6.1, 5.1, 5.2) Het Noorderpoort is bezig met een veelomvattend cultuurtraject: Re-invention. Het voornaamste doel van het Re-inventionproces is medewerkers weer te laten focussen op waar het om gaat, namelijk onderwijs. Begin 2008 hebben alle teams, met ondersteuning van een trainer, een tweedaagse Re-inventionbijeenkomst gehad. Lag in 2007 het accent nog op de algemene verandering binnen het Noorderpoort, in 2008 werd de aandacht meer gericht op de eigen eenheid (team, school, dienst). Gaandeweg is er dus meer ingezoomd op de ontwikkeling van (de) het eigen team(leden). In het blad WIJ van april 2008 komen drie Re-inventiontrainers aan het woord.

11

‘De pijl van de weegschaal staat in het positieve deel’ Het re-inventionproces van het Noorderpoort (NP) heeft de eerste van een serie rondes achter de rug. Dertien trainers namen in totaal ruim honderd teams ‘onderhanden’ voor een eerste sessie. Zestig procent hiervan heeft inmiddels een vervolgbijeenkomst bijgewoond. En tachtig procent zag na de tweedaagse het gedachtegoed van re-invention zitten. Collega’s en trainers John van Apeldoorn, Ger Plat en Anne Marie Sjoerds, die sinds 2006 fulltime bezig zijn met het re-invention traject, houden hun verwachtingen en ervaringen tegen het licht. Re-invention moet, zoals bekend, het werkklimaat binnen de teams van het NP verbeteren. Dat dit nodig is, bleek uit enkele tevredenheidonderzoeken onder de leerlingen. Ook het bedrijfsleven, een geleding waaraan het NP sterk is verbonden, toonde zich niet meer content. De bureaucratie was in de ogen van velen te ver doorgeschoten. Verder was er forse kritiek op het beheer. ”Veel collega’s verstopten zich op eilandjes. Dat mondde vervolgens uit in minder interesse. Zoiets kan natuurlijk niet in onze organisatie”, vindt Ger. “Daarom wil het NP de oude cultuur doorGer Plat

Anne Marie Sjoerds

breken en een wenkend perspectief leidend laten zijn voor de keuzes die nu worden gemaakt.”

De eigen kracht Het re-invention traject ging van start met een tweedaagse bijeenkomst voor alle teams. Doel was bewustwording van het nut en de noodzaak van het traject. En het moest voor de leerlingen duidelijk worden welke mogelijkheden en verantwoordelijkheden een ieder in dit proces heeft. Terugkijkend waren de eerste tweedaagse bijeenkomsten een succes. John: “de verwachtingen van de leerlingen waren vooraf heel verschillend. We merkten vooral na het avondprogramma dat de leerlingen vertrouwen kregen in het traject. Ze werden zich bewust van de eigen verantwoordelijkheid, het werken vanuit de eigen kracht.”Anne Marie vond vooral de openheid waarmee over de problematiek werd gediscussieerd hartverwarmend. “Daarbij waren de centraal gestelde schema’s, de in elkaar overlopende rode en groene lijn, als ook het zo genoemde poortje waren voor iedereen heel herkenbaar.”

Elkaar aanspreken “Re-invention moet in 2012 z’n beslag krijgen”, zegt Anne Marie. “De komende vier jaren hebben we zeker nodig. Een cultuur verander je niet in korte tijd. De eerste evaluaties laten dan ook zien dat we in feite nog maar net op weg zijn. Positief is dat veel collega’s hun best doen om zich aan de nieuwe, afgesproken 12


waarden te houden. John: “Het besef dat sturen op eindresultaat meer energie oplevert dan de analyse van de huidige en gewenste situatie, is merkbaar.” Een aantal mensen valt nog regelmatig terug in het oude gedrag. Naar de rode lijn dus. Verder blokkeren diverse managers nog te veel de poortjes van de leerlingen. “Daar mogen wel elkaar als collega’s op aanspreken. Het mag best wel wat harder, zolang we het element respect maar niet vergeten”, vindt Anne Marie

Van trainer naar coach “Elke zes weken evalueren we met alle trainers”, vertelt John. “Wanneer we de balans nu zouden opmaken, staat de pijl van de weegschaal in het positieve deel. Daar zijn we trots op en het biedt hoop en perspectief. In het vervolg van het re-invention traject verschuift onze rol van trainer naar coach. Wij vertellen de teammanager en het team niet meer wat en hoe het moet gebeuren. Wel gaan we hen, door vragen te stellen, bewust maken van de acties die volgens hen tot het vooraf afgesproken resultaat brengt.”

John van Apeldoorn

Strategisch plan 2010-2012

Identiteitstraject

Omdat ‘de wereld om ons heen snel verandert en het Noorderpoort daar actief een belangrijke rol in wil blijven spelen' zijn een aantal nieuwe accenten in de missie en visie van het Noorderpoort aangebracht. Het huidige Strategisch Plan van het Noorderpoort gaat haar laatste jaar in en er zal er een nieuw Strategisch Plan worden vastgesteld voor de periode 2010 - 2012. Belangrijke nieuwe accenten hierin zijn: een zwaardere positie voor stakeholders in het onderwijs, de ontwikkeling van het Noorderpoort als een ‘knooppunt van leren’ met een veelheid aan onderwijs-arrangementen en aandacht voor de economie van de organisatie. Belangrijke strategische keuzes voor de korte termijn zijn o.a. de inrichting van Contractactiviteiten en de aanscherping van de positie van ‘scholen’ binnen het Noorderpoort.

Een sterke en heldere identiteit is niet alleen een krachtig instrument voor alle aspecten in de organisatie, het zorgt ook voor interne binding. Het moet passen bij hoe de organisatie zichzelf beleeft en de beleving van afnemers, klanten en stakeholders. Er is eind 2008 een bureau in de arm genomen om voor het Noorderpoort een ‘gewenste identiteit’ te realiseren. Het gaat om een sterke en duidelijke identiteit die de doelstellingen van het Wenkend Perspectief en Re-invention helder verbeeldt en die door de hele organisatie wordt gedragen. Een identiteit die uniek, herkenbaar en onderscheidend is, die visie, missie en kernwaarden uitdraagt en zo voor interne binding zorgt binnen alle gelederen van de organisatie. In 2009 moet dit leiden tot een nieuwe huisstijl en huisstijlregels. Daarbij horen ook aanbevelingen voor een nieuwe merkarchitectuur, dat wil zeggen een structuur en naamgeving die passend is voor het Noorderpoort als geheel en die alle organisatieonderdelen en activiteiten goed tot hun recht laat komen.

13

Invoering Competentiegericht Onderwijs (Doel 1.1)

Bedrijfsgroepen (NcvB). Inclusief NcvB-opleidingen komt dit percentage op ongeveer 46%.

Alle eerstejaars leerlingen in het MBO volgen vanaf augustus 2010 onderwijs aan een opleiding die Competentiegericht Onderwijs (CGO) verzorgt volgens het nieuwe kwalificatiedossier. Tot die tijd is er nog sprake van een experimenteerfase. Het Noorderpoort heeft voor het schooljaar 2008-2009 opnieuw experimenten aangevraagd en heeft in maart 2008 de toekenning ontvangen van het procesmanagement MBO 2010. Hiermee komt het participatiepercentage van het aantal opleidingen in de experimenteerregeling 2008-2009 van het Noorderpoort op ± 33% exclusief opleidingen die vallen onder het Nationaal Consortium voor

In de WIJ van november 2008 is een artikel verschenen over vragen die leven over de invoering van het CGO binnen de Noorderpoort onderwijsteams en de ervaringen uit de praktijk van twee docenten.

Competentiegericht onderwijs In 2010 geeft het middelbaar beroepsonderwijs in heel Nederland competentiegericht onderwijs. Of we dat nu goed vinden of niet, er is geen keus. Het is verplicht. Overal op het Noorderpoort zijn teams inmiddels druk bezig competentiegericht onderwijs in te voeren of voor te bereiden. Sommige teams zijn al enkele jaren geleden aan de slag gegaan en zijn inmiddels een heel eind, andere moeten nog beginnen en vele zitten er ergens tussenin. Op de volgende pagina’s vertellen twee collega’s over hun ervaringen tot nu toe. Daaraan voorafgaand geven Wim van de Pol (College van Bestuur) en Henny Wiltjer (Hoofd van de stafdienst Onderwijs, Kwaliteit en Innovatie) antwoord op een aantal prangende vragen. Volgens de commissie Dijsselbloem moest het nu maar eens afgelopen zijn met ingrijpende onderwijshervormingen. Wordt dat advies wel opgevolgd? Wim: “Ja, wat ons betreft wel. Dijsselbloems conclusie was dat majeure stelselwijzigingen ongewenst zijn. Maar hij pleit niet voor stilstand. Dat kan ook niet, als de wereld verandert, moet het onderwijs ook veranderen. Maar doe dat dan geleidelijk. Draai niet aan grote knoppen, maar aan kleine.”

een proces dat in de praktijk al gaande is. Het is dus niet zo dat we van 0 komen en naar 100 moeten, de meeste teams zijn al een eind op weg.” Jullie leggen de verantwoordelijkheid bij de teams. Maar jullie bemoeien je er wel mee. Waarom? Wim: “Dat hebben we uitgelegd in ons visiedocument ‘Op weg naar 2015', waarvan iedereen inmiddels een exemplaar heeft gekregen. Gemeenschappelijke kaders, persoonlijke professionaliteit, dat is de kern. We spreken iedereen aan op zijn eigen vakmanschap. En daar bieden we ruimte voor. Maar tegelijk is het nodig samen afspraken te maken over welke kant we opgaan en welke dingen we het best gezamenlijk kunnen doen. En over wat wij, als directie, moeten doen om de teams zo goed mogelijk te faciliteren. Het is jammer en lastig dat vorig jaar zoveel teams zijn veranderd. We hopen echt dat we het nu een tijdje stabiel kunnen houden. We realiseren ons heel goed hoe belangrijk dat is. Maar er zijn ook helaas nog steeds financiële onzekerheden.” Vergeleken met klassikaal onderwijs moet een docent straks veel meer tijd besteden aan contact met de leerlingen en met de leermeesters in de bedrijven. Waar halen we die tijd vandaan?

Is competentiegericht onderwijs dan geen majeure hervorming? Wim: “Per opleiding zijn er grote verschillen. Op het Noorderpoort hebben in de afgelopen jaren al veel teams op een of andere manier hun onderwijs praktijkgerichter gemaakt en meer afgestemd op de individuele leerling. De invoering van competentiegericht onderwijs is zo beschouwd meer een formalisering van 14

Henny: “Dat klopt, competentiegericht onderwijs is een intensievere vorm van onderwijs. Helaas krijgen we van Den Haag nauwelijks geld voor extra menskracht. Dat is een terecht punt van kritiek, maar we kunnen er helaas op korte termijn niets aan veranderen. We zullen dus op zoek moeten naar zoveel mogelijk manieren om tijd vrij te maken voor de nieuwe taken. Dat bete-


‘Als de wereld verandert, moet het onderwijs ook veranderen. Maar doe dat dan geleidelijk’ kent dat we dingen die je centraal kunt doen, of voor elkaar, niet meer allemaal apart moeten doen. Dus onze schaalgrootte benutten bij het vergroten van de efficiency. Dan hebben we het over het stroomlijnen van gemeenschappelijke onderwijsprogramma’s en digitalisering van administratieve processen. Ook in de onderwijspraktijk kun je efficiënter werken door van elkaars ervaringen gebruik te maken. Voorwaarde is dan dat je elkaar weet te vinden. Dat gaan we veel beter faciliteren. Onder andere via de Marktplaats op ons intranet.” Je hoort en leest dat het onderwijs door competentiegericht onderwijs leuker wordt. Voor de leerlingen misschien wel, die mogen zelf weten wat ze doen, maar hoe zit het met de docenten? Henny: “We moeten oppassen er geen karikatuur van te maken. Leerlingen krijgen meer vrijheden, maar ook meer verantwoordelijkheden. Die twee dingen zijn altijd onlosmakelijk met elkaar verbonden. Om het goede evenwicht te vinden en te bewaken hebben ze betrokken en goede docenten nodig. Ook docenten met veel vakkennis! Competentiegericht onderwijs betekent ook helemaal niet dat we nooit meer klassikaal les mogen geven. Soms is dat gewoon de beste manier. Maar niet de hele dag. Het gaat erom steeds de goede balans te vinden.” Wim: “Dat bedoelen we met ‘aan kleine knoppen draaien’. Niet alles in een keer helemaal anders, maar wel open staan voor nieuwe vormen, andere benaderingen, stap-voor-stap, proberen en dan behouden wat het beste werkt. Docenten zijn professionals. Met een warm hart voor hun leerlingen. Daar doen ze het voor. Dus wij vertrouwen erop dat competentiegericht onderwijs docenten uiteindelijk meer voldoening zal geven.”

’De goede dingen van de oude ambachtsschool weer terug halen’ Huub Blankert (59) is docent bij de beroepsbegeleidende leerweg van de koksopleiding, gevestigd in de Euroborg. Blankert en zijn team zijn dit jaar met competentiegericht onderwijs gestart. “Ik zit al dertig jaar in het onderwijs. In het begin waren er nog echte vakopleidingen, toen was het echt goed. In 1996 is het onderwijs veel algemener geworden. Voor doe-jongens en doe-meisjes was dat niet goed. Ik hoop dat we met competentiegericht onderwijs de goede elementen van vroeger weer terug kunnen halen.” “Onze leerlingen zijn maar één dag in de week hier en vier dagen aan het werk. Elke docent heeft bij ons zo’n 40 leerlingen. Die bezoeken we altijd twee keer per jaar. Nu willen we dat vier keer per jaar gaan doen. Dat kost heel veel tijd. Onze leerlingen zitten soms ver weg. Tot aan Zwolle en op de Waddeneilanden.”

Leermeesters “Onze inzet is om de leermeesters erbij te betrekken. In hun bedrijf moet het vooral gebeuren. We hebben het over de horeca. Ik hoef jou niet vertellen hoe dat daar gaat. Dat weet je wel. Altijd druk en als het niet druk is, hebben ze geen tijd. En dan komt zo’n leerling met zijn persoonlijke leerplan en zijn praktijkproeven uit het praktijkwerkboek. “Heeft u even tijd om mij de proef af te nemen?”. “Ja jongen, doen we morgen even.” Begrijp me niet verkeerd. Heel veel leermeesters zijn prima en van goede wil. Maar het moet er bij hun allemaal bij. Het is allemaal nieuw. Dat kost dus tijd. Wij moeten de leermeester goed informeren en ze begeleiden, veel contact met ze hebben, zeker nu alles nog zo nieuw is. Inhoudelijk ben ik best enthousiast, maar er komt wel heel veel administratieve rompslomp bij, papieren terreur. Daar hebben de leermeesters veel moeite mee. En dat snap ik wel. We zijn nu bezig een klankbordgroep met leermeesters op te richten, om zo het contact met het Noorderpoort op meerdere niveaus goed in te vullen. Dat gaat allemaal wel lukken, maar het kost tijd.”

Hoorcollege “Een dag in de week zijn ze hier op school. Bij competentiegericht onderwijs moeten de leerlingen zelf hun leerweg bepalen. Maar voor veel bbl-leerlingen werkt dat niet. Als je het doet zoals het op papier staat, zitten ze 60 tot 70% van de tijd op het internet. Dan is een hoorcollege toch echt veel handiger, met verwerkingsopdrachten en een mentoruur voor als je er niet uitkomt. Op school geven we ook praktijklessen, over bijzondere technieken bijvoorbeeld. Maar daarvoor hebben we onvoldoende faciliteiten. Er zijn hier gewoon te weinig keukens. Op de oude locatie aan de Pop Dijkemaweg was dat veel beter voor elkaar. Nu is het altijd veel gepuzzel en geregel. Kost ook allemaal weer tijd. Ikzelf klaag niet, want onze teammanager regelt het allemaal voor ons, maar die zou ook liever iets anders doen.” Wim van de Pol, Henny Wiltjer 15

Richard Prins, docent Zorg en Welzijn in Winschoten ‘Ik heb in mijn eigen opleiding het verschil ervaren’

Huub Blankert (l)

Hap-snap “Ik heb al heel veel meegemaakt. Ik hoop echt dat we de goede dingen van de oude ambachtsschool weer terug kunnen halen. Ik ben 59 en vast van plan om door te gaan tot mijn 65e. En ik wil me op mijn ouwe dag echt wel inzetten voor de zoveelste onderwijsvernieuwing. Maar dan verwacht ik van de schoolorganisatie dat we de ruimte krijgen om het op een goede manier neer te zetten. Ik ben bang dat het allemaal te veel hap-snap zal gaan, dat we allemaal bezig gaan met ons eigen ding en op te veel plaatsen het wiel gaan uitvinden. Een voorbeeld: we moeten de doorstroming tussen bbl en bol mogelijk maken. Daarvoor moeten we leerprogramma’s en leermiddelen afstemmen. Dat vinden we allemaal belangrijk, we willen ermee aan de slag, maar er is gewoon geen tijd. Daar maak ik me wel zorgen over. Het mag voor deze leerlingen niet mis gaan.”

Top-diner “Ik vind het nog altijd geweldig leuk om met werkende jongeren om te gaan. Vier keer per jaar organiseren we hier een TOP-diner. Dan komt een echte top-kok hier in ons restaurant, samen met 12 eindejaarsleerlingen een diner bereiden voor zo’n 50 gasten. Dan doen we alles, van begin tot eind. Vorig jaar hadden we een aspergediner. Zijn we ‘s ochtends eerst naar Noordbroek gereden, om daar zelf de asperges te steken. De top-koks doen het pro-deo. Dat is toch fantastisch. En voor onze leerlingen is het natuurlijk een geweldige ervaring, om met zo iemand een dag te mogen werken. Dat zijn de krenten in de pap. Daar doen we het voor.”

16

Richard Prins (30) begon twee jaar geleden als docent bij de opleiding Helpende Gezondheidszorg en Welzijn op de Campus Winschoten. Daarvoor werkte hij zes jaar in de kinderopvang. “Ik had altijd wel stagiaires en zo ontdekte ik dat mijn hart lag in het onderwijs. In 2006 ben ik opnieuw gaan studeren; de opleiding voor docent Omgangskunde aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, een geweldige opleiding. Een enorm verschil met mijn eerste studie. Dat was vooral luisteren naar docenten, naar schoolborden en sheets kijken, boeken bestuderen en examens maken. Op de NHL ging het totaal anders. We moesten als studenten zelf van alles doen, uitzoeken en organiseren. Dat vond ik ontzettend leuk. Ik heb een hele lessenserie gemaakt voor het voortgezet onderwijs, over seksuele voorlichting. Met een kist vol lesmaterialen. Daar heb ik ontzettend veel van geleerd. Ik heb zelf ervaren dat deze manier van leren echt veel beter werkt.” Inmiddels heeft Prins op het Noorderpoort zijn tweede tijdelijke contract, dat afloopt op 23 januari 2009. Veel zorgen maakt hij zich daarover niet: “Ik ben voor 25 leerlingen de studieloopbaanbegeleider. Ik kan me niet voorstellen dat je die halverwege het jaar eruit zet of wisselt. Maar ik weet nog niets zeker.”

Ontwikkelfase “Dit schooljaar zijn we begonnen met het competentiegericht onderwijs in onze opleiding Zorg en Welzijn, niveau 1 en 2. We werken met het toetsingsmateriaal van het Consortium Beroepsonderwijs. Dus dat hoeven we niet zelf te maken. Verder zitten we nog in de ontwikkelfase. Het is nog veel uitproberen en samen ontdekken. De essentie van de veranderingen zit erin dat we afstappen van het klassieke klassikale vertel-en-luister-onderwijs, waarin alle leerlingen gelijk opgaan. We richten het onderwijs nu veel meer in op de individuele leerling, praktijkgericht en flexibel. Niet in jaren, maar in fases. Voor ons in Winschoten is de overgang ook weer niet heel groot, want we werkten hier al volgens het ‘natuurlijk leren’; daarin zitten veel elementen van het competentiegericht leren.”

Brutaal “Er wordt vaak gezegd dat leerlingen tegenwoordig brutaal zijn, maar is dat wel zo? Het is waar dat ze overal een mening over hebben. Dat komt omdat er overal informatie beschikbaar is. Vergelijk het met de patiënt bij de dokter. Die heeft ook van te voren op internet gekeken en is in die zin dus veel mondiger geworden. Maar hij heeft de dokter, de echte deskundige, wel nodig om uiteindelijk goede keuzes te kunnen maken. Jonge mensen weten tegenwoordig ook veel meer; we noemen ze de Einstein-generatie. Maar vervolgens komt het erop aan dat ze ook leren wat die kennis waard is en hoe ze er in de praktijk iets


‘Inhoudelijk ben ik best enthousiast, maar er komt wel veel administratieve rompslomp bij’ Stabiliteit “Leren in de praktijk betekent nog meer moeten samenwerken met het beroepsveld. In het competentiegericht onderwijs werken we niet met schriftelijke examens maar onder andere met proeven van bekwaamheid. Het liefst organiseren we die in de echte praktijk. Maar dat lukt niet altijd. Het moet ook soms op school. Het liefst hebben we dan de leermeester er ook bij. Maar wat stellen wij daar dan tegenover? Je kunt ze toch niet steeds voor een flesje wijn weer laten opdraven? Het is zoeken. Momenteel ontwikkelen we hier beleid voor. Ik ben actief in de ontwikkelgroep CGO. Ik geloof er in, maar ik zie ook dat er soms wel meer tijd nodig is. Aan het begin van het jaar lag het leerling-materiaal van het Consortium nog bij de drukker. Dat was dus even improviseren. Iedereen staat onder druk. Maar ik geloof er wel in.”

Richard Prins

mee kunnen. En hoe je vervolgens nieuwe kennis opdoet, door over je ervaringen te spreken. Met de docent, maar vooral ook met andere leerlingen. Want later doe je dat met je collega’s. Iedereen leert altijd bij, vooral in de praktijk.”

Regiegroep Competentie Gericht Onderwijs Vanaf augustus 2008 is er een regiegroep CGO van start gegaan die tot doel heeft om deze nieuwe vorm van onderwijs op een effectieve en efficiënte manier in te voeren in alle MBOopleidingen binnen het Noorderpoort voor augustus 2010. De regiegroep adviseert over de kaders en de te volgen route om CGO binnen het Noorderpoort in te voeren. Dit wordt gedaan in overleg met de teams die met hun professionele kwaliteit de motor zijn van de onderwijskundige vernieuwing. De organisatie faciliteert en ondersteunt deze vernieuwing. De adviezen vanuit de regiegroep beslaan drie terreinen: • onderwijsinhoud • professionalisering • onderwijsbedrijfsvoering Op de voornoemde gebieden zijn werkgroepen c.q. netwerkgroepen ingesteld met een opdracht vanuit de regiegroep. De regiegroep verwerkt de resultaten van de werken netwerkgroepen tot adviezen aan het College van Bestuur en het Directieteam.

“Nee, ik heb geen moment spijt gehad van mijn overstap naar het onderwijs. En die onzekerheid? Persoonlijk kan ik er wel mee omgaan. Ik ben nog jong, ik red me wel, al moet ik ook een gezin onderhouden. Maar als professional vind ik het niet goed. Ook voor de collega’s. Als je met dit soort grote operaties bezig bent, is het belangrijk dat er stabiliteit is, dat je weet met wie je de klus gaat doen.”

gegeven in het competentiemodel en de totstandkoming van de kwalificatiedossiers MBO. Het bijzondere van dit model is dat het gaat om een model waarmee alle functies, rollen en beroepen in de wereld met één universele taal beschreven zijn. Met deze expertise in huis kan het Noorderpoort het gebruik en de interpretatie van competentieprofielen professionaliseren.

Leven Lang Leren (Doel 2.1 en 6.1) Op de site van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap staat het volgende vermeld: “Een paar jaar naar school en daarna een baan voor het leven; dat beeld behoort tot het verleden. In onze samenleving veroudert kennis in hoog tempo en werkwijzen en technieken veranderen voortdurend. Daarom is het belangrijk dat iedereen de kans krijgt om zich voortdurend nieuwe kennis en vaardigheden eigen te maken.” Deze overtuiging kan ook leiden tot nieuwe opleidingstrajecten. Hier volgen enkele voorbeelden van hoe binnen het Noorderpoort aandacht wordt besteed aan het thema Leven Lang Leren.

Gecertificeerde SHL-trainers Er zijn zeven medewerkers getraind in het toepassen en interpreteren van het Competentiemodel Kenniscentra Beroepsonderwijs. Dit competentiemodel is ontwikkeld door de SHL (deze naam is afgeleid van de namen van de oprichters: Saville, P. en Holdsworth, R.) en wordt gebruikt voor het ontwikkelen van de kwalificatiedossiers MBO. De training heeft een beter inzicht

Erkenning Verworven Competenties (EVC) Het Noorderpoort is aanbieder van EVC-trajecten. Met behulp van een EVC-procedure wordt in kaart gebracht over welke kennis, vaardigheden en beroepshouding iemand beschikt. Door deze te vergelijken met een (opleidings)standaard wordt duidelijk hoever de deelnemer al is gevorderd en of hij/zij in aanmerking komt 17

voor één of meer deelcertificaten. Het doel van deze procedure is dat de deelnemer een op de persoon afgestemde opleiding kan volgen. In 2008 zijn bij het Noorderpoort acht groepen met docenten en managers als EVC- assessoren opgeleid. Binnen het Noorderpoort zijn nu in totaal zo'n 100 assessoren toegerust voor het uitvoeren van EVC-assessments. In februari 2008 is de eerste Noorderpoort EVC-dag gehouden in de Euroborg te Groningen. Ruim 250, voornamelijk externe, relaties van het Noorderpoort bezochten de EVC-dag. Zij kregen een gevarieerd programma aangeboden, met o.a. presentaties van bedrijven over hun EVC-trajecten en de opening van het Noorderpoort EVC-loket door FC Groningen voetballer Levchenko.

kunnen de volgende voordelen worden genoemd:

• genereren van extra instroom; • gebruik van netwerk (bedrijven, uitzendkrachten), expertise en • • • • • • •

kennis van Start People; voorkomen voortijdig schooluitval; bevorderen behalen startkwalifcatie; bundeling van expertise; schakel tussen onderwijs en arbeidsmarkt; profilering Noorderpoort in de regio; extra binding en service voor leerlingen; in-house, dus gemakkelijk bereikbaar voor iedereen.

In het blad WIJ is in november 2008 het volgende artikel verschenen over Leer-werkplaza:

Leer-werkplaza (doel 3.1 en 2..2) Leer-werkplaza is een samenwerkingsverband tussen Start People en het Noorderpoort. Start People (voorheen Start uitzendbureau) is een grote arbeidsintermediair die onderdeel uitmaakt van USG People. Door de samenwerking is er een optimale afstemming tussen school en werk mogelijk. Met name voor het Noorderpoort

'Leer-werkplaza is win-win' Sinds een jaar is op de Noorderpoort locatie Pop Dijkemaweg te Groningen een bijzonder instituut gevestigd: de Leer-werkplaza. Een instelling die leerlingen onder andere helpt bij het vinden van een (leerwerk)baan. Het is een gezamenlijk initiatief van Start People en het Noorderpoort. Namens Start People bemant Erik Goos de vestiging en Nicole de Pater namens het Noorderpoort. Nu, een jaar na de startdatum, zijn de eerste resultaten bekend. Er zijn 43 leerlingen geplaatst. Dit betreft bbl-ers, vakantiekrachten en reguliere banen na afronding studie. De Leer-werkplaza telt 289 ingeschreven, waarvan 48 nieuwe aanmeldingen voor het Noorderpoort vanuit Start People.

Het Noorderpoort en Start People hebben al geruime tijd een relatie. Start People koopt opleidingen in van het Noorderpoort en de school huurt medewerkers in via Start People. Begin 2007 werden de contacten uitgebreid tot wat begin dit jaar leidde tot dit gezamenlijke initiatief, Leer-werkplaza.

18

Wat doet Leer-werkplaza? De Leer-werkplaza bouwt aan een brug tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt en zorgt voor instroom van nieuwe leerlingen en het voorkomen van uitval. Op de Leer-werkplaza vinden intakegesprekken plaats en het bemiddelt naar werk. Via het netwerk van Start People zorgt de Leer-werkplaza voor leerbedrijven en het Noorderpoort (vooral het CDV) ondersteunt de leerling bij het maken van de juiste keuze. Erik en Nicole bezoeken namens de Leer-werkplaza bedrijven en geven presentaties. Tevens genereren de nauwe samenwerkingen met het CWI, UWV, reïntegratiebedrijven en natuurlijk alle werkzoekenden van de Start People vestigingen nieuwe instroom van leerlingen bij het Noorderpoort. In de meeste gevallen betaalt Start People de volledige opleiding van de werkzoekenden. Ook geeft Leer-werkplaza gastcolleges, waar leerlingen vooral training kunnen volgen op het gebied van solliciteren en presenteren. Verder richt de Leer-werkplaza haar pijlen op het begrip ‘aanval op de uitval’. Het begeleidt leerlingen die zich bij het Noorderpoort hebben aangemeld naar hun Leerwerkbaan, zodat we hen aan het Noorderpoort binden. Daarnaast verzorgt Leer-werkplaza vakantie- en bijbanen en biedt het hulp indien een leerling wil switchen van opleiding. Dit kan door de


leerling een tijdelijke baan te geven voordat hij met de nieuwe opleiding start of direct een werkplek te vinden voor het bbltraject. Hierdoor houdt de Leer-werkplaza grip op de leerling en voorkomt daarmee uitval voor het Noorderpoort.

Nog niet iedereen weet Leer-werkplaza te vinden Erik en Nicole merken dat er nog veel meer uit de Leer-werkplaza kan worden gehaald. Sommige collega’s weten de weg nog niet te vinden naar het instituut of zien de Leer-werkplaza als een regulier uitzendbureau. Volgens Erik werkt Start People middels de Leer-werkplaza met een geheel andere insteek dan andere uitzendbureaus: ”Dit is veel socialer en heeft een ander doel. Start People heeft hiervoor een specifieke afdeling opgezet die zich puur richt op het Leren en Werken. Deze medewerkers van Start People zijn alleen bezig met de vraag naar gekwalificeerd personeel om te zetten naar mogelijke leer-werkbanen, evc-trajecten en werken hierdoor landelijk met veel scholen.” Landelijk heeft dit geleid tot 4.500 leerwerkbanen in 2007. De Leer-werkplaza is in alle opzichten een toegevoegde waarde voor het Noorderpoort en voor de leerling. We vertrouwen erop dat we samen een succes gaan maken van de Leer-werkplaza. Als er vragen zijn of als Erik en Nicole iets voor je kunnen betekenen, loop dan even bij ze binnen. Erik Goos, Nicole de Pater

Ondernemerstrefpunt (doel 4.1 en 4.2) In april 2008 heeft het college van B&W van de stad Groningen besloten samen met het bedrijfsleven en de onderwijsinstellingen op het bedrijventerrein Zuidoost een ‘Ondernemerstrefpunt' op te richten. Met deze samenwerking willen gemeente, bedrijven én de scholen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt op één plek bij elkaar brengen. Doel is een betere aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. De sterk gestegen vraag vanuit het bedrijfsleven naar gekwalificeerd personeel staat bij die ontmoetingsplek centraal. Het Ondernemerstrefpunt is een uniek concept in Nederland. Leerlingen gaan het ontmoetingspunt tussen ondernemers en leerlingen opbouwen en bemensen. Het Ondernemerstrefpunt wordt op deze manier dus ook als leerbedrijf opgezet. Daarnaast nemen adviseurs vanuit de onderwijsinstellingen plaats in het trefpunt en zal een onafhankelijke accountmanager bedrijven benaderen. Dit moet resulteren in concrete opdrachten die de adviseurs weer kunnen uitzetten in de organisatie van de onderwijsinstellingen.

ontbreken van een gedeelde visie ten aanzien van het nut van het aanbieden van contractactiviteiten en onvoldoende flexibiliteit in het reguliere onderwijs om in te spelen op de wensen van het bedrijfsleven. Vanaf augustus 2008 is een onafhankelijke adviseur gestart met een onderzoek naar de manier waarop het Noorderpoort contractactiviteiten het beste kan organiseren. De verschillende intern bestaande beelden zijn bij elkaar gebracht en tevens is de marktvraag nader onderzocht. Er is uiteindelijk gekozen voor het model waarin de contractactiviteiten worden ondergebracht in een eigen ‘school’, dat wil zeggen dat het accountmanagement en het projectmanagement, dus het verwerven van de contracten, het maken van de offertes, het projectmatig uitvoeren van de administratieve werkzaamheden e.d., zullen plaatsvinden vanuit die nieuwe eenheid. De onderwijsactiviteiten waar de contracten toe leiden, worden zoveel mogelijk vanuit de onderwijsteams, dus de andere ‘scholen’, uitgevoerd. De contractorganisatie zal lean en mean worden opgezet en de opdracht krijgen de omzet te vergroten. De resultaatdoelstelling voor 2009 is inmiddels geformuleerd.

Contractonderwijs (doel 3.1 en 4.1)

Samenwerkingsverbanden (doel 3.1, 3.2)

In de huidige situatie ten aanzien van de contractactiviteiten bij het Noorderpoort doen zich een aantal knelpunten voor zoals het

Eén van de strategische beleidsdoelen van het Noorderpoort is ‘een grote regionale verankering’. Elders in dit jaarverslag is de 19

participatie van het Noorderpoort in het Ondernemersstrefpunt en de samenwerking met Start People al beschreven. Verder zijn in 2008 de volgende nieuwe samenwerkingsovereenkomsten aangegaan:

Samenwerkingsovereenkomst Noorderpoort- AOC Terra Techniek Om het belang van de arbeidsmarkt te onderstrepen hebben de opleidingen landbouwmechanisatie vanuit ROC-techniek en AOCtechniek besloten om samen te werken met AOC Terra. De beoogde leertrajecten worden gezamenlijk uitgevoerd.

Samenwerkingsovereenkomst Noorderpoort- scholengemeenschap De Borgen Met scholengemeenschap De Borgen in Leek, Grootegast en Roden vindt samenwerking plaats ten behoeve van een betere doorstroom VMBO-MBO en de bestrijding van schooluitval. Met deze samenwerking wordt ook voorzien in een aanbod van MBOopleidingen in het Westerkwartier van de provincie Groningen en het naastgelegen gebied van de provincie Drenthe. De overeenkomst trad op 1 augustus 2008 in werking en zal in ieder geval duren tot 1 augustus 2010.

20

Huisvesting Strategisch Huisvestingsplan Noorderpoort Ten aanzien van de meer dan 40 gebouwen van het Noorderpoort staat voortdurend de vraag centraal hoe de gebouwen zo efficiënt mogelijk kunnen worden benut en op welke manier de huisvestingsbehoefte het beste mee kan veranderen met de onderwijsontwikkelingen. Om met deze vragen consequent en doelgericht om te gaan, wil het Noorderpoort, zowel voor de (middel-) lange termijn als voor de korte termijn, een kader bepalen dat helpt om de juiste besluiten te nemen ten aanzien van huisvesting. Voor de (middel-) lange termijn is dat een strategisch huisvestingsplan. Voor de korte termijn is dat een set handzame randvoorwaarden. Medio 2009 zal het nieuwe huisvestingsplan gereed zijn.


4. Check! (Onderwijs-) verantwoording en waardering In dit hoofdstuk wordt verslag gedaan van inspectiebezoeken en interne audits en is de lijst met Prestatie Indicatoren opgenomen aan de hand waarvan gemeten is of de strategische doelstellingen al of niet naar wens zijn gerealiseerd. Bij alle beschreven PI’s worden meteen de behaalde resultaten vermeld.

maar helaas is er geen procedure die volledig voldoet aan de EVC- code. In het najaar van 2009 wordt er een heronderzoek gedaan door de Inspectie. Via het Kenniscentrum EVC heeft het Noorderpoort wel de status van voorlopige erkenning als EVC aanbieder gekregen.

Kwaliteitsonderzoek examinering 2007-2008

Interne audits onderwijs en examinering

In april 2008 heeft het jaarlijks onderzoek naar de kwaliteit van de examens plaatsgevonden. Dit onderzoek bestond uit: • regulier onderzoek (steekproef); • heronderzoek bij de opleidingen die een afkeurende verklaring of extra tijd hebben gekregen om verbeteringen door te voeren. Bij het regulier onderzoek zijn negen opleidingen als voldoende beoordeeld. Twee opleidingen krijgen een heronderzoek in 2009. Wat betreft het heronderzoek blijkt dat alle opleidingen die onderzocht zijn inmiddels voldoen aan de standaarden.

In 2008 zijn 15 audits uitgevoerd, verdeeld over de sectoren Educatie, Gezondheidszorg & Welzijn, Techniek, Zakelijke Dienstverlening, Horeca, Toerisme & Voeding en VO. De onderwijsteams waarbij een audit is uitgevoerd, hebben de voorafgaande jaren géén bezoek van de Inspectie of een interne audit gehad. De onderwijsprocessen en -resultaten van deze teams zijn beoordeeld op basis van het Toezicht- en waarderingskader onderwijs en op basis van de standaarden van het Toezichtkader examinering. Voorafgaand aan de beoordeling is gekeken naar de werking van de Noorderpoort Plan-Do-Check-Act-cyclus.

Onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs 2007-2008 In oktober 2008 heeft de Inspectie het Jaarlijks Gesprek gevoerd met het College van Bestuur en het Directieteam over de kwaliteit van het onderwijs. De Inspectie heeft een analyse gemaakt van de kwaliteits-profielen van de sectoren waarbij vooral gelet is op het rendement. Bij veel teams stelde de inspectie vast dat het onderwijs goed voldoet en deze teams ontvingen op grond hiervan een zogenoemd ‘basis toezicht arrangement’. Een aantal andere teams kreeg tot december 2008 de tijd aanvullende informatie aan te leveren. Midden 2009 zal het Noorderpoort het definitieve oordeel van de Inspectie over het toezicht arrangement ontvangen.

Het onderwijs in tweederde van de teams bleek van goede kwaliteit te zijn; een verbetering ten opzichte van het vorig jaar. De aansturing door de teammanagers en de cultuuromslag binnen de teams, die nu meer gericht zijn op resultaten, lijken daarin een zeer belangrijke rol te spelen. In 2009 wil het Noorderpoort zich verder inzetten voor de realisatie van basiskwaliteit bij alle teams.

Nalevingonderzoek Voortijdig Schoolverlaten In het kader van het terugdringen van voortijdig schoolverlaten heeft de Inspectie onderzoek gedaan naar de naleving van weten regelgeving op het gebied van het melden van verzuim en voortijdig schoolverlaten. Dit onderzoek werd uitgevoerd bij één team van de sector Gezondheidszorg en Welzijn, locatie Stadskanaal. Hoewel er zeer goed gestuurd wordt op het voorkomen van uitval en de leerlingen goed gevolgd worden door de begeleiders, wordt er toch niet voldaan aan de wettelijke vereisten. Het team heeft tot het einde van het schooljaar de tijd gekregen om maatregelen te treffen om dit te verbeteren.

Kwaliteitsonderzoek procedures ter Erkenning Verworven Competenties In november/december 2008 heeft de Inspectie van het Onderwijs bij het Noorderpoort, als voorlopig aanbieder van procedures ter Erkenning van Verworven Competenties, een onderzoek gedaan naar de kwaliteit van deze zogeheten EVC- procedures. Onderwerp van het onderzoek vormden de modelprocedures en de daarbij behorende rapportages. Ook de deskundigheid van assessoren en trajectbegeleiders werd onderzocht. Het Noorderpoort heeft veel feedback ontvangen op de procedures, 21

Verantwoording realisatie strategische doelstellingen van het Noorderpoort Hierna worden de door het Noorderpoort uitgesproken doelstellingen, onderverdeeld en uitgedrukt in concreet meetbare streefwaarden of aantoonbare maatregelen, vergeleken met de te behalen norm in 2009. In hoeverre hieraan is voldaan staat per onderdeel in cursief vermeld.

D. In 2008 stroomt minimaal 75% van de leerlingen van het Noorderpoort sector VO door naar het MBO van het Noorderpoort. Deze doelstelling wordt niet gerealiseerd (zie tabel).

totaal uitstroom van VO Totaal

558

doorstroom naar MBO Noorderpoort 308

% doorstroom naar MBO Noorderpoort 55,2%

Doelstelling 1 De levensloop van de leerling centraal A. In 2008 geven leerlingen minimaal een 7.2 als score op de algemene tevredenheid over de opleiding in het JOB-onderzoek In 2008 is de algemene tevredenheid uitgekomen op 6,5 (zie tabel hieronder). De norm zal in 2009 waarschijnlijk niet volledig gehaald worden, maar de trend is duidelijk stijgend.

Algemene tevredenheid leerlingen Sector Techniek Sector GZW Sector Educatie Sector HTV Campus Winschoten Sector ZDV Sector VO Totaal Noorderpoort *

2007 6,2 6,1

Instroom sector MBO vanuit VO Sector Techniek Sector GZW Sector HTV Campus Winschoten Sector ZDV Werkwijs Totaal

2008 6,0 6,4 7,7 6,5 6,4 6,6 6,7 6,5

E. In 2008 is het aantal voortijdige schoolverlaters (ongediplomeerde uitstroom) max. 25%. In onderstaande tabel is de gediplomeerde uitstroom weergegeven. Bij een score van 75% wordt de bovengenoemde 25% gerealiseerd. De trend is duidelijk stijgend, maar de norm wordt in 2008 nog niet gerealiseerd.

* De tevredenheid van leerlingen op Noorderpoort niveau is berekend met behulp van de beschikbare gegevens. Omdat voor 2007 er voor een aantal sectoren geen gegevens beschikbaar zijn tellen deze ook niet mee in het gemiddelde op Noorderpoortniveau.

01-10-'06 01-05-'07 01-09-'07 tot 01-10-'07 tot 01-05-'08 tot 01-09-'08

6,3 6,1 6,2

Noorderpoort MBO B. De implementatie van Onderwijs als Begeleidingsmodel (kadernotitie MBO) is per 1 januari 2009 gereed, inclusief visie op toetsing & examinering, taalonderwijs, burgerschapscompetenties, trajectbegeleiding en flexibilisering. Door het uitstel van de invoering van Competentiegericht Onderwijs is het realiseren van deze indicator verschoven naar augustus 2010. In het hoofdstuk ‘Invoering Competentiegericht Onderwijs’ heeft u kunnen lezen dat het aantal eerstejaars in een CGO-opleiding op 46% uitkwam in het schooljaar 2008-2009. Het streven is meer dan 70% in het schooljaar 2009-2010 en 100% eerstejaars in het schooljaar 2010-2011. De gewijzigde indicator (implementatie per 1 augustus 2010) zal dus gehaald worden. C. In maart 2008 is duidelijk hoeveel gekwalificeerde uitgestroomde leerlingen een vervolgopleiding bij het Noorderpoort volgen, daarna worden doelstellingen geformuleerd In 2008 zijn de rapportages zo ingericht dat gevolgd kan worden welke leerlingen na het behalen van een diploma doorleren aan het Noorderpoort. Er zijn echter geen doelstellingen geformuleerd. Onder invloed van de economische crisis worden wel aanvullende maatregelen genomen om studenten/cursisten langer op school te houden, zodat ze zich hoger kwalificeren. 22

Aantal 84 86 37 13 82 6 308

1 2 3 4 Totaal Noorderpoort MBO

50,82% 54,21% 71,01% 71,09% 63,92%

47,01% 57,14% 69,88% 71,98% 64,63%

52,77% 62,45% 70,42% 72,91% 67,25%

Er is ook een landelijk cijfer over voortijdig schoolverlaters waaruit blijkt dat het Noorderpoort beter scoort dan het gemiddelde ROC (bron CFI; indicatoren MBO).

Percentage nieuwe voortijdig schoolverlaters (VSV-ers) 05/06 06/07 Instelling Noorderpoort 9% 8% Vergelijkingsgroep ROC 11% 10%

07/08 8% 10%


Doelstelling 2

Doelstelling 3

Een open dialoog met de externe stakeholders.

Een grote regionale verankering

A. In maart 2008 staat beschreven wat de doelstellingen zijn van alle adviesraden en hoe de samenhang wordt geregeld. Dit is al gerealiseerd in 2007.

A. Het Noorderpoort doet elk jaar mee aan meer regionale en lokale activiteiten en evenementen t.o.v. het jaar ervoor. Uit een analyse van de vermeldingen in de pers blijkt dat het Noorderpoort (en zijn vestigingen) elk jaar aan vele evenementen meedoet. Een duidelijke groei is niet te ontdekken. Gezien het grote aantal activiteiten en evenementen waaraan meegedaan wordt, moet de groeidoelstelling heroverwogen worden. Consolideren op het huidige niveau is meer reëel.

B. In het najaar van 2008 heeft het Noorderpoort regio-adviesraden. Er is uiteindelijk gekozen voor sector-adviesraden. Deze zijn in 2008 voor alle sectoren (behalve Educatie) actief geweest. In 2009 wordt overigens overgegaan naar schooladviesraden. C. In het najaar van 2008 heeft de sector VO ouderraden geïnstalleerd. Deze doelstelling is gerealiseerd.

B. In maart 2008 staat beschreven hoe het Noorderpoort haar imago gaat meten, daarna worden doelstellingen geformuleerd. In september is het strategietraject 2010-2012 van start gegaan. Afgesproken is dat deze doelstelling meegenomen wordt naar dat traject. Inmiddels (mei 2009) zijn de eerste resultaten uit dit traject bekend. C. In 2008 heeft het VO ruim 2500 leerlingen. Deze doelstelling wordt niet gehaald. Naast de voorziene daling van het aantal leerlingen op basis van demografische factoren is het verdwijnen van de ISK leerlingen een oorzaak. Deze twee factoren konden niet gecompenseerd worden door groei in de stad en vergroten van het marktaandeel. Daarnaast speelt een rol dat door een herverdeling van opleidingen met het Zernike College ruim 200 leerlingen bij hen ingeschreven staan, terwijl het Noorderpoort het onderwijs verzorgt. De bijgestelde doelstelling is om het aantal VO-leerlingen te consolideren op minimaal 2000. Dit is voor 2009 al een ambitieuze doelstelling. Hieronder ziet u het verloop van de laatste jaren. Op pagina 24 bovenaan wordt de realisatie van deze PI weergegeven, uitgegaan van een startsituatie in 2005 (100%). Hierbij worden de leerlingen die staan ingeschreven bij het Zernike College (en die worden bekostigd via het Zernike College) niet meegenomen. Leerlingen die staan ingeschreven voor meerdere opleidingen worden binnen deze sector eenmalig geteld. Aantal bekostigde leerlingen Aantal leerlingen

1-10-2005 1-10-2006 1-10-2007 1-10-2008*

LWOO Onderbouw VMBO Onderbouw VMBO-HAVO-VWO onderbouw

279 460

237 427

239 379

263 383

188

131

224

199

LWOO Bovenbouw Praktijkonderwijs VMBO Bovenbouw HAVO Bovenbouw VWO Bovenbouw

266 142 782 137 96

287 120 735 125 90

292 101 687 89 63

287 89 651 102 66

5

8

3

2157 91,79%

2082 88,56%

2043 86,93%

Samenwerking VO-VAVO Totaal Sector VO % realisatie PI

2350 100,00%

* de cijfers van 1-10-2008 zijn gebaseerd op de 5e tussenrapportage van de bekostigingstelling (datum 9 februari 2009). 23

Noorderpoort MBO 2005 Noorderpoort MBO 2006 Noorderpoort MBO 2007

Aletta Jacobs Aantal Perc. 290 2,06% 337 2,36% 311 2,13%

Winkler Prins Aantal Perc. 475 3,37% 510 3,58% 463 3,17%

D. In 2008 heeft het MBO 15.000 leerlingen. Het gewenste aantal leerlingen zal waarschijnlijk in 2009 gerealiseerd worden. Zie onderstaande tabel.

BBL dt BOL vt BOL Totaal % realisatie PI

2005 3772 228 9723 13723 100,00%

2006 3794 354 9847 13995 101,98%

2007 4548 290 9572 14410 105,01%

2008 5078 201 9285 14564 106,13%

E. In juni 2008 is bekend hoe groot het aantal aanmeldingen is van de VO-scholen waarmee het Noorderpoort een convenant heeft afgesloten, daarna worden doelstellingen geformuleerd. Het aantal aanmeldingen van convenantscholen is bekend (zie tabel). Echter, er is een tegendraads effect ontdekt, namelijk dat het aantal aanmeldingen van convenantscholen dalend is over de jaren. Op dit moment wordt onderzocht wat eventuele aanleidingen hiervoor zijn. Pas na dit onderzoek kan een doelstelling geformuleerd worden.

24

Dollardcollege Aantal Perc. 936 6,83% 879 6,17% 834 5,70%

De Borgen Aantal Perc. 523 3,71% 485 3,40% 464 3,17%

Totaal Aantal 2251 2211 2072

Perc. 15,97% 15,51% 14,17%

Doelstelling 4 Goede contacten met het bedrijfsleven A. In 2008 geven bedrijven minimaal een 7.2 als score op tevredenheid over het Noorderpoort. In 2008 hebben 485 bedrijven meegedaan aan een BPVtevredenheidsenquête. De tevredenheid blijft net onder de zeven. B. Elke deelnemer wordt minstens één keer per jaar bezocht op de beroepspraktijkplaats m.i.v. het schooljaar 2007-2008. Reeds gerealiseerd vanaf 2007. C. Van elk bezoek aan een beroepspraktijkplaats wordt een verslag opgesteld en dat verslag wordt vastgelegd in het geautomatiseerde relatiebeheersysteem. Dit is nog niet gerealiseerd in 2008. De invoering hiervan gaat parallel met die van het CGO. Noorderpoortbrede (en dus meetbare) invoering van het CGO is uitgesteld tot augustus 2010. D. Eind 2007 is bekend hoeveel leerwerkplaatsen voor risicogroepen er per sector zijn, daarna worden doelstellingen geformuleerd over afspraken met werkgevers. Deze doelstelling is in deze vorm geschrapt. Gezien de economische crisis, die een volledig andere aanpak vraagt in samenwerking met de ketenpartners, is de doelstelling in deze vorm niet meer relevant.


Doelstelling 5

Doelstelling 6

Een prettig en sociaal werkklimaat met betrokken medewerkers

Een innovatieve, ondernemende organisatie met een professionele bedrijfsvoering

A. In 2008 geven medewerkers minimaal een 7.2 als score op de algemene tevredenheid. De resultaten van het Medewerkers Tevredenheids Onderzoek 2008 zijn pas in februari 2009 beschikbaar gekomen. De score op de algemene kwaliteit is licht teruggelopen (zie hieronder). De verwachting is dan ook dat de norm in 2009 niet gerealiseerd wordt.

A. In 2008 is de verhouding onderwijs - niet onderwijspersoneel 62/38. Deze verhouding geeft aan dat er voldoende middelen naar het onderwijsproces gaan, waarmee de norm is gerealiseerd (zie onderstaande tabel). De trend is voor 2008 wel licht negatief.

2005 2006 2007 2008 Noorderpoort (onderwijsmedew.) 64,77% 64,65% 64,75% 64,58%

Algemene kwaliteit 10 8 6,4

B. In 2008 is het aandeel managementtaken van het onderwijsproces (College van Bestuur, Sectordirecteuren, Adjuncten, Teammanagers) 7.5 %. Er is een marginale afwijking van de norm in 2008 (zie onderstaande tabel).

6,3

6 4 2

2,1

1,9

AVG STD

0 2006

2008

B. Vanaf 2008 wordt met elke medewerker jaarlijks een voortgangsgesprek gehouden, met behulp van een vast gespreksprotocol. Uit het MTO van 2008 blijkt dat er een score van 70% gehaald wordt. Hiermee is de norm voor 2009 binnen bereik. C. In 2008 is het ziekteverzuim (exclusief zwangerschap) 6.5%. De norm is in 2008 net niet gerealiseerd. Extra bijsturing in 2009 lijkt echter niet nodig om in dat jaar de norm te realiseren.

Noorderpoort

2006 6,48%

2007 6,34%

2008 6,58%

D. Vanaf 1 januari 2008 voldoen alle teams in voldoende mate aan de definitie van een resultaatgericht team. De Plan-Do-Check-Act-cyclus is volledig ingevoerd. Er zijn nu voor alle teams teamplannen en zelfevaluaties (waarmee de realisatie gemeten wordt). E. Alle teams hebben in 2008 het Re-Invention traject doorlopen. Dit is begin 2008 gerealiseerd.

Totaal Fte's sectoren Noorderpoort 2006 1139,51 Noorderpoort 2007 1024,32 Noorderpoort 2008 1065,93

Management Fte's 84,80 81,53 82,83

Percentage 7,44% 7,96% 7,77%

C. In 2007–2008 blijft de omzet van de sector Educatie minimaal gelijk aan het schooljaar 2006-2007. Deze doelstelling is niet gehaald. Toch is de daling aanmerkelijk minder scherp dan de landelijke cijfers. In 2009 wordt een nieuwe doelstelling aangaande contractonderwijs geformuleerd in het kader van ‘Leven lang leren’.

2005 2006 2007 2008 Gemeentelijke bijdrage 7.460.297 6.364.006 5.268.735 4.855.129 Contracten 1.711.374 2.447.645 3.129.801 2.730.456 9.171.671 8.811.651

8.398.536 7.585.585

D. In het najaar 2008 zijn gebouwkosten en de gerelateerde facilitaire kosten (relatief) gedaald met 10% in vergelijking met 2005. Deze doelstelling is nog niet gehaald. In 2008 zijn de uitgaven (gecorrigeerd voor inflatie) voor het eerst niet gestegen. Een eerste daling wordt in 2009 verwacht. E. De Planning & Control-cyclus 2008-2009 van het Noorderpoort, de sectoren en de teams voldoet aan de voor de sector vastgestelde Governance Code BVE. Dit is gerealiseerd. F. Elk onderwijsteam evalueert jaarlijks in februari volgens een vast format. Dit is gerealiseerd.

25

G. Elk onderwijsteam stelt jaarlijks in mei/juni een teamplan op volgens een vast format. Dit is gerealiseerd. H. In 2008 hebben alle opleidingen een goedkeurende verklaring van de Inspectie ten aanzien van examinering. Dit is gedeeltelijk gerealiseerd. Zie ook het hoofdstuk onderwijsverantwoording. I. In 2008 worden alle sectoren en alle opleidingen in het Periodiek Kwaliteits Onderzoek met een voldoende beoordeeld. Zie eerder dit hoofdstuk. J. De bedrijfsvoering van het Noorderpoort voldoet aan de criteria vastgesteld door de BVE Raad, het zgn. Early Warning System Dit is gerealiseerd. Alleen het weerstandsvermogen is gedaald in verband met wijziging regelingen rj660 (BAPO-voorziening) Zie hoofdstuk financiële verantwoording. K. Alle dossiers van leerlingen zijn volledig op orde. Dit is gerealiseerd (bron accountantscontrole deelnemerdossiers oktober 2008).

26


Winnaar Noorderpoortjaarprijs 2008, Junior Spithoven, Horeca, Toerisme & Voeding

27

30 28

Winnaar Noorderpoortjaarprijs 2008, Matielle Oostra, Zakelijke Dienstverlening

J AJAARAVREVRESRLSALGA G2 020070, 8N, O NO ORODREDREPROPO OROTR T

31

32

JAARVERSLAG 2007, NOORDERPOORT

Recommend Documents